17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/1

1.

υπενθυμίζει ότι οι πολίτες βρίσκονται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η ευρωπαϊκή συμμετοχική δημοκρατία νοείται ως το δικαίωμα των ευρωπαίων πολιτών να συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή πολιτική και να διαμορφώνουν το μέλλον της Ευρώπης. Η Συνθήκη (άρθρο 10 παράγραφος 3) εκχωρεί σε κάθε πολίτη το δικαίωμα συμμετοχής στη δημοκρατική ζωή της Ένωσης·

2.

επισημαίνει ότι το άρθρο 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους πολίτες και τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και να τους δίνουν τη δυνατότητα να γνωστοποιούν και να ανταλλάσσουν δημόσια τις απόψεις τους σε όλους τους τομείς δράσης της Ένωσης. Το ίδιο άρθρο περιλαμβάνει σαφή εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διεξάγει διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να εξασφαλίζονται η συνοχή και η διαφάνεια των δράσεων της Ένωσης·

3.

επισημαίνει πως οι διατάξεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών είναι πιο συγκεκριμένες από ό,τι ορίζεται στο άρθρο 11 παράγραφοι 1 έως 3. Το άρθρο 11 παράγραφος 4 για την ΕΠΠ δεν αφορά τη «διαμόρφωση θεματολογίου», αλλά ενέχει την προοπτική «νομικής πράξης». Κρίνεται σκόπιμο να αναγνωριστεί ότι η ΕΠΠ, όπως και άλλα μέσα της άμεσης δημοκρατίας σε διάφορα επίπεδα, θα πρέπει επίσης να επιτρέπει στους πολίτες να επηρεάζουν το θεματολόγιο των πολιτικών αποφάσεων που λαμβάνει η ΕΕ·

4.

υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών αποτελεί δικαίωμα κάθε ευρωπαίου πολίτη. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως απάντηση στο ευρωπαϊκό δημοκρατικό έλλειμμα και ως μέσο γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Λόγω τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της κρίσης εμπιστοσύνης στην ΕΕ, είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθούν όλες οι ευκαιρίες για ανοικτό διάλογο με τους πολίτες και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η δυσπιστία τους απέναντι στην έννοια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η ΕΠΠ παρέχει, επίσης, την ευκαιρία να αποκατασταθεί και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των νέων Ευρωπαίων που, ενδεχομένως, έχασαν την πίστη τους στην έννοια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατίας είναι ο μόνος τρόπος διατήρησης της προοπτικής του πεπρωμένου της ΕΕ και εξάλειψης του δημοκρατικού ελλείμματος. Επισημαίνει, εξάλλου, ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών θεσπίστηκε με σκοπό την αμεσότερη συμμετοχή των πολιτών στο ευρωπαϊκό πολιτικό θεματολόγιο και τη χορήγηση, κατ’ αυτόν τον τρόπο, δικαιώματος νομοθετικής πρωτοβουλίας στους πολίτες. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, ως υπερεθνικό μέσο, έχει τη φιλοδοξία να ενθαρρύνει τη διεξαγωγή πανευρωπαϊκού διαλόγου για θέματα που απασχολούν τους ευρωπαίους πολίτες·

5.

τονίζει ότι η ΕΠΠ πρέπει να αξιολογείται εντός ενός ρεαλιστικού πλαισίου με σαφή και συγκεκριμένο στόχο και συνεπή καθοδήγηση ως προς τις ενέργειες που μπορούν να εξασφαλίσουν την πραγματοποίηση των ζητουμένων: δεν αποτελεί υποκατάστατο του δικαιώματος πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που οδήγησε στην πρόοδο της εμβάθυνσης της Ένωσης και που πρέπει να συνεχιστεί· η ΕΠΠ ολοκληρώνει τη διαφοροποίηση των νομοθετικών δυναμικών και προσδίδει υπερεθνική διάσταση· πρόκειται για έναν επιπλέον δίαυλο αμοιβαίας κατανόησης, που ωφελεί την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή· έχει τις προϋποθέσεις να αποτελέσει εξαιρετικό παράδειγμα δημοκρατίας στην πράξη·

6.

με την επιφύλαξη της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών, τονίζει τη σημασία της ενθάρρυνσης σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο όλων των πρωτοβουλιών που προωθούν τη διαφάνεια, τη συνεργασία και τη συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες πολιτικές, σε συμφωνία με την αρχή της συμμετοχικής δημοκρατίας. Επιπλέον, η αναγκαία συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών απορρέει από το γεγονός ότι η ΕΠΠ συχνά αφορά τομείς πολιτικής που είναι είτε αποκλειστικής είτε μερικής αρμοδιότητάς τους·

7.

φρονεί πως θα πρέπει να ενισχύσουμε τα νομικά και πολιτικά συμμετοχικά μέσα που διαθέτουμε, για την επίτευξη ανανεωμένης αρχιτεκτονικής διακυβέρνησης που θα βασίζεται στην αρχή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση είναι, κατά βάση, πολυδιαυλική και, συνεπώς, επιτρέπει στους ευρωπαίους πολίτες να είναι πιο «ενεργοί». Το ζητούμενο είναι να θεσπιστεί ένα καινοτόμο σύστημα εκπροσώπησης συμφερόντων, στο οποίο οι πολίτες να νιώθουν ότι εκπροσωπούνται σε ισότιμη βάση όποιοι και αν είναι·

8.

τονίζει πως η καθιέρωση ενός πανευρωπαϊκού δημόσιου βήματος διαλόγου μεταξύ των πολιτών και των κατεχόντων εξουσία είναι σημαντική για τη νομιμοποίηση και τη λογοδοσία της ΕΕ. Το δημοκρατικό έλλειμμα δεν μπορεί να εξαλειφθεί παρά μόνο με μια ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα που θα ενσωματώνει τη δημοκρατική διαδικασία·

9.

υπογραμμίζει πως οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη συμμετοχική δημοκρατία, διότι έτσι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων και να επιτελούν τον ρόλο τους·

10.

είναι της γνώμης ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών θα πρέπει να θεωρείται ένα από τα μέσα επίτευξης των στόχων της συμμετοχικής δημοκρατίας, δεν θα πρέπει όμως να προσδοκάται πως με την πρωτοβουλία αυτή θα επιτευχθεί αυτομάτως η συμμετοχή των πολιτών στην ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων·

11.

επισημαίνει πως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών αποτελεί την έκφραση της συμμετοχικής δημοκρατίας που συμπληρώνει την έννοια της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας· η ΕΠΠ ενδυναμώνει τα δικαιώματα που σχετίζονται με την ιθαγένεια της Ένωσης και τον δημόσιο διάλογο επί των ευρωπαϊκών πολιτικών και θα πρέπει να ενισχύει την οικείωση και την ταύτιση των πολιτών με την Ένωση·

12.

σημειώνει πως οι άλλοι δίαυλοι συμμετοχικής δημοκρατίας, όπως άλλες μορφές διαλόγου με τους πολίτες και η συμμετοχή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, δεν πρέπει να παραμεληθούν, καθώς κάθε Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα πολιτικής και απαιτεί έντονα συντονισμένη δράση καθώς και οικονομικούς πόρους·

13.

καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει έκθεση για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11 παράγραφοι 1 και 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να καταστεί σαφές πώς η Επιτροπή υλοποιεί στην πράξη τη συμμετοχική δημοκρατία·

14.

δεδομένου του μικρού αριθμού επιτυχημένων πρωτοβουλιών, διερωτάται κατά πόσον έχουν επιτευχθεί οι αρχικοί στόχοι, όπως ορίζονται στον κανονισμό, ήτοι να δοθεί σε κάθε πολίτη το δικαίωμα να συμμετέχει στη δημοκρατική ζωή της Ένωσης και η δυνατότητα να προσεγγίζει απευθείας με αίτημά του την Επιτροπή, με διαδικασίες σαφείς, απλές και εύχρηστες·

15.

παρατηρεί πως η Επιτροπή κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διαχείριση της ΕΠΠ, ωστόσο επείγει να επανεξεταστούν ορισμένες πτυχές της προσέγγισής της και να γίνουν ενέργειες για τον εντοπισμό και τη διόρθωση όσων μέτρων έχουν υπερβολικά νομικίστικο και περιοριστικό χαρακτήρα·

16.

λαμβάνει γνώση της έκθεσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011 για την πρωτοβουλία πολιτών, που υλοποιεί όσα προβλέπονται στο άρθρο 22 του κανονισμού, το οποίο προβλέπει την υποχρέωση της Επιτροπής να υποβάλλει έκθεση κάθε τρία χρόνια·

17.

επισημαίνει πως στην έκθεση αναγνωρίζονται ορισμένα προβλήματα και ελλείψεις, αλλά πρόκειται πρωτίστως για πραγματολογική και τεχνική έκθεση, που καταγράφει την κατάσταση μετά από τρία χρόνια εφαρμογής του Κανονισμού. Η έκθεση δεν δίνει απαντήσεις ως προς τις ελλείψεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο τέλος της πρωτοβουλίας: «μια δημοκρατική επανάσταση που δεν έγινε ποτέ»·

18.

παρατηρεί ότι επικρατεί γενικά η αίσθηση πως η Επιτροπή είναι μάλλον επιφυλακτική και περιοριστική στην προσέγγιση και την αξιολόγησή της, καθώς και ότι τούτο πρέπει να παρακολουθείται και να αποτελεί αντικείμενο συστηματικής κριτικής, ώστε να βελτιώνεται η κατάσταση·

19.

υπογραμμίζει, βάσει της έκθεσης της Επιτροπής, πως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών εμπερικλείει σημαντικό δυναμικό: σε τρία χρόνια προτάθηκαν στην Επιτροπή 51 πρωτοβουλίες. Αυτές επικεντρώνονταν σε διάφορους τομείς πολιτικής, όπως η κοινωνική πολιτική, το περιβάλλον, η καλή μεταχείριση των ζώων και η παιδεία·

20.

επισημαίνει, ωστόσο, πως 20 από αυτές τις 51 πρωτοβουλίες (ποσοστό 39 %) απορρίφθηκαν από την Επιτροπή και πως η αποτυχία τους να γίνουν αποδεκτές οφειλόταν πρωτίστως στο ότι «υπερέβαιναν σαφώς το πλαίσιο εξουσιών της Επιτροπής όσον αφορά την υποβολή πρότασης νομικής πράξης της Ένωσης για την εφαρμογή των Συνθηκών». Έξι οργανωτές ΕΠΠ αποφάσισαν να προσβάλουν την απόρριψη των πρωτοβουλιών ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

21.

παρατηρεί πως μόλις τρεις πρωτοβουλίες έχουν μέχρι στιγμής επιτύχει τον στόχο της συλλογής ενός εκατομμυρίου υπογραφών. Ο τρόπος με τον οποίο η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια στις επιτυχημένες αυτές πρωτοβουλίες θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το αν οι ευρωπαίοι πολίτες θα συνεχίσουν να δίνουν σημασία στην Πρωτοβουλία Πολιτών ως συμμετοχικό μοντέλο·

22.

εκφράζει την ανησυχία της για τον διαρκώς φθίνοντα αριθμό πρωτοβουλιών (23 το 2012, 17 το 2013 και 10 το 2014) και για την αύξηση των απορρίψεων (30 % το 2012, 50 % το 2014)· προτείνει, συνεπώς, την απλούστευση των προϋποθέσεων από την Επιτροπή·

23.

συμφωνεί με την Επιτροπή πως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών χρειάζεται ριζικές βελτιώσεις και πως πρέπει να αναζητηθούν λύσεις που θα επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη χρήση του μέσου αυτού·

24.

καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει μια πιο πολιτική προσέγγιση της ΕΠΠ, να δώσει περισσότερο χώρο στον διάλογο και να είναι πιο ανοικτή, αντί να περιορίζει το ζήτημα στις νομικές πτυχές του. Η δημοκρατία, ιδίως σε πολυεπίπεδο θεσμικό περιβάλλον, προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή και τον έλεγχο από τους πολίτες, και την ευθύνη των οργάνων να ενθαρρύνουν αυτή τη συμμετοχή·

25.

τονίζει πως θα ήταν σκόπιμο να προστεθεί αναφορά στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών, καθώς και στην αρχή της επικουρικότητας στην περίπτωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας·

26.

είναι της γνώμης ότι η σημερινή σύγκρουση συμφερόντων της Επιτροπής —η οποία πρέπει να λειτουργεί, ταυτόχρονα, ως βασικός πάροχος πληροφόρησης και ως υποστηρικτική δομή για τις ΕΠΠ, ως πρωταρχικός «αποδέκτης» των ΕΠΠ και, παράλληλα, ως «δικαστής» που θα κρίνει κατά πόσον μια πρωτοβουλία είναι αποδεκτή και μπορεί να καταχωριστεί στο μητρώο της Επιτροπής— πλήττει σοβαρά την αποτελεσματικότητα των ΕΠΠ από πλευράς ενίσχυσης της συμμετοχής και της εμπιστοσύνης των πολιτών·

27.

υπογραμμίζει πως αυτή η σύγκρουση συμφερόντων της Επιτροπής πρέπει να ενθαρρύνει τα άλλα όργανα (Συμβούλιο, Κοινοβούλιο, Επιτροπή των Περιφερειών, Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή) να επιτελούν τον δικό τους ρόλο στη διαδικασία της ΕΠΠ·

28.

κρίνει σκοπιμότερο τον ορισμό αμερόληπτης ειδικής «επιτροπής σοφών», με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων, πανεπιστημιακών και/ή νομικών, για τον έλεγχο του αποδεκτού μιας πρωτοβουλίας, ώστε η Επιτροπή να μην είναι ταυτόχρονα δικαστής και ένορκος·

29.

φρονεί πως ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει κεντρικό ρόλο να διαδραματίσει για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στις διαδικασίες των ΕΠΠ και στην παρακολούθηση των πολιτικών —πιο συγκεκριμένα, με τη διεύρυνση του αριθμού των συμμετεχόντων στις ακροάσεις που διοργανώνονται και με την άσκηση πολιτικής πίεσης, όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο, στην Επιτροπή, έτσι ώστε αυτή να ανταποκρίνεται εγκαίρως και εποικοδομητικά στις επιτυχείς ΕΠΠ·

30.

επισημαίνει πως η Επιτροπή πρέπει να σέβεται τις αρχές του ευρωπαϊκού κράτους δικαίου, βάσει του οποίου θα πρέπει να αποφεύγεται κάθε αυθαίρετη αξιολόγηση της επιλεξιμότητας. Επιπλέον, πρόκειται για ζήτημα «χρηστής διακυβέρνησης» και όχι απλά για ζήτημα «βελτίωσης της νομοθεσίας». Η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη το στοιχείο της «ευθύνης», σύμφωνα με τις Συνθήκες και με σεβασμό σε αυτές·

31.

τάσσεται υπέρ της βελτίωσης της εκ των προτέρων αξιολόγησης, ώστε να αποφεύγεται η απογοήτευση στο τέλος. Σήμερα δεν διεξάγεται παρά εκ των υστέρων αξιολόγηση, μετά την καταχώριση και μετά τη συλλογή υπογραφών·

32.

συνιστά την επέκταση της περιόδου συλλογής δηλώσεων υποστήριξης σε 18 μήνες·

33.

υποστηρίζει το κοινό αίτημα φορέων και οργανωτών ΕΠΠ να τους επιτρέπεται να επιλέγουν ελεύθερα την ημερομηνία έναρξης της συλλογής υπογραφών, εντός σαφώς ορισμένου χρονικού πλαισίου μετά την καταχώριση, συνιστά δε να παρέχεται στους οργανωτές ΕΠΠ επιπλέον χρόνος δύο μηνών μεταξύ καταχώρισης και έναρξης της συλλογής υπογραφών, ώστε να έχουν την ευκαιρία να ενημερώνουν καλύτερα τους ευρωπαίους πολίτες και να οργανώνουν τη συλλογή υπογραφών·

34.

υποστηρίζει την καθιέρωση νομικού καθεστώτος για τις επιτροπές πολιτών, προκειμένου να μετριαστεί ο κίνδυνος προσωπικής ευθύνης για τα μεμονωμένα μέλη τους και να διευκολυνθεί η διοργάνωση εκστρατειών·

35.

τονίζει πως η Επιτροπή δεν πρέπει να απορρίπτει αυθαίρετα τις ΕΠΠ και πρέπει να καταθέτει νομοθετική πρόταση εντός ενός έτους εάν συμφωνεί με μια επιτυχημένη ΕΠΠ, όπως συμβαίνει με τις κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες. Σε αυτό το διάστημα του ενός έτους, η Επιτροπή θα μπορούσε να υλοποιεί σταδιακά το αποτέλεσμα της ΕΠΠ που θα οδηγεί, εν τέλει, σε νομοθετική πρόταση. Εάν όχι, η ΕΠΠ θα καθίσταται παρωχημένη·

36.

εκτιμά πως η αναθεώρηση του κανονισμού είναι ζωτικής σημασίας για την υπέρβαση των φραγμών που έχουν εντοπιστεί. Η αναθεώρηση δεν κρίνεται πρώιμη, καθώς πρόκειται για μοναδικό «πείραμα» με απρόβλεπτα αποτελέσματα. Έγκαιρες και προληπτικές παρεμβάσεις είναι απαραίτητες για να μην αποθαρρύνονται δυνητικοί οργανωτές ΕΠΠ·

37.

είναι πρόθυμη να συνεχίσει να εργάζεται από κοινού με τα ευρωπαϊκά όργανα καθώς και με όλους τους ενδιαφερόμενους εταίρους για την αξιολόγηση της μέχρι σήμερα λειτουργίας του Κανονισμού και να συνεισφέρει στην αναθεώρησή του, προκειμένου να αποδεσμευτεί πλήρως το δυναμικό αυτού του μέσου·

38.

προτείνει, επομένως, να εξεταστεί η δυνατότητα τροποποίησης του κανονισμού για τις ΕΠΠ, έτσι ώστε να είναι δυνατό να υποβάλλονται προτάσεις ΕΠΠ που προωθούν συγκεκριμένες αλλαγές των Συνθηκών της ΕΕ δυνάμει του άρθρου 48 της ΣΕΕ·

39.

επισημαίνει πως τα προβλήματα που δεν απαιτούν αλλαγές στον ίδιο τον κανονισμό για τις ΕΠΠ θα πρέπει να αντιμετωπιστούν το συντομότερο δυνατό. Η απλότητα και η διαφάνεια των διαδικασιών θα καθορίσει πράγματι τη μελλοντική επιτυχία της ΕΠΠ·

40.

υπογραμμίζει πως οι παρατηρήσεις για τις ισχύουσες διαδικασίες και προτάσεις βελτίωσης, όπως διατυπώνονται από διάφορους φορείς και οργανωτές πρωτοβουλιών πολιτών είναι παρόμοιες και, κατά συνέπεια, θα πρέπει να είναι δυνατές οι τροποποιήσεις και οι βελτιώσεις χωρίς χρονοτριβή·

41.

επισημαίνει ότι ελάχιστοι Ευρωπαίοι είναι ενήμεροι για την ΕΠΠ. Αυτή η γενική έλλειψη εξοικείωσης πιστοποιείται και σε πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου σε 6 κράτη μέλη (1) (Ιταλία, Γερμανία, Δανία, Πορτογαλία, Φινλανδία και Πολωνία) με θέμα τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η ΕΕ από την κοινή γνώμη: στην έρευνα αυτή μόνο οι γερμανοί ερωτηθέντες δηλώνουν ότι γνωρίζουν επαρκώς την ύπαρξη της ΕΠΠ. Τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη ανάληψης κοινής δράσης από τα όργανα της ΕΕ και από άλλες βαθμίδες διακυβέρνησης, προκειμένου οι πολίτες να έχουν επίγνωση του δικαιώματός τους να προτείνουν και να στηρίζουν μια ΕΠΠ. Θα πρέπει να διεξαχθούν εκστρατείες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, με τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών και με έμφαση, μεταξύ άλλων, στους νέους, προκειμένου οι πολίτες να ενημερωθούν γι’ αυτό τους το δικαίωμα·

42.

ζητεί την αποτελεσματικότερη προβολή της ΕΠΠ και, εν προκειμένω, τονίζει τον ρόλο της αποκεντρωμένης επικοινωνίας. Οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές επιτελούν αποφασιστικό ρόλο στη δημιουργία και τη διατήρηση του συνδέσμου μεταξύ του πληθυσμού εν γένει και των οργάνων σε όλα τα επίπεδα της ΕΕ και μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια να καταδειχθεί στους πολίτες ότι τα πολιτικά ζητήματα που τίθενται στο επίπεδο της ΕΕ τους αφορούν και να τους εξηγηθεί πώς μπορούν οι ΕΠΠ να λειτουργήσουν ως μοχλός επιρροής της πολιτικής της ΕΕ. Τάσσεται δε υπέρ της χρήσης των γραφείων των αντιπροσωπειών της Επιτροπής στα κράτη μέλη για την ενίσχυση των δικτύων πληροφόρησης σε θέματα ΕΠΠ και προτρέπει την Επιτροπή να συμπεριλάβει, σε αυτά τα δίκτυα, τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Εάν οι ΕΠΠ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις νέες τεχνολογίες για τη συλλογή υπογραφών εντός των προθεσμιών που έχουν τεθεί, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές έχουν βασικό ρόλο στη διάδοση των πληροφοριών και την κοινοποίηση των σχετικών θεμάτων προς και από τη βάση·

43.

επαναλαμβάνει την πρότασή της για τη δημιουργία διοργανικού κέντρου ενημέρωσης, στόχος του οποίου θα είναι η γενική ευαισθητοποίηση όσον αφορά την ΕΠΠ ως μέσο, η προώθηση της χρήσης της, η παροχή ενός ελάχιστου επιπέδου προβολής σε τρέχουσες και επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών και η απάντηση ορισμένων ερωτημάτων για τις ΕΠΠ·

44.

τάσσεται υπέρ της δημιουργίας γραφείου υποστήριξης για τις ΕΠΠ, που θα παρέχει τεχνογνωσία και συμβουλές για την οργάνωση και την υλοποίηση εκστρατειών προώθησης ΕΠΠ και θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτό το γραφείο υποστήριξης θα πρέπει να μην υπάγεται σε κάποιο από τα όργανα της ΕΕ, γιατί η ουδετερότητα αποτελεί βασικό στοιχείο της επιτυχίας της πρωτοβουλίας και μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης όσων σκέφτονται να δρομολογήσουν πρωτοβουλία πολιτών·

45.

είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή στο πλαίσιο της διοργάνωσης τακτικής «Ημέρας ΕΠΠ», κατά την οποία θα εξετάζεται η πρόοδος ως προς την εφαρμογή και την υλοποίηση του κανονισμού, θα ενθαρρύνεται ο διάλογος μεταξύ των οργάνων της ΕΕ και των οργανωτών ΕΠΠ για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τελευταίοι, καθώς και ο διάλογος εν γένει μεταξύ πολιτών και εκπροσώπων των οργάνων σχετικά με υπό ανάληψη πρωτοβουλίες·

46.

επισημαίνει πως η πείρα δείχνει πως η καθοδήγηση μιας ΕΠΠ είναι ενδεχομένως όσο σημαντική είναι η ίδια η ΕΠΠ. Είναι προφανές ότι οι ΕΠΠ χρειάζονται τη στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (προσωπικό, οικονομικοί πόροι) για να επιτύχουν. Η διαχείριση μιας ΕΠΠ από μεμονωμένους πολίτες, χωρίς εξωτερική επαγγελματική και χρηματοπιστωτική στήριξη, είναι εξαιρετικά δύσκολη·

47.

υπογραμμίζει ότι οι υπερβολικές απαιτήσεις και επιβαρύνσεις ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τον στόχο της ΕΕ να προσεγγίσει περισσότερο τους πολίτες και τη βούληση των πολιτών να συμμετάσχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ· η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών θα πρέπει να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για να παροτρυνθεί η πλειονότητα των πολιτών να συμμετέχει ενεργά στην πολιτική της ΕΕ και για να σταματήσουν οι άστοχοι σκεπτικισμοί·

48.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κατάλληλες μορφές ανταπόκρισης σε όσες ΕΠΠ τυγχάνουν μεν επαρκούς υποστήριξης αλλά δεν ικανοποιούν όλα τα τυπικά κριτήρια ή δεν έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον ένα εκατομμύριο υπογραφές, έτσι ώστε να μην παραγνωρίζεται παντελώς το ουσιαστικό πολιτικό μήνυμα αυτών των πρωτοβουλιών και η κινητοποίηση που δημιουργούν·

49.

τονίζει πως οι πολίτες επιθυμούν να συμμετέχουν στη δημόσια πολιτική, αλλά θα το πράξουν μόνο αν η διαδικασία είναι απλή και έχει πραγματικό αντίκτυπο. Οι πολίτες θέλουν να γνωρίζουν τι συμβαίνει με τις πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν. Η διευκόλυνση του αμφίδρομου διαλόγου μεταξύ των οργάνων της ΕΕ και των υποστηρικτών της ΕΠΠ είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της ΕΠΠ·

50.

προτρέπει την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα παροχής οικονομικής συνδρομής (στην εκάστοτε αρμόδια επιτροπή πολιτών), λόγω του υψηλού κόστους της διαδικασίας οργάνωσης, διεθνώς, ΕΠΠ που εμπίπτουν σε τομείς πολιτικής της αρμοδιότητας της Επιτροπής και, παράλληλα, τυγχάνουν ισχυρής λαϊκής αποδοχής (έχοντας υπερβεί, δηλαδή, συγκεκριμένο όριο εντός ορισμένης προθεσμίας, πριν από το ένα εκατομμύριο υπογραφές που απαιτούνται για την υποβολή νομοθετικής πρότασης από την Επιτροπή). Έτσι μπορεί να συνεχιστεί να δίνεται η απαραίτητη έμφαση στον πολίτη στις διάφορες δραστηριότητες και να κατοχυρώνεται η διαφάνεια της χρηματοδότησης της κάθε επιδίωξης·

51.

εισηγείται —εφόσον μια ΕΠΠ αφορά προτάσεις που επιδρούν εμφανώς και επαρκώς θετικά στην τοπική και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση, έχουν τοπική διάσταση ή σχετίζονται με την αρχή της επικουρικότητας, έτσι ώστε να τυγχάνουν εκ των προτέρων και της στήριξης του προεδρείου της ΕτΠ— την ανάληψη από την ΕτΠ των καθηκόντων της εποπτείας του προαναφερθέντος χρηματοδοτικού μηχανισμού και της περαιτέρω ενίσχυσης των προσπαθειών προώθησης των πρωτοβουλιών·

52.

υπογραμμίζει πως οι ισχύουσες εθνικές νομικές απαιτήσεις συλλογής δεδομένων συνιστούν σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα για τη συγκέντρωση επαρκούς αριθμού υπογραφών. Ως εκ τούτου, καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν επειγόντως όλα τα αναγκαία μέτρα για τη βελτίωση της λειτουργίας των ΕΠΠ, με σκοπό την απλοποίηση των απαιτήσεων ως προς τα προσωπικά δεδομένα και την εναρμόνιση, το ταχύτερο δυνατόν, σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ των απαιτήσεων εν γένει·

53.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει πλήρη διαφάνεια κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Πιο συγκεκριμένα, της ζητά, πρώτον, να εξηγεί λεπτομερώς τους λόγους απόρριψης μιας ΕΠΠ, εφόσον κρίνεται ότι δεν εμπίπτει σαφώς στις αρμοδιότητές της και, δεύτερον, να γνωστοποιεί στους οργανωτές της πρωτοβουλίας το σχετικό νομικό αιτιολογικό, έτσι ώστε αυτοί να αποφασίζουν εάν θα αναθεωρήσουν την ΕΠΠ τους για να την υποβάλουν τροποποιημένη εκ νέου·

54.

παρακινεί την Επιτροπή να εξηγεί τις πολιτικές της επιλογές στο κοινό κατά τρόπο λεπτομερή και διαφανή, στην επίσημη απάντησή της σε ΕΠΠ που έχει λάβει πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται πολιτικά ισχυρή συνέχεια·

55.

επαναλαμβάνει την προθυμία της να συνδράμει την Επιτροπή στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης των πρωτοβουλιών με την αρχή της επικουρικότητας ή της συνεισφοράς τους στην εδαφική συνοχή και τη διασυνοριακή συνεργασία·

56.

υπογραμμίζει ότι η ΕΠΠ αποτελεί ένα μέσο που επιτρέπει στους ευρωπαίους πολίτες να συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πολιτικών και, άρα, δεν πρέπει να δρομολογείται από τα όργανα της ΕΕ. Αναγνωρίζει, ωστόσο, τον ρόλο και τις ευθύνες της στο πλαίσιο αυτό και υπενθυμίζει την απόφαση του προεδρείου της (2) σχετικά με τη συμμετοχή της ΕτΠ στις Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Πολιτών. Επαναλαμβάνει ότι έχει δεσμευτεί να στηρίζει όσες ΕΠΠ εμπίπτουν στο πεδίο των πολιτικών αρμοδιοτήτων της και κρίνονται πολιτικά συναφείς μέσω, π.χ.: της υποστήριξης του έργου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην εξέταση των προτεινόμενων ΕΠΠ ως προς την τοπική/περιφερειακή τους διάσταση και την αρχή της επικουρικότητας, της υποστήριξης εκδηλώσεων σχετικών με τις ΕΠΠ, της υποστήριξης αποκεντρωμένων δραστηριοτήτων προβολής των ΕΠΠ, της εκπόνησης —όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο— γνωμοδοτήσεων πρωτοβουλίας με θέμα ΕΠΠ, της ενεργού συμμετοχής της σε ακροάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της παρακολούθησης της πολιτικής συνέχειας που δίνεται σε αυτές, της ενίσχυσης των προσπαθειών υλοποίησης των επιτυχών ΕΠΠ και εφαρμογής —όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο— της νομοθεσίας που θεσπίζεται λόγω αυτών.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/7

1.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η κυβέρνηση του Λουξεμβούργου αποφάσισε να θέσει την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των προτεραιοτήτων της Προεδρίας της ΕΕ και επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλει, με την άρση των εμποδίων σε αυτή τη συνεργασία, προκειμένου να αυξήσει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της Ευρώπης και να αναπτύξει το πλήρες δυναμικό των περιοχών εκατέρωθεν των συνόρων· το γεγονός ότι η διασυνοριακή συνεργασία ορίζεται ως προτεραιότητα έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία στη σημερινή συγκυρία, καθώς τίθεται υπό αμφισβήτηση η ελεύθερη διασυνοριακή συνεργασία, η οποία συνιστά ένα από τα κύρια επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

2.

επικροτεί επίσης την έκκληση για τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει τη διασυνοριακή συνεργασία, τόσο με την εφαρμογή των ειδικών νομικών διατάξεων που υπάρχουν ήδη όσον αφορά τις διάφορες πτυχές αυτής της συνεργασίας όσο και με τη βελτίωση ή τη συμπλήρωση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου προκειμένου να διευκολύνεται η έγκριση των τομεακών κανόνων ή των κανόνων που καλύπτουν συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές·

3.

τονίζει τη σημασία της διασυνοριακής συνεργασίας για την περιφερειακή, την αστική και την αγροτική ανάπτυξη, και σημειώνει ότι η συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών τοπικών και περιφερειακών αρχών συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη άσκηση των καθηκόντων τους, βοηθά δε ειδικότερα τις παραμεθόριες περιοχές να προοδεύσουν και να αναπτυχθούν·

4.

τονίζει ότι οι παραμεθόριες περιοχές αποτελούν όλως ιδιαιτέρως εργαστήρια της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δηλαδή χώρους στους οποίους η υλοποίηση της ενιαίας αγοράς καθώς και άλλων ευρωπαϊκών πολιτικών είναι, κανονικά, περισσότερο εμφανής από οπουδήποτε αλλού. Οι παραμεθόριες περιοχές αποτελούν, σχεδόν εξ ορισμού, μοναδικά πολυδιάστατα σταυροδρόμια, όπου είναι έκδηλη στον ανώτατο βαθμό η ποικιλομορφία των προοπτικών και οι πολιτισμικές και γλωσσικές συνέργειες·

5.

επισημαίνει ότι, κατά τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, η διασυνοριακή συνεργασία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε επίπεδο ΕΕ, μέσω του προγράμματος Interreg, του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (IPA) και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας (IEV), που αποτελούν τις συνιστώσες της, καθώς και μέσω άλλων τρόπων ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας. Εντούτοις, τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα εξακολουθούν να μην είναι ικανοποιητικά σε ό,τι αφορά την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού αυτής της συνεργασίας. Συνεπώς, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην περαιτέρω ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας και στη διασύνδεσή της με άλλα υφιστάμενα μέσα (πολιτική συνοχής, πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», κρατικές ενισχύσεις κ.λπ.), ούτως ώστε οι παραμεθόριες περιοχές να απολαύουν ειδικής μεταχείρισης·

6.

χαιρετίζει, στο πλαίσιο των προσπαθειών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για την επέκταση της διασυνοριακής συνεργασίας, τον ρόλο που διαδραματίζουν οι διάφορες μορφές περιφερειακής συνεργασίας, είτε αφορούν λειτουργικές περιοχές ή μακροπεριφέρειες (η στρατηγική της Βαλτικής, του Δούναβη, της Αδριατικής, του Ιονίου και της περιοχής των Άλπεων) είτε αφορούν το επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης·

7.

υπογραμμίζει τη σημασία των νομικών πράξεων που εκδόθηκαν για την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας, μεταξύ των οποίων πρέπει να αναφέρουμε ιδίως την ευρωπαϊκή σύμβαση-πλαίσιο για τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων και αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης (1), δυνάμει της οποίας τα κράτη έχουν δεσμευθεί να διευκολύνουν και να ενθαρρύνουν τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ τοπικών κοινοτήτων και αρχών εντός της δικαιοδοσίας τους και όσων εμπίπτουν στη δικαιοδοσία άλλων συμβαλλόμενων μερών, καθώς και τον κανονισμό για τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) (2) και τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Οικονομικού Σκοπού (ΕΟΟΣ), ως εργαλεία ποιότητας για τον καθορισμό των νομικών μέσων προκειμένου να αναπτυχθεί η διασυνοριακή συνεργασία·

8.

υπενθυμίζει τον ρόλο που διαδραματίζει ο ΕΟΕΣ όσον αφορά τη στήριξη και την προώθηση της διασυνοριακής, διακρατικής και διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών ή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

9.

υπογραμμίζει την ευελιξία που παρουσιάζει ο ΕΟΕΣ χάρη στη σύνθεσή του, επειδή αποτελεί μια πλατφόρμα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, μέσω της οποίας φορείς που συνδέονται σε χωριστά επίπεδα και διαθέτουν διαφορετικές δεξιότητες μπορούν να δρουν από κοινού, προσαρμοζόμενοι στις ανάγκες της κάθε περιοχής·

10.

σημειώνει ότι η ανάπτυξη της διασυνοριακής συνεργασίας παρακωλύεται από πολλά εμπόδια που επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη των παραμεθόριων περιοχών καθώς και τους στόχους της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ευρώπης· επισημαίνει εξάλλου ότι αυτή η διασυνοριακή συνεργασία προσκρούει σε απρόβλεπτα εμπόδια, τα οποία, συχνά, προκύπτουν από δράσεις που έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη και από τους τοπικούς και τους περιφερειακούς φορείς·

11.

