ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

8.6.2018

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 196/1

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ερωτήσεις και απαντήσεις όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πληροφόρηση των καταναλωτών για τα τρόφιμα

(2018/C 196/01)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή

Γενική επισήμανση

2.1.

Θεμιτές πρακτικές σχετικά με τις πληροφορίες

2.2.

Διαθεσιμότητα και παράθεση των υποχρεωτικών πληροφοριών για τα τρόφιμα

2.3.

Παρουσίαση υποχρεωτικών πληροφοριών για τα τρόφιμα και ευχέρεια ανάγνωσής τους

2.4.

Υποχρεωτικές ενδείξεις (άρθρο 9 και τμήμα 2 του κανονισμού)

2.5.

Πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένους τύπους ή κατηγορίες τροφίμων

Διατροφική δήλωση

3.1.

Εφαρμογή της διατροφικής δήλωσης

3.2.

Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση

3.3.

Προαιρετικές ενδείξεις

3.4.

Μορφές έκφρασης και παρουσίασης της διατροφικής δήλωσης

3.5.

Πρόσθετες μορφές έκφρασης και παρουσίασης

3.6.

Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική διατροφική δήλωση

3.7.

Συμπληρώματα διατροφής

3.8.

Ειδικά προϊόντα

1. Εισαγωγή

Στις 25 Οκτωβρίου 2011, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 (1) σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές (εφεξής «ο κανονισμός»). O κανονισμός τροποποιεί τις υφιστάμενες διατάξεις σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων στην Ένωση προκειμένου να επιτρέπει στους καταναλωτές να προβαίνουν σε συνειδητές επιλογές και να κάνουν ασφαλή χρήση των τροφίμων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ελεύθερη κυκλοφορία των τροφίμων που παράγονται και διατίθενται στην αγορά νόμιμα. Εφαρμόζεται από τις 13 Δεκεμβρίου 2014, εξαιρουμένων των διατάξεων που αφορούν τη διατροφική δήλωση οι οποίες εφαρμόζονται από την 13η Δεκεμβρίου 2016.

Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να βοηθήσει τους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων και τις εθνικές αρχές κατά την εφαρμογή του κανονισμού παρέχοντας απαντήσεις σε μια σειρά ερωτήσεων που τέθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.

Η ανακοίνωση αντικατοπτρίζει τις συνομιλίες που διεξήγαγε η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ΓΔ SANTE) της Επιτροπής με εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας για τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές.

Η παρούσα ανακοίνωση δεν θίγει την ερμηνεία που μπορεί να παράσχει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2. Γενική επισήμανση

2.1. Θεμιτές πρακτικές σχετικά με τις πληροφορίες

2.1.1. Το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του κανονισμού προβλέπει ότι «οι πληροφορίες σχετικά με ένα τρόφιμο δεν πρέπει να είναι παραπλανητικές με το να προτείνουν, μέσω της εμφάνισης, της περιγραφής ή των εικονογραφημένων παραστάσεων, την ύπαρξη συγκεκριμένου τροφίμου ή συστατικού, ενώ στην πραγματικότητα ένα φυσικώς παρόν συστατικό ή ένα συστατικό που χρησιμοποιείται συνήθως στο εν λόγω τρόφιμο έχει υποκατασταθεί από διαφορετικό συστατικό». Ποιο είδος υποθέσεων εμπίπτει ενδεικτικά στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής; Με ποιον τρόπο θα πρέπει να επισημαίνονται σωστά τα τρόφιμα στη συνέχεια;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο στ), άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο δ), άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα VI μέρος Α σημείο 4

Η εφαρμογή του άρθρου 7 παράγραφος 1 στοιχείο δ) θα πρέπει να ενεργοποιείται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες θεωρείται ότι ο μέσος καταναλωτής θα περίμενε ότι ένα συγκεκριμένο τρόφιμο παράγεται κανονικά με ένα συστατικό ή ένα συστατικό είναι φυσικώς παρόν στο εν λόγω τρόφιμο, μολονότι τα εν λόγω έχουν υποκατασταθεί από διαφορετικό συστατικό.

Μπορούν να αναφερθούν τα ακόλουθα παραδείγματα:

—

ένα τρόφιμο που περιέχει ένα συστατικό που χρησιμοποιείται συνήθως στο εν λόγω τρόφιμο έχει υποκατασταθεί από διαφορετικό συστατικό, π.χ. σε μια πίτσα στην οποία αναμένεται η παρουσία τυριού δεδομένης μιας σχετικής εικόνας στην ετικέτα, ενώ το τυρί έχει υποκατασταθεί από άλλο προϊόν το οποίο ονομάζεται διαφορετικά και παράγεται από πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για να αντικατασταθεί, πλήρως ή εν μέρει, το γάλα·

—	ένα τρόφιμο στο οποίο ένα φύσει παρόν συστατικό έχει υποκατασταθεί από διαφορετικό συστατικό, δηλαδή προϊόν που μοιάζει με τυρί, ενώ το λίπος γάλακτος έχει αντικατασταθεί από λιπαρές ουσίες φυτικής προέλευσης.

Όσον αφορά την επισήμανση στην περίπτωση των τροφίμων όπου χρησιμοποιείται υποκατάσταση συστατικού/-ών για ένα προϊόν, η ονομασία του προϊόντος πρέπει να ακολουθείται σε άμεση γειτνίαση από το όνομα του/των συστατικού/-ων υποκατάστασης, τυπωμένη στη συσκευασία ή στην ετικέτα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται σαφώς το ευανάγνωστο και χρησιμοποιώντας χαρακτήρες μεγέθους γραμματοσειράς με ύψος x τουλάχιστον 75 % του ύψους x της ονομασίας του προϊόντος και το οποίο δεν είναι μικρότερο από 1,2 mm.

Εναπόκειται στον υπεύθυνο της επιχείρησης τροφίμων να βρει την κατάλληλη ονομασία για το εν λόγω υποκατάστατο τροφίμου σύμφωνα με τους κανόνες που αφορούν την ονομασία του τροφίμου.

Επιπλέον, πρέπει επίσης να τηρούνται οι διατάξεις της ειδικής για συγκεκριμένα προϊόντα νομοθεσίας, κατά περίπτωση. Για παράδειγμα, απαγορεύεται η χρήση της ονομασίας «απομίμηση τυριού», δεδομένου ότι η ονομασία «τυρί» φυλάσσεται αποκλειστικά για τα γαλακτοκομικά προϊόντα (2).

2.2. Διαθεσιμότητα και παράθεση των υποχρεωτικών πληροφοριών για τα τρόφιμα

2.2.1. Στην περίπτωση των προσυσκευασμένων τροφίμων, οι υποχρεωτικές πληροφορίες για τα τρόφιμα αναγράφονται απευθείας στη συσκευασία ή σε ετικέτα συνδεδεμένη σ’ αυτήν. Τι είδους ετικέτες μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον σκοπό ετικέτας συνδεδεμένης στη συσκευασία;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο θ), άρθρο 12

Οι ετικέτες δεν πρέπει να αφαιρούνται εύκολα, ώστε να θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξη ή την προσβασιμότητα του καταναλωτή σε υποχρεωτικές πληροφορίες για τα τρόφιμα.

Στην περίπτωση ευχερώς αφαιρούμενων (peel-off) ετικετών επικολλημένων στη συσκευασία, πρέπει να διενεργείται αξιολόγηση κατά περίπτωση, προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον πληρούνται οι γενικές απαιτήσεις σχετικά με τη διαθεσιμότητα, την προσβασιμότητα και την τοποθέτηση των υποχρεωτικών πληροφοριών.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάθε είδους ετικέτες οι οποίες θεωρείται ότι πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια.

2.3. Παρουσίαση υποχρεωτικών πληροφοριών για τα τρόφιμα και ευχέρεια ανάγνωσής τους

2.3.1. Πώς καθορίζεται η «μέγιστη δυνατή επιφάνεια», ιδίως όσον αφορά τις κονσέρβες ή φιάλες;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 13 παράγραφος 3, άρθρο 16 παράγραφος 2, παράρτημα V σημείο 18

Σε περίπτωση συσκευασίας σχήματος ορθογωνίου ή κουτιού, ο καθορισμός της «μέγιστης δυνατής επιφάνειας» είναι σαφής, δηλαδή όλη η μεγαλύτερη πλευρά της εν λόγω συσκευασίας (ύψος x πλάτος).

Στην περίπτωση κυλινδρικών σχημάτων (π.χ. κονσέρβες) ή συσκευασιών σε μορφή φιαλών (π.χ. φιάλες) που συχνά έχουν μη ομαλές μορφές, ως «μέγιστη δυνατή επιφάνεια» θα μπορούσε να εκληφθεί η επιφάνεια εκτός κορυφών, πυθμένων, συνδέσμων στην κορυφή και τη βάση των κονσερβών, ακμών καθώς και λαιμού των φιαλών και δοχείων.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύσταση 79 του Διεθνούς Οργανισμού Νομικής Μετρολογίας (3), η έκταση της κύριας πλευράς της συσκευασίας στην περίπτωση κυλινδρικής ή σχεδόν κυλινδρικής συσκευασίας ορίζεται ως το 40 % του αποτελέσματος του πολλαπλασιασμού του ύψους της συσκευασίας x την περιφέρεια εκτός των κορυφών, πυθμένων, συνδέσμων σε κορυφές και πυθμένες των κονσερβών, ακμών και του λαιμού των φιαλών και δοχείων.

2.3.2. Πώς είναι το μέγεθος της γραμματοσειράς που πρέπει να καθοριστεί για τα κεφαλαία γράμματα και τους αριθμούς;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα IV

Το μέγεθος των κεφαλαίων γραμμάτων και αριθμών πρέπει να ισοδυναμεί με το γράμμα «Π», το οποίο αρχίζει με τη λέξη «Προσάρτημα», όταν το ύψος x είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 1,2 mm.

2.3.3. Το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς, όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, ισχύει επίσης και για τις πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένους τύπους ή κατηγορίες τροφίμων, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα III;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα III

Το ελάχιστο μέγεθος των χαρακτήρων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, ισχύει μόνο για τις υποχρεωτικές ενδείξεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1.

Όταν οι πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις που απαριθμούνται στο παράρτημα III εμφανίζονται κατά τρόπο που να αποτελεί μέρος της ονομασίας του τροφίμου, τότε εφαρμόζεται το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

Στις λοιπές περιπτώσεις, το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς δεν εφαρμόζεται.

2.3.4. Το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς, όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, ισχύει επίσης για τις υποχρεωτικές ενδείξεις που συνοδεύουν την ονομασία του τροφίμου, όπως αυτές που ορίζονται στο παράρτημα VI μέρος Α (π.χ. «αποψυχθέν», «καπνιστό», «ακτινοβολημένο» κ.λπ.);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα VI μέρος Α

Ναι, δεδομένου ότι οι εν λόγω υποχρεωτικές ενδείξεις συνδέονται με την ονομασία του τροφίμου και για τις οποίες ισχύει η διάταξη για το ελάχιστο μέγεθος των χαρακτήρων όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

Σχετικά με το παράρτημα VI μέρος A σημείο 4, ο κανονισμός απαιτεί χαρακτήρες μεγέθους γραμματοσειράς με ύψος x τουλάχιστον 75 % του ύψους x της ονομασίας του προϊόντος και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να είναι μικρότερο από το ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς που απαιτείται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

2.4. Υποχρεωτικές ενδείξεις (άρθρο 9 και τμήμα 2 του κανονισμού)

2.4.1. Ονομασία του τροφίμου

Σε ποιες περιπτώσεις το όνομα του τροφίμου περιλαμβάνει ένδειξη της παρουσίας πρόσθετου νερού που υπερβαίνει το 5 % του βάρους του τελικού προϊόντος;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα VI μέρος Α σημείο 6

Ένδειξη της παρουσίας πρόσθετου νερού που υπερβαίνει το 5 % του βάρους του τελικού προϊόντος πρέπει να περιλαμβάνεται στην ονομασία του τροφίμου στις ακόλουθες περιπτώσεις:

—	προϊόντα με βάση το κρέας και παρασκευάσματα κρέατος που έχουν τη μορφή τεμαχίου, τεμαχίου με κόκαλο, φέτας, μερίδας ή σφαγίου·

—	προϊόντα αλιείας και παρασκευασμένα προϊόντα αλιείας που έχουν τη μορφή τεμαχίου, τεμαχίου με κόκαλο, φέτας, μερίδας, φιλέτου ή ολόκληρου προϊόντος αλιείας.

Ο καθορισμός τού κατά πόσον ένα τρόφιμο πληροί τις απαιτήσεις αυτές πρέπει να πραγματοποιείται, κατά περίπτωση, από τους υπευθύνους των επιχειρήσεων τροφίμων. Από αυτή την άποψη, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η εμφάνιση των τροφίμων. Ενδεικτικά, τρόφιμα όπως τα λουκάνικα (π.χ. μορταδέλα, χοτ ντογκ), μαύρο λουκάνικο, κρεατόπαστα, πολτός κρέατος/ψαριού, σφαιρίδια κρέατος/ψαριού δεν απαιτούν μια τέτοια ένδειξη.

2.4.2. Κατάλογος των συστατικών

—

Τα «τεχνολογικά επεξεργασμένα» νανοϋλικά πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα, στον κατάλογο συστατικών; Υπάρχουν εξαιρέσεις;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 18 παράγραφοι 3 και 20

Όλα τα «τεχνολογικά επεξεργασμένα» νανοϋλικά που χρησιμοποιούνται ως συστατικά πρέπει να αναγράφονται σαφώς στον κατάλογο των συστατικών.

