23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/1

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/2

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως τους τίτλους XVII, XVIII και XIX,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2006, περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 (1),

—

έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου 2006/702/ΕΚ, της 6ης Οκτωβρίου 2006, για τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές της Κοινότητας για τη συνοχή (2),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 5ης Ιουλίου 2011, σχετικά με την πέμπτη έκθεση της Επιτροπής όσον αφορά τη συνοχή και τη στρατηγική για την πολιτική συνοχής μετά το 2013 (3),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 23ης Ιουνίου 2011, σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και τις μελλοντικές συνέργειες για αυξημένη αποτελεσματικότητα μεταξύ του ΕΤΠΑ και άλλων διαρθρωτικών ταμείων (4),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 7ης Οκτωβρίου 2010, σχετικά με την πολιτική συνοχής και την περιφερειακή πολιτική της ΕΕ μετά το 2013 (5),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Μαΐου 2010, σχετικά με τη συμβολή της πολιτικής για τη συνοχή στην επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας και των στόχων της ΕΕ για το 2020 (6),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Μαΐου 2010, σχετικά με την υλοποίηση των συνεργειών των διαθέσιμων πόρων για την έρευνα και την καινοτομία στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και ανάπτυξη στις πόλεις και τις περιφέρειες, καθώς και στα κράτη μέλη και την Ένωση (7),

—

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2011, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, τα οποία καλύπτονται από το κοινό στρατηγικό πλαίσιο, και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (COM(2011)0615),

—

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2011, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τον στόχο «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση», και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 (COM(2011)0614),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”: Ένωση καινοτομίας» (COM(2010)0546),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2010, με τίτλο «Συμπεράσματα της πέμπτης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή: το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή» (COM(2010)0642),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Η περιφερειακή πολιτική συμβάλλει στην έξυπνη ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρώπης 2020» (COM(2010)0553),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2010, με τίτλο «Ευρώπη 2020: στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),

—

έχοντας υπόψη το έγγραφο της Επιτροπής, του Μαρτίου 2012, με τίτλο «Εγχειρίδιο για στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας για την ευφυή εξειδίκευση (RIS 3)»,

—

έχοντας υπόψη το έγγραφο του ΟΟΣΑ, του Δεκεμβρίου 2012, με τίτλο «Έκθεση για τη βασισμένη στην καινοτομία ανάπτυξη στις περιφέρειες: ο ρόλος της ευφυούς εξειδίκευσης»,

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη που εξέδωσε η Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τίτλο «Εκ των προτέρων όροι στην πολιτική συνοχής», του Δεκεμβρίου 2012,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 21ης Μαρτίου 2013, με τίτλο «Κατάσταση της Ένωσης καινοτομίας το 2012 — Επιτάχυνση των αλλαγών» (COM(2013)0149),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Σεπτεμβρίου 2013, με τίτλο «Μέτρηση των αποτελεσμάτων της καινοτομίας στην Ευρώπη: Προς έναν νέο δείκτη» (COM(2013)0624),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A7-0462/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικά κατά την παρούσα περίοδο οικονομικής, χρηματοπιστωτικής και κοινωνικής κρίσης, η ΕΕ πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για την ολοκλήρωση της ένωσης καινοτομίας και την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και ότι οι διαθέσιμοι γι’ αυτό πόροι είναι περιορισμένοι, εξαιτίας της δημοσιονομικής στενότητας σε πολλά κράτη μέλη και περιφέρειες, αλλά και σε επίπεδο ΕΕ, και συνεπώς πρέπει να χρησιμοποιηθούν με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι «στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης» σημαίνει εθνικές ή περιφερειακές στρατηγικές καινοτομίας που θέτουν προτεραιότητες με στόχο τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, μέσω της ανάπτυξης και αντιστοίχισης των ισχυρών σημείων της έρευνας και καινοτομίας (Ε&Κ) με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, για την αξιοποίηση νέων ευκαιριών και των εξελίξεων της αγοράς με τρόπο συνεκτικό, αποφεύγοντας ταυτόχρονα την επανάληψη και τον κατακερματισμό των προσπαθειών, και οι οποίες μπορούν να έχουν τη μορφή ενός εθνικού ή περιφερειακού στρατηγικού πλαισίου πολιτικής Ε&Κ (8) ή να περιλαμβάνονται σε αυτό·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας (Ε&Α&Κ) αποτελεί έναν από τους στόχους της πολιτικής συνοχής που υπόκειται σε υποχρεωτική θεματική συγκέντρωση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την περίοδο 20142020·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, για την περίοδο προγραμματισμού 2014–2020, οι περιφέρειες υποχρεώνονται για πρώτη φορά να εκπονήσουν μια στρατηγική για την Ε&Κ, με στόχο την ενίσχυση του περιφερειακού δυναμικού καινοτομίας και τον καλύτερο συντονισμό των δαπανών στον τομέα της Ε&Α&Κ (9)·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτό το πλαίσιο οι περιφέρειες πρέπει να επικεντρωθούν σε λίγες προτεραιότητες ανάλογες με τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους, που θα αποτελέσουν κινητήρια δύναμη για την προαγωγή και ανανέωση της περιφερειακής οικονομίας κατά βιώσιμο τρόπο·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες πρέπει να εκπονήσουν μια στρατηγική ευφυούς εξειδίκευσης μέσω μιας διαδικασίας κριτικής αυτοανάλυσης, σε στενή συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών και με άλλους ενδιαφερόμενους παράγοντες όπως π.χ. ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και άλλα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και επιχειρήσεις (10)·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός της στρατηγικής πρέπει να είναι η μεγιστοποίηση των συνεργειών όλων των μέσων και των επενδύσεων στον τομέα της Ε&Α&Κ, και ιδίως την ενίσχυση των αποτελεσμάτων συνέργειας μεταξύ του προγράμματος Ορίζοντας 2020 και των διαρθρωτικών ταμείων, προκειμένου να καλυφθεί το χάσμα που παρατηρείται μεταξύ των περιφερειών όσον αφορά την καινοτομία·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες πρέπει επίσης να καταρτίσουν επενδυτικά σχέδια για όλα τα περιφερειακά, εθνικά και ενωσιακά κονδύλια που διατίθενται στον τομέα της Ε&Α&Κ και να παρουσιάσουν σε αυτά τον τρόπο της τόνωσης των ιδιωτικών επενδύσεων και τον τρόπο της χρήσης τους για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων της ΕΕ στον τομέα της Ε&Α&Κ τα επόμενα χρόνια·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι περιλήψεις των εν λόγω στρατηγικών, ή τουλάχιστον σχέδια εφαρμογής τους, πρέπει να περιλαμβάνονται στις συμφωνίες εταιρικής σχέσης καθώς και στα επιχειρησιακά προγράμματα·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε περίπτωση μη τήρησης των εν λόγω εκ των προτέρων όρων, η Επιτροπή μπορεί να αναστέλλει τις ενδιάμεσες πληρωμές των χρηματοδοτήσεων του ΕΤΠΑ για τον θεματικό στόχο της ενίσχυσης της Ε&Α&Κ·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, με δεδομένο τον πολυεπίπεδο χαρακτήρα της διακυβέρνησης της περιφερειακής πολιτικής, θα πρέπει να δίνεται στις περιφέρειες η δυνατότητα να προσδιορίζουν τους τρόπους για την εκπλήρωση των εκ των προτέρων όρων·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες δεν πρέπει μόνο να αποκτήσουν μεγαλύτερη εσωτερική συνοχή, αλλά και να ενισχύσουν την αμοιβαία συνεργασία τους, προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο·

1.

αναγνωρίζει ότι η στρατηγική της ευφυούς εξειδίκευσης είναι μια δυναμική και μακροχρόνια διαδικασία, στη διάρκεια της οποίας οι εμπλεκόμενοι παράγοντες πρέπει να μαθαίνουν διαρκώς περισσότερα πράγματα και η οποία θα πρέπει να συνεχιστεί και κατά τη μελλοντική περίοδο προγραμματισμού, αλλά και μετά από αυτήν·

2.

θεωρεί ότι, ανεξάρτητα από την ανάγκη τήρησης του εκ των προτέρων όρου, η ανάπτυξη αυτής της στρατηγικής μπορεί να προσφέρει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σημαντικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της δραστηριότητας των περιφερειών στο πεδίο της Ε&Α&Κ, δεδομένου ότι απαιτεί μια συντονισμένη προσέγγιση και την προσεκτική εξέταση του δυναμικού τους στο πεδίο της καινοτομίας·

3.

καλεί τις περιφέρειες να μην αντιμετωπίζουν τη στρατηγική αυτήν μόνο ως νομική υποχρέωση, αλλά και ως πηγή ευκαιριών· καλεί ως εκ τούτου όλες τις περιφέρειες και τα κράτη μέλη να προωθήσουν δυναμικά την επεξεργασία της στρατηγικής τους για την ευφυή εξειδίκευση, εφόσον δεν το έχουν κάνει ακόμα, ώστε να αποφύγουν το ενδεχόμενο καθυστέρησης της είσπραξης της χρηματοδότησης της ΕΕ για τα σχετικά επιχειρησιακά προγράμματα λόγω έλλειψης της εν λόγω στρατηγικής·

4.

αναγνωρίζει την ανάγκη για πληροφορίες στις περιφέρειες και, κατά συνέπεια, τονίζει τη σημασία που έχει η παροχή συμβουλών και η υποστήριξη που προσφέρουν η ΓΔ REGIO, η ΓΔ RTD και άλλες σχετικές Γενικές Διευθύνσεις, καθώς και η πλατφόρμα στη Σεβίλλη (11), και τις καλεί να αναπτύξουν περαιτέρω τις δραστηριότητές τους· καλεί όλες τις περιφέρειες να χρησιμοποιήσουν περισσότερο την πλατφόρμα αυτήν· υποστηρίζει την πραγματοποίηση τοπικών εκστρατειών ευρείας βάσης για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με τη στρατηγική ευφυούς εξειδίκευσης, ώστε να δοθεί στους ενδιαφερόμενους παράγοντες και στην κοινωνία των πολιτών η δυνατότητα να συμμετάσχουν·

5.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις περιφέρειες κατά τη διαμόρφωση του προβλεπόμενου συστήματος παρακολούθησης κατά τρόπο αποτελεσματικό, με τη χρήση αντιπροσωπευτικών δεικτών, και να παράσχει, ιδίως, δεδομένα που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πανευρωπαϊκές και διεθνείς συγκρίσεις·

6.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι περιφέρειες διαφέρουν πολύ ως προς τα επίπεδα ανάπτυξής τους και τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους· καλεί, για τον λόγο αυτόν, τις περιφέρειες να επιλέξουν τις δραστηριότητες που είναι κατάλληλες για τις ίδιες, εστιάζοντας στην ενίσχυση των χαρακτηριστικών, των δυνατοτήτων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων τους, αντί να αντιγράφουν απλώς τις επιτυχημένες στρατηγικές άλλων περιφερειών·

7.

υπογραμμίζει ότι, παρόλο που κάθε περιφέρεια μπορεί να καταβάλλει προσπάθειες ώστε να είναι στην πρώτη γραμμή ως προς την επινόηση νέων τεχνολογιών με στόχο την κατάκτηση νέων αγορών, μπορεί επίσης, εναλλακτικά, να χρησιμοποιεί ως βάση -και να διαφοροποιεί- ήδη υπάρχουσες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες σε συγγενείς δραστηριότητες, εάν σε αυτόν τον τομέα η μεταφορά γνώσεων είναι μεγαλύτερη («related diversity»)·

8.

τονίζει πόσο σημαντικό είναι, από την άποψη της ενίσχυσης των περιφερειακών οικονομιών, να μην εστιάζεται η προσοχή αποκλειστικά σε συγκεκριμένους τομείς που προσφέρουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αλλά και στη δημιουργία αλυσίδας αξίας, η οποία θα συνδέει όλα τα στάδια της ανάπτυξης και της παραγωγής, από τη βασική έρευνα, μέσω της έρευνας που προσανατολίζεται στην εφαρμογή και της μεταφοράς τεχνολογίας, μέχρι τα συγκεκριμένα αξιοποιήσιμα προϊόντα και την ίδρυση επιχειρήσεων·

9.

παροτρύνει τις περιφέρειες να επενδύουν σε διατομεακές και διατεχνολογικές δραστηριότητες που μπορούν να προσφέρουν οριζόντια αποτελέσματα σε ολόκληρη την περιφερειακή οικονομία, ώστε όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις να μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά και να αντλήσουν οφέλη από αυτό· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, τις περιφέρειες να εκμεταλλευτούν και να ενισχύσουν το δυναμικό ιδίως των κάθε είδους ΜΜΕ οι οποίες, εξ ορισμού, είναι πολύ μικρές, μικρές ή μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις (12), δεδομένου ότι αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως περιφερειακή κινητήρια δύναμη της καινοτομίας και, συνεπώς, έχουν καίρια σημασία για την οικονομία κάθε περιφέρειας·

10.

πιστεύει ότι, κατά την επιλογή των προτεραιοτήτων τους, οι περιφέρειες πρέπει -πέρα από την ενίσχυση των συστημάτων καινοτομίας που διαμορφώνουν με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της προστιθέμενης αξίας- να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών και κοινωνικών προκλήσεων όπως η ανεργία, η φτώχεια, η ενεργειακή ασφάλεια και η δημογραφική αλλαγή·

11.

καλεί τις περιφέρειες να μην εστιάζουν μόνο στην τεχνολογική καινοτομία, αλλά να βασίσουν τη στρατηγική τους σε μια κατά το δυνατόν ευρύτερη ερμηνεία της καινοτομίας· στο πλαίσιο αυτό, ελπίζει ότι θα ληφθεί υπόψη όχι μόνο η καινοτομία υψηλού αλλά και η καινοτομία χαμηλού τεχνολογικού επιπέδου, ακόμα και η μη τεχνολογική καινοτομία, όπως για παράδειγμα η βελτιστοποίηση διαδικασιών ή η αλλαγή των οργανωτικών δομών· παραπέμπει ρητά εν προκειμένω στην κοινωνική και περιβαλλοντική καινοτομία· υπογραμμίζει ότι στόχος των στρατηγικών καινοτομίας θα πρέπει να είναι η τόνωση των καινοτόμων πρακτικών·

12.

γνωρίζει ότι ο ορισμός προτεραιοτήτων, τον οποίο αναλαμβάνουν οι περιφέρειες, συνιστά μια ευαίσθητη διαδικασία· πιστεύει, συνεπώς, ότι η εφαρμογή ενός συστήματος αναθεώρησης θα έδινε στις περιφέρειες τη δυνατότητα να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους· θεωρεί ότι η επιλογή αντιπροσωπευτικών δεικτών προσανατολισμένων στα αποτελέσματα, καθώς και η ποιότητα της συνεισφοράς των συνεργαζόμενων φορέων, αποτελούν αποφασιστικούς παράγοντες για την επιτυχία της στρατηγικής για ευφυή εξειδίκευση και μειώνουν τον κίνδυνο σφαλμάτων κατά τον ορισμό των προτεραιοτήτων·

13.

θεωρεί ότι η ποιότητα της συνεργασίας μεταξύ του κράτους και των σχετιζόμενων παραγόντων στις περιφέρειες ασκεί καθοριστική επίδραση στην επιτυχία της στρατηγικής RIS 3 και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εσφαλμένων επιλογών προτεραιοτήτων·

14.

υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της διαβούλευσης με τις επιχειρήσεις και ιδίως με τις ΜΜΕ, δεδομένου ότι ένα «όραμα καινοτομίας» θα είναι επιτυχημένο μόνο εάν οι επιχειρήσεις διαθέτουν το απαιτούμενο δυναμικό για την υλοποίησή του·

15.

τονίζει την ανάγκη επανεξέτασης και, αν είναι αναγκαίο, διεύρυνσης των διαδικασιών διαβούλευσης και των ομάδων στόχου, ώστε να μην παραβλεφθούν μελλοντικές κινητήριες δυνάμεις της καινοτομίας· θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική τη συμμετοχή μελλοντικών επιχειρηματιών·

16.

καθιστά σαφές ότι, κατά τη διαδικασία δημιουργίας κοινού οράματος και με στόχο τον ενστερνισμό και την ευαισθητοποίηση, είναι θεμελιώδους σημασίας η κατά το δυνατόν στενότερη συνεργασία τοπικών και περιφερειακών παραγόντων διαμόρφωσης πολιτικής, καθώς και πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και κέντρων καινοτομίας, επιχειρήσεων, της κοινωνίας των πολιτών και κοινωνικών φορέων·

17.

επισημαίνει τη σημασία της στενής συνεργασίας εντός του τριγώνου της γνώσης για τη μεταφορά γνώσης, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Έρευνας και Καινοτομίας ή σε συνεργατικούς σχηματισμούς και κέντρα καινοτομίας· υπογραμμίζει εν προκειμένω τη σπουδαιότητα των «επενδύσεων σε κορυφαία ταλέντα»·

18.

καλεί τους ενδιαφερόμενους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα να χρησιμοποιήσουν τις πολυάριθμες ευκαιρίες που προσφέρει το ΕΤΠΑ για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων αυτών κατά την περίοδο 2014-2020, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη της δημιουργίας περιφερειακών «φυτωρίων» καινοτομιών και με την ανάπτυξη συνδέσμων και συνεργειών μεταξύ πανεπιστημίων, άλλων ερευνητικών και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καινοτόμων και δημιουργικών επιχειρηματιών και επιχειρήσεων, παρόχων επιχειρηματικής υποστήριξης και επενδυτών όπως, π.χ. στην περίπτωση των δημιουργικών και πολιτιστικών βιομηχανιών·

19.

θεωρεί ότι, για τη διαδικασία αυτή, πρέπει να διαμορφωθούν οι κατάλληλες δομές και να εξασφαλιστεί μια αποδοτική διαχείριση, καθώς και ότι οι διοικητικές αρχές και τα υπουργεία πρέπει να καλλιεργήσουν ένα πνεύμα συνεργασίας, τόσο μεταξύ τους, όσο και κατά την επαφή τους με επιχειρήσεις και άλλους παράγοντες· καλεί τους περιφερειακούς και εθνικούς φορείς λήψης αποφάσεων και τις αντίστοιχες αρχές να εκσυγχρονίσουν την εσωτερική οργάνωση των εργασιών τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νέας «διαδικασίας επιχειρηματικής ανακάλυψης» και, ιδίως, να ξεκινήσουν έναν εντατικότερο και μακροπρόθεσμο διάλογο με τους εμπλεκόμενους παράγοντες· ενθαρρύνει τις ΜΜΕ, ιδίως εάν δραστηριοποιούνται σε περιφέρειες με μεγάλο ποσοστό τέτοιων επιχειρήσεων, να συνεργαστούν μέσω κατάλληλων διαύλων προκειμένου να ενισχύσουν τον ρόλο τους στη διαδικασία ευφυούς εξειδίκευσης· συνιστά οι πόροι που διατίθενται για τη δημιουργία ικανοτήτων να χρησιμοποιηθούν, εφόσον κριθεί απαραίτητο, για την περαιτέρω ενδυνάμωση των διοικήσεων και των ενδιαφερόμενων παραγόντων·

20.

θεωρεί ότι σε όλες τις σχετιζόμενες περιφερειακές αρχές και φορείς θα πρέπει, αν είναι αναγκαίο, να παρέχονται υψηλής ποιότητας κατάρτιση και σεμινάρια που θα εστιάζουν σε θέματα που αφορούν την εκπόνηση και εφαρμογή στρατηγικών ευφυούς εξειδίκευσης·

21.

επιδοκιμάζει τις επιτυχείς προσπάθειες της Επιτροπής και του ευρωπαίου νομοθέτη για τη βελτίωση του περιβάλλοντος για συνέργειες μεταξύ των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ESIF) και άλλων ενωσιακών προγραμμάτων όπως το COSME και, ιδίως, το Ορίζοντας 2020, για παράδειγμα μέσω εναρμονισμένων τιμών μονάδας ή συνδυαστικής ενίσχυσης (13)·

22.

προτρέπει τις περιφέρειες να αξιοποιήσουν πλήρως όλες τις δυνατότητες χρηματοδότησης, συνεργασίας και επενδύσεων, περιλαμβανομένων των δράσεων προηγούμενου και επόμενου σταδίου (14), ώστε να προωθήσουν τις συνέργειες μεταξύ των ESIF και του Ορίζοντας 2020 και, με τον τρόπο αυτόν, να γεφυρώσουν το χάσμα καινοτομίας μεταξύ των περιφερειών·

23.

καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, τις περιφέρειες εκείνες που υπολείπονται αναφορικά με τη δημιουργία ερευνητικών υποδομών και ικανοτήτων, να προωθήσουν συνεργασίες με ερευνητικά ιδρύματα αριστείας, σύμφωνα με το πνεύμα της «ομαδοποίησης/αδελφοποίησης για την αριστεία», προκειμένου να δημιουργήσουν οι ίδιες κέντρα αριστείας από τα οποία, στο μέλλον, θα επωφεληθεί η περιφερειακή οικονομία στο σύνολό της·

24.

καλεί τις περιφέρειες να ασχοληθούν εντατικά, στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής, με το ζήτημα της προσέλκυσης επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα, δεδομένου ότι το επενδυτικό δυναμικό στον τομέα της Ε&Α&Κ επιδέχεται σαφώς περαιτέρω αύξηση·

25.

καλεί όλους τους περιφερειακούς και εθνικούς παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της στρατηγικής RIS 3, για τον οδικό χάρτη του Ευρωπαϊκού Στρατηγικού Φόρουμ Ερευνητικών Υποδομών (ESFRI), για τα ESIF και για το Ορίζοντας 2020 να συνεργαστούν στενότερα κατά τον σχεδιασμό και τον συντονισμό και, εφόσον απαιτείται, να αναπτύξουν κατάλληλες δομές (15) δικτύωσης των διαφόρων επιπέδων κρατικής δράσης· καλεί τα κράτη μέλη να μοιραστούν τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τις δομές αυτές·

26.

καλεί τις ΓΔ REGIO και RTD να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για να εξασφαλίσουν τη συμβατότητα μεταξύ των προγραμμάτων, ώστε να γίνει δυνατή η διαμόρφωση συνεργειών· υπογραμμίζει ότι πρέπει να δοθεί κοινή υποστήριξη στις εθνικές και περιφερειακές αρχές, που θα βοηθήσει στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των αντίστοιχων στρατηγικών τους· πιστεύει πως οι ΓΔ REGIO και RTD θα συνεργαστούν στενότερα στο επίπεδο αυτό, ιδίως με την έκδοση εγγράφων καθοδήγησης προς τους ενδιαφερόμενους παράγοντες·

27.

επικροτεί όλες τις προσπάθειες για την επέκταση των συμβουλευτικών υπηρεσιών· θεωρεί ότι θα ήταν ωφέλιμο στην ανταλλαγή αυτή να συμπεριληφθούν με τον κατάλληλο τρόπο και οι δυνητικοί αποδέκτες πόρων του προγράμματος Ορίζοντας 2020, καθώς και σχετικοί φορείς παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών·

28.

καλεί τις περιφέρειες να μην περιοριστούν στη βελτίωση των εσωτερικών σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων και δημόσιας διοίκησης, αλλά να αναπτύξουν επίσης συνεργασίες με άλλες περιφέρειες με σκοπό τη συμπλήρωση της αλυσίδας αξίας τους·

29.

τονίζει ότι θα παρασχεθούν περισσότερες ευκαιρίες εάν αναπτυχθεί στενή συνεργασία μεταξύ των εταίρων των Κοινοτήτων Γνώσης και Καινοτομίας (ΚΓΚ) στις περιφέρειες και των αρχών και των οργανισμών που συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των στρατηγικών RIS 3, όπως περιγράφεται στο παράρτημα IV του κανονισμού COM(2011)0615, 2011/0276(COD), C7-0335/2011, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εταιρικών σχέσεων με περιφέρειες που φιλοξενούν υφιστάμενα και δυνητικά κέντρα συστέγασης, όπως οι περιφερειακές κοινότητες καινοτομίας και υλοποίησης (RICs)·

30.

θεωρεί ζωτικής σημασίας οι περιφερειακές στρατηγικές εξειδίκευσης να συμβάλλουν στη δημιουργία νέων ευρωπαϊκών δικτύων αριστείας σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, συντελώντας έτσι στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην αναβάθμιση της διεθνούς εικόνας της·

31.

φρονεί ότι η συνεργασία μεταξύ περιφερειών μπορεί να προσφέρει τεράστιο όφελος, λόγω της μεταφοράς γνώσης και τεχνολογίας, τόσο για τις ίδιες τις περιφέρειες και την οικονομική τους ισχύ, όσο και για την ΕΕ στο σύνολό της· παραπέμπει εν προκειμένω σε εξαιρετικά επιτυχημένες συνεργασίες όπως, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «περιφέρειες γνώσης»·

32.

επισημαίνει ότι πολλές περιφέρειες αποθαρρύνονται από την πολυπλοκότητα των απαιτούμενων δραστηριοτήτων ανάλυσης και εναρμόνισης· ενθαρρύνει τις περιφέρειες να κάνουν χρήση της προβλεπόμενης από τον νομοθέτη επιλογής επένδυσης ποσοστού έως 15 % των πόρων του προγράμματος έξω από το πεδίο του προγράμματος (16)·

33.

υπογραμμίζει ότι οι παραμεθόριες περιοχές έρχονται συχνά αντιμέτωπες με προκλήσεις της ίδιας φύσης λόγω των κοινών εδαφικών χαρακτηριστικών τους· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προβούν στην κατάρτιση διασυνοριακών στρατηγικών ευφυούς εξειδίκευσης και στη δημιουργία διασυνοριακών συνεργατικών σχηματισμών, χρησιμοποιώντας τους πόρους που χορηγούνται στο πλαίσιο της ενωσιακής διαπεριφερειακής συνεργασίας·

34.