σημειώνει ότι το σεμινάριο που διοργανώθηκε από την Προεδρία του Λουξεμβούργου και η έρευνα που διεξήγαγε ανέδειξαν σημαντικά εμπόδια που αποτελούν τροχοπέδη στην περαιτέρω ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας, όπως η αδυναμία υλοποίησης διασυνοριακών έργων λόγω διαφορών στα νομοθετικά πλαίσια —π.χ. στον τομέα των μεταφορών, της υγείας, του περιβάλλοντος, της πολιτικής προστασίας κ.λπ.—, ή ακόμη η θεσμική ασυμμετρία μεταξύ των κρατών μελών, λόγω των διαφορών τους σε επίπεδο εδαφικής οργάνωσης, η έλλειψη ασφάλειας δικαίου, από την οποία πάσχουν οι διασυνοριακές οντότητες και οι κοινές υπηρεσίες, ή οι ανισότητες στο επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης εκατέρωθεν των συνόρων, οι οποίες οφείλονται στις διαφορές των εθνικών περιβαλλόντων στον τομέα του εργατικού δικαίου, της φορολογίας και της κοινωνικής ασφάλισης, για να αναφερθούν μόνο μερικά παραδείγματα·

12.

διαπιστώνει εξάλλου ότι τα εθνικά συστήματα υγείας στις παραμεθόριες περιοχές δεν είναι συμβατά ούτε όσον αφορά την κανονιστική ρύθμιση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που παρέχεται από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ούτε στην περίπτωση των εργαζομένων του κλάδου που δραστηριοποιούνται σε περιοχές υπό διαφορετικές δικαιοδοσίες, όπου τίθεται το ερώτημα σε ποια από αυτές υπάγονται. Διαπιστώνει, επίσης, ότι υπάρχουν προβλήματα ασυμμετρίας μεταξύ των φορέων παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και των δημόσιων αρχών εκατέρωθεν των συνόρων, ότι απαιτείται προηγούμενη έγκριση για την επιστροφή των εξόδων, για παράδειγμα, με αποτέλεσμα ο τοπικός πληθυσμός να έχει δυσκολία πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας με γρήγορο τρόπο και από προσιτή απόσταση·

13.

θεωρεί, εξάλλου, ότι τα εμπόδια στη διασυνοριακή συνεργασία που εντόπισε η Προεδρία του Λουξεμβούργου χάρη στην έρευνα που πραγματοποίησε είναι μόνον ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων εμποδίων και ότι θα πρέπει, συνεπώς, να διεξαχθεί μια πιο συστηματική και ολοκληρωμένη εξέταση όλων αυτών των φραγμών·

14.

χαιρετίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διενεργήσει, μέχρι το τέλος του 2016, ανάλυση των εμποδίων, των λύσεων και των παραδειγμάτων καλών πρακτικών σε θέματα διασυνοριακής συνεργασίας και την καλεί να ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών να συμμετάσχει ενεργά στη διενέργεια της εν λόγω ανάλυσης και να συνεισφέρει στα αποτελέσματά της·

15.

υποστηρίζει ότι, για να αναπτυχθεί μια ποιοτική ανάλυση των εμποδίων που τίθενται στη διασυνοριακή συνεργασία και να αναζητηθούν οι κατάλληλες λύσεις για την εξάλειψή τους, είναι απαραίτητο να δοθεί ακριβής ορισμός της έννοιας της παραμεθόριας περιοχής και να υπάρχουν τα σχετικά στοιχεία για τη συνεργασία αυτή· εκφράζει δε τη λύπη της που δεν υπάρχουν για το θέμα αυτό ικανοποιητικά στατιστικά στοιχεία από κάθε παραμεθόριο περιοχή, ενώ παρατηρούνται αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τον τρόπο παρακολούθησης των στατιστικών·

16.

καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις αναλύσεις των διασυνοριακών εμποδίων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί με πρωτοβουλία των παραμεθόριων περιοχών στο πλαίσιο διασυνοριακών προγραμμάτων·

17.

τονίζει τη σημασία της προώθησης και της διευκόλυνσης της διασυνοριακής συνεργασίας, με στόχο την επίτευξη ισόρροπης ανάπτυξης όλων των περιφερειών σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ αλλά και τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ του επιπέδου ανάπτυξης καθεμιάς εξ αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)· επισημαίνει, εξάλλου, ότι, όσον αφορά την εφαρμογή της οικονομικής τους ανάπτυξης, ορισμένες παραμεθόριες περιοχές βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, ιδίως σε περιπτώσεις όπου, σε σύγκριση με άλλες παραμεθόριες περιοχές με γεωγραφικά πλεονεκτήματα, υπάρχουν σημαντικές διαφορές ως προς τα επίπεδα οικονομικής ευημερίας. Αυτό ισχύει, επίσης, στην περίπτωση των περιοχών που συνορεύουν με τρίτες χώρες ή όταν οι περιοχές αυτές θεωρούνται εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ευρώπης. Απευθύνει, ως εκ τούτου, έκκληση, ακριβώς λόγω αυτής της μειονεκτικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται ορισμένες περιοχές, να τηρούνται αυστηρότερα οι διατάξεις για την εδαφική συνοχή που περιέχονται στο άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

18.

τονίζει την ύψιστη σημασία που έχει να καταβληθούν επίμονες προσπάθειες για την επίλυση των εμποδίων στη διασυνοριακή συνεργασία, τα οποία αντιπροσωπεύουν μια μόνιμη πρόκληση, με την παράλληλη εμβάθυνση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Συνεπώς, επιδοκιμάζει τις πρωτοβουλίες νομοθετικής φύσεως και, ταυτόχρονα, υποδεικνύει η σημασία της διασυνοριακής συνεργασίας να αντανακλάται επαρκώς στους αντίστοιχους χρηματοδοτικούς πόρους, προκειμένου η εν λόγω συνεργασία να μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω·

19.

υπογραμμίζει ότι, στην αναζήτηση μιας λύσης για την άρση των εμποδίων που έχουν διαπιστωθεί στη διασυνοριακή συνεργασία και δεδομένων των αποτελεσμάτων του προγράμματος δράσης για τη μείωση του διοικητικού φόρτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (REFIT) (3), μπορούν να ληφθούν ως σημείο εκκίνησης οι διατάξεις που διέπουν σήμερα τη συνεργασία αυτή, με στόχο τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής τους·

20.

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 της ευρωπαϊκής σύμβασης-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ τοπικών κοινοτήτων και αρχών, οι συμβαλλόμενες χώρες έχουν δεσμευτεί να καταβάλλουν προσπάθειες για την επίλυση των δυσκολιών νομικής, διοικητικής ή τεχνικής φύσεως που ενδέχεται να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη και την ομαλή λειτουργία της διασυνοριακής συνεργασίας, καθώς και να διαβουλεύονται μεταξύ τους για την άρση των δυσκολιών αυτών·

21.

χαιρετίζει την πρόσφατη πρωτοβουλία της Προεδρίας του Λουξεμβούργου να υποβάλει σχέδιο πρότασης για ένα νέο νομικό μέσο, στόχος του οποίου θα είναι να επιτραπεί στα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν σε ένα συγκεκριμένο διασυνοριακό έργο να συμφωνήσουν σε ένα νομικό πλαίσιο το οποίο θα βασίζεται στις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις των συγκεκριμένων κρατών μελών και θα ισχύει αποκλειστικά για το εκάστοτε συγκεκριμένο έργο διασυνοριακής συνεργασίας. Αυτό μπορεί να συμβάλλει στη συνοχή των παραμεθόριων περιοχών. Παρά το γεγονός ότι το μέσο αυτό αναφέρεται σε πρωτοβουλίες που δεν συνεπάγονται κατ’ ανάγκη χρηματοδότηση από την ΕΕ, παρέχει μια πολύτιμη συμβολή στην επικείμενη συζήτηση σχετικά με το μέλλον της διασυνοριακής συνεργασίας και τους στόχους της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της ΕΕ στο σύνολό της·

22.

σημειώνει ότι ένα μέσο για τη βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει ήδη στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1302/2013, για την υλοποίηση των έργων διασυνοριακής συνεργασίας και τη διαχείρισή τους, στο πλαίσιο των διαφορετικών εθνικών νομικών κανόνων και διαδικασιών· επισημαίνει ότι τα δύο αυτά μέσα είναι διαφορετικής φύσεως από νομική άποψη: ενώ το νομικό καθεστώς ενός ΕΟΕΣ εφαρμόζεται μόνο στα μέλη του, το νομικό καθεστώς που θα θεσπιστεί με βάση την πρόταση του Λουξεμβούργου θα εφαρμόζεται σε συγκεκριμένο διασυνοριακό έργο με σαφώς προσδιορισμένη γεωγραφική επικράτεια ισχύος·

23.

χαιρετίζει όλες τις απλουστεύσεις που ενσωματώνονται στον τροποποιημένο κανονισμό για τον ΕΟΕΣ που άρχισε να ιχύει στις 22 Ιουνίου 2014, ορισμένες εκ των οποίων βασίζονται σε προτάσεις της ΕτΠ, αλλά εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη καθυστέρησαν να εγκρίνουν αυτόν τον τροποποιημένο κανονισμό ΕΟΕΣ. Ως εκ τούτου, καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εφαρμογή του και να διευκολύνουν τη συγκρότηση Ευρωπαϊκών Ομίλων Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) στην επικράτειά τους, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τροποποιημένος κανονισμός παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία για τη θέσπιση και καταχώριση ΕΟΕΣ και δυνατότητες καλύτερου προσδιορισμού των αποστολών τους. Πιστεύει, ωστόσο, ότι δεν είναι επαρκές το χρονικό διάστημα από την έναρξη της ισχύος του ώστε να μπορεί να εκτιμηθεί πλήρως η εμβέλειά του και να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της εφαρμογής του στην πράξη·

24.

θεωρεί ότι, με δεδομένη την ύπαρξη του κανονισμού για τον ΕΟΕΣ και με στόχο την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που αυτός παρέχει για την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας, με τη μεταφορά του εν λόγω κανονισμού στα νομικά καθεστώτα όλων των κρατών μελών, ενδείκνυται να ληφθεί υπόψη η αρχή της αναλογικότητας κατά την εξέταση της ενδεχομένης θέσπισης πρόσθετων νομικών μέσων. Φρονεί επίσης ότι υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ένα νομικό μέσο άλλης φύσεως από τον ΕΟΕΣ θα ήταν χρήσιμο για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων εμποδίων που αντιμετωπίζει ένα συγκεκριμένο διασυνοριακό έργο συνεργασίας·

25.

χαιρετίζει την προσέγγιση που υιοθετεί η παρούσα πρόταση και η οποία συνίσταται στην προώθηση της ποιοτικής ανάπτυξης του πλαισίου της διασυνοριακής συνεργασίας με την παροχή ενός μέσου γενικής φύσεως που να μη δημιουργεί μια νέα οντότητα με νομική προσωπικότητα και να συνιστά πρόοδο προς τον στόχο να χρησιμοποιούνται προκαθορισμένοι κανόνες προκειμένου να υλοποιούνται κοινές πρωτοβουλίες σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, μέσω μιας δράσης που ενδεχομένως να θεωρείται αναγνώριση της επιτυχίας της έννοιας του ΕΟΕΣ·

26.

σημειώνει ότι, στο παρόν στάδιο, η πρόταση για ένα νέο μέσο θέτει ορισμένα ερωτήματα τα οποία πρέπει να εξετασθούν δεόντως κατά την επικείμενη συζήτηση:

27.

σημειώνει ότι ακόμη και η αποστολή και τα καθήκοντα που καθορίζει μια σύμβαση ΕΟΕΣ περιορίζονται στον ίδιο τον όμιλο και στα μέλη του και ότι δεν του επιτρέπεται να θεσπίσει νομοθεσία, να την εφαρμόσει και να εξασφαλίσει την εφαρμογή της, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για την ανάληψη τέτοιων δράσεων σε διασυνοριακό επίπεδο, μπορεί, ωστόσο, να διαχειρίζεται τις δημόσιες υποδομές, να παρέχει δημόσια υπηρεσία, να παρέχει υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, να αναλαμβάνει και να διαχειρίζεται δημόσιους πόρους για την υλοποίηση εθνικών στόχων για το συλλογικό συμφέρον, δηλαδή δραστηριότητες που συνάδουν με τις θεμελιώδεις αρχές της Συνθήκης και τα γενικά συμφέροντα των κρατών μελών· θεωρεί εν προκειμένω ότι ο ισχύων κανονισμός για τον ΕΟΕΣ παρέχει ένα ικανοποιητικό νομικό πλαίσιο για τη διενέργεια τέτοιου είδους δράσεων, παρόλο που θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο συμπληρωματικών ρυθμίσεων που να διευκολύνουν γενικά τη διασυνοριακή συνεργασία σε συγκεκριμένη περιοχή·

28.

τονίζει ότι, όσον αφορά την αξιοποίηση των ΕΟΕΣ ως μηχανισμών διασυνοριακής συνεργασίας, τα κυριότερα προβλήματα εντοπίζονται σε ένα ανεπαρκές επίπεδο ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, στην έλλειψη εμπιστοσύνης καθώς και στην έλλειψη της αναγκαίας πολιτικής βούλησης· επιβάλλεται δε, προκειμένου να ενισχυθεί η διασυνοριακή συνεργασία, να ευαισθητοποιηθούν και να ενημερωθούν περισσότερο οι ενδιαφερόμενοι φορείς σχετικά με τις δυνατότητες ανάπτυξης αυτής της συνεργασίας οι οποίες παρέχονται από το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και, ειδικότερα, από τον κανονισμό για τους ΕΟΕΣ·

29.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, προκειμένου να διευκρινιστεί και να προβληθεί ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει ο ΕΟΕΣ ως μέσο για την καλύτερη κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν σε τοπικό επίπεδο στις παραμεθόριες περιοχές·

30.

απευθύνει έκκληση το νομικό πλαίσιο να είναι όσο το δυνατόν απλούστερο, προκειμένου κάθε νέα νομοθετική πράξη ή οποιαδήποτε τροποποίηση ισχύουσας πράξης να συμβάλλει στην απλοποίηση των διαδικασιών υλοποίησης διασυνοριακών έργων, είτε αυτά χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ είτε όχι, και, στο πλαίσιο αυτό, θεωρεί ότι η πρόταση της Προεδρίας του Λουξεμβούργου συνιστά μια χρήσιμη συμβολή στην επικείμενη συζήτηση για τα νομοθετικά μέτρα που αφορούν την επόμενη περίοδο προγραμματισμού·

31.

χαιρετίζει το γεγονός ότι, στο πνεύμα της αρχής της επικουρικότητας και της τοπικής δημοκρατίας, η πρόταση της Λουξεμβουργιανής Προεδρίας παρέχει στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές ηγετικό ρόλο, δυνάμει του οποίου εναπόκειται στις παραμεθόριες περιφέρειες και πόλεις να αναλάβουν την πρωτοβουλία να συνάψουν διασυνοριακές συμβάσεις, να καθορίσουν τις ευρωπαϊκές νομικές διατάξεις που πρέπει να προσαρμοστούν, να καταρτίσουν το σχέδιο σύμβασης και να το υποβάλουν προς τελική έγκριση στις αρμόδιες αρχές των οικείων κρατών μελών·

32.

προτείνει να εφαρμόζεται μια απλουστευμένη διαδικασία έγκρισης στους ΕΟΕΣ σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ήδη λειτουργούσα δομή, όπως μια Ευρωπεριφέρεια ή μια κοινοπραξία, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή σύμβαση-πλαίσιο για τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων και αρχών που εγκρίθηκε το 1980 από το Συμβούλιο της Ευρώπης, και σύμφωνα με τα πρωτόκολλα και τις διμερείς συμφωνίες που συνήφθησαν μεταγενέστερα·

33.

επιθυμεί να επισημάνει, σχετικά με την ιδέα θέσπισης νέου νομικού μέσου για την ενίσχυση της συνεργασίας στις παραμεθόριες περιοχές, ότι η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει ότι η ΕΕ πρέπει να σέβεται τις ουσιώδεις λειτουργίες του κράτους, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης της εδαφικής ακεραιότητας (άρθρο 4)·

34.

σημειώνει τις διάφορες διαδικασίες που ισχύουν για την εφαρμογή και τον έλεγχο εκτέλεσης των έργων διασυνοριακής συνεργασίας στα οποία συμμετέχουν πολλοί εταίροι από τα κράτη μέλη και τρίτες χώρες, καθώς και τη δυσκολία υλοποίησης των σχετικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών λόγω των διαφόρων συμμετεχόντων και, στο πλαίσιο αυτό, επιμένει να συνεχιστεί η απλοποίηση των διαδικασιών προγραμματισμού και διαχείρισης των διασυνοριακών προγραμμάτων και έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την υλοποίηση συγκεκριμένων διασυνοριακών έργων μικρής κλίμακας που θα εφαρμοστούν ομοιόμορφα σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη· επιθυμεί δε να βρεθεί μια ταχεία και απλή μέθοδος εργασίας για την επίλυση, σε διοικητικό και νομικό επίπεδο, του ζητήματος της εφαρμογής τους·

35.

καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη συμμετοχή ιδιωτικών φορέων προκειμένου να στηριχθούν οι πρωτοβουλίες για την προώθηση της ανάπτυξης και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας και να διασφαλιστεί η συνεκτίμηση των σχετικών αποτελεσμάτων με έναν αποτελεσματικό και προσανατολισμένο στο μέλλον τρόπο·

36.

καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα μελλοντικά επιχειρησιακά τους προγράμματα τους υφιστάμενους και εν δυνάμει ΕΟΕΣ·

37.

διαπιστώνει ότι οι διαδικασίες ανάπτυξης και έγκρισης των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας για την περίοδο δημοσιονομικού προγραμματισμού 2014-2020 χαρακτηρίζονται από βραδύτητα η οποία, στο μέλλον, θα επηρεάσει την επιτυχή εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της και τη βοήθειά της προς τις χώρες που συμμετέχουν στην επεξεργασία και την υιοθέτηση των προγραμμάτων αυτών·

38.

παροτρύνει την ΕΕ να επιστήσει ιδιαίτερα την προσοχή στη χρήση των κονδυλίων υπέρ των παραμεθόριων περιοχών με τρίτες χώρες και των εξόχως απόκεντρων περιφερειών της Ευρώπης, με στόχο τη βελτίωση της εφαρμογής των διασυνοριακών έργων που χρηματοδοτούνται από τους πόρους της·

39.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει την απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου να διευκολυνθεί η υλοποίηση των διασυνοριακών έργων, και να κινήσει τη διαδικασία προσαρμογής των πόρων που διατίθενται σε εθνικό επίπεδο και, στο πλαίσιο αυτό, να εξετάσει τη δυνατότητα αυτόματης σύζευξης των κονδυλίων της ΕΕ με διασυνοριακά έργα·

40.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης των εμποδίων, των λύσεων και των παραδειγμάτων καλών πρακτικών σε θέματα διασυνοριακής συνεργασίας, να επεξεργαστεί από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για την προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας και ένα συναφές σχέδιο δράσης, που θα εκτείνονται σε πολλές μελλοντικές Προεδρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα εξασφαλίζουν, ακόμα και μετά τη λήξη της Προεδρίας του Λουξεμβούργου, ότι το έργο που έχει αναληφθεί θα συνεχιστεί·

41.

προτείνει οι συζητήσεις για το νέο αυτό νομικό μέσο να αποτελούν μέρος της συνολικής συζήτησης για το μέλλον της πολιτικής συνοχής. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος θα ήταν να ζητηθεί από τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν πλήρως και αποτελεσματικά τον κανονισμό για τους ΕΟΕΣ, να αναλάβουν δράσεις ενημέρωσης σχετικά με την εφαρμογή του, ή ακόμη και να προβούν ενδεχομένως σε διορθώσεις για την αντιμετώπιση των ελλείψεών τους. Πέραν τούτου, ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει την πρόταση του Λουξεμβούργου και να την επεξεργαστεί περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα της διασυνοριακής ανάλυσης που η ίδια έχει δρομολογήσει·

42.

υπογραμμίζει, τέλος, τη σημασία του σεβασμού της αρχής της επικουρικότητας, καθώς και τις σχέσεις εμπιστοσύνης, καλής πίστης και συνεργασίας που πρέπει να υφίστανται μεταξύ της κεντρικής εξουσίας και των τοπικών και περιφερειακών αρχών προκειμένου να αναπτυχθεί μια πλήρως λειτουργική και ουσιαστική διασυνοριακή συνεργασία.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/13

1.

επικροτεί το αίτημα του ευρωπαίου επιτρόπου Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης για τη συμμετοχή της Επιτροπής των Περιφερειών σε αυτή την άσκηση, που τη θεωρεί κύρια προτεραιότητά του για το 2015·

2.

συμφωνεί με τον επιδιωκόμενο στόχο να απλοποιηθεί το πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), καθότι αυτό θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα και θα επιτρέψει την εξοικονόμηση χρόνου και τον περιορισμό των δαπανών για όλους τους παράγοντες της ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών, των οικονομικών φορέων και των δημόσιων αρχών·

3.

φρονεί πως η προστιθέμενη αξία της συμβολής της ΕτΠ είναι η εστίαση στις εδαφικές πτυχές της ΚΓΠ και η προώθηση της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, δεδομένου ότι σημαντικό μέρος της υλοποίησης της ΚΓΠ το διαχειρίζονται οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

4.

προτίθεται όχι απλά να διατυπώσει βραχυπρόθεσμες προτάσεις που μπορούν να βελτιώσουν το ισχύον σύστημα, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την υλοποίηση των στόχων της ΚΓΠ και την ασφάλεια δικαίου για τους δικαιούχους, αλλά και να χρησιμοποιήσει τη γνωμοδότηση ως εφαλτήριο για την έναρξη της συζήτησης εντός της ΕτΠ για το μέλλον της ΚΓΠ μετά το 2020·

5.

υποστηρίζει τη συνεχή ελευθέρωση και απλούστευση της ΚΓΠ και τη μη επιστροφή σε αποτυχημένες πολιτικές του παρελθόντος που απομόνωσαν τους γεωργούς από την αγορά, αλλά επιμένει ότι αυτό δεν θα πρέπει να γίνει εις βάρος της ασφάλειας των τροφίμων ούτε να υπονομευθεί η ικανότητα των γεωργών να έχουν ένα δίκαιο εισόδημα από την παράδοση των προϊόντων τους στην αγορά·

6.

υπενθυμίζει πως ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της νέας ΚΓΠ είναι η σημαντική ενίσχυση της αποκέντρωσης, βάσει της οποίας πολλές αποφάσεις λαμβάνονται από τα κράτη μέλη και, συχνά, από τις περιφερειακές αρχές· θέματα όπως οι αποφάσεις σχετικά με το ύψος των πόρων που μπορούν να μεταφερθούν από τον πυλώνα 1 (άμεσες ενισχύσεις) στον πυλώνα 2 (αγροτική ανάπτυξη), ο ορισμός του ενεργού γεωργού, οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την καταβολή άμεσων ενισχύσεων, η προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη είναι ορισμένα από τα δεκάδες θέματα ως προς τα οποία τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες καλούνται πλέον να αποφασίσουν·

7.

επισημαίνει πως τα κράτη μέλη ζήτησαν παρεκκλίσεις και εξαιρέσεις που συνέβαλαν ουσιαστικά στη σημερινή ανησυχία ως προς την ολοένα μεγαλύτερη πολυπλοκότητα της ΚΓΠ·

8.

υπενθυμίζει πως στη γνωμοδότησή της CdR 65/2012, η ΕτΠ συνιστούσε ήδη την ευρύτερη εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα διαθέτουν μεγαλύτερη ευελιξία. Ωστόσο η ενίσχυση της επικουρικότητας, της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της εδαφικής συνοχής δεν πρέπει να οδηγήσει σε υπερβολικό κατακερματισμό της ΚΓΠ και σε αδυναμία της να λειτουργεί ως ενιαία πολιτική της ΕΕ·

9.

φρονεί πως η λυδία λίθος για οποιαδήποτε περαιτέρω απλοποίηση της ΚΓΠ είναι η ενδυνάμωση των κρατών μελών, των περιφερειών και των τοπικών αρχών, προκειμένου να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία κατά την υλοποίηση και τους ελέγχους, εφόσον αυτό δεν στρεβλώνει τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού εντός της ΕΕ, που καλείται να εγγυηθεί η κοινή γεωργική πολιτική ως ενωσιακή πολιτική για την επίτευξη ενωσιακών στόχων·

10.

προειδοποιεί πως, σήμερα, η απλοποίηση της ΚΓΠ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τρόπο που να υπονομεύεται ευρύ φάσμα δημοσίων αγαθών, ιδίως δε περιβαλλοντικών, τα οποία καλείται να πραγματώσει η ΚΓΠ·

11.

τονίζει πως κάθε απλούστευση των κανόνων της ΚΓΠ οφείλει να εξασφαλίζει την ανταγωνιστική παραγωγή τροφίμων και την άντληση δίκαιου εισοδήματος από την αγορά για τους γεωργούς, καθώς και την παροχή κινήτρων στους γεωργούς και στις τοπικές κοινότητες για την παροχή δημόσιων αγαθών —όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η άρση των κοινωνικών αποκλεισμών και οι γεωργικές υπηρεσίες—, ώστε οι κοινότητες να χειραφετηθούν και να εφοδιαστούν με τα μέσα που θα τους επιτρέψουν τη διαφοροποίηση της οικονομικής τους δραστηριότητας, με στόχο τη μείωση της απερήμωσης·

12.

εμμένει στην ανάγκη για μεγαλύτερη συνέπεια και συμπληρωματικότητα μεταξύ της ΚΓΠ και των άλλων πολιτικών της ΕΕ, όπως η περιβαλλοντική πολιτική (και οι σχετικοί πόροι). Απαιτείται πρωτίστως μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και των υπολοίπων Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) που ορίζουν από κοινού ένα Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο, βάσει των γενικών στόχων πολιτικής της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

13.

πιστεύει ότι η διαπραγματευτική ισχύς των γεωργών έναντι των άλλων φορέων της αλυσίδας τροφίμων (κυρίως των εμπόρων λιανικής, των παρόχων εισροών και της μεταποιητικής βιομηχανίας) πρέπει να ενισχυθεί και να βελτιωθεί η διαφάνεια στην αγορά ούτως ώστε οι πρωτογενείς παραγωγοί να λαμβάνουν ένα δικαιότερο μερίδιο από την τιμή της αγοράς. Πρέπει να εξασφαλίζεται θεμιτός ανταγωνισμός και καλούμε την Επιτροπή να διερευνήσει όλες τις πιθανές καταχρήσεις της αγοραστικής δύναμης σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων·

14.

φρονεί πως, κατά την τρέχουσα αναθεώρηση των κανόνων της ΚΓΠ —που καλύπτει πάνω από 200 νομοθετήματα, μεταξύ των οποίων για τις περιοχές οικολογικής εστίασης (ΠΟΕ), το καθεστώς βασικής ενίσχυσης για τους γεωργούς και τις ΚΟΑ ή τους κανόνες σχετικά με τις γεωγραφικές ενδείξεις—, είναι απολύτως απαραίτητη η εξασφάλιση ασφάλειας δικαίου και προβλεψιμότητας για τους δικαιούχους·

15.

θεωρεί πως η απλοποίηση της ΚΓΠ θα έχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία στο πλαίσιο της στοχευμένης μείωσης του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς και για δικαιούχους όπως οι αγροτικές κοινότητες, θα βελτιώσει τη σαφήνεια του νομοθετικού πλαισίου, θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη συνέπεια μεταξύ των δύο πυλώνων της ΚΓΠ και, ταυτόχρονα, τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση της ΚΓΠ·

16.

συνιστά πιο αποτελεσματική προσέγγιση ως προς την ανταλλαγή δεδομένων και τις ολοκληρωμένες λύσεις ΤΠΕ, όπως τα ηλεκτρονικά έντυπα και βάσεις δεδομένων, καθώς μπορούν να αποτελέσουν σταθμό ενιαίας εξυπηρέτησης που θα μειώσει την επιβάρυνση που συνεπάγεται για τους αγρότες, τους διαχειριστές γαιών και τις διαχειριστικές αρχές η συμπλήρωση εντύπων. Αυτό απαιτεί την εκ των προτέρων εκτίμηση των κινδύνων όσον αφορά το ποια δεδομένα μπορούν να ανταλλαγούν, καθώς και τη συμμετοχή της Επιτροπής και ελεγκτικών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του ΕΕΣ, για την αποφυγή ζητημάτων λογιστικού ελέγχου στο μέλλον·

17.

επιδοκιμάζει τη δημιουργία της ομάδας υψηλού επιπέδου για την απλοποίηση των ΕΔΕΤ και το γεγονός ότι θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον αντίκτυπο στους δικαιούχους. Προτείνει ένα από τα μέλη της ομάδας να είναι εκπρόσωπος της Επιτροπής των Περιφερειών. Αυτός ο εκπρόσωπος θα διαβουλεύεται και θα αναφέρεται στην επιτροπή NAT, στις εθνικές αντιπροσωπείες και τους φορείς διορισμού της ΕτΠ, καθώς και στα δίκτυα επικουρικότητας και για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» της ΕτΠ·

18.

υπενθυμίζει πως η ΚΓΠ εξακολουθεί, και κατά την περίοδο 2014-2020, να είναι διαιρεμένη σε έναν μεγάλο πυλώνα 1, εστιασμένο στις άμεσες ενισχύσεις, και σε έναν μικρότερο πυλώνα 2, εστιασμένο στην ανάπτυξη της υπαίθρου. Καθώς οι μεταφορές μεταξύ των πυλώνων αποφασίζονται σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, αυτό είναι ευπρόσδεκτο από την πλευρά της επικουρικότητας, ωστόσο έχει οδηγήσει σε ιδιαίτερα πολύπλοκη εικόνα στο σύνολο της ΕΕ. Στη γνωμοδότησή της CdR 65/2012, η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της δυνατότητας μεταφοράς ποσοστού έως 10 % των πιστώσεων από τον πρώτο στον δεύτερο πυλώνα και όχι το αντίστροφο.

19.

επισημαίνει πως, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εξασφάλιση οριοθέτησης μεταξύ των πυλώνων, εξακολουθούν να υπάρχουν αλληλοεπικαλύψεις σε τομείς όπως οι περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, η προστασία του περιβάλλοντος και η στήριξη προς τους γεωργούς νεαρής ηλικίας, καθώς και η σχέση μεταξύ του πυλώνα 2 και των άλλων ΕΔΕΤ·

20.

φρονεί πως, ιδανικά, δεν θα πρέπει να υφίστανται αυτές οι αλληλοεπικαλύψεις και πως ενδεχομένως —μετά το 2020— θα μπορούσε να υπάρξει ένα μέσο πολιτικής της ΕΕ που θα επικεντρώνεται στην υποστήριξη της παραγωγής τροφίμων, ένα άλλο μέσο για την υλοποίηση βιώσιμης ανάπτυξης και ένα τρίτο για την ενίσχυση των αγροτικών κοινοτήτων, ώστε να μπορούν αυτές να διαφοροποιήσουν τις δραστηριότητές τους πέραν της γεωργικής παραγωγής, με συνέπεια και χωρίς αλληλεπικαλύψεις μεταξύ τους. Ωστόσο, στην παρούσα στιγμή, η απλοποίηση θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση αυτών των αλληλεπικαλύψεων και την εξασφάλιση ότι οι υφιστάμενοι κανόνες εμποδίζουν αποτελεσματικά τη «διπλή χρηματοδότηση» από τους δύο πυλώνες προς τους ίδιους δικαιούχους και για την ίδια δραστηριότητα·

21.

επαναλαμβάνει πως η Επιτροπή μπορεί να επιτελέσει ενεργό και υποστηρικτικό ρόλο, καθ’ όλη την περίοδο, στην κριτική αξιολόγηση των επιλογών των κρατών μελών και των διαχειριστικών αρχών, προκειμένου να διευκολυνθεί η μελλοντική αλλαγή αυτών των προτεραιοτήτων, εφόσον δεν έχουν φέρει πραγματική προστιθέμενη αξία, ενώ ταυτόχρονα να εξασφαλιστεί ότι αυτές οι αλλαγές δε θα θίγουν την ασφάλεια δικαίου των δικαιούχων καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος·

22.

φρονεί πως, παρότι ο οικολογικός προσανατολισμός της ΚΓΠ αποτελεί μια από τις βασικές καινοτομίες της νέας περιόδου προγραμματισμού, η υλοποίησή του συχνά θεωρείται υπερβολικά περίπλοκη και η ερμηνεία της Επιτροπής υπερβολικά ανελαστική, ιδίως όσον αφορά πρακτικές που θεωρούνται ισοδύναμες με τον οικολογικό προσανατολισμό, καθώς και κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις της Επιτροπής που υπερβαίνουν κατά πολύ το κείμενο των κανονισμών·

23.

επισημαίνει τον προβληματισμό ως προς το ότι η παροχή αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών, το ποσοστό των ελέγχων και το ελάχιστο μέγεθος ανά περιοχή ή οι κανόνες που ισχύουν για τη διατήρηση μόνιμων βοσκότοπων, είναι ιδιαίτερα επαχθείς για τους δικαιούχους·

24.

υπογραμμίζει ότι η ΚΓΠ θα πρέπει να είναι δίκαιη για όλους τους γεωργούς. Ωστόσο, οι φυσικές συνθήκες, το κόστος παραγωγής και το γενικό βιοτικό επίπεδο δεν είναι ίδια σε όλη την Ευρώπη και πρέπει να ληφθεί υπόψη η ανακατανομή της στήριξης και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι η στήριξη πρέπει να αντικατοπτρίζει τη γεωργική ποικιλομορφία εντός της ΕΕ·

25.

υπενθυμίζει τη γνωμοδότησή της CdR 65/2012, με την οποία ζήτησε την εφαρμογή περισσότερης επικουρικότητας, προκειμένου οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να διαθέτουν τις αρμοδιότητες που απαιτούνται για τη λήψη και τη διαχείριση στοχοθετημένων περιβαλλοντικών μέτρων, μεταξύ άλλων μέσω εδαφικών συμβάσεων σε συνεργασία με την τοπική γεωργία και με περιβαλλοντικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, και μέσω κατηγοριών μέτρων που θα αφορούν όλες τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις·

26.

επιμένει πως η αξιοπιστία της ΚΓΠ δεν μπορεί να εξασφαλιστεί παρά μόνο εφόσον υποστηρίζει την παραγωγή τροφίμων, στηρίζει το εισόδημα των γεωργών και συμβάλλει στην αγροτική ανάπτυξη, αλλά και ταυτόχρονα υλοποιεί τους στόχους για τη βιοποικιλότητα και το κλίμα·

27.

επισημαίνει πως η ΚΓΠ καταλαμβάνει το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ και διαθέτει ισχυρή εδαφική διάσταση, ενώ από κοινού με την περιφερειακή πολιτική αποτελεί το κύριο μέσο για την υλοποίηση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων της ΕΕ·

28.

φοβάται ότι, δεδομένου του σχεδιασμού του, ο οικολογικός προσανατολισμός δεν θα αποδώσει όσα δύναται, καθότι, για παράδειγμα, η συντριπτική πλειονότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ δεν υποχρεούνται να εφαρμόσουν το καθεστώς των περιοχών οικολογικής εστίασης (ΠΟΕ)·

29.

υπενθυμίζει πως, ταυτόχρονα, υπάρχει έντονη ανησυχία από τους δικαιούχους σχετικά με το ότι οι κανόνες που διέπουν τον οικολογικό προσανατολισμό είναι υπερβολικά περίπλοκοι και συχνά αποθαρρύνουν, αντί να ενθαρρύνουν, τις βιώσιμες γεωργικές πρακτικές·

30.