Το άρθρο 20 παράγραφοι β), γ) και δ) προβλέπει εξαιρέσεις για πρόσθετα τροφίμων και ένζυμα τροφίμων, καθώς και για φορείς και ουσίες από τον κατάλογο των συστατικών. Η ίδια απαλλαγή εφαρμόζεται επίσης όταν αυτά υπάρχουν με τη μορφή «τεχνολογικά επεξεργασμένων» νανοϋλικών.

—

Αναγραφή και προσδιορισμός των συστατικών

—

Είναι δυνατόν να τοποθετηθεί στην επισήμανση η δήλωση: «κραμβέλαιο ή φοινικέλαιο μερικώς υδρογονωμένο» όταν ένας παραγωγός εναλλάσσει την πηγή φυτικών ελαίων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 7 και 18, παράρτημα VII μέρος A σημεία 8 και 9

Όχι, η ένδειξη αυτή δεν θα ήταν σύμφωνη με τον κανονισμό. Δεν είναι δυνατόν να αναγράφουν στην ετικέτα πληροφορίες που δεν είναι ακριβείς ή αρκετά συγκεκριμένες όσον αφορά τα χαρακτηριστικά του τροφίμου και, ως εκ τούτου, ο καταναλωτής θα μπορούσε να παραπλανηθεί.

—

Η ένδειξη της ειδικής φυτικής προέλευσης είναι υποχρεωτική για κάθε τρόφιμο που περιέχει έλαια ή λίπη φυτικής προέλευσης, ανεξάρτητα από το ποσό της λιπαράς ύλης σε τρόφιμα;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 18, παράρτημα VII μέρος A σημεία 8 και 9

Ναι, είναι υποχρεωτική ανεξαρτήτως της ποσότητας ελαίου ή λίπους στο τρόφιμο.

2.4.3. Ένδειξη της καθαρής ποσότητας

Ο κανονισμός προβλέπει ότι «αν το τρόφιμο έχει γλασαριστεί, το δηλωμένο καθαρό βάρος του τροφίμου δεν περιλαμβάνει αυτό του γλάσου». Αυτό σημαίνει ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις, το καθαρό βάρος του τροφίμου θα είναι πανομοιότυπο προς το καθαρό στραγγισμένο βάρος. Πρέπει τόσο το «καθαρό βάρος» όσο και το «καθαρό στραγγισμένο βάρος» να αναγράφονται στην ετικέτα;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα IX σημείο 5

Όταν ένα στερεό τρόφιμο παρουσιάζεται μέσα σε υγρό μέσο, το καθαρό στραγγισμένο βάρος πρέπει να αναφέρεται επιπλέον του καθαρού βάρους/καθαρής ποσότητας. Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, το παγωμένο ή ταχέως παγωμένο νερό θεωρείται ως υγρό μέσο που συνεπάγεται την υποχρέωση να περιλαμβάνεται στις πληροφορίες της ετικέτας σχετικά με το καθαρό βάρος καθώς και το βάρος μετά τη στράγγιση. Επιπλέον, ο κανονισμός ορίζει ότι στην περίπτωση που το κατεψυγμένο ή ταχέως καταψυχθέν τρόφιμο έχει γλασαριστεί, το καθαρό βάρος δεν πρέπει να περιλαμβάνει το γλάσο (καθαρό βάρος χωρίς γλάσο).

Κατά συνέπεια, το δηλωμένο καθαρό βάρος του τροφίμου που έχει γλασαριστεί είναι το ίδιο με το καθαρό βάρος του στραγγισμένου προϊόντος. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, καθώς και την ανάγκη να αποφευχθεί η παραπλάνηση του καταναλωτή, θα ήταν δυνατές οι ακόλουθες καθαρές ενδείξεις:

—

διπλή αναγραφή:

—	καθαρό βάρος: X g και

—	καθαρό στραγγισμένο βάρος: X g

—

συγκριτική αναφορά:

—	καθαρό βάρος = καθαρό στραγγισμένο βάρος = X g

—

μία μόνο ένδειξη:

—	καθαρό βάρος (χωρίς γλάσο): X g.

2.4.4. Ημερομηνία «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από» ή «ανάλωσης έως»·

Ο μηλίτης πρέπει να φέρει επισήμανση με την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 24, παράρτημα X σημείο 1 στοιχείο δ)

Όχι, ο μηλίτης που λαμβάνεται με ζύμωση δεν πρέπει να φέρει την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, καθόσον υπάγεται στην κατηγορία «οίνοι, οίνοι λικέρ, αφρώδεις οίνοι, αρωματικοί οίνοι και παρόμοια προϊόντα που προέρχονται από διάφορα φρούτα εκτός από το σταφύλι, καθώς και ποτά του κωδικού ΣΟ 2206 00 που παράγονται από σταφύλι ή γλεύκος σταφυλιού» που απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή.

Ωστόσο, ένα προϊόν που λαμβάνεται με ανάμειξη αλκοόλης με χυμό φρούτων, δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «παρόμοια προϊόντα που προέρχονται από διάφορα φρούτα εκτός από το σταφύλι» βάσει της προαναφερθείσας κατηγορίας και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να απαιτείται η ένδειξη της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από», εκτός εάν η κατ’ όγκον περιεκτικότητα σε αιθυλική αλκοόλη είναι 10 % ή περισσότερο (η αναγραφή της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας που αναφέρεται στην «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» δεν απαιτειται για ποτά με κατ’ όγκον περιεκτικότητα σε αιθυλική αλκοόλη περισσότερη από 10 %).

2.4.5. Οδηγίες χρήσης

Όσον αφορά τις «οδηγίες χρήσης», ο υπεύθυνος της επιχείρησης τροφίμων μπορεί να χρησιμοποιεί το σύμβολο τηγανιού ή φούρνου χωρίς τις λέξεις «τηγάνι» ή «φούρνος»;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 9 παράγραφος 2) και άρθρο 27

Όχι, δεν είναι δυνατόν. Οι υποχρεωτικές ενδείξεις, όπως οι οδηγίες χρήσης, πρέπει να αναγράφονται με λέξεις και αριθμούς. Η χρήση εικονογραμμάτων ή συμβόλων είναι απλώς ένα επιπλέον μέσο έκφρασης των εν λόγω ενδείξεων.

Ωστόσο, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει στο μέλλον εκτελεστικές πράξεις για να επιτρέψει μία ή περισσότερες υποχρεωτικές ενδείξεις που πρέπει να εκφράζονται με εικονογράμματα ή σύμβολα αντί λέξεων ή αριθμών.

2.5. Πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένους τύπους ή κατηγορίες τροφίμων

2.5.1. Σήμανση κατεψυγμένων τροφίμων

—

Η αναγραφή της ημερομηνίας κατάψυξης ή της ημερομηνίας πρώτης κατάψυξης σε περιπτώσεις όπου το προϊόν έχει καταψυχθεί περισσότερες από μία φορές, είναι υποχρεωτική στην επισήμανση του μη προσυσκευασμένου κατεψυγμένου κρέατος, των μη προσυσκευασμένων κατεψυγμένων παρασκευασμάτων κρέατος και των μη προσυσκευασμένων κατεψυγμένων μη μεταποιημένων προϊόντων αλιείας;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα III

Όχι. Η αναγραφή της ημερομηνίας κατάψυξης είναι υποχρεωτική μόνο για την επισήμανση προσυσκευασμένου κατεψυγμένου κρέατος, προσυσκευασμένων κατεψυγμένων παρασκευασμάτων κρέατος και προσυσκευασμένων κατεψυγμένων μη μεταποιημένων προϊόντων αλιείας. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να επεκτείνουν την υποχρέωση αυτή στα μη προσυσκευασμένα προϊόντα.

—

Πώς προσδιορίζονται τα «μη μεταποιημένα προϊόντα αλιείας»;

Ο όρος αλιευτικά προϊόντα (4) καλύπτει όλα τα ζώα αλμυρών ή γλυκών υδάτων (πλην των ζώντων δίθυρων μαλακίων, των ζώντων εχινοδέρμων, των ζώντων χιτωνοζώων και των ζώντων θαλάσσιων γαστεροπόδων, και όλων των θηλαστικών, των ερπετών και των βατράχων), άγρια ή εκτρεφόμενα, συμπεριλαμβανομένων όλων των εδώδιμων μορφών, μερών και προϊόντων των ζώων αυτών. Τα μη μεταποιημένα (5) αλιευτικά προϊόντα, τα αλιευτικά προϊόντα που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία, και περιλαμβάνουν τα προϊόντα που έχουν υποστεί διαίρεση, χωρισμό, αποκοπή, κοπή σε φέτες, αφαίρεση οστών, πολτοποίηση, εκδορά, κονιοποίηση, τεμαχισμό, καθαρισμό, κοπή ακραίων σημείων, άλεση, αφαίρεση του κελύφους, ψύξη, κατάψυξη, βαθιά κατάψυξη, απόψυξη.

—

Μπορεί η ένδειξη «ταχεία κατάψυξη στις [HΜΕΡΟMHNIA]» να χρησιμοποιείται για να δηλώσει την ημερομηνία κατάψυξης για κατεψυγμένο κρέας, κατεψυγμένα παρασκευάσματα κρέατος και κατεψυγμένα μη μεταποιημένα προϊόντα αλιείας;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα III σημείο 6 και παράρτημα X σημείο 3

Όχι, η ένδειξη «ταχεία κατάψυξη στις…» δεν μπορεί να χρησιμοποιείται εφόσον το παράρτημα X ορίζει σαφώς ότι ο όρος που χρησιμοποιείται είναι «καταψύχθηκε στις…».

3. Διατροφική δήλωση

3.1. Εφαρμογή της διατροφικής δήλωσης

3.1.1. Οι κανόνες για τη διατροφική δήλωση που ορίζονται στον κανονισμό ισχύουν για όλα τα τρόφιμα;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 29

Οι κανόνες δεν ισχύουν για τα ακόλουθα τρόφιμα, τα οποία έχουν τους δικούς τους κανόνες διατροφικής επισήμανσης:

—	συμπληρώματα διατροφής (6);

—	φυσικά μεταλλικά νερά (7).

Όσον αφορά τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικές ομάδες, ο κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των κανόνων που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) ή ειδικών μέτρων στο πλαίσιο αυτό.

3.2. Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση

3.2.1. Ποια στοιχεία πρέπει να δηλώνονται;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 13, 30, 32, 34 και 44, παραρτήματα IV και XV

Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα ακόλουθα στοιχεία: ενεργειακή αξία και ποσότητες λίπους, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και άλατος.

Η ενεργειακή αξία πρέπει να αναφέρεται σε kilojoules (kJ) και σε χιλιοθερμίδες (kcal). Πρέπει να δίνεται πρώτα η αξία σε kilojoules, ακολουθούμενη από την αξία σε kcal. Η συντομογραφία kJ/kcal μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Η σειρά παρουσίασης των πληροφοριών πρέπει να είναι η εξής:

ενέργεια

λιπαρά

εκ των οποίων

—	κορεσμένα,

υδατάνθρακες

εκ των οποίων

—

σάκχαρα

πρωτεΐνες

αλάτι

Εάν το επιτρέπει ο διαθέσιμος χώρος, η δήλωση αυτή πρέπει να παρουσιάζεται με τη μορφή πίνακα, με τους αριθμούς σε στοίχιση. Μπορεί να χρησιμοποιείται γραμμική διάταξη, αν ο χώρος δεν επιτρέπει την παροχή των πληροφοριών σε μορφή πίνακα.

Οι κανόνες σχετικά με το ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς εφαρμόζονται στη διατροφική δήλωση, η οποία πρέπει να τυπώνεται με χαρακτήρες μεγέθους γραμματοσειράς της οποίας το ύψος x είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 1,2 mm. Για συσκευασίες ή περιέκτες, των οποίων η μέγιστη επιφάνεια είναι μικρότερη από 80 cm2, το ύψος x πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,9 mm. Το ύψος x ορίζεται στο παράρτημα IV του κανονισμού.

(ΣΗΜ.: Τρόφιμα σε συσκευασίες ή περιέκτες, των οποίων η μέγιστη επιφάνεια έχει εμβαδόν μικρότερο από 25 cm2 εξαιρούνται από την υποχρεωτική διατροφική επισήμανση (παράρτημα V σημείο 18, βλέπε σημείο 3.6.1 κατωτέρω).

Εφόσον η ενεργειακή αξία ή η ποσότητα των θρεπτικών ουσιών είναι αμελητέα, οι πληροφορίες για τα στοιχεία αυτά μπορούν να αντικαθίστανται από δήλωση όπως «Περιέχει αμελητέες ποσότητες των …», πρέπει δε να επισημαίνεται σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση, (βλέπε σημείο 3.2.2. όσον αφορά την έννοια του αμελητέου ποσού)..

Υπάρχουν προϊόντα που εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής της διατροφικής δήλωσης (βλέπε σημείο 3.6.1).

3.2.2. Σε περίπτωση που ένα προϊόν περιέχει αμελητέα ποσότητα ή ποσότητες των θρεπτικών ουσιών για τις οποίες απαιτείται υποχρεωτική επισήμανση ή έχει αμελητέα ενεργειακή αξία, είναι αναγκαίο να συμπεριληφθούν οι εν λόγω θρεπτικές ουσίες ή η ενεργειακή αξία στον διατροφικό πίνακα (Άρθρο 34 παράγραφος 5);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 34 παράγραφος 5

Όχι, όταν η ενεργειακή αξία ή η ποσότητα των θρεπτικών ουσιών είναι αμελητέα, η διατροφική δήλωση για τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να αντικατασταθεί με μια δήλωση όπως «περιέχει αμελητέα ποσότητα των…» σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση.

