—

τις/τους υφιστάμενες/-ους δομές και μηχανισμούς συνεργασίας για την παροχή βοήθειας σε ασθενείς που έχουν ανάγκη από ζωτικής σημασίας περίθαλψη, προσφέροντας διαθέσιμη ικανότητα νοσοκομειακών κλινών, και

—

τους διαθέσιμους επαγγελματίες του τομέα της υγείας που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των συστημάτων υγείας και να τους δίνουν τη δυνατότητα να μοιράζονται εμπειρογνωμοσύνη και δεξιότητες, συνεργαζόμενοι στενά με τους συναδέλφους τους διασυνοριακά.

—

συντονισμός των ζητούμενων και προσφερόμενων κλινών εντατικής θεραπείας για ασθενείς και κατάλληλα εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό μέσω της επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας και του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και αντίδρασης (ΣΕΠΑ)·

—

συντονισμός και συγχρηματοδότηση της επείγουσας μεταφοράς ασθενών και κατάλληλα ειδικευμένων ομάδων ιατρικού προσωπικού σε διασυνοριακό επίπεδο, όταν τα κράτη μέλη ζητούν συνδρομή μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ·

—

παροχή σαφήνειας όσον αφορά την επιστροφή των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης σε άλλο κράτος μέλος σύμφωνα με τους κανονισμούς για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης·

—

παροχή σαφήνειας σχετικά με τις ρυθμίσεις για τη διασυνοριακή κινητικότητα των ασθενών: μεταφορά των μητρώων ασθενών, συνέχεια της περίθαλψης και αμοιβαία αναγνώριση των συνταγογραφήσεων σύμφωνα με την οδηγία για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη·

—

ενθάρρυνση των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών υγειονομικών αρχών να χρησιμοποιούν, αν υπάρχουν, διμερείς και περιφερειακές συμφωνίες και σημεία επαφής για την αποσυμφόρηση των μονάδων επείγουσας θεραπείας για τους ασθενείς με νόσο COVID-19 στη γειτονική περιφέρεια·

—

ενθάρρυνση των κρατών μελών ή των εξειδικευμένων μη κυβερνητικών οργανώσεων να αποστέλλουν κατάλληλα ειδικευμένες ομάδες ιατρικού προσωπικού σε διασυνοριακό επίπεδο.

—

Η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας της ΕΕ (2), που απαρτίζεται από εκπροσώπους των κρατών μελών και προεδρεύεται από την Επιτροπή, υποστηρίζει την ανταλλαγή πληροφοριών και τον συντονισμό της ετοιμότητας και της αντιμετώπισης σοβαρών διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας.

—

Η Επιτροπή, μέσω της επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας της ΕΕ και του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και αντίδρασης, θα διευκολύνει τον συντονισμό των αιτημάτων για συνδρομή στον τομέα της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης Τα αιτήματα συνδρομής μπορούν να αφορούν τις κλίνες εντατικής θεραπείας, τη θεραπεία και τη μεταφορά ασθενών καθώς και κατάλληλα ειδικευμένες ομάδες ιατρικού προσωπικού.

—

Η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους που χρειάζεται συνδρομή ενημερώνει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του ΣΕΠΑ. Τα κριτήρια για το αίτημα συνδρομής από την ΕΕ καθορίζονται από τις εθνικές αρχές.

—

Τα κράτη μέλη που είναι σε θέση να προσφέρουν βοήθεια μπορούν να αποκριθούν στο αίτημα μέσω του ΣΕΠΑ. Μετά την αποδοχή μιας προσφοράς, τα συνεργαζόμενα κράτη μέλη συντονίζουν τη στήριξη απευθείας μεταξύ τους και με τα νοσοκομεία σχετικά με τις λεπτομέρειες της στήριξης.

—

Η Επιτροπή θα επικαιροποιεί τακτικά συνοπτικό πίνακα των αιτήσεων και της διαθέσιμης προσφοράς συνδρομής και θα ενημερώνεται η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας.

—

Το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (ΚΣΑΕΑ) παρέχει υπηρεσία όλο το 24ωρο και 7 μέρες την εβδομάδα κα μπορεί να συντονίζει και να συγχρηματοδοτεί τις αναγκαίες ιατρικές μεταφορές.