φρονεί, ωστόσο, πως η απλούστευση των κανόνων οικολογικού προσανατολισμού της ΚΓΠ δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την αποδυνάμωση των περιβαλλοντικών της στόχων. Οι τροποποιήσεις των κανόνων πρέπει να πηγάζουν από επιστημονικά δεδομένα που θα εγγυώνται πως οι αλλαγές θα είναι περιβαλλοντικά ορθές, και αυτά τα δεδομένα πρέπει να διαμορφώνουν το εύρος των τυχόν τροποποιήσεων στις διοικητικές διαδικασίες για τη μείωση του κανονιστικού φόρτου των δικαιούχων·

31.

υπενθυμίζει πως οι υφιστάμενοι κανόνες της ΚΓΠ επιτρέπουν την υιοθέτηση μέτρων ισοδύναμων προς τον περιβαλλοντικό προσανατολισμό, και είναι της γνώμης ότι αυτά τα μέτρα μπορούν να αποτελέσουν λογική εναλλακτική επιλογή σε ορισμένες περιπτώσεις, υπό την προϋπόθεση ότι ενισχύουν, ή τουλάχιστον δεν πλήττουν, τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της ΚΓΠ·

32.

πιστεύει πως η αναλογικότητα θα πρέπει να προστεθεί στους κανόνες επιθεώρησης και συμμόρφωσης σχετικά με τον οικολογικό προσανατολισμό, επιτρέποντας υψηλότερα επίπεδα ανοχής για ελάσσονες παραβάσεις, αντίξοες κλιματικές συνθήκες και απρόβλεπτα γεγονότα πέρα από τον έλεγχο των δικαιούχων. Αυτό θα έχει ιδιαίτερη σημασία κατά τα πρώτα χρόνια της εισαγωγής των νέων κανόνων της ΚΓΠ, όπου ο κίνδυνος σφαλμάτων αναμένεται υψηλός, λόγω, μεταξύ άλλων, του ότι οι κατευθυντήριες γραμμές των διαχειριστικών αρχών και της ίδιας της Επιτροπής καθυστέρησαν·

33.

προτείνει μεγαλύτερη ευελιξία στη χαρτογράφηση, κατά τρόπον ώστε ο δικαιούχος να μην υποχρεούται να δηλώσει όλα τα στοιχεία της εν λόγω περιοχής και να αποφευχθεί ο κίνδυνος υπέρογκων δηλώσεων·

34.

υπενθυμίζει ότι μία από τις βασικές αλλαγές των νέων κανόνων της ΚΓΠ είναι ότι έχουν στόχο να διασφαλιστεί ότι η ΚΓΠ θα ευνοεί μόνον τους γεωργούς εκείνους που καλλιεργούν τη γη κι όχι τους λεγόμενους «βολεμένους γεωργούς», όπως επεσήμανε ήδη η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της CdR 65/2012·

35.

παρατηρεί πως, παρότι αυτό γίνεται μέσω απαιτήσεων ελάχιστης δραστηριότητας, δηλαδή μέσω της παροχής αποδείξεων ότι ο δικαιούχος διαθέτει έναν ελάχιστο βαθμό πυκνότητας ζωικού πληθυσμού, εκφράζονται ανησυχίες ότι η παρούσα διατύπωση των κανόνων εξακολουθεί να αφήνει στους μη ενεργούς γεωργούς περιθώριο να συνεχίσουν να απολαμβάνουν πληρωμών από την ΚΓΠ·

36.

διαπιστώνει, ωστόσο, με ανησυχία πως οι παρόντες κανόνες και ορισμοί για τους ενεργούς γεωργούς είναι υπερβολικά περίπλοκοι και θα πρέπει να αποσαφηνιστούν. Τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ορίζουν τα ίδια τα κριτήρια που ισχύουν για τους ενεργούς γεωργούς, στο μέτρο που διασφαλίζεται η τήρηση των γενικών αρχών της ενωσιακής νομοθεσίας·

37.

υποστηρίζει την ειδική αναγνώριση των μικροκαλλιεργητών στην ΚΓΠ, καθώς αποτελούν πολύ σημαντικό μερίδιο της αγροτικής απασχόλησης σε πολλές χώρες της ΕΕ, και έχει προτείνει παλαιότερα, ως μέτρο απλούστευσης, την αύξηση του κατώτατου ορίου ενίσχυσης στα 1  000 ευρώ·

38.

φρονεί πως οι νέοι αγρότες αποτελούν την κινητήρια δύναμη της πολυμορφίας των οικονομικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων τόσο στην ίδια την εκμετάλλευση όσο και για την ευρύτερη αγροτική κοινότητα·

39.

συνιστά οι δημοσιονομικές και οι νομικές διατάξεις της νέας ΚΓΠ να επαναξιολογηθούν, ώστε να εξασφαλιστεί πως ενθαρρύνουν όντως την είσοδο των νέων στη γεωργία. Οι διατάξεις πρέπει να επιδεικνύουν μεγαλύτερη ευελιξία στην αναγνώριση του ρόλου των γεωργών νεαρής ηλικίας στη σημερινή νομική και οικονομική πραγματικότητα (μεταβίβαση δικαιωμάτων, μεγαλύτερης ηλικίας γεωργοί που ξεκίνησαν πρόσφατα τις γεωργικές τους δραστηριότητες κ.λπ.), με νέους να ξεκινούν τη γεωργική τους σταδιοδρομία δίπλα σε μεγαλύτερης ηλικίας μέλη της οικογένειας ή άλλους επιχειρηματίες του κλάδου·

40.

επισημαίνει πως τα ποσοστά με τα οποία προσδιορίζεται πότε πρέπει να επιβάλλονται ποινές διαφέρουν μεταξύ του κανονισμού (5 %) και του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (3 %). Θεωρείται ευρέως ότι το ποσοστό του 3 % είναι δυσανάλογο·

41.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι, παρά τον ρητό στόχο της νέας ΚΓΠ για μείωση της νομοθεσίας σε επίπεδο ΕΕ, η κανονιστική παραγωγή της Επιτροπής μέσω κατ’ εξουσιοδότηση νομοθεσίας έχει αυξηθεί, συχνά δε οι κατευθυντήριες γραμμές αντιμετωπίζονται ως ισοδύναμες με νομοθετικές διατάξεις·

42.

επιμένει πως πρέπει να αποφευχθεί ο κανονιστικός υπερθεματισμός της ΕΕ που προκύπτει από τη θέσπιση πρόσθετων εθνικών ή περιφερειακών κατευθυντήριων γραμμών. Σε αυτό το πλαίσιο, η καθυστέρηση της έκδοσης κατευθυντήριων γραμμών από την Επιτροπή αύξησε την πολυπλοκότητα της ΚΓΠ καθεαυτήν, πράγμα που ενισχύει τον κίνδυνο λογιστικού ελέγχου σε επόμενο στάδιο.

43.

φρονεί πως όταν οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ παρέχουν επίπεδο ευελιξίας, οι εθνικές και διαχειριστικές αρχές θα πρέπει να αποφεύγουν την προσθήκη υπερβολικά περιοριστικών και δύσκολα υλοποιήσιμων διατάξεων·

44.

ζητεί η τρέχουσα διαδικασία αναθεώρησης των μηχανισμών της ΚΓΠ να διεξαχθεί μέσω των νέων κριτηρίων βελτίωσης της νομοθεσίας και καταλληλότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT) που πρόσφατα διατυπώθηκαν από την Επιτροπή·

45.

θεωρεί ότι, όπως συμβαίνει και με άλλα ταμεία της ΕΕ, η ΚΓΠ εξακολουθεί να διαθέτει πολυεπίπεδη διάρθρωση λογιστικού ελέγχου, συχνά δε με διαφορετικές ερμηνείες. Αυτό δημιουργεί νομική αβεβαιότητα για τις εθνικές, τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, κυρίως όμως για τους δικαιούχους·

46.

φρονεί πως η ΚΓΠ θα πρέπει να στραφεί προς μια αναλογικότερη και με γνώμονα τα αποτελέσματα προσέγγιση όσον αφορά τις επιθεωρήσεις και τους λογιστικούς ελέγχους, εστιάζοντας λιγότερο στις ποινές και περισσότερο στη βελτίωση και την εξασφάλιση της επίτευξης των ευρύτερων αποτελεσμάτων της ΚΓΠ. Ένα βασικό κριτήριο της απλούστευσης για τους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, είναι η μείωση του απαιτούμενου αριθμού επιθεωρήσεων, καθώς το ισχύον ποσοστό 5 % για τους επιτόπιους ελέγχους θεωρείται συχνά υπερβολικά επαχθές·

47.

υποστηρίζει μια πιο ευέλικτη και αναλογική προσέγγιση των επιθεωρήσεων με γνώμονα τον κίνδυνο, ώστε να μπορούν να διεξάγονται περισσότερα από ένα είδη επιθεώρησης σε μία επίσκεψη και να δίνεται, σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, έγκαιρη ειδοποίηση επιθεώρησης, ώστε αυτή να διεξάγεται αποτελεσματικά και χωρίς να διαταράσσεται ουσιαστικά η καθημερινή εργασία των γεωργών και των λοιπών δικαιούχων. Όπου υφίσταται μεγάλη πιθανότητα σφαλμάτων, θα μπορούσαν να διεξάγονται προ-επιθεωρήσεις που να συμβάλλουν στην ενίσχυση της συμμόρφωσης και της οικείωσης από τον δικαιούχο·

48.

εκφράζει τον προβληματισμό της για το ότι το νέο άρθρο 9 του οριζόντιου κανονισμού της ΚΓΠ θα αυξήσει τον ετήσιο φόρτο επιθεωρήσεων και τονίζει την ανάγκη μείωσης στο ελάχιστο των επιπρόσθετων εθνικών κανόνων λογιστικού ελέγχου. Αυτοί οι κανόνες θα πρέπει να αναλύονται βάσει κινδύνου όσον αφορά τη συνέπειά τους με τους κανόνες και τις πρακτικές λογιστικού ελέγχου στην ΕΕ και πρέπει να καταρτίζονται μετά από διαβούλευση με τους ελεγκτές της ΕΕ·

49.

τονίζει πως, στο μέλλον, η προσέγγιση του λογιστικού ελέγχου βάσει κινδύνου θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω, ώστε να φτάσουμε σε μια κατάσταση όπου, εάν μια εθνική ή περιφερειακή αρχή είναι σε θέση να αποδείξει πως διαθέτει εγχώριο σύστημα λογιστικού ελέγχου, δεν θα απαιτείται περαιτέρω έλεγχος σε επίπεδο ΕΕ από την Επιτροπή ή το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, πέρα από εξαιρετικούς, τυχαίους ελέγχους που θα εξασφαλίζουν την αρτιότητα του εθνικού συστήματος λογιστικού ελέγχου·

50.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι το καθεστώς λογιστικού ελέγχου θα είναι εκ των πραγμάτων πιο επαχθές αυτή τη φορά, και εκτιμά πως, για να αποτραπεί αυτό, οι διαχειριστικές και οι ελεγκτικές αρχές πρέπει να συνεργαστούν από τα πρώτα στάδια σχεδιασμού αυτών των συστημάτων, ώστε να αποφευχθούν αντιφάσεις στο μέλλον και να αποφευχθεί επίσης η ανάγκη διεξαγωγής πολλαπλών λογιστικών ελέγχων από διαφορετικούς φορείς επί της ίδιας δραστηριότητας. Δεδομένου του αργού ρυθμού εγκαινίασης των συστημάτων της ΚΓΠ, αυτό είναι ακόμα δυνατό σε μεγάλο αριθμό χωρών και περιφερειών·

51.

φρονεί πως η συμμόρφωση μπορεί να βελτιωθεί μέσω αυξημένης διαφάνειας στη διαδικασία λογιστικού ελέγχου, με τη δημοσίευση των σχετικών ευρημάτων της Επιτροπής σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας, και μέσω της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της διαδικασίας συνδιαλλαγής και εφέσεων, όταν αυτά οριστικοποιούνται·

52.

εκτιμά πως, παρότι η κοινή οργάνωση αγοράς (ΚΟΑ) αποτέλεσε καθεαυτήν εξαιρετικό βήμα απλούστευσης, καθώς αντικατέστησε τις προηγούμενες 21 ΚΟΑ και 81 νομοθετήματα, υφίσταται περιθώριο βελτίωσης μέσω της μείωσης του αριθμού και του εύρους των εκθέσεων που πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή·

53.

παρατηρεί πως σε πολλά κράτη μέλη οι αγροτικές περιοχές δεν ταυτίζονται κατ’ ανάγκη με τη γεωργία, παρά αποτελούν επίσης τόπο δραστηριοποίησης για μικρές επιχειρήσεις και τόπο οικιστικής δραστηριότητας·

54.

υπενθυμίζει παλαιότερες γνωμοδοτήσεις στις οποίες η ΕτΠ ανέφερε ότι κρίνει καθοριστική, στο πλαίσιο του στόχου εδαφικής συνοχής της ΕΕ, τη διάθεση στις αγροτικές περιοχές ενός ποσοστού ικανών κονδυλίων ενισχύοντας το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) για την ανάπτυξη, ώστε να εξασφαλιστεί η αρμονική και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τοπικών υποδομών, της υποστήριξης των ΜΜΕ, της ανάπλασης χωριών και της ευρύτερης οικονομικής διαφοροποίησης·

55.

εμμένει στην ανάγκη μιας ολιστικής πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης που θα εξασφαλίζει, επίσης, την πρόσβαση στα άλλα ΕΔΕΤ, ώστε από κοινού να υλοποιηθούν οι προτεραιότητες του κοινού στρατηγικού πλαισίου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

56.

σε αυτό το πλαίσιο, διαπιστώνει με λύπη πως οι επενδύσεις για την αγροτική ανάπτυξη συνεχίζουν να επικεντρώνονται σε γεωργικές δραστηριότητες συναφείς με αυτές που ήδη υποστηρίζονται από τον πυλώνα 1. Καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει την πιθανή αναθεώρηση των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης (ΠΑΑ) καθ’ όλη την περίοδο προγραμματισμού, με σκοπό να παρακινήσει τις διαχειριστικές αρχές να εγκαταλείψουν αυτές τις παρεμβάσεις, εφόσον δεν έχουν φέρει ικανή προστιθέμενη αξία όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και δεν έχουν συμβάλει στη διαφοροποίηση και την ενίσχυση των αγροτικών κοινοτήτων·

57.

εκφράζει την ανησυχία της για την αξιοσημείωτη καθυστέρηση που παρατηρείται στην έγκριση των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης, που οδήγησε μάλιστα στη μεταφορά του προϋπολογισμού για το 2014 στα επόμενα έτη·

58.

διαπιστώνει πως σημαντικός παράγοντας για αυτές τις καθυστερήσεις είναι ο εσωτερικός συντονισμός μεταξύ των γενικών διευθύνσεων, με την έγκριση να εξαρτάται συχνά από την ταχύτητα του βραδύτερου υπαλλήλου στη διαδικασία διυπηρεσιακής διαβούλευσης. Μια πρόταση για το μέλλον θα μπορούσε να είναι η απόσπαση στελεχών από τις άλλες ΓΔ στη ΓΔ AGRI κατά τη διαδικασία έγκρισης ΠΑΑ·

59.

φρονεί πως, δεδομένης της βραδύτητας με την οποία η Επιτροπή χάραξε κατευθύνσεις και κατ’ εξουσιοδότηση νομοθεσία, μια συνετή προσέγγιση της διαπραγμάτευσης για τα ΠΑΑ θα ήταν η Επιτροπή να μην απαιτεί την παρουσίαση των ΠΑΑ μέχρι να εκπονηθούν αυτοί οι ενωσιακοί κανόνες. Έτσι μπορεί μεν να μη μειωθούν οι καθυστερήσεις στην έγκριση των προγραμμάτων, αλλά θα απλοποιηθεί η διαδικασία διαπραγμάτευσής τους·

60.

υπογραμμίζει πως το μέσο «Τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων» (ΤΑΠΤΚ) ξεπέρασε την προηγούμενη πρωτοβουλία LEADER, ενισχύοντας τις τοπικές κοινότητες όχι μόνο μέσω του ΕΓΤΑΑ αλλά και μέσω των άλλων τριών ΕΔΕΤ. Η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της CdR 1684/2012 είχε χαρακτηρίσει την ΤΑΠΤΚ ως μία από τις σημαντικές καινοτομίες της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού·

61.

διαπιστώνει, ωστόσο, με λύπη πως, παρότι σε ορισμένα κράτη μέλη, περιφέρειες και τοπικές αρχές η ΤΑΠΤΚ θα χρησιμοποιηθεί εκτενώς, σε πολλά άλλα η ΤΑΠΤΚ θα ισοδυναμεί ουσιαστικά με την προηγούμενη πρωτοβουλία LEADER που επικεντρωνόταν στο ΕΓΤΑΑ·

62.

φρονεί πως πρόκειται για χαμένη ευκαιρία για τις αγροτικές κοινότητες και εκτιμά πως αυτό οφείλεται στα προβλήματα συντονισμού μεταξύ των ΕΔΕΤ, στους διαφορετικούς κανόνες υποβολής εκθέσεων και λογιστικού ελέγχου, που ισχύουν ακόμα για κάθε ταμείο και οι οποίοι συχνά υπάγονται σε διαφορετικούς διοικητικούς και υπουργικούς τομείς ευθύνης. Με ανησυχία, εξάλλου, διαπιστώνει πως οι νέοι κανόνες περί λογιστικού ελέγχου της ΤΑΠΤΚ είναι πιο επαχθείς για τους υπόλογους φορείς και ομάδες τοπικής δράσης (ΟΤΔ)·

63.

εμμένει στην ανάγκη αναγνώρισης πως, στις πλείστες των περιπτώσεων, είναι η τοπική αρχή αυτή που εξασφαλίζει ότι οι ΟΤΔ μπορούν να υλοποιήσουν τη ΤΑΠΤΚ·

64.

ανησυχεί, συνεπώς, πως η αυστηρή εφαρμογή της εκλογικής πλειοψηφίας του 51 % για τους μη δημόσιους φορείς που συμμετέχουν στις αποφάσεις των ΟΤΔ δεν θα υλοποιείται πάντοτε στην πράξη, πράγμα που θα βαρύνει τους δήμους ως υπόλογους φορείς· κατά συνέπεια επιμένει πως οι σχετικές ποινές πρέπει να είναι αναλογικές όταν ο υπόλογος φορέας είναι σε θέση να αποδείξει πως υπήρξε συμμετοχή ιδιωτικών φορέων και ομάδων πολιτών στη διαδικασία λήψης απόφασης των ΟΤΔ·

65.

επισημαίνει πως οι κανόνες για το μέγιστο μέγεθος του πληθυσμού και το ελάχιστο ύψος του προϋπολογισμού των ΟΤΔ δίνουν στα κράτη μέλη έναν βαθμό ευχέρειας για να αποκλίνουν από τις κατευθύνσεις της Επιτροπής σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, ωστόσο εκφράζει τη λύπη της για την ανεπαρκή αξιοποίηση αυτής της ευχέρειας, πράγμα που οδήγησε στον καθορισμό ορισμένων περιοχών ΟΤΔ κατά τρόπο που να μην ανακλάται ορθά η υφιστάμενη γεωγραφική πραγματικότητα.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/20

1.

υπενθυμίζει ότι, κατά τα προηγούμενα έτη, η ΕτΠ έχει εκδώσει πολυάριθμες γνωμοδοτήσεις με θέμα την υδατοκαλλιέργεια ενώ, για πρώτη φορά, η κοινή αλιευτική πολιτική (ΚΑλΠ) για την περίοδο 2014-2020, εξετάζει την υδατοκαλλιέργεια χωριστά και επί ίσοις όροις με την αλιεία, παρότι ο κλάδος αυτός συνεχώς συρρικνώνεται στην ΕΕ·

2.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις συνέργειες που παρέχει η συγχώνευση, εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γενικής Διεύθυνσης Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας με τη ΓΔ για το Περιβάλλον, διότι θεωρεί ότι η ενοποίηση αυτή θα συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής υδατοκαλλιέργειας·

3.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) περιλαμβάνει μεταξύ των προτεραιοτήτων του την προώθηση της βιώσιμης και ανταγωνιστικής υδατοκαλλιέργειας επιδιώκοντας να δοθεί πραγματική ώθηση σε νέες μορφές υδατοκαλλιέργειας με υψηλές δυνατότητες καινοτομίας και ανάπτυξης, όπως η υπεράκτια ή σε ανοιχτή θάλασσα υδατοκαλλιέργεια, η υδατοκαλλιέργεια που δεν προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση ή η διαφοροποιημένη υδατοκαλλιέργεια, νοούμενη ως συμπληρωματική στις εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας δραστηριότητα με μέλημα την αξιοποίηση των συνδεόμενων με αυτές περιβαλλοντικών πόρων, τη διαφοροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας του κλάδου, καθώς και την προώθηση των προϊόντων του·

4.

υπενθυμίζει ότι οι στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές του 2013 με θέμα τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ καταδεικνύουν τον στρατηγικό χαρακτήρα της παραγωγής υδατοκαλλιέργειας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του επισιτισμού, της προστασίας των φυσικών πόρων και της αξιοποίησης της γης·

5.

αναγνωρίζει ότι ο κλάδος της υδατοκαλλιέργειας δημιουργεί θέσεις εργασίας ιδίως στις διαρθρωτικά μειονεκτούσες περιοχές, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη μεγαλύτερης εδαφικής συνοχής και αγροτικής ανάπτυξης, όπως προβλέπουν και οι στόχοι για την ανάπτυξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

6.

υπογραμμίζει τον ζωτικό ρόλο των ευρωπαϊκών τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας, και ιδίως στην εφαρμογή των πολυετών στρατηγικών σχεδίων που καταρτίζονται από τα κράτη μέλη για την περίοδο 2014-2020·

7.

υπογραμμίζει ότι ο τομέας της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ απαρτίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), το 75 % των οποίων δεν απασχολεί περισσότερους από 5 εργαζομένους·

8.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σύσταση νέου γνωμοδοτικού συμβουλίου για την υδατοκαλλιέργεια, μέσω του οποίου τα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν να παρέχουν συμβουλές στην ΕΕ σχετικά με την ανάπτυξη του κλάδου, και αναμένει να μπορέσει να συνεργαστεί στο μέλλον με αυτό·

9.

τονίζει τη σημασία του συνδυασμού διαφόρων μέτρων σχετικά με τη διοικητική απλούστευση, τον χωροταξικό σχεδιασμό και την ανταγωνιστικότητα, προκειμένου να αναδειχθεί το πλήρες και βιώσιμο δυναμικό της υδατοκαλλιέργειας. Και τούτο σύμφωνα με μια προοπτική συμπληρωματική και όχι εναλλακτική προς την αλιεία·

10.

προειδοποιεί ότι, αν και η υδατοκαλλιέργεια εξαπλώνεται συνεχώς σε παγκόσμιο επίπεδο και αντιπροσωπεύει πλέον το 40 % περίπου της συνολικής αλιευτικής παραγωγής, ωστόσο, στην Ευρώπη, η παραγωγή υδατοκαλλιέργειας μειώνεται (κατά 11 % μεταξύ 2000 και 2012) και δεν φθάνει το 20 % της αλιευτικής παραγωγής, παρά το γεγονός ότι απαριθμεί 14  000 επιχειρήσεις και παρέχει 85  000 άμεσες θέσεις εργασίας. Παγκοσμίως, η υδατοκαλλιέργεια αναμένεται να υπερβεί σύντομα την αλιεία, κατά τον ίδιο τρόπο όπως στο παρελθόν η γεωργία αντικατέστησε το κυνήγι·

11.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι από τα 23 χιλιόγραμμα ψαριών και θαλασσινών που καταναλώνονται κατά μέσο όρο ανά έτος και κατ’ άτομο στην Ευρώπη, μόνο το 24 % προέρχεται από την υδατοκαλλιέργεια, ενώ περισσότερο από το μισό εισάγεται από χώρες εκτός ΕΕ. Τούτο σημαίνει ότι το 70 % του συνολικού όγκου των ψαριών και θαλασσινών που καταναλώνονται στην ΕΕ είναι εισαγόμενο. Επομένως, η υδατοκαλλιέργεια καλείται να αποτελέσει τη λύση για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης παγκόσμιας ζήτησης για ψάρια και θαλασσινά·

12.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για την αναντιστοιχία μεταξύ της ευρωπαϊκής και της ασιατικής παραγωγής υδατοκαλλιέργειας. Η Ασία αντιπροσωπεύει περίπου το 88 % της παγκόσμιας παραγωγής και, παρόλο που ένα μεγάλο μέρος των ασιατικών εισαγωγών ιχθύων συμμορφώνονται με την κοινοτική νομοθεσία, οι εισαγωγές αυτές ασκούν ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στους ευρωπαίους παραγωγούς ως προς την τιμή και τον όγκο της παραγωγής. Ως εκ τούτου, οι ευρωπαίοι υδατοκαλλλιεργητές επιλέγουν να εξειδικεύονται ολοένα και περισσότερο σε προϊόντα υψηλής ποιότητας, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της αγοράς καλύπτεται από φθηνότερες ασιατικές εισαγωγές·

13.

υπογραμμίζει την ποικιλομορφία του τομέα της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ ως προς τα είδη που ανατρέφονται, τις μεθόδους παραγωγής και τις γεωγραφικές τοποθεσίες, που σημαίνει ότι πρέπει η ενωσιακή νομοθεσία να εφαρμόζεται με ευελιξία, ειδικά στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες λόγω της ιδιαίτερης κατάστασής τους·

14.

εκφράζει τη λύπη της διότι η έλλειψη διαθέσιμων χώρων κατάλληλων προς τη χρήση αυτή, η πολυπλοκότητα και οι καθυστερήσεις στην έκδοση πάσης φύσεως αδειών για την άσκηση της δραστηριότητας, παράλληλα με το κόστος των διαδικασιών, αποτελούν σοβαρή τροχοπέδη στην ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας·

15.

υπενθυμίζει ότι, στην Ευρώπη, η έκδοση αδειών και η στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας είναι συχνά αρμοδιότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Μια υψηλής ποιότητας κατάρτιση των δημοσίων υπαλλήλων είναι, συνεπώς, σκόπιμη για την επίτευξη μεγαλύτερης αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας κατά τη διοικητική διεκπεραίωση της αδειοδότησης·

16.

επομένως, προτείνει ένα διοικητικό σύστημα «θυρίδας ενιαίας εξυπηρέτησης» («one-stop shops») που να αναλαμβάνει όλες τις αρμοδιότητες και να ασκεί όλες τις εξουσίες, ώστε να είναι δυνατή η υποβολή των σχετικών εγγράφων ενώπιον ενός ενιαίου διοικητικού φορέα. Τούτο θα διευκολύνει σημαντικά την επαφή του χρήστη με τα διάφορα επίπεδα δημόσιας διοίκησης·

17.

προτείνει να θεσπιστεί ένα απλουστευμένο σύστημα ή ένα σύστημα «ταχείας αδειοδότησης» με το οποίο η αρμόδια διοίκηση θα χορηγεί προσωρινή πιστοποίηση που θα επιτρέπει την έναρξη δραστηριότητας στους επιχειρηματίες που πληρούν ορισμένα προκαθορισμένα κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά θα μπορούσαν να βασίζονται στο ιστορικό του αιτούντος ή στο γεγονός ότι υποβάλλεται σχέδιο υδατοκαλλιέργειας πραγματικά πρωτοποριακό όσον αφορά την καινοτομία ή τη βιωσιμότητα, ή στη δημιουργία περιοχών δουλείας υπέρ της υδατοκαλλιέργειας για τις οποίες θα έχουν εκ των προτέρων προσδιοριστεί οι ασύμβατες με την υδατοκαλλιέργεια χρήσεις·

18.

θεωρεί σκόπιμο, στο βαθμό που το επιτρέπουν οι τοπικές συνθήκες, να εφαρμοστεί ένα σύστημα «φωτεινού σηματοδότη» για την ταξινόμηση, σε διάφορα επίπεδα, των δραστηριοτήτων υδατοκαλλιέργειας, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, την παραγωγή, την κατάσταση της υγείας των ζώων κ.λπ. Το σύστημα αυτό πρέπει να είναι εύχρηστο και ευπρόσιτο για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, έτσι ώστε να ισχύουν ίσοι όροι για μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις·

19.

τονίζει την ανάγκη διαφάνειας καθ’ όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με την υδατοκαλλιέργεια, έτσι ώστε να αναδειχθεί σε κατευθυντήρια αρχή των δημόσιων οργανισμών, της κοινωνίας των πολιτών και της επιστημονικής κοινότητας·

20.

επισημαίνει την ανάγκη να βελτιωθεί η ενημέρωση της κοινής γνώμης, πέραν της απλής προώθησης προϊόντος, και με έμφαση στα οφέλη που συνεπάγεται ένας αειφόρος και περιβαλλοντικά συμβατός κλάδος, ως στοιχείο-κλειδί για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της υδατοκαλλιέργειας·

21.

τονίζει τη σημασία της έρευνας, της ανάπτυξη και της καινοτομία για την αξιοποίηση του συνολικού δυναμικού ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας, όπως αποτυπώνεται στο στρατηγικό θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας της πλατφόρμας τεχνολογίας και καινοτομίας στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας (EaTIP), όπου περιγράφονται οι τομείς προτεραιότητας για ανάληψη δράσης και κατανέμονται σε οκτώ θεματικές ενότητες·

22.

εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η εκμετάλλευση των έμβιων υδρόβιων πόρων είναι μία από τις θεματικές προτεραιότητες του ευρωπαϊκού προγράμματος έρευνας και καινοτομίας «Ορίζοντας 2020», και ζητεί, τόσο από τον κλάδο όσο και από τις δημόσιες αρχές, να χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα των χρηματοδοτούμενων σχεδίων για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας·

23.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει επισήμανση για τα προϊόντα υδατοκαλλιέργειας που να χρησιμεύει ως ευρωπαϊκό σήμα, ώστε να εμπνέει εμπιστοσύνη στους καταναλωτές, να ενισχύει την ποιοτική εικόνα των προϊόντων και να αναδεικνύει τη διαφορά σε σύγκριση με το προϊόν των ανταγωνιστών. Είναι σαφές ότι η σωστή ενημέρωση ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου·

24.

επικροτεί θερμά το γεγονός ότι στην ΕΕ διαμορφώνονται προγράμματα επαγγελματικής και συνεχούς κατάρτισης προσαρμοσμένα στις ανάγκες της αγοράς της υδατοκαλλιέργειας, με τα οποία, επιπλέον, προωθείται η ενσωμάτωση των νέων στον κλάδο· επίσης, ζητά να διευκολυνθεί η πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων, προκειμένου να προωθηθεί η κινητικότητα των επαγγελματιών του κλάδου της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ·

25.

έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι η αειφορία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ·

26.

υπενθυμίζει ότι η βιωσιμότητα είναι η κύρια προϋπόθεση που θέτει η ΚΑλΠ στην ευρωπαϊκή υδατοκαλλιέργεια. Επιπλέον, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και φορείς επιθυμούν τη θέσπιση ενός κατάλληλου ορισμού της «βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας» που να εξυπηρετεί κριτήρια τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά και κοινωνικά, και να προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής· πιστεύει ότι στη διαμόρφωση του ορισμού αυτού θεμελιώδη ρόλο πρέπει να διαδραματίσει το νέο γνωμοδοτικό συμβούλιο για την υδατοκαλλιέργεια·

27.

αναγνωρίζει ότι ο τομέας της υδατοκαλλιέργειας απαιτεί ένα συντονισμένο χωροταξικό σχεδιασμό που να ελαχιστοποιεί τις συγκρούσεις που οφείλονται στον ανταγωνισμό για τη χρήση του χώρου, να αυξάνει τη βιωσιμότητα, να περιορίζει την αβεβαιότητα και να διευκολύνει τις επενδύσεις. Τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον αντίκτυπο από την οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, η οποία αποσκοπεί στην προστασία και την αποκατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων της Ευρώπης, καθώς και στη διασφάλιση της οικολογικής βιωσιμότητας των οικονομικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το θαλάσσιο περιβάλλον·

28.

κρίνει σκόπιμη την προώθηση καινοτόμων παραγωγικών διαδικασιών με ελάχιστο αντίκτυπο στα περιβάλλοντα οικοσυστήματα (π.χ. η ανακυκλοφορία, η ολοκληρωμένη πολυτροφική υδατοκαλλιέργεια ή η υδατοπονία)· από όλα αυτά τα παραδείγματα φαίνεται ότι η χρήση του χώρου είναι πλήρως συμβατή με την επιδίωξη της αποτελεσματικότητας και της δημιουργίας πλούτου και προστιθέμενης αξίας·

29.

θεωρεί ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και καινοτομία έτσι ώστε να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την αντικατάσταση των ιχθυάλευρων και ιχθυέλαιων στη διατροφή των ιχθύων καλλιέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει ότι το 60 % των ζωοτροφών που προορίζονται για την υδατοκαλλιέργεια είναι φυτικής προέλευσης και το 80 % προέρχονται από βιώσιμες πηγές, γεγονός που στηρίζει τη βιωσιμότητα ενός κλάδου που εξελίσσεται για να συμπληρώσει, σε μεγαλύτερο βαθμό και με καλύτερο τρόπο, την αλίευση αγρίων ειδών. Ενώ υπάρχει ανάγκη για έρευνα για την εύρεση εναλλακτικών για τα ιχθυάλευρα και τα ιχθυέλαια, είναι ταυτόχρονα σημαντικό να αναπτυχθούν περαιτέρω τεχνολογικά τα συγκεκριμένα προϊόντα με στόχο τη βελτιστοποίησή τους και την ενίσχυση της απόδοσής τους·

30.

τονίζει τη σημασία της υδατοκαλλιέργειας στην παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της βιοποικιλότητας·

31.

σημειώνει τη δυσμενή επίδραση που ασκεί επί της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας η ταχεία αποκατάσταση των πληθυσμών των προστατευόμενων ειδών· ως εκ τούτου, συνιστά, κατά την κατάρτιση των σχεδίων διαχείρισης των αποθεμάτων των διαφόρων ειδών, να συνυπολογίζονται, πέραν των επιστημονικών κριτηρίων, οι ενδεχόμενες ασυμβατότητες με την ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας. Καλεί, λοιπόν, την Επιτροπή, με την ευκαιρία των μελλοντικών αναθεωρήσεων των οδηγιών περί προστασίας της φύσης (πτηνά και οικότοποι), να λάβει υπόψη τις συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων χρήσεων του θαλάσσιου, του ποτάμιου και του χερσαίου χώρου·

32.

συνιστά να υπάρξει διαφοροποίηση στην καλλιέργεια οργανισμών, εφιστώντας ιδιαίτερα την προσοχή στην παραγωγή φυκιών τα οποία, εκτός από την διαρκώς αυξανόμενη ανθρώπινη και ζωική κατανάλωση τα τελευταία χρόνια, αποδείχτηκαν εξαιρετικά κατάλληλα για ορισμένες βιομηχανικές παραγωγές και για την παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο, το μεγάλο δυναμικό τους δεν αξιοποιείται από την ΕΕ παρότι πρόκειται για μία από τις καλλιέργειες που προσφέρουν μεγαλύτερες δυνατότητες ως προς την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, δεδομένου ότι ούτε απαιτούνται τροφές ούτε παράγονται απόβλητα·

33.