3.2.3. Πότε μπορεί να χρησιμοποιείται η δήλωση που αναφέρει ότι η περιεκτικότητα σε αλάτι οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικώς παρόν νάτριο;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 1

Η δήλωση που αναφέρει ότι η περιεκτικότητα σε αλάτι οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικώς παρόν νάτριο μπορεί να εμφανίζεται σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική επισήμανση για τα τρόφιμα στα οποία δεν έχει προστεθεί αλάτι, όπως γάλα, λαχανικά, κρέας και ψάρια. Όταν το αλάτι έχει προστεθεί κατά την επεξεργασία, ή ως αποτέλεσμα της προσθήκης συστατικών που περιέχουν αλάτι, λόγου χάρη χοιρομέρι, τυρί, ελιές, αντζούγιες κ.λπ., η δήλωση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

3.2.4. Η ποσότητα του «αλατιού» που δηλώνεται στον υποχρεωτικό διατροφικό πίνακα θα υπολογίζεται με τον τύπο: αλάτι = νάτριο × 2,5. Πρέπει όλο το νάτριο που προέρχεται από οιοδήποτε συστατικό, π.χ. σακχαρινικό νάτριο, ασκορβικό νάτριο κ.λπ., να περιλαμβάνεται στον υπολογισμό;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα I, σημείο 11

Ναι, το ισοδύναμο περιεκτικότητας σε αλάτι πρέπει πάντοτε να προκύπτει από τη συνολική περιεκτικότητα σε νάτριο του τροφίμου με τον τύπο: αλάτι = νάτριο × 2,5.

3.3. Προαιρετικές ενδείξεις

3.3.1. Ποιες άλλες θρεπτικές ουσίες μπορούν να δηλώνονται;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 2 και άρθρα 32, 33 και 34, παράρτημα XV

Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση μπορεί επίσης να συμπληρώνεται από ένδειξη της ποσότητας ενός ή περισσοτέρων από τα ακόλουθα:

α)	μονοακόρεστα·

β)	πολυακόρεστα·

γ)

πολυόλες·

δ)

άμυλο·

ε)	εδώδιμες ίνες·

στ)	βιταμίνες και ανόργανα συστατικά.

Η σειρά παρουσίασης των πληροφοριών, κατά περίπτωση, πρέπει να έχει ως εξής:

ενέργεια

λιπαρά

εκ των οποίων

—	κορεσμένα,

—	μονοακόρεστα,

—	πολυακόρεστα,

υδατάνθρακες

εκ των οποίων

—

σάκχαρα,

—

πολυόλες,

—

άμυλο,

εδώδιμες ίνες

πρωτεΐνες

αλάτι

βιταμίνες και ανόργανα συστατικά

Εάν το επιτρέπει ο διαθέσιμος χώρος, η δήλωση αυτή πρέπει να παρουσιάζεται σε μορφή πίνακα με τους αριθμούς σε στοίχιση. Μπορεί να χρησιμοποιείται γραμμική διάταξη, αν ο χώρος δεν επιτρέπει την παροχή των πληροφοριών σε μορφή πίνακα.

Οι εν λόγω θρεπτικές ουσίες πρέπει να δηλώνονται σε γραμμάρια (g) (9) ανά 100 g ή ανά 100 ml, και μπορούν επιπλέον να δηλώνονται ανά μερίδα ή ανά μονάδα κατανάλωσης του προϊόντος.

3.3.2. Όταν μια ουσία, για την οποία υπάρχουν ισχυρισμοί διατροφής ή υγείας, δεν αποτελεί μέρος της διατροφικής δήλωσης, με ποιο τρόπο θα πρέπει να δηλώνεται η πληροφορία αυτή;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 30 και 49

Όταν η θρεπτική ουσία για την οποία υπάρχουν ισχυρισμοί διατροφής ή υγείας αποτελεί μέρος της διατροφικής δήλωσης, δεν απαιτείται πρόσθετη επισήμανση.

Όταν η θρεπτική ή άλλη ουσία για την οποία υπάρχει ισχυρισμός διατροφής ή υγείας δεν αποτελεί μέρος της διατροφικής δήλωσης, η ποσότητα της θρεπτικής ή άλλης ουσίας πρέπει να αναγράφεται στο ίδιο οπτικό πεδίο, π.χ. σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση (βλέπε επίσης σημείο 3.3.5. παρακάτω).

3.3.3. Όταν το ποσοστό των εδώδιμων ινών (ή κάθε άλλου θρεπτικού συστατικού που προβλέπεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2) δηλώνεται σε μη προσυσκευασμένα τρόφιμο, ποια είναι τα άλλα διατροφικά στοιχεία που πρέπει να δηλώνονται;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφοι 1, 2, 5 και άρθρο 49

Εάν ένας υπεύθυνος επιχείρησης τροφίμων ενδιαφέρεται να δηλώσει την ποσότητα των εδώδιμων ινών του προϊόντος, ή την ποσότητα οιουδήποτε άλλου θρεπτικού συστατικού αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2, θα πρέπει να παρέχεται η πλήρης διατροφική δήλωση. Αυτή περιλαμβάνει:

—	την ενεργειακή αξία· και

—	τις ποσότητες λιπαρών, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και αλατιού.

Όταν ισχυρισμός διατροφής ή υγείας σχετίζεται με οιαδήποτε θρεπτική ουσία αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2, η ποσότητα αυτού του θρεπτικού συστατικού πρέπει επίσης να αναφέρεται στη διατροφική δήλωση.

3.3.4. Είναι δυνατό να επισημαίνεται η περιεκτικότητα σε εδώδιμες ίνες με χρήση του ποσοστού μιας ποσότητας πρόσληψης αναφοράς, ακόμη και αν δεν υπάρχει εναρμονισμένη ποσότητα πρόσληψης αναφοράς που να ορίζεται στον κανονισμό περί εδωδίμων ινών;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 2 και άρθρο 35 παράγραφος 1 στοιχείο ε)

Όχι. Οι μόνες θρεπτικές ουσίες για τις οποίες η ποσότητα μπορεί να εκφραστεί ως ποσοστό μιας ποσότητας πρόσληψης αναφοράς είναι εκείνες για τις οποίες οι ποσότητες πρόσληψης αναφοράς καθορίζονται στο παράρτημα XIII, ακόμη και όταν χρησιμοποιούνται πρόσθετες μορφές έκφρασης και παρουσίασης της διατροφικής δήλωσης.

3.3.5. Είναι δυνατή η επισήμανση του περιεχομένου των συνιστωσών των εθελοντικών θρεπτικών ουσιών, π.χ. «λιπαρά οξέα ωμέγα 3», ως συστατικά στοιχεία πολυακόρεστων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30

Όχι. Η διατροφική δήλωση είναι ένας κλειστός κατάλογος ενεργειακής αξίας και θρεπτικών στοιχείων και δεν μπορεί να συμπληρωθεί περαιτέρω με άλλες διατροφικές πληροφορίες (βλέπε επίσης σημείο 3.3.2. ανωτέρω).

3.3.6. Τι διατροφικές πληροφορίες μπορούν να επαναλαμβάνονται επί της συσκευασίας;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3, άρθρο 32 παράγραφος 2, άρθρο 33 και άρθρο 34 παράγραφος 3

Ορισμένες από τις υποχρεωτικές διατροφικές πληροφορίες επισήμανσης μπορούν να επαναληφθούν στη συσκευασία, στο κύριο οπτικό πεδίο (κοινώς γνωστό ως «εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας»), με μία από τις ακόλουθες μορφές:

—	ενεργειακή αξία, ή,

—	ενεργειακή αξία και ποσότητες λίπους, κορεσμένων, σακχάρων και άλατος.

Οι κανόνες σχετικά με το ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς εφαρμόζονται σε αυτή την κατ’ επανάληψη δήλωσης (άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα IV, βλέπε επίσης σημείο 3.2.1.).

Όταν επαναλαμβάνεται η διατροφική δήλωση, εξακολουθεί να αποτελείται από σαφώς καθορισμένο και περιορισμένο περιεχόμενο. Καμία πρόσθετη πληροφορία δεν επιτρέπεται στη διατροφική δήλωση που γίνεται στο κύριο οπτικό πεδίο.

Όταν η δήλωση επαναλαμβάνεται, μπορεί να γίνει ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης μόνο (εφόσον η μερίδα/μονάδα ποσοτικοποιείται σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση, και ο αριθμός των μερίδων/μονάδων φέρει επισήμανση στη συσκευασία). Ωστόσο, η ενεργειακή αξία πρέπει επίσης να παρέχεται επιπλέον ανά 100 g ή ανά 100 ml επιπλέον.

3.3.7. Όταν οι επαναλαμβανόμενες διατροφικές πληροφορίες στο κύριο οπτικό πεδίο (στο «εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας») εκφράζονται ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς, οι πληροφορίες αυτές πρέπει επίσης να αναγράφονται στην υποχρεωτική διατροφική δήλωση (στο «οπίσθιο μέρος της συσκευασίας»);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3, άρθρο 32 παράγραφος 4 και άρθρο 33, παράρτημα XIII

Οι οικειοθελώς επαναλαμβανόμενες διατροφικές πληροφορίες στο κύριο οπτικό πεδίο («εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας») πρέπει να περιέχουν μόνο πληροφορίες σχετικά με την ενέργεια, είτε σχετικά με την ενέργεια συν τα λιπαρά, τα κεκορεσμένα, τα σάκχαρα και το αλάτι. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει επίσης να παρέχονται στην υποχρεωτική («οπίσθιο μέρος της συσκευασίας») διατροφική δήλωση. Ωστόσο, είναι δυνατόν να εκφραστεί αυτή η πληροφορία στο εμπρόσθιο τμήμα της συσκευασίας ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς (επιπλέον των απολύτων τιμών) ακόμη και αν αυτή η μορφή έκφρασης δεν χρησιμοποιείται στην υποχρεωτική διατροφική δήλωση.

3.3.8. Είναι δυνατόν να επαναληφθεί η διατροφική δήλωση μια φορά υπό τη μορφή απλής δήλωσης της ενεργειακής αξίας και άλλη μια φορά με τη μορφή ενεργειακής αξίας μαζί με τις ποσότητες λιπαρών, κεκορεσμένων, σακχάρων και αλατιού;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3 και άρθρο 34 παράγραφος 3

Η διατροφική δήλωση μπορεί να επαναλαμβάνεται ως ενεργειακή αξία μόνη ή ενεργειακή αξία μαζί με τις ποσότητες λιπαρών, κεκορεσμένων, σακχάρων και αλατιού. Είναι επίσης δυνατό να επαναληφθούν οι εν λόγω πληροφορίες πάνω από μία φορά.

Αυτές οι εθελοντικές προσθήκες της διατροφικής δήλωσης πρέπει να εμφανίζονται στο κύριο οπτικό πεδίο και να συμμορφώνονται με τις διατάξεις σχετικά με το ελάχιστο μέγεθος των χαρακτήρων.

3.3.9. Η επισήμανση της περιεκτικότητας σε ένα συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό επιτρέπεται στο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας, όπως η X % λιπαρά;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3

Η οικειοθελής επανάληψη της διατροφικής δήλωσης δεν επιτρέπει την επισήμανση ενός μόνο θρεπτικού περιεχομένου, καθώς οι πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται θα πρέπει να είναι είτε μόνο η ενεργειακή αξία ή η ενεργειακή αξία μαζί με τις ποσότητες σε λιπαρά, κεκορεσμένα, σάκχαρα και αλάτι.

Ωστόσο, η ετικέτα μπορεί να περιλαμβάνει τη δήλωση περιεκτικότητας ενός θρεπτικού συστατικού, όταν αυτή απαιτείται από τον νόμο, όπως η περιεκτικότητα σε λιπαρά για:

—	ορισμένα γάλατα κατανάλωσης που αναφέρονται στο παράρτημα VII μέρος IV παράγραφος ΙΙΙ εδάφιο 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 (10) για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των γεωργικών προϊόντων

—	ορισμένες αλειφόμενες λιπαρές ύλες που αναφέρονται στο παράρτημα VII μέρος VII παράγραφος Ι και στο Προσάρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των γεωργικών προϊόντων.

Θα είναι επίσης δυνατή η επισήμανση ενδείξεων όπως «χαμηλά λιπαρά» ή «λιπαρά < 3 %», με την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τους όρους χρήσης του εν λόγω ισχυρισμού και τις άλλες σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται για τρόφιμα και υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011.

3.3.10. Όταν τα προϊόντα προορίζονται για πώληση σε περισσότερες από μία χώρες μπορούν να παρέχονται διατροφικές δηλώσεις με τη μορφή που απαιτείται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά επιπλέον της διατροφικής δήλωσης, η οποία ικανοποιεί τις απαιτήσεις του κανονισμού;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 30, 34 και 36, παραρτήματα XIV και XV

Όχι. Η αναγραφή της διατροφικής δήλωσης με τη μορφή που απαιτείται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά δεν θα ήταν σύμφωνη με τις απαιτήσεις της ΕΕ, καθώς οι υποχρεωτικές και οικειοθελείς πληροφορίες πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες που ορίζονται στον κανονισμό. Αυτή η επισήμανση θα μπορούσε να παραπλανήσει τον καταναλωτή λόγω των διαφορετικών συντελεστών μετατροπής που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ για τον υπολογισμό της ενεργειακής αξίας και της ποσότητας των θρεπτικών ουσιών.