επιδοκιμάζει τις επιλογές που προβλέπει το κοινό στρατηγικό πλαίσιο στον τομέα της εδαφικής συνεργασίας (17)· επικροτεί κάθε άλλη μορφή διεθνοποίησης σε μικρή κλίμακα μέσω των περιφερειών και των φορέων που ενεργούν για λογαριασμό τους·

35.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/9

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και 2008/1/ΕΚ, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 (η οδηγία για τη δέσμευση και αποθήκευση CO2) (1),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαρτίου 2013, σχετικά με το μέλλον της δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 στην Ευρώπη (COM(2013)0180),

—

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 27ης Μαρτίου 2013, με τίτλο «Πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030» (COM(2013)0169),

—

έχοντας υπόψη τη δέσμη μέτρων της ΕΕ του Δεκεμβρίου 2008 για το κλίμα και την ενέργεια,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαρτίου 2012, σχετικά με τον Χάρτη Πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος το 2050 (2),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A7-0430/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δέσμευση και αποθήκευση CO2 είναι μια υποσχόμενη τεχνολογία που μπορεί να αποτελεί το μόνο μέσο για την επίτευξη σημαντικών μειώσεων CO2 από βιομηχανικές πηγές και έχει το δυναμικό να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές CO2 από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, απαιτεί όμως επενδύσεις και υλοποίηση έργων επίδειξης σε βιομηχανική κλίμακα ώστε να δοθεί ώθηση στην καινοτομία, να διασφαλιστεί η μείωση του κόστους και να επιβεβαιωθεί η περιβαλλοντική της ασφάλεια·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει ότι τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίσουν να παρέχουν το 75 % του παγκόσμιου μίγματος ενεργειακών πηγών έως το 2030, προτείνει ότι η CCS είναι απαραίτητη προκειμένου να πραγματωθεί σχεδόν το 20 % των μειώσεων CO2 που απαιτούνται μέχρι το 2050, και υποστηρίζει ότι εάν δεν αναπτυχθεί η CCS θα απαιτηθεί ένα επιπρόσθετο 40 % σε επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας για να αποτραπεί η αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από 2 oC·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η CCS αποτελεί τη μόνη τεχνολογία με δυνατότητα σημαντικής μείωσης CO2 από μεγάλους βιομηχανικούς τομείς συμπεριλαμβανομένων της χαλυβουργίας, της τσιμεντοβιομηχανίας, της χημικής βιομηχανίας και των διυλιστηρίων πετρελαίου, και ότι σε συνδυασμό με τη χρήση της βιομάζας για ηλεκτροπαραγωγή έχει τη δυνατότητα να προωθήσει την καθαρή μείωση των εκπομπών CO2·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, με βάση τα υφιστάμενα επίπεδα χρήσης των ορυκτών καυσίμων και τις προβλέψεις για τη μελλοντική χρήση τους, η CCS φαίνεται κεφαλαιώδης για την επίτευξη του στόχου διατήρησης της αύξησης της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο σε λιγότερο από 2 oC·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη της CCS πρέπει να θεωρείται στρατηγική συμπληρωματική στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο πλαίσιο της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2007 οι αρχηγοί κυβερνήσεων της ΕΕ ενστερνίστηκαν τη φιλόδοξη ιδέα να τεθούν σε λειτουργία έως και 12 μονάδες επίδειξης τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 μέχρι το 2015, αλλά δεδομένου ότι η οικονομική τους βιωσιμότητα εξαρτάται από την υψηλή τιμή του άνθρακα, οι συγκεκριμένες φιλοδοξίες δεν μπορούν τώρα να πραγματοποιηθούν·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη της εν λόγω τεχνολογίας δεν πρέπει να αποτελέσει κίνητρο για την αύξηση του μεριδίου των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χάνει το τεχνολογικό της προβάδισμα στον τομέα της CCS και ότι, εφόσον εξετάζεται η χρηματοδότηση ενός μόνο έργου στο πλαίσιο του μηχανισμού NER300 ενώ τα έργα του ευρωπαϊκού ενεργειακού προγράμματος ανάκαμψης έχουν τερματισθεί ή ανασταλεί, δεν διαθέτει πλέον αποτελεσματική πολιτική για την προώθηση της ανάπτυξης εμβληματικών έργων CCS·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το κοινό πρέπει πάντα να έχει πλήρη και σαφή εικόνα των πλεονεκτημάτων και των πιθανών απειλών της CCS πριν από την ανάπτυξη έργων σε εμπορική κλίμακα·

1.

αναγνωρίζει ότι η ανάπτυξη της CCS έχει το δυναμικό να επιτρέψει στην ΕΕ να εκπληρώσει τις φιλοδοξίες της για χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές το 2050 με το μικρότερο δυνατό κόστος και ότι είναι απαραίτητη ιδίως για την απανθρακοποίηση βιομηχανικών κλάδων με υψηλές ανθρακούχες εκπομπές· πιστεύει ότι η CCS θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην ποικιλότητα και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού διατηρώντας και δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης· επιβεβαιώνει ότι καθίσταται επιτακτική ανάγκη να αναπτυχθεί ένα σύνολο εμβληματικών έργων CCS σε όλο το μήκος της αλυσίδας, με σκοπό την εξεύρεση των βέλτιστων και ευνοϊκότερων από οικονομική άποψη λύσεων, και καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει στόχους για την επίτευξη αυτού του στόχου· εκτιμά ότι, δεδομένου ότι απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις, χρειάζονται κι άλλα μέσα, παράλληλα με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής (ΣΕΔΕ) της ΕΕ, για να προωθηθεί η έρευνα και η τεχνική και ασφαλής εφαρμογή της CCS·

2.

θεωρεί ότι, παρόλο που η CCS μπορεί να αποτελεί μέρος της λύσης για την επίτευξη των στόχων όσον αφορά τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θα ήταν ακόμη καλύτερο αν τα κράτη μέλη μπορούσαν να επιτύχουν αυτούς τους στόχους χωρίς τη χρήση της CCS·

3.

καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της CCS όχι μόνο σε σχέση με την παραγωγή ενέργειας από άνθρακα και φυσικό αέριο αλλά επίσης σε πολλούς βιομηχανικούς κλάδους όπως τη χημική βιομηχανία, τη μεταλλουργία, τη χαλυβουργία, την τσιμεντοβιομηχανία και τα διυλιστήρια· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να αντιμετωπίσει το θέμα της ανάπτυξης της CCS μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια το 2030 και ότι πρέπει να παρουσιάσει προτάσεις για την προώθηση της έγκαιρης κατασκευής εμβληματικών έργων CCS·

4.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα μεγάλης εμβέλειας με σκοπό την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και της χρήσης τεχνολογιών για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ώστε να προσανατολίσουν τις αναπτυσσόμενες οικονομίες προς εναλλακτικές λύσεις μικρότερης έντασης άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης, για παράδειγμα, της CCS·

5.

θεωρεί ότι το σχέδιο δράσης για τον χάλυβα πρέπει να κάνει ειδική αναφορά στην ανάγκη ανάπτυξης εμβληματικών έργων τεχνολογιών CCS σε αυτόν τον τομέα·

6.

αναγνωρίζει ότι η εφαρμογή της CCS δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη στήριξη από τα κράτη μέλη και ιδιώτες επενδυτές, και ότι τα πρώτα έχουν το απόλυτο και κυρίαρχο δικαίωμα να ενθαρρύνουν ή να αποτρέψουν την εφαρμογή της· παρατηρεί ότι, ενώ ορισμένα κράτη μέλη έχουν δηλώσει ότι δεν αναμένουν να διαδραματίσει η CCS κάποιο ρόλο στις στρατηγικές τους για τη μείωση των εκπομπών, το γεγονός αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει την ανάληψη πρωτοβουλιών από όσα κράτη μέλη θεωρούν ότι αυτή η τεχνολογία μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στη μετάβασή τους σε οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

7.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει τη θέσπιση νομοθεσίας που θα απαιτεί από κάθε κράτος μέλος την κατάρτιση στρατηγικής χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών για το 2050· προτείνει την ανανέωση των εν λόγω οδικών χαρτών ανά πέντε έτη· αναμένει ότι στους οδικούς χάρτες θα αναφέρεται εάν και με ποιον τρόπο προτίθεται να αξιοποιήσει τη CCS το εκάστοτε κράτος μέλος·

8.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να συντάξουν και να δημοσιεύσουν εθνικούς χάρτες πορείας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών πριν από τη διάσκεψη της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος το 2015·

9.

τονίζει ότι, σε απουσία υψηλής τιμής του άνθρακα, τα κράτη μέλη που έχουν ως στόχο να προωθήσουν την ανάπτυξη της CCS θα πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο παρέχοντας διαφανή ροή εσόδων και άλλη παρόμοια οικονομική στήριξη προκειμένου να διασφαλίσουν την κατασκευή και λειτουργία εμβληματικών έργων, επιτρέποντας παράλληλα στους φορείς εκμετάλλευσης, οι οποίοι αντιμετωπίζουν υψηλά κόστη πρωτοπορίας, να εξασφαλίσουν την απόδοση της επένδυσής τους· παρατηρεί ότι ενδέχεται να απαιτηθούν οι κατάλληλες κανονιστικές ρυθμίσεις προκειμένου να αναπτυχθεί η CCS σε εμπορική βάση· αναγνωρίζει την ανάγκη της τήρησης των προτύπων περιβαλλοντικής ασφάλειας·

10.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού επενδυτικού ταμείου βιομηχανικής καινοτομίας προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη καινοτόμων και φιλικών προς το κλίμα τεχνολογιών, όπως τα εμβληματικά έργα CCS, άλλες καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών CO2 και μέτρα για τη μείωση των εκπομπών CO2 από ενεργοβόρες βιομηχανίες και τις διεργασίες τους· υποστηρίζει ότι αυτά δεν θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν από την πώληση δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι τούτο δεν πρέπει να οδηγήσει σε νέες απαιτήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ· αναγνωρίζει ότι κατά τη διαμόρφωση των παραμέτρων για τη χρήση ενός τέτοιου ταμείου πρέπει να ληφθεί υπόψη η εμπειρία από τους περιορισμούς και τη δυσκαμψία του υπάρχοντος χρηματοδοτικού μηχανισμού NER300·

11.

θεωρεί ότι οι πολιτικές και οι στρατηγικές για τη CCS πρέπει να θεσπίζονται μόνο εφόσον διαπιστώνεται βάσει αξιόπιστων στοιχείων ο θετικός αντίκτυπός τους στο περιβάλλον, στη σταθερότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, στην ευρωπαϊκή απασχόληση και στην εξασφάλιση προσιτών τιμών ενέργειας για τους πολίτες και τη βιομηχανία·

12.

θεωρεί ότι η πιο μακροπρόθεσμη στήριξη της CCS πρέπει κατά βάση να προέλθει από ένα κατάλληλο μήνυμα από την τιμή του CO2· προτείνει να διευκολύνει η Επιτροπή την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις ενδεχόμενες επιλογές, διενεργώντας ανάλυση ενός συστήματος που θα απαιτεί την αγορά πιστοποιητικών CCS τα οποία θα αποδεικνύουν τις εκπομπές CO2 που αποφεύχθηκαν, μέσω αποθήκευσης ή επεξεργασίας, ως ποσοστό του ανάλογα με το διοξείδιο του άνθρακα που βρίσκεται ενσωματωμένο στα ορυκτά καύσιμα που τοποθετούνται στην αγορά·

13.

ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει κατευθύνσεις για τα κράτη μέλη όσον αφορά διάφορους χρηματοδοτικούς και άλλους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να εφαρμόσουν για τη στήριξη και την κινητροδότηση της CCS και για την πρόσβαση σε κεφάλαια στήριξης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

14.

σημειώνει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να απαγορεύσει τη χορήγηση δανείων για την κατασκευή σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που θα χρησιμοποιούν άνθρακα και θα εκπέμπουν πάνω από 550 g CO2/kWh· τονίζει ότι αν δεν υπάρξει οικονομική στήριξη για την ανάπτυξη της CCS, η θέσπιση αυστηρών προτύπων επιδόσεων για τις εκπομπές δεν θα οδηγήσει στα αναμενόμενα αποτελέσματα·

15.

θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα της ΕΕ για την υποστήριξη της επίδειξης της CCS σε προ-εμπορική κλίμακα σε αυτούς τους βιομηχανικούς τομείς·

16.

εκτιμά την ενθάρρυνση που παρέχεται από την κυβέρνηση της Νορβηγίας σε έργα CCS στην ΕΕ και εκφράζει την επιθυμία κατά τη διαπραγμάτευση της επόμενης περιόδου προγραμματισμού να υποβληθεί αίτηση χρηματοδοτικής στήριξης για τα εμβληματικά έργα CCS·

17.

ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τα οφέλη της έγκρισης και ανάπτυξης του πιλοτικού έργου CCS της Ciuden στην Ισπανία, το οποίο έχει λάβει χρηματοδοτική στήριξη 100 εκατομμυρίων ευρώ από πηγές της ΕΕ, ως μια ευρωπαϊκή εγκατάσταση δοκιμής τεχνολογιών δέσμευσης και ενδοχώριας αποθήκευσης CO2·

18.

αναγνωρίζει ότι σημαντική εξοικονόμηση δημοσιονομικών πόρων μπορεί να επέλθει με τη δημιουργία συστάδων βιομηχανικών εγκαταστάσεων με CCS που θα διαθέτουν κοινούς αγωγούς ή άλλα συστήματα μεταφοράς CO2· θεωρεί ότι δεν είναι γενικά δυνατό να υπάρχει η απαίτηση από τους φορείς εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων να λαμβάνουν υπόψη τις μελλοντικές απαιτήσεις άλλων εγκαταστάσεων και ότι μεγάλες επενδύσεις όπως αγωγοί ζεύξης που θα παρέχουν τελικά τη δυνατότητα μεταφοράς CO2 από διάφορες πηγές θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μέσω συμπράξεων μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα· τονίζει ότι τα κράτη μέλη που επιδιώκουν την εφαρμογή της CCS μπορούν να διαδραματίσουν άμεσο ρόλο διασφαλίζοντας την παροχή συστημάτων μεταφοράς CCS και καθορίζοντας τη διαθεσιμότητα των υποδομών αποθήκευσης·

19.

ζητεί την ανάπτυξη στενότερης συνεργασίας με τις ΗΠΑ και τον Καναδά, υπό μορφή ανταλλαγής τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών, με βάση τις δραστηριότητες CCS που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του διαλόγου ΗΠΑ-Καναδά για την καθαρή ενέργεια·

20.

επιμένει ότι οι νέες τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών δεν πρέπει να θεωρούνται ανταγωνιστικές αλλά συμπληρωματικές μεταξύ τους· τονίζει ότι τόσο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και η CCS έχουν να διαδραματίσουν το ρόλο τους στο μελλοντικό ενεργειακό μίγμα της ΕΕ και ότι η CCS δεν πρέπει να αποβαίνει σε βάρος της επίτευξης του υποχρεωτικού στόχου της ΕΕ για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· ζητεί να προταθούν μέτρα για την προώθηση της χρήσης και των δύο τεχνολογιών εντός του πλαισίου για την ενέργεια και το κλίμα το 2030·

21.

παρατηρεί ότι η γεωλογία της Ευρώπης μπορεί να προσφέρει αφθονία δυνητικών θέσεων για τη μόνιμη παγίδευση μεγάλων ποσοτήτων CO2, μεταξύ άλλων κάτω από τη Βόρειο Θάλασσα, μακριά από κατοικούμενες περιοχές· υποστηρίζει τα μέτρα και τη χρηματοδότηση της ΕΕ προκειμένου να θεσπιστεί ένας κοινός ορισμός για τα χαρακτηριστικά των θέσεων αποθήκευσης, να εντοπιστούν κατάλληλες θέσεις αποθήκευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, να αναπτυχθούν πιλοτικά έργα και να προετοιμαστούν θέσεις για αποθήκευση σε εμπορική βάση στην επικράτεια των κρατών μελών που υποστηρίζουν την ιδέα·

22.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την παραγωγή ενός ευρωπαϊκού άτλαντα δυνητικών θέσεων αποθήκευσης CO2·

23.

αναγνωρίζει ότι το άρθρο 6 του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου έχει τροποποιηθεί με αποτέλεσμα να μην αποτελεί πλέον εμπόδιο στη διασυνοριακή μεταφορά CO2 για παγίδευση· επισημαίνει ωστόσο ότι η κύρωση της αλλαγής αυτής θα μπορούσε να χρειαστεί πολλά χρόνια· καλεί την Επιτροπή να αποσαφηνίσει κατά πόσον υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες θα επιτρέψει τη διασυνοριακή μεταφορά CO2 πριν από την κύρωση του Πρωτοκόλλου·

24.

παρατηρεί την ανησυχία ορισμένων ενδιαφερόμενων φορέων αξιοποίησης της CCS, ότι οι απαιτήσεις και οι ευθύνες τις οποίες καλούνται να επωμισθούν για τη γεωλογική αποθήκευση CO2 σε θέσεις εγκεκριμένες από τα κράτη μέλη δεν επιδέχονται ποσοτικοποίηση και είναι υπερβολικές· υπενθυμίζει, ωστόσο, το καθεστώς ευθύνης για την αποθήκευση CO2 που ορίζεται στην οδηγία για τη γεωλογική αποθήκευση CO2 (οδηγία CCS) καθώς και τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στους κατόχους άδειας αποθήκευσης·

25.

αποδέχεται πλήρως ότι πρέπει να αποφευχθεί η οποιαδήποτε ακούσια αποδέσμευση CO2 από θέσεις αποθήκευσης και να προστατευθεί η περιβαλλοντική ακεραιότητα του έργου σύμφωνα με το άρθρο 1 της οδηγίας CCS· καλεί την Επιτροπή να προσφέρει καθοδήγηση σχετικά με τον βαθμό στον οποίο οι λεπτομέρειες των συμφωνιών συμμόρφωσης πρέπει να καθορίζονται εκ των προτέρων μέσω διαπραγματεύσεων μεταξύ των επίδοξων φορέων εκμετάλλευσης και των αρμόδιων αρχών των εμπλεκόμενων κρατών μελών·

26.

επισημαίνει ότι η οδηγία CCS προσφέρει στα κράτη μέλη μεγάλη ευελιξία όσον αφορά τον καθορισμό της χρηματικής εγγύησης που θα παρέχουν οι φορείς εκμετάλλευσης της CCS και την περίοδο πριν από την οποία η ευθύνη για μια κλειστή θέση αποθήκευσης μεταβιβάζεται στην αρμόδια αρχή· θεωρεί ότι τα κράτη μέλη που επιδιώκουν να προωθήσουν την CCS πρέπει να διαδραματίσουν πιο έντονο επιχειρηματικό ρόλο και να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθυνών από αυτό που παρατηρείται στην παρούσα φάση·

27.

καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τα έγγραφα καθοδήγησης της οδηγίας CCS προκειμένου να αποσαφηνιστούν τα εν λόγω σημεία·

28.

θεωρεί πως η απαίτηση της οδηγίας CCS ότι σε περίπτωση διαρροής CO2 οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να επιστρέψουν τα δικαιώματα, δεν λαμβάνει υπόψη τις απαιτούμενες δαπανηρές επανορθωτικές προσπάθειες· φοβάται ότι η υποχρέωση αυτή αποτελεί ένα πρόσθετο εμπόδιο στις προσπάθειες για την ανάπτυξη της CCS· καλεί την Επιτροπή να προτείνει στο πλαίσιο της αξιολόγησης της οδηγίας CCS την αναθεώρησή της·

29.

επιμένει ότι δεν είναι πλέον αποδεκτό να πραγματοποιούνται επενδύσεις σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις που είναι πολύ πιθανό να εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες CO2 χωρίς να εξετάζονται τρόποι περιορισμού αυτών των εκπομπών στο μέλλον·

30.

επισημαίνει ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, η πλειονότητα των ευρωπαίων πολιτών εξακολουθούν να μην γνωρίζουν για τη CCS αλλά ότι όσοι γνωρίζουν για αυτή είναι πιθανότερο να ταχθούν υπέρ αυτής· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη να βελτιώσουν την επικοινωνία ώστε να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη σχετικά με τη CCS, και πιστεύει ότι η ευρύτερη κατανόηση της CCS είναι απαραίτητη για να γίνει αποδεκτή από το κοινό και, τελικά, να υλοποιηθεί·

31.

σημειώνει ότι τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να αξιολογούν με διαφορετικό τρόπο τις διατάξεις της οδηγίας CCS που καθιστούν υποχρεωτική την αξιολόγηση της ικανότητας δέσμευσης, μεταφοράς και αποθήκευσης πριν από τη χορήγηση αδειών λειτουργίας στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής·

32.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει ότι, στα κράτη μέλη που έχουν αποφασίσει να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία CCS, μπορεί να τεθεί ως όρος κατασκευής ότι όλοι οι νέοι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλών εκπομπών που υπερβαίνουν ένα κοινά αποδεκτό μέγεθος θα πρέπει να προετοιμάζονται επαρκώς για την εφαρμογή της CCS, ή άλλων μέτρων για τη σημαντική μείωση των εκπομπών CO2, εκτός και αν διαθέτουν σύστημα για την κάλυψη του φορτίου αιχμής ή αν το κράτος μέλος έχει συμμορφωθεί με τη νομοθετική απαίτηση δημοσίευσης ενός χάρτη πορείας στον οποίο αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο θα εκπληρώσει τους στόχους μείωσης του CO2 μέχρι το 2050 χωρίς να αξιοποιήσει την CCS·

33.

καλεί την Επιτροπή να προβεί στην ανάλυση και την υποβολή έκθεσης σχετικά με τον βαθμό στον οποίο θα χρειαζόταν να εφαρμοστεί η CCS πριν από ορισμένες σημαντικές ημερομηνίες, για παράδειγμα έως το 2030, ούτως ώστε να μπορεί η CCS να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών έως το 2050·

34.

επικροτεί διάφορες πρωτοβουλίες που έχουν στόχο τη χρήση του CO2 με τέτοιον τρόπο ώστε να μειώνονται οι συνολικές εκπομπές στην ατμόσφαιρα και να δημιουργούνται εναλλακτικά προϊόντα όπως βιώσιμα καύσιμα για τις μεταφορές· ειδικότερα, καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει επειγόντως τις δυνατότητες ασφαλούς χρήσης CO2 για να βελτιωθεί η απόληψη πετρελαίου και φυσικού αερίου στο εσωτερικό της ΕΕ·

35.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/14

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Δεκεμβρίου 2012 με τίτλο «Σχέδιο δράσης 2012-2020 για την ηλ-υγεία — καινοτομική υγειονομική περίθαλψη για τον 21ο αιώνα» (COM(2012)0736),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 30ής Απριλίου 2004 με τίτλο «ηλ-υγεία (ηλεκτρονική υγεία) — βελτίωση των υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους πολίτες της Ευρώπης: Σχέδιο δράσης για έναν Ευρωπαϊκό Χώρο ηλ-Υγείας» (COM(2004)0356),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 2008, περί της διασυνοριακής διαλειτουργικότητας των συστημάτων ηλεκτρονικών μητρώων υγείας (2008/594/ΕΚ),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Νοεμβρίου 2008, με τίτλο «Τηλεϊατρική, προς όφελος των ασθενών, των συστημάτων υγείας και της κοινωνίας» (COM(2008)0689),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις στρατηγικές για την ηλεκτρονική υγεία, του Ιανουαρίου 2011, με τίτλο «Ευρωπαϊκές χώρες στην πορεία τους προς την επίτευξη των εθνικών υποδομών για την ηλ-υγεία» (1),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0443/2013),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότιμη πρόσβαση όλων σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένο θεμελιώδες δικαίωμα, ιδίως στην ΕΕ·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη είναι πολύ συχνά περιορισμένη λόγω οικονομικών ή περιφερειακών περιορισμών (π.χ. στις αραιοκατοικημένες περιοχές), και ότι τα συστήματα ηλεκτρονικής υγείας μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην απάμβλυνση των ανισοτήτων αυτών··

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπιστοσύνη των ασθενών στις υπηρεσίες υγείας που τους παρέχονται είναι καθοριστικής σημασίας για τη διασφάλιση υγειονομικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 168 της Συνθήκης, η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία συμπληρώνει τις εθνικές πολιτικές, αποβλέπει στη βελτίωση της δημόσιας υγείας, καθώς και στην πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας σε όλες τις μορφές της και στην αποτροπή των πηγών κινδύνου για την σωματική και πνευματική υγεία·

E.

λαμβάνοντας υπόψη, ως εκ τούτου, ότι η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας συνίσταται στη συνδρομή προς όλες τις αρμόδιες αρχές σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό ή κρατικό επίπεδο να συντονίσουν τις προσπάθειές τους επί του θέματος και στη στήριξη της δράσης τους στους τομείς όπου η παρέμβασή της μπορεί να συνεισφέρει προστιθέμενη αξία, με σκοπό τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ύφεση συνεπάγεται περικοπές στους εθνικούς προϋπολογισμούς για την υγεία, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να εξευρεθούν λύσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και, κατ’ επέκταση, για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλεκτρονική υγεία θα πρέπει να αποτελεί έναν αποτελεσματικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο παροχής υγειονομικής περίθαλψης στους ασθενείς, που να αποσκοπεί στη μείωση των ιατρικών τους εξόδων χωρίς να επιβαρύνονται αδικαιολόγητα τα υφιστάμενα εθνικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν η πρόσβαση σε συνδέσεις διαδικτύου υψηλής ταχύτητας δεν βελτιωθεί παράλληλα με την ανάπτυξη των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας, οι ανισότητες που προκύπτουν από το ψηφιακό χάσμα θα εξελιχθούν σε ανισότητες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορετικές οργανωτικές και πολιτισμικές προσεγγίσεις όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης ανά κράτος μέλος είναι καίριας σημασίας·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αντιμετωπίζουμε πολλαπλές διασυνοριακές προκλήσεις στον τομέα της υγείας·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση της κινητικότητας των πολιτών στο πλαίσιο των συστημάτων υγείας της χώρας τους, καθώς και ότι παρατηρείται πιο συχνά το φαινόμενο ορισμένοι εξ αυτών να αναζητούν ιατρική αγωγή εκτός της χώρας κατοικίας τους·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 5 της οδηγίας 2011/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, η δράση της Ένωσης δεν θίγει ρυθμίσεις και διατάξεις των κρατών μελών σχετικά με τη χρήση των γλωσσών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ασθενείς δεν υποβάλλονται στην ταλαιπωρία της περιττής επανάληψης κλινικών εξετάσεων που ήδη βρίσκονται στον ιατρικό τους φάκελο και είναι προσβάσιμες από τους επαγγελματίες που μπορούν να τους παρέχουν υπηρεσίες σε διάφορους τόπους·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες των πληροφοριών και της επικοινωνίες (ΤΠΕ) έχουν φτάσει σε επίπεδο ωριμότητας ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν στα συστήματα της ηλεκτρονικής υγείας και ότι τούτο επιτυγχάνεται σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ, αποφέροντας πολλαπλά οφέλη σε εθνικό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση της ασφάλειας του ασθενούς, τη διευκόλυνση μιας ολιστικής προσέγγισης της περίθαλψης, την ενθάρρυνση της ανάπτυξης της εξατομικευμένης ιατρικής και την αύξηση της αποτελεσματικότητάς της και, συνακόλουθα, την ενίσχυση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης·

ΙΕ.

ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω επενδύσεις στους τομείς της έρευνας, της ανάπτυξης, της αξιολόγησης και της παρακολούθησης ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα συστήματα ηλεκτρονικής υγείας, και ιδίως οι κινητές εφαρμογές, αποφέρουν θετικά αποτελέσματα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ τεχνικού προσωπικού ΤΠΕ, καταναλωτών, ασθενών, ατόμων που παρέχουν άτυπη φροντίδα, επαγγελματιών στον τομέα της υγείας γενικά και ιατρών ειδικότερα, καθώς και των δημόσιων υγειονομικών αρχών·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι επιτυχείς πρωτοβουλίες και έργα στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας, όπως το epSOS ή η πρωτοβουλία «Εικονική Ανθρώπινη Φυσιολογία», έχουν καταδείξει τη μεγάλη αξία των λύσεων ηλεκτρονικής υγείας·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία των βάσεων δεδομένων, (όπως το υπολογιστικό νέφος), της θέσης διατήρησής τους και της ευθύνης φύλαξής τους· και ότι η ασφάλεια των στοιχείων αυτών πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα·

ΙΘ.

εκτιμώντας ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις νομικές πτυχές και στη προστασία των δεδομένων που συνδέονται με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίας υγείας και ότι καθώς τα σχετικά με την υγεία των ασθενών δεδoμένα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα, είναι απαραίτητο να βρεθεί η σωστή υπηρεσία μεταξύ προστασίας των δεδομένων και πρόσβασης σε αυτά και να οριοθετηθεί σαφώς το ζήτημα της ευθύνης·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται ρυθμιστικά πλαίσια για την ηλεκτρονική υγεία σε όλα τα κράτη μέλη·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας σχετικά με την ορθή χρήση των δεδομένων των ασθενών·

ΚΒ.

εκτιμώντας ότι είναι απαραίτητο να ενθαρρυνθεί η χρήση, σε ενωσιακό επίπεδο, κανόνων εκπόνησης συστημάτων ηλ-υγείας και να εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητά τους σε όλα τα κράτη μέλη, ώστε να είναι αποτελεσματικά σε ευρωπαϊκό και σε διασυνοριακό επίπεδο, μεριμνώντας ταυτόχρονα ώστε αυτές οι ενέργειες τυποποίησης να αφορούν αποκλειστικά αυτή τη διαλειτουργικότητα και να μη δημιουργήσουν μονοπωλιακή κατάσταση προς όφελος ενός επιχειρηματία·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν διαθέτουν όλοι οι πολίτες και οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν εργαλεία ΤΠ ούτε τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να μπορούν να επωφελούνται από τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας·

ΚΔ.

εκτιμώντας, συνεπώς, ότι για να παρέχονται σε όλους τους φορείς οι απαραίτητες γνώσεις και οι δεξιότητες που απαιτούνται για την εξοικείωσή τους με την ηλεκτρονική υγεία·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου επιβίωσης και της ειδικής ευαισθησίας του φύλου σε ορισμένες ασθένειες, οι γυναίκες επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από χρόνιες παθήσεις και νοσήματα που προκαλούν αναπηρία·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες απαιτείται μια διεπιστημονική προσέγγιση·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λύσεις ηλεκτρονικής υγείας έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στη βελτίωση της ευζωίας των ασθενών, και ιδίως εκείνων που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες, διότι καθιστούν ευκολότερη την κατ’ οίκον περίθαλψή τους·

1.

χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική υγεία 2012-2020: καινοτομική υγειονομική περίθαλψη για τον 21ο αιώνα», το οποίο επικαιροποιεί το προηγούμενο σχέδιο δράσης που είχε εγκριθεί το 2004, με τη θέσπιση περαιτέρω δράσεων, ιδίως για τη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, τη μείωση των δαπανών υγείας και την εξασφάλιση μεγαλύτερης ισότητας μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών· παροτρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την γενικευμένη υιοθέτηση της ηλεκτρονικής υγείας στην ΕΕ·

2.

θεωρεί ότι, παρά τις ελλείψεις της, η ηλεκτρονική υγεία διαθέτει μεγάλο δυναμικό και θα μπορούσε να ωφελήσει τους επαγγελματίες που παρεμβαίνουν στον τομέα της υγείας, τους ασθενείς, τα άτομα που παρέχουν άτυπη φροντίδα και τις ίδιες τις αρμόδιες αρχές·

3.

επισημαίνει τις δυνατότητες που παρέχουν οι εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας για τη διαμόρφωση αποκεντρωμένων πολιτικών υγειονομικής περίθαλψης, είτε σε περιφερειακό είτε σε τοπικό επίπεδο, και την προσαρμογή των πολιτικών για την υγειονομική περίθαλψη στις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες·

4.

θεωρεί ότι η παροχή των απαραίτητων εργαλείων για την αξιοποίηση των δημόσιων δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, θα διευκολύνει την καλύτερη κατανόηση της σχέσης οφελών/κινδύνου, την πρόβλεψη δυσμενών συμβάντων και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αξιολόγησης των τεχνολογιών του τομέα της υγείας·

5.

τονίζει ότι οι εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας πρέπει να είναι προσβάσιμες από όλους και ότι κατά την ανάπτυξη προϊόντων ή εφαρμογών λογισμικού, η προσβασιμότητα θα πρέπει να αποτελεί υποχρεωτική προϋπόθεση ώστε να προλαμβάνονται τυχόν ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση·

6.

συνιστά τη λήψη των απαραίτητων μέτρων για την κάλυψη του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των διαφόρων περιοχών των κρατών μελών ώστε να διασφαλίζεται ότι η πρόσβαση και η χρήση ποιοτικών υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας δεν θα αποτελούν πηγή κοινωνικής ή εδαφικής ανισότητας και ότι θα ωφελούν ισότιμα όλους τους πολίτες της ΕΕ, καθώς θα φθάνουν τόσο στα άτομα που είναι εξοικειωμένα με τις ΤΠΕ όσο και σε αυτά τα οποία άλλως θα αποκλείονταν ή θα υποεξυπηρετούντο από τα εθνικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης·

7.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ισότιμη πρόσβαση των γυναικών στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας, όχι μόνο ως ασθενών αλλά και ως παρόχων φροντίδας (επαγγελματιών ή μη), ειδικών στις ΤΠΕ και παραγόντων χάραξης πολιτικής· τονίζει ότι οι γυναίκες συμμετέχουν σε όλα τα επίπεδα του τομέα της υγείας καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους·

8.

καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει και να προωθήσει υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας που έχουν σχεδιαστεί για την παροχή (άτυπης) οικογενειακής φροντίδας από μέλη της οικογένειας, έτσι ώστε να τις στηρίζει στα, συχνά, βαριά αυτά καθήκοντα και να τους επιτρέπει να παρέχουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα·

9.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να προσχωρήσουν οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας σε μια «κουλτούρα ηλεκτρονικής υγείας» καθώς και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την αυτονόμηση των ασθενών και την εμπιστοσύνη τους στην ηλ-υγεία·

10.

υπογραμμίζει σχετικά τη σημασία της ενίσχυσης του ρόλου των επαγγελματιών του χώρου της υγείας, καθώς και των ασθενών και των οργανώσεών τους, για την εφαρμογή και την ανάπτυξη του σχεδίου δράσης ηλ-υγεία·

11.

τονίζει, ιδιαιτέρως την ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι οι ασθενείς θα έχουν τη δυνατότητα να συμβουλεύονται και να χρησιμοποιούν πληροφορίες σχετικά με την υγεία τους και ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν στους ασθενείς ιατρικές γνώσεις ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική εφαρμογή των εργαλείων ηλεκτρονικής υγείας·

12.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στον ψηφιακό γραμματισμό και την τεχνική κατάρτιση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα εργαλεία ηλεκτρονικής υγείας, ιδίως η τηλεϊατρική, είναι πράγματι αποτελεσματικά και προσιτά στο σύνολο του πληθυσμού·

13.

εκφράζει έντονη αποδοκιμασία, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η τρέχουσα κρίση ανταγωνιστικότητας στην Ένωση, για τις προτεινόμενες περικοπές στη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», για την ευρυζωνικότητα και τις ψηφιακές υπηρεσίες· ελπίζει ότι η χρηματοδότηση για τον τομέα αυτό στο πλαίσιο του «Ορίζοντας 2020» θα διατηρηθεί· ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να κάνουν αποδοτική χρήση των κονδυλίων της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της ηλ-υγείας, χωρίς να μειωθούν τα κεφάλαια που διατίθενται για τις παραδοσιακές υπηρεσίες υγείας και χωρίς π.χ. να κλείσουν τυχόν δημοτικά νοσοκομεία και να ανταλλάσσουν στοιχειώδεις γνώσεις για την υγεία·

14.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τους απαιτούμενους οικονομικούς, υλικούς και ανθρώπινους πόρους ώστε να διασφαλιστεί ότι η πρόσβαση στις υπηρεσίες ηλ- υγείας και η χρήση αυτών δεν συνεπάγονται αύξηση των ήδη υφιστάμενων εδαφικών ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση στις υπηρεσίες ΤΠΕ·

15.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τα διαρθρωτικά ταμεία ώστε να βελτιώσουν τη διαδικτυακή συνδεσιμότητα και να περιορίσουν το ψηφιακό χάσμα·

16.

ζητεί από την Επιτροπή να στηρίξει τις εν λόγω προσπάθειες μέσω του Ψηφιακού Θεματολογίου για την Ευρώπη, να διευκολύνει τη χρήση των αντίστοιχων κεφαλαίων για τον σκοπό αυτό, παρέχοντας ταυτόχρονα σαφείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη χρηματοδότηση, ώστε να στηρίξει άμεσα τους τομείς των ΤΠΕ και της υγείας και να αναπτύξει περαιτέρω τη συνεργασία της με φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών με στόχο την προώθηση της ευρυζωνικής χαρτογράφησης·

17.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν νέα εργαλεία ηλεκτρονικής υγείας, τα οποία θα είναι προσβάσιμα και φιλικά ως προς τη χρήση τους για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία·

18.

καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει λύσεις ηλ- υγείας για τις απομονωμένες γυναίκες, όχι μόνο για εκείνες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, αλλά και για τις απομονωμένες και περιορισμένες στο σπίτι γυναίκες που στερούνται της απαιτούμενης κινητικότητας και/ή (κοινωνικής) υποστήριξης, έτσι ώστε να διατηρήσουν την υγεία και την ευεξία τους·

19.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση των διαφόρων ενδιαφερομένων με στόχο την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών·

20.

ζητεί τη δημιουργία μιας πλατφόρμας συνεργασίας στον τομέα της έρευνας μεταξύ των ασθενών, του ακαδημαϊκού χώρου, της βιομηχανίας και των επαγγελματιών με στόχο την εξασφάλιση της εφαρμογής μιας αποτελεσματικής και χωρίς αποκλεισμούς πολιτικής για την ηλ- υγεία·

21.

τονίζει ότι η ανάπτυξη των εφαρμογών ηλ-υγείας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης και της επαναχρησιμοποίησης σχετικών με την υγεία δεδομένων, απαιτεί μέτρα σε σχέση με την εμπιστευτικότητα, την προστασία των δεδομένων, την ευθύνη και την επιστροφή των δαπανών, με στόχο την εξασφάλιση της προστασίας των ευαίσθητων δεδομένων από τον κίνδυνο δικτυοπαραβίασης ή άλλων μορφών κατάχρησης· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να δρομολογήσει μελέτη σχετικά με τις νομικές πτυχές των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας·

22.

συνιστά στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να υποβάλουν νομοθετικές προτάσεις για την κάλυψη των νομικών κενών που υφίστανται επί του παρόντος και για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής του συστήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

23.

καλεί ιδιαίτερα την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε κατευθυντήριες γραμμές και σε νομοθεσία σχετικά με τις νομικές πτυχές και τα ζητήματα προστασίας των δεδομένων στο πλαίσιο της ηλ- υγείας, ιδιαίτερα δε σε νομοθεσία που θα καταστήσει δυνατή την ασφαλή ανταλλαγή, επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων, με στόχο την ισορροπία μεταξύ της προστασίας των δεδομένων και της πρόσβασης σε αυτά·

24.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τη χρηστή διαχείριση των πράξεων που συνδέονται με τις σχετικές με την υγεία πληροφορίες στο διαδίκτυο·

25.

τονίζει την ανάγκη παροχής συνεχούς και εξειδικευμένης βοήθειας και κατάρτισης σε όλους τους επαγγελματίες που παρεμβαίνουν στον τομέα της υγείας, στους ασθενείς και στους παρέχοντες άτυπη φροντίδα, προκειμένου να βοηθηθούν να αναπτύξουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες και να είναι σε θέση, ως εκ τούτου, να επωφελούνται πλήρως από τις υπηρεσίες ηλ- υγείας, χωρίς να οξύνονται οι κοινωνικές ή εδαφικές ανισότητες·

26.

εκτιμά ότι στο πλαίσιο της βοήθειας και της κατάρτισης θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα:

27.

συνιστά να λαμβάνεται υπόψη τόσο η γνώμη των ιατρών και των λοιπών επαγγελματιών που παρεμβαίνουν στον τομέα της υγείας όσο και η γνώμη των ενώσεων ασθενών όχι μόνον κατά την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών εφαρμογών, αλλά και κατά την αξιολόγηση και παρακολούθησή τους·

28.

τονίζει τη σημασία της διατήρησης μιας ανθρώπινης διάστασης στον τομέα της υγείας, ιδίως εν όψει της γήρανσης του πληθυσμού και της συνακόλουθης αυξανόμενης δυσκολίας να διαχωριστούν οι ιατρικές από τις κοινωνικές πτυχές· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι τεχνολογίες ηλ- υγείας δεν θα υποκαταστήσουν τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενών και επαγγελματιών του τομέα της υγείας·

29.

ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διοργανώσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης και κατάρτισης σχετικά με την ηλ- υγεία για να αντιμετωπιστούν η άγνοια και η δυσπιστία ορισμένων ασθενών, πολιτών και επαγγελματιών του τομέα της υγείας· θεωρεί ότι οι εκστρατείες αυτές θα πρέπει να προσαρμόζονται στην εκάστοτε κοινωνική ομάδα στην οποία απευθύνονται, δεδομένου ότι η δημόσια ενημέρωση και η ενεργός συμμετοχή του πολίτη είναι καθοριστικοί παράγοντες για την ορθή εξέλιξη των νέων μοντέλων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης·

30.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας, τόσο σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο όσο και διασυνοριακά, ώστε οι πιο προηγμένες χώρες να μπορούν να μοιράζονται τις γνώσεις τους με τις λιγότερο έμπειρες·

31.

ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ανταλλάσσουν γνώσεις, εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές και να συνεργάζονται μεταξύ τους και με τους ενδιαφερόμενους φορείς, ώστε να καταστεί δυνατή η μέγιστη αποδοτικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικής υγείας με επίκεντρο τον ασθενή·

32.

τονίζει ότι προς το σκοπό αυτό τα κράτη μέλη πρέπει να συνεχίσουν τη συνεργασία τους μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών που θα τους επιτρέπουν να μοιράζονται τις βέλτιστες πρακτικές και λύσεις όσον αφορά τα συστήματα ηλ-υγείας και ότι τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη πρέπει να στηρίξουν τις διασυνδέσεις μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων ηλ-υγείας στην ΕΕ·

33.

υπογραμμίζει τις δυνατότητες που παρέχουν οι εφαρμογές για κινητές συσκευές σε ασθενείς, και ιδίως σε εκείνους που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες, και ενθαρρύνει την ανάπτυξη χρήσιμων εφαρμογών υγείας μόνο με ιατρικά πιστοποιημένο περιεχόμενο·

34.

παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει ένα «σχέδιο δράσης για την κινητή υγεία», για κινητές συσκευές, το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εποπτεία της αγοράς των εφαρμογών κινητής υγείας, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των δεδομένων και η αξιοπιστία των παρεχόμενων πληροφοριών υγείας, καθώς και το ότι η ανάπτυξη των εν λόγω εφαρμογών θα συνοδεύεται από κατάλληλο ιατρικό έλεγχο·

35.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πρότυπα για τις εφαρμογές πληροφορικής που αφορούν την υγεία και προορίζονται για κινητές συσκευές ώστε να εξασφαλίσουν την ορθότητα των μεταδιδόμενων πληροφοριών και να αντιμετωπίσουν την έλλειψη νομικής σαφήνειας και διαφάνειας όσον αφορά τη χρήση των δεδομένων που συλλέγονται για τις εφαρμογές αυτές·

36.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν την επεξεργασία πιλοτικών έργων, όπως το epSOS ή/και η πρωτοβουλία «Εικονική Ανθρώπινη Φυσιολογία», προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και να συνεχίσουν να στηρίζουν καινοτόμες λύσεις περίθαλψης με επίκεντρο τον ασθενή, συμπεριλαμβανομένης της προηγμένης τυποποίησης και προσομοίωσης, οι οποίες απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της προγνωστικής και εξατομικευμένης ιατρικής·

37.

τονίζει ότι η οργάνωση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών· καλεί, ωστόσο, την Επιτροπή να συνεχίσει να συνεργάζεται τόσο με τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας, τις ενώσεις ασθενών, τους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς όσο και με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για την αντιμετώπιση των αντικρουόμενων προτεραιοτήτων στον τομέα της ηλ- υγείας κατά τη χάραξη των πολιτικών της, έχοντας κατά νου ότι η κύρια προτεραιότητα είναι η πρόσβαση των ασθενών σε ένα αποτελεσματικό και προσιτό σύστημα υγειονομικής περίλθαψης·

38.

τονίζει ότι η ηλεκτρονική υγεία δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας στους τομείς της ιατρικής, της έρευνας και των υπηρεσιών που σχετίζονται με την υγεία και, σε αυτό το πλαίσιο, ζητεί από την Επιτροπή να ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να αξιοποιήσουν τα κονδύλια της ΕΕ για να χρηματοδοτήσουν προγράμματα για την ηλεκτρονική υγεία και τις διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας·

39.

καλεί τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι το σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας στοχεύει στη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης στον τομέα της έρευνας, της υγείας, της ιατρικής και των ΤΠΕ, να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην ισορροπία μεταξύ των φύλων στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και τις προσλήψεις σε όλους αυτούς τους τομείς·

40.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με στόχο την ανάπτυξη βιώσιμων μοντέλων χρηματοδότησης για τις υπηρεσίες ηλ- γείας στο πλαίσιο των εθνικών προϋπολογισμών για την υγεία και, προς τον σκοπό αυτό, να προβούν σε διαβουλεύσεις με τους λοιπούς ενδιαφερόμενους φορείς, όπως τα ταμεία υγειονομικής περίθαλψης, τα εθνικά νοσηλευτικά ιδρύματα, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και οι οργανώσεις ασθενών·

41.

υπογραμμίζει ότι οι καινοτομίες στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας δημιουργούν επιχειρηματικές ευκαιρίες και συμβάλλουν στη μελλοντική ανάπτυξη·

42.

υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να εντατικοποιηθεί η έρευνα στα συστήματα ηλεκτρονικής υγείας, χωρίς ωστόσο το κόστος της έρευνας να έχει άμεσο αντίκτυπο στο κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών·

43.

παροτρύνει την Επιτροπή να διαθέσει πόρους για την ηλ- υγεία στο πλαίσιο μελλοντικών ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων-πλαισίων·

44.

υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί κατάλληλη υποστήριξη των ΜΜΕ, προκειμένου να διασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού στον τομέα της παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας και να προωθηθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στην αγορά στον τομέα αυτό, ιδίως με τη θέσπιση ειδικής βάσης δεδομένων για τους πόρους και την έρευνα, προς χρήση των ΜΜΕ·

45.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει και να διευκολύνει την υλοποίηση έργων ηλ- υγείας από τις ΜΜΕ θεσπίζοντας κατευθυντήριες γραμμές για την αγορά της ηλεκτρονικής υγείας και βελτιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών, των ερευνητικών φορέων και των συστημάτων ασφάλισης υγείας, με στόχο τη δημιουργία καινοτομίας για τους παρόχους υγειονομικών υπηρεσιών·

46.

τονίζει την ανάγκη για διαφάνεια και ανταγωνιστικότητα όσον αφορά τις ΜΜΕ που αναπτύσσουν εργαλεία ΤΠΕ προκειμένου να διασφαλιστεί η διαμόρφωση προσιτών τιμών για τα εργαλεία ηλεκτρονικής υγείας·

47.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πρότυπα για τα δεδομένα όσον αφορά τη συλλογή, την ανταλλαγή και την υποβολή στοιχείων σχετικά με διασυνοριακά ζητήματα σε σχέση με την υγεία·

48.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εργαστούν από κοινού για την επεξεργασία εργαλείων και μοντέλων ηλεκτρονικής υγείας που θα μπορέσουν να στηρίξουν την εφαρμογή ή την ανάπτυξη του άρθρου 12 της οδηγίας 2011/24/ΕΕ, που αφορά την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς μεταξύ των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης και των κέντρων εμπειρογνωμοσύνης·

49.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την εφαρμογή του άρθρου 14 της οδηγίας 2011/24/ΕΕ περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, με το οποίο δημιουργείται το δίκτυο ηλεκτρονικής υγείας·

50.

καλεί την Επιτροπή να επιτρέψει τη συμμετοχή όλων των περιφερειακών αρχών που είναι αρμόδιες για τις εφαρμογές ηλ- υγείας στο δίκτυο ηλ- υγείας που συστάθηκε μέσω της οδηγίας 2011/24/ΕΕ·

51.

τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός κώδικα δεοντολογίας για τις διασυνοριακές δραστηριότητες με την επιφύλαξη της αρχής της επικουρικότητας·

52.

υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο οι ασθενείς να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα προσωπικά τους δεδομένα υγείας· τονίζει ότι οι ασθενείς, αφού προηγουμένως έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για τη χρήση των εν λόγω δεδομένων, θα πρέπει πάντοτε να ενημερώνονται με σαφή και διαφανή τρόπο σχετικά με τον τρόπο επεξεργασίας των δεδομένων τους

53.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τους κανόνες για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία, οι οποίοι προβλέπονται στην πρόταση κανονισμού σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, μετά την έναρξη ισχύος του εν λόγω κανονισμού·

54.

επισημαίνει την ανάγκη να χρησιμοποιηθούν διεθνή πρότυπα τόσο για την προτυποποίηση των πληροφοριών όσο και για την ανταλλαγή τους σε όλα τα κράτη μέλη, καθώς και να δημιουργηθούν διεθνείς κώδικες για τα επαγγέλματα στον τομέα της ηλ- υγείας και να εναρμονιστούν οι σχετικοί ορισμοί·

55.

επικροτεί, εν προκειμένω, τις τρέχουσες διεθνείς συνεργασίες με την ΠΟΥ και τον ΟΟΣΑ·

56.

επικροτεί τη συνεργασία ΕΕ-ΗΠΑ στον τομέα της ηλ- υγείας, στο πλαίσιο της οποίας βρίσκονται σε εξέλιξη επιμέρους συνεργασίες, συμπεριλαμβανομένων των συνεργασιών βάσει του μνημονίου συμφωνίας για συνεργασία στον τομέα των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών στον κλάδο της υγείας και ιδίως του οδικού χάρτη που έχουν καταρτίσει από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για τη θέσπιση διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων διαλειτουργικότητας και προδιαγραφών για την εφαρμογή της διαλειτουργικότητας για τα ηλεκτρονικά συστήματα πληροφοριών υγείας·

57.

τονίζει ότι είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί η τυποποίηση και η διαλειτουργικότητα σε τεχνικό επίπεδο των λύσεων που βασίζονται στις ΤΠΕ καθώς και η ανταλλαγή δεδομένων σε όλα τα επίπεδα των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας, χαράζοντας ταυτόχρονα κατευθυντήριες γραμμές για τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων αυτών σε επίπεδο Ένωσης·

58.

τονίζει τη σημασία της εξασφάλισης της διαλειτουργικότητας μεταξύ των εφαρμογών λογισμικού που χρησιμοποιούν οι ασθενείς και εκείνων που χρησιμοποιούν οι ιατροί, με στόχο την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων και τη βελτίωση της επικοινωνίας·

59.

χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας για την ηλεκτρονική υγεία έως το 2015 και θεωρεί ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ανεξαρτησίας των ασθενών στο πλαίσιο της ηλ-υγείας· θεωρεί σημαντικό να συμπεριληφθεί σε αυτό το πλαίσιο η δημιουργία συστήματος υποβολής τυποποιημένων εκθέσεων στα ιατρικά αρχεία και να υποστηριχθεί η ανάπτυξη ιατρικών συσκευών με δυνατότητα αυτόματης ηλεκτρονικής αποθήκευσης ιατρικών αρχείων·

60.

επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι, στο πλαίσιο της τεχνικής προτυποποίησης και της διαλειτουργικότητας των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας, γίνονται απολύτως σεβαστές η πολιτιστική και η γλωσσική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

61.

ζητεί η ανάπτυξη των εργαλείων της ηλεκτρονικής υγείας να μην έχει ως αποκλειστικό κίνητρο την εξυπηρέτηση τεχνολογικών ή οικονομικών συμφερόντων αλλά την αποτελεσματικότητα των εργαλείων και την χρησιμότητά τους για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων όσον αφορά την υγεία και την ποιότητα ζωής, και πρωταρχικός στόχος κατά την ανάπτυξή τους να είναι το συμφέρον των ασθενών, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των ασθενών με αναπηρία·

62.