επισημαίνει ότι η διάκριση μεταξύ βιομηχανικής αλιείας και υδατοκαλλιέργειας δεν έχει νόημα σε ένα πλαίσιο όπως το σημερινό όπου η συνολική ζήτηση προϊόντων υδρόβιας προέλευσης αυξάνεται προοδευτικά, ενώ στην ΕΕ μειώνεται προοδευτικά η πίεση που ασκείται στα μη εκτρεφόμενα αποθέματα. Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί μόνο να γίνεται λόγος για μια αναγκαία συμπληρωματικότητα·

34.

υπογραμμίζει ότι η συνεργασία μεταξύ της υδατοκαλλιέργειας, και της μεταποιητικής δραστηριότητας, μπορεί να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για τα προϊόντα υδατοκαλλιέργειας, εφόσον η συνεργασία αυτή διεξάγεται σε συνέργεια και προωθεί και τις δύο δραστηριότητες σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές·

35.

συνιστά την προώθηση μιας τοπικής αγοράς και αλυσίδων διανομής για τα προϊόντα της ευρωπαϊκής υδατοκαλλιέργειας ώστε να απορροφούνται οι διακυμάνσεις στις παγκόσμιες αγορές·

36.

υπενθυμίζει ότι η ιχνηλασιμότητα εξασφαλίζεται στην υδατοκαλλιέργεια καθ’ όλη τη διαδικασία, ενισχύει την ασφάλεια των καταναλωτών και ελαχιστοποιεί τις μεταβολές συμπεριφοράς στην κατανάλωση του προϊόντος·

37.

συνιστά να αναληφθούν ενημερωτικές εκστρατείες που να φέρνουν πιο κοντά το προϊόν στον καταναλωτή, προκειμένου τούτος να αναγνωρίσει και να εκτιμήσει το έργο του εφοδιασμού σε τρόφιμα, της επισιτιστικής ασφάλειας και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, καθώς και το περιβαλλοντικό όφελος που παρέχει η μακροπρόθεσμη υδατοκαλλιέργεια·

38.

επικροτεί την στήριξη που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τεχνογνωσίας, έτσι ώστε να συνεισφέρει στη βελτίωση της εικόνας των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας στην κοινωνία, ενώ παράλληλα χρησιμεύει στον εντοπισμό και την τυποποίηση των παραδειγμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Εκτροφής ΕΕ», μια εκστρατεία που αναμφίβολα συμβάλλει στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σχετικά με τα βιώσιμα προϊόντα υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/24

1.

επικροτεί τον γενικό στόχο της πρότασης της Επιτροπής για τη μακροπρόθεσμη προώθηση και εξασφάλιση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας μέσω της υλοποίησης μιας δικτυωμένης ψηφιακής ενιαίας αγοράς στην Ευρώπη, διευρύνοντας κατά πολύ τα αποτελέσματα δικτύων και τις οικονομίες κλίμακας ώστε να εξασφαλιστεί βιώσιμη ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη·

2.

θεωρεί ότι η υλοποίηση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς συνιστά στρατηγική συμβολή στην εξασφάλιση της «ψηφιακής κυριαρχίας» της Ευρώπης, καθώς η ανθηρή ευρωπαϊκή ψηφιακή οικονομία θα συμβάλει με διαρθρωτικό τρόπο στην αντιμετώπιση των πολιτικών προκλήσεων της Ευρώπης·

3.

υπογραμμίζει ότι ο καίριος ρόλος και το δυναμικό των αυτοδιοικητικών αρχών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις νομικές πράξεις που θα εκδοθούν στο μέλλον για τη διαμόρφωση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·

4.

υπογραμμίζει ότι ο ανοιχτός χαρακτήρας του διαδικτύου είναι βασικός μοχλός προώθησης της ανταγωνιστικότητας, της οικονομικής και της κοινωνικής ανάπτυξης και της καινοτομίας, με αποτέλεσμα την επίτευξη και την περαιτέρω βελτίωση ενός εξαιρετικού επιπέδου ανάπτυξης ηλεκτρονικών εφαρμογών, την εμφάνιση νέων προϊόντων, περιεχομένων και υπηρεσιών στην Ευρώπη·

5.

διαπιστώνει ότι οι αυτοδιοικητικές αρχές ασχολούνται ενεργά με την ανάπτυξη του δυναμικού της ψηφιοποίησης και στο πλαίσιο της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, εστιάζοντας κυρίως στους ακόλουθους, σημαντικούς γι’ αυτές, τομείς:

6.

συμφωνεί με τη θέση της Επιτροπής ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι διαδικτυακές υπηρεσίες αλλάζουν εκ βάθρων την οικονομία και την κοινωνία·

7.

υπογραμμίζει με έμφαση ότι αυτή η εξέλιξη θέτει τις αυτοδιοικητικές αρχές προ σημαντικών προκλήσεων, εφόσον ορισμένες αλλαγές τις αφορούν ιδιαίτερα, ενώ οι δυνατότητες διαχείρισης που έχουν στη διάθεσή τους είναι περιορισμένες·

8.

επισημαίνει, ως εκ τούτου, ότι είναι απαραίτητο όλα τα μέτρα που θεσπίζονται σε ενωσιακό και σε εθνικό επίπεδο για την ψηφιακή ενιαία αγορά να έχουν στόχο την ενίσχυση της ελκυστικότητας των περιφερειών·

9.

στηρίζει τους στόχους της Επιτροπής για την ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς ως βάσης για τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, καθώς ορισμένα κράτη έχουν μεγαλύτερα πλεονεκτήματα κλίμακας που είναι ιδιαίτερα σημαντικά στην ψηφιακή οικονομία·

10.

επισημαίνει επιπροσθέτως ότι η αποκλειστική εστίαση στα αποτελέσματα δικτύου με ευρωπαϊκή διάσταση δεν θα ήταν αρκετή: πρέπει παράλληλα να αναπτυχθούν ακμάζοντα οικοσυστήματα σε ψηφιακή βάση, με ΜμΕ και νεοσύστατες επιχειρήσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, που θα δημιουργήσουν εντόπια προστιθέμενη αξία και εντόπιες θέσεις εργασίας·

11.

σε συνάρτηση με τη στρατηγική χάραξη των τριών «πυλώνων» στην ανακοίνωση της Επιτροπής, υπογραμμίζει ότι οι αυτοδιοικητικές αρχές είναι υπέρ της συμπερίληψης αποτελεσμάτων ψηφιοποίησης στον συνδυασμό των ηλεκτρονικά συνδεδεμένων πεδίων και των εκτός σύνδεσης πεδίων στα πλαίσια της οικονομίας και της κοινωνίας, διότι και σε αυτά τα πεδία, στο πλαίσιο της οικονομικής δραστηριότητας που συνδέεται με τις κινητές εφαρμογές, διαπιστώνονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο αποτελέσματα δικτύου μέσω καινοτόμων υπηρεσιών πλατφόρμας·

12.

εν προκειμένω θεωρεί σημαντικό το ερώτημα αν μετεγκαθίστανται προϊόντα, υπηρεσίες και εφαρμογές από τον τομέα εκτός σύνδεσης στον τομέα επιγραμμικής σύνδεσης, αλλά παράλληλα θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να αναλυθεί πώς μπορεί σε μια ψηφιακή ενιαία αγορά:

13.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι, με τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό τους, οι κανόνες για τις διασυνοριακές ηλεκτρονικές αγορές και τις αγορές ψηφιακών προϊόντων θα παρακινήσουν περισσότερες επιχειρήσεις να προσφέρουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους μέσω διαδικτύου σε ολόκληρη την Ευρώπη και θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο·

14.

θεωρεί ότι η πρόταση εναρμόνισης που εξήγγειλε η Επιτροπή για το τέλος του 2015 αποτελεί μια βάση για να αντιμετωπιστεί σε κάποιο μέτρο η εστίαση σε πλατφόρμες και μεσάζοντες στις συναλλαγές στην ενιαία αγορά, που επικρατεί σήμερα, καθώς έτσι οι ΜμΕ θα έχουν στη διάθεσή τους μια καλύτερη βάση για την ανάπτυξη των άμεσων πωλήσεών τους σε ολόκληρη την Ευρώπη·

15.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι σε αυτό το πλαίσιο, η ευνοϊκή ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς μπορεί να ενισχυθεί μόνο εάν αναπτυχθεί περαιτέρω το πλαίσιο προστασίας του καταναλωτή, ώστε να φθάσει σε υψηλό επίπεδο, και υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο εν προκειμένω των αυτοδιοικητικών αρχών, για παράδειγμα με την εξασφάλιση της διαχείρισης ταυτότητας, που χρειάζεται να αναπτυχθεί περισσότερο επί τη βάσει διασυνοριακών προδιαγραφών·

16.

τονίζει τη σημασία γρήγορων και οικονομικά προσιτών διασυνοριακών υπηρεσιών αποστολής δεμάτων και επικροτεί σε αυτό το πλαίσιο τις προσεγγίσεις αυτορρύθμισης που αποσκοπούν αφενός σε ποιοτικά αποτελέσματα προς συμφέρον των καταναλωτών, για παράδειγμα στη διαδικασία εντοπισμού και επιλογών παράδοσης δέματος, και αφετέρου στη βελτίωση της διαφάνειας των τιμών·

17.

συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι ο αδικαιολόγητος γεωγραφικός αποκλεισμός στις περισσότερες περιπτώσεις δεν φαίνεται κατανοητός από τη σκοπιά του καταναλωτή, ιδιαιτέρως στην περίπτωση άρνησης της αγοράς υπηρεσιών για μια συγκεκριμένη περιοχή ή όταν οι καταναλωτές οδηγούνται σε μια τοπική ιστοσελίδα με διαφορετικούς όρους πώλησης, και επισημαίνει ότι ο γεωγραφικός αποκλεισμός είναι, μεταξύ άλλων, αποτέλεσμα του ισχύοντος συστήματος χρηματοδότησης της οπτικοακουστικής παραγωγής και της εξαγοράς δικαιωμάτων εκπομπής βάσει εδαφικά περιορισμένων αδειών· υπογραμμίζει επίσης, για τα 50 εκατ. ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι ομιλούν μία περιφερειακή μειονοτική γλώσσα ή μία από τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες της ΕΕ, τη σημασία των διασυνοριακών λύσεων στις ψηφιακές υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων. Η πρόσβαση πολλών μειονοτήτων σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων στη μητρική τους γλώσσα θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό της Ευρώπης υπό πνεύμα γλωσσικής πολυμορφίας· επαναλαμβάνει συνεπώς την έκκλησή της για νομοθετική πρόταση όσον αφορά την απαγόρευση του γεωγραφικού αποκλεισμού (geoblocking) στα πλαίσια της ενιαίας ψηφιακής αγοράς (1), με την παράλληλη συνεκτίμηση των συγκεκριμένων πολιτιστικών χαρακτηριστικών του οπτικοακουστικού περιεχομένου·

18.

τονίζει τη διαπίστωση της Επιτροπής ότι η δημιουργική διαδικασία, ιδίως στις περιφέρειες της ΕΕ, συγκαταλέγεται στα πλεονεκτήματα της Ευρώπης στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού και έχει ουσιαστική σημασία για την ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·

19.

για τον λόγο αυτόν, εκφράζει την επιθυμία να εξεταστεί δεόντως στις εξαγγελθείσες νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής το υφιστάμενο σύστημα τοπικών αδειών για οπτικοακουστικά έργα·

20.

διαπιστώνει ότι οι εξελίξεις της ψηφιοποίησης, όπως οι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους ή η συνεχής ροή (streaming), συνοδεύονται από τεράστιες προκλήσεις, ιδίως στον τομέα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας·

21.

επικροτεί τις προθέσεις της Επιτροπής, να εναρμονίσει περισσότερο τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ώστε να μειωθεί ο κατακερματισμός των διαφορετικών νομικών καθεστώτων στα κράτη μέλη, και να εκσυγχρονίσει παράλληλα τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και να τα προσαρμόσει στις εξελίξεις των τελευταίων ετών·

22.

υποστηρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής ότι ναι μεν ο εκσυγχρονισμός των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας έχει σκοπό να διευκολύνει τη μετάδοση και χρήση περιεχομένων σε διασυνοριακό επίπεδο, αλλά μεγάλη σημασία έχουν επίσης τα κίνητρα για τη δημιουργική διαδικασία και για επενδύσεις, ήτοι τα δικαιώματα του δημιουργού·

23.

επιβεβαιώνει την επισήμανση της Επιτροπής ότι το σημερινό επίπεδο εναρμόνισης των νομικών ρυθμίσεων για τον φόρο κύκλου εργασιών στα κράτη μέλη, αναφορικά με την προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών σε ενδοκοινοτικό επίπεδο, δεν επαρκεί ακόμα ως βάση για την ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς· καλεί συνεπώς καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει, σε προσεχή πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας σχετικά με το κοινό σύστημα ΦΠΑ 2006/112/ΕΚ, διατάξεις που να διευκολύνουν την ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, κυρίως μέσω της κατάργησης διατάξεων που εισάγουν διακρίσεις κατά των ψηφιακών μέσων·

24.

επισημαίνει την αίσθηση που επικρατεί, ότι η απαλλαγή της αποστολής μικροδεμάτων από τρίτες χώρες από τον φόρο κύκλου εργασιών ασκεί ανταγωνιστική πίεση ιδίως στις ΜΜΕ ορισμένων κρατών μελών, εφόσον είναι σχετικά εύκολη η παραλαβή μικροδεμάτων από τρίτες χώρες μέσω πλατφορμών· οποιαδήποτε μεταρρύθμιση αυτού του συστήματος δεν θα πρέπει να δημιουργεί δυσανάλογο διοικητικό φόρτο και θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη χαμηλή αξία αυτών των αποστολών·

25.

βάσει των παραπάνω, στηρίζει την Επιτροπή στην πρόθεσή της να υποβάλει το 2016 διάφορες νομοθετικές προτάσεις για στοχοθετημένες βελτιώσεις στις πολύπλοκες διατάξεις περί φορολόγησης του κύκλου εργασιών·

26.

επικροτεί την εξαγγελία της Επιτροπής ότι θα ενισχύσει τη δημιουργία «κόμβων ψηφιακής καινοτομίας» και απευθύνει έκκληση προς την Επιτροπή να επιδιώξει γεωγραφική ισορροπία κατά την κατανομή των πόρων·

27.

συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι τα ασφαλή, αξιόπιστα, οικονομικώς προσιτά και υψηλής απόδοσης δίκτυα και υπηρεσίες αποτελούν την ουσιαστική βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και ότι ένας ανταγωνιστικός και δυναμικός τηλεπικοινωνιακός κλάδος προσφέρει εν προκειμένω τα αναγκαία κίνητρα για καινοτομίες και επενδύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή υπογραμμίζει δικαίως τη σημασία του αποτελεσματικού ανταγωνισμού·

28.

τάσσεται υπέρ της δημιουργίας συνθηκών που θα επιτρέψουν τη μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ευρυζωνική κάλυψη όλων των περιοχών, σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της εφαρμογής της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις και σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται για τη γεφύρωση του λεγόμενου «ψηφιακού χάσματος» (digital divide), ιδίως σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο. Ιδίως στις αγροτικές περιοχές των περιφερειών, λόγω των υπερβολικά μεγάλων διαφορών κερδοφορίας, συχνά η αγορά δεν επιδιώκει την επέκταση των ευρυζωνικών δικτύων υψηλής ταχύτητας, επομένως πρέπει να αναπτυχθούν με συνοχή και συνέπεια περαιτέρω δυνατότητες ενίσχυσης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις έχουν το δικαίωμα πρόσβασης σε γρήγορα ευρυζωνικά δίκτυα με υψηλές ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διαβίωσή τους, την κατάρτιση ή την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους·

29.

επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, το αίτημά της τα σχέδια ανάπτυξης ευρυζωνικών δικτύων στις αγροτικές και στις αραιοκατοικημένες περιοχές να αναγνωριστούν ως αποστολές υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος (2) και υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την αναγκαιότητα να καθοριστούν, ιδίως σε περιφερειακό επίπεδο, οι μελλοντικές ανάγκες επενδύσεων στις ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων, προτείνει δε να αναπτυχθούν, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, νέες δυνατότητες χρηματοδότησης και προώθησης υποδομών ΤΠΕ, για παράδειγμα, στις αγροτικές περιοχές.

30.

δεδομένης της συμφωνίας που επετεύχθη στις 30 Ιουνίου 2015 μεταξύ Συμβουλίου, Επιτροπής και Κοινοβουλίου για μια ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών, τονίζει τη μεγάλη σημασία που έχουν για όλες τις περιφέρειες της Ευρώπης, και ειδικότερα για τις διασυνοριακές περιφέρειες, ένα ανοιχτό και χωρίς διακρίσεις διαδίκτυο, η δέουσα ανάπτυξη της ουδετερότητας του δικτύου και η προβλεπόμενη για τις 15 Ιουνίου 2017 λήξη ισχύος των τελών περιαγωγής στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας·

31.

επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ιδίως στην Επιτροπή και στον Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC — Body of European Regulators for Electronic Communications), ότι όλα τα αναγκαία μέτρα έχουν ξεχωριστή σημασία για την ευρεία αποδοχή από τους και την προβολή της ψηφιακής ενιαίας αγοράς στους ευρωπαίους τελικούς καταναλωτές. Τα μέτρα αυτά είναι αναγκαία προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα εφαρμοστούν τα καθορισμένα χρονοδιαγράμματα. Ειδικότερα, θα πρέπει να επιδιωχθεί για τους τελικούς χρήστες η διαμόρφωση ενός ρυθμιστικού πλαισίου προσαρμοσμένου στις ανάγκες για δέουσα εφαρμογή (Fair Use Policy) κατά τη χρήση των ρυθμιζόμενων υπηρεσιών περιαγωγής·

32.

υπογραμμίζει, βάσει της αναπτυξιακής δυναμικής των τελευταίων ετών, ότι για την κατάλληλη αναβάθμιση του κανονιστικού πλαισίου των ΤΠΕ πρέπει να επιδιώκονται, μεταξύ άλλων, ίσοι όροι ανταγωνισμού, στο πλαίσιο των οποίων θα μειωθούν τα διαρθρωτικά μειονεκτήματα που προκύπτουν λόγω μονόπλευρων δεσμεύσεων για τους φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιακών δικτύων σε συγκλίνουσες αγορές·

33.

δηλώνει ότι εν μέρει δεν κατανοεί για ποιο λόγο η Επιτροπή αναφέρεται στις αξιολογήσεις της σε έλλειψη συνοχής και προβλεψιμότητας των κανονιστικών ρυθμίσεων στην ΕΕ, από τη στιγμή που, ειδικά με την τελευταία διαδικασία «αναθεώρησης των τηλεπικοινωνιών» που περιλαμβάνει και τη «διαδικασία κοινοποίησης του άρθρου 7», έγινε ένα βήμα ενίσχυσης της συνοχής των κανονιστικών ρυθμίσεων·

34.

επιχαίρει, ως εκ τούτου, διότι το 2016 θα εγκαινιαστεί μια αξιόπιστη διαδικασία αναθεώρησης για τις απαιτούμενες προσαρμογές των διατάξεων περί τηλεπικοινωνιών·

35.

υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει προτάσεις για εναρμόνιση, όσον αφορά την πρόσβαση στο φάσμα των 700 MHz, πράγμα απαραίτητο για την εξασφάλιση της παροχής ευρυζωνικών υπηρεσιών στις αγροτικές περιοχές· ζητά από την Επιτροπή να μεριμνήσει για την ταχεία προετοιμασία της πρόσβασης στο φάσμα των 800 MHz, προκειμένου να επιταχυνθεί η διάδοση της τελευταίας τεχνολογίας 4G. Μια συζήτηση για τις υποκείμενες στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών συγκεκριμένες παραμέτρους κατανομής και χρήσης συχνοτήτων στο πλαίσιο της «επιτροπής για την πολιτική του ραδιοφάσματος» θα μπορούσε να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα στην ενιαία αγορά. Το ραδιοφάσμα συχνά απεικονίζει και προωθεί την περιφερειακή αξιοποίηση, καθώς και τις πολιτιστικές ταυτότητες μέσων ενημέρωσης. Ως εκ τούτου, πρέπει κατά την περαιτέρω ανάπτυξη να επιδιωχθεί η εξισορρόπηση των αποκλινόντων συμφερόντων·

36.

θεωρεί ότι η εξαγγελθείσα αναθεώρηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων θα δώσει, ενδεχομένως, σημαντική ώθηση προκειμένου να επισημανθούν, αφενός, οι επίκαιρες αναπτυξιακές ανάγκες της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και, αφετέρου, να προαχθεί ένα ευρωπαϊκό τοπίο οπτικοακουστικών μέσων που θα διαθέτει πολιτισμική πολυμορφία και υψηλή ποιότητα. Μετά τη συνένωση των μέσων πρέπει να πραγματοποιηθεί σύγκλιση των ρυθμίσεων που να παρέχει δίκαιες ευκαιρίες ανταγωνισμού σε όλους τους παρόχους·

37.

επαναλαμβάνει με έμφαση ότι οι πλατφόρμες αναλαμβάνουν συχνά ρόλο παραγόντων της αγοράς και, σε αυτό το πλαίσιο, παράλληλα με την παροχή νέων δυνατοτήτων συναλλαγών, παρεμβαίνουν πολλές φορές σε περιφερειακές και τοπικές οικονομικές και κοινωνικές δομές. Συνεπώς, οι πλατφόρμες και οι μεσάζοντες έχουν στρατηγικό ρόλο, του οποίου η εξέλιξη πρέπει να παρακολουθείται με προσοχή, διότι ενδέχεται να χρειαστούν περαιτέρω ρυθμίσεις. Εδώ πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα αποτελέσματα δικτύου ενισχύουν και παγιώνουν την ισχύ των πλατφορμών στην αγορά και έτσι μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος κατάχρησής της·

38.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής απλώς θίγει το ζήτημα της «συνεργατικής οικονομίας» και δεν περιλαμβάνει προτάσεις για την υιοθέτηση συντονισμένης προσέγγισης των σχετικών με αυτήν ρυθμίσεων, προκειμένου να εξασφαλιστεί ελεύθερος και θεμιτός ανταγωνισμός, δηλαδή ίδιοι όροι όσον αφορά τη ρύθμιση και το πλαίσιο όπως και για τις παραδοσιακές επιχειρήσεις, την ασφάλεια των καταναλωτών και τις συνθήκες απασχόλησης, συγκεκριμένα της φορολόγησης των εισοδημάτων που προκύπτουν από τις πλατφόρμες ανταλλαγής. παρατηρεί, εξάλλου, με κάποια ανησυχία ότι στις εμπορικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της «συνεργατικής οικονομίας» σημειώνονται διαρθρωτικές μεταβολές, εξαιτίας των οποίων συχνά μετακυλίονται οι επιχειρηματικοί κίνδυνοι στους τοπικούς ή περιφερειακούς φορείς, ενώ η παραγωγή αξίας μετατοπίζεται έξω από την περιφέρεια μέσω των τεράστιων αποτελεσμάτων δικτύου των πλατφορμών ή των ενδιάμεσων φορέων. Επομένως πρέπει να παρακολουθείται με προσοχή η περίπλοκη αλληλεπίδραση των δυνατοτήτων ανάπτυξης με νέους πελάτες στην ψηφιακή ενιαία αγορά και των αρνητικών διαρθρωτικών μεταβολών στις περιφέρειες·

39.

εκφράζει την πεποίθηση ότι προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς είναι ο εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης, επειδή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια βασικών δεξιοτήτων και στον ψηφιακό τομέα. Προκειμένου να αξιοποιηθούν οι μεγάλες ευκαιρίες που προσφέρει ψηφιακή ανάπτυξη για την εφαρμογή καινοτόμων και μεθόδων και προσεγγίσεων στον τομέα της εκπαίδευσης, χρειάζεται η παροχή της ενδεδειγμένης βοήθειας και υποστήριξης στους εκπαιδευτικούς και σε όλους όσοι συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια·

40.

επικροτεί εν προκειμένω την έμφαση που δίνει η Επιτροπή στις έρευνες που θα εγκαινιάσει μέσα στο 2015 για τον ρόλο των πλατφορμών·

41.

επικροτεί θερμά τη σαφή στρατηγική εστίαση της Επιτροπής στη σημασία της κυβερνοασφάλειας στις ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς και της εμπιστευτικής χρήσης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ως σημαντικής βάσης για την ανάπτυξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·

42.

σε συνάρτηση με τα παραπάνω, υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία του αναμενόμενου γενικού κανονισμού για την προστασία των δεδομένων, τόσο για τη θεμελίωση της ανάπτυξης αξιόπιστων υπηρεσιών στην ψηφιακή ενιαία αγορά, όσο και για την προώθηση ίσων όρων ανταγωνισμού προκειμένου να δοθούν και σε περιφερειακές επιχειρήσεις καλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης·

43.

επικροτεί τη σαφή διαπίστωση της Επιτροπής ότι όλοι οι κλάδοι της οικονομίας πρέπει να ψηφιοποιηθούν και ότι μελλοντικά οι περισσότεροι τομείς της οικονομίας θα συμμετέχουν ολοένα και περισσότερο σε ψηφιακά οικοσυστήματα·

44.

διαπιστώνει εν προκειμένω ότι ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί μακροπρόθεσμα στην Ευρώπη η εκμετάλλευση των σχεδόν απεριόριστων δυνατοτήτων παραγωγής αξίας διαδραματίζει καίριο ρόλο στη μακροπρόθεσμη ευημερία στις περιφέρειες και τις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης·

45.

θεωρεί, όπως και η Επιτροπή, ότι μία από τις σημαντικές προκλήσεις για την ψηφιακή ενιαία αγορά είναι η επίτευξη βιώσιμης οικονομίας των δεδομένων, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της βιομηχανίας (βιομηχανία 4.0 ή «τέταρτης γενιάς»). Σε αυτό το πλαίσιο, οι εξελικτικές γραμμές της τεχνολογίας των τελευταίων ετών δημιουργούν ποικίλες ευκαιρίες για παραγωγή νέας αξίας. Ωστόσο διαπιστώνεται ότι αυτό ενέχει τεράστιες τεχνικές, διαρθρωτικές και νομικές προκλήσεις, συν τοις άλλοις για τις αυτοδιοικητικές αρχές·

46.

τονίζει ότι η διαλειτουργικότητα είναι οριζόντιος βασικός παράγοντας ανάπτυξης της ψηφιακής ενιαίας αγοράς προκειμένου να επιτευχθεί η ανάπτυξη καινοτόμων ψηφιακών δικτύων προστιθέμενης αξίας επί τη βάσει προτύπων και προδιαγραφών, με την ουσιαστική βοήθεια των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που υπάγονται στις αυτοδιοικητικές αρχές·

47.

υπογραμμίζει την τεράστια σημασία των ψηφιακών δεξιοτήτων και προσόντων των πολιτών, καθώς και των εργαζομένων και όσων αναζητούν εργασία, για την ευρεία υλοποίηση της ψηφιοποίησης στην οικονομία και στην κοινωνία. Εν προκειμένω, τα κράτη μέλη και οι αυτοδιοικητικές αρχές, που πολλές φορές συνδέονται με σχολεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα, έχουν, σε μακροχρόνια βάση, κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων·

48.

καθώς η ψηφιοποίηση προχωρά γρήγορα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, τάσσεται υπέρ της ψηφιακής ένταξης ώστε να μπορούν όλοι να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα της ψηφιοποιημένης κοινωνίας·

49.

συνιστά, επίσης, την ανταλλαγή δεδομένων, με σεβασμό όμως των κανόνων που ισχύουν στις επιμέρους χώρες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, για οποιονδήποτε σκοπό ή διαδικασία εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον, από την οποία μπορεί να προκύψει ουσιαστική απλούστευση και τυποποίηση, ιδίως σε εθνικό επίπεδο (σε ορισμένες χώρες υφίστανται ήδη τέτοιες διαδικασίες), αλλά και σε διακρατικό·

50.

συνιστά, για την πραγματική ανάπτυξη της ενιαίας ψηφιακής αγοράς, την επαναχάραξη διαδικασιών σε σοβαρή βάση, τόσο στη δημόσια διοίκηση όσο και στις επιχειρήσεις. Ψηφιακός τρόπος σκέψης και νέες τεχνολογικές λύσεις για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, και κατ’ επέκταση της οικονομίας, δεν σημαίνει μηχανογράφηση των υφιστάμενων διαδικασιών, δηλαδή αναπαραγωγή σε ψηφιακή μορφή ολόκληρων σειρών πράξεων που γίνονται με το χέρι και χαρτοβασίλειο. Με τη χρήση των υφιστάμενων καινοτόμων ψηφιακών μέσων κρίνεται σκόπιμο να απλοποιηθούν οι εσωτερικές και οι εξωτερικές μέθοδοι και διαδικασίες της δημόσιας διοίκησης, έτσι ώστε να αποβεί πιο ευέλικτη και ταχύτερη η διαδικασία επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων φορέων και να δημιουργηθούν εξατομικευμένες υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας·

51.

συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι καίριο μέσο για την ενίσχυση της οικονομικής απόδοσης και της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχει ο δημόσιος τομέας, ειδικά των αυτοδιοικητικών αρχών, σε επιχειρήσεις και πολίτες·

52.

υπογραμμίζει, στο πλαίσιο του εξαγγελθέντος σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020, ότι με την περαιτέρω βελτίωση των δομών των υπαρχουσών διαδικτυακών πυλών και υπηρεσιών του δημόσιου τομέα μπορούν να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα, με την ουσιαστική συμβολή των αυτοδιοικητικών αρχών, ιδίως εκείνων που βρίσκονται σε διασυνοριακές μητροπολιτικές περιφέρειες·

53.

αξιολογεί, ωστόσο, με περισσότερη επιφύλαξη από όσο η Επιτροπή τα αποτελέσματα μόχλευσης και τις δυνατότητες εξοικονόμησης που θα έχει στον εν λόγω τομέα στο άμεσο μέλλον η αύξηση της αποδοτικότητας, και ζητά να συμμετάσχουν με συγκεκριμένο τρόπο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στη διαμόρφωση και την εφαρμογή του προβλεπόμενου σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, με στόχο την καλύτερη ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους για ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Πρέπει να αποδοθεί μεγαλύτερη σημασία σε όσες τοπικές αρχές μικρής εμβέλειας δεν διαθέτουν ούτε τα οικονομικά ούτε το προσωπικό για να αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτή την πρόκληση. Πρέπει λοιπόν να δοκιμαστούν νέες οργανωτικές μορφές συνεργασίας για την καλύτερη παροχή αυτών των υπηρεσιών, που ενδέχεται να διαφέρουν από όσες προσφέρονται στην περίπτωση των αγαθών ή υλικών υπηρεσιών·

54.

υπογραμμίζει εν προκειμένω ότι, στο πλαίσιο των αναγκών προσαρμογής των δομών διακυβέρνησης, η ευθύνη και ο υποστηρικτικός ρόλος ανήκουν στις αυτοδιοικητικές αρχές, ως κύριας διεπαφής του δημόσιου τομέα με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις·

55.

στηρίζει την Επιτροπή στην προσπάθειά της να εστιάσει στη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος για τα ψηφιακά δίκτυα, την έρευνα και τις καινοτόμες επιχειρήσεις, και να γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/30

1.

φρονεί ότι είναι σκόπιμο να αναθεωρηθεί η οδηγία με τίτλο «Υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (ΥΟΑΜ)», δεδομένης της συνεχώς εξελισσόμενης τεχνολογίας, καθώς και της γεωπολιτικής κατάστασης και των επιπτώσεών τους στον τρόπο παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης των οπτικοακουστικών μέσων·

2.

υπενθυμίζει τη σημασία της διατήρησης μιας ρητής αναφοράς στην πολιτισμική πολυμορφία ως ιδρυτικό πυλώνα της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, δεδομένης κυρίως της προσχώρησης της ΕΕ στη σύμβαση της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης· ως προς αυτό, η ΕτΠ υπογραμμίζει ότι τα περιφερειακά δημόσια ΜΜΕ (στην ΕΕ εκπροσωπούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Περιφερειακής Δημόσιας Τηλεόρασης — Circom Regional) παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες μέσω της παραγωγής ενημερωτικών δελτίων και εκπομπών άμεσης συνάφειας για την περιφέρεια και τις κοινότητες των γλωσσικών μειονοτήτων·

3.

τονίζει την ανάγκη να συνεχιστούν οι πολιτικές υπέρ της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, της προστασίας των ατομικών ελευθεριών, καθώς και της συμμόρφωσης με τα διεθνή πρότυπα, που αποτελούν εγγύηση της δημοκρατίας· επισημαίνει ότι πρέπει να αναληφθούν νέες πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της πολυφωνίας του τύπου, ενός από τους βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης·

4.

επιβεβαιώνει τη σημασία της συνεκτίμησης της περιφερειακής διάστασης στην οδηγία ΥΟΑΜ, ιδίως για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτιστικών ταυτοτήτων, των διασυνοριακών συμπαραγωγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και των τοπικών δημιουργικών καινοτομιών·

5.

επισημαίνει την οικονομική δύναμη της βιομηχανίας του πολιτισμού, την ισχυρή ικανότητά της να δημιουργεί αξία και το δυναμικό της όσον αφορά την ποιότητα των θέσεων εργασίας στους μελλοντικούς οικονομικούς τομείς·

6.

συμμερίζεται την πρόθεση που εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Πράσινη Βίβλο της με θέμα «Προετοιμασία για την πλήρη σύγκλιση στον οπτικοακουστικό κόσμο: οικονομική μεγέθυνση, δημιουργία και αξίες», προκειμένου να εξασφαλιστεί η «ευρύτερη δυνατή πρόσβαση σε ευρωπαϊκό διαφοροποιημένο περιεχόμενο για όλους τους Ευρωπαίους, καθώς και η μεγαλύτερη επιλογή προσφορών υψηλής ποιότητας», και υπογραμμίζει εν προκειμένω την ανάγκη ρύθμισης της πρόσβασης στα περιφερειακά δημόσια ΜΜΕ προκειμένου να καταστούν γνωστά κυρίως το εύρος και το είδος των προσφερόμενων υπηρεσιών·

7.

σημειώνει με ικανοποίηση την πρόθεση που εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά, να εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων των δημιουργών και των συμφερόντων των χρηστών, με σκοπό τη διευκόλυνση της πρόσβασης στον πολιτισμό και στην πολιτισμική πολυμορφία·

8.

εμμένει στη χρησιμότητα του διττού συστήματος, χαρακτηριστικό του ευρωπαϊκού οπτικοακουστικού τοπίου, που επιτρέπει τη συνύπαρξη δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, και τονίζει ότι έχει σημασία να επιτρέπεται η συνεχής και επαρκής δημόσια χρηματοδότηση, από τα κράτη μέλη, των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων, για την επίτευξη των στόχων δημόσιας υπηρεσίας, είτε πρόκειται για γραμμικές είτε για μη γραμμικές υπηρεσίες, και τούτο με πλήρη σεβασμό των ευρωπαϊκών κανόνων που εφαρμόζονται στη χρηματοδότηση των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών·

9.

επαναλαμβάνει τη σημασία της αποτελεσματικής ρύθμισης της ΥΟΑΜ, πράγμα που προϋποθέτει μια πραγματική συνεργασία μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών και την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών τόσο έναντι των δημόσιων αρχών όσο και έναντι των οπτικοακουστικών φορέων και των πολιτικών κομμάτων·

10.

τονίζει τη λειτουργία της κοινωνικής συνοχής, ιδιαίτερα σημαντικής για την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, που έχουν αναλάβει τα ευρωπαϊκά οπτικοακουστικά μέσα·

11.