3.4. Μορφές έκφρασης και παρουσίασης της διατροφικής δήλωσης

3.4.1. Ποιες είναι οι μορφές έκφρασης των υποχρεωτικών στοιχείων στη διατροφική δήλωση;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32, 33 και παραρτήματα XIII και XV

Οι ποσότητες λιπαρών, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και αλατιού πρέπει να εκφράζονται σε γραμμάρια (g) ανά 100 g ή ανά 100 ml, και η ενεργειακή αξία εκφρασμένη σε kilojoules (kJ) και χιλιοθερμίδες (kcal) ανά 100 g ή ανά 100 ml του τροφίμου.

Μπορούν επιπλέον να δηλώνονται ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης του τροφίμου. Η μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης πρέπει να αναγνωρίζεται εύκολα από τον καταναλωτή, να ορίζεται ποσοτικά στην ετικέτα, σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση, και ο αριθμός των μερίδων ή μονάδων που περιέχονται στη συσκευασία πρέπει να αναφέρεται στην ετικέτα.

Επιπλέον, η ενεργειακή αξία και οι ποσότητες λιπαρών, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και αλατιού μπορούν επίσης να εκφράζονται ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς που καθορίζονται στον ακόλουθο πίνακα ανά 100 g ή ανά 100 ml. Επιπλέον στην εν λόγω δήλωση ή αντί αυτής ανά 100 ml ή ανά 100 g, τα ποσοστά των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς να μπορούν να εκφράζονται ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης.

Ενέργεια ή θρεπτική ουσία	Ποσότητα πρόσληψης αναφοράς
Ενέργεια	8 400 kJ/2 000 kcal
Ολικό λίπος:	70 g
Κορεσμένα	20 g
Υδατάνθρακες	260 g
Σάκχαρα	90 g
Πρωτεΐνες	50 g
Αλάτι	6 g

Όταν τα ποσοστά των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς εκφράζονται ανά 100 g ή ανά 100 ml, η διατροφική δήλωση θα πρέπει να περιλαμβάνει την ακόλουθη δήλωση: «Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8 400 kJ/2 000kcal)».

Για τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα, η διατροφική δήλωση μπορεί να εκφράζεται σε βάση ανά μερίδα ή ανά μονάδα κατανάλωσης μόνο.

3.4.2. Μπορούν τα αρχικά «RI» για την προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς να χρησιμοποιούνται στις ετικέτες των τροφίμων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32 και 33

Τα αρχικά RI για την προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη σήμανση των τροφίμων, υπό την προϋπόθεση ότι επεξηγούνται πλήρως στη συσκευασία και μπορούν να βρεθούν εύκολα από τους καταναλωτές. Η δήλωση «Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8 400 kJ/2 000 kcal)» δεν μπορεί να τροποποιηθεί.

3.4.3. Μπορεί να χρησιμοποιείται ο όρος «ενδεικτική ημερήσια ποσότητα πρόσληψης» ή το αρκτικόλεξό του «GDA»;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32 και 33

Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι η εναρμόνιση του περιεχομένου, της έκφρασης και παρουσίασης των διατροφικών πληροφοριών που παρέχονται στους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένης της οικειοθελούς πληροφόρησης. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν οι όροι ενδεικτική ημερήσια ποσότητα πρόσληψης ή το αρκτικόλεξο GDA στο πλαίσιο της εφαρμογής των άρθρων 32 και 33 του κανονισμού (βλέπε επίσης σημείο 3.4.2.). Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η έννοια της προσλαμβανόμενης ποσότητας αναφοράς είναι διαφορετική από την έννοια της ενδεικτικής ημερήσιας ποσότητας πρόσληψης, καθώς ο όρος «της προσλαμβανόμενης ποσότητας αναφοράς» δεν συνεπάγεται διατροφικές συμβουλές σε αντίθεση με τον όρο «ενδεικτική». Δεν υπάρχει διατροφική συμβουλή για κατανάλωση, για παράδειγμα, 20 g κορεσμένων λιπαρών ανά ημέρα και αυτή δεν θα πρέπει να θεωρείται από τους καταναλωτές ως ελάχιστη αναγκαία ποσότητα για τη διατήρηση της υγείας.

3.4.4. Η πρόσθετη δήλωση: «Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8 400 kJ/2 000 kcal)» πρέπει να αναγράφεται σε άμεση γειτνίαση με κάθε διατροφική δήλωση;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32 και 33

Ναι, όταν η πληροφορία εκφράζεται ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς με βάση τα 100 g ή τα 100 ml.

Όχι, όταν εκφράζεται σε βάση ανά μερίδα.

3.4.5. Οι προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για ενέργεια και θρεπτικές ουσίες έχουν καταρτιστεί για ενήλικες. Μπορεί η ενεργειακή αξία και οι ποσότητες θρεπτικών ουσιών να εκφράζονται οικειοθελώς ως ποσοστό των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για παιδιά, αντί ή επιπλέον των ποσοστών των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για ενηλίκους;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 32 παράγραφος 4, άρθρο 36 παράγραφος 3 και άρθρο 43, παράρτημα XIII

Όχι. Η οικειοθελής ένδειξη προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, επιτρέπεται μόνον όταν έχουν εγκριθεί σχετικές ενωσιακές διατάξεις ή, αν δεν υπάρχουν τέτοιες, αντίστοιχες εθνικές διατάξεις.

Η ενεργειακή αξία και οι ποσότητες των θρεπτικών ουσιών μπορούν να εκφράζονται μόνο ως ποσοστό των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για ενήλικες, πέρα από την έκφρασή τους σε απόλυτες τιμές. Ωστόσο, ο κανονισμός ζητά από την Επιτροπή να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις σχετικά με την αναγραφή προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες επιπροσθέτως των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς που καθορίζονται για τους ενήλικες, και μπορεί στο μέλλον να υπάρξουν προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για παιδιά. Εν αναμονή της έκδοσης των εν λόγω διατάξεων της Ένωσης, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν εθνικούς κανόνες σχετικά με τον καθορισμό προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς που θα βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία για τις εν λόγω πληθυσμιακές ομάδες. Η χρήση των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, όπως τα παιδιά, δεν επιτρέπεται για προϊόντα που διατέθηκαν στην αγορά ή επισημάνθηκαν μετά την 13η Δεκεμβρίου 2014, εκτός εάν το δίκαιο της Ένωσης ή οι εθνικοί κανόνες θεσπίζουν προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για τις ομάδες αυτές βασιζόμενοι σε επιστημονικά στοιχεία.

3.4.6. Τι είναι η μονάδα κατανάλωσης; Τα εικονογράμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό μιας μερίδας; Μπορεί το σύμβολο ≈ ή ~ με την έννοια «περίπου ίσο με» να χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του αριθμού των μερίδων σε μια συσκευασία;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 33

Η «μονάδα κατανάλωσης» πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζεται εύκολα από τον καταναλωτή και σημαίνει κάθε μονάδα που μπορεί να καταναλωθεί ξεχωριστά. Μία μόνη μονάδα κατανάλωσης δεν αποτελεί απαραιτήτως μερίδα. Για παράδειγμα, ένα τετράγωνο μιας πλάκας σοκολάτας θα μπορούσε να είναι η μονάδα κατανάλωσης, αλλά η μερίδα να είναι περισσότερα από ένα τετράγωνο σοκολάτας.

Σύμβολα ή εικονογράμματα μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό μερίδας ή μονάδας κατανάλωσης. Ο κανονισμός απαιτεί απλώς η μονάδα κατανάλωσης ή η μερίδα να είναι ευκόλως αναγνωρίσιμες και να ποσοτικοποιούνται στην ετικέτα. Κατά τη χρήση συμβόλων ή εικονογραμμάτων θα πρέπει η σημασία τους για τον καταναλωτή να είναι σαφής και όχι παραπλανητική.

Ελαφρές διαφοροποιήσεις στον αριθμό μονάδων κατανάλωσης ή μερίδων του προϊόντος μπορούν να επισημαίνονται με κατάλληλα σύμβολα πριν από τον αριθμό των μερίδων ή των μονάδων κατανάλωσης.

3.5. Πρόσθετες μορφές έκφρασης και παρουσίασης

3.5.1. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο εικονίδια για να συμβολίζουν, θρεπτικές ουσίες και/ή ενέργεια αντί λέξεων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 34, παράρτημα XV

Όχι. Οι υποχρεωτικές και οικειοθελείς διατροφικές πληροφορίες πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένο μορφότυπο, ο οποίος απαιτεί για την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά να αναφέρονται στην επισήμανση με λέξεις.

Η γενική αρχή ότι οι υποχρεωτικές πληροφορίες πρέπει να αναγράφονται με λέξεις και αριθμούς ισχύει και σε περιπτώσεις στις οποίες οι διατροφικές πληροφορίες παρέχονται σε οικειοθελή βάση. Τα σύμβολα και τα εικονογράμματα μπορούν να χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά.

3.5.2. Η ενεργειακή αξία μπορεί να παρέχεται μόνο σε kcal όταν οι διατροφικές πληροφορίες οικειοθελώς επαναλαμβάνονται στο κύριο οπτικό πεδίο;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 32 παράγραφος 1, παράρτημα XV

Όχι. Οι πληροφορίες σχετικά με την ενέργεια θα πρέπει συστηματικά να δηλώνονται οπουδήποτε παρέχονται με αμφότερες τις μορφές kJ (kJ) και χιλιοθερμίδες (kcal).

3.6. Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική διατροφική δήλωση

3.6.1. Ποιες είναι οι εξαιρέσεις;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 16 παράγραφοι 3 και 4, άρθρο 30 παράγραφοι 4 και 5 και άρθρο 44 παράγραφος 1 στοιχείο β), παράρτημα V

Τα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα V εξαιρούνται από την υποχρεωτική διατροφική επισήμανση, εκτός εάν διατυπώνεται ένας ισχυρισμός διατροφής ή υγείας.

Επιπλέον, η εξαίρεση ισχύει για τα αλκοολούχα ποτά (με περιεκτικότητα σε αιθανόλη άνω του 1,2 %) και σε μη προσυσκευασμένα τρόφιμα (εκτός αν το δίκαιο της Ένωσης ή ένα εθνικό μέτρο το απαιτεί).

Όταν οι διατροφικές πληροφορίες παρέχονται οικειοθελώς, πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες για την υποχρεωτική διατροφική επισήμανση. Ωστόσο:

—	για τα αλκοολούχα ποτά, η διατροφική δήλωση μπορεί να περιορίζεται στην ενεργειακή αξία. Δεν απαιτείται συγκεκριμένος μορφότυπος·

—

για τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα, η διατροφική δήλωση μπορεί να περιορίζεται στην ενεργειακή αξία ή την ενεργειακή αξία και τις ποσότητες σε λιπαρά, κεκορεσμένα λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι. Μπορεί να εκφράζονται ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης μόνο, εφόσον η μερίδα/μονάδα προσδιορίζεται ποσοτικά και δίνεται ο αριθμός των μερίδων ή μονάδων.

3.6.2. Τα ακόλουθα τρόφιμα εξαιρούνται από την απαίτηση της υποχρεωτικής διατροφικής δήλωσης;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα V

—

Μη μεταποιημένα προϊόντα που περιέχουν ένα μόνο συστατικό ή μία κατηγορία συστατικών

—	Αλεύρι (π.χ. από σιτάρι)

ναι, με την προϋπόθεση των παρακάτω χαρακτηριστικών

Αλεύρι που δεν περιέχει πρόσθετα συστατικά, π.χ. προϊόντα προσθήκης, βιταμίνες, ανόργανα άλατα, και τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία άλλη επεξεργασία πλην της αποφλοίωσης και της άλεσης θεωρείται ως ακατέργαστο προϊόν (12).

—	Ρύζι επεξεργασμένο με βραστό νερό και ρύζι προμαγειρεμένο

όχι

Το επεξεργασμένο με βραστό νερό ρύζι υποβάλλεται σε ένα προ του μαγειρέματος βήμα και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μη μεταποιημένο τρόφιμο. Ωστόσο το ρύζι επωφελείται από την απαλλαγή για τα μη μεταποιημένα προϊόντα που περιέχουν ένα μόνο συστατικό ή μία κατηγορία συστατικών.

—	Φυτικά έλαια

όχι

Τα φυτικά έλαια είναι μεταποιημένα προϊόντα και, επομένως, δεν μπορούν να επωφεληθούν από εξαίρεση για τα μη μεταποιημένα προϊόντα που περιέχουν ένα μόνο συστατικό ή μία κατηγορία συστατικών.

—

Ζάχαρη

όχι

Η ζάχαρη είναι ένα μεταποιημένο προϊόν και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επωφεληθεί από απαλλαγή για μη μεταποιημένα προϊόντα που περιέχουν ένα μόνο συστατικό ή μία κατηγορία συστατικών.

—

Μέλι

ναι

Το μέλι θεωρείται μη μεταποιημένο τρόφιμο και αποτελείται από στοιχεία που το συνθέτουν και όχι από συστατικά μέρη, όπως διευκρινίζεται από την αιτιολογική σκέψη 3 της οδηγίας 2014/63/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/110/ΕΚ του Συμβουλίου (14) για το μέλι. Το μέλι μπορεί, συνεπώς, να επωφεληθεί από την απαλλαγή από την απαίτηση της υποχρεωτικής διατροφικής δήλωσης.

