ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

13.5.2020

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 164/3

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19

(2020/C 164/03)

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στις 19 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωσή της με τίτλο «Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19» (1) («προσωρινό πλαίσιο»). Στις 3 Απριλίου 2020 η Επιτροπή εξέδωσε μια πρώτη τροποποίηση για να επιτραπεί η χορήγηση ενισχύσεων ώστε να επιταχυνθούν η έρευνα, οι δοκιμές και η παραγωγή προϊόντων σχετικών με την COVID-19, να προστατευτούν οι θέσεις εργασίας και να στηριχθεί περαιτέρω η οικονομία κατά την τρέχουσα κρίση (2).

Με στοχευμένη και αναλογική εφαρμογή του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων από την ΕΕ διασφαλίζεται ότι τα εθνικά μέτρα στήριξης βοηθούν αποτελεσματικά τις πληγείσες επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID 19, ενώ παράλληλα περιορίζονται οι αδικαιολόγητες στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, διατηρείται η ακεραιότητά της και εξασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού. Τούτο θα συμβάλει στη συνέχιση της οικονομικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID-19 και θα προσφέρει στην οικονομία ένα ισχυρό εφαλτήριο ανάκαμψης από την κρίση, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας που ενέχει η επίτευξη τόσο της πράσινης όσο και της ψηφιακής μετάβασης, σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ.

Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι να προσδιοριστούν επιπρόσθετα προσωρινά μέτρα κρατικών ενισχύσεων τα οποία η Επιτροπή θεωρεί συμβατά σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) υπό το πρίσμα της έξαρσης της νόσου COVID-19.

Πρώτον, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι κατά τα λοιπά βιώσιμες μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις που διέρχονται προσωρινή κρίση ρευστότητας λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19 μπορεί να αντιμετωπίζουν πιο μακροπρόθεσμα ζητήματα φερεγγυότητας. Για πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις, τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που τέθηκαν σε εφαρμογή για τον έλεγχο της εξάπλωσης της νόσου COVID-19 είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση ή ακόμη και την αναστολή της παραγωγής αγαθών και/ή της παροχής υπηρεσιών, καθώς και σημαντικό κλυδωνισμό της ζήτησης. Οι ζημίες που προκύπτουν θα εκφραστούν με μείωση του μετοχικού κεφαλαίου των επιχειρήσεων και θα επηρεάσουν αρνητικά την ικανότητά τους να λαμβάνουν δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Τα μειωμένα ίδια κεφάλαια για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αγορές με χαμηλή ζήτηση και με διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού επιδεινώνουν τον κίνδυνο σοβαρής οικονομικής επιβράδυνσης η οποία ενδέχεται να πλήξει το σύνολο της οικονομίας της ΕΕ για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο κίνδυνος που συνιστά για την οικονομία της ΕΕ ένας σημαντικός αριθμός περιπτώσεων αφερεγγυότητας θα ήταν δυνατό να μειωθεί με εύστοχες δημόσιες παρεμβάσεις για την παροχή μετοχικών μέσων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων σε επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια, οι παρεμβάσεις αυτές θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διατήρηση της συνέχειας της οικονομικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID-19 και στη στήριξη της επακόλουθης οικονομικής ανάκαμψης.

Συνεπώς, στην παρούσα ανακοίνωση παρατίθενται τα κριτήρια που προβλέπονται στους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, βάσει των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν δημόσια στήριξη υπό μορφή μετοχικών μέσων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι οι αναταράξεις της οικονομίας δεν θα οδηγήσουν σε περιττή έξοδο από την αγορά τις επιχειρήσεις που ήταν βιώσιμες πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19. Ως εκ τούτου, οι ανακεφαλαιοποιήσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν το ελάχιστο αναγκαίο για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δικαιούχου και θα πρέπει να περιορίζονται στην αποκατάσταση της κεφαλαιακής διάρθρωσης του δικαιούχου στα επίπεδα που ήταν πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι το ενδεχόμενο παροχής εθνικής δημόσιας στήριξης υπό μορφή μετοχικών μέσων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19, στο πλαίσιο καθεστώτων ή σε συγκεκριμένες μεμονωμένες περιπτώσεις, θα πρέπει να εξετάζεται μόνο εάν δεν μπορεί να βρεθεί άλλη κατάλληλη λύση και να υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι τα εν λόγω μέσα προκαλούν σημαντικές στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων. Συνεπώς, οι εν λόγω παρεμβάσεις θα πρέπει επίσης να υπόκεινται σε σαφείς όρους όσον αφορά την είσοδο και την έξοδο του κράτους, καθώς και την αμοιβή του κεφαλαίου, από τις οικείες επιχειρήσεις, σε διατάξεις για τη διακυβέρνηση και σε κατάλληλα μέτρα για τον περιορισμό των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.

Εάν η στήριξη εχορηγείτο σε επίπεδο ΕΕ, λαμβανομένου υπόψη του κοινού συμφέροντος της ΕΕ, ο κίνδυνος στρέβλωσης στην εσωτερική αγορά θα μπορούσε να είναι χαμηλότερος και, συνεπώς, μπορεί να χρειαζόταν να επιβληθούν λιγότερο αυστηροί όροι. Η Επιτροπή θεωρεί ότι απαιτούνται πρόσθετη στήριξη και πόροι σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι η τρέχουσα παγκόσμια συμμετρική κρίση δεν θα μετατραπεί σε ασύμμετρο κλυδωνισμό εις βάρος των κρατών μελών που έχουν λιγότερες δυνατότητες στήριξης της οικονομίας τους και εις βάρος της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ συνολικά.

Η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα διαδραματίσουν κεντρικό και πρωταρχικό ρόλο στη διασφάλιση επιτυχούς ανάκαμψης. Η Επιτροπή επικροτεί τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη για να συνεκτιμήσουν τις προκλήσεις αυτές κατά τον σχεδιασμό των εθνικών μέτρων στήριξης, υπενθυμίζει δε την ευθύνη τους να διασφαλίζουν ότι τα εν λόγω μέτρα δεν παρεμποδίζουν την επίτευξη των κλιματικών και των ψηφιακών στόχων της ΕΕ. Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο σχεδιασμός εθνικών μέτρων στήριξης κατά τρόπο που να καλύπτει τους στόχους πολιτικής της ΕΕ όσον αφορά τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών τους θα καταστήσει δυνατή μια πιο βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και θα προωθήσει τη μετάβαση στον συμφωνηθέντα στόχο της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Στο πλαίσιο των ενισχύσεων για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας των κρατών μελών, αποτελεί πρωτίστως ευθύνη των κρατών μελών ο σχεδιασμός εθνικών μέτρων στήριξης κατά τρόπο που να καλύπτει τους στόχους πολιτικής τους. Για τις ενισχύσεις στο πλαίσιο της παρούσας ανακοίνωσης, οι μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να αναφέρουν τον τρόπο με τον οποίο η ληφθείσα ενίσχυση στηρίζει τις δραστηριότητές τους σύμφωνα με τους ενωσιακούς στόχους και τις εθνικές υποχρεώσεις που συνδέονται με τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

10.

Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη εξετάζουν το ενδεχόμενο συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο εταιρειών στρατηγικής σημασίας, με σκοπό να διασφαλίσουν ότι δεν διακυβεύεται η συμβολή τους στην εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας της ΕΕ. Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η ΣΛΕΕ είναι ουδέτερη όσον αφορά τη δημόσια έναντι της ιδιωτικής ιδιοκτησίας (άρθρο 345 της ΣΛΕΕ). Αν τα κράτη μέλη αγοράζουν υφιστάμενες μετοχές επιχειρήσεων σε αγοραία τιμή ή επενδύουν επί ίσοις όροις με ιδιώτες μετόχους, αυτό δεν συνιστά, κατά κανόνα, κρατική ενίσχυση (3). Ομοίως, αν τα κράτη μέλη αποφασίζουν να αγοράσουν νεοεκδοθείσες μετοχές και/ή να παράσχουν σε επιχειρήσεις άλλα είδη μετοχικών μέσων στήριξης ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων με όρους αγοράς, δηλαδή υπό συνθήκες που συνάδουν με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς, επίσης δεν πρόκειται για κρατική ενίσχυση.

11.

Η Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης ότι υπάρχουν ορισμένα πρόσθετα εργαλεία για την αντιμετώπιση της εξαγοράς στρατηγικών εταιρειών. Στην ανακοίνωσή της που εκδόθηκε στις 25 Μαρτίου 2020 (4), η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη που ήδη διαθέτουν μηχανισμό ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων να αξιοποιήσουν πλήρως τα εν λόγω εργαλεία για να εμποδίσουν κεφαλαιακές ροές από τρίτες χώρες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη της ΕΕ. Η Επιτροπή κάλεσε επίσης τα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν, επί του παρόντος, μηχανισμό ελέγχου ή διαθέτουν μηχανισμούς ελέγχου που δεν καλύπτουν όλες τις σχετικές συναλλαγές, να συγκροτήσουν πλήρη μηχανισμό ελέγχου, σε πλήρη συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων (5) και της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων (άρθρο 63 ΣΛΕΕ), καθώς και τις διεθνείς υποχρεώσεις.

12.

Δεύτερον, η Επιτροπή θεωρεί ότι το χρέος μειωμένης εξασφάλισης μπορεί επίσης να αποτελέσει κατάλληλο μέσο για τη στήριξη επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19. Συγκεκριμένα, πρόκειται για μέσο λιγότερο στρεβλωτικό από το μετοχικό ή το υβριδικό κεφάλαιο, δεδομένου ότι δεν μπορεί να μετατραπεί σε μετοχικό κεφάλαιο όταν η εταιρεία είναι λειτουργούσα επιχείρηση. Ως εκ τούτου, η παρούσα ανακοίνωση καθιερώνει τη δυνατότητα να χορηγούν τα κράτη μέλη ενισχύσεις υπό αυτήν την πρόσθετη μορφή στο τμήμα 3.3 του προσωρινού πλαισίου, το οποίο αφορά τα χρεωστικά μέσα, με την επιφύλαξη πρόσθετων διασφαλίσεων για την προστασία του ισότιμου ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Ωστόσο, εάν το χρέος μειωμένης εξασφάλισης υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που ορίζονται στο τμήμα 3.3, τα σχετικά μέτρα θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με τους όρους που ισχύουν για τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 τα οποία καθορίζονται στο τμήμα 3.11, ώστε να εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση.

13.

Τρίτον, η εφαρμογή του προσωρινού πλαισίου κατέδειξε την ανάγκη εισαγωγής πρόσθετων τροποποιήσεων για τη διόρθωση εκ παραδρομής λαθών, καθώς και διευκρινίσεων και τροποποιήσεων όσον αφορά ορισμένες διατάξεις στο τμήμα 3.1, στο τμήμα 3.2, στο τμήμα 3.3, στο τμήμα 3.4, στο τμήμα 3.7, στο τμήμα 4 και στο τμήμα 5.

14.

Τέλος, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι, για την εξασφάλιση επιτυχούς ανάκαμψης, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να χρειαστούν πρόσθετες ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις μεγάλης κλίμακας για να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες τόσο της πράσινης όσο και της ψηφιακής μετάβασης. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η παρούσα τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου μάλλον συμπληρώνει παρά αντικαθιστά τις υφιστάμενες σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις δυνατότητες για παροχή στήριξης από τα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, όσον αφορά την κεφαλαιακή στήριξη, ιδίως σε καινοτόμες εταιρείες, οι κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου (6) και ο γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία (7) παρέχουν στα κράτη μέλη άφθονες δυνατότητες.

15.

Ομοίως, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής καινοτομίας και των πράσινων επενδύσεων, και την αύξηση του επιπέδου περιβαλλοντικής προστασίας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις (8). Όπως ήδη εξαγγέλθηκε στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Ιανουαρίου 2020, οι σχετικοί κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως οι κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα του περιβάλλοντος και της ενέργειας, θα αναθεωρηθούν έως το 2021, υπό το πρίσμα των στόχων πολιτικής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και θα στηρίξουν την οικονομικά αποδοτική και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η αναθεώρηση αυτή θα συμβάλει στη χάραξη μιας στρατηγικής ανάκαμψης για την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία θα ανταποκρίνεται στη σημαντική πράσινη και ψηφιακή διττή μετάβαση σύμφωνα με τους ενωσιακούς και τους εθνικούς στόχους.

2. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ

16.

Οι ακόλουθες τροποποιήσεις του προσωρινού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19 θα αρχίσουν να ισχύουν από τις 8 Μαΐου 2020.

17.

Το σημείο 7 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«7.

Εάν, λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19, οι τράπεζες χρειαστούν έκτακτη δημόσια χρηματοδοτική στήριξη [βλέπε άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 28 της οδηγίας για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών (BRRD) και άρθρο 3 παράγραφος 1 σημείο 29 του κανονισμού για τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης (ΚΕΜΕ)] με τη μορφή μέτρου ρευστότητας, ανακεφαλαιοποίησης ή απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων, θα πρέπει να αξιολογηθεί κατά πόσον το μέτρο πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 32 παράγραφος 4 στοιχείο δ) σημεία i), ii) ή iii) της οδηγίας BRRD και του άρθρου 18 παράγραφος 4 στοιχείο δ) σημεία i), ii) ή iii του κανονισμού ΚΕΜΕ. Σε περίπτωση που πληρούνται οι εν λόγω προϋποθέσεις, η τράπεζα που λαμβάνει την έκτακτη αυτή δημόσια χρηματοδοτική στήριξη δεν θα θεωρείται ότι τελεί υπό πτώχευση ή ότι ενδέχεται να πτωχεύσει. Στον βαθμό που τα μέτρα αυτά αντιμετωπίζουν προβλήματα συνδεόμενα με την έξαρση της νόσου COVID-19, θα θεωρηθεί ότι εμπίπτουν στο σημείο 45 της τραπεζικής ανακοίνωσης του 2013 (9), το οποίο προβλέπει εξαίρεση από την απαίτηση επιμερισμού των βαρών μεταξύ των μετόχων και των πιστωτών τίτλων μειωμένης εξοφλητικής προτεραιότητας.»

18.

Το σημείο 9 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«9.

Η έξαρση της νόσου COVID-19 ενέχει τον κίνδυνο σοβαρής επιβράδυνσης που επηρεάζει ολόκληρη την οικονομία της ΕΕ, πλήττοντας τις επιχειρήσεις, τις θέσεις εργασίας και τα νοικοκυριά. Απαιτείται καλά στοχευμένη δημόσια στήριξη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι στις αγορές παραμένει διαθέσιμη επαρκής ρευστότητα για την αντιμετώπιση των ζημιών που προκαλούνται σε υγιείς επιχειρήσεις και για τη διατήρηση της συνέχειας της οικονομικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID-19 και ύστερα από αυτήν. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν τη στήριξη των φορέων εκμετάλλευσης του ταξιδιωτικού και τουριστικού κλάδου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ικανοποιούνται οι αιτήσεις επιστροφής χρημάτων εξαιτίας της έξαρσης της νόσου COVID-19, με σκοπό τη διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των επιβατών και των καταναλωτών, καθώς και της ίσης μεταχείρισης των επιβατών και των ταξιδιωτών. Δεδομένου του περιορισμένου μεγέθους του προϋπολογισμού της ΕΕ, η κύρια απόκριση θα προέλθει από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις επιτρέπουν στα κράτη μέλη να αναλάβουν ταχεία και αποτελεσματική δράση για τη στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19.»

19.

Το σημείο 13 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«13.	Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να σχεδιάσουν τη λήψη μέτρων στήριξης σύμφωνα με τους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία (10) χωρίς τη συμμετοχή της Επιτροπής.»

20.

Το σημείο 20 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«20.

Τα προσωρινά μέτρα ενίσχυσης που καλύπτονται από την παρούσα ανακοίνωση είναι δυνατό να σωρευθούν μεταξύ τους σύμφωνα με τις διατάξεις των εκάστοτε τμημάτων της παρούσας ανακοίνωσης. Τα προσωρινά μέτρα ενίσχυσης που καλύπτονται από την παρούσα ανακοίνωση είναι δυνατό να σωρευθούν με ενισχύσεις δυνάμει των κανονισμών για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (11) ή με ενισχύσεις δυνάμει των κανονισμών απαλλαγής κατά κατηγορία (12), υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι διατάξεις και οι κανόνες σώρευσης των εν λόγω κανονισμών.»

21.

Προστίθεται το σημείο 20α:

«20α.

Ενισχύσεις προς πιστωτικά ιδρύματα και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς δεν θα εξετάζονται στο πλαίσιο της παρούσας ανακοίνωσης, με εξαίρεση: i) έμμεσα πλεονεκτήματα σε πιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που διοχετεύουν ενισχύσεις υπό τη μορφή δανείων ή εγγυήσεων δυνάμει των τμημάτων 3.1 έως 3.3 σύμφωνα με τις διασφαλίσεις του τμήματος 3.4 και ii) ενισχύσεις δυνάμει του τμήματος 3.10, υπό την προϋπόθεση ότι το καθεστώς δεν προορίζεται αποκλειστικά για τους εργαζομένους του χρηματοπιστωτικού τομέα.»

22.

Ο τίτλος του τμήματος 3.1. αντικαθίσταται από τον ακόλουθο τίτλο:

«3.1.

Περιορισμένα ποσά ενίσχυσης»

23.

Στο σημείο 22, η υποσημείωση 16 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Εάν η ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή φορολογικών πλεονεκτημάτων, η φορολογική υποχρέωση σε σχέση με την οποία χορηγείται το εν λόγω πλεονέκτημα πρέπει να έχει προκύψει το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.»

24.

Το σημείο 23α αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«23α.

Όταν μια επιχείρηση δραστηριοποιείται σε περισσότερους του ενός τομείς στους οποίους ισχύουν διαφορετικά μέγιστα ποσά σύμφωνα με το σημείο 22 στοιχείο α) και το σημείο 23 στοιχείο α), το οικείο κράτος μέλος διασφαλίζει, με κατάλληλα μέσα όπως ο λογιστικός διαχωρισμός, ότι για καθεμία από τις δραστηριότητες αυτές τηρείται το σχετικό ανώτατο όριο και δεν σημειώνεται υπέρβαση του μέγιστου συνολικού ποσού ύψους 800 000 EUR ανά επιχείρηση. Όταν μια επιχείρηση δραστηριοποιείται στους τομείς που καλύπτονται από το σημείο 23 στοιχείο α), δεν θα πρέπει να σημειώνεται υπέρβαση του μέγιστου συνολικού ποσού ύψους 120 000 EUR ανά επιχείρηση.»

25.

Προστίθεται το σημείο 24α:

«24α:

Οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του τμήματος 3.2 δεν σωρεύονται με ενισχύσεις που χορηγούνται για το ίδιο κεφάλαιο υποκείμενου δανείου βάσει του τμήματος 3.3, και αντιστρόφως. Οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του τμήματος 3.2 και του τμήματος 3.3 είναι δυνατό να σωρεύονται για διαφορετικά δάνεια, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό των δανείων ανά δικαιούχο δεν υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο σημείο 25 στοιχείο δ) ή στο σημείο 27 στοιχείο δ). Είναι δυνατή η παράλληλη υπαγωγή δικαιούχου σε περισσότερα του ενός μέτρα βάσει του τμήματος 3.2, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό των δανείων ανά δικαιούχο δεν υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο σημείο 25 στοιχεία δ) και ε).»

26.

Στο σημείο 25 στοιχείο δ), η περίπτωση iii) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«iii)

με την κατάλληλη αιτιολόγηση από τα κράτη μέλη προς την Επιτροπή (για παράδειγμα σε σχέση με τα χαρακτηριστικά συγκεκριμένου τύπου επιχειρήσεων), το ύψος του δανείου μπορεί να αυξάνεται για να καλύψει τις ανάγκες ρευστότητας από τη στιγμή της χορήγησης για τους επόμενους 18 μήνες για τις ΜΜΕ (13) και για τους επόμενους 12 μήνες για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι ανάγκες ρευστότητας θα πρέπει να καθορίζονται μέσω αυτοπιστοποίησης από τον δικαιούχο (14).»

27.

Το σημείο 25 στοιχείο ε) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«ε)

Για δάνεια με ληκτότητα έως την 31η Δεκεμβρίου 2020, το ποσό του αρχικού κεφαλαίου του δανείου μπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό που προβλέπεται στο σημείο 25 στοιχείο δ) με την παροχή κατάλληλης αιτιολόγησης από το κράτος μέλος στην Επιτροπή και υπό την προϋπόθεση ότι εξακολουθεί να εξασφαλίζεται η αναλογικότητα της ενίσχυσης και αποδεικνύεται από το κράτος μέλος προς την Επιτροπή.»

28.

Το σημείο 26 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«26.

Για να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε ρευστότητα των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν αιφνίδια έλλειψη, τα επιδοτούμενα επιτόκια για περιορισμένο χρονικό διάστημα και ποσό δανείου μπορεί να αποτελέσουν κατάλληλη, αναγκαία και στοχευμένη λύση υπό τις παρούσες συνθήκες. Επιπλέον, το χρέος μειωμένης εξασφάλισης, οι κάτοχοι του οποίου έχουν μειωμένη εξοφλητική προτεραιότητα έναντι των συνήθων προνομιακών πιστωτών σε διαδικασίες αφερεγγυότητας, μπορεί επίσης να αποτελέσει κατάλληλη, αναγκαία και στοχευμένη λύση υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Αυτού του είδους το χρέος αποτελεί μέσο λιγότερο στρεβλωτικό από το μετοχικό ή το υβριδικό κεφάλαιο, διότι δεν μπορεί να μετατραπεί αυτόματα σε μετοχικό κεφάλαιο όταν η εταιρεία είναι λειτουργούσα επιχείρηση. Ως εκ τούτου, οι ενισχύσεις υπό μορφή χρέους μειωμένης εξασφάλισης (15) πρέπει να πληρούν τις αντίστοιχες προϋποθέσεις βάσει του τμήματος 3.3, το οποίο αφορά τα χρεωστικά μέσα. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι εν λόγω ενισχύσεις αυξάνουν την ικανότητα των εταιρειών να αναλαμβάνουν χρέος υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας κατά τρόπο παρόμοιο με την κεφαλαιακή στήριξη, εφαρμόζεται επιπλέον προσαύξηση πιστωτικού κινδύνου και περαιτέρω περιορισμός όσον αφορά το ποσό σε σύγκριση με το χρέος υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας [το ένα τρίτο του ποσού για τις μεγάλες επιχειρήσεις και το ήμισυ του ποσού για τις ΜΜΕ, όπως ορίζεται στο σημείο 27 στοιχείο δ) περίπτωση i) ή ii)]. Πέρα από αυτά τα ανώτατα όρια, το χρέος μειωμένης εξασφάλισης θα πρέπει να αξιολογείται σύμφωνα με τους όρους που ισχύουν για τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 οι οποίοι καθορίζονται στο τμήμα 3.11, ώστε να εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση.»

29.

Προστίθεται το ακόλουθο νέο σημείο 26α:

«26α.

Οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του τμήματος 3.3 δεν σωρεύονται με ενισχύσεις που χορηγούνται για το ίδιο κεφάλαιο υποκείμενου δανείου βάσει του τμήματος 3.2, και αντιστρόφως. Οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του τμήματος 3.2 και του τμήματος 3.3 είναι δυνατό να σωρεύονται για διαφορετικά δάνεια, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό των δανείων ανά δικαιούχο δεν υπερβαίνει τα όρια που καθορίζονται στο σημείο 25 στοιχείο δ) ή στο σημείο 27 στοιχείο δ). Είναι δυνατή η παράλληλη υπαγωγή δικαιούχου σε περισσότερα του ενός μέτρα βάσει του τμήματος 3.3, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό των δανείων ανά δικαιούχο δεν υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο σημείο 27 στοιχεία δ) και ε).»

30.

Στο σημείο 27 στοιχείο δ), η περίπτωση iii) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«iii.

με την κατάλληλη αιτιολόγηση από τα κράτη μέλη προς την Επιτροπή (για παράδειγμα σε σχέση με τα χαρακτηριστικά συγκεκριμένου τύπου επιχειρήσεων), το ύψος του δανείου μπορεί να αυξάνεται για να καλύψει τις ανάγκες ρευστότητας από τη στιγμή της χορήγησης για τους επόμενους 18 μήνες για τις ΜΜΕ (16) και για τους επόμενους 12 μήνες για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι ανάγκες ρευστότητας θα πρέπει να καθορίζονται μέσω αυτοπιστοποίησης από τον δικαιούχο (17).»