καλεί τα κράτη μέλη, κατά την προώθηση του σχεδίου, να τονίσουν τη σημασία της ισορροπίας μεταξύ των φύλων·

63.

προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια προσεκτική ως προς το φύλο προσέγγιση στην υγειονομική περίθαλψη και την ιατρική και, κατά την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την ηλ- υγεία, να λάβουν υπόψη τις ειδικές ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών ως δικαιούχων υγειονομικής περίθαλψης·

64.

τονίζει τη σημασία των παγκόσμιων ερευνών για τη συγκέντρωση στοιχείων όσον αφορά την ηλεκτρονική υγεία·

65.

συνιστά στα κράτη μέλη και την Επιτροπή, με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), να συλλέγουν δεδομένα ανά φύλο για τα αρχικά πορίσματα όσον αφορά την προσβασιμότητα και τον αντίκτυπο των συστημάτων και των εργαλείων ηλεκτρονικής υγείας και ζητεί την ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών κατά την εφαρμογή της ηλ- υγείας·

66.

υπενθυμίζει την ανάγκη το μελλοντικό σχέδιο δράσης ηλ-υγεία να κατοχυρώνει τις ακόλουθες βασικές αρχές:

67.

καλεί την Επιτροπή να δημοσιεύει ανά διετία επισκόπηση της προόδου όσον αφορά την εφαρμογή του σχεδίου δράσης ηλ-υγεία στα μεμονωμένα κράτη μέλη, που θα καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο το εργαλείο αυτό έχει τροποποιηθεί με καινοτόμα μέσα, ώστε να παρέχει στους πολίτες αποτελεσματικά συστήματα περίθαλψης υψηλής ποιότητας, και, ανάλογα, να ορίζει αποτελεσματικούς δείκτες σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για τη μέτρηση της επιτυχίας και του αντίκτυπου των προβλεπόμενων δράσεων, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε ενδεχόμενες διακρίσεις και ανισότητες πρόσβασης που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους καταναλωτές και τους ασθενείς.

68.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Επιτροπή των Περιφερειών και στα κράτη μέλη.

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/22

—

έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης πέντε σημείων (1) που υπέβαλε η Επιτροπή τον Μάρτιο του 2013 μετά την αποκάλυψη του μεγάλου δικτύου απάτης που αφορούσε την πώληση κρέατος αλόγου ως βοείου κρέατος,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τη διενέργεια επισήμων ελέγχων της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 και (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 και την κατάργηση της οδηγίας 87/250/ΕΟΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της οδηγίας 1999/10/ΕΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 2002/67/ΕΚ και 2008/5/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 608/2004 της Επιτροπής,

—

έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού για τους επίσημους ελέγχους και τις άλλες επίσημες δραστηριότητες που διενεργούνται με σκοπό την εξασφάλιση της εφαρμογής της νομοθεσίας για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές και των κανόνων για την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων, την υγεία των φυτών, το φυτικό αναπαραγωγικό υλικό και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (COM(2013)0265),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου της 11ης Οκτωβρίου 2012 σχετικά με τη διαχείριση της σύγκρουσης συμφερόντων σε τέσσερις οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A7-0434/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γενικές αρχές της νομοθεσίας της ΕΕ για τα τρόφιμα απαγορεύουν, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002, τη διάθεση στην αγορά μη ασφαλών τροφίμων καθώς και τις δόλιες πρακτικές, τη νόθευση των τροφίμων και οιεσδήποτε άλλες πρακτικές ενδέχεται να παραπλανήσουν τον καταναλωτή·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 σχετικά με θέματα υγείας και διατροφής, καθώς και ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές περιέχουν λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με την απαγόρευση των παραπλανητικών ισχυρισμών και πρακτικών επισήμανσης·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για την ασφάλεια των τροφίμων και την αλυσίδα των τροφίμων παρέχει έως σήμερα υψηλό επίπεδο ασφάλειας των τροφίμων για τους καταναλωτές της ΕΕ· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η ισχύουσα νομοθεσία εξακολουθεί να μην είναι αρκετά ισχυρή και δεν είναι πάντα αξιόπιστη και, ως εκ τούτου, απαιτούνται βελτιώσεις στην πράξη·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, οι πρόσφατες περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην αλυσίδα των τροφίμων, με αρνητικές επιπτώσεις στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής, καθώς τα εν λόγω σκάνδαλα βλάπτουν τη συνολική εικόνα του βασικού αυτού κλάδου της οικονομίας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στα ευρωπαϊκά γεωργικά προϊόντα διατροφής είναι υψίστης σημασίας τόσο εντός της ΕΕ όσο και πέραν των συνόρων της· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων διατροφής είναι άριστης ποιότητας και, ως εκ τούτου, αξίζουν διεθνή αναγνώριση·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφάνεια αποτελεί βασικό στοιχείο της προσέγγισης που ενέκριναν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη όσον αφορά τους ελέγχους για την ασφάλεια των τροφίμων·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των γεωργικών προϊόντων διατροφής είναι ένας από τους μεγαλύτερους οικονομικούς τομείς στην ΕΕ, παρέχοντας 48 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και με αξία 715 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μεμονωμένες περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα ολόκληρου του τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία της ΕΕ για τα τρόφιμα είναι πολύ αναλυτική στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων και περιλαμβάνει ελέγχους και δοκιμές για κατάλοιπα και άλλου είδους μολύνσεις των τροφίμων και των ζωοτροφών· λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι δεν υφίσταται πλαίσιο που να αφορά ειδικά την απάτη στον τομέα των τροφίμων, εκτός από τον γενικό όρο ότι οι καταναλωτές δεν πρέπει να παραπλανούνται·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι διαπιστώνονται επίσης προβλήματα στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας και ότι υπάρχει ανάγκη για αποτελεσματικότερους επίσημους ελέγχους στα τρόφιμα ζωικής παραγωγής σε κάθε στάδιο της αλυσίδας των τροφίμων·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υφίστανται στατιστικά στοιχεία για τις επιπτώσεις της απάτης στον τομέα των τροφίμων στην ΕΕ, λαμβάνοντας δε υπόψη ότι η Επιτροπή μόλις πρόσφατα αναγνώρισε την απάτη στον τομέα των τροφίμων ως νέο τομέα δράσης·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες περιπτώσεις απάτης περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, την εμπορία κρέατος αλόγου ως βοείου κρέατος και την εμπορία κρέατος από άλογα που υποβλήθηκαν σε αγωγή με φαινυλοβουταζόνη ως εδώδιμου κρέατος αλόγου, την εμπορία συνηθισμένων αλεύρων ως βιολογικών αλεύρων, αυγών από πουλερικά που εκτρέφονται σε κλωβοστοιχίες ως βιολογικών αυγών, άλατος στρώσης οδοστρώματος ως άλατος για τα τρόφιμα, καθώς και τη χρήση στα αλκοολούχα ποτά αλκοόλης στην οποία έχει προστεθεί μεθανόλη, τη χρήση λιπών επιμολυσμένων με διοξίνες κατά την παραγωγή ζωοτροφών καθώς και την εσφαλμένη επισήμανση ειδών ψαριών ή θαλασσινών·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εν γένει τα περιστατικά απάτης στον τομέα των τροφίμων σημειώνονται σε περιπτώσεις όπου η δυνατότητα και ο πειρασμός για διάπραξη απάτης είναι μεγάλα και όπου ο κίνδυνος εντοπισμού και επιβολής κυρώσεων είναι μικρός·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων είναι συχνά μεγάλη και σύνθετη, περιλαμβάνοντας πολλές επιχειρήσεις τροφίμων και άλλα μέρη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταναλωτές ολοένα και περισσότερο δεν γνωρίζουν τον τρόπο παραγωγής των τροφίμων τους, οι δε υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων δεν έχουν πάντα, και δεν τους απαιτείται να έχουν, εποπτεία της αλυσίδας παραγωγής στο σύνολό της·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μαζικής κλίμακας απάτη με τα γεύματα από κρέας αλόγου σε όλη την Ευρώπη είναι το σύμπτωμα ενός ανεξέλεγκτου παγκοσμιοποιημένου συστήματος εφοδιασμού, ενός παραγωγισμού στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής με μειωμένες τιμές και ενός ελλιπούς συστήματος επισήμανσης·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είναι όλοι οι έμποροι και οι μεσάζοντες στην αλυσίδα τροφίμων καταχωρισμένοι και πιστοποιημένοι ως επιχειρήσεις τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεν μπορούν συχνά με βεβαιότητα να αναφέρουν πόσοι μη καταχωρισμένοι έμποροι είναι ενεργοί·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εθνικές αρμόδιες αρχές αναστέλλουν, μετά από σοβαρά περιστατικά απάτης στον τομέα των τροφίμων, τη λειτουργία επιχειρήσεων που έχουν καταδικαστεί για διάπραξη απάτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις ύστερα από λίγο καταχωρίζονται εκ νέου σε άλλη περιοχή και συνεχίζουν τις εμπορικές συναλλαγές τους όπως πριν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών σχετικά με επιχειρήσεις που έχουν καταδικαστεί για απάτη θα βελτίωνε την παρακολούθηση των εν λόγω επιχειρήσεων προκειμένου να μην τους παρέχεται η δυνατότητα να ασκούν εκ νέου δόλιες δραστηριότητες·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι την ευθύνη για την εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα τρόφιμα φέρουν τα κράτη μέλη, και ότι η επιβολή των νόμων και ο έλεγχος περιορίζονται, κατά συνέπεια, κυρίως σε εθνικό επίπεδο, με αποτέλεσμα η διασυνοριακή εποπτεία σε ενωσιακό επίπεδο να είναι περιορισμένη έως ανύπαρκτη·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εθνικές αρχές τείνουν να εστιάζουν τους ελέγχους τους στην ασφάλεια των τροφίμων και δεν δίνουν προτεραιότητα στην απάτη στον τομέα των τροφίμων, συχνά λόγω έλλειψης ικανοτήτων και πόρων·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρμόδιες αρχές ορισμένων κρατών μελών έχουν ειδικές αστυνομικές μονάδες για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διενέργεια ελέγχων σε ορισμένα κράτη μέλη έχει εν μέρει ανατεθεί σε ιδιωτικούς φορείς ελέγχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε άλλα κράτη μέλη οι έλεγχοι διενεργούνται εξ ολοκλήρου από τις αρμόδιες αρχές·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, όπως για παράδειγμα στην πρόσφατη περίπτωση της απάτης με το κρέας αλόγου·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων της Επιτροπής (ΓΤΚΘ) είναι αρμόδιο για τον έλεγχο όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ΕΕ για την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων, λαμβάνοντας δε υπόψη ότι οι έλεγχοί του κατά κανόνα ανακοινώνονται εκ των προτέρων και η σχετική προετοιμασία γίνεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ελέγχων ανά έτος είναι περιορισμένος εξαιτίας της περιορισμένης ικανότητας του ΓΤΚΘ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΓΤΚΘ έχει δηλώσει ότι επί του παρόντος δεν διαθέτει τον εξοπλισμό ή την κατάρτιση για να επικεντρώνεται στην απάτη στον τομέα των τροφίμων·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρμόδιες αρχές, και ιδίως το ΓΤΚΘ, αγνόησαν παντελώς διάφορες προειδοποιήσεις για την αύξηση του αριθμού των σφαγών αλόγων σε ορισμένα κράτη μέλη·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπόλ έχει παρατηρήσει αύξηση του αριθμού περιπτώσεων απάτης στον τομέα των τροφίμων, και ότι η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί παράλληλα με την αυξανόμενη συμμετοχή εγκληματικών οργανώσεων στην απάτη στον τομέα των τροφίμων·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα πληροφοριών της Eυρωπόλ μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα κράτη μέλη στην ανταλλαγή πληροφοριών σχετικών με τις διασυνοριακές έρευνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Eυρωπόλ μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη διαθέτοντας την τεχνογνωσία της, τα εργαλεία ανάλυσης και τις βάσεις δεδομένων της, μόνο κατόπιν αιτήματός τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην περίπτωση της απάτης με το κρέας αλόγου, τα κράτη μέλη αρχικά δίστασαν να συνεργαστούν με την Ευρωπόλ·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2011, η Ευρωπόλ έχει διεξαγάγει επιτυχώς πολλές επιχειρήσεις OPSON σχετικά με την παραποίηση/απομίμηση και τα προϊόντα τροφίμων κατώτερης ποιότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπόλ κατά τη διεξαγωγή αυτών των επιχειρήσεων συνεργάζεται με την Ιντερπόλ, τις αρχές των κρατών μελών, κράτη εκτός ΕΕ, καθώς και ιδιώτες εταίρους·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγραφή της χώρας ή του τόπου προέλευσης στην επισήμανση του κρέατος και των προϊόντων κρέατος δεν αποτρέπει από μόνη της την απάτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προέλευση ενός τροφίμου σε ορισμένες περιπτώσεις καθορίζει εν μέρει και την τιμή του·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών που σκοπεύει να συνάψει η ΕΕ θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στον τομέα του ελέγχου των τροφίμων·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να καταβληθούν νέες προσπάθειες για να εξετασθεί η απάτη σε οικονομικό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται τόσο από την οικονομική κρίση όσο και από το φαινόμενο του κοινωνικού ντάμπινγκ, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρακτικές διαπραγμάτευσης συμβάλλουν στην υποβάθμιση της ποιότητας, της ασφάλειας και της διαφάνειας και έχουν επιπτώσεις στα περιθώρια κέρδους ολόκληρου του κλάδου·

Λ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρακτικές διανομής και διανομής μέσω μεσάζοντος αποτελούν πηγή αποσταθεροποίησης των αγορών παραγωγής καθώς μειώνουν τα περιθώρια κέρδους των παραγωγών·

1.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων συνιστά ένα σχετικά νέο θέμα στην ευρωπαϊκή ατζέντα, και ότι στο παρελθόν δεν αποτέλεσε ποτέ βασική προτεραιότητα για τη νομοθεσία και την επιβολή των νόμων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο·

2.

εκφράζει ανησυχίες σχετικά με τον δυνητικό αντίκτυπο της απάτης στον τομέα των τροφίμων στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών, στην ασφάλεια των τροφίμων, στη λειτουργία της αλυσίδας τροφίμων και στη σταθερότητα των τιμών των γεωργικών προϊόντων και τονίζει ότι έχει σημασία να αποκατασταθεί ταχέως η εμπιστοσύνη των ευρωπαίων καταναλωτών·

3.

ζητεί συνεπώς από την Επιτροπή να αντιμετωπίσει με την απαιτούμενη προσοχή την απάτη στον τομέα των τροφίμων και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα με σκοπό η πρόληψη και η καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής της ΕΕ·

4.

τονίζει την ανάγκη να διαμορφωθεί σαφέστερη εικόνα για το μέγεθος, τη συχνότητα και τα στοιχεία των περιπτώσεων απάτης στον τομέα των τροφίμων στην ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέγουν συστηματικά δεδομένα σχετικά με τις περιπτώσεις απάτης και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για τον εντοπισμό και την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων·

5.

επισημαίνει ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν παρέχει επί του παρόντος ορισμό της απάτης στον τομέα των τροφίμων και ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαφορετικές μεθοδολογίες για τον ορισμό της απάτης· θεωρεί σημαντική την ύπαρξη ενιαίου ορισμού για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής προσέγγισης όσον αφορά την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων· τονίζει την ανάγκη να εγκριθεί γρήγορα εναρμονισμένος ορισμός σε επίπεδο ΕΕ, βασιζόμενος στις συζητήσεις με τα κράτη μέλη, τους συναφείς κύκλους ενδιαφερομένων και τους εμπειρογνώμονες, που θα περιλαμβάνει στοιχεία όπως η μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για τα τρόφιμα και/ή η παραπλάνηση των καταναλωτών (συμπεριλαμβανομένης της παράλειψης πληροφοριών σχετικά με το προϊόν), η πρόθεση και το πιθανό οικονομικό κέρδος και/ή το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα·

6.

τονίζει ότι, λόγω της φύσης της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, σε πολλές περιπτώσεις η απάτη στον τομέα των τροφίμων εξαπλώνεται εκτός των συνόρων των κρατών μελών και θέτει σε κίνδυνο την υγεία όλων των ευρωπαίων πολιτών·

7.

επισημαίνει ότι οι πρόσφατες περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων έχουν αποκαλύψει διάφορους τύπους απάτης στον τομέα των τροφίμων, όπως η αντικατάσταση βασικών συστατικών με φθηνότερες ή χαμηλότερης ποιότητας εναλλακτικές λύσεις, η λανθασμένη επισήμανση των ζωικών ειδών που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα κρέατος ή σε θαλασσινά, η εσφαλμένη επισήμανση όσον αφορά το βάρος, η πώληση συνηθισμένων τροφίμων ως βιολογικών, η αθέμιτη χρήση σημάτων ποιότητας που αφορούν την προέλευση ή την καλή μεταχείριση των ζώων, η επισήμανση ιχθύων υδατοκαλλιέργειας ως ιχθύων ελεύθερης αλιείας, η εμπορία ιχθύων ποιοτικά κατώτερης ποικιλίας ως ιχθύων ποιοτικά ανώτερης ή ακριβότερης ποικιλίας και η παραποίηση και η εμπορία τροφίμων μετά το πέρας της ημερομηνίας λήξης τους·

8.

επισημαίνει ότι στα τρόφιμα που αποτελούν συχνά το αντικείμενο παράνομων δραστηριοτήτων περιλαμβάνονται το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα βιολογικά προϊόντα, τα δημητριακά, το μέλι, ο καφές, το τσάι, τα καρυκεύματα, το κρασί, ορισμένοι χυμοί φρούτων, το γάλα και το κρέας·

9.

εκφράζει την ανησυχία του για τις ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες ο αριθμός των περιπτώσεων αυξάνεται και ότι η απάτη στον τομέα των τροφίμων αποτελεί αυξανόμενη τάση που αντικατοπτρίζει μια διαρθρωτική αδυναμία στο εσωτερικό της αλυσίδας τροφίμων·

10.

επισημαίνει ότι εν γένει η απάτη στον τομέα των τροφίμων προκύπτει όταν το δυνητικό οικονομικό όφελος είναι υψηλό και ο κίνδυνος εντοπισμού της περιορισμένος· θεωρεί αβάσιμο τον ισχυρισμό ότι η διάπραξη απάτης στον τομέα των τροφίμων στην ΕΕ συνιστά κερδοφόρα δραστηριότητα και ότι οι πιθανότητες εντοπισμού της είναι σχετικά περιορισμένες·

11.

επισημαίνει τον σύνθετο και διασυνοριακό χαρακτήρα της αλυσίδας των τροφίμων, σε συνδυασμό με τον εθνικό, κυρίως, χαρακτήρα των ελέγχων, των κυρώσεων και της επιβολής του νόμου, μια κατάσταση η οποία πιστεύεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο απάτης στον τομέα των τροφίμων· πιστεύει ότι η βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των συστατικών και των προϊόντων σε ολόκληρη την αλυσίδα των τροφίμων θα μπορούσε να βοηθήσει στην καταπολέμηση της απάτης·

12.

υπογραμμίζει την ανάγκη να δίνεται μεγάλη προσοχή στους ελέγχους επί εισαγόμενων εμπορευμάτων από τρίτες χώρες και στη συμμόρφωσή τους προς τα πρότυπα της ΕΕ σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών·

13.

εφιστά, επίσης, την προσοχή σε άλλους παράγοντες που αναφέρονται συχνά ως στοιχεία που συμβάλλουν στην απάτη στον τομέα των τροφίμων, όπως η τρέχουσα οικονομική κρίση, τα μέτρα λιτότητας που επηρεάζουν τις υπηρεσίες ελέγχου, και η πίεση που ασκείται από τον τομέα του λιανικού εμπορίου και από άλλους τομείς για ολοένα φθηνότερη παραγωγή τροφίμων·

14.

χαιρετίζει την απόφαση της Επιτροπής να συστήσει ομάδα για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων και αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την Ευρωπόλ για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων· ενθαρρύνει την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης ενός Εργαστηρίου Αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EURL) για τη γνησιότητα των τροφίμων·

15.

χαιρετίζει το σχέδιο της Επιτροπής να διοργανώσει διάσκεψη σχετικά με την απάτη στον τομέα των τροφίμων το 2014 προκειμένου να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των σχετικών φορέων·

16.

είναι πεπεισμένο ότι οι αιφνιδιαστικές ανεξάρτητες επιθεωρήσεις είναι ουσιώδεις για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των προτύπων ασφάλειας και επισήμανσης των τροφίμων· ως εκ τούτου, πιστεύει ότι οι αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις θα πρέπει να αποτελούν τον κανόνα·

17.

καλεί την Επιτροπή να διευρύνει το πεδίο εστίασης των ελέγχων του ΓΤΚΘ με σκοπό να συμπεριλάβει και την απάτη στον τομέα των τροφίμων· θεωρεί ότι το ΓΤΚΘ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να διενεργούν τακτικές, ανεξάρτητες και υποχρεωτικές αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις για τον εντοπισμό σκόπιμων παραβιάσεων ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική υποστήριξη των υψηλότερων προτύπων ασφάλειας των τροφίμων· πιστεύει ότι έχει σημασία να ακολουθείται μια διαφανής προσέγγιση ως προς τον τρόπο διεξαγωγής των επίσημων ελέγχων και επιθεωρήσεων και να δημοσιοποιούνται οι εκθέσεις και τα αποτελέσματα των ελέγχων και των επιθεωρήσεων σχετικά με τις επιχειρήσεις τροφίμων προκειμένου να αποκατασταθεί και να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών·

18.

εκφράζει τη λύπη του για την περιορισμένη προβολή και αξιοποίηση των εκθέσεων και των ελέγχων του ΓΤΚΘ από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί τις εκθέσεις και τις συστάσεις του ΓΤΚΘ πιο δυναμικά·

19.

ζητεί από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή να ενισχύσει την ικανότητα και να αυξήσει τους πόρους του ΓΤΚΘ και της ομάδας της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων·

20.

εκφράζει την ανησυχία του για τη μείωση της χρηματοδότησης στην ΕΕ υπέρ των φορέων που ασκούν τα βασικά αυτά καθήκοντα παρακολούθησης·

21.

καλεί τα κράτη μέλη και τις ευρωπαϊκές περιφέρειες να θέσουν στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών επαρκείς ανθρώπινους, οικονομικούς και τεχνικούς πόρους·

22.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι αποτελεσματικοί έλεγχοι και επιθεωρήσεις πρέπει να διεξάγονται κατά τρόπο ώστε να μην δημιουργούν περιττές διοικητικές επιβαρύνσεις για τις ΜΜΕ·

23.

προτείνει τη διεξαγωγή ετήσιας ακρόασης του ΓΤΚΘ στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ώστε να συζητούνται οι περατωθέντες και οι μελλοντικοί έλεγχοι προτού το ΓΤΚΘ εγκρίνει το πρόγραμμα εργασιών του για το επόμενο έτος·

24.

καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι αναλαμβάνεται κατάλληλη δράση για τα ζητήματα που εγείρει το ΓΤΚΘ και ότι αυτά τυγχάνουν της δέουσας αντιμετώπισης·

25.

σημειώνει ότι τυχόν αλλαγές στη διαδικασία επανεξέτασης και ιεράρχησης του προγράμματος εργασιών του ΓΤΚΘ δεν θα πρέπει να αλλάξουν τη νομική διαδικασία για την έγκριση των προγραμμάτων εργασιών του ΓΤΚΘ·

26.

πιο συγκεκριμένα, παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση με βάση τα πορίσματα των ελέγχων του ΓΤΚΘ σε σχέση με ψευδή αρχεία κτηνιατρικής περίθαλψης ζώων που προορίζονταν για σφαγή και εξαγωγή στην ΕΕ, καθώς και να απαγορεύουν τη διάθεση στην αγορά της ΕΕ κρέατος και λοιπών ζωικών προϊόντων από τρίτες χώρες, για τις οποίες δεν υφίστανται εγγυήσεις για τη συμμόρφωσή τους προς τις απαιτήσεις ασφάλειας των τροφίμων της ΕΕ·

27.

επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη συχνά καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να διώξουν επιτυχώς τις δόλιες επιχειρήσεις τροφίμων που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο στην ΕΕ, εξαιτίας θεμάτων δικαιοδοσίας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη δεν συνεργάζονται συστηματικά με την Ευρωπόλ σε διασυνοριακές περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων, αντιθέτως συνεργάζονται σε διμερές επίπεδο·

28.

αναγνωρίζει τη σημασία των καταγγελλόντων παρατυπίες στην αποκάλυψη δόλιων πρακτικών στον τομέα των τροφίμων· καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες που θα παρέχουν τη δυνατότητα στους καταγγέλλοντες παρατυπίες να αποκαλύπτουν κακόβουλες πρακτικές με ασφάλεια και ανώνυμα·

29.

πιστεύει ότι οι εθνικές αρμόδιες αρχές θα πρέπει να ενημερώνουν το κοινό, στον μέγιστο δυνατό και κατάλληλο βαθμό, για ανακλήσεις προϊόντων και λοιπά μέτρα που λαμβάνονται από αρμόδιες αρχές για περιστατικά απάτης στον τομέα των τροφίμων·

30.

θεωρεί ότι οι επίσημοι έλεγχοι δεν θα πρέπει να επικεντρώνονται αποκλειστικά σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων, αλλά και στην πρόληψη της απάτης και του κινδύνου παραπλάνησης των καταναλωτών· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση των επίσημων ελέγχων περιλαμβάνει τη διενέργεια πρόσθετων ελέγχων όσον αφορά την απάτη στον τομέα των τροφίμων, στις περιπτώσεις όπου οι αρμόδιες αρχές έχουν λόγους να υποπτεύονται δόλια συμπεριφορά μιας επιχείρησης·

31.

παρατηρεί ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν εν μέρει αναθέσει τη διενέργεια ελέγχων σε ιδιωτικούς φορείς ελέγχου· τονίζει ότι οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών θα πρέπει να εποπτεύουν πάντα τα συστήματα ελέγχου και να εξακριβώνουν, να πιστοποιούν και να εξετάζουν ενδελεχώς όλα τα ιδιωτικά συστήματα ελέγχου προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωσή τους προς τα εθνικά και διεθνή πρότυπα και να καθιστούν τα πορίσματά τους προσβάσιμα από δημόσιους φορείς·

32.

απορρίπτει τυχόν σχέδια ανάθεσης καθηκόντων επιθεώρησης από τις αρμόδιες αρχές σε οικονομικούς φορείς·

33.

πιστεύει ότι θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ο ρόλος των εμπόρων και το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει για τις διεπιχειρησιακές πωλήσεις·

34.

πιστεύει ότι όλες οι εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες επεξεργάζονται, εμπορεύονται ή αποθηκεύουν πρώτες ύλες, συστατικά τροφίμων ή προϊόντα διατροφής στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα, συμπεριλαμβανομένων των εμπόρων και των ιδιοκτητών ψυκτικών αποθηκών, πρέπει να καταχωρίζονται ως επιχειρήσεις τροφίμων και να υπόκεινται σε ελέγχους·

35.

πιστεύει ότι οι επιχειρήσεις τροφίμων πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζουν από πού προέρχονται τα τρόφιμα ή τα συστατικά που χρησιμοποιούν, πράγμα το οποίο συνεπάγεται ότι κάθε επιχείρηση τροφίμων εντός της αλυσίδας παραγωγής αναλαμβάνει το μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί για το τελικό προϊόν·

36.

αναγνωρίζει τη σημασία της σαφούς και διαφανούς επισήμανσης των προϊόντων που πωλούνται μεταξύ επιχειρήσεων και μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών και καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει την ενωσιακή νομοθεσία για τα τρόφιμα στον εν λόγω τομέα προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της απάτης στον τομέα των τροφίμων·

37.

ζητεί μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και βελτιωμένη παρακολούθηση της επισήμανσης κατεψυγμένων τροφίμων που πωλούνται μεταξύ επιχειρήσεων και μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση σχετικά με την υποχρεωτική επισήμανση κρέατος και ψαριών, στην οποία να δηλώνεται εάν τα προϊόντα έχουν καταψυχθεί, πόσες φορές έχουν καταψυχθεί και για πόσο διάστημα·

38.

πιστεύει ότι η αναγραφή της χώρας προέλευσης στην επισήμανση των προϊόντων, μολονότι δεν αποτελεί αυτή καθαυτή εργαλείο για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων, θα συμβάλλει στη διασφάλιση καλύτερης ιχνηλασιμότητας σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, σταθερότερων σχέσεων μεταξύ προμηθευτών κρέατος και φορέων επεξεργασίας, αυξημένης επιμέλειας από μέρους των επιχειρήσεων τροφίμων κατά την επιλογή των προμηθευτών και των προϊόντων τους και πιο αξιόπιστης ενημέρωσης των καταναλωτών, αποκαθιστώντας με τον τρόπο αυτό την εμπιστοσύνη των καταναλωτών·

39.

υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 ορίζει ότι η Επιτροπή θα εγκρίνει, έως τον Δεκέμβριο του 2013, εκτελεστικές πράξεις σχετικά με την υποχρεωτική αναγραφή της χώρας προέλευσης, την επισήμανση κρέατος χοίρου, αιγοπροβάτων και πουλερικών, και σχετικά με την προαιρετική επισήμανση τροφίμων μετά από εκτίμηση επιπτώσεων·

40.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει γρήγορα αυτές τις εκτελεστικές πράξεις σχετικά με την επισήμανση νωπού κρέατος χοίρου, αιγοπροβάτων και πουλερικών, εμπνεόμενη από τους κανόνες που ήδη εφαρμόζονται για το μη επεξεργασμένο βόειο κρέας, εξασφαλίζοντας ότι οι καταναλωτές ενημερώνονται για τον τόπο γέννησης, εκτροφής και σφαγής και λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα υπάρχοντα εθνικά και περιφερειακά συστήματα για την προέλευση του κρέατος·

41.

υπενθυμίζει, πέραν αυτών, ότι το Κοινοβούλιο έχει ήδη ζητήσει να αναγράφεται η προέλευση για το κρέας στα επεξεργασμένα τρόφιμα και ότι η Επιτροπή συντάσσει έκθεση αυτή τη στιγμή σχετικά με την υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης στην επισήμανση του κρέατος που χρησιμοποιείται ως συστατικό· προτρέπει την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα την έκθεσή της και να συνεχίσει με νομοθετικές προτάσεις που θα καθιστούν υποχρεωτική την αναγραφή της προέλευσης του κρέατος στα επεξεργασμένα τρόφιμα, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τις αξιολογήσεις των επιπτώσεων και αποφεύγοντας υπερβολικό κόστος και διοικητικές επιβαρύνσεις·

42.

ζητεί τη βελτίωση της επισήμανσης των επεξεργασμένων τροφίμων που περιέχουν ψάρια, ιδίως όσον αφορά την προέλευση των ψαριών και τις χρησιμοποιούμενες τεχνικές αλιείας·

43.

καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει τις προσπάθειές της, σε συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη μέλη, ώστε να διερευνήσει το πεδίο εφαρμογής και την ανάγκη δημιουργίας ηλεκτρονικών συστημάτων πιστοποίησης στην αλυσίδα τροφίμων, τα οποία θα μπορούσαν να μειώσουν την πιθανότητα απάτης που βασίζεται στα έντυπα πιστοποιητικά·

44.

ζητεί από την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα κεντρικό ευρωπαϊκό μητρώο για διαβατήρια αλόγων προκειμένου να αποτρέπεται η έκδοση πλαστών διαβατηρίων·

45.

εκφράζει την ανησυχία του για την απουσία ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά το κρέας που προέρχεται από κλωνοποιημένα ζώα·

46.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια μέθοδο ιχνηλασιμότητας και εντοπισμού του κρέατος που προέρχεται από κλωνοποιημένα ζώα, για παράδειγμα μέσω της δημιουργίας διεθνούς βάσης γενετικών δεδομένων για τα κλωνοποιημένα ζώα·

47.

θεωρεί ότι έχει πολύτιμη σημασία, επιπροσθέτως προς το σύστημα των επισήμων ελέγχων για τον τομέα των τροφίμων και όχι προς αντικατάσταση αυτών, ο ίδιος ο τομέας τροφίμων να αναπτύξει και να χρησιμοποιήσει προορατικά πρωτοβουλίες ιδιωτικού τομέα για την καταπολέμηση της απάτης, όπως οι έλεγχοι της ακεραιότητας των προϊόντων, ο αυτοέλεγχος, η ανάλυση, τα σχέδια παρακολούθησης του προϊόντος, οι λογιστικοί έλεγχοι και οι πιστοποιήσεις, και χαιρετίζει τις τρέχουσες πρωτοβουλίες όπως η παγκόσμια πρωτοβουλία για την ασφάλεια των τροφίμων και η πρωτοβουλία για την απάτη στον τομέα των τροφίμων του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν·

48.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο επιβολής νομικής υποχρέωσης στις επιχειρήσεις τροφίμων να υποβάλλουν στις αρμόδιες αρχές εκθέσεις σχετικά με τον αριθμό των περιπτώσεων απάτης στον τομέα των τροφίμων·

49.

πιστεύει ότι ο τομέας του λιανικού εμπορίου φέρει ιδιαίτερη ευθύνη ως προς τη διασφάλιση της ακεραιότητας των προϊόντων διατροφής και την απαίτηση από τους προμηθευτές του για μια ασφαλή και προστατευμένη αλυσίδα εφοδιασμού· πιστεύει ότι ο έλεγχος τουλάχιστον της επίσημης συμμόρφωσης με τους κανόνες επισήμανσης αποτελεί ευθύνη των εμπόρων λιανικής· εκφράζει τη λύπη του για την πίεση που ασκείται στους πρωτογενείς παραγωγούς από τους εμπόρους λιανικής και άλλες επιχειρήσεις τροφίμων για ολοένα φθηνότερη παραγωγή, συχνά εις βάρος της ποιότητας των τροφίμων ή των συστατικών τους·

50.

σημειώνει ότι επί του παρόντος οι επιχειρήσεις τροφίμων δεν γνωρίζουν πάντα από πού προέρχονται τα συστατικά που χρησιμοποιούν· σημειώνει επ’ αυτού ότι οι μικρές αλυσίδες εφοδιασμού (τοπικές και περιφερειακές) μπορούν παρέχουν εχέγγυα διαφάνειας και μπορούν να αντικαταστήσουν τις μεγάλες και περίπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κρίση που σχετίζεται με την απάτη στον τομέα των τροφίμων·

51.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, για επισήμανση «τοπικής αγοράς και απευθείας πωλήσεων» που θα συμβάλει στην προώθηση των εν λόγω αγορών και θα βοηθήσει τους αγρότες να προσθέσουν αξία στην παραγωγή τους·

52.

ζητεί από την Επιτροπή, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 17 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, να διώκει και να εμποδίζει την εμπορία προϊόντων που εξακολουθούν να διατίθενται στην αγορά με σκοπίμως ανακριβή ή παραπλανητική ονομασία, διότι και αυτό πρέπει να θεωρείται μορφή απάτης στον τομέα των τροφίμων·

53.

είναι πεπεισμένο ότι οι αρμόδιες αρχές πρέπει να μεταβάλουν τη στάση τους, μεταβαίνοντας από μια διοικητική και κτηνιατρική προσέγγιση προς μια προσέγγιση αστυνόμευσης, με βάση τις εμπειρίες της «κινητής μονάδας» της δανικής υπηρεσίας τροφίμων, καθώς και του σώματος των καραμπινιέρων (Arma dei Carabinieri) και της οικονομικής αστυνομίας (Guardia di Finanza) στην Ιταλία· τονίζει ότι προϋπόθεση για μια τέτοια προσέγγιση είναι να στελεχώνονται τα δικαστήρια με δικαστές που διαθέτουν αποδεδειγμένη εμπειρία στη νομοθεσία για τα τρόφιμα·

54.

τονίζει ότι η διενέργεια των ελέγχων θα πρέπει να βασίζεται στον κίνδυνο και να περιλαμβάνει την ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του κινδύνου και την αξιολόγηση των τρωτών σημείων κάθε αλυσίδας εφοδιασμού και προϊόντος διατροφής, με βάση τις εν εξελίξει ακαδημαϊκές μελέτες που συνδυάζουν τις γνώσεις στους τομείς της γνησιότητας των τροφίμων και της εγκληματολογίας, όπως η έρευνα που διενεργείται από το Πανεπιστήμιο VU του Άμστερνταμ και το Πανεπιστήμιο του Wageningen·

55.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν περαιτέρω τα ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης με σκοπό την ανάπτυξη και την εφαρμογή τεχνολογιών και μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό της απάτης στον τομέα των τροφίμων, όπως τεχνολογία αισθητήρων, ανάλυση δεδομένων και λήψη αποτυπωμάτων των προϊόντων, και με σκοπό τη διευκόλυνση της διάθεσης των δοκιμών στο εμπόριο σε σύντομο χρονικό διάστημα· αναγνωρίζει τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα για την ακεραιότητα και τη γνησιότητα των τροφίμων, όπως το TRACE και το AuthenticFood·

56.

συνιστά στο ΓΤΚΘ και στις εθνικές αρχές να συμπεριλάβουν στους ελέγχους τους, τους αποκαλούμενους ελέγχους ισοζυγίου μάζας για τις ροές εισόδου, εξόδου και αποβλήτων·

57.

ζητεί επιμόνως τη βελτίωση του συντονισμού και της επικοινωνίας μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για τη διερεύνηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση του εν λόγω προβλήματος· καλεί συνεπώς την Επιτροπή, ως θέμα επείγοντος χαρακτήρα, να θέσει σε λειτουργία ένα ηλεκτρονικό σύστημα, με βάση το υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF) όπως πρότεινε η Επιτροπή, που θα επιτρέπει την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σε περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων· ζητεί τη δημοσιοποίηση ετήσιων εκθέσεων στις οποίες θα περιγράφονται περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων που αποκαλύφθηκαν, κατ’ αναλογία προς τις εκθέσεις του συστήματος RASFF·

58.

ζητεί τη δημιουργία ενός δικτύου για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων, το οποίο θα ενισχύσει τον συντονισμό μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών οργάνων (Ευρωπόλ, Eurojust, ΓΤΚΘ), με στόχο τη βελτίωση της πρόληψης και του εντοπισμού των περιπτώσεων απάτης στον τομέα των τροφίμων·

59.

εισηγείται την καθιέρωση ελέγχου DNA ως τυποποιημένης διαδικασίας επιτόπιων ελέγχων για τον καθορισμό των ειδών, ιδίως σε σχέση με προϊόντα κρέατος και ψαριών, και τη δημιουργία μιας κεντρικής βάσης δεδομένων DNA για τον σκοπό αυτό·

60.

καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει τα κενά που υπάρχουν στους ισχύοντες κανόνες σχετικά με την ιχνηλασιμότητα και την ασφάλεια των τροφίμων όσον αφορά τις εισαγωγές τροφίμων από τρίτα μέρη τα οποία παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο απάτης στον τομέα των τροφίμων·

61.

επιμένει ότι οι συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών που διαπραγματεύεται η ΕΕ δεν πρέπει να επιφέρουν αλλαγές στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων και του εφοδιασμού σε τρόφιμα ούτε μείωση της ικανότητας ελέγχου της εφαρμογής της εν λόγω νομοθεσίας·

62.

πιστεύει ότι τα πορίσματα των ελέγχων θα πρέπει να δημοσιοποιούνται κατά τρόπο εύκολα προσβάσιμο και κατανοητό για τους καταναλωτές, παραδείγματος χάριν υπό μορφή πίνακα κατάταξης· είναι πεπεισμένο ότι κάτι τέτοιο θα βοηθούσε τους καταναλωτές στη λήψη αποφάσεων και επίσης θα παρείχε κίνητρα στις επιχειρήσεις τροφίμων για βελτίωση των επιδόσεών τους·

63.

χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να ενισχύσει τις κυρώσεις προκειμένου τουλάχιστον να εξουδετερώνεται το εκτιμώμενο οικονομικό πλεονέκτημα που επιδιώκεται με την παράβαση, ωστόσο θεωρεί ότι αυτό δεν είναι αρκετά αποτρεπτικό· πιστεύει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ορίσουν κυρώσεις για την απάτη στον τομέα των τροφίμων που θα είναι τουλάχιστον διπλάσιες του εκτιμώμενου ποσού του οικονομικού οφέλους που επιδιώκεται μέσω της δόλιας δραστηριότητας· θεωρεί αναγκαίο, ως επιπλέον αποτρεπτικό παράγοντα, να θεσπίσουν τα κράτη μέλη ακόμη υψηλότερες κυρώσεις, μεταξύ άλλων ποινικές κυρώσεις, στις περιπτώσεις απάτης στις οποίες η δημόσια υγεία τίθεται σκόπιμα σε κίνδυνο, σε περιπτώσεις απάτης με προϊόντα που προορίζονται για ευάλωτους καταναλωτές· επιπλέον προτείνει, σε περίπτωση κατά συρροή παραβάσεων, να διαγράφεται από το μητρώο η επιχείρηση τροφίμων·

64.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν διαθέτει επισκόπηση των διαφόρων εθνικών συστημάτων επιβολής κυρώσεων για αδικήματα σχετικά με την απάτη στον τομέα τον τροφίμων και της λειτουργίας των εν λόγω καθεστώτων κυρώσεων βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει μια τέτοια επισκόπηση το συντομότερο δυνατόν·

65.

ζητεί την καλύτερη συνεκτίμηση των συνθηκών καλής διαβίωσης των ζώων και την ενίσχυση των κυρώσεων σε περίπτωση μη τήρησης των κανόνων·

66.

καλεί την Επιτροπή να συγκεντρώσει στοιχεία από τα κράτη μέλη και να υποβάλει έκθεση σχετικά με τα διάφορα καθεστώτα στα κράτη μέλη όσον αφορά, αφενός, το είδος και το επίπεδο των κυρώσεων για τα αδικήματα σχετικά με την απάτη στον τομέα των τροφίμων και, αφετέρου, τη λειτουργία των καθεστώτων επιβολής κυρώσεων·

67.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν επίσης άλλες μεθόδους που αποσκοπούν στην αποτροπή και την αποθάρρυνση της απάτης στον τομέα των τροφίμων, όπως η ονομαστική αναφορά και η ηθική μείωση μέσω ενός ευρωπαϊκού μητρώου επιχειρήσεων τροφίμων που έχουν καταδικαστεί για διάπραξη απάτης·

68.

ζητεί την επέκταση των υφιστάμενων συστημάτων ιχνηλασιμότητας και τη συστηματική εφαρμογή της αδιάσπαστης ιχνηλασιμότητας των τροφίμων και των ζωοτροφών, η οποία προβλέπεται στον βασικό κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 για να καλύψει τρόφιμα και ζωοτροφές, ζώα που προορίζονται για την παραγωγή τροφίμων και κάθε άλλη ουσία που προορίζεται για το σκοπό αυτό ή που αναμένεται ότι θα χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή τροφίμων ή ζωοτροφών· ζητεί η αλυσίδα τροφίμων στο σύνολό της στην Ευρώπη, σε όλα τα στάδια παραγωγής, μεταποίησης, πωλήσεων και διανομής, να είναι διαφανής και πλήρως ανοιχτή για διεξοδικό έλεγχο από τους επιθεωρητές προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι τα αθέμιτα προϊόντα διατροφής μπορούν να εντοπίζονται γρήγορα·

69.

συνιστά να θεσπιστεί η υποχρέωση για όλα τα ερευνητικά εργαστήρια και το προσωπικό τους να κοινοποιούν στις αρμόδιες εποπτικές αρχές τα αποτελέσματα όλων των δοκιμών σε τρόφιμα και ζωοτροφές που υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει συμβεί απάτη ή τα οποία έχουν σημασία για την καταπολέμηση της απάτης·

70.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/31

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως το προοίμιο και τα άρθρα 3 και 6 αυτής,

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 6, 9, 145, 151, 152, 153, 154, 156, 159 και 168 αυτής,

—

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 1, 3, 27, 31, 32 και 33 αυτού,

—

έχοντας υπόψη τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη της 3ης Μαΐου 1996, και ειδικότερα το μέρος I και το άρθρο 3 του μέρους II αυτού,

—

έχοντας υπόψη τα θεμελιώδη πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) για την εργασία, τις συμβάσεις και τις συστάσεις της σχετικά με τη διαχείριση και την επιθεώρηση της εργασίας (Συμβάσεις αριθ. 81 και αριθ. 129), που αποτελούν σημεία αναφοράς σε διεθνές επίπεδο όταν τίθεται θέμα διασφάλισης της εφαρμογής των νομικών διατάξεων που διέπουν τις συνθήκες εργασίας και την προστασία των εργαζομένων,

—

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση αριθ. 143 σχετικά με τους διακινούμενους εργαζομένους (1975) και τις συμπληρωματικές διατάξεις της ΔΟΕ σχετικά με τους διακινούμενους εργαζομένους, που προβλέπουν την έγκριση όλων των αναγκαίων και ενδεδειγμένων μέτρων για την εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης με στόχο την αναζήτηση εργασίας, καθώς και της παράνομης εργασίας των μεταναστών· έχοντας επίσης υπόψη τις διατάξεις σχετικά με την εφαρμογή διοικητικών, αστικών και ποινικών κυρώσεων για την παράνομη εργασία των διακινούμενων εργαζομένων,

—

έχοντας υπόψη την ατζέντα της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή εργασίας,

—

έχοντας υπόψη τις συμβάσεις και τις συστάσεις της ΔΟΕ στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας στον χώρο εργασίας,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1338/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με τις κοινοτικές στατιστικές στους τομείς της δημόσιας υγείας και της υγείας και ασφάλειας στην εργασία (1),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 89/391/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 12ης Ιουνίου 1989 σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία (οδηγία-πλαίσιο) (2) και τις επιμέρους οδηγίες αυτής,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/88/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας (3),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κρατών μελών, που εγκρίθηκε κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της 22ας Απριλίου 1999 όσον αφορά έναν κώδικα συμπεριφοράς για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών των κρατών μελών σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης στις κοινωνικές παροχές και εισφορές και της αδήλωτης εργασίας καθώς και τη διασυνοριακή διάθεση εργαζομένων (4),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 1999/85/ΕΚ του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 1999 για τροποποίηση της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ, όσον αφορά τη δυνατότητα δοκιμαστικής εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες υψηλής έντασης εργατικού δυναμικού (5),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2009 σχετικά με την επιβολή ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις κυρώσεις και τα μέτρα κατά των εργοδοτών που απασχολούν παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών (6),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου 2007 με τίτλο «Ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας» (COM(2007)0628),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου 2007 σχετικά με τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης για την πράσινη βίβλο της Επιτροπής «Εκσυγχρονισμός του εργατικού δικαίου για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα» (COM(2007)0627),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «ΕΥΡΩΠΗ 2020 Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020) καθώς και τον βασικό της στόχο που είναι η αύξηση των επιπέδων απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποσοστό 75 % έως το τέλος της δεκαετίας,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με την ενδιάμεση αναθεώρηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής 2007-2012 για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία (7),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας (8),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (9),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα (10),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Οκτωβρίου 2006 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 96/71/ΕΚ όσον αφορά την απόσπαση εργαζομένων (11),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαρτίου 2009 σχετικά με την κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων υπεργολαβίας σε αλυσίδες παραγωγής (12),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Μαΐου 2013 σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και τα πρότυπα υγείας και ασφάλειας έπειτα από τις πρόσφατες πυρκαγιές σε εργοστάσια και την κατάρρευση κτηρίου στο Μπαγκλαντές (13),

—

έχοντας υπόψη τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και την απασχόληση (2008-2010) (COM(2007)0803),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 1995 για την εναρμόνιση των μέσων καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης και απασχόλησης (14),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 1996 για την καταπολέμηση της παράνομης απασχόλησης υπηκόων τρίτων χωρών (15),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound) σχετικά με την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

—

έχοντας υπόψη το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο σχετικά με την αδήλωτη εργασία,

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη «ICENUW — Implementing Cooperation in a European Network against undeclared work» (Εφαρμογή συνεργασίας σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας) (2010),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη «CIBELES: Convergence of Inspectorates building a European Level Enforcement System» (Σύγκλιση των σωμάτων επιθεώρησης για τη δημιουργία ενός συστήματος επιβολής σε ευρωπαϊκό επίπεδο),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη «Indirect measurement methods for undeclared work in the EU» (Έμμεσες μέθοδοι μέτρησης της αδήλωτης εργασίας στην ΕΕ) (2010),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Feasibility of establishing a European platform for cooperation between labour inspectorates and other relevant monitoring and enforcement bodies with the aim of preventing and fighting undeclared work» (Σκοπιμότητα δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής πλατφόρμας συνεργασίας μεταξύ των επιθεωρήσεων εργασίας και άλλων σχετικών φορέων παρακολούθησης και επιβολής με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας) (2010, Regioplan),

—

έχοντας υπόψη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 19ης Δεκεμβρίου 2012, C-577/10, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Βασιλείου του Βελγίου,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A7-0458/2013),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων, για την εξασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο εργασίας και στην καταπολέμηση του επισφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος, για την αποτροπή παραβιάσεων των κανόνων που αφορούν την προστασία στην εργασία, καθώς και για την προαγωγή μιας δίκαιης και κοινωνικής οικονομικής ανάπτυξης, καθώς συμβάλλουν ώστε να καταβάλλονται πραγματικά οι αμοιβές και οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, πράγμα που αυξάνει τον όγκο των φόρων και τα έσοδα των κοινωνικών ταμείων, εξασφαλίζοντας παράλληλα την πρόσβαση του εργαζομένου σε παροχές κοινωνικής ασφάλισης, όπως ασφάλιση υγείας, ασφάλιση σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος και συνταξιοδότηση·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ποικίλα πρότυπα για τη διεξαγωγή διαφόρων ειδικών επιθεωρήσεων του χώρου εργασίας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη ανάγκη για επιθεωρήσεις εργασίας στο πλαίσιο της απόσπασης εργαζομένων σε ολόκληρη την Ευρώπη·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιθεώρηση εργασίας διαδραματίζει καίριο ρόλο στην εξασφάλιση της εφαρμογής των δικαιωμάτων, με τη διασφάλιση ότι τηρούνται οι νόμοι, ότι οι παράγοντες γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις τους και ότι τα ατυχήματα και η κατάχρηση μπορούν να αποτραπούν·

E.

λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη εντατικοποίησης των επιθεωρήσεων εργασίας στις ΜΜΕ και στα μικρά εργοτάξια·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθύνη των πολυεθνικών επιχειρήσεων για τις συνθήκες εργασίας, τη ζωή και την υγεία των εργαζομένων, οι οποίοι παράγουν τα προϊόντα και παρέχουν τις υπηρεσίες, δεν τελειώνει στην έξοδο των καταστημάτων ή στην πόρτα των εργοστασίων ούτε μπορεί να εξασφαλισθεί μόνον με συμφωνίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξωτερική ανάληψη της εργασίας μέσω της υπεργολαβίας και η προσωρινή εργασία συνεπάγονται συχνά λιγότερο εκπαιδευμένο προσωπικό και χαλαρές εργασιακές σχέσεις, γεγονός το οποίο δυσχεραίνει τον προσδιορισμό της ευθύνης όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδήλωτη εργασία έχει αρνητικές επιπτώσεις στις εθνικές οικονομίες των κρατών μελών και στην οικονομική βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού μοντέλου και υπονομεύει τη χρηματοδότηση και την κατανομή κοινωνικών παροχών και δημοσίων υπηρεσιών και ότι ωθεί τους θιγόμενους εν ενεργεία εργαζόμενους και συνταξιούχους στην ανασφάλεια, την ευπάθεια και τη φτώχεια·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιθεωρητές εργασίας παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων, στην αποτροπή των καταχρήσεων και στην προαγωγή της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της οικονομικής κρίσης αυξάνεται συνεχώς ο φόρτος εργασίας και η πίεση των απασχολούμενων, ιδίως με τις επιπτώσεις στα ωράρια εργασίας, και ότι κατά συνέπεια πρέπει να ενταθούν οι πρωτοβουλίες επιθεώρησης ως προς τις συνθήκες εργασίας·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι διαμορφώνονται συνεχώς νέες μορφές εργασιακών σχέσεων, οι οποίες είναι όλο και πιο δύσκολο να καλύπτονται από την υφιστάμενη νομοθεσία·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράτυπα εργαζόμενοι πλήττονται από δευτερεύουσες αρνητικές συνέπειες, όπως η απουσία πρόσβασης σε πληροφόρηση, ιατρικές υπηρεσίες στην εργασία και σε κατάρτιση, η ψυχολογική πίεση για το ενδεχόμενο ατυχήματος ή ανακάλυψής τους, που με τη σειρά τους επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων και την οικονομία εν γένει, καθώς και από μακροπρόθεσμες συνέπειες όπως η στέρηση του δικαιώματος για σύνταξη γήρατος ή τα εξαιρετικά χαμηλά συνταξιοδοτικά οφέλη, με αποτέλεσμα υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδήλωτη εργασία στρεβλώνει τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά, καθώς δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι άλλων επιχειρήσεων·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εδραίωση μιας πραγματικά κοινής αγοράς και η εξάλειψη όλων των μορφών κοινωνικού ντάμπινγκ είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκταση της αδήλωτης εργασίας στην ΕΕ των 27 ανέρχεται πλέον στο 18,8 %, και σε ορισμένα κράτη ξεπερνά το 30 % του ΑΕγχΠ·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδήλωτη εργασία εξακολουθεί να σημειώνει άνοδο στα περισσότερα κράτη μέλη και λόγω της κρίσης·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται μέτρα σχετικά με την καταγγελία των δυσλειτουργιών, προκειμένου να διευκολυνθεί ο εντοπισμός των καταχρήσεων και να διασφαλιστεί η προστασία του καταγγέλλοντος, και ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να παρέχουν πλήρη προστασία στους καταγγέλλοντες·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 168 000 ευρωπαίοι πολίτες βρίσκουν σε ετήσια βάση τον θάνατο από ατυχήματα ή ασθένειες που συνδέονται με την εργασία, και ότι 7 εκατομμύρια άτομα τραυματίζονται σε ατυχήματα (16)·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόληψη των κινδύνων είναι απολύτως αναγκαία για τη μείωση του ποσοστού των ατυχημάτων και των ασθενειών που συνδέονται με την εργασία· λαμβάνοντας υπόψη τον θετικό αντίκτυπο της ορθής διαχείρισης της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και τούτο και για τις επιχειρήσεις·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα επιθεώρησης στερούνται κατά το μάλλον ή ήττον του προσωπικού και της χρηματοδότησης που απαιτούνται για την αποτελεσματική διενέργεια επιθεωρήσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι ο ελάχιστος στρατηγικός σχεδιασμός για τη στελέχωση των επιθεωρήσεων εργασίας στην ΕΕ, με συνεχή μείωση του αριθμού των εργαζομένων σε πολλές χώρες, ενώ ταυτόχρονα η εργασία των επιθεωρητών καθίσταται ολοένα και πιο περίπλοκη·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας σε συνδυασμό με την άναρχη και χωρίς κανόνες επέκταση ορισμένων ρυθμίσεων απασχόλησης σε κάποια κράτη μέλη, συμπαρασύρουν το ύψος των αμοιβών σε ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα και διαμορφώνουν συνθήκες περαιτέρω όξυνσης του φαινομένου της αδήλωτης εργασίας·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τομείς που θίγονται περισσότερο από την αδήλωτη εργασία παρουσιάζουν εντατικό ρυθμό εργασίας, όπως ο κατασκευαστικός τομέας, ο τομέας της ασφάλειας, της καθαριότητας και των νοικοκυριών, η στέγαση και η περίθαλψη, τα συνήθη χαρακτηριστικά των οποίων είναι οι αβέβαιες συνθήκες εργασίας και αμοιβής·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίσταται στενή σχέση μεταξύ παράνομης μετανάστευσης και αδήλωτης εργασίας, καθώς οι άνθρωποι που διαμένουν παράνομα στην Ευρώπη δεν μπορούν να συνάψουν κανονικές σχέσεις απασχόλησης και ως εκ τούτου δεν απολαμβάνουν καμίας προστασίας·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε αδήλωτη εργασία, δεν έχουν ασφάλιση κοινωνικής πρόνοιας, ασθενείας ή ατυχήματος και επομένως εκτίθενται σε αυξημένο κίνδυνο προσωπικής οικονομικής ζημίας·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο των διασυνοριακών υπηρεσιών και εργασιακών σχέσεων οι επιθεωρήσεις εργασίας συνιστούν διασυνοριακή υπόθεση και ότι η διασυνοριακή πρόσβαση σε δεδομένα είναι ανεπαρκής·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι συχνά δεν προσχωρούν οικειοθελώς σε αδήλωτες εργασιακές σχέσεις, αλλά αναγκάζονται·

1.

υπογραμμίζει ότι ενώ οι επιθεωρήσεις εργασίας αποτελούν καθήκον του τομέα του δημοσίου δικαίου που μπορεί να εκτελεστεί μόνο από ανεξάρτητους φορείς του εν λόγω τομέα, αυτό δεν αποκλείει την παροχή βοήθειας από τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων προς τους επιθεωρητές εργασίας· θεωρεί ότι πρέπει να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία των υπηρεσιών των αρμόδιων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία έναντι του εργοδότη· θεωρεί ότι, όσον αφορά την υγεία στην εργασία, οι υπηρεσίες παρακολούθησης, προειδοποίησης, πραγματογνωμοσύνης σχετικά με την υγεία, καθώς και οι ορθές συμβουλές σχετικά με την υγεία μπορούν να παρέχονται μόνο από ανεξάρτητους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και της ασφάλειας· θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη η διαχείριση των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας στην εργασία εξακολουθεί να ανατίθεται σε ενώσεις εργοδοτών· υπογραμμίζει ότι η επιθεώρηση και παρακολούθηση της υγείας στην εργασία πρέπει να προέρχεται από ανεξάρτητους επιθεωρητές εκπαιδευμένους σε θέματα υγείας και ασφάλειας·

2.

τονίζει τη σημασία της εκπόνησης εθνικών σχεδίων δράσης για την ενίσχυση των μηχανισμών επιθεώρησης εργασίας και τη χρηματοδότησή τους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία με δεδομένη την προστιθέμενη αξία των αποτελεσματικών ελέγχων εργασίας τόσο για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, όσο για την εν γένει εδραίωση της εργασιακής δικαιοσύνης·

3.

επιβεβαιώνει τον καίριο ρόλο της επιθεώρησης εργασίας στην πρόληψη και τον έλεγχο, καθώς και τη θετική συμβολή της στη βελτίωση της ενημέρωσης και της πραγματογνωμοσύνης στο εσωτερικό των επιχειρήσεων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν το προσωπικό και τους πόρους τους στο πλαίσιο της επιθεώρησης εργασίας και να επιτύχουν τον στόχο ενός επιθεωρητή ανά 10 000 εργαζόμενους, σύμφωνα με τις συστάσεις της ΔΟΕ, και να ενισχύσουν τις κυρώσεις έναντι των επιχειρήσεων που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων (μισθοί, διάρκεια εργασίας και υγεία και ασφάλεια στην εργασία)· εκτιμά ότι οι εν λόγω κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αποτρεπτικές και αναλογικές·

4.

επισημαίνει ότι όλες οι κατηγορίες εργαζομένων με εξαρτημένη ή ανεξάρτητη απασχόληση, ανεξαρτήτως του καθεστώτος, της εργασιακής σχέσης ή της καταγωγής τους, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών επιθεώρησης και πρέπει να απολαμβάνουν της ίδιας προστασίας· τονίζει ότι κάθε απόπειρα περιορισμού του πεδίου εφαρμογής των επιθεωρήσεων εργασίας μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων καθώς και στα δικαιώματά τους·

5.

τονίζει πως χρειάζεται να ενισχυθεί ο ρόλος των εθνικών αρχών επιθεώρησης εργασίας, να προβλεφθεί η εκπαίδευση των στελεχών τους και ο συντονισμός των αρμοδιοτήτων τους προκειμένου να ανταποκρίνονται επιτυχώς στις νέες προκλήσεις επιθεώρησης·

6.

θεωρεί ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας μπορούν να υλοποιηθούν αποτελεσματικά μόνο με επαρκή χρηματοδότηση και ανθρώπινους πόρους για τις αρχές· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι ελεγκτικές αρχές στα κράτη μέλη δεν διαθέτουν αρκετό προσωπικό, καθώς και για την έλλειψη συνεχούς κατάρτισης, ιδίως όσον αφορά τις ευρωπαϊκές προκλήσεις· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα συστήματα επιθεώρησης εργασίας τους, καθώς τα συστήματα αυτά θα πρέπει να αποτελούν ουσιαστικό τμήμα των εθνικών σχεδίων αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης· επισημαίνει ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο καθώς ελέγχουν κατά πόσο η ισχύουσα νομοθεσία εφαρμόζεται πλήρως και οι ιδιαίτερα ευάλωτοι εργαζόμενοι τυγχάνουν κάλυψης και προστασίας·

7.

τονίζει την ανάγκη κοινής κατάρτισης των επιθεωρητών εργασίας και των εμπλεκόμενων φορέων με στόχο την αυστηρότερη εφαρμογή του εργατικού δικαίου της ΕΕ·

8.

υπογραμμίζει ότι η δημοσιονομική εξυγίανση που επιχειρείται σε ορισμένα κράτη μέλη δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγήσει σε μείωση των ανθρώπινων πόρων, της χρηματοδότησης και υλικοτεχνικής υποδομής των ελεγκτικών μηχανισμών που διενεργούν τις επιθεωρήσεις εργασίας·

9.

επισημαίνει ότι οι νομικοί περιορισμοί και οι αξιώσεις των εργαζομένων αποτελούν τους δύο βασικότερους παράγοντες που ωθούν τους εργοδότες να εφαρμόζουν πολιτικές πρόληψης (17)·

10.

είναι πεπεισμένο ότι, χωρίς αξιολόγηση των κινδύνων, είναι αδύνατη η σωστή προστασία των εργαζομένων· θεωρεί ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να βοηθηθούν ώστε να εφαρμόσουν πολιτικές πρόληψης των κινδύνων· τονίζει το θετικό ρόλο που διαδραματίζουν απλές, ελεύθερες και στοχευμένες πρωτοβουλίες, όπως το Διαδικτυακό διαδραστικό εργαλείο εκτίμησης κινδύνου (OiRA) που δημιουργήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.(EU-OSHA)·

11.

υπενθυμίζει ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη σύμβαση αριθ. 81 της ΔΟΕ περί επιθεωρήσεων εργασίας· καλεί ως εκ τούτου τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τις αρχές της σύμβασης·

12.

τονίζει ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας είναι αποτελεσματικές και όταν διενεργούνται αιφνιδίως, επανειλημμένως και τυχαία· επισημαίνει ότι οι αποτελεσματικές κυρώσεις σε περιπτώσεις παρατυπιών πρέπει να θεσπίζονται κατά τρόπο ώστε οι εργοδότες να μην μπορούν να αποκομίσουν κέρδος από την παράκαμψη των υφιστάμενων ρυθμίσεων των συλλογικών συμβάσεων ή των νομοθετικών διατάξεων·

13.

επισημαίνει ότι τα πορίσματα των επιθεωρήσεων εργασίας πρέπει να υπόκεινται σε σαφείς προθεσμίες επεξεργασίας, προκειμένου να αποτρέπεται εγκαίρως η κατάχρηση και να εξασφαλίζεται η έγκαιρη προστασία του θύματος·

14.

επισημαίνει ότι οι επιθεωρητές εργασίας στα κράτη μέλη πρέπει να έχουν δικαίωμα να διενεργούν επιτόπιες επιθεωρήσεις, να χρησιμοποιούν ευφυή συστήματα επιθεώρησης και να συνεργάζονται συντονισμένα με άλλες αντίστοιχες αρχές, να διαθέτουν τις ενδεδειγμένες ικανότητες και να εργάζονται ανεξάρτητα·

15.

καλεί τα κράτη μέλη να προστατεύουν σε περίπτωση αποκάλυψης κατάχρησης από επιθεωρητές εργασίας ή όταν καταγγέλλοντες θέτουν υπόψη των επιθεωρητών εργασίας περιπτώσεις κατάχρησης, τους θιγόμενους εργαζομένους και κάθε εμπλεκόμενο καταγγέλλοντα και να τους παρέχουν τη δυνατότητα δωρεάν διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους· επισημαίνει ότι σχετικά μέτρα, όπως για παράδειγμα το δικαίωμα άμεσης ή συλλογικής προσφυγής, προστατεύουν πραγματικά τα θιγόμενα άτομα και τους καταγγέλλοντες· καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν μέτρα για την προστασία των καταγγελλόντων και των οικογενειών τους ώστε να διευκολυνθεί ο εντοπισμός καταχρήσεων· τονίζει πως είναι σημαντικό να προστατεύονται τα δικαιώματα των μετακινούμενων εργαζόμενων σε παράτυπες καταστάσεις και ότι αυτό πρέπει να αποτελεί έναν από τους τομείς προβληματισμού· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη στο πλαίσιο αυτό τις συμπληρωματικές διατάξεις της σύμβασης για τους μετακινούμενους εργαζόμενους (αριθ. 143), του 1975·

16.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τις νομικές διατάξεις με κυρώσεις ανάλογες προς τη σοβαρότητα της παράβασης και να επιβάλλουν αποτρεπτικές κυρώσεις για την μη τήρηση των εργασιακών κανόνων· επισημαίνει ότι μελέτες κατέδειξαν σαφώς ότι ο μεγαλύτερος αντίκτυπος όσον αφορά τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας επιτυγχάνεται με την ισχυρή, καλά συντονισμένη πρόληψη και τις επιθεωρήσεις σε αρχικό στάδιο, και μάλιστα με την πληροφόρηση και την παροχή συμβουλών στους εργοδότες ή και με την αναδρομική δήλωση των μη δηλωθέντων εργαζόμενων·

17.

επισημαίνει ότι μια ηλεκτρονική δικτύωση όλων των εμπλεκομένων κοινωνικών υπηρεσιών, όπως υπάρχει για παράδειγμα στη βελγική «Crossroads Bank for Social Security» (18), και η συνακόλουθη διευκόλυνση της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων αρχών συνιστούν ένα χρήσιμο μέσο για τις εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας που επιτρέπει γρήγορη πρόσβαση στα απαραίτητα για τις επιθεωρήσεις δεδομένα.

18.

τονίζει ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας αντιμετωπίζουν ορισμένες προκλήσεις όσον αφορά τις επιθεωρήσεις μετακινούμενων εργαζομένων και αποσπασμένων εργαζομένων από την ΕΕ και τρίτες χώρες· επισημαίνει ότι, για να είναι αποτελεσματικές οι επιθεωρήσεις εργασίας, είναι σημαντικό να έχουν επαρκή επίγνωση των καταστάσεων υψηλού κινδύνου μη συμμόρφωσης· επισημαίνει ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας μπορούν να απλουστευθούν σημαντικά μέσω εθνικών ηλεκτρονικών συστημάτων υποχρεωτικής εκ των προτέρων καταχώρησης αλλοδαπών εργαζομένων από τους εργοδότες.

19.

επισημαίνει ότι οι κοινωνικοί εταίροι διαδραματίζουν, σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές, σημαντικό ρόλο όσον αφορά την καταβολή προσπαθειών για την τήρηση των υφισταμένων κανόνων· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και στην κατάρτιση εθνικών σχεδίων επιθεώρησης εργασίας αλλά και στις ίδιες τις επιθεωρήσεις εργασίας·

20.

ενθαρρύνει τη δημιουργία πρόσθετων ελεγκτικών δομών κλαδικής διάστασης με τριμερή συμμετοχή -κράτους, εργαζομένων και εργοδοτών- και την πιλοτική εφαρμογή τους στα κράτη μέλη εκείνα που εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά αδήλωτης εργασίας·

21.

διαπιστώνει ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας σε αγροτικές περιοχές διενεργούνται σε μικρότερο βαθμό· καλεί τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την σωστή κάλυψη των αγροτικών περιοχών·

22.

επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι με πρόσκαιρες εργασιακές σχέσεις αντιμετωπίζουν συχνά μη ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας συγκριτικά με το μόνιμο προσωπικό· παρατηρεί ότι για έναν αποτελεσματικό έλεγχο των πρόσκαιρων εργασιακών σχέσεων πρέπει να διευρυνθούν τα δικαιώματα των εποπτών περιλαμβάνοντας τον έλεγχο επιχειρήσεων διάθεσης εργατικού δυναμικού και ότι ο έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει την τήρηση των κανόνων για τις συλλογικές συμβάσεις και των επαγγελματικών κανόνων, καθώς και την τήρηση των ελάχιστων αποδοχών όταν απαιτείται από τη νομοθεσία των κρατών μελών ή από εθνικές συμφωνίες συλλογικών συμβάσεων· επιμένει ότι η πρόληψη των προβλημάτων υγείας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας πρέπει να τυγχάνει της ίδιας προσοχής στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα· επισημαίνει ότι η τήρηση της αρχής της μη εισαγωγής διακρίσεων είναι υποχρεωτική· δηλώνει πως οι εργαζόμενοι με συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης πρέπει να είναι σε θέση να ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους (μεταξύ άλλων και εκείνα περί αμοιβής) μέσω διαδικτυακής θυρίδας ή ιστοτόπου·

23.

εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση των εποχιακών εργαζομένων στον τομέα της γεωργίας, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονται συνήθως από τρίτες χώρες· θεωρεί ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας στον εν λόγω τομέα πρέπει να ενταθούν· υπενθυμίζει ότι η απασχόληση στον τομέα αυτό αποτελεί σε μεγάλο βαθμό συνδυασμό δηλωμένης και αδήλωτης εργασίας·

24.

επισημαίνει ότι ενώ οι εργαζόμενοι που παρέχουν οικιακές υπηρεσίες εργάζονται είναι συχνά αδήλωτοι, ή απολαύουν λιγότερων δικαιωμάτων από ό, τι άλλοι εργαζόμενοι, πολλές φορές όμως αυτές οι καταστάσεις δεν εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων των εθνικών επιθεωρήσεων· καλεί τα κράτη μέλη να επικυρώσουν τη σύμβαση ΔΟΕ αριθ. 189 και να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν σύμφωνα με την εν λόγω σύμβαση μέτρα επιθεώρησης εργασίας, επιβολής και κυρώσεων, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οικιακής εργασίας, σύμφωνα με τους εθνικούς νόμους και κανονισμούς· τονίζει ότι, σε περίπτωση συμβατότητας με τους εθνικούς νόμους και κανονισμούς, τα εν λόγω μέτρα πρέπει να καθορίζουν τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορεί να παρέχεται πρόσβαση σε νοικοκυριά, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον ιδιωτικό βίο·

25.

εφιστά την προσοχή στην ιδιαίτερη κατάσταση των κατ’ οίκον εργαζομένων και των τηλεργαζομένων, οι οποίοι κατά την άσκηση της εργασίας στο σπίτι ή εκτός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης ενδέχεται να αποτελέσουν θύματα καταχρηστικών πρακτικών όταν οι μέρους εργοδότες δεν εκπληρώνουν τις προβλεπόμενες από το νόμο υποχρεώσεις τους έναντι αυτών των εργαζομένων·

26.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τομέα των μεταφορών ο οποίος, λόγω του κινητού χαρακτήρα του, ενδέχεται να δημιουργεί πρόσθετες προκλήσεις για τις επιθεωρήσεις εργασίας· ζητεί οι επιθεωρήσεις εργασίας να διαθέτουν κατάλληλα μέσα ώστε να διενεργούν αποτελεσματικές επιθεωρήσεις στον εν λόγω τομέα·

27.

εκφράζει τη λύπη του διότι οι περιπτώσεις ψευδο-αυτοαπασχόλησης έχουν αυξηθεί δραματικά, ιδίως στον κατασκευαστικό τομέα και στον τομέα μεταποίησης του κρέατος, αλλά και στο πλαίσιο αποσπάσεων· καλεί τα κράτη μέλη να καθιερώσουν κατάλληλα μέτρα ελέγχου για την καταπολέμηση της ψευδο-αυτοαπασχόλησης, για παράδειγμα μέσω της θέσπισης κριτηρίων για τον καθορισμό του τι σημαίνει απασχόληση, έτσι ώστε οι επιθεωρητές εργασίας να μπορούν να εντοπίζουν τη νόμιμη απασχόληση από την ψευδο-απασχόληση· δηλώνει πως για την πρόληψη αυτής της ψευδο-απασχόλησης, πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε τα κράτη μέλη να είναι σε θέση να επιβάλλουν ευρύτερες απαιτήσεις ή μέτρα ελέγχου·

28.

καλεί τις εθνικές αρχές επιθεώρησης εργασίας και άλλες αντίστοιχες αρχές να εκπονήσουν σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, το οποίο θα καλύπτει όλες τις μορφές κατάχρησης σε σχέση με την εξαρτημένη εργασία και της αυτοαπασχόληση· τονίζει ότι, εάν δεν αντιμετωπισθεί δεόντως η αδήλωτη εργασία, απειλεί να υπονομεύσει την ικανότητα της ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της για την απασχόληση όσον αφορά περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και ισχυρότερη ανάπτυξη·

29.

εκφράζει έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι υπό παράνομο ή αυθαίρετο καθεστώς είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στο ενδεχόμενο εκμετάλλευσης σε αδήλωτη εργασία χαμηλών προδιαγραφών, χαμηλών αμοιβών και πολλών ωρών εργασίας σε μη ασφαλές εργασιακό περιβάλλον· υπογραμμίζει ότι κάθε συνεργασία μεταξύ των επιθεωρητών εργασίας και των μεταναστευτικών αρχών πρέπει να περιορίζεται στον εντοπισμό καταχραστών εργοδοτών και να μην προκαλεί κυρώσεις εις βάρος των μετακινούμενων εργαζομένων ή απέλασή τους, γεγονός που ουσιαστικά θα υπονομεύσει τις προσπάθειες αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας·

30.

φρονεί ότι στις περιπτώσεις όπου οι εθνικές αρχές επιθεώρησης εργασίας είναι υπεύθυνες για του μετακινούμενους και αποσπασμένους εργαζόμενους, τα προγράμματα κατάρτισης επιθεωρητών εργασίας πρέπει να περιλαμβάνουν ειδικές ενότητες για τα θέματα αυτά καθώς και για την αδήλωτη εργασία και το εμπόριο ανθρώπων, αφού τα θέματα αυτά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, θα πρέπει δε να περιέχουν και γλωσσικές γνώσεις, όπου κρίνεται σκόπιμο·

31.

θεωρεί ότι οι κυρώσεις θα είναι αποτελεσματικές μόνον όταν οι εργοδότες δεν θα μπορούν να αποκομίζουν κέρδη από την απασχόληση παράνομων εργαζομένων, καθώς θα τους στοιχίζει περισσότερο από το να ξοδεύουν για την πρόσληψη δηλωμένων εργαζομένων·

32.

αναγνωρίζει πως παρατηρείται μια τάση για αύξηση της αυτοαπασχόλησης, της ανάθεσης σε εξωτερικούς συνεργάτες και της υπεργολαβίας γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των επισφαλών θέσεων εργασίας και σε περαιτέρω επιδείνωση των ήδη χαμηλών επιπέδων προστασίας για αδήλωτους εργαζόμενους· φρονεί ότι τα συστήματα γενικής επιχειρηματικής ευθύνης θα μπορούσαν να αποτελέσουν αποτελεσματικό μέσο για την αύξηση της συμμόρφωσης προς τα πρότυπα εργασίας κατά τη διάρκεια ολόκληρης της διαδικασίας παραγωγής, και ότι θα μπορούσε να μελετηθεί το ενδεχόμενο καθιέρωσής τους σε όλα τα κράτη μέλη ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι οι έλεγχοι από τους επιθεωρητές εργασίας παραμένουν ουσιαστικοί·

33.

επισύρει την προσοχή στο πρόβλημα της εφαρμογής των διατάξεων για την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας στις περιπτώσεις όπου οι εργαζόμενοι δεν έχουν δηλωθεί· υπογραμμίζει ότι το δικαίωμα για ασφάλεια και προστασία της υγείας στον χώρο εργασίας ισχύει για κάθε εργαζόμενο ή αυτοαπασχολούμενο και ότι το δικαίωμα αυτό καθίσταται αποτελεσματικό με την καλύτερη εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων· προτείνει στα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο καθιέρωσης απόρρητου ιατρικού ελέγχου για όλους τους εργαζομένους, ο οποίος θα διενεργείται δωρεάν μια φορά το χρόνο ή μια φορά ανά σύμβαση, προκειμένου να τους εξασφαλίζεται η ελάχιστη προστασία·

34.

τάσσεται υπέρ της επιβολής αυστηρότερων κυρώσεων στις επιχειρήσεις που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους αναφορικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων και φρονεί ότι οι σχετικές κυρώσεις πρέπει να έχουν τόσο αποτρεπτικό όσο και απαγορευτικό χαρακτήρα, έτσι ώστε οι εργοδότες να μην μπορούν να αποκομίσουν κέρδος από την παράκαμψη των υφισταμένων κανόνων για την προστασία της εργασίας και της υγείας· καλεί τα κράτη μέλη να υπολογίσουν το επίπεδο των προστίμων στα συστήματα επιβολής κυρώσεων ώστε να είναι ανάλογο προς τη ζημία και να εξασφαλίσουν ότι υπερβαίνει το κέρδος που αποκομίζεται από την παράκαμψη·

35.

υπενθυμίζει ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» επισημαίνει την ανάγκη για μεγαλύτερο αριθμό γυναικών στην αγορά εργασίας και θεωρεί ότι οι επιθεωρητές εργασίας θα πρέπει να έχουν γνώση των εργασιακών συνθηκών τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών·

36.

ζητεί οι εν λόγω κυρώσεις να ισχύουν και για επιχειρήσεις που εντοπίζονται να εγγράφουν εργαζόμενους σε μαύρες λίστες για τις δραστηριότητές τους ως συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι ή ως εκπρόσωποι στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας·

37.