—

Βότανα, καρυκεύματα ή μείγματα αυτών

—	Προϊόντα που περιέχουν βότανα και καρυκεύματα αρωματικές ύλες και/ή ρυθμιστές οξύτητας

ναι

Βότανα, μπαχαρικά ή μείγματα αυτών απαλλάσσονται από την απαίτηση της υποχρεωτικής διατροφικής δήλωσης, καθώς καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες και δεν έχουν σημαντικό διατροφικό αντίκτυπο επί της διατροφής. Ομοίως, τα εν λόγω προϊόντα που περιέχουν αρωματικές ύλες και/ή ρυθμιστές οξύτητας επωφελούνται από την απαλλαγή αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι οι αρωματικές ύλες και/ή οι ρυθμιστές οξύτητας δεν έχουν σημαντικό διατροφικό αντίκτυπο.

—

Αλάτι και υποκατάστατα αλατιού

—	ιωδιωμένο αλάτι

όχι

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15) σχετικά με την οικειοθελή προσθήκη βιταμινών και μετάλλων και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα, η διατροφική δήλωση των προϊόντων στα οποία έχουν προστεθεί βιταμίνες και ανόργανα συστατικά πρέπει να είναι υποχρεωτική. Ωστόσο, η υποχρεωτική προσθήκη ιωδίου στο αλάτι δεν καλύπτεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 και ειδικές διατάξεις επισήμανσης όσον αφορά την προστιθέμενη ποσότητα του ιωδίου καλύπτονται από την εθνική νομοθεσία.

—

Ξύδια που έχουν υποστεί ζύμωση, υποκατάστατα ξυδιού, συμπεριλαμβανομένων αυτών που έχουν ως μόνο πρόσθετο συστατικό αρωματικές ύλες

—	Ξύδι που έχει υποστεί ζύμωση με προσθήκη αλατιού

όχι

Η απαλλαγή για το ξύδι που έχει υποστεί ζύμωση και υποκατάστατα ξυδιού ισχύει μόνο για προϊόντα στα οποία το μόνο πρόσθετο συστατικό είναι αρωματικές ύλες.

3.7. Συμπληρώματα διατροφής

3.7.1. Για συμπληρώματα διατροφής, ποια ορολογία σε σχέση με τιμές αναφοράς πρέπει να χρησιμοποιείται για τη δήλωση βιταμινών και ανόργανων στοιχείων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 29, παράρτημα XIII

Οι κανόνες για τη διατροφική δήλωση του κανονισμού δεν εφαρμόζονται σε συμπληρώματα διατροφής.

Το άρθρο 8 παράγραφος 3 της οδηγίας 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16) σχετικά με τα συμπληρώματα τροφίμων, προβλέπει ότι οι πληροφορίες για τις βιταμίνες και τις ανόργανες ουσίες πρέπει επίσης να εκφράζονται ως επί τοις εκατό ποσοστό των τιμών αναφοράς που αναφέρονται στο παράρτημα της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου (17) η οποία θα αντικατασταθεί από τον κανονισμό από την 13η Δεκεμβρίου 2014.

Η οδηγία 90/496/ΕΟΚ απαιτούσε τη χρήση ενός ποσοστού που σχετιζόταν με τις συνιστώμενες ημερήσιες τροφικές δόσεις (ΣΗΔ), που αντικαθίστανται στο παράρτημα XIII μέρος Α του κανονισμού με τις ημερήσιες ποσότητες πρόσληψης αναφοράς ή «διατροφικές τιμές αναφοράς (ΔΤΑ)». Ενώ ο όρος «διατροφικές τιμές αναφοράς» μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή το αρκτικόλεξό του «ΔΤΑ» υπό τον όρο ότι αυτό εξηγείται πλήρως στη συσκευασία και εντοπίζεται εύκολα από τους καταναλωτές, είναι σκόπιμο, για λόγους συνέπειας, να χρησιμοποιείται η ίδια ορολογία για συμπληρώματα διατροφής όπως και για άλλες θρεπτικές ουσίες στα τρόφιμα (18) και να αναφέρεται σε προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς.

3.7.2. Τα συμπληρώματα διατροφής που φέρουν ισχυρισμό διατροφής ή υγείας πρέπει να παρέχουν διατροφική δήλωση σύμφωνα με τον κανονισμό;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 29 και 49

Όχι. Οι διατάξεις του κανονισμού που απαιτούν διατροφική δήλωση δεν εφαρμόζονται στα συμπληρώματα διατροφής. Σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19) σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας, για τα συμπληρώματα διατροφής, οι διατροφικές πληροφορίες παρέχονται σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) για τα συμπληρώματα διατροφής.

3.8. Ειδικά προϊόντα

3.8.1. Για τρόφιμα που συσκευάζονται με υγρό, θα πρέπει η διατροφική δήλωση να αντιστοιχεί στο στραγγισμένο προϊόν (χωρίς το υγρό) ή το προϊόν στο σύνολό του (με το υγρό);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 31 παράγραφος 3

Στερεά τρόφιμα μπορούν να παρουσιαστούν σε υγρό μέσο, όπως ορίζεται στο σημείο 5 του παραρτήματος IX (όπως άλμη, χυμοί φρούτων) ή άλλα υγρά (π.χ. λάδι). Ορισμένοι καταναλωτές τρώνε το σύνολο των εν λόγω προϊόντων, ενώ άλλοι τρώνε μόνο το στραγγισμένο προϊόν. Στο πλαίσιο αυτό, η διατροφική δήλωση θα πρέπει, επομένως, να υπολογίζεται για τη συνολική περιεκτικότητα του τροφίμου, του στερεού τροφίμου και του υγρού μαζί, όταν το προϊόν είναι πιθανό να καταναλωθεί στο σύνολό του. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να συμπληρώνονται οικειοθελώς με μια διατροφική δήλωση του στραγγισμένου προϊόντος. Για τα άλλα προϊόντα, για τα οποία το υγρό δεν αναμένεται να καταναλωθεί, φαίνεται καταλληλότερη η αναφορά διατροφικών πληροφοριών με βάση το καθαρό στραγγισμένο βάρος.

Σε κάθε περίπτωση, η διατροφική δήλωση πρέπει να διευκρινίζει ότι αφορά το στραγγισμένο προϊόν ή το προϊόν στο σύνολό του.

(1) ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 18.

(2) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, παράρτημα VII μέρος III (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671).

(3) Ιnternational Organization for Standardization (Διεθνής Οργανισμός Νόμιμης Μετρολογίας, Διεθνής σύσταση R79 [έκδ. 1997 (E)]. https://www.oiml.org/en/files/pdf_r/r079-e15.pdf

(4) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, παράρτημα I σημείο 3.1 (ΕΕ L 139 της 30.4.2004, σ. 55).

(5) Με βάση τον ορισμό των μη επεξεργασμένων τροφίμων που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιδ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για την υγιεινή των τροφίμων, ΕΕ L 139 της 30.4.2004, σ. 1.

(6) Οδηγία 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Ιουνίου 2002, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί των συμπληρωμάτων διατροφής (ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51).

(7) Οδηγία 2009/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, σχετικά με την εκμετάλλευση και τη θέση στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών (ΕΕ L 164 της 26.6.2009, σ. 45).

(8) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671.

(9) Βλέπε επίσης τις ειδικές μονάδες μέτρησης για τις βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά που αναφέρονται στο παράρτημα XIII μέρος A σημείο 1.

(10) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671.

(11) ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9.

(12) Το άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού, παραπέμπει στον ορισμό των «μη επεξεργασμένων προϊόντων» που προβλέπεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιδ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 για την υγιεινή των τροφίμων: «μη μεταποιημένα προϊόντα»: τρόφιμα τα οποία δεν έχουν υποστεί επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που έχουν υποστεί διαίρεση, χωρισμό, αποκοπή, σε φέτες, αφαίρεση οστών, πολτοποίηση, εκδορά, κονιοποίηση, τεμαχισμό, καθαρισμό, καλλωπισμό, άλεση, αφαίρεση του κελύφους, ψύξη, κατάψυξη, βαθιά κατάψυξη ή απόψυξη».

(13) ΕΕ L 164 της 3.6.2014, σ. 1.

(14) ΕΕ L 10 της 12.1.2002, σ. 47.

(15) ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 26.

(16) ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51.

(17) ΕΕ L 276 της 6.10.1990, σ. 40.

(18) Άρθρο 32 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011.

(19) ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9.

(20) ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

8.6.2018

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 196/16

Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τον ρόλο της νεολαίας στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

(2018/C 196/04)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ:

Το πολιτικό υπόβαθρο του ζητήματος, όπως εκτίθεται στο παράρτημα των παρόντων συμπερασμάτων.

Το γεγονός ότι μία από τις τέσσερις γενικές προτεραιότητες της βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ είναι «Το μέλλον της Ευρώπης και των νέων - οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή».

ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ:

Τις πολιτικές πρωτοβουλίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το ανανεωμένο πλαίσιο για ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας (Στρατηγική της ΕΕ για τη Νεολαία 2010-2018), το πρόγραμμα Erasmus +, τις «Εγγυήσεις για τη νεολαία», την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων και τη σύμπραξη με το Συμβούλιο της Ευρώπης για τη νεολαία που απεικονίζουν τις διάφορες προσεγγίσεις για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας στην οποία αναπτύσσεται το δυναμικό όλων των νέων και στην οποία οι νέοι αποκτούν τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να επιτύχουν τόσο ως πολίτες σε μια δημοκρατική κοινωνία όσο και στην επαγγελματική και ιδιωτική τους ζωή, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους.

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2017, στα οποία οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κάλεσαν τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και την Επιτροπή, μεταξύ άλλων, «να ενισχύσουν την κινητικότητα και τις ανταλλαγές» στην ΕΕ.

Την ετήσια έκθεση του 2016 για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός ΕΕ, που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2017.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΟΤΙ:

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει δημογραφικές προκλήσεις, εν μέρει ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης κινητικότητας εντός και μεταξύ των χωρών, της γήρανσης του πληθυσμού και της περιφερειακής αστάθειας καθώς και ως συνέπεια της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης.

Οι δημογραφικές προκλήσεις μπορούν να επηρεάζουν ιδίως τους νέους. Επί του παρόντος, η ανεργία των νέων εξακολουθεί να είναι ιδιαιτέρως υψηλή (1) σε ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη μέλη, παρά τις προσπάθειες, όπως η θέσπιση των «Εγγυήσεων για τη νεολαία», που καταβλήθηκαν τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Οι νέοι αποφασίζουν ενδεχομένως να αφήσουν τη γενέτειρά τους για να σπουδάσουν ή να εργαστούν στο εξωτερικό, για διάφορους λόγους, όπως λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας των νέων ή από προσωπική επιλογή, αναζητώντας καλύτερη προσωπική ή/και επαγγελματική εξέλιξη.

Η ελεύθερη κινητικότητα των νέων αποτελεί θεμελιώδη αρχή στο εσωτερικό της Ένωσης και διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και της εταιρικής σχέσης, διότι εφοδιάζει τους νέους με τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες, οι οποίες θα μπορέσουν να τους βοηθήσουν να αποκτήσουν ευρεία κατανόηση των διαφόρων αντιλήψεων για τη ζωή και των διαφορετικών καταστάσεων που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Επίσης, συμβάλλει στην κατανόηση της ταυτότητας και των αξιών της Ευρώπης.

Είναι ζωτικής σημασίας η περαιτέρω ανάπτυξη της υφιστάμενης εταιρικής σχέσης μεταξύ των ενδιαφερομένων παραγόντων εντός του τομέα της νεολαίας αλλά και εκτός αυτού, όταν και όπου αυτό είναι δυνατό, προκειμένου να ενισχυθούν η ανθεκτικότητα, η ισορροπία και η δικαιοσύνη εντός της Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντική η περαιτέρω προαγωγή των κοινών ευρωπαϊκών αξιών ως βασικών αρχών για την προώθηση της κοινωνικής συνοχής, καθώς και της ευημερίας των νέων, ιδίως εκείνων που έχουν λιγότερες ευκαιρίες.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΟΤΙ

10.

Η κινητικότητα των νέων είναι σημαντική για την επαγγελματική και την προσωπική τους ανάπτυξη. Ενισχύει τη διαπολιτισμική τους κατανόηση και διευρύνει την αντίληψή τους, ώστε να είναι σε θέση να ζουν σε μια αρμονική και ισότιμη κοινωνία. Ταυτόχρονα, η ελεύθερη κυκλοφορία θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο εσωτερικό της χώρας, οδηγώντας, για παράδειγμα, σε μείωση του πληθυσμού των νέων σε ορισμένες αγροτικές περιοχές.

11.

Η μαθησιακή κινητικότητα θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την αντίληψη των νέων σχετικά με την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και την αλληλεγγύη, τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους, την από μέρους τους αναγνώριση και τον σεβασμό των δημοκρατικών αξιών και της πολιτισμικής πολυμορφίας, καθώς και την εγγύηση της ελευθερίας της έκφρασης και των πεποιθήσεων, μέσω της απόκτησης των απαραίτητων δεξιοτήτων ζωής.

12.

Ανεξάρτητα από το αν οι νέοι αποφασίζουν να παραμείνουν στη χώρα υποδοχής ή να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζουν σε ένα περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς, όπου θα μπορούν εύκολα να συνεισφέρουν στην κοινωνία με τις νέες δεξιότητες που αποκτούν μέσω της ελεύθερης κυκλοφορίας τους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό θα μπορούσε να είναι επωφελές για την προσωπική και επαγγελματική τους εξέλιξη και τον ενεργό τους ρόλο στην κοινωνία στην οποία αποφασίζουν να ζήσουν.

ΤΟΝΙΖΕΙ ΟΤΙ:

13.

Η επαγγελματική καθοδήγηση παίζει σημαντικό ρόλο στην παροχή συνδρομής στους νέους ώστε να διαπιστώνουν τις ικανότητές τους και να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις. Είναι σημαντικό να εφοδιάζονται οι νέοι με τις κατάλληλες δεξιότητες, όπως επικοινωνιακές και γλωσσικές καθώς και διαπολιτισμικές ικανότητες, ώστε να μπορούν να προσαρμόζονται πιο εύκολα στη γενέτειρά τους ή στις χώρες υποδοχής. Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους είναι ζωτικής σημασίας ως ένα από τα μέσα για την ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων ζωής που είναι αναγκαίες για να αντιμετωπισθούν οι οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προκλήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να προκύψουν μέσω της αυξημένης κινητικότητας των νέων. Θα μπορούσαν, επίσης, να έχουν επίδραση στην πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση, στην κοινωνική ένταξη και στην ενεργό συμμετοχή στα κοινά.

14.

Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους και η μη τυπική και η άτυπη μάθηση θα πρέπει να βοηθήσουν τους νέους να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητές τους και να τους στηρίξουν ώστε να εξασφαλίσουν μια δημιουργική και παραγωγική προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή, ανεξαρτήτως αν αποφασίσουν να παραμείνουν στη χώρα υποδοχής ή να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους.

15.

Θα ήταν χρήσιμο να υπάρξουν επαρκέστερες πληροφορίες και στοιχεία σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι ως αποτέλεσμα της αυξημένης κινητικότητας, ώστε να ληφθεί πληρέστερη εικόνα των περιστάσεων.

ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

16.

Να ενθαρρύνουν τις διατομεακές εταιρικές σχέσεις και δυνατότητες, προκειμένου να επιτυγχάνεται, κατά περίπτωση, αποτελεσματική ενσωμάτωση και/ή ένταξη των νέων στη χώρα υποδοχής ή κατά την επιστροφή στη γενέτειρά τους.

17.

Να ενισχύσουν τη συμβολή των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων και της εργασίας για και με τους νέους στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων ζωής των νέων, περιλαμβανομένων των επικοινωνιακών και γλωσσικών ικανοτήτων, ώστε να διευκολυνθεί η καλύτερη συμμετοχή τους στον πολιτικό και δημόσιο βίο σε ευρωπαϊκό πλαίσιο.

18.

Να εξετάσουν το ενδεχόμενο να συμπεριλάβουν και να επεκτείνουν περαιτέρω τη συζήτηση σχετικά με τον αντίκτυπο των δημογραφικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Ένωση.

19.

Να προαγάγουν την ελκυστικότητα μειονεκτουσών περιοχών, πράγμα που περιλαμβάνει ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης και τις εγκαταστάσεις και υπηρεσίες για νέους.

ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥΣ:

20.

Να διευκολύνουν την πρόσβαση σε δεδομένα και τη διάδοσή τους καθώς και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων που συνεπάγεται η ελεύθερη κινητικότητα των νέων μέσω διαφόρων διαύλων, μεταξύ άλλων της έκθεσης της ΕΕ για τη νεολαία, της διαδικτυακής πλατφόρμας «Youth Wiki» και άλλων καθιερωμένων διαύλων και πλατφορμών.

21.

Να εξετάσουν το ενδεχόμενο διοργάνωσης διεθνούς εκδήλωσης των ενδιαφερομένων κρατών μελών και των ενδιαφερομένων φορέων για την περαιτέρω διερεύνηση των επιπτώσεων των δημογραφικών προκλήσεων λόγω της ελεύθερης κυκλοφορίας των νέων.

22.

Να συνεχίσουν τη συνεργασία ώστε να εξασφαλιστεί η εφαρμογή των παρόντων συμπερασμάτων στο πλαίσιο των διεξαγομένων εργασιών όσον αφορά τις στρατηγικές προοπτικές της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας και πέραν αυτού.

23.

Να προαγάγουν την ελκυστικότητα μειονεκτουσών περιοχών, χρησιμοποιώντας τα Ευρωπαϊκά Περιφερειακά Ταμεία, όπου ενδείκνυται.

ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

24.

Να εξετάσει τη δυνατότητα προώθησης κάθε είδους διαλόγου μεταξύ των νέων που ζουν εκτός της γενέτειράς τους καθώς και με νέους από τις χώρες υποδοχής, με την υποστήριξη του διεθνούς δικτύου νεολαίας, των γραφείων EURODESK σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση ή μέσω άλλων υφισταμένων δικτύων.

25.

Να διατηρήσει και να αναπτύξει περαιτέρω το προπαρασκευαστικό στάδιο (περιλαμβανομένης της εκμάθησης γλωσσών και της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης) των ενωσιακών προγραμμάτων κινητικότητας για νέους.

(1) http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Unemployment_statistics

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Εγκρίνοντας τα παρόντα συμπεράσματα, το Συμβούλιο ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ιδιαιτέρως τα ακόλουθα:

1.	Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης (ΕΕ L 394 της 12.2.2006, σ. 10).

2.	Σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης (ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 1).

3.	Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη συμβολή των ποιοτικών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην ανάπτυξη, την ευημερία και την κοινωνική ένταξή τους (ΕΕ C 168 της 14.6.2013, σ. 5).

4.	Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των νέων που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΕ C 30 της 1.2.2014, σ. 5).

5.	Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους με στόχο την εξασφάλιση κοινωνιών με μεγαλύτερη συνοχή (ΕΕ C 170 της 23.5.2015, σ. 2).

6.	Ψήφισμα του Συμβουλίου για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των νέων στον δημοκρατικό βίο της Ευρώπης (ΕΕ C 417 της 15.12.2015, σ. 10).

7.	Κοινή έκθεση για το 2009 του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του ανανεωμένου πλαισίου ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας (2010-2018) (ΕΕ C 117 της 6.5.2010, σ. 1).

8.	Ετήσια έκθεση του 2016 για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός ΕΕ, δεύτερη έκδοση, Μάιος του 2017.

9.	Συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2017, αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων — EUCO 19/1/17.

10.

Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τον ρόλο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στη στήριξη της ανάπτυξης βασικών δεξιοτήτων ζωής, οι οποίες διευκολύνουν την επιτυχή μετάβασή τους στον ενήλικο και τον επαγγελματικό βίο και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά (ΕΕ C 189 της 15.6.2017, σ. 30).

11.	Νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων.

12.	Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση Εγγυήσεων για τη Νεολαία (ΕΕ C 120 της 26.4.2013, σ. 1).

8.6.2018

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 196/20

Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ανάγκη πρόταξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολο των πολιτικών της ΕΕ

(2018/C 196/05)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ:

Οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ και οι επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ διακήρυξαν στις 25 Μαρτίου 2017 στη Ρώμη το μελλοντικό τους όραμα για μια «Ένωση όπου οι πολίτες θα έχουν νέες ευκαιρίες για πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη» και «η οποία θα διαφυλάσσει την πολιτιστική μας κληρονομιά και θα προαγάγει την πολιτιστική πολυμορφία» (1)·

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 14ης Δεκεμβρίου 2017 (2) κάλεσε τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, να προωθήσουν τις εργασίες με σκοπό να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που παρέχει το ευρωπαϊκό έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 (3) ώστε να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κοινωνική και οικονομική σημασία του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ:

Σήμερα, ο πολιτισμός προβάλλεται στο πλαίσιο του πολιτικού θεματολογίου της ΕΕ, όπως επιβεβαιώθηκε κατά τη συζήτηση των ηγετών τον Νοέμβριο του 2017 στο Γκέτεμποργκ, κατά τη διάρκεια της οποίας οι ηγέτες αναγνώρισαν τη σημασία του πολιτισμού στην οικοδόμηση συνεκτικών κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς καθώς και στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης (4)·

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την αξία της καλής συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς και επιβεβαιώνει τη σημασία της ενσωμάτωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς σε άλλες τομεακές πολιτικές και δράσεις για τη μεγιστοποίηση των κοινωνικών και οικονομικών ωφελειών της·

Οι κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση το τελευταίο διάστημα απαιτούν τη λήψη μέτρων για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των κοινωνιών μας και στο εσωτερικό αυτών. Η πολιτιστική κληρονομιά ως πηγή γνώσης και αμοιβαίας κατανόησης εμπεριέχει τη δυνατότητα να αποτελέσει μια από τις κινητήριες δυνάμεις της διαδικασίας αυτής μέσω της ενίσχυσης της αίσθησης του ανήκειν στον κοινό ευρωπαϊκό χώρο. Επιπλέον, μια τέτοια δράση θα μπορούσε να αποτελέσει έρεισμα για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και τη διαφύλαξη της ακεραιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ταυτόχρονα προωθεί και προστατεύει την πολιτισμική πολυμορφία·

Η πολιτιστική κληρονομιά σε όλη την πολυμορφία και τις εκφάνσεις της —υλικές και άυλες, ακίνητες και κινητές, ψηφιακές και ψηφιοποιημένες (5)— αποτελεί από μόνη της αξία, μια κληρονομιά που μας έχει κληροδοτηθεί από το παρελθόν καθώς και στρατηγικό πόρο για το βιώσιμο μέλλον της Ευρώπης, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων σε διάφορα επίπεδα - από το τοπικό, το εθνικό και το περιφερειακό έως το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο·

Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης είναι εκ φύσεως δυναμική και έχει εμπλουτιστεί περαιτέρω μέσω της διερεύνησης του κοινού παρελθόντος των ευρωπαϊκών λαών και εθνών και μέσω των διαρκώς εξελισσόμενων πρωτοβουλιών και προγραμμάτων. Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί επίσης πηγή έμπνευσης για τις σύγχρονες τέχνες και τη δημιουργικότητα, που με τη σειρά τους μπορούν να μετεξελιχθούν στην πολιτιστική κληρονομιά του μέλλοντος·

ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΡΟΥΜΕΝΗΣ ΔΕΟΝΤΩΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ:

Να θέσουν την πολιτιστική κληρονομιά στο προσκήνιο των σχετικών πολιτικών της ΕΕ και να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση των ενδιαφερομένων σχετικά με τα αμοιβαία οφέλη από την ενσωμάτωσή της σε άλλες τομεακές πολιτικές καθώς και σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης της πολιτιστικής κληρονομιάς (6), μεταξύ άλλων παρέχοντας ταχεία πληροφόρηση στους ενδιαφερομένους ως προς τα κονδύλια της ΕΕ που διατίθενται για την πολιτιστική κληρονομιά·

Χωρίς να προδικάζεται η έκβαση των διαπραγματεύσεων για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, να εξετάσουν τις δυνατότητες απόδοσης, κατά περίπτωση, μεγαλύτερης έμφασης στη διατήρηση και την προώθηση της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης στα σχετικά προγράμματα της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί συνεκτιμώντας την πολιτιστική κληρονομιά κατά την εκπόνηση και την υλοποίηση των προγραμμάτων, αλλά και εντάσσοντας την πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό στόχο μεταξύ των προτεραιοτήτων τους·

10.

Να προαγάγουν την καινοτομία, τη βιωσιμότητα και την κοινωνική ένταξη μέσω ειδικά προσανατολισμένων στην κληρονομιά έργων που εισάγουν μια ευρωπαϊκή διάσταση και κοινωνική προστιθέμενη αξία, μεταξύ άλλων συνεκτιμώντας την προοπτική της ισότητας των φύλων·

11.

Να προωθήσουν τη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαίων ερευνητών, επαγγελματιών και φορέων εκπαίδευσης και κατάρτισης, με στόχο την προώθηση υψηλής ποιότητας δεξιοτήτων, κατάρτισης και μεταφοράς γνώσεων στο πλαίσιο των παραδοσιακών και αναδυόμενων επαγγελμάτων του τομέα της κληρονομιάς·

12.

Να προωθήσουν περαιτέρω την αρχή της συμμετοχικής διακυβέρνησης της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω της ανάλυσης της τρέχουσας πρακτικής στο πλαίσιο της πολιτιστικής διακυβέρνησης και του προσδιορισμού των δράσεων, ανάλογα με την περίπτωση, με στόχο να καταστεί η πολιτιστική διακυβέρνηση πιο ανοικτή, συμμετοχική, αποτελεσματική και συνεκτική, καθώς και μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών·

13.

Να προσδιορίσουν και να διευκολύνουν την ανταλλαγή ορθών εθνικών και διεθνών πρακτικών, προωθώντας την κινητικότητα των επαγγελματιών του πολιτιστικού τομέα στην Ευρώπη (7)·

14.

Να εμβαθύνουν και να διευρύνουν το διάλογο με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τους ευρωπαίους πολίτες και ιδιαίτερα τη νεολαία της Ευρώπης, με σκοπό να επιτευχθεί βαθύτερη κατανόηση της συμβολής της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς στην ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας σε όλη της την ποικιλομορφία των πολιτισμών, των γλωσσών και των κληρονομιών·

15.

Να συνεχίσουν να στηρίζουν την πολιτιστική κληρονομιά ως σημαντικού στοιχείου για τη στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ στις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις καθώς και στην προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου·

16.

Να υλοποιήσουν κοινές και συντονισμένες διακρατικές δράσεις (8) από κοινού με διεθνείς οργανισμούς για τη διατήρηση και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς κατά βιώσιμο τρόπο και σύμφωνα με το θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη (9)·

17.

Να προωθήσουν τη στήριξη της ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς ως εργαλείου για ανοικτή πρόσβαση στον πολιτισμό και τη γνώση, προωθώντας με τον τρόπο αυτό την καινοτομία, τη δημιουργικότητα και τη συμμετοχική διακυβέρνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς·

18.

Να διαθέσουν στο διαδίκτυο τα αποτελέσματα, τις εκθέσεις και τις αξιολογήσεις των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ πρωτοβουλιών και έργων για την πολιτιστική κληρονομιά με πιο συστηματικό και ανακτήσιμο τρόπο·

19.

Να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που παρουσιάζεται με το ευρωπαϊκό έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 για να δημιουργήσουν μια κοινή και ολοκληρωμένη στρατηγική αντίληψη για την πολιτιστική κληρονομιά και να εξασφαλίσουν τη συνέχειά της μέσω της ανάπτυξης συγκεκριμένων δράσεων. Όπου είναι δυνατό, θα πρέπει να επιδιωχθούν συνέργειες με τη στρατηγική του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά για τον 21ο αιώνα·

20.

Να στηρίξουν την ανάπτυξη τεκμηριωμένων πολιτικών, συνεχίζοντας τη συνεργασία με την Eurostat και τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες για τη συγκέντρωση αξιόπιστων δεδομένων σχετικών με την κοινωνική και οικονομική συμβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, και να συνδράμουν σε παρόμοιες προσπάθειες που διεξάγονται σε διεθνές επίπεδο από οργανισμούς όπως η ΟΥΝΕΣΚΟ και το Συμβούλιο της Ευρώπης (10)·

ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ, ΤΗΡΟΥΜΕΝΗΣ ΔΕΟΝΤΩΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ:

21.

Να αναγνωρίσουν το ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς στα σχετικά εθνικά τομεακά προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ, με στόχο τη διατήρηση της αξίας και της σημασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς για τον τοπικό πληθυσμό και τις μελλοντικές γενεές, και να αναπτύξουν πλήρως τις δυνατότητες της πολιτιστικής κληρονομιάς ως πόρου για την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την πολιτισμική ταυτότητα·

22.

Να συνεχίσουν τη συνεργασία τους εξετάζοντας τις προτεραιότητες και τις δραστηριότητες του νέου προγράμματος εργασίας για τον πολιτισμό μετά το 2019 που σχετίζονται με την ενσωμάτωση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε άλλες πολιτικές της ΕΕ·

ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

23.

Κατά το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αποτίμηση των πολιτικών της ΕΕ, να συνεχίσει να λαμβάνει υπόψη τον άμεσο και έμμεσο αντίκτυπό τους στην ενίσχυση, τη διατήρηση και την προστασία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, και ιδίως την ανάγκη για ποιοτικές κατευθυντήριες γραμμές ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι επενδύσεις της ΕΕ δεν προκαλούν ζημία ούτε υποβαθμίζουν τις αξίες της πολιτιστικής κληρονομιάς·

24.

Να συνεχίσει το διάλογο και τη συνεργασία που έχει δρομολογήσει με τα υφιστάμενα δίκτυα στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς τα οποία έχουν συσσωρεύσει αξιόλογη πείρα και απέδειξαν τις ικανότητές τους στον τομέα αυτό (11)·

25.

Να αναπτύξει περαιτέρω τη συνεργασία με την ΟΥΝΕΣΚΟ και το Συμβούλιο της Ευρώπης επί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο των πολιτικών και των πρακτικών του τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταξύ άλλων για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, ιδίως σε εμπόλεμες ζώνες·

26.

Να επιδιώξει συνέργειες στο πλαίσιο των Συμβάσεων της ΟΥΝΕΣΚΟ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι οποίες καθορίζουν τις διεθνείς αρχές για τη διατήρηση, την προστασία και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως η σύμβαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς για την κοινωνία (Φάρο 2005).

(1) http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-17-767_el.htm

(2) www.consilium.europa.eu/media/32214/14-final-conclusions-rev1-el.pdf

(3) Απόφαση (ΕΕ) 2017/864 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς (2018) (ΕΕ L 131 της 20.5.2017, σ. 1).

(4) www.consilium.europa.eu/media/32214/14-final-conclusions-rev1-el.pdf και η συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη σύνοδο των ηγετών στις 17 Νοεμβρίου 2017 στο Γκέτεμποργκ (Ανακοίνωση με τίτλο «Ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού», έγγραφο 14436/17).

(5) Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 2014 σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό πόρο για μια βιώσιμη Ευρώπη (ΕΕ C 183 της 14.6.2014, σ. 36).

(6) European Commission – Mapping of Cultural Heritage actions in European Union policies, programmes and activities, (Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Χαρτογράφηση των δράσεων για την Πολιτιστική Κληρονομιά σε πολιτικές, προγράμματα και δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) http://ec.europa.eu/culture/library/reports/2014-heritage-mapping_en.pdf

(7) EUCO 19/1/17 REV 1

(8) http://undocs.org/S/RES/2347(2017)

(9) Σύμφωνα με το θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/21252030%20Agenda%20for%20Sustainable%20Development%20web.pdf

(10) Βλέπε π.χ. τη Συλλογή πολιτικών και τάσεων στον τομέα του πολιτισμού.

(11) Όπως, λόγου χάρη, το φόρουμ κορυφής για την ευρωπαϊκή κληρονομιά, το Νομικό φόρουμ για την ευρωπαϊκή κληρονομιά και η ομάδα προβληματισμού «Η ΕΕ και η πολιτιστική κληρονομιά».

8.6.2018

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 196/23

Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για την προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ μέσω του αθλητισμού

(2018/C 196/06)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ EΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΣΥΝΕΛΘΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ:

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας κοινός χώρος που έχει ως στόχο την εξασφάλιση ευημερίας και ειρηνικής συνύπαρξης καθώς και σεβασμού της διαφορετικότητας βάσει των κοινών αξιών της ΕΕ, συγκεκριμένα τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισότητα, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, όπως αναγνωρίζονται από το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.

Σύμφωνα με το άρθρο 165 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ένωση συμβάλλει στην προώθηση των ευρωπαϊκών επιδιώξεων στον χώρο του αθλητισμού, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τις ιδιαιτερότητές του, τις δομές του που βασίζονται στον εθελοντισμό καθώς και τον κοινωνικό και εκπαιδευτικό του ρόλο.

Το τρίτο πρόγραμμα εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον αθλητισμό (2017-2020) εγκρίθηκε τον Μάιο του 2017 και όρισε την κοινωνική ένταξη ως βασικό ζήτημα στο πλαίσιο του θέματος προτεραιότητας «Αθλητισμός και Κοινωνία», θέτοντας την προαγωγή των κοινών αξιών της ΕΕ μέσω του αθλητισμού ως ένα από τα βασικά του καθήκοντα.

Τη σύσταση του Συμβουλίου για την προώθηση των κοινών αξιών και της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς, που θα εγκριθεί τον Μάιο.

Ο αθλητισμός αποτελεί μέρος του προγράμματος Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2011. Από την έναρξη του πρώτου προγράμματος πριν από τριάντα χρόνια, περισσότεροι από εννέα εκατομμύρια Ευρωπαίοι επωφελήθηκαν από την ευκαιρία να σπουδάσουν, να εκπαιδευτούν, να διδάξουν ή να προσφέρουν εθελοντική εργασία σε άλλη χώρα και, με τον τρόπο αυτό, να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο σχετικά με τις κοινές τους αξίες.

Την πρόσφατη πρωτοβουλία της ΕΕ για την προώθηση της αλληλεγγύης μεταξύ των νέων Ευρωπαίων, της συνεργασίας και της σύμπραξης στον τομέα της νεολαίας μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων αλληλεγγύης, συμπεριλαμβανομένου του αθλητισμού.

Το πολιτικό πλαίσιο, όπως εκτίθεται στο παράρτημα,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ:

Οι αξίες βρίσκονται στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα παρόντα συμπεράσματα έχουν σκοπό να ενισχύσουν την αμοιβαία κατανόηση της έννοιας των κοινών αξιών μεταξύ των κρατών μελών, να αναπτύξουν το αίσθημα του ανήκειν στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και να προωθήσουν, όπου ενδείκνυται, τις εν λόγω αξίες εκτός της ΕΕ, δημιουργώντας, παράλληλα, μια στέρεη βάση για τον διάλογο μεταξύ των λαών πέραν των ευρωπαϊκών συνόρων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της αντιμετωπίζουν επί του παρόντος σημαντικές οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις, οι οποίες διαφέρουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Ο αθλητισμός μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση αειφόρου ανάπτυξης και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων και των προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας που αντιμετωπίζει η ΕΕ.

10.

Η Λευκή Βίβλος για το μέλλον της Ευρώπης υπογραμμίζει ότι «οι ευρωπαϊκές αξίες στις οποίες είμαστε προσηλωμένοι παραμένουν στοιχεία αμετάβλητα. Θέλουμε μια κοινωνία στην οποία η ειρήνη, η ελευθερία, η ανεκτικότητα και η αλληλεγγύη υπερτερούν έναντι καθετί άλλου. Αυτές οι αξίες ενώνουν τους Ευρωπαίους και αξίζει να τις υπερασπιστούμε» (1).

11.

Τη Λευκή Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον αθλητισμό (2007), η οποία αναδεικνύει τη σημαντική συμβολή του αθλητισμού στην οικονομική και κοινωνική συνοχή και στη διαμόρφωση πιο συνεκτικών κοινωνιών, με την αξιοποίηση του δυναμικού του αθλητισμού για την κοινωνική ένταξη, την ενσωμάτωση και την παροχή ίσων ευκαιριών και, επίσης, τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία και η εκμετάλλευση νεαρών παικτών είναι πρακτικές ασυμβίβαστες με τις κοινές αξίες της ΕΕ.

12.

Το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 επιδιώκει να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κοινή ιστορία και τις κοινές αξίες και να ενθαρρύνει τους πολίτες να εξερευνήσουν την πλούσια και ποικίλη ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά, κομμάτι της οποίας αποτελούν τα παραδοσιακά αθλήματα και οι παραδοσιακοί αγώνες.

13.

Όπως η εκπαίδευση, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους και ο πολιτισμός, ο οργανωμένος και μη οργανωμένος αθλητισμός μπορεί και αυτός να συμβάλει στην προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ.

14.

Όλοι οι μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με τον αθλητισμό, όπως η Unesco, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, η Διεθνής Παραολυμπιακή Επιτροπή και ο Παγκόσμιος Οργανισμός κατά της Φαρμακοδιέγερσης, αναγνωρίζουν ότι ο αθλητισμός μπορεί να διδάξει αξίες, όπως η δικαιοσύνη, το ομαδικό πνεύμα, η δημοκρατία, η ανεκτικότητα, η ισότητα, η πειθαρχία, η κοινωνική ένταξη, η επιμονή και ο σεβασμός, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην προώθηση και διάδοση των κοινών αξιών της ΕΕ,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ:

15.

Όλοι οι πολίτες θα πρέπει να είναι ελεύθεροι να αθλούνται και να αισθάνονται μέρος της κοινωνίας, και οι διάφοροι τομείς που συνδέονται με τον αθλητισμό μπορούν να πράττουν ό,τι είναι δυνατόν για να προωθούν την ενσωμάτωση, να παρέχουν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής στον αθλητισμό και να αποφεύγουν τις διακρίσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

16.

Ο αθλητισμός μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία και την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών και της κοινωνικής βιωσιμότητας. Πρέπει να ενισχυθεί το κοινό αίσθημα του ανήκειν μεταξύ των Ευρωπαίων —τόσο σε πολιτικό όσο και σε πολιτισμικό επίπεδο. Δεδομένου ότι ο αθλητισμός αποτελεί παγκόσμια γλώσσα κατανοητή από όλους, η διάδοση και η υπογράμμιση των κοινών αξιών μέσω του αθλητισμού, με τη χρήση καινοτόμων μεθόδων μη τυπικής και άτυπης μάθησης, μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη της μισαλλοδοξίας, του κοινωνικού αποκλεισμού, συμπεριλαμβανομένων των στερεοτύπων σχετικά με το φύλο, του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της περιθωριοποίησης.

17.

Ο αθλητισμός μπορεί να ενισχύσει τις αξίες με φυσικό τρόπο και με θετικό πνεύμα. Αξίες, όπως ο αμοιβαίος σεβασμός, η ευγενής άμιλλα, η φιλία, η αλληλεγγύη, η ανεκτικότητα και η ισότητα θα πρέπει να είναι φυσικές για όλους όσους ασχολούνται με τον αθλητισμό σε συλλόγους και σχολεία, ερασιτεχνικά και επαγγελματικά.

18.

Ο ρόλος του αθλητισμού στην κοινωνική συνοχή και στην ανάπτυξη ισχυρών κοινοτήτων χωρίς αποκλεισμούς, εάν διαποτίζεται με τις αξίες της ισότητας, μπορεί επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής, δημοκρατικής και δίκαιης κοινωνίας. Οι εκπαιδευτές και προπονητές αθλητών μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση των κοινών αξιών της ΕΕ μέσω του αθλητισμού.

19.