—

Όταν τα κράτη μέλη ζητούν τέτοια συνδρομή, το ΚΣΑΕΑ θα ενεργοποιεί τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες (3).

—

Η κάλυψη των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης θα διέπεται από τους κανονισμούς για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης (4).

—

Οι ασθενείς που πρέπει να μεταβούν σε νοσοκομείο σε γειτονικό ή άλλο κράτος μέλος που προσφέρει βοήθεια θα πρέπει κανονικά να διαθέτουν προηγούμενη άδεια από τον αρμόδιο φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό δεν είναι πρακτικό όσον αφορά την πανδημία του COVID-19 και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

—

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια ρεαλιστική προσέγγιση για τους ασθενείς που χρειάζονται επείγουσα περίθαλψη και, λαμβάνοντας υπόψη τη δημόσια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να εξετάσουν το ενδεχόμενο γενικής προηγούμενης άδειας για να εξασφαλιστεί η κάλυψη όλων των δαπανών που πραγματοποιεί ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης.

—

Συνιστάται να αρκεί το αρμόδιο κράτος μέλος να διασφαλίζει ότι ο ασθενής μεταφέρει ένα έγγραφο που βεβαιώνει ότι καλύπτεται κατά τη στιγμή της εισαγωγής στο νοσοκομείο ή οποιαδήποτε άλλη πρακτική ρύθμιση την οποία τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη μπορούν να συμφωνήσουν. Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές ισχύουν για την υγειονομική περίθαλψη έκτακτης ανάγκης μόνο στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19.

—

Οι ασθενείς που εξακολουθούν να είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση σε μη επείγουσα προγραμματισμένη υγειονομική περίθαλψη, εξακολουθούν να ισχύουν καταρχήν οι συνήθεις διαδικασίες για υγειονομική περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος (5).

—

Τα κράτη μέλη, στα οποία χρησιμοποιούνται αυτές οι υπηρεσίες, θα πρέπει να ανταλλάσσουν ιστορικά υγείας για τους ασθενείς και ηλεκτρονικές συνταγογραφήσεις με τη χρήση του MyHealth@EU (6). Επιπλέον, οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν αντίγραφο των ιατρικών αρχείων τους για να διευκολύνεται τόσο η θεραπεία σε άλλο κράτος μέλος όσο και η μετέπειτα αγωγή στο σπίτι.

—

Οι υγειονομικές αρχές ενδέχεται να χρειαστεί να λάβουν πρόσθετα μέτρα για να εξασφαλίσουν τη συνέχεια της περίθαλψης, λόγω των πιθανών διαφορών στα πρωτόκολλα θεραπείας διασυνοριακά.

—

Η γενική αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης των συνταγών εφαρμόζεται σύμφωνα με την οδηγία για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη (7).

—

Τα εθνικά σημεία επαφής για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη μπορούν να παρέχουν γενικές πληροφορίες για διασυνοριακούς ασθενείς (8)

—

Για τους πολίτες της ΕΕ εξακολουθούν να ισχύουν οι κανόνες που καθορίζονται στην οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία (9). Στους ασθενείς που χρειάζονται επείγουσα περίθαλψη σε εγκατάσταση υγειονομικής περίθαλψης σε άλλο κράτος μέλος δεν θα πρέπει να απαγορεύεται η είσοδος αν υπάρχουν προσωρινοί συνοριακοί έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα. Οι ασθενείς που ταξιδεύουν για μη επείγουσα περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος θα πρέπει να επιβεβαιώνουν αν οι συνοριακοί έλεγχοι θα τους επιτρέψουν να ταξιδέψουν.

—

Οι υπηρεσίες μεταφορών έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα στο πλαίσιο του συστήματος μεταφορών (μέσω των «πράσινων λωρίδων» (10), σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες για τη νόσο COVID-19 για τη διαχείριση των συνόρων).

—

Πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα ασφάλειας για τα άτομα που αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία λόγω του COVID-19.

—

Η ΕΕ στηρίζει τη συνεργασία και την ενοποίηση των συστημάτων υγείας στις παραμεθόριες περιοχές με τα προγράμματα Interreg (δηλαδή επτά ζώνες οργανωμένης πρόσβασης στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη κατά μήκος των γαλλο-βελγικών συνόρων· κέντρα ελέγχου έκτακτης ανάγκης της Κάτω Αυστρίας, της Νότιας Βοημίας και της Νότιας Μοραβίας συνδέονται σε πραγματικό χρόνο προκειμένου να καταστεί δυνατή η διασυνοριακή αποστολή ασθενοφόρων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Healthacross»· στον Άνω Ρήνο μεταξύ των συνόρων Γαλλίας-Γερμανίας-Ελβετίας το έργο TRISAN συντονίζει δραστηριότητες δικτύωσης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης).

—

Πολλά έργα στις περιφέρειες Interreg συμβάλλουν πλέον σε μια πιο συντονισμένη προσέγγιση της πανδημίας. Η ευρωπαϊκή περιφέρεια Meuse-Rhine (NL/BE/D) στην περιοχή Maastricht-Aachen-Liege-Hasselt δημιούργησε ένα τριμερές κέντρο διαχείρισης κρίσεων (Task Force Corona). Το διασυνοριακό νοσοκομείο Cerdanya (Ισπανία) μεταξύ της Γαλλίας και της Ισπανίας συνεργάζεται με τα γαλλικά νοσοκομεία για την αμοιβαία προσφορά κλινών και προσωπικού εντατικής θεραπείας και συνεργάζεται με τη συνοριακή αστυνομία για να εξασφαλίσει την πρόσβαση για τους ασθενείς και τους επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης,

—

Τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιούν τη μέγιστη ευελιξία που παρέχουν τα προγράμματα Interreg για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της πανδημίας. Πολλές παραμεθόριες περιοχές έχουν ήδη ιστορικό και δομές συνεργασίας, επίσης στον τομέα της υγείας, που θα πρέπει τώρα να αξιοποιηθούν πλήρως για να βοηθήσει η μία περιοχή την άλλη με πνεύμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

—

Είναι επιτακτική ανάγκη να μπορούν οι εργαζόμενοι σε θέσεις εργασίας επείγουσας περίθαλψης να φτάσουν στον προορισμό τους χωρίς καθυστέρηση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν την ομαλή διέλευση των συνόρων για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και να τους παρέχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση στον τόπο εργασίας τους στην εγκατάσταση υγειονομικής περίθαλψης σε άλλο κράτος μέλος (11).

—

Τα κράτη μέλη ή οι εξειδικευμένες ΜΚΟ μπορούν να στέλνουν κατάλληλα ειδικευμένες ομάδες ιατρικού προσωπικού πέραν των συνόρων, αποκρινόμενα σε αιτήματα συνδρομής.

—

Οκτώ ευρωπαϊκές ιατρικές ομάδες έκτακτης ανάγκης έχουν ήδη λάβει ή πρόκειται να λάβουν διαπίστευση από την ΠΟΥ για τη διεθνή συνδρομή στη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, που παρέχεται μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης ως απόκριση σε σχετικό αίτημα. Επί του παρόντος, οι υπάρχουσες δυνατότητες είναι περιορισμένες, επειδή το προσωπικό μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να είναι ήδη πλήρως απασχολημένο στην χώρα καταγωγής του. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές ιατρικές ομάδες θα μπορούσαν να επεκταθούν μέσω της ενεργοποίησης πρόσθετης χρηματοδοτικής στήριξης από την ΕΕ.

—

Πολλά επαγγέλματα του τομέα της υγείας, όπως οι γιατροί με βασική ιατρική εκπαίδευση, ορισμένες ιατρικές ειδικότητες, όπως πνευμονολόγοι, ανοσολόγοι ή ιατροί μεταδοτικών νόσων και οι νοσηλευτές/-τριες για γενική περίθαλψη, βασίζονται σε μια ελάχιστη εναρμόνιση βάσει της οδηγίας σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (12). Στις περιπτώσεις προσωρινής και περιστασιακής παροχής υπηρεσιών, μπορεί να απαιτείται απλή δήλωση για τους εν λόγω επαγγελματίες, χωρίς να απαιτείται η αναμονή απόφασης από τις αρχές του κράτους μέλους υποδοχής. Για τα άλλα επαγγέλματα στον τομέα της υγείας, μπορεί να πραγματοποιηθεί διαδικασία αμοιβαίας αναγνώρισης, αν η αρμόδιες αρχές κρίνουν αναγκαία τη σύγκριση του περιεχομένου της εκπαίδευσης.

—

Η οδηγία σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων ορίζει το μέγιστο σύνολο απαιτήσεων για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας που επιθυμούν να μετακινηθούν εντός της ΕΕ· η οδηγία δεν υποχρεώνει τα κράτη μέλη να επιβάλλουν περιορισμούς όσον αφορά τις διαδικασίες αναγνώρισης και, συνεπώς, δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να ακολουθούν μια πιο φιλελεύθερη προσέγγιση όσον αφορά τη μεταχείριση των εισερχόμενων επαγγελματιών στον τομέα της υγείας, είτε για τους σκοπούς της παροχής υπηρεσιών είτε της εγκατάστασης, για παράδειγμα με την κατάργηση της απαίτησης για προηγούμενη δήλωση και προηγούμενο έλεγχο των προσόντων ή με την εφαρμογή μικρότερων προθεσμιών για την εξέταση των αιτήσεων, ζητώντας λιγότερα έγγραφα από ό, τι συνήθως, χωρίς επικυρωμένες μεταφράσεις ή χωρίς να επιβάλλει μέτρο αντιστάθμισης όταν το κράτος μέλος υποδοχής θεωρεί ότι δεν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για την ασφάλεια των ασθενών.

—

Μπορεί να διατεθεί περαιτέρω καθοδήγηση από την Επιτροπή σχετικά με τις πτυχές που αφορούν τη διασυνοριακή κινητικότητα των επαγγελματιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

—

Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και οι επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν το COVID19 CMSS (σύστημα στήριξης της κλινικής διαχείρισης) για να εξασφαλιστεί η ταχεία ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών μεταξύ των κλινικών ιατρών από όλη την ΕΕ και τον ΕΟΧ σχετικά με τον τρόπο θεραπείας ασθενών με σοβαρή νόσο COVID-19 Κάθε κλινικός ιατρός που εργάζεται σε νοσοκομείο στο οποίο υπόκειται σε θεραπεία περίπλοκο περιστατικό της νόσου COVID-19, μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύστημα των διαδικτυακών τηλεδιασκέψεων και να υποστηρίζεται από ειδικό γραφείο υποστήριξης (Helpdesk) αποστέλλοντας ηλεκτρονικό μήνυμα στη διεύθυνση SANTE-COVID-CLINICIANS-NETWORK@ec.europa.eu.

—

Η ΕΕ προσφέρει χρηματοδοτική συνδρομή μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης σε κράτη μέλη που έχουν πληγεί από έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας (13).

—

Οι δαπάνες για την υγεία είναι επίσης επιλέξιμες δαπάνες στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων για τις χώρες και τις περιφέρειες και παρέχεται περαιτέρω ευελιξία για τη μεταφορά κεφαλαίων στο πλαίσιο της συντονισμένης οικονομικής απόκρισης στη έξαρση της νόσου COVID-19.

—

Είναι πιθανό να διατεθούν σύντομα πρόσθετα χρηματοδοτικά μέσα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ μέσω του μηχανισμού στήριξης έκτακτης ανάγκης (ESI), με την επιφύλαξη της έγκρισης των αρμόδιων για τον προϋπολογισμό αρχών. Τα κονδύλια που διοχετεύονται μέσω του ESI αναμένεται να καλύψουν τη διασυνοριακή συνεργασία για την ανακούφιση του συστήματος υγείας στις περιφέρειες της ΕΕ που πλήττονται περισσότερο. Ειδικότερα, η μεταφορά ασθενών που έχουν ανάγκη σε διασυνοριακά νοσοκομεία που μπορούν να διαθέσουν ελεύθερες κλίνες, η ανταλλαγή επαγγελματιών στον τομέα της υγείας, η υποδοχή αλλοδαπών ασθενών ή άλλου είδους αμοιβαία υποστήριξη και τοποθέτηση εγκαταστάσεων προσωρινής υγειονομικής περίθαλψης.