ζητεί τη στήριξη των εθνικών επιθεωρήσεων εργασίας για την εφαρμογή αποτελεσματικής προστασίας της εργασίας με εγγύτητα στις επιχειρήσεις, κυρίως σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις· παροτρύνει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι επιθεωρήσεις πρέπει προσανατολίζονται πιο έντονα στην αναζήτηση συγκεκριμένων και εφικτών λύσεων για την εξάλειψη των εντοπισμένων ελλείψεων στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας στον χώρο εργασίας·

38.

στηρίζει το χρήσιμο έργο που προσφέρει η Επιτροπή Ανωτέρων Επιθεωρητών Εργασίας (SLIC) στο πλαίσιο της σύγκλισης των εθνικών νοοτροπιών· ζητεί την ενίσχυση των πόρων και των αρμοδιοτήτων της· εκφράζει την επιθυμία να ενισχυθεί η συνεργασία της με τη συμβουλευτική επιτροπή του Λουξεμβούργου· θεωρεί ότι η συμβουλευτική επιτροπή για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία της Επιτροπής θα πρέπει να λαμβάνει συνεχή ενημέρωση σχετικά με τις εξελίξεις στα κράτη μέλη στον τομέα των επιθεωρήσεων εργασίας καθώς και στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία·

39.

θεωρεί ότι οι εν λόγω πτυχές της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία θα πρέπει να ληφθούν επίσης υπόψη στο πλαίσιο της μελλοντικής στρατηγικής της ΕΕ για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία· καλεί τις επιθεωρήσεις εργασίας να εντατικοποιήσουν τα καλά στοχευμένα μέτρα πρόληψης και εκπαίδευσης προκειμένου να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τη σημασία των κανόνων και διαδικασιών υγείας και ασφάλειας· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επισπεύσουν την εφαρμογή του REACH, και ιδίως την αντικατάσταση των πλέον ανησυχητικών χημικών ουσιών· θεωρεί ότι οι επαγγελματικές ασθένειες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων όσον αφορά τις εν λόγω ουσίες·

40.

εκφράζει την άποψη ότι η καλή συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών και των κοινωνικών εταίρων είναι σημαντική για τον τερματισμό του κοινωνικού ντάμπιγκ και την εξασφάλιση ενός δίκαιου ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά· επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής για δημιουργία μιας ευρωπαϊκής πλατφόρμας για επιθεωρητές εργασίας· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα για επιθεωρητές εργασίας αδήλωτης εργασίας εντός του ευρωπαϊκού ιδρύματος για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας (Eurofound), με αποστολή, ως συμπληρωτικό καθήκον του εν λόγω οργανισμού, την οργάνωση των εργασιών της πλατφόρμας και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, παρέχοντας ενημερωμένες, αντικειμενικές, αξιόπιστες και συγκριτικές πληροφορίες, καθώς και βελτιώνοντας τη διασυνοριακή συνεργασία αλλά και εντοπίζοντας και καταγράφοντας εικονικές εταιρίες και παρόμοιες δραστηριότητες·

41.

καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και τις αντίστοιχες εθνικές αρχές και με την επιφύλαξη της αρχής της επικουρικότητας, να αφιερώσει επαρκείς ανθρώπινους πόρους για διασυνοριακές υποθέσεις κατάχρησης της προστασίας της εργασίας και αδήλωτης εργασίας — με αποστολή μεταξύ άλλων τον εντοπισμό εικονικών εταιρειών-ταχυδρομικών θυρίδων και τον έλεγχο παρόχων διεθνικών υπηρεσιών — και να θεσπίσει πανευρωπαϊκά προγράμματα κατάρτισης για επιθεωρήσεις προς αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η ψευδο-αυτοαπασχόληση και η απόσπαση εργαζομένων, την επισήμανση νέων τεχνικών παράκαμψης των κανόνων και τη διοργάνωση διασυνοριακών ελέγχων· προτείνει επίσης οι εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας να διενεργούν περιστασιακές κοινές διασυνοριακές επιθεωρήσεις, ιδίως κοντά σε παραμεθόριες περιοχές·

42.

καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τα οφέλη από την καθιέρωση και — εφόσον κριθεί σκόπιμο — να προβλέψει την καθιέρωση μιας ευρωπαϊκής κάρτας κοινωνικής ασφάλισης που δεν θα μπορεί να παραχαραχθεί (ή κάποιου άλλου πανευρωπαϊκού ηλεκτρονικού εγγράφου) στην οποία θα είναι αποθηκευμένα όλα τα δεδομένα που χρειάζονται για τον έλεγχο της εργασιακής σχέσης του/της κατόχου, όπως λεπτομέρειες για την κοινωνική ασφάλιση τους/της και οι χρόνοι εργασίας, και η οποία θα υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες για την προστασία των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· τονίζει επομένως ότι είναι σημαντικό, πριν και κατά τη διάρκεια ολόκληρης της διαδικασίας δημιουργίας μιας τέτοιας κάρτας, να αναλυθούν ενδελεχώς οι επιπτώσεις επί της ιδιωτικής ζωής·

43.

καλεί την Επιτροπή να θέσει σε λειτουργία πιλοτικό πρόγραμμα για τη δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης για παραβιάσεις που αφορούν την προστασία της εργασίας και περιπτώσεις αδήλωτης εργασίας, ο οποίος θα προωθεί τη γρήγορη ανταλλαγή μεταξύ των κρατών μελών και θα υποστηρίζεται από μαύρη λίστα προκειμένου να εμποδίζονται έγκαιρα και περισσότερο αποτελεσματικά οι παραβιάσεις των κανόνων που αφορούν την προστασία της εργασίας· επισημαίνει ότι αυτός ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης μπορεί να έχει ως πρότυπο το υφιστάμενο ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για την προστασία των καταναλωτών (RAPEX)· υπογραμμίζει την ανάγκη ακριβούς τεκμηρίωσης των παραβιάσεων με συστηματική καταχώριση των πορισμάτων των επιθεωρήσεων, προκειμένου να λαμβάνονται στοχευμένα μέτρα κατά της κατάχρησης·

44.

θεωρεί ότι μια αυξημένη συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας μπορεί να συνιστά σημαντική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία· τονίζει πως κάτι τέτοιο θα συνιστούσε σημαντική συμβολή στις ευρωπαϊκές νομοθετικές πρωτοβουλίες για την αδήλωτη απασχόληση, στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και βελτίωση του συντονισμού μεταξύ επιθεωρήσεων εργασίας διαφόρων χωρών·

45.

επισημαίνει ότι σε ορισμένες διασυνοριακές περιπτώσεις έχει περιορισθεί υπερβολικά το δικαίωμα των εθνικών αρχών επιθεώρησης να διενεργούν επιθεωρήσεις εντός αλλοδαπών επιχειρήσεων, και ότι τούτο έχει θέσει σε κίνδυνο τόσο την προστασία του εργαζόμενου όσο και τους ισότιμους όρους· συνιστά μα μην γίνεται αναδρομικά η καταχώρηση πληροφοριών σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων, όπως τα πιστοποιητικά απόσπασης A1, αλλά να πραγματοποιείται σε ηλεκτρονικό μητρώο για ολόκληρη την ΕΕ που θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς τα εθνικά μητρώα και να διατίθεται τα στοιχεία αυτά στις αρχές σε ολόκληρη την ΕΕ προκειμένου να καταστούν ευκολότεροι οι έλεγχοι, σε εθνικό επίπεδο, των σχέσεων εργασίας μεταξύ αποσπασμένων εργαζομένων σε πολύγλωσση βάση· μια αποδοτικότερη, διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων αρμόδιων αρχών έχει εν προκειμένω μεγάλη σημασία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας μπορούν να αξιοποιούν πλήρως το δικαίωμά τους για ανεξάρτητες επιθεωρήσεις χωρίς διακρίσεις σε διασυνοριακές περιπτώσεις, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης της εταιρείας·

46.

υπενθυμίζει ότι, σε ότι αφορά την επιβολή της οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων, η έκταση των πιστοποιητικών δεν θα πρέπει να αποτελεί εμπόδιο για τη μετάφρασή τους όταν αυτή κρίνεται απαραίτητη στο πλαίσιο επιθεώρησης·

47.

τονίζει ότι οι υφιστάμενες οδηγίες για την κοινωνική ασφάλιση και την απασχόληση δεν δίνουν επαρκή έμφαση στην πτυχή της βελτίωσης της επιβολής και του ρόλου των επιθεωρήσεων εργασίας· επίσης θεωρεί πως χρειάζεται να επανεξετασθούν ενδελεχώς και να αναθεωρηθούν οι υφιστάμενες οδηγίες, στις περιπτώσεις εκείνες που κρίνεται αναγκαίο, και ότι πρέπει να αντιμετωπισθεί με καλύτερο τρόπο στην ευρωπαϊκή εργατική νομοθεσία το ζήτημα της επιβολής· επικροτεί στο πλαίσιο αυτό το γεγονός ότι η Επιτροπή πρότεινε ελάχιστες προδιαγραφές επιθεώρησης σε οδηγίες σχετικά με ορισμένες ομάδες εργαζομένων· τονίζει ότι ο ρόλος των επιθεωρήσεων εργασίας, όπως και των κοινωνικών εταίρων, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης και απασχόλησης κατά τρόπον ώστε να υπάρχει αποτελεσματική προστασία·

48.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προωθήσουν την εκ μέρους των επιχειρήσεων εθελοντική καθιέρωση υψηλών προτύπων εργασίας μέσω της καθιέρωσης συστήματος κοινωνικών σημάτων που θα παρέχονται δωρεάν και θα αναγνωρίζονται σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο·

49.

επισημαίνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη εργάζονται παιδιά κάτω των δεκατεσσάρων ετών· θεωρεί αναγκαία την ενίσχυση του ρόλου των επιθεωρητών εργασίας και των εκστρατειών κατά της παιδικής εργασίας· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει σε επίπεδο ΕΕ ειδικές εκστρατείες ελέγχου και εποπτείας εστιάζοντας στις συνθήκες εργασίας των νέων, και συγκεκριμένα νεαρών μεταναστών·

50.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι διατίθενται σε όλους τους εργαζόμενους δικονομικά δικαιώματα και δικαιώματα επιβολής, όπως αυτά που αναφέρονται στην πρόταση οδηγίας σχετικά με μέτρα για την καλύτερη άσκηση των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται στους εργαζόμενους στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων·

51.

θεωρεί σημαντικό, σε σχέση με τους μετακινούμενους εργαζόμενους, να μπορούν οι αρχές επιθεώρησης εργασίας και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων να μπορούν να προβαίνουν σε επιθεωρήσεις κάθε φορά που το κρίνουν αναγκαίο· τονίζει πως τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνήσουν για την καθιέρωση αποτελεσματικών ελέγχων και μηχανισμών εποπτείας στην επικράτειά τους με σκοπό τον έλεγχο και την εποπτεία της συμμόρφωσης προς τις διατάξεις και τους κανόνες που ορίζονται στις αντίστοιχες οδηγίες·

52.

καλεί την Επιτροπή να σχεδιάσει και να παράσχει στα κράτη μέλη οδηγίες βέλτιστης πρακτικής και να διευκολύνει τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους, ώστε να μπορούν αυτά να εποπτεύουν και να ελέγχουν αποτελεσματικότερα τις δραστηριότητες των γραφείων εύρεσης εργασίας· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τον εκτεταμένο έλεγχο των γραφείων εύρεσης εργασίας και να εξετάσουν μέτρα ώστε να μπορούν να πιστοποιούνται οι εταιρείες διαμεσολάβησης και να υποχρεούνται να υποβάλλουν εκθέσεις·

53.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει, με την επιφύλαξη της αρχής της επικουρικότητας, πράσινη βίβλο που θα στηρίζει το ρόλο των επιθεωρητών εργασίας και θα καθορίζει ευρωπαϊκά πρότυπα για τις επιθεωρήσεις εργασίας και ενιαίες απαιτήσεις κατάρτισης στον τομέα αυτό, ενώ παράλληλα θα λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές μεταξύ των εθνικών αγορών εργασίας·

54.

καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει καλύτερους τρόπους για την αντιμετώπιση του κοινωνικού ντάμπιγκ στην ΕΕ και να προτείνει προς τούτο κατάλληλα μέσα·

55.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/41

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και ιδίως το άρθρο 3 παράγραφος 3,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2010, με τίτλο: «Ευρώπη 2020: Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2012, με τίτλο: «Σχέδιο Δράσης: Ευρωπαϊκό εταιρικό δίκαιο και εταιρική διακυβέρνηση — ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο για πιο ενεργό συμμετοχή των μετόχων και βιώσιμες εταιρείες» (COM(2012)0740),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Ιουλίου 2002, για ένα πλαίσιο προώθησης της οικονομικής συμμετοχής των εργαζομένων (COM(2002)0364) και το σχετικό ψήφισμα του Κοινοβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2003 (1),

—

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), της 21ης Οκτωβρίου 2010, με θέμα «Οικονομική συμμετοχή των εργαζομένων στην Ευρώπη» (2),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη που ζητήθηκε από την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου με τίτλο «Employee financial participation in companies’ proceeds» (3) (Οικονομική συμμετοχή των εργαζομένων στα έσοδα των εταιρειών), η οποία δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση PEPPER IV, με τίτλο «Benchmarking of employee participation in profits and enterprise results in the member and candidate Countries of the European Union» (Συγκριτική αξιολόγηση της συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη και αποτελέσματα των επιχειρήσεων στα κράτη μέλη και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η οποία δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2009 από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση PEPPER ΙΙΙ, με τίτλο «Promotion of employee participation in profits and enterprise results in the New Member and Candidate Countries of the European Union» (Προώθηση της συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη και αποτελέσματα των επιχειρήσεων στα νέα κράτη μέλη και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2006 από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση PEPPER II της Επιτροπής, της 8ης Ιανουαρίου 1997, με τίτλο «Promotion of participation by employed persons in profits and enterprise results (including equity participation) in Member States» (Προώθηση της συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη και αποτελέσματα των επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο) στα κράτη μέλη» (COM(1996)0697),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση PEPPER I, με τίτλο «Promotion of employee participation in profits and enterprise results» (Προώθηση της συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη και αποτελέσματα των επιχειρήσεων), η οποία δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 1991 από την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο,

—

έχοντας υπόψη το δοκιμαστικό σχέδιο της Επιτροπής σχετικά με την προώθηση της συμμετοχής των εργαζομένων (4),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση, της 18ης Δεκεμβρίου 2003, της ομάδας υψηλού επιπέδου ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων σχετικά με τα διακρατικά εμπόδια στην αύξηση της οικονομικής συμμετοχής των εργαζομένων στις διεθνικές επιχειρήσεις,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Οκτωβρίου 2012, με τίτλο «Ενιαία Αγορά — Πράξη ΙΙ — Μαζί για μια νέα ανάπτυξη» (COM(2012)0573),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Μαρτίου 2006, με τίτλο «Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση — Μεταβίβαση επιχειρήσεων — Εξασφάλιση της συνέχειας με μια νέα αρχή» (COM(2006)0117),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2013 σχετικά με την ενημέρωση και τη διαβούλευση με τους εργαζομένους, την πρόβλεψη και τη διαχείριση των αναδιαρθρώσεων (5),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A7-0465/2013),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα καθεστώτα οικονομικής συμμετοχής των εργαζομένων (ΟΣΕ) μπορούν να παρέχουν άμεσα οικονομικά οφέλη πάνω και πέραν των συμφωνημένων διαρθρώσεων των βασικών αποδοχών μέσω:

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν διπλό κίνδυνο όταν ο εργοδότης πλήττεται από την κρίση: κινδυνεύουν να χάσουν αφενός τη δουλειά και το εισόδημά τους και αφετέρου οιοδήποτε κεφάλαιο έχουν επενδύσει στην εταιρεία·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια εταιρεία μπορεί να επιλέξει μεταξύ τριών βασικών μοντέλων ΟΣΕ: συμμετοχή στα κέρδη (σε μετρητά, ετεροχρονισμένη ή σε μετοχές), συμμετοχή μεμονωμένων εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο (μετοχές εργαζομένων ή δικαιώματα αγοράς μετοχών) και σχέδια κυριότητας μετοχών από εργαζομένους (ESOP)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΣΕ μπορεί να έχει τη μορφή μετοχών ή μετρητών·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το καταλληλότερο μοντέλο ΟΣΕ συχνά εξαρτάται από το μέγεθος και το καθεστώς της εταιρείας, ιδίως δε από το αν είναι εισηγμένη ή μη·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΣΕ, ιδίως με τη μορφή ESOP ή μερικής ιδιοκτησίας, μπορεί να λειτουργήσει ως κυματοθραύστης, επιτρέποντας τη διαχείριση από τρίτους, στο πλαίσιο καταπιστευμάτων, των έκτακτων αμοιβών (πριμ) ή άλλων μορφών συμπληρωματικής αμοιβής ή επιβράβευσης, συμβάλλοντας στη διάχυση του επενδυτικού κινδύνου μεταξύ των κυρίων μετόχων της εταιρείας και διασφαλίζοντας ότι οι εργαζόμενοι διαθέτουν χαρτοφυλάκιο μετοχών εν είδει αποθέματος·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική συμμετοχή των εργαζόμενων στην επιχείρησή τους συνεπάγεται σειρά ενδεχόμενων κινδύνων για αυτούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική συμμετοχή δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να αποφεύγεται η συμμόρφωση με την εργατική νομοθεσία ή ως μέθοδος μείωσης των κεκτημένων κοινωνικών και των εργασιακών δικαιωμάτων τους ή άσκησης πίεσης για να αυξηθεί η ευελιξία της αγοράς εργασίας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εάν οι εργαζόμενοι λάβουν από τους ιδιοκτήτες της εταιρείας τους κατά προτεραιότητα δικαίωμα εξαγοράς και είναι συνεπώς σε θέση να προβούν στην εξαγορά εταιρειών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, τότε θα επιχειρήσουν ενδεχομένως να διασφαλίσουν τις θέσεις εργασίας τους, διαδικασία που θα μειώσει ενδεχομένως την ανασφάλεια ως προς τη συνέχιση της απασχόλησής τους που προκαλείται όταν υφίσταται το ενδεχόμενο εξαγοράς από άλλες εταιρείες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των εργαζομένων στην ιδιοκτησία ενδέχεται να αποτελέσει λύση για τα προβλήματα επιχειρησιακής διαδοχής, δεδομένου ότι συχνά μια εταιρεία οδηγείται σε κλείσιμο ή πώληση για λόγους εξυγίανσης ή εκκαθάρισης όταν δεν μπορεί να εξασφαλιστεί διαδοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία αυτή μπορεί να είναι χρήσιμη ιδίως για τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις στην προσπάθεια να εξασφαλιστεί η συνέχιση μιας βιώσιμης εμπορικής λειτουργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω πλεονεκτήματα μπορούν να διασφαλισθούν μόνο σε συνάρτηση με τη συμμετοχή των εργαζομένων·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ESOP αποτελεί παράδειγμα αποτελεσματικού μοντέλου εξαγοράς μη εισηγμένων εταιριών από εργαζομένους, όπου μία ενδιάμεση οντότητα χρησιμοποιείται για να αγοράσει τις μετοχές εκ μέρους των εργαζόμενων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι δεν εκτίθενται σε πρόσθετους κινδύνους δεδομένου ότι η αγορά χρηματοδοτείται από σχήμα συμμετοχής στα κέρδη ή από δάνειο που αποπληρώνεται από συμμετοχή στα κέρδη, που έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα σε σχέση με τους μισθούς των εργαζομένων·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισπανικό σχήμα των Sociedades Laborales αποτελεί παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής ως προς τα καθεστώτα ΟΣΕ για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι δίνει επίσης τη δυνατότητα στους ανέργους να επιλέξουν να λάβουν το επίδομα ανεργίας ως κατ’ αποκοπή ποσό προκειμένου να ξεκινήσουν νέα εταιρεία ή να ανακεφαλαιοποιήσουν ήδη υπάρχουσα·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΣΕ μειώνει τον βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα, προάγει τη βιωσιμότητα και τον μακρόπνοο χαρακτήρα των στρατηγικών αποφάσεων που λαμβάνονται από τους διαχειριστές και μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον των εργαζομένων για μακροπρόθεσμη δέσμευση και για επιδίωξη καινοτόμων λύσεων στην παραγωγική διαδικασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΣΕ μπορεί, συνεπώς, να επιφέρει σταθερότητα, ανάπτυξη και μεγέθυνση, μειώνοντας παράλληλα τους κινδύνους υπερβολικής επέκτασης η οποία οδηγεί σε απώλεια θέσεων εργασίας· θεωρεί ότι τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να ενισχυθούν με σταθερούς και λειτουργούντες θεσμούς συμμετοχής των εργαζομένων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα καθεστώτα οικονομικής συμμετοχής ενθαρρύνουν την επένδυση στην κατάρτιση, δεδομένου ότι αυξάνουν το ενδεχόμενο να διατηρήσουν οι εταιρείες τους ειδικευμένους εργαζόμενούς τους σε μακροπρόθεσμη βάση·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική συμμετοχή των εργαζομένων στα έσοδα των εταιρειών τους και, κατά περίπτωση, η συναφής συμμετοχή των εργαζομένων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ικανοποίησης που αντλούν οι εργαζόμενοι από την εργασία τους και στη γενικότερη απόδοση και τόνωση του ενδιαφέροντός τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί επίσης να ενθαρρύνει τους εργαζομένους να αναπτύξουν ένα αίσθημα κυριότητας και καλύτερη κατανόηση της εταιρείας τους, καθώς και να ενισχύσει τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι με την ενθάρρυνση των εργαζομένων να αναπτύξουν αίσθημα κυριότητας και ευθύνης ενισχύεται το αίσθημα ένταξής τους και οι πιθανότητες αλληλεπίδρασης με τους εργοδότες τους και κατανόησης από τους τελευταίους των προβληματισμών, των απόψεων και των ιδεών τους·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέσπιση των ΟΣΕ μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της παραγωγικότητας, τη βελτίωση της απόδοσης, την ενίσχυση της ευθυγράμμισης των συμφερόντων εργαζόμενων και μετόχων και στην προσέλκυση και διατήρηση υπαλλήλων με προσόντα καίριας σημασίας·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση μέσω δικαιωμάτων ψήφου, δικαιώματος παρουσίας ή άλλων μορφών διακυβέρνησης μπορεί να βελτιώσει τη διαχείριση και τη ροή των πληροφοριών και να βοηθήσει τους εργαζομένους στην καλύτερη κατανόηση της κατάστασης όταν η εταιρεία τους έρχεται αντιμέτωπη με προκλήσεις, προσφέροντάς τους μεγαλύτερες δυνατότητες για πρόσβαση σε μορφές επιβράβευσης όταν η πορεία της εταιρείας είναι θετική·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στα μοντέλα ΟΣΕ που χρησιμοποιούν ενδιάμεση οντότητα, η οντότητα αυτή μπορεί να ασκεί δικαίωμα ψήφου ή άλλης μορφής διακυβέρνηση εξ ονόματος των εργαζομένων, κάνοντας πράξη τη συλλογική εκπροσώπηση·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα καθεστώτα ΟΣΕ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω συμμετοχή των εργαζομένων στις διαδικασίες ενημέρωσης, διαβούλευσης και λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΣΕ επηρεάζεται από εθνικούς φορολογικούς κανόνες και ότι δεν είναι σκόπιμη η διαμόρφωση ενός γενικού, μονοδιάστατου μοντέλου για την ΟΣΕ που θα ισχύει σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση όσον αφορά την ΟΣΕ πρέπει να λαμβάνεται με προσοχή από την εκάστοτε εταιρεία και τους εργαζομένους της, αφού συνεκτιμηθεί δεόντως το ευρύτερο εθνικό και τομεακό πλαίσιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια σειρά από βασικές κατευθυντήριες γραμμές θα μπορούσε να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη του κοινού και να βοηθήσει την ΟΣΕ να επιτύχει τους στόχους της·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΣΕ ενδέχεται να μην αρμόζει σε όλες τις εταιρείες ή σε όλους τους εργαζομένους και ότι πρέπει, συνεπώς, να εξετάζεται με πολύ μεγάλη προσοχή το ενδεχόμενο θέσπισης ενός τέτοιου σχήματος·

1.

καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν τα διακρατικά εμπόδια με τα οποία έρχονται αντιμέτωπες τόσο οι εταιρείες που παρέχουν τέτοιου είδους καθεστώτα σε εργαζομένους σε διάφορα κράτη μέλη όσο και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, για τους οποίους η διπλή φορολογία μπορεί να ισοδυναμεί με καταστρατήγηση του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία·

2.

επισημαίνει τις διαφορές που υφίστανται μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις υποχρεωτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης βάσει εισοδήματος για την οικονομική συμμετοχή·

3.

υπογραμμίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποβεί χρήσιμη η επιδίωξη της σταδιακής σύγκλισης των υφιστάμενων καθεστώτων οικονομικής συμμετοχής και της συναφούς εθνικής νομοθεσίας προκειμένου να δοθεί στους εργοδότες η δυνατότητα να προσφέρουν στο μέλλον καθεστώτα ίδιας ή παρεμφερούς μορφής σε όλα τα κράτη μέλη στα οποία έχουν υπαλλήλους·

4.

επιμένει ότι η έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με τα υφιστάμενα καθεστώτα οικονομικής συμμετοχής θα μπορούσε να αντισταθμιστεί με την αύξηση του όγκου των πληροφοριών ώστε να επιδέχονται σύγκριση σε διεθνές επίπεδο, πράγμα που θα μείωνε το κόστος τόσο για τις μεγαλύτερες εταιρείες όσο και για τις ΜΜΕ, επιτρέποντάς τους να προσφέρουν καθεστώτα συμμετοχής των εργαζομένων που θα καλύπτουν τις συγκεκριμένες ανάγκες τους·

5.

επισημαίνει την έλλειψη εθνικών νομοθετικών μέτρων υπέρ της ανάπτυξης καθεστώτων ΟΣΕ· διαπιστώνει, εν προκειμένω, τις διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ των 15 (6) και εκείνων της ΕΕ των 13 (7) όσον αφορά τα επίπεδα συμμετοχής τους σε καθεστώτα ΟΣΕ· αναγνωρίζει τη σύνδεση μεταξύ της θέσπισης νομοθετικών μέτρων σε εθνικό επίπεδο που προωθούν τα καθεστώτα ΟΣΕ και του αριθμού εργαζομένων που συμμετέχουν στα εν λόγω καθεστώτα (8)·

6.

τονίζει ότι απαιτείται περισσότερη διαφάνεια στα εθνικά καθεστώτα συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο και ιδιαίτερα στον υπολογισμό της πραγματικής φορολογικής επιβάρυνσης στην ΕΕ των 28 για να αποφεύγονται η διπλή φορολογία και οι διακρίσεις·

7.

επισημαίνει ότι ένα πλαίσιο ευρωπαϊκού μοντέλου συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο δεν πρέπει να υπερισχύει των εθνικών κανόνων περί φορολογίας·

8.

καλεί τα κράτη μέλη, κατά την προώθηση των καθεστώτων συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο, να παράσχουν φορολογικά κίνητρα, σύμφωνα με τις αρχές βέλτιστης πρακτικής·

9.

τονίζει ότι τα επακριβώς στοχοθετημένα φορολογικά κίνητρα θα μπορούσαν να αυξήσουν την οικονομική συμμετοχή των εργαζομένων σε πολλά κράτη μέλη και μάλιστα να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη·

10.

θεωρεί, επομένως, ότι η Επιτροπή πρέπει να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για τη φορολόγηση της ΟΣΕ·

11.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μελετήσουν κατάλληλα μέτρα με σκοπό να ενθαρρύνουν τις εταιρείες, σε εκούσια βάση, να αναπτύξουν και να προσφέρουν καθεστώτα ΟΣΕ, στα οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι αδιακρίτως οι εργαζόμενοι, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης κατάστασης των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών στον τομέα αυτό·

12.

θεωρεί ότι η Οικονομική Συμμετοχή των Εργαζομένων (ΟΣΕ) μπορεί επίσης να έχει τη μορφή έκτακτης αμοιβής για τους εργαζομένους, μέσω συμμετοχής στο κεφάλαιο ή ειδικών ομολόγων, ανάλογα με το οικονομικό προϊόν το οποίο χρησιμοποιείται και τον τύπο της οικείας εταιρείας·

13.

πιστεύει ότι κάθε μέτρο σχετικά με την οικονομική συμμετοχή των εργαζομένων στο εισόδημα της εταιρίας θα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο και να βασίζεται στις αρχές της εθελοντικής συμμετοχής, της ισότητας μεταξύ των εργαζομένων και της δέουσας επιμέλειας, ειδικότερα για τις ΜΜΕ· υπογραμμίζει το γεγονός ότι, παρόλο που η ΕΕ αναγνωρίζει τη χρησιμότητα των καθεστώτων ΟΣΕ, ο τομέας αυτός δεν αποτελεί αρμοδιότητα της Ένωσης·

14.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη στενότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και τις εθνικές πρακτικές, των οργανισμών εκπροσώπησης της συμμετοχής των εργαζομένων και των ενδιαφερομένων στον διάλογο μεταξύ των υπεύθυνων για τη διαμόρφωση πολιτικής, των εργοδοτών και των εκπροσώπων των εργαζομένων στα αντίστοιχα επίπεδα, διαφυλάσσοντας παράλληλα την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, έτσι ώστε να μπορούν να λαμβάνονται υπόψη τα υφιστάμενα παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών στη διαμόρφωση των εθνικών πολιτικών διευκόλυνσης της εφαρμογής της ΟΣΕ από τις επιχειρήσεις·

15.

αναμένει τα αποτελέσματα του δοκιμαστικού σχεδίου και συγκεκριμένα την ανάπτυξη του Εικονικού Κέντρου ΟΣΕ και τον υπολογιστή του πραγματικού φορολογικού συντελεστή CETREPS· ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει ιδέες στα κράτη μέλη σχετικά με μηχανισμούς συμμετοχής υπό το πρίσμα του εν λόγω δοκιμαστικού σχεδίου·

16.

αντιμετωπίζει με ενδιαφέρον την προοπτική για ένα 29ο καθεστώς προαιρετικής συμμετοχής ως προαιρετικό ενιαίο νομικό πλαίσιο στο οποίο θα έχουν πρόσβαση οι εργοδότες σε ολόκληρη την ΕΕ και το οποίο θα σέβεται τους τομείς αρμοδιότητας των κρατών μελών στο φορολογικό και εργατικό δίκαιο, όσον αφορά:

17.

πιστεύει ότι μια αξιολόγηση αντικτύπου για το 29ο καθεστώς θα συνέβαλλε στην αξιολόγηση των δυνατοτήτων ως προς τον τρόπο δημιουργίας ισότιμων όρων ανταγωνισμού και αποφυγής της παρεμπόδισης της διεθνοποίησης των επιχειρήσεων·

18.

τονίζει ότι η συμμετοχή των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο ενισχύει την απαραίτητη κοινωνική συνοχή και συμβάλλει σημαντικά στη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση· υπογραμμίζει, ωστόσο, την ανάγκη να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης κατά την προώθηση των καθεστώτων συμμετοχής των εργαζομένων για να μην αντικατασταθούν οι μισθοί από συστήματα συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη·

19.

καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την προσέγγιση «συστατικών στοιχείων»·

20.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να υποβάλει ανεξάρτητη εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με αυτό το «29ο καθεστώς» για την ΟΣΕ και αναμένει να συμπεριληφθούν σχετικές πληροφορίες στην ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής·

21.

καλεί την Επιτροπή, μετά τη δημοσίευση της ανεξάρτητης εκτίμησης επιπτώσεων και σε συνεργασία με οργανισμούς εκπροσώπησης της συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο και στα κέρδη, τα κράτη μέλη και, κατά περίπτωση, τους κοινωνικούς εταίρους, να εξετάσει το ενδεχόμενο εκπόνησης δέσμης βασικών κατευθυντήριων γραμμών για επιτυχημένα καθεστώτα ΟΣΕ, που θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

22.

πιστεύει ότι, όπως είχε αναφερθεί πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι πολιτικές όσον αφορά τις αποδοχές οι οποίες ενθαρρύνουν ιδιαίτερα επικίνδυνες συμπεριφορές των εργαζομένων μπορεί να υπονομεύσουν την υγιή και αποτελεσματική διαχείριση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, των εταιριών επενδύσεων χαρτοφυλακίου και άλλων επιχειρήσεων του χρηματοοικονομικού τομέα·

23.

ενθαρρύνει τους κοινωνικούς εταίρους να συνεχίσουν τη μεταξύ τους συνεργασία με σκοπό την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων και καινοτομιών για τις ΟΣΕ στα αντίστοιχα επίπεδα·

24.

πιστεύει ότι, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική συμμετοχή με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας μορφής χρηματοδότησης των εταιρειών η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να είναι περισσότερο συνδεδεμένοι με την εταιρεία στην οποία απασχολούνται, θα πρέπει να δοθεί στους εργοδότες η δυνατότητα να παρέχουν στους εργαζομένους συμμετοχή στο εταιρικό κεφάλαιο ή ειδικούς χρεωστικούς τίτλους (ομόλογα)· εκφράζει την άποψη ότι η συμμετοχή στο εταιρικό κεφάλαιο θα πρέπει να πραγματοποιείται σε εθελοντική βάση από τους εργαζόμενους, που ενεργούν είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά, όπως και από την εταιρεία·

25.

αναγνωρίζει ότι η επιχειρησιακή διαδοχή, η πρόσθετη χρηματοδότηση, η διατήρηση του προσωπικού και άλλα χαρακτηριστικά προβλήματα των ΜΜΕ μπορούν να μετριαστούν με σχέδια συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο· εκτιμά ότι τα καθεστώτα συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μπορούν να συνδυαστούν με μέτρα για την αγορά εργασίας, όπως επιδόματα ανεργίας, και κατ' αυτόν τον τρόπο να συμβάλουν στην επανένταξη των ανέργων·

26.

επισημαίνει ότι η ενημέρωση και η εκπαίδευση σχετικά με πιθανά καθεστώτα συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο, ιδίως στις ΜΜΕ, είναι ελλιπείς· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να οργανώσουν με καλύτερο τρόπο τις ενημερωτικές εκστρατείες και να ενθαρρύνουν τη δυνατότητα διασυνοριακής μεταφοράς καθεστώτων βέλτιστης πρακτικής μεταξύ των κρατών μελών·

27.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, τους οργανισμούς εκπροσώπησης της συμμετοχής των εργαζομένων και με την Επιτροπή, να χρησιμοποιούν τις υφιστάμενες ενιαίες δικτυακές πύλες πληροφόρησης –υπηρεσίες μιας στάσης– στις οποίες θα έχουν πρόσβαση εργοδότες και εργαζόμενοι, ή να αναπτύξουν νέες, όπου θα αναλύονται τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα αλλά και οι κίνδυνοι της ΟΣΕ, τα εθνικά κίνητρα που είναι διαθέσιμα και τα διάφορα μοντέλα που υπάρχουν, προκειμένου να δίνεται στους εργαζομένους και στους εργοδότες η δυνατότητα να καταλήγουν σε τεκμηριωμένες κρίσεις σχετικά με τα καθεστώτα ΟΣΕ και να βρίσκουν την καλύτερη επιλογή για συμφωνίες σε εταιρικό επίπεδο, καθώς και να αξιολογούν καλύτερα τις επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους και τις προκλήσεις που συνεπάγεται η ένταξη σε καθεστώς ΟΣΕ· προτείνει οι εν λόγω ενιαίες δικτυακές πύλες πληροφόρησης να συνδεθούν με υφιστάμενους αρμόδιους φορείς ή αρχές σε εθνικό επίπεδο ή να συμπεριληφθούν σε αυτούς·

28.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/48

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 3 παράγραφος 3 και το άρθρο 6 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 9, 53 και 151 έως 157 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 5, 15, 16, 27, 31, 34 και 35 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 1, 2, 3, 4, 11, 12, 13, 19 και 23 του (αναθεωρημένου) Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) αριθ. 102 (1952) σχετικά με τα ελάχιστα όρια κοινωνικής ασφάλισης,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της ΔΟΕ αριθ. 117 (1962) σχετικά με την κοινωνική πολιτική (βασικοί στόχοι και πρότυπα),

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της ΔΟΕ αριθ. 121 (1964) σχετικά με τις παροχές σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, τη σύμβαση αριθ. 128 (1967) σχετικά με τις παροχές αναπηρίας, γήρατος και επιζώντων, τη σύμβαση αριθ. 130 (1969) σχετικά με τις παροχές ιατρικής περίθαλψης και ασθενείας, τη σύμβαση αριθ. 168 (1988) σχετικά με την προώθηση της απασχόλησης και την προστασία από την ανεργία, και τη σύμβαση αριθ. 183 (2000) σχετικά με την αναθεώρηση της σύμβασης για την προστασία της μητρότητας,

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση της ΔΟΕ του 2012 σχετικά με τα εθνικά κατώτατα όρια κοινωνικής προστασίας,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ του 2010 σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση παγκοσμίως (2010/11) με τίτλο «Providing coverage in times of crisis and beyond» (Παροχή ασφαλιστικής κάλυψης κατά τη διάρκεια και μετά από περιόδους κρίσης) (1),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ του Νοεμβρίου 2003 με τίτλο «Social protection: a life cycle continuum investment for social justice, poverty reduction and development») (Κοινωνική προστασία: επένδυση εφ’ όρου ζωής για την κοινωνική δικαιοσύνη, τη μείωση της φτώχειας και την ανάπτυξη) (2),

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας (3),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/41/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 2010 για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και για την κατάργηση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου (4),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2000 για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (5),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 1992 σχετικά με τα κοινά κριτήρια που αφορούν την επάρκεια πόρων και παροχών στα συστήματα κοινωνικής προστασίας (92/441/EΟΚ) (6),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 27ης Ιουλίου 1992 για τη σύγκλιση των στόχων και των πολιτικών κοινωνικής προστασίας (92/442/ΕΟΚ) (7),

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 1999 σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας (8),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της 10ης Φεβρουαρίου 2011 της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας σχετικά με την αξιολόγηση της κοινωνικής διάστασης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (9),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020: στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (COM(2010)2020),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 16ης Φεβρουαρίου 2012 με τίτλο “Λευκή Βίβλος — Ατζέντα για επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις” (COM(2012)0055),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 8ης Ιανουαρίου 2013 με τίτλο “Απασχόληση και κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη το 2012” (10),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Αυγούστου 2012 με τίτλο “Η κοινωνική προστασία στην πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης” (COM(2012)0446),

—

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 22ας Νοεμβρίου 2006 με τίτλο “Εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα” (COM(2006)0708),

—

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 29ης Απριλίου 2010 με θέμα “Νέες τάσεις στον τομέα της αυτοαπασχόλησης — η ειδική περίπτωση της οικονομικά εξαρτώμενης αυτοαπασχόλησης” (11),

—

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 21ης Μαρτίου 2013 με θέμα “Κατάχρηση του καθεστώτος των αυτοαπασχολούμενων” (12),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με σύσταση της Επιτροπής για την ενεργητική ένταξη των αποκλεισμένων από την αγορά εργασίας ατόμων (COM(2008)0639), και το ψήφισμά του της 6ης Μαΐου 2009 σχετικά με την ενεργητική ένταξη των ατόμων που είναι αποκλεισμένα από την αγορά εργασίας (13),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2009 (COM(2009)0545) και το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2010 σχετικά με τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών για μια οικονομία σε φάση ανάκαμψης (14),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2010 σχετικά με τις άτυπες συμβάσεις, την εξασφαλισμένη επαγγελματική πορεία, την ευελιξία με ασφάλεια και τις νέες μορφές κοινωνικού διαλόγου (15),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαρτίου 2006 σχετικά με την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ενσωμάτωση (16),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τον ρόλο ενός ελάχιστου εισοδήματος για την καταπολέμηση της φτώχειας και την προώθηση μιας ανεκτικής κοινωνίας στην Ευρώπη (17),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων: πιθανές λύσεις (18),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας (19),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (20),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα (21),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2011 σχετικά με το μέλλον των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος (22),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (23),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Μαΐου 2013 σχετικά με μια Ατζέντα για επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις (24),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουνίου 2013 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο “Στοχεύοντας στις κοινωνικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και τη συνοχή — συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (2014-2020)” (25),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Μαΐου 2013, με τίτλο “Social protection rights of economically dependent self-employed workers” (Δικαιώματα κοινωνικής προστασίας των οικονομικά εξαρτώμενων αυτοαπασχολούμενων) (26),

—

έχοντας υπόψη την επί παραγγελία έκθεση του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβιώσεως και Εργασίας (Eurofound) του 2013 με τίτλο “Self-employed or not self-employed? Working conditions of economically dependent workers” (Ναι ή όχι στην αυτοαπασχόληση; Συνθήκες εργασίας των οικονομικά εξαρτώμενων αυτοαπασχολούμενων) (27),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του Eurofound της 2ας Μαρτίου 2009 με τίτλο “Self-employed workers: industrial relations and working conditions” (Αυτοαπασχολούμενοι: εργασιακές σχέσεις και συνθήκες εργασίας) (28),

—

έχοντας υπόψη τη συγκριτική έκθεση του Eurofound του Απριλίου 2013 με τίτλο “Social partners” involvement in unemployment benefit regimes in Europe» (Συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στα καθεστώτα επιδομάτων ανεργίας στην Ευρώπη) (29),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0459/2013),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα το οποίο, σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές, συνιστά βασικό στοιχείο του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) έχει εγκρίνει συστάσεις σχετικά με την ελάχιστη κοινωνική ασφάλιση, με σκοπό τη διασφάλιση του δικαιώματος κάθε ανθρώπου σε κοινωνική ασφάλιση και σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική ασφάλιση εμπίπτει στις αρμοδιότητες των κρατών μελών και συντονίζεται σε επίπεδο ΕΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική προστασία διευκολύνει την προσαρμογή στις αλλαγές της αγοράς εργασίας, καταπολεμά τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, διασφαλίζει την ένταξη στην αγορά εργασίας και επενδύει στους ανθρώπινους πόρους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική ασφάλιση διαδραματίζει ρόλο σταθεροποίησης της οικονομίας και συνιστά αντικυκλικό παράγοντα χάρη στον οποίο αυξάνονται η εσωτερική ζήτηση και κατανάλωση·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης, έχουν περικόψει σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες τους, ακριβώς σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία, λόγω της αύξησης του αριθμού των ανέργων, αυξήθηκε η ζήτηση για κοινωνική προστασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κονδύλια των εθνικών προϋπολογισμών για την κοινωνική ασφάλιση συρρικνώνονται περαιτέρω λόγω της μείωσης των εισφορών μετά τις πολυάριθμες απολύσεις εργαζομένων ή τις περικοπές στους μισθούς, με αποτέλεσμα να απειλείται πλέον το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική προστασία σε ορισμένα κράτη μέλη είναι ανεπαρκής και ότι επιδέχεται βελτίωση· εκτιμώντας ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κρούσματα εκμετάλλευσης ευάλωτων εργαζομένων στην ΕΕ·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η πλειονότητα των παραδοσιακών συστημάτων κοινωνικής προστασίας, ειδικότερα τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και εργατικού δικαίου, είναι σχεδιασμένα ώστε να διασφαλίζουν τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων, υπάρχει ο κίνδυνος, με τις νέες μορφές απασχόλησης που εμφανίζονται και με τον αυξανόμενο αριθμό αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, νέες ομάδες εργαζομένων να έχουν μειωμένη κοινωνική προστασία·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που επιλέγουν να γίνουν επιχειρηματίες αναφέρουν, συχνότερα από ό, τι οι άνδρες, ότι βασικό κίνητρο για την απόφασή τους είναι ο καλύτερος συνδυασμός επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και/ή η οικονομική ανάγκη·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες αποτελούν μειονότητα μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων, αλλά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να περιέλθουν σε κατάσταση φτώχειας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη πρόσβασης σε επαρκή συνταξιοδοτικά δικαιώματα, επιδόματα ασθενείας, άδειες μετ’ αποδοχών και άλλες μορφές κοινωνικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους επιδεινώνει για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, ιδιαίτερα μετά τη συνταξιοδότηση·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυξανόμενος αριθμός μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων ή όσων διαθέτουν λίγη ή κακοπληρωμένη εργασία, ιδίως γυναικών, πέφτουν κάτω από το όριο της φτώχειας χωρίς να είναι επίσημα καταχωρημένοι ως άνεργοι·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα ήταν ενδεχομένως χρήσιμο να υπάρχει σαφής ορισμός της ψευδο-αυτοαπασχόλησης και να προλαμβάνονται καταχρήσεις στο θέμα αυτό ώστε να αποτρέπονται οι παραβιάσεις κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και ο κίνδυνος κοινωνικού ντάμπινγκ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψευδο-αυτοαπασχόληση αποτελεί κατ’ ουσίαν μια δύσκολα ανιχνεύσιμη μορφή μερικής εισφοροαποφυγής και υπονομεύει τη βιωσιμότητα και την επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων, στερώντας τους ζωτικούς πόρους·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδιαίτερα υψηλή ανεργία που καταγράφεται σε πολλά κράτη μέλη, σε συνδυασμό με τη διαρκή συμπίεση του εργασιακού κόστους (μείωση μοναδιαίου κόστους εργασίας) διαμορφώνουν τάσεις ή πρακτικές στις εθνικές αγορές εργασίας που ευνοούν την περαιτέρω ανάπτυξη και όξυνση του φαινομένου της ψευδο-αυτοαπασχόλησης·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένου ότι οι συνθήκες εργασίας των οικονομικά εξαρτώμενων αυτοαπασχολούμενων δεν διαφέρουν ριζικά από αυτές των μισθωτών, τα δικαιώματά τους σε κοινωνική ασφάλιση και τα εργασιακά τους δικαιώματα θα πρέπει, κατά περίπτωση, να παρουσιάζουν μεγαλύτερο βαθμό ομοιότητας με τα δικαιώματα των μισθωτών·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη αξιόπιστων, ακριβών και συγκρίσιμων πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με την κατάσταση των αυτοαπασχολούμενων, τις συνθήκες εργασίας τους και τις ρυθμίσεις σε επίπεδο κοινωνικής ασφάλισης για τον συνδυασμό εργασίας και παροχής φροντίδας·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2012 η αυτοαπασχόληση αντιστοιχούσε σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15 % της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είναι η προτιμώμενη επιλογή του ενδιαφερομένου, αλλά μάλλον αναγκαιότητα, ελλείψει άλλων δυνατοτήτων απασχόλησης ή επαρκώς ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας για τον συνδυασμό της εργασίας με την παροχή φροντίδας σε εξαρτώμενα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά κράτη μέλη είναι δύσκολο για τους αυτοαπασχολούμενους να αποκτήσουν επαρκή συνταξιοδοτικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα να εντείνεται ο κίνδυνος να περιέλθουν τα άτομα αυτά στο μέλλον σε κατάσταση φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομικά εξαρτώμενοι αυτοαπασχολούμενοι σπανίως δρουν οργανωμένα ή εκπροσωπούνται από συνδικαλιστικές οργανώσεις, παρότι πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης όσον αφορά τον χρόνο εργασίας, καθώς και άλλου είδους καταχρήσεων με μεγαλύτερη συχνότητα·

1.

υπογραμμίζει ότι απαιτείται διαρκής βελτιστοποίηση και εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας σε επίπεδο κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλίζεται υγιής, βιώσιμη και επαρκής κοινωνική προστασία για όλους, που θα βασίζεται στις αρχές της καθολικής πρόσβασης και της απαγόρευσης των διακρίσεων και στην ικανότητα ευέλικτης αντίδρασης στις δημογραφικές αλλαγές και στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας·

2.

καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν υπεύθυνη και διατηρήσιμη μακροχρόνια χρηματοδότηση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, ειδικότερα δε σε περιόδους οικονομικής κρίσης, να αναπτύξουν το προληπτικό σκέλος των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και να δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στα μέτρα ενεργοποίησης, χωρίς να παραβλέπουν το γεγονός ότι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες των κοινωνικών επενδύσεων είναι ότι καθιστούν δυνατό τον συνδυασμό κοινωνικών και οικονομικών στόχων και μπορούν να συμβάλουν μακροπρόθεσμα στη διατήρηση και την ανάπτυξη της οικονομίας· εκτιμά, εν προκειμένω, ότι οι κοινωνικές επενδύσεις θα πρέπει να θεωρούνται αυτό που είναι, δηλαδή επενδύσεις και όχι δαπάνες·

3.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, η γήρανση του πληθυσμού, τα χαμηλά ποσοστά γεννητικότητας και οι μεταβαλλόμενες αγορές εργασίας μπορεί να καθιστούν ακόμη πιο επείγουσα την ανάγκη για μεταρρύθμιση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών συστημάτων, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους· τονίζει το γεγονός ότι οι γυναίκες, συχνότερα απ’ ό, τι οι άνδρες, διακόπτουν τη σταδιοδρομία τους και εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης προκειμένου να αναλάβουν τη φροντίδα παιδιών και άλλων εξαρτώμενων ατόμων, πράγμα που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις συντάξεις τους και να τις καταστήσει πιο ευάλωτες στον κίνδυνο της φτώχειας· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη να θεωρήσουν αυτές τις περιόδους διακοπής της σταδιοδρομίας ως ασφαλιστικές περιόδους για τον καθορισμό και τον υπολογισμό των δικαιωμάτων σύνταξης· τονίζει ότι θα πρέπει να εξασφαλίζεται η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων καθώς και των σχετικών ενδιαφερομένων μερών στις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, καθώς και η ορθή ενημέρωση των πολιτών για τις μεταρρυθμίσεις·

4.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν μια εθνική κοινωνική προστασία η οποία θα εγγυάται ένα αξιοπρεπές εισόδημα καθοριζόμενο από κάθε χώρα και θα κατοχυρώνει την πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές παροχές, ιδίως σε περιπτώσεις ασθένειας, ανεργίας, μητρότητας, αναπηρίας και συνταξιοδότησης, προκειμένου να καταπολεμηθούν η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός στα κράτη μέλη· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν στρατηγικές για την ανάπτυξη της κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνες προς τις προτάσεις της ΔΟΕ·

5.

υπογραμμίζει ότι η διασφάλιση κοινωνικής προστασίας σε επαρκώς υψηλό επίπεδο ποιότητας πρέπει να βασίζεται σε μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής στην απασχόληση, η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία καθώς και στην αύξηση της παραγωγικότητας, που συνιστά σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα· τονίζει ότι η μείωση του επιπέδου κοινωνικής προστασίας δεν πρέπει να θεωρείται ως λύση που ανοίγει τον δρόμο για αυξημένα επίπεδα απασχόλησης·

6.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι και οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν πρόσβαση στη διά βίου μάθηση, μέσω της ανακατανομής των υφιστάμενων ευρωπαϊκών και εθνικών χρηματοδοτικών πόρων που προορίζονται μόνο για τους εργαζομένους με συμβάσεις αορίστου χρόνου, σε όλους τους εργαζομένους — περιλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων — ανεξάρτητα από το είδος της σύμβασής τους·

7.

καλεί τα κράτη μέλη να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μέτρων με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους και να μεριμνούν ώστε οι νέοι εργαζόμενοι να μην υφίστανται διακρίσεις μέσω της περιστολής των δικαιωμάτων τους στην κοινωνική ασφάλιση· καλεί επίσης τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με την Επιτροπή, να διασφαλίσουν ότι παρέχεται επαρκής κοινωνική προστασία στους νέους που συμμετέχουν σε προγράμματα πρακτικής άσκησης και μαθητείας σχεδιασμένα για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας·

8.

τονίζει ότι οι ηλικιωμένοι δεν αποτελούν οικονομικό και κοινωνικό βάρος, αλλά ότι, αντίθετα, λόγω της πείρας που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής τους και των γνώσεών τους, συνιστούν πλεονέκτημα· προτείνει, στο πλαίσιο της διαγενεακής αλληλεγγύης, οι εργαζόμενοι ηλικίας άνω των 60 ετών να ενθαρρύνονται να παραμένουν διαθέσιμοι στην αγορά εργασίας, προκειμένου να μεταδώσουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους στις επόμενες γενιές·