31.

Το σημείο 27 στοιχείο ε) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«ε)

Για δάνεια με ληκτότητα έως την 31η Δεκεμβρίου 2020, το ποσό του αρχικού κεφαλαίου του δανείου μπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό που προβλέπεται στο σημείο 27 στοιχείο δ) με την παροχή κατάλληλης αιτιολόγησης από το κράτος μέλος στην Επιτροπή και υπό την προϋπόθεση ότι εξακολουθεί να εξασφαλίζεται η αναλογικότητα της ενίσχυσης και αποδεικνύεται από το κράτος μέλος προς την Επιτροπή·»

32.

Προστίθεται το ακόλουθο σημείο 27α:

«27α

Χρεωστικά μέσα, οι κάτοχοι των οποίων έχουν μειωμένη εξοφλητική προτεραιότητα έναντι των συνήθων προνομιακών πιστωτών σε περίπτωση διαδικασίας αφερεγγυότητας, μπορούν να χορηγούνται με μειωμένο επιτόκιο, τουλάχιστον ίσο με το εφαρμοστέο βασικό επιτόκιο και τα περιθώρια πιστωτικού κινδύνου που αναφέρονται στον πίνακα του σημείου 27 στοιχείο α) συν 200 μονάδες βάσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις και 150 μονάδες βάσης για τις ΜΜΕ. Η εναλλακτική δυνατότητα που προβλέπεται στο σημείο 27 στοιχείο β) ισχύει για τέτοιου είδους χρεωστικά μέσα. Θα πρέπει να πληρούνται επίσης τα στοιχεία γ), στ) και ζ) του σημείου 27. Εάν το ποσό του χρέους μειωμένης εξασφάλισης υπερβαίνει και τα δύο ακόλουθα ανώτατα όρια (18), η συμβατότητα του μέσου με την εσωτερική αγορά καθορίζεται σύμφωνα με το τμήμα 3.11:

i)	τα δύο τρίτα του ετήσιου μισθολογικού κόστους του δικαιούχου για τις μεγάλες επιχειρήσεις και το ετήσιο μισθολογικό κόστος του δικαιούχου για τις ΜΜΕ, όπως ορίζεται στο σημείο 27 στοιχείο δ) σημείο i), ή

ii)	το 8,4 % του συνολικού κύκλου εργασιών του δικαιούχου το 2019 για τις μεγάλες επιχειρήσεις και το 12,5 % του συνολικού κύκλου εργασιών του δικαιούχου το 2019 για τις ΜΜΕ.»

33.

Το σημείο 28 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«28.

Οι ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων και δανείων σύμφωνα με το τμήμα 3.1, το τμήμα 3.2 και το τμήμα 3.3 της παρούσας ανακοίνωσης μπορούν να χορηγούνται σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αιφνίδια έλλειψη ρευστότητας άμεσα ή μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων και άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών ως χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών. Στην τελευταία περίπτωση, πρέπει να πληρούνται οι όροι που καθορίζονται παρακάτω.»

34.

Το σημείο 31 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«31.

Τα πιστωτικά ιδρύματα ή οι άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, να μετακυλίουν τα πλεονεκτήματα της δημόσιας εγγύησης ή των επιδοτούμενων επιτοκίων για δάνεια στους τελικούς δικαιούχους. Ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι χρησιμοποιεί μηχανισμό που διασφαλίζει ότι τα πλεονεκτήματα μετακυλίονται όσο το δυνατόν περισσότερο στους τελικούς δικαιούχους, υπό μορφή σημαντικότερων όγκων χρηματοδότησης, χαρτοφυλακίων υψηλότερου κινδύνου, χαμηλότερων απαιτήσεων για εξασφαλίσεις, χαμηλότερων προμηθειών εγγύησης ή χαμηλότερων επιτοκίων από ό,τι χωρίς τις εν λόγω δημόσιες εγγυήσεις ή δάνεια.»

35.

στο σημείο 37, το στοιχείο ι) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«ι)	οι υποδομές δοκιμών και ανακλιμάκωσης είναι ανοικτές σε πολλούς χρήστες και η πρόσβαση χορηγείται με διαφάνεια και χωρίς διακρίσεις. Οι επιχειρήσεις που έχουν χρηματοδοτήσει τουλάχιστον το 10 % των επενδυτικών δαπανών μπορούν να έχουν προτιμησιακή πρόσβαση υπό ευνοϊκότερους όρους.»

36.

Προστίθεται το σημείο 43α:

«43α.

Στον βαθμό που ένα τέτοιο καθεστώς περιλαμβάνει επίσης εργαζόμενους πιστωτικών ιδρυμάτων ή χρηματοπιστωτικών οργανισμών, οποιαδήποτε ενίσχυση προς τα εν λόγω ιδρύματα και οργανισμούς δεν έχει ως στόχο τη διατήρηση ή την αποκατάσταση της βιωσιμότητας, της ρευστότητας ή της φερεγγυότητάς τους, δεδομένου του κοινωνικού, κυρίως, στόχου αυτής της ενίσχυσης (19). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι εν λόγω ενισχύσεις δεν θα πρέπει να χαρακτηριστούν έκτακτη δημόσια χρηματοπιστωτική στήριξη σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 28 της οδηγίας BRRD και το άρθρο 3 παράγραφος 1 σημείο 29 του κανονισμού ΚΕΜΕ και δεν θα πρέπει να αξιολογούνται βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις που ισχύουν για τον τραπεζικό τομέα (20).»

37.

Προστίθεται το ακόλουθο τμήμα:

«3.11. Μέτρα ανακεφαλαιοποίησης

44.

Το παρόν προσωρινό πλαίσιο καθορίζει τα κριτήρια που προβλέπονται στους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, βάσει των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν δημόσια στήριξη υπό μορφή μετοχικών μέσων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19 (21). Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι οι αναταράξεις της οικονομίας δεν θα οδηγήσουν σε περιττή έξοδο από την αγορά τις επιχειρήσεις που ήταν βιώσιμες πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19. Ως εκ τούτου, οι ανακεφαλαιοποιήσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν το ελάχιστο αναγκαίο για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δικαιούχου και θα πρέπει να περιορίζονται στην αποκατάσταση της κεφαλαιακής διάρθρωσης του δικαιούχου στα επίπεδα που ήταν πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19. Οι μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να αναφέρουν με ποιο τρόπο η λαμβανόμενη ενίσχυση στηρίζει τις δραστηριότητές τους σύμφωνα με τους ενωσιακούς στόχους και τις εθνικές υποχρεώσεις που συνδέονται με τον οικολογικό και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συμπεριλαμβανομένου του στόχου της ΕΕ για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

45.

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η παροχή εθνικής δημόσιας στήριξης υπό μορφή μετοχικών μέσων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων στο πλαίσιο καθεστώτων ή σε μεμονωμένες περιπτώσεις, θα πρέπει να εξετάζεται μόνο εάν δεν μπορεί να βρεθεί άλλη κατάλληλη λύση. Επιπλέον, η έκδοση τέτοιων μέσων θα πρέπει να υπόκειται σε αυστηρούς όρους, διότι προκαλούν μεγάλες στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων. Συνεπώς, οι εν λόγω παρεμβάσεις πρέπει να υπόκεινται σε σαφείς όρους όσον αφορά την είσοδο, την αμοιβή και την έξοδο του κράτους από το κεφάλαιο των οικείων επιχειρήσεων, σε διατάξεις για τη διακυβέρνηση και σε κατάλληλα μέτρα για τον περιορισμό των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο σχεδιασμός εθνικών μέτρων στήριξης κατά τρόπο που να καλύπτει τους στόχους πολιτικής της ΕΕ όσον αφορά τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών τους θα καταστήσει δυνατή μια πιο βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και θα προωθήσει τη μετάβαση στον συμφωνηθέντα στόχο της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

3.11.1. Εφαρμογή

46.

Οι ακόλουθοι όροι ισχύουν για τα καθεστώτα ανακεφαλαιοποίησης και για τα μεμονωμένα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης των κρατών μελών για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (από κοινού αναφερόμενα ως μέτρα «ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19») δυνάμει της παρούσας ανακοίνωσης, τα οποία δεν καλύπτονται από το τμήμα 3.1 της ανακοίνωσης. Ισχύουν για τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ (22).

47.

Οι ακόλουθοι όροι ισχύουν επίσης για τα χρεωστικά μέσα μειωμένης εξασφάλισης που υπερβαίνουν και τα δύο ανώτατα όρια που αναφέρονται στις περιπτώσεις i) και ii) του σημείου 27α του τμήματος 3.3 της παρούσας ανακοίνωσης.

48.

Τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 χορηγούνται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021.

3.11.2. Όροι επιλεξιμότητας και εισόδου

49.

Για το μέτρο ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

χωρίς την κρατική παρέμβαση, ο δικαιούχος θα αναγκαζόταν να σταματήσει τις δραστηριότητές του ή θα αντιμετώπιζε σοβαρές δυσκολίες για να τις διατηρήσει. Οι εν λόγω δυσκολίες είναι δυνατόν να αποδειχθούν, ειδικότερα, από την επιδείνωση του δείκτη χρέους προς ίδια κεφάλαια του δικαιούχου ή παρόμοιων δεικτών·

β)

η παρέμβαση είναι προς το κοινό συμφέρον. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για να αποφευχθούν, αφενός, κοινωνικές δυσχέρειες και ανεπάρκεια της αγοράς λόγω σημαντικής απώλειας θέσεων εργασίας, και, αφετέρου, η έξοδος μιας καινοτόμου εταιρείας, η έξοδος μιας εταιρείας συστημικής σημασίας, ο κίνδυνος διαταραχής στην παροχή σημαντικής υπηρεσίας ή άλλη παρόμοια κατάσταση δεόντως αιτιολογημένη από το οικείο κράτος μέλος·

γ)	ο δικαιούχος δεν είναι σε θέση να βρει χρηματοδότηση στις αγορές με προσιτούς όρους, τα δε υφιστάμενα στο οικείο κράτος μέλος οριζόντια μέτρα για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας δεν επαρκούν για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του· και

δ)	ο δικαιούχος δεν συνιστά επιχείρηση που ήταν ήδη προβληματική στις 31 Δεκεμβρίου 2019 (κατά την έννοια του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία (23)).

50.

Τα κράτη μέλη χορηγούν μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 δυνάμει καθεστώτος ενισχύσεων που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή μόνο κατόπιν υποβολής γραπτής αίτησης για την εν λόγω ενίσχυση από τη μελλοντική δικαιούχο επιχείρηση. Όσον αφορά μεμονωμένα κοινοποιήσιμες ενισχύσεις, τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή αποδεικτικά στοιχεία για την εν λόγω γραπτή αίτηση στο πλαίσιο της κοινοποίησης του μεμονωμένου μέτρου ενίσχυσης.

51.

Οι απαιτήσεις του παρόντος τμήματος και των τμημάτων 3.11.4, 3.11.5, 3.11.6 και 3.11.7 ισχύουν τόσο για τα καθεστώτα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 όσο και για τα μεμονωμένα μέτρα ενίσχυσης. Κατά την έγκριση ενός καθεστώτος, η Επιτροπή θα ζητά χωριστή κοινοποίηση των μεμονωμένων ενισχύσεων που υπερβαίνουν το όριο των 250 εκατ. EUR. Όσον αφορά τις κοινοποιήσεις αυτές, η Επιτροπή θα αξιολογεί κατά πόσον: η υφιστάμενη χρηματοδότηση στην αγορά ή τα οριζόντια μέτρα για την κάλυψη αναγκών ρευστότητας δεν επαρκούν για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δικαιούχου· τα επιλεγέντα μέσα ανακεφαλαιοποίησης και οι όροι που τα συνοδεύουν είναι κατάλληλα για την αντιμετώπιση των σοβαρών δυσκολιών του δικαιούχου· η ενίσχυση είναι αναλογική· πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος τμήματος και των τμημάτων 3.11.4, 3.11.5, 3.11.6 και 3.11.7.

3.11.3. Είδη μέτρων ανακεφαλαιοποίησης

52.

Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 χρησιμοποιώντας δύο διακριτά μέσα ανακεφαλαιοποίησης:

α)	μετοχικά μέσα, ιδίως την έκδοση νέων κοινών ή προνομιούχων μετοχών· και/ή

β)	μέσα με στοιχείο ιδίων κεφαλαίων (αναφερόμενα ως «υβριδικά κεφαλαιακά μέσα») (24), ιδίως δικαιώματα συμμετοχής στα κέρδη, αφανείς συμμετοχές και μετατρέψιμα εξασφαλισμένα και μη εξασφαλισμένα ομόλογα.

53.

Η κρατική παρέμβαση μπορεί να λάβει τη μορφή οποιασδήποτε μεταβολής των ανωτέρω μέσων ή συνδυασμού μετοχικών μέσων και υβριδικών κεφαλαιακών μέσων. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να αναλαμβάνουν την αναδοχή των ανωτέρω μέσων στο πλαίσιο προσφοράς αγοράς, υπό την προϋπόθεση ότι οποιαδήποτε επακόλουθη κρατική παρέμβαση σε δικαιούχο πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο παρόν τμήμα 3.11 της ανακοίνωσης. Το κράτος μέλος πρέπει να διασφαλίζει ότι τα επιλεγόμενα μέσα ανακεφαλαιοποίησης και οι όροι που τα συνοδεύουν είναι κατάλληλα για την κάλυψη των αναγκών ανακεφαλαιοποίησης του δικαιούχου, ενώ παράλληλα προκαλούν τις ελάχιστες δυνατές στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό.

3.11.4. Ποσό της ανακεφαλαιοποίησης

54.

Προκειμένου να εξασφαλίζεται η αναλογικότητα της ενίσχυσης, το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 δεν πρέπει να υπερβαίνει το ελάχιστο αναγκαίο για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δικαιούχου και να περιορίζεται στην αποκατάσταση της κεφαλαιακής διάρθρωσης του δικαιούχου στην κατάσταση που βρισκόταν πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19, δηλαδή στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Κατά την αξιολόγηση της αναλογικότητας της ενίσχυσης, λαμβάνονται υπόψη οι κρατικές ενισχύσεις που έχουν ληφθεί ή προγραμματιστεί στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19.

3.11.5. Αμοιβή και έξοδος του κράτους

Γενικές αρχές

55.

Το κράτος λαμβάνει κατάλληλη αμοιβή για την επένδυση. Όσο πιο κοντά βρίσκεται η αμοιβή στους όρους της αγοράς, τόσο μικρότερη είναι η δυνητική στρέβλωση του ανταγωνισμού που προκαλείται από την κρατική παρέμβαση.

56.

Η εξόφληση του ποσού της ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 θα πρέπει να γίνει όταν σταθεροποιηθεί η οικονομία. Η Επιτροπή θεωρεί σκόπιμο να δοθεί στον δικαιούχο επαρκής χρόνος για την εξόφληση του ποσού της ανακεφαλαιοποίησης. Το κράτος μέλος πρέπει να θέσει σε εφαρμογή μηχανισμό για τη σταδιακή παροχή κινήτρων εξόφλησης.

57.

Η αμοιβή για την ανακεφαλαιοποίηση λόγω της νόσου COVID-19 θα πρέπει να αυξάνεται ώστε να συγκλίνει με τις τιμές της αγοράς, προκειμένου, αφενός, να δοθεί κίνητρο στον δικαιούχο και τους άλλους μετόχους για την εξόφληση του μέτρου κρατικής ανακεφαλαιοποίησης και, αφετέρου, να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.

58.

Ως εκ τούτου, τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 πρέπει να περιλαμβάνουν κατάλληλα κίνητρα προς τις επιχειρήσεις για την εξόφληση του ποσού της ανακεφαλαιοποίησης και για την αναζήτηση εναλλακτικών κεφαλαίων όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς, με την απαίτηση επαρκώς υψηλής αμοιβής για την ανακεφαλαιοποίηση.

59.

Εναλλακτικά προς τις μεθοδολογίες αμοιβής που καθορίζονται κατωτέρω, τα κράτη μέλη μπορούν να κοινοποιούν καθεστώτα ή μεμονωμένα μέτρα όταν η μεθοδολογία της αμοιβής προσαρμόζεται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και την εξοφλητική προτεραιότητα του κεφαλαιακού μέσου, υπό τον όρο ότι συνολικά επιφέρουν ανάλογο αποτέλεσμα όσον αφορά την παροχή κινήτρων για έξοδο του κράτους και ότι έχουν παρόμοιο συνολικό αντίκτυπο στην αμοιβή του κράτους.

Αμοιβή των μετοχικών μέσων

60.

Η εισφορά κεφαλαίου από το κράτος, ή τυχόν άλλη ισοδύναμη παρέμβαση, πραγματοποιείται σε τιμή που δεν υπερβαίνει τη μέση τιμή της μετοχής του δικαιούχου κατά τις 15 ημέρες που προηγούνται του αιτήματος για εισφορά κεφαλαίου. Εάν η δικαιούχος εταιρεία δεν είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, η εκτίμηση της αγοραίας αξίας της θα πρέπει να πραγματοποιείται από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα ή με άλλα ανάλογα μέσα.

61.

Κάθε μέτρο ανακεφαλαιοποίησης θα περιλαμβάνει μηχανισμό κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους, ώστε να παρέχονται κίνητρα στον δικαιούχο για επαναγορά των κρατικών εισφορών κεφαλαίου. Η εν λόγω αύξηση της αμοιβής μπορεί να έχει τη μορφή χορήγησης πρόσθετων μετοχών (25) στο κράτος ή να υπακούει σε άλλους μηχανισμούς, πρέπει δε να αντιστοιχεί σε αύξηση της αμοιβής του κράτους κατά τουλάχιστον 10 % (επί της μη αποπληρωθείσας συμμετοχής που προκύπτει από την κρατική εισφορά κεφαλαίου λόγω της νόσου COVID-19) ανά στάδιο κλιμάκωσης:

α)	Εάν τέσσερα έτη μετά την εισφορά κεφαλαίου λόγω της νόσου COVID-19, το κράτος δεν έχει πωλήσει τουλάχιστον το 40 % της συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο που προκύπτει από την εν λόγω εισφορά, θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός κλιμάκωσης.

β)	Εάν έξι έτη μετά την εισφορά κεφαλαίου λόγω της νόσου COVID-19, το κράτος δεν έχει πωλήσει εξολοκλήρου τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο που προκύπτει από την εν λόγω εισφορά, ο μηχανισμός κλιμάκωσης θα ενεργοποιείται εκ νέου (26).

Εάν η δικαιούχος εταιρεία δεν είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν την εφαρμογή καθενός από τα δύο στάδια ένα έτος αργότερα, δηλαδή αντιστοίχως πέντε και επτά έτη μετά τη χορήγηση της εισφοράς κεφαλαίου λόγω της νόσου COVID-19.

62.

Η Επιτροπή μπορεί να κάνει δεκτούς εναλλακτικούς μηχανισμούς, υπό τον όρο ότι συνολικά επιφέρουν ανάλογο αποτέλεσμα όσον αφορά την παροχή κινήτρων για έξοδο του κράτους και ότι έχουν παρόμοιο συνολικό αντίκτυπο στην αμοιβή του κράτους.

63.

Ο δικαιούχος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επαναγοράσει οποτεδήποτε το μετοχικό κεφάλαιο που έχει αποκτήσει το κράτος. Προκειμένου να διασφαλίζεται η δέουσα αμοιβή του κράτους για την επένδυση, η τιμή επαναγοράς θα πρέπει να ισούται με το υψηλότερο ποσό μεταξύ i) της ονομαστικής επένδυσης του κράτους, προσαυξημένης με αμοιβή ετήσιου επιτοκίου κατά 200 μονάδες βάσης υψηλότερου από τις τιμές του πίνακα 1 κατωτέρω (27)· ή ii) της αγοραίας τιμής κατά τον χρόνο της επαναγοράς.

64.

Εναλλακτικά, το κράτος μπορεί να πωλήσει οποτεδήποτε τη συμμετοχή του σε τιμές αγοράς σε τρίτους αγοραστές πλην του δικαιούχου. Για την πώληση αυτή απαιτείται, καταρχήν, ανοικτή και χωρίς διακρίσεις διαβούλευση με υποψήφιους αγοραστές ή πώληση στο χρηματιστήριο. Το κράτος μπορεί να παρέχει στους υφιστάμενους μετόχους δικαιώματα προτεραιότητας για την αγορά στην τιμή που προκύπτει από τη δημόσια διαβούλευση.

Αμοιβή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων

65.

Η συνολική αμοιβή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων πρέπει να λαμβάνει επαρκώς υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία:

α)	τα χαρακτηριστικά του μέσου που έχει επιλεγεί, και ιδίως τον βαθμό μειωμένης εξασφάλισης, τον κίνδυνο και όλες τις λεπτομέρειες πληρωμής,

β)	κίνητρα εξόδου που προβλέπει το καθεστώς (όπως ρήτρες κλιμάκωσης και εξόφλησης)· και

γ)	κατάλληλο επιτόκιο αναφοράς.

66.

Η ελάχιστη αμοιβή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων έως τη μετατροπή τους σε μετοχικά μέσα θα είναι τουλάχιστον ίση με το εφαρμοστέο βασικό επιτόκιο (ετήσιο επιτόκιο IBOR ή ισοδύναμο, όπως δημοσιεύεται από την Επιτροπή (28)), συν τις προσαυξήσεις που ορίζονται παρακάτω.

Αμοιβή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων ετήσιο επιτόκιο IBOR +

Τύπος δικαιούχου	1ο έτος	2ο και 3ο έτος	4ο και 5ο έτος	6ο και 7ο έτος	8ο έτος και εξής
ΜΜΕ	225 μ.β.	325 μ.β.	450 μ.β.	600 μ.β.	800 μ.β.
Μεγάλες επιχειρήσεις	250 μ.β.	350 μ.β.	500 μ.β.	700 μ.β.	950 μ.β.

67.

Η μετατροπή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων σε μετοχικό κεφάλαιο πραγματοποιείται σε τιμή τουλάχιστον 5 % κάτω από τη θεωρητική προ δικαιωμάτων αξία ανά μετοχή (TERP) κατά τον χρόνο της μετατροπής.

68.

Μετά τη μετατροπή σε μετοχικό κεφάλαιο, πρέπει να προβλέπεται μηχανισμός κλιμάκωσης για την αύξηση της αμοιβής του κράτους, ώστε να παρέχονται κίνητρα στους δικαιούχους για επαναγορά των κρατικών εισφορών κεφαλαίου. Εάν το μετοχικό κεφάλαιο που προκύπτει από την κρατική παρέμβαση λόγω της νόσου COVID-19 εξακολουθεί να βρίσκεται στην κυριότητά του κράτους δύο έτη μετά τη μετατροπή, το κράτος λαμβάνει πρόσθετο μετοχικό μερίδιο στον δικαιούχο, πλέον της εναπομένουσας συμμετοχής του από τη μετατροπή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων λόγω της νόσου COVID-19. Το εν λόγω πρόσθετο μετοχικό μερίδιο θα ισούται τουλάχιστον με το 10 % της εναπομένουσας συμμετοχής του κράτους από τη μετατροπή των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων λόγω της νόσου COVID-19. Η Επιτροπή μπορεί να κάνει δεκτούς εναλλακτικούς μηχανισμούς κλιμάκωσης, υπό τον όρο ότι επιφέρουν το ίδιο αποτέλεσμα όσον αφορά την παροχή κινήτρων και ότι έχουν παρόμοιο συνολικό αντίκτυπο στην αμοιβή του κράτους.

69.

Τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν σύστημα αποτίμησης που περιλαμβάνει πρόσθετες ρήτρες κλιμάκωσης ή αποπληρωμής. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να ενθαρρύνουν την ταχεία περάτωση της κρατικής στήριξης του δικαιούχου μέσω ανακεφαλαιοποίησης. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να κάνει δεκτές εναλλακτικές μεθόδους αποτίμησης, υπό τον όρο ότι αποφέρουν αμοιβές κεφαλαίου υψηλότερες ή ανάλογες με εκείνες που προκύπτουν από την ως άνω μέθοδο.

70.

Δεδομένου ότι οι χαρακτήρες των υβριδικών μέσων ποικίλλουν σημαντικά, η Επιτροπή δεν παρέχει καθοδήγηση για όλα τα είδη μέσων. Τα υβριδικά μέσα πρέπει σε κάθε περίπτωση να τηρούν τις προαναφερθείσες αρχές και η απόδοσή τους πρέπει να αντιστοιχεί στον κίνδυνο του εκάστοτε μέσου.

3.11.6. Διακυβέρνηση και αποτροπή αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού

71.

Προκειμένου να αποτρέπονται αδικαιολόγητες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, οι δικαιούχοι δεν πρέπει να προβαίνουν σε επιθετική εμπορική επέκταση χρηματοδοτούμενη από την κρατική ενίσχυση, ούτε να αναλαμβάνουν υπερβολικούς κινδύνους. Κατά γενική αρχή, όσο μικρότερη είναι η συμμετοχή του κράτους μέλους στο μετοχικό κεφάλαιο και όσο μεγαλύτερη είναι η αμοιβή του κεφαλαίου, τόσο λιγότερο αναγκαία είναι η ύπαρξη εγγυήσεων.

72.

Εάν ο δικαιούχος μέτρου ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19, το οποίο υπερβαίνει τα 250 εκατ. EUR, είναι επιχείρηση με σημαντική ισχύ στην αγορά σε τουλάχιστον μία από τις σχετικές αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται, τα κράτη μέλη πρέπει να προτείνουν πρόσθετα μέτρα για τη διατήρηση της αποτελεσματικότητας του ανταγωνισμού στις εν λόγω αγορές. Κατά την υποβολή προτάσεων για τέτοιου τύπου μέτρα, τα κράτη μέλη μπορούν ιδίως να προτείνουν δεσμεύσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα ή δεσμεύσεις τήρησης συμπεριφοράς που προβλέπονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα διορθωτικά μέτρα που είναι αποδεκτά βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 802/2004 της Επιτροπής.

73.

Οι δικαιούχοι μέτρων ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 απαγορεύεται να διαφημίζουν την εν λόγω ανακεφαλαιοποίηση για εμπορικούς σκοπούς.

74.

Εάν δεν έχει εξοφληθεί τουλάχιστον το 75 % των μέτρων ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19, οι δικαιούχοι —πλην των ΜΜΕ— απαγορεύεται να εξαγοράζουν μερίδιο μεγαλύτερο του 10 % σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή άλλους φορείς εκμετάλλευσης που ασκούν την ίδια κατηγορία δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των ανάντη και κατάντη δραστηριοτήτων.

75.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με την επιφύλαξη του ελέγχου των συγκεντρώσεων, οι εν λόγω δικαιούχοι μπορούν να εξαγοράζουν μερίδιο μεγαλύτερο του 10 % σε ανάντη ή κατάντη φορείς εκμετάλλευσης στον τομέα λειτουργίας τους, μόνον εφόσον η εξαγορά είναι αναγκαία για τη διατήρηση της βιωσιμότητας του δικαιούχου. Η Επιτροπή μπορεί να επιτρέπει την εξαγορά, εφόσον είναι αναγκαία για τη διατήρηση της βιωσιμότητας του δικαιούχου. Η εξαγορά πραγματοποιείται μόνον αφού η Επιτροπή αποφανθεί επί του θέματος.

76.

Η κρατική ενίσχυση δεν χρησιμοποιείται για διεπιδότηση οικονομικών δραστηριοτήτων καθετοποιημένων επιχειρήσεων που αντιμετώπιζαν ήδη οικονομικές δυσχέρειες την 31η Δεκεμβρίου 2019. Στις καθετοποιημένες εταιρείες θα εφαρμόζεται σαφής λογιστικός διαχωρισμός, ώστε να διασφαλίζεται ότι το μέτρο της ανακεφαλαιοποίησης δεν ωφελεί τις εν λόγω δραστηριότητες.

77.

Εάν δεν έχουν εξοφληθεί πλήρως τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19, οι δικαιούχοι δεν μπορούν να προβαίνουν σε καταβολές μερισμάτων, ούτε σε καταβολές προαιρετικών τοκομεριδίων, ούτε σε επαναγορά μετοχών, παρά μόνον έναντι του κράτους.

78.

Εάν δεν έχει εξοφληθεί τουλάχιστον το 75 % των μέτρων ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19, οι αποδοχές έκαστου μέλους της διοίκησης των δικαιούχων δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις σταθερές αποδοχές του ως είχαν την 31η Δεκεμβρίου 2019. Για τα πρόσωπα που καθίστανται μέλη της διοίκησης κατά ή μετά την ανακεφαλαιοποίηση, το ισχύον όριο είναι οι κατώτατες σταθερές αποδοχές μεταξύ των μελών της διοίκησης κατά την 31η Δεκεμβρίου 2019. Σε καμία περίπτωση δεν καταβάλλονται πριμοδοτήσεις ή άλλα μεταβλητά ή κατά σύγκριση στοιχεία αποδοχών.

3.11.7. Στρατηγική εξόδου του κράτους από τη συμμετοχή που προκύπτει από την ανακεφαλαιοποίηση και υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων

79.

Οι δικαιούχοι που δεν είναι ΜΜΕ και έχουν λάβει ενίσχυση ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19, η οποία υπερβαίνει το 25 % των ιδίων κεφαλαίων κατά τον χρόνο της παρέμβασης, οφείλουν να καταθέτουν αξιόπιστη στρατηγική εξόδου της συμμετοχής του κράτους μέλους, εκτός εάν η παρέμβαση του κράτους μειωθεί κάτω από το 25 % των ιδίων κεφαλαίων εντός 12 μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης (29).

80.

Η στρατηγική εξόδου καθορίζει:

α)	το σχέδιο του δικαιούχου για τη συνέχιση της δραστηριότητάς του και τη χρήση των κεφαλαίων που επενδύονται από το κράτος, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος της καταβολής των αμοιβών και της εξόφλησης της επένδυσης του κράτους (στο εξής, από κοινού: χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής) και

β)	τα μέτρα που θα λάβουν ο δικαιούχος και το κράτος για την τήρηση του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής.

81.

Η στρατηγική εξόδου πρέπει να καταρτίζεται και να υποβάλλεται στο κράτος μέλος εντός 12 μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης και πρέπει να έχει την έγκριση του κράτους μέλους.

82.

Πέραν της υποχρέωσης που ορίζεται στα σημεία 79 έως 81, οι δικαιούχοι πρέπει να υποβάλλουν έκθεση στο κράτος μέλος σχετικά με την πρόοδο στην εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής και την τήρηση των όρων του τμήματος 3.11.6, εντός 12 μηνών από την υποβολή του χρονοδιαγράμματος και, στη συνέχεια, ανά δωδεκάμηνο.

83.

Εάν δεν έχουν εξοφληθεί πλήρως τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19, οι δικαιούχοι της εν λόγω ανακεφαλαιοποίησης, εκτός των ΜΜΕ, δημοσιεύουν, εντός 12 μηνών από την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης και στη συνέχεια ανά δωδεκάμηνο, στοιχεία σχετικά με τη χρήση της ληφθείσας ενίσχυσης. Ειδικότερα, πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η από μέρους τους χρήση της ληφθείσας ενίσχυσης στηρίζει τις δραστηριότητές τους σύμφωνα με τις ενωσιακές και εθνικές υποχρεώσεις που συνδέονται με τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συμπεριλαμβανομένου του στόχου της ΕΕ για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

84.

Το κράτος μέλος θα πρέπει να υποβάλλει έκθεση στην Επιτροπή, σε ετήσια βάση, σχετικά με την εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής και την τήρηση των όρων του τμήματος 3.11.6. Εάν ο δικαιούχος έχει λάβει ενίσχυση ανακεφαλαιοποίησης λόγω της νόσου COVID-19 ύψους άνω των 250 εκατ. EUR, η έκθεση πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την τήρηση των όρων του σημείου 54.

85.

Εάν εντός εξαετίας από την ανακεφαλαιοποίηση λόγω της νόσου COVID-19 η παρέμβαση του κράτους δεν έχει μειωθεί κάτω από το 15 % των ιδίων κεφαλαίων του δικαιούχου, θα πρέπει να κοινοποιείται προς έγκριση στην Επιτροπή σχέδιο αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Η Επιτροπή θα αξιολογεί κατά πόσον οι δράσεις που προβλέπονται στο σχέδιο αναδιάρθρωσης διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του δικαιούχου, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τους ενωσιακούς στόχους και τις εθνικές υποχρεώσεις που συνδέονται με τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς και την έξοδο του κράτους χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά το εμπόριο σε βαθμό που αντίκειται στο κοινό συμφέρον. Εάν η δικαιούχος εταιρεία δεν είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο ή είναι ΜΜΕ, το κράτος μέλος μπορεί να αποφασίζει να κοινοποιεί σχέδιο αναδιάρθρωσης μόνον εάν η κρατική παρέμβαση δεν έχει μειωθεί κάτω από το 15 % των ιδίων κεφαλαίων επτά έτη μετά την ανακεφαλαιοποίηση λόγω της νόσου COVID-19.»

38.

Το σημείο 44 αριθμείται εκ νέου ως σημείο 86 και τροποποιείται ως εξής:

«86.

Εξαιρουμένων των ενισχύσεων που χορηγούνται βάσει των τμημάτων 3.9, 3.10 και 3.11, τα κράτη μέλη πρέπει να δημοσιεύουν τις σχετικές πληροφορίες (30) για κάθε μεμονωμένη ενίσχυση που χορηγείται βάσει της παρούσας ανακοίνωσης στον εμπεριστατωμένο δικτυακό τόπο για τις κρατικές ενισχύσεις ή μέσω του εργαλείου ΤΠ της Επιτροπής (31), εντός 12 μηνών από τη χορήγηση.» Τα κράτη μέλη πρέπει να δημοσιεύουν τις σχετικές πληροφορίες (32) για κάθε μεμονωμένη ενίσχυση που χορηγείται βάσει του τμήματος 3.11 στον εμπεριστατωμένο δικτυακό τόπο για τις κρατικές ενισχύσεις ή μέσω του εργαλείου ΤΠ της Επιτροπής, εντός 3 μηνών από τη χορήγηση. Οι πληροφορίες πρέπει να περιλαμβάνουν την ονομαστική αξία της ανακεφαλαιοποίησης ανά δικαιούχο.»

39.

Τα σημεία 45-52 αριθμούνται εκ νέου ως σημεία 87-94.

40.

Το σημείο 49 αριθμείται εκ νέου ως σημείο 91 και αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«91.

Η Επιτροπή εφαρμόζει την παρούσα ανακοίνωση από τις 19 Μαρτίου 2020, λαμβανομένων υπόψη των οικονομικών επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19, οι οποίες επέβαλαν τη λήψη άμεσων μέτρων. Η παρούσα ανακοίνωση δικαιολογείται από τις τρέχουσες έκτακτες περιστάσεις και θα παύσει να εφαρμόζεται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020, εξαιρουμένου του τμήματος 3.11, το οποίο θα παραμείνει σε ισχύ έως την 1η Ιουλίου 2021. Έπειτα από συνεννόηση με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή μπορεί να επανεξετάσει την παρούσα ανακοίνωση πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2020 για σημαντικούς λόγους πολιτικής ανταγωνισμού ή οικονομικούς λόγους. Εφόσον το κρίνει σκόπιμο, η Επιτροπή μπορεί να παράσχει περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με ορισμένα συγκεκριμένα σημεία της προσέγγισής της.»

(1) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Μαρτίου 2020, C(2020)1863 (ΕΕ C 91I της 20.3.2020, σ. 1).

(2) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2020, C(2020)2215, (ΕΕ C 112I της 4.4.2020, σ. 1).

(3) Βλέπε επίσης το τμήμα 4.2.3 της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της «κρατικής ενίσχυσης», όπως αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, C/2016/2946 (ΕΕ C 262 της 19.7.2016, σ. 1).

(4) Ανακοίνωση της Επιτροπής - Καθοδήγηση προς τα κράτη μέλη όσον αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις, την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων από τρίτες χώρες και την προστασία των στρατηγικών πόρων της Ευρώπης, ενόψει της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2019/452 (κανονισμός για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων), C(2020) 1981 final, της 25.3.2020.

(5) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/452 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαρτίου 2019, για τη θέσπιση πλαισίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ένωση (ΕΕ L 79I της 21.3.2019, σ. 1).

(6) Ανακοίνωση της Επιτροπής — Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση των επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου (ΕΕ C 19 της 22.1.2014, σ. 4).

(7) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1).

(8) Για παράδειγμα, κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας 2014-2020 (ΕΕ C 200 της 28.6.2014, σ. 1), κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσον αφορά την ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων (ΕΕ C 25 της 26.1.2013, σ. 1), κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2014-2020 (ΕΕ C 209 της 23.7.2013, σ. 1), πλαίσιο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη και την καινοτομία (ΕΕ C 198 της 27.6.2014, σ. 1) και κριτήρια για την ανάλυση της συμβατότητας με την εσωτερική αγορά των κρατικών ενισχύσεων για την προώθηση της υλοποίησης σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΕΕ C 188 της 20.6.2014, σ. 4).

(9) Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή, μετά την 1η Αυγούστου 2013, των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων στα μέτρα στήριξης των τραπεζών στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης (ΕΕ C 216 της 30.7.2013, σ. 1).

(10) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1), κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής, της 25ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων στους τομείς της γεωργίας και δασοκομίας και σε αγροτικές περιοχές συμβιβάσιμων με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 193 της 1.7.2014, σ. 1), και κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1388/2014 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή, τη μεταποίηση και την εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 369 της 24.12.2014, σ. 37).

(11) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1407/2013 της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 352 της 24.12.2013, σ. 1), κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1408/2013 της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας («de minimis») στον γεωργικό τομέα (ΕΕ L 352 της 24.12.2013, σ. 9), κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 717/2014 της Επιτροπής, της 27ης Ιουνίου 2014, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (ΕΕ L 190 της 28.6.2014, σ. 45) και κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 360/2012 της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2012, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας οι οποίες χορηγούνται σε επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΕΕ L 114 της 26.4.2012, σ. 8).

(12) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία), κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής, της 25ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων στους τομείς της γεωργίας και δασοκομίας και σε αγροτικές περιοχές συμβιβάσιμων με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 193 της 1.7.2014, σ. 1), και κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1388/2014 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή, τη μεταποίηση και την εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 369 της 24.12.2014, σ. 37).

(13) Όπως ορίζονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία)

(14) Το σχέδιο ρευστότητας μπορεί να περιλαμβάνει τόσο το κεφάλαιο κίνησης όσο και το επενδυτικό κόστος.

(15) Εκτός εάν οι εν λόγω ενισχύσεις πληρούν τους όρους του τμήματος 3.1 της παρούσας ανακοίνωσης.

(16) Όπως ορίζονται στο παράρτημα I του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία.

(17) Το σχέδιο ρευστότητας μπορεί να περιλαμβάνει τόσο το κεφάλαιο κίνησης όσο και το επενδυτικό κόστος.

(18) Εάν οι πληρωμές τοκομεριδίων κεφαλαιοποιούνται, τούτο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον καθορισμό αυτών των ανωτάτων ορίων, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω κεφαλαιοποίηση ήταν προγραμματισμένη ή μπορούσε να προβλεφθεί κατά την κοινοποίηση του μέτρου. Επίσης, κάθε άλλο μέτρο κρατικής ενίσχυσης υπό μορφή χρέους μειωμένης εξασφάλισης που χορηγείται στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19, ακόμη και εκτός της παρούσας ανακοίνωσης, πρέπει να περιλαμβάνεται στον εν λόγω υπολογισμό. Ωστόσο, το χρέος μειωμένης εξασφάλισης που χορηγείται σύμφωνα με το τμήμα 3.1 της παρούσας ανακοίνωσης δεν υπολογίζεται στα εν λόγω ανώτατα όρια.

(19) Βλέπε κατ’ αναλογία την απόφαση SA.49554-CY της Επιτροπής — Κυπριακό σχέδιο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που είναι εξασφαλισμένα με υποθήκη την κύρια κατοικία (Εστία), αιτιολογική σκέψη 73 και την απόφαση SA.53520-EL της Επιτροπής — Σχέδιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, αιτιολογική σκέψη 71.

(20) Βλέπε σημείο 6 της παρούσας ανακοίνωσης.

(21) Η δυνατότητα χορήγησης ενισχύσεων υπό μορφή μετοχικών μέσων και/ή υβριδικών κεφαλαιακών μέσων, αλλά για πολύ χαμηλότερα ονομαστικά ποσά, προβλέπεται ήδη υπό τους όρους του σημείου 3.1 της παρούσας ανακοίνωσης.

(22) Όπως ορίζεται στο σημείο 16 της ανακοίνωσης, η κοινοποίηση εναλλακτικών προσεγγίσεων εξακολουθεί να είναι δυνατή σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ.

(23) Όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 18 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1).

(24) Τα υβριδικά κεφαλαιακά μέσα συνδυάζουν χαρακτηριστικά χρέους και ιδίων κεφαλαίων. Για παράδειγμα, τα μετατρέψιμα ομόλογα παρέχουν απόδοση κατά τον ίδιο τρόπο όπως και τα ομόλογα μέχρι να μετατραπούν σε ίδια κεφάλαια. Επομένως, η αξιολόγηση της συνολικής απόδοσης των υβριδικών κεφαλαιακών μέσων εξαρτάται, αφενός, από την απόδοσή τους για το διάστημα που λειτουργούν ως χρεωστικά μέσα και, αφετέρου, από τις προϋποθέσεις για τη μετατροπή τους σε μετοχικά μέσα.

(25) Για παράδειγμα, πρόσθετες μετοχές μπορεί να χορηγούνται μέσω της έκδοσης, κατά τον χρόνο της ανακεφαλαιοποίησης, μετατρέψιμων ομολόγων τα οποία θα μετατρέπονται σε μετοχικό κεφάλαιο κατά τον χρόνο ενεργοποίησης του μηχανισμού κλιμάκωσης.

(26) Για παράδειγμα, σε περίπτωση που η κλιμάκωση έχει τη μορφή χορήγησης στο κράτος πρόσθετων μετοχών: Εάν η συμμετοχή του κράτους σε δικαιούχο κατόπιν της εισφοράς κεφαλαίου λόγω της νόσου COVID-19 είναι 40 %, και το κράτος δεν πωλήσει τη συμμετοχή του εντός της απαιτούμενης προθεσμίας, η συμμετοχή του θα πρέπει να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 0,1 x 40 % = 4 % ώστε να φθάσει στο 44 % τέσσερα έτη μετά την εισφορά κεφαλαίου, και στο 48 % έξι έτη μετά την εισφορά κεφαλαίου, με συνακόλουθη απομείωση της αξίας των μεριδίων των άλλων μετόχων.

(27) Η αύξηση των 200 μονάδων βάσης δεν εφαρμόζεται από το 8ο έτος και μετά.

(28) Τα βασικά επιτόκια υπολογίστηκαν σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (ΕΕ C 14 της 19.1.2008, σ. 6) και δημοσιεύτηκαν στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Ανταγωνισμού στην ακόλουθη διεύθυνση: https://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/reference_rates.html.

(29) Για τους σκοπούς του παρόντος υποτμήματος 3.11.7, τα υβριδικά μέσα που χορηγούνται από το κράτος θα πρέπει να θεωρούνται ίδια κεφάλαια.

(30) Πρόκειται για τις πληροφορίες που απαιτούνται από το παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, από το παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής και από το παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1388/2014 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2014. Για τις επιστρεπτέες προκαταβολές, τις εγγυήσεις, τα δάνεια, τα δάνεια μειωμένης εξασφάλισης, και τυχόν άλλες μορφές θα εισάγεται η ονομαστική αξία του υποκείμενου μέσου ανά δικαιούχο. Για τα φορολογικά πλεονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα πληρωμών, το ποσό της μεμονωμένης ενίσχυσης μπορεί να αναφέρεται σε κλίμακες.

(31) Η δημόσια αναζήτηση στη βάση δεδομένων «Διαφάνεια των κρατικών ενισχύσεων» δίνει πρόσβαση στα δεδομένα χορήγησης μεμονωμένων κρατικών ενισχύσεων που παρέχουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις διαφάνειας για τις κρατικές ενισχύσεις και διατίθεται στη διεύθυνση https://webgate.ec.europa.eu/competition/transparency/public?lang=el.

(32) Πρόκειται για τις πληροφορίες που απαιτούνται από το παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, από το παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής και από το παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1388/2014 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2014.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

13.5.2020

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 164/17

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Δημοσίευση του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων σε κυκλοφορία το 2019 για τους σκοπούς του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ

(2020/C 164/05)

1. Εισαγωγή

Το 2015 το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισαν τη σύσταση ενός αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ) (1) στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2). Το ΑΣΑ άρχισε να λειτουργεί τον Ιανουάριο του 2019. Σκοπός του ΑΣΑ είναι να αποφευχθεί η λειτουργία της αγοράς διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ με μεγάλο διαρθρωτικό πλεόνασμα δικαιωμάτων εκπομπών, με τον συντρέχοντα κίνδυνο αυτό να εμποδίζει το ΣΕΔΕ της ΕΕ να δώσει το απαραίτητο μήνυμα για τις επενδύσεις σχετικά με την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για μείωση των εκπομπών με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Σκοπός του είναι, επίσης, να καταστήσει το ΣΕΔΕ της ΕΕ πιο ανθεκτικό σε σχέση με τις ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ώστε να μπορέσει η αγορά του ΣΕΔΕ της ΕΕ να λειτουργεί ομαλά.

Η απόφαση αναφέρει ότι ως τις 15 Μαΐου κάθε έτους, αρχής γενομένης από το 2017, η Επιτροπή δημοσιεύει τον συνολικό αριθμό των δικαιωμάτων που βρίσκονται σε κυκλοφορία (ΣΑΔΚ). Ο αριθμός αυτός καθορίζει κατά πόσον ορισμένα από τα δικαιώματα που πρόκειται να τεθούν σε πλειστηριασμό θα πρέπει να τοποθετηθούν στο αποθεματικό ή να αποδεσμευθούν από το αποθεματικό.

Στις 14 Μαΐου 2019 η Επιτροπή δημοσίευσε τον συνολικό αριθμό των δικαιωμάτων εκπομπής που βρίσκονταν σε κυκλοφορία το 2018, ο οποίος ανέρχεται σε περίπου 1,65 δισ. δικαιώματα εκπομπής (3). Σύμφωνα με τους κανόνες του ΑΣΑ, μετά τη δημοσίευση αυτή, 397 178 358 δικαιώματα επρόκειτο να τοποθετηθούν στο αποθεματικό για την περίοδο από 1η Σεπτεμβρίου 2019 έως 31 Αυγούστου 2020 (4), υπό μορφή μειωμένης ποσότητας δικαιωμάτων που τέθηκαν σε πλειστηριασμό.

Η παρούσα ανακοίνωση είναι η τέταρτη δημοσίευση για τους σκοπούς του ΑΣΑ και αφορά το έτος 2019. Περιέχει τον συνολικό αριθμό των δικαιωμάτων σε κυκλοφορία και περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο υπολογισμού του εν λόγω αριθμού. Η παρούσα δημοσίευση θα καθορίσει τον αριθμό των δικαιωμάτων που θα τοποθετηθούν στο αποθεματικό για την περίοδο από τον Σεπτέμβριο του 2020 έως τον Αύγουστο του 2021.

2. Λειτουργία του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς

Το ΑΣΑ λειτουργεί με αυτόματο τρόπο όταν ο συνολικός αριθμός των δικαιωμάτων σε κυκλοφορία βρίσκεται έξω από ένα προκαθορισμένο εύρος. Αν ο συνολικός αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπής σε κυκλοφορία υπερβαίνει το όριο των 833 εκατ. δικαιωμάτων, τότε προστίθενται δικαιώματα εκπομπής στο αποθεματικό. Αν ο συνολικός αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπής σε κυκλοφορία είναι χαμηλότερος από το όριο των 400 εκατ. δικαιωμάτων, τότε αποδεσμεύονται δικαιώματα εκπομπής από το αποθεματικό. Στην πράξη, τα δικαιώματα προστίθενται στο αποθεματικό με τη δημοπράτηση μικρότερου αριθμού δικαιωμάτων, και αποδεσμεύονται από το αποθεματικό με τη δημοπράτηση 100 εκατομμυρίων περισσότερων δικαιωμάτων στο μέλλον.

Ως εκ τούτου, η δημοσίευση του συνολικού αριθμού των δικαιωμάτων σε κυκλοφορία, βάσει του οποίου θα προστίθενται ή θα αποδεσμεύονται δικαιώματα από το αποθεματικό, αποτελεί βασικό στοιχείο της λειτουργίας του αποθεματικού.

