24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/1

(1)

Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), η ισότητα αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο της ΣΕΕ, η Ένωση καταπολεμά τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις και προωθεί την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού.

(2)

Σύμφωνα με το άρθρο 10 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεών της, η Ένωση επιδιώκει να καταπολεμήσει κάθε διάκριση λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής.

(3)

Το άρθρο 19 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ παρέχει στο Συμβούλιο τη δυνατότητα ανάληψης κατάλληλης δράσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

(4)

Δυνάμει του άρθρου 21 παράγραφος 1 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας ή ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας.

(5)

Η οδηγία 2000/43/ΕΚ (1) του Συμβουλίου θεσπίζει πλαίσιο για την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής σε ολόκληρη την Ένωση όσον αφορά την απασχόληση και την κατάρτιση, την εκπαίδευση, την κοινωνική προστασία (συμπεριλαμβανόμενων της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης), τις κοινωνικές παροχές και την πρόσβαση σε παρεχόμενα αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης.

(6)

Για τους σκοπούς της παρούσας σύστασης, ο όρος «Ρομά» χρησιμοποιείται, όπως και σε άλλα πολιτικά έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ως γενικός όρος, ο οποίος περικλείει και άλλες ομάδες ανθρώπων που έχουν λίγο έως πολύ παρόμοια πολιτισμικά χαρακτηριστικά, όπως οι Σίντι, οι Ταξιδευτές, οι Καλέ, οι Νομάδες (Gens du voyage), κλπ., είτε είναι μόνιμα εγκατεστημένοι είτε μετακινούμενοι.

(7)

Πολυάριθμοι Ρομά στην Ένωση παραμένουν αντιμέτωποι με την εξαθλίωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις διακρίσεις και εμπόδια ως προς την άσκηση των θεμελιωδών τους δικαιωμάτων, πράγμα που τους καθιστά ευάλωτους στην εκμετάλλευση, παραδείγματος χάριν μέσω της εμπορίας ανθρώπων. Συνεπώς, θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα λήψης αποτελεσματικότερων μέτρων κοινωνικής ένταξης, προσαρμοσμένων στην κατάσταση και τις ανάγκες τους.

(8)

Η κατάσταση των παιδιών Ρομά στην Ένωση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, λόγω μιας πλειάδας παραγόντων που μπορεί να τα καταστήσουν εξαιρετικά ευάλωτα και εκτεθειμένα, μεταξύ άλλων σε επισφαλή υγεία, ανεπαρκή στέγαση, υποσιτισμό, αποκλεισμό, ρατσισμό και βία. Ο κοινωνικός αποκλεισμός των παιδιών Ρομά συνδέεται συχνά με την απουσία πιστοποιητικών γεννήσεων και εγγράφων ταυτότητας, τη χαμηλή συμμετοχή στην προσχολική αγωγή και μέριμνα καθώς και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και τα υψηλά ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Ο κοινωνικός διαχωρισμός αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για την πρόσβαση στην ποιοτική εκπαίδευση. Ορισμένα παιδιά Ρομά γίνονται επίσης θύματα εμπορίας ανθρώπων και εργασιακής εκμετάλλευσης.

(9)

Όσοι Ρομά είναι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στα κράτη μέλη μπορεί επίσης να βρεθούν σε ευάλωτη θέση, ιδίως όταν μοιράζονται τις ίδιες δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης με πολλούς Ρομά πολίτες της Ένωσης, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα με πολλούς μετανάστες που προέρχονται από χώρες εκτός της Ένωσης.

(10)

Στο πλαίσιο της κινητικότητας στο εσωτερικό της Ένωσης, είναι απαραίτητος ο σεβασμός του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της Ένωσης και των προϋποθέσεων άσκησης του δικαιώματος αυτού, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η διάθεση επαρκών πόρων καθώς και η πλήρης ασφαλιστική κάλυψη ασθενείας, σύμφωνα με την οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), ενώ ταυτόχρονα πρέπει να επιδιώκεται η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά και η εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής τους ένταξης τόσο στα κράτη μέλη καταγωγής όσο και στα κράτη μέλη διαμονής τους.

(11)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τα ψηφίσματα της 9ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με την κατάσταση των Ρομά και την ελεύθερη κυκλοφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της 9ης Μαρτίου 2011 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ένταξη των Ρομά, κάλεσε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενεργοποιήσουν υφιστάμενες στρατηγικές και μέσα της ΕΕ με σκοπό να διασφαλιστεί η κοινωνικοοικονομική ένταξη των Ρομά.

(12)

Η Επιτροπή με την ανακοίνωση της 5ης Απριλίου 2011 με τίτλο «Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020», παρότρυνε τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν ή να αναπτύξουν περαιτέρω μια συνολική προσέγγιση και να εγκρίνουν ορισμένους στόχους στην εκπαίδευση, την απασχόληση, την υγειονομική περίθαλψη και τη στέγαση με σκοπό να επιταχυνθεί η ένταξη των Ρομά.

(13)

Στις 19 Μαΐου 2011, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα με τίτλο «Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020», αποτυπώνοντας τη δέσμευση των κρατών μελών να προωθήσουν την κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά.

(14)

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης και 24ης Ιουνίου 2011 ζήτησε την ταχεία εφαρμογή των συμπερασμάτων του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 2011, ιδίως όσον αφορά την κατάρτιση, την επικαιροποίηση ή την ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών των κρατών μελών για την ένταξη των Ρομά ή ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών κοινωνικής ένταξης με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης των Ρομά.

(15)

Η Επιτροπή στην ανακοίνωση της 21ης Μαΐου 2012 με τίτλο «Εθνικές στρατηγικές για την ένταξη των Ρομά: ένα πρώτο βήμα προς την εφαρμογή του πλαισίου της ΕΕ», εξέθεσε τα αποτελέσματα μιας πρώτης αξιολόγησης όλων των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά και ολοκληρωμένων μέτρων πολιτικής, και κάλεσε τα κράτη μέλη να εξετάσουν ορισμένες τροποποιήσεις με σκοπό την επίτευξη προόδου.

(16)

Η Επιτροπή ενίσχυσε το διάλογο με τα κράτη μέλη σχετικά με την ένταξη των Ρομά, ιδίως με τη σύσταση, τον Οκτώβριο του 2012, του δικτύου εθνικών σημείων επαφής για την ένταξη των Ρομά, προκειμένου να συζητηθούν λύσεις προς αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίστηκαν. Το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο του 2012, μια ομάδα εθνικών σημείων επαφής για την ένταξη των Ρομά συζήτησε περαιτέρω τρόπους ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των μέτρων για την επίτευξη της ένταξης των Ρομά στα κράτη μέλη. Ακολούθως, η εν λόγω ομάδα υπέβαλε σχετική έκθεση στο δίκτυο των σημείων επαφής για την ένταξη των Ρομά.

(17)

Η Επιτροπή με την ανακοίνωση της 26ης Ιουνίου 2013 με τίτλο «Βήματα προόδου στην υλοποίηση των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά», υπογράμμισε την ανάγκη περαιτέρω δράσης προκειμένου να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχή εφαρμογή μέτρων με σκοπό τη βελτίωση της ένταξης των Ρομά το συντομότερο δυνατό.

(18)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020: μια στρατηγική για έξυπνη, βιώσιμη και συμμετοχική ανάπτυξη (στρατηγική ‘Ευρώπη 2020’)» έδωσε νέα ώθηση στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού θέτοντας κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους για τη μείωση του αριθμού των ατόμων που αντιμετωπίζουν την απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και του ποσοστού πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, καθώς και για τη βελτίωση των σχολικών επιδόσεων και των ποσοστών απασχόλησης. Υπό το πρίσμα αυτό, η ένταξη των Ρομά αποτελεί ουσιαστικό μέρος των συγκλινουσών προσπαθειών που καταβάλλουν η Ένωση και τα κράτη μέλη της. Σύμφωνα με την ισχύουσα διακυβέρνηση του ευρωπαϊκού εξαμήνου προέχει η υλοποίηση σχετικών ειδικών ανά χώρα συστάσεων, ενώ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου που εγκρίθηκαν στις 20 Ιουνίου 2013 με τίτλο «Στοχεύοντας στις κοινωνικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και τη συνοχή» παρέχουν περαιτέρω καθοδήγηση στις προσπάθειες εξασφάλισης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.

(19)

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων και των αδυναμιών που εντοπίστηκαν, πρέπει να βελτιωθεί και να τεθεί υπό παρακολούθηση η αποτελεσματικότητα των μέτρων ένταξης των Ρομά. Αυτό θα πρέπει να γίνει με πλήρη σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας και της πρωταρχικής ευθύνης των κρατών μελών στον τομέα αυτό, λαμβανομένου υπόψη ότι η συλλογή δεδομένων με βάση την εθνοτική καταγωγή δύναται να αποτελέσει ευαίσθητο ζήτημα και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιλέξουν τις δικές τους μεθόδους παρακολούθησης καθώς και κατάλληλες μεθόδους συλλογής δεδομένων, όπως και πιθανούς δείκτες.

(20)

Η παρούσα σύσταση αποσκοπεί να βρει έρεισμα στις διάφορες συστάσεις που έχουν προηγουμένως εκδοθεί στα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και στις ανακοινώσεις της Επιτροπής, σχετικά με την ένταξη των Ρομά. Έχει δε ως στόχο να συμπληρώσει την υφιστάμενη νομοθεσία της Ένωσης κατά των διακρίσεων συμβάλλοντας κατά τον τρόπο αυτό στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή και επιβολή της.

(21)

Η παρούσα σύσταση δεν πραγματεύεται τη διαφορετική μεταχείριση λόγω εθνικότητας και δεν θίγει διατάξεις και όρους που αφορούν το νομικό καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών και απάτριδων που βρίσκονται στο έδαφος των κρατών μελών δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας της Ένωσης, ή τις έννομες συνέπειες του καθεστώτος αυτού.

(22)

Στον κανονισμό (EE) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), καλούνται τα κράτη μέλη να καθορίσουν, εφόσον ενδείκνυται, ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των γεωγραφικών περιοχών που πλήττονται περισσότερο από τη φτώχεια ή στοχευμένων ομάδων που αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο διακρίσεων ή κοινωνικού αποκλεισμού, με ειδική μέριμνα για τις περιθωριοποιημένες κοινότητες. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1304/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, περιλαμβάνει, υπό το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), μια επενδυτική προτεραιότητα εστιασμένη στην κοινωνικοοικονομική ένταξη των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων όπως οι Ρομά δια των οποίων συμπληρώνονται τα άλλα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (5).

1.1.

Αποσκοπώντας στην προώθηση της πλήρους ισότητας των Ρομά στην πράξη, να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα πολιτικής για την εξασφάλιση της ίσης μεταχείρισής τους και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, συμπεριλαμβανομένης της ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση, την απασχόληση, την υγειονομική περίθαλψη και τη στέγαση. Ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί είτε μέσω οριζόντιων ή στοχευμένων μέτρων καθώς επίσης και μέσω ειδικών μέτρων πρόληψης ή αντιστάθμισης των μειονεκτημάτων, είτε με συνδυασμό των δύο, αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στη διάσταση των φύλων.

1.2.