Υπάρχουν ήδη θετικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ που συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση των κοινών αξιών της ΕΕ, όπως αθλητικά προγράμματα που αναπτύσσονται και υποστηρίζονται από το Ευρωπαϊκό Διαρθρωτικό Ταμείο και το πρόγραμμα Erasmus+,

ΚΑΛΟΥΝ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

20.

Να εξετάζουν και να στηρίζουν, όπου ενδείκνυται, πρωτοβουλίες και δράσεις με σκοπό την προώθηση του αθλητισμού ως μέσου για την ανάπτυξη των κοινωνικών και διαπολιτισμικών ικανοτήτων και ικανοτήτων που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη ατόμων κάθε ηλικίας, φύλου και καταγωγής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη στήριξη και ενθάρρυνση των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε συνεργασία με αθλητικούς συλλόγους, σχολεία, οργανώσεις νεολαίας, συμπεριλαμβανομένων των μη κυβερνητικών οργανώσεων.

21.

Να προωθούν, όπου ενδείκνυται, τις κοινές αξίες της ΕΕ στο πλαίσιο μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων που διοργανώνονται από το αθλητικό κίνημα συχνά σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές. Οι μεγάλες αθλητικές εκδηλώσεις μπορούν να αποτελέσουν σπουδαία ευκαιρία για την ευαισθητοποίηση των αθλητών, των εθελοντών καθώς και των φιλάθλων.

22.

Όπου αρμόζει, να προωθούν τις κοινές αξίες της ΕΕ στο αθλητικό κίνημα σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο του διαρθρωμένου διαλόγου.

23.

Να αξιοποιούν τη διεθνή συνεργασία για την προώθηση και διάδοση σε διεθνές επίπεδο, όπου ενδείκνυται, της ανάγκης σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κοινών αξιών της ΕΕ.

24.

Να ενθαρρύνουν και, ει δυνατόν, να βοηθήσουν τις αθλητικές οργανώσεις να ενισχύσουν τη χρηστή διακυβέρνηση στην εσωτερική λειτουργία τους και, κατά περίπτωση, να συμπεριλάβουν αυτές τις αξίες στις δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές ή τα ισοδύναμα έγγραφά τους.

25.

Να παροτρύνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να προαγάγουν στον χώρο του αθλητισμού δραστηριότητες που συνδέονται με κοινές αξίες.

26.

Κατά περίπτωση, να προωθήσουν την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, των στερεοτύπων σχετικά με το φύλο και του μισογυνισμού, της εκμετάλλευσης νεαρών αθλητών, όλων των μορφών διακρίσεων και της βίας στα γήπεδα εις βάρος ανηλίκων και των παραβιάσεων της ακεραιότητας στον χώρο του αθλητισμού Να υποστηρίξουν τις αθλητικές οργανώσεις στην καταπολέμηση των εν λόγω παραβιάσεων, για παράδειγμα μέσω της ανάπτυξης και προώθησης πρωτοβουλιών με τη συμμετοχή των φιλάθλων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα ή εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε συνεργασία με τις αθλητικές οργανώσεις, στο πλαίσιο των οποίων διδάσκεται ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η ειρήνη και η εξάλειψη των διακρίσεων,

ΚΑΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

27.

Να διερευνήσει τρόπους για την ανάπτυξη υφισταμένων πρωτοβουλιών, όπως την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού (ΕΕΑ), με στόχο την προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ.

28.

Να συμπεριλάβει τον αθλητισμό στο πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων, όπου κρίνεται σκόπιμο, για την προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ, για παράδειγμα προωθώντας την κινητικότητα και τη δημιουργία ικανοτήτων ή υποστηρίζοντας την αθλητική ακεραιότητα, καθώς και εντάσσοντας τον αθλητισμό σε συζητήσεις και διαλόγους υψηλού επιπέδου με τρίτες χώρες.

29.

Να γνωστοποιήσει επιτυχημένα έργα και πρωτοβουλίες στα κράτη μέλη καθώς και εκτός της ΕΕ, ως εργαλείο για την προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ.

30.

Να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που παρέχονται από το υφιστάμενο και μελλοντικό Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Πρόγραμμα Erasmus + και τα μελλοντικά προγράμματα της ΕΕ για την προβολή και την προώθηση της σημασίας των κοινών αξιών της ΕΕ.

31.

Να προαγάγει τον ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι αθλητικές οργανώσεις στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, κινητικότητας και ανάπτυξης ικανοτήτων τις οποίες υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να φροντίσει ώστε οι αθλητικές οργανώσεις να έχουν επίγνωση των εν λόγω δυνατοτήτων.

32.

Να ενθαρρύνει τις αθλητικές οργανώσεις να προωθήσουν τη συμμετοχή τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των υποψηφίων χωρών, σε μη κερδοσκοπικές αθλητικές εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες,

ΚΑΛΟΥΝ ΤΟ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ:

33.

Να αξιοποιήσει την ευκαιρία της διοργάνωσης μεγάλων διεθνών αθλητικών εκδηλώσεων και τις υφιστάμενες πρωτοβουλίες των αθλητικών οργανώσεων για την προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ.

34.

Να συμμετέχει ενεργά σε πρωτοβουλίες διαρθρωμένου διαλόγου, προκειμένου να γνωστοποιεί καλύτερα τις πολιτικές του στις κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

35.

Να εξετάσει τη δυνατότητα να συμπεριλάβει στα εκπαιδευτικά προγράμματα και τις μεθόδους κατάρτισης για προπονητές, υπαλλήλους, εθελοντές και άλλους αρμόδιους φορείς, στοιχεία σχετικά με τη σημασία και την καλύτερη κατανόηση των κοινών αξιών της ΕΕ μέσω του αθλητισμού.

36.

Να ενθαρρύνει τη διοργάνωση ενημερωτικών εκστρατειών και την ανάληψη πρωτοβουλιών για θεατές αθλητικών αγώνων και οπαδούς, οι οποίες θα τους ενθαρρύνουν να ενστερνιστούν και να προωθήσουν τις κοινές αξίες της ΕΕ με σκοπό την εξάλειψη της βίας στα γήπεδα. Η συμμετοχή των αθλητικών οργανώσεων βάσης είναι ουσιώδης για τον σκοπό αυτό.

37.

Να χρησιμοποιεί, όπου ενδείκνυται, καινοτόμες μεθόδους μη τυπικής και άτυπης μάθησης για τη μεταλαμπάδευση των κοινών αξιών της ΕΕ μέσω του αθλητισμού.

38.

Να συνεχίσει να αναπτύσσει αμοιβαίως επωφελείς σχέσεις και ανταλλαγές μεταξύ των βασικών αθλητικών οργανώσεων από χώρες της ΕΕ και τρίτες χώρες, ανταλλάσσοντας αξίες και αρχές και επισημαίνοντας τη διπλωματική αξία αυτών των σχέσεων μεταξύ λαών.

(1) ST 6952/17

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Πολιτικό πλαίσιο

Ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με το πρόγραμμα εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον αθλητισμό (1η Ιουλίου 2017 - 31 Δεκεμβρίου 2020) (ΕΕ C 189 της 15.6.2017, σ. 5).

Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί στον βίαιο εξτρεμισμό (ΕΕ C 467 της 15.12.2016, σ. 3).

Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για τον ρόλο του τομέα της νεολαίας σε μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης των νέων (ΕΕ C 213 της 14.6.2016, σ. 1).

Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για το ρόλο των προπονητών στην κοινωνία (ΕΕ C 423 της 9.12.2017, σ. 6).

Λευκή Βίβλος της Επιτροπής για τον αθλητισμό [COM(2007) 391 final].

Λευκή Βίβλος της Επιτροπής για το μέλλον της Ευρώπης (2017) (ST6952/17).

Σύσταση του Συμβουλίου για την προώθηση των κοινών αξιών, της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και της ευρωπαϊκής διάστασης της διδασκαλίας (ST5462/18).

Δήλωση του Παρισιού σχετικά με την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της ανεκτικότητας και της αποφυγής των διακρίσεων μέσω της εκπαίδευσης.

10.

Επιτροπή Cult του ΕΚ — Μελέτη για την Ευρωπαϊκή Ταυτότητα (2017).

11.

Επιτροπή Cult του ΕΚ – Διδασκαλία Κοινών Αξιών στην Ευρώπη (2017).

12.

Πρωτοβουλία της Unesco «Εκπαίδευση για τις Αξίες μέσω του Αθλητισμού» (2017).

13.

Διεθνής Χάρτης Φυσικής Αγωγής, Σωματικής Άσκησης και Αθλητισμού, αναθεώρηση (Unesco), 2015.

14.

Αναθεωρημένη Σύσταση αριθ. R (92) 13 Rev της Επιτροπής υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη σχετικά με τον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Αθλητικό Χάρτη (2001).

15.

Συμβούλιο της Ευρώπης, «Χάρτης της Αθλητικής Δεοντολογίας» (αναθεώρηση 2010).

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

		ISSN 1977-0901
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 196

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	61ό έτος 8 Ιουνίου 2018

	V Γνωστοποιήσεις
	ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2018/C 196/11	Προηγούμενη κοινοποίηση συγκέντρωσης (Υπόθεση M.8957 — Silver Lake / ZPG) — Υπόθεση υποψήφια για απλοποιημένη διαδικασία ( 1)	32
2018/C 196/12	Προηγούμενη κοινοποίηση συγκέντρωσης (Υπόθεση M.8922 — Phoenix PIB Austria / Farmexim and Help Net Farma) — Υπόθεση υποψήφια για απλοποιημένη διαδικασία ( 1)	34

	Νομισματική μονάδα	Ισοτιμία
USD	δολάριο ΗΠΑ	1,1836
JPY	ιαπωνικό γιεν	130,26
DKK	δανική κορόνα	7,4483
GBP	λίρα στερλίνα	0,88123
SEK	σουηδική κορόνα	10,2515
CHF	ελβετικό φράγκο	1,1613
ISK	ισλανδική κορόνα	124,30
NOK	νορβηγική κορόνα	9,5013
BGN	βουλγαρικό λεβ	1,9558
CZK	τσεχική κορόνα	25,640
HUF	ουγγρικό φιορίνι	317,36
PLN	πολωνικό ζλότι	4,2603
RON	ρουμανικό λέου	4,6555
TRY	τουρκική λίρα	5,2910
AUD	δολάριο Αυστραλίας	1,5457
CAD	δολάριο Καναδά	1,5313
HKD	δολάριο Χονγκ Κονγκ	9,2868
NZD	δολάριο Νέας Ζηλανδίας	1,6789
SGD	δολάριο Σιγκαπούρης	1,5757
KRW	ουόν Νότιας Κορέας	1 266,42
ZAR	νοτιοαφρικανικό ραντ	15,1353
CNY	κινεζικό ρενμινπί γιουάν	7,5660
HRK	κροατική κούνα	7,3848
IDR	ρουπία Ινδονησίας	16 425,02
MYR	μαλαισιανό ρινγκίτ	4,7036
PHP	πέσο Φιλιππινών	62,175
RUB	ρωσικό ρούβλι	73,3086
THB	ταϊλανδικό μπατ	37,792
BRL	ρεάλ Βραζιλίας	4,5872
MXN	πέσο Μεξικού	24,0536
INR	ινδική ρουπία	79,4380

Περιεχόμενα		Σελίδα
	II Ανακοινώσεις
	ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2018/C 196/01	Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ερωτήσεις και απαντήσεις όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πληροφόρηση των καταναλωτών για τα τρόφιμα	1
2018/C 196/02	Μη διατύπωση αντιρρήσεων σε κοινοποιηθείσα συγκέντρωση (Υπόθεση M.8902 — 3i Group/Deutsche Alternative Asset Management/Attero Holding) ( 1)	15
2018/C 196/03	Μη διατύπωση αντιρρήσεων σε κοινοποιηθείσα συγκέντρωση (Υπόθεση M.8918 — AEA Investors/BCI/Springs) ( 1)	15

	IV Πληροφορίες
	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Συμβούλιο
2018/C 196/04	Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τον ρόλο της νεολαίας στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση	16
2018/C 196/05	Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ανάγκη πρόταξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολο των πολιτικών της ΕΕ	20
2018/C 196/06	Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για την προώθηση των κοινών αξιών της ΕΕ μέσω του αθλητισμού	23
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2018/C 196/07	Ισοτιμίες του ευρώ	27
	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ
2018/C 196/08	Διαδικασία εκκαθάρισης — Απόφαση για την κίνηση διαδικασίας εκκαθάρισης έναντι της Alpha Insurance A/S [Δημοσίευση σύμφωνα με το άρθρο 280 της οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ)]	28
2018/C 196/09	Καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) — Κατάλογος των κρατών μελών που έχουν αποφασίσει την εφαρμογή της οδηγίας PNR σε πτήσεις εντός της ΕΕ όπως αναφέρεται στο άρθρο 2 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/681 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη χρήση των δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) για την πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων (Εάν ένα κράτος μέλος αποφασίσει να εφαρμόσει την παρούσα οδηγία σε πτήσεις εντός της ΕΕ, οφείλει να το ανακοινώσει εγγράφως στην Επιτροπή. Τα κράτη μέλη δύνανται να προβούν σε τέτοια ανακοίνωση, ή να την ανακαλέσουν, ανά πάσα στιγμή. Η Επιτροπή δημοσιεύει την εν λόγω ανακοίνωση και τυχόν ανάκλησή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.)	29
2018/C 196/10	Τροποποίηση Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) — ΕΟΕΣ Ευρωμητρόπολη Lille-Kortrijk-Tournai	30


	(1) Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