Στο πλαίσιο της αναθεώρησης του ΣΕΔΕ της ΕΕ (5), έγιναν σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του ΑΣΑ. Κατά τη διάρκεια της περιόδου από το 2019 έως το 2023, το ποσοστό του συνολικού αριθμού των δικαιωμάτων σε κυκλοφορία, το οποίο καθορίζει τον αριθμό των δικαιωμάτων που τοποθετούνται στο αποθεματικό εάν υπάρξει υπέρβαση του ορίου των 833 εκατ. δικαιωμάτων, διπλασιάστηκε προσωρινά από 12 % σε 24 %. Επιπλέον, από το 2023 τα δικαιώματα στο ΑΣΑ πάνω από τον όγκο δημοπράτησης του προηγούμενου έτους δεν θα ισχύουν πλέον.

Κατά συνέπεια, με βάση την παρούσα ανακοίνωση, το 24 % (6) του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων σε κυκλοφορία θα τοποθετηθεί στο αποθεματικό εντός περιόδου 12 μηνών, αρχής γενομένης από την 1η Σεπτεμβρίου 2020. Η αντίστοιχη ποσότητα θα αφαιρεθεί από τις ποσότητες των κρατών μελών και του Ηνωμένου Βασιλείου που δημοπρατούνται, με βάση τα αντίστοιχα μερίδιά τους για δημοπρασία. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζεται ότι έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 τα δικαιώματα που αναδιανεμήθηκαν για λόγους αλληλεγγύης και ανάπτυξης εντός της Ένωσης δεν λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό των αντίστοιχων μεριδίων.

3. Ο συνολικός αριθμός δικαιωμάτων σε κυκλοφορία

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814, ο συνολικός αριθμός των δικαιωμάτων σε κυκλοφορία «είναι ο συνολικός αριθμός δικαιωμάτων που εκδόθηκαν κατά τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2008 και έπειτα, συμπεριλαμβανομένων του αριθμού δικαιωμάτων που εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ κατά την εν λόγω περίοδο και των δικαιωμάτων χρήσης διεθνών μορίων που διαθέτουν οι εγκαταστάσεις σύμφωνα με το ΣΕΔΕ της ΕΕ και αφορούν εκπομπές έως και την 31η Δεκεμβρίου του εν λόγω έτους, μείον τους σωρευτικούς τόνους των εξακριβωμένων εκπομπών από εγκαταστάσεις σύμφωνα με το ΣΕΔΕ της ΕΕ μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2008 και 31ης Δεκεμβρίου του εν λόγω έτους, τα τυχόν δικαιώματα που ακυρώθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 4 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και τον αριθμό των δικαιωμάτων στο αποθεματικό.»

Εν συντομία, ο συνολικός αριθμός δικαιωμάτων σε κυκλοφορία όσον αφορά τον προσδιορισμό της απορρόφησης και της απελευθέρωσης στο ΑΣΑ υπολογίζεται με τον ακόλουθο τύπο:

ΣΑΔΚ = προσφορά – (ζήτηση + δικαιώματα εκπομπής στο ΑΣΑ)

Τρία διαφορετικά στοιχεία καθορίζουν τον συνολικό αριθμό δικαιωμάτων σε κυκλοφορία: πρώτον, η προσφορά δικαιωμάτων από την 1η Ιανουαρίου 2008· δεύτερον, η ζήτηση δικαιωμάτων (ο αριθμός δικαιωμάτων που επιστράφηκαν και ακυρώθηκαν)· και τρίτον, τα τηρούμενα αποθεματικά.

Όπως προβλέπεται στην απόφαση (ΕΕ) 2015/1814, τα δικαιώματα του κλάδου των αερομεταφορών και οι εξακριβωμένες εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές δεν συνυπολογίζονται σ’ αυτό το πλαίσιο.

3.1. Προσφορά

Η προσφορά δικαιωμάτων στην αγορά καθορίζεται από πέντε διαφορετικούς παράγοντες:

—	δικαιώματα που μεταφέρθηκαν από την περίοδο 2008-12 (περίοδος 2),

—	δικαιώματα που διατέθηκαν μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2013 και 31 Δεκεμβρίου 2019 (7), συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων που διατέθηκαν από το απόθεμα των νεοεισερχομένων (NER),

—

δικαιώματα που εκχωρήθηκαν για πλειστηριασμό από την 1η Ιανουαρίου 2013 (8) έως την 31η Δεκεμβρίου 2019 (9), συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων που αφαιρέθηκαν από τις ποσότητες πλειστηριασμών κατά την περίοδο 2014-2016 και δικαιωμάτων που αφαιρέθηκαν από τις ποσότητες πλειστηριασμών το 2019, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Επιτροπής της 15ης Μαΐου 2018 και της 14ης Μαΐου 2019,

—	δικαιώματα που αποτιμήθηκαν σε χρηματική αξία από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για τους σκοπούς του προγράμματος «NER300»,

—	διεθνή δικαιώματα πιστωτικών μορίων που διαθέτουν οι εγκαταστάσεις σχετικά με εκπομπές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019,

Ο αριθμός των δικαιωμάτων που μεταφέρθηκαν από την περίοδο 2 του ΣΕΔΕ της ΕΕ είναι 1 749 540 826 δικαιώματα (10). Το εν λόγω «σύνολο μεταφερθέντων δικαιωμάτων» αντιπροσωπεύει τον συνολικό αριθμό δικαιωμάτων που εκδόθηκαν κατά τη περίοδο 2 του ΣΕΔΕ της ΕΕ, τα οποία δεν επιστράφηκαν για την κάλυψη επαληθευμένων εκπομπών ούτε ακυρώθηκαν. Ως εκ τούτου, για τον καθορισμό του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων σε κυκλοφορία, το σύνολο αυτό αντιπροσωπεύει τον αριθμό των δικαιωμάτων ΣΕΔΕ σε κυκλοφορία στην αρχή της περιόδου 2013-2020 («περίοδος 3») την 1η Ιανουαρίου 2013 και συμπεριλαμβάνεται στον υπολογισμό ως έχει.

Ο αριθμός των δωρεάν δικαιωμάτων που κατανεμήθηκαν μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2013 και της 31ης Δεκεμβρίου 2019, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων που κατανεμήθηκαν από το NER, ανέρχεται σε 5 850 263 308 (11).

Σύμφωνα με τις εκθέσεις από τους πλειστηριασμούς στον κοινό χώρο πλειστηριασμών και τους σχετικούς χώρους αυτοεξαίρεσης (12), ο αριθμός των δικαιωμάτων που εκπλειστηριάστηκαν μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2013 και 31 Δεκεμβρίου 2019, συμπεριλαμβανομένων των αποκαλούμενων πρώιμων πλειστηριασμών, είναι 5 229 748 000.

Ο αριθμός των δικαιωμάτων που αφαιρέθηκαν από τον όγκο των πλειστηριασμών κατά την περίοδο 2014-2016 είναι, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814, 900 000 000.

Ο αριθμός των δικαιωμάτων που αφαιρέθηκαν από τους όγκους πλειστηριασμών το 2019, σε συνέχεια των ανακοινώσεων της Επιτροπής της 15ης Μαΐου 2018 και της 14ης Μαΐου 2019, ανέρχεται σε 264 731 936 και 132 392 786 δικαιώματα αντίστοιχα.

300 000 000 δικαιώματα αποτιμήθηκαν σε χρηματική αξία από την ΕΤΕπ για τους σκοπούς του προγράμματος «NER300» (13).

Τα διεθνή δικαιώματα πιστωτικών μορίων που διαθέτουν οι εγκαταστάσεις σχετικά με εκπομπές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 αντιστοιχούν σε 450 221 816 (14).

3.2. Ζήτηση

Η ζήτηση αποτελείται από τις συνολικές επαληθευμένες εκπομπές από εγκαταστάσεις μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2013 (15) και 31 Δεκεμβρίου 2019, η οποία ανέρχεται σε 12 193 929 203 (16), και δικαιώματα που ακυρώθηκαν κατά την ίδια περίοδο, τα οποία αντιστοιχούν σε 348 581 δικαιώματα.

3.3. Τηρούμενα αποθεματικά του ΑΣΑ

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814, τα 900 εκατομμύρια δικαιώματα που αφαιρέθηκαν από τον όγκο των πλειστηριασμών κατά την περίοδο 2014-2016 τοποθετήθηκαν στο αποθεματικό όταν αυτό άρχισε να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου 2019.

Κατόπιν της ανακοίνωσης της Επιτροπής της 15ης Μαΐου 2018 (17), 264 731 936 δικαιώματα τέθηκαν σε αποθεματικό κατά την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2019 έως 31η Αυγούστου 2019.

Κατόπιν της ανακοίνωσης της Επιτροπής της 14ης Μαΐου 2019 (18), 132 392 786 δικαιώματα τοποθετήθηκαν στο αποθεματικό κατά την περίοδο από την 1η Σεπτεμβρίου 2019 έως την 31η Δεκεμβρίου 2019.

Συνεπώς, για την περίοδο έως την 31η Δεκεμβρίου 2019, υπήρχαν 1 297 124 722 δικαιώματα στο αποθεματικό.

3.4. Συνολικός αριθμός δικαιωμάτων σε κυκλοφορία

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, ο συνολικός αριθμός δικαιωμάτων σε κυκλοφορία ανέρχεται σε 1 385 496 166 δικαιώματα.

4. Συμπέρασμα

Σύμφωνα με τους κανόνες του ΑΣΑ, για περίοδο 12 μηνών —από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 έως την 31η Αυγούστου 2021— θα τοποθετηθούν στο ΑΣΑ συνολικά 332 519 080 δικαιώματα.

Η επόμενη δημοσίευση θα γίνει τον Μάιο του 2021 και θα καθορίζει την απορρόφηση από το αποθεματικό για την περίοδο από Σεπτέμβριο του 2021 έως Αύγουστο του 2022.

Επισκόπηση

Προσφορά

α)	Μεταφορές δικαιωμάτων από την περίοδο 2

1 749 540 826

β)	Δωρεάν δικαιώματα για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2013 έως την 31η Δεκεμβρίου 2019, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων από το NER

5 850 263 308

γ)	Συνολικός αριθμός δικαιωμάτων που δημοπρατήθηκαν μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2013 και 31ης Δεκεμβρίου 2019, συμπεριλαμβανομένων των πρώιμων πλειστηριασμών

5 229 748 000

δ)	Δικαιώματα που αφαιρέθηκαν από τους όγκους πλειστηριασμών κατά την περίοδο 2014-2016

900 000 000

ε)	Δικαιώματα που αφαιρέθηκαν από τους όγκους πλειστηριασμών το 2019 σε συνέχεια των ανακοινώσεων της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2018 και της 14ης Μαΐου 2019

3 974 722

στ)	Ο αριθμός των δικαιωμάτων που αποτιμήθηκαν σε χρηματική αξία από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τους σκοπούς του προγράμματος «NER300»

300 000 000

ζ)	Διεθνή δικαιώματα πιστωτικών μορίων που διαθέτουν οι εγκαταστάσεις σχετικά με εκπομπές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019

450 221 816

Άθροισμα (προσφορά)

14 876 898 672

Ζήτηση

α)	Τόνοι επαληθευμένων εκπομπών από εγκαταστάσεις στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2013 και 31 Δεκεμβρίου 2019

1 293 929 203

β)	Δικαιώματα που ακυρώθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 4 της οδηγίας 2003/87/EΚ ως τις 31 Δεκεμβρίου 2019

348 581

Άθροισμα (ζήτηση)

12 194 277 784

Τηρούμενα αποθεματικά του ΑΣΑ

Αριθμός δικαιωμάτων στο αποθεματικό

1 297 124 722

Συνολικός αριθμός δικαιωμάτων σε κυκλοφορία

1 385 496 166

(1) Απόφαση (EΕ) 2015/1814 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς όσον αφορά το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου και την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87.ΕΚ (ΕΕ L 264 της 9.10.2015, σ. 1).

(2) Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61 του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(3) Βλέπε την ανακοίνωση της Επιτροπής C(2019) 3288 final που είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019XC0516(01)&qid=1587395240126&from=EN

(4) Οι συνεισφορές κάθε κράτους μέλους στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς από την 1η Σεπτεμβρίου έως την 31η Δεκεμβρίου 2019 και από την 1η Ιανουαρίου έως την 31 Αυγούστου 2020 δημοσιεύτηκαν στην έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Έκθεση σχετικά με τη λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα», COM(2019) 557 final, η οποία δημοσιεύτηκε στις 31 Οκτωβρίου 2019.

(5) Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 (ΕΕ L 76 της 19.3.2018, σ. 3).

(6) Το οποίο αντιστοιχεί σε ποσοστό 2 % μηνιαίως.

(7) Η δωρεάν διάθεση από το Ηνωμένο Βασίλειο ανεστάλη από την 1η Ιανουαρίου 2019. Η δωρεάν διάθεση για το 2019 δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2020 και, ως εκ τούτου, δεν ελήφθη υπόψη για τον υπολογισμό της παροχής δικαιωμάτων έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 [βλ. απόφαση της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την καθοδήγηση του κεντρικού διαχειριστή για την προσωρινή αναστολή της αποδοχής από το ημερολόγιο συναλλαγών των σχετικών διαδικασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη δωρεάν κατανομή, τον πλειστηριασμό και την ανταλλαγή διεθνών πιστωτικών μορίων C (2018) 8707]. Αντ’ αυτού θα συμπεριληφθεί στον υπολογισμό του επόμενου έτους.

(8) Ο εν λόγω αριθμός περιλαμβάνει και τους λεγόμενους «πρώιμους πλειστηριασμούς», δηλαδή δικαιώματα που ίσχυαν για την περίοδο 2013-20, τα οποία δημοπρατήθηκαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2013.

(9) Η δημοπράτηση των δικαιωμάτων από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης ανεστάλη από την 1η Ιανουαρίου 2019. Ο πλειστηριασμός δικαιωμάτων από το Ηνωμένο Βασίλειο άρχισε εκ νέου τον Μάρτιο του 2020 και, ως εκ τούτου, δεν λαμβάνεται επίσης υπόψη για τον υπολογισμό της παροχής δικαιωμάτων έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019. Αντ’ αυτού θα συμπεριληφθεί στον υπολογισμό του επόμενου έτους.

(10) Βλέπε έκθεση για την αγορά άνθρακα 2015· COM (2015) 576

(11) Σύμφωνα με απόσπασμα του συστήματος καταγραφής συναλλαγών της ΕΕ (EUTL) της 1ης Απριλίου 2020

(12) Διαθέσιμες στις διευθύνσεις: http://www.eex.com/en/products/environmental-markets/emissions-auctions/archive και https://www.theice.com/marketdata/reports/148

(13) Μια πρώτη δόση 200 εκατομμυρίων δικαιωμάτων πωλήθηκαν το 2011 και το 2012, και μια δεύτερη δόση 100 εκατομμυρίων δικαιωμάτων πωλήθηκαν το 2013 και το 2014· Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/lowcarbon/ner300/docs/summary_report_ner300_monetisation_en.pdf

(14) Σύμφωνα με απόσπασμα του συστήματος καταγραφής συναλλαγών της ΕΕ της 1ης Απριλίου 2020

(15) Σχετικά με τις επαληθευμένες εκπομπές της περιόδου 2008-2012, δείτε τις επεξηγήσεις στο σύνολο μεταφερθέντων δικαιωμάτων (ενότητα 3.1).

(16) Οι συνολικές επαληθευμένες εκπομπές βασίζονται σε απόσπασμα του συστήματος καταγραφής της ΕΕ της 1ης Απριλίου 2017 στο οποίο λαμβάνονται υπόψη οι επαληθευμένες εκπομπές που είχαν δηλωθεί ως τις 31 Μαρτίου 2020. Οι εκπομπές που δηλώνονται μετά την εν λόγω ημερομηνία δεν συνυπολογίζονται στο σύνολο αυτό.

(17) C(2018)2801

(18) C(2019)3288

13.5.2020

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 164/21

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

σχετικά με σχέδιο δράσης για ολοκληρωμένη ενωσιακή πολιτική με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

(2020/C 164/06)

I. Εισαγωγή

Η Επιτροπή είναι σταθερά προσηλωμένη στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ανοχή για το παράνομο χρήμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να είναι μηδενική. Η πρόσφατη αύξηση των εγκληματικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID-19 (1) αποτελεί υπενθύμιση ότι οι εγκληματίες θα αξιοποιήσουν όλες τις δυνατές οδούς για την άσκηση των παράνομων δραστηριοτήτων τους εις βάρος της κοινωνίας. Η ΕΕ πρέπει να είναι εξίσου αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι δεν θα επωφεληθούν από τα προϊόντα αυτών των εγκλημάτων.

Εδώ και τριάντα χρόνια, η ΕΕ έχει αναπτύξει ένα σταθερό κανονιστικό πλαίσιο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, το οποίο τεκμηριώνεται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ (2). Οι κανόνες της ΕΕ είναι μεγάλης εμβέλειας και υπερβαίνουν τα διεθνή πρότυπα που έχουν εγκριθεί από την Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF) (3). Το πεδίο των επιχειρήσεων και των επαγγελμάτων που υπόκεινται σε αυτούς τους κανόνες επεκτείνεται διαρκώς.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στη νομοθεσία αποσκοπούν στην ενίσχυση της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ) σε επίπεδο ΕΕ. Οι εξελίξεις αυτές περιλαμβάνουν τροποποιήσεις της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (4η AMLD) που εισήχθησαν με την 5η οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (5η AMLD) (4), αναβαθμισμένη εντολή για την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (5), νέες διατάξεις που θα εφαρμόζονται στους ελέγχους μετρητών (6) αρχής γενομένης από τον Ιούνιο του 2021, τροποποιήσεις της οδηγίας για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (CRDV) (7), νέους κανόνες για την πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες από τις αρχές επιβολής του νόμου (8) και εναρμόνιση του ορισμού των αδικημάτων και των ποινών που συνδέονται με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (9).

Επιπλέον, η ΕΕ θέσπισε νέο ολοκληρωμένο καθεστώς προστασίας των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος, το οποίο θα πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τον Δεκέμβριο του 2021 (10), που συμπληρώνει τους υφιστάμενους κανόνες για την προστασία των καταγγελτών του οποίους προβλέπει η 4η AMLD. Το νέο καθεστώς θα ενισχύσει την ικανότητα των εθνικών και ενωσιακών αρχών να προλαμβάνουν, να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις των κανόνων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Παρά ταύτα, η ανάγκη σημαντικής βελτίωσης του πλαισίου γίνεται ολοένα και ευρύτερα αποδεκτή. Πρέπει να αντιμετωπιστούν οι σημαντικές αποκλίσεις στον τρόπο εφαρμογής του και οι σοβαρές αδυναμίες στην επιβολή των κανόνων.

Η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της «Προς την καλύτερη εφαρμογή του ενωσιακού πλαισίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» (11) και στις συνοδευτικές εκθέσεις του Ιουλίου 2019, εκθέτει τα μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλιση μιας ολοκληρωμένης ενωσιακής πολιτικής για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ). Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων, ένα λεπτομερέστερο και περισσότερο εναρμονισμένο εγχειρίδιο κανόνων, την υψηλής ποιότητας και συνεπή εποπτεία, μεταξύ άλλων μέσω της ανάθεσης ειδικών εποπτικών καθηκόντων σε όργανο της ΕΕ, τη διασύνδεση κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών και έναν ισχυρότερο μηχανισμό για τον συντονισμό και τη στήριξη του έργου των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ).

Την άποψη αυτή υποστηρίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στο ψήφισμά του της 19ης Σεπτεμβρίου 2019 (12), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε να δοθεί μεγαλύτερη ώθηση στις πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις δράσεις ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ και την ταχεία μεταφορά των κανόνων της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία των κρατών μελών. Στις 5 Δεκεμβρίου 2019, το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με τις στρατηγικές προτεραιότητες για την ΚΞΧ/ΧΤ (13), καλώντας την Επιτροπή να διερευνήσει δράσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν το υφιστάμενο πλαίσιο.

Η Επιτροπή προτίθεται να εφαρμόσει μια ολοκληρωμένη πολιτική για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ), προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες απειλές, τους κινδύνους και τα τρωτά σημεία που αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΕ (14) και σχεδιασμένη κατά τρόπον ώστε να μπορεί να εξελίσσεται αποτελεσματικά, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την καινοτομία. Ένα ισχυρότερο πλαίσιο ΚΞΧ/ΧΤ θα προωθήσει περαιτέρω την ακεραιότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ, απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της υλοποίησης της Τραπεζικής Ένωσης και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.

Θα πρέπει να θεσπιστεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ, αφού διενεργηθεί εκτίμηση επιπτώσεων η οποία θα λαμβάνει υπόψη και τις επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα. Με βάση το παράδειγμα των μεταρρυθμίσεων που θεσπίστηκαν στον τομέα της προληπτικής ρύθμισης και εποπτείας του τραπεζικού τομέα, το σύστημα θα πρέπει να βασίζεται σε ένα εναρμονισμένο εγχειρίδιο κανόνων και σε μια εποπτική αρχή σε επίπεδο ΕΕ η οποία θα λειτουργεί σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες εθνικές αρχές, με σκοπό τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας και συνεπούς εποπτείας σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, απαιτείται παράλληλα, αφενός, η δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης και συντονισμού της ΕΕ για τις ΜΧΠ (μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών), ο οποίος θα ενισχύει την αποτελεσματικότητά τους και, αφετέρου, διασύνδεση των εθνικών κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών, γεγονός που θα επιταχύνει τη διασυνοριακή πρόσβαση, από τις αρχές επιβολής του νόμου και τις ΜΧΠ, σε πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών.

Το παρόν σχέδιο δράσης περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται η Επιτροπή να υλοποιήσει αυτούς τους στόχους, με βάση έξι πυλώνες:

—	Διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής του υφιστάμενου πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ,

—	Θέσπιση ενός ενιαίου εγχειριδίου κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ,

—	Επίτευξη εποπτείας ΚΞΧ/ΧΤ στο επίπεδο της ΕΕ,

—	Θέσπιση μηχανισμού στήριξης και συνεργασίας για τις ΜΧΠ,

—	Επιβολή σε ενωσιακό επίπεδο των διατάξεων του ποινικού δικαίου και ανταλλαγή πληροφοριών,

—	Ενίσχυση της διεθνούς διάστασης του πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ.

II. Διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής του υφιστάμενου πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ

Πρώτη προτεραιότητα είναι να εξασφαλιστεί η αυστηρή και αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ από τα κράτη μέλη, τις αρμόδιες αρχές και τις υπόχρεες οντότητες. Για τον σκοπό αυτό, απαιτείται ανάληψη δράσης σε διάφορα μέτωπα.

Διασφάλιση της αποτελεσματικής μεταφοράς και εφαρμογής της AMLD

Όσον αφορά τη μεταφορά της 4ης AMLD (οδηγία σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας), η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει κατά όλων των κρατών μελών λόγω ελλιπούς μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο. Αρκετά κράτη μέλη αντέδρασαν στις παραβάσεις αυτές θεσπίζοντας νέους νόμους οι οποίοι οδήγησαν στην περάτωση της σχετικής διαδικασίας επί παραβάσει. Είναι ακόμη σε εξέλιξη διαδικασίες επί παραβάσει κατά ορισμένων άλλων κρατών μελών. Έως τα μέσα του 2021 θα έχει ολοκληρωθεί μελέτη για την αξιολόγηση της αποτελεσματικής εφαρμογής της 4ης AMLD στα κράτη μέλη· η μελέτη αυτή θα τροφοδοτήσει την έκθεση που πρέπει να υποβάλει η Επιτροπή σχετικά με την αποτελεσματική εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας (15).

Όσον αφορά τη μεταφορά της 5ης AMLD, η οποία έπρεπε να έχει πραγματοποιηθεί έως τις 10 Ιανουαρίου 2020, η Επιτροπή έχει ήδη κινήσει ορισμένες διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών που δεν κοινοποίησαν μέτρα μεταφοράς. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τη δημιουργία των κεντρικών μηχανισμών τραπεζικών λογαριασμών και των μητρώων πραγματικών δικαιούχων από τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα μητρώα τους συμπληρώνονται με δεδομένα υψηλής ποιότητας.

Οι εργασίες διασύνδεσης των μητρώων πραγματικών δικαιούχων έχουν ήδη αρχίσει και η διασύνδεση θα τεθεί σε λειτουργία το 2021. Το 2021, η Επιτροπή θα εκδώσει επίσης την 3η έκθεση υπερεθνικής εκτίμησης των κινδύνων (SNRA), η οποία θα ληφθεί υπόψη στην προσέγγιση βάσει κινδύνου.

Παρακολούθηση της ικανότητας των κρατών μελών να προλαμβάνουν και να καταπολεμούν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες είναι επιζήμια όχι μόνο για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ, αλλά και για την οικονομία, τη χρηστή διακυβέρνηση και την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Στο πλαίσιο του κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή αναλύει τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζονται στην πράξη οι κανόνες ΚΞΧ/ΧΤ στα κράτη μέλη, γεγονός που οδηγεί στην έγκριση, από το Συμβούλιο, ειδικών ανά χώρα συστάσεων ΚΞΧ/ΧΤ. Επιπλέον, η Επιτροπή παρέχει τεχνική υποστήριξη στα κράτη μέλη για την υλοποίηση αυτών των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να καλυφθούν ορισμένα από τα σημαντικότερα κενά στο σύστημα ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ μέσω του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων. Τα κενά αυτά περιλαμβάνουν ανεπαρκή στελέχωση των αρμόδιων αρχών, ελλείψεις στην εφαρμογή της προσέγγισης βάσει κινδύνου και μετριασμό των κινδύνων από την κακή χρήση εικονικών εταιρειών, χρυσών θεωρήσεων και προγραμμάτων χορήγησης ιθαγένειας.

Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ)

Η εντολή της ΕΑΤ ενισχύθηκε πρόσφατα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/2175 (16), με τον οποίο ανατίθεται στην ΕΑΤ η ευθύνη να ηγείται, να συντονίζει και να παρακολουθεί τις προσπάθειες ΚΞΧ/ΧΤ όλων των παρόχων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και αρμόδιων αρχών της ΕΕ. Η ΕΑΤ εξουσιοδοτείται επίσης να θεσπίσει ενωσιακή βάση δεδομένων ΚΞΧ/ΧΤ για τους κινδύνους και τις εποπτικές δράσεις σε επίπεδο ΕΕ, να διενεργεί αξιολογήσεις κινδύνου για τις αρμόδιες αρχές και, όταν απαιτείται, να ζητεί από τις αρχές να πραγματοποιούν έρευνες και να εξετάζουν το ενδεχόμενο ανάληψης δράσης σε σχέση με μεμονωμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η Επιτροπή αναμένει από την ΕΑΤ να κάνει πλήρη χρήση των ενισχυμένων εξουσιών της, ιδίως όσον αφορά τη διερεύνηση των περιπτώσεων παραβίασης του δικαίου της Ένωσης από εθνική εποπτική αρχή κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της. Η ΕΑΤ έχει ήδη αρχίσει να διενεργεί ελέγχους εφαρμογής και δημοσίευσε την πρώτη σχετική έκθεση τον Φεβρουάριο του 2020 (17). Στην εν λόγω έκθεση επισημαίνονται ορισμένες προκλήσεις και διαπιστώνεται ότι οι προσεγγίσεις των «αρμόδιων αρχών όσον αφορά την εποπτεία των τραπεζών στον τομέα της ΚΞΧ/ΧΤ δεν υπήρξαν πάντοτε αποτελεσματικές».

Όπως αναφέρεται στην ενότητα IV, η θέσπιση εποπτικής αρχής σε επίπεδο ΕΕ θα αυξήσει τη συμμόρφωση με τους κανόνες. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται καταρχάς ότι θα λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και ότι, όταν αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί, θα επιβάλλονται αποτελεσματικές κυρώσεις. Η νέα εποπτική αρχή σε επίπεδο ΕΕ θα είναι σχεδιασμένη κατά τρόπον ώστε να διαθέτει τις απαραίτητες αρμοδιότητες ΚΞΧ/ΧΤ, ικανότητα και εξουσίες διεξαγωγής ερευνών, καθώς και δομή λήψης αποφάσεων για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των κανόνων και την ανάληψη προληπτικής δράσης όποτε ανακύπτουν υποψίες, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων. Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι επιτόπιες επιθεωρήσεις για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ στα κράτη μέλη θα έχουν καθοριστική σημασία για την επίτευξη προτύπων υψηλής ποιότητας σε ολόκληρη την Ένωση.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να διασφαλίζει την πλήρη και ορθή μεταφορά των κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ και θα προτείνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις ΚΞΧ/ΧΤ το δεύτερο τρίμηνο του 2020.

III. Κατάρτιση ενισχυμένου εγχειριδίου κανόνων

Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ είναι ευρύ. Διεύρυνε σταδιακά το πεδίο εφαρμογής των αποκαλούμενων υπόχρεων οντοτήτων (18), καθώς και τον κατάλογο των κύριων εγκλημάτων, έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στην πραγματική κυριότητα και στην προσέγγιση βάσει κινδύνου και εξάλειψε σε μεγάλο βαθμό τα εμπόδια στην επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών. Το πλαίσιο αυτό παρέχει στα κράτη μέλη ένα ολοκληρωμένο ρυθμιστικό περιβάλλον για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Ωστόσο, η τρέχουσα προσέγγιση της νομοθεσίας της ΕΕ οδηγεί σε αποκλίνουσα εφαρμογή του πλαισίου στα κράτη μέλη και, εν μέρει, στον καθορισμό πρόσθετων απαιτήσεων πέραν εκείνων που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ. Παραδείγματα τέτοιων μέτρων είναι ο προσδιορισμός πρόσθετων υπόχρεων οντοτήτων, όπως οι πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding) ή οι έμποροι διαμαντιών, η εκχώρηση εξουσιών στις ΜΧΠ για τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και η εισαγωγή περιορισμών στις πληρωμές με μετρητά (19). Συνεπεία αυτών διαμορφώνεται ένα κατακερματισμένο νομοθετικό τοπίο σε ολόκληρη την ΕΕ, το οποίο δημιουργεί πρόσθετες δαπάνες και επιβαρύνσεις για όσους παρέχουν διασυνοριακές υπηρεσίες ή προκαλεί ρυθμιστικό αρμπιτράζ, αφού οι επιχειρήσεις θα καταχωρίζονται εκεί όπου υπάρχουν πιο ελαστικοί κανόνες.

Η έλλειψη λεπτομερών κατευθύνσεων, αφενός στους εφαρμοστέους κανόνες και αφετέρου σχετικά με την κατανομή αρμοδιοτήτων όσον αφορά τα διασυνοριακά ζητήματα, οδηγεί σε διαφορετικές ερμηνείες της οδηγίας στα κράτη μέλη. Η ανεπαρκής συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών (ΜΧΠ, εποπτικές αρχές, αρχές επιβολής του νόμου και τελωνειακές και φορολογικές αρχές), τόσο σε εγχώριο όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο, δημιουργεί δυνητικά κενά που μπορούν να αξιοποιήσουν οι εγκληματίες. Οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές έχουν επισημάνει περαιτέρω (20) ότι οι αποκλίσεις στην κανονιστική προσέγγιση όσον αφορά την εποπτεία και την εφαρμογή της προσέγγισης βάσει κινδύνου υπονομεύουν την παροχή διασυνοριακών υπηρεσιών και αυξάνουν το κόστος για τις επιχειρήσεις, υπονομεύοντας παράλληλα και την ομαλή λειτουργία του πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ. Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, και η ΕΑΤ συνέστησε στην Επιτροπή να εναρμονίσει τις απαιτήσεις που θα πρέπει να ισχύουν για τις εν λόγω επιχειρήσεις (21), όταν εγκυμονούν κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες / χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Η νομοθεσία της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ) πρέπει να γίνει πιο αναλυτική, ακριβέστερη και να μην αφήνει περιθώρια για τόσο αποκλίνουσες εφαρμογές. Ωστόσο, ορισμένες πρόσθετες απαιτήσεις που επιβάλλουν τα κράτη μέλη κατά τη μεταφορά στην εθνική νομοθεσία των οδηγιών ΚΞΧ θα μπορούσαν να συμβάλουν σε ένα ισχυρότερο πλαίσιο ΚΞΧ/ΧΤ και να ενσωματωθούν στο μελλοντικό εγχειρίδιο κανόνων της ΕΕ. Προκειμένου να περιοριστούν οι αποκλίσεις κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή των κανόνων, ορισμένα μέρη της οδηγίας AMLD θα πρέπει να μετατραπούν σε άμεσα εφαρμοστέες διατάξεις που ορίζονται σε κανονισμό. Ο κανονισμός αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τις διατάξεις που καθορίζουν τον κατάλογο των υπόχρεων οντοτήτων, τις απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, τους εσωτερικούς ελέγχους, τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, καθώς και τις διατάξεις σχετικά με τα μητρώα πραγματικών δικαιούχων και τους κεντρικούς μηχανισμούς τραπεζικών λογαριασμών. Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο πιο εναρμονισμένης προσέγγισης όσον αφορά την ταυτοποίηση των πολιτικώς εκτεθειμένων προσώπων. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσω της παροχής λεπτομερέστερων στοιχείων σχετικά με τη δομή και τα καθήκοντα εποπτείας όσον αφορά όλες τις υπόχρεες οντότητες και τα καθήκοντα των ΜΧΠ (βλ. επόμενες ενότητες). Ένα ολοκληρωμένο σύστημα ΚΞΧ/ΧΤ στην ΕΕ θα χρειαστεί επίσης ένα επαρκώς λεπτομερές εγχειρίδιο κανόνων για τη διευκόλυνση της άμεσης εποπτείας.

Επιπλέον, όσον αφορά τους ειδικούς κανόνες, θα μπορούσε να επιτευχθεί περαιτέρω εναρμόνιση μέσω εξουσιών για τη θέσπιση λεπτομερέστερων κανόνων μέσω κατ’ εξουσιοδότηση ή εκτελεστικών πράξεων για την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ πρέπει να διευρυνθεί προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της τεχνολογικής καινοτομίας και των εξελίξεων στα διεθνή πρότυπα. Οι εργασίες σε διεθνές επίπεδο υποδεικνύουν την ανάγκη να διευρυνθεί το φάσμα των τομέων ή των οντοτήτων που καλύπτονται από τους κανόνες ΚΞΧ/ΧΤ και να αξιολογηθεί ο τρόπος εφαρμογής τους στους παρόχους υπηρεσιών εικονικών περιουσιακών στοιχείων οι οποίοι μέχρι στιγμής δεν καλύπτονται (22). Άλλα μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη διευκόλυνση της χρήσης ψηφιακής ταυτοποίησης για την εξ αποστάσεως ταυτοποίηση των πελατών και την επαλήθευση της ταυτότητας των πελατών, καθώς και τη δημιουργία επιχειρηματικών σχέσεων εξ αποστάσεως ή τη θέσπιση ανώτατου ορίου για τις πληρωμές μεγάλων ποσών σε μετρητά. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η διασύνδεση σε επίπεδο ΕΕ των κεντρικών μηχανισμών τραπεζικών λογαριασμών ώστε να επιταχυνθεί η πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου και των ΜΧΠ σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες και να διευκολυνθεί η διασυνοριακή συνεργασία.

Λόγω της αύξησης των οικονομικών εγκλημάτων και, ιδίως, της απάτης στον κυβερνοχώρο, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο θέσπισης διατάξεων που θα διευκολύνουν τη δέσμευση με διοικητική απόφαση για τις ΜΧΠ και θα υποχρεώνουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να παρακολουθούν και να εκτελούν τις αιτήσεις ανάκλησης. Περαιτέρω κίνδυνοι προκύπτουν από τα προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας και άδειας διαμονής σε επενδυτές. Θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή στους τρόπους μετριασμού αυτών των κινδύνων. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη οι τομείς υψηλού κινδύνου που εντοπίζονται μέσω της διαδικασίας SNRA (υπερεθνική εκτίμηση των κινδύνων).

Κατά τις εργασίες για τη θέσπιση των νέων αυτών μέτρων, θα είναι σημαντικό να περιοριστούν στο ελάχιστο τα πρόσθετα οικονομικά και διοικητικά βάρη για τα κράτη μέλη και τις υπόχρεες οντότητες και να υιοθετηθεί προσέγγιση βάσει κινδύνων.

Αντιμέτωπες με αυξημένες κυρώσεις για ελλείψεις στον τομέα ΚΞΧ/ΧΤ, οι υπόχρεες οντότητες έχουν αναζητήσει τρόπους για την ενίσχυση της συμμόρφωσης, οι οποίοι εκτείνονται από τη διάθεση πρόσθετων πόρων και τη θέσπιση προγραμμάτων εκτεταμένης αποκατάστασης έως τη ριζική αναθεώρηση των επιχειρηματικών μοντέλων τους και την έξοδο από ορισμένα προϊόντα, πελάτες ή αγορές, συμπεριλαμβανομένης της τραπεζικής ανταπόκρισης. Αυτό θα μπορούσε να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες στην παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και στη χρηματοδότηση της οικονομίας. Οι τεχνολογικές λύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση του εντοπισμού ύποπτων συναλλαγών και δραστηριοτήτων, πρέπει να συνάδουν με τα διεθνή και τα ενωσιακά πρότυπα ΚΞΧ/ΧΤ και να συμμορφώνονται με άλλους κανόνες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν την προστασία των δεδομένων και την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία.

Δεδομένου ότι οι κανόνες ΚΞΧ/ΧΤ της Ένωσης δεν αποσκοπούν στην άρνηση πρόσβασης σε νόμιμες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, απαιτείται μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά το πώς οι κανόνες ΚΞΧ/ΧΤ συνδέονται με άλλες νομοθετικές πράξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα (23). Θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον και υπό ποίες συνθήκες η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κήρυξη πτώχευσης ή σε πιθανή πτώχευση και ενδεχομένως να ενεργοποιήσουν την εξυγίανση μιας τράπεζας στο πλαίσιο της οδηγίας για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών (24) ή την εκκαθάριση σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες αφερεγγυότητας και την ανάγκη αποζημίωσης των καταθετών. Η οδηγία για το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων (25) θα μπορούσε να περιλαμβάνει σαφέστερες διατάξεις προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω ο κίνδυνος αποζημίωσης των καταθετών που είναι ύποπτοι για δραστηριότητες νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΞΧ/ΧΤ) με εξόφληση από ένα σύστημα εγγύησης των καταθέσεων (ΣΕΚ) και, παράλληλα, να διευκρινιστούν οι ρόλοι των ΣΕΚ και άλλων σχετικών αρχών ΚΞΧ/ΧΤ. Αξίζει επίσης να εξεταστεί περαιτέρω ο τρόπος συνδυασμού της υποχρέωσης που απορρέει από την οδηγία για τους λογαριασμούς πληρωμών (26), να παρέχεται δηλαδή ένας βασικός λογαριασμός σε κάθε πελάτη με την υποχρέωση ΚΞΧ/ΧΤ για τον τερματισμό της επιχειρηματικής σχέσης εάν οι υπόχρεες οντότητες έχουν υπόνοιες όσον αφορά τον πελάτη ή δεν μπορούν να λάβουν επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τον πελάτη. Τέλος, θα χρειαστεί επανεξέταση για να αξιολογηθεί κατά πόσον είναι επαρκείς οι κατηγορίες παρόχων υπηρεσιών πληρωμών που καλύπτονται επί του παρόντος από τη νομοθεσία ΚΞΧ/ΧΤ.

Τα πλαίσια για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αρχές προληπτικής εποπτείας έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις ανταλλαγής πληροφοριών με τους ομολόγους τους στον τομέα ΚΞΧ/ΧΤ. Οι έλεγχοι ικανοτήτων και ήθους που απαιτούνται στις νομοθεσίες για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες θα πρέπει να εφαρμόζουν αυστηρότερες προϋποθέσεις ΚΞΧ/ΧΤ.

Οι υπόχρεες οντότητες, κατά την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικές με την άσκηση της δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, και οι δημόσιες αρχές που ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους, μεταξύ άλλων και εκτός της ΕΕ, πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων. Για παράδειγμα, η παροχή στις υπόχρεες οντότητες πρόσβασης σε ορισμένα δημόσια μητρώα ενδέχεται να εγείρει ανησυχίες σχετικά με την προστασία των δεδομένων. Στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών έγινε επίσης αναφορά στη δυσκολία διασφάλισης συμμόρφωσης με την προστασία των δεδομένων και την εμπιστευτικότητα. Τα ζητήματα αυτά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν δεόντως.

Το πρώτο τρίμηνο του 2021 η Επιτροπή θα υποβάλει νομοθετικές προτάσεις για την έκδοση ενιαίου εγχειριδίου κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ, βάσει ενδελεχούς εκτίμησης επιπτώσεων.

IV. Επίτευξη εποπτείας ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ

Η εποπτεία βρίσκεται στο επίκεντρο ενός αποτελεσματικού πλαισίου καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ). Η σημασία της κατάλληλης εποπτείας επιβεβαιώθηκε στη δέσμη μέτρων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες του Ιουλίου 2019, όπου η ανάλυση αρκετών υποθέσεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αποκάλυψε σημαντικές ελλείψεις όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνου των πιστωτικών ιδρυμάτων και την εποπτεία τους από τις εποπτικές αρχές ΚΞΧ/ΧΤ καθώς και από τις αρχές προληπτικής εποπτείας. Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες υποθέσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τις οποίες αποκάλυψαν οι έρευνες μέσων ενημέρωσης, μαρτυρούν επίσης την ελλιπή εποπτεία των μη χρηματοπιστωτικών οντοτήτων.

Αυτά τα σημαντικά ζητήματα είναι απόρροια του σχεδιασμού του εποπτικού πλαισίου και της εφαρμογής του. Επί του παρόντος, η εποπτεία στον τομέα ΚΞΧ/ΧΤ εντός της ΕΕ εναπόκειται στα κράτη μέλη. Η ποιότητα και η αποτελεσματικότητά της είναι άνισες μεταξύ των χωρών της ΕΕ, λόγω των σημαντικών διακυμάνσεων όσον αφορά τους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, τις δεξιότητες και την προτεραιότητα που δίνεται στο έργο αυτό. Η Ένωση δεν διαθέτει αρκούντως αποτελεσματικές ρυθμίσεις για τον χειρισμό των περιστατικών ΚΞΧ/ΧΤ διασυνοριακού χαρακτήρα. Το πλαίσιο ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ είναι τόσο ισχυρό όσο και ο πιο αδύναμος κρίκος του, και οι ελλείψεις μιας εθνικής αρμόδιας αρχής ενέχουν κινδύνους για το σύνολο της ενιαίας αγοράς. Συνεπεία αυτού, η ΕΕ ως σύνολο υφίσταται χρηματοπιστωτική και οικονομική ζημία και δυσφήμιση.

Η ΕΕ δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει να ανακύψουν περισσότερα προβλήματα πριν από τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος εποπτείας ΚΞΧ/ΧΤ το οποίο θα συμβάλει στην ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς και της τραπεζικής ένωσης. Η υψηλής ποιότητας εποπτεία της ΚΞΧ/ΧΤ σε ολόκληρη την ΕΕ είναι επιτακτική ανάγκη για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών της και της ευρύτερης διεθνούς κοινότητας.

Είναι σαφής και τεκμηριωμένη η ανάγκη ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου εποπτικού συστήματος ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο να διασφαλίζει τη συνεπή και υψηλής ποιότητας εφαρμογή του εγχειριδίου κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ σε ολόκληρη την ΕΕ και να προωθεί την αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ όλων των συναφών αρμόδιων αρχών. Μολονότι οι τομείς και τα ζητήματα που διακυβεύονται ενδέχεται να διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, οι εμπειρίες από τη θέσπιση και τη λειτουργία των υφιστάμενων σε επίπεδο ΕΕ μηχανισμών που είναι επιφορτισμένοι με κεντρικά εποπτικά καθήκοντα, όπως ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας, μπορούν να παράσχουν χρήσιμες πληροφορίες.

Με τη δημιουργία ενός συστήματος εποπτείας ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να ενσωματωθούν και να συμπληρωθούν τα εθνικά συστήματα, θα αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός της εποπτείας, θα διασφαλιστεί η εναρμονισμένη εφαρμογή των κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ στην ΕΕ και η αποτελεσματική επιβολή τους, θα παρασχεθεί υποστήριξη για επιτόπιες εποπτικές δραστηριότητες και θα διασφαλιστεί η συνεχής ροή πληροφοριών σχετικά με τα εν εξελίξει μέτρα και τις σημαντικές ελλείψεις που εντοπίζονται. Οι εθνικές εποπτικές αρχές θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ζωτικό στοιχείο αυτού του συστήματος και θα παραμείνουν αρμόδιες για το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής εποπτείας. Η δημιουργία του πυρήνα σε επίπεδο ΕΕ αυτού του συστήματος αποτελεί προτεραιότητα, ενώ τα καθήκοντα, οι αρμοδιότητες και η αλληλεπίδρασή του με τις εθνικές εποπτικές αρχές θα πρέπει να καθορίζονται σαφώς σε νομοθετική πρόταση.

Τα καθήκοντα της εποπτικής αρχής ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ

Η εποπτική αρχή ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει πολύ σαφείς εξουσίες για την εποπτεία και την καθοδήγηση των εθνικών αρχών όσον αφορά την εκτέλεση των διαφόρων καθηκόντων στον τομέα ΚΞΧ/ΧΤ και την ενίσχυση του συντονισμού με τις εποπτικές αρχές τρίτων χωρών. Η αλληλεπίδραση και οι αντίστοιχες εξουσίες της ΕΕ και των εθνικών εποπτικών αρχών θα πρέπει να καθορίζονται με τυποποιημένη διαδικασία.

Η ανάγκη να διασφαλιστεί υψηλής ποιότητας εποπτεία στις διασυνοριακές υποθέσεις και να αποφευχθούν οι αδύναμοι κρίκοι στο εποπτικό πλαίσιο της ΕΕ υπαγορεύουν επιτακτικά την ανάθεση, σε φορέα της ΕΕ, της άμεσης άσκησης εποπτικών καθηκόντων ΚΞΧ/ΧΤ επί ορισμένων υπόχρεων οντοτήτων, για τις οποίες ο εν λόγω φορέας θα μπορούσε να έχει αποκλειστική ή κοινή ευθύνη. Τούτο συνεπάγεται την ικανότητα επανεξέτασης των εσωτερικών πολιτικών, διαδικασιών και ελέγχων, καθώς και την αποτελεσματική εφαρμογή τους από εποπτευόμενες οντότητες, παράλληλα με την επανεξέταση των εγγράφων σχετικά με τις συναλλαγές και τους πελάτες. Η εποπτική αρχή της Ένωσης θα μπορούσε να επιφορτιστεί, κατ’ αποκλειστικότητα ή από κοινού με την εθνική εποπτική αρχή, με την άσκηση εποπτείας επί σαφώς καθορισμένων υπόχρεων οντοτήτων ή τύπων δραστηριοτήτων για δεδομένη χρονική περίοδο, με βάση τον βαθμό του ενεχόμενου κινδύνου. Η εποπτική αρχή της ΕΕ θα εισφέρει προστιθέμενη αξία με την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των κινδύνων σε ολόκληρη την ΕΕ. Αντλώντας έμπνευση από τη σύσταση οργανισμών της ΕΕ σε άλλους τομείς, η εποπτεία της ΕΕ θα μπορούσε να εξασφαλίζεται μέσω ενός μηχανισμού που θα περιλαμβάνει τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ και επιβάλλονται από γραφεία της ΕΕ στα κράτη μέλη.

Μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι ο συνδυασμός άμεσων ελεγκτικών εξουσιών για ορισμένα είδη υπόχρεων οντοτήτων, οι οποίες θα εκτελούνται σε συντονισμό με κράτη μέλη, με εξουσίες συντονισμού και ελέγχου για άλλες οντότητες. Η Επιτροπή θα προτείνει έναν εποπτικό μηχανισμό που θα τηρεί τις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας και θα συμμορφώνεται με την ισχύουσα νομολογία όσον αφορά τις εξουσίες που μπορούν να ανατεθούν στους οργανισμούς της Ένωσης.

Πεδίο εποπτείας σε επίπεδο ΕΕ

Οι κίνδυνοι νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εμφανίζονται τόσο εντός όσο και εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα και εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου και από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Για να επιτευχθεί αποτελεσματικότερη εποπτεία θα πρέπει η εντολή της εποπτικής αρχής της ΕΕ στον τομέα της ΚΞΧ/ΧΤ να καλύπτει εξαρχής όλους τους τομείς κινδύνου, αναγνωρίζοντας τον σοβαρό χαρακτήρα των κινδύνων που αντιμετωπίζουν όλοι οι τομείς. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί ότι η εποπτική αρχή της ΕΕ θα διαθέτει εξαρχής όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την εναρμόνιση των πρακτικών σε ολόκληρη την ΕΕ και για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου εποπτείας σε όλους τους τομείς. Λόγω της πολυπλοκότητας των καθηκόντων και του μεγάλου αριθμού υπόχρεων οντοτήτων σε επίπεδο ΕΕ, η εποπτική αρχή ΚΞΧ/ΧΤ μπορεί επίσης να σχεδιαστεί με κλιμακούμενο τρόπο, ώστε να έχει τη δυνατότητα, καθώς εδραιώνει και αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά της, να καλύπτει όλους τους (χρηματοπιστωτικούς και μη) τομείς που υπόκεινται σε υποχρεώσεις ΚΞΧ/ΧΤ.

Εναλλακτικά, η εποπτική αρχή της ΕΕ θα μπορούσε να τεθεί απευθείας επικεφαλής του χρηματοπιστωτικού τομέα στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου συστήματος με την εθνική εποπτική αρχή και να είναι υπεύθυνη για την έμμεση εποπτεία του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Η έμμεση εποπτεία του μη χρηματοπιστωτικού τομέα θα επιτρέπει στον φορέα της ΕΕ να παρεμβαίνει, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας εποπτείας του μη χρηματοπιστωτικού τομέα σε ολόκληρη την Ένωση.

Άλλες επιλογές, που συνεπάγονται μικρότερο πεδίο εφαρμογής, θα είχαν ως αποτέλεσμα η εποπτική αρχή της ΕΕ να ασκεί εποπτεία μόνο επί των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τα οποία αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος όλων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Η συγκέντρωση της εποπτείας στον εν λόγω τομέα θα μπορούσε να επιτευχθεί ευκολότερα διότι ήδη αποτελεί σε μεγάλο βαθμό αντικείμενο ρύθμισης και εποπτείας. Ωστόσο, η επιλογή αυτή θα άφηνε αδύναμους κρίκους στο εποπτικό πλαίσιο της ΕΕ και δεν θα διασφάλιζε ένα αποτελεσματικό σύστημα ΚΞΧ/ΧΤ.

Σε κάθε περίπτωση, η προσέγγιση βάσει κινδύνου όσον αφορά την εποπτεία στον τομέα της ΚΞΧ/ΧΤ, όπως κατοχυρώνεται τόσο στο ενωσιακό δίκαιο όσο και στα διεθνή πρότυπα, απαιτεί τον προσδιορισμό των παραγόντων κινδύνου ΞΧ/ΧΤ και την κατανομή των εποπτικών πόρων με βάση τα αποτελέσματα ειδικής εκτίμησης κινδύνου. Η εποπτεία σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του κινδύνου και στην περαιτέρω ανάπτυξη της εμπειρογνωσίας που έχουν αποκτήσει στο πλαίσιο αυτό οι εθνικές εποπτικές αρχές.

Τέλος, θα μπορούσε επίσης να διερευνηθεί κατά πόσον η εν λόγω εποπτική αρχή θα πρέπει να επιφορτιστεί με ορισμένες αρμοδιότητες παρακολούθησης και στήριξης της εφαρμογής δεσμεύσεων περιουσιακών στοιχείων βάσει των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ (κυρώσεις) σε όλα τα κράτη μέλη. Παρά το εύρος των ενδεχόμενων διαφορών, όσον αφορά τα εν λόγω καθήκοντα και προκλήσεις, μεταξύ των μέτρων ΚΞΧ/ΧΤ και των περιοριστικών μέτρων, υπάρχουν και ορισμένες κοινές προκλήσεις και συνέργειες οι οποίες κρίνεται σκόπιμο να αξιολογηθούν.

Ποιο όργανο της ΕΕ;

Το καθήκον διασφάλισης εποπτείας σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να ανατεθεί είτε σε υφιστάμενο οργανισμό της ΕΕ, δηλαδή στην ΕΑΤ, είτε σε νέο, ειδικό φορέα.

Η προσφάτως θεσπισθείσα νομοθεσία απαιτεί από την ΕΑΤ να ηγείται, να συντονίζει και να παρακολουθεί τις προσπάθειες για την ενίσχυση των μέτρων ΚΞΧ/ΧΤ σε ολόκληρη την ΕΕ όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η ανάθεση στην ΕΑΤ πρόσθετων εποπτικών αρμοδιοτήτων ΚΞΧ/ΧΤ θα είχε σαφή πλεονεκτήματα όσον αφορά τη διασφάλιση της συνέχειας και της ταχείας λειτουργίας. Ωστόσο, η επιλογή αυτή θα απαιτούσε επίσης σημαντική μεταρρύθμιση της ΕΑΤ, καθώς και σημαντική ανάπτυξη γνώσεων και ικανοτήτων στον τομέα της ΚΞΧ/ΧΤ. Η διακυβέρνηση της ΕΑΤ και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων θα έπρεπε να επανεξεταστούν σε μεγάλο βαθμό προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις εποπτείας λαμβάνονται πάντοτε με ανεξάρτητο τρόπο, αποκλειστικά προς το συμφέρον της ΕΕ. Επιπλέον, η ΕΑΤ θα έπρεπε να ενισχύσει την ερευνητική ικανότητα και εξουσία της. Λαμβανομένων υπόψη της εντολής και των ικανοτήτων της ΕΑΤ, ενδέχεται να αποδειχθεί προβληματική η διοργάνωση της εποπτείας των υπόχρεων οντοτήτων πέραν του χρηματοπιστωτικού τομέα στο επίπεδο της ΕΑΤ.

Εναλλακτικά, θα μπορούσε να θεσπιστεί ένα νέο, ειδικό ενωσιακό εποπτικό όργανο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, το οποίο θα είναι αρμόδιο για την εποπτεία των υπόχρεων οντοτήτων τόσο στον χρηματοπιστωτικό όσο και στον μη χρηματοπιστωτικό τομέα. Έτσι θα εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή ευελιξία όσον αφορά τον σχεδιασμό ενός προσαρμοσμένου από πλευράς οργάνωσης και διακυβέρνησης συστήματος, με απλουστευμένες και ταχείες διαδικασίες λήψης αποφάσεων για την ταχεία αντιμετώπιση των κινδύνων, καθώς και συνέργειες με τον μηχανισμό συντονισμού και υποστήριξης των ΜΧΠ (βλ. επόμενη ενότητα). Μπορεί, ωστόσο, να απαιτηθεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προτού καταστεί λειτουργικός ένας νέος φορέας, το κόστος θα μπορούσε να είναι σχετικά υψηλότερο, ενώ θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την εκτέλεση. Ανάλογα με τα καθήκοντα που θα ανατεθούν στον φορέα, θα πρέπει να αποφευχθεί ο κίνδυνος περιττών αλληλεπικαλύψεων ή/και ασυνεπειών με τις εργασίες άλλων εποπτικών αρχών, όπως η ΕΑΤ.

Βασικό στοιχείο που θα ληφθεί υπόψη θα είναι οι δημοσιονομικές επιπτώσεις κάθε επιλογής. Ιδίως στο τρέχον οικονομικό πλαίσιο, πολλά θα μπορούσαν να συνηγορήσουν υπέρ της χρηματοδότησης των εποπτικών δραστηριοτήτων μέσω συνεισφοράς των εποπτευόμενων φορέων του ιδιωτικού τομέα, όπως ισχύει ήδη για διάφορα όργανα της ΕΕ.

Η Επιτροπή θα υποβάλει, το πρώτο τρίμηνο του 2021, προτάσεις για τη συγκρότηση σε επίπεδο ΕΕ εποπτικής αρχής ΚΞΧ/ΧΤ, βάσει ενδελεχούς εκτίμησης επιπτώσεων των επιλογών όσον αφορά τις λειτουργίες, το πεδίο εφαρμογής και τη δομή της.

V. Θέσπιση μηχανισμού συντονισμού και στήριξης για τις ΜΧΠ

Το ισχύον πλαίσιο της ΕΕ απαιτεί από τις υπόχρεες οντότητες να αναφέρουν όλες τις ύποπτες συναλλαγές στις εθνικές ΜΧΠ. Η υποβολή εκθέσεων από τις υπόχρεες οντότητες και τα στοιχεία που παρέχουν οι τελωνειακές αρχές όσον αφορά τα μετρητά αποτελούν τη βάση επί της οποίας οι ΜΧΠ παράγουν χρηματοοικονομικές αναλύσεις, τις οποίες διαβιβάζουν στη συνέχεια στις αρχές επιβολής του νόμου, τις εποπτικές αρχές, τις φορολογικές αρχές ή σε άλλες ΜΧΠ. Οι εν λόγω αναλύσεις χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα, από τις αρχές επιβολής του νόμου στο πλαίσιο ποινικών ερευνών. Η στρατηγική ανάλυση των τάσεων και των μοτίβων από τις ΜΧΠ τροφοδοτεί επίσης την καθοδήγηση και την ανάδραση προς τις υπόχρεες οντότητες, για να τις βοηθήσουν να αναγνωρίζουν μοτίβα στους τομείς της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Διαπιστώθηκαν ορισμένες αδυναμίες όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι ΜΧΠ εφαρμόζουν τους κανόνες και συνεργάζονται μεταξύ τους, καθώς και με άλλες αρχές, σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

Σε εθνικό επίπεδο, η χρήση υποδειγμάτων για την υποβολή εκθέσεων από τις υπόχρεες οντότητες εξακολουθεί να είναι περιορισμένη, και τα υποδείγματα αυτά συχνά προσαρμόζονται στις ανάγκες συγκεκριμένων επιχειρήσεων (π.χ. τραπεζών). Αρκετές ΜΧΠ δεν διαθέτουν ακόμη τα απαραίτητα εργαλεία πληροφορικής για την αποτελεσματική επεξεργασία και ανάλυση των πληροφοριών.

Οι ΜΧΠ υποχρεούνται να παρέχουν ανάδραση στις υπόχρεες οντότητες όσον αφορά τις εκθέσεις που υποβάλλουν. Ωστόσο, η εν λόγω ανάδραση παραμένει περιορισμένη. Η ανάδραση είναι σχεδόν ανύπαρκτη όταν οι εκθέσεις των υπόχρεων οντοτήτων αφορούν άλλο κράτος μέλος. Αυτή η έλλειψη ανάδρασης στερεί τις υπόχρεες οντότητες από τα εργαλεία που τους είναι αναγκαία για να προσαρμόζουν ή να στοχοθετούν τα προληπτικά μέτρα τους.

Η περιορισμένη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ΜΧΠ και άλλων αρμόδιων αρχών προκαλεί μεγάλη ανησυχία εξαιτίας του διασυνοριακού χαρακτήρα μεγάλου μέρους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι οι τελωνειακές αρχές της ΕΕ παρέχουν, σε τακτική βάση, στις ΜΧΠ δεδομένα που αφορούν τις συναλλαγές σε μετρητά, πολύ σπάνια λαμβάνουν από αυτές ανάδραση, η οποία ωστόσο είναι προϋπόθεση για τη διενέργεια πιο συγκεκριμένης και αποτελεσματικής ανάλυσης επικινδυνότητας.

Οι προκλήσεις όσον αφορά τη λειτουργία και τη φιλοξενία του δικτύου FIU.net — του συστήματος της ΕΕ για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ΜΧΠ — απαιτούν επίσης ανάληψη δράσης, διότι πρόκειται για πεπαλαιωμένο εργαλείο ΤΠ το οποίο χρειάζεται σημαντική αναβάθμιση τόσο του λογισμικού όσο και του υλικού του, καθώς και ανάπτυξη νέων λειτουργικών δυνατοτήτων για τη διευκόλυνση της συνεργασίας.

Οι περισσότερες ύποπτες συναλλαγές που αναφέρονται στις ΜΧΠ έχουν διασυνοριακή διάσταση, αλλά η από κοινού ανάλυση παραμένει περιορισμένη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να λείπουν κάποιοι συνδετικοί κρίκοι για τον εντοπισμό διασυνοριακών υποθέσεων. Είναι ανάγκη να αναπτυχθούν προηγμένες ικανότητες ανάλυσης των πληροφοριών αυτών σε διασυνοριακό πλαίσιο, ιδίως υπό το πρίσμα της ολοένα αυξανόμενης πολυπλοκότητας των υποθέσεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ρόλος του μηχανισμού συντονισμού και στήριξης σε επίπεδο ΕΕ

Ένας μηχανισμός συντονισμού και στήριξης των ΜΧΠ σε επίπεδο ΕΕ θα εξαλείψει τις προαναφερθείσες αδυναμίες. Ο μηχανισμός αυτός θα αναλάβει ηγετικό ρόλο στον συντονισμό του έργου των εθνικών ΜΧΠ. Ο ρόλος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει τον εντοπισμό ύποπτων συναλλαγών διασυνοριακής διάστασης, την από κοινού ανάλυση διασυνοριακών υποθέσεων, τον προσδιορισμό των τάσεων και των παραγόντων που σχετίζονται με την αξιολόγηση των κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ο μηχανισμός θα πρέπει επίσης, αφενός, να θεσπίζει ή να προτείνει εκτελεστικά μέτρα ή πρότυπα, όπως ορίζουν οι περισσότερο εναρμονισμένες διατάξεις του εγχειριδίου κανόνων σχετικά με τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων των ΜΧΠ και τα χαρακτηριστικά, τις δραστηριότητες, τη συνεργασία, τα υποδείγματα των ΜΧΠ, και, αφετέρου, να προωθεί την επιμόρφωση και την ανάπτυξη ικανοτήτων για τις ΜΧΠ. Ο μηχανισμός συντονισμού και στήριξης σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών (ΜΧΠ, εποπτικές αρχές, αρχές επιβολής του νόμου και τελωνειακές και φορολογικές αρχές), τόσο σε εγχώριο όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο, καθώς και με τις ΜΧΠ από χώρες εκτός ΕΕ.

Σκόπιμο θα ήταν να αναπτυχθεί μια κεντρική ικανότητα, βασιζόμενη σε εργαλεία ΤΠ, η οποία θα εντοπίζει τις ύποπτες διασυνοριακές συναλλαγές και θα διευκολύνει τον προσδιορισμό των τάσεων.

Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική είναι επίσης η βιωσιμότητα του FIU.net, το οποίο επί του παρόντος διαχειρίζεται η Ευρωπόλ. Επείγουσα είναι η ανάγκη επενδύσεων για την ανάπτυξή του ώστε να ξεπεραστούν τα τρέχοντα προβλήματα που παρεμποδίζουν την ανταλλαγή πληροφοριών και την αντιστοίχιση των δεδομένων. Λόγω της προγραμματισμένης μεταφοράς της τεχνικής διαχείρισης του συστήματος από την Ευρωπόλ, θα πρέπει να εξευρεθεί κατάλληλη και οικονομικά βιώσιμη λύση. Βραχυπρόθεσμα, η Επιτροπή θα αναλάβει τη διαχείριση του FIU.net προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεχής και απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος (27). Μακροπρόθεσμα, ο μηχανισμός συντονισμού και στήριξης της ΕΕ θα μπορούσε να επιφορτιστεί με τη φιλοξενία του FIU.net ή του διαδόχου του. Θα μπορούσαν να εξεταστούν και άλλες κατάλληλες λύσεις

Φορέας αρμόδιος για τον μηχανισμό συντονισμού και στήριξης σε επίπεδο ΕΕ

Ο φορέας που θα αναλάβει το καθήκον της παροχής ενός μηχανισμού στήριξης και συντονισμού για τις ΜΧΠ θα εξαρτηθεί από τον ρόλο που προβλέπεται για τον εν λόγω μηχανισμό.

Λαμβανομένου υπόψη του στόχου να ανατεθεί ένα ρόλος με ευρείες αρμοδιότητες στον εν λόγω μηχανισμό συντονισμού και στήριξης, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει όλα τα στοιχεία που αναλύθηκαν ανωτέρω, τη διαχείριση του μηχανισμού θα μπορούσε να αναλάβει ένας υφιστάμενος οργανισμός της ΕΕ ή ένας νέος, ειδικός φορέας. Σε περίπτωση που δημιουργηθεί ένας νέος φορέας της ΕΕ για ζητήματα εποπτείας, θα μπορούσε να του ανατεθεί και το καθήκον διαχείρισης του εν λόγω μηχανισμού. Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι δώδεκα ΜΧΠ στην ΕΕ έχουν επί του παρόντος εποπτικά καθήκοντα τουλάχιστον για τον μη χρηματοπιστωτικό τομέα, ενώ ορισμένες από αυτές έχουν εποπτικά καθήκοντα για όλους τους τομείς.

Επιφορτιζόμενος με πιο περιορισμένα καθήκοντα, ο μηχανισμός συντονισμού και στήριξης θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις εντοπισθείσες ελλείψεις, αλλά δεν θα αποτελούσε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό συντονισμού και στήριξης σε επίπεδο ΕΕ. Υπό τις συνθήκες αυτές, θα μπορούσαν να προβλεφθούν διάφορες επιλογές. Για παράδειγμα, εάν τα καθήκοντα περιοριστούν στην έκδοση σχεδίων ρυθμιστικών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών, αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη μετατροπή της πλατφόρμας ΜΧΠ, η οποία επί του παρόντος αποτελεί άτυπη επιτροπή στο πλαίσιο της Επιτροπής, σε επιτροπή επιτροπολογίας, και με την ανάθεση στην Επιτροπή της δυνατότητας να εγκρίνει τα αποτελέσματα των εργασιών της μέσω πράξεων κατ’ εξουσιοδότηση ή εκτελεστικών πράξεων. Εναλλακτική λύση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα επίσημο Δίκτυο ΜΧΠ με δική του εντολή και καθήκοντα.

Ανεξάρτητα από το σχήμα που θα προσλάβει ο μηχανισμός συντονισμού και στήριξης, οι διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων θα πρέπει να είναι αρκούντως ανεξάρτητες και παράλληλα να λειτουργούν ως δίκτυο εθνικών ΜΧΠ με κέντρο την ΕΕ.

Η Επιτροπή θα υποβάλει, το πρώτο τρίμηνο του 2021, προτάσεις για τη θέσπιση μηχανισμού συντονισμού και στήριξης για τις ΜΧΠ σε επίπεδο ΕΕ, βάσει ενδελεχούς εκτίμησης επιπτώσεων των επιλογών όσον αφορά τον ρόλο και τη δομή του. Η Επιτροπή θα αναλάβει τη διαχείριση του FIU.net το 4ο τρίμηνο του 2020.

VI. Επιβολή των διατάξεων του ποινικού δικαίου και ανταλλαγή πληροφοριών σε ενωσιακό επίπεδο

Διάφορες νομοθετικές πράξεις και θεσμικές ρυθμίσεις διευκολύνουν την επιβολή των διατάξεων του ποινικού δικαίου και την ανταλλαγή πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ.

Με τα πρόσφατα μέτρα που ελήφθησαν εξαλείφθηκαν τα κενά όσον αφορά τον ορισμό και την επιβολή κυρώσεων για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε ολόκληρη την ΕΕ και διευκολύνθηκε η δικαστική και αστυνομική συνεργασία (28). Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την έγκαιρη μεταφορά και εφαρμογή τους. Η χρήση χρηματοοικονομικών πληροφοριών για σοβαρά αδικήματα έχει επίσης ενισχυθεί με τη χορήγηση στις αρχές επιβολής του νόμου άμεσης πρόσβασης στον κεντρικό μηχανισμό τραπεζικών λογαριασμών, με παράλληλη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, των ΜΧΠ και της Ευρωπόλ για τέτοια σοβαρά αδικήματα (29). Τα μέτρα αυτά θα επιταχύνουν τις ποινικές έρευνες και θα επιτρέψουν στις αρχές να καταπολεμήσουν αποτελεσματικότερα το διασυνοριακό έγκλημα. Η διασύνδεση, σε επίπεδο ΕΕ, των κεντρικών μηχανισμών τραπεζικών λογαριασμών θα επιταχύνει την πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου και των ΜΧΠ σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες και θα διευκολύνει τη διασυνοριακή συνεργασία, θα πρέπει δε, σε κάθε περίπτωση, να περιλαμβάνει και τις αρχές επιβολής του νόμου. Η εν λόγω διασύνδεση θα πρέπει να θεωρείται ζήτημα προτεραιότητας.

Έχουν θεσπιστεί κρίσιμα πρότυπα για την ανάκτηση των προϊόντων εγκλήματος (30). Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει το 2020 έκθεση η οποία θα παρέχει επισκόπηση του τρόπου εφαρμογής των εν λόγω κανόνων και θα παρουσιάζει τρόπους για τη βελτίωση του ρόλου των υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων. Τα νέα μέτρα που θα ισχύσουν από τον Δεκέμβριο του 2020 (31) θα διευκολύνουν τη διασυνοριακή ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και θα καταστήσουν ταχύτερη και απλούστερη τη δέσμευση και τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες σε όλη την ΕΕ.

Ταυτόχρονα, καίρια σημασία έχει επίσης η οικοδόμηση σε επίπεδο ΕΕ ικανότητας για τη διερεύνηση και τη δίωξη του οικονομικού εγκλήματος.

Η Ευρωπόλ έχει εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση του οικονομικού και χρηματοοικονομικού εγκλήματος με το νέο Ευρωπαϊκό Κέντρο Οικονομικού και Χρηματοικονομικού Εγκλήματος (EFECC), το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει εντός του 2020. Το EFECC θα συγκεντρώσει όλες τις ικανότητες που αφορούν τις χρηματοοικονομικες πληροφορίες και το οικονομικό έγκλημα σε μια ενιαία οντότητα στο πλαίσιο της Ευρωπόλ, θα καταβάλει δε κάθε δυνατή προσπάθεια για την ενίσχυση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας, την αύξηση της προβολής των επιχειρήσεων που αναλαμβάνει και τη βελτίωση της διαχείρισης των σχέσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη και των ευκαιριών χρηματοδότησης. Η Επιτροπή υποστηρίζει πλήρως τη δημιουργία του EFECC, θεωρεί δε ότι υπογραμμίζει τη σημασία της χρηματοοικονομικής έρευνας σε όλους τους τομείς εγκληματικότητας που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Ευρωπόλ.

Η Επιτροπή εκτιμά ότι το EFECC θα μπορούσε να είναι φυσικός ομόλογος του μηχανισμού στήριξης και συντονισμού της ΕΕ για τις ΜΧΠ και ότι οι δύο οντότητες θα μπορούσαν να αναπτύξουν λύσεις για την τόνωση της ανταλλαγής πληροφοριών, ιδίως σε διασυνοριακές υποθέσεις.

Για να βελτιωθεί η διερεύνηση και η δίωξη υποθέσεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε ολόκληρη την ΕΕ, η Επιτροπή χρηματοδοτεί (32) το επιχειρησιακό δίκτυο κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AMON), το οποίο λειτουργεί ως σύνδεσμος των σχετικών αρχών επιβολής του νόμου. Το δίκτυο διευκολύνει τις διασυνοριακές χρηματοοικονομικές έρευνες και έχει παγκόσμια εμβέλεια. Το έργο του θα πρέπει να ενισχυθεί και να προωθηθεί, ενώ το δίκτυο θα πρέπει να διαθέτει επιχειρησιακό προϋπολογισμό για τη στήριξη συγκεκριμένων υποθέσεων. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να προσχωρήσουν στο δίκτυο. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τη στήριξη της Eurojust, ούτως ώστε να διευκολύνεται η διασυνοριακή συνεργασία για την υποστήριξη των διώξεων στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Τέλος, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η οποία πρόκειται να αναλάβει δραστηριότητες στα τέλη του 2020, θα είναι αρμόδια για τη διερεύνηση και τη δίωξη αδικημάτων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που συνδέονται με εγκλήματα εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Εξακολουθεί να υπάρχει περιθώριο για την ενίσχυση και την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ όλων των αρμόδιων αρχών (ΜΧΠ, εποπτικές αρχές, αρχές επιβολής του νόμου και τελωνειακές και φορολογικές αρχές), τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων.

Στο πλαίσιο της καλύτερης αξιοποίησης των χρηματοοικονομικών πληροφοριών, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί, στο μέτρο του δυνατού, ο ρόλος των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), καθώς, σε ορισμένες περιπτώσεις, η φύση των πληροφοριών μπορεί να περιορίσει την ανταλλαγή τους η οποία πρέπει να συμμορφώνεται με τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων. Στο πλαίσιο των ΣΔΙΤ ανταλλάσσονται πληροφορίες μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, των ΜΧΠ και του ιδιωτικού τομέα. Οι ΣΔΙΤ μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές. Ορισμένες περιορίζονται στη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με τις τυπολογίες και τις τάσεις από τις ΜΧΠ και τις αρχές επιβολής του νόμου προς υπόχρεες οντότητες. Άλλες μορφές συμπράξεων περιλαμβάνουν τη διαβίβαση επιχειρησιακών πληροφοριών σχετικά με τους υπόπτους, οι οποίοι προκύπτουν από τις πληροφορίες, από τις αρχές επιβολής του νόμου προς υπόχρεες οντότητες με σκοπό την παρακολούθηση των συναλλαγών των εν λόγω υπόπτων. Κάθε ανταλλαγή πληροφοριών που περιλαμβάνει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να συμμορφώνεται πλήρως με τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων και να σέβεται τις εντολές των εμπλεκόμενων αρχών.

Το ισχύον πλαίσιο ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ απαιτεί ήδη από τις ΜΧΠ να ανταλλάσσουν τυπολογίες και τάσεις με τον ιδιωτικό τομέα. Η υποχρέωση αυτή θα μπορούσε να αποσαφηνιστεί και να ενισχυθεί, στο πλαίσιο της διευκόλυνσης ορισμένων μορφών ΣΔΙΤ και της βελτίωσης της ανταλλαγής πληροφοριών. Παράλληλα, λόγω διαφορών στα νομικά πλαίσια και τις πρακτικές ρυθμίσεις στα κράτη μέλη, η Επιτροπή κρίνει απαραίτητο να υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές και να ανταλλάσσονται ορθές πρακτικές για τις ΣΔΙΤ σε σχέση, ιδίως, με τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες, τις διασφαλίσεις και τους περιορισμούς όσον αφορά την προστασία των δεδομένων και τις εγγυήσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Η Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για τις ΣΔΙΤ έως το πρώτο τρίμηνο του 2021. Όσον αφορά τις πτυχές προστασίας των δεδομένων των ΣΔΙΤ, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο να ζητήσει την έκδοση γνώμης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ). Θα εξεταστούν επιλογές για την ενίσχυση του δικτύου AMON και για την ενίσχυση της εγχώριας και της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ όλων των αρμόδιων αρχών.

VII. Ενίσχυση της διεθνούς διάστασης του πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας αποτελούν παγκόσμιες απειλές, τις οποίες η ΕΕ είναι αποφασισμένη να καταπολεμήσει σε συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους της. Ως παγκόσμιος φορέας καθορισμού προτύπων, η FATF έχει ηγηθεί της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Επιτροπή συμβάλλει ενεργά στις εργασίες της FATF και παραμένει προσηλωμένη στην εφαρμογή των προτύπων της FATF και στην προώθηση της συμμόρφωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρά ταύτα, η νέα, ολοκληρωμένη προσέγγιση ΚΞΧ/ΧΤ που χρειάζεται η ΕΕ απαιτεί ισχυρότερο ρόλο για την ΕΕ όσον αφορά τον καθορισμό των εν λόγω διεθνών προτύπων.

Η Επιτροπή ενέκρινε, εξ ονόματος της ΕΕ, τη νέα εντολή της FATF (33) και προτίθεται να διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στην ενίσχυση των παγκόσμιων προτύπων και την αναβάθμισή τους σε επίπεδο ανάλογο με εκείνο των προτύπων της ΕΕ σε βασικούς τομείς. Ενδεικτικά αναφέρεται η διαφάνεια του πραγματικού δικαιούχου, όπου η ΕΕ έχει υιοθετήσει μια φιλόδοξη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν οι αδιαφανείς δομές. Ομοίως, η Επιτροπή θα στηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση νέων και αναδυόμενων κινδύνων σε παγκόσμιο επίπεδο. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι σημαντική η τήρηση, από την ΕΕ, ενιαίας στάσης στη FATF. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με την ανάθεση, στην Επιτροπή. του καθήκοντος της εκπροσώπησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη FATF, σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης. Ως πρώτο βήμα, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας ενισχυμένος μηχανισμός συντονισμού μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, ώστε οι εκπρόσωποι της ΕΕ να εκφράζουν συντονισμένες θέσεις σε επίπεδο FATF.

Οι αμοιβαίες αξιολογήσεις που διενεργούνται από τη FATF συμβάλλουν στην παγκόσμια συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα, δεδομένου ότι η πίεση των ομοτίμων παραμένει βασική κινητήρια δύναμη αλλαγής. Μέχρι στιγμής, οι αξιολογήσεις των πλαισίων ΚΞΧ/ΧΤ των κρατών μελών δεν έχουν λάβει επαρκώς υπόψη τον υπερεθνικό χαρακτήρα των ενωσιακών κανόνων. Το ζήτημα αυτό θα προσλάβει μεγαλύτερη σημασία εάν εισαχθούν νέες δομές, όπως η εποπτεία στον τομέα της ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ και ο μηχανισμός συντονισμού και στήριξης των ΜΧΠ. Στόχος της Επιτροπής είναι να διασφαλίσει ότι, κατά την εφαρμογή των προτύπων σε επίπεδο ΕΕ, τα πρότυπα αυτά αξιολογούνται με ενιαίο τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο αξιολόγησης των κανόνων της ΕΕ από τη FATF σε επίπεδο ΕΕ.

Η Επιτροπή πρέπει επίσης να συνεχίσει να εφαρμόζει αυτόνομη πολιτική έναντι των τρίτων χωρών για την προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ. Οι υπόχρεες οντότητες πρέπει να λαμβάνουν μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων βάσει γεωγραφικών και άλλων σχετικών παραγόντων κινδύνου. Απαιτείται επίσης να επιδεικνύουν αυξημένη επαγρύπνηση στην περίπτωση συναλλαγών ή επιχειρηματικών σχέσεων στις οποίες εμπλέκονται χώρες με στρατηγικές ανεπάρκειες στα οικεία πλαίσια ΚΞΧ/ΧΤ. Σύμφωνα με την 5η οδηγία AMLD, η Επιτροπή οφείλει να αναπτύξει αυτόνομη ικανότητα για τον εντοπισμό χωρών που παρουσιάζουν τέτοιου είδους στρατηγικές ανεπάρκειες (34).

Η Επιτροπή θα προσδιορίσει τις χώρες που συνιστούν ειδική απειλή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης με τη χρήση αυτόνομης μεθοδολογίας που θα λαμβάνει δεόντως υπόψη τη συνέργεια με τη διαδικασία κατάρτισης καταλόγου της FATF, με ενισχυμένο διάλογο με τρίτες χώρες σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και σε στενή διαβούλευση με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών. Με βάση την αναθεωρημένη μεθοδολογία (35), η οποία δημοσιεύεται ταυτόχρονα με το παρόν σχέδιο δράσης, η διαδικασία αυτή θα περιλαμβάνει τη συνεργασία της Επιτροπής, από κοινού με την ΕΥΕΔ, με τρίτες χώρες στις οποίες εντοπίζονται ελλείψεις σε προκαταρκτικό στάδιο, με σκοπό την εκπόνηση, όπου είναι δυνατόν, σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση των εν λόγω προβλημάτων. Έπειτα από μια περίοδο παρατήρησης, η Επιτροπή θα αξιολογήσει την πρόοδο στην εφαρμογή των εν λόγω δεσμεύσεων προκειμένου να ολοκληρώσει τις αξιολογήσεις της.

Ο ενωσιακός κατάλογος τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου αποτελεί βασικό εργαλείο για τις υπόχρεες οντότητες και τις δημόσιες αρχές, αλλά ενδέχεται να έχει επιπτώσεις και εκτός του πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ. Η Επιτροπή δεσμεύεται να παρακολουθεί κατά πόσον ο εν λόγω κατάλογος επηρεάζει τις αποφάσεις ισοδυναμίας (36) και να διασφαλίζει την εφαρμογή επαρκών διασφαλίσεων όσον αφορά τα χρηματοδοτικά μέσα σύμφωνα με το άρθρο 155 του δημοσιονομικού κανονισμού (37).

Η πείρα που αποκτήθηκε από τη διαδικασία κατάρτισης καταλόγου της ΕΕ και τον καθορισμό νέων λειτουργιών ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ ενδέχεται να οδηγήσουν σε επανεξέταση της προσέγγισης έναντι των κινδύνων που ενέχουν οι τρίτες χώρες. Ως μέλος της FATF, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει υπόψη την έκκληση της FATF για ανάληψη δράσης με σκοπό την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν τρίτες χώρες — και να διατηρήσει επίσης την ικανότητα να εφαρμόζει τα κατάλληλα μέτρα ανεξάρτητα από την έκκληση της FATF, όπως ορίζουν τα διεθνή πρότυπα. Στο πλαίσιο αυτό, μια εποπτική αρχή σε επίπεδο ΕΕ θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στον μετριασμό των κινδύνων που προέρχονται από τρίτες χώρες, με την ανάπτυξη κατάλληλων μέτρων μετριασμού των κινδύνων για τις υπόχρεες οντότητες ανάλογα με το είδος και τη σοβαρότητα των ελλείψεων. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται μεταξύ άλλων η ανάπτυξη λεπτομερέστερων μέτρων με βάση τον κίνδυνο για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχει το πλαίσιο ΚΞΧ/ΧΤ σε άλλες περιοχές δικαιοδοσίας. Η εν λόγω διαδικασία θα μπορούσε επίσης να συμπληρωθεί με μια προσέγγιση βάσει των συναλλαγών, δεδομένου ότι καμία δικαιοδοσία δεν είναι απρόσβλητη από τους αναδυόμενους κινδύνους ΞΧ/ΧΤ. Ομοίως, μια λειτουργία συντονισμού και στήριξης των ΜΧΠ θα μπορούσε να παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τον εντοπισμό των νέων τάσεων και των κινδύνων που ενέχουν οι τρίτες χώρες, καθώς και πιθανών προβλημάτων στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας.

Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για τη διαχείριση των εξωτερικών κινδύνων, η Επιτροπή αναπτύσσει τεχνική διευκόλυνση (38) για την παροχή τεχνικής συνδρομής σε τρίτες χώρες με σκοπό την αύξηση της ικανότητάς τους και την αντιμετώπιση των αδυναμιών στα οικεία εθνικά πλαίσια ΚΞΧ/ΧΤ. Η ΕΕ, ως ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς χορηγούς στον τομέα αυτό, και βασιζόμενη στο εκτεταμένο διπλωματικό της δίκτυο, θα χρησιμοποιήσει αυτή την ικανότητα για να ενισχύσει τους φραγμούς έναντι της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας παγκοσμίως. Η εμπορική πολιτική συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη επαρκών διασφαλίσεων όσον αφορά τις επενδύσεις (39) και τις εμπορικές ροές. Η Επιτροπή θα ζητήσει από τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ να αναλάβουν δεσμεύσεις για την εφαρμογή μέτρων ΚΞΧ/ΧΤ και θα διατηρήσει ένα περιθώριο κανονιστικών ρυθμίσεων για να μπορεί να αναλάβει δράση σε περίπτωση εμφάνισης κινδύνων που άπτονται της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας οι οποίοι θα απειλήσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ.

Μια νέα μεθοδολογία για την αξιολόγηση των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου δημοσιεύεται μαζί με το παρόν σχέδιο δράσης. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη και θα εντείνει τη συμμετοχή της στη FATF ώστε η ΕΕ να διαδραματίσει ισχυρότερο ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο.

VIII. Η μελλοντική πορεία: Χάρτης πορείας

Όπως περιγράφεται λεπτομερώς στο παρόν σχέδιο δράσης, η Επιτροπή θα προτείνει διάφορα μέτρα για την ενίσχυση του πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ. Θα διενεργηθεί εκτίμηση επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ιδίως του δικαιώματος για προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, για την αξιολόγηση των διαφόρων επιλογών όσον αφορά τις νομοθετικές αλλαγές:

Ενέργεια

Μέσα

Χρονοδιάγραμμα

Αποτελεσματική εφαρμογή του υφιστάμενου πλαισίου ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ

Παράβαση/δικαστικές διαδικασίες

Μελέτη σχετικά με την εφαρμογή της 4ης οδηγίας AMLD

3η έκθεση υπερεθνικής εκτίμησης των κινδύνων

Εργασίες για τη διασύνδεση των μητρώων πραγματικών δικαιούχων

Συστάσεις ανά χώρα/Ευρωπαϊκό Εξάμηνο

Τρέχουσες εργασίες της ΕΑΤ

Όλα τα εν εξελίξει μέτρα

Ενίσχυση και ανάπτυξη του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων ΚΞΧ/ΧΤ της ΕΕ

Νομοθετική πρόταση:

—	προσδιορισμός τομέων που θα αποτελέσουν αντικείμενο κανονισμού παράλληλα με τροποποιημένη οδηγία

—	καθορισμός νέων τομέων προς ρύθμιση σε επίπεδο ΕΕ

—	καθορισμός των τροποποιήσεων που είναι αναγκαίες σε σχέση με άλλες ισχύουσες νομοθετικές πράξεις

1ο τρίμηνο 2021

Επίτευξη εποπτείας στον τομέα της ΚΞΧ/ΧΤ σε επίπεδο ΕΕ

Νομοθετική πρόταση

1ο τρίμηνο 2021

Θέσπιση μηχανισμού στήριξης και συντονισμού για τις ΜΧΠ

Νομοθετική πρόταση

1ο τρίμηνο 2021

Μεταβίβαση της τεχνικής διαχείρισης του δικτύου FIU.net στην Επιτροπή

4ο τρίμηνο 2020

Επιβολή του ποινικού δικαίου και ανταλλαγή πληροφοριών

Σύσταση του EFECC

2ο τρίμηνο 2020

Καθοδήγηση σχετικά με τις ΣΔΙΤ και ενδεχόμενη γνωμοδότηση του ΕΣΠΔ σχετικά με τις πτυχές προστασίας των δεδομένων

1ο τρίμηνο 2021

Παρακολούθηση της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και της εφαρμογής των οδηγιών που αφορούν θέματα ποινικού δικαίου και τη συνεργασία για επιβολή του νόμου

Επιλογές για την ενίσχυση της εσωτερικής και διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ όλων των αρμόδιων αρχών

Ενίσχυση της διεθνούς διάστασης

Αναλυτική μεθοδολογία της Επιτροπής για τον προσδιορισμό των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου

1ο τρίμηνο 2020

Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις

Κατά περίπτωση (προσωρινός προγραμματισμός για το 2020: 2ο, 3ο και 4ο τρίμηνο)

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για τις απόψεις που διατύπωσαν τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τη μελλοντική πορεία που εκτίθεται στο παρόν σχέδιο δράσης και απευθύνει πρόσκληση για υποβολή παρατηρήσεων, έως τις 29 Ιουλίου 2020. μέσω του ερωτηματολογίου που είναι διαθέσιμο στην πύλη «Πείτε την άποψή σας».

(1) Europol, «Pandemic profiteering: how criminals exploit the COVID-19 crisis» (Ευρωπόλ, «Κερδοσκοπία λόγω πανδημίας: πώς οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται την κρίση της COVID-19»), Μάρτιος 2020. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών υπενθύμισε επίσης στα πιστωτικά ιδρύματα και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς τη σημασία των αποτελεσματικών συστημάτων και ελέγχων και ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές να τα υποστηρίξουν στο θέμα αυτό. Βλ. «Δήλωση της ΕΑΤ σχετικά με τις δράσεις για τον μετριασμό των κινδύνων του οικονομικού εγκλήματος κατά την πανδημία της COVID-19».

(2) Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι ο στόχος της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες συνδέεται με την προστασία της δημόσιας τάξης και μπορεί να δικαιολογήσει τον περιορισμό των θεμελιωδών ελευθεριών που εγγυάται η Συνθήκη, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων. Οι περιορισμοί πρέπει να είναι αναλογικοί (βλ. Jyske Bank Gibraltar, C 212/11 και Lhu Zeng, C- 190/17).

(3) Η FATF είναι ένας διακυβερνητικός φορέας που καθορίζει πρότυπα και προωθεί την αποτελεσματική εφαρμογή μέτρων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η Επιτροπή, 14 κράτη μέλη της ΕΕ και 2 κράτη ΕΖΕΣ-ΕΟΧ είναι μέλη της FATF, ενώ 13 κράτη μέλη είναι μέλη της επιτροπής Moneyval, ενός περιφερειακού οργανισμού.

(4) Οδηγία (ΕΕ) 2018/843 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, και για την τροποποίηση των οδηγιών 2009/138/ΕΚ και 2013/36/ΕΕ (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 43).

(5) Κανονισμός (EE) 2019/2175 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2019, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων), του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών), του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων, του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1011 σχετικά με τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα και χρηματοπιστωτικές συμβάσεις ή για τη μέτρηση της απόδοσης επενδυτικών κεφαλαίων, και του κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών (ΕΕ L 334 της 27.12.2019, σ. 1).

(6) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1672 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με τους ελέγχους ρευστών διαθεσίμων που εισέρχονται ή εξέρχονται από την Ένωση και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1889/2005 (ΕΕ L 284 της 12.11.2018, σ. 6).

(7) Οδηγία (ΕΕ) 2019/878 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2019, για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/36/ΕΕ όσον αφορά τις εξαιρούμενες οντότητες, τις χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών, τις μεικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών, τις αποδοχές, τα μέτρα και τις εξουσίες εποπτείας και τα μέτρα διατήρησης κεφαλαίου (ΕΕ L 150 της 7.6.2019, σ.253).

(8) Οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τη θέσπιση κανόνων με σκοπό τη διευκόλυνση της χρήσης χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ορισμένων ποινικών αδικημάτων και την κατάργηση της απόφασης 2000/642/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 122).

(9) Οδηγία (ΕΕ) 2018/1673 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μέσω του ποινικού δικαίου (ΕΕ L 284 της 12.11.2018, σ. 22).

(10) Οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης (ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17).

(11) COM(2019) 360 final.

(12) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Σεπτεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση εφαρμογής της νομοθεσίας της Ένωσης για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες [2019/2820 (RSP)]

(13) Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με τις στρατηγικές προτεραιότητες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (14823/19)

(14) Όπως επισημαίνεται στην πιο πρόσφατη υπερεθνική εκτίμηση κινδύνων από πλευράς της Ένωσης, ήτοι την έκθεση της Επιτροπής για την αξιολόγηση των κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που επηρεάζουν την εσωτερική αγορά και αφορούν διασυνοριακές δραστηριότητες, COM (2019) 370 final.

(15) Άρθρο 65 παράγραφος 1 της 4ης AMLD

(16) Βλ. υποσημείωση 5.

(17) Έκθεση της ΕΑΤ σχετικά με τις προσεγγίσεις των αρμόδιων αρχών ως προς την εποπτεία των τραπεζών στον τομέα της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, EBA/Rep/2020/06

(18) Εκτός από τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τους ασκούντες νομικό επάγγελμα και τους λογιστές, το πλαίσιο της ΕΕ ισχύει επίσης για τους κτηματομεσίτες, τις υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών, τα πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά, τους παρόχους υπηρεσιών ανταλλαγής μεταξύ εικονικών νομισμάτων και παραστατικών νομισμάτων, τους παρόχους υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών και τα πρόσωπα που εμπορεύονται έργα τέχνης.

(19) Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τους περιορισμούς στις πληρωμές με μετρητά, COM(2018) 483 final. Κατά τη διάρκεια του 2021 θα διερευνηθεί η περαιτέρω στοχοθετημένη αξιολόγηση του εν λόγω ζητήματος.

(20) Κοινή γνώμη των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών στο πλαίσιο της ΕΕΑ σχετικά με τους κινδύνους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που επηρεάζουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 4 Οκτωβρίου 2019.

(21) Έκθεση της ΕΑΤ σχετικά με τα πιθανά εμπόδια στη διασυνοριακή παροχή τραπεζικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληρωμών, 29 Οκτωβρίου 2019.

(22) Η ομάδα χρηματοοικονομικής δράσης (FATF) ορίζει τα εικονικά περιουσιακά στοιχεία ως ψηφιακές αναπαραστάσεις αξίας που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ψηφιακής διαπραγμάτευσης ή μεταφοράς και να χρησιμοποιηθούν για πληρωμές ή επενδύσεις. Τα εικονικά περιουσιακά στοιχεία δεν περιλαμβάνουν ψηφιακές αναπαραστάσεις παραστατικών νομισμάτων, κινητών αξιών και άλλων χρηματοοικονομικών στοιχείων που καλύπτονται ήδη από τα πρότυπά της FATF.

(23) Βλ. επίσης την εξαγγελία, στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, ότι η Επιτροπή θα προτείνει νομοθετικό πλαίσιο για τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία.

(24) Οδηγία 2014/59/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 190).

(25) Οδηγία 2014/49/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 149).

(26) Οδηγία 2014/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, για τη συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών, την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών και την πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά (ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 214)

(27) Που θα σέβεται δεόντως τον χαρακτήρα των σχετικών πληροφοριών

(28) Βλ. υποσημείωση 9

(29) Βλ. υποσημείωση 8

(30) Οδηγία 2014/42/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 127 της 29.4.2014, σ. 39).

(31) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1805 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων δέσμευσης και των αποφάσεων δήμευσης (ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 1).

(32) ΤΕΑ-Αστυνομική συνεργασία.

(33) Εγκρίθηκε από τους υπουργούς και τους εκπροσώπους της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης στις 12 Απριλίου 2019

(34) Βλ.https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1581497419034&uri=CELEX:02016R1675-20181022

(35) SWD(2020)99

(36) Βλ. COM(2019) 349 final της 29.7.2019

(37) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).

(38) Παγκόσμια διευκόλυνση της ΕΕ για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας

(39) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/452 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαρτίου 2019, για τη θέσπιση πλαισίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ένωση (ΕΕ L 79I της 21.3.2019, σ. 1).

13.5.2020

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 164/36

Δημοσίευση του ενιαίου εγγράφου που τροποποιήθηκε ύστερα από την έγκριση τροποποίησης ήσσονος σημασίας σύμφωνα με το άρθρο 53 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012

(2020/C 164/08)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την παρούσα τροποποίηση ήσσονος σημασίας σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 2 τρίτο εδάφιο του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 664/2014 της Επιτροπής (1).

Η αίτηση έγκρισης της εν λόγω τροποποίησης ήσσονος σημασίας είναι διαθέσιμη στη βάση δεδομένων eAmbrosia της Επιτροπής.

ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

«AIL VIOLET DE CADOURS»

Αριθ. ΕΕ: PDO-FR-02103-AM01 — 4.2.2020

ΠΟΠ (X) ΠΓΕ ()

1. Ονομασία (-ες)

«Ail violet de Cadours»

2. Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Γαλλία

3. Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

3.1. Τύπος προϊόντος

Κλάση 1.6. Φρούτα, λαχανικά και δημητριακά, νωπά ή μεταποιημένα

3.2. Περιγραφή του προϊόντος για το οποίο ισχύει η ονομασία υπό 1

To ιώδες σκόρδο «Ail violet de Cadours» διατίθεται στο εμπόριο ξηρό και η περιεκτικότητά του σε ξηρά ουσία ανέρχεται τουλάχιστον σε 30 %. Παράγεται από τις ποικιλίες «Germidour» και «Valdour», οι οποίες έχουν προκύψει από επιλογή από τον τοπικό πληθυσμό ιώδους σκόρδου.

Το προϊόν περιέχει βαθυκόκκινες ιώδεις ραβδώσεις στους λευκούς εξωτερικούς χιτώνες του.

Το προϊόν «Ail violet de Cadours» χαρακτηρίζεται από τη διάμετρό του, η οποία είναι τουλάχιστον 45 mm, και από το κανονικό και σφαιρικό σχήμα του βολβού του. Οι βολβοί διατίθενται ολόκληροι και καλά καθαρισμένοι με τουλάχιστον έναν πλήρη, μη διαρρηγμένο χιτώνα. Οι ρίζες κόβονται στη βάση του βολβού και το μήκος τους είναι το πολύ 2,5 mm. Ο βολβός είναι συμπαγής στην αφή, τόσο στο επίπεδο των σκελίδων όσο και στο επίπεδο της ριζικής επιφάνειας. Όσον αφορά τους βολβούς που διατίθενται στο εμπόριο χωρίς ποδίσκους, το μήκος του στελέχους που υπολείπεται είναι από 10 έως και 30 mm.