Να εγκρίνουν μέτρα τα οποία μπορούν να βασιστούν σε κοινωνικοοικονομικούς δείκτες, όπως η υψηλή μακροχρόνια ανεργία, τα επίπεδα των εκπαιδευτικών επιδόσεων και των υγειονομικών παραμέτρων, ή μπορούν να εστιαστούν σε γεωγραφικές περιοχές στα όρια της περιθωριοποίησης ή/και του κοινωνικού διαχωρισμού.

1.3.

Να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα που θα διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση και την πλήρη πρόσβαση των αγοριών και των κοριτσιών Ρομά σε ποιοτική γενική εκπαίδευση και θα εξασφαλίζουν ότι όλοι οι μαθητές Ρομά ολοκληρώνουν τουλάχιστον την υποχρεωτική εκπαίδευση (6). Ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη λήψη μέτρων όπως:

1.4.

Να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα που θα διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση των Ρομά όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τις ευκαιρίες απασχόλησης. Ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη λήψη μέτρων όπως:

1.5.

Να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα που θα διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση των Ρομά όσον αφορά την πρόσβαση σε καθολικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης (8) με βάση γενικά κριτήρια επιλεξιμότητας. Ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη λήψη μέτρων όπως:

1.6.

Να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα που θα διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση των Ρομά όσον αφορά την πρόσβαση στη στέγαση. Ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη λήψη μέτρων όπως:

1.7.

Όπου ενδείκνυται, πρέπει να εξασφαλίζεται ότι οι αιτήσεις των τοπικών αρχών για σχέδια αστικής ανάπλασης περιλαμβάνουν ολοκληρωμένες στεγαστικές παρεμβάσεις υπέρ των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.

1.8.

Να προωθήσουν την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των κοινοτήτων ή/και ολοκληρωμένες εδαφικές επενδύσεις με την υποστήριξη των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων.

1.9.

Να παράσχουν επαρκή χρηματοδότηση για την εφαρμογή και παρακολούθηση των αντίστοιχων εθνικών και τοπικών στρατηγικών και σχεδίων δράσης από κάθε διαθέσιμη πηγή χρηματοδότησης (τοπική, εθνική, ενωσιακή και διεθνή) για την επίτευξη του στόχου της ένταξης των Ρομά μέσω οριζόντιων ή στοχευμένων μέτρων.

1.10.

Η προώθηση της κοινωνικής ένταξης και η καταπολέμηση της φτώχειας και των διακρίσεων, καθώς και μεταξύ άλλων η κοινωνικοοικονομική ένταξη περιθωριοποιημένων κοινοτήτων όπως οι Ρομά, θα πρέπει να διευκολυνθούν με τη διάθεση σε κάθε κράτος μέλος τουλάχιστον του 20% των συνολικών πόρων του ΕΚΤ για επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο όπως προβλέπεται στα άρθρα 3 και 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1304/2013.

1.11.

Να λάβουν κατάλληλα μέτρα, αναλόγως του μεγέθους και της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των κοινοτήτων Ρομά και του χάσματος μεταξύ των πληθυσμών Ρομά και μη Ρομά καθώς και των προκλήσεων που επισημάνθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για ορισμένα κράτη μέλη, προκειμένου να περιληφθεί η ένταξη των Ρομά μεταξύ των προτεραιοτήτων στο πλαίσιο των συμφωνιών σύμπραξης για τη χρησιμοποίηση των Ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων (9) κατά το διάστημα 2014-2020.

1.12.

Να βελτιώσουν τις οικείες ικανότητες διαχείρισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης, στηριζόμενα στην τεχνική αρωγή των Ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων και να διευκολύνουν τη χρησιμοποίηση των εθνικών και ενωσιακών ταμείων προς ενίσχυση της ανάπτυξης ικανοτήτων των τοπικών αρχών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίηση των προγραμμάτων.

1.13.

Να κατανείμουν τη δημόσια χρηματοδότηση όσον αφορά την υλοποίηση εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά ή ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων πολιτικής αναλόγως των ειδικών αναγκών των Ρομά ή των γεωγραφικών περιοχών που πλήττονται περισσότερο από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, και να συνεκτιμήσουν τη διάσταση των φύλων.

2.1.

Να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική έμπρακτη εφαρμογή της οδηγίας 2000/43/ΕΚ, λαμβάνοντας ειδικότερα μέριμνα ώστε οι οικείοι εθνικοί, περιφερειακοί και τοπικοί διοικητικοί κανονισμοί να μην εισάγουν διακρίσεις ούτε να οδηγούν σε πρακτικές κοινωνικού διαχωρισμού. Η συναφής νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θα πρέπει να χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για τη συμμόρφωση των διατάξεων ή πρακτικών με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο αυτό.

2.2.

Να εφαρμόσουν, όπου ενδείκνυται, μέτρα εξάλειψης του κοινωνικού διαχωρισμού των Ρομά σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Οι πολιτικές και τα μέτρα για την καταπολέμηση του κοινωνικού διαχωρισμού θα πρέπει να συνοδεύονται από κατάλληλα προγράμματα κατάρτισης και ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης και ενημέρωσης σχετικά με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που θα απευθύνονται σε τοπικούς δημόσιους υπαλλήλους και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών καθώς και στους ίδιους τους Ρομά.

2.3.

Να μεριμνήσουν ώστε, σε περίπτωση αναγκαστικών εξώσεων, να γίνονται πλήρως σεβαστές η νομοθεσία της Ένωσης καθώς και άλλες διεθνείς υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

2.4.

Να εφαρμόσουν μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων και των προκαταλήψεων κατά των Ρομά, ενίοτε αναφερόμενα ως μέτρα απαγόρευσης των διακρίσεων κατά Αθίγγανων, σε κάθε κοινωνικό τομέα. Μεταξύ των μέτρων αυτών θα μπορούσαν να περιληφθούν τα ακόλουθα:

2.5.

Να καταπολεμήσουν κάθε μορφή διακρίσεων καθώς και τις πολύμορφες διακρίσεις κατά των παιδιών και των γυναικών Ρομά, και να αντιμετωπίσουν τα φαινόμενα βίας περιλαμβανομένης της οικογενειακής βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών, την εμπορία ανθρώπων, τους γάμους ανηλίκων και τους καταναγκαστικούς γάμους, και την επαιτεία με εμπλοκή παιδιών, ιδίως μέσω της επιβολής του νόμου. Για το σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή στις σχετικές εργασίες όλων των αρμόδιων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων αρχών, της κοινωνίας των πολιτών και των κοινοτήτων Ρομά. Υπό το πρίσμα αυτό, ενθαρρύνεται η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών σε καταστάσεις που έχουν διασυνοριακή διάσταση.

2.6.

Να καταπολεμήσουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό που πλήττουν τους μειονεκτούντες, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά, με επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο και με πολιτικές κοινωνικής συνοχής. Ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη λήψη μέτρων όπως:

2.7.

Να εξετάσουν το ενδεχόμενο, αναλόγως του μεγέθους και της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης του οικείου πληθυσμού Ρομά, να αναγάγουν την ένταξη των Ρομά σε σημαντικό κεφάλαιο των οικείων εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων ή των αντίστοιχων εθνικών κοινωνικών εκθέσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

2.8.

Να στηρίξουν την ενεργό ανάμειξη των Ρομά στα κοινά, μέσω της ενίσχυσης της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής συμμετοχής τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι, μεταξύ άλλων και σε τοπικό επίπεδο, δεδομένου ότι η ενεργός ανάμειξη και συμμετοχή των ίδιων των Ρομά, όπως και των αντιπροσώπων και των οργανώσεών τους, είναι καίριας σημασίας για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους, αλλά και για την προώθηση της κοινωνικής τους ένταξης.

2.9.

Να προωθήσουν, όταν ενδείκνυται αναλόγως των τοπικών προσεγγίσεων έναντι της ένταξης, την κατάρτιση και απασχόληση εξειδικευμένων μεσολαβητών για τους Ρομά προκειμένου να χρησιμοποιηθεί η διαμεσολάβηση ως ένα από τα μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν οι Ρομά από άποψη πρόσβασης στην ποιοτική εκπαίδευση, την απασχόληση, την υγειονομική περίθαλψη και τη στέγαση.

2.10.

Να προβούν σε δραστηριότητες ενημέρωσης προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν περαιτέρω τους Ρομά σχετικά με τα δικαιώματα (ιδίως όσον αφορά τις διακρίσεις και τις δυνατότητες προσφυγής) και τις υποχρεώσεις τους ως πολιτών.

3.1.

Να ενθαρρύνουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, με σεβασμό των αρμοδιοτήτων τους, στην ανάπτυξη τοπικών σχεδίων δράσης ή στρατηγικών ή δέσμης τοπικών μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών κοινωνικής ένταξης, που θα μπορούν να περιλαμβάνουν βασικές γραμμές, σημεία αναφοράς και μετρήσιμους στόχους για την ένταξη των Ρομά καθώς και να εξασφαλίζουν κατάλληλη χρηματοδότηση.

3.2.

Να καλέσουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και την τοπική κοινωνία των πολιτών να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη, την υλοποίηση και την παρακολούθηση των οικείων εθνικών στρατηγικών ή ολοκληρωμένων μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών κοινωνικής ένταξης. Οι ενδιαφερόμενοι εκπρόσωποι και φορείς θα πρέπει να συμμετέχουν στις συμφωνίες σύμπραξης και στα επιχειρησιακά προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία. Οι κεντρικές και οι τοπικές αρχές θα πρέπει να συμβάλουν στην υλοποίηση των στρατηγικών.

Για το σκοπό αυτόν, να στηρίξουν τις δημόσιες τοπικές αρχές για τη διευκόλυνση της υλοποίησης μέτρων πολιτικής σε τοπικό επίπεδο.

3.3.

Να επιδιώξουν την υιοθέτηση σε τοπικό επίπεδο ολοκληρωμένης προσέγγισης όσον αφορά οικογένειες με καταγωγή Ρομά που αντιμετωπίζουν πλειάδα προβλημάτων όπως η μη ολοκλήρωση της σχολικής εκπαίδευσης, χρέη, φτώχεια και επισφαλής υγεία. Για το σκοπό αυτόν, θα μπορούσε να ενισχυθεί η ικανότητα των τοπικών αρχών, με σεβασμό της κατανομής αρμοδιοτήτων στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεργαστούν αποτελεσματικά με τις ενδιαφερόμενες οικογένειες αλλά και με άλλους φορείς, όπως εκπαιδευτικά ιδρύματα, οργανισμοί μέριμνας νέων, αστυνομία, οργανισμοί δημόσιας υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, οργανισμοί εστίας, κλπ.

3.4.

Να παρακολουθήσουν και να αξιολογήσουν δεόντως την αποτελεσματικότητα των αντίστοιχων εθνικών στρατηγικών ή των ολοκληρωμένων μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών κοινωνικής ένταξης. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της λήψης μέτρων όπως ο καθορισμός γραμμών βάσης και μετρήσιμων στόχων ή μέσω της συλλογής ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων σχετικά με τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο των προαναφερόμενων στρατηγικών ή μέτρων, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία και τη νομοθεσία της Ένωσης, ιδίως από απόψεως προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

3.5.

Να αξιοποιήσουν σχετικούς βασικούς δείκτες ή μεθόδους εμπειρικής κοινωνικής έρευνας ή συλλογής δεδομένων για την παρακολούθηση και τη μέτρηση της προόδου σε τακτική βάση, ιδίως σε τοπικό επίπεδο, πράγμα που θα επιτρέψει την αποτελεσματική υποβολή εκθέσεων σχετικά με την κατάσταση των Ρομά στα κράτη μέλη με την προαιρετική συνδρομή του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.6.

Να στηρίξουν το έργο και τη θεσμική ικανότητα των οργάνων για την προώθηση της ίσης μεταχείρισης, με την εξασφάλιση κατάλληλων πόρων που θα τους επιτρέψουν να παράσχουν αποτελεσματική νομική και δικαστική συνδρομή και προστασία στους Ρομά που είναι θύματα διακρίσεων.

3.7.

Να προωθήσουν τη διεξαγωγή τακτικού διαλόγου μεταξύ των εθνικών σημείων επαφής για την ένταξη των Ρομά και των εθνικών οργάνων για την προώθηση της ίσης μεταχείρισης.

3.8.

Να παράσχουν στα εθνικά σημεία επαφής για την ένταξη των Ρομά την προσήκουσα εντολή καθώς και κατάλληλους για το ρόλο τους πόρους, ώστε να μπορούν να συντονίσουν αποτελεσματικά τη διατομεακή παρακολούθηση των πολιτικών ένταξης των Ρομά με στόχο την εφαρμογή τους, με σεβασμό της κατανομής αρμοδιοτήτων στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους.

3.9.

Να περιλάβουν τα εθνικά σημεία επαφής για την ένταξη των Ρομά στο πλαίσιο των διαδικασιών λήψης αποφάσεων που αφορούν την ανάπτυξη, τη χρηματοδότηση και την υλοποίηση των σχετικών πολιτικών. Τα εθνικά σημεία επαφής για την ένταξη των Ρομά θα πρέπει να διευκολύνουν τη συμμετοχή και την ανάμειξη της κοινωνίας των πολιτών Ρομά στην υλοποίηση των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά και των τοπικών σχεδίων δράσης.

3.10.

Να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και την ενεργό συμμετοχή σε διακρατικές μορφές συνεργασίας σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, μέσω πρωτοβουλιών πολιτικής, και ιδίως σε προγράμματα και διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες, προκειμένου:

3.11.

Η αναφερόμενη στο σημείο 3.10 διακρατική συνεργασία θα πρέπει να συμπληρώνει τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά και των ολοκληρωμένων μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών κοινωνικής ένταξης και τυχόν υφιστάμενων συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, όπως η Στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη και άλλων διεθνών οργανισμών όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

4.1.

Να γνωστοποιήσουν στην Επιτροπή τυχόν μέτρα που λαμβάνονται κατ’ εφαρμογή της παρούσας σύστασης έως 1ης Ιανουαρίου 2016.

4.2.

Ακολούθως, να γνωστοποιούν στην Επιτροπή τυχόν νέα μέτρα που λαμβάνονται σε ετήσια βάση στο τέλος κάθε έτους, καθώς και στοιχεία σχετικά με την επιτελεσθείσα πρόοδο ως προς την υλοποίηση των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά ή της ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών κοινωνικής ένταξης.

5.1.

Να μεριμνήσει ώστε τα στοιχεία που παρέχουν τα κράτη μέλη να χρησιμεύσουν ως βάση για την εκπόνηση των ετήσιων εκθέσεών της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την υλοποίηση των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά, και ως συμβολή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», με τη διατύπωση ειδικών ανά χώρα συστάσεων.

5.2.

Σε αυτή τη βάση, να παρακολουθεί στενά την κατάσταση και να αξιολογήσει, έως 1ης Ιανουαρίου 2019, εάν είναι σκόπιμο να αναθεωρηθεί και να επικαιροποιηθεί η παρούσα σύσταση.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/8

(1)

Σκοπός της παρούσας σύστασης είναι να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα δικονομικά δικαιώματα όλων των υπόπτων ή των κατηγορουμένων που δεν είναι σε θέση να κατανοούν και να συμμετέχουν ουσιαστικά σε ποινικές διαδικασίες λόγω ηλικίας, διανοητικής ή σωματικής κατάστασης ή αναπηρίας («ευάλωτα πρόσωπα»).

(2)

Με τη θέσπιση ελάχιστων κανόνων για την προστασία των δικονομικών δικαιωμάτων των υπόπτων ή των κατηγορουμένων, η παρούσα σύσταση θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των κρατών μελών στα συστήματα ποινικής δικαιοσύνης των άλλων κρατών μελών και, με τον τρόπο αυτό, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της αμοιβαίας αναγνώρισης των αποφάσεων σε ποινικές υποθέσεις.

(3)

Το πρόγραμμα της Στοκχόλμης (1) έδωσε μεγάλη έμφαση στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των προσώπων σε ποινικές διαδικασίες. Στο σημείο 2.4, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις που θα καθορίζουν μια σταδιακή προσέγγιση (2) στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των υπόπτων ή των κατηγορουμένων.

(4)

Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί τρία μέτρα, και συγκεκριμένα η οδηγία 2010/64/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), η οδηγία 2012/13/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και η οδηγία 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5).

(5)

Στην παρούσα σύσταση, οι αναφορές σε υπόπτους ή κατηγορουμένους που στερούνται της ελευθερίας τους θα πρέπει να θεωρείται ότι αφορούν όλες τις περιπτώσεις στις οποίες ένας ύποπτος ή κατηγορούμενος στερείται κατά τη διάρκεια ποινικής διαδικασίας της ελευθερίας του υπό την έννοια του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της ΕΣΔΑ, όπως ερμηνεύεται στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

(6)

Είναι σημαντικό να προσδιορίζεται ταχέως και να αναγνωρίζεται ότι ένας ύποπτος ή κατηγορούμενος σε ποινική διαδικασία είναι ευάλωτο πρόσωπο. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να πραγματοποιείται από τους αστυνομικούς, τις αρχές επιβολής του νόμου ή τις δικαστικές αρχές μια αρχική εκτίμηση. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν από ανεξάρτητο πραγματογνώμονα να εξετάσει τον βαθμό της ευάλωτης κατάστασης, τις ανάγκες του ευάλωτου προσώπου και την καταλληλότητα των μέτρων που λαμβάνονται ή προβλέπονται κατά του ευάλωτου προσώπου.

(7)

Ο ύποπτος ή κατηγορούμενος ή ο δικηγόρος του θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα προσφυγής, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, κατά της εκτίμησης της ενδεχόμενης ευάλωτης κατάστασής τους σε ποινικές διαδικασίες, ιδίως εάν αυτή θα οδηγούσε σε σημαντική παρακώλυση ή περιορισμό της άσκησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Το δικαίωμα αυτό δεν συνεπάγεται υποχρέωση των κρατών μελών να θεσπίσουν συγκεκριμένη διαδικασία ενδίκων μέσων, ειδικό μηχανισμό ή διαδικασία ένστασης κατά των εν λόγω περιπτώσεων παράλειψης ή άρνησης.

(8)

Με τον όρο «νόμιμος αντιπρόσωπος» νοείται το πρόσωπο που εκπροσωπεί τα συμφέροντα και επιβλέπει τις νομικές υποθέσεις ενός ευάλωτου προσώπου. Σχετικό παράδειγμα αποτελεί συγκεκριμένα ο διορισμένος από δικαστήριο κηδεμόνας του ευάλωτου προσώπου.

(9)

Με τον όρο «ενδεδειγμένος ενήλικας» νοείται ένας συγγενής ή πρόσωπο που έχει κοινωνική σχέση με το ευάλωτο πρόσωπο, ο οποίος ενδέχεται να έλθει σε επαφή με τις αρχές και να δώσει τη δυνατότητα στο ευάλωτο πρόσωπο να ασκήσει τα δικονομικά του/της δικαιώματα.

(10)

Τα ευάλωτα πρόσωπα χρειάζονται την κατάλληλη συνδρομή και υποστήριξη κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Για τον σκοπό αυτό, ο νόμιμος αντιπρόσωπος του ευάλωτου υπόπτου ή κατηγορουμένου ή ο ενδεδειγμένος ενήλικας θα πρέπει να ενημερώνονται το ταχύτερο δυνατόν σχετικά με την ποινική διαδικασία εναντίον του, τη φύση της κατηγορίας, τα δικονομικά δικαιώματα και τα διαθέσιμα μέσα έννομης προστασίας. Ο νόμιμος αντιπρόσωπος ή ο ενδεδειγμένος ενήλικας θα πρέπει να ειδοποιούνται το ταχύτερο δυνατόν για τη στέρηση της ελευθερίας και να ενημερώνονται για τους λόγους, εκτός εάν αυτό αντιβαίνει στα μείζονα συμφέροντα του εν λόγω προσώπου.

(11)

Τα πρόσωπα που αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερα ευάλωτα δεν είναι σε θέση να παρακολουθούν και να κατανοούν τις ποινικές διαδικασίες. Για να διασφαλίζεται ότι προστατεύονται τα δικαιώματά τους δίκαιης δίκης, δεν θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παραιτούνται του δικαιώματος πρόσβασης σε δικηγόρο.

(12)

Για να διασφαλίζεται η προσωπική ακεραιότητα του ευάλωτου προσώπου που έχει στερηθεί της ελευθερίας του, τα ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ιατρική εξέταση μέσω της οποίας θα εκτιμάται η γενική τους κατάσταση και η συμβατότητα των πιθανών μέτρων που λαμβάνονται εναντίον τους με την κατάστασή τους.

(13)

Τα ευάλωτα πρόσωπα δεν είναι πάντοτε ικανά να κατανοούν το περιεχόμενο των αστυνομικών ανακρίσεων στις οποίες υποβάλλονται. Για να αποφεύγεται οποιαδήποτε αμφισβήτηση του περιεχομένου της ανάκρισης και, με τον τρόπο αυτόν, η περιττή επανάληψή της, οι ανακρίσεις αυτές θα πρέπει να καταγράφονται με οπτικοακουστικά μέσα.

(14)

Με την επιφύλαξη των ιδιαίτερων περιστάσεων κάθε υπόθεσης, η κατάσταση ευάλωτου προσώπου δεν θα πρέπει να αποτελεί εμπόδιο για τον ύποπτο ή κατηγορούμενο όσον αφορά την πρόσβαση στο αποδεικτικό υλικό που έχουν στην κατοχή τους οι αρμόδιες αρχές για τη συγκεκριμένη ποινική υπόθεση κατά την άσκηση των δικονομικών τους δικαιωμάτων και με σκοπό την άσκηση του δικαιώματος ουσιαστικής παροχής ένομης προστασίας.

(15)

Η παρούσα σύσταση εφαρμόζεται στα ευάλωτα πρόσωπα που υπόκεινται σε διαδικασία παράδοσης σύμφωνα με την απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου (6) (διαδικασίες εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης). Οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους εκτέλεσης θα πρέπει να εφαρμόζουν τα συγκεκριμένα δικονομικά δικαιώματα της παρούσας σύστασης στις διαδικασίες εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.

(16)

Οι αναφορές που γίνονται στην παρούσα σύσταση σε κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στη δικαιοσύνη θα πρέπει να νοούνται υπό το πρίσμα των στόχων που καθορίζονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 2006 για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, και ειδικότερα του άρθρου 13.

(17)

Για να διασφαλίζεται ότι οι επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με ευάλωτα πρόσωπα γνωρίζουν τις ειδικές ανάγκες των προσώπων αυτών, θα πρέπει να τους παρέχεται κατάλληλη κατάρτιση.

(18)

Η παρούσα σύσταση σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, η παρούσα σύσταση αποσκοπεί στην προαγωγή του δικαιώματος στην ελευθερία, του δικαιώματος για δίκαιη δίκη και των δικαιωμάτων υπεράσπισης.

(19)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στην παρούσα σύσταση εντός (36 μηνών) από την κοινοποίησή της. Βάσει των πληροφοριών αυτών, η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί και να αξιολογεί τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη,

1.

Η παρούσα σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν ορισμένα δικονομικά δικαιώματα των ευάλωτων υπόπτων ή κατηγορουμένων σε ποινικές διαδικασίες, καθώς και των ευάλωτων προσώπων που υπόκεινται σε διαδικασίες εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.

2.

Τα ειδικά δικονομικά δικαιώματα των ευάλωτων προσώπων θα πρέπει να εφαρμόζονται από τη στιγμή που είναι ύποπτα για τη διάπραξη αδικήματος. Τα δικαιώματα αυτά θα πρέπει να εφαρμόζονται μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

3.

Τα ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να συμμετέχουν για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους στην άσκηση των δικονομικών δικαιωμάτων, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητάς τους να κατανοούν και να συμμετέχουν ουσιαστικά στη διαδικασία.

4.

Τα ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να μπορούν να προσδιορίζονται ταχέως και να αναγνωρίζονται ως τέτοια. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι όλες οι αρμόδιες αρχές μπορούν να προσφύγουν σε ιατρική εξέταση από ανεξάρτητο πραγματογνώμονα για τον προσδιορισμό ευάλωτων προσώπων και για τον καθορισμό του βαθμού της ευάλωτης κατάστασής τους και των ειδικών τους αναγκών. Ο εν λόγω πραγματογνώμονας μπορεί να εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με την καταλληλότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν κατά του ευάλωτου προσώπου.

5.

Τα ευάλωτα πρόσωπα δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε διακρίσεις δυνάμει του εθνικού δικαίου κατά την άσκηση των δικονομικών δικαιωμάτων που αναφέρονται στην παρούσα σύσταση.

6.

Τα δικονομικά δικαιώματα που χορηγούνται σε ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να τηρούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, λαμβανομένης υπόψη της φύσης και του βαθμού της ευάλωτης κατάστασής τους.

7.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβλέψουν τεκμήριο ευάλωτης κατάστασης, ιδίως για τα άτομα με σοβαρές ψυχολογικές, πνευματικές, σωματικές ή αισθητηριακές αδυναμίες ή ψυχική ασθένεια ή γνωστικές διαταραχές, οι οποίες τα εμποδίζουν να κατανοούν και να συμμετέχουν ουσιαστικά στη διαδικασία.

8.

Τα άτομα με αναπηρίες θα πρέπει να λαμβάνουν, κατόπιν αιτήσεώς τους, πληροφορίες σχετικά με τα δικονομικά τους δικαιώματα σε μορφή προσιτή σε αυτά.

9.

Τα ευάλωτα πρόσωπα και, εφόσον είναι αναγκαίο, ο νόμιμος αντιπρόσωπός τους ή ένας ενδεδειγμένος ενήλικας θα πρέπει να ενημερώνονται για τα ειδικά δικονομικά δικαιώματα που αναφέρονται στην παρούσα σύσταση, ιδίως εκείνα που αφορούν το δικαίωμα ενημέρωσης, το δικαίωμα ιατρικής περίθαλψης, το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο, τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και, ενδεχομένως, τα δικαιώματα που σχετίζονται με την προφυλάκιση.

10.

Ο νόμιμος αντιπρόσωπος ή ο ενδεδειγμένος ενήλικας που διορίζεται από το ευάλωτο πρόσωπο ή από τις αρμόδιες αρχές για να βοηθήσει το εν λόγω πρόσωπο θα πρέπει να παρίσταται στο αστυνομικό τμήμα και κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου.

11.

Εάν ένα ευάλωτο πρόσωπο δεν είναι ικανό να κατανοεί και να παρακολουθεί τη διαδικασία, δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η παραίτηση από το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο σύμφωνα με την οδηγία 2013/48/ΕΕ.

12.

Τα ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε συστηματική και τακτική ιατρική περίθαλψη καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, εφόσον έχουν στερηθεί της ελευθερίας τους.

13.

Κάθε ανάκριση των ευάλωτων προσώπων κατά τη φάση της προδικαστικής έρευνας θα πρέπει να καταγράφεται με οπτικοακουστικά μέσα.

14.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα μέτρα, ώστε η στέρηση της ελευθερίας των ευάλωτων προσώπων πριν από την καταδίκη τους να αποτελεί μέτρο έσχατης ανάγκης, αναλογικό και να εκτελείται υπό συνθήκες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του ευάλωτου προσώπου. Θα πρέπει να λαμβάνονται τα ενδεδειγμένα μέτρα που εξασφαλίζουν ότι τα ευάλωτα πρόσωπα έχουν πρόσβαση σε λογικές διαρρυθμίσεις, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων αναγκών τους κατά τη στέρηση της ελευθερίας.

15.

Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, της προσωπικής ακεραιότητας και των προσωπικών δεδομένων των ευάλωτων προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών δεδομένων, καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.

16.

Το κράτος μέλος εκτέλεσης θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι το ευάλωτο πρόσωπο που υπόκειται σε διαδικασίες του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης έχει τα ειδικά δικονομικά δικαιώματα που αναφέρονται στην παρούσα σύσταση μετά τη σύλληψη.

17.

Οι αστυνομικοί, οι αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές που είναι αρμόδιες για ποινικές διαδικασίες που διεξάγονται κατά ευάλωτων προσώπων θα πρέπει να λαμβάνουν ειδική κατάρτιση.

18.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα που έχουν λάβει για την εφαρμογή της παρούσας σύστασης εντός (36 μηνών από την κοινοποίησή της).

19.

Η παρούσα σύσταση απευθύνεται στα κράτη μέλη.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/11

(1)

Σκοπός της παρούσας σύστασης είναι να ενισχυθεί το δικαίωμα νομικής συνδρομής υπέρ των υπόπτων ή κατηγορουμένων σε ποινικές διαδικασίες, καθώς και των καταζητούμενων προσώπων στις διαδικασίες του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης σύμφωνα με την απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ (1) του Συμβουλίου, με σκοπό να συμπληρωθεί και να καταστεί αποτελεσματικό το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο όπως προβλέπεται στην οδηγία 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2).

(2)

Το δικαίωμα νομικής συνδρομής σε ποινικές διαδικασίες κατοχυρώνεται στο άρθρο 47, παράγραφος 3 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης») και στο άρθρο 6, παράγραφος 3, στοιχείο γ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών («ΕΣΔΑ»). Αναγνωρίζεται επίσης στο άρθρο 14, παράγραφος 3, στοιχείο δ) του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ΔΣΑΠΔ). Οι θεμελιώδεις αρχές στις οποίες θα πρέπει να βασίζεται το σύστημα παροχής νομικής συνδρομής περιγράφονται στις αρχές και κατευθυντήριες γραμμές των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την πρόσβαση σε νομική συνδρομή σε συστήματα ποινικής δικαιοσύνης οι οποίες εγκρίθηκαν στις 20 Δεκεμβρίου 2012 από τη Γενική Συνέλευση.

(3)

Το πεδίο εφαρμογής και το περιεχόμενο του δικαιώματος πρόσβασης σε δικηγόρο καθορίζονται στην οδηγία 2013/48/ΕΕ και καμία διάταξη της παρούσας σύστασης δεν επιτρέπεται να εκληφθεί ότι περιορίζει τα δικαιώματα όπως προβλέπονται στην εν λόγω οδηγία.

(4)

Ο ύποπτος ή κατηγορούμενος σε ποινική διαδικασία έχει δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο από τη στιγμή που λαμβάνει γνώση, μέσω επίσημης ειδοποίησης ή με άλλο τρόπο, από τις αρμόδιες αρχές, ότι θεωρείται ύποπτος ή κατηγορείται για τέλεση αξιόποινης πράξης, ασχέτως εάν στερείται της ελευθερίας του. Εφαρμόζεται μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ήτοι μέχρις ότου κριθεί οριστικά αν ο ύποπτος ή ο κατηγορούμενος τέλεσε την αξιόποινη πράξη, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της επιμέτρησης της ποινής και της εκδίκασης τυχόν προσφυγής. Το ίδιο χρονικό πεδίο εφαρμογής πρέπει να ισχύει για το δικαίωμα νομικής συνδρομής.

(5)

Ο όρος «δικηγόρος» στην παρούσα σύσταση αναφέρεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, διαθέτει τα προσόντα και δικαιούται, μεταξύ άλλων, μέσω διαπιστεύσεως σε εξουσιοδοτημένο φορέα, να παρέχει νομικές συμβουλές και νομική συνδρομή σε υπόπτους ή κατηγορουμένους.

(6)

Ως «Νομική συνδρομή» νοείται η χρηματοδότηση και αρωγή από το κράτος μέλος που διασφαλίζει την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης σε δικηγόρο. Η χρηματοδότηση θα πρέπει να καλύπτει τα έξοδα της υπεράσπισης και της διαδικασίας για υπόπτους ή κατηγορουμένους σε ποινικές διαδικασίες και για καταζητούμενα πρόσωπα στις διαδικασίες του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.

(7)

Ύποπτοι ή κατηγορούμενοι και καταζητούμενα πρόσωπα που δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους για την κάλυψη μέρους ή του συνόλου των εξόδων της υπεράσπισης και της διαδικασίας θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε νομική συνδρομή, στο μέτρο που αυτή επιβάλλεται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης.

(8)

Οι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να αποδεικνύουν, πέραν εύλογης αμφιβολίας, ότι δεν διαθέτουν επαρκή οικονομικά μέσα, όπως έχει καθοριστεί στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο το «συμφέρον της δικαιοσύνης» επιβάλλει την παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει αποφανθεί ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα μη σωρευτικά κριτήρια της σοβαρότητας της παράβασης, της βαρύτητα ς της διακυβευόμενης ποινής, της πολυπλοκότητας της υπόθεσης ή της προσωπικής κατάστασης του υπόπτου ή κατηγορουμένου.

(9)

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει αποφανθεί ότι, όταν διακυβεύεται η στέρηση της ελευθερίας, θα πρέπει, κατά κανόνα, να θεωρείται ότι πληρούνται τα κριτήρια της δοκιμής κατά πόσο συντρέχουν τα συμφέροντα της δικαιοσύνης.

(10)

Η απόφαση για τη χορήγηση ή όχι νομικής συνδρομής σε ποινική διαδικασία θα πρέπει να λαμβάνεται εγκαίρως, ώστε να παρέχεται στους ύποπτους ή κατηγορούμενους η δυνατότητα να προβάλουν τα επιχειρήματά τους με συγκεκριμένο και αποτελεσματικό τρόπο.

(11)

Δεδομένης της ανεξαρτησίας του νομικού επαγγέλματος, η διεξαγωγή της υπεράσπισης συνιστά ουσιαστικά θέμα που ρυθμίζεται μεταξύ του υπόπτου, κατηγορούμενου ή καταζητούμενου και του νομικού εκπροσώπου τους. Προκειμένου να κατοχυρώνεται υψηλό επαγγελματικό επίπεδο νομικής συνδρομής το οποίο διασφαλίζει δίκαιη δίκη, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν αποτελεσματικά συστήματα γενικής διασφάλισης ποιότητας όσον αφορά τους δικηγόρους παροχής νομικής συνδρομής. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θέσουν σε λειτουργία συστήματα διαπίστευσης για δικηγόρους παροχής νομικής συνδρομής. Σε κάθε περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη λήψη μέτρων σε περίπτωση που η έλλειψη παροχής νομικής συνδρομής είναι προφανής ή έχει επισημανθεί επαρκώς στα κράτη μέλη.

(12)

Οι δικηγόροι της υπεράσπισης, καθώς και το προσωπικό που συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων σχετικά με το δικαίωμα νομικής συνδρομής, όπως οι εισαγγελείς, οι δικαστές και το προσωπικό των συμβουλίων παροχής νομικής συνδρομής, πρέπει να εκπαιδεύονται κατάλληλα για την προώθηση του δικαιώματος αποτελεσματικής πρόσβασης σε νομική συνδρομή.

(13)

Δεδομένης της σημασίας που έχει το θέμα να επικρατεί εμπιστοσύνη μεταξύ δικηγόρου και πελάτη, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να λαμβάνουν υπόψη τις προτιμήσεις και τις επιθυμίες του υπόπτου ή κατηγορουμένου κατά την επιλογή του δικηγόρου παροχής νομικής συνδρομής. Ωστόσο, όπως αναγνωρίζεται και από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι επιθυμίες αυτές μπορούν να μη λαμβάνονται υπόψη όταν υπάρχει συναφής και επαρκής αιτιολόγηση ότι αυτό είναι απαραίτητο για το συμφέρον της δικαιοσύνης.

(14)

Η παρούσα σύσταση προασπίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Ειδικότερα, η παρούσα σύσταση αποσκοπεί στην προώθηση του δικαιώματος στην ελευθερία, του δικαιώματος δίκαιης δίκης και των δικαιωμάτων υπεράσπισης. Θα πρέπει να ερμηνεύεται και να υλοποιείται αναλόγως.

(15)

Στο βαθμό που ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβάνει δικαιώματα που αντιστοιχούν σε δικαιώματα τα οποία διασφαλίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, η έννοια και η εμβέλεια των δικαιωμάτων αυτών θα πρέπει να ταυτίζονται με εκείνες που προβλέπει η εν λόγω σύμβαση. Οι αντίστοιχες διατάξεις της παρούσας σύστασης θα πρέπει, συνεπώς, να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται κατά τρόπο συμβατό με τα δικαιώματα αυτά, όπως έχουν ερμηνευθεί στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

(16)

Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν για την παρακολούθηση της εφαρμογής της παρούσας σύστασης.

(17)

Εντός προθεσμίας 48 μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας σύστασης, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει την ανάγκη λήψης περαιτέρω μέτρων, συμπεριλαμβανομένων νομοθετικών μέτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι στόχοι της παρούσας σύστασης πληρούνται εξ ολοκλήρου.

1.

Η παρούσα σύσταση αφορά το δικαίωμα νομικής συνδρομής υπέρ των υπόπτων ή κατηγορουμένων σε ποινικές διαδικασίες, καθώς και καταζητούμενων προσώπων που υπόκεινται στις διαδικασίες του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, με σκοπό τη διασφάλιση αποτελεσματικής πρόσβασης σε δικηγόρο σύμφωνα με την οδηγία 2013/48/ΕΕ.

2.

Οι ύποπτοι και οι κατηγορούμενοι σε ποινικές διαδικασίες θα έχουν δικαίωμα νομικής συνδρομής από τη στιγμή που θεωρούνται ύποπτοι για την τέλεση αξιόποινης πράξης. Το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να ισχύει μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών.

3.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι ύποπτοι ή οι κατηγορούμενοι και τα καταζητούμενα πρόσωπα δικαιούνται να λάβουν αποτελεσματική νομική συνδρομή ώστε να διασφαλίζεται το δικαίωμα δίκαιης δίκης σύμφωνα με την παρούσα σύσταση.

4.

Στους υπόπτους ή κατηγορούμενους και στα καταζητούμενα πρόσωπα θα πρέπει, τουλάχιστον, να χορηγείται νομική συνδρομή εφόσον δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους για την κάλυψη μέρους ή του συνόλου των εξόδων της υπεράσπισης και των διαδικασιών λόγω της οικονομικής τους κατάστασης («δοκιμή μέσων») ή/και όταν η συνδρομή αυτή είναι απαραίτητη για το συμφέρον της δικαιοσύνης («δοκιμή βασιμότητας»).

5.

Θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε όλες οι πληροφορίες που αφορούν τη νομική συνδρομή σε ποινικές διαδικασίες να είναι ευπρόσιτες και κατανοητές για τους ύποπτους ή κατηγορούμενους και τα καταζητούμενα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με το πώς και πού υποβάλλεται αίτηση για τέτοια συνδρομή, διαφανών κριτηρίων σχετικά με το πότε ένα πρόσωπο είναι επιλέξιμο για τη χορήγηση νομικής συνδρομής, καθώς και πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες υποβολής καταγγελίας σε περιπτώσεις άρνησης παροχής νομικής συνδρομής ή παροχής ανεπαρκούς νομικής συνδρομής από τον αρμόδιο δικηγόρο.

6.

Όταν υποβάλλεται αίτηση λόγω έλλειψης επαρκών οικονομικών πόρων, κατά την αξιολόγηση του δικαιώματος νομικής συνδρομής (δοκιμή μέσων), η οικονομική κατάσταση του αιτούντος θα πρέπει να αξιολογείται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, όπως το εισόδημα, η περιουσία, η οικογενειακή κατάσταση, το βιοτικό επίπεδο και τα έξοδα για τον δικηγόρο υπεράσπισης. Όταν η νομική συνδρομή προορίζεται για παιδιά, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα περιουσιακά στοιχεία των ίδιων των παιδιών και όχι των γονέων τους ή του δικαιούχου γονικής μέριμνας.

7.

Στην περίπτωση που κατά τη δοκιμή μέσων λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα των νοικοκυριών των οικογενειών, αλλά μεμονωμένα μέλη της οικογένειας βρίσκονται σε κατάσταση σύγκρουσης μεταξύ τους ή δεν έχουν ίση πρόσβαση στο οικογενειακό εισόδημα, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο το εισόδημα του ατόμου το οποίο ζητεί νομική συνδρομή.

8.

Κατά τον προσδιορισμό του κατά πόσο ύποπτα ή κατηγορούμενα ή καταζητούμενα πρόσωπα στερούνται επαρκών οικονομικών πόρων, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι σχετικές περιστάσεις.

9.

Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος ορίζει ένα όριο πάνω από το οποίο ένα πρόσωπο τεκμαίρεται ότι είναι εν μέρει ή πλήρως σε θέση να επωμιστεί το κόστος της υπεράσπισης και των διαδικασιών, θα πρέπει κατά τον καθορισμό αυτού του ορίου να λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια που ορίζονται στο σημείο 6. Επιπλέον, η ύπαρξη αυτού του ορίου δεν πρέπει να αποκλείει πρόσωπα που βρίσκονται πάνω από το όριο να λαμβάνουν νομική συνδρομή για όλες ή ορισμένες από τις δαπάνες, εφόσον δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους στην υπό εξέταση υπόθεση.

10.

Ύποπτα ή κατηγορούμενα ή καταζητούμενα πρόσωπα δεν πρέπει να υποχρεούνται να αποδεικνύουν πέραν κάθε αμφιβολίας την έλλειψη επαρκών οικονομικών πόρων για την κάλυψη των σχετικών με την υπεράσπιση και τις διαδικασίες δαπανών.

11.

Όταν εφαρμόζεται το κριτήριο κατά πόσο το συμφέρον της δικαιοσύνης επιβάλλει την παροχή νομικής συνδρομής («δοκιμή βασιμότητας»), πρέπει να συμπεριλαμβάνει την αξιολόγηση της πολυπλοκότητας της υπόθεσης, της κοινωνικής και προσωπικής κατάστασης του υπόπτου, ή του κατηγορουμένου ή του καταζητούμενου προσώπου, της σοβαρότητας του αδικήματος και της βαρύτητας της πιθανής ποινής που μπορεί να επιβληθεί. Όλες οι σχετικές περιστάσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.

12.

Σε περιπτώσεις όπου ένα πρόσωπο θεωρείται ύποπτο ή κατηγορείται για αδίκημα για το οποίο μπορεί να επιβληθεί στερητική της ελευθερίας ποινή, και σε καταστάσεις στις οποίες η νομική συνδρομή είναι υποχρεωτική, η παροχή νομικής συνδρομής πρέπει να θεωρείται ότι εξυπηρετεί το συμφέρον της δικαιοσύνης.

13.

Όταν η νομική συνδρομή παρέχεται σε υπόπτους ή κατηγορουμένους ή καταζητούμενα πρόσωπα μετά από διενέργεια της δοκιμής όσον αφορά τη βασιμότητα της αίτησης, τα έξοδα νομικής συνδρομής μπορούν να ανακτηθούν σε περίπτωση οριστικής καταδίκης, υπό την προϋπόθεση ότι το άτομο έχει επαρκείς πόρους κατά τη στιγμή της ανάκτησης, όπως καθορίζεται σύμφωνα με τα σημεία 6 έως 10.

14.

Οι αποφάσεις για χορήγηση ή όχι νομικής συνδρομής πρέπει να λαμβάνονται αμελλητί από τα ανεξάρτητη αρμόδια αρχή, εντός χρονικού πλαισίου που επιτρέπει στους υπόπτους ή τους κατηγορουμένους και στα καταζητούμενα πρόσωπα να προετοιμάσουν αποτελεσματικά και με συγκεκριμένα στοιχεία την υπεράσπισή τους.

15.

Τα ύποπτα ή κατηγορούμενα και τα καταζητούμενα πρόσωπα θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα επανεξέτασης εν όλω ή εν μέρει των αποφάσεων απόρριψης των αιτήσεών τους για την παροχή νομικής συνδρομής.

16.

Σε περίπτωση που οι αιτήσεις απορρίπτονται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, οι λόγοι της απόρριψης πρέπει να αναφέρονται γραπτώς.

17.

Η νομική συνδρομή που παρέχεται δυνάμει των σχετικών νομικών καθεστώτων πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας ώστε να διασφαλίζεται ο δίκαιος χαρακτήρας της διαδικασίας. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να υπάρχουν σε όλα τα κράτη μέλη συστήματα διασφάλισης της ποιότητας για τους δικηγόρους παροχής νομικής συνδρομής.

18.

Θα πρέπει να υφίστανται μηχανισμοί που παρέχουν στις αρμόδιες αρχές τη δυνατότητα να αντικαθιστούν τους δικηγόρους παροχής νομικής συνδρομής ή να απαιτούν από αυτούς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, αν οι δικηγόροι αυτοί δεν είναι σε θέση να παρέχουν επαρκή νομική συνδρομή.

19.

Θα πρέπει να θεσπίζεται και να διατηρείται σε κάθε κράτος μέλος σύστημα διαπίστευσης δικηγόρων παροχής νομικής συνδρομής.

20.

Τα κράτη μέλη καλούνται να καθορίσουν κριτήρια για την διαπίστευση των δικηγόρων παροχής νομικής συνδρομής, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές.

21.

Το προσωπικό που συμμετέχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη νομική συνδρομή σε ποινικές διαδικασίες θα πρέπει να εκπαιδεύεται κατάλληλα.

22.

Προκειμένου να διασφαλίζεται υψηλή ποιότητα νομικών συμβουλών και συνδρομής, πρέπει να ενθαρρύνεται η κατάρτιση και η ανάπτυξη προγραμμάτων κατάρτισης για δικηγόρους που παρέχουν υπηρεσίες νομικής συνδρομής.

23.

Η διαπίστευση των δικηγόρων παροχής νομικής συνδρομής θα πρέπει να συνδέεται, στο μέτρο του δυνατού, με την υποχρέωσή τους να υποβάλλονται σε συνεχή επαγγελματική κατάρτιση.

24.

Η προτίμηση και οι επιθυμίες των υπόπτων ή των κατηγορουμένων και των καταζητούμενων προσώπων, θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να λαμβάνονται υπόψη από τα εθνικά συστήματα νομικής συνδρομής κατά την επιλογή του δικηγόρου παροχής νομικής συνδρομής.

25.

Το σύστημα παροχής νομικής συνδρομής θα πρέπει να μεριμνά ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια στη νομική εκπροσώπηση από τον ίδιο δικηγόρο, εάν το επιθυμεί ο ύποπτος ή κατηγορούμενος ή το καταζητούμενο πρόσωπο.

26.

Πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή διαφανείς και αξιόπιστοι μηχανισμοί ώστε να διασφαλίζεται ότι οι ύποπτοι ή οι κατηγορούμενοι και τα καταζητούμενα πρόσωπα θα μπορούν να προβούν σε συνειδητή επιλογή όσον αφορά τη νομική συνδρομή βάσει του καθεστώς νομικής αρωγής, χωρίς να υφίστανται αθέμιτες επιρροές.

27.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συγκεντρώνουν δεδομένα για συναφή θέματα σχετικά με την έμπρακτη συνέχεια που δίνεται στην παρούσα σύσταση.

28.

Τα κράτη μέλη πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνουν για την υλοποίηση της παρούσας σύστασης, μέχρι (36 μήνες από την κοινοποίησή της).

29.

Η παρούσα σύσταση απευθύνεται στα κράτη μέλη.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/15

(1)

Οι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και των εθνικών κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ ελέγχονται από ανεξάρτητους εξωτερικούς ελεγκτές, τους οποίους υποδεικνύει το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ και εγκρίνει το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(2)

Η θητεία των εξωτερικών ελεγκτών της Banque centrale du Luxembourg θα λήξει με το πέρας του ελέγχου για το οικονομικό έτος 2013. Είναι επομένως αναγκαίος ο διορισμός εξωτερικών ελεγκτών από το οικονομικό έτος 2014.

(3)

Η Banque centrale du Luxembourg επέλεξε ως εξωτερικό ελεγκτή της την εταιρεία DELOITTE AUDIT SARL για τα οικονομικά έτη 2014 έως 2018,

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/16

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/17

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/18

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/19

—

από τη σχετική με τις συγκεντρώσεις ενότητα του δικτυακού τόπου για τον ανταγωνισμό της Επιτροπής (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Ο δικτυακός αυτός τόπος παρέχει διάφορα μέσα που βοηθούν στον εντοπισμό μεμονωμένων αποφάσεων για συγκεντρώσεις όπως ευρετήρια επιχειρήσεων, αριθμών υποθέσεων, και ημερομηνιών και τομεακά ευρετήρια·

—

σε ηλεκτρονική μορφή στον δικτυακό τόπο EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm) με αριθμό εγγράφου 32013M7100. Ο δικτυακός τόπος EUR-Lex αποτελεί την επιγραμμική πρόσβαση στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/19

—

από τη σχετική με τις συγκεντρώσεις ενότητα του δικτυακού τόπου για τον ανταγωνισμό της Επιτροπής (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Ο δικτυακός αυτός τόπος παρέχει διάφορα μέσα που βοηθούν στον εντοπισμό μεμονωμένων αποφάσεων για συγκεντρώσεις όπως ευρετήρια επιχειρήσεων, αριθμών υποθέσεων, και ημερομηνιών και τομεακά ευρετήρια·

—

σε ηλεκτρονική μορφή στον δικτυακό τόπο EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm) με αριθμό εγγράφου 32013M6844. Ο δικτυακός τόπος EUR-Lex αποτελεί την επιγραμμική πρόσβαση στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/20

—

από τη σχετική με τις συγκεντρώσεις ενότητα του δικτυακού τόπου για τον ανταγωνισμό της Επιτροπής (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Ο δικτυακός αυτός τόπος παρέχει διάφορα μέσα που βοηθούν στον εντοπισμό μεμονωμένων αποφάσεων για συγκεντρώσεις όπως ευρετήρια επιχειρήσεων, αριθμών υποθέσεων, και ημερομηνιών και τομεακά ευρετήρια·

—

σε ηλεκτρονική μορφή στον δικτυακό τόπο EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm) με αριθμό εγγράφου 32013M7096. Ο δικτυακός τόπος EUR-Lex αποτελεί την επιγραμμική πρόσβαση στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/21

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/22

1.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμμερίζεται τις ανησυχίες όσον αφορά τον ανταγωνισμό που διατύπωσε η Επιτροπή στο σχέδιο απόφασης.

2.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η συμπεριφορά μπορεί να έχει επιπτώσεις στο εμπόριο μεταξύ κρατών μελών.

3.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμφωνεί ότι οι δεσμεύσεις που πρότεινε η Penguin επιλύουν τα προβλήματα ανταγωνισμού που εντοπίστηκαν από την Επιτροπή.

4.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμφωνεί ότι οι δεσμεύσεις είναι επαρκείς.

5.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμφωνεί με τη διάρκεια ισχύος των δεσμεύσεων.

6.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμφωνεί ότι οι δεσμεύσεις θα πρέπει να καταστούν υποχρεωτικές στο σύνολό τους.

7.

Η συμβουλευτική επιτροπή συμφωνεί ότι, υπό το πρίσμα των δεσμεύσεων και με την επιφύλαξη του άρθρου 9 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, δεν υφίστανται πλέον λόγοι για ανάληψη δράσης από την Επιτροπή κατά της Penguin όσον αφορά τα προβλήματα ανταγωνισμού που επισημαίνονται στο σχέδιο απόφασης.

8.

Η συμβουλευτική επιτροπή καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη της όλα τα άλλα θέματα που ετέθησαν κατά τη συζήτηση.

9.

Η συμβουλευτική επιτροπή συνιστά τη δημοσίευση της παρούσας γνώμης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/23

(1)

Η παρούσα διαδικασία αφορά ορισμένες πρακτικές -φερόμενες ως εναρμονισμένες- σε σχέση με την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων στους καταναλωτές.

(2)

Στις 12 Δεκεμβρίου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 (2), η οποία απευθύνεται σε τέσσερις εκδοτικούς οίκους (Hachette, Harper Collins, Holtzbrinck/Macmillan, Simon & Schuster) (3), καθώς και στην Apple σε σχέση με την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων στους καταναλωτές. Η απόφαση κατέστησε υποχρεωτικές τις δεσμεύσεις που προσέφεραν οι τέσσερις εκδοτικοί οίκοι και η Apple και περάτωσε τη διαδικασία σε ό,τι τους αφορά (4).

(3)

Δεδομένου ότι ο οίκος Pearson, η μητρική εταιρεία του ομίλου Penguin (5), δεν πρότεινε καμία δέσμευση, η Επιτροπή προέβη σε διερεύνηση της συμπεριφοράς της Pearson και της συμβατότητας αυτής με το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ και το άρθρο 53 της συμφωνίας ΕΟΧ.

(4)

Στις 16 Απριλίου 2013, η Penguin, υπεύθυνη για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων εμπορίου εντός του ομίλου Pearson, πρότεινε δεσμεύσεις στην Επιτροπή σε απάντηση στις ανησυχίες που εκφράστηκαν στην προκαταρκτική εκτίμηση της 1ης Μαρτίου 2013 (6).

(5)

Στις 19 Απριλίου 2013, σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, η Επιτροπή δημοσίευσε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωση με περίληψη της υπόθεσης και των δεσμεύσεων, καλώντας τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις εν λόγω δεσμεύσεις εντός ενός μηνός από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης (7). Δεν έχουν ληφθεί σχετικές παρατηρήσεις. Συνεπώς η Επιτροπή θεώρησε, όσον αφορά το πρώτο μέρος των εν λόγω διαδικασιών κατά των τεσσάρων εκδοτικών οίκων και της Apple, ότι οι δεσμεύεις ήταν επαρκείς ώστε να εξαλειφθούν οι ανησυχίες σχετικά με τον ανταγωνισμό.

(6)

Στην απόφασή της βάσει του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, η Επιτροπή καθιστά υποχρεωτικές τις δεσμεύσεις που προτάθηκαν από την Penguin και, υπό το πρίσμα των δεσμεύσεων αυτών, η απόφαση καταλήγει στη διαπίστωση ότι δεν υφίστανται πλέον λόγοι για ανάληψη δράσης από την Επιτροπή και ότι η διαδικασία στην υπόθεση αυτή πρέπει να περατωθεί.

(7)

Δεν έλαβα οιοδήποτε αίτημα ή καταγγελία από κανένα από τα μέρη του δεύτερου μέρους της διαδικασίας (8). Κατά συνέπεια, θεωρώ ότι έχει γίνει σεβαστή η αποτελεσματική άσκηση των διαδικαστικών δικαιωμάτων όλων των μερών στην παρούσα υπόθεση.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/25

(1)

Η απόφαση απευθύνεται στην Penguin Random House Limited (πρώην The Penguin Publishing Company Limited) και στον όμιλο Penguin Group (USA) LLC (πρώην Penguin Group (USA), Inc.) [συλλογικά (2) Penguin]. Η απόφαση αφορά συμπεριφορά της Penguin σε σχέση με τη συμμετοχή της σε μια πιθανή συντονισμένη πρακτική που αφορά την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων στους καταναλωτές.

(2)

Στις 31 Δεκεμβρίου 2011, η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες κατά των Apple Inc («Apple»), Hachette Livre SA («Hachette»), HarperCollins Publishers Limited και HarperCollins Publishers L.L.C. (στο εξής αποκαλούμενες συλλογικά «Harper Collins»), Georg von Holtzbrinck GmbH & Co. KG και Verlagsgruppe Georg von Holtzbrinck GmbH (στο εξής αποκαλούμενες συλλογικά «Holtzbrinck/Macmillan»), Simon & Schuster, Inc., Simon & Schuster (UK) Ltd και Simon & Schuster Digital Sales Inc. (αποκαλούμενες συλλογικά «Simon & Schuster») (στο εξής αποκαλούμενες συλλογικά οι «τέσσερις εκδότες») και Penguin (που αναφέρονται συλλογικά ως «πέντε εκδότες»), ύστερα από προκαταρκτικές ανησυχίες σχετικά με πιθανή εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ αυτών των επιχειρήσεων με στόχο την αύξηση των τιμών λιανικής στον ΕΟΧ. Στις 12 Δεκεμβρίου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 απευθυνόμενη προς τους τέσσερις εκδότες και την Apple (εφεξής «η απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2012»). Η απόφαση κατέστησε υποχρεωτικές τις δεσμεύσεις που πρότειναν οι τέσσερις εκδότες και η Apple και περάτωσε τη διαδικασία σε ό,τι τους αφορά. Η Penguin δεν ήταν αποδέκτης της εν λόγω απόφασης, δεδομένου ότι δεν πρότεινε δεσμεύσεις εκείνη τη χρονική στιγμή. Εντούτοις, η Penguin αποφάσισε να προτείνει επισήμως δεσμεύσεις στις αρχές του έτους.

(3)

Την 1η Μαρτίου 2013, η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτική εκτίμηση που απευθύνεται στην Penguin.

(4)

Στις 16 Απριλίου 2013, η Penguin υπέβαλε δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση των ανησυχιών που αναφέρονται στην προσωρινή εκτίμηση («δεσμεύσεις»).

(5)

Στις 19 Απριλίου 2013, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα ανακοίνωση βάσει του άρθρου 27 παράγραφος 4, με την οποία καλούνταν τα τρίτα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις δεσμεύσεις εντός ενός μηνός από τη δημοσίευση (η «διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς»).

(6)

Στις 23 Μαΐου 2013, η Επιτροπή ενημέρωσε την Penguin σχετικά με μια παρατήρηση που ελήφθη από ένα ενδιαφερόμενο τρίτο μέρος κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης με τους φορείς της αγοράς.

(7)

Στις 28 Ιουνίου 2013, η συμβουλευτική επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο απόφασης βάσει του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003. Στις 28 Ιουνίου 2013, ο σύμβουλος ακροάσεων εξέδωσε την τελική του έκθεση.

(8)

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμησή της που απευθυνόταν στους τέσσερις εκδότες, η Επιτροπή στην προκαταρκτική εκτίμηση που απευθυνόταν στην Penguin κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι πριν από το 2008, τουλάχιστον οι πέντε εκδότες εξέφρασαν, μεταξύ τους, τις ανησυχίες τους σχετικά με τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων που καθόριζε η Amazon, μεγάλη επιχείρηση λιανικής πώλησης στο Διαδίκτυο, που αντιστοιχούσαν σε τιμές χονδρικής ή και χαμηλότερες. Η Επιτροπή θεωρεί προκαταρκτικά ότι, το αργότερο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2009, οι πέντε εκδότες δεσμεύτηκαν, κατά τις άμεσες και έμμεσες επαφές τους (μέσω της Apple), είτε να προβούν σε αύξηση των τιμών λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων ώστε να υπερβαίνουν εκείνες της Amazon (όπως συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο) είτε να αποτρέψουν τον καθορισμό των εν λόγω τιμών (όπως συνέβη στη Γαλλία και τη Γερμανία) στο σύνολο του ΕΟΧ. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, οι πέντε εκδότες, από κοινού με την Apple, αποφάσισαν την από κοινού μετάβαση της πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων από το μοντέλο χονδρικής πώλησης (στο οποίο ο μεταπωλητής καθορίζει τις τιμές λιανικής πώλησης) στο μοντέλο αντιπροσωπείας (στο οποίο ο εκδότης καθορίζει τις τιμές λιανικής πώλησης) σε παγκόσμια βάση και με τους ίδιους βασικούς όρους τιμολόγησης, αρχικά με την Apple και στη συνέχεια με την Amazon και άλλες επιχειρήσεις λιανικής πώλησης.

(9)

Στην προκαταρκτική εκτίμησή της, η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι, για να επιτευχθεί αυτή η κοινή μετάβαση, ο καθένας από τους πέντε εκδότες αποκάλυψε στους άλλους πέντε εκδότες ή/και στην Apple, ή/και έλαβε σχετικές πληροφορίες από αυτούς σχετικά με τις μελλοντικές προθέσεις των πέντε εκδοτών όσον αφορά: i) το εάν θα συνάψουν σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας με την Apple στις ΗΠΑ· και ii) τους κυριότερους όρους βάσει των οποίων καθένας από τους πέντε εκδότες θα προέβαινε στη σύναψη μιας τέτοιας σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας με την Apple στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης μιας ρήτρας του μάλλον ευνοούμενου κράτους («ΜΕΚ») όσον αφορά τη λιανική τιμή, των πλαισίων ανώτατων τιμών λιανικής και του επιπέδου της προμήθειας προς καταβολή στην Apple. Η ρήτρα ΜΕΚ όσον αφορά τη λιανική τιμή προέβλεπε ότι καθένας από τους εκδότες ήταν υποχρεωμένος να προσαρμόσει, στο iBookstore της Apple, τις τιμές του στις χαμηλότερες τιμές στις οποίες διατίθενται τα ίδια ηλεκτρονικά βιβλία από άλλους πωλητές λιανικής στο Διαδίκτυο. Σε συνδυασμό με τους άλλους βασικούς όρους τιμολόγησης, η ρήτρα ΜΕΚ θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων των εκδοτών εάν άλλοι πωλητές λιανικής εξακολουθούσαν να διαθέτουν τα ηλεκτρονικά βιβλία σε τιμές που επικρατούσαν τότε στην αγορά. Η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι οι οικονομικές συνέπειες της ρήτρας ΜΕΚ όσον αφορά τη λιανική τιμή για τους εκδότες ήταν τέτοιες ώστε η ρήτρα αυτή να ενεργήσει ως «μηχανισμός κοινής δέσμευσης». Καθένας από τους πέντε εκδότες ήταν σε θέση να υποχρεώσει την Amazon να αποδεχθεί τη μετάβαση στο μοντέλο αντιπροσωπείας ή άλλως αυτή να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο να της απαγορευθεί η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλία του καθενός από τους πέντε εκδότες, υποθέτοντας ότι τουλάχιστον και οι πέντε εκδότες είχαν τα ίδια κίνητρα κατά την ίδια χρονική περίοδο, και ότι η Amazon δεν ήταν σε θέση να αντέξει ταυτόχρονα την άρνηση πρόσβασης ακόμη και σε μέρος του καταλόγου των ηλεκτρονικών βιβλίων τουλάχιστον του καθενός από τους πέντε εκδότες.

(10)

Στην προκαταρκτική εκτίμησή της, η Επιτροπή εξέφρασε την προκαταρκτική άποψη ότι στόχος της Apple ήταν να βρεθεί τρόπος ώστε οι τιμές λιανικής να είναι στο ίδιο επίπεδο με εκείνο της Amazon, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα ένα εύλογο περιθώριο κέρδους. Η Apple όφειλε να γνωρίζει ότι ο εν λόγω στόχος και ο στόχος του καθενός από τους πέντε εκδότες, ο οποίος συνίστατο στην αύξηση των λιανικών τιμών άνω του επιπέδου που ορίζει η Amazon (ή στην αποφυγή της καθιέρωσης χαμηλότερων τιμών από την Amazon) θα μπορούσε να επιτευχθεί εάν η ίδια: i) ακολουθούσε την υπόδειξη ορισμένων τουλάχιστον από τους πέντε εκδότες να εισέλθει στην αγορά πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων στο πλαίσιο ενός μοντέλου αντιπροσωπείας αντί ενός μοντέλου χονδρικής· και ii) ενημέρωνε τον καθένα από τους πέντε εκδότες για τη σύναψη, τουλάχιστον ενός από αυτούς, μιας σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας με την Apple στις ΗΠΑ, υπό τους ίδιους βασικούς όρους.

(11)

Η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής ήταν ότι η κοινή μετάβαση για την πώληση των ηλεκτρονικών βιβλίων από ένα μοντέλο χονδρικής σε ένα μοντέλο αντιπροσωπείας με τους ίδιους βασικούς όρους τιμολόγησης σε παγκόσμιο επίπεδο συνιστούσε εναρμονισμένη πρακτική με αντικείμενο είτε την αύξηση των τιμών λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων στον ΕΟΧ είτε την παρεμπόδιση της εμφάνισης χαμηλότερων τιμών ηλεκτρονικών βιβλίων στον ΕΟΧ.

(12)

Η εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ των πέντε εκδοτών και της Apple ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών κατά την έννοια του άρθρου 101 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ.

(13)

Επιπλέον, σύμφωνα με την προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, το άρθρο 101 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και το άρθρο 53 παράγραφος 3 της συμφωνίας ΕΟΧ δεν εφαρμόζονται στην παρούσα υπόθεση, καθόσον οι σωρευτικοί όροι που καθορίζονται στις παρούσες διατάξεις δεν πληρούνται.

(14)

Οι ανησυχίες της Επιτροπής που διατυπώθηκαν στην προκαταρκτική εκτίμηση δεν αφορούν τη θεμιτή χρήση του μοντέλου αντιπροσωπείας για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων. Η Penguin παραμένει ελεύθερη να συνάψει συμφωνίες αντιπροσωπείας σύμφωνα με τις δεσμεύσεις, εφόσον οι συμφωνίες αυτές και οι διατάξεις τους δεν αντιβαίνουν προς τη νομοθεσία της Ένωσης περί ανταγωνισμού.

(15)

Επιπλέον, η προκαταρκτική εκτίμηση δεν έθιγε τους εθνικούς νόμους που επιτρέπουν στους εκδότες να καθορίζουν τις τιμές λιανικής για τα ηλεκτρονικά βιβλία κατά τη διακριτική τους ευχέρεια («νόμοι για τον καθορισμό των τιμών λιανικής»).

(16)

Η Penguin δεν συμφωνεί με την προκαταρκτική εκτίμηση της Επιτροπής, της 1ης Μαρτίου 2013. Ωστόσο, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες της Επιτροπής όπως ορίζονται στην εν λόγω προκαταρκτική εκτίμηση, η Penguin, στις 16 Απριλίου 2013, πρότεινε δεσμεύσεις που είναι ουσιαστικά οι ίδιες με αυτές που είχαν υποβληθεί προηγουμένως και είχαν καταστεί υποχρεωτικές με την απόφαση της Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2012, για τους τέσσερις εκδότες.

(17)

Τα βασικά στοιχεία των δεσμεύσεων που πρότεινε η Penguin έχουν ως εξής:

(18)

Εάν η Apple δεν έχει ήδη καταγγείλει, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της, τις συμφωνίες αντιπροσωπείας που συνήψε με την Penguin, η Penguin θα καταγγείλει τις συμφωνίες της με την Apple, το αργότερο δεκατέσσερις ημέρες από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης της Επιτροπής που καθιστά υποχρεωτικές τις δεσμεύσεις.

(19)

Η Penguin θα προσφέρει σε όλους τους πωλητές λιανικής πλην της Apple τη δυνατότητα να καταγγείλουν κάθε σύμβαση αντιπροσωπείας που συνήφθη για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων, η οποία i) περιορίζει, οριοθετεί ή παρεμποδίζει τη δυνατότητα του πωλητή λιανικής να καθορίζει, να τροποποιεί ή να μειώνει τη λιανική τιμή, ή να παρέχει άλλες μορφές προσφοράς, ή ii) περιέχει ρήτρα του «ΜΕΚ» όπως ορίζεται στις δεσμεύσεις της Penguin. Σε περίπτωση που ένας λιανοπωλητής αποφασίσει να μην κάνει χρήση της δυνατότητας καταγγελίας μιας τέτοιας σύμβασης, η Penguin θα καταγγείλει αυτή τη σύμβαση σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται κατωτέρω.

(20)

Για περίοδο δύο ετών (τη λεγόμενη «cooling-off» περίοδο), η Penguin δεσμεύεται να μην περιορίσει, οριοθετήσει ή παρεμποδίσει τη δυνατότητα των πωλητών λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων να καθορίζουν, να τροποποιούν ή να μειώνουν τις λιανικές τιμές των ηλεκτρονικών βιβλίων και/ή να περιορίσουν, οριοθετήσουν ή παρεμποδίσουν τη δυνατότητα των πωλητών λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων να παρέχουν εκπτώσεις τιμών ή άλλες μορφές προσφοράς. Στην περίπτωση που, μετά την καταγγελία των συμβάσεων που προαναφέρθηκαν, η Penguin συνάψει σύμβαση αντιπροσωπείας με πωλητή λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων, ο εν λόγω πωλητής λιανικής θα μπορεί, για περίοδο δύο ετών, να μειώσει τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων κατά το ποσό που αντιστοιχεί στις συνολικές προμήθειες που καταβάλλει ο εκδότης στον εν λόγω πωλητή λιανικής για τουλάχιστον ένα έτος, σε σχέση με την πώληση των ηλεκτρονικών βιβλίων του στους καταναλωτές· ή/και να χρησιμοποιήσει το εν λόγω ποσό για να παράσχει άλλες μορφές προσφοράς.

(21)

Για περίοδο πέντε ετών, η Penguin δεν θα συνάψει καμία σύμβαση για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων εντός του ΕΟΧ η οποία περιέχει οποιουδήποτε είδους ρήτρα ΜΕΚ που προσδιορίζεται στις δεσμεύσεις της Penguin (λιανική τιμή, τιμή χονδρικής πώλησης και προμήθειες/μερίδιο εσόδων ρήτρες ΜΕΚ).

(22)

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης με τους φορείς της αγοράς, η Επιτροπή έλαβε μία παρατήρηση.

(23)

Η παρατήρηση αφορούσε τις εκτιμήσεις που δεν συνδέονται με τις σχετικές με τον ανταγωνισμό ανησυχίες που διατυπώνονται στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εκτίμησης, και συγκεκριμένα τη χρήση διαφορετικών μορφότυπων αρχείων και διαχείριση ψηφιακών δικαιωμάτων («DRM»), τα οποία μπορούν να καταστήσουν ορισμένα αρχεία ηλεκτρονικών βιβλίων αναγνώσιμα μόνο για ορισμένους τύπους ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων, καθώς και την ισχυρή θέση της Amazon στην αγορά του ΕΟΧ.

(24)

Στην προκαταρκτική της εκτίμηση, η Επιτροπή εξέφρασε την προκαταρκτική άποψη ότι η πιθανή εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ των πέντε εκδοτών και της Apple είχε ως αντικείμενο την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού στον ΕΟΧ.

(25)

Στην απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2012, η Επιτροπή θεώρησε ότι οι συνθήκες ανταγωνισμού που επικρατούσαν στον ΕΟΧ πριν από την πιθανή εναρμονισμένη πρακτική πρέπει να αποκατασταθούν ουσιαστικά («επαναφορά του ανταγωνισμού»).

(26)

Καθένας από τους τέσσερις εκδότες και η Apple πρότειναν δεσμεύσεις που θα οδηγούσαν σε επαναφορά του ανταγωνισμού προκαλώντας την καταγγελία των σχετικών συμβάσεων αντιπροσωπείας και συμφωνώντας με ορισμένους περιορισμούς κατά την επαναδιαπραγμάτευση των εμπορικών τους ρυθμίσεων για τα ηλεκτρονικά βιβλία. Σε αυτές περιλαμβάνονται, σε ό,τι αφορά τους τέσσερις εκδότες, τόσο η περίοδος cooling-off όσο και η απαγόρευση τιμής ΜΕΚ και, όσον αφορά την Apple, η απαγόρευση λιανικής τιμής ΜΕΚ.

(27)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δεσμεύσεις που πρότειναν οι τέσσερις εκδότες και η Apple, συνεκτιμώμενες, θα δημιουργήσουν, επί επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, τις προϋποθέσεις για επαναφορά του ανταγωνισμού εντός του ΕΟΧ. Ειδικότερα, θα οδηγήσουν σε επαρκή αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές προθέσεις των εκδοτών και των πωλητών λιανικής όσον αφορά την επιλογή των επιχειρηματικών μοντέλων (δηλ, χονδρικό εμπόριο, αντιπροσωπεία ή ένα νέο μοντέλο) και τους όρους τιμολόγησης που χρησιμοποιούνται σε αυτά. Θα μειώσουν επίσης για καθέναν από τους τέσσερις εκδότες και την Apple τα κίνητρα για να επαναδιαπραγματευθούν συμβάσεις για τα ηλεκτρονικά βιβλία με τους ίδιους βασικούς όρους.

(28)

Οι δεσμεύσεις της Penguin θα συμβάλουν στην επαναφορά του ανταγωνισμού που επέφερε η απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2012.

(29)

Πρώτον, οι δεσμεύσεις της Penguin θα την οδηγήσουν στο να καταγγείλει τις συμβάσεις αντιπροσωπείας με πωλητές λιανικής (πέρα από τις συμβάσεις αντιπροσωπείας με την Apple που πρέπει να καταγγελθούν σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που κατέστησαν υποχρεωτικές για την Apple με την απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2012).

(30)

Δεύτερον, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Penguin, η διετής περίοδος cooling-off θα εφαρμόζεται πλέον σε όλους τους τίτλους ηλεκτρονικών βιβλίων της Penguin που προσφέρονται από την Apple και άλλους πωλητές λιανικής.

(31)

Τρίτον, βάσει των δεσμεύσεων της Penguin, η απαγόρευση της τιμής ΜΕΚ θα εφαρμόζεται σε κάθε επαναδιαπραγματευθείσα σύμβαση μεταξύ της Penguin και των πωλητών λιανικής (πέρα από την εφαρμογή της απαγόρευσης της τιμής λιανικής πώλησης ΜΕΚ σε κάθε επαναδιαπραγματευθείσα σύμβαση μεταξύ της Penguin και της Apple, όπως προβλέπεται από τις δεσμεύσεις που κατέστησαν υποχρεωτικές για την Apple με την απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2012).

(32)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δεσμεύσεις που πρότεινε η Penguin, υπό το πρίσμα των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν από τους τέσσερις εκδότες και την Apple που κατέστησαν υποχρεωτικές με την απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2012, συνεκτιμώμενες, θα συμβάλουν περαιτέρω, επί επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, στη δημιουργία προϋποθέσεων για την επαναφορά του ανταγωνισμού.

(33)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δεσμεύσεις που πρότεινε η Penguin είναι κατάλληλες (τόσο όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής τους, όσο και τη διάρκειά τους) ώστε να αρθούν οι επιφυλάξεις της Επιτροπής, όπως διατυπώθηκαν στην προκαταρκτική της εκτίμηση. Επιπλέον, η Penguin δεν πρότεινε λιγότερο επαχθείς δεσμεύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν επίσης να άρουν ικανοποιητικά αυτές τις επιφυλάξεις.

(34)

Η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τα συμφέροντα των τρίτων μερών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανταποκρίθηκαν στη διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς.

(35)

Η απόφαση καθιστά τις δεσμεύσεις υποχρεωτικές για την Penguin για συνολική περίοδο πέντε ετών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης, με εξαίρεση την περίοδο cooling-off, η οποία θα είναι δεσμευτική για συνολική περίοδο δύο ετών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης.

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/29

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/31

Ministry of Economy

Mierová 19

827 15 Bratislava 212

SLOVENSKO/SLOVAKIA

http://www.economy.gov.sk

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/31

Υπουργείο Οικονομίας

Mierová 19

827 15 Bratislava 212

SLOVENSKO/SLOVAKIA

http://www.economy.gov.sk

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/32

Ministère de l’écologie, du développement durable et de l’énergie

Direction générale de l’énergie et du climat

Arche Nord

92055 La Défense Cedex

FRANCE

http://www.developpement-durable.gouv.fr

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/33

Ministero dello sviluppo economico

Dipartimento per l’energia

Direzione generale delle risorse minerarie ed energetiche

Divisione VI

Via Molise 2

00187 Roma RM

ITALIA

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/34

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/35

1.

Στις 16 Δεκεμβρίου 2013, η Επιτροπή έλαβε κοινοποίηση προτεινόμενης συγκέντρωσης σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου (1), με την οποία η Lloyds Development Capital (Holdings) Limited («LDC», Ηνωμένο Βασίλειο) και η PostNL NV («PostNL», Κάτω Χώρες), αποκτούν κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, στοιχείο β) του κοινοτικού κανονισμού συγκεντρώσεων τον κοινό έλεγχο της TNT Post UK (Ηνωμένο Βασίλειο), με αγορά μετοχών.

2.

Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των εν λόγω επιχειρήσεων είναι:

3.

Κατόπιν προκαταρκτικής εξέτασης, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η γνωστοποιηθείσα πράξη θα μπορούσε να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κοινοτικού κανονισμού συγκεντρώσεων. Εντούτοις, επιφυλάσσεται να λάβει τελική απόφαση επί του σημείου αυτού.

4.

Η Επιτροπή καλεί τους ενδιαφερόμενους τρίτους να υποβάλουν στην Επιτροπή ενδεχόμενες παρατηρήσεις για τη σχεδιαζόμενη συγκέντρωση.

Οι παρατηρήσεις πρέπει να φθάσουν στην Επιτροπή το αργότερο εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης, με την ένδειξη COMP/M.7052 — Lloyds Development Capital/PostNL/TNT Post UK. Οι παρατηρήσεις μπορούν να σταλούν στην Επιτροπή με φαξ (+32 22964301), ηλεκτρονικά στην COMP-MERGER-REGISTRY@ec.europa.eu ή ταχυδρομικά στην ακόλουθη διεύθυνση:

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/36

1.

Στις 16 Δεκεμβρίου 2013, η Επιτροπή έλαβε γνωστοποίηση μιας σχεδιαζόμενης συγκέντρωσης σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου (1) με την οποία η επιχείρηση Sigma Alimentos, SA de C.V. («Sigma», Μεξικό), που τελικά ελέγχεται από την Alfa, S.A.B. de C.V. («Alfa», Μεξικό), αποκτούν κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κοινοτικού κανονισμού συγκεντρώσεων αποκλειστικό έλεγχο του συνόλου της επιχείρησης Campofrío Food Group, SA («Campofrío», Ισπανία) με αγορά μετοχών.

2.

Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των εν λόγω επιχειρήσεων είναι:

3.

Κατόπιν προκαταρκτικής εξέτασης, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η γνωστοποιηθείσα πράξη θα μπορούσε να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κοινοτικού κανονισμού συγκεντρώσεων. Εντούτοις, επιφυλάσσεται να λάβει τελική απόφαση επί του σημείου αυτού. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια απλοποιημένη διαδικασία αντιμετώπισης ορισμένων συγκεντρώσεων βάσει του κοινοτικού κανονισμού συγκεντρώσεων (2) σημειώνεται ότι η παρούσα υπόθεση είναι υποψήφια για να αντιμετωπιστεί βάσει της διαδικασίας που προβλέπεται στην ανακοίνωση.

4.

Η Επιτροπή καλεί τους ενδιαφερόμενους τρίτους να υποβάλουν στην Επιτροπή ενδεχόμενες παρατηρήσεις για τη σχεδιαζόμενη συγκέντρωση.

Οι παρατηρήσεις πρέπει να φθάσουν στην Επιτροπή το αργότερο εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης, με την ένδειξη COMP/M.7112 — Sigma Alimentos/Campofrío. Οι παρατηρήσεις μπορούν να σταλούν στην Επιτροπή με φαξ (+32 22964301), ηλεκτρονικά στην COMP-MERGER-REGISTRY@ec.europa.eu ή ταχυδρομικά στην ακόλουθη διεύθυνση:

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/37

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/38

24.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/39