θεωρεί αναγκαία την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας ΥΟΑΜ, προκειμένου να συμπεριληφθεί και οπτικοακουστικό περιεχόμενο το οποίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «τηλεοπτικού τύπου»·

12.

πιστεύει ότι το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ΥΟΑΜ πρέπει να καλύπτει κάθε είδους φορέα παροχής οπτικοακουστικού περιεχομένου, συμπεριλαμβανομένων των φορέων που φιλοξενούν περιεχόμενο το οποίο δημιουργείται από τους χρήστες·

13.

συνιστά τη διερεύνηση του ενδεχομένου θέσπισης νέων κατηγοριών φορέων παροχής υπηρεσιών, που να θεωρούνται διανομείς των υπηρεσιών κατά την έννοια της οδηγίας, ανεξάρτητα από την πλατφόρμα μετάδοσης,

14.

σε περίπτωση δημιουργίας νέων κατηγοριών, τονίζει τη σημασία υπαγωγής των νέων αυτών κατηγοριών φορέων παροχής υπηρεσιών σε ορισμένες διατάξεις της οδηγίας, ανάλογα με τη φύση της δραστηριότητάς τους·

15.

σημειώνει ότι, μετά το στάδιο επιλογής του προγράμματος, ο καταναλωτής τίθεται σε παρόμοια κατάσταση θέασης, είτε η υπηρεσία είναι γραμμική είτε όχι, και ως εκ τούτου η διαφορετική μεταχείριση που επιφυλάσσει η οδηγία ΥΟΑΜ στις γραμμικές και μη γραμμικές υπηρεσίες σχετικά με την προστασία των ανηλίκων και της εμπορικής επικοινωνίας πρέπει να προσαρμοστεί·

16.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποσαφηνίσει την έννοια της «συντακτικής ευθύνης» που χαρακτηρίζει τη δραστηριότητα του φορέα παροχής ΥΟΑΜ, όπως αναφέρεται στην ισχύουσα οδηγία, προκειμένου να ενσωματώσει τόσο την ευθύνη παροχής της υπηρεσίας όσο και τη νομική ευθύνη που τη συνοδεύει·

17.

ζητεί να συμπεριληφθεί στις διατάξεις της οδηγίας μια σαφής διάκριση μεταξύ των κανόνων που εφαρμόζονται στους φορείς παροχής υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων οι οποίοι ασκούν πλήρη συντακτική εποπτεία επί των υπηρεσιών και των προγραμμάτων που προτείνουν και στους φορείς παροχής υπηρεσιών οι οποίοι δεν ασκούν παρόμοια συντακτική εποπτεία, όπως οι διανομείς υπηρεσιών και οι επιπρόσθετες υπηρεσίες (OTT — over the top), συμπεριλαμβανομένων των μηχανών αναζήτησης, των κοινωνικών δικτύων, των συλλογέων περιεχομένου ή ακόμη των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου, των ηλεκτρονικών πυλών ή ακόμη των υπηρεσιών κοινής χρήσης·

18.

επισημαίνει ότι τα τοπικά και περιφερειακά μέσα ενημέρωσης υφίστανται ολοένα και περισσότερες πιέσεις. Η μετάδοση ειδήσεων από το δικό τους περιβάλλον κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Για να προωθηθεί η ανάπτυξη των τοπικών και περιφερειακών μέσων ενημέρωσης και η πολυφωνία του τύπου, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα νομικό πλαίσιο που να επιτρέπει τη συνεργασία δημόσιου/ιδιωτικού τομέα·

19.

τάσσεται, όπως δήλωσε στη γνωμοδότηση σχετικά με τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο στην ψηφιακή εποχή (1), υπέρ της επανεξέτασης της αρχής της χώρας προέλευσης, όπως αυτή διατυπώνεται στην οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τα ζητήματα της ασφάλειας δικαίου που απαιτούνται για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών φορέων. Στην προκειμένη περίπτωση κρίνεται ενδεδειγμένο να εξετάζεται και να λαμβάνεται υπόψη και η «αρχή της χώρας προορισμού», όπως εφαρμόζεται σε ορισμένα κράτη μέλη, στον βαθμό που δεν καθιστά άνευ ουσίας την αρχή της χώρας προέλευσης·

20.

θεωρεί —όπως και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 12ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την προετοιμασία για την πλήρη σύγκλιση στον οπτικοακουστικό κόσμο— ότι οι κανόνες του ευρωπαϊκού δικαίου θα πρέπει να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα του διαδικτύου και του ψηφιακού περιβάλλοντος, ιδίως δε στην περίπτωση επιχειρήσεων που προσφέρουν οπτικοακουστικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο και που προσπαθούν να αποφύγουν τη φορολόγηση σε ορισμένα κράτη μέλη, επιλέγοντας ως έδρα τους χώρες με πολύ χαμηλό επίπεδο φορολογίας·

21.

ενθαρρύνει την ενίσχυση και επέκταση (κυρίως στις μη γραμμικές υπηρεσίες) των υφιστάμενων διατάξεων του άρθρου 4 της οδηγίας ΥΟΑΜ, που έχει ως στόχο να αποτρέψει την καταστρατήγηση των ευρωπαϊκών και εθνικών μέτρων·

22.

θεωρεί ενδεδειγμένο να επιβληθεί στους —εγκατεστημένους εκτός της ΕΕ— παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων που απευθύνονται σε κοινό εντός της ΕΕ να καταχωρίζονται ή να ορίζουν έναν εκπρόσωπό τους σε κάποιο κράτος μέλος (παραδείγματος χάρη, στη βασική στοχευόμενη χώρα)·

23.

θεωρεί ότι το πρώτο κριτήριο σύνδεσης ενός φορέα παροχής ΥΟΑΜ με ένα κράτος μέλος θα πρέπει να είναι το κριτήριο της έδρας της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δηλαδή ο τόπος όπου απασχολείται σε δραστηριότητες ΥΟΑΜ το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού·

24.

επισημαίνοντας την αυξανόμενη σημασία των υπηρεσιών OTT —που ορίζονται ως τρόπος διανομής περιεχομένου μέσω του διαδικτύου και χωρίς ενδιάμεσες ενέργειες των φορέων παροχής υπηρεσιών διαδικτύου πέρα από τη διαβίβαση των δεδομένων— και τον αυξανόμενο ρόλο τους ως διεπαφής μεταξύ των πολιτών και του οπτικοακουστικού περιεχομένου, τονίζει την αξία μιας αποτελεσματικής ρύθμισης, που να εφαρμόζεται σε αυτές τις υπηρεσίες, προκειμένου να εξασφαλιστούν η πρόσβαση σε προσφορά πλουραλιστικής ενημέρωσης και η πολυμορφία του οπτικοακουστικού περιεχομένου·

25.

θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί παραγωγοί οπτικοακουστικού περιεχομένου παρέχουν την ίδια πρόσβαση στους πολίτες, ακόμη και όταν αυτά τα περιεχόμενα εκπέμπονται από συλλογείς·

26.

θεωρεί ότι αυτή η αρχή της ισότητας πρόσβασης στους πολίτες, εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών παραγωγών του οπτικοακουστικού περιεχομένου, θα πρέπει να καθοδηγεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα·

27.

ζητεί την έγκριση διατάξεων που να εξασφαλίζουν ότι οι υπηρεσίες OTT και οι φορείς παροχής υπηρεσιών τηλεφωνίας και διαδικτύου να μην μπορούν, με κανέναν τρόπο, να προωθούν τα δικά τους περιεχόμενα ή περιεχόμενα της επιλογής τους όταν ενεργούν ως διανομείς ΥΑΟΜ, ιδίως για την προώθηση της πολιτισμικής πολυμορφίας· η ουσία είναι να εξασφαλιστεί ο απόλυτος σεβασμός της ακεραιότητας και της ποιότητας του σήματος ενός διαύλου μέσω του οποίου εκπέμπονται προγράμματα·

28.

για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των αρχών της πολιτισμικής πολυμορφίας και του πλουραλισμού των μέσων μαζικής ενημέρωσης, επισημαίνει ότι η αναζήτηση και η επιλογή του οπτικοακουστικού περιεχομένου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να εξαρτάται από οικονομικά συμφέροντα·

29.

καλεί να ληφθεί μέριμνα ώστε, κατά την αναθεώρηση της οδηγίας, να ληφθούν τα μέτρα που είναι απαραίτητα για τον σεβασμό της ακεραιότητας του περιεχομένου, για λόγους σεβασμού τόσο των συντακτών του περιεχομένου όσο και των καταναλωτών·

30.

θεωρεί ότι η σωστή αμοιβή των συντακτών οπτικοακουστικού περιεχομένου είναι μια προϋπόθεση που δεν τίθεται σε αμφισβήτηση·

31.

εκτιμά ότι πρέπει να εξασφαλιστεί, σε ένα συγκλίνον ψηφιακό περιβάλλον, μια αλυσίδα αξιών που να προωθεί την ευρωπαϊκή οπτικοακουστική δημιουργία·

32.

εκτιμά ότι το οπτικοακουστικό περιεχόμενο που αναπτύσσεται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με τη βοήθεια δημόσιων πόρων πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλη την ΕΕ· πρέπει να καταργηθούν τα ψηφιακά εμπόδια στα οποία προσκρούει η εξέλιξη αυτή·

33.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη, όσον αφορά τον προβληματισμό για τον γεωγραφικό αποκλεισμό του οπτικοακουστικού περιεχομένου, την πολιτισμική ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει το εν λόγω περιεχόμενο·

34.

επίσης, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να στηρίξει τους ευρωπαίους παραγωγούς οπτικοακουστικού περιεχομένου καθώς και τους ευρωπαίους και εθνικούς διανομείς·

35.

εκτιμά ότι πρέπει να διατηρηθεί η αρχή της εδαφικότητας των δικαιωμάτων δημιουργού, εφόσον ο εν λόγω μηχανισμός έχει καταδείξει την αποτελεσματικότητά του προκειμένου να εξασφαλιστεί η αμοιβή των δημιουργών και να προωθηθεί μια ευρωπαϊκή ποιοτική οπτικοακουστική δημιουργία·

36.

υποστηρίζει την καθιέρωση της δυνατότητας μεταφοράς των δικαιωμάτων από τους χρήστες της ΥΟΑΜ, και ιδίως τη δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων που σχετίζονται με συνδρομές σε οπτικοακουστικά μέσα, οι οποίες θα τους επιτρέπουν να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που λαμβάνουν στη χώρα τους κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους σε άλλα μέρη της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

37.

ζητεί επίσης να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις γλωσσικές και πολιτισμικές μειονότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες πλήττονται από πολιτικές γεωγραφικού αποκλεισμού οι οποίες εμποδίζουν τους ενδιαφερόμενους πληθυσμούς να έχουν πρόσβαση σε ΥΟΑΜ στη γλώσσα τους·

38.

ενθαρρύνει όλους τους ευρωπαϊκούς οπτικοακουστικούς φορείς να προωθήσουν την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας περιεχομένου, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ελκυστικότητα της ευρωπαϊκής προσφοράς γραμμικών και μη γραμμικών υπηρεσιών·

39.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της οδηγίας ΥΟΑΜ, η οποία συνιστά «τη θέσπιση καταλλήλων μέτρων για την ενθάρρυνση της δραστηριότητας και της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οπτικοακουστικής παραγωγής και διανομής, ιδίως στα κράτη με μικρή ικανότητα οπτικοακουστικής παραγωγής ή με περιορισμένη γλωσσική εμβέλεια» και σε περιφερειακό επίπεδο·

40.

προτείνει, για τις γραμμικές και μη γραμμικές υπηρεσίες, να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν συστήματα χρηματοοικονομικής στήριξης για το σύνολο της οπτικοακουστικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ευρωπαϊκών έργων, όπως υπάρχει σήμερα, υπό μορφή προαιρετική, για τις μη γραμμικές υπηρεσίες που αναφέρονται στο άρθρο 13 της οδηγίας, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης δικαιωμάτων για τα έργα αυτά και της προώθησής τους·

41.

επιδιώκοντας την επίτευξη του ίδιου στόχου για την προώθηση των ευρωπαϊκών έργων και προγραμμάτων ποιότητας, θεωρεί αναγκαία την ανάληψη περαιτέρω δράσης για την εναρμόνιση των προσπαθειών προώθησης τόσο των γραμμικών όσο και για των μη γραμμικών υπηρεσιών·

42.

συνιστά να διατηρηθούν οι βασικές αρχές της προστασίας του καταναλωτή έναντι των διαφημιστικών ανακοινώσεων, οι δε νέες διατάξεις που θα θεσπιστούν στο πλαίσιο της σύγκλισης να εστιαστούν στο χρονικό διάστημα της θέασης του εκάστοτε προγράμματος·

43.

εφιστά την προσοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις νέες διαφημιστικές στρατηγικές και πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί για τις μη γραμμικές υπηρεσίες, με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας των μηνυμάτων που μεταδίδονται καθώς και για τους πιθανούς κινδύνους που συνεπάγονται οι υπηρεσίες αυτές όσον αφορά την προστασία του καταναλωτή, της ιδιωτικής του ζωής και των προσωπικών του δεδομένων·

44.

ζητεί, συνεπώς, τη θέσπιση ενός συνεκτικού και ενιαίου συνόλου μέτρων με στόχο την εξασφάλιση της προστασίας του καταναλωτή γραμμικών και μη γραμμικών ΥΟΑΜ·

45.

επισημαίνει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη σχέση μεταξύ των θεμάτων που αφορούν το προφανές κόστος, την προσβασιμότητα, την ποιότητα του περιεχομένου και τους κινδύνους για τις ατομικές ελευθερίες των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των προσωπικών τους δεδομένων·

46.

υπογραμμίζει ότι η προαγωγή μιας όλο και ευρύτερης και πιο συνειδητής εξοικείωσης με την ψηφιακή τεχνολογία ενισχύει την ικανότητα των πολιτών και των εκπροσώπων τους να ελέγχουν και να προλαμβάνουν τον αφανισμό των οικονομικών, εμπορικών και πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και των δομών του τόπου τους υπέρ μιας ομογενοποιημένης προσφοράς ΥΟΑΜ ρυθμιζόμενης από όποιον ελέγχει το δίκτυο·

47.

προτείνει η ρύθμιση των προγραμμάτων που ενδέχεται να είναι βλαβερά για τους ανήλικους να γίνει κατά τρόπο παρεμφερή, ανεξάρτητα από τον τρόπο πρόσβασης στα εν λόγω προγράμματα και από το κανάλι μετάδοσης, είτε πρόκειται για γραμμική είτε για μη γραμμική υπηρεσία. Επίσης, επισημαίνει ότι, στην πλειονότητα των —είτε εθνικής είτε περιφερειακής εμβέλειας— δημόσιων ΜΜΕ, τα προγράμματα για ανηλίκους και οι ώρες εκπομπής τους ρυθμίζονται βάσει σύμβασης ή βάσει νόμου·

48.

ζητεί τη θέσπιση κινήτρων υπέρ περιεχομένων ειδικά σχεδιασμένων και κατάλληλων για τα παιδιά, καθώς και την τόνωση των συνεργασιών μεταξύ των φορέων του οπτικοακουστικού τομέα και της εκπαιδευτικής κοινότητας στο ψηφιακό περιβάλλον· πρέπει να καταρτιστούν εκπαιδευτικά προγράμματα με τα οποία οι νέοι θα διδάσκονται σε πρώιμο στάδιο πώς μπορούν να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ψηφιακό περιεχόμενο, τις παρεχόμενες υπηρεσίες πληροφόρησης κλπ.·

49.

τάσσεται υπέρ της αυξημένης προώθησης της εκπαίδευσης για τα μέσα ενημέρωσης, κυρίως δε για τα νέα μέσα. Απευθύνει έκκληση για έξυπνη χρήση όλων των διαθέσιμων μέσων (ψηφιακών και αναλογικών) με σκοπό την ποιοτική βελτίωση της προσωπικής ζωής, καθώς και προκειμένου να μπορούν οι πολίτες να συμμετέχουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην κοινωνία της πληροφορίας·

50.

κρίνει σκόπιμο να εξετασθεί σε βάθος το ενδεχόμενο να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ορισμένες πτυχές του ηλεκτρονικού τύπου (βίντεο), καθώς και οι υπηρεσίες τηλεφόρτωσης (download-to-own και download-to-rent), συγκεκριμένα μέσω αναθεώρησης του ορισμού της «υπηρεσίας οπτικοακουστικών μέσων»·

51.

σημειώνει ότι στην εντολή διαπραγμάτευσης για τη «Διατλαντική σχέση εμπορίου και επενδύσεων» ορίζονται ρητά τα εξής: «Η συμφωνία δεν θα περιέχει διατάξεις οι οποίες θα διακύβευαν την πολιτισμική και γλωσσική πολυμορφία της Ένωσης ή των κρατών μελών της, συγκεκριμένα στον πολιτιστικό τομέα ή θα περιόριζαν την Ένωση και τα κράτη μέλη της στη διατήρηση των πολιτικών και μέτρων που ισχύουν προς υποστήριξη του πολιτιστικού τομέα, δεδομένου του ειδικού καθεστώτος του στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ και των κρατών μελών της»·

52.

υποστηρίζει τη συμπερίληψη στην οδηγία ΥΟΑΜ των αρχών που αναφέρει η ΟΕΡΦ —η ομάδα ευρωπαϊκών ρυθμιστικών φορέων για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων— στην ιδρυτική της διακήρυξη, σχετικά με «την αναγνώριση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, των κοινών χαρακτηριστικών που θα πρέπει να διαθέτουν όλοι οι ανεξάρτητοι ρυθμιστικοί φορείς» όσον αφορά την ανεξαρτησία, τις διαφανείς διαδικασίες λήψης αποφάσεων και διορισμού, την ικανότητα και την εμπειρία, την αποτελεσματικότητα των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων, τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών και την αναθεώρηση των αποφάσεων των ρυθμιστικών φορέων από δικαστική αρχή.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/35

1.

διατυπώνει τις συστάσεις της σχετικά με τη χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων για την περιφερειακή ανάπτυξη, βασιζόμενη σε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος, στο ζήτημα της χρησιμότητάς τους για την πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης, στην εξασφάλιση της αποτελεσματικότητάς τους, καθώς και στη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου για τη χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων·

2.

υπογραμμίζει ότι, δεδομένης της σπουδαιότητας της χρήσης των χρηματοπιστωτικών μέσων για την περιφερειακή ανάπτυξη, κατά την εκπόνηση της παρούσας γνωμοδότησης συγκεντρώθηκαν οι εμπειρίες των μελών της επιτροπής COTER και της ομάδας BUDG και πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, οι οποίοι διαθέτουν γνώσεις και πείρα στον τομέα της χρήσης χρηματοπιστωτικών μέσων·

3.

επισημαίνει ότι τα χρηματοπιστωτικά μέσα μπορούν να αποτελέσουν σημαντικά εργαλεία προώθησης της εδαφικής ανάπτυξης. Οι επιστρεπτέες χρηματοδοτήσεις μπορούν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη μόχλευση από επενδεδυμένα κεφάλαια σε τομείς όπου η ιδιωτική χρηματοδότηση μπορεί να συμπληρώσει τη δημόσια και όπου η απόδοση είναι επαρκώς ελκυστική·

4.

τονίζει ότι το σύστημα επιδοτήσεων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης —ιδίως σε περιοχές όπου η αγορά έχει αποτύχει και όπου οι προκλήσεις από την άποψη της εδαφικής συνοχής αποτελούν πραγματικό πρόβλημα— και επισημαίνει τη συμπληρωματική φύση των επιδοτήσεων και των χρηματοπιστωτικών μέσων καθώς οφείλουν να εφαρμόζονται σε διαφορετικές καταστάσεις. Η προώθηση της χρήσης των χρηματοπιστωτικών μέσων δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε υπέρμετρο περιορισμό του συστήματος επιδοτήσεων ή σε παραγκωνισμό του προϋπολογισμού της ΕΕ υπέρ της πολιτικής συνοχής·

5.

υποστηρίζει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τα προβλήματα υλοποίησης της πολιτικής συνοχής 2014-2020, που υιοθετήθηκαν στη Ρίγα, στις 9 Ιουνίου 2015· στα εν λόγω συμπεράσματα, η Επιτροπή καλείται «να παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τη χρήση χρηματοδοτικών μέσων καθώς και τις συνέργειες μεταξύ των διαφόρων μέσων έγκαιρα και με συνεκτικό, συνεπή και σαφή τρόπο και να διερευνήσει όλες τις δυνατότητες για την εξασφάλιση μεγαλύτερης σαφήνειας, χωρίς σε καμία περίπτωση να υπερβεί το πεδίο εφαρμογής των νομικών διατάξεων που έχουν συμφωνηθεί από τους συννομοθέτες με την επιβολή πρόσθετων υποχρεώσεων»·

6.

σημειώνει τα συμπεράσματα της ειδικής έκθεσης 5/2015 του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τη χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων στις αγροτικές περιοχές (1), όπου επισημαίνεται ο κίνδυνος υπερκεφαλαιοποίησης των ταμείων εγγυήσεων σε σύγκριση με τη ζήτηση ιδιωτικών επενδυτών, αλλά και οι συνδεόμενες με την έλλειψη μόχλευσης συνέπειες στις περιπτώσεις όπου η ιδιωτική χρηματοδότηση καλείται να συμπληρώσει τη δημόσια. Ως εκ τούτου, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντλήσει διδάγματα από την έκθεση αυτή.

7.

στόχος της παροχής δημόσιας χρηματοδότησης είναι να διασφαλιστεί η εφαρμογή του άρθρου 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά την παρουσίαση των θέσεών τους και κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά μέσα, τα αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι εθνικές αρχές θα πρέπει να εξετάζουν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τον αντίκτυπο αυτών των θέσεων και αποφάσεών τους στην επίτευξη του εν λόγω στόχου·

8.

η ανεπαρκής ρύθμιση της χρήσης των χρηματοπιστωτικών μέσων είναι εξίσου επιζήμια με την υπερβολική ρύθμιση. Είναι σημαντικό, ειδικά κατά την έναρξη του νέου πλαισίου δημοσιονομικών προοπτικών για την περίοδο 2014-2020, να υιοθετηθούν, χωρίς καθυστέρηση, όλες οι απαραίτητες ρυθμιστικές λύσεις, ώστε να μην επαναληφθούν τα λάθη που σημειώθηκαν στην αρχή της προηγούμενης περιόδου δημοσιονομικών προοπτικών 2007-2013·

9.

η θέσπιση νέων ρυθμίσεων σε επίπεδο ΕΕ, αφού έχει ήδη αρχίσει η χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων που χρηματοδοτούνται μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) από τα κράτη μέλη, θα πρέπει να γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι αρχές και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαβουλεύονται με τους εκπροσώπους των περιφερειών σχετικά με τυχόν ρυθμιστικές τροποποιήσεις που έχουν αντίκτυπο στον προγραμματισμό, την εφαρμογή και την εκκαθάριση των χρηματοπιστωτικών μέσων που επηρεάζουν σημαντικά την περιφερειακή ανάπτυξη·

10.

προτείνεται να δημιουργηθεί ένα βήμα μόνιμου διαλόγου μεταξύ των εκπροσώπων των περιφερειών, της Επιτροπής, της ΕΤΕπ και των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των επιχειρήσεων, στο πλαίσιο του οποίου θα μπορούν να εξετάζονται η ερμηνεία των δεσμευτικών νομοθετικών διατάξεων, ο αντίκτυπος της εφαρμογής, καθώς και ενδεχόμενα προβλήματα που ανακύπτουν, έτσι ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη που αποκομίζονται από τη χρήση των μέσων που χρηματοδοτούνται από τα ΕΔΕΤ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαμορφώσει άμεσα το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την εφαρμογή αυτής της συνεργασίας·

11.

επισημαίνει, επίσης, ότι όλες οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, να είναι όσο το δυνατόν πιο αναλυτικές και να κοινοποιούνται σε απλουστευμένη μορφή, ώστε όλα τα δυνητικά ενδιαφερόμενα μέρη —είτε πρόκειται για φυσικά είτε για νομικά πρόσωπα— να δύνανται να έχουν στη διάθεσή τους όλες τις ουσιαστικές πληροφορίες που απαιτούνται για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την πραγματοποίηση επενδύσεων ή την ανάπτυξη. Με τον τρόπο αυτό, οι κρυφοί κίνδυνοι θα περιοριστούν, οι διοικητικές διαδικασίες θα μπορούν να αξιολογηθούν και να προγραμματιστούν κατάλληλα, και γενικά θα αυξηθεί το ενδιαφέρον των επενδυτών·

12.

επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα όσες αυτοδιοικητικές αρχές αποφάσισαν να εφαρμόσουν και να χρησιμοποιήσουν επιστρεπτέα χρηματοπιστωτικά μέσα κατά τις δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013, να μην αποτρέψουν τις αρχές αυτές από την επιλογή αυτής της μορφής χρηματοδότησης κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Εξάλλου, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να αποφευχθεί η επιβάρυνση των διαχειριστικών αρχών, των χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών και προπαντός των τελικών δικαιούχων εξαιτίας των κινδύνων που απορρέουν από την ανεπαρκή ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών μέσων στις δημοσιονομικές προοπτικές της περιόδου 2007-2013·

13.

σε περίπτωση εισαγωγής διορθώσεων στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών 2007-2013, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 98 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2006, πρέπει να συνεκτιμώνται η φύση και η σοβαρότητα των παρατυπιών και των οικονομικών απωλειών που οι διορθώσεις αυτές συνεπάγονται για τα Ταμεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει για την τήρηση της προαναφερόμενης διάταξης τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο επιμέρους κρατών μελών·

14.

η ΕτΠ υπενθυμίζει ότι, στο σημείο 20 των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση των επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου (2), ορίζεται ότι «τα μέτρα ενίσχυσης για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου πρέπει να εφαρμόζονται μέσω ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών ή εναλλακτικών πλατφορμών διαπραγμάτευσης, εκτός από τα φορολογικά κίνητρα για τις άμεσες επενδύσεις σε επιλέξιμες επιχειρήσεις. Συνεπώς, ένα μέτρο με το οποίο το κράτος μέλος ή ένας δημόσιος φορέας πραγματοποιεί απευθείας επενδύσεις σε εταιρείες χωρίς τη συμμετοχή των εν λόγω ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών μέσων δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία, ούτε στο πεδίο εφαρμογής των ανά χείρας κατευθυντηρίων γραμμών». Επομένως, όταν, στα πλαίσια χρηματοδοτικού σχήματος, μία διαχειριστική αρχή προβαίνει σε άμεση καταβολή ενίσχυσης σε μια ΜΜΕ, η εν λόγω ενίσχυση είναι κρατική ενίσχυση συμβατή με τη Συνθήκη, μόνον εάν το ύψος της είναι μικρότερο από τα προβλεπόμενα στον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ή όταν αυτή η ενίσχυση χορηγείται στο πλαίσιο άλλων οριζόντιων κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις (π.χ. στον τομέα των ΜΜΕ, της περιφερειακής συνοχής, της έρευνας και ανάπτυξης κλπ.). Ως εκ τούτου, ζητά από την Επιτροπή να ελέγξει κατά πόσον ο μηχανισμός αυτός δεν ωθεί σε κατακερματισμό των έργων που υποστηρίζονται με χρηματοπιστωτικά μέσα και κατά πόσον οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές δεν έρχονται σε αντίφαση με το άρθρο 38 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 που θεσπίζει κοινές διατάξεις για τα διαρθρωτικά ταμεία όσον αφορά την εφαρμογή των χρηματοπιστωτικών μέσων·

15.

σε όλα τα επίπεδα εφαρμογής, θα πρέπει να επιδιωχθεί η εξάλειψη των περιττών ρυθμιστικών περιορισμών που επιφέρουν αύξηση του κόστους και μείωση της ζήτησης χρηματοπιστωτικών μέσων·

16.

σε περίπτωση παρατυπιών στη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων βάσει του δημοσιονομικού πλαισίου 2007-2013, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι οι αντίστοιχες δαπάνες δεν θα υποβάλλονται για εκκαθάριση στην Επιτροπή. Θα πρέπει, ωστόσο, να υπογραμμιστεί ότι, σε περίπτωση διαπίστωσης παρατυπίας, οι χρηματοδοτικοί πόροι μπορούν να αποσυρθούν μόνον από μεσάζοντες ή, ενδεχομένως, από το Ταμείο, εφόσον δεν είναι πλέον δυνατό να διασφαλιστεί μελλοντικά μια αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων. Η ΕτΠ παραπέμπει, μεταξύ άλλων, στον επιδιωκόμενο στόχο του άρθρου 78 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2006, το οποίο ορίζει ότι οι επιλέξιμες δαπάνες καθορίζονται κατά το μερικό ή τελικό κλείσιμο του επιχειρησιακού προγράμματος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγγυηθεί την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων και, εάν χρειαστεί, να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ρυθμιστικές τροποποιήσεις·

17.

πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι δικαιούχοι υποβάλλουν αξιόπιστα σχέδια κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης των δαπανών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοπιστωτικών μέσων που χρησιμοποιούνται αναπτύχθηκαν στην εμπορική αγορά. Επομένως, κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η φύση και ο τρόπος λειτουργίας τους·

18.

τα δικαιολογητικά έγγραφα που απαιτούνται για την επιλεξιμότητα των δαπανών πρέπει να είναι απολύτως αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου. Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να επιτρέπεται η προσκόμιση δικαιολογητικών εγγράφων, τα οποία συνεπάγονται ελάχιστη επιβάρυνση για τους δικαιούχους και τους τελικούς καταναλωτές, όπως, λόγου χάρη, οι δηλώσεις. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της ανάγκης για ελέγχους κατά τους οποίους μπορούν να επαληθευτούν τα δικαιολογητικά έγγραφα που έχουν υποβληθεί. Πρέπει να διατυπωθεί μια πρόταση σχετικά με τη χρήση των στοιχείων των δημόσιων μητρώων των κρατών μελών. Η ΕτΠ προτείνει, εξάλλου, το εν λόγω σύστημα δικαιολογητικών και ελέγχων να διαμορφώνεται, ήδη από τη φάση προγραμματισμού, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην επηρεάζεται αρνητικά η απόφαση των δικαιούχων ή των τελικών χρηστών όσον αφορά την συγκέντρωση κεφαλαίων·

19.

όπως και σε κάθε αγορά, έτσι και στην αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων, η ισορροπία καθιερώνεται βάσει της προσφοράς και της ζήτησης. Η προσφορά και η ζήτηση επηρεάζονται από την τιμή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών υπογραμμίζει ότι, για τη ρύθμιση των δημόσιων χρηματοπιστωτικών μέσων, θα πρέπει να εφαρμόζονται όσο το δυνατόν περισσότερο οι φυσικοί μηχανισμοί της αγοράς·

20.

στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι, σε περίπτωση που οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές λαμβάνουν αμοιβές και προμήθειες από τις ΜΜΕ, μια ενδεχόμενη περικοπή των επιλέξιμων δαπανών που χρηματοδοτούνται από το δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013 μπορεί να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για τη χρηστή διαχείριση των δημοσίων πόρων και να επιφέρει υπέρμετρη στρέβλωση των φυσικών μηχανισμών της αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Επιτροπή να λάβει από κοινού με τις περιφέρειες μέτρα προκειμένου να προσδιοριστούν τομείς που παρουσιάζουν ελλείψεις και να εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα·

21.

πρέπει να υπογραμμιστεί εν προκειμένω ότι η απόφαση για χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων πρέπει πάντα να βασίζεται σε εμπεριστατωμένη ανάλυση και να αποβλέπει στη μεγιστοποίηση της κοινωνικής της χρησιμότητας. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών τονίζει ιδιαίτερα ότι τα χρηματοπιστωτικά μέσα πρέπει να επικεντρώνονται στην επίλυση συγκεκριμένων κοινωνικών, οικονομικών ή περιβαλλοντικών προβλημάτων και να έχουν ως στόχο την προώθηση μιας έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης·

22.

στην απόφαση για τη χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη η ανάλυση του αντίκτυπου των μέσων αυτών στις υπόλοιπες διαθέσιμες μορφές στήριξης, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επίτευξης συνεργιών με τον συνδυασμό διάφορων μορφών ενίσχυσης και της ενδεχόμενης επικάλυψης με άλλα μέσα. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη συνοχή ανάμεσα στα μέσα που εφαρμόζονται σε επίπεδο ΕΕ (όπως π.χ. τα προγράμματα COSME και «Ορίζοντας 2020») και τις άλλες πηγές στήριξης, ιδίως δε τις χρηματοδοτήσεις από την ΕΤΕπ και τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) και από τις εθνικές ή τοπικές αναπτυξιακές τράπεζες και τράπεζες προώθησης (promotional banks). Λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη που προκύπτουν από τις συνέργειες που δημιουργούνται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να μεριμνήσουν για τη διεξαγωγή συνεχών διαβουλεύσεων με τους τοπικούς και τους περιφερειακούς εταίρους στον τομέα αυτό·

23.

κρίνεται σημαντικό να δοθεί έμφαση στην ανάγκη εφαρμογής λύσεων που να επιτρέπουν πιο ευέλικτο συνδυασμό διάφορων μορφών χρηματοδότησης, προερχόμενων από διάφορες πηγές. Στην περίπτωση των ταμείων ΕΔΕΤ, θα πρέπει να επιτρέπεται η επικάλυψη επιλέξιμων δαπανών σε περίπτωση συνδυασμού επιδοτήσεων και χρηματοπιστωτικών μέσων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους φορείς που είναι αποκλεισμένοι από τον τραπεζικό τομέα. Επομένως, η ΕτΠ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού με τους εκπροσώπους των περιφερειών, να υποβάλει προτάσεις για τροποποιήσεις των διατάξεων και να συνυπολογίσει, στο πλαίσιο αυτό, τα συμφέροντα των αδύναμων οικονομικών παραγόντων·

24.

στην περίπτωση μέσων που στοχεύουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί η χρήση τους για τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για αντικυκλικά μέτρα. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από άλλες πηγές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καλεί τις αρχές και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι τα χρηματοπιστωτικά μέσα χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί.

25.

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων οφείλουν να μεριμνήσουν για τη δέουσα συμμετοχή των περιφερειών στη χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων, σύμφωνα με το νέο «Επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη». Επιδοκιμάζει σε αυτό το πλαίσιο το γεγονός ότι η αιτιολογική σκέψη 56 του κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) προβλέπει πως οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές πρέπει να μπορούν να συμβάλουν στη θέσπιση και τη διαχείριση της πύλης ευρωπαϊκών επενδυτικών έργων·

26.

είναι θετικό όταν τα χρηματοπιστωτικά μέσα προσελκύουν ιδιωτικά κεφάλαια και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι η μόχλευση των μέσων που χρηματοδοτούνται από κονδύλια της ΕΕ είναι βέλτιστη και ευθυγραμμισμένη με τον επιδιωκόμενο κοινωνικό στόχο·

27.

η ΕτΠ υποστηρίζει την απλούστευση των χρηματοπιστωτικών μέσων της ΕΕ και υπογραμμίζει πως αυτά πρέπει να είναι απλά και εύχρηστα, με ικανό βαθμό ελέγχων και ισορροπιών·

28.

η ΕτΠ επισημαίνει την ανάγκη καλύτερης προώθησης των χρηματοπιστωτικών μέσων μεταξύ των δυνητικών χρηστών τους για να αυξηθεί η επίγνωση της ειδικής προστιθέμενης αξίας τους και η καλύτερη χρήση τους·

29.