Ο εξωτερικός χιτώνας των σκελίδων είναι υπόλευκου χρώματος με ιώδεις ραβδώσεις. Στην τομή, η σάρκα της σκελίδας έχει χρώμα λευκό ιβουάρ έως υπόλευκο.

Ωμό, το προϊόν έχει χαρακτηριστική και έντονη οσμή σκόρδου και είναι ιδιαίτερα ερεθιστικό για τη μύτη. Ψημένο, το «Ail violet de Cadours» χαρακτηρίζεται από άρωμα σκόρδου. Στο στόμα είναι ελαφρώς καυστικό και έχει αρκετά επίμονο άρωμα. Έχει απαλή υφή και λεπτή γλυκιά γεύση.

Για να διασφαλίζεται η αρμονική τους παρουσίαση, το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος των βολβών είναι ομοιογενή. Για την ακρίβεια, η διάμετρος του μεγαλύτερου βολβού δεν πρέπει να υπερβαίνει τη διάμετρο του μικρότερου βολβού κατά περισσότερο από 20 mm.

Το «Ail violet de Cadours» διατίθεται προς πώληση με τις εξής μορφές:

—	η πλεξίδα, η οποία περιλαμβάνει τουλάχιστον 9 βολβούς με ποδίσκους. Το βάρος της είναι 500 g, 1 kg ή 2 kg ανάλογα με τον αριθμό των βολβών που πλέκονται σε πλεξίδες και τη διάμετρό τους,

—	το δεμάτι, το οποίο αποτελείται από βολβούς με ποδίσκους και έχει βάρος τουλάχιστον 8 kg,

—	η δέσμη, η οποία αποτελείται από βολβούς με ποδίσκους. Το βάρος της είναι 500 g, 1 kg ή 2 kg,

—	το σακίδιο των 5 kg, στο οποίο τοποθετούνται με το χέρι βολβοί χωρίς ποδίσκους,

—	το πανέρι, στο οποίο τοποθετούνται με το χέρι βολβοί χωρίς ποδίσκους διαμέτρου είτε από 60 έως 70 mm, είτε πάνω από 70 mm,

—	το καλάθι στο οποίο τοποθετούνται με το χέρι βολβοί χωρίς ποδίσκους διαμέτρου 60 έως 80 mm,

—	το δίχτυ, το οποίο περιέχει βολβούς χωρίς ποδίσκους και έχει βάρος έως 1 kg,

—	το σκαφίδιο, το οποίο περιέχει βολβούς χωρίς ποδίσκους και έχει βάρος έως 1 kg.

Το προϊόν διατίθεται στο εμπόριο με την αρχική του συσκευασία. Μόνο τα σκόρδα που διατίθενται σε πανέρια και καλάθια μπορούν να πωλούνται μεμονωμένα.

3.3. Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης) και πρώτες ύλες (μόνο για μεταποιημένα προϊόντα)

—

3.4. Συγκεκριμένα στάδια της παραγωγής που πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής

Όλες οι διαδικασίες παραγωγής του σκόρδου εκτελούνται εντός της γεωγραφικής περιοχής.

3.5. Ειδικοί κανόνες σχετικά με τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ. του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η ονομασία

Το προϊόν «Ail violet de Cadours» συσκευάζεται υποχρεωτικά στη γεωγραφική περιοχή προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητά του.

Μάλιστα, για να διαφυλάσσεται η καλή φυτοϋγειονομική κατάσταση του προϊόντος και για να διατηρείται άθικτη μία τουλάχιστον εξωτερική μεμβράνη των βολβών, το «Ail violet de Cadours» διατηρείται σε συγκεκριμένες συνθήκες και υποβάλλεται σε όσο το δυνατόν λιγότερους χειρισμούς.

Επιπλέον, για τη συσκευασία του προϊόντος αξιοποιείται η τοπική τεχνογνωσία των παραγωγών, η οποία συμβάλλει και αυτή με τη σειρά της στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών του «Ail violet de Cadours» μέσω:

—	της σχολαστικής επιλογής των βολβών, η οποία διασφαλίζει την ομοιόμορφη παρουσίαση του προϊόντος σε επίπεδο χρώματος, μεγέθους και σχήματος,

—

της χειρωνακτικής τοποθέτησης των βολβών, χάρη στην οποία οι συσκευασίες σχεδιάζονται με τέτοιον τρόπο ώστε να περιορίζεται η σύνθλιψη μεταξύ των βολβών κατά τη διάθεσή τους στην αγορά: τα φύλλα των πλεξίδων, των δεματίων και των δεσμών δένονται σφικτά ώστε το συνολικό προϊόν να είναι συμπαγές, τα σακίδια, τα δίχτυα και τα σκαφίδια με τους βολβούς κλείνονται όσο το δυνατόν πιο σφιχτά ενώ οι βολβοί στα πανέρια και στα καλάθια τοποθετούνται με τέτοιον τρόπο ώστε να μην υπάρχει κενό μεταξύ τους.

3.6. Ειδικοί κανόνες σχετικά με την επισήμανση του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Πέραν των υποχρεωτικών ενδείξεων που προβλέπονται στη νομοθεσία, η επισήμανση περιλαμβάνει:

—	το όνομα του συσκευαστή,

—	το έτος της συγκομιδής,

—	το ειδικό σύστημα ταυτοποίησης και ιχνηλασιμότητας του «Ail violet de Cadours».

Επιπλέον, στις συσκευασίες που επιτρέπουν την πώληση μεμονωμένων τεμαχίων σκόρδων, σε κάθε βολβό τοποθετείται αυτοκόλλητη μικρή ετικέτα που φέρει την ονομασία «Ail violet de Cadours».

4. Συνοπτική περιγραφή της οριοθέτησης της γεωγραφικής περιοχής

Η γεωγραφική περιοχή βρίσκεται στη συμβολή των νομών Haute-Garonne, Gers και Tarn-et-Garonne.

Νομός Haute-Garonne: Bellegarde-Sainte-Marie, Belleserre, Bragayrac, Brignemont, Cabanac-Séguenville, Cadours, Le Castéra, Caubiac, Cox, Drudas, Empeaux, Garac, Le Grès, Lagraulet-Saint-Nicolas, Laréole, Lasserre, Menville, Mérenvielle, Pelleport, Pradère-les-Bourguets, Puysségur, Saint-Thomas, Sainte-Livrade, Thil, Vignaux.

Νομός Tarn-et-Garonne: Auterive, Beaumont-de-Lomagne, Beaupuy, Bouillac, Le Causé, Escazeaux, Faudoas, Gariès, Goas, Marignac, Maubec, Sérignac.

Νομός Gers: Ansan, Ardizas, Aubiet, Augnax, Auradé, Aurimont, Avensac, Bajonnette, Beaupuy, Bédéchan, Bézéril, Blanquefort, Castillon-Savès, Catonvielle, Cazaux-Savès, Clermont-Savès, Cologne, Encausse, Endoufielle, Escorneboeuf, Estramiac, Frégouville, Gimont, Giscaro, Homps, L’Isle-Arné, L’Isle-Jourdain, Juilles, Labastide-Savès, Labrihe, Lahas, Lias, Mansempuy, Maravat, Marestaing, Maurens, Mauvezin, Monbrun, Monferran-Savès, Monfort, Montiron, Noilhan, Pessoulens, Pompiac, Puycasquier, Razengues, Roquelaure-Saint-Aubin, Saint-André, Saint-Antonin, Saint-Brès, Saint-Caprais, Saint-Cricq, Saint-Georges, Saint-Germier, Saint-Orens, Saint-Sauvy, Sainte-Anne, Sainte-Gemme, Sainte-Marie, Sarrant, Ségoufielle, Sérempuy, Seysses-Savès, Sirac, Solomiac, Thoux, Tirent-Pontejac, Touget, Tourrenquets.

5. Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή

Ο δεσμός μεταξύ του «Ail violet de Cadours» και του περιβάλλοντός του έγκειται στη χρησιμοποίηση ποικιλιών που προέρχονται από τοπικούς πληθυσμούς, κατάλληλα προσαρμοσμένους στις κλιματικές, εδαφολογικές και τοπογραφικές συνθήκες της γεωγραφικής περιοχής, που προσδίδουν στο προϊόν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (ιώδες χρώμα, διάμετρος και κανονικότητα των βολβών) και επωφελούνται από την εμπειρογνωσία που υπάρχει στη γεωγραφική περιοχή ως προς την παραγωγή. Οι ιδιότητες αυτές του προσδίδουν καλή φήμη.

Ιδιαιτερότητα της γεωγραφικής περιοχής

Φυσικοί παράγοντες:

Η περιοχή παραγωγής του «Ail violet de Cadours», η οποία βρίσκεται στην περιφέρεια Midi-Pyrénées, μεταξύ των νομών Haute-Garonne, Gers και Tarn-et-Garonne, χαρακτηρίζεται από το ιδιαίτερο κλίμα της, το οποίο επηρεάζεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό το χειμώνα και την άνοιξη και από τη Μεσόγειο Θάλασσα το καλοκαίρι και, ιδίως, το φθινόπωρο. Ο χειμώνας είναι σχετικά σύντομος και ήπιος. Η άνοιξη χαρακτηρίζεται από υψηλές συνήθως θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις, με τις περισσότερες βροχοπτώσεις να σημειώνονται τον Μάιο. Το καλοκαίρι είναι θερμό και ξηρό. Το φθινόπωρο είναι σχετικά ήπιο και άνυδρο. Στην περιοχή πνέει ο άνεμος Autan. Πρόκειται για έναν νοτιοανατολικό, ζεστό και ξηρό άνεμο που πνέει κυρίως το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.

Η περιοχή παραγωγής προσφέρει ένα κυματοειδές τοπίο μετρίως επικλινές. Τα εδάφη, τα οποία αναπτύχθηκαν στις μολάσσες του Ολιγόκαινου και Μειόκαινου είναι αργιλο-ασβεστώδη και αργιλο-ασβεστιτικά και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο (τουλάχιστον 30 %) με αποτέλεσμα να διαθέτουν πλούσια υδάτινα αποθέματα. Τα εδάφη αυτά εμφανίζουν επίσης καλή φυσική αποστράγγιση λόγω της κλίσης και της σύστασής τους.

Ανθρώπινοι παράγοντες:

Το σκόρδο, το οποίο προέρχεται από την Ανατολή, εισήχθη στην περιοχή με τον ρωμαϊκό αποικισμό των πρώτων αιώνων.

Το εμπόριο του σκόρδου αναπτυσσόταν συνεχώς μέχρι την καθιέρωση εβδομαδιαίας αγοράς που ήταν ειδικά αφιερωμένη στο ιώδες σκόρδο. Η λειτουργία της αγοράς συνεχίζεται μέχρι και σήμερα στο Cadours κάθε Τετάρτη, από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Δεκεμβρίου.

Η τεχνογνωσία των παραγωγών του «Ail violet de Cadours» αποτυπώνεται σε όλα τα στάδια, από την καλλιέργεια έως την προετοιμασία του.

Οι ποικιλίες Germidour και Valdour έχουν προκύψει από επιλογή από τον τοπικό πληθυσμό ιώδους σκόρδου και καταχωρίστηκαν στον επίσημο κατάλογο ποικιλιών το 1991 και το 2006 αντίστοιχα. Οι ποικιλίες αυτές χαρακτηρίζονται κυρίως από τη σύντομη περίοδο νάρκης τους σε συνδυασμό με την πρώιμη βλάστησή τους, από τον μη άκαμπτο μίσχο του άνθους τους και από τους βολβούς μεγάλης διαμέτρου, οι οποίοι περιέχουν στις μεμβράνες τους ιώδεις ραβδώσεις σε λευκό φόντο.

Η φύτευση εκτελείται το φθινόπωρο, από τα μέσα Οκτωβρίου έως τα μέσα Δεκεμβρίου σε αγροτεμάχια στα οποία δεν έχουν καλλιεργηθεί σκόρδα γένους allium τα τρία τελευταία έτη ούτε καλαμπόκι ή σόργο το προηγούμενο έτος. Η πρόσληψη αζώτου, φωσφόρου και καλίου είναι λελογισμένη και εξαρτάται από τις ανάγκες της καλλιέργειας και τη διαθεσιμότητα αυτών των στοιχείων στο έδαφος.

Η συγκομιδή εκτελείται με την ωρίμαση του φυτού.

Με την παρακολούθηση της ξήρανσης διασφαλίζεται ότι η απώλεια νερού ανέρχεται σε τουλάχιστον 20 % της μάζας του προϊόντος που συγκομίζεται.

Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις της γεωγραφικής περιοχής χαρακτηρίζονται από τη μικρομεσαία έκτασή τους. Πρόκειται για εκμεταλλεύσεις πολυκαλλιέργειας στις οποίες κυριαρχούν τα σιτηρά και στις οποίες η παραγωγή σκόρδου αποτελεί συμπληρωματική παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η διαθεσιμότητα οικογενειακού εργατικού δυναμικού επέτρεψε την ανάπτυξη της καλλιέργειας του σκόρδου.

Πολλά στάδια εκτελούνται ακόμα και σήμερα χειρωνακτικά προκειμένου να παράγονται καλά καθαρισμένα και ευπαρουσίαστα σκόρδα: η αποφλοίωση συνίσταται στην αφαίρεση των κατεστραμμένων εξωτερικών μεμβρανών και στη διατήρηση μίας τουλάχιστον καθαρής και άθικτης μεμβράνης, στην κοπή των ριζών, στην εκτέλεση των απαραίτητων διαδικασιών για την παρουσίαση και τη διάθεση του «Ail violet de Cadours» στο εμπόριο. Η τεχνογνωσία των παραγωγών αποτυπώνεται κυρίως σε αυτά τα στάδια και συνοδεύεται από τη σχολαστική χειρωνακτική διαλογή των βολβών με βάση το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα τους ώστε να διασφαλίζεται η αρμονική τους παρουσίαση.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προϊόντος

Το «Ail violet de Cadours» είναι ξηρό σκόρδο. Χαρακτηρίζεται καταρχάς από το ιώδες χρώμα των ραβδώσεών του στους εξωτερικούς του χιτώνες. Οι βολβοί του έχουν διάμετρο τουλάχιστον 45 mm, έχουν κανονικό σχήμα, δεν είναι θραυσμένοι και έτσι οι σκελίδες δεν είναι ορατές (τουλάχιστον ένας εξωτερικός χιτώνας δεν είναι σκισμένος). Η ριζική επιφάνεια κόβεται από τη βάση.

Το «Ail violet de Cadours» παρουσιάζει ιδιαίτερα οπτικά, οσφρητικά και γευστικά χαρακτηριστικά, τα οποία το διαφοροποιούν πλήρως από το ξηρό πορφυρό σκόρδο της ποικιλίας Germidour που καλλιεργείται εκτός της γεωγραφικής περιοχής. Για την ακρίβεια, το «Ail violet de Cadours» διακρίνεται από τα οπτικά του χαρακτηριστικά: το μέγεθος του βολβού είναι μεγαλύτερο, το χρώμα του εντονότερα ιώδες και το σχήμα του περισσότερο κανονικό· και από τα οσφρητικά του χαρακτηριστικά: εντονότερη χαρακτηριστική οσμή σκόρδου και πιο επίμονη καυστική οσμή. Πέραν της αυθεντικής γεύσης του ψημένου σκόρδου, το «Ail violet de Cadours» διακρίνεται για το εντονότερο επίμονο άρωμά του και για την ιδιαίτερη καυστικότητά του.

Οι βολβοί του είναι συμπαγείς τόσο στο επίπεδο των σκελίδων όσο και στη ριζική επιφάνεια. Εμφανίζουν καλή φυτοϋγειονομική κατάσταση από τη συγκομιδή μέχρι τη διάθεση στο εμπόριο.

Το «Ail violet de Cadours» διατίθεται στο εμπόριο με ομοιογενή εμφάνιση όσον αφορά το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα.

Όταν το «Ail violet de Cadours» διατίθεται στο εμπόριο με τα φύλλα του, είναι αρκετά συμπαγές επειδή τα φύλλα είναι σφιχτά δεμένα μεταξύ τους. Όταν το «Ail violet de Cadours» διατίθεται στο εμπόριο χωρίς ποδίσκους, οι βολβοί είναι σφιχτά κλεισμένοι μέσα στη συσκευασία τους.

Δεσμός

Το «Ail violet de Cadours» συνάντησε στην περιοχή παραγωγής του γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθεί.

Καταρχάς, το «Ail violet de Cadours» χαρακτηρίζεται από το χρώμα του. Το χρώμα αυτό οφείλεται τόσο στη χρησιμοποίηση ποικιλιών που προέρχονται από τοπικούς πληθυσμούς οι οποίοι περιέχουν πορφυρές ραβδώσεις στους εξωτερικούς χιτώνες, όσο και στη φύτευση του σκόρδου, η οποία εκτελείται σε αγροτεμάχια που είναι πλούσια σε άργιλο, και μάλιστα τον μήνα Μάιο, ο οποίος είναι ο πιο βροχερός μήνας του έτους. Για την ακρίβεια, η παραγωγή του «Ail violet de Cadours» σε εδάφη πλούσια σε άργιλο που περιέχουν επαρκή και χρήσιμα υδάτινα αποθέματα ευνοεί την παραγωγή βολβών κανονικού σχήματος. Λόγω της λελογισμένης χρήσης λιπασμάτων, η οποία αποτρέπει τη θραύση των βολβών, το «Ail violet de Cadours» παρουσιάζεται με τουλάχιστον έναν μη σκισμένο χιτώνα.

Άλλωστε, κατά τη διάρκεια του πολύ σημαντικού φυσιολογικού σταδίου της διαμόρφωσης του προϊόντος που αποκαλείται βολβοποίηση, οι ανάγκες του φυτού σε νερό είναι πολύ μεγάλες. Το στάδιο αυτό, στο οποίο το φυτό αναπτύσσεται γρήγορα, έχει άμεσο αντίκτυπο στη διάμετρο, στη μορφοποίηση του βολβού και στη διαμόρφωση του ιώδους χρώματος. Χάρη στις πολύ υψηλές βροχοπτώσεις που σημειώνονται τον Μάιο και καλύπτουν τις ανάγκες σε νερό και μέταλλα του φυτού κατά τη διάρκεια αυτού του πολύ σημαντικού σταδίου, οι βολβοί που παράγονται εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά του «Ail violet de Cadours»: βολβοί διαμέτρου τουλάχιστον 45 mm, με σφαιρικό και κανονικό σχήμα και με ιώδη χρωματισμό.

Η ανθεκτικότητα των βολβών του «Ail violet de Cadours» συνδέεται τόσο με την προετοιμασία τους, η οποία αποτρέπει τη σύνθλιψη των βολβών, όσο και με τη σύντομη περίοδο εμπορίας τους η οποία ολοκληρώνεται πριν από την πρώιμη βλάστηση.

Η καλή φυτοϋγειονομική κατάσταση του «Ail violet de Cadours» οφείλεται σε πολλούς παράγοντες:

—	στον περιορισμό της μετάδοσης κρυπτογαμικών και βακτηριακών ασθενειών στο έδαφος χάρη στην εναλλαγή των καλλιεργειών και στη φύτευση σε φυσικά και επαρκώς αποστραγγισμένα αγροτεμάχια,

—	στον περιορισμό της ανάπτυξης αυτών των ασθενειών κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας χάρη στον καθορισμό ημερομηνιών φύτευσης και στη λελογισμένη χρήση λιπασμάτων,

—	στη συγκομιδή κατά την ωρίμαση του προϊόντος, και στη συνέχεια στην ξήρανση και στον άνεμο Autan, στοιχεία που ευνοούν τη διατήρηση του σκόρδου.

Εξαιτίας της χρήσης ποικιλιών σκόρδου που δεν περιλαμβάνουν άκαμπτο μίσχο άνθους, το «Ail violet de Cadours» παρουσιάζεται στην αγορά με φύλλα σε πλεξίδες, δεμάτια και δέσμες.

Τέλος, το «Ail violet de Cadours» διακρίνεται για την πολύ σχολαστική χειρωνακτική αποφλοίωσή του, χάρη στην οποία διαφυλάσσεται η ακεραιότητα των χιτώνων και διασφαλίζεται η κοπή της ριζικής επιφάνειας στη βάση του βολβού. Το σύνολο των χειρωνακτικών σταδίων καλλιέργειας του «Ail violet de Cadours» επιτρέπει την ομοιογενή οπτική παρουσίαση του προϊόντος σε επίπεδο μεγέθους, σχήματος και χρώματος. Η παραδοσιακή τεχνογνωσία των παραγωγών μέχρι την προετοιμασία του προϊόντος αναδεικνύει και διασφαλίζει την ποιότητα του «Ail violet de Cadours».

Συμπερασματικά, τόσο το σύνολο των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της γεωγραφικής περιοχής, όσο και φυσικοί και ανθρώπινοι παράγοντες, συμβάλλουν στην παραγωγή του «Ail violet de Cadours».

Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών του προϊόντος

(άρθρο 6 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του παρόντος κανονισμού)

https://info.agriculture.gouv.fr/gedei/site/bo-agri/document_administratif-b9eb2879-fbef-4c10-a287-c0d23d8ef13f

(1) ΕΕ L 179 της 19.6.2014, σ. 17.

		ISSN 1977-0901
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 164

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	63ό έτος 13 Μαΐου 2020

Περιεχόμενα		Σελίδα
	II Ανακοινώσεις
	ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2020/C 164/01	Μη διατύπωση αντιρρήσεων σε κοινοποιηθείσα συγκέντρωση, (Υπόθεση M.9774 — Bain Capital Investors / Neuberger Berman / Engineering Ingegneria Informatica) ( 1 )	1
2020/C 164/02	Μη διατύπωση αντιρρήσεων σε κοινοποιηθείσα συγκέντρωση, (Υπόθεση M.9822 — Bridgepoint/Groupe Financière CEP) ( 1 )	2
2020/C 164/03	Ανακοίνωση της Επιτροπής — Τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19	3

	Νομισματική μονάδα	Ισοτιμία
USD	δολάριο ΗΠΑ	1,0858
JPY	ιαπωνικό γιεν	116,56
DKK	δανική κορόνα	7,4577
GBP	λίρα στερλίνα	0,87773
SEK	σουηδική κορόνα	10,5968
CHF	ελβετικό φράγκο	1,0520
ISK	ισλανδική κορόνα	158,70
NOK	νορβηγική κορόνα	11,0518
BGN	βουλγαρικό λεβ	1,9558
CZK	τσεχική κορόνα	27,423
HUF	ουγγρικό φιορίνι	350,75
PLN	πολωνικό ζλότι	4,5449
RON	ρουμανικό λέου	4,8301
TRY	τουρκική λίρα	7,5979
AUD	δολάριο Αυστραλίας	1,6625
CAD	δολάριο Καναδά	1,5178
HKD	δολάριο Χονγκ Κονγκ	8,4154
NZD	δολάριο Νέας Ζηλανδίας	1,7742
SGD	δολάριο Σιγκαπούρης	1,5357
KRW	ουόν Νότιας Κορέας	1 326,17
ZAR	νοτιοαφρικανικό ραντ	19,7382
CNY	κινεζικό ρενμινπί γιουάν	7,6933
HRK	κροατική κούνα	7,5653
IDR	ρουπία Ινδονησίας	16 073,64
MYR	μαλαισιανό ρινγκίτ	4,6977
PHP	πέσο Φιλιππινών	54,388
RUB	ρωσικό ρούβλι	79,4157
THB	ταϊλανδικό μπατ	34,854
BRL	ρεάλ Βραζιλίας	6,2708
MXN	πέσο Μεξικού	25,8251
INR	ινδική ρουπία	81,5930

	IV Πληροφορίες
	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2020/C 164/04	Ισοτιμίες του ευρώ — 12 Μαΐου 2020	16
2020/C 164/05	Ανακοίνωση της Επιτροπής — Δημοσίευση του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων σε κυκλοφορία το 2019 για τους σκοπούς του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ	17
2020/C 164/06	Ανακοίνωση της Επιτροπής, σχετικά με σχέδιο δράσης για ολοκληρωμένη ενωσιακή πολιτική με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας	21
2020/C 164/07	Διοικητική επιτροπή για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης Μέσο κόστος παροχών σε είδος	34

	V Γνωστοποιήσεις
	ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2020/C 164/08	Δημοσίευση του ενιαίου εγγράφου που τροποποιήθηκε ύστερα από την έγκριση τροποποίησης ήσσονος σημασίας σύμφωνα με το άρθρο 53 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012	36


	(1) Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