θα πρέπει να διασφαλιστεί η κατανομή των χρηματοπιστωτικών μέσων σύμφωνα με τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες στα πλαίσια ενός καθαρά εδαφικού προσανατολισμού με τη συνεκτίμηση ότι οι προϋποθέσεις για την κατανομή αυτή διαφέρουν στις πόλεις και τις αγροτικές περιοχές, καθώς και ότι πρέπει να υποστηριχθούν τα μικρότερα έργα και η πρόσβαση των μικρότερων περιφερειών σε χρηματοδοτικές ευκαιρίες. Είναι σημαντικό να επισημανθούν οι πιθανές ανεπιθύμητες επιπτώσεις, που ενδέχεται να εμποδίσουν τη βέλτιστη κατανομή των χρηματοπιστωτικών μέσων.

30.

η ΕτΠ επισημαίνει ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε πόρους της ΕΕ, καθώς δεν είναι σε θέση, από την πλευρά τους, να χρηματοδοτήσουν τα έργα, και υπογραμμίζει πως πρέπει να αναπτυχθούν χρηματοπιστωτικά μέσα για την επίλυση του προβλήματος·

31.

λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων εξωτερικής χρηματοδότησης, ιδίως για τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις της ΕΕ, είναι απαραίτητο να διευρυνθούν οι δυνατότητες χρηματοδότησης των κεφαλαίων κίνησης. Λόγω των προβλημάτων ταμειακής ροής και της εποχικότητας της παραγωγής, τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να χρηματοδοτούνται χωρίς περιττούς περιορισμούς. Προς τούτο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να λάβει σε συνεργασία με εκπροσώπους των περιφερειών τα αναγκαία συναφή μέτρα·

32.

ως αντίδραση στην οικονομική κρίση, κρίνεται σκόπιμο να εξασφαλιστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης των κεφαλαίων κίνησης από το δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013, καθότι αυτό θα ωφελήσει την ευρωπαϊκή οικονομία·

33.

πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η καλή συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΤΕπ και των αυτοδιοικητικών αρχών αποτελεί ζωτικό στοιχείο για την εξασφάλιση της επιτυχούς χρήσης των χρηματοπιστωτικών μέσων για την εδαφική ανάπτυξη και, γενικά, για την πολιτική συνοχής·

34.

λαμβάνοντας υπόψη τις εμπειρίες από την κρίση, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι τα δημόσια χρηματοπιστωτικά μέσα δεν πρέπει να προξενούν υπέρμετρη αύξηση του κινδύνου για το χρηματοπιστωτικό και ιδιαίτερα για το τραπεζικό σύστημα·

35.

πριν ληφθεί απόφαση για τη χρήση τέτοιων μέσων, πρέπει να εξεταστεί αν η χρηματοδότηση των επενδύσεων, π.χ. μέσω δανείου, επιβαρύνει υπερβολικά τους καταναλωτές με το κόστος εξυπηρέτησης αυτού του δανείου. Επιπροσθέτως, δεν πρέπει να λησμονείται ότι τα οφέλη από τη χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων που χρηματοδοτούνται με δημόσιους πόρους δεν επιτρέπεται να τα καρπώνονται ή να τα περιορίζουν οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές (ένα εγγυοδοτικό μέσο π.χ. θα πρέπει να συντελεί στη μείωση του κόστους άντλησης κεφαλαίων). Θα πρέπει επίσης να ληφθούν μέτρα ώστε τα χρηματοπιστωτικά μέσα να μην αποτελούν πηγή αδικαιολόγητου κέρδους για τους διαμεσολαβητές, π.χ. μέσω τραπεζασφαλιστικών υπηρεσιών (bancassurance) ή διασταυρούμενων πωλήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές αρχές πρέπει να θεσπίσουν αντίστοιχους κανόνες στο πλαίσιο αυτό·

36.

η ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και των αυτοδιοικητικών αρχών θα πρέπει να εντατικοποιηθεί. Είναι επίσης απαραίτητη μια μελέτη των ήδη χρησιμοποιηθέντων χρηματοδοτικών μέσων, που θα εκπονηθεί από κοινού από τις αυτοδιοικητικές αρχές και τις αρμόδιες υπηρεσίες, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα των μέσων αυτών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών αναγνωρίζει τη δέσμευση που έχουν αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στον τομέα αυτόν, εφιστά, ωστόσο, την προσοχή στο γεγονός ότι, δεδομένης της καθοριστικής σημασίας της αρχικής περιόδου εφαρμογής των χρηματοπιστωτικών μέσων, θα πρέπει οπωσδήποτε να επιταχυνθεί η εξεύρεση ολοκληρωμένων λύσεων, όπως, για παράδειγμα, η πλατφόρμα Fi-Compass (νέα συμβουλευτική πλατφόρμα για τη χρήση καινοτόμων χρηματοπιστωτικών μέσων)·

37.

για να ενθαρρυνθεί η χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων —όχι μόνον κατά την εκτέλεση των ΕΔΕΤ— η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων οφείλουν να παρέχουν στις περιφέρειες τη δυνατότητα ουσιαστικής και κατάλληλης στήριξης. Στο πλαίσιο αυτής της στήριξης, κρίνεται σκόπιμο να υιοθετηθεί μια προσέγγιση ειδικά προσαρμοσμένη στην εκάστοτε περιφέρεια, αλλά και να υπάρχει σαφής και ολοκληρωμένη καθοδήγηση για το πώς οι αυτοδιοικητικές αρχές μπορούν να ζητήσουν χρηματοπιστωτικά μέσα, πιστωτικές γραμμές της ΕΤΕπ και δάνεια από το ΕΤΣΕ, προκειμένου αυτές να είναι σε θέση να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για τα χρηματοπιστωτικά μέσα που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους όσον αφορά το μέγεθος, το είδος επένδυσης και το επίπεδο κινδύνου·

38.

η ΕτΠ επισημαίνει πως τα χρηματοπιστωτικά μέσα πρέπει να είναι προσβάσιμα στους δυνητικούς χρήστες με ευνοϊκότερους όρους σε σύγκριση με τα κοινά επιχειρηματικά δάνεια·

39.

η ΕτΠ αναγνωρίζει τις δράσεις που έχουν ήδη αναληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και καλεί τα δύο όργανα να εξασφαλίσουν την ταχεία υλοποίηση προγραμμάτων για τη βελτίωση του επιπέδου γνώσεων, όπως, κύκλους μαθημάτων και κατάρτιση (σε διαφορετικά επίπεδα και στη γλώσσα της εκάστοτε περιφέρειας) για τις διοικητικές αρχές που είναι επιφορτισμένες με τον προγραμματισμό, την εφαρμογή και την εκκαθάριση των χρηματοπιστωτικών μέσων, αλλά και για τις περιφερειακές οντότητες, ιδίως για τους κερδοσκοπικούς οργανισμούς που έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες. Επίσης, δεδομένου ότι ορισμένες περιφέρειες και ομάδες δήμων έχουν χρησιμοποιήσει επιτυχημένα μέσα πιστώσεων χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ στο παρελθόν, θα πρέπει να υποστηριχθεί η δυνατότητα μεταφοράς των προτύπων τους και των διδαγμάτων που αντλήθηκαν σε άλλες χώρες και περιφέρειες. Η ΕτΠ τονίζει ότι, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η ηλεκτρονική μάθηση·

40.

η χρηματοδότηση φορέων που εφαρμόζουν χρηματοπιστωτικά μέσα πρέπει να αποτελεί κίνητρο για την αποτελεσματική διαχείριση των χορηγούμενων κονδυλίων·

41.

κατά την ανάλυση της ανάγκης τυποποίησης των χρηματοπιστωτικών μέσων (σε επίπεδο περιφέρειας, κράτους μέλους ή Ευρωπαϊκής Ένωσης), οι πρώτιστες κατευθυντήριες αρχές θα πρέπει να είναι η αποτελεσματικότητα ως προς την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων και η ποικιλομορφία των περιφερειών. Θα πρέπει να αποφευχθεί η τυποποίηση που υποκινείται απλώς και μόνο από επιθυμία μείωσης του διαχειριστικού κόστους των διαμεσολαβητών·

42.

μολονότι η διαδικασία προγραμματισμού των χρηματοπιστωτικών μέσων ενδεχομένως να είναι πιο χρονοβόρα απ’ ό,τι η αντίστοιχη των επιδοτήσεων, η ταχύτητα με την οποία κατανέμονται αυτά τα μέσα (δάνεια και εγγυήσεις) θα πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί, στις αρχές της νέας περιόδου δημοσιονομικών προοπτικών, το κύριο πλεονέκτημα έναντι των επιδοτήσεων. Για λόγους μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στη χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων —και χωρίς αυτό να γίνεται εις βάρος της ακρίβειας και της ποιότητας της ανάλυσης των προαπαιτούμενων για τη διαδικασία προγραμματισμού— πρέπει οι διοικητικές διαδικασίες να διαρκούν όσο το δυνατόν λιγότερο·

43.

οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το ενδεχόμενο εμφάνισης ανεπιθύμητων φαινομένων κατά τη χρήση των χρηματοπιστωτικών μέσων, όπως ιδίως το αποτέλεσμα του παραγκωνισμού (crowding-out) των ιδιωτικών κεφαλαίων λόγω της δημόσιας παρέμβασης. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα διασφάλισης έναντι αυτού του τύπου φαινομένων. Στον συγκεκριμένο τομέα, κρίνεται απολύτως απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και των περιφερειών, συμπεριλαμβανομένης της ολοκληρωμένης επίσημης καθοδήγησης για τα διαφορετικά χρηματοπιστωτικά μέσα που τίθενται στη διάθεση των αυτοδιοικητικών αρχών·

44.

πρέπει να υπογραμμιστεί στο πλαίσιο αυτό ότι η χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων, ιδίως στην περίπτωση φορέων αποκλεισμένων από το τραπεζικό σύστημα, θα πρέπει τελικά να οδηγεί στην επανένταξή τους στο τραπεζικό σύστημα και στη χρηματοδότησή τους, μακροπρόθεσμα, από την εμπορική αγορά·

45.

η εφαρμογή των χρηματοπιστωτικών μέσων που χρηματοδοτούνται από τα ΕΔΕΤ δεν θα πρέπει να επικεντρώνεται στην εκκαθάριση της χορηγούμενης στήριξης, αλλά στην επίτευξη μακροπρόθεσμων θετικών επιδράσεων για το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας·

46.

τα χρηματοπιστωτικά μέσα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τόσο από τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ειδικά στην περίπτωση μεγάλων και σύνθετων προϊόντων) όσο και —στην περίπτωση απλούστερων προϊόντων— από μικρότερους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές, οι οποίοι χρησιμοποιούν προϊόντα από τον τομέα της μικροχρηματοδότησης·

47.

ως εκ τούτου, προκειμένου να δημιουργηθεί, σε συνέχεια της δημόσιας παρέμβασης, μια αποτελεσματική δομή για την εξωτερική χρηματοδότηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει, από κοινού με εκπροσώπους των περιφερειών, να αναπτύξει κατάλληλες λύσεις, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ενίσχυση των ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό τομέα ως αποτέλεσμα της παρέμβασης κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020·

48.

η ΕτΠ υπογραμμίζει πως οι έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν σε ποικίλα επίπεδα πρέπει να είναι καλύτερα συντονισμένοι ώστε να εξαλειφθούν περιττά βάρη για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές· αντίθετα, είναι σημαντικό να απαιτείται από τις κυβερνήσεις των διαφόρων κρατών μελών να συνεργάζονται με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

49.

εφόσον δεν υπάρχει σύγκρουση με άλλους στόχους, τα χρηματοπιστωτικά μέσα θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη χρηματοπιστωτικών προϊόντων, π.χ. για την προώθηση συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα ή εταιρειών ενεργειακών υπηρεσιών (ΕΕΥ). Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα πρέπει να εξασφαλίσουν στις περιφέρειες δυνατότητες χρηματοδοτικής στήριξης·

50.

θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι οι τροποποιήσεις των ρυθμίσεων, οι πρόσθετες επιβαρύνσεις και οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την κατανομή των μέσων δεν πρέπει να εξασθενούν τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές, προξενώντας τους οικονομικές δυσκολίες ή μειώνοντας την αξιοπιστία τους στην αγορά·

51.

θα πρέπει να υποστηριχθούν οι προσπάθειες διεθνοποίησης των χρηματοπιστωτικών μέσων (δραστηριότητες των ιδρυμάτων, ροές ιδιωτικών κεφαλαίων κλπ.). Κατ' αυτόν τον τρόπο, θα αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητά τους και, επομένως, θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/41

1.

Θεωρεί σημαντικό ότι η Επιτροπή θέτει ως πολιτική προτεραιότητα τη βελτίωση της νομοθεσίας ώστε να προκύψουν καλύτερα αποτελέσματα για τους πολίτες. Οι καινοτόμες μέθοδοι διαβούλευσης μεταξύ των θεσμών μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία σαφούς και αποτελεσματικής ενωσιακής νομοθεσίας που θα υπηρετεί τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ.

2.

Πιστεύει ότι η καλή νομοθέτηση, δηλαδή οι απλές, ποιοτικές νομοθετικές πράξεις, που χαρακτηρίζονται από σαφήνεια, ενσωματώνονται κατάλληλα στη νομοθεσία των κρατών μελών και αναθεωρούνται όποτε απαιτείται, συμβάλλει στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, στη μείωση της γραφειοκρατίας και στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

3.

Εκφράζει την πεποίθηση ότι η πλειοψηφία των ευρωπαίων πολιτών προσβλέπει στην ΕΕ ως τον θεσμό που κατοχυρώνει και διασφαλίζει τα δικαιώματά της για ποιότητα ζωής, περιβαλλοντική ασφάλεια, και οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.

4.

Επικροτεί τις έντονες προσπάθειες της Επιτροπής υπέρ της ποιότητας των κανονιστικών ρυθμίσεων, ξεκινώντας από το πρόγραμμα ελέγχου της επάρκειας και της αποτελεσματικότητας των κανονιστικών ρυθμίσεων και τον στόχο μείωσης της γραφειοκρατίας και εξάλειψης των κανονιστικών επιβαρύνσεων, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος. Συμφωνεί με την απλοποίηση και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους ιδιωτικούς φορείς, διασφαλίζοντας όμως την απαίτηση εξισορρόπησης της απλούστευσης με τη διατήρηση της ποιότητας του περιβάλλοντος και την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των εργαζομένων, των καταναλωτών, των χρηστών και εν γένει των πολιτών. Τονίζει ότι η καλή νομοθέτηση και η μείωση του περιττού διοικητικού βάρους δεν πρέπει να αποτελέσουν πρόσχημα για την απορρύθμιση ή τη μη ρύθμιση τομέων συνδεδεμένων με τις ανωτέρω δικαιολογημένες προσδοκίες των πολιτών ή για απραξία σε τομείς όπου οι Συνθήκες της ΕΕ θεσπίζουν σαφείς «υποχρεώσεις ανάληψης δράσης» για τα όργανα της ΕΕ.

5.

Επαναλαμβάνει ότι η βελτίωση της νομοθεσίας πρέπει να διεξάγεται με γνώμονα την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, μέσω συντονισμένων ενεργειών σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

6.

Χαιρετίζει την πολιτική αναβάθμιση της διαδικασίας για καλύτερη νομοθέτηση μέσω του ορισμού του πρώτου αντιπροέδρου της Επιτροπής ως επικεφαλής και αναμένει την ποιοτική αναβάθμιση μέσω της παραγωγής νομοθεσίας που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των ευρωπαίων πολιτών για εκπλήρωση του φιλόδοξου στόχου που έχουμε θέσει με σεβασμό στις θεμελιώδεις αρχές και τα υψηλά ποιοτικά πρότυπα που χαρακτηρίζουν την πολιτική της ΕΕ.

7.

Κρίνει θετικά το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει ηγηθεί της προσπάθειας να εφαρμοστούν οι αρχές της καλής νομοθέτησης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των νομοθετημάτων, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου μέρους της παράγωγης νομοθεσίας, με καινοτόμες μεθόδους και διαδικασίες που πλέον αποτελούν διεθνή καλή πρακτική και παράδειγμα προς μίμηση για τα κράτη μέλη.

8.

Ζητεί μεγαλύτερη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών μέσω της ΕτΠ σε μια διαβούλευση, κατά τη διάρκεια της νομοθετικής πρωτοβουλίας έτσι ώστε να λαμβάνεται υπόψη η εδαφική διάσταση, προκειμένου να υπάρξει συγκεκριμένη απάντηση στην οικονομική κρίση, με τον καθορισμό υποεθνικών στόχων ανάλογα με τις διαφορετικές τοπικές ή περιφερειακές καταστάσεις· ευελπιστεί ότι θα συμμετέχουν οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, μέσω της ΕτΠ, στον καθορισμό των στόχων και στην εφαρμογή των στρατηγικών, δεδομένου ότι εναπόκειται σε αυτές να υλοποιήσουν και να εφαρμόσουν το ευρωπαϊκό δίκαιο, προστατεύοντας παράλληλα τις τοπικές ιδιαιτερότητες, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας.

9.

Χαιρετίζει την επέκταση της διαβούλευσης με τους φορείς, τις τοπικές αρχές και τους πολίτες στα νομοπαρασκευαστικά στάδια και κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας· η συμμετοχή τους από τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης των νομοθετικών πρωτοβουλιών μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αποδοχή των τελικών ρυθμίσεων και ευχερέστερη ενσωμάτωση και εφαρμογή από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές.

10.

ελπίζει η Επιτροπή να διακρίνει τα αντιπροσωπευτικά θεσμικά όργανα των περιφερειακών και τοπικών φορέων (insititutional stakeholders) από τους ιδιωτικούς φορείς (private stakeholders), που ως δημοκρατικά εκλεγμένοι φορείς, εκπροσωπούν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, ακόμη και όσων δεν μπορούν ατομικά να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να ενισχυθεί ο διαρθρωμένος διάλογος της Επιτροπής με την Επιτροπή των Περιφερειών καθώς και με εκπροσώπους των περιφερειακών και τοπικών αρχών, ώστε να εξασφαλιστεί ο δημοκρατικός χαρακτήρας της διαδικασίας συμμετοχής στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, με την πεποίθηση ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως βασικοί εκφραστές των συμφερόντων όλων των κοινωνικοοικονομικών κατηγοριών, πρέπει να τύχουν κατά προτεραιότητα της προσοχής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ακόμη και στις διαβουλεύσεις, σε σύγκριση με τις μεγάλες επιχειρήσεις.

11.

Αποτιμά ως ιδιαίτερα θετική τη νέα πλατφόρμα «Lighten the Load — Have your say» και τη δέσμευση της Επιτροπής για διεύρυνση των λειτουργιών και υπηρεσιών της. Επισημαίνει ότι οι ανοικτές ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις ενδέχεται να ευνοούν τις οργανωμένες ομάδες και τους συμμετέχοντες με αυξημένες γνώσεις πληροφορικής, ενώ συχνά λειτουργεί περιοριστικά ως προς το είδος και την έκταση της υποβαλλόμενης πρότασης, και επομένως δεν θα πρέπει να αποκλείονται οι παραδοσιακές μέθοδοι επικοινωνίας με την Επιτροπή εκτός της πλατφόρμας.

12.

Προτείνει την αξιοποίηση εναλλακτικών εργαλείων στοχευμένης διαβούλευσης (συνέδρια, expert panels, εργαστήρια, συναντήσεις με stakeholders), καθώς κατ’ αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η συμμετοχή των άμεσα εμπλεκόμενων μερών, και ενθαρρύνει την Επιτροπή να διευρύνει τη μορφή και τη χρήση τους (εισαγωγή focus ή user groups, test panels κ.λπ.).

13.

Εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι δημόσιες ακροάσεις δεν θα πρέπει να αποτελούν υποκατάστατο, αλλά απλώς ένα συμπλήρωμα στη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 154 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ.

14.

Καθότι η διαβουλευτική διαδικασία είναι ευθέως εξαρτώμενη από την αντιπροσωπευτικότητα των συμμετεχόντων και από την ποιότητα της συνεισφοράς τους, οι πρακτικές διαβούλευσης που χρησιμοποιούνται πρέπει να διευκολύνουν τη συμμετοχή των άμεσα εμπλεκόμενων μερών και τη διάχυση της πληροφόρησης για τη λήψη της απόφασης, ιδίως για νομοθετικές ρυθμίσεις υψηλής τεχνικότητας και έντασης γνώσης.

15.

Επισημαίνει την ανάγκη μετάφρασης τουλάχιστον των βασικών κειμένων σε κάθε στάδιο της διαβούλευσης σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, καθότι αυτό θα διευκολύνει τη συμμετοχή περισσότερων φορέων και πολιτών στη διαδικασία.

16.

Καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς τη χρήση των ομάδων εμπειρογνωμόνων —πότε θα πρέπει να συγκροτούνται, σε ποιους τομείς πολιτικής θα δραστηριοποιούνται, ποιους θα εκπροσωπούν— και κυρίως ως προς τη διαδικασία επιλογής που εφαρμόζει η Επιτροπή για τη συγκρότηση των ομάδων αυτών.

17.

Υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα και με πρόσφατη γνωμοδότηση της ΕτΠ για το REFIT (CIVEX-V-040), υπάρχει περιθώριο βελτίωσης της διαδικασίας διαβούλευσης, μεταξύ άλλων με την παροχή καταλληλότερης ανατροφοδότησης, την καλύτερη ορατότητα της διαδικασίας και την ανάγκη καταβολής μεγαλύτερων προσπαθειών για την ποσοτικοποίηση των αποτελεσμάτων. Καλεί δε την Επιτροπή να λάβει υπόψη της τις υποδείξεις της ΕτΠ κατά τη νέα διαδικασία.

18.

Τονίζει ότι η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των φορέων ή των πολιτών στις διαβουλεύσεις, μέσω των θεσμικών εκπροσώπων τους, όπως η ΕτΠ και η ΕΟΚΕ, που πρέπει να διακρίνονται σαφώς από τους λοιπούς φορείς, θα συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της βελτίωσης της νομοθεσίας, ειδικά μάλιστα λόγω του γεγονότος ότι συχνά τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα και η ανταπόκριση των ανωτέρω συλλογικών οργάνων που έχουν εκτεταμένα δίκτυα είναι ευχερέστερη. Η ενεργός και ουσιαστική συμμετοχή τους στη διαδικασία καλής νομοθέτησης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για ποιοτικό αποτέλεσμα.

19.

Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της εταιρικής σχέσης και της καλύτερης και αποτελεσματικότερης νομοθεσίας, κρίνεται σκόπιμο να καταρτιστεί μια σειρά από επιχειρησιακές κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα πρέπει να εφαρμόζονται κατά την αξιολόγηση της αρχής της επικουρικότητας στο πλαίσιο των νέων νομοθετικών διατάξεων.

20.

Χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής για εκτεταμένους ελέγχους εκτίμησης επιπτώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής της νομοθεσίας.

21.

Προτείνει τη δημοσιοποίηση από την Επιτροπή όλων των εκ των προτέρων εκτιμήσεων επιπτώσεων, ακόμη και για τις πρωτοβουλίες που δεν μετουσιώνονται σε νομοθετικές προτάσεις, χάριν διαφάνειας και ενίσχυσης της λογοδοσίας. Η δημοσίευση των εκ των προτέρων εκτιμήσεων επιπτώσεων στην αρχή του κύκλου πολιτικής θεωρείται θετικό πρώτο βήμα για την παροχή ανατροφοδότησης και την ανάδειξη ζητημάτων επικουρικότητας.

22.

Εκτιμά τη χρησιμότητα των πολύπλευρων εκτιμήσεων επιπτώσεων, που δεν περιορίζονται μόνο στην οικονομική διάσταση, αλλά συμπεριλαμβάνουν επίσης την προστασία του περιβάλλοντος, της φύσης, των καταναλωτών, της υγείας και της εργασίας, όπως και την κοινωνική προστασία και το εργατικό δίκαιο, και επεκτείνονται τόσο στην υπόθεση μη νομοθέτησης όσο και στη διερεύνηση των συνεπειών σε θέματα διασφάλισης των βασικών αρχών της ΕΕ, όπως ο αντίκτυπος στην κοινωνική και εδαφική συνοχή.

23.

Ειδικότερα, για κάθε νέα ή παράγωγη νομοθεσία, επιμένει στην ανάγκη διενέργειας μελέτης εκτίμησης του χωρικού αντικτύπου. Η ΕτΠ, με την τεχνογνωσία της, θα συμβάλει ενεργά σε αυτό, μεταξύ άλλων με τις πλατφόρμες και τα δίκτυά της που αποτελούν ικανό σημείο πρόσβασης για τις περιφερειακές και τοπικές αρχές. Επίσης, ακολουθώντας τη δέσμευση της Επιτροπής για «διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και της βιώσιμης ανάπτυξης της ΕΕ» (1), ζητά να υπάρξει έλεγχος επιπτώσεων στην ανταγωνιστικότητα και στη βιωσιμότητα.

24.

Αν και αναγνωρίζει τη σημασία των ΜΜΕ ως ατμομηχανής για την ανάπτυξη της ΕΕ, λυπάται για την ελλιπή μέριμνα στην εξέταση των επιπτώσεων της νομοθεσίας ειδικά όσον αφορά τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες καλούνται να εφαρμόσουν το μεγαλύτερο ποσοστό της ενωσιακής νομοθεσίας.

25.

Είναι της άποψης ότι ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας πρέπει να συμβαδίζει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο διασφάλισης των αξιών της ΕΕ. Επομένως, εφιστά την προσοχή κατά την εφαρμογή του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT) στην υποχρέωση διατήρησης των υψηλών προτύπων της ΕΕ σε θέματα κοινωνικών, περιβαλλοντικών προτύπων και της επίτευξης του στόχου εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς. Υπενθυμίζει ότι ο στόχος του προγράμματος REFIT δεν είναι η απορρύθμιση αλλά η καλύτερη και αποτελεσματικότερη ρύθμιση μέσω της μείωσης του περιττού διοικητικού βάρους, της καλύτερης διασύνδεσης μέσων και σκοπών και της κατά το δυνατόν συμμετοχής των επηρεαζόμενων μερών στη λήψη αποφάσεων.

26.

Επιμένει πως πρέπει να μειωθεί η ανάθεση της διεξαγωγής εκτιμήσεων επιπτώσεων σε εξωτερικούς συμβούλους, ιδίως σε ζητήματα άμεσου τοπικού και περιφερειακού ενδιαφέροντος. Αντιθέτως, η ΕτΠ και τα αντιπροσωπευτικά όργανα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών είναι σε καλύτερη θέση να παρέχουν μαρτυρίες για την κατάσταση επιτόπου.

27.

Ειδικά σε θέματα ΜΜΕ, τονίζει ότι οι εξαιρέσεις από τον γενικό κανόνα πρέπει να σταθμίζονται προσεκτικά ως προς το όφελος που προκύπτει για τους αποδέκτες έναντι της διασφάλισης του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος και να μην ενέχουν τον κίνδυνο υπονόμευσης των υψηλών επιπέδων προστασίας (των εργαζομένων ή του περιβάλλοντος).

28.

Ζητεί την ανάπτυξη πιο διαρθρωμένης μορφής διαβούλευσης των τοπικών και περιφερειακών εκπροσώπων στο προνομοθετικό στάδιο, στο πνεύμα ενδεχομένως της υφιστάμενης μεθοδολογίας του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου με τη συμμετοχή της Επιτροπής και των κοινωνικών οργανώσεων στον καταρτισμό αυτής της ενωσιακής νομοθεσίας που τις αφορά άμεσα.

29.

Εκτιμά θετικά την ανακοίνωση της Επιτροπής ότι προτίθεται να εξετάσει την απλούστευση των κανονισμών που αφορούν τους τομείς της κοινής γεωργικής πολιτικής και των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, και επαναλαμβάνει την πρότασή της για έλεγχο καταλληλότητας της νομοθεσίας στους σημαίνοντες τομείς για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, όπως ενδεικτικά είναι η πολεοδομική πολιτική, η περιβαλλοντική νομοθεσία, ο τομέας των μεταφορών, καθώς και σε δράσεις μείωσης του διοικητικού φόρτου σε τομείς όπως οι αδειοδοτήσεις και οι εγκρίσεις.

30.

Επισημαίνει ότι το πρόγραμμα REFIT μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της σχέσης κόστους-οφέλους και για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και όχι μόνο για τις επιχειρήσεις, αποδεσμεύοντας ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους και προωθώντας την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

31.

Θεωρεί ότι η νέα επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου με τη διευρυμένη εντολή, λόγω του μόνιμου χαρακτήρα και της σύνθεσής της, ανταποκρίνεται μέχρι ενός βαθμού στις ανησυχίες της ΕτΠ ως προς την αποτελεσματικότητά της και επισημαίνει πως, σεβόμενη παράλληλα την ανεξαρτησία της Επιτροπής ως εκπροσώπου του γενικού συμφέροντος, ιδανικά, η επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου θα μπορούσε να αποτελείται από ανεξάρτητους εξωτερικούς συμβούλους, όπως συμβαίνει με αντίστοιχους οργανισμούς σε ορισμένα κράτη μέλη.

32.

Εμμένει στην ανάγκη τουλάχιστον ένας εκ των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου να έχει εμπειρία σε ζητήματα τοπικής/περιφερειακής διακυβέρνησης και διοίκησης

33.

Χαιρετίζει την απόφαση της Επιτροπής να συμπεριλάβει εκπρόσωπο της ΕτΠ στη νέα πλατφόρμα REFIT, ικανοποιώντας παλαιότερο αίτημα της ΕτΠ. Ωστόσο, επαναλαμβάνει ότι ο θεσμικός ρόλος της ΕτΠ δεν πρέπει να συγχέεται με τον ρόλο των λοιπών ενδιαφερόμενων μερών που μετέχουν στην πλατφόρμα.

34.

Υπενθυμίζει πως οι Συνθήκες αναγνωρίζουν την τοπική και περιφερειακή διάσταση της αρχής της επικουρικότητας και τον ρόλο της ΕτΠ, και ζητεί να συμπεριληφθεί η τελευταία στη νέα διοργανική συμφωνία για καλή νομοθέτηση. Επαναλαμβάνει την ανησυχία της σχετικά με τον βαθμό διαβούλευσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ καθώς και στην ανάγκη έγκαιρης και πλήρους ενημέρωσής τους προκειμένου να εκφραστούν. Ορισμένοι ευρωβουλευτές έχουν ζητήσει ισχυρότερη συμμετοχή της ΕτΠ, με στόχο την αξιοποίηση της πείρας και εμπειρογνωμοσύνης της, από τα πρώτα στάδια της κατάρτισης της νομοθεσίας.

35.

Επιδοκιμάζει τη διαμόρφωση της πλατφόρμας REFIT μέσω διαδικασίας ανοιχτής πρόσκλησης. Παρ’ όλα αυτά, η ΕτΠ ζητεί τη διεύρυνση αυτής της ανοιχτής πρόσκλησης ώστε να επιτρέπεται συγκεκριμένα στους εκπροσώπους ευρωπαϊκών και εθνικών ενώσεων ή τοπικών και περιφερειακών αρχών να δηλώνουν απευθείας συμμετοχή και να εκπροσωπούνται στην πλατφόρμα.

36.

Καλεί τις γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής και τους συννομοθέτες να αναγνωρίσουν τον ρόλο της ΕτΠ ως θεσμικού εταίρου και να εντατικοποιήσουν τη διαβούλευση με αυτήν και με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές κάθε φορά που προβαίνουν σε αξιολόγηση αντικτύπου.

37.

Διαπιστώνει την ανομοιογενή εφαρμογή των διαδικασιών βελτίωσης της νομοθεσίας από τα κράτη μέλη. Αυτό έχει ως συνέπεια την αδυναμία ξεκάθαρης αποτύπωσης των επιπτώσεων της ενωσιακής νομοθεσίας που οφείλονται στον τρόπο υιοθέτησης των ρυθμίσεων έναντι των καθαρά προερχόμενων από την ΕΕ, και τη δυσκολία ολοκληρωμένης παρακολούθησης του κύκλου ζωής των νομοθετημάτων.

38.

Καλεί τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στις παραινέσεις της Επιτροπής για βελτίωση των εφαρμοζόμενων διαδικασιών καλής νομοθέτησης, τόσο σε επίπεδο Συμβουλίου, όσο και στις εθνικές διοικήσεις.

39.

Καλεί τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την εφαρμογή μιας εθνικής διαδικασίας διαβούλευσης της ΕΕ, στην οποία θα συμμετέχουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, ιδίως μέσω των εθνικών τους ενώσεων, εγκαίρως και σε όλα τα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαθέτουν υψηλό επίπεδο τεχνικών γνώσεων, εμπειρογνωσίας και πείρας στην εφαρμογή της νομοθεσίας.

40.

Καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις αιτίες που οδηγούν στην καθυστερημένη ή κακή εφαρμογή από τα κράτη μέλη της ενωσιακής νομοθεσίας και να αναζητήσει λύσεις στο σημαντικό αυτό πρόβλημα, συμπεριλαμβανομένης της τεκμηρίωσης της επιλογής μεταξύ οδηγίας και κανονισμού, και να εντείνει τις προσπάθειές της ενισχύοντας τους μηχανισμούς υποστήριξης, ελέγχου και εφαρμογής.

41.

Τονίζει πως η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο των οδηγιών αποτελεί εθνική διαδικασία, στην οποία τόσο η εθνική όσο και η περιφερειακή και τοπική διοίκηση πρέπει να προσαρμοστούν. Αυτό απαιτεί ικανό χρόνο και περιθώριο ελιγμών. Η ΕτΠ πιστεύει ότι η πρόθεση της Επιτροπής να δημοσιεύει σχέδια εφαρμογής της νομοθεσίας και κατευθυντήριες γραμμές για τις σημαντικές οδηγίες, καθώς και ο έλεγχος όχι μόνο για την τυπική, αλλά και για την ουσιαστική μεταφορά των ρυθμίσεων στο εθνικό δίκαιο, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.

42.

Επισημαίνει ότι η απλή, κατανοητή και εύκολη στην τήρησή της νομοθεσία, που συνοδεύεται από εμπεριστατωμένη μελέτη επιπτώσεων και οδικό χάρτη εφαρμογής, βοηθά στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ενσωμάτωσή της στο εθνικό δίκαιο και στην τήρησή της.

43.

Αναγνωρίζει το δικαίωμα των κρατών να διασφαλίζουν υψηλότερα πρότυπα από αυτά που ορίζει η εκάστοτε ενωσιακή νομοθεσία. Αυτό δεν πρέπει ωστόσο να συγχέεται με την πρακτική του λεγόμενου κανονιστικού υπερθεματισμού, όπου τα κράτη μέλη προσθέτουν επιπλέον νομικές ή διοικητικές απαιτήσεις στη διαδικασία μεταφοράς της ενωσιακής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο. Είναι σημαντικό η κοινή γνώμη να αντιλαμβάνεται ευκρινώς ποιες υποχρεώσεις απορρέουν από την ΕΕ και ποιες είναι αποτέλεσμα νομικού υπερθεματισμού από τα κράτη μέλη, γι’ αυτό η ΕτΠ ζητά από τα κράτη μέλη να επισημαίνουν και να αιτιολογούν με σαφήνεια τυχόν επιπλέον ρυθμίσεις που θεσπίζουν κατά τη μεταφορά της ενωσιακής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο.

44.

Υπενθυμίζει ότι έχουν διατυπωθεί διάφοροι ορισμοί για τον κανονιστικό υπερθεματισμό, από τους θεσμούς (όπως, για παράδειγμα, η ΕτΠ (2) και η Επιτροπή) ή από φορείς. Επαναλαμβάνει την πρότασή της για υιοθέτηση ενιαίου ορισμού, με στόχο την κατοχύρωση της νομικής σαφήνειας κατά τη μεταφορά και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ και τη δυνατότητα συγκριτικής αξιολόγησης μεταξύ των κρατών μελών.

45.

Τονίζει την ανάγκη έγκαιρης, ορθής και ουσιαστικής μεταφοράς της ενωσιακής νομοθεσίας στις εθνικές νομοθεσίες.

46.

Εκφράζει την ικανοποίησή της για τη δέσμευση της Επιτροπής για ενδελεχείς ελέγχους των αρχών της αναλογικότητας και της επικουρικότητας στις νομοθετικές προτάσεις και θυμίζει, σε αυτό το σημείο, ότι ο ρόλος της ΕτΠ και των εθνικών κοινοβουλίων είναι θεσμικά κατοχυρωμένος.

47.

Θυμίζει ότι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις είναι αρμόδιες για τη θέσπιση ορισμένων διατάξεων και νόμων που βασίζονται στην ενωσιακή νομοθεσία, επομένως είναι σημαντικό να υπάρξει μέριμνα ότι η εφαρμογή των νέων νομοθετικών διατάξεων της ΕΕ θα αξιολογείται, ούτως ώστε η εκτέλεση της νέας νομοθεσίας να είναι όσο το δυνατόν απλούστερη και λειτουργικότερη από διοικητική άποψη. Κατ’ αυτό τον τρόπο, θα διασφαλίζεται ότι τα επιμέρους επίπεδα δημόσιας διοίκησης δεν θα προβαίνουν σε μη αναγκαία χρήση πόρων και δεν θα προκύπτουν περιττές δαπάνες κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας.

48.

Διαπιστώνει με λύπη πως η δέσμη για τη βελτίωση της νομοθεσίας δεν μοιάζει να βελτιώνει την αξιολόγηση της αρχής της επικουρικότητας ούτως ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο δημόσιας διοίκησης, σύμφωνα με την εργαλειοθήκη της ΕτΠ για την αξιολόγηση της επικουρικότητας.

49.

Επισημαίνει την αίσθηση μη συμμετοχής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ, που επικρατεί σε πολλά κράτη μέλη. Κατά συνέπεια, τονίζει την ανάγκη συμμετοχής της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, ως εγγύτερων στους πολίτες επιπέδων διακυβέρνησης, στη νομοθετική διαδικασία, καθώς και τη σημασία διαφάνειας, λογοδοσίας και φιλικότητας προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις που πρέπει να διέπει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

50.

Προτείνει την υιοθέτηση και εφαρμογή από όλες τις γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο —κατά το δυνατόν— εναρμονισμένων κανόνων εκτίμησης των επιπτώσεων καθ’ όλα τα στάδια της νομοθεσίας, καθότι αυτό θα συμβάλει στην αλληλοκατανόηση και τη βελτίωση της ποιότητας.

51.

Καλεί τους συννομοθέτες να ανταποκριθούν στην έκκληση της Επιτροπής για γρήγορη υιοθέτηση της νέας διοργανικής συμφωνίας και στη συνέχεια να εφαρμόσουν τις δεσμεύσεις που απορρέουν, έτσι ώστε να καταστεί εφικτή η αναβάθμιση της διαδικασίας καλής νομοθέτησης στο σύνολο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και να προαχθεί η εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας από τους πολίτες.

52.

Τονίζει ότι η στενή συνεργασία με την ΕΟΚΕ στο πλαίσιο της υποεπιτροπής της για τη βελτίωση της νομοθεσίας θα ήταν επωφελής για τον καλύτερο συντονισμό των θέσεων της κοινωνίας των πολιτών και των εκπροσώπων των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

53.

Πιστεύει ότι η απόσυρση νομοθετικών προτάσεων που εκκρεμούν για μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να συνεισφέρει στην εύρυθμη ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, αλλά πρέπει να εφαρμόζεται με προσοχή ώστε να μην αποτελέσει μοχλό πίεσης προς τους συννομοθέτες. Είναι προφανές ότι οι νομοθέτες, ως αρμόδιοι, πρέπει να διαθέτουν εύλογο χρονικό διάστημα και τη γενική δυνατότητα να τοποθετούνται επί των προτάσεων απόσυρσης.

54.

Συμφωνεί με την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο εισαγωγής «ρητρών λήξης ισχύος» σε νομοθετικές πρωτοβουλίες περιορισμένης διάρκειας, υπό τον όρο ότι δεν δημιουργούνται νομικά κενά, και «ρητρών αναθεώρησης» —σε εύλογο χρόνο μετά την έναρξη ισχύος των μέτρων, έτσι ώστε να είναι εφικτή η αποτίμηση— για ήδη εφαρμοζόμενα μέτρα. Η Επιτροπή πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προβούν στην εισαγωγή «ρήτρας λήξης ισχύος» και στην αξιολόγηση της εθνικής νομοθεσίας, ιδίως όταν αυτή δρα ανασταλτικά στην ταχύτερη ενσωμάτωση της ενωσιακής νομοθεσίας.

55.

Παρατηρεί ότι τα αποτελέσματα της νομοθεσίας πρέπει να συζητούνται όχι μόνο στην πρόταση της Επιτροπής αλλά και μετά από ουσιαστικές τροποποιήσεις που επιφέρουν οι συννομοθέτες. Ωστόσο, επισημαίνει ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση της νομοθετικής διαδικασίας και ότι αυτές οι εκτιμήσεις αντικτύπου δεν πρέπει να οδηγούν σε περιορισμό του περιθωρίου ελιγμών που διατίθεται στους συννομοθέτες. Επομένως, δεν υποστηρίζει την ιδέα διεξαγωγής περαιτέρω εκτιμήσεων αντικτύπου κατά την περίοδο μεταξύ της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων και της τελικής ψηφοφορίας.

56.

Διαπιστώνει την απουσία αναφοράς στην αυτορρύθμιση και τη συρρύθμιση, ως πιο ευέλικτες διαδικασίες συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, σε έναν κόσμο μεταβαλλόμενο όπου η νομοθεσία ενδέχεται να έπεται των ρυθμιστικών αναγκών.

57.

Επισημαίνει τη σκοπιμότητα διαφοροποίησης των διαβουλεύσεων και δημιουργίας σταθερών δικτύων διαβούλευσης και παρακολούθησης θεμάτων που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις, καθώς και την αξιοποίηση των συμμετεχόντων στη διαβούλευση και μετά τη θέσπιση της νομοθεσίας, ιδίως κατά τον έλεγχο και την εποπτεία της εφαρμογής.

58.

Επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή προτίθεται να θεσπίσει σαφέστερα κριτήρια σχετικά με το πότε θα πρέπει να χρησιμοποιεί κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις και πότε εκτελεστικές πράξεις. Εξίσου θετικό είναι το γεγονός ότι η Επιτροπή μπορεί να διενεργεί διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη πριν από την υποβολή κάθε κατ’ εξουσιοδότηση πράξης. Καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να εφαρμόσει αυτή την πρακτική σε όλους τους τομείς, και όχι μόνον όταν θεωρεί ότι προσδίδει προστιθέμενη αξία.

59.

Εκφράζει την πεποίθησή της ότι η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για την πλήρη εφαρμογή των προβλέψεων της ανακοίνωσης, παρά την αύξηση του διοικητικού φόρτου και τη δέσμευση ανθρώπινου δυναμικού που ενδέχεται να απαιτηθεί.

60.

Εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να μη δημιουργηθούν περαιτέρω καθυστερήσεις στη νομοθετική παραγωγή λόγω των νέων διαδικασιών καλής νομοθέτησης.

61.

Τονίζει την υποχρέωση για ενημέρωση της κοινής γνώμης στα κράτη μέλη και για προβολή της διαδικασίας διαβούλευσης, με την κινητοποίηση και της τοπικής ή περιφερειακής αυτοδιοίκησης, ούτως ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και η συμμετοχή των πολιτών και των φορέων, και παράλληλα να ενισχυθεί η δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων.

62.

Δεσμεύεται να ενημερώσει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές σχετικά με τη νέα διαδικασία για βελτίωση της νομοθεσίας ώστε να προκύψουν καλύτερα αποτελέσματα, και να συμβάλει στην καλύτερη εφαρμογή της σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/48

1.

υπενθυμίζει ότι η παρούσα γνωμοδότηση αποτελεί ήδη την τρίτη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας που καταρτίζει η ΕτΠ με θέμα την ετήσια διαδικασία προϋπολογισμού της ΕΕ, αφορά δε κυρίως το τμήμα III του σχεδίου προϋπολογισμού της ΕΕ, εξαιρουμένων των διοικητικών δαπανών του τομέα V·

2.

υπογραμμίζει εκ νέου ότι η διαδικασία κατάρτισης του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ —σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας— έχει άμεσες και έμμεσες συνέπειες στους προϋπολογισμούς των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ), ενώ συγχρόνως βοηθά τις εν λόγω αρχές στην εκπλήρωση των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί, καθώς και στην προσαρμογή τους στις νέες επιτόπου προκλήσεις·

3.

αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει ο προϋπολογισμός της ΕΕ στην κινητοποίηση των επενδύσεων, με τις οποίες επιτυγχάνεται αποτέλεσμα μόχλευσης και οι οποίες συμπληρώνουν τις δημόσιες και ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις σε εθνικό και σε υποεθνικό επίπεδο, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, καθώς και της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην ΕΕ·

4.

επισημαίνει ότι σε εποχές δύσκολων οικονομικών συνθηκών και περιορισμένων οικονομικών πόρων η έμφαση θα πρέπει να δίδεται στην καλύτερη διαχείριση των δαπανών και των επιδόσεων του προϋπολογισμού της ΕΕ και όχι στην απορρόφηση και στη συμμόρφωση· επιδοκιμάζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχουν ως στόχο την επικέντρωση στην επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων με υψηλότερη προστιθέμενη αξία για την ΕΕ, μέσω της αποδοτικότερης μόχλευσης των κονδυλίων της ΕΕ και του πολλαπλασιασμού των προσπαθειών απλούστευσης·

5.

επικροτεί το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2016 και τις προτεραιότητές του, οι οποίες συνάδουν με το νέο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομική ανάκαμψη με επενδύσεις στην απασχόληση, στην ανάπτυξη και στις γνώσεις και ταυτόχρονα ανταποκρίνονται στις πρόσφατες εξελίξεις, όπως η μεταναστευτική κρίση και η ασταθής κατάσταση στις γειτονικές χώρες της ΕΕ·

6.

επικρίνει το γεγονός ότι η σημαντική καθυστέρηση που σημειώθηκε ως προς την έναρξη των νέων προγραμμάτων στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2014-2020, λόγω της καθυστερημένης έγκρισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων, θα έχει αρνητικές συνέπειες στην περιοχή δικαιοδοσίας των τοπικών και των περιφερειακών αρχών· προτρέπει το ευρωπαϊκό και το εθνικό θεσμικό επίπεδο να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, από κοινού με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, για την κάλυψη των καθυστερήσεων κατά την εφαρμογή της νέας χρηματοδότησης της ΕΕ·

7.

σημειώνει ότι το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2016 προβλέπει πιστώσεις ύψους 153,5 δισεκατ. ευρώ για αναλήψεις υποχρεώσεων (μείωση 5,3 % σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2015) και 143,5 δισεκατ. ευρώ για πιστώσεις πληρωμών (αύξηση 1,6 % σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2015)·

8.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, ενώ οι αναλήψεις υποχρεώσεων μειώνονται, το επίπεδο των πληρωμών παραμένει σταθερό σε πραγματικούς όρους σε σχέση με το 2015 και περιλαμβάνει πιστώσεις για τη σταδιακή μείωση των συσσωρευμένων εκκρεμών αιτήσεων πληρωμών από την τελευταία δημοσιονομική περίοδο, οι οποίες έφτασαν τα 24,7 δισεκατ. ευρώ στα τέλη του 2014·

9.

επικροτεί την κατάρτιση ενός «σχεδίου πληρωμών» ως αποτέλεσμα μιας κοινής συμφωνίας, εκφράζει ωστόσο την ανησυχία της για το γεγονός ότι οι ελλείψεις πληρωμών θα έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στους δικαιούχους, ιδιαίτερα δε στις ΤΠΑ, που βρίσκονται επί του παρόντος αντιμέτωπες με πολυάριθμες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις· επισημαίνει επίσης ότι η διαφορά ύψους 10 δισεκατ. ευρώ μεταξύ των αναλήψεων υποχρεώσεων και των πληρωμών δεν θα διευθετήσει το διαρθρωτικό πρόβλημα της συσσώρευσης εκκρεμών απαιτήσεων που αναμένονται στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού και επικρίνει την περιορισμένη μέχρι σήμερα συμμετοχή της ΕτΠ στην αναλυτική διαδικασία·

10.

διερωτάται μήπως θα ήταν σκόπιμη η επιβολή τόκων σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμών της Επιτροπής προς τους διαχειριστές έργων·

11.

επισημαίνει την προθυμία της ΕτΠ να συμβάλει στον διάλογο για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ίδιων πόρων της ΕΕ· μια εις βάθος ανανέωση του συστήματος είναι αναπόφευκτη, δεδομένου ότι οι τρέχουσες ελλείψεις του συστήματος δημιουργούν αδιέξοδα στις διαπραγματεύσεις επί του προϋπολογισμού και βρίσκονται στον πυρήνα του ζητήματος των εκκρεμών πληρωμών· η μόνη αξιόπιστη λύση θα ήταν η καθιέρωση ενός πραγματικού μηχανισμού ιδίων πόρων της ΕΕ·

12.

τονίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ έχει άμεσο αντίκτυπο στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, δεδομένου ότι οι τελευταίες είναι οι δικαιούχοι και παράλληλα οι διαχειριστικές αρχές πολλών προγραμμάτων·

13.

επισημαίνει το γεγονός ότι λόγω της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης και της δημοσιονομικής λιτότητας ο ρόλος του προϋπολογισμού της ΕΕ ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο, δεδομένου ότι στηρίζει την εφαρμογή προγραμμάτων και την υλοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδυτικών έργων τα οποία θα ήταν δύσκολο ή ανέφικτο να χρηματοδοτηθούν και τα οποία συμβάλλουν στη διαχείρισή τους·

14.

ζητεί τη συμμετοχή της ΕτΠ στις διοργανικές συνεδριάσεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και τις προοπτικές όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το τρέχον και τα επόμενα έτη, όπως προβλέπεται στο σημείο 36 του παραρτήματος της διοργανικής συμφωνίας για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ)·

15.

υπογραμμίζει ότι εξακολουθεί να υφίσταται υπερβολικά μεγάλο χάσμα μεταξύ των αναλήψεων υποχρεώσεων και του ανώτατου ορίου που έχει καθοριστεί από το ΠΔΠ —όταν μάλιστα έχουν ληφθεί μέτρα λιτότητας και έχουν επιβληθεί σημαντικές περικοπές στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις— για να είναι δυνατή η χρηματοδότηση μέτρων που αποσκοπούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην καταπολέμηση της ανεργίας, στην αντιμετώπιση μεταναστευτικών ζητημάτων ή στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων·

16.

ανησυχεί σοβαρά σχετικά με την ανεπάρκεια του αποθεματικού για απρόβλεπτα που προβλέπεται στον προϋπολογισμό του 2016, ιδίως όσον αφορά το κόστος διαχείρισης της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής κρίσης, το οποίο —βάσει του σχεδίου της Επιτροπής για τη μετεγκατάσταση 1 60  000 αιτούντων άσυλο σε όλες τις χώρες της Ένωσης και την παροχή ενίσχυσης ύψους 6  000 ευρώ ανά υποστηριζόμενο άτομο— εκτιμάται ότι θα ανέλθει τουλάχιστον σε 1 δισεκατ. ευρώ·

17.

τονίζει ότι η οικονομική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στο παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να βελτιωθεί με την προώθηση μιας έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας· ως εκ τούτου, επικροτεί το γεγονός ότι, σε σύγκριση με τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το 2015, το τρέχον σχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει στον τομέα Ια αύξηση κατά 7,8 % των πιστώσεων που προορίζονται για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης·

18.

επαναλαμβάνει τη σύσταση που έχει ήδη διατυπώσει στη γνωμοδότησή της με θέμα το σχέδιο προϋπολογισμού για το έτος 2015 (1) ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ειδική γραμμή του προϋπολογισμού για την παροχή τεχνικής υποστήριξης στη μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιουνίου, καθώς και στη μακροπεριφέρεια των Άλπεων, κατά το παράδειγμα της γραμμής προϋπολογισμού που δημιουργήθηκε για τη μακροπεριφέρεια της Βαλτικής θάλασσας και τη μακροπεριφέρεια του Δούναβη, ύψους 2,5 εκατ. ευρώ για καθεμία, σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και σε πιστώσεις πληρωμών το 2014·

19.

επισημαίνει ότι το σχέδιο προϋπολογισμού περιλαμβάνει νέα στοιχεία σε σύγκριση με τους προηγούμενους προϋπολογισμούς, όπως το ΕΤΣΕ, το συνολικό περιθώριο για αναλήψεις υποχρεώσεων όπως ορίζεται στο άρθρο 14 του ΠΔΠ, το οποίο θεσπίζεται για πρώτη φορά, καθώς και διατάξεις για την εφαρμογή ευελιξίας όσον αφορά τη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών υπό τον τομέα ΙΙΙ·

20.

υπενθυμίζει ότι, όπως και κατά το παρελθόν, το πρόγραμμα COSME εξακολουθεί να είναι το μόνο πρόγραμμα της ΕΕ που εστιάζει ειδικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και στις ΜΜΕ, και εκφράζει την ανησυχία της για τη μείωση των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων στο σχέδιο προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2016 σε σχέση με το 2015·

21.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι μέρος του συνολικού περιθωρίου για αναλήψεις υποχρεώσεων και οι μη αξιοποιηθείσες πιστώσεις θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση του ΕΤΣΕ, καθώς και το ότι οι περικοπές στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και στον χρηματοδοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» έχουν μειωθεί σύμφωνα με τις συστάσεις της ΕτΠ·

22.

φρονεί ότι ένας ενδεχόμενος περιορισμός της στρατηγικής σημασίας έρευνας μπορεί, μακροπρόθεσμα, να έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες· ως εκ τούτου, απορρίπτει την προτεινόμενη μείωση των πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων που προορίζονται για το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020»· εντούτοις, είναι θετικό το γεγονός ότι οι πιστώσεις πληρωμών για το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» προβλέπεται να αυξηθούν κατά 10,45 %·

23.

επαινεί το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός προβλέπει περισσότερες πιστώσεις για την έρευνα αιχμής στους τομείς της επισιτιστικής ασφάλειας, της βιώσιμης γεωργίας και της βιοοικονομίας και της βιώσιμης γεωργίας· επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής με στόχο την εξασφάλιση πρόσθετης χρηματοδότησης για την έρευνα και την καινοτομία μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», με τη συμμετοχή του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα·

24.

σημειώνει ότι πολλές πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις εξακολουθούν να μη διαθέτουν επαρκή ικανότητα χρηματοδότησης της έρευνας, παράμετρος που συνεπάγεται και τη μειωμένη χρήση των διατιθέμενων οικονομικών πόρων·

25.

εκφράζει την ανησυχία της σχετικά με τη μείωση των πιστώσεων αναλήψεων υποχρεώσεων για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» κατά 2,5 % σε σχέση με το 2015· τυχόν περαιτέρω περικοπές στις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων θα δυσχέραιναν την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

26.

τονίζει ότι η εναρμόνιση σε επίπεδο ΕΕ των εσόδων των κρατών μελών της ΕΕ μπορεί να επιτευχθεί χάρη σε ένα ενιαίο δημοσιονομικό μοντέλο, με την αύξηση των επενδύσεων στη διακρατική συνεργασία στους τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης· αφετηρία αυτού του εγχειρήματος θα πρέπει να αποτελέσουν οι απαιτήσεις των επιχειρηματιών στις περιφέρειες, στοιχείο που με τη σειρά του ενισχύει την ανταγωνιστικότητά τους, την περιφερειακή ανάπτυξη και το εισόδημα των πολιτών·

27.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι χρηματοδοτήσεις των προγραμμάτων και των μέτρων που θα πρέπει να υλοποιηθούν εντός του 2016 έχουν εγκριθεί και επιβεβαιωθεί· τα προγράμματα της πολιτικής για τη συνοχή που συγχρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη (ΕΚΤ, ΕΓΤΕ, ΕΤΠΑ και Ταμείο Συνοχής) έχουν εγκριθεί και, επί του παρόντος, λόγω των συσσωρευμένων καθυστερήσεων από τις προηγούμενες περιόδους, χρησιμοποιούνται οι διαθέσιμες πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων· ταυτόχρονα, η ΕτΠ ευελπιστεί ότι η Επιτροπή θα δραστηριοποιηθεί ενεργά, με στόχο να επιτευχθεί η πλήρης αξιοποίηση των εν λόγω προγραμμάτων·

28.

ευελπιστεί ότι θα βελτιωθεί συνολικά η ικανότητα της Επιτροπής να εκτελεί πληρωμές και ότι οι αναγκαίες επενδύσεις θα φτάσουν έγκαιρα στους δικαιούχους τους·

29.

εφιστά την προσοχή στην ανάγκη επιβολής της δημοσιονομικής πειθαρχίας στα κράτη μέλη της ΕΕ και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενθαρρύνει τη χρήση των ΕΔΕΤ για οικονομική ανάκαμψη επικεντρωμένη στις επενδύσεις, στη δημοσιονομική εξυγίανση και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις· σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική συνοχής, ως η βασική επενδυτική πολιτική της ΕΕ που αποσκοπεί στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών μέσω της ενίσχυσης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής·

30.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τηρεί τους κανόνες της όσον αφορά την υποβολή δημοσιονομικών εκθέσεων· τονίζει ότι, επί του παρόντος, οι υποχρεώσεις που ισχύουν για την υποβολή εκθέσεων έχουν διοικητικό χαρακτήρα και είναι χρονοβόρες· ζητεί, ως εκ τούτου, την απλούστευση του συστήματος υποβολής εκθέσεων·

31.

εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι στον τομέα ΙΙ δεν υπάρχουν επαρκείς διαθέσιμοι πόροι για να αντισταθμιστούν οι απώλειες εισοδήματος των αγροτών στα κράτη μέλη της ΕΕ οι οποίες προκλήθηκαν λόγω της μεγάλης πτώσης των τιμών των γεωργικών προϊόντων, ως αποτέλεσμα των χαμηλών τιμών αγοράς, καθώς και εξαιτίας της κατάργησης των ποσοστώσεων γάλακτος, της πανώλης των χοίρων που πλήττει ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και λόγω των ρωσικών κυρώσεων· η ΕτΠ ανησυχεί επίσης για το γεγονός ότι δεν προβλέπεται καμία (άμεση) βοήθεια με στόχο την εκτόνωση τέτοιων καταστάσεων·

32.

εφιστά την προσοχή στις επεξηγηματικές σημειώσεις που συνοδεύουν το σχέδιο προϋπολογισμού, σύμφωνα με τις οποίες μειώθηκαν οι πιστώσεις του τομέα ΙΙ που προορίζονταν για τον μετριασμό των επιπτώσεων των ρωσικών κυρώσεων· συγχρόνως, εκφράζει τη διαφωνία της όσον αφορά τον ισχυρισμό ότι η αγορά προσφέρει θετικές προοπτικές και ότι οι συνθήκες της αγοράς είναι ευνοϊκές·

33.

φρονεί ότι το αποθεματικό που προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και του εγκεκριμένου ανώτατου ορίου (περίπου 1,7 % των αναλήψεων υποχρεώσεων του Ταμείου) δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένο· αναμένεται να καταρτιστούν επιτόπου σχέδια δράσης, στα οποία θα καθορίζεται σε ποια χρονική στιγμή και υπό ποιες συνθήκες θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί αυτό το αποθεματικό (όπως, λόγου χάρη, κατά την εκδήλωση κρίσεων ή για τη δρομολόγηση δράσεων με στόχο την αντιμετώπισή τους)·

34.

εκφράζει τη λύπη της για την ανεπάρκεια των μέσων που προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το αποθεματικό για την αντιμετώπιση της κρίσης στον γεωργικό τομέα, αλλά και για την ανεπαρκή αύξηση των πιστώσεων για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) σε σύγκριση με τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για το 2015·

35.

εκφράζει την ανησυχία της για την εξέλιξη του ποσοστού απορρόφησης των προγραμμάτων 2007-2013 και διερωτάται μήπως οι υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες·

36.

φοβάται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα κράτη μέλη θα προβούν σε ταχεία εκταμίευση των κονδυλίων προκειμένου να μην απολέσουν ποσά που έχουν δεσμευτεί, εντείνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον κίνδυνο για παρατυπίες, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δημοσιονομικές διορθώσεις, καθώς και ότι τα κονδύλια που δεν θα έχουν απορροφηθεί στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού θα οδηγήσουν σε αυτόματη αποδέσμευση·

37.

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως βασικοί δικαιούχοι, θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος όσον αφορά τις παρατυπίες και τις αποδεσμεύσεις, καθώς το χρέος τους θα αυξηθεί·

38.

ζητεί καλύτερο από άποψη ποιότητας δημοσιονομικό σχεδιασμό σε όλα τα επίπεδα, καθώς και την καταβολή προσπαθειών για την αποφυγή του μηχανικού προγραμματισμού των αναλήψεων υποχρεώσεων και των πιστώσεων πληρωμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

39.

υπογραμμίζει τη σημασία των αναλήψεων υποχρεώσεων για το σχέδιο προϋπολογισμού του 2016 και τάσσεται υπέρ της αύξησής τους προκειμένου να υπάρχει ανταπόκριση στις πρόσφατες εξελίξεις, οι οποίες συνεπάγονται νέες, πιο επαχθείς και πιο δαπανηρές προκλήσεις, όπως η μεταναστευτική κρίση και οι νέες προβληματικές καταστάσεις που προκύπτουν στις γειτονικές περιοχές· στηρίζει την εφαρμογή του μέσου ευελιξίας με ενδεδειγμένο τρόπο· εκφράζει ωστόσο την ανησυχία ότι οι προτεινόμενες αυξήσεις μπορεί να αποδειχθούν ανεπαρκείς και ενδεχομένως να χρειαστούν ακόμη περισσότερες πιστώσεις·

40.

θεωρεί ότι, προκειμένου να καταπολεμηθούν τα αίτια της κρίσης, ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2016 πρέπει να αποτελέσει απόδειξη της αποφασιστικότητας της ΕΕ να αναλάβει, σε διεθνές επίπεδο, έναν ενεργότερο και πιο αξιόπιστο ρόλο, ανταποκρινόμενη αποτελεσματικά στα τοπικά, περιφερειακά και παγκόσμια συμφέροντα και υποχρεώσεις·

41.

ζητεί την πιο έγκαιρη κοινοποίηση και επακόλουθη έγκριση των βασικών νομοθετικών προτάσεων για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού (μετά το 2020)· πράγματι, οι καθυστερήσεις στην έγκριση του ΠΔΠ, καθώς και του κανονισμού περί κοινών διατάξεων και άλλων ειδικών κανονισμών που αφορούν τα ΕΔΕΤ, οι οποίοι αποτελούν καρπό παρατεταμένων διαπραγματεύσεων, είχαν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 και συνιστούν έναν από τους βασικούς λόγους αύξησης των εκκρεμών υποχρεώσεων (RAL)· η ΕτΠ θα καταβάλει δραστήριες προσπάθειες για να διευκολύνει την έγκαιρη συζήτηση σχετικά με το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή μετά το 2020 και θα συμβάλει σε εύθετο χρόνο στη συζήτηση σχετικά με αυτό το θέμα·

42.

υπογραμμίζει τη σημασία της ομάδας υψηλού επιπέδου για τους ίδιους πόρους και της «πρώτης έκθεσης αξιολόγησής» της, η οποία προτείνει το ζήτημα των ίδιων πόρων να εξεταστεί από όσο το δυνατόν περισσότερες σκοπιές·

43.

επισημαίνει την προθυμία της Επιτροπής των Περιφερειών να συμβάλει στον διάλογο για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ίδιων πόρων της ΕΕ· η ΕτΠ θεωρεί ότι είναι σημαντική, στο πλαίσιο αυτό, μια θεμελιώδης μεταρρύθμιση του υφιστάμενου συστήματος, δεδομένου ότι οι υπάρχουσες ελλείψεις έχουν ήδη δημιουργήσει προβλήματα στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό και ενδεχομένως να οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερες προκλήσεις, όσον αφορά, για παράδειγμα, τις αρνητικές συνέπειες των εκκρεμών και των καθυστερούμενων πληρωμών στη συγχρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

44.

έχει ξεκινήσει ευκαιρίας δοθείσης μια προκαταρκτική συζήτηση όσον αφορά τον σχεδιασμό δράσεων για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στους τοπικούς και στους περιφερειακούς προϋπολογισμούς και στις οποίες θα συνυπολογίζονται οι μεταβαλλόμενες απαιτήσεις· κατ’ αυτόν τον τρόπο θα ήταν δυνατό να αποφευχθούν τα προβλήματα που ανέκυψαν κατά τις προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού, και ιδίως οι ελλείψεις που παρουσιάστηκαν στις αρχές της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/53

—

υποστηρίζει ένθερμα την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ώστε να διαδραματίσει πλήρως τον ηγετικό της ρόλο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις,

—

την καλεί να επιταχύνει τις προσπάθειές της πριν από το 2020 και την έναρξη ισχύος της νέας συμφωνίας για το κλίμα, κυρίως για την ενεργειακή απόδοση, το τιμολογιακό σήμα του CO2 στην Ευρώπη και την κινητοποίηση της διεθνούς χρηματοδότησης όσον αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες,

—

την παροτρύνει να αυξήσει πριν από το Παρίσι, και όχι αργότερα από το 2016, το επίπεδο της «εθνικά καθορισμένης συνεισφοράς» της (Intended Nationally Determined Contribution — INDC), και θεωρεί ότι η συμφωνία του Παρισιού θα πρέπει να είναι μια δυναμική και βιώσιμη συμφωνία που θα περιλαμβάνει έναν μηχανισμό αξιολόγησης και τακτικής αύξησης (ανά πενταετία) των συνεισφορών των κρατών,

—

την ενθαρρύνει να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο θα τηρήσει τις χρηματοδοτικές δεσμεύσεις που ανέλαβε το 2009 στην Κοπεγχάγη, και να υπερασπιστεί μια δίκαιη προσέγγιση για τη χρηματοδότηση και τη διαφοροποίηση ώστε να υποστηριχτεί η ενεργειακή μετάβαση και η ανθεκτικότητα των πλέον φτωχών ή πλέον ευάλωτων περιοχών του κόσμου,

—

ευελπιστεί σε μια νέα παγκόσμια κλιματική διακυβέρνηση που θα βασίζεται στις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, όπου θα αναγνωρίζεται πλήρως η δράση μη κρατικών φορέων και όπου κάθε επίπεδο διακυβέρνησης θα μπορεί να μεγιστοποιεί τη δράση του για το κλίμα.

1.

Σύμφωνα με την 5η έκθεση αξιολόγησης της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC), και τη συνοπτική έκθεσή της, η ΕτΠ ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός ότι ο κόσμος δεν είναι στη σωστή πορεία για να συγκρατήσει την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 oC. Αναγνωρίζει την επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθούν οι προσπάθειες μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής διαταραχής και να εγκριθεί στο Παρίσι μια συμφωνία ώστε να παραμείνει κάτω από το όριο αυτό.

2.

Κατά συνέπεια, η ΕτΠ καλεί την ΕΕ να στηρίξει ενεργά έναν παγκόσμιο μακροπρόθεσμο στόχο που να ανταποκρίνεται στα ασφαλέστερα σενάρια της IPCC. Πρόκειται για τον στόχο μηδενικών εκπομπών άνθρακα το 2050. Αυτός ο κοινός στόχος θα απηύθυνε ισχυρό μήνυμα προς όλες τις χώρες και όλους τους φορείς, κυρίως στους επενδυτές, προκειμένου η παγκόσμια οικονομία να απομακρυνθεί από τις πηγές ορυκτών καυσίμων.

Η ΕτΠ υπενθυμίζει σχετικά πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει μακροπρόθεσμο στόχο τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου κατά 80 % έως 95 % έως το 2050.

3.

Η ΕτΠ πιστεύει ότι οι πρώτες δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της INDC της είναι προς τη σωστή κατεύθυνση· ωστόσο, την παροτρύνει να προχωρήσει περαιτέρω αποφασίζοντας την αύξηση των υποχρεώσεών της που καθόρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2014. Η ΕΤΠ θεωρεί (2) ότι μια μείωση τουλάχιστον κατά 50 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη είναι και εφικτή και ωφέλιμη για την Ευρώπη. Είναι επίσης δυνατή και επιθυμητή η επίτευξη του στόχου του 40 % τουλάχιστον των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και του 40 % της ενεργειακής απόδοσης. Επιπλέον, η ΕτΠ πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να υποστηρίξει τη συμπερίληψη στη συμφωνία του Παρισιού περιόδων δέσμευσης και πενταετών κύκλων αναθεώρησης, με αρχή το 2025, προκειμένου να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός σε μια μικρότερη φιλοδοξία για μεγάλο χρονικό διάστημα και να λαμβάνονται τακτικά υπόψη οι εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας.

4.

Η ΕτΠ καλεί τα αναπτυγμένα κράτη μέλη ή μη της ΕΕ να αναγγείλουν μια «χρηματοδοτική δέσμη» έως την COP21 προκειμένου να υποστηριχτούν οι προσπάθειες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και μετριασμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ΕΤΠ περιμένει από την ΕΕ έναν χάρτη πορείας για την αύξηση των χρηματοδοτήσεών της, οι οποίες πρέπει να είναι προβλέψιμες, διαφανείς, νέες και προσαυξημένες. Στο έγγραφο αυτό, η ΕΕ θα αναφέρει πώς προτίθεται να τηρήσει τη δέσμευσή της να κινητοποιήσει το μερίδιο που της αναλογεί ύψους 100 δισ. δολαρίων ετησίως μέχρι το 2020. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να υποστηρίξει, στη συμφωνία του Παρισιού, την αρχή νέων οικονομικών υποχρεώσεων για την περίοδο μετά το 2020, που να καθορίζονται κάθε πέντε έτη, με χωριστούς στόχους για την προσαρμογή, που υπήρξε ο φτωχός συγγενής των χρηματοδοτήσεων για το κλίμα.

5.

Η ΕΤΠ επικροτεί επίσης τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η συμφωνία και οι συνοδευτικές αποφάσεις πρέπει να παρέχουν ένα πλαίσιο για ένα ισχυρό σύνολο κανόνων για τη διαφάνεια, και ένα κοινό, ενιαίο σύστημα για την τακτική μέτρηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των επιδόσεων κάθε συμβαλλόμενου μέρους σχετικά με τους στόχους για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ένα τέτοιο πλαίσιο θα αποτελέσει βασικό θεμέλιο μιας ουσιώδους παγκόσμιας συνεργασίας για το κλίμα και είναι αναγκαίο για την προώθηση της εμπιστοσύνης και την πεποίθησης ότι οι δεσμεύσεις τηρούνται. Επίσης, θα είναι το κλειδί για την κατανόηση του επιπέδου μετριασμού που επιτυγχάνεται και για την ενθάρρυνση των φιλοδοξιών. Ως εκ τούτου, είναι προς το συμφέρον όλων.

6.

Η ΕΤΠ επικροτεί τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) που σκοπεύει να συμπεριλάβει την προσαρμογή ως κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας (μαζί με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη χρηματοδότηση). Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί η σαφής σχέση μεταξύ της αύξησης της θερμοκρασίας και της αύξησης των αναγκών προσαρμογής.

Η ΕτΠ επικροτεί επίσης το γεγονός ότι τελικά το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα αποφάσισε να κατανείμει τους πόρους του ισομερώς μεταξύ του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής. Συνιστά στην Επιτροπή να αξιοποιήσει την πρωτοβουλία «Δήμαρχοι για την προσαρμογή» που εγκαινιάστηκε το 2014 στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ως παράδειγμα προς μίμηση από τους διεθνείς εταίρους για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των επιμέρους περιοχών.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και τα μικρά νησιωτικά κράτη είναι τα πλέον ευάλωτα στις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος: η νέα συμφωνία για το κλίμα πρέπει να συμβάλει έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες προσαρμογής τους.

7.

Η ΕΤΠ συνιστά επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση να εντείνει από τώρα τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής (χωρίς να περιμένει την έναρξη ισχύος της συμφωνίας του Παρισιού το 2020) με:

8.

Οι πόλεις και οι περιφέρειες διαδραματίζουν καθοριστικής σημασίας ρόλο στην επίτευξη και ενίσχυση των κλιματικών στόχων των χωρών. Οι πόλεις και οι περιφέρειες είναι οι αρχές που ενεργούν για την κινητικότητα και τις μεταφορές, για τον χωροταξικό και αστικό σχεδιασμό, για την ενέργεια και τις πράσινες υποδομές, είναι οι αδιαμφισβήτητοι φορείς που συμμετέχουν στις παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση της ανθεκτικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

9.

Η ΕτΠ διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι το νέο κλιματικό καθεστώς υπόσχεται να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην αποτελεσματική υλοποίηση των δεσμεύσεων που θα αναληφθούν βάσει του πρωτοκόλλου του Παρισιού. Η Επιτροπή και πολλοί άλλοι φορείς προβάλλουν το ρόλο των πόλεων και των περιφερειών στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ (4) για το κλίμα. Οι εν λόγω φορείς προτείνουν την αναγνώριση από τη νέα συμφωνία της δράσης των πόλεων και των περιφερειών, χωρίς την οποία τα κράτη δεν θα μπορέσουν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Η αξιοπιστία των δεσμεύσεων που ανέλαβαν τα μέρη θα εξαρτηθεί από την πραγματική δέσμευση των πόλεων και περιφερειών, καθώς και της βιομηχανίας ή των επενδυτών.

10.

Η προβολή του Συμφώνου των Δημάρχων, καθώς και η παράταση έως το 2030 και το 2050, είναι απαραίτητη προκειμένου να ενισχυθεί η δυναμική των 6  500 πόλεων και περιφερειών της Ευρώπης που το έχουν υπογράψει και οι οποίες έχουν δεσμευτεί να υπερβούν τους στόχους της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2020.

Η ΕτΠ υποστηρίζει την διεύρυνση του συμφώνου των δημάρχων σε παγκόσμιο επίπεδο και ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει τα απαραίτητα μέσα για τη δυναμική αυτή, ώστε να γίνονται σεβαστές οι τοπικές πραγματικότητες. Η διεύρυνση αυτή πρέπει να πραγματοποιηθεί σε συντονισμό με άλλες διεθνείς και εθνικές πρωτοβουλίες δικτύων των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης όπως το «Compact of Mayors» (Δέσμευση των δημάρχων) και με σεβασμό των πρωτοβουλιών αυτών. Παράλληλα, πρόκειται επίσης για τη μη περιθωριοποίηση των πόλεων που θα αποφασίσουν να δράσουν στον τομέα του κλίματος χωρίς να είναι μέρος του συμφώνου.

11.

Η ΕτΠ καλεί την Επιτροπή να κινητοποιηθεί υπέρ της συνεκτίμησης, στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας, των ποσοτικοποιήσιμων και μετρήσιμων προσπαθειών των πόλεων και των περιφερειών στις εθνικές συνεισφορές (για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, για την εξοικονόμηση ενέργειας και για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να βασιστεί στο έργο της δέσμευσης των κρατών και των περιφερειών, του συμφώνου των δημάρχων και της δέσμευσης των δημάρχων, που περιλαμβάνουν όλες τις σαφείς, ακριβείς και διαφανείς δεσμεύσεις των πόλεων και των περιφερειών στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Η ΕτΠ εκτιμά ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες —ρύθμισης και χρηματοδοτικών μηχανισμών— που θα επιτρέψουν τη βελτιστοποίηση της δράσης των πόλεων και των περιφερειών.

12.

Η ΕτΠ υπενθυμίζει την ανάγκη μιας εθελοντικής και καινοτόμου πολιτικής επενδύσεων σε βιώσιμα έργα, με άξονα το τοπικό επίπεδο —ιδίως στον τομέα της ενέργειας και της προσαρμογής—, πολιτική που να συμπεριλαμβάνει τις πόλεις και τις περιφέρειες στη διαδικασία χορήγησης χρηματοδοτικών πόρων και την ενσωμάτωση έργων μικρότερης κλίμακας στο πλαίσιο του σχεδίου Junker. Συνιστά να διερευνηθεί η ιδέα να αφαιρούνται οι επενδύσεις για το κλίμα από τον υπολογισμό του χρέους «Μάαστριχτ».

13.

Η ΕτΠ συνιστά τη διευκόλυνση της πρόσβασης των πόλεων και των περιφερειών στα κύρια Παγκόσμια Ταμεία για το Κλίμα: το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα, το Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Ταμείο και το Ταμείο Προσαρμογής.

Ειδικότερα, η άμεση πρόσβαση των τοπικών και περιφερειακών αρχών των πλέον ευάλωτων αναπτυσσόμενων χωρών στα παγκόσμια ταμεία για το κλίμα, ιδίως δε στο Πράσινο Ταμείο, θα επιτάχυνε τη δράση των φορέων αυτών για μια κοινή προσέγγιση όσον αφορά το κλίμα και τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας.

14.

Η ΕτΠ προτείνει μια παγκόσμια διακυβέρνηση για το κλίμα που θα επισημοποιεί τις προσπάθειες των πόλεων και των περιφερειών και θα βασίζεται στις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης:

15.

Η ΕτΠ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη διοργάνωση της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής με θέμα «Κλίμα και Εδάφη» στη Λυών, στις 1-2 Ιουλίου, καθώς και της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής των τοπικών κυβερνήσεων για το κλίμα στο Παρίσι στις 4 και 7 Δεκεμβρίου, και σκοπεύει να συμμετάσχει σε αυτήν. Τα γεγονότα αυτά αποτελούν μια ευκαιρία για όλους τους μη κρατικούς φορείς να συνεργαστούν πριν και κατά τη διάρκεια της COP21, και να επαναλάβουν τον ουσιαστικό ρόλο τους, ανακοινώνοντας σημαντικές δεσμεύσεις για την κατάλυση της παγκόσμιας κλιματικής δράσης, ιδιαίτερα της δράσης των κρατών.

16.

Τέλος, η ΕτΠ συνιστά στην ΕΕ να υποστηρίξει την εφαρμογή της απόφασης της COP, σχετικά με ένα πρόγραμμα εργασίας για τη δράση των πόλεων και των περιφερειών για το κλίμα, καθορίζοντας έναν τρόπο λειτουργίας μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών, αφενός, και κρατών μελών, αφετέρου. Εν προκειμένω αναφέρεται το παράδειγμα της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα (CBD) που το 2010 ενέκρινε ένα «σχέδιο δράσης για τις περιφέρειες και τις πόλεις» (5). Το σχέδιο αυτό θα ήταν μια ευέλικτη εφαρμογή της αρχής της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης σε διεθνές επίπεδο.

Η δέσμευση όλων των φορέων, αναγκαία για την επιτυχία της COP21 και την καταπολέμηση σε παγκόσμιο επίπεδο της κλιματικής απορρύθμισης

17.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) αναφέρουν ξεκάθαρα πως, για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης κάτω από 2 oC μέχρι το τέλος του αιώνα, πρέπει όλοι οι παράγοντες να επιταχύνουν από τώρα τις δράσεις τους για τη μείωση των εκπομπών αρχής γενομένης κυρίως από τις χώρες που ευθύνονται για την αλλαγή του κλίματος.

Η νέα πολιτική για το κλίμα πρέπει να βασίζεται στην ευρεία συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών και να εφαρμοστεί από τη βάση. Οι πόλεις και οι περιφέρειες διαδραματίζουν εν προκειμένω καθοριστικό ρόλο για την ενημέρωση, την διαπαιδαγώγηση και την ενοποίηση των πρωτοβουλιών των φορέων.

18.

Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες συζητήσεις για την «Ατζέντα δράσης» που προτείνει η γαλλική και η περουβιανή συμπροεδρία της COP προκειμένου να ενισχυθεί η δράση για το κλίμα όλων των παραγόντων, η ΕτΠ επαναλαμβάνει την επιθυμία της να συμμετέχουν οι πόλεις και οι περιφέρειες στο εν λόγω πρόγραμμα. Η ΕτΠ:

19.

Με αυτό το πνεύμα της συλλογικής κινητοποίησης, η ΕΤΠ σκοπεύει να περάσει συγκλίνοντα μηνύματα με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή που θα δείχνουν πως όλες οι περιφέρειες και οι δήμοι κινητοποιούνται ενόψει της COP21 με την κοινωνία των πολιτών και τις επιχειρήσεις.

20.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ανθρωπότητας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την υγεία και την παγκόσμια οικονομία. Η διάσκεψη του Παρισιού δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά την έναρξη μιας δυναμικής και εξελικτικής διαδικασίας που θα επιτρέψει στη διεθνή κοινότητα να διορθώσει την πορεία της προκειμένου να επανέλθει στην τροχιά για τη διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2 oC. Μια νέα παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι αποτελεί επιτακτική ανάγκη ώστε να καταστεί δυνατή και να ενισχυθεί η δυναμική των φορέων να αντιμετωπίζουν συλλογικά και να ανταποκρίνονται στο ύψος των περιστάσεων.

17.12.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 423/58

1.

υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή της ωκεάνιας ενέργειας στην κάλυψη των μελλοντικών ενεργειακών αναγκών όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και όλου του κόσμου· επιδοκιμάζει τη συμπερίληψή της μεταξύ των πέντε τομέων προτεραιότητας της στρατηγικής για τη γαλάζια ανάπτυξη και πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να εξελιχτεί σε σημαντικό παράγοντα στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας·

2.

επισημαίνει ότι η ωκεάνια ενέργεια, η οποία αποτελεί αξιόπιστη και προβλέψιμη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, είναι σε θέση:

3.

επισημαίνει ότι το γεγονός πως η ωκεάνια ενέργεια περιλαμβάνει τόσες πολλές διαφορετικές τεχνικές σημαίνει ότι θα πρέπει να αναπτυχθεί σε πολλά διαφορετικά επίπεδα και σε διάφορα πλαίσια. Η ΕΕ θα μπορούσε να εξελιχθεί επιτυχώς σε παγκόσμιο παράγοντα στον τομέα αυτό, δεδομένου ότι διαθέτει πολλές παράκτιες περιοχές·

4.

επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό χάρτη πορείας για την ωκεάνια ενέργεια (European Ocean Energy Roadmap — EOER) κατά την περίοδο 2010-2050, εκτιμάται ότι:

5.

αναγνωρίζει ότι ο Ατλαντικός Ωκεανός εμφανίζει το υψηλότερο δυναμικό για την ανάπτυξη της ωκεάνιας ενέργειας, αλλά υπογραμμίζει επίσης τη σημαντική συμβολή που έχουν και άλλες θάλασσες ή θαλάσσιες λεκάνες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Θάλασσας, της Βαλτικής Θάλασσας, της Μάγχης και της Μεσογείου·

6.

αναγνωρίζει το δυναμικό της καθαρής ωκεάνιας ενέργειας για πολυάριθμα νησιά της ΕΕ· η αξιοποίηση αυτής της μορφής ενέργειας θα μπορούσε να συμβάλει στην ενεργειακή αυτάρκεια των νησιών και των απομακρυσμένων θαλάσσιων περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών (3), ενώ παράλληλα προσφέρει τεράστιες δυνατότητες οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης μέσω της δημιουργίας απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο σε αυτές τις κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων ευκαιριών για τους πολλούς μικρούς και μεσαίους λιμένες της ΕΕ·

7.

τονίζει ότι η ανάπτυξη του τομέα της ωκεάνιας ενέργειας παρουσιάζει ενδιαφέρον για το σύνολο της ΕΕ: οι παρεχόμενες ευκαιρίες για επενδύσεις στην έρευνα, στη γνώση, στις δεξιότητες και στην ανάπτυξη, στην κατασκευή και στην εξαγωγή συστατικών εξαρτημάτων, καθώς και στην ανάπτυξη των αλυσίδων εφοδιασμού, δεν περιορίζονται στις παράκτιες ή/και στις νησιωτικές περιοχές·

8.

εξαίρει τη σημασία μιας ολιστικής προσέγγισης για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η ωκεάνια ενέργεια αντιμετωπίζει ορισμένες κοινές προκλήσεις με άλλες υπεράκτιες πηγές ενέργειας όσον αφορά, παραδείγματος χάρη, την πρόσβαση στα δίκτυα, τη διασύνδεση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων·

9.

παρατηρεί ότι υφίστανται διάφορες μορφές ωκεάνιας ενέργειας: παλιρροϊκό εύρος (π.χ. παλιρροϊκές λιμνοθάλασσες), παλιρροϊκό ρεύμα, κυματική ενέργεια, ενέργεια αλατοβαθμίδας και μετατροπή της ωκεάνιας θερμικής ενέργειας (OTEC) (4)·

10.

διαπιστώνει ότι τα στάδια ωριμότητας των τεχνολογιών που σχετίζονται με τις διάφορες μορφές ωκεάνιας ενέργειας ποικίλλουν μεταξύ τους και, με εξαίρεση το παλιρροϊκό εύρος, βρίσκονται όλες τους στο στάδιο της έρευνας και ανάπτυξης και εμπίπτουν κυρίως στο πλαίσιο πιλοτικών έργων μικρής κλίμακας, χωρίς λειτουργία συστοιχιών εμπορικής κλίμακας και άνευ συναίνεσης μέχρι στιγμής σχετικά με τις προτιμώμενες τεχνολογικές συσκευές·

11.

τονίζει, ωστόσο, ότι οι μετατροπείς παλιρροϊκής και κυματικής ενέργειας προσελκύουν διαρκώς αυξανόμενο εμπορικό ενδιαφέρον και ενδέχεται να αποκτήσουν, τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, ολοένα και μεγαλύτερη σημασία καθώς μπορούν να παράγουν ενέργεια σε ευρύ φάσμα τοποθεσιών·

12.

παρατηρεί ότι η ΕΕ κατέχει την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία στην ανάπτυξη του εν λόγω τομέα, με πληθώρα μικρής κλίμακας δραστηριοτήτων σχετικών με την έρευνα και την επίδειξη, με περισσότερες από 500 εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας και με ποσοστό υψηλότερο του 50 % της παγκόσμιας δραστηριότητας στον τομέα της παλιρροϊκής ενέργειας· ορισμένα έργα έχουν επίσης περατωθεί από χρηματοδοτική άποψη (5)·

13.

αναγνωρίζει ότι, σε πολλές περιπτώσεις, η κινητήρια ώθηση για την ανάπτυξη της ωκεάνιας και της θαλάσσιας ενέργειας προέρχεται από το υποεθνικό επίπεδο των κρατών μελών όπως συμβαίνει, παραδείγματος χάρη, στην Κορνουάλη, στη Βρετάνη, στην Aquitaine, στο Pays de la Loire, στην Basse Normandie, στη Χώρα των Βάσκων, στην Κανταβρία, στη Γαλικία, στη Σκωτία, στην Ουαλία, στη Φλάνδρα, στην περιφέρεια Västra Götaland και αλλού·

14.

επισημαίνει, ωστόσο, ότι, παρά το ενδιαφέρον του βιομηχανικού κλάδου και τη δέσμευση αρκετών πολυεθνικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων κοινής ωφελείας του ενεργειακού τομέα για την ανάληψη δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης, η κλίμακα των επενδύσεων δεν έχει ανέλθει στο ίδιο επίπεδο με τις άλλες ανανεώσιμες πηγές και οι αναπτυξιακοί στόχοι που προβλέπονται με ορίζοντα το 2020 δεν έχουν επιτευχθεί·

15.

αναγνωρίζει ότι, χωρίς επαρκή δράση, η ΕΕ κινδυνεύει να χάσει την ηγετική θέση που κατέχει σε παγκόσμια κλίμακα·

16.

υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη του εν λόγω τομέα προϋποθέτει την υπερπήδηση ορισμένων αλληλοσυνδεόμενων εμποδίων τα οποία έχουν ως εξής:

17.

επισημαίνει ότι –παρά το γεγονός ότι οι εν λόγω προκλήσεις πρέπει να τύχουν συλλογικής αντιμετώπισης– οι υφιστάμενες τεχνολογικές και οικονομικές προκλήσεις είναι ιδιαίτερα πιεστικές διότι, χωρίς απόδειξη της ορθότητας της ιδέας και χωρίς αξιόπιστη τεχνολογία, ο συγκεκριμένος τομέας θα δυσκολευτεί να ευδοκιμήσει και να αποδειχθεί βιώσιμος·

18.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι τα αρχικά στάδια μεγάλου μέρους της τεχνολογίας στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος των δοκιμών στον ωκεανό και στις θάλασσες –ιδίως υπό δυσμενείς και απρόβλεπτες συνθήκες– τροχοπεδούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις επενδύσεις ευρείας κλίμακας, παρακωλύοντας έτσι την πρόοδο της τεχνολογικής ανάπτυξης· πρόκειται για πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι ιδιώτες επενδυτές, δεδομένου ότι η απόδειξη της ορθότητας της ιδέας και η επεκτασιμότητα της τεχνολογίας αποτελούν βασικά προαπαιτούμενα τόσο για την πρόσβαση στη χρηματοδότηση όσο και για τη μείωση του μοναδιαίου κόστους·

19.

επαναλαμβάνει τη σημασία των περιβαλλοντικών πτυχών που καθορίζονται στην οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική και την πρόσφατη γνωμοδότησή της για το θέμα αυτό (6)·υποστηρίζει την περαιτέρω έρευνα και την καινοτομία για την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων ωκεάνειας ενέργειας για τον έλεγχο και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, εφόσον η εισαγωγή ενέργειας στη θάλασσα (θόρυβος, φως, θερμότητα και ακτινοβολία) επηρεάζει το θαλάσσιο περιβάλλον και τα θαλάσσια οικοσυστήματα·

20.

αιτείται την άντληση διδαγμάτων από τον τομέα της αιολικής και της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία επιχειρήσεων και ερευνητικών ιδρυμάτων προκειμένου να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη των προσπαθειών και της χρηματοδότησης, καθώς και την προώθηση της τυποποίησης στον εν λόγω τομέα η οποία είναι αναγκαία για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας από πλευράς κόστους·

21.

υποστηρίζει ότι, δεδομένης της κλίμακας των απαιτούμενων επενδύσεων για την αξιοποίηση του δυναμικού του τομέα της ωκεάνιας ενέργειας, η ανάληψη συντονισμένων δράσεων μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης εντός της ΕΕ είναι κεφαλαιώδους σημασίας και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκαινιάσει τη διαδικασία διοργανώνοντας διάσκεψη με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές (ΤΠΑ), τα ερευνητικά ιδρύματα και τα πανεπιστήμια, τις ΜΚΟ, τον αναδυόμενο κλάδο και τους δυνητικούς επενδυτές·

22.

επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προβεί στη σύσταση φόρουμ για την ωκεάνια ενέργεια, επιφορτισμένου με τη δημοσίευση χάρτη πορείας για την ωκεάνια ενέργεια, με σκοπό την καθοδήγηση της ανάπτυξης του εν λόγω τομέα και προτίθεται με τη γνωμοδότησή της να εξασφαλίσει ότι ο οδικός χάρτης λαμβάνει δεόντως υπόψη την ισχυρή τοπική και περιφερειακή διάσταση στην ανάπτυξη αυτού του αναδυόμενου κλάδου·

23.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μετατρέψει το φόρουμ για την ωκεάνια ενέργεια σε κλαδική πλατφόρμα με στόχο να προαχθεί η υλοποίηση των βασικών μέτρων που προτείνονται στον χάρτη πορείας για την ωκεάνια ενέργεια·

24.

ζητά τον καθορισμό στόχων για την ωκεάνια ενέργεια στο επίπεδο της ΕΕ, ως σαφή δήλωση προθέσεων, προκειμένου να παρασχεθεί στους επενδυτές ασφάλεια για την ανάληψη μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων·

25.

τονίζει την ανάγκη συνεκτικής προσέγγισης έναντι του συνόλου των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις θάλασσες και τους ωκεανούς· υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη του τομέα της ωκεάνιας ενέργειας θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για τη χάραξη ναυτιλιακής βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ·

26.

επικροτεί τη διαμόρφωση εθνικών στρατηγικών για τη θαλάσσια και την ωκεάνια ενέργεια εκ μέρους της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας· εκφράζει την ικανοποίησή της για τη συμπερίληψη της ωκεάνιας ενέργειας στα εθνικά σχέδια δράσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας των ακόλουθων οκτώ κρατών μελών: του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας, της Γαλλίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Φινλανδίας, της Ιταλίας και των Κάτω Χωρών, καθώς και σε πρωτοβουλίες άλλων κρατών μελών, όπως η Δανία και η Σουηδία·

27.

προτρέπει τα κράτη μέλη να δώσουν στρατηγική και πολιτική ώθηση στην ανάπτυξη του εν λόγω κλάδου, με την παροχή μεγαλύτερης υποστήριξης σε έργα έρευνας και επίδειξης εντός της επικράτειάς τους· επιπλέον, υπογραμμίζει τη σημασία της παροχής από τα κράτη μέλη σταθερών κανονιστικών πλαισίων και αποδοτικών από πλευράς κόστους προγραμμάτων επιδοτήσεων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σκοπό την προσέλκυση μακροπρόθεσμων επενδυτών·

28.

επαναλαμβάνει το αίτημά της όσον αφορά τη δημιουργία μιας Κοινότητας Γνώσης και Καινοτομίας για τη γαλάζια οικονομία (7), δεδομένου ότι η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η μεταφορά ιδεών από τη θαλάσσια έρευνα στον ιδιωτικό τομέα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη της ωκεάνιας ενέργειας·

29.

υπογραμμίζει ότι απαιτείται να αξιοποιηθούν οι ήδη υφιστάμενες επιτυχημένες πρωτοβουλίες και συμπράξεις (8), να γίνει πλήρης χρήση των γνώσεων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου Ενεργειακών Τεχνολογιών (SET) και του ερευνητικού του πυλώνα –του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού Ενεργειακής Έρευνας– δηλαδή, να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων του σχεδίου SET, του προγράμματος «Έξυπνες πόλεις» και του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» στη διαδικασία χάραξης μιας τοπικής και περιφερειακής ενεργειακής στρατηγικής·

30.

επικροτεί, κατά συνέπεια, τη συμπερίληψη δύο ξεχωριστών προσκλήσεων για τον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας στο πρόγραμμα εργασίας 2016-2017 για τη γαλάζια ανάπτυξη και τη χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών ενέργεια (LCE) του «Ορίζοντα 2020» [LCE 15 «Scaling up in the ocean energy sector to arrays» (Κλιμάκωση των συστοιχιών στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας) και LCE 16 «2nd generation of design tools for ocean energy devices and arrays development and deployment» (2η γενιά εργαλείων σχεδιασμού για την ανάπτυξη και την εγκατάσταση συσκευών και συστοιχιών ωκεάνιας ενέργειας)]·

31.

επισημαίνει ότι χρειάζεται να προβλεφθεί ενδεδειγμένη επαγγελματική κατάρτιση, με μέλημα την απόκτηση των απαιτούμενων δεξιοτήτων για την εγκατάσταση και τη συντήρηση σταθμών παραγωγής ωκεάνιας ενέργειας που εξαρτώνται επί του παρόντος από εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και να ενθαρρυνθούν οι ενδιαφερόμενοι κλάδοι προκειμένου να προβαίνουν σε ανταλλαγή γνώσεων και σε αμοιβαία άντληση διδαγμάτων·

32.

χαιρετίζει την έγκριση, τον Απρίλιο του 2015, της χορήγησης κρατικής ενίσχυσης σε ένα πορτογαλικό καθεστώς στήριξης έργων επίδειξης (με εγκατεστημένη ισχύ 50 MW) για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από τον ωκεανό (κυματική ενέργεια, παλιρροϊκή ενέργεια) και την προώθηση καινοτόμων τεχνολογιών στον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας·

33.

διαπιστώνει ότι πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς περιγράφουν τις κατευθυντήριες γραμμές του 2014 σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια ως ευέλικτο μέσο για την υποστήριξη έργων επίδειξης στον εν λόγω τομέα·

34.

ζητά τη διενέργεια πρόσθετης τεχνικής ανάλυσης από εμπειρογνώμονες του τομέα των κρατικών ενισχύσεων, σε συνεργασία με το φόρουμ για την ωκεάνια ενέργεια προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων επιδεικνύει ευαισθησία έναντι των ιδιαίτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο εν λόγω τομέας και μπορεί να διευκολύνει την πραγματοποίηση σημαντικότατων δημόσιων επενδύσεων, π.χ. σε υποδομές δικτύου και σε προεμπορικά πιλοτικά έργα μεγάλης κλίμακας·

35.

αιτείται τον επαναπροσανατολισμό των μελλοντικών προγραμμάτων χρηματοδότησης της ΕΕ που προάγουν την εδαφική συνεργασία στην περιοχή του Ατλαντικού, συμπεριλαμβανομένου και του διακρατικού προγράμματος για την περιοχή του Ατλαντικού, προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης της ωκεάνιας ενέργειας·

36.

συνιστά να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη δημιουργία μιας μακροπεριφέρειας του Ατλαντικού, εστιασμένης στην ανάπτυξη της ωκεάνιας ενέργειας· η υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης θα μπορούσε να προσφέρει στα πέντε κράτη μέλη και στα έθνη/στις περιφέρειες της εν λόγω περιοχής έναν σαφή άξονα συνεργασίας και να οδηγήσει, ενδεχομένως, σε μια θαλάσσια βιομηχανική στρατηγική για τη μακροπεριφέρεια του Ατλαντικού, συνεκτική και επικεντρωμένη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στη διασύνδεση·

37.

προκρίνει τη διαμόρφωση ενδεδειγμένων και κατάλληλα προσαρμοσμένων στρατηγικών/τεχνολογιών για το σύνολο των διαφόρων θαλασσίων λεκανών, αξιοποιώντας την υφιστάμενη εμπειρία/ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών για περιφέρειες με χαμηλότερο/διαφορετικό δυναμικό θαλάσσιας ενέργειας·

38.

επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής C(2015) 6317 «Προς ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στρατηγικής ενεργειακής τεχνολογίας (ΣΕΤ)» και ειδικότερα τις αναφορές στην ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στην ακτογραμμή του Ατλαντικού όσον αφορά την ωκεάνια ενέργεια, για την επίτευξη περαιτέρω μείωσης του κόστους στην περιοχή·

39.

επισημαίνει ότι η εξασφάλιση ευρείας δημόσιας στήριξης, μεταξύ άλλων και μέσω καινοτόμων συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της ωκεάνιας ενέργειας·

40.

αναγνωρίζει μεν τον ζωτικό ρόλο των υφιστάμενων μηχανισμών στήριξης της ΕΤΕπ (9), υπογραμμίζει εντούτοις την ανάγκη επινόησης νέων και καινοτόμων μέσων στο επίπεδο της ΕΕ, εστιασμένων στη δημιουργία ευνοϊκότερου περιβάλλοντος για την υποστήριξη των επενδύσεων σε πιο «παρακινδυνευμένες» πρωτοποριακές ενεργειακές τεχνολογίες, ιδίως όσον αφορά τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας·

41.

επικροτεί κατά συνέπεια την εγκαινίαση, τον Ιούνιο του 2015, των νέων έργων επίδειξης ενέργειας InnovFin από την ΕΤΕπ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και καλεί τα κράτη μέλη και τους ΟΤΑ να ενθαρρύνουν τη χρήση του νέου αυτού μηχανισμού για τη στήριξη έργων ωκεάνιας ενέργειας·

42.

τονίζει τη σημασία των επενδύσεων σε διασυνδέσεις, ιδιαίτερα μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών τους, της αναβάθμισης των υποδομών μεταφοράς ενέργειας με στόχο τη μεγιστοποίηση της ικανότητάς τους να απορροφούν την παραγόμενη από ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρική ενέργεια, της πραγματοποίησης επενδύσεων σε δίκτυα διανομής, της επέκτασης των δικτύων σε απομακρυσμένες περιοχές, καθώς και της επινόησης και της υλοποίησης λύσεων για ευφυή δίκτυα·

43.

καλεί την ΕΤΕπ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσουν προτεραιότητα στη χρήση του νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) για την υποστήριξη των επενδύσεων στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας, διερευνώντας επίσης τον τρόπο κατά τον οποίο μπορεί το εν λόγω Ταμείο να χρησιμοποιηθεί για την προώθηση της ανάπτυξης δικτύων και της διασύνδεσης·

44.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το αυξανόμενο ενδιαφέρον που επιδεικνύεται στις ανανεώσιμες πηγές θαλάσσιας ενέργειας σε μια σειρά στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης (S3)· χαιρετίζει την εγκαινίαση της ευρωπαϊκής πλατφόρμας έξυπνης εξειδίκευσης στον τομέα της ενέργειας και τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η συμπληρωματικότητά της με το έργο που επιτελεί το φόρουμ για την ωκεάνια ενέργεια·

45.

επιδοκιμάζει τη συμπερίληψη των επενδύσεων σε θαλάσσια ενέργεια ως ζήτημα προτεραιότητας στα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα·

46.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η σχέση μεταξύ της ενεργειακής πολιτικής και της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με την προτεραιότητα που δίδεται στην ωκεάνια ενέργεια στο πλαίσιο των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων για τα ΕΔΕΤ κατά την περίοδο 2014-2020 και να διενεργήσει ανάλυση σχετικά με τις περιφέρειες που δίνουν προτεραιότητα στην ωκεάνια ενέργεια στο πλαίσιο των στρατηγικών S3 τους·

47.

χαιρετίζει την απόφαση που έλαβε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2014 για την ανανέωση του μηχανισμού NER 300 και επισημαίνει ότι εφεξής καθίστανται επιλέξιμα και έργα μικρής κλίμακας (10)·

48.

αιτείται υψηλότερη σταθερή τιμή για τις εκπομπές CO2 και αύξηση των πιστώσεων για τη χρηματοδότηση (καινοτόμων) έργων σχετικών με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος·

49.

επιδοκιμάζει σχέδια όπως το δίκτυο ωκεάνιας ενέργειας ERA-NET, το οποίο αποσκοπεί στον συντονισμό των δραστηριοτήτων των οργανισμών των κρατών μελών και των περιφερειών που είναι επιφορτισμένοι με την υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας στον εν λόγω τομέα, και προσβλέπει στην παροχή στήριξης σε μια πληθώρα έργων σχετικών με την ωκεάνια ενέργεια στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» και άλλων προγραμμάτων, όπως το «Erasmus+»·

50.

επαναλαμβάνει το αίτημά της για την παροχή μεγαλύτερης πολιτικής προτεραιότητας στη δημιουργία συνεργιών μεταξύ των προϋπολογισμών (11) της ΕΕ, των κρατών μελών και του υποεθνικού επιπέδου (των τοπικών και περιφερειακών αρχών), με στόχο την υποστήριξη επενδύσεων κεφαλαιώδους ευρωπαϊκής σημασίας, όπως η ωκεάνια ενέργεια·

51.

υποστηρίζει ότι η ωκεάνια ενέργεια μπορεί να αναπτυχθεί κατά τρόπο ο οποίος να ενισχύει το φυσικό περιβάλλον·

52.

εξαίρει τη σημασία που έχει η διασφάλιση της συμμετοχής των περιφερειακών αρχών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των λοιπών ΜΚΟ στο φόρουμ για την ωκεάνια ενέργεια και σε άλλες στρατηγικές πρωτοβουλίες της ΕΕ και προτρέπει σθεναρά τα κράτη μέλη, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς του κλάδου να ενώσουν πλήρως τις δυνάμεις τους με τους εν λόγω οργανισμούς προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη αυτού του νέου κλάδου, με παράλληλη ελαχιστοποίηση των επιπτώσεών του στο περιβάλλον·

53.

υπογραμμίζει τον απολύτως ζωτικό ρόλο του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ) για την υποστήριξη της ανάπτυξης του κλάδου της ωκεάνιας (και της θαλάσσιας) ενέργειας δεδομένου ότι αποτελεί έναν μηχανισμό ο οποίος συνενώνει τους διάφορους χρήστες των θαλασσών/ωκεανών (τομείς της ενέργειας, των θαλάσσιων μεταφορών, της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας, της αναψυχής και της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος) με μέλημα τη διεξαγωγή διαλόγου, την ανταλλαγή πληροφοριών και τη λήψη συντονισμένων αποφάσεων σχετικά με τη χρήση των θαλάσσιων χώρων, συμβάλλοντας έτσι στην αποτροπή συγκρούσεων μεταξύ των διαφόρων τομέων, στην ανάπτυξη συνεργειών και στον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων στα οικοσυστήματα· προτρέπει τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που συμμετέχουν στην προετοιμασία του ΘΧΣ να εντάξουν στην εν λόγω διαδικασία και την ωκεάνια ενέργεια

54.

δίδει έμφαση στη σημασία της απλοποίησης των διοικητικών διαδικασιών που σχετίζονται με την επίτευξη συναίνεσης και τον σχεδιασμό σε αυτοδιοικητικό και εθνικό επίπεδο, εφιστά δε την προσοχή στις αναγνωρισμένες ορθές πρακτικές που εφαρμόζονται στη Σκωτία, όπου έχουν καθιερωθεί τομεακός προγραμματισμός θαλάσσιων θεμάτων, προγράμματα περιβαλλοντικής έρευνας και στρατηγικής παρακολούθησης, «μονοαπευθυντικός» φορέας συναίνεσης και σχετική καθοδήγηση·

55.

τονίζει τη σημασία της πρόσβασης στα δεδομένα και της ανταλλαγής πληροφοριών για την αποφυγή αλληεπικαλύψεων, τη μείωση του κόστους έναρξης λειτουργίας και την προσέλκυση του ενδιαφέροντος ενός ευρύτερου κοινού με μέλημα την κατανόηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των δυνητικών επιπτώσεων των διαφόρων εξελίξεων στο θαλάσσιο οικοσύστημα·

56.

εμμένει στη σημασία της κατανόησης, της παρακολούθησης και της διερεύνησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της οικολογίας με στόχο τη συγκέντρωση ενός πληρέστερου συνόλου δεδομένων από το ήδη υπάρχον, καθώς και τη διενέργεια εμπεριστατωμένων μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, χρησιμοποιώντας μια οικοσυστημική προσέγγιση για την εξέταση της βιοποικιλότητας που παρατηρείται στις συγκεκριμένες περιοχές και την ποσοτικοποίηση των πιθανών επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον·