93η σύνοδος ολομέλειας της 14 ης και 15 ης Δεκεμβρίου 2011

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/1

Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Οι προτεραιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών για το 2012 με βάση το νομοθετικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης»

2012/C 54/01

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

I. Το μέλλον της Ένωσης

είναι πεπεισμένη ότι το βασικό διακύβευμα για την ΕΕ σήμερα είναι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην ικανότητά της να διασφαλίσει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και την οικονομική ανάκαμψη, και να επιβάλει την υπεροχή της δημοκρατικά νομιμοποιημένης πολιτικής απόφασης έναντι της αρνητικής επιρροής των χρηματοπιστωτικών αγορών·

εκφράζει την υποστήριξή της προς την εμβάθυνση της οικονομικής ολοκλήρωσης στο πεδίο της οικονομικής διακυβέρνησης, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή η εμβάθυνση θα είναι δημοκρατικά νομιμοποιημένη και θα συντελείται εντός των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναγνωρίζει ωστόσο ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 9ης Δεκεμβρίου 2011 δεν κατόρθωσε να εφαρμόσει την κοινοτική μέθοδο για το νέο Δημοσιονομικό Συμβόλαιο και τον ενισχυμένο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής, παρά την προθυμία 26 κρατών μελών από τα 27 να διατηρήσουν την κοινοτική μέθοδο. Δεδομένου ότι απαιτούνταν ομοφωνία απέμεινε μόνο η διακυβερνητική προσέγγιση με όλες τις νομικές και πολιτικές συνέπειές της. Εκφράζει δε τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι, μέχρι σήμερα, εφαρμόστηκε μια υπερβολικά στενή προσέγγιση όσον αφορά το σχέδιο να θεσμοθετηθεί μόνο η δημοσιονομική πειθαρχία σε μια διακυβερνητική Συνθήκη. Θεωρεί δε εφικτή τη μεταρρύθμιση της Συνθήκης της Λισαβόνας στο πλαίσιο μιας Συνέλευσης που θα διαμορφωθεί με βάση το ίδιο πρότυπο όπως εκείνο της Συνέλευσης για το Μέλλον της Ευρώπης (2002-2003), διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την πλήρη συμμετοχή των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής των Περιφερειών·

χαιρετίζει το γεγονός ότι, παρά τις οικονομικές, δημοσιονομικές και θεσμικές δυσχέρειες, η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί σθεναρά την κοινοτική μέθοδο· η ΕτΠ, ως πολιτική συνέλευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ΕΕ, θεωρεί ότι αυτή είναι η μόνη δυνατή επιλογή για να διασφαλιστεί η δημοκρατική νομιμότητα της Ένωσης, η πραγμάτωση των αξιών της αλληλεγγύης και της συνοχής και η τήρηση των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Επιβεβαιώνει δε την πρόθεσή της να εισαγάγει αυτή τη συνέργεια αξιών στην αναθεωρημένη συμφωνία συνεργασίας που διαπραγματεύεται με την Επιτροπή·

4.	χαιρετίζει την προοπτική της επικείμενης ένταξης της Κροατίας και επιβεβαιώνει την επιθυμία της να υποδεχθεί στις εργασίες της από τον Ιανουάριο του 2012 παρατηρητές από την Κροατία.

II. Αξιοποίηση της ιδιαιτερότητας και της προστιθέμενης αξίας του προϋπολογισμού της ΕΕ

υπογραμμίζει το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ, αν και περιορισμένου μεγέθους, έχει ουσιαστική σημασία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουν προσδιοριστεί και συμφωνηθεί στη Συνθήκη της Λισαβόνας και τη στρατηγική "Ευρώπη 2020". Τονίζει την ιδιαιτερότητα αυτού του προϋπολογισμού και την προστιθέμενη αξία του σε σχέση με τους εθνικούς, περιφερειακούς ή τοπικούς προϋπολογισμούς υπό την έννοια ότι πρόκειται για ένα προϋπολογισμό που είναι πάντα ισορροπημένος, δηλαδή δεν χρησιμοποιείται ούτε ένα ευρώ για την εξόφληση κάποιου χρέους, και που είναι κυρίως αφιερωμένος στις επενδύσεις (94,5 %) σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Τονίζει τόσο την καθοριστική σημασία του αποτελέσματος μόχλευσης που επιτυγχάνεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στη στρατηγική αναζωογόνησης της ευρωπαϊκής οικονομίας όσο και τη χρηματοδότηση των διαρθρωτικών επενδύσεων των περιφερειακών και τοπικών αρχών, ιδίως στο πλαίσιο της σημερινής κρίσης·

υπογραμμίζει την ανάγκη να διατυπώνει η ΕτΠ διαρκώς τις πολιτικές της απόψεις σχετικά με τα μελλοντικά μέτρα της ΕΕ προς μια ισχυρότερη δημοσιονομική και οικονομική ενοποίηση, καθώς και τις συνέργειες μεταξύ των προϋπολογισμών των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των κρατών μελών και της ΕΕ. Η ΕτΠ οφείλει να υπερασπιστεί τις νομικές αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε ό,τι αφορά την οικονομική αυτονομία και να αντιδρά σε όλα τα μέτρα που επηρεάζουν την ικανότητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών να συνάπτουν δάνεια με λογικό κόστος·

καλεί αμφότερα τα σκέλη της Αρμόδιας για τον Προϋπολογισμό Αρχής να συμφωνήσουν πριν τα τέλη του 2012 τόσο σχετικά με ένα πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2014-2020 και, σύμφωνα με τη δέσμευση που αναλαμβάνεται στο άρθρο 311 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σχετικά με τη μεταρρύθμιση των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να εγκαταλειφθεί η λογική της "δίκαιης επιστροφής" και να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για την οριστικοποίηση των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και των επιχειρησιακών προγραμμάτων, μετά την υιοθέτηση των νομοθετικών μέτρων όσον αφορά το ΠΔΠ·

8.	επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υλοποίηση της πιλοτικής φάσης της πρωτοβουλίας σχετικά με τα ομόλογα·

III. Το μέλλον της πολιτικής συνοχής και των μεταφορών

θεωρεί ότι η πολιτική συνοχής, ως η κύρια αναδιανεμητική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να συμβάλει στην ισόρροπη και αειφόρο οικονομική ανάπτυξη, τόσο από περιβαλλοντική όσο και από κοινωνική άποψη, όλων των ευρωπαϊκών περιοχών· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει τη λύπη της για τη μείωση του αντίστοιχου προϋπολογισμού στο προτεινόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, ιδίως ενόψει της τρέχουσας οικονομικής, χρηματοπιστωτικής και κοινωνικής κρίσης, αλλά και των φιλόδοξων στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020"·

10.

επιδοκιμάζει τη διατήρηση μιας πολιτικής συνοχής για όλη την επικράτεια της Ένωσης και την απλουστευμένη αρχιτεκτονική που βασίζεται σε δύο στόχους και τρεις κατηγορίες περιφερειών, όπως παρουσιάζονται στη νομοθετική δέσμη μέτρων της 6ης Οκτωβρίου 2011· ωστόσο, επαναλαμβάνει την επιθυμία της να χρησιμοποιηθούν και άλλα πρόσθετα κριτήρια εκτός του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, ιδίως για την εφαρμογή και αξιολόγηση των προγραμμάτων, επειδή ο δείκτης αυτός δεν αντικατοπτρίζει επαρκώς ούτε τα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και περιβαλλοντικής αειφορίας, ούτε τις εδαφικές ανισότητεςς·

11.

επικροτεί τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1) να αναπτυχθεί ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο για τη βελτίωση της συνοχής και των συνεργιών μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ και, (2) να θεσπιστεί μια σύμβαση εταιρικής σχέσης μεταξύ της Επιτροπής και κάθε κράτους μέλους, επικροτεί δε το γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συμμετέχουν άμεσα στη διαμόρφωση της πολιτικής αυτής·

12.

αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η πολιτική συνοχής στην υλοποίηση της στρατηγικής "Ευρώπη 2020", αλλά υπενθυμίζει ότι ο λόγος ύπαρξής της, που κατοχυρώνεται στη Συνθήκη, είναι η μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισοτήτων· ζητά συνεπώς να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στην επιλογή των θεματικών στόχων και της συγκέντρωσης των πόρων, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

13.

συμφωνεί με τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στη νομοθετική δέσμη για την ενίσχυση της αστικής διάστασης, τις δράσεις τοπικής ανάπτυξης και τις επενδύσεις σε εδαφικό επίπεδο, ζητά δε να υλοποιηθούν σχέδια δράσης για την περιφερειακή και την αστική κινητικότητα με χρηματοδοτική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

14.

αποδέχεται καταρχήν την επιδίωξη αυξημένης αποδοτικότητας των δημόσιων δαπανών που σχετίζονται με την πολιτική συνοχής μέσω ενός συστήματος προϋποθέσεων, προειδοποιώντας παράλληλα για το ενδεχόμενο να είναι πολύ περίπλοκη η εφαρμογή του· υποστηρίζει την ιδέα των εκ των πρότερων προϋποθέσεων, αρκεί να μετριασθεί ο κατάλογος των προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούνται· αποδέχεται την αρχή των εκ των υστέρων προϋποθέσεων, υπό τον όρο ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα συμμετάσχουν άμεσα στον προσδιορισμό των δεικτών που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων, αλλά απορρίπτει τις προτάσεις σχετικά με τις μακροοικονομικές προϋποθέσεις με βάση το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τρέφει σοβαρές επιφυλάξεις για το απόθεμα επιδόσεων·

15.	υποστηρίζει την ενίσχυση του στόχου της εδαφικής συνεργασίας, με την αύξηση των πόρων που διατίθενται για τον σκοπό αυτό, προκειμένου να υπάρξει πρόοδος πέραν της ανταλλαγής ορθών πρακτικών μεταξύ των ευρωπαϊκών περιοχών·

16.

χαιρετίζει το γεγονός ότι στην πρόταση για αναθεώρηση του κανονισμού 1082/2006 σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) επαναλαμβάνονται πολυάριθμες προτάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών, ιδίως όσον αφορά τη συμμετοχή οικονομικών παραγόντων και της κοινωνίας των πολιτών στον ΕΟΕΣ και τη διευκόλυνση της πρόσβασης αυτοδιοικητικών αρχών τρίτων κρατών σε αυτό το μέσο. Υπογραμμίζει τις δυνατότητες διασυνορικακής εμβέλειας του μηχανισμού αυτού μέσω όλων των ενωσιακών πολιτικών. Ως εκ τούτου, δεσμεύεται να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την προώθηση αυτού του μέσου, ιδίως μέσω της αντίστοιχης πλατφόρμας, ενώ θα εξακολουθήσει να διαχειρίζεται το μητρώο του ΕΟΕΣ·

17.

κρίνει ότι ο “μηχανισμός για τη διασύνδεση στην Ευρώπη”, με προϋπολογισμό 50 δισεκ. ευρώ, θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο και να λειτουργήσει ως μοχλός για την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης και για την προσέλκυση άλλων επενδύσεων, ιδίως με τη χρήση ομολόγων έργου· ωστόσο, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να είναι συνεπής με τον προϋπολογισμό και τη διακυβέρνηση της πολιτικής συνοχής· θεωρεί ότι, όπως και να έχουν τα πράγματα, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η συνοχή και η συμβατότητα με έργα που χρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και να συμμετέχουν οι αυτοδιοικητικές αρχές στην επιλογή των έργων αυτών·

18.

προτίθεται να καταρτίσει λεπτομερή γνωμοδότηση σχετικά με το νέο κανονιστικό πλαίσιο για τα ΔΕΔ-Μ, το οποίο απευθύνεται σε όλους τους παράγοντες της αντίστοιχης πολιτικής και όχι μόνο στα κράτη μέλη, και θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά τα ρυθμιστικά εμπόδια στα οποία προσκρούει η ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών·

19.

υποστηρίζει την εσωτερίκευση του κόστους της πρόσβασης, καθώς και του κοινοτικού και περιβαλλοντικού κόστους με την εναρμόνιση της φορολογίας για όλους τους τρόπους μεταφοράς, τα έσοδα από την οποία θα διατεθούν για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου, αποτελεσματικού και βιώσιμου συστήματος μεταφορών· υποστηρίζει επίσης την προώθηση νέων χρηματοδοτικών μέσων, ιδίως των ευρωπαϊκών ομολόγων έργου· πιστεύει ότι η αυξημένη χρήση συμπράξεων ιδιωτικού-δημόσιου τομέα θα μπορούσε να συμβάλει στην ασφαλή χρηματοδότηση νέων έργων υποδομής στον τομέα των μεταφορών·

20.	τονίζει την ανάγκη για μια ευρεία στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να προβάλλονται επιτοπίως ο αντίκτυπος και τα οφέλη της πολιτικής συνοχής, υπενθυμίζει δε τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχοντας τη στήριξη της ΕτΠ προς τον σκοπό αυτόν.

IV. Η υλοποίηση της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης

21.	επιμένει ότι πρέπει να προσδοθεί πλήρης εδαφική διάσταση στη στρατηγική "Ευρώπη 2020"·

22.

εκφράζει τη λύπη της επειδή, στις περισσότερες περιπτώσεις η προετοιμασία των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" ήταν μια χαμένη ευκαιρία υλοποίησης της στρατηγικής με σύμπραξη όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης. Οι Ετήσιες Μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ανάπτυξη (το 2012 και 2013) θα πρέπει να τονίζουν ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να αναφέρονται στα θέματα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης στις ετήσιες εκθέσεις προόδου που καταρτίζουν. Θα πρέπει να αναφέρουν σε ποιο βαθμό και με ποιο τρόπο συμμετέχουν όλοι οι εταίροι, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, στην υλοποίηση της στρατηγικής "Ευρώπη 2020". Εάν χρειάζεται και για να βελτιωθεί η οικείωση της στρατηγικής, θα πρέπει να εκδοθούν ειδικές συστάσεις σχετικά με το θέμα αυτό. Αν συνεχίσει να υφίσταται το κενό της εταιρικής σχέσης μεταξύ ΕΕ, κρατών μελών και αυτοδιοικητικών αρχών, θα τεθεί σε κίνδυνο η αξιοπιστία της στρατηγικής "Ευρώπη 2020"·

23.

υπενθυμίζει την πρότασή της για υιοθέτηση Τοπικών Συμφώνων σε κάθε κράτος μέλος προκειμένου να εξασφαλιστεί η εταιρική εφαρμογή των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων και η κοινή προετοιμασία των Συμβάσεων Εταιρικής Σχέσης· επιμένει ότι η αρχή της εταιρικής σχέσης που προτείνει η Επιτροπή πρέπει να αποκτήσει υπόσταση ορίζοντας τη συμφωνία μεταξύ όλων των δημόσιων αρχών που είναι νομικώς αρμόδιες για τη χορήγηση χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ ως προϋπόθεση για την έγκριση των συμβάσεων εταιρικής σχέσης, καθώς και προωθώντας την επιλογή των τοπικών συμφώνων·

24.

θεωρεί ότι η συνέχεια που δίδεται στις εμβληματικές πρωτοβουλίες πρέπει να ενταθεί και να παρακολουθείται με βάση μια προοπτική προσανατολισμένη στα αποτελέσματα. Χρειάζεται διαρκής προσπάθεια για την προβολή των δράσεων που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο των εμβληματικών πρωτοβουλιών σε όλες τις κατά τόπους ενδιαφερόμενες πλευρές. Όπως δείχνουν τα πορίσματα της πρόσφατης έρευνας της ΕτΠ με θέμα "Ευρώπη 2020: οι τοπικές εξελίξεις", η σημασία των εμβληματικών πρωτοβουλιών για τις τοπικές και περιφερειακές δράσεις είναι ευθέως ανάλογη με το επίπεδο σχετικής ενημέρωσης των αυτοδιοικητικών αρχών. Αυτό επιτρέπει, επίσης, την ένταξη των υφιστάμενων τοπικών και περιφερειακών πρωτοβουλιών στο πλαίσιο των ευρύτερων ευρωπαϊκών στόχων, και παρέχει αίσθηση οικείωσης και συντονισμένης δράσης.

IV A. Έξυπνη ανάπτυξη

25.

θεωρεί ότι ο τρέχων προϋπολογισμός της ΕΕ για την έρευνα είναι ανεπαρκής και, ως εκ τούτου, χαιρετίζει τη σημαντική ώθηση της έρευνας και της καινοτομίας που προτείνεται στο ΠΔΠ (από 53 σε 80 δις ευρώ). Αυτό φέρνει την Ένωση πιο κοντά στον στόχο της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" για την επένδυση του 3 % του ΑΕγχΠ της στην έρευνα και την καινοτομία, και συνάδει με τη δημιουργία μιας "Ένωσης Καινοτομίας". Τονίζει δε την ανάγκη καλύτερης ενσωμάτωσης των εθνικών προγραμμάτων και του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Πλαισίου για την Έρευνα·

26.

υποστηρίζει τη δημιουργία ενός κοινού στρατηγικού πλαισίου "Ορίζοντας 2020" για την έρευνα και την καινοτομία, καθώς αυτό προσφέρει τη δυνατότητα απλοποίησης και ενοποίησης των διαφόρων προγραμμάτων χρηματοδότησης στον τομέα, όπως το Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα (ΠΠ7) και το Πρόγραμμα για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία (ΠΑΚ). Επισημαίνει, ωστόσο, ότι το Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο (ΚΣΠ) για την Έρευνα και την Καινοτομία πρέπει να είναι καλά συντονισμένο και συνεκτικό με το ΚΣΠ που προτείνεται για τα Διαρθρωτικά Ταμεία. Χαιρετίζει, στο σημείο αυτό, τον περιφερειακό πίνακα επιδόσεων στον χώρο της καινοτομίας, σύμφωνα με τη σύστασή της (1) να εξεταστεί επίσης η κατάρτιση και η δημοσίευση ενός περιφερειακού πίνακα επιδόσεων στον χώρο της καινοτομίας, ο οποίος θα επέτρεπε στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, την ακαδημαϊκή κοινότητα (πανεπιστήμια, κολέγια και ερευνητικά ιδρύματα) και τις επιχειρήσεις να αξιολογούν και να παρακολουθούν την επιτυχία των περιφερειακών δραστηριοτήτων στον χώρο της καινοτομίας·

27.

υποστηρίζει την επέκταση και την αυξημένη διάθεση πόρων στην πρωτοβουλία “Ευρώπη της Εκπαίδευσης” για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που προωθούν την κινητικότητα κατά την περίοδο μετά το 2013. Θεωρεί ότι η εκπαίδευση που διευκολύνει την ελεύθερη σκέψη, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διασφάλιση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας στο μέλλον. Η Επιτροπή των Περιφερειών αναγνωρίζει επίσης τον ευρύτερο ρόλο της εκπαίδευσης στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ατόμου και την κοινωνική της διάσταση, καθώς και τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών και πρόσβασης στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την κινητικότητα. Εκφράζει την ικανοποίησή της διαπιστώνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το αίτημά της για την ένταξη του αθλητισμού στο ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό·

28.	επιδοκιμάζει θερμά τα σχέδια της Επιτροπής για σύνδεση των εθνικών συστημάτων έρευνας και εξασφάλιση του ελεύθερου ανταγωνισμού στον τομέα της έρευνας και τις βασικές πανεπιστημιακές θέσεις·

29.

υποστηρίζει περαιτέρω δράσεις για την απελευθέρωση του δυναμικού του ηλεκτρονικού εμπορίου, της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της προόδου μέσω της ΤΠΕ εν γένει, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των πολιτών σε αξιόπιστες πληροφορίες, ασφάλεια και προστασία της ιδιωτικής ζωής. Η ΕτΠ αναγνωρίζει τις τεράστιες επιδράσεις του Ψηφιακού Θεματολογίου στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης των διαλειτουργικών δημόσιων υπηρεσιών και της χρηματοδότησης των ευρυζωνικών δικτύων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χαιρετίζει εν προκειμένω τη διάθεση πιστώσεων ύψους 9,2 δισεκ. ευρώ για τα ψηφιακά δίκτυα στη Διευκόλυνση "Συνδέοντας την Ευρώπη" και τις σχετικές "Κατευθυντήριες γραμμές για τα διευρωπαϊκά δίκτυα τηλεπικοινωνιών"·

30.

υπενθυμίζει το στόχο που ορίζεται στην εμβληματική πρωτοβουλία "Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη" (2) σύμφωνα με τον οποίο οι βασικές ευρυζωνικές συχνότητες θα πρέπει να είναι προσιτές σε όλους τους ευρωπαίους μέχρι το 2013. Κρίνει ότι ο στόχος αυτός θα πρέπει να συμπληρώνεται από μια προσέγγιση βασιζόμενη στον ορισμό των δικαιωμάτων των πολιτών στο πλαίσιο αυτό και στις συγκεκριμένες υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας·

31.

υποστηρίζει την εστίαση του μελλοντικού προγράμματος “Δημιουργική Ευρώπη” που προβλέπεται για την περίοδο μετά το 2013 στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020". Με τον συνδυασμό πολιτισμού και μέσων ενημέρωσης, το πρόγραμμα πρέπει να διευκολύνει τη διάχυση πολιτιστικών προϊόντων και τη δημιουργία μιας ενιαίας και σε απευθείας σύνδεση αγοράς οπτικοακουστικών μέσων, και να συμβάλλει στην απελευθέρωση του δυναμικού δημιουργίας θέσεων εργασίας του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα, διατηρώντας και αξιοποιώντας ταυτόχρονα τον πολιτιστικό πλούτο της Ευρώπης·

IV B. Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς

32.	χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή προτίθεται να επικεντρωθεί στη σταθερότητα και την ανάπτυξη, ενώ περιλαμβάνει και αρκετές σημαντικές πρωτοβουλίες για τα κοινωνικά θέματα στο πρόγραμμα εργασίας·

33.

επαναλαμβάνει την έκκληση που απηύθυνε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόσφατη γνωμοδότησή της σχετικά με την κοινωνική στέγαση (CdR 71/2011) προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατό ένα πλαίσιο της ΕΕ που να καθιστά δυνατή την προσιτή και κατάλληλη στέγη για όλους· επισημαίνει ότι το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους στόχους της Ευρώπης 2020 για την εξάλειψη της φτώχειας και την εξασφάλιση καλύτερης υγείας στους λαούς της ΕΕ· ζητά, επίσης, το εν λόγω πλαίσιο πολιτικής να ευθυγραμμιστεί με τις ενεργειακές πολιτικές της ΕΕ και η ανακαίνιση κατοικιών για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης να παραμείνει επιλέξιμη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης ως βασικό στοιχείο της κοινωνικής συνοχής·

34.	διερωτάται για τη συνέχεια της Πρωτοβουλίας “Ευκαιρίες για τους Νέους” που ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της ομιλίας του για την κατάσταση της Ένωσης·

35.	δεσμεύεται να συμβάλει στη δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα, η οποία έχει ιδιαίτερη σημασία για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές από την άποψη του πολλαπλού τους ρόλου ως εργοδοτών, παρόχων υπηρεσιών και πελατών·

36.	προτίθεται να συμβάλει στις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" για την αντιμετώπιση της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας·

37.

εκφράζει την ικανοποίησή της που το Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας της 14ης Νοεμβρίου 2011 κατέληξε στην προσωρινή λύση της διατήρησης του προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας για τους φτωχούς μέχρι το 2013, λυπάται όμως για την έλλειψη συμφωνίας σχετικά με τη συνέχιση του προγράμματος μετά το 2013. Θεωρεί σε κάθε περίπτωση ότι αν το ΠΕΒ μεταφερθεί από την Κοινή Αγροτική Πολιτική στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, πρέπει να ακολουθήσει και η ανάλογη αναδιάταξη των πόρων στη δομή του προϋπολογισμού·

38.	προτίθεται να συμβάλει ενεργά στην ανάπτυξη των πολυετών προγραμμάτων 2014-2020 για την υγεία και την πολιτική για τους καταναλωτές καθώς και για την ηλεκτρονική υγεία·

39.	υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην αξιοποίηση του δυναμικού του αθλητισμού ως στοιχείου κοινωνικής ένταξης και υγιούς διαβίωσης·

IV Γ. Βιώσιμη ανάπτυξη

40.

δεσμεύεται να συμβάλει ενεργά στις προετοιμασίες της ΕΕ και να συμμετάσχει ενεργά στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Αειφόρο Ανάπτυξη, τον Ιούνιο του 2012 ("Ρίο+20 Διάσκεψη για τη Γη") και στη συνέχεια της Διάσκεψης Κορυφής· εν προκειμένω, ζητά την ανάπτυξη ενός οδικού χάρτη για την τοπική πράσινη οικονομία στη διάσκεψη του Ρίο και την αναθεώρηση των δομών διακυβέρνησης των Ηνωμένων Εθνών ώστε να αναγνωριστούν πλήρως οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές ως βασικοί εταίροι στην πορεία προς την αειφόρο ανάπτυξη·

41.

επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει το συντομότερο δυνατόν εντός του 2012 πρόταση για το 7ο Κοινοτικό Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Δράσης που θέτει σαφείς στόχους και χρονοδιαγράμματα, και δίδει έμφαση στους μηχανισμούς που μπορούν να υποστηρίξουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εφαρμογή του περιβαλλοντικού κεκτημένου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής επέκτασης του Συμφώνου των Δημάρχων στην ευρύτερη ατζέντα περί αποδοτικότητας των πόρων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αειφόρο διαχείριση υδάτων και αποβλήτων·

42.

προσβλέπει στην επερχόμενη αξιολόγηση του Χάρτη Πορείας για την Ενέργεια 2050 και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την προώθηση βιώσιμων ενεργειακών λύσεων σε τοπικό επίπεδο με σκοπό τη διευκόλυνση της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Σκοπεύει δε να ασχοληθεί με την ανάγκη για πιο ισορροπημένη ενεργειακή πολιτική και καθεστώτα στήριξης·

43.	ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά την εφαρμογή της Στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα το 2020, να λάβει υπόψη την Απόφαση CBD COP 10 “Σχέδιο Δράσης: υποεθνικό επίπεδο διακυβέρνησης, δήμοι και άλλες τοπικές αρχές υπέρ της Βιοποικιλότητας (2011-2020)”·

44.

υποστηρίζει τις προσπάθειες της ΕΕ προς μια παγκόσμια, νομικά δεσμευτική συμφωνία στο πλαίσιο της εντολής των Ηνωμένων Εθνών και θεωρεί την πρόοδο που σημειώθηκε στο Durban σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση· απευθύνει έκκληση να συνεχιστεί μετά το Durban η διεθνής συζήτηση για το κλίμα με βάση την πρόοδο που σημειώθηκε στη Διάσκεψη του Κανκούν, η οποία αναγνώρισε τον κρίσιμο ρόλο των υπο-εθνικών αρχών, αναδεικνύοντας και υποστηρίζοντας ενεργά τις σημαντικές δράσεις που αναλήφθηκαν για την προσαρμογή και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των πολύχρονων προσπαθειών για την ανάπτυξη μιας "πράσινης" οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα·

45.	ζητά την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πολιτικής και των δράσεων προτεραιότητας για την κλιματική αλλαγή σε άλλους τομείς πολιτικής, με απώτερο στόχο τη μεγιστοποίηση των εκατέρωθεν συνεργιών·

46.

χαιρετίζει τη φιλοδοξία να αυξηθεί το ποσοστό των δαπανών που συνδέονται με το κλίμα κατά τουλάχιστον 20 % στο πλαίσιο του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της ΕΕ μετά το 2013. Επαναλαμβάνει, ωστόσο, την έκκλησή της προς την Αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή της ΕΕ να διασφαλίσει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ και το Πολυετές Δημοσιονομικό της Πλαίσιο θα στοχεύουν καλύτερα την αξιοποίηση του συνολικού δυναμικού των προσπαθειών των τοπικών και περιφερειακών αρχών για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, και την αύξηση της υποστήριξης των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επενδύσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ιδίως στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων·

47.

επαναλαμβάνει, επίσης, από την άποψη αυτή την έκκλησή της να συνεχίσει το νέο μέσο LIFE να υποστηρίζει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ως βασικούς δικαιούχους και να χρησιμεύσει ως καταλύτης για να μεγιστοποιηθεί η εκ μέρους τους χρήση πόρων της ΕΕ προς υλοποίηση φιλόδοξων προγραμμάτων προστασίας του περιβάλλοντος·

48.	εκφράζει την ικανοποίησή της για την προαναγγελθείσα επανεξέταση των κανόνων που ισχύουν για την πυρηνική ασφάλεια.

V. Ανάπτυξη της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ και βελτίωση της έξυπνης νομοθεσίας

49.

χαιρετίζει την καθολική υποστήριξη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων προς την Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση (ΠΕΔ) με βάση τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφιστώντας ιδιαίτερα την προσοχή στη νομοθετική δέσμη για την πολιτική συνοχής η οποία κατοχυρώνει την ΠΕΔ ως μία από τις κορυφαίες "γενικές αρχές"· ζητά, ωστόσο, από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να εφαρμόσουν την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στην πράξη, ενσωματώνοντας μια πραγματική νοοτροπία ΠΕΔ στις προπαρασκευαστικές φάσεις των πολιτικών και προτείνοντας συγκεκριμένα καινοτόμα εργαλεία και μέσα βασιζόμενα στην ΠΕΔ και την εταιρική σχέση·

50.

υπογραμμίζει ότι, μια ενωσιακή προσέγγιση όσον αφορά την Έξυπνη Νομοθεσία, πρέπει να αποσκοπεί στη μείωση των διοικητικών και οικονομικών επιβαρύνσεων που αναλαμβάνονται από τις τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές και τους ιδιωτικούς φορείς στην ΕΕ. Μια τέτοια διαδικασία βασίζεται σε έναν κύκλο πολιτικής όπου η νομοθεσία αναθεωρείται και προσαρμόζεται διαρκώς στις νέες προκλήσεις και συνθήκες, η εμπεριστατωμένη αξιολόγηση και η συγκεκριμένη εμπειρία εφαρμογής είναι απαραίτητες σε όλες τις βαθμίδες διοίκησης καθώς και η εισαγωγή νέων λύσεων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης·

51.	είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να παρακολουθεί την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας, ιδίως μέσω της συνεργασίας με τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ και με τα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια·

52.

ζητά, για τη βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος να διεξαχθούν ενωσιακές αξιολογήσεις αντικτύπου με έμφαση στην εδαφική διάσταση και προτείνει να συμβάλει με πιο διαρθρωμένο τρόπο στις σχετικές αξιολογήσεις της Επιτροπής· επίσης, σκοπεύει να αναπτύξει μηχανισμούς για να συμβάλει στην εκ των υστέρων αξιολόγηση της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

53.	χαιρετίζει την επέκταση της περιόδου δημόσιων διαβουλεύσεων από 8 σε 12 εβδομάδες.

VI. Απελευθέρωση του δυναμικού της ενιαίας αγοράς

54.

επιδοκιμάζει την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με 2 εκατομμύρια ευρώ, για το πρόγραμμα Erasmus που αφορά την κατάρτιση των δημοτικών συμβούλων, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι θα υπάρξει ταχεία και αποτελεσματική χρήση αυτού του προϋπολογισμού, και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη του εν λόγω προγράμματος·

55.	επαναλαμβάνει ότι η σχετική με την Ενιαία Αγορά νομοθεσία πρέπει να αντανακλά την οριζόντια κοινωνική ρήτρα που προβλέπεται στο άρθρο 9 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

56.

επαναλαμβάνει, σε σχέση με την ανάγκη επικαιροποίησης του κανονισμού σχετικά με την αποζημίωση για υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ) (πακέτο Almunia), τα αιτήματα που υπέβαλε για να αυξηθούν τα ανώτατα όρια απαλλαγής de minimis στα 800 000 ευρώ/έτος, να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής των εξαιρούμενων κοινωνικών υπηρεσιών, να καταργηθεί το πληθυσμιακό κριτήριο απαλλαγής και να εγκαταλειφθεί η πρόθεση να ανατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εντολή για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας των ΥΓΟΣ·

57.

εξακολουθεί να προσδοκά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει, όπως εξαγγέλθηκε στο πλαίσιο της ανακοίνωσης σχετικά με την Πράξη για την Ενιαία Αγορά τον Απρίλιο του 2011 (3), "μέτρα με στόχο την εξασφάλιση του κατάλληλου πλαισίου που θα επιτρέπει στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, περιλαμβανομένων των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος (ΚΥΓΣ), να εκπληρώσουν την αποστολή τους", και "θα εξετάσει επίσης τα μέτρα που απαιτούνται για την εξασφάλιση, σε συνδυασμό με το άρθρο 14 και το πρωτόκολλο αριθ. 26, της πρόσβασης όλων των πολιτών, με προσιτές τιμές, στις βασικές υπηρεσίες που χρειάζονται για τη συμμετοχή τους στον οικονομικό και κοινωνικό βίο". Επίσης, αναμένει ότι η Επιτροπή θα υποβάλει την εξαγγελθείσα ανακοίνωση σχετικά με το ποιοτικό πλαίσιο για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας·

58.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου των δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής "ΕΕ 2020", και για τις δυνατότητες συμπερίληψης περαιτέρω στόχων, όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η προστασία του περιβάλλοντος, η πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισμού και η προώθηση της καινοτομίας και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις δημόσιες συμβάσεις·

59.

επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για ένα σχέδιο οδηγίας και ένα σχέδιο ψηφίσματος για τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που υπεβλήθη στις 15 Νοεμβρίου 2011, ειδικότερα δε τους στόχους περί μείωσης της εξάρτησης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και απόδοσης μεγαλύτερων ευθυνών στους εν λόγω οργανισμούς για τις αξιολογήσεις στις οποίες προβαίνουν· ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της που η Επιτροπή δεν συνεκτίμησε την έκκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (4) να ξεκινήσει μελέτη σκοπιμότητας και αξιολόγησης αντικτύπου σχετικά με τη σύσταση ενός δημόσιου και ανεξάρτητου ευρωπαϊκού οργανισμού αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας·

60.

αναμένει ότι η Επιτροπή θα εκδώσει Λευκή Βίβλο για τις συντάξεις που θα πρέπει να συνοδεύεται από κατάλληλες αξιολογήσεις του αντικτύπου στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεδομένου ότι αυτές απασχολούν την πλειονότητα των εργαζόμενων του δημόσιου τομέα στην Ευρώπη και διαχειρίζονται επικουρικά συστήματα συνταξιοδότησης για το προσωπικό τους·

61.

τονίζει τη σημασία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (2014-2020) (ΕΤΠΠ) και την ανάγκη να αντιμετωπίσει θεσμικά τον αντίκτυπο της παγκοσμιοποίησης στην ανεργία. Ωστόσο, ως εργαλείο αντίδρασης, το ΕΤΠΠ δεν μπορεί να υποκαταστήσει μια προληπτική στρατηγική για την απασχόληση με στόχο την πρόβλεψη μακροπρόθεσμων οικονομικών αλλαγών και αναδιαρθρώσεων. Επιπλέον, το ΕΤΠΠ δεν μπορεί να μετατραπεί σε μηχανισμό αποζημίωσης για τον μετριασμό των επιπτώσεων των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών. Απορρίπτει δε την πρόταση να χρηματοδοτείται το ΕΤΠΠ εκτός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου·

62.

υπογραμμίζει τη σημασία του βραβείου της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας που καθιερώθηκε το 2010 εν είδει διασυνοριακού "δικτύου" ανταλλαγών των περιφερειών που αναπτύσσουν προσαρμοσμένες περιφερειακές στρατηγικές με σκοπό την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και την αξιοποίηση του δυναμικού καινοτομίας των επιχειρήσεων·

63.	ζητά τη δημιουργία "μικρών εταιρικών σχημάτων" για την περαιτέρω εφαρμογή της Small Business Act (SBA) σε περιφερειακό επίπεδο και επιθυμεί να συμμετάσχει στη συμβουλευτική ομάδα που θα συσταθεί στον χώρο αυτό.

VII. Τήρηση του θεματολογίου των πολιτών: ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη

64.

αναμένει με ενδιαφέρον την έναρξη ισχύος του κανονισμού σχετικά με την "Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών", η οποία θα τονώσει τον δημοκρατικό βίο της ΕΕ με την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ και θα προσδώσει τελικά μια ισχυρή αίσθηση “οικείωσης” και ταύτισης των πολιτών με την Ένωση. Η ΕτΠ έχει δεσμευθεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη λειτουργία των Ευρωπαϊκών Πρωτοβουλιών Πολιτών·

65.

υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης ενός ευρωπαϊκού δημόσιου χώρου, όπου οι έννοιες της πολυεπίπεδης ευρωπαϊκής ταυτότητας και ιθαγένειας (ως συμπληρωματικές της ιθαγένειας κράτους μέλους και των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών ταυτοτήτων) συμβάλλουν στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας· σχετικά, εκφράζει την ικανοποίησή της για την ανακήρυξη του 2013 ως Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών, και τονίζει τη σημασία που έχει η επάρκεια πόρων και προγραμμάτων για την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της συμμετοχής των πολιτών στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Ως εκ τούτου, εκτός από τα προτεινόμενα προγράμματα στον χώρο της δικαιοσύνης, των δικαιωμάτων και της ιθαγένειας, αδημονεί να συμβάλει στην προσαρμογή του αναμενόμενου προγράμματος Ευρώπη των Πολιτών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η περαιτέρω στήριξη των εταιρικών σχέσεων στο πλαίσιο της αδελφοποίησης πόλεων και των μηχανισμών υποστήριξης της αποκεντρωμένης επικοινωνίας·

66.

πιστεύει ακράδαντα σε μια ανοικτή Ευρώπη βασιζόμενη στο υψηλό επίπεδο προστασίας και τον απόλυτο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων. Αυτό πρέπει να αποτελεί την κατευθυντήρια αρχή όλων των δράσεων και της νομοθεσίας στους τομείς αρμοδιότητας της ΕΕ. Ζητά δε την πλήρη εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων μέσα από συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες·

67.

έχει δεσμευτεί να συμβάλει στην πλήρη επίτευξη των στόχων του Προγράμματος και Σχεδίου Δράσης της Στοκχόλμης, ιδίως σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη ολοκληρωμένων και συντονισμένων πολιτικών για τη μετανάστευση και το άσυλο, τα σύνορα και την ασφάλεια· αναγνωρίζει την ανάγκη “έξυπνων” εξωτερικών συνόρων και υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης και της ενίσχυσης του χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα· επικροτεί, επομένως, την πρόθεση να ενισχυθεί η διακυβέρνηση του συστήματος Σένγκεν, με παράλληλη διαφύλαξη του κοινοτικού χαρακτήρα του, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι απαραίτητες αντιδράσεις σε εξωτερικά γεγονότα βασίζονται σε διαφανείς, κοινούς ευρωπαϊκούς κανόνες που δεν περιορίζουν αδικαιολόγητα την υφιστάμενη διασυνοριακή συνεργασία·

68.

ενόψει των αυξανόμενων προκλήσεων σε αυτούς τους τομείς, χαιρετίζει τη σημαντική αύξηση του προϋπολογισμού που προτείνεται για τις εσωτερικές υποθέσεις στο ΠΔΠ για την περίοδο 2014-2020, και την απλούστευση της δομής των προγραμμάτων εσωτερικών υποθέσεων με τη μείωσή τους από 6 σε 2: ένα Ταμείο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, και ένα Ταμείο για την Εσωτερική Ασφάλεια· ωστόσο, απευθύνει έκκληση να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των πτυχών των δαπανών που άπτονται της ασφάλειας και των συνόρων σε τομείς όπου η δράση των τοπικών και περιφερειακών αρχών προσφέρει σαφέστερη προστιθέμενη αξία, όπως η ένταξη των μεταναστών και οι συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο·

69.

ζητά να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος σε ό,τι αφορά την ουσιαστική δυνατότητα των πολιτών να κυκλοφορούν ελεύθερα σε ολόκληρη την Ένωση. Αυτό περιλαμβάνει την απλούστευση των διαδικασιών για τους πολίτες που επιλέγουν να μετακινηθούν ελεύθερα στην ΕΕ, σε τομείς όπως η αναγνώριση της νομικής ισχύος των ληξιαρχικών πράξεων, τα κληρονομικά δικαιώματα και τα διαζύγια·

70.

πιστεύει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλουν με αξιόπιστο τρόπο στην ανάπτυξη ενός ισχυρού πλαισίου για το αστικό και το ποινικό δίκαιο, τόσο επί της ουσίας όσο και σε διαδικαστικό επίπεδο· ως εκ τούτου, υποστηρίζει την πρόθεση να ενισχύονται τα δικονομικά δικαιώματα, να κατοχυρωθεί η ασφάλεια και η προστασία σε όλη την Ευρώπη και να συνεχισθεί να χρησιμοποιείται ως βάση η δικαστική και αστυνομική συνεργασία.

VIII. Γεωργία και αλιεία

71.

προτίθεται να συμβάλει ενεργά στην εκπόνηση της μελλοντικής νομοθεσίας της ΚΓΠ επιμένοντας να δοθεί σαφέστερη έμφαση στην απασχόληση, στον περιβαλλοντικό προσανατολισμό της ΚΓΠ, στην ενίσχυση της εδαφικής διάστασης και στην ανάγκη ρύθμισης του γεωργικού τομέα. Πιστεύει εξάλλου ότι, δεδομένης της πιεστικής απαίτησης να καλύπτει η ΚΓΠ όχι μόνο τις ανάγκες σε τρόφιμα, αλλά και να φέρει εις πέρας τα βασικά καθήκοντα της Ευρώπης, η ΚΓΠ θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τη στρατηγική "Ευρώπη 2020", προκειμένου να επικεντρωθεί στα πεδία που σχετίζονται με την απασχόληση στον κλάδο, ιδίως σε ευπαθείς περιοχές και να επιτρέψει στους αγρότες να αμείβονται για την παροχή δημόσιων αγαθών, όπως μια ενισχυμένη προσέγγιση για την ασφάλεια των τροφίμων, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, η προστασία της βιοποικιλότητας, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών στο σύνολό τους·

72.	υποστηρίζει τη δικαιότερη κατανομή των πόρων της ΚΓΠ, με αντικειμενικά κριτήρια που αντικατοπτρίζουν τις διαφορετικές οικονομικές πραγματικότητες μεταξύ των κρατών μελών, ζητά δε την απλοποίηση της διαδικασίας άμεσων πληρωμών·

73.

εκφράζει τη λύπη της που ο προϋπολογισμός για την αγροτική ανάπτυξη της υπαίθρου (101 δισεκ. ευρώ) θα παραμείνει δυσανάλογα μικρός σε σύγκριση με τα κονδύλια που διατίθενται για τις άμεσες πληρωμές. Ζητά να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην υποστήριξη της ανάπτυξης των αγροτικών οικονομιών και στη διαφοροποίηση, ειδικότερα δε στη βελτίωση των συνεργιών με την πολιτική συνοχής της ΕΕ όπου το Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο προσφέρει ένα καλό νομικό και πολιτικό υπόβαθρο·

74.

θα συμβάλει στις συζητήσεις για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της ΕΕ και για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας, τονίζοντας τη σημασία που έχει η ανάπτυξη μιας βιώσιμης αλιείας, με παράλληλη φροντίδα στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών, επειδή θεωρεί ότι απαιτείται μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις διαστάσεις. Συνεπώς, η ΕτΠ εύχεται συγκεκριμένα να προαχθούν περισσότερο η αειφόρος απασχόληση στις παράκτιες περιοχές και η ελκυστικότητα των ναυτικών επαγγελμάτων για τους νέους, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα μια αρμονική χρήση του ενάλιου πλούτου.

IX. Μια αποτελεσματική παρουσία της ΕΕ στον ευρύτερο κόσμο

75.	χαιρετίζει τις προσπάθειες της ΕΕ να υποστηρίξει τις διαδικασίες μετάβασης στην δημοκρατία σε όλο τον κόσμο. Επαναλαμβάνει την ανάγκη συμμετοχής όλων των φορέων στη διαδικασία αυτή, προκειμένου να επιτραπεί η ουσιαστική οικοδόμηση ικανοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

76.

θα συνεχίσει να συνεργάζεται με διάφορους φορείς για την προώθηση της εδαφικής διάστασης της διαδικασίας διεύρυνσης και για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών φορέων από τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες στις σχετικές εξελίξεις μέσω της αρμόδιας επιτροπής της (CIVEX) και ειδικότερα μέσω των Ομάδων Εργασίας “Τουρκία” και “Δυτικά Βαλκάνια” που έχει συστήσει και τη ΜΣΕ με τη ΠΓΔΜ· ανακοινώνει τη σύσταση μιας Μικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Μαυροβουνίου το 2012 και επαναλαμβάνει την πρόθεσή της για σύσταση Μικτών Συμβουλευτικών Επιτροπών με όλες τις υπόλοιπες υποψήφιες χώρες, ώστε να παρασχεθεί ένα κατάλληλο πλαίσιο στήριξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων από τοπική και περιφερειακή προοπτική·

77.

θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τοπική Διοικητική Διευκόλυνση (LAF) και να συμμετέχει στη διοργάνωση ενημερωτικών επισκέψεων αιρετών τοπικών πολιτικών και ανώτερων υπαλλήλων από τις υποψήφιες και τις δυνάμει υποψήφιες χώρες στις Βρυξέλλες, με σκοπό την παρουσίαση του έργου της ΕΕ σε αυτούς και την εξοικείωση τους με πτυχές του κοινοτικού κεκτημένου. Σχεδιάζει την περαιτέρω ανάπτυξη της συνδιοργάνωσης των εκδηλώσεων LAF στις αντίστοιχες χώρες, ώστε να διευρυνθεί ο αντίκτυπος και το ακροατήριο αυτής της χρηματοδοτούμενης από το TAIEX διευκόλυνσης για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές· τονίζει και πάλι την άποψη ότι πρέπει να αναπτυχθούν ισοδύναμες πρωτοβουλίες για τις γειτονικές χώρες, ώστε να στηριχτεί το δυναμικό τους σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση ικανοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

78.

υπενθυμίζει ότι οι στόχοι της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, συμπεριλαμβανομένης της εδραίωσης των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και της "εμβάθυνσης της δημοκρατίας", δεν μπορεί να επιτευχθούν χωρίς την ενεργό υποστήριξη των αυτοδιοικητικών αρχών και θα συνεχίσει να επενδύει προσπάθειες και πόρους για την ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής διάστασης της ΕΠΓ·

79.

αποδίδει μεγάλη σημασία στο έργο και τις δυνατότητες που προσφέρουν η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ARLEM) και η Διάσκεψη των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Ανατολική Εταιρική Σχέση (CORLEAP) για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Ανταποκρινόμενη στο αίτημα της Συνόδου Κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων για την Ανατολική Εταιρική Σχέση στη Βαρσοβία, η Επιτροπή των Περιφερειών θα εργαστεί για τη μετατροπή της CORLEAP σε μόνιμο θεσμικό πλαίσιο συνεργασίας και θα ενισχύσει τις προσπάθειές της προκειμένου να προάγει την εγγύτητα μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών από τις χώρες εταίρους και την ΕΕ·

80.

θα συνεχίσει να εργάζεται για την ενίσχυση της συμμετοχής των αυτοδιοικητικών αρχών στον καθορισμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των στρατηγικών συνεργασίας για την ανάπτυξη. Για τον σκοπό αυτό, θα υποστηρίξει την ενίσχυση του συντονισμού των δράσεων μεταξύ όλων των φορέων και θα προωθήσει την εταιρική και πολυεπίπεδη προσέγγιση ώστε να εξασφαλισθεί η παροχή αποτελεσματικής αναπτυξιακής βοήθειας· επίσης, από πρακτική άποψη, θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διοργάνωση της ετήσιας διάσκεψης για την αποκεντρωμένη συνεργασία και την προώθηση τόσο του Άτλαντα της αποκεντρωμένης συνεργασίας, με τον οποίο χαρτογραφούνται υφιστάμενα σχέδια συνεργασίας, όσο και της δικτυακής πύλης που διευκολύνει τη δικτύωση και τη συνεργασία για την ανάπτυξη σχεδίων και την εξασφάλιση αποτελεσματικότερης βοήθειας·

81.	αναθέτει στην Πρόεδρό της να υποβάλει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την πολωνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και την επικείμενη δανική και κυπριακή Προεδρία.

Βρυξέλλες, 15 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) CdR 468/2000

(2) COM (2010) 245

(3) COM(2011) 206 τελικό

(4) Βλ. σημείο 60 του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ης Οκτωβρίου 2010 με θέμα τη χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική κρίση:συστάσεις για μέτρα και πρωτοβουλίες που πρέπει να ληφθούν (ενδιάμεση έκθεση).

93η σύνοδος ολομέλειας της 14 ης και 15 ης Δεκεμβρίου 2011

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/8

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προώθηση των γεωργικών προϊόντων»

2012/C 54/02

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	αναγνωρίζει την περιορισμένη εμβέλεια των δράσεων προώθησης που έχουν ολοκληρωθεί μέχρι στιγμής εκτός της ΕΕ και παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους επαναπροσανατολισμού τους, προκειμένου να διατηρηθεί ο ηγετικός ρόλος της Ευρώπης στις εξαγωγές προϊόντων διατροφής·

—	συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης των τοπικών αγορών·

—	κρίνει ότι η προώθηση του ευρωπαϊκού προτύπου διατροφής είναι ασύμβατη με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και ότι είναι σκόπιμο να αποκλεισθεί κάθε πολιτική προαγωγής τέτοιων προϊόντων·

—	τάσσεται υπέρ της βελτιωμένης πληροφόρησης σχετικά με τα οφέλη της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής για την υγεία·

—	υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες για την επέκταση της υποχρεωτικής σήμανσης σχετικά με τον τόπο παραγωγής του προϊόντος·

—	θεωρεί ζωτικής σημασίας τη διαθεσιμότητα εξειδικευμένων, αποτελεσματικότερων από τα υπάρχοντα, μέσων ενημέρωσης και προώθησης για την ταχύτερη αντιμετώπιση των κρίσεων, ούτως ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να μεταδοθεί εμπιστοσύνη και στους παραγωγούς·

—	πιστεύει ότι η επιλογή των προγραμμάτων δεν θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά και μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ζητά τη συμμετοχή των περιφερειών στις διαδικασίες επιλογής, οι οποίες θα καταθέτουν προτάσεις, χάρη στην γνώση των παραγόντων, των τοπικών αγορών και δη των μικροπαραγωγών που διαθέτουν·

—	κρίνει ότι, κατά τις διαπραγματεύσεις διεθνών συμφωνιών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να προασπίζεται τα συμφέροντα των ευρωπαίων παραγωγών τροφίμων·

—	θεωρεί ότι θα πρέπει να συνδυαστούν καλύτερα οι δράσεις προώθησης που αναλαμβάνει άμεσα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις δράσεις που αναπτύσσονται από τους παραγωγούς στο πλαίσιο πολυετών προγραμμάτων, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα·

—

θεωρεί ότι κάθε προϊόν που παράγεται στην ΕΕ, πλην του καπνού και των οινοπνευματούχων ποτών, θα πρέπει να δύναται να συμπεριληφθεί στο σύστημα προώθησης, αν και πιστεύει ότι προτεραιότητα πρέπει να δοθεί σε δράσεις σχετικά με τα προϊόντα που συμβάλλουν σε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, καθώς και σε όσα άλλα προϊόντα διαφοροποιούνται με σήματα ποιότητας που σχετίζονται με τα ευρωπαϊκά εδάφη.

Εισηγητής

ο κ. Pedro SANZ ALONSO (ES/PPE), Πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Λα Ριόχα

Έγγραφο αναφοράς

Πράσινη Βίβλος σχετικά με την ενημέρωση για τα γεωργικά προϊόντα και την προώθησή τους: μια στρατηγική υψηλής ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας για την προώθηση των γεύσεων της Ευρώπης

COM(2011) 436 τελικό

Ι. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

1.	κατόπιν προσεκτικής μελέτης της «Πράσινης Βίβλου σχετικά με την ενημέρωση για τα γεωργικά προϊόντα και την προώθησή τους: μια στρατηγική υψηλής ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας για την προώθηση των γεύσεων της Ευρώπης», εκφράζει την ικανοποίησή της και αξιολογεί πολύ θετικά αυτήν την πρωτοβουλία·

θεωρεί ότι ο ευρωπαϊκός γεωργικός τομέας είναι θεμελιώδους σημασίας για την ανάπτυξη των τοπικών και των περιφερειακών οικονομιών, καθώς συμβάλλει σημαντικά στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη συγκράτηση του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές, και ότι ετούτη η πολιτική είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της δραστηριότητας στον εν λόγω τομέα·

συμφωνεί ότι οι προσπάθειες των παραγωγών της ΕΕ στον τομέα της υγείας, του περιβάλλοντος, και της καλής διαβίωσης των ζώων, καθώς και των προϊόντων που υπάγονται στα ευρωπαϊκά συστήματα ποιότητας (προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ), προστατευόμενες ονομασίες παραγωγής (ΠΟΠ), Ειδικά Παραδοσιακά Προϊόντα Εγγυημένα και προϊόντα βιολογικής γεωργίας) δεν γίνονται πάντα γνωστές ή δεν τυγχάνουν αναγνώρισης από την αγορά, γεγονός που μπορεί να τους προκαλέσει κάποια απογοήτευση·

4.	κατανοεί ότι το ευρωπαϊκό μοντέλο παραγωγής αποτελεί σημαντικό στοιχείο διαφοροποίησης από τις ανταγωνίστριες χώρες και, ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να αναδειχθεί η αξία του και να γίνει ευρύτερα γνωστό·

5.	υπενθυμίζει ότι οι περιφέρειες και οι περιφερειακές αρχές αποτελούν βασικό εταίρο στο εγχείρημα της αγροτικής ανάπτυξης και της επέκτασης των τοπικών αγορών, στηρίζοντας με τρόπο πειστικό την οργάνωση της συλλογικής προώθησης των προϊόντων των μικροπαραγωγών και των κοντινών αγορών·

6.	έχει επίγνωση του ότι η ΕΕ διαθέτει από τις μεγαλύτερες κληρονομιές παγκοσμίως από άποψη ποικιλίας των γεωργικών προϊόντων διατροφής και ότι πρέπει να εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημα αυτό και να το διαφημίσει τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η πολιτική προώθησης που ακολουθήθηκε έως σήμερα μπόρεσε να συμβάλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών που κλονίστηκε από τις κρίσεις διοξίνης και ΣΕΒ (σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών), αλλά θεωρεί ότι η πολιτική αυτή θα πρέπει να αποκτήσει πολύ πιο ευέλικτα και αποτελεσματικά —από χρονική άποψη— μέσα πληροφόρησης, προκειμένου να υπάρχει γρηγορότερη ανταπόκριση σε κρίσεις όπως η πρόσφατη με το βακτήριο E.coli και έτσι να αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα·

8.	αναγνωρίζει την περιορισμένη εμβέλεια των δράσεων προώθησης που έχουν ολοκληρωθεί μέχρι στιγμής εκτός της ΕΕ και παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους επαναπροσανατολισμού τους, προκειμένου να διατηρηθεί ο ηγετικός ρόλος της Ευρώπης στις εξαγωγές προϊόντων διατροφής·

υποστηρίζει την άποψη ότι, όσον αφορά την επεξεργασία μίας στρατηγικής έννοιας προς υλοποίηση στον εν λόγω τομέα, είναι απαραίτητο το εγχείρημα αυτό να πραγματοποιηθεί οπωσδήποτε σύμφωνα με τους στόχους της πολιτικής περί ποιότητας των προϊόντων, που εφαρμόζουν η ΕΕ και κάθε κράτος μέλος, βάσει των διαφορετικών συνθηκών που επικρατούν σε αυτά όσον αφορά την παραγωγή και την εμπορία. Ειδικότερα, πρέπει να καταστεί πιο αποτελεσματική και δυναμική η αξιοποίηση των προγραμμάτων ενίσχυσης της ΕΕ στους τομείς αυτούς, καθιστώντας πολύ πιο ευέλικτους τους υφιστάμενους κανονισμούς και απλουστεύοντας τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων και πληρωμής.

10.

επισημαίνει ότι, σε συνάρτηση με τις αναμενόμενες εξελίξεις στις δράσεις της ΕΕ όσον αφορά την προώθηση προϊόντων την πολιτική για την ποιότητα και στη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ θα πρέπει, με βάση τους ανωτέρω στόχους και προϋποθέσεις, να αναθεωρηθούν τα εξής: οι υπάρχουσες νομικές απαιτήσεις της ΕΕ για τα μέτρα προώθησης προϊόντων στα κράτη μέλη, το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας για την περίοδο 2007-2013 και ο κανονισμός αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων·

11.	συμφωνεί ότι οι πρωτοβουλίες «πολλαπλών χωρών» ή «πολλαπλών προϊόντων» δεν είναι μέχρι στιγμής ελκυστικές και ενθαρρύνει την Επιτροπή να διερευνήσει εις βάθος τις αιτίες, καθώς και να συνεχίσει να προωθεί τέτοιου είδους προγράμματα, ιδίως δε τα προγράμματα «πολλαπλών προϊόντων»·

Ποιοί θα πρέπει να είναι οι στόχοι της πολιτικής ενημέρωσης και προώθησης των γεωργικών προϊόντων και ποιά πρέπει να είναι η συμβολή της;

12.

θεωρεί ότι η προώθηση της ευρωπαϊκής παραγωγής αγροτικών και γεωργικών προϊόντων διατροφής –είτε στην εσωτερική αγορά είτε σε τρίτες χώρες– έχει ως σκοπό την ενίσχυση των αγροτικών περιοχών, δεδομένου ότι η παραγωγή και η μεταποίηση συνδέονται άρρηκτα με τον κάθε τόπο και ότι αυτή η τοπική διάσταση πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της προσπάθειας ισόρροπης οργάνωσης της ευρωπαϊκής επικράτειας·

13.

συμφωνεί ότι η πολιτική ενημέρωσης και προώθησης των γεωργικών προϊόντων διατροφής πρέπει να είναι φιλόδοξη, να διαφοροποιείται ως προς τη στρατηγική προσέγγιση ανάλογα με το προϊόν και την αγορά στην οποία απευθύνεται, ενώ όλα τα επί του παρόντος διαθέσιμα μέσα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται, προκειμένου να επιτευχθούν μεγαλύτερες συνέργειες και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά τους·

14.

θεωρεί ότι στο μέλλον οι δυνατότητες προώθησης προϊόντων δεν πρέπει να περιορίζονται απλώς σε μια γενική ευρωπαϊκή εικόνα και ότι πρέπει να είναι απλούστερη αφενός η αναφορά των συλλογικών εμπορικών σημάτων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών σημάτων, τα οποία θα υποστηρίζονται από τις περιφέρειες, βάσει της σαφούς συγγραφής υποχρεώσεων και η αναφορά της γεωγραφικής προέλευσης και της μεθόδου παραγωγής, αφετέρου η πρόσβαση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση. Προκειμένου οι καταναλωτές τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στις τρίτες χώρες να αναπτύξουν μια προτίμηση για ένα προϊόν, πρέπει να ενθαρρυνθεί εξαρχής η προσήλωσή τους σε ένα σήμα·

15.	υπογραμμίζει την ανάγκη να συμπεριληφθεί, μεταξύ των στόχων της πολιτικής ενημέρωσης και προώθησης, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και τρίτων χωρών, σε περίπτωση μελλοντικών επισιτιστικών κρίσεων·

16.	θα επιδοκίμαζε μια μεγαλύτερη προσπάθεια για τη σωστή ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με την έννοια των πιστοποιήσεων ποιότητας·

Ποιές δραστηριότητες ενημέρωσης και προώθησης πρέπει να αναληφθούν για την ενίσχυση των τοπικών και των περιφερειακών αγορών;

17.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης των τοπικών αγορών μέσω πολιτικών που προβάλλουν τόσο την ποικιλομορφία των τοπικών προϊόντων όσο και τον κοινωνικό, πολιτιστικό και ιστορικό σύνδεσμό τους με τους καταναλωτές στη χώρα ή την περιοχή όπου παράγονται, καθώς και τη συμβολή τους στην βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων λόγω του περιορισμού των εκπομπών CO2 τόσο στο στάδιο της μεταφοράς όσο και στο στάδιο της διατήρησης ή της συσκευασίας τους·

18.

τάσσεται υπέρ της αξιοποίησης των συνεργειών μεταξύ των μέσων στήριξης των τοπικών και των περιφερειακών αγορών και των άλλων ταμείων της ΕΕ, η οποία καθίσταται δυνατή μέσα από την ένταξη μέτρων υπέρ των εν λόγω αγορών στα διάφορα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, σύμφωνα με μια προσέγγιση τύπου LEADER· προς τούτο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιώσει όλα τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης των ευρωπαϊκών περιφερειών να συμπεριλάβουν μέτρα για την προώθηση των στρατηγικών που σχετίζονται με την ανάπτυξη των τοπικών αγορών, τη διάδοση στρατηγικών όπως το «Slow Food» («μη πρόχειρο φαγητό»), την κατανάλωση τροφίμων πλησίον του τόπου παραγωγής τους, την μαγειρικής «μηδενικών χιλιομέτρων» και ούτω καθεξής και να προωθήσουν τη στενότερη προσέγγιση μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών·

19.

υπογραμμίζει τη σημασία της υποστήριξης και προώθησης των γεωργικών προϊόντων των λιγότερο ευνοημένων περιοχών της ΕΕ, όπως π.χ. οι ορεινές περιοχές, οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, οι απομακρυσμένες περιοχές, τα νησιά κλπ. προκειμένου σταθερά η ανταγωνιστικότητά παραγωγή αυτών των προϊόντων υψηλής ποιότητας,δεδομένης εξάλλου της συζήτησης για τις κρατικές ενισχύσεις που συνδέονται με τις συνθήκες παραγωγής και προώθησης, οι οποίες μερικές φορές είναι ιδιαίτερα δυσμενείς και χρήζουν μεγαλύτερης οικονομικής υποστήριξης.

20.	κρίνει ότι η προώθηση του ευρωπαϊκού προτύπου διατροφής είναι ασύμβατη με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και ότι είναι σκόπιμο να αποκλεισθεί κάθε πολιτική προαγωγής τέτοιων προϊόντων·

Ποιές είναι οι ειδικές ανάγκες ενημέρωσης και προώθησης των ευρωπαϊκών προϊόντων και ποιοί θα πρέπει να είναι οι στόχοι για την εσωτερική αγορά;

21.

συμφωνεί με την ανάγκη να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια για τη διάδοση των ευρωπαϊκών συστημάτων ποιότητας [προστατευόμενες ονομασίες παραγωγής (ΠΟΠ), προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ) και βιολογική γεωργία] όχι μόνο μεταξύ των καταναλωτών, αλλά και μεταξύ των παραγωγών, με έμφαση στα διαφορετικά τους χαρακτηριστικά σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα και στα πλεονεκτήματα της παραγωγής, αγοράς και κατανάλωσής τους·

22.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός οι προτάσεις κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΓΠ μετά το 2013 –ιδίως αυτή που αφορά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης– δεν προβλέπουν κανένα μέσο για την προώθηση των προϊόντων υψηλής ποιότητας (απαλοιφή του πρώην μέτρου 33 του άξονα 1) και ενώ ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των διαβουλεύσεων σχετικά με την πράσινη βίβλο. Συνεπώς, ζητά αφενός μεν να διατυπωθούν συγκεκριμένες προτάσεις για την αντικατάσταση των υφιστάμενων μέτρων, αφετέρου δε οι προτάσεις κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΓΠ μετά το 2013 να συνεχίσουν να περιλαμβάνουν μέτρα προώθησης για την αναβάθμιση των προϊόντων ποιότητας ή τον συντονισμό των χρονοδιαγραμμάτων για την υλοποίηση των δύο μεταρρυθμίσεων·

23.

τάσσεται υπέρ της βελτιωμένης πληροφόρησης σχετικά με τα οφέλη της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής για την υγεία· πιστεύει ότι θα πρέπει να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες για τις μικρότερες ηλικιακές ομάδες, ενδεχομένως με την ενίσχυση και την υποστήριξη εκστρατειών υπέρ της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής στα σχολεία·, με ιδιαίτερη εστίαση στη διάθεση των τοπικά παραγόμενων υγιεινών ειδών διατροφής σε μαθητές·

24.	υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες για την επέκταση της υποχρεωτικής σήμανσης σχετικά με τον τόπο παραγωγής του προϊόντος και συμφωνεί με την ανάληψη αντίστοιχων πρωτοβουλιών για την καθιέρωση σήμανσης και στις υπηρεσίες εστίασης·

25.	θεωρεί ζωτικής σημασίας τη διαθεσιμότητα εξειδικευμένων, αποτελεσματικότερων από τα υπάρχοντα, μέσων ενημέρωσης και προώθησης για την ταχύτερη αντιμετώπιση των κρίσεων, ούτως ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να μεταδοθεί εμπιστοσύνη και στους παραγωγούς·

Ποιές δράσεις πρέπει να αναπτυχθούν για την επίτευξη των στόχων και τη βελτιστοποίηση της παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εσωτερική αγορά;

26.

πιστεύει ότι οι δράσεις που θα αναπτυχθούν στο εσωτερικό της ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσουν όλα τα εργαλεία εμπορικής προώθησης και τα μέσα επικοινωνίας που βρίσκονται στη διάθεσή τους, επιλέγοντας σε κάθε περίπτωση τα πλέον αποτελεσματικά, ανάλογα με το διαβιβαστέο μήνυμα και το κοινό στο οποίο απευθύνονται, ·και θεωρεί σημαντική τη δυνατότητα πρόσβασης όλων των αγροτικών παραγωγών σε αυτά τα εργαλεία είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά·

27.

πιστεύει ότι η επιλογή των προγραμμάτων δεν θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά και μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι η άμεση συμμετοχή των κρατών μελών στην επιλογή των προγραμμάτων οδηγεί σε μεγαλύτερη αποδοχή και ενεργοποίηση των αιτούντων και των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα. Παράλληλα, τούτο συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας και συνεκτιμά καλύτερα την κατάσταση επί τόπου·

28.

προς τούτο, ζητά τη συμμετοχή των περιφερειών στις διαδικασίες επιλογής, οι οποίες θα καταθέτουν προτάσεις, χάρη στην γνώση των παραγόντων, των τοπικών αγορών και δη των μικροπαραγωγών που διαθέτουν. Οι περιφέρειες στηρίζουν αποφασιστικά, ενίοτε δε πρωτοστατούν στις συλλογικές δράσεις προώθησης των μικροπαραγωγών ή των μικρών μονάδων παραγωγής·

29.

κρίνει απαραίτητη τη διοργάνωση εκστρατειών γενικής φύσης για τη διάδοση των οφελών που προκύπτουν από την κατανάλωση προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της υψηλής τους ποιότητας, της ασφάλειας και του σεβασμού προς το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων, που διασφαλίζονται από αυστηρούς, υποχρεωτικούς κανόνες σχετικά με την παραγωγή και μάλιστα από ακόμη πιο αυστηρούς κανόνες που προβλέπουν τα κράτη μέλη μέσω εθελοντικών προδιαγραφών· πιστεύει ότι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να συμπεριλαμβάνονται, όσον αφορά τις γεωγραφικές ενδείξεις, αναφορές στη σύνδεση του προϊόντος με το κράτος μέλος ή την περιφέρεια παραγωγής του·

30.

θεωρεί ότι, προκειμένου να δοθεί ευρωπαϊκή διάσταση, όλες οι δράσεις προώθησης που χρηματοδοτούνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τόσο οι γενικές όσο και εκείνες που αφορούν συγκεκριμένο προϊόν ή κατηγορία προϊόντων, θα πρέπει να συνοδεύονται από κοινά συνθήματα, μηνύματα ή αξίες, που θα προσδιορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

31.	αξιολογεί θετικά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας ανταλλαγής ορθών πρακτικών, η οποία θα συμβάλει στη βελτίωση της ανάπτυξης και του καθορισμού των στόχων των προγραμμάτων που διεξάγονται σε «πολλαπλές χώρες»·

Ποιές είναι οι ιδιαίτερες ανάγκες ενημέρωσης και προώθησης των ευρωπαϊκών προϊόντων και ποιοί θα πρέπει να είναι οι στόχοι για την εξωτερική αγορά;

32.

εφιστά την προσοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο γεγονός ότι ο ευρωπαϊκός τομέας των γεωργικών προϊόντων διατροφής καταβάλλει σήμερα μεγάλες προσπάθειες για την προώθηση των εν λόγω προϊόντων στο εξωτερικό· θεωρεί πολύ σημαντικό τον θεσμικό ρόλο της ΕΕ για τη διευκόλυνση της διείσδυσης και της εδραίωσης των ευρωπαϊκών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού μέσω επίσημων εκστρατειών προώθησης και πληροφόρησης και συνιστά να λαμβάνονται πάντοτε υπόψη, κατά τον σχεδιασμό αυτών των εκστρατειών, οι διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν στα κράτη μέλη και τα διαφορετικά δεδομένα για τους επιχειρηματίες του ευρωπαϊκού τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής·

33.

κρίνει ότι, κατά τις διαπραγματεύσεις διεθνών συμφωνιών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να προασπίζεται τα συμφέροντα των ευρωπαίων παραγωγών τροφίμων και να προβλέπει δράσεις προώθησης στις χώρες με τις οποίες συνάπτονται συμφωνίες, για να εξασφαλισθεί η επαρκής διάδοση και διείσδυση στις αγορές τους·

34.

θεωρεί ότι το μέλλον της ΚΓΠ εξαρτάται από τη μελλοντική εμπορική πολιτική της ΕΕ. Συνεπώς, προκειμένου να προωθήσει επιτυχώς τα ευρωπαϊκής προέλευσης προϊόντα στις υπόλοιπες αγορές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της να εξασφαλίσει ανταγωνισμό επί ίσοις όροις στα πλαίσια του ΠΟΕ και να επιμείνει στην ανάγκη πλήρους κατοχύρωσης των ΠΟΠ και των ΠΓΕ στο πνεύμα των εμπορικών συμφωνιών καταπολέμησης της παραποίησης (ACTA)·

35.	ένας από τους καλύτερους τρόπους προστασίας των γεωργικών ειδών διατροφής της ΕΕ είναι να διασφαλιστεί ότι όλα τα τρόφιμα που πωλούνται στην ΕΕ (συμπεριλαμβανομένων των εισαγόμενων) υπόκεινται στα ίδια ή ισοδύναμα καθεστώτα υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων·

Ποιές δράσεις πρέπει να αναπτυχθούν για την επίτευξη των στόχων και τη βελτιστοποίηση της παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εξωτερική αγορά;

36.	θεωρεί ότι θα πρέπει να συνδυαστούν καλύτερα οι δράσεις προώθησης που αναλαμβάνει άμεσα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις δράσεις που αναπτύσσονται από τους παραγωγούς στο πλαίσιο πολυετών προγραμμάτων, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα·

37.	καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει και να επεκτείνει τα μέτρα στήριξης των παραγωγών της ΕΕ στις αγορές του εξωτερικού μέσω ενός διαφοροποιημένου και ευέλικτου καταλόγου δράσεων, προσαρμοσμένων στην αγορά στην οποία απευθύνονται και στο είδος των προϊόντων που προωθούνται·

38.

θεωρεί ζωτικής σημασίας τη θέσπιση μέτρων που επιτρέπουν και διευκολύνουν την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) σε ξένες αγορές, ιδίως χάρη στο Διαδίκτυο. Στην προσπάθεια αυτή, χρήσιμο εργαλείο μπορεί να αποδειχθεί η δικτύωση. Θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο μεγαλύτερης προτεραιότητας ή μεγαλύτερης έντασης των ενισχύσεων για τις δράσεις που προωθούνται από ΜΜΕ συγκροτημένες σε ομάδες·

Ποιοί πρέπει να είναι οι δικαιούχοι; Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ορισμένους από αυτούς;

39.

έχει επίγνωση της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν όσοι ιδιωτικοί φορείς συμμετέχουν οικονομικά σε γενικές εκστρατείες προώθησης με αντικείμενο τη στήριξη ή την ενημέρωση σχετικά με το ευρωπαϊκό μοντέλο παραγωγής ή τα συστήματα ποιότητας. Για τους λόγους αυτούς, οι εκστρατείες αυτές θα πρέπει να διεξάγονται και να χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

40.

τονίζει ότι η αποτελεσματική προώθηση προϊόντων δεν μπορεί να διασφαλιστεί μόνον από κλαδικές και διεπαγγελματικές οργανώσεις, όπως ορίζεται στις ισχύουσες διατάξεις, αλλά οι διάφοροι οργανισμοί των κρατών μελών, ιδίως οι υπεύθυνοι σε περιφερειακή κλίμακα φορείς για την προώθηση των ποιοτικών αγροτικών και γεωργικών προϊόντων διατροφής πρέπει να έχουν τη δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης στα μέσα προώθησης·

41.

θεωρεί θετική την πείρα που αποκτήθηκε μέσω του μέτρου προώθησης του οίνου σε τρίτες χώρες και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι τούτο το μοντέλο δύναται να ακολουθηθεί και ως προς άλλα προϊόντα. Με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθεί η πρόσβαση των ιδιωτικών φορέων σε αγορές του εξωτερικού, η οποία είναι απαραίτητη στους τομείς που δεν έχουν επαρκή διάρθρωση, ή δεν διαθέτουν ακόμη αντιπροσωπευτικές οργανώσεις·

Ποιές είναι οι προβλεπόμενες συνέργειες μεταξύ των διαφόρων εργαλείων προώθησης και ενημέρωσης που διαθέτει η ΕΕ;

42.

εκτιμά ότι πρέπει να διατηρηθούν τα διάφορα διαθέσιμα εργαλεία προώθησης, δεδομένου ότι καθένα από αυτά αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο προϊόν ή ομάδα προϊόντων και ανταποκρίνεται στα συγκεκριμένα δεδομένα, δηλαδή στο μέγεθος του τομέα, τον βαθμό διάρθρωσής του, την στοχευόμενη αγορά κλπ. Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητη η διατήρηση εξειδικευμένων εργαλείων ενημέρωσης και προώθησης, πέραν του οριζόντιου·

43.	καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ της δέσμης μέτρων πολιτικής για την ποιότητα και της πολιτικής για την προώθηση·

Ποιά είδη γεωργικών προϊόντων και ειδών διατροφής πρέπει να προωθηθούν και βάσει ποιών κριτηρίων προώθησης;

44.

θεωρεί ότι κάθε προϊόν που παράγεται στην ΕΕ, πλην του καπνού και των οινοπνευματούχων ποτών, θα πρέπει να δύναται να συμπεριληφθεί στο σύστημα προώθησης, αν και πιστεύει ότι προτεραιότητα πρέπει να δοθεί σε δράσεις σχετικά με τα προϊόντα που συμβάλλουν σε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, όπως τα οπωροκηπευτικά, το γάλα, το ελαιόλαδο κλπ., καθώς και σε όσα άλλα προϊόντα διαφοροποιούνται με σήματα ποιότητας που σχετίζονται με τα ευρωπαϊκά εδάφη·

Ποιά πρέπει να είναι τα εργαλεία προώθησης με τον μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο;

45.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που τάσσεται υπέρ του συνδυασμού των βασικών μηνυμάτων, τα οποία θα πρέπει να καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να αποτελούν μέρος όλων των δράσεων προώθησης καθώς, από τη μία πλευρά, αναγνωρίζεται η αξία του ευρωπαϊκού συστήματος παραγωγής και τα οφέλη μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής και, από την άλλη πλευρά, τα μηνύματα που περνούν είναι συγκεκριμένα ανάλογα με το εκάστοτε προϊόν, προκειμένου να γίνει γνωστή η ευρωπαϊκή γαστρονομική κληρονομιά, η ποικιλία της, η παράδοση και η ποιότητά της·

46.

σημειώνει ότι η διαδικασία πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη σε πολλά σημεία, έτσι ώστε να επιτρέπει την αντίδραση σε βραχυπρόθεσμες εξελίξεις στις εκάστοτε αγορές. Τα μέτρα πρέπει να περιλαμβάνουν την έγκαιρη προσαρμογή των οδηγιών, περισσότερες ευκαιρίες για την αναδιάταξη πόρων χωρίς πρόσθετες συμβάσεις, την καλύτερη προσαρμογή των σημερινών προγραμμάτων στις μεταβαλλόμενες τάσεις της αγοράς, λιγότερη εμμονή στις λεπτομέρειες της εφαρμογής ενός προγράμματος και ταχύτερη λήψη αποφάσεων από την Επιτροπή·

47.	πιστεύει ότι θα πρέπει να σημειώνεται, ει δυνατόν, η προέλευση του προϊόντος, χωρίς να παραλείπεται η αναφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

48.

κρίνει ιδίως σκόπιμη τη χρήση των συλλογικών εμπορικών σημάτων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών σημάτων, τα οποία θα υποστηρίζονται από τις περιφέρειες, βάσει της σαφούς συγγραφής υποχρεώσεων. Ενδεχομένως θα ήταν σκόπιμο οι δυνατότητες προώθησης προϊόντων να υπερβαίνουν την απλή παρουσίαση μιας γενικής ευρωπαϊκής εικόνας και να επιτρέπουν, ιδίως στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, να κατονομάζουν εμπορικά σήματα και παραγωγούς, επιπλέον από τις υφιστάμενες εξαιρέσεις, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, όπως:

—	η αναφορά του σήματος να περιλαμβάνεται στην προώθηση συλλογικού προϊόντος ή να συνδέεται με την προώθηση του προϊόντος αυτού

—	τα προϊόντα που φέρουν ιδιωτικό σήμα και συμμετέχουν στην εκστρατεία προώθησης να μην μπορούν να λαμβάνουν άμεση χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση

49.	θεωρεί ότι οι επαγγελματικές οργανώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο καταλύτη στα προγράμματα «πολλαπλών χωρών», υπό την προϋπόθεση ύπαρξης πιο ευέλικτων δομών και διαδικασιών για τη διαχείρισή τους·

Ποιό είναι με το ύψος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που πρέπει να διατεθεί για την επίτευξη των στόχων μας;

50.

συμφωνεί με τη συνεχιζόμενη συγχρηματοδότηση των προγραμμάτων και την υπέρβαση, σε ορισμένες περιπτώσεις, του τρέχοντος μέγιστου ποσοστού του 50 %, ιδίως όταν πρόκειται για δραστηριότητες προώθησης στο εξωτερικό· όσον αφορά τον απαραίτητο προϋπολογισμό, συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τους πόρους που διαθέτουν ανταγωνίστριες χώρες της ΕΕ, όπως οι ΗΠΑ, και να προβεί σε μια εκτίμηση του αναγκαίου προϋπολογισμού σε αυτή τη βάση.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/13

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020»

2012/C 54/03

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ:

—

εμμένει στην άποψη ότι οι κυβερνήσεις των κρατών μελών πρέπει να επιδιώξουν την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά, δεδομένου ότι η κοινωνική και οικονομική ένταξη λαμβάνει χώρα πρωτίστως σε τοπικό επίπεδο· τούτο συνεπάγεται επίσης ότι οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να διαθέσουν τα απαραίτητα κονδύλια στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την εφαρμογή των πολιτικών ένταξης των Ρομά·

—

καλεί τις εθνικές κυβερνήσεις να στηρίξουν τις προσπάθειες των τοπικών και περιφερειακών αρχών αναφορικά με την ένταξη των Ρομά, υιοθετώντας συνεκτικές εθνικές πολιτικές και νομοθεσία σε συνεργασία με τα τοπικά και περιφερειακά επίπεδα διοίκησης εντός σαφούς ευρωπαϊκού πλαισίου στο οποίο να συντονίζονται οι στόχοι και τα μέσα των πολιτικών διαφόρων επιπέδων·

—

τονίζει με έμφαση την ανάγκη αντιμετώπισης της μειονεκτικής θέσης των Ρομά σε όλα τα επίπεδα και σε όλη την επικράτεια της Ευρώπης, όσον αφορά τις διακρίσεις, τη φτώχεια, την ανεπαρκή εκπαίδευση, τους φραγμούς στην αγορά εργασίας, τον στεγαστικό διαχωρισμό και την ανεπαρκή πρόσβαση σε υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι ο όρος Ρομά είναι γενικός όρος που περιλαμβάνει και άλλες ομάδες ατόμων με παρόμοια πολιτισμικά χαρακτηριστικά και μια ιστορία περιθωριοποίησης και αποκλεισμού στην ευρωπαϊκή κοινωνία (Σίντι, Αθίγγανοι, Ταξιδευτές, Kalè, Πλανόβιοι, Ασκάλι κλπ.) που δεν μπορούν να ενταχθούν σε μία ενιαία κοινωνικοπολιτισμική πραγματικότητα·

—

φρονεί ότι για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι στρατηγικής σημασίας να εξετασθεί η διάσταση του φύλου και να αντιμετωπιστούν οι πολλαπλές διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες Ρομά, τόσο εντός όσο και εκτός της κοινότητάς τους. Είναι αναγκαία η προώθηση της συμμετοχής τους και της κοινωνικής τους χειραφέτησης, με την παροχή ευκαιριών εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης, δηλαδή με την ανάληψη δράσεων που θα έχουν θετικές συνέπειες σε όλη την οικογένεια και στην υγεία και εκπαίδευση των παιδιών.

Εισηγητής

Ο κ. Alvaro ANCISI (IT/EPP), Μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Ραβέννα

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020

COM(2011) 173 τελικό

I. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.	επιδοκιμάζει την ανακοίνωση της Επιτροπής Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020 ως σημαντικό βήμα προς τη βελτίωση του συντονισμού των πολιτικών για την ένταξη των Ρομά σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

συμφωνεί με τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Μαϊου 2011 που καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει το έργο της Ομάδας εργασίας για τους Ρομά προκειμένου να ενσωματωθεί η ένταξη των Ρομά στο πλαίσιο των πολιτικών της ΕΕ και να αξιολογηθεί ο ρόλος της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την προώθηση της ένταξης των Ρομά στην ΕΕ και στο πλαίσιο της πολιτικής διεύρυνσης·

επικροτεί την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ένταξη των Ρομά με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για την ένταξη των Ρομά» (1) που υιοθετήθηκε στις 9 Μαρτίου 2011 και η οποία καλεί την Επιτροπή να ορίσει τους τομείς προτεραιότητας της Στρατηγικής και να παρουσιάσει οδικό χάρτη για τη θέσπιση ελάχιστων προδιαγραφών σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τους τομείς προτεραιότητας της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της στέγασης και της υγειονομικής περίθαλψης·

επαναλαμβάνει την προσφορά της να συνεργαστεί με την Επιτροπή, τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και τα κράτη μέλη για την προώθηση της συνοχής και της συνέπειας μεταξύ των πολιτικών, καθώς και για την ανάπτυξη κοινών προτύπων μέτρησης με στόχο την καταπολέμηση κάθε μορφής διαχωρισμού και διακριτικής μεταχείρισης των Ρομά, και την προώθηση της ένταξής τους (2)·

τονίζει με έμφαση την ανάγκη αντιμετώπισης της μειονεκτικής θέσης των Ρομά σε όλα τα επίπεδα και σε όλη την επικράτεια της Ευρώπης, όσον αφορά τις διακρίσεις, την φτώχεια, την ανεπαρκή εκπαίδευση, τους φραγμούς στην αγορά εργασίας, τον στεγαστικό διαχωρισμό και την ανεπαρκή πρόσβαση σε υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες· υπενθυμίζει ωστόσο ότι ο όρος Ρομά είναι γενικός όρος που περιλαμβάνει και άλλες ομάδες ατόμων με παρόμοια πολιτισμικά χαρακτηριστικά και μια ιστορία περιθωριοποίησης και αποκλεισμού στην ευρωπαϊκή κοινωνία (Σίντι, Αθίγγανοι, Travellers, Kalè, Πλανόβιοι, Ασκάλι κλπ.) που δεν μπορούν να ενταχθούν σε μία ενιαία κοινωνικοπολιτισμική πραγματικότητα·

χαιρετίζει την διαπίστωση της Επιτροπής ότι μία προσέγγιση που έχει σαφώς ως στόχο τους Ρομά και τις ειδικές ανάγκες τους, ενώ στηρίζεται σταθερά στο πλαίσιο της γενικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της φτώχειας και του αποκλεισμού, δεν συνάδει μόνο με την αρχή της μη διακριτικής μεταχείρισης τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά αποτελεί εκ των πραγμάτων τον μόνο τρόπο για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου αυτού προβλήματος·

9.	επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη για πολιτικές που θα λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και την ύπαρξη μειονεκτικών μικροπεριφερειών που απαιτούν ειδικές παρεμβάσεις·

10.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι δεν αρκεί για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά και τη βελτίωση της κατάστασης τους ούτε η απαγόρευση κάθε διάκρισης ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, ή ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, (όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στο άρθρο 21 του Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης), ούτε η λήψη κοινωνικοοικονομικών μέτρων και μόνον·

11.	φρονεί ότι πρέπει να τονίζεται συνεχώς η ανάγκη καταπολέμησης των προκαταλήψεων, του ρατσισμού, της διακριτικής μεταχείρισης (άμεσης και έμμεσης με ιδιαίτερη προσοχή στην πολλαπλή διακριτική μεταχείριση) και του διαχωρισμού και η ανάγκη αλλαγής της στάσης των πολιτών·

12.

επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει τις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά θέτοντας εφικτούς, μετρήσιμους και συγκρίσιμους στόχους, προθεσμίες και μέσα, παρέχοντας τη δυνατότητα τεχνικής υποστήριξης για τη βελτίωση της ικανότητας διαχείρισης, ελέγχου και αξιολόγησης των κρατών μελών και προγραμματίζοντας την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την ενσωμάτωση και τη στήριξη των εθνικών προσπαθειών των κρατών μελών·

13.

στηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για τον καθορισμό συγκεκριμένων μέσων επίτευξης των στόχων που θέτει το πλαίσιο της ΕΕ, όπως η κοινή δράση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την κατάρτιση 1 000 διαμεσολαβητών Ρομά σε δύο χρόνια προκειμένου να ενισχυθούν η ένταξη των παιδιών των Ρομά στο σχολείο και οι δεσμοί με την κοινότητα των Ρομά·

Οι τέσσερεις πρωταρχικοί στόχοι για την ένταξη των Ρομά: πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην απασχόληση, στην υγειονομική περίθαλψη και στη στέγαση

14.

θεωρεί ότι σε πολλά κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ειδικές αρμοδιότητες όσον αφορά τους τέσσερεις τομείς προτεραιότητας τους οποίους η Επιτροπή θεωρεί στρατηγικούς για την καταπολέμηση του διαχωρισμού και του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού των Ρομά, και ότι η κοινωνική συνοχή υλοποιείται σε τοπικό επίπεδο·

15.

θεωρεί σημαντικό, όσον αφορά τους τέσσερεις πρωταρχικούς στόχους, η Επιτροπή να προσκαλέσει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν συγκεκριμένους, μετρήσιμους και συγκρίσιμους δείκτες προκειμένου να καθιερωθεί ένα σταθερό σύστημα ελέγχου που θα μετρά την πρόοδο που συντελείται στην ένταξη των Ρομά και στην άρση των εμποδίων·

16.

συμφωνεί με τους στόχους αναφορικά με:

— την πρόσβαση στην εκπαίδευση: διασφάλιση της αποφοίτησης όλων των παιδιών των Ρομά, νομάδων ή μη, από το δημοτικό σχολείο και της πρόσβασής τους σε ποιοτική εκπαίδευση χωρίς διαχωρισμό και διακρίσεις· βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες εκπαίδευσης και φροντίδας από την νηπιακή ηλικία που διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση και την τήρηση της αρχής της ισότητας των ευκαιριών, μείωση του αριθμού πρόωρης εγκατάλειψης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και, γενικά, εξάλειψη του αναλφαβητισμού των Ρομά·

— την πρόσβαση στην απασχόληση: μείωση των διαφορών στο ποσοστό απασχόλησης μεταξύ των Ρομά και του υπολοίπου πληθυσμού με εξασφάλιση πλήρους και μη διακριτικής πρόσβασης στην επαγγελματική κατάρτιση, την αγορά εργασίας και την αυτοαπασχόληση, με ενθάρρυνση των μικροπιστώσεων και των στρατηγικών διαμεσολάβησης των δημοσίων υπηρεσιών για την απασχόληση·

— την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη: εγγύηση θεσμοθετημένης ποιοτικής υγειονομικής περίθαλψης στους Ρομά, ιδίως στις γυναίκες και τα παιδιά, και παροχή προληπτικής φροντίδας και εξασφάλισης της πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες στον ίδιο βαθμό με τον υπόλοιπο πληθυσμό, με ενεργή συμμετοχή Ρομά στα υγειονομικά προγράμματα που απευθύνονται στις κοινότητές τους· και επίσης να επιδιώξει τη μείωση του χάσματος μεταξύ της κοινότητας των Ρομά και του ευρωπαϊκού μέσου όρου σε συγκεκριμένους δείκτες υγείας·

— την πρόσβαση στη στέγαση και τις βασικές υπηρεσίες: προώθηση της μη διακριτικής πρόσβασης στη στέγαση, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής στέγασης, και στις βασικές δημόσιες υπηρεσίες όπως η ύδρευση, το ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο και αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των Ρομά χωρίς μόνιμη διαμονή·

17.

18.

είναι πεπεισμένη ότι η ενδοευρωπαϊκή κινητικότητα των Ρομά δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη οικονομικών ευκαιριών και δυνατοτήτων απασχόλησης αλλά και στον κοινωνικό αποκλεισμό και την διακριτική πρόσβαση σε υπηρεσίες, και ότι απαιτούνται, κατά συνέπεια, ευρωπαϊκές στρατηγικές και κονδύλια για την αντιμετώπιση των ενδοευρωπαϊκών μετακινήσεων και την ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών προέλευσης και προορισμού·

Έλεγχος της επικουρικότητας και αναλογικότητας

19.

εκτιμά ότι τηρήθηκαν οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·

—

η ανακοίνωση της Επιτροπής είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας, καθώς ο υπερεθνικός χαρακτήρας της ευρωπαϊκής κοινότητας Ρομά και οι κοινές πτυχές του κοινωνικού αποκλεισμού που υφίσταται αυτή η κοινότητα σε διάφορα μέρη της Ευρώπης καθιστούν καταλληλότερο για την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων το ευρωπαϊκό επίπεδο·

—	τα μέτρα που εισάγονται δεν αποτελούν νέα νομικά μέσα, καθώς, αφενός, βασίζονται στην ανοιχτή μέθοδο συντονισμού, και αφετέρου, πολλά εξ αυτών βασίζονται σε υφιστάμενα κανονιστικά πλαίσια, γεγονός που συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας·

20.

λαμβάνει γνώση της Έκθεσης για τη διαβούλευση του δικτύου παρακολούθησης της επικουρικότητας και εκτιμά τη συνεισφορά της:

—

το δίκτυο παρακολούθησης της επικουρικότητας της ΕτΠ έκρινε ότι το θέμα της ανακοίνωσης της Επιτροπής συγκαταλέγεται, μεταξύ των λεπτών θεμάτων από άποψη επικουρικότητας και ξεκίνησε με τους εταίρους του δικτύου διαβούλευση, η οποία ολοκληρώθηκε στις 5 Αυγούστου 2011 και η οποία, στα συμπεράσματά της, κρίνει απαραίτητη την ανακοίνωση της Επιτροπής, καθώς η τελευταία προσφέρει προστιθέμενη αξία, ενώ παράλληλα σέβεται την αρχή της επικουρικότητας·

—	διευκρινίζεται ότι η κοινότητα των Ρομά πρέπει να διατηρήσει την ταυτότητά της·

—	τονίζεται επίσης ότι οι εθνικές και περιφερειακές πολιτικές αποδείχθηκαν κάπως ανεπαρκείς στην καταπολέμηση της περιθωριοποίησης και της φτώχειας, ενώ οι αμιγώς εθνικές πρωτοβουλίες στερούνται συνοχής, οπότε το πλαίσιο που δημιουργούν είναι κατακερματισμένο·

—	ειδικότερα, οι θέσεις των συμμετεχόντων υποδεικνύουν ότι η ένταξη των Ρομά αποτελεί ζήτημα υπερεθνικού χαρακτήρα που πρέπει να αντιμετωπιστεί συντονισμένα και ότι η ένταξή τους μπορεί να αφορά ταυτόχρονα διαφορετικά κράτη μέλη·

—

η δράση της ΕΕ στον τομέα αυτό θα μπορούσε να έχει σειρά θεμιτών συνεπειών, όπως η βελτίωση της συνοχής και της αποτελεσματικότητας των εθνικών στρατηγικών των κρατών μελών ή η εισαγωγή σφαιρικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης. Η ευρωπαϊκή δράση θα επιτρέψει επίσης τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών, επαφών και προγραμμάτων συγχρηματοδότησης για την ένταξη. Ενδέχεται δε να αποτελέσει ιδιαίτερα αποδοτικό μέσο ευαισθητοποίησης των πολιτών απέναντι στην ανάγκη βελτίωσης της κατάστασης των Ρομά·

—

στη διαβούλευση επισημαίνεται επίσης ότι τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να είναι σε θέση να αναπτύξουν κατάλληλες στρατηγικές που θα λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και θα απηχούν τη φύση και την υπόσταση των Ρομά. Προς τούτο υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή των τοπικών αρχών στη διαμόρφωση και τον σχεδιασμό των μέτρων που θεσπίζουν οι τοπικές αρχές είναι καθοριστική για την επιτυχία τους·

21.

θεωρεί αναγκαία την αξιολόγηση των αποτελεσματικότερων μέσων, στο πλαίσιο των υφιστάμενων μηχανισμών συντονισμού και συμπεριλαμβανομένης της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού, ώστε να προσφερθούν στα κράτη μέλη μέσα για την πιο διαρθρωμένη συνεργασία τους, ιδίως δε για την συστηματική ενσωμάτωση των ζητημάτων που αφορούν τους Ρομά στις ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές και για τη θέσπιση υποχρεωτικών ελάχιστων προϋποθέσεων για την προώθηση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ένταξης της μειονότητας των Ρομά·

22.

θεωρεί επίσης ότι εξακολουθεί να υφίσταται η ανάγκη ισχυρότερης πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, χωρίς να θεωρούνται απλοί εκτελεστές των αποφάσεων, στις οποίες και πρέπει να διατεθούν τα μέσα και οι απαραίτητοι δημοσιονομικοί πόροι για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που συνεπάγεται η ένταξη των Ρομά·

Συμπερασματικές συστάσεις

23.

συνιστά στα κράτη μέλη την κατάρτιση ή επανεξέταση των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά, σύμφωνα με τις προθεσμίες που προβλέπει η Επιτροπή, και με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαδικασία αποφάσεων και εκτέλεσης, με την ανάδειξη των ορθών πρακτικών και δεδομένου ότι χωρίς την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών δεν θα μπορέσουν να επιτευχθούν οι στόχοι που προβλέπει το πλαίσιο της ΕΕ για την ένταξη των Ρομά έως το 2020·

24.

συνιστά στα κράτη μέλη και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να σχεδιάσουν, να υλοποιήσουν και να εποπτεύσουν τις στρατηγικές τους για την ένταξη των Ρομά σε στενή συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών των Ρομά, χρησιμοποιώντας μορφές αντιπροσώπευσης, διαβούλευσης, συμμετοχής στη διαδικασία σχεδιασμού, απόφασης, εκτέλεσης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των πολιτικών και των προγραμμάτων που αφορούν τους Ρομά·

25.	συνιστά στα κράτη μέλη σε στενή συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να θεσπίσουν αποτελεσματικά συστήματα παρακολούθησης για την αξιολόγηση των επιπτώσεων που έχουν οι δράσεις ένταξης των Ρομά, ούτως ώστε να χρησιμοποιηθούν από κοινού με όλες τις αρμόδιες αρχές και ομάδες συμφερόντων·

26.	συνιστά να εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση οι αποφάσεις που ελήφθησαν στο Στρασβούργο κατά τη διάρκεια της διάσκεψης κορυφής των δημάρχων για τους Ρομά στις 22 Σεπτεμβρίου 2011·

27.

συνιστά στα κράτη μέλη την κατάρτιση στρατηγικών που θα εξετάζουν το ζήτημα της ένταξης των Ρομά όχι μόνο υπό το πρίσμα μιας κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτικής ομάδας αλλά υπό το πρίσμα μιας εθνικής μειονότητας με τα δικαιώματα που προβλέπει η Σύμβαση πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων (Σειρά Ευρωπαϊκών Συνθηκών, αριθ. 157), όπως συνιστά το Συμβούλιο της Ευρώπης·

28.	ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει τους απαραίτητους χρηματοπιστωτικούς και λοιπούς πόρους για την υλοποίηση των διαφόρων σχεδίων δράσεως και πρωτοβουλιών·

29.

συνιστά στα κράτη μέλη και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προωθήσουν δράσεις με στόχο την ενδυνάμωση της πολιτιστικής παιδείας και της ταυτότητας των Ρομά, πράγμα σημαντικό για την καταπολέμηση των στερεοτύπων, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού και για την προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ένταξης χωρίς να προκληθούν φαινόμενα πολιτισμικής αφομοίωσης·

30.

συνιστά στα κράτη μέλη και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να υλοποιήσουν στρατηγικές με στόχο την καταπολέμηση των προκαταλήψεων απέναντι στους Ρομά, τον ρατσισμό και τις διακρίσεις δεδομένου ότι τα κοινωνικοοικονομικά μέτρα καθαυτά, χωρίς πραγματική αλλαγή νοοτροπίας από τους πολίτες, δεν επαρκούν για την προώθηση της ένταξης των Ρομά·

31.

συνιστά στα κράτη μέλη και στις περιφερειακές και τοπικές αρχές να υιοθετήσουν συγκεκριμένα και ειδικά μέτρα για την υπερπήδηση των εμποδίων και τη διασφάλιση της ίσης πρόσβασης των Ρομά στην εκπαίδευση, την απασχόληση, τις υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, τη στέγαση και τις βασικές υπηρεσίες, με την ενίσχυση των δεσμών με τους Ρομά μέσω πολιτισμικών διαμεσολαβητών Ρομά·

32.

συνιστά στα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προωθήσουν την υλοποίηση της στρατηγικής για την ενσωμάτωση των Ρομά κατά τρόπο συνεπή προς τις στρατηγικές της ΕΕ που αποβλέπουν στη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, και να λάβουν μέτρα για την πρόληψη της περιθωριοποίησης και του αποκλεισμού των παιδιών Ρομά ήδη από την νηπιακή τους ηλικία, παρέχοντας υπηρεσίες εκπαίδευσης, αρωγής και περίθαλψης για παιδιά κάτω των τριών ετών, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία και η προστασία των δικαιωμάτων τους. Δεδομένων των διαγενεακών πτυχών του οικονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού, η μείωση της φτώχειας και του διαχωρισμού των παιδιών μειώνει αισθητά τον κίνδυνο μελλοντικού αποκλεισμού και οικονομικών, κοινωνικών και εργασιακών διακρίσεων·

33.

συνιστά στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την ένταξη των Ρομά, τονίζοντας πως δίκτυα όπως το Eurocities, οι διεθνείς οργανισμοί και οι άλλοι φορείς, κυβερνητικοί ή μη, που αναπτύσσουν δραστηριότητα στους τέσσερεις τομείς προτεραιότητας που υποδεικνύονται, μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση του πλαισίου της ΕΕ για την ένταξη των Ρομά ξεκινώντας από το τοπικό επίπεδο και με τη συμμετοχή των δήμων όλων των ευρωπαϊκών χωρών·

34.

συνιστά στα κράτη μέλη να αποδεχθούν την πρόσκληση της Επιτροπής και να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια της ΕΕ που διατίθενται για τη στήριξη της απασχόλησης προς όφελος της ένταξης των Ρομά, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο, ο ευρωπαϊκός μηχανισμός μικροπιστώσεων Progress, με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών των Ρομά, αλλά και με τη συμβουλευτική συμμετοχή και διεθνών οργανισμών, θρησκευτικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων καταφεύγοντας στην τεχνική συνδρομή της ΕΕ για τη βελτίωση της ικανότητας διαχείρισης, ελέγχου και αξιολόγησης των προγραμμάτων.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) INI/2010/2276

(2) Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα Κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά στην Ευρώπη.

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/18

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας»

2012/C 54/04

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

θεωρεί ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην πολιτική γειτονίας μπορεί να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών και την υποστήριξη των στόχων της πολιτικής, καθώς και να διασκεδάσει την εντύπωση ότι υπεύθυνες για τη διοίκηση της ηπείρου μας είναι αποκλειστικά οι εθνικές κυβερνήσεις και τα όργανα των Βρυξελλών· στο πλαίσιο αυτό, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν επίσης να βοηθήσουν να ξεπεραστούν επικίνδυνες τάσεις όπως ο «απομονωτισμός» ή η επανεθνικοποίηση, οι οποίες, σε διαφορετική περίπτωση, ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα χωρών και περιφερειών εντός και εκτός ΕΕ·

—

αποδίδει μεγάλη σημασία στο έργο και στις δυνατότητες της Ευρωμεσογειακής Περιφερειακής και Τοπικής Συνέλευσης (ARLEM) που επιτρέπει τη συμμετοχή των Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών στην ευρωμεσογειακή πολιτική συζήτηση και προσδίδει περιφερειακή διάσταση στα σχέδια που επιλέγονται από τη γενική γραμματεία της Ένωσης για τη Μεσόγειο (UfM), εξασφαλίζοντας παράλληλα την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και συμβάλλοντας στην υλοποίηση των στόχων της ΕΠΓ·

—

υποστηρίζει, επίσης, τη Διάσκεψη των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Ανατολική Εταιρική Σχέση(CORLEAP), ως το δίκτυο πολυμερούς συνεργασίας μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών από την ΕΕ και τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που έχει ως στόχο να τονώσει περαιτέρω τις δράσεις των εν λόγω αρχών όσον αφορά την υλοποίηση της ΕΠΓ. Προτίθεται επίσης να συνεργαστεί με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των ανατολικών εταίρων για τη δημιουργία ενός μόνιμου θεσμικού πλαισίου συνεργασίας·

—

συνιστά εντατικοποίηση της ΕΠΓ σε όλη την περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Πρέπει να υπογραμμιστεί η σταθερή γεωπολιτική σημασία αυτής της περιοχής για την ΕΕ, επομένως και η σημασία της Συνέργειας για τον Εύξεινο Πόντο. Οι χώρες μέλη της ΕΕ που συνορεύουν με την περιοχή αυτή πρέπει να λάβουν σαφή στήριξη από την ΕΕ για τις δράσεις τους στο πλαίσιο της ΕΠΓ.

Εισηγητής

O κ. Jacek PROTAS (PL/EPP), περιφερειάρχης της Βαρμίας-Μαζουρίας

Έγγραφο αναφοράς

Κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Μια νέα απάντηση σε μια γειτονιά που αλλάζει»

COM(2011) 303 τελικό

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής και τον πρωταρχικό της στόχο που υπογραμμίζει έντονα τη σημασία της υποστήριξης των προσπαθειών για την εμπέδωση της δημοκρατίας και την προώθηση πολιτικών μεταρρυθμίσεων στις χώρες εταίρους. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αναμφισβήτητο ρόλο να διαδραματίσουν ως δημοκρατικά και πολιτικά όργανα και έχουν καθοριστική σημασία για την οικοδόμηση της δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, είναι πρόθυμες να συμβάλουν στις προσπάθειες αυτές στο πλαίσιο της πολιτικής γειτονίας·

εκφράζει μεγάλη ικανοποίηση για τη μέχρι στιγμής εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ), με την αυξανόμενη διαφοροποίηση και προσαρμογή της σε συγκεκριμένες ανάγκες και καταστάσεις. Η Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί το γεγονός ότι το ενιαίο («one suit for all») αρχικό σχέδιο του 2004 εξελίσσεται σήμερα με την ανάπτυξη ολοένα και πιο εξατομικευμένων («tailor made») μέσων·

3.	επικροτεί την αυξανόμενη εξειδίκευση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και τη διαφοροποίησή της σε Ανατολική Εταιρική Σχέση (ΑΕΣ), Ένωση για τη Μεσόγειο (ΕγΜ) και —προσφάτως— Συνέργεια για τον Εύξεινο Πόντο·

4.	φρονεί ότι πρέπει να συνεχιστεί η διεργασία διαφοροποίησης της ΕΠΓ και ότι η πολιτική γειτονίας πρέπει να καταστεί σημαντική συνιστώσα μίας φιλόδοξης και συνεκτικής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και ολοένα και πιο εξειδικευμένο μέσο εφαρμογής της·

υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή της ΕΠΓ στις και από τις περιφέρειες μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην προώθηση των αξιών στις οποίες εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση: του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες·

6.	συνιστά να περιληφθεί στην πολιτική γειτονίας έκκληση προς όλες τις περιφέρειες της ΕΕ να συμμετάσχουν συνεισφέροντας την εμπειρία και την ειδικευμένη γνώση που διαθέτουν στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων·

7.	θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης στις περιφέρειες σε σχέση με την πολιτική γειτονίας·

υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης τόσο της κρατικής όσο και της διαπροσωπικής («people-to-people») διάστασης της ΕΠΓ. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν μεν να διαδραματίσουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια στοχευμένων και υπεύθυνων συνεργασιών με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όμως, ως δημόσιες αρχές θα πρέπει να συμβάλουν επίσης στην καλλιέργεια επαφών σε διοικητικό/υπηρεσιακό επίπεδο

10.	υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας μη γειτονικών περιφερειών από την ΕΕ και τις χώρες-εταίρους·

11.	συνιστά όχι μόνο την οικονομική ανάπτυξη απλά, αλλά και τη αειφόρο ανάπτυξη στις γειτονικές χώρες, με ιδιαίτερη προσοχή στη μείωση των περιφερειακών και κοινωνικών ανισοτήτων.

12.

επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν οι εταιρικές σχέσεις. Η μακροχρόνια συνεργασία μεταξύ όλων των κοινωνικών φορέων ευνοεί τον πλουραλισμό και τη δέσμευση σε διάφορα επίπεδα, πράγμα που με τη σειρά του βελτιώνει τις προϋποθέσεις για βιώσιμη οικονομική, κοινωνική και δημοκρατική ανάπτυξη·

13.	φρονεί ότι ο τρόπος εργασίας και δράσης του θεσμού των περιφερειών μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμος στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, υποστηρίζοντας μέσα της ΕΠΓ όπως το TAIEX, το SIGMA, οι αδελφοποιήσεις πόλεων και περιφερειών και τα σχέδια δράσης της ΕΠΓ.

14.

συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι μπορεί να αναπτυχθούν αποτελεσματικές περιφερειακές εταιρικές σχέσεις σε τομείς όπως η ανάπτυξη των ΜμΕ, το περιβάλλον, η εκπαίδευση, οι ευκαιρίες για τη νεολαία, ο πολιτισμός, οι μεταφορές, η έρευνα, η αγροτική ανάπτυξη και η απασχόληση. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην ΕΕ διαθέτουν μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία σε αυτούς τους τομείς και θα ήταν πρόθυμες να συμμετάσχουν σε εταιρικές σχέσεις·

15.	υποστηρίζει τις βασικές θέσεις που είχε διατυπώσει στη γνωμοδότησή της με θέμα «Μία ισχυρή ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας» και υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα και τον επίκαιρο χαρακτήρα εκείνης της γνωμοδότησης·

16.	εφιστά την προσοχή στον ρόλο των ευρωπαϊκών οργάνων στην αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων μέσων από τις χώρες-εταίρους και συνιστά να δοθεί έμφαση στην πρακτική συνεργασία που καταλήγει σε απτά αποτελέσματα·

17.	τονίζει ιδιαιτέρως ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 θα πρέπει να προβλέπει επαρκείς πόρους για την εφαρμογή της ΕΠΓ·

18.	επιδοκιμάζει την πρόθεση της Επιτροπής για απλοποίηση και εξορθολογισμό των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων, υπογραμμίζει δε τον δυνητικό αντίκτυπο και τα οφέλη που θα προκύψουν·

Διαφοροποίηση της ΕΠΓ, μέθοδοι δράσης και ρόλος των περιφερειών

19.	έχει την πεποίθηση ότι η απαραίτητη διαφοροποίηση της ΕΠΓ δεν θα πρέπει να έχει μόνο τυπικό χαρακτήρα, ούτε να περιορίζεται στη γεωγραφική διαίρεση σε νότια και ανατολική διάσταση·

20.

συνιστά διαφοροποίηση της πολιτικής σε κάθε χώρα, ανάλογα με τον βαθμό λειτουργίας της δημοκρατίας (δηλαδή τον εκδημοκρατισμό), τον σεβασμό των ανθρωπίνων και των πολιτικών δικαιωμάτων, την ανάπτυξη του κράτους δικαίου και την πρόοδο των διαδικασιών πολιτικής και οικονομικής μεταρρύθμισης (με ιδιαίτερη έμφαση στην εφαρμογή των αρχών της ελεύθερης αγοράς). Όσο καλύτερα στοχοθετημένη είναι η πολιτική γειτονίας, τόσο πιο αποτελεσματική θα αποβεί·

21.

θεωρεί σκόπιμη τη δημιουργία μέσων πολιτικής που να επιτρέπουν τη διαφοροποιημένη αντιμετώπιση των δράσεων της κοινωνίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και του κράτους, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες της κάθε σφαίρας. Οι δράσεις στις διάφορες αυτές σφαίρες θα πρέπει να συντονίζονται, αλλά δεν χρειάζεται —και συχνά δεν πρέπει— να διεξάγονται εκ παραλλήλου·

22.	όσον αφορά την πολιτική γειτονίας στο κρατικό επίπεδο, θεωρεί ευνόητη και δικαιολογημένη την αρχή των «αναλογικών κερδών» («the more for more»)·

23.

στο κοινωνικό επίπεδο, όμως, θεωρεί την αρχή των «αναλογικών κερδών» λιγότερο κατανοητή και υπέρ το δέον τυπική· η εφαρμογή της μπορεί να αποδειχθεί ακόμη και αντιπαραγωγική, διότι δυσχεραίνει τις επαφές που έχουν ήδη αναπτυχθεί «από τη βάση προς τα άνω». Για να είναι αποτελεσματικές, οι κοινωνικές επαφές πρέπει προπάντων να έχουν διάρκεια και όσο το δυνατόν πιο άτυπο χαρακτήρα·

24.	φρονεί ότι η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη συμμετοχή κοινωνικών ομάδων και του τομέα της κοινωνικής οικονομίας·

25.	υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή του τομέα της κοινωνικής οικονομίας πρέπει να αναγνωριστεί ως σημαντική συνιστώσα της ΕΠΓ, για την οποία χρειάζονται ειδικά μέσα·

26.	υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη σύσφιξη των εμπορικών επαφών και θεωρεί ότι η μεγαλύτερη οικονομική ολοκλήρωση μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Προτρέπει, εξάλλου, τις χώρες της ΕΠΓ να δημιουργήσουν ζώνες ελεύθερων συναλλαγών·

27.

28.

Υποστηρίζει, επίσης, τη Διάσκεψη των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Ανατολική Εταιρική Σχέση (CORLEAP), ως το δίκτυο πολυμερούς συνεργασίας μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών από την ΕΕ και τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που έχει ως στόχο να τονώσει περαιτέρω τις δράσεις των εν λόγω αρχών όσον αφορά την υλοποίηση της ΕΠΓ. Προτίθεται επίσης να συνεργαστεί με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των ανατολικών εταίρων για τη δημιουργία ενός μόνιμου θεσμικού πλαισίου συνεργασίας·

29.

καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ένωση για τη Μεσόγειο, τις εθνικές κυβερνήσεις και τους διεθνείς παράγοντες να συνεργαστούν με την ARLEM, στο πλαίσιο της οποίας συνεργάζονται η Επιτροπή των Περιφερειών και ενώσεις των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενίσχυση του συντονισμού και της αποτελεσματικότητας των δράσεων στην περιοχή της Μεσογείου·

30.	όσον αφορά τις κοινωνικές επαφές, συνιστά να επιδιωχθεί προπαντός η ανάπτυξη άμεσων διαπροσωπικών επαφών. Το ζητούμενο είναι η προσωπική δέσμευση των συμμετεχόντων και όχι απλώς η συμμετοχή τους σε θεσμικούς ρόλους και δράσεις·

31.

φρονεί ότι πρέπει να αφυπνισθεί το ενδιαφέρον των δήμων και των περιφερειών για τις πολιτιστικές ανταλλαγές. Πρόκειται για έναν τομέα όπου η κοινωνική οικονομία μπορεί να αναπτύξει ιδιαίτερα αποτελεσματική δράση. Χρειάζεται, ωστόσο, σαφή υποστήριξη από τις αυτοδιοικητικές αρχές και από τις εθνικές κυβερνήσεις·

32.

φρονεί ότι πρέπει να αντισταθμιστούν οι διαφορές συμφερόντων μεταξύ ομάδων περιφερειών που οφείλονται στις γεωγραφικές τους θέσεις. Ο συνολικός συντονισμός της ενωσιακής εξωτερικής πολιτικής πρέπει να εξασφαλίζει ότι η διαφοροποίηση δεν οδηγεί σε ανταγωνισμό μεταξύ της νότιας και της ανατολικής διάστασης, η δε εξειδίκευση των περιφερειών σε συγκεκριμένους τομείς της ΕΠΓ δεν πρέπει να δημιουργήσει ή να επιτείνει ενδεχόμενες διαφορές συμφερόντων ή έναν κακώς νοούμενο ανταγωνισμό·

33.

φρονεί ότι η θεσμοθέτηση της ΕΠΓ θα διευκολύνει και θα υποστηρίξει τη συμμετοχή και τη δράση περιφερειών «εξ αποστάσεως» (π.χ. τη συνεργασία περιφερειών της Κεντρικής Ευρώπης στην περιοχή της Μεσογείου ή περιφερειών της Δυτικής Ευρώπης στην περιοχή της Ανατολικής). Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί το αίσθημα της κοινής ευθύνης των περιφερειών για το σύνολο της ΕΠΓ·

34.

πιστεύει ότι πρέπει να ενισχυθεί ο ιδιαίτερος ρόλος των περιφερειών που βρίσκονται σε ευαίσθητα σύνορα της ΕΕ προς Ανατολάς και προς Νότο. Οι περιφέρειες αυτές προφανώς επηρεάζονται άμεσα από τα προβλήματα της ευρωπαϊκής γειτονίας. Κατά την εφαρμογή της ΕΠΓ, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αγνοηθούν αυτές οι περιφέρειες, αλλά να ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους·

35.	συνιστά να χορηγηθεί ειδική στήριξη της ΕΠΓ στις παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ·

36.

φρονεί ότι η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας πρέπει να λάβει υπόψη τις υφιστάμενες σχέσεις με τρίτες χώρες, κυρίως με τη Ρωσία και ιδίως προς Ανατολάς. Χρειάζεται ευαισθητοποίηση των περιφερειών έναντι αυτής της πτυχής της ΕΠΓ και θα πρέπει να υποστηριχθούν κατάλληλες μορφές συνεργασίας με όλες τις εν λόγω τρίτες χώρες·

37.	εκφράζει την πρόθεσή της να υποστηρίξει τις διεργασίες εκδημοκρατισμού στις διάφορες χώρες που συνορεύουν με την ΕΕ, συνεχίζοντας τις αποστολές παρακολούθησης των εκλογών που συνδιοργανώνει με το Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης·

Συνθήκες εφαρμογής της ΕΠΓ στις διάφορες χώρες

38.	φρονεί ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες δράσης της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και της ΕΠΓ στην περιοχή του Καυκάσου·

39.	παρατηρεί ότι η Γεωργία χρειάζεται σταθερή και συστηματική υποστήριξη στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, λόγω των ειδικών επιπτώσεων της σύγκρουσης του 2008·

40.

συνιστά εντατικοποίηση της ΕΠΓ σε όλη την περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Πρέπει να υπογραμμιστεί η σταθερή γεωπολιτική σημασία αυτής της περιοχής για την ΕΕ, επομένως και η σημασία της Συνέργειας για τον Εύξεινο Πόντο. Οι χώρες μέλη της ΕΕ που συνορεύουν με την περιοχή αυτή πρέπει να τύχουν ουσιαστικής στήριξης από την ΕΕ για τις δράσεις τους στο πλαίσιο της ΕΠΓ·

41.

θεωρεί την περίπτωση της Μολδαβίας ιδιαίτερη. Καθώς η πολιτική γειτονίας και η Ανατολική Εταιρική Σχέση έχουν επιτύχει σημαντικές προόδους σε αυτή τη χώρα, πρέπει να αναπτυχθεί όσο το δυνατόν ευρύτερα το ενδιαφέρον για την ανάπτυξή της. Ακόμη και μερική επιτυχία μπορεί να έχει μεγάλη σημασία για την προώθηση τόσο της ΕΠΓ όσο και της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ·

42.

συνιστά να δοθεί προσοχή στην ιδιαίτερη κατάσταση της Περιφέρειας Καλίνινγκραντ, η οποία, παρά τη γεωγραφική της θέση, δεν καλύπτεται από την ΕΠΓ. Είναι, ωστόσο, μια ιδιαίτερα σημαντική και ευαίσθητη περιοχή, η οποία δεν συνορεύει απλώς με την ΕΕ, αλλά περιβάλλεται από εδάφη της ΕΕ πανταχόθεν. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της περιφέρειας δεν πρέπει να αγνοηθούν κατά την ανάπτυξη της ΕΠΓ στη γύρω περιοχή·

43.	θεωρεί ότι, παρά την απογοήτευση για τη συνεχιζόμενη δυσχερή κατάσταση στη Λευκορωσία, είναι απαραίτητο να υποστηριχθεί η εφαρμογή της ΕΠΓ σε αυτή τη χώρα·

44.	αναγνωρίζει την ανάγκη συστηματικής στήριξης των δημοκρατικών, πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμιστικών διεργασιών στην Ουκρανία και στα άλλα κράτη μεταξύ Ευξείνου Πόντου και Κασπίας Θάλασσας

45.

συνιστά να διαδραματίσει η ΕΠΓ σημαντικό ρόλο στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά την «αραβική άνοιξη», διευρύνοντας τις επαφές μεταξύ των κοινωνιών. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη και πολύ εντατική προσοχή στην περιοχή αυτή στο άμεσο μέλλον. Η δραστηριοποίηση στην εν λόγω περιοχή θα πρέπει να θεωρηθεί ως δοκιμή της ευθύνης όλων των χωρών μελών της ΕΕ ως κρατών, ως περιφερειών και ως κοινωνιών·

46.

υπενθυμίζει ότι κάθε μία από τις χώρες της Νότιας Μεσογείου είναι διαφορετική και ότι η προσέγγιση της ΕΕ πρέπει να είναι εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη σε κάθε κατάσταση. Παρ 'όλα αυτά, η οικοδόμηση της δημοκρατίας και η δημοκρατική μετάβαση έχουν καθολικό χαρακτήρα και ξεκινούν κατά πρώτο και κύριο λόγο σε επίπεδο βάσης, και δεν μπορεί να επιβληθούν εκ των άνω, εάν πρόκειται να είναι σταθερές και βαθιά ριζωμένες στην κοινωνία·

Η σημασία της εδαφικής συνεργασίας ως μέσου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας

47.	φρονεί ότι οι ευρωπεριφέρειες προσφέρουν σημαντική πείρα για την πολιτική γειτονίας. Αποδείχθηκαν χρήσιμο μέσο στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, τόσο κατά την ενταξιακή διαδικασία όσο και μετά την ένταξη στην ΕΕ, για τη ρύθμιση των σχέσεων με τις γειτονικές τρίτες χώρες·

48.

προσφέρει, επομένως, την υποστήριξή της για την ίδρυση μόνιμων πολιτικών και διοικητικών αποκεντρωμένων δομών, δεδομένου ότι η διοικητική και θεσμική ικανότητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών διευκολύνει τη συνεργασία σε υπο-κρατικό επίπεδο, βελτιώνει την αποτελεσματικότητα και τη χρηστή διακυβέρνηση και έχει θεμελιώδη σημασία για τη διαδικασία εκδημοκρατισμού.

49.

συνιστά να εξεταστούν οι δυνατότητες ενίσχυσης των υφιστάμενων ευρωπεριφερειών με τη χρήση του μέσου του Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ), διότι αυτό θα βελτιώσει την ασφάλεια δικαίου για τα ενδιαφερόμενα μέρη και τη διαφάνεια των δομών που δημιουργούνται. Επαναλαμβάνει το αίτημά της να καταστεί δυνατή η δημιουργία ΕΟΕΣ με τρίτες χώρες σε διμερή βάση και καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να διευκολύνουν τη δημιουργία και την υλοποίηση των ΕΟΕΣ·

50.

υπογραμμίζει την πρακτική χρησιμότητα των προγραμμάτων ανάπτυξης ικανοτήτων στο πλαίσιο της διεύρυνσης και της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και, λαμβάνοντας ως απτό παράδειγμα το πιλοτικό πρόγραμμα της Τοπικής Διοικητικής Διευκόλυνσης (1), επαναλαμβάνει την άποψή της ότι πρέπει να αναπτυχθούν ισοδύναμες πρωτοβουλίες για τις χώρες της νότιας Μεσογείου, προκειμένου να στηριχτεί η ανάπτυξη των ικανοτήτων τους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο

51.

επισημαίνει ότι ο θεσμός της ευρωπεριφέρειας διευκολύνει ένα ευρύ φάσμα δράσεων, από την οικονομία ως τον πολιτισμό. Διευκολύνει επίσης την αυθόρμητη ανάπτυξη συνεργασιών με τη συμμετοχή του τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Η ευρωπεριφέρεια έχει αποδειχθεί ευέλικτο και ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέσο δράσης στα σύνορα της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, που αποτελούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ·

52.	συνιστά να υποστηριχθούν σχέδια και να αρχίσουν να συγκροτούνται νέες ευρωπεριφέρειες (με αξιοποίηση της πείρας των ευρωπεριφερειών που υπάρχουν ήδη από καιρό), ιδίως για τη σύνδεση περιφερειών από την Αλγερία, την Τυνησία, τη Λιβύη και την Αίγυπτο με αντίστοιχες περιφέρειες της νότιας Ευρώπης·

53.

φρονεί ότι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νότιων συνόρων της ΕΕ, που είναι θαλάσσια, δεν πρέπει να θεωρηθούν εμπόδιο στη συγκρότηση ευρωπεριφερειών. Πρέπει να υπογραμμιστεί η σημασία της δημιουργίας των ευρωπεριφερειών Ανδαλουσίας-Γιβραλτάρ-Μαρόκου, Νότιου Αιγαίου-Τουρκίας, Βόρειου Αιγαίου-Τουρκίας και Κωνσταντινούπολης-Θράκης, παρότι βρίσκονται στην αρχική φάση της λειτουργίας τους·

54.	φρονεί ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη πλήρους λειτουργίας της ευρωπεριφέρειας του Ευξείνου Πόντου·

55.	φρονεί ότι ο θεσμός των ευρωπεριφερειών μπορεί να υποστηρίξει με αποτελεσματικότητα μέσα της ΕΠΓ (ENPI) όπως το TAIEX, το SIGMA, η αδελφοποίηση και τα σχέδια δράσης της ΕΠΓ·

56.

υπογραμμίζει την προστιθέμενη αξία των Ευρωπαϊκών Ομίλων Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) και της μακροπεριφερειακής στρατηγικής ως καινοτόμα μέσα εδαφικής συνεργασίας σε διαπεριφερειακό και υπερεθνικό επίπεδο, καθότι δύνανται να ενισχύσουν τη συνοχή και το συντονισμό των πολιτικών δράσεων σε διάφορους τομείς στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, εκλογικεύοντας την κατανομή των χρηματοπιστωτικών πόρων και αναδεικνύοντας τον ρόλο των περιφερειακών και τοπικών οντοτήτων βάσει των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με την ευρεία συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·

Η δραστηριοποίηση των πολιτών στο πλαίσιο της ΕΠΓ με την υποστήριξη των περιφερειών

57.

συνιστά να μην αποτελούν οι επαφές των εθνικών κυβερνήσεων (ή ακόμη και των περιφερειακών αρχών) υποκατάστατο των ευρύτερων και βαθύτερων επαφών μεταξύ των κοινωνιών. Όλες οι χώρες της Μεσογείου θα πρέπει να συνδεθούν σε ευρωπεριφέρειες, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επαφές του τομέα της κοινωνικής οικονομίας και των ομάδων των πολιτών·

58.

συνιστά την αξιοποίηση των χαρακτηριστικών μέσων των ευρωπεριφερειών, επειδή διασκεδάζουν αποτελεσματικά πολλά στερεότυπα και φόβους για τη μετανάστευση στα σύνορα της ΕΕ, θεωρεί δε ότι η άμεση εμπειρία της συνεργασίας και της ανταλλαγής μπορεί επίσης να συμβάλει ώστε να αρθούν τα στερεότυπα για την Ευρώπη και τη Δύση που επικρατούν σε πολλές γειτονικές της Ένωσης χώρες·

59.	φρονεί ότι μια ενεργητική πολιτική γειτονίας μπορεί να αποτελέσει μέσο αναχαίτισης της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης·

60.	φρονεί ότι μια πολιτική γειτονίας που βοηθά τα πιο δραστήρια άτομα και ομάδες στις περιφέρειες και τις χώρες που συνορεύουν με την ΕΕ, προωθεί τις διεργασίες πολιτικής και οικονομικής μεταρρύθμισης·

61.	πιστεύει ότι η στήριξη των ατόμων και των ομάδων που εργάζονται για τον εκδημοκρατισμό και την οικονομική μεταρρύθμιση ενισχύει την αποτελεσματικότητα πολλών δράσεων·

62.	υπογραμμίζει τη σημασία της διοργάνωσης, στο πλαίσιο της ΕΠΓ, διάφορων μορφών ανταλλαγής νέων και σπουδαστών, καθώς και της επιστημονικής συνεργασίας·

63.

Υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας στις χώρες εταίρους και, ως εκ τούτου, χαιρετίζει την ενίσχυση των εθνικών προγραμμάτων, όπως το εσθονικό κέντρο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που επικεντρώνεται στη διοικητική ικανότητα, και η Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στη Βαρσοβία, καλεί δε τους φορείς αυτούς να υποστηρίξουν τη διοικητική μεταρρύθμιση και την ανάπτυξη ικανοτήτων, και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

Η διαπεριφερειακή συνεργασία στην πολιτική γειτονίας

64.

συνιστά να αποκτήσουν οι ευρωπεριφέρειες του Νότου (όπως οι περιφέρειες) εταίρους από άλλες περιοχές της ηπείρου. Ειδικότερα, πρέπει να αναπτυχθούν τέτοιοι σύνδεσμοι μεταξύ των ευρωπεριφερειών στα νότια σύνορα της ΕΕ και των ευρωπεριφερειών της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης που συνορεύουν με την Ανατολική. Η ΕΠΓ δεν πρέπει να είναι κατακερματισμένη σε απομονωμένα μεταξύ τους σκέλη και η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ πρέπει να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο. Ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας φαίνεται πρόσφορο μέσο για την ανάπτυξη τέτοιων συνδέσμων·

65.	φρονεί ότι θα πρέπει να αναληφθεί συστηματική ανάλυση της πολιτικής της ΕΕ για τις θεωρήσεις διαβατηρίου, με στόχο την απλοποίηση της έκδοσης θεωρήσεων για τους πολίτες των χωρών της ΕΠΓ, που θα διευκολύνει τον διάλογο στο κοινωνικό επίπεδο·

66.	υπογραμμίζει τα δυνητικά οφέλη της καθιέρωσης τοπικής διασυνοριακής κυκλοφορίας σε ορισμένα σύνορα της ΕΕ.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Η ΕτΠ συνεργάζεται ήδη στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζοντας αυτό το πρόγραμμα το οποίο περιορίζεται, προς το παρόν, στις υποψήφιες και τις δυνάμει υποψήφιες χώρες.

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/23

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Λιγότερα διοικητικά διαβήματα για τους πολίτες: προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των δημόσιων εγγράφων και της αναγνώρισης των εννόμων αποτελεσμάτων των πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης»

2012/C 54/05

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

τονίζει ότι τα πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης όπως τα πιστοποιητικά γέννησης, γάμου και θανάτου, οι καταχωρήσεις διαζυγίου, οι αλλαγές ονόματος κ.ο.κ. είναι θεμελιώδους σημασίας για την ταυτότητα και την ικανότητα πλήρους συμμετοχής του ατόμου στην κοινωνική, την οικονομική και την πολιτική ζωή·

—	υπογραμμίζει ότι τα δημόσια έγγραφα επιτελούν ουσιαστική λειτουργία, διότι διασφαλίζουν στους πολίτες της ΕΕ την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων τους·

—

τονίζει ότι η νομοθεσία για την προσωπική κατάσταση αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών τους, επισημαίνει δε ότι κατά την ανάπτυξη της σχετικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ απαιτείται σεβασμός των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

—

συμμερίζεται τον ευρύ στόχο της Επιτροπής για τον εντοπισμό και την εξάλειψη των φραγμών στην άσκηση των δικαιωμάτων της ΕΕ, ιδίως σε διασυνοριακές καταστάσεις και γενικά για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας με στόχο να διευκολυνθεί η διασυνοριακή συνεργασία και να επιτραπεί στους πολίτες να απολαύνουν περαιτέρω τα πρακτικά και απτά οφέλη από τη διαρκή ολοκλήρωση της ΕΕ, ζητά δε η αντιμετώπιση των αναγκών των πολιτών να αποτελέσει το επίκεντρο της ανάπτυξης πολιτικών στον τομέα·

—

συμμερίζεται την άποψη ότι η επικύρωση δημοσίων εγγράφων μεταξύ των κρατών μελών δεν θα έπρεπε να είναι αναγκαία, ωστόσο, δεδομένης της αναξιόπιστης και της ατελούς ανταλλαγής πληροφοριών, συνιστά πριν την εισαγωγή νομοθεσίας τη θέσπιση δομών διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των ληξιαρχείων των κρατών μελών, προκειμένου αυτά να είναι σε θέση να πιστοποιήσουν την αυθεντικότητα εγγράφων. Εν τω μεταξύ και για τη διευκόλυνση των επαφών με χώρες εκτός ΕΕ, εκτιμά πως τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν και να υιοθετήσουν το e-APP για την έκδοση και χρήση ηλεκτρονικών επισημειώσεων·

—	φρονεί ότι η ιδέα Ευρωπαϊκής υπηρεσίας προσωπικής κατάστασης δεν θα πρέπει να αγνοηθεί εφόσον αποδειχθεί αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη από τη θέσπιση πληθώρας νέων υπηρεσιών ή τη διατήρηση συναφών υπηρεσιών στα κράτη μέλη·

—	προτείνει την εισαγωγή καθοδήγησης μέσω βέλτιστων πρακτικών για τα κράτη μέλη προκειμένου να διευκολυνθεί η χορήγηση εγγράφων προσωπικής κατάστασης σε διασυνοριακό επίπεδο.

Εισηγητής

Ο κ. Patrick McGOWAN (IE/ALDE), μέλος του συμβουλίου της κομητείας του Donegal και της περιφερειακής αρχής του Border

Έγγραφο αναφοράς

Πράσινη Βίβλος: Λιγότερα διοικητικά διαβήματα για τους πολίτες: προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των δημοσίων εγγράφων και της αναγνώρισης των εννόμων αποτελεσμάτων των πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης

COM(2010) 747

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επικροτεί την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με στόχο την Ένωση των πολιτών μέσω της έναρξης πανευρωπαϊκού διαλόγου όσον αφορά τις ευκαιρίες που παρέχει η Πράσινη βίβλος για την επεξεργασία νομοθετικών προτάσεων σε δύο διακριτούς, πλην σχετικούς, τομείς:

(α)	την ελεύθερη κυκλοφορία των δημοσίων εγγράφων με την κατάργηση της επικύρωσης των εγγράφων μεταξύ των κρατών μελών και

(β)	την αναγνώριση των αποτελεσμάτων ορισμένων εγγράφων προσωπικής κατάστασης προκειμένου ένα νομικό καθεστώς που έχει χορηγηθεί σε κάποιο κράτος μέλος να μπορεί να αναγνωρίζεται με τις ίδιες έννομες συνέπειες σε κάποιο άλλο.

επισημαίνει ότι τα δημόσια έγγραφα περιλαμβάνουν διάφορες διοικητικές, συμβολαιογραφικές και δικαστικές πράξεις και έγγραφα, καθώς και πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης που καθορίζουν και αποτελούν ορόσημα στη ζωή κάθε ατόμου· τονίζει επίσης ότι τα πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης όπως τα πιστοποιητικά γέννησης, γάμου και θανάτου, οι καταχωρήσεις διαζυγίου, οι αλλαγές ονόματος κ.ο.κ. είναι θεμελιώδους σημασίας για την ταυτότητα και την ικανότητα πλήρους συμμετοχής του ατόμου στην κοινωνική, την οικονομική και την πολιτική ζωή·

υπογραμμίζει ότι τα δημόσια έγγραφα επιτελούν ουσιαστική λειτουργία, διότι διασφαλίζουν στους πολίτες της ΕΕ την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων τους. Μεταξύ των δικαιωμάτων αυτών είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών και των μελών της οικογένειάς τους, η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, ελευθερία εγκατάστασης, κοινωνικής ασφάλισης, η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών και η αποτελεσματική δικαιοσύνη για τους πολίτες σε αστικά και εμπορικά ζητήματα· πράγματι, μεγάλη ποικιλία δημοσίων εγγράφων είναι χρήσιμα για την αναγνώριση των δικαιωμάτων της ΕΕ·

τονίζει ότι, η πολυμορφία των συστημάτων προσωπικής κατάστασης (βάσει γεγονότων, βάσει ατόμων και μητρώο πληθυσμού) καθώς και οι διαφορετικές ισχύουσες διαδικασίες ανά την ΕΕ ανακλά τις συνταγματικές και νομοθετικές ρυθμίσεις των δημοσίων αρχών των κρατών μελών και τις διαφορετικές κοινωνιακές αξίες τους, παράδειγμα δε αποτελεί η διαφορετική νομική ισχύς των πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης μεταξύ των κρατών μελών·

φρονεί ότι οι διατάξεις για την καταχώριση γεγονότων προσωπικής κατάστασης είναι εν γένει επαρκείς στο εσωτερικό των κρατών μελών, είναι όμως προβληματικές ως προς τα διασυνοριακά ζητήματα· επισημαίνει, ωστόσο, ότι περίπου το ένα τρίτο των καταχωρίσεων γεγονότων προσωπικής κατάστασης στην ΕΕ έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα και ότι με την αύξηση των μετακινήσεων θα αυξηθούν αντίστοιχα τα διοικητικά προβλήματα. Η πολυμορφία του εφαρμοστέου δικαίου, όπου κάθε χώρα έχει τους δικούς τις κανόνες για τη σύγκρουση νόμων, περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα για τους πολίτες με διασυνοριακά προβλήματα·

τονίζει ότι αν και ορισμένα δημόσια έγγραφα (π.χ. επαγγελματικοί τίτλοι) μπορεί να υπόκεινται στο δίκαιο της ΕΕ, η νομοθεσία για την προσωπική κατάσταση αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών τους, επισημαίνει δε ότι κατά την ανάπτυξη της σχετικής πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ απαιτείται σεβασμός των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

υπογραμμίζει ότι οι αρμόδιες αρχές για την επικύρωση των εγγράφων ποικίλλουν έντονα μεταξύ και εντός των κρατών μελών, ενώ ακόμα περισσότερες είναι οι αρμόδιες αρχές για τα πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης, οι οποίες εκτείνονται από δικαστικές και θρησκευτικές έως σε διοικητικές και σε διαφορετικά επίπεδα διακυβέρνησης. Παρόλα αυτά, τονίζει ότι οι πολίτες έρχονται σε επαφή με αυτές τις αρχές πρωτίστως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με τοπικά ληξιαρχεία και υπηρεσίες μητρώου που υπολογίζονται σε 80 000 ανά την ΕΕ·

9.	φρονεί ότι το θέμα δεν πρέπει να εξετασθεί μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο των ευρύτερων πολιτικών της Ένωσης, όπως η οικονομική πολιτική, το ψηφιακό θεματολόγιο, η κοινωνική πολιτική και η εξωτερική πολιτική προκειμένου να ενισχυθεί η συνοχή, η αποτελεσματικότητα και η συνέπεια των δράσεων της ΕΕ·

Η ελεύθερη κυκλοφορία των δημοσίων εγγράφων

10.

επισημαίνει ότι η επικύρωση χρησιμοποιείται συνήθως προκειμένου να πιστοποιηθεί η αυθεντικότητα ενός δημοσίου εγγράφου της αλλοδαπής, δεδομένου ότι οι αρχές μιας χώρας ενδέχεται να μην είναι εξοικειωμένες με τις σφραγίδες, τα ένσημα και τις υπογραφές της αρχής που εξέδωσε το δημόσιο έγγραφο, σημειώνει, ωστόσο, πως ορισμένα δημόσια έγγραφα όπως τα διαβατήρια, τα διπλώματα οδήγησης και οι δικαστικές αποφάσεις αναγνωρίζονται χωρίς περαιτέρω διαδικασίες επικύρωσης·

11.

φρονεί ότι η επικύρωση κοστίζει χρόνο, χρήμα και προσπάθειες και δεν αποτελεί κατάλληλο μέσο πρόληψης της απάτης κατά τη διασυνοριακή χρήση των δημοσίων εγγράφων· συμμερίζεται τους όρους του Προγράμματος της Στοκχόλμης που προβλέπουν ότι η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει ενεργά την ιδιότητα μέλους στη Συνδιάσκεψη της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο για να προωθήσει σχετικές συμβάσεις (αναφέρονται επίσης στη Διεθνή Επιτροπή Προσωπικής Κατάστασης), καθώς μέχρι στιγμής τα κράτη μέλη δεν έχουν υιοθετήσει προσέγγιση συνεργασίας για την επεξεργασία Συμβάσεων επικύρωσης εγγράφων·

12.

αναγνωρίζει ότι η εφαρμογή των υφιστάμενων Συμβάσεων επικύρωσης εγγράφων και της πληθώρας διμερών συνθηκών είναι κατακερματισμένη. Για παράδειγμα, η Σύμβαση των Βρυξελλών του 1987 με την οποία καταργείται η απαίτηση για επικύρωση συγκεκριμένων δημοσίων εγγράφων έχει υπογραφεί από λιγότερα από τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ έχει κυρωθεί και εφαρμόζεται προσωρινά από ακόμα λιγότερα·

13.

συμμερίζεται την άποψη ότι η επικύρωση δημοσίων εγγράφων μεταξύ των κρατών μελών δεν θα έπρεπε να είναι αναγκαία σε μια ΕΕ που βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, φρονεί δε πως και άλλες διοικητικές διαδικασίες που θέτουν φραγμούς στην ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας, όπως το «πιστοποιητικό μη κωλύματος» ή το «πιστοποιητικό εφαρμοστέου δικαίου» ενδέχεται να καταστούν μη αναγκαία μεταξύ των κρατών μελών·

14.

ωστόσο, δεδομένης της αναξιόπιστης και της ατελούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των ληξιαρχικών υπηρεσιών των κρατών μελών (μάλιστα ορισμένα κράτη μέλη δε μεταδίδουν ούτε λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με γεγονότα προσωπικής κατάστασης «της αλλοδαπής»), συνιστά πριν την εισαγωγή νομοθεσίας τη θέσπιση δομών διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των ληξιαρχείων στα κράτη μέλη, προκειμένου τα ληξιαρχεία να είναι σε θέση να πιστοποιήσουν την αυθεντικότητα εγγράφων. Θα μπορούσαν επίσης να θεσπιστούν δίαυλοι επικοινωνίας για τη διευκόλυνση της πιστοποίησης άλλων επίσημων εγγράφων, π.χ. εκπαιδευτικών τίτλων και συμβολαιογραφικών πράξεων· αυτές οι δομές συνεργασίας ενδέχεται επίσης να βοηθήσουν τους αξιωματούχους να πιστοποιήσουν την ακρίβεια του περιεχομένου των εγγράφων πέραν της αυθεντικότητας του εγγράφου καθεαυτού·

15.	επιπλέον, φρονεί πως θα πρέπει να εξετασθούν τα αίτια της διστακτικότητας στην κύρωση υφιστάμενων σχετικών Συμβάσεων (όπως η Σύμβαση των Βρυξελλών του 1987), καθώς και οι εμπειρίες των κρατών μελών που εφαρμόζουν προσωρινά την εν λόγω Σύμβαση·

16.

εν τω μεταξύ και για τη διευκόλυνση των επαφών με χώρες εκτός ΕΕ, εκτιμά πως τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν και να υιοθετήσουν το e-APP (1) για την έκδοση και χρήση ηλεκτρονικών επισημειώσεων από κοινού με το διαδικτυακά προσβάσιμο ηλεκτρονικό μητρώο, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα στην Ευρώπη από την Ισπανία μέσω του προγράμματος «e-APP για την Ευρώπη» που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

Διασυνοριακά ζητήματα και αμοιβαία αναγνώριση των αποτελεσμάτων των πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης

17.

υπογραμμίζει ότι σημαντικό πρόβλημα για πολλούς πολίτες είναι η διασυνοριακή διαβίβαση εγγράφων προσωπικής κατάστασης. Σε κάποια κράτη μέλη, για την πρόσβαση σε πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης ή τη χορήγηση επισημειώσεων ενδέχεται να απαιτείται η φυσική παρουσία του ατόμου. Πρόκειται για αναίτια γραφειοκρατική επιβάρυνση με σημαντικό κόστος για άτομα που ενδεχομένως ζουν πλέον εκτός του εν λόγω κράτους μέλους. Σεβόμενη την αρχή της επικουρικότητας, προτείνει την εισαγωγή καθοδήγησης μέσω βέλτιστων πρακτικών για τα κράτη μέλη προκειμένου να διευκολυνθεί η χορήγηση εγγράφων προσωπικής κατάστασης σε διασυνοριακό επίπεδο, με κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας για να περιοριστεί ο κίνδυνος απάτης·

18.

τονίζει ότι κάθε κράτος μέλος έχει αναπτύξει το δικό του κεκτημένο σχετικά με την ιθαγένεια και την προσωπική κατάσταση βάσει της ιστορίας, του πολιτισμού, του πολιτικού και νομικού συστήματός του και πως η εισαγωγή μείζονων αλλαγών θα έχει σημαντικές συνταγματικές, νομοθετικές και οικονομικές συνέπειες για τις αρχές εντός των κρατών μελών και θα απαιτήσει μαζικές νομικές και διοικητικές αλλαγές σε δομές και διαδικασίες, ενώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές για τους πολίτες και την κοινωνία·

19.	αναγνωρίζει ωστόσο ότι οι πολίτες της ΕΕ, ιδίως όσοι ζουν και εργάζονται σε «άλλο» κράτος μέλος προσδοκούν οι ζωές τους να μην περιπλακούν λόγω της γραφειοκρατίας κατά την επεξεργασία διασυνοριακών ζητημάτων προσωπικής κατάστασης·

20.

αναγνωρίζει ότι το εφοδιαστικό και λοιπό κόστος της παροχής συνεχιζόμενης κατάρτισης στους 125 000 περίπου υπαλλήλους των ληξιαρχείων στην ΕΕ σχετικά με τα συστήματα και διαδικασίες προσωπικής κατάστασης στα άλλα κράτη μέλη δεν είναι ρεαλιστικό· κατά συνέπεια υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης άλλων, πιο εφικτών λύσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες·

21.

αναγνωρίζει ότι οι σημερινές ατελείς και αποσπασματικές επαφές μεταξύ των ληξιαρχικών υπηρεσιών των κρατών μελών ενδέχεται να οφείλονται σε νομικές, διαδικαστικές, πρακτικές και κυρίως γλωσσικές δυσκολίες· κατά συνέπεια συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει ομάδα εμπειρογνωμόνων σε ληξιαρχικά θέματα από κάθε κράτος μέλος, ώστε να συνεισφέρει στις προτάσεις αντιμετώπισης διασυνοριακών ζητημάτων και να διευκολυνθεί η συνεργασία στις δραστηριότητες της ΕΕ στα διεθνή φόρουμ·

22.

θεωρεί ότι η δαπανηρή και χρονοβόρα απαίτηση μεταφράσεων και επικυρωμένων μεταφράσεων δημοσίων εγγράφων πρέπει να περιοριστεί μέσω της ευρύτερης χρήσης τυποποιημένων εγγράφων και της υλοποίησης συστημάτων ηλεκτρονικής κωδικοποίησης και ανάγνωσης· φρονεί δε ότι αυτή η πρόοδος θα μπορούσε να προωθηθεί σε ευρύτερα διεθνή φόρουμ·

23.

αναγνωρίζει την ευρεία βούληση για απλούστευση των γραφειοκρατικών μηχανισμών και όχι απλή ψηφιοποίηση των «αναλογικών» διαδικασιών που βασίζονταν στο χαρτί, και πως αυτή η βούληση, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες της ηλεκτρονικής αποθήκευσης και μετάδοσης δεδομένων, παρέχει ευκαιρία και κίνητρο για τον εκσυγχρονισμό και τη συγκέντρωση των πληροφοριακών συστημάτων·

24.

φρονεί ότι η καταχώρηση όλων των γεγονότων προσωπικής κατάστασης ενός ατόμου σε κεντρική τοποθεσία αποτελεί θεμιτό στόχο για τα κράτη μέλη που δεν το πράττουν ήδη ενώ θα διευκολύνει επίσης την καταχώρηση «υπερ-εθνικών» γεγονότων προσωπικής κατάστασης, αντιλαμβάνεται ωστόσο πως αυτό ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις όσον αφορά το κόστος και να εγείρει ζητήματα επικουρικότητας για τις αρμόδιες αρχές ενώ ενδέχεται να μην είναι πάντοτε εφικτό·

25.

αναγνωρίζει ωστόσο ότι η κεντρική καταχώρηση υφίσταται σε πολυάριθμα κράτη μέλη και πως ένα ενιαίο σημείο επαφής θα συνέβαλλε στην ελαχιστοποίηση των πρακτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ληξιαρχικές υπηρεσίες και οι πολίτες. Φρονεί πάντως πως αυτά τα κεντρικά σημεία πληροφόρησης θα μπορούσαν, ανάλογα με ζητήματα όπως η ηλεκτρονική διαθεσιμότητα των πιστοποιητικών, το μέγεθος της χώρας, ο καταμερισμός των νομοθετικών αρμοδιοτήτων, γλωσσικά ζητήματα κλπ. στο εσωτερικό των κρατών μελών, να θεσπιστούν σε περιφερειακό επίπεδο·

26.

εκτιμά πως είναι ανάγκη να καταδειχθεί ότι τα πιλοτικά προγράμματα ηλεκτρονικής ανταλλαγής εγγράφων προσωπικής κατάστασης μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και αποδοτικά και να προσαρμοστούν σε ευρύτερη χρήση, θα επιδοκίμαζε δε την αναθεώρηση των υφιστάμενων ηλεκτρονικών μέσων διευκόλυνσης της συνεργασίας μεταξύ των δημοσίων αρχών της ΕΕ· θεωρεί προτεραιότητα την εισαγωγή δικλείδων ασφαλείας για την πρόληψη της απάτης και την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων των πολιτών·

27.

φρονεί ότι θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι δεσμοί μεταξύ των πηγών πληροφόρησης της ΕΕ και των αντιστοίχων παρόχων πληροφόρησης στα κράτη μέλη όσον αφορά την παροχή πληροφόρησης στους πολίτες για τα δικαιώματά τους στην ΕΕ εν γένει, εκτιμά δε πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι σε θέση να συνδράμουν προς τούτο·

28.

αναγνωρίζει ότι η ιδέα ενός εναρμονισμένου Ευρωπαϊκού πιστοποιητικού προσωπικής κατάστασης είναι ιδιαίτερα φιλόδοξη, καθώς τα κράτη μέλη έχουν πολύ διαφορετικές αντιλήψεις για τη φύση, τη μορφή και το περιεχόμενο των πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης· για παράδειγμα, πέραν των διαφορών στην αποδεικτική τους αξία και στον τρόπο μεταβολής τους, τα πιστοποιητικά γεννήσεων ανά την ΕΕ ενδέχεται να περιέχουν στοιχεία για τη αναγνώριση και το θρήσκευμα του παιδιού και για την οικογενειακή και κοινωνικοοικονομική κατάσταση των γονέων·

29.

εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι τα Ευρωπαϊκά πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης θα απαιτήσουν αρχικά την ταυτόχρονη λειτουργία εθνικών και ευρωπαϊκών συστημάτων, πράγμα που ενδέχεται να οδηγήσει σε προβλήματα νομικής ερμηνείας, συνέπειας και σημασίας των διαφόρων συστημάτων, δεδομένου ότι ήδη υπάρχουν πολυάριθμοι συνδυασμοί και διακλαδώσεις αστικών, θρησκευτικών και αλλοδαπών δικαίων επί των οποίων θα κληθούν να αποφανθούν τα δικαστήρια των κρατών μελών·

30.

δεδομένων των ποικίλων νομικών και διοικητικών δομών και διαδικασιών όσον αφορά την καταχώρηση γεγονότων προσωπικής κατάστασης ανά την ΕΕ, η πρόταση αυτόματης αναγνώρισης πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης που εξέδωσαν άλλα κράτη μέλη είναι το ίδιο προβληματική και δε θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς σημαντικές αλλαγές στην εγχώρια νομοθεσία εντός των κρατών μελών προκειμένου να εξαλειφθούν οι ανακολουθίες στη μεταχείριση των πολιτών·

31.

φρονεί ότι, δεδομένων των διαφορών μεταξύ των κρατών μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να επιχειρήσει, ακόμα και βάσει ενισχυμένης συνεργασίας, την εναρμόνιση ζητημάτων σύγκρουσης νόμων και δικαιοδοσίας σε ζητήματα προσωπικής κατάστασης προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη σαφήνεια για τους πολίτες·

32.

εκτιμά, ωστόσο, ότι η παροχή στους πολίτες δυνατότητας επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου ενός κράτους μέλους έναντι άλλου όσον αφορά τα γεγονότα προσωπικής κατάστασης θα εμφανίσει πολλές δυσκολίες· για παράδειγμα, ένα ζεύγος ενδέχεται να διαφωνεί ως προς τη δικαιοδοσία, ενώ μπορεί να εμφανιστούν κρούσματα «άγρας προσωπικής κατάστασης» όπου τα άτομα θα αναζητούν τη δικαιοδοσία που προσιδιάζει καλύτερα στη δική τους κατάσταση·

33.

φρονεί ότι η ιδέα Ευρωπαϊκής υπηρεσίας προσωπικής κατάστασης δε θα πρέπει να αγνοηθεί εφόσον αποδειχθεί αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη από τη θέσπιση πληθώρας νέων υπηρεσιών ή τη διατήρηση συναφών υπηρεσιών στα κράτη μέλη· θεωρεί επίσης πως αυτή: (α) θα συμβάλει στην ανάπτυξη συλλογικότερης προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά τις διεθνείς συμβάσεις, (β) θα βελτιώσει τη διοικητική συνεργασία μέσω της συγκέντρωσης και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και εμπειριών, π.χ. όσον αφορά τη συμβατότητα σε τομείς ΤΠΕ, ενώ θα παρέχει καθοδήγηση στις εθνικές αρχές σε διεθνή ζητήματα, (γ) θα λειτουργεί σαν κεντρικό σημείο επαφής για ζητήματα προσωπικής κατάστασης με διασυνοριακή διάσταση, προς όφελος των ληξιαρχικών υπηρεσιών και φυσικά θα συμβάλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και σχετίζονται με τη νόμιμη προσδοκία άσκησης των δικαιωμάτων τους στην ΕΕ και (δ) θα δράσει δυνητικά σαν κεντρικό εφεδρικό μητρώο ή μητρώο αναφοράς για τα έγγραφα προσωπικής κατάστασης·

34.

ζητά την πιο έγκαιρη μεταφορά και εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας που σχετίζεται με τα αστικά δικαιώματα στην ΕΕ, ενώ ενθαρρύνει την περαιτέρω συνεργασία των κρατών μελών μέσω της συμμετοχής τους σε υφιστάμενους διακυβερνητικούς οργανισμούς για τη διευκόλυνση της διεθνούς συνεργασίας σε ζητήματα προσωπικής κατάστασης και την ευρύτερη κύρωση των υφιστάμενων συμβάσεων·

35.

ενθαρρύνει τις ληξιαρχικές αρχές στα κράτη μέλη να παράσχουν δείγματα των εγγράφων προσωπικής κατάστασης (με τις μεταφράσεις τους) στο Διαδίκτυο ώστε οι υπηρεσίες άλλων κρατών να αποκτήσουν κάποια εξοικείωση με αυτά· η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε πιθανότατα να συμβάλει στο συντονισμό ή τη διευκόλυνση αυτής της πρωτοβουλίας·

36.

προωθεί τη θέσπιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δικτύου ληξιαρχείων/προξενικών εμπειρογνωμόνων από όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να εξετασθεί η δυνατότητα επαρκούς διοικητικής συνεργασίας για την εξάλειψη των διαδικασιών επικύρωσης, προτίθεται δε να στηρίξει τις προσπάθειες κατάρτισης προτάσεων για την εναρμόνιση ζητημάτων σύγκρουσης νόμων. Ωστόσο, φρονεί ότι τα ζητήματα της αμοιβαίας αναγνώρισης και των Ευρωπαϊκών πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης επιδέχονται περαιτέρω ενδελεχούς προβληματισμού·

37.

φρονεί ότι αν και η Πράσινη Βίβλος αντιμετωπίζει αναγκαστικά τα ζητήματα από τη μακροπρόθεσμη προσέγγιση της ΕΕ των 27, η ΕτΠ τονίζει πως υπάρχουν επίσης λύσεις σε πιο τοπικό επίπεδο που μπορούν να επιλύσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες καθημερινά, ιδίως όσοι κατοικούν σε παραμεθόριες περιοχές και ζουν και εργάζονται σε διαφορετικές δικαιοδοσίες. Προς τούτο ενθαρρύνει τη σύναψη πρόσθετων διμερών και πολυμερών συμφωνιών μεταξύ των κρατών μελών και με τρίτες χώρες καθώς και πρωτοβουλίες σε υποεθνικό επίπεδο ανάλογες με τα προγράμματα ΕΟΕΣ για την εδαφική συνεργασία·

38.	υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να διεξαχθούν εκτιμήσεις αντικτύπου για κάθε προτεινόμενη νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά τον κοινωνικό, οικονομικό και νομοθετικό αντίκτυπο στα κράτη μέλη·

39.	δεδομένων των σχετικών αρμοδιοτήτων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, η ΕτΠ επιθυμεί να συμμετάσχει πλήρως στη συζήτηση καθώς αυτή εξελίσσεται, προς τούτο δε, προτίθεται να καταστήσει τα συμβουλευτικά της δίκτυα (2) προσβάσιμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Μέσω του Πιλοτικού προγράμματος ηλεκτρονικών επισημειώσεων (e-APP), η Συνδιάσκεψη της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο (ΣΧΙΔΔ) και η Εθνική συμβολαιογραφική ένωση των Ηνωμένων Πολιτειών (NNA), σε συνεργασία με κάθε ενδιαφερόμενο κράτος (ή εσωτερικό του αρμόδιο οργανισμό του) αναπτύσσουν, προωθούν και συνδράμουν στην εφαρμογή χαμηλού κόστους, λειτουργικής και ασφαλούς τεχνολογίας λογισμικού για την έκδοση και χρήση ηλεκτρονικών επισημειώσεων (ηλεπισημειώσεις) και τη δημιουργία και λειτουργία ηλεκτρονικών μητρώων επισημειώσεων.

(2) Ευρωπαϊκός όμιλος εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ), Πλατφόρμα παρακολούθησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και Δίκτυο παρακολούθησης της επικουρικότητας (το οποίο πραγματοποίησε διαβούλευση για την Πράσινη Βίβλο από τις 13 Ιουλίου έως τις 2 Σεπτεμβρίου 2011).

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/28

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προς μία διαστημική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπηρεσία του πολίτη»

2012/C 54/06

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη του τομέα των διαστημικών τεχνολογιών με τη δημιουργία ανταγωνιστικών ομίλων και ζωνών όπου συμμετέχουν κατασκευαστές (όπως ΜΜΕ), ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιστημονικοί ερευνητές. Με τον τρόπο αυτό διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στις διαδικασίες καινοτομίας και μεταφοράς τεχνολογίας·

—	τονίζει το γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν επίσης ζωτικό ρόλο ως χρήστες·

—	αναμένει ότι, με την επέκταση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης, θα συμμετέχουν και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, κατά τρόπο διαρκή και πλήρη, στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής·

—

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση σχετικά με το πώς μπορεί στο μέλλον να χρηματοδοτείται μακροπρόθεσμα, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ, η επιχειρησιακή λειτουργία της υποδομής του προγράμματος GMES και απορρίπτει την πρόταση της Επιτροπής για χρηματοδότηση εκτός προϋπολογισμού, δεδομένου ότι το GMES και το Galileo αποτελούν ευρωπαϊκό εγχείρημα και, συνεπώς, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλίζεται τόσο η οικονομική βιωσιμότητα και η διαφάνεια όσο και ο δημοκρατικός έλεγχος της χρηματοδότησης·

—	συνιστά συνεπώς με έμφαση να υποστηριχθούν τόσο η σύσταση όσο και η προώθηση περιφερειακών κέντρων ανάπτυξης και εφαρμογής GMES και ευρωπαϊκών δικτύων όπως το NEREUS·

Εισηγητής

Ο κ. Hermann KUHN (DE/PSE) Μέλος του κοινοβουλίου του ομόσπονδου κρατιδίου της Βρέμης

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Προς μία διαστημική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπηρεσία του πολίτη

COM(2011) 152 τελικό

I. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η Επιτροπή με την ανακοίνωσή της με τίτλο "Προς μια διαστημική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπηρεσία του πολίτη" έκανε ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς τη διαμόρφωση μιας μελλοντικής ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής στη νέα βάση της Συνθήκης της Λισαβόνας (άρθρο 189 ΣΛΕΕ)·

είναι πεπεισμένη ότι μια κοινή ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική θα ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό την οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία και την ικανότητα δράσης της Ευρώπης, θα συμβάλλει σαφώς στην ικανότητα καινοτομίας καθώς και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και την κοινωνική άμιλλα στην Ευρώπη, συμβάλλοντας με πολλούς και ποικίλους τρόπους στην προστασία του περιβάλλοντος, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στη δημόσια ασφάλεια και στην πολιτική προστασία, στην ανθρωπιστική βοήθεια στην επικοινωνία και στη διάδοση πληροφοριών σε όλους τους πολίτες·

επισημαίνει ότι, σε περιφερειακό επίπεδο, οι στόχοι της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής συνάδουν με τις ποικίλες κοινωνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και εδαφικές ιδιαιτερότητες, και ότι οι αυτοδιοικητικές αρχές μπορεί να συμβάλλουν με συγκεκριμένο τρόπο στην υλοποίηση και την εφαρμογή μεγάλου μέρους της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής·

υπενθυμίζει ότι στις περιφέρειες ήδη δραστηριοποιούνται οι διάφοροι καινοτόμοι προγραμματιστές και οι τελικοί χρήστες της διαστημικής τεχνολογίας. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαμορφώνουν σημαντικούς ανταγωνιστικούς ομίλους και ζώνες, όπου οι κατασκευαστές (συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ) συνδέουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση με την επιστημονική έρευνα. Με τον τρόπο αυτό, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις διεργασίες της καινοτομίας και μεταφοράς τεχνολογίας. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μεριμνούν για την εγκατάσταση, την ανάπτυξη και τη συντήρηση της διαστημικής υποδομής όσον αφορά την εξέδρα εκτόξευσης, τη δορυφορική ενσωμάτωση, την ολοκλήρωση, το υλικό και το λογισμικό, και γενικά την "επίγεια" υποδομή·

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο ως χρήστες. Ενεργούν π.χ. ως πολεοδομικές αρχές, ως αρχές αρμόδιες για την περιβαλλοντική και την πολιτική προστασία ή εκτελούν οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα για τα οποία συλλέγονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία δορυφορικά δεδομένα. Επιπλέον, οι περιφέρειες και οι πολίτες τους συνιστούν ουσιαστικά την αγορά για την εφαρμογή και αξιοποίηση των διαστημικών τεχνολογιών. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές χρειάζονται πληθώρα διαστημικών τεχνολογιών και υπηρεσιών για την αυτοδιοίκησή τους, την παροχή δημόσιων υπηρεσιών και τη στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης·

6.	ως εκ τούτου, θεωρεί ότι τα θέματα διαστημικής πολιτικής πρέπει πάντα να παρακολουθούνται στενά και έχει επανειλημμένα αναφέρει στις γνωμοδοτήσεις της την πρακτική σημασία των ευρωπαϊκών διαστημικών προγραμμάτων·

7.	αναμένει ότι με την επέκταση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης θα συμμετέχουν και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, κατά τρόπο διαρκή και πλήρη, στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής·

8.	εκφράζει τη λύπη της διότι, στην ανακοίνωση της Επιτροπής, παραβλέπεται εντελώς ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής, αν και τούτη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή τους·

9.	σημειώνει ότι, αν και στην ανακοίνωση της Επιτροπής διασφαλίζεται η τήρηση της αρχής της επικουρικότητας, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στη σημασία και τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην περαιτέρω ανάπτυξη της διαστημικής πολιτικής·

II. ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

10.

υποστηρίζει την ανάπτυξη και την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου και φιλόδοξου ευρωπαϊκού διαστημικού προγράμματος το οποίο να βασίζεται στα μέχρι σήμερα επιτεύγματα και να συνεχίζει να επικεντρώνεται και να αναπτύσσει περαιτέρω την περιβαλλοντική παρακολούθηση, την κλιματική αλλαγή, την ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα και την εξερεύνηση του διαστήματος·

11.

πιστεύει ότι το πρόγραμμα αυτό θα αποφέρει σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τις περιφέρειες. Εκτός από το υψηλό κύρος της Ευρώπης όσον αφορά το περιβάλλον, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την ασφάλεια και τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, το πρόγραμμα αναμένεται να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα σε τεχνολογίες αιχμής, να στηρίξει καινοτόμες επιχειρήσεις και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης·

12.	συνιστά να τεθούν κατά προτεραιότητα σε επιχειρησιακή λειτουργία τα εμβληματικά προγράμματα Galileo και GMES, έτσι ώστε υλοποιήσουν το συντομότερο δυνατό το οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό δυναμικό τους·

13.	προτείνει να παγιωθούν στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής τα προγράμματα για τη διασφάλιση της αυτόνομης πρόσβασης της Ευρώπης στο διάστημα και για την εξερεύνηση του διαστήματος·

Ευρωπαϊκά προγράμματα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης (Galileo και EGNOS)

14.	υποστηρίζει όλες τις προσπάθειες ώστε μέχρι το 2014 να έχει ολοκληρωθεί κατά τρόπο αξιόπιστο η ανάπτυξη ικανότητας του προγράμματος Galileo, και να επιτευχθούν τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη που μπορεί να προσφέρει το έργο αυτό στις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

15.

εκφράζει την ανησυχία της για το ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υποβληθεί καμία πρόταση για την περαιτέρω προώθηση των προγραμμάτων EGNOS και Galileo, μέσω προσαρμογής του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Όμως, τούτο είναι απαραίτητο προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις και πρόσθετο κόστος·

16.

θεωρεί απαραίτητο να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση του επιχειρησιακού σταδίου του προγράμματος Galileo (π.χ. συντήρηση και αντικατάσταση των δορυφόρων, διασφάλιση της ακεραιότητας του συστήματος, επίγεια λειτουργία και πρόσβαση σε δεδομένα) και για την περίοδο μετά το 2014 με πόρους της ΕΕ. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επιτευχθούν τα επιδιωκόμενα μακροπρόθεσμα οικονομικά αποτελέσματα·

17.	καλεί την Επιτροπή να στηρίξει και να προωθήσει εντατικότερα την ανάπτυξη και την προετοιμασία λειτουργικών «υπηρεσιών εντοπισμού» και των αντίστοιχων προϊόντων, κυρίως όμως των σχεδίων επίδειξης·

18.

τονίζει ότι η μακροπρόθεσμη διοικητική και διαχειριστική δομή του Παγκόσμιου Συστήματος Δορυφορικής Πλοήγησης θα πρέπει να είναι δημοκρατική, απολύτως διαφανής, οικονομικά υγιής και κοινωνικά υπεύθυνη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρει την ευθύνη για αυτό σε στενή συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών φορέων·

Ευρωπαϊκό πρόγραμμα γεωσκόπησης (GMES)

19.	θεωρεί ότι το πρόγραμμα GMES αποτελεί απαραίτητο ευρωπαϊκό μέσο για την ταχεία παροχή των απαραίτητων στοιχείων, ιδίως στους τομείς της παρακολούθησης του περιβάλλοντος και της πολιτικής προστασίας, και επομένως είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς·

20.	επιδοκιμάζει την εφαρμογή μέτρων με σκοπό την ενίσχυση της υπηρεσίας GMES "Κλιματική αλλαγή" και υπογραμμίζει τη σημασία της για τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ευρωπαϊκές περιφέρειες για την καταπολέμηση και τον μετριασμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής (π.χ. παγκόσμιος επισιτισμός)·

21.

ζητά συνεπώς να δημιουργηθούν έως το 2014 οι απαραίτητες υποδομές, να εντατικοποιηθεί η ανάπτυξη και η προετοιμασία επιχειρησιακών υπηρεσιών (με την αξιοποίηση του Galileo και των νέων συστημάτων τηλεπικοινωνιών αλλά και των μελλοντικών ευρωπαϊκών δορυφόρων αναμετάδοσης δεδομένων EDRS), καθώς και να διασφαλιστεί η αειφορία των προγραμματισμένων υπηρεσιών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να αξιοποιηθούν και οι δυνατότητες που προσφέρουν οι υφιστάμενες εθνικές υπηρεσίες, καθώς και η ευρωπαϊκή δορυφορική μετεωρολογική υπηρεσία EUMETSΑΤ·

22.

23.	τονίζει εκ νέου, στο πλαίσιο αυτό, τη ζωτική σημασία των ευρωπαϊκών περιφερειών για την ανάπτυξη υπηρεσιών για το περιβάλλον και τη δημόσια ασφάλεια, για τη διάδοση εφαρμογών από διαστημικές τεχνολογίες σε τοπικό επίπεδο και για την ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών·

24.	συνιστά συνεπώς με έμφαση να υποστηριχθούν τόσο η σύσταση όσο και η προώθηση περιφερειακών κέντρων ανάπτυξης και εφαρμογής GMES και ευρωπαϊκών δικτύων όπως το NEREUS·

25.	επικρίνει το γεγονός ότι οι ήδη διαθέσιμες υπηρεσίες των προγραμμάτων GMES και GALILEO δεν προσαρμόζονται πάντοτε εύκολα στις ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων και των περιφερειακών αρχών·

26.

υπενθυμίζει ότι η ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση σε δορυφορικά δεδομένα ορίζεται στον "Κανονισμό για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα γεωσκόπησης (GMES) και τις αρχικές του ενέργειες" και ζητά να διασφαλίζεται αυτή η ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση ήδη κατά την επιχειρησιακή φάση από το 2014. Απομένουν όμως να διευκρινιστούν ζητήματα προστασίας δεδομένων, όπως η προστασία των εφαρμογών·

Ασφάλεια και Άμυνα

27.	τονίζει ότι το GMES είναι πολιτικό έργο και οι εφαρμογές του εστιάζονται στον πολιτικό τομέα·

28.	επισημαίνει ότι οι πτυχές που αφορούν την ασφάλεια και οι πιθανές διασυνδέσεις με την άμυνα έχουν μεγάλη πολιτική σημασία. Η ανακοίνωση της Επιτροπής είναι πολύ ασαφής σχετικά με το ζήτημα αυτό. Συνεπώς, η ΕτΠ θεωρεί ότι χρειάζονται επειγόντως διευκρινίσεις·

29.	υποστηρίζει την εξέταση της πτυχής "Ασφάλεια" στο πλαίσιο του προγράμματος GMES, κρίνει όμως απαραίτητο να διευκρινιστεί η πολιτική πτυχή και να προσδιοριστούν οι στρατιωτικές εφαρμογές·

30.	ζητά να διευκρινισθεί οπωσδήποτε αν και κατά ποιο τρόπο θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα εθνικά πολιτικά αλλά και στρατιωτικά συστήματα παρακολούθησης στο πρόγραμμα GMES για την ενίσχυση της πτυχής «ασφάλεια», έτσι ώστε να βελτιωθούν τα αποτελέσματα και να αποφευχθούν οι περιττές επικαλύψεις·

31.	ζητά να διευκρινισθεί σαφώς σε ποια νομική βάση και εντός ποιου πολιτικού πλαισίου μπορούν να αξιοποιηθούν στοιχεία και υπηρεσίες των υποδομών GMES για τη στήριξη της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής·

Εξερεύνηση του διαστήματος

32.

υποστηρίζει το ψήφισμα που εξέδωσε το 2008 το Συμβούλιο σχετικά με τη διαστημική πολιτική όπου αναφέρεται ότι "η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει κοινό όραμα και μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό για την εξερεύνηση του διαστήματος ώστε να της εξασφαλιστεί πρωταγωνιστικός ρόλος που θα στηρίζεται στους αντίστοιχους τομείς αριστείας". Ακόμη, η επιστημονική εξερεύνηση του διαστήματος ανέδειξε την Ευρώπη σε παγκοσμίως αξιόπιστο εταίρο στον τομέα της εξερεύνησης του διαστήματος. Τα προγράμματα για την εξερεύνηση του διαστήματος προσφέρουν νέες γνώσεις, ενθαρρύνουν την καινοτομία και την τεχνολογία, συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής διαστημικής βιομηχανίας και αναπτύσσουν το πνεύμα πρωτοπορίας στους νέους·

33.	απευθύνει ως εκ τούτου έκκληση για την ταχεία χάραξη και εφαρμογή μιας τέτοιας στρατηγικής με στόχο να προβληθεί η εξερεύνηση του διαστήματος ως παγκόσμια και ειρηνική πρόκληση της ανθρωπότητας και να καθιερωθεί ως μια ξεχωριστή συνιστώσα της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής παγκοσμίως·

34.	επισημαίνει ότι η ΕΕ και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ), με συμμετοχή των κρατών μελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών, υιοθέτησαν κοινό "οδικό χάρτη" για τους γενικούς προσανατολισμούς της μελλοντικής ευρωπαϊκής έρευνας και της εξερεύνησης του διαστήματος (π.χ. Σελήνη, Άρης)·

35.

θεωρεί ότι η διατήρηση και η χρηματοδότηση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) έως το 2020 αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής. Εκτός από τα προπαρασκευαστικά συστήματα όπως εξειδικευμένες κλινικές, πυραυλοβολίδες, πύργοι ελεύθερης πτώσης και παραβολικές πτήσεις, η χρησιμότητα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) για τη βασική και την εφαρμοσμένη έρευνα (συμπεριλαμβανομένων των νέων υλικών, της βιολογίας, της ιατρικής) θα είναι στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής·

36.	ζητά να καθοριστεί σαφώς ο ρόλος της ΕΕ για τον προσδιορισμό των ερευνητικών αναγκών, με τη συνεκτίμηση των ερευνητικών δραστηριοτήτων των κρατών μελών, έτσι ώστε οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να μπορούν να διατυπώνουν τις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις συμβολές τους·

Πρόσβαση στο διάστημα

37.	εκφράζει τη λύπη της διότι δεν δίδεται ιδιαίτερη σημασία στην εξασφάλιση αυτόνομης ευρωπαϊκής πρόσβασης στο διάστημα, για τον πρόσθετο λόγο ότι αποτελεί προϋπόθεση για να μπορέσει να αξιοποιηθεί ένα σημαντικό εμπορικό δυναμικό για την ευρωπαϊκή οικονομία·

38.	σε αυτό το πλαίσιο ζητά τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση του κοσμοδρομίου της Ευρώπης στο Κούρου και την συμπερίληψη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής εκτοξευτήρων («οικογένεια οχημάτων εκτόξευσης Ariane») στο ευρωπαϊκό διαστημικό πρόγραμμα·

III. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ «ΕΥΡΩΠΗ 2020»

39.

συμμερίζεται την άποψη ότι οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τη στήριξη των διαστημικών τεχνολογιών μπορούν και πρέπει να αποτελούν βασικό παράγοντα για την υλοποίηση των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την έρευνα και την καινοτομία. Συνεπώς, το πρόγραμμα GMES και οι συνεπόμενες εφαρμογές του αποβαίνουν κυρίως προς όφελος του περιβάλλοντος και της ασφάλειας, αλλά και συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη, στην καινοτομία και στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης συνολικά. Επίσης, και άλλοι τομείς ωφελούνται από τις καινοτομίες της διαστημικής τεχνολογίας όπως παιδεία, πολιτισμός, επικοινωνίες και ενέργεια. Οι διαστημικές τεχνολογίες και οι εφαρμογές τους αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στην καθημερινή ζωή·

40.

τονίζει, συνεπώς, ότι η βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής αποτελεί βασικό στοιχείο της συνολικής στρατηγικής «Ευρώπη 2020» διότι συνδέεται με τις τελευταίες τεχνολογίες, με καινοτόμες επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Επομένως, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η δημιουργία βασικών υποδομών στις ευρωπαϊκές περιφέρειες διότι συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη και στην απασχόληση·

41.	στηρίζει τους προβληματισμούς της Επιτροπής όσον αφορά τη διαμόρφωση μιας εξειδικευμένης βιομηχανικής πολιτικής η οποία θα διαχειρίζεται τις πτυχές της ανεξαρτησίας της Ευρώπης, της προώθησης των ΜΜΕ καθώς και του συντονισμού των ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων·

Ενθάρρυνση της έρευνας και της καινοτομίας

42.

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η Επιτροπή, στην πρότασή της για ένα κοινό πλαίσιο στρατηγικής για τη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας στην ΕΕ, έχει επισημάνει την καίρια σημασία της διαστημικής τεχνολογίας· τούτο αφορά ιδιαίτερα τους κλάδους της ανάπτυξης προηγμένων υλικών, της νανοτεχνολογίας και του αυτοματισμού (ρομπότ, ευφυή συστήματα) λόγω της καίριας σημασίας τους για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας·

43.	αναμένει ότι θα προβλεφθούν επαρκή μέσα χρηματοδότησης για την προώθηση καινοτόμων εφαρμογών και τη διάδοσή τους στις περιφέρειες·

Δορυφορικές τηλεπικοινωνίες

44.	θεωρεί ότι οι δορυφορικές τηλεπικοινωνίες αποτελούν βασικό παράγοντα της ευρωπαϊκής αεροδιαστημικής βιομηχανίας·

45.	τονίζει τη σημασία του οικονομικού αντικτύπου από τις δορυφορικές τηλεπικοινωνίες, ιδίως στις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Επίσης, η συμβολή τους είναι απαραίτητη για την εδαφική συνοχή μέσω της πρόσβασης των πολιτών, των διοικήσεων και των επιχειρήσεων στον ψηφιακό κόσμο·

46.

αναμένει συνεπώς την περαιτέρω ανάπτυξη των δορυφορικών τηλεπικοινωνιών ως ένα από τα μέτρα της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής. Στόχος είναι, όχι μόνον να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα κατάλληλων συχνοτήτων αλλά και να προωθηθεί με βιώσιμο τρόπο η ανάπτυξη νέων καινοτόμων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών, σε συνδυασμό με τα προγράμματα Galileo και GMES, καθώς και να δρομολογηθεί ενδεχομένως η ανάπτυξη νέων συστημάτων (όπως π.χ. τα δορυφορικά συστήματα αυτόματης αναγνώρισης AIS για την παρακολούθηση της παγκόσμιας ναυσιπλοΐας)·

IV. ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

47.	συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η διεθνής συνεργασία πρέπει να αποτελεί ουσιαστικό και απαραίτητο στοιχείο της διαστημικής πολιτικής της ΕΕ·

48.	θεωρεί δεδομένο ότι το ευρωπαϊκό διαστημικό πρόγραμμα θα διευκολύνει την ισότιμη διεθνή συνεργασία και θα αυξήσει τις δυνατότητες των ευρωπαϊκών συστημάτων και υπηρεσιών στον διεθνή ανταγωνισμό·

49.	επιδοκιμάζει την πρόταση να θέσει η ΕΕ την εμπειρογνωμοσύνη της και τις υποδομές που διαθέτει στην υπηρεσία της Αφρικής για να συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης (π.χ. χρήση των γαιών, διαχείριση των υδάτων και επισιτιστικών πόρων, κ.ά.)·

V. ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

50.

αναμένει ότι οι νέες αρμοδιότητες στη διαστημική πολιτική που αναθέτει στην ΕΕ η Συνθήκη της Λισαβόνας θα οδηγήσουν σε αλλαγές στη διακυβέρνηση. Επομένως, η ΕΕ οφείλει να χαράξει την πανευρωπαϊκή διαστημική πολιτική και στρατηγική και να προωθήσει την υλοποίησή της. Για να το επιτύχει αυτό, ιδιαίτερη σημασία κατέχει η ενίσχυση της συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα κράτη μέλη.

51.

τονίζει ότι, για την επιτυχία της διαστημικής πολιτικής της ΕΕ, είναι ζωτικής σημασίας να βασίζεται η ευρωπαϊκή πολιτική και οικονομική στήριξη σε ένα πλαίσιο πιο δίκαιων και πιο αποτελεσματικών διοικητικών διατάξεων και μιας αποτελεσματικής δομής λήψης αποφάσεων που θα αναγνωρίζει τις αρμοδιότητες όλων των επιπέδων·

52.

τονίζει τόσο τη σημασία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος όσο και των εθνικών οργανισμών διαστήματος που προώθησαν κατά το παρελθόν με επιτυχία την υλοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών διαστημικών στρατηγικών και το ρυθμιστικό πλαίσιο των οποίων συνέβαλλε στην ανάπτυξη ανταγωνιστικής βιομηχανίας και έρευνας. Η δομή και οι δυνατότητες του ΕΟΔ θα πρέπει να συνεκτιμηθούν ιδιαίτερα κατά τον μελλοντικό ορισμό της διαχείρισης και του ρυθμιστικού πλαισίου·

53.

προτείνει, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής ευρωπαϊκής «διαστημικής διακυβέρνησης», η ΕΕ να είναι υπεύθυνη για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής, της στρατηγικής και του σχεδιασμού των απαραίτητων μέτρων. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος θα μπορούσε να αναλάβει ως «εκτελεστικό» όργανο την εφαρμογή τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

54.	τονίζει εκ νέου ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη, εφαρμογή και δημόσια προβολή της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής. Συνεπώς, είναι σημαντικό να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της μελλοντικής ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής·

55.

προτείνει, συνεπώς, να διευκολυνθεί η ανάλογη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη μελλοντική δομή διαχείρισης των διαστημικών προγραμμάτων της ΕΕ και να προβλεφθεί η συμμετοχή των εκπροσώπων τους στα όργανα προγραμματισμού, παράλληλα με τους εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διαστημικής τεχνολογίας, αλλά και να αξιοποιήσουν την εξέλιξη αυτή·

Χρηματοδότηση

56.

υπενθυμίζεται ότι οι περιφέρειες έχουν ήδη πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στην δημιουργία διαστημικής ικανότητας και προτίθενται να συνεχίσουν και στο μέλλον. Παράλληλα, η αξιόπιστη χρηματοδότηση των διαστημικών προγραμμάτων της ΕΕ είναι σημαντική. Μόνο έτσι μπορεί διασφαλιστεί ένα διακρατικός και ανταγωνιστικός σχεδιασμός των δραστηριοτήτων·

57.

διαβλέπει ιδίως την ανάγκη για μια πιο ουσιαστική, στοχευμένη και βιώσιμη χρηματοδότηση της διαστημικής έρευνας και τη συνδέει με το αίτημα για ένα πιο αποτελεσματικό συντονισμό με σκοπό την εξασφάλιση συνέργειας μεταξύ της διαστημικής έρευνας και των άλλων κλάδων της καινοτόμου έρευνας και ανάπτυξης·

58.	πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι πρέπει να συντονιστεί η διαστημική πολιτική της ΕΕ με άλλες πολιτικές της ΕΕ και τα μέσα χρηματοδότησής τους (έρευνα, καινοτομία, συνοχή, περιφερειακή συνεργασία κλπ.), προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή των περιφερειών στην ανάπτυξη και στα οφέλη·

59.

καλεί την Επιτροπή, με την ευκαιρία του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού σχεδιασμού από το 2014, να υποβάλλει πρόταση όπου θα εξετάζεται πώς οι συνεισφορές της ΕΕ, του ΕΟΔ και των επιμέρους κρατών μελών («εθνικά προγράμματα» και «περιφερειακές» επενδύσεις) μπορούν να συνδυαστούν προκειμένου να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή συνέργεια και να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις·

VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

60.

καλεί την Επιτροπή, το συντομότερο δυνατόν, βάσει μιας ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής να υποβάλει ολοκληρωμένη πρόταση για ένα ευρωπαϊκό διαστημικό πρόγραμμα, το οποίο να καλύπτει τόσο το δυναμικό πρακτικής εφαρμογής όσο και το δυναμικό της διαστημικής έρευνας και καινοτομίας, και το οποίο τουλάχιστον όσον αφορά το Galileo και το GMES, εντάσσεται πλήρως στον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχεδιασμό από το 2014·

61.	επαναλαμβάνει τον κεντρικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη, την υλοποίηση και την εφαρμογή των διαστημικών τεχνολογιών·

62.

καλεί, συνεπώς, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διοργανώσει, σε εύθετο χρόνο, διαβούλευση με τους σχετικούς θεσμικούς και άλλους ενδιαφερόμενους με σκοπό την επεξεργασία της ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής και του απαραίτητου σχεδίου εφαρμογής· επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συμμετέχουν ανάλογα με τον ρόλο και τις αρμοδιότητές τους στην επεξεργασία και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής·

63.	πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να στηρίξει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, προκειμένου να προβάλλουν τα αποτελέσματα και τις δυνατότητες των ευρωπαϊκών διαστημικών προγραμμάτων στις περιφέρειες, στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στη δημόσια διοίκηση.

Βρυξέλλες, 15 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/34

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διάσκεψη του ΟΗΕ για την αειφόρο ανάπτυξη 2012 («ΡΙΟ+20»)»

2012/C 54/07

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	ζητεί, αφενός, τη ρητή αναγνώριση από τη σύνοδο κορυφής του Ρίο+20 της αστικοποίησης ως κύριας αναδυόμενης πρόκλησης προς αντιμετώπιση και, αφετέρου, τη μεγαλύτερη στήριξη στην ανταλλαγή εμπειρίας και μεταφορά γνώσης μεταξύ υποεθνικών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών σε παγκόσμια κλίμακα·

—

καλεί την διάσκεψη Ρίο+20 να υιοθετήσει χάρτη πορείας για την πράσινη οικονομία με ειδικό κεφάλαιο για την Πράσινη Τοπική Οικονομία, όπου να αναγνωρίζεται ο καίριος ρόλος των υποεθνικών κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών, να προωθείται ένα διεθνές Σύμφωνο των Δημάρχων και των Περιφερειών και να παρέχεται στήριξη στην αποκεντρωμένη συνεργασία για την ανάπτυξη· ένα σχέδιο οικοδόμησης ικανοτήτων πρέπει να υποχρεώνει τις δικαιούχες χώρες να εξασφαλίζουν τη σημαντική συμμετοχή των υποεθνικών αρχών τους στη διαδικασία·

—

ζητεί οι υποεθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές να ενταχθούν στο θεσμικό πλαίσιο για την αειφόρο ανάπτυξη, αναγνωριζόμενες πλήρως ως ενδιαφερόμενοι φορείς διακυβέρνησης μαζί με τις εθνικές κυβερνήσεις και οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών. Η διάσκεψη «Ρίο+20» πρέπει να προσαρμόσει τις υφιστάμενες δομές των αποκαλούμενων «Κύριων Ομάδων», για παράδειγμα με τη δημιουργία νέας και περιεκτικής κατηγορίας «φορέων διακυβέρνησης»· ζητεί επίσης να δώσει η διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 εντολή στον μελλοντικό Παγκόσμιο Οργανισμό για το Περιβάλλον (ή στο UNEP) ή στο μελλοντικό Συμβούλιο Αειφόρου Ανάπτυξης να συστήσει μόνιμη επιτροπή για υποεθνικές και τοπικές κυβερνήσεις·

—

καλεί τη διάσκεψη Ρίο+20 να καθορίσει τα αναγκαία μελλοντικά πλαίσια διακυβέρνησης για την περαιτέρω ανάπτυξη της Τοπικής Ατζέντας 21 και να στηρίξει την προώθηση της περιβαλλοντικής δημοκρατίας παγκοσμίως, π.χ. με τη στήριξη της υπογραφής περιφερειακών συμβάσεων όπως αυτής του Aarhus (UNECE), ή με την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με μια παγκόσμια Σύμβαση για την Αρχή 10 της Διακήρυξης του Ρίο.

Εισηγητής

ο κ. Ilmar REEPALU (SE/PES), μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Malmö

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Ρίο+20: προς μια πράσινη οικονομία και καλύτερη διακυβέρνηση

COM(2011) 363 τελικό

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

A. Γενικές παρατηρήσεις

επικροτεί την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών να συγκαλέσει Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τον Ιούνιο του 2012 στο Ρίο ντε Τζανέιρο (Διάσκεψη UNCSD ή Σύνοδος κορυφής «Ρίο+20»), με στόχο την εξασφάλιση ανανεωμένης πολιτικής δέσμευσης για την αειφόρο ανάπτυξη, την εκτίμηση της μέχρι σήμερα προόδου και των αδυναμιών που εξακολουθούν να υπάρχουν στην εφαρμογή των πορισμάτων των προηγούμενων συνόδων κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη, και την αντιμετώπιση νέων και αναδυόμενων προκλήσεων. Αυτό θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο δύο συγκεκριμένων θεμάτων «Η πράσινη οικονομία στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και η εξάλειψη της φτώχειας» και «Το θεσμικό πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης»·

2.	προτρέπει όλους όσοι συμμετέχουν στη διάσκεψη Ρίο+20 και επηρεάζονται από τα συνακόλουθα μέτρα να εξασφαλίσουν την επιτυχία της διάσκεψης και να πραγματοποιήσουν σημαντικά βήματα προόδου για την αειφόρο ανάπτυξη·

έχει τονίσει σε διαφορετικές περιπτώσεις τη σημασία των μέτρων και των αλλαγών που αφορούν την υποστήριξη και την επέκταση των εργασιών για την αειφόρο ανάπτυξη. Η ΕτΠ θεωρεί ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς – σε παγκόσμιο επίπεδο, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οι εθνικές, υποεθνικές και τοπικές αρχές – έχουν κοινή ευθύνη για τη δημιουργία αειφόρου κοινωνίας που να σέβεται τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους. Τα μέλη της ΕτΠ, οι πόλεις και οι περιφέρειες, θα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο θέμα αυτό και είναι, σε μεγάλο βαθμό, η κινητήριος δύναμη των εργασιών για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης, λόγω και της στενής σχέσης τους με τους πολίτες της ΕΕ·

ζητά επομένως ρητή αναφορά και ισχυροποίηση των υποεθνικών κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών (1) σε όλες τις διαβουλεύσεις του Ρίο +20. Οι υποεθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή της Συνόδου κορυφής, καθώς και στην παρακολούθηση και την υλοποίηση των πορισμάτων της. Τα κράτη μέλη καλούνται να δημιουργήσουν φόρουμ με τις υποεθνικές κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές ενόψει του Ρίο+20·

παροτρύνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεξεργαστούν μία σαφή και ενιαία θέση της ΕΕ για τη διάσκεψη του ΟΗΕ, καθώς και να εξασφαλίσουν ότι κατόπιν της πολιτικής συμφωνίας στο Ρίο ντε Τζανέιρο θα ακολουθήσουν και συγκεκριμένες πράξεις· τονίζει παράλληλα ότι η συμμετοχή των πολιτών, οι ικανότητες και η ισχύς σε υποεθνικό και τοπικό επίπεδο αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για μια αειφόρο κοινωνία. Προκειμένου να υποστηριχθεί αυτό, θα πρέπει οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας να γίνουν σεβαστές και να αναπτυχθούν μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, από το παγκόσμιο επίπεδο μέσω του σχεδιασμού και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έως τα εθνικά και υποεθνικά επίπεδα. Οι υποεθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές πρέπει να αναγνωριστούν ως καθ' όλα ισότιμοι εταίροι και η πλέον κατάλληλη βαθμίδα διακυβέρνησης στις προσπάθειες για αειφόρο ανάπτυξη, τόσο κατά την προετοιμασία για τη διάσκεψη του ΟΗΕ, όσο και κατά την υλοποίηση των αποτελεσμάτων της·

ζητεί τη ρητή αναγνώριση από τη σύνοδο κορυφής του Ρίο+20 της αστικοποίησης ως κύριας αναδυόμενης πρόκλησης προς αντιμετώπιση. Η αστικοποίηση αφορά ιδιαίτερα τις υποεθνικές κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές, καθώς πρώτες αυτές καλούνται να διαχειριστούν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται. Από τις αρχές του αιώνα η πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού των 7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων κατοικεί σε πόλεις. Ο παγκόσμιος πληθυσμός ενδέχεται να αυξηθεί από 7 σε 9 δισεκατομμύρια ανθρώπους έως το 2050 και ορισμένα σενάρια προβλέπουν ότι το 60 % του εν λόγω πληθυσμού θα κατοικεί σε πόλεις έως το 2030. Η τάση αυτή διαπιστώνεται ιδίως σε αναπτυσσόμενες χώρες ή σε χώρες που βρίσκονται σε ταχεία μεταβατική περίοδο. Η βιώσιμη αστική ανάπτυξη απαιτεί ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διαχείριση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικο–πολιτισμικών διαστάσεων της ανάπτυξης εντός ορισμένου χώρου και φυσικού πλαισίου. Η ΕτΠ συνιστά να αναληφθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την ανάπτυξη και την υποστήριξη της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης·

τονίζει ότι η «αειφόρος ανάπτυξη» βασίζεται στην ισορροπία των κοινωνικών, οικολογικών και οικονομικών παραγόντων και ότι, κατά συνέπεια, η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού πρέπει επίσης να αποτελέσουν κύρια μέριμνα της διάσκεψης Ρίο+20, όπως και η εξοικονόμηση πόρων, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και άλλοι στόχοι περιβαλλοντικής πολιτικής·

προσδοκά να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την παραγωγή, αξιολόγηση, παρουσίαση και διάδοση ορθών πρακτικών βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για ανταλλαγή εμπειρίας και μεταφορά γνώσης όσον αφορά τόσο τους θεσμικούς φορείς όσο και την προσέγγιση βάσει ολιστικού και ολοκληρωμένου συστήματος στις διαδικασίες σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Η καλή αστική διακυβέρνηση, ο χωροταξικός σχεδιασμός, τα συστήματα καθορισμού χρήσεων γης, η νομοθεσία και οι πολιτικές, η χρηματοδότηση, η συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, η δημόσια συμμετοχή, η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η πληροφόρηση είναι τομείς στους οποίους υπάρχει σημαντική ανάγκη ανταλλαγής εμπειρίας και μεταφοράς γνώσης μεταξύ υποεθνικών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών σε παγκόσμια κλίμακα·

επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να τονιστούν και να αναπτυχθούν διάφορες μορφές εταιρικών σχέσεων καθώς και η αλληλεπίδραση μεταξύ των πόλεων και των περιχώρων τους. Ο αυξανόμενος πληθυσμός σε πόλεις έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη ζήτηση για παραγωγή και προμήθεια αγαθών, π.χ. για τρόφιμα, καθώς και για την αντίστοιχη διαχείριση αποβλήτων και απορριμμάτων. Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα της ανάγκης για ευρύτερη συνεργασία μεταξύ των πόλεων και των περιχώρων τους είναι η διαχείριση των βιολογικών αποβλήτων, όπου απαιτούνται λειτουργικά συστήματα για την επιστροφή φυτικών θρεπτικών συστατικών σε γεωργικές εκτάσεις, προκειμένου να λειτουργήσει εν είδει κλειστού κυκλώματος ο βιολογικός οικολογικός κύκλος·

10.

θεωρεί ότι η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η διάδοση των πληροφοριών είναι κρίσιμης σημασίας για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού. Η ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων είναι ιδιαιτέρως σημαντική για την απαιτούμενη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης –πέραν της τεχνικής γνώσης σε συγκεκριμένες πτυχές– της προσέγγισης βάσει ολιστικού και ολοκληρωμένου συστήματος·

11.

επισημαίνει ότι η αντιμετώπιση πολλών από τις προκλήσεις και τα συγκεκριμένα μέτρα που αφορούν τη διεθνή κοινότητα στις εργασίες της για τη δημιουργία αειφόρου ανάπτυξης δεν μπορούν να προκύψουν αποκλειστικά από τη νέα τεχνολογία και την αύξηση της χρηματοδοτικής επένδυσης. Χρειάζονται και μέτρα για τη δημιουργία γνώσης, προκειμένου να υπάρξει προσαρμογή και μεταβολή της συμπεριφοράς των ανθρώπων, των καταναλωτικών συνηθειών κ.λπ.·

12.

τονίζει ότι τα παραδοσιακά και τα κοινωνικά μέσα επικοινωνίας είναι, στο πλαίσιο αυτό, ιδιαιτέρως σημαντικά. Θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την υποστήριξη της ανάπτυξης των κοινωνικών μέσων επικοινωνίας ως εργαλεία για την ανταλλαγή πληροφοριών, την κινητοποίηση των πολιτών, τον συνδυασμό πρωτοβουλιών και την καλλιέργεια κριτικού πνεύματος της κοινής γνώμης· με τον τρόπο αυτόν θα καταστεί δυνατή η προώθηση της αειφόρου κοινωνίας·

13.

υπογραμμίζει ότι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στις προσπάθειες επίτευξης αειφόρου κοινωνίας είναι η αδελφοποίηση πόλεων. Πολλά σχέδια αδελφοποίησης έχουν ήδη υλοποιηθεί ή βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής σε διμερή ή πολυμερή θεματική βάση, σε υποεθνικό και τοπικό επίπεδο. Στη διαδικασία αυτή εμπλέκονται αρκετοί φορείς σε εθνικό, υποεθνικό και τοπικό επίπεδο, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεθνώς. Η αδελφοποίηση αποτελεί ιδιαιτέρως αποτελεσματικό εργαλείο όταν έχει θεματικά στοχοποιημένο περιεχόμενο και αποσκοπεί στην αειφορία, καθώς και όταν συμμετέχουν όχι μόνο εθνικές κυβερνήσεις και τοπικές αρχές αλλά και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, στοιχείο σημαντικότατο για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος·

14.

τονίζει ότι οι διεθνείς, περιφερειακές ή εθνικές ενώσεις υποεθνικών επιπέδων διακυβέρνησης μπορούν να διαδραματίσουν επίσης σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση των ανταλλαγών, καθώς και παρέχοντας στις υποεθνικές κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές τη δυνατότητα να εισακουστούν σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ΕτΠ αποτελεί σημαντικό θεσμικό φορέα εντός της ΕΕ ως προς το θέμα αυτό και θεωρεί ότι απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες προκειμένου να συντονιστούν υφιστάμενες δομές και δίκτυα και να βελτιωθεί η αξιολόγηση καινοτόμων έργων και η διάδοση των ορθών πρακτικών·

Β. Διευκόλυνση της μετάβασης προς την πράσινη οικονομία

15.	επισημαίνει ότι η αειφόρος ανάπτυξη με τις τρεις διαστάσεις (οικονομική, οικολογική και κοινωνική) αποτελεί τη βάση για ανάπτυξη, περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης, πράσινη οικονομία, μεγαλύτερη ευημερία, καθώς και για καθαρότερο και πιο υγιές περιβάλλον·

16.

διαπιστώνει ότι το υπάρχον οικονομικό σύστημα εξαντλεί τις ικανότητες του πλανήτη σε επίπεδο βιώσιμης χρήσης των πόρων, και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει ολοένα και περισσότερο ορυκτές πηγές ενέργειας και πρώτες ύλες, εκ των οποίων ορισμένες που έχουν στρατηγική σημασία για το παρόν και το μέλλον της Ένωσης θα παρουσιάσουν ενδεχομένως ελλείψεις τις επόμενες δεκαετίες. Η διαπίστωση αυτή επιβάλλει τη μετάβαση της οικονομίας σε μια πιο βιώσιμη μορφή ανάπτυξης που σέβεται τους πόρους αυτούς·

17.

τονίζει με έμφαση ότι η μετάβαση σε πιο βιώσιμα πρότυπα ανάπτυξης δεν αποτελεί μόνο πρόβλημα, αλλά αντιθέτως προσφέρει σειρά ευκαιριών, ιδίως όταν η βελτίωση του περιβάλλοντος και η δημιουργία προστιθέμενης οικονομικής και κοινωνικής αξίας λαμβάνονται υπόψη υπό το πρίσμα πιθανών συνεργειών. Οι ευκαιρίες πρέπει να αξιοποιηθούν μέσω κατάλληλων μέτρων στους τομείς της οικονομικής πολιτικής, της εκπαίδευσης και των κοινωνικών αλλαγών·

18.	επισημαίνει ότι υπό τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνώς, θα πρέπει να επιδιωχθεί η αειφορία της οικονομικής δραστηριότητας καθώς και της απασχόλησης·

19.

τονίζει τη σημασία της «πράσινης» απασχόλησης, νοούμενης ως αξιοπρεπούς απασχόλησης σε όλους τους οικονομικούς κλάδους που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα (τόσο αναδυόμενους όσο και παραδοσιακούς), και τάσσεται υπέρ της προώθησής της, λόγω των δυνατοτήτων που προσφέρει ως προς την πρόοδο της κοινωνικής συνοχής. Ως εκ τούτου, η εκπαίδευση και η πιστοποίηση σε θέματα βιωσιμότητας, σε όλα τα επίπεδα, πρέπει να θεωρούνται καθοριστικά στοιχεία για την πλήρη ανάπτυξη των σημαντικών αυτών κλάδων.

20.

συνιστά να προκύψει από τη διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 ένα νέο εναλλακτικό μοντέλο μέτρησης της ανάπτυξης και της ευημερίας πέραν του ΑΕγχΠ. Αυτό είναι αναγκαίο προκειμένου να δοθεί νέος προσανατολισμός στους διαλόγους για τις πολιτικές και να επιτευχθεί θεμελιώδης αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την «πρόοδο». Απαιτούνται δείκτες που να λαμβάνουν υπόψη την αλλαγή του κλίματος, τη βιοποικιλότητα, την αποδοτικότητα των πόρων και την κοινωνική ένταξη·

21.

εκφράζει την πεποίθηση ότι η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διάσκεψη του ΟΗΕ, ιδίως εάν αποτελεί η ίδια καλό παράδειγμα: η διαπραγματευτική της ισχύς θα αυξηθεί εάν θέσει η ίδια φιλόδοξους στόχους προς την κατεύθυνση της πιο πράσινης οικονομίας, για παράδειγμα στους τομείς που περιλαμβάνονται στην εμβληματική πρωτοβουλία «Μία Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους» της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

22.

υποστηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 θα πρέπει να υιοθετήσει έναν χάρτη πορείας πράσινης οικονομίας, ο οποίος να θέτει στόχους και κατάλληλους δείκτες, να διαμορφώνει άμεση διεθνή δράση και σαφές πλαίσιο για παγκόσμιες, περιφερειακές (περιλαμβανομένου του ενωσιακού επιπέδου), εθνικές και υποεθνικές πρωτοβουλίες, καθώς και να περιλαμβάνει και χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή τους·

23.

παράλληλα, υποστηρίζει και το αίτημα της ΕΕ να καταρτιστεί στη διάσκεψη «Ρίο+20»σχέδιο δημιουργίας ικανοτήτων, προκειμένου να παρέχονται στοχευμένες ανά χώρα συμβουλές σε κάθε ενδιαφερόμενη χώρα σχετικά με τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία και σχετικά με τους τρόπους πρόσβασης στη διαθέσιμη χρηματοδότηση. Η ΕτΠ υπογραμμίζει ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα πρέπει να υποχρεώνει τις χώρες να εξασφαλίσουν τη σημαντική συμμετοχή των υποεθνικών αρχών τους στη διαδικασία·

24.

θεωρεί ότι ο χάρτης πορείας θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένο κεφάλαιο για την Πράσινη Τοπική Οικονομία, στο οποίο να αναγνωρίζεται ο καίριος ρόλος που διαδραματίζουν οι υποεθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές στη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία. Αυτό το κεφάλαιο θα πρέπει ιδίως να αντιμετωπίζει τις μεγάλες προκλήσεις της αστικοποίησης και της πράσινης αστικής οικονομίας, να προωθεί ένα διεθνές Σύμφωνο των Δημάρχων και των Περιφερειών και να υποστηρίζει την αποκεντρωμένη συνεργασία των υποεθνικών κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών για την ανάπτυξη·

25.	ζητεί να ενταχθούν στην «εργαλειοθήκη» πράσινης οικονομίας για το Ρίο+20, την οποία προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι πολλές επιτυχημένες περιπτώσεις υποεθνικών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών που προωθούν την πράσινη οικονομία·

26.

υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο και τις πολυάριθμες δραστηριότητες των υποεθνικών και τοπικών αρχών στον τομέα της αναπτυξιακής βοήθειας και της αποκεντρωμένης συνεργασίας με τη στενή συνεργασία μεταξύ της ΕτΠ, των μελών της και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως είναι π.χ. ο "Άτλας" της ΕτΠ, ο δικτυακός τόπος και οι λεγόμενες συνελεύσεις αποκεντρωμένης συνεργασίας·

27.

θα επιθυμούσε να διαπιστώσει τη λήψη μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη επιχειρηματικού τομέα με επίκεντρο το περιβάλλον, ο οποίος θα μπορούσε να επιτευχθεί με:

—

την υποστήριξη της ανάπτυξης πράσινης τεχνολογίας και πράσινων λύσεων, μεταξύ άλλων με τις αυξημένες επενδύσεις σε Ε&Α, περιλαμβανομένων των επενδύσεων που βασίζονται στην προσέγγιση των υπηρεσιών οικοσυστήματος και συμβάλλουν στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην εκ νέου ανάπτυξη οικοσυστημάτων, παρέχοντας ταυτόχρονα νέες οικονομικές ευκαιρίες·

—	την εφαρμογή μέτρων για τη διευκόλυνση των εξαγωγών και των εισαγωγών πράσινων προϊόντων και υπηρεσιών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και της ευφυούς οργάνωσης της εργασίας·

—	την προώθηση περιβαλλοντικών, κλιματικών και ηθικών αιτημάτων όσον αφορά τις προμήθειες του δημοσίου και τα άλλα είδη προμηθειών·

—

την περαιτέρω ανάπτυξη της οικολογικής βιομηχανίας και της κυκλικής οικονομίας (από λίκνο σε λίκνο) που αποσκοπούν στο κλείσιμο των κύκλων παραγωγής και κατανάλωσης, με την ενσωμάτωση των απαραίτητων υλικών για τις διαδικασίες αυτές σε ένα κλειστό κύκλωμα, με στόχο τη μέγιστη δυνατή μείωση της άντλησης μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων·

—	την ανάπτυξη και την εφαρμογή μεθόδων για λειτουργικές προμήθειες·

—	τον συντονισμό και την ανάπτυξη μοντέλων για την περιβαλλοντική πιστοποίηση αγαθών και υπηρεσιών των εταιριών, ιδίως μέσω συγκριτικών αναλύσεων του κύκλου ζωής των αγαθών και των υπηρεσιών κτλ·

—	τον συντονισμό και την ανάπτυξη μοντέλων για συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης για εταιρίες και οργανισμούς, ιδίως μέσω της περιβαλλοντικής αποτίμησης·

—	τη δημιουργία νέων μοντέλων για τη χρηματοδότηση πράσινων λύσεων και πράσινων εταιριών·

28.

αναγνωρίζει ότι απαιτείται πρόοδος προς την ανάπτυξη νέων μηχανισμών και μέσων συνεργασίας μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (κοινωνικών και οικονομικών φορέων) για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των πολιτικών της πράσινης οικονομίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση και την εδραίωση των πολυμερών συμπράξεων·

29.

επαναλαμβάνει ότι μία από τις κυριότερες προκλήσεις σήμερα είναι η ριζική μείωση του αντικτύπου μας στο κλίμα, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο, με την παράλληλη εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και τη διασφάλιση της ευημερίας. Οι δήμοι και οι υποεθνικές αρχές έχουν σημαντικούς ρόλους στη διαδικασία αυτή. Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναλαμβάνουν την ευθύνη για μεγάλο φάσμα πρωτοβουλιών που αφορούν τη μείωση των επιπτώσεων στο κλίμα, την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος. Οι συμφωνίες της Cancun, οι οποίες υιοθετήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2010, αναγνωρίζουν τις τοπικές κυβερνήσεις ως φορείς διακυβέρνησης και δημιουργούν πρόσβαση σε διεθνείς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για τις πόλεις. Οι υποεθνικές και τοπικές αρχές πρέπει να εμπλέκονται ενεργά σε εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα και προσβλέπουν στην πρόσβαση σε χρηματοδοτική υποστήριξη·

30.

τονίζει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την προστασία, την εξασφάλιση και την εκ νέου ανάπτυξη καίριων πόρων, υλικών και του φυσικού κεφαλαίου. Ειδικότερα, η ΕτΠ θα επιθυμούσε να δώσει η διάσκεψη Ρίο+20 ιδιαίτερη έμφαση στο νερό. Η πρόσβαση στο νερό είναι ένα πρόβλημα που διογκώνεται ταχέως και αποτελεί μεγάλη πρόκληση, ιδίως σε μεγάλες πόλεις. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ υποστηρίζει τη δημιουργία διεθνούς εταιρικής σχέσης για το νερό, ώστε να αντιμετωπιστεί το εν λόγω πρόβλημα και παραπέμπει σχετικά στις συστάσεις της σχετικά με τον ρόλο των υποεθνικών κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών στην προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων (γνωμοδότηση CdR 5/2011 fin.)·

31.	τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της διαχείρισης και της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των ωκεανών, και εκτιμά ότι θα πρέπει να αναδειχθεί σε βασικό πυλώνα του πλαισίου του Ρίο, πέρα από το κλίμα και τη βιοποικιλότητα·

32.

υπογραμμίζει τη δήλωση της Επιτροπής ότι «η αειφορία της γεωργίας και η χρήση του εδάφους θα αποτελέσουν έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της πράσινης οικονομίας»· κατά συνέπεια, υποστηρίζει ότι η βιώσιμη αστική ανάπτυξη και ο βιώσιμος χωροταξικός σχεδιασμός προϋποθέτουν την ελαχιστοποίηση της οικοδόμησης επί παραγωγικών γεωργικών εδαφών με τρόπο που αποκλείει τη χρήση τους για γεωργικές εργασίες στο μέλλον·

33.

θεωρεί ότι, προκειμένου να καταστεί δυνατή η μετάβαση προς μια παγκόσμια πράσινη οικονομία, θα πρέπει να κινητοποιηθούν χρηματοδοτικοί πόροι μεγάλης κλίμακας. Η φορολόγηση και η τιμολόγηση θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν καλύτερα το περιβαλλοντικό κόστος και τα οφέλη. Η ΕτΠ επαναλαμβάνει την έκκλησή της για υιοθέτηση της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, καθώς και των επιλογών κάλυψης του κόστους για τη διαχείριση των φυσικών πόρων. Ο χάρτης πορείας για την πράσινη οικονομία θα πρέπει να δώσει ώθηση σε δημόσιες και ιδιωτικές χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες και εταιρικές σχέσεις·

34.

προτείνει να προβλέπεται στον χάρτη πορείας, πέραν αυτών, και σειρά συγκεκριμένων και χρονικά καθορισμένων βημάτων για την κατάργηση όλων των επιβλαβών για το περιβάλλον επιδοτήσεων έως το 2020. Αυτό θα απελευθέρωνε επιπρόσθετα χρηματοδοτικά μέσα για άλλες δραστηριότητες. Επιπλέον, θα πρέπει οι στόχοι εξοικονόμησης και τα πρότυπα αποδοτικότητας που δημιουργήθηκαν στην ΕΕ για σειρά προϊόντων και διαδικασιών να εφαρμοστούν σε διεθνές επίπεδο·

Γ. Θεσμικό πλαίσιο – προς την καλύτερη διακυβέρνηση

35.

συνιστά να μετατραπεί το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον (United Nations Environmental Program – UNEP) σε Παγκόσμιο Οργανισμό για το Περιβάλλον (World Environment Organization – WEO). Η μετατροπή του UNEP σε ειδικευμένη οργάνωση του ΟΗΕ θα δημιουργούσε έναν παγκόσμιο πολυμερή οργανισμό για το περιβάλλον, παρέχοντας ιδιαιτέρως ελπιδοφόρα λύση για τη βελτίωση της διεθνούς περιβαλλοντικής διακυβέρνησης. Θα πρέπει να διαθέτει αναθεωρημένη και ενισχυμένη εντολή και να λειτουργεί ισότιμα με άλλες ειδικευμένες οργανώσεις του ΟΗΕ· Επιπλέον, θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν φορέα υλοποίησης, αποκεντρωμένο σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο, με στόχο την παροχή στις χώρες, στις υποεθνικές κυβερνήσεις και στις τοπικές αρχές πιο άμεσης στήριξης για την αποτελεσματική υλοποίηση των πολύπλευρων περιβαλλοντικών συμφωνιών, π.χ. για την κλιματική αλλαγή ή τη βιοποικιλότητα·

36.

επίσης συνιστά τη δημιουργία Συμβουλίου Αειφόρου Ανάπτυξης (Sustainable Development Council – SDC) στη θέση της υφιστάμενης Επιτροπής για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Commission for Sustainable Development – CSD). Στόχος της πρότασης αυτής είναι η επίτευξη καλύτερης διακυβέρνησης, κοινής οπτικής και συντονισμού στις εργασίες για την αειφόρο ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα·

37.

υποστηρίζει την ανάπτυξη Στόχων για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Sustainable Development Goals – SDG) και ιδίως όσων έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα κατά το πρότυπο των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Η ευρεία πολιτική δέσμευση βάσει κοινών στόχων θα πρέπει κατόπιν να αναλυθεί σε ένα σύνολο εξειδικευμένων και συγκεκριμένων στόχων και τρόπων μέτρησής τους·

38.

ζητεί επιτακτικά να αναγνωρίσει η διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 ότι η διακυβέρνηση θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα διοίκησης, από το τοπικό και το υποεθνικό, το εθνικό και το περιφερειακό, έως το παγκόσμιο. Η διάσκεψη Ρίο+20 θα πρέπει να υιοθετήσει συνεπή προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στη βάση της αλληλεπίδρασης, της συνέργειας και της συμπληρωματικότητας μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης·

39.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι στο πλαίσιο των Διασκέψεων του Ρίο, οι υποεθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές απέκτησαν πρόσφατα αυξημένη αναγνώριση του ειδικού καθεστώτος τους ως κρατικών θεσμών, όπως για παράδειγμα η αναγνώρισή τους ως «κρατικών φορέων» στη Συμφωνία του Κανκούν και στην απόφαση X/22 της COP 10 CBD «Σχέδιο δράσης για τις υποεθνικές κυβερνήσεις, τις δημοτικές και άλλες τοπικές αρχές». Η ΕτΠ ήταν ενεργός υποστηρικτής αυτών των εξελίξεων·

40.

υποστηρίζει ότι οι υποεθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές θα πρέπει να ενταχθούν στο θεσμικό πλαίσιο για την αειφόρο ανάπτυξη, αναγνωριζόμενες πλήρως ως σχετικοί φορείς διακυβέρνησης μαζί με τις εθνικές κυβερνήσεις και τους φορείς των Ηνωμένων Εθνών. Η διάσκεψη «Ρίο+20» πρέπει να αξιοποιήσει τη δυνατότητα προσαρμογής των υφιστάμενων δομών των αποκαλούμενων «Κύριων Ομάδων», προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι εξελίξεις από το 1992, ιδίως όσον αφορά τον ρόλο της τοπικής και υποεθνικής διακυβέρνησης, για παράδειγμα με τη δημιουργία νέας και περιεκτικής κατηγορίας «φορέων διακυβέρνησης». Η ΕτΠ εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι στην υπάρχουσα διεθνή δομή διακυβέρνησης, παρά τον ιδιαίτερο και αυξανόμενο ρόλο τους σε επίπεδο διακυβέρνησης, η εκπροσώπηση των υποεθνικών φορέων διακυβέρνησης στα όργανα των Ηνωμένων Εθνών είναι στο ίδιο επίπεδο με την εκπροσώπηση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των επιχειρήσεων και άλλων ομάδων που καθορίζονται από κοινωνικοοικονομικά κριτήρια και όχι από τον ρόλο τους στο σύστημα διακυβέρνησης·

41.

προτείνει σε αυτό το πλαίσιο να δώσει η διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 εντολή στο UNEP (ή στον μελλοντικό Παγκόσμιο Οργανισμό για το Περιβάλλον) ή στο Συμβούλιο Αειφόρου Ανάπτυξης να συστήσει μόνιμη επιτροπή για υποεθνικές και τοπικές κυβερνήσεις ως νέα δομή που θα αντικατοπτρίζει δεόντως την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και θα παρέχει έναν μόνιμο μηχανισμό διαβούλευσης και συνεργασίας με τις υποεθνικές κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Επιτροπή των Περιφερειών θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο στο θέμα αυτό·

42.

αναγνωρίζει ότι οι ευθύνες και οι ρόλοι των υποεθνικών και των τοπικών αρχών διαφέρουν σημαντικά, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και παγκοσμίως, και ότι η υποεθνική και τοπική αυτοδιοίκηση εξελίσσεται διαρκώς. Είναι συνεπώς αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη οι εν λόγω διαφορές όταν γίνεται προσπάθεια να εμπλακούν οι υποεθνικές και οι τοπικές αρχές κατά το δυνατόν περισσότερο στις διαδικασίες ανάπτυξης αειφόρων κοινωνιών·

43.

επιθυμεί να τονίσει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν οι κοινές απόψεις και ο συντονισμός στις εργασίες για την αειφόρο ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη διαδικασία αυτή οι πόλεις και οι περιφέρειες αποτελούν κύριους φορείς. Σημαντικές πλατφόρμες συντονισμού και ανταλλαγής εμπειρίας αποτελούν το Σύμφωνο των Δημάρχων, τα προγράμματα δράσης «21ος αιώνας» και οι Στρατηγικές αειφόρου ανάπτυξης·

44.

τονίζει ότι η έμφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον ιδιωτικό τομέα δεν θα πρέπει να αποσπάσει την προσοχή από την ανάγκη να προωθηθεί από τη διάσκεψη κορυφής Ρίο+20, την ΕΕ και τα κράτη μέλη η διακυβέρνηση για την αειφόρο ανάπτυξη σε επίπεδο υποεθνικών και τοπικών δημοσίων αρχών, περιλαμβανομένης της ενίσχυσης των δικαιωμάτων των πολιτών·

45.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταστούν οι πολίτες επίκεντρο των εργασιών προς την κατεύθυνση της αειφόρου κοινωνίας. Ως εκ τούτου, οι στόχοι και τα μέτρα της εν λόγω διαδικασίας πρέπει να προσαρμοστούν σε διαφορετικές τοπικές καταστάσεις. Ο διάλογος σχετικά με τα υλικά και οικονομικά μέτρα, καθώς και οι αλλαγές στην κατανάλωση και στη συμπεριφορά πρέπει να βασίζονται στις υφιστάμενες συνθήκες σε υποεθνικό και τοπικό επίπεδο. Απαιτείται δράση για να υποστηριχθεί η άμεση συμμετοχή των πολιτών στις εργασίες για μία αειφόρο κοινωνία, όπως είναι:

—	η ανάπτυξη διαδικασιών διαβούλευσης και η δημιουργία τόπων συνάντησης για διάλογο και ανταλλαγή εμπειριών·

—	η υποστήριξη προγραμμάτων υποεθνικής και τοπικής ανάπτυξης, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο·

—	η αύξηση του επιπέδου γνώσης και κατανόησης όσον αφορά την ανάγκη για κοινές προσπάθειες επίτευξης της αειφόρου κοινωνίας·

46.

θεωρεί ότι η διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 θα πρέπει να υποστηρίξει την προώθηση της περιβαλλοντικής δημοκρατίας παγκοσμίως. Αυτό θα μπορούσε να γίνει εάν τα συμβαλλόμενα μέρη του Aarhus επαναλάβουν στη διάσκεψη Ρίο+20 την προθυμία τους να ανοίξουν τη Σύμβαση σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά και με άλλους τρόπους – π.χ. με τη στήριξη της υπογραφής άλλων περιφερειακών συμβάσεων όπως αυτής του Aarhus, ή με την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με μία παγκόσμια Σύμβαση για την Αρχή 10 της Διακήρυξης του Ρίο (2)·

47.

επιθυμεί να διαπιστώσει εξέλιξη και επανεκκίνηση των εργασιών της Ατζέντας 21. Η διάσκεψη Ρίο+20 θα πρέπει να καθορίσει τα αναγκαία μελλοντικά πλαίσια διακυβέρνησης για να αναπτυχθεί περαιτέρω η Τοπική Ατζέντα 21. Η Τοπική Ατζέντα 21, η οποία ξεκίνησε μετά τη διάσκεψη κορυφής του Ρίο το 1992, αποτελεί καλό παράδειγμα διαδικασίας σε τοπικό επίπεδο η οποία παρήγαγε θετικά και διαρκή αποτελέσματα με τη μορφή συγκεκριμένων μέτρων, μεγαλύτερης κατανόησης και αυξημένης συμμετοχής όσον αφορά ζητήματα αειφορίας μεταξύ των κοινωνικών φορέων. Η κατανόηση και η συμμετοχή των πολιτών αποτελούν τη βάση της Τοπικής Ατζέντας 21. Σε πολλές περιπτώσεις οι εργασίες για την Τοπική Ατζέντα 21 οδήγησαν σε νέες πράσινες θέσεις εργασίας·

48.

θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρξει ιδίως καλύτερη υποστήριξη της γνώσης σε υποεθνικό και τοπικό επίπεδο. Προκειμένου να είναι αποτελεσματικές οι εργασίες για την αειφόρο κοινωνία, απαιτείται μία προσβάσιμη βάση σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Αυτό είναι επίσης σημαντικό σε σχέση με τη συνέχεια, την αξιολόγηση και την ανάδραση ως προς τα αποτελέσματα και την εμπειρία από τις εργασίες για μία αειφόρο κοινωνία·

49.

προσδοκά ότι η Επιτροπή, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εργασιών της για την προετοιμασία της διάσκεψης κορυφής Ρίο+20, θα αναπτύξει και θα ενισχύσει τον διάλογο με την ΕτΠ και τα μέλη της. Η ΕτΠ ελπίζει ότι η αντιπροσωπία της ΕΕ στη διάσκεψη κορυφής Ρίο+20 θα περιλαμβάνει τον δέοντα αριθμό αντιπροσώπων από την ΕτΠ.

Βρυξέλλες, 15 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Η γνωμοδότηση χρησιμοποιεί τον όρο «υποεθνικές κυβερνήσεις και τοπικές αρχές» όπως χρησιμοποιείται σε θέματα που αφορούν τον ΟΗΕ (όπου ως περιφέρειες νοούνται οι παγκόσμιες περιφέρειες). Σε θέματα που αφορούν την ΕΕ, αυτό σημαίνει «τοπικές και περιφερειακές αρχές».

(2) Αρχή 10 της Διακήρυξης του Ρίο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη 1992 – βλ. http://www.un.org/documents/ga/conf151/aconf15126-1annex1.htm

93η σύνοδος ολομέλειας της 14 ης και 15 ης Δεκεμβρίου 2011

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/40

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2013»

2012/C 54/08

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	είναι της γνώμης ότι το επίπεδο της προτεινόμενης χρηματοδότησης θα πρέπει να θεωρηθεί ως το απολύτως ελάχιστο ποσό που απαιτείται για την υλοποίηση των φιλόδοξων σχεδίων που συμφωνήθηκαν για την Ένωση από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της Συνθήκης και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

—	επαναλαμβάνει την έντονη αντίθεσή της σε οποιαδήποτε μορφή μακροοικονομικής αιρεσιμότητας·

—

τάσσεται υπέρ της εκ των προτέρων επιβολής μόνον εκείνων των προϋποθέσεων διαχείρισης των προγραμμάτων της ΕΕ οι οποίες χρησιμεύουν ως μέσο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων και ζητά η σύναψη επίσημης συμφωνίας εταιρικής σχέσης μεταξύ κάθε κράτους μέλους και των τοπικών και περιφερειακών αρχών του να αποτελεί ειδική εκ των προτέρων προϋπόθεση·

—

επαναλαμβάνει την αντίθεσή της στο προτεινόμενο αποθεματικό επίδοσης το οποίο ανέρχεται σε 5 % του προϋπολογισμού που προβλέπεται για την πολιτική συνοχής και συγχρόνως υπογραμμίζει ότι οι εκ των υστέρων προϋποθέσεις και η αναστολή της χορήγησης πόρων θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνον υπό ορισμένες σαφώς προσδιοριζόμενες προϋποθέσεις, εφόσον υπάρχει σοβαρή υστέρηση σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα·

—	υποστηρίζει την πρόταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας «περιφερειών μετάβασης»·

—	τονίζει ότι το προτεινόμενο ανώτατο όριο απορρόφησης δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε επίπεδο ανάληψης υποχρεώσεων χαμηλότερο από το επίπεδο πραγματικών δαπανών κάθε κράτους μέλους κατά την περίοδο 2007-2013·

—	αιτείται την εκτεταμένη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην εποπτεία και τη διαχείριση των έργων υποδομής που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη»·

—	χαιρετίζει τη σημαντική ώθηση που προτείνεται να δοθεί στην έρευνα και στην καινοτομία μέσω του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου·

—	επικροτεί τόσο τη δέσμευση για έναν πιο οικολογικό προσανατολισμό της ΚΓΠ όσο και τις προτάσεις για τη σύγκλιση των ενισχύσεων και τον καθορισμό ανώτατου ορίου για τις άμεσες ενισχύσεις·

—	εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός που προβλέπεται για την ανάπτυξη της υπαίθρου (90 δις ευρώ) θα παραμείνει ακόμη δυσανάλογα περιορισμένος σε σύγκριση με τους πόρους που διατίθενται για τις άμεσες ενισχύσεις·

—	δεν θεωρεί σκόπιμο ορισμένες μείζονες κατηγορίες δαπανών της ΕΕ, όπως το ΤΠΠ ή το πρόγραμμα GMES, να χρηματοδοτούνται εκτός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου·

—	είναι πεπεισμένη ότι το σύστημα των ιδίων πόρων της ΕΕ θα πρέπει να αντικαταστήσει τις εθνικές συνεισφορές και τάσσεται υπέρ των προτάσεων της Επιτροπής για τον ΦΠΑ και τον ΦΧΣ.

Εισηγήτρια

Η κ. Flo CLUCAS (UK/ALDE), Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Λίβερπουλ

Έγγραφα αναφοράς

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2011), Ανακοίνωση της Επιτροπής - Προϋπολογισμός για την Ευρώπη το 2020,

COM(2011) 500 τελικό.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2011), Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020,

COM(2011) 398 τελικό – 2011/0177 (APP).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2011), Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

COM(2011) 510 τελικό – 2011/0183 (CNS).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2011), Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση εκτελεστικών μέτρων για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

COM(2011) 511 τελικό – 2011/0184 (APP).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2011), Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τις μεθόδους και τη διαδικασία απόδοσης των παραδοσιακών ιδίων πόρων και του ιδίου πόρου που βασίζεται στο ΑΕΕ και για τα μέτρα αντιμετώπισης των ταμειακών αναγκών,

COM(2011) 512 τελικό – 2011/0185 (CNS).

I. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Συνολική δημοσιονομική προσέγγιση

χαιρετίζει τη δημοσίευση των προτάσεων της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2011, για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 (ΠΔΠ), το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για την εφαρμογή του ΠΔΠ, τη διοργανική συμφωνία για θέματα προϋπολογισμού (ΔΣ), και τη δέσμη μέτρων σχετικά με τους ιδίους πόρους της ΕΕ. Η ΕτΠ θεωρεί ότι οι προτάσεις αυτές παρέχουν, στο σύνολό τους, ένα αξιόπιστο πλαίσιο για τη χρηματοδότηση των μελλοντικών προτεραιοτήτων της ΕΕ και μια στέρεη βάση για την έναρξη περαιτέρω συζητήσεων·

εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ, παρότι περιορισμένος, είναι ουσιώδης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που τίθενται για την ΕΕ. Η ιδιαιτερότητα του προϋπολογισμού της ΕΕ, σε σύγκριση με τους εθνικούς προϋπολογισμούς, έγκειται στην ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία του, στο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που επιφέρει και στο γεγονός ότι συνίσταται κατά 94,5 % σε επενδυτικές δαπάνες και μόνο κατά 5,5 % σε διοικητικές δαπάνες. Η ΕτΠ θεωρεί συνεπώς ότι απαιτείται να επικρατήσει μια διαφορετική αντίληψη, ιδίως μεταξύ των εθνικών δημόσιων ταμείων, προκειμένου τα βασικά καθήκοντα της ΕΕ να εκλαμβάνονται περισσότερο ως επένδυση παρά ως δαπάνη. Θα πρέπει να επιδιωχθεί το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο να καταστεί όχι μόνον πρότυπο δημοσιονομικής αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, αλλά και πρότυπο δημοκρατικής διακυβέρνησης και διαφάνειας·

επισημαίνει, ειδικότερα, τις σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές δυσχέρειες τις οποίες αντιμετωπίζουν επί του παρόντος τα κράτη μέλη και υπογραμμίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ, η στρατηγική «Ευρώπη 2020» και η ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση θα πρέπει να λειτουργούν με συντονισμένο τρόπο για την προαγωγή της σταθερότητας, της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, της κοινωνικής ευημερίας και της εδαφικής συνοχής και για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση·

υποστηρίζει τις βασικές αρχές που διέπουν το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης στα αποτελέσματα, της μόχλευσης επενδύσεων από άλλες πηγές και, προπαντός, της απλούστευσης των διαδικασιών εφαρμογής, καθώς και της συνένωσης ενός συνόλου διαφορετικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις ομάδες που κατά τις προηγούμενες περιόδους είχαν δυσκολίες πρόσβασης στη χρηματοδότηση που παρέχεται από την ΕΕ. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ ζητά να διευρυνθεί το φάσμα των δράσεων πληροφόρησης, προβολής και παροχής συμβουλών σε ευρωπαϊκό επίπεδο που έχουν σχέση με τα ταμεία·

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά από τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, δεδομένου ότι οι δημόσιες επενδύσεις εμπίπτουν εξίσου στην αρμοδιότητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των κεντρικών κυβερνήσεων. Ως εκ τούτου, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν προεξάρχοντα ρόλο όχι μόνο στη διαχείριση των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων, αλλά και στην προώθηση της πρόσβασης σε χρηματοδοτικούς πόρους και τη διασφάλιση της συντονισμένης κατανομής των δαπανών μεταξύ των διαφόρων ταμείων·

θεωρεί συνεπώς ότι υφίστανται αξιοσημείωτες δυνατότητες προαγωγής της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Προς τον σκοπό αυτό, αιτείται να θεωρήσει η Επιτροπή την καθιέρωση νέων μεθόδων εργασίας και νέων μορφών εταιρικής σχέσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ως θεμελιώδη συνιστώσα όλων των νέων μορφών διακυβέρνησης και χρηματοδότησης που σχετίζονται με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο·

7.	επικρίνει το γεγονός ότι στην πρόταση της Επιτροπής δεν δίδεται ιδιαίτερη σημασία στην ισότητα και την ισοτιμία μεταξύ των γυναικών και των ανδρών και καλεί τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ζητήσουν να ληφθεί υπόψη το ζήτημα της ισότητας στον προϋπολογισμό (Gender Budgeting)·

— Ύψος, διάρθρωση και διάρκεια του προϋπολογισμού

επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ οφείλει να διαθέτει αξιόπιστο προϋπολογισμό σε ποσοστό κατ’ ελάχιστον 1 % (1) του ΑΕΕ της ΕΕ, προκειμένου να είναι σε θέση να υλοποιήσει μείζονες ευρωπαϊκούς στόχους, σύμφωνα τόσο με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» όσο και με τις ανάγκες του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου. Η ΕτΠ θεωρεί ότι οι τρέχουσες προτάσεις, της τάξεως του 1,025 δις ευρώ ή του 1,05 % του ΑΕΕ της ΕΕ, μετά βίας ανταποκρίνονται στον σκοπό αυτό·

είναι της γνώμης ότι το επίπεδο της προτεινόμενης χρηματοδότησης θα πρέπει επομένως να θεωρηθεί ως το απολύτως ελάχιστο ποσό που απαιτείται για την υλοποίηση των φιλόδοξων σχεδίων που συμφωνήθηκαν για την Ένωση από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της Συνθήκης και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Έχοντας προτείνει ένα «σφιχτό» πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, το οποίο υπό πραγματικούς όρους είναι πανομοιότυπο με το ήδη ισχύον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Κοινοβούλιο, με τη σθεναρή υποστήριξη και της Επιτροπής των Περιφερειών, οφείλουν πλέον να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διαφύλαξη του προτεινόμενου επιπέδου έναντι ενδεχόμενης μείωσής του κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων·

10.

επικροτεί το γεγονός ότι τα κονδύλια του προϋπολογισμού μετονομάστηκαν προκειμένου να αντικατοπτρίζουν πιστότερα τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», αλλά εκφράζει τη λύπη της επειδή δεν αξιοποιήθηκε η ευκαιρία για ένταξή τους σε ένα ενιαίο κονδύλιο των συνολικών πόρων της ΕΕ που αποσκοπούν στην προαγωγή της εδαφικής ανάπτυξης·

11.

διαπιστώνει επίσης ότι η Επιτροπή δεν άδραξε την ευκαιρία να οδεύσει προς μια δεκαετή δημοσιονομική περίοδο, αλλά επιδοκιμάζει τη δυνατότητα υιοθέτησης μιας περιόδου αντίστοιχης διάρκειας αρχής γενομένης από το 2020, με σκοπό τη διασφάλιση σταθερής, πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης και τη βελτίωση του δημοκρατικού ελέγχου·

— Δημοσιονομική ευελιξία, ενδιάμεση αναθεώρηση, προϋποθέσεις

12.	εκφράζει τη λύπη της για την έλλειψη ευελιξίας στο πλαίσιο του τρέχοντος προϋπολογισμού και τονίζει την ανάγκη μεγαλύτερης ευελιξίας για τη μελλοντική μεταφορά πιστώσεων εντός των κονδυλίων του προϋπολογισμού·

13.	λυπάται για την απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στη δυνατότητα μεταφοράς αχρησιμοποίητων πιστώσεων ή περιθωρίων του προϋπολογισμού σε ένα αποθεματικό ευελιξίας της ΕΕ, αντί της επιστροφής κεφαλαίων στα κράτη μέλη·

14.

λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση σχετικά με την υποβολή «αξιολόγησης» της εφαρμογής του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου κατά το 2016, αλλά θεωρεί προτιμότερη τη διενέργεια πλήρους ενδιάμεσης επανεξέτασης (με την ενσωμάτωση της προτεινόμενης αξιολόγησης) κατά το 2017, με δυνατότητα προσαρμογής των δαπανών σύμφωνα με τις ανακύπτουσες προτεραιότητες, εντός συγκεκριμένων ορίων·

15.	επαναλαμβάνει την έντονη αντίθεση της ΕτΠ σε οποιαδήποτε μορφή μακροοικονομικής αιρεσιμότητας η οποία θα μπορούσε να επιφέρει διακοπή της χρηματοδότησης που παρέχεται στις τοπικές και περιφερειακές αρχές λόγω οικονομικών αποφάσεων που λαμβάνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις·

16.

τάσσεται, ωστόσο, υπέρ της εκ των προτέρων επιβολής μόνον εκείνων των προϋποθέσεων διαχείρισης των προγραμμάτων της ΕΕ οι οποίες χρησιμεύουν ως μέσο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων και την αξιολόγηση της πραγματικής τεχνικής και διοικητικής ικανότητας και όχι για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ· η απαίτηση της χάραξης στρατηγικών, σχεδίων ή μέτρων ως εκ των προτέρων προϋποθέσεων δεν θα πρέπει να σημαίνει ότι η χορήγηση των πόρων θα εξαρτάται από την υλοποίηση όλων αυτών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δεν συγχρηματοδοτούνται, γιατί κάτι τέτοιο θα αντέβαινε στις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας·

17.	ζητά η σύναψη επίσημης συμφωνίας εταιρικής σχέσης μεταξύ κάθε κράτους μέλους και των τοπικών και περιφερειακών αρχών του να αποτελεί ειδική εκ των προτέρων προϋπόθεση, την οποία οφείλει να επαληθεύει η Επιτροπή·

18.

υπογραμμίζει ότι οι εκ των υστέρων προϋποθέσεις και η αναστολή της χορήγησης πόρων θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνον υπό ορισμένες σαφώς προσδιοριζόμενες προϋποθέσεις, εφόσον υπάρχει σοβαρή υστέρηση σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα, και ζητά τη συνεκτίμηση των εθνικών κανόνων που διέπουν την ανάκτηση ήδη εγκεκριμένων ενισχύσεων. Επίσης, η θέσπιση των εκ των υστέρων προϋποθέσεων πρέπει να γίνεται σε στενή συνεργασία με τις εθνικές και τις περιφερειακές αρχές, ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος διακοπής της χρηματοδότησης βάσει κριτηρίων που δεν είναι αυστηρώς αντικειμενικά και μετρήσιμα·

19.

τονίζει ότι τα αποτελέσματα και οι στόχοι πρέπει να συμφωνούνται από κοινού με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, ενώ οι τυχόν νέες διοικητικές επιβαρύνσεις θα πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο. Η στροφή προς τη μέτρηση των αποτελεσμάτων θα πρέπει να οδηγήσει στη συνακόλουθη κατάργηση του υφιστάμενου συστήματος ενδελεχούς μέτρησης των εισροών και των εκροών. Είναι απαραίτητο να εξηγηθεί σαφέστερα και καλύτερα στους ενδιαφερομένους πώς θα εφαρμόζεται στην πράξη η προσέγγιση του ορισμού προϋποθέσεων·

20.	τονίζει ότι το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να συνάδει πλήρως με τη βιώσιμη χρήση των πόρων και ζητά να αναλυθεί καλύτερα το αποτύπωμα CO2 των επενδύσεων που θα υποστηριχθούν με πόρους από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

1ο κονδύλιο του προϋπολογισμού – Έξυπνη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη

— Προτάσεις σχετικά με την πολιτική συνοχής

21.

αποδέχεται την πανευρωπαϊκή φύση της προτεινόμενης πολιτικής συνοχής, η οποία καλύπτει το σύνολο των περιφερειών προβλέποντας τη χορήγηση των περισσότερων πόρων στις φτωχότερες περιφέρειες και επιτρέποντας συγχρόνως στις πλουσιότερες περιφέρειες να συνεχίσουν να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Η ΕτΠ χαιρετίζει τη ρητή αναφορά στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή ως επιμέρους ανώτατο όριο στο 1ο κονδύλιο του προϋπολογισμού, αλλά εκφράζει τη λύπη της για την απουσία προβλεπόμενου περιθωρίου το οποίο θα καθιστούσε δυνατή την αύξηση της χρηματοδότησης στο πλαίσιο αυτού του επιμέρους ανώτατου ορίου σε περίπτωση χαμηλής απορρόφησης των πόρων που προορίζονται για άλλη χρήση·

22.

διαπιστώνει, επίσης, ότι τα προτεινόμενα ποσά για τα Διαρθρωτικά Ταμεία (336 δις ευρώ για το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το Ταμείο Συνοχής, εξαιρουμένης όμως της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη»), είναι χαμηλότερα κατά 3 % από ό,τι τα προβλεπόμενα για την τρέχουσα περίοδο, τα οποία ανέρχονται σε 347 δις ευρώ. Στόχος πρέπει να είναι η χορήγηση χρηματοδότησης για προγράμματα των Διαρθρωτικών Ταμείων η οποία να είναι, υπό πραγματικούς όρους, τουλάχιστον πανομοιότυπη με την ήδη ισχύουσα·

23.

απορρίπτει την πρόταση σύμφωνα με την οποία οι πιο εύπορες περιφέρειες οφείλουν «ως επί το πλείστον να διαθέτουν το σύνολο» των πιστώσεων που λαμβάνουν από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, πλην του ΕΚΤ, για την ενέργεια, την ανάπτυξη των ΜΜΕ και την καινοτομία. Παρότι η ύπαρξη ενός ορισμένου βαθμού εστίασης σε κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα θεωρείται ζωτικής σημασίας, εντούτοις η επιβολή τέτοιου είδους περιορισμών σε επίπεδο ΕΕ δεν πρόκειται να εξασφαλίσει προστιθέμενη αξία λόγω της διαφορετικής φύσης των περιφερειών της Ευρώπης και της ανομοιογένειας των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν. Θα ήταν σκόπιμο να παρασχεθεί μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής από ένα ευρύτερο φάσμα θεματικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

24.

επαναλαμβάνει την αντίθεσή της ΕτΠ στο προτεινόμενο αποθεματικό επίδοσης το οποίο ανέρχεται σε 5 % του προϋπολογισμού που προβλέπεται για την πολιτική συνοχής. Καθώς το αποθεματικό αυτό θα χορηγηθεί βάσει προκαθορισμένων εθνικών κονδυλίων, υπάρχει κίνδυνος να καταλήξουμε σε ένα σενάριο απώλειας για όλες τις πλευρές. Σε περίπτωση που δεν εκπληρωθούν τα κριτήρια επίδοσης (πράγμα για το οποίο μπορεί να υπάρχουν αντικειμενικοί και εξωγενείς λόγοι), τα ποσά που θα έχουν προβλεφθεί για το αποθεματικό επίδοσης απλώς θα χαθούν. Η επιτυχής υλοποίηση του προγράμματος θα αποτελέσει επαρκή ανταμοιβή από μόνη της και οι δαπάνες θα ήταν προτιμότερο να διατεθούν σε προληπτικά μέτρα, όπως η παροχή τεχνικής βοήθειας για τη δημιουργία θεσμικής ικανότητας·

25.

υποστηρίζει την πρόταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας «περιφερειών μετάβασης», με ΑΕΠ κυμαινόμενο μεταξύ 75 % και 90 % του ΑΕΠ της ΕΕ και χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση να δημιουργηθεί πλέγμα ασφάλειας για τις περιφέρειες που παύουν να δικαιούνται στήριξης για τη σύγκλιση. Εμμένει ωστόσο στο γεγονός ότι η αξιοπιστία της πολιτικής συνοχής πλήττεται από τη χρήση στοιχείων του ΑΕΠ τα οποία εμφανίζουν καθυστέρηση αρκετών ετών έναντι των σημερινών οικονομικών συνθηκών·

26.

Η Επιτροπή οφείλει να συνεκτιμήσει τις πολυάριθμες περιφέρειες των οποίων το ΑΕΠ μειώθηκε σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 2006-2008, αξιοποιώντας τις δυνατότητες ευελιξίας του προτεινόμενου χρηματοδοτικού πλαισίου, χρησιμοποιώντας την προτεινόμενη διαδικασία προσαρμογής σύμφωνα με το άρθρο 5 του σχεδίου κανονισμού του Συμβουλίου για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και προβαίνοντας σε ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου το 2017. Στα έγγραφα προγραμματισμού απαιτείται να συνεκτιμηθούν οι ανομοιογενείς περιφερειακές επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης·

27.

επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει πλέον να διατηρηθεί η σταθερή εδραίωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στην ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής. Η εφαρμογή του ΕΚΤ είναι πράγματι καλύτερη σε εδαφικό επίπεδο μέσω ολοκληρωμένων προγραμμάτων βασιζόμενων σε εδαφικά κριτήρια και όχι μέσω ξεχωριστών θεματικών ή τομεακών προγραμμάτων σε εθνικό επίπεδο·

28.	εξαίρει τη σημασία που έχει η προώθηση της ισότητας και της ισοτιμίας μεταξύ των δύο φύλων, τόσο στην ΕΕ όσο και σε τρίτες χώρες, με τη διάθεση επαρκών πόρων στο ΕΚΤ, στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) και σε άλλα κοινωνικά προγράμματα·

29.	επιδοκιμάζει την πρόταση για τη διατήρηση των πόρων του Ταμείου Συνοχής στο ένα τρίτο της συνολικής χρηματοδότησης που διατίθεται για τη συνοχή σε εθνικό επίπεδο στα επιλέξιμα κράτη μέλη (με ΑΕΕ χαμηλότερο του 90 % του ΑΕΕ της ΕΕ)·

30.

επικροτεί την αύξηση του προϋπολογισμού που προβλέπεται για την ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία από 9 δις ευρώ σε 13 δις ευρώ και επισημαίνει την αξιοσημείωτη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία του προγράμματος INTERREG και άλλων προγραμμάτων που ενθαρρύνουν τις περιφέρειες της Ευρώπης να συνεργάζονται για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων·

31.

υποστηρίζει ένθερμα την πρόταση για θέσπιση κοινού στρατηγικού πλαισίου (ΚΠΣ) με το οποίο θα υιοθετηθεί ένα ενιαίο σύνολο στρατηγικών κατευθυντηρίων γραμμών για τα κυριότερα ταμεία της ΕΕ με εδαφική διάσταση. Το ΚΠΣ θα πρέπει ωστόσο να προχωρήσει πέραν της ευθυγράμμισης των πόρων σε στρατηγικό επίπεδο, με στόχο την επικράτηση κοινών πρακτικών και διαδικασιών εφαρμογής μεταξύ των ταμείων κατά το στάδιο της υλοποίησης·

32.

συμφωνεί με την άποψη να τεθεί το ανώτατο όριο των πόρων που χορηγούνται για τη συνοχή σε επίπεδο το οποίο να αντανακλά καλύτερα το σημερινό ποσοστό εκτέλεσης και τις πραγματικές ικανότητες απορρόφησης κάθε κράτους μέλους, αλλά τονίζει ότι το νέο ανώτατο όριο πρέπει να καθοριστεί σε επίπεδο που να επιτρέπει την ανάπτυξη αποτελεσματικής πολιτικής για τη συνοχή σε όλα τα κράτη μέλη. Ειδικότερα, το προτεινόμενο ανώτατο όριο απορρόφησης δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε επίπεδο ανάληψης υποχρεώσεων χαμηλότερο από το επίπεδο πραγματικών δαπανών (προσαρμοσμένων στον πληθωρισμό) κάθε κράτους μέλους κατά την περίοδο 2007-2013·

33.

εμμένει στο γεγονός ότι η αρχή της εταιρικής σχέσης απαιτείται να γίνει πραγματικότητα, να προαχθεί ενεργά και να επιβληθεί αυστηρά. Η ΕτΠ επιδοκιμάζει τις συμβάσεις εταιρικής σχέσης ως εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού του προγράμματος, αλλά τονίζει ότι η πρακτική εφαρμογή των συμβάσεων αυτών πρέπει να συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας και με τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων στα κράτη μέλη. Το πεδίο εφαρμογής αυτών των συμβάσεων πρέπει, επομένως, να περιοριστεί στα μέτρα της πολιτικής για τη συνοχή και στα λοιπά ταμεία του ΚΣΠ. Οι αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να θεωρούνται ως ισότιμοι εταίροι των εθνικών αρχών κατά την προετοιμασία, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των προγραμμάτων των διαρθρωτικών ταμείων και των συναφών συμβάσεων εταιρικής σχέσης. Η σύναψη εδαφικών συμφώνων μεταξύ των τοπικών, των περιφερειακών και των εθνικών αρχών θα πρέπει επίσης να αποτελέσει διαθέσιμη εναλλακτική δυνατότητα για την επισημοποίηση μορφών εταιρικών σχέσεων από κοινού με τις εθνικές κυβερνήσεις·

34.

απευθύνει εκ νέου έκκληση για την έκδοση και την προώθηση «ομολόγων για τους πολίτες» με στόχο την τόνωση της τοπικής ανάπτυξης. Τα «ομόλογα για τους πολίτες» θα μπορούσαν να παράσχουν τη δυνατότητα σε προγράμματα υποστηριζόμενα από την ΕΕ να τύχουν πρόσθετης χρηματοδότησης εκ μέρους μεμονωμένων πολιτών ή άλλων δημοσίων ταμείων πρόθυμων να επενδύσουν με αντάλλαγμα μια εγγυημένη και δίκαιη απόδοση·

35.

επιπλέον, τονίζει την ανάγκη προώθησης, μέσω της πρωτοβουλίας «Έξυπνες πόλεις», τοπικών ενεργειακών λύσεων που προάγουν τον καθαρό και αποδοτικό ενεργειακό εφοδιασμό, ζητά δε μεγαλύτερη στήριξη των αυτοδιοικητικών αρχών, ιδίως για την εξασφάλιση της τεχνικής εμπειρογνωσίας που απαιτείται για τη χάραξη τοπικών ή περιφερειακών σχεδίων δράσης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την ενθάρρυνση της γόνιμης ανταλλαγής ιδεών. Τονίζει επ’ αυτού τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει το Σύμφωνο των Δημάρχων, του οποίου ο προϋπολογισμός θα πρέπει να αυξηθεί ώστε να καταστεί δυνατή η επέκταση του πεδίου δράσης του, με στόχο την παροχή της απαιτούμενης τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την εκπόνηση σχεδίων δράσης όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπιση προκλήσεων που σχετίζονται πιο συγκεκριμένα με την ενέργεια και τους πόρους, όπως η πολιτική για το νερό·

— Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη»

36.

λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση για χορήγηση 40 δις ευρώ σε μια νέα διευκόλυνση επονομαζόμενη «Συνδέοντας την Ευρώπη», η οποία αποσκοπεί στη στήριξη των επενδύσεων στον τομέα των μεταφορών, της ενέργειας και των υποδομών ΤΠΕ ευρωπαϊκής σημασίας, και θεωρεί ότι η εξάλειψη των σημείων συμφόρησης στα δίκτυα αυτά θα προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία στο κοινωνικό σύνολο· υπάρχει, εντούτοις, ανάγκη εκτενούς συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην εποπτεία και τη διαχείριση αυτών των έργων υποδομής, η οποία δεν προβλέπεται στις ρυθμίσεις κεντρικής διαχείρισης που προτείνονται επί του παρόντος·

37.

υπενθυμίζει ότι η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της έκδοσης ομολόγων της ΕΕ για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής και επισημαίνει εκ νέου ότι τα εν λόγω ομόλογα μπορούν να έχουν εξαιρετικά επωφελές πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ωστόσο, τα μέσα αυτά θα πρέπει να θεωρούνται ως πολύτιμο συμπλήρωμα και όχι ως υποκατάστατο της χρηματοδότησης που χορηγείται μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων·

— Χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας: «Ορίζοντας 2010»

38.

θεωρεί ανεπαρκή τον τρέχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ για την έρευνα και χαιρετίζει, ως εκ τούτου, τη σημαντική ώθηση που προτείνεται να δοθεί στην έρευνα και στην καινοτομία μέσω του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (αύξηση από 53 δις ευρώ σε 80 δις ευρώ). Η ώθηση αυτή φέρνει την Ένωση πιο κοντά στον στόχο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» όσον αφορά την επένδυση ποσοστού 3 % του ΑΕΠ της ΕΕ σε έρευνα και καινοτομία, στόχο ο οποίος συνάδει με τη δημιουργία μιας «Ένωσης καινοτομίας». Ειδικότερα, η ΕτΠ ζητά την ενίσχυση του προγράμματος «Περιφέρειες της Γνώσης», αλλά πιστεύει ότι είναι ζωτικής σημασίας να επιταχυνθεί η διοχέτευση των αποτελεσμάτων της έρευνας στην αγορά. Η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της περαιτέρω υποστήριξης πρωτοβουλιών συνεργατικών σχηματισμών και άλλων τοπικών εταιρικών σχέσεων οι οποίες συμβάλλουν στην τόνωση των δυνατοτήτων καινοτομίας·

39.

επιδοκιμάζει τη δημιουργία του κοινού στρατηγικού πλαισίου (ΚΣΠ) «Ορίζοντας 2020» για την έρευνα και την καινοτομία διότι εμπεριέχει τη δυνατότητα απλοποίησης και ενοποίησης των διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων στον εν λόγω τομέα, όπως το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα (ΠΠ7) και το πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP). Η ΕτΠ επισημαίνει, εντούτοις, ότι το κοινό στρατηγικό πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία θα πρέπει να είναι ορθά συντονισμένο και συνεπές με το κοινό στρατηγικό πλαίσιο (ΚΣΠ) που προτείνεται για τα εδαφικά ταμεία·

— Εκπαίδευση, κατάρτιση, νεολαία

40.

χαιρετίζει την ενίσχυση της χρηματοδότησης που προβλέπεται για τα εξειδικευμένα προγράμματα της ΕΕ στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας (συμπεριλαμβανομένου του αθλητισμού), με αύξηση του προϋπολογισμού σε 15 δις ευρώ. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να συμπληρώνονται επίσης από πόρους του ΕΚΤ. Η ΕτΠ επικροτεί ιδιαίτερα την έμφαση που δίδεται στην εκλογίκευση και στην απλούστευση του υφισταμένου φάσματος προγραμμάτων στον τομέα της νεολαίας, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με τη διαμόρφωση ενός ενιαίου ολοκληρωμένου προγράμματος, σε συνδυασμό με απλοποιημένες διαδικασίες. Ωστόσο, το πρόγραμμα «Εκπαίδευση - Ευρώπη» δεν θα πρέπει να απευθύνεται μόνο σε φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά να ασχολείται και με την αντιμετώπιση του σύνθετου φαινομένου της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, όπου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Επιπλέον, η ΕτΠ εξαίρει τη διαρκώς αυξανόμενη οικονομική και κοινωνική σημασία των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, καθώς και την ανάγκη δέουσας υποστήριξης των συγκεκριμένων κλάδων·

41.

θεωρεί ότι είναι απολύτως απαραίτητο, κατά την αναδιάρθρωση των προγραμμάτων στήριξης, να εξακολουθήσει να προβλέπεται η παροχή στήριξης στου νέους, κατά τρόπο κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Αυτό το νέο ολοκληρωμένο πρόγραμμα θα πρέπει να βασιστεί στα θετικά στοιχεία του σημερινού προγράμματος «Νεολαία σε Δράση» και συγχρόνως να προωθεί, σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία, όχι μόνο την ανάπτυξη των ανταλλαγών μεταξύ των νέων και των ειδικευμένων εργαζομένων, αλλά και την αυξημένη συμμετοχή των νέων στον δημοκρατικό βίο της Ευρώπης·

2ο κονδύλιο του προϋπολογισμού – Βιώσιμη ανάπτυξη: φυσικοί πόροι

42.

διαπιστώνει, όπως και στην περίπτωση των Διαρθρωτικών Ταμείων, μείωση των πόρων που προτείνονται για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) από 396 δις ευρώ σε 372 δις ευρώ. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι η ΚΓΠ –η οποία καλύπτει συγχρόνως τους Πυλώνες Ι και ΙΙ– εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικότερη δαπάνη του προϋπολογισμού απ’ ό,τι τα Διαρθρωτικά Ταμεία για τα οποία προτείνονται 336 δις ευρώ·

43.

πιστεύει ότι η ΚΓΠ –εφόσον απαιτείται επιτακτικά όχι μόνο να καλύψει τις ανάγκες σε τρόφιμα, αλλά και να εκπληρώσει τα βασικά καθήκοντα της Ευρώπης– θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» προκειμένου να παρασχεθεί στους γεωργούς η δυνατότητα να λαμβάνουν σε ισότιμη βάση ενισχύσεις για την παροχή δημόσιων αγαθών, όπως η ενίσχυση της προσέγγισης που ακολουθείται στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, η προστασία της βιοποικιλότητας, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών στο σύνολό τους·

44.

χαιρετίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν επέλεξε τον περαιτέρω κατακερματισμό του πεδίου της χρηματοδότησης που παρέχεται από την ΕΕ με την προσθήκη ξεχωριστού κλαδικού ταμείου για την κλιματική αλλαγή, αλλά προέκρινε αντίθετα την πιο ολοκληρωμένη «σφαιρική» προσέγγιση που συνίσταται στον οικολογικό προσανατολισμό του 30 % των δαπανών στο πλαίσιο του Πυλώνα Ι· τονίζει, ωστόσο, ότι η «συνεκτίμηση της περιβαλλοντικής διάστασης» δεν πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα τη διάβρωση των γεωργο-περιβαλλοντικών προγραμμάτων των κρατών μελών·

45.

επικροτεί τη δέσμευση για έναν πιο οικολογικό προσανατολισμό της ΚΓΠ και ζητά να συμπεριληφθούν στον οικολογικό προσανατολισμό της ΚΓΠ σαφή, υποχρεωτικά και ρητά κριτήρια προστασίας του εδάφους και αποδοτικής χρήσης των υπόγειων υδάτων από τους δικαιούχους, καθώς και μέτρα για την κατάργηση κάθε επιδότησης που είναι επιζήμια για το περιβάλλον·

46.

επιδοκιμάζει τις προτάσεις όσον αφορά τη σύγκλιση των ενισχύσεων και τον καθορισμό ανώτατου ορίου για τις άμεσες ενισχύσεις που αναμένεται να επιφέρουν ένα πιο δίκαιο σύστημα κατανομής των πόρων στην επικράτεια των κρατών μελών. Η ΕτΠ επικροτεί επίσης πλήρως την πρόταση να επιτραπεί η μεγαλύτερη ευελιξία μεταξύ των δύο πυλώνων της ΚΓΠ: των άμεσων ενισχύσεων και της ανάπτυξης της υπαίθρου·

47.

εκφράζει την ανησυχία της μήπως το προτεινόμενο νέο «αποθεματικό για την αντιμετώπιση κρίσεων στον γεωργικό τομέα», ύψους 3,5 δις ευρώ, και η διεύρυνση του πεδίου δράσης του Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση εκφράζουν την προτίμηση που τρέφει η Επιτροπή στα μέτρα εκ των υστέρων αντίδρασης, αντί των μέτρων πρόληψης, και εκτιμά ότι θα ήταν προτιμότερο να επιδεικνύεται μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία για την αντιμετώπιση κρίσεων παρά να επεκτείνεται διαρκώς το φάσμα των διαφόρων αποθεματικών, ταμείων και μηχανισμών έκτακτης ανάγκης εκτός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου· θεωρεί, εν προκειμένω, ότι η βιωσιμότητα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διατήρηση των μηχανισμών ρύθμισης της αγοράς για την καταπολέμηση της αστάθειας των τιμών και την εξασφάλιση σταθερών τιμών τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους καταναλωτές·

48.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός που προβλέπεται για την ανάπτυξη της υπαίθρου (90 δις ευρώ) θα παραμείνει ακόμη δυσανάλογα περιορισμένος σε σύγκριση με τους πόρους που διατίθενται για τις άμεσες ενισχύσεις, αλλά χαιρετίζει το γεγονός ότι το ΕΓΤΑΑ θα συνδέεται στενότερα με τα υπόλοιπα εδαφικά ταμεία εντός του κοινού στρατηγικού πλαισίου. Όσον αφορά την κατάργηση της «προσέγγισης βάσει αξόνων», η ΕτΠ τονίζει ότι στο μέλλον δεν πρέπει να δοθεί λιγότερη προσοχή σε άλλα, μη γεωργικά προγράμματα, όπως η προώθηση της κοινωνικής ένταξης, η μείωση της φτώχειας και η οικονομική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές (νέα προτεραιότητα 6)·

49.

ζητά τη συνέχιση του ευρωπαϊκού προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας υπέρ των απόρων σε επίπεδο όχι χαμηλότερο από εκείνο που ισχύει κατά την τρέχουσα περίοδο. Αν η αρμοδιότητα για το πρόγραμμα αυτό μετακινηθεί από την Κοινή Γεωργική Πολιτική στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, τότε και οι πόροι πρέπει να μεταφερθούν αναλόγως στο πλαίσιο της δομής του προϋπολογισμού·

50.

ανησυχεί μήπως η ενσωμάτωση της αλιευτικής πολιτικής σε μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (EMFF) επιφέρει τη μείωση των επιπέδων της χρηματοδότησης που χορηγείται στον τομέα της αλιείας. Υπό το πρίσμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες αλιέων, μια τέτοιου είδους μείωση κρίνεται εσφαλμένη·

51.	τονίζει την αξία του προγράμματος LIFE+ και χαιρετίζει την αύξηση της χρηματοδότησής του σε 3,2 δις ευρώ·

3ο κονδύλιο του προϋπολογισμού – Ασφάλεια και ιθαγένεια

52.

χαιρετίζει τις δημοσιονομικές προτάσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω κονδύλιο και εξαίρει τη σημασία που έχει η απολύτως επαρκής διάθεση πόρων στον προϋπολογισμό που προβλέπεται για τη μετανάστευση, το άσυλο και την ασφάλεια. Η ΕτΠ τονίζει ιδιαίτερα την ανάγκη συντονισμένης προσέγγισης για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης και χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, τομέα στον οποίο η συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ αποτελεί σαφώς τη μοναδική λύση. Πρέπει, ωστόσο, να εξασφαλιστεί μια προσεκτική ισορροπία, αφενός όσον αφορά τα σκέλη των δαπανών που αφορούν την ασφάλεια (συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής ασφάλειας) και τα σύνορα, και, αφετέρου, τις δαπάνες σε τομείς όπως η ένταξη των μεταναστών και οι συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο, πεδία όπου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να παρέχουν σαφή προστιθέμενη αξία·

53.

υπογραμμίζει τη σημασία της χορήγησης επαρκών πόρων για την ενίσχυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της συμμετοχής των πολιτών στην προσπάθεια να οικοδομηθεί μια ευρωπαϊκή ιθαγένεια και, ως εκ τούτου, θεωρεί υψίστης σημασίας την έμφαση που δίδεται στις εταιρικές σχέσεις στο πρόγραμμα «Ευρώπη για τους πολίτες», προκειμένου να στηριχθεί η κοινωνία των πολιτών σε επίπεδο ΕΕ·

54.	πιστεύει ότι η ασφάλεια της ΕΕ είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την προαγωγή της δημοκρατίας, της χρηστής διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου, τόσο στο εσωτερικό της Ένωσης, όσο και σε τρίτες χώρες, καθώς και ότι η προώθηση των αξιών αυτών σε παγκόσμιο επίπεδο εναπόκειται στην Ένωση·

55.

τονίζει τη σημασία του ποσού των 396 εκατ. ευρώ που προτείνονται για το πρόγραμμα δημόσιας υγείας της ΕΕ και τονίζει ότι απαιτείται να καταστεί διαθέσιμη επαρκής χρηματοδότηση για την κοινωνική, βιολογική και τεχνολογική καινοτομία στον τομέα των υπηρεσιών υγείας. Η ΕτΠ επισημαίνει τη σημασία της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής πρόνοιας ως σημαντικής κινητήριας δύναμης για την απασχόληση στο μέλλον και εμμένει, ως εκ τούτου, στο γεγονός ότι η εξάλειψη των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας πρέπει να θεωρούνται ως δημοσιονομική προτεραιότητα·

56.

υπογραμμίζει τη σημασία του προτεινόμενου 1,6 δις ευρώ για το Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» και τονίζει ότι απαιτείται να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για όλους τους φορείς των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

4ο κονδύλιο του προϋπολογισμού – Η Ευρώπη στον κόσμο

57.

αναγνωρίζει τη σημαντική βαρύτητα που έχει η ΕΕ σε διεθνές επίπεδο –η οποία υπερβαίνει το άθροισμα της επιρροής των μεμονωμένων κρατών μελών της– και την ανάγκη εξεύρεσης παγκόσμιας απάντησης στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ. Η ΕτΠ επικροτεί συνεπώς την αύξηση του προϋπολογισμού που προβλέπεται για την Πολιτική Γειτονίας και την Αναπτυξιακή Συνεργασία (ήτοι 36 δις ευρώ)·

58.	υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τον εξορθολογισμό των μέσων στο πλαίσιο της διεύρυνσης μέσω της σύστασης ενός ενιαίου ολοκληρωμένου προενταξιακού μέσου·

59.	επαναλαμβάνει το αίτημά της να δοθεί στις τοπικές και περιφερειακές αρχές των κρατών που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) η δυνατότητα να λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη για τη συμμετοχή τους στους αρμόδιους οργανισμούς·

60.

τονίζει τη δέσμευση που έχει αναλάβει για τη μείωση της φτώχειας, ιδίως έναντι των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ) οι οποίοι πρέπει να έχουν επιτευχθεί έως το 2015, και υποστηρίζει τον στόχο της διάθεσης του 0,7 % του ΑΕΠ των κρατών μελών για την υπερπόντια ανάπτυξη. Υπογραμμίζει ειδικότερα τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η ΕΕ στη διασφάλιση μιας συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και καλεί όλα τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει ως προς την ανάπτυξη·

5ο κονδύλιο του προϋπολογισμού – Διοίκηση

61.	επισημαίνει ότι απαιτείται η επί μονίμου βάσεως επιδίωξη και επίτευξη εξοικονόμησης πόρων από πλευράς διοικητικής αποτελεσματικότητας σε όλα τα θεσμικά και τα συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ, χωρίς ωστόσο να υπονομεύεται ο ζωτικός ρόλος που αυτά διαδραματίζουν στην πραγμάτωση των ευρωπαϊκών στόχων·

62.	τονίζει ότι μπορεί να επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση πόρων μέσω της αναδιάρθρωσης και της διοργανικής συνεργασίας, καθώς και μέσω της καλύτερης οργάνωσης των θεσμικών δραστηριοτήτων, με τη βοήθεια της ολοκληρωμένης χρήσης ηλεκτρονικών εφαρμογών·

Ταμεία εκτός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και διορθωτικοί μηχανισμοί

63.

δεν θεωρεί σκόπιμο, για λόγους αρχής, ορισμένες μείζονες κατηγορίες δαπανών της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ), το Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΤΠΠ), το πρόγραμμα για την Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας (GMES), σε συνδυασμό και με άλλα μέσα ύψους 58 δις ευρώ που εμπίπτουν στις δαπάνες της Ένωσης, να χρηματοδοτούνται εκτός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου· μια τέτοια προσέγγιση τροχοπεδεί την άσκηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και βλάπτει τη διαφάνεια. Ως ζήτημα αρχής, όλες οι κατηγορίες δαπανών της ΕΕ –ακόμη και εκείνες οι οποίες είτε προβλέπονται για πιο μακροπρόθεσμα είτε δεν μπορούν να αναληφθούν– θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης υπό όρους ισοδύναμους προς εκείνους του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου·

64.

τάσσεται υπέρ της εξαγγελθείσας απλοποίησης του εξαιρετικά περίπλοκου συστήματος των εκπτώσεων και των διορθώσεων και χαιρετίζει το γεγονός ότι οι νέες διορθώσεις, με τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσών, υπόκεινται σε χρονικό περιορισμό· επίσης επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να αντικατασταθούν τα υφιστάμενα συστήματα εκπτώσεων από γενικό διορθωτικό μηχανισμό. Ένας τέτοιος διορθωτικός μηχανισμός πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξασφαλίζει ότι τα ποσά δεν αυξάνονται και ότι το αποτέλεσμα είναι μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ των κρατών μελών. Ορισμένοι διορθωτικοί μηχανισμοί θα πάψουν αυτομάτως να ισχύουν το 2013, αλλά η διόρθωση που χορηγήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και οι σχετικές με την εν λόγω διόρθωση εκπτώσεις που παραχωρήθηκαν στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες, στην Αυστρία και στη Σουηδία, δεν έχουν μέχρι στιγμής καμία ημερομηνία λήξεως. Η ΕτΠ θεωρεί ωστόσο ότι η αναθεώρηση των διορθωτικών μηχανισμών μπορεί να αναληφθεί μόνον εάν εξετασθούν επίσης οι βαθύτεροι και νόμιμοι λόγοι ύπαρξης των εν λόγω μηχανισμών·

Ίδιοι πόροι της ΕΕ

65.

είναι πεπεισμένη ότι το σύστημα των ιδίων πόρων της ΕΕ θα πρέπει να αντικαταστήσει τις εθνικές συνεισφορές και υπενθυμίζει ότι όλα τα κράτη μέλη και τα εθνικά κοινοβούλια προσυπέγραψαν το άρθρο 311 της ΣΛΕΕ, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από τους ιδίους πόρους της. Κατά συνέπεια, η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της ανάληψης πρωτοβουλιών για τη μείωση των άμεσων συνεισφορών των κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, με παράλληλη αύξηση των ιδίων πόρων της ΕΕ που διατίθενται για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων·

66.	εκφράζει ως εκ τούτου την υποστήριξή της στις προτάσεις της Επιτροπής για την εισαγωγή νέου ιδίου πόρου βασιζόμενου στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), προτάσεις οι οποίες είναι μεν φιλόδοξες, αλλά συγχρόνως και εξαιρετικά αναγκαίες·

67.

χαιρετίζει την πρόταση για τη θέσπιση φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ), ο οποίος να συντονίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη περισσότερης δικαιοσύνης και θα οδηγήσει στον περιορισμό του αριθμού των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων και ιδίως της κερδοσκοπίας·

68.

εκτιμά ότι κάθε νέο σύστημα που αποσκοπεί στη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της Ένωσης θα πρέπει να εγγυάται την τήρηση των αρχών της ισότητας, της οικονομικής σταθερότητας, της αλληλεγγύης, της διαφάνειας και της απλότητας, και να εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη μέλη. Προς τον σκοπό αυτό θεωρείται αναγκαία η διενέργεια ενδελεχούς αξιολόγησης των επιπτώσεων και εμπεριστατωμένης μελέτης σκοπιμότητας πριν από τη δυνητική επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας σχετικά με νέους ιδίους πόρους. Ακόμη σημαντικότερη κρίνεται η έναρξη συζήτησης στα κράτη μέλη, με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

Διαδικασία και χρονοδιαγράμματα

69.

χαιρετίζει το γεγονός ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο περιέχει ειδικές διατάξεις για την περίπτωση κατά την οποία η πρόταση δεν θα έχει εγκριθεί έως τα τέλη του 2012, παρότι αναγνωρίζει ότι το γεγονός αυτό μπορεί στην πράξη να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για την έγκαιρη επίτευξη συμφωνίας. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ προτρέπει σθεναρά τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να καταλήξουν σε συμφωνία επί των προτάσεων εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος·

70.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εξακολουθήσει να διαθέτει μόνον εξουσία σύμφωνης γνώμης επί του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και όχι πλήρη εξουσία συναπόφασης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τροποποιήσει επίσημα τις εν λόγω προτάσεις, και καλεί συνεπώς το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή της Επιτροπής των Περιφερειών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συγκεκριμένη διαδικασία μέσω της καθιέρωσης ενισχυμένων μηχανισμών συνεργασίας·

71.	διατηρεί το δικαίωμα αναθεώρησης της παρούσας γνωμοδότησης κατά το 2012 σε συνάρτηση με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο·

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ανάγκη για ένα επαρκές επίπεδο δυνατότητας πρόβλεψης για την προετοιμασία και την εκτέλεση μεσοπρόθεσμων επενδύσεων, η διάρκεια του δημοσιονομικού πλαισίου πρέπει να ορίζεται στα επτά έτη με έναρξη από την 1η Ιανουαρίου 2014, με ενδιάμεση αξιολόγηση της εκτέλεσης του δημοσιονομικού πλαισίου. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτής πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών της διάρκειας του δημοσιονομικού πλαισίου.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ανάγκη για ένα επαρκές επίπεδο δυνατότητας πρόβλεψης για την προετοιμασία και την εκτέλεση μεσοπρόθεσμων επενδύσεων, η διάρκεια του δημοσιονομικού πλαισίου πρέπει να ορίζεται στα επτά έτη με έναρξη από την 1η Ιανουαρίου 2014, με ενδιάμεση της εκτέλεσης του δημοσιονομικού πλαισίου. Τα αποτελέσματα της αυτής πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών της διάρκειας του δημοσιονομικού πλαισίου.

Αιτιολογία

Βλέπε σημείο 13 του σχεδίου γνωμοδότησης.

Στις 24 Οκτωβρίου 2011 η Επιτροπή των Περιφερειών έλαβε από τη Γραμματεία του Συμβουλίου επιστολή αίτησης γνωμοδότησης για την «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020» (COM(2011) 398 τελικό). Το παρόν σχέδιο γνωμοδότησης ανταποκρίνεται σε αυτή την αίτηση γνωμοδότησης

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 8

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα εθνικά κονδύλια για τη Συνοχή για την ανάπτυξη και την απασχόληση καθορίζονται βάσει πρόβλεψης για το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εφεξής ΑΕΠ) της άνοιξης του 2011. Λαμβάνοντας υπόψη τις αβεβαιότητες που περιβάλλουν τις προβλέψεις και τον αντίκτυπο για τα κράτη μέλη για τα οποία ισχύουν ανώτατα όρια πρέπει να διεξαχθεί ενδιάμεση αξιολόγηση ώστε να γίνει σύγκριση μεταξύ προβλεφθέντος και πραγματικού ΑΕΠ και της επίπτωσής του στα κονδύλια. Σε περίπτωση που το ΑΕΠ για την περίοδο 2014-2016 διαφέρει περισσότερο από +/– 5 % από την πρόβλεψη που χρησιμοποιήθηκε το 2011 πρέπει να επέλθει προσαρμογή στα κονδύλια της περιόδου 2018-2020 για τα οικεία κράτη μέλη. Οι κανόνες για την προσαρμογή αυτή πρέπει να καθοριστούν.

Τα εθνικά κονδύλια για τη Συνοχή για την ανάπτυξη και την απασχόληση καθορίζονται βάσει πρόβλεψης για το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εφεξής ΑΕΠ) της άνοιξης του 2011. Λαμβάνοντας υπόψη τις αβεβαιότητες που περιβάλλουν τις προβλέψεις και τον αντίκτυπο για τα κράτη μέλη για τα οποία ισχύουν ανώτατα όρια πρέπει να διεξαχθεί ενδιάμεση ώστε να γίνει σύγκριση μεταξύ προβλεφθέντος και πραγματικού ΑΕΠ και της επίπτωσής του στα κονδύλια. Σε περίπτωση που το ΑΕΠ για την περίοδο 2014-2016 διαφέρει περισσότερο από +/– 5 % από την πρόβλεψη που χρησιμοποιήθηκε το 2011 πρέπει να επέλθει προσαρμογή στα κονδύλια της περιόδου 2018-2020 για τα οικεία κράτη μέλη . Οι κανόνες για την προσαρμογή αυτή πρέπει να καθοριστούν.

Αιτιολογία

Βλέπε σημείο 20 του σχεδίου γνωμοδότησης.

Στις 24 Οκτωβρίου 2011 η Επιτροπή των Περιφερειών έλαβε από τη Γραμματεία του Συμβουλίου επιστολή αίτησης γνωμοδότησης για την «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020» (COM(2011) 398 τελικό). Το παρόν σχέδιο γνωμοδότησης πρόκειται να ανταποκριθεί σε αυτή την αίτηση γνωμοδότησης.

Τροπολογία 3

Άρθρο 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στην τεχνική προσαρμογή για το 2018, εφόσον διαπιστωθεί ότι το σωρευτικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) κάποιου κράτους μέλους για τα έτη 2014-2016 έχει αποκλίνει κατά περισσότερο από +/– 5 % από το σωρευτικό ΑΕΠ που εκτιμήθηκε το 2011 για τον καθορισμό των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής για τα κράτη μέλη όσον αφορά την περίοδο 2014-2020, η Επιτροπή θα προσαρμόσει τα ποσά που προέρχονται από ταμεία που στηρίζουν τη συνοχή και τα οποία προορίζονται για το υπόψη κράτος μέλος, για αυτήν την περίοδο.

Αιτιολογία

Βλέπε σημείο 20 του σχεδίου γνωμοδότησης.

Στις 24 Οκτωβρίου 2011 η Επιτροπή των Περιφερειών έλαβε από τη Γραμματεία του Συμβουλίου επιστολή αίτησης γνωμοδότησης για την «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020» (COM(2011) 398 τελικό). Το παρόν σχέδιο γνωμοδότησης πρόκειται να ανταποκριθεί σε αυτή την αίτηση γνωμοδότησης.

Τροπολογία 4

Άρθρο 15

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Το 2016, η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια αξιολόγηση της εκτέλεσης του δημοσιονομικού πλαισίου, συνοδευόμενη, εφόσον είναι αναγκαίο, από σχετικές προτάσεις.	Το , η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια της εκτέλεσης του δημοσιονομικού πλαισίου, συνοδευόμενη, εφόσον είναι αναγκαίο, από σχετικές προτάσεις.

Αιτιολογία

Διευκρινίζεται ότι θα υπάρξει αξιολόγηση στα πλαίσια της προτεινόμενης πλήρους ενδιάμεσης επανεξέτασης και όχι δύο ξεχωριστές αξιολογήσεις.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Όλα τα αριθμητικά στοιχεία του προϋπολογισμού αναφέρονται σε υποχρεώσεις και όχι σε ενισχύσεις.

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/49

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ενεργειακή απόδοση»

2012/C 54/09

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό, κατά την εφαρμογή των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, να γίνονται σεβαστές τόσο οι αρμοδιότητες των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης όσο και η αρχή της επικουρικότητας·

—	επικροτεί την υπό εξέταση πρόταση οδηγίας και τα προτεινόμενα από την Επιτροπή μέτρα για την ενεργειακή απόδοση με στόχο την εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας κατά 20 % το 2020·

—	θεωρεί ότι η πρόταση οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση παρουσιάζει ορισμένες ελλείψεις και ανεπάρκειες, και πιο συγκεκριμένα:

—	τον περιορισμό των τομέων εφαρμογής των ληφθέντων μέτρων·

—	την υποβάθμιση του ρόλου των τοπικών και περιφερειακών φορέων·

—	την απουσία μέτρων ευαισθητοποίησης των πολιτών, πέραν όσων έχουν ληφθεί για την προώθηση της ενημέρωσης των καταναλωτών σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την ενεργειακή κατανάλωσή τους·

—	απορρίπτει την πρόταση της οδηγίας που επιβάλλει στον δημόσιο τομέα ένα ετήσιο ποσοστό 3 % για την ανακαίνιση των κτιρίων του, καθώς και την αγορά προϊόντων, υπηρεσιών και κτιρίων με υψηλή ενεργειακή απόδοση.

Εισηγητής

ο κ. Jean-Louis JOSEPH (FR/PES) Δήμαρχος της Bastidonne

Έγγραφο αναφοράς

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ

COM(2011) 370 τελικό

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

A. Γενικές παρατηρήσεις

υπογραμμίζει την προστιθέμενη αξία που προσφέρουν οι δράσεις ευρωπαϊκού επιπέδου στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, δράσεις που είναι απαραίτητες ώστε, κατά την υλοποίηση των στόχων εξοικονόμησης πόρων, να εξασφαλίζεται η συνοχή και η αποτελεσματικότητα των διαφόρων μέτρων και να αποφεύγονται στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών. Συγχρόνως, η ΕτΠ τονίζει ότι οι δράσεις αυτές πρέπει βεβαίως να εφαρμόζονται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· συνεπώς, υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό, κατά την εφαρμογή των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, να γίνονται σεβαστές τόσο οι αρμοδιότητες των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης όσο και η αρχή της επικουρικότητας·

εκτιμά ότι οι προκλήσεις που συνδέονται με την ενεργειακή απόδοση διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στον έλεγχο της ενεργειακής κατανάλωσης και εντάσσονται στο πλαίσιο μιας βιώσιμης, υπεύθυνης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής ανάπτυξης, στόχοι της οποίας παραμένουν η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού·

διαπιστώνει την συνεχώς αυξανόμενη εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις εισαγωγές ενέργειας σε μια περίοδο αύξησης των τιμών, εκτιμά ότι η πρόσβαση σε ασφαλείς και βιώσιμες πηγές ενέργειας θα αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη σημασία και θα επηρεάσει καθοριστικά την οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη μιας δίκαιης κατανομής της ενέργειας·

υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή των Περιφερειών έχει υπογραμμίσει επανειλημμένα ότι η μετάβαση σε μια οικονομία που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους, ιδίως τους ενεργειακούς, θα προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργίας θέσεων εργασίας χωρίς το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης, και τεχνολογικής προόδου για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ένωσης·

υπογραμμίζει τη σημασία του προτύπου trias energetica που θέτει τον στόχο «3 × 20» για τους τομείς της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, της ενεργειακής απόδοσης και της ανάπτυξης ανανεώσιμων μορφών ενέργειας έως το 2020. Η ενεργειακή απόδοση παραμένει η ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μείωση των κλιματικών επιπτώσεων στην ασφάλεια του εφοδιασμού και στην παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας·

6.	επικροτεί την υπό εξέταση πρόταση οδηγίας και τα προτεινόμενα από την Επιτροπή μέτρα για την ενεργειακή απόδοση με στόχο την εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας κατά 20 % το 2020·

επισημαίνει ωστόσο ότι, όπως αναφέρεται στο σχέδιο για την ενεργειακή απόδοση 2011 (1), και σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες της Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταφέρει να επιτύχει μόνον κατά το ήμισυ τη δέσμευσή της στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης έως το 2020. Η πρόταση οδηγίας συνιστά σε αυτό το πλαίσιο μια εξαιρετικά σημαντική πρόκληση·

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η πρόταση οδηγίας δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για το διάστημα μετά το 2020, ιδίως όσον αφορά τον κρίσιμο στόχο του 2050 (μείωση έως το 2050 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 80 % έως 95 % σε σχέση με το 1990) για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

θεωρεί ότι η πρόταση οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση παρουσιάζει ορισμένες ελλείψεις και ανεπάρκειες, και πιο συγκεκριμένα:

—	την απουσία εθνικών δεσμευτικών στόχων που θα οριστούν το νωρίτερο μέχρι το 2014,

—	τον περιορισμό των τομέων εφαρμογής των ληφθέντων μέτρων,

—	την υποβάθμιση του ρόλου των τοπικών και περιφερειακών φορέων,

—	τη δυνατότητα των κρατών μελών να απαλλαγούν από τις υποχρεώσεις εφαρμογής δεσμευτικών μέτρων, ιδίως μέτρων σχετικά με τα καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και σχεδίων ανάπτυξης της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης,

—	την απουσία μέτρων ευαισθητοποίησης των πολιτών, πέραν όσων έχουν ληφθεί για την προώθηση της ενημέρωσης των καταναλωτών σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την ενεργειακή κατανάλωσή τους,

—	την απουσία μέτρων για την ανάπτυξη και στήριξη της κατάρτισης των φορέων της αγοράς, ιδίως των εμπειρογνωμόνων και των επαγγελματιών σε διάφορους κλάδους που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση·

B. Αναδιατύπωση της πρότασης οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση

10.

υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με την οδηγία, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να ορίσουν έναν ενδεικτικό εθνικό στόχο ενεργειακής απόδοσης, με τη μορφή ενός απόλυτου επιπέδου κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας το 2020. Η Επιτροπή πρέπει να αξιολογήσει έως τις 30 Ιουνίου 2014 κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε θέση να επιτύχει τον στόχο εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας κατά 20 % έως το 2020, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των εθνικών στόχων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕτΠ:

α.

εκφράζει την απογοήτευσή της για την απουσία δεσμευτικών εθνικών στόχων στην οδηγία, αλλά και για τον αβέβαιο χαρακτήρα της απόφασης που αναβάλλεται για το 2014. Προτείνει να ενταχθούν στην οδηγία εθνικοί στόχοι ενεργειακής απόδοσης για κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τις εκάστοτε υφιστάμενες συνθήκες, οι οποίοι θα λειτουργήσουν ως σημείο αναφοράς για την κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ενεργειακής απόδοσης και θα αποκτήσουν δεσμευτικό χαρακτήρα το 2014·

β.	καλεί την Επιτροπή να προτείνει μια κοινή μεθοδολογία για τη χάραξη των εθνικών δεσμευτικών στόχων. Η μεθοδολογία αυτή θα λαμβάνει υπόψη τις ειδικές συνθήκες κάθε κράτους μέλους, ιδίως τις οικονομικές επιδόσεις του και τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης που λήφθηκαν σε πρώιμο στάδιο·

γ.

θεωρεί ανεπαρκή την αιτιολογική σκέψη (13) (2), η οποία εισάγει αποκλειστικώς προαιρετικά μέτρα και αρχικά ενδεικτικούς στόχους. Η διαδικασία αυτή καθιστά υποθετική την επίτευξη των στόχων που έχουν οριστεί για το 2020. Η ΕτΠ ανησυχεί ότι η διαδικασία αυτή θα θέσει υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των μέτρων που προβλέπονται στην υπό εξέταση πρόταση οδηγίας·

11.

απορρίπτει τους ποσοτικούς στόχους που έχουν οριστεί για τον δημόσιο τομέα και για τον τομέα της διανομής και της πώλησης ενέργειας, αλλά εκφράζει την απογοήτευσή της για την απουσία παρόμοιων στόχων στους τομείς της μεταφοράς προσώπων και αγαθών, καθώς και στους εμπορικούς και βιομηχανικούς τομείς που δεν εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ). Πιο συγκεκριμένα, η ΕτΠ:

α.

απορρίπτει την πρόταση της οδηγίας που επιβάλλει στον δημόσιο τομέα ένα ετήσιο ποσοστό 3 % για την ανακαίνιση των κτιρίων του, καθώς και την αγορά προϊόντων, υπηρεσιών και κτιρίων με υψηλή ενεργειακή απόδοση. Η ΕτΠ:

—	τονίζει ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αρχή της επικουρικότητας·

—	ζητά, συνεπώς, να δοθεί η δυνατότητα να εφαρμοστούν εναλλακτικές προσεγγίσεις για την επίτευξη των στόχων της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας, υπό την προϋπόθεση ότι μέσω αυτών επιτυγχάνεται το ίδιο επίπεδο μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας·

—	εκτιμά ότι πρέπει να παρασχεθούν κίνητρα για την αποτροπή της αύξησης των ενοικίων στις κοινωνικές κατοικίες μετά από εργασίες εξοικονόμησης ενέργειας·

—

υπογραμμίζει ότι μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση μπορεί να επιτευχθεί μόνον με τη διάθεση οικονομικών μέσων σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και εργαλείων όπως οι συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής μέτρων που να ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να αξιοποιούν τους πόρους που διατίθενται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία για την προώθηση των επενδύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και τονίζει ρητά ότι στηρίζει τις σχετικές κατευθύνσεις που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο·

—

υπενθυμίζει ότι είναι αναγκαίο να επιτευχθούν καλά ισορροπημένες ρυθμίσεις σε επίπεδο κρατών μελών, ώστε οι δαπάνες και τα οφέλη των μέτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας να κατανέμονται με διαφάνεια μεταξύ ιδιοκτητών κατοικιών και ενοικιαστών. Όσο δεν υπάρχουν τέτοιες ρυθμίσεις, θα είναι δύσκολο να ενεργοποιηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις·

β.	καλεί τις δημόσιες αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο της εισαγωγής συμπληρωματικών στόχων που θα αφορούν τους τομείς του δημόσιου φωτισμού και των δημόσιων συγκοινωνιών, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση·

γ.	προτείνει την εισαγωγή δεσμευτικών στόχων για τον τομέα των μεταφορών και για τον τριτογενή τομέα, το εμπόριο και τη βιομηχανία, και ζητά να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις εγκαταστάσεις που δεν εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ)·

12.

επικροτεί τη θέσπιση καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και ειδικότερα τα μέτρα που επιβάλλουν στους διανομείς ενέργειας εξοικονόμηση που αντιστοιχεί σε 1,5 % του ετήσιου όγκου των οικείων πωλήσεων ενέργειας (3). Υπενθυμίζει τη σημασία συνεκτίμησης της αρχής της επικουρικότητας κατά τη θέσπιση καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης·

Εκφράζει την απογοήτευσή της:

α.	για τη δυνατότητα που προσφέρεται στα κράτη μέλη να προτείνουν εναλλακτικά μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη μεταφορά της υποχρέωσης από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα, επιβαρύνοντας τους φορολογουμένους·

β.

για το γεγονός ότι, στην πρόταση οδηγίας, δεν δίνεται λύση στο βασικό πρόβλημα της παροχής κινήτρων στους διανομείς ενέργειας και στις εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας ώστε να περιορίζουν κάθε χρόνο κατά 1,5 % σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος τις ετήσιες πωλήσεις τους σε ενέργεια. Αποδοκιμάζει επίσης το γεγονός ότι η διάταξη της πρότασης οδηγίας η οποία προβλέπει ότι τα κράτη μέλη μπορούν «να συμπεριλάβουν στις υποχρεώσεις εξοικονόμησης που επιβάλλουν απαιτήσεις με κοινωνικό σκοπό» (άρθρο 6 παράγραφος 5 στοιχείο α) δεν επαρκεί για να προστατεύσει ικανοποιητικά τους ενδεέστερους συμπολίτες μας από περαιτέρω αυξήσεις των τιμών της ενέργειας·

γ.

για τη δυνατότητα παρουσίασης, μεταξύ των καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και έως την 1η Ιανουαρίου 2013 το αργότερο, εναλλακτικών μέτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας από τους τελικούς καταναλωτές. Εκφράζει την ανησυχία ότι τα μέτρα αυτά, σύμφωνα με τον ορισμό τους, μπορούν να παρακάμψουν τον στόχο των καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης·

13.

υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των τοπικών και περιφερειακών φορέων στις διαδικασίες κατάρτισης και εφαρμογής των προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης. Δεδομένου ότι είναι αρμόδιες σε τοπικό επίπεδο για τις πολιτικές στους τομείς της στέγασης, της εργασίας, των μεταφορών και της εκπαίδευσης, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι σε διαρκή επαφή με τους πολίτες και το σύνολο των τοπικών φορέων για την κατάρτιση πολιτικών που να ανταποκρίνονται στις ανησυχίες των πολιτών και στις προκλήσεις ενεργειακής απόδοσης σε εδαφικό επίπεδο. Επίσης, οι εν λόγω αρχές είναι οι πλέον κατάλληλες για να πείσουν τους πολίτες να αλλάξουν τις συνήθειές τους όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας, δεδομένης της νέας εποχής της μικροπαραγωγής, της τεχνολογίας ευφυών δικτύων και των κλιμακούμενων τιμολογίων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕτΠ προτείνει την ενίσχυση του βαθμού συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών φορέων με μέτρα τα οποία θα ενθαρρύνουν:

α.

τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν διαδικασίες διαβούλευσης με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων κατά την κατάρτιση των εθνικών σχεδίων (προσέγγιση από τη βάση στην κορυφή), ούτως ώστε η χάραξη εθνικών σχεδίων να γίνεται σύμφωνα με τους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς στόχους και πόρους·

β.

τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να εφαρμόσουν σχέδια ενεργειακής απόδοσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, τα οποία θα ευνοούν για παράδειγμα την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, τα προγράμματα ανακαίνισης δημόσιων κτιρίων ή τα σχέδια για τις μετακινήσεις μικρών αποστάσεων και τις βιώσιμες μεταφορές. Επιπλέον, υπενθυμίζει τη σημασία της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας του Συμφώνου των Δημάρχων και της πρωτοβουλίας του «συμφώνου των Νήσων» και προτείνει την ενσωμάτωση στην οδηγία μέτρων στήριξης και προώθησης αυτών των πρωτοβουλιών από τα κράτη μέλη·

γ.

τις περιφερειακές αρχές να στηρίξουν τους τοπικούς φορείς για τις γνώσεις και την ανάλυσή τους όσον αφορά τις ευκαιρίες και τα εμπόδια εφαρμογής των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, καθώς και για τις προσπάθειές τους στον τομέα ευαισθητοποίησης των πολιτών, στήριξης της εφαρμογής τοπικών προγραμμάτων και σχεδίων, και κατάρτισης των τοπικών φορέων·

δ.	τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να εφαρμόσουν, όπου δεν υπάρχουν, μηχανισμούς παρατήρησης και μέτρησης της ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για τη βελτίωση της απόδοσης των πολιτικών αποφάσεων·

ε.	τις περιφερειακές αρχές να στηρίξουν ή να ενισχύσουν τα προγράμματα διαπεριφερειακής συνεργασίας που ευνοούν τη μεταφορά τεχνογνωσίας στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης μεταξύ των περιφερειών·

14.

υπενθυμίζει τη σημασία της ευαισθητοποίησης και της ενημέρωσης των πολιτών. Η ατομική δράση αποτελεί βασικό στοιχείο για τον σεβασμό του περιβάλλοντος και την ορθή εφαρμογή των μέτρων ενεργειακής απόδοσης που αφορούν τους πολίτες. Η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση των πολιτών είναι απολύτως αναγκαίες. Για τον σκοπό αυτό, η ΕτΠ:

α.	στηρίζει τα μέτρα για την προώθηση της ενημέρωσης των καταναλωτών σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας και την αντίστοιχη χρέωσή τους (ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, θέρμανση)·

β.	υπογραμμίζει την πρωταρχική σημασία της προστασίας των σχετικών προσωπικών δεδομένων, κυρίως έναντι των προμηθευτών, καθώς και της δωρεάν και εύκολης πρόσβασης του τελικού καταναλωτή στα δεδομένα αυτά, τα οποία απαιτείται να είναι εύληπτα και εύκολα αξιοποιήσιμα από τον ίδιο·

γ.	συνιστά την εισαγωγή συστημάτων μέτρησης με λειτουργίες που να επιτρέπουν στον τελικό χρήστη να χειρίζεται τα έξοδά του και να μειώνει την κατανάλωσή του με βάση τις προτεινόμενες από τον διανομέα ενέργειας τιμολογιακές επιλογές·

δ.	εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η οδηγία δεν προβλέπει συμπληρωματικά μέτρα ευαισθητοποίησης των πολιτών για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης·

15.

επικροτεί την προώθηση ενεργειακών ελέγχων για τις επιχειρήσεις και τα προσιτά από οικονομική άποψη προγράμματα ελέγχου για τους τελικούς καταναλωτές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ωστόσο, στο πλαίσιο βελτιστοποίησης της ποιότητας των ελέγχων, συνιστά:

α.	την κατάρτιση εμπειρογνωμόνων για την κατοχύρωση της επαγγελματικής ικανότητας και την επίσημη αναγνώριση των προσόντων τους·

β.	τη ρητή αναφορά στα ευρωπαϊκά τεχνικά πρότυπα (EN 16001) σχετικά με τα συστήματα διαχείρισης της ενέργειας, και την προώθηση της προβλεπόμενης σε αυτά πιστοποίησης·

γ.	την ενσωμάτωση του δημόσιου τομέα σε αυτό το μέτρο·

δ.	την εφαρμογή των μέτρων που προτείνονται στα πλαίσια των ελέγχων·

16.

επικροτεί τα προτεινόμενα μέτρα για την ανάπτυξη των ενεργειακών υπηρεσιών. Ωστόσο, η ΕτΠ:

α.	υποστηρίζει ότι οι ενεργειακές υπηρεσίες δεν θα πρέπει να περιορίζονται στις συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και συνιστά την προώθηση του συνόλου των ενεργειακών υπηρεσιών, όπως ο υποχρεωτικός περιοδικός έλεγχος των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης ή η εφαρμογή συστημάτων θερμικού ελέγχου·

β.	εκφράζει την απογοήτευσή της για την απουσία ειδικών μέτρων μείωσης των διοικητικών και νομικών εμποδίων κατά την εφαρμογή των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, κατά το παράδειγμα των μέτρων για την ενεργειακή απόδοση·

17.	υπενθυμίζει τη σημασία της κατάρτισης. Σε αυτό το πλαίσιο, υπογραμμίζει ότι είναι σημαντική για τα κράτη μέλη και τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς η διάθεση προγραμμάτων κατάρτισης των εμπειρογνωμόνων και επαγγελματιών του τομέα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της υπό εξέταση οδηγίας.

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Άρθρο 1, παράγραφος 1η

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κοινό πλαίσιο για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης εντός της Ένωσης προκειμένου να διασφαλίσει την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας κατά 20 % έως το 2020 και να προετοιμάσει το έδαφος για περαιτέρω βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης πέραν της προαναφερόμενης χρονολογίας.

Αιτιολογία

Στις 8 Μαρτίου 2011, η Επιτροπή υιοθέτησε Χάρτη πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050 (4), στον οποίο διαπιστώνεται η ανάγκη για περαιτέρω προβολή της ενεργειακής απόδοσης. Τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης που προβλέπονται στην πρόταση οδηγίας δεν προετοιμάζουν το έδαφος για το διάστημα μετά το 2020 ούτε για την προοπτική του 2050 που υιοθετήθηκε από την ίδια την Επιτροπή.

Τροπολογία 2

Άρθρο 2, παράγραφος 7

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

7. «διανομέας ενέργειας»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένου του διαχειριστή συστήματος διανομής, που είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά ενέργειας, με σκοπό να την παραδώσει στους τελικούς καταναλωτές ή σε σταθμούς διανομής που πωλούν ενέργεια στους τελικούς καταναλωτές·

7. «διανομέας ενέργειας»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένου του διαχειριστή συστήματος διανομής, μεταφορά ενέργειας, με σκοπό να την παραδώσει στους τελικούς καταναλωτές ή σε σταθμούς διανομής που πωλούν ενέργεια στους τελικούς καταναλωτές·

Αιτιολογία

Η παρούσα τροπολογία και η τροπολογία που αφορά το άρθρο 2 παρ. 9 βοηθούν στον καλύτερο ορισμό του «διανομέα ενέργειας» και της «εταιρείας λιανικής πώλησης ενέργειας», προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές ανεπιθύμητες συνέπειες.

Για παράδειγμα, οι ενοικιαστές ενδέχεται να χρεώνονται για την ενέργεια με διαφορετικούς τρόπους. Σε πολλές περιοχές η ενέργεια χρεώνεται άμεσα στον ενοικιαστή από την εταιρεία παροχής ενέργειας. Ωστόσο, σε άλλες περιοχές ο ιδιοκτήτης αξιώνει την καταβολή ποσού, είτε αποκλειστικά για την ενέργεια, είτε ως μέρος συνολικής χρέωσης υπηρεσιών που περιλαμβάνουν πολλά στοιχεία, τα οποία δύνανται να διαχωριστούν και να αναλυθούν.

Στόχος της τροπολογίας είναι ο υψηλότερος βαθμός ασφάλειας δικαίου, ώστε όσοι χρεώνουν ενοικιαστές για την ενέργεια που παρέχεται στο κτίριο να μη δεσμεύονται από υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία και δεν είχαν σχεδιαστεί για αυτούς. Η εξαίρεση (άρθρο 6 παρ. 8) για μικρούς διανομείς ενέργειας και μικρές εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας δεν αποτελεί επαρκή εξασφάλιση.

Τροπολογία 3

Άρθρο 2, παράγραφος 9

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
9. «εταιρεία λιανικής πώλησης ενέργειας»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που πωλεί ενέργεια στους τελικούς καταναλωτές·	9. «εταιρεία λιανικής πώλησης ενέργειας»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που στους τελικούς καταναλωτές·

Αιτιολογία

Η παρούσα τροπολογία και η τροπολογία που αφορά το άρθρο 2 παρ. 7 βοηθούν στον καλύτερο ορισμό του «διανομέα ενέργειας» και της «εταιρείας λιανικής πώλησης ενέργειας», προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές ανεπιθύμητες συνέπειες.

Τροπολογία 4

Άρθρο 3, παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1. Τα κράτη μέλη θέτουν εθνικούς στόχους ενεργειακής απόδοσης εκφραζόμενους σε απόλυτο επίπεδο κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας το 2020. Κατά τον καθορισμό των εν λόγω στόχων συνεκτιμούν τον στόχο της Ένωσης για εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20 %, τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, τα μέτρα που ελήφθησαν για την επίτευξη των εθνικών στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και εγκρίθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/32/ΕΚ και άλλα μέτρα για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στα κράτη μέλη και σε επίπεδο Ένωσης.

Αιτιολογία

Με τα σημερινά δεδομένα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταφέρει έως το 2020 να ανταποκριθεί μόνον κατά το ήμισυ στη δέσμευσή της όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση. Σύμφωνα με την ΕτΠ, η οδηγία θα πρέπει να περιλαμβάνει εθνικούς στόχους που θα γίνουν δεσμευτικοί το 2014. Επιπλέον, η ΕτΠ υποστηρίζει ότι ο τομέας των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, καθώς και οι εμπορικοί και βιομηχανικοί τομείς που δεν εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) θα πρέπει να ενταχθούν στα σχέδια που εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη και να υπόκεινται σε εθνικούς στόχους, όπως οι άλλοι τομείς.

Πρέπει να υποστηριχθεί ο στόχος της Επιτροπής της ΕΕ για εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20 % έως το 2020. Η περίοδος μέχρι το 2020 είναι εξαιρετικά σύντομη και τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατό. Τέλος, προτείνουμε μία μέθοδο αξιολόγησης της προόδου κάθε κράτους μέλους όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση. Η Επιτροπή της ΕΕ κατόρθωσε να θέσει στην Οδηγία 2009/28 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τον γενικό στόχο του 20 %, τον οποίο τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ανάλογα με το επίπεδο που πρέπει να επιτύχουν. Προτείνουμε να ακολουθηθεί η ίδια προσέγγιση και όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο προόδου που έχει σημειωθεί σε κάθε κράτος μέλος.

Εξάλλου, πρέπει να τονιστεί ότι η κατανάλωση ενέργειας στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) βασίζεται κατά μεγάλο μέρος σε εισαγόμενες ορυκτές πηγές ενέργειας. Το γεγονός αυτό έχει οικονομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο που δικαιολογεί επαρκώς τη συμπερίληψη του πρωτογενούς τομέα στο υπό εξέταση άρθρο.

Τροπολογία 5

Άρθρο 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε από την 1η Ιανουαρίου 2014 το 3 % της συνολικής επιφάνειας δαπέδου ιδιοκτησίας των δημοσίων φορέων των κρατών ανακαινίζεται κάθε χρόνο προκειμένου να εκπληρωθούν τουλάχιστον οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που τέθηκαν από το οικείο κράτος μέλος κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ. Το ποσοστό 3 % υπολογίζεται επί της συνολικής επιφάνειας δαπέδου των κτιρίων με συνολική ωφέλιμη επιφάνεια δαπέδου πάνω από 250 m2, ιδιοκτησίας δημοσίων φορέων του οικείου κράτους μέλους, το οποίο την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους δεν πληροί τις εθνικές απαιτήσεις ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης που τέθηκαν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

2. Τα κράτη μέλη επιτρέπουν στους οικείους δημόσιους φορείς να συνυπολογίζουν στο ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης την πλεονάζουσα ανακαινισμένη επιφάνεια δαπέδου του κτιρίου σε ένα δεδομένο έτος ωσάν να είχε ανακαινιστεί κατά το ένα από τα δύο προηγούμενα ή δύο επόμενα έτη.

3. Για τους σκοπούς της παραγράφου 1, έως την 1η Ιανουαρίου 2014 τα κράτη μέλη πραγματοποιούν και δημοσιοποιούν τον κατάλογο των κτιρίων που ανήκουν σε οικείους δημόσιους φορείς, αναφέροντας:

α)	την επιφάνεια δαπέδου σε τετραγωνικά μέτρα και

β)	την ενεργειακή απόδοση κάθε κτιρίου.

4. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τους δημόσιους φορείς να:

α)	εγκρίνουν σχέδιο ενεργειακής απόδοσης, μεμονωμένο ή στα πλαίσια ενός ευρύτερου κλιματικού ή περιβαλλοντικού σχεδίου, το οποίο να περιέχει συγκεκριμένους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας, με σκοπό τη συνεχή βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του φορέα·

β)	να καθιερώσουν σύστημα ενεργειακής διαχείρισης στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου τους.

1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε από την 1η Ιανουαρίου 2014 ιδιοκτησίας των δημοσίων φορέων των κρατών ανακαινίζεται κάθε χρόνο προκειμένου να εκπληρωθούν τουλάχιστον οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που τέθηκαν από το οικείο κράτος μέλος κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ. πάνω από 250 m2, ιδιοκτησίας δημοσίων φορέων του οικείου κράτους μέλους δεν πληρούν τις εθνικές απαιτήσεις ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης που τέθηκαν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

α)	την επιφάνεια δαπέδου σε τετραγωνικά μέτρα και

β)	την ενεργειακή απόδοση κάθε κτιρίου.

4. Τα κράτη μέλη δημόσιους φορείς :

α)	εγκρίνουν σχέδιο ενεργειακής απόδοσης, μεμονωμένο ή ως μέρος ενός ευρύτερου κλιματικού ή περιβαλλοντικού σχεδίου, το οποίο να περιέχει συγκεκριμένους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας, με σκοπό τη συνεχή βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του φορέα·

β)	να καθιερώσουν σύστημα ενεργειακής διαχείρισης στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου τους

Αιτιολογία

Υπό τις σημερινές συνθήκες, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα επιτύχει παρά μόνον τους μισούς από τους στόχους που έχει θέσει όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση. Είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι δράσεις π.χ. με τη θέσπιση δεσμευτικών στόχων. Σε περίπτωση που δεν τεθούν δεσμευτικοί στόχοι σε εθνικό επίπεδο, πρέπει να υποστηριχτούν οι τομεακοί στόχοι, ιδίως οι στόχοι για τον τομέα των κατασκευών που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο δυναμικό όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση.

Τα ακόλουθα σημεία ενισχύουν την πεποίθηση ότι πρέπει να υποστηρίξουμε την οδηγία:

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει μηχανισμούς χρηματοδότησης (ELENA, JESSICA …) και πιστώσεις που προορίζονται για την ενεργειακή απόδοση (ΕΕΕ-F …), το δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, το οποίο μέχρι σήμερα προβλέπει υψηλό ποσοστό των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων που προορίζονται για την ενεργειακή απόδοση. Υπάρχουν και άλλα μέσα χρηματοδότησης όπως οι συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, οι συμπράξεις δημόσιου/ιδιωτικού τομέα και οι εθνικοί ή περιφερειακοί πόροι ενεργειακής απόδοσης που ενισχύουν τα έργα στον τομέα ενεργειακής απόδοσης σε μία περίοδο που οι δημόσιες πιστώσεις σπανίζουν.

2.	Υπάρχουν και λιγότερο ακριβές λύσεις που επιτρέπουν έκπτωση από πιο βραχυπρόθεσμες επενδύσεις όπως ο εκσυγχρονισμός του συστήματος θέρμανσης και ψύξης, τα συστήματα ρύθμισης θερμοκρασίας των κτιρίων, τα οποία επιτρέπουν την προοδευτική πραγματοποίηση των επενδύσεων.

3.	Η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων λαμβάνει υπόψη την πολυμορφία των κτιρίων και εξαιρεί ορισμένα από αυτά από το πεδίο εφαρμογής (ιστορικά, προσωρινά κτίρια ή αποθήκες). Λαμβάνει δε υπόψη τις κλιματικές διαφορές ανάμεσα στα κράτη μέλη του Βορρά και του Νότου.

4.	Η ενεργειακή απόδοση στον τομέα των κατασκευών αποτελεί παράγοντα ενίσχυσης της μη επιδεχόμενης μετεγκατάσταση απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο: η ενεργειακή ανακαίνιση τεσσάρων κατοικιών δημιουργεί μία θέση εργασίας.

5.	Τα κράτη μέλη μόλις απόκτησαν χάρτη πορείας για την κατάρτιση των τεχνιτών στο πλαίσιο στις εφαρμογής της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων.

Ωστόσο, η πρόταση οδηγίας μπορεί να βελτιωθεί όσον αφορά τα ακόλουθα σημεία:

1.	Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων 2010/2031 αφήνει στα κράτη μέλη τη διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την επιβολή ή μη ανακαίνισης σε διατηρητέα κτίρια ή κτίρια που αποτελούν μέρος διατηρητέου συνόλου.

2.	Είναι σημαντικό να εφαρμόζονται τα ευρωπαϊκά πρότυπα διαχείρισης και μέτρησης της ενέργειας.

3.	Είναι σημαντικό να διευκολυνθεί και να ενισχυθεί η σύναψη συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης.

4.	Τα κράτη μέλη πρέπει να στηρίζουν τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, προσφέροντας οικονομική ή οποιαδήποτε άλλη βοήθεια.

5.	Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να παροτρυνθούν οι δημόσιες αρχές να χρησιμοποιούν μέσα κατάρτισης και ευαισθητοποίησης με σκοπό την ορθή διαχείριση και συντήρηση των κτιρίων, και τη φειδωλή χρήση ενέργειας από τους ένοικους.

Τα στοιχεία αυτά είναι σημαντικά προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος 2020 ενεργειακής απόδοσης.

Τροπολογία 6

Άρθρο 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προμήθειες δημοσίων φορέων

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι δημόσιοι φορείς να αγοράζουν μόνο προϊόντα, υπηρεσίες και κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, όπως αναφέρεται στο παράρτημα III.

Προμήθειες δημοσίων φορέων

τα κράτη μέλη φορείς να αγοράζουν μόνο προϊόντα, υπηρεσίες και κτίρια ενεργειακή απόδοση, όπως αναφέρεται στο παράρτημα III.

Αιτιολογία

Η απαίτηση από τους δημόσιους φορείς να προμηθεύονται μόνο προϊόντα, υπηρεσίες και κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης εγείρει ορισμένα ερωτήματα ως προς την προσπάθεια της ΕΕ να χρησιμοποιεί τις δημόσιες συμβάσεις για την επίτευξη στρατηγικών στόχων πολιτικής. Η απόφαση της προκήρυξης δημόσιων συμβάσεων με κριτήρια ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να λαμβάνεται από την εκάστοτε τοπική ή περιφερειακή αρχή και κάθε απαίτηση αυτού του είδους εκ μέρους της ΕΕ θα πρέπει να έχει αποκλειστικά προαιρετικό χαρακτήρα.

Για λόγους ασφάλειας δικαίου και ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς, η υπό εξέταση οδηγία πρέπει να συνάδει με τις διατάξεις της ισχύουσας ενωσιακής νομοθεσίας που ρυθμίζει τις κρατικές προμήθειες. Προτείνεται συνεπώς να αποκατασταθεί η αρχική διατύπωση του κειμένου της Επιτροπής στην πρώτη φράση προκειμένου να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι τα κράτη μέλη είναι άμεσα υπεύθυνα για τη διοχέτευση των κρατικών προμηθειών με γνώμονα την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής απόδοσης, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν διαφορετικά. Όπως και στο σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κρίνεται σκόπιμο να προταθεί η επιβολή προδιαγραφών όχι απλώς υψηλής, αλλά της μέγιστης δυνατής ενεργειακής απόδοσης.

Δεδομένου ότι η πρόταση οδηγίας θίγει το ζήτημα των ενεργειακά αποδοτικών υπηρεσιών μέσα στο περίγραμμα των δημοσίων δαπανών, η διατύπωσή της περιορίζεται στις υπηρεσίες που βασίζονται στη χρήση προϊόντων υψηλής ενεργειακής απόδοσης· ωστόσο, θα ήταν προτιμότερο να γίνεται γενικότερη αναφορά στις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των απλών υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 2.

Τροπολογία 7

Άρθρο 6, παράγραφος 9

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

9. Εναλλακτικώς προς την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν να λάβουν άλλα μέτρα για την επίτευξη εξοικονόμησης ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές. Η ετήσια ποσότητα εξοικονομούμενης ενέργειας που επιτυγχάνεται μέσω αυτής της προσέγγισης είναι ισοδύναμη με την ποσότητα της εξοικονομούμενης ενέργειας που απαιτείται στην παράγραφο 1. Τα κράτη μέλη που επιλέγουν αυτή τη δυνατότητα κοινοποιούν στην Επιτροπή, το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2013, τα εναλλακτικά μέτρα που προτίθενται να θεσπίσουν, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων σχετικά με τις κυρώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 9, και παρουσιάζουν τον τρόπο με τον οποίο θα επιτύχουν την απαιτούμενη ποσότητα εξοικονόμησης. Η Επιτροπή μπορεί να απορρίψει τα μέτρα αυτά ή να υποβάλει προτάσεις τροποποιήσεων εντός 3 μηνών από την κοινοποίηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εναλλακτική προσέγγιση δεν εφαρμόζεται από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος έως ότου η Επιτροπή αποδεχθεί ρητά το εκ νέου υποβληθέν ή τροποποιημένο σχέδιο μέτρων.

9. Εναλλακτικώς προς την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη μπορούν

Αιτιολογία

Προτείνεται στα κράτη μέλη να υιοθετήσουν άλλα μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας. Υπάρχει ωστόσο ο φόβος ότι, εάν τα κράτη μέλη δεν εξασφαλίσουν τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, τα μέτρα αυτά θα εφαρμοστούν με δημόσιους πόρους, με αποτέλεσμα τη μετακύλιση του βάρους των μέτρων αυτών στους πολίτες. Για την αποφυγή κάθε αμφιβολίας συνιστάται η διαγραφή της παραγράφου.

Θεωρούμε ότι υπάρχει εναλλακτική λύση ανάλογη με αυτή που διατυπώνεται στο σχέδιο έκθεσης της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· χάρη σε αυτή τη λύση μπορούν να αντληθούν πόροι για τους μηχανισμούς χρηματοδότησης μέτρων ενεργειακής απόδοσης.

Τροπολογία 8

Άρθρο 6, παράγραφος 10

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

10. Εάν κριθεί σκόπιμο, η Επιτροπή θεσπίζει, με πράξη κατ’ εξουσιοδότηση σύμφωνα με το άρθρο 18, καθεστώς αμοιβαίας αναγνώρισης της εξοικονόμησης ενέργειας που επιτυγχάνεται στο πλαίσιο εθνικών καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης. Το καθεστώς αυτό επιτρέπει στα υπόχρεα μέρη να προσμετρούν την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται και πιστοποιείται σε ένα κράτος μέλος στις υποχρεώσεις τους σε άλλο κράτος μέλος.

Αιτιολογία

Το σύστημα αμοιβαίας αναγνώρισης της εξοικονόμησης ενέργειας, το οποίο επιτρέπει στα υπόχρεα μέρη να προσμετρούν την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται σε ένα κράτος μέλος στις υποχρεώσεις τους σε άλλο κράτος μέλος, μπορεί ενδεχομένως να επηρεάσει αρνητικά την τοπική απασχόληση των οικείων κρατών μελών. Για την αποφυγή οποιασδήποτε τέτοιας συνέπειας συνιστάται η διαγραφή της παραγράφου.

Τροπολογία 9

Άρθρο 8, παράγραφος 1η

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, τηλεθέρμανσης ή τηλεψύξης και ζεστού νερού οικιακής χρήσης στο πλαίσιο αστικού εφοδιασμού προμηθεύονται ατομικούς μετρητές που καταμετρούν με ακρίβεια την πραγματική τους κατανάλωση ενέργειας και παρέχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν γνώση αυτής, και δίνουν πληροφορίες σχετικά με τον πραγματικό χρόνο χρήσης, σύμφωνα με το παράρτημα VI.

Όταν τα κράτη μέλη διοργανώνουν την ανάπτυξη των έξυπνων μετρητών που προβλέπονται στις οδηγίες 2009/72/ΕΚ και 2009/73/ΕΚ σχετικά με αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, μεριμνούν ώστε οι στόχοι της ενεργειακής απόδοσης και τα οφέλη των τελικών καταναλωτών να λαμβάνονται πλήρως υπόψη στον καθορισμό των ελάχιστων λειτουργιών των μετρητών και των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στους συμμετέχοντες στην αγορά.

Όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, κατόπιν αιτήματος του τελικού καταναλωτή, οι φορείς εκμετάλλευσης μετρητών διασφαλίζουν ότι ο μετρητής λαμβάνει υπόψη την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στις εγκαταστάσεις του τελικού καταναλωτή και εξάγεται στο δίκτυο. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, εάν οι τελικοί καταναλωτές υποβάλλουν σχετικό αίτημα, τα δεδομένα μέτρησης της παραγωγής τους ή της κατανάλωσής τους διατίθενται σε πραγματικό χρόνο σε τρίτους που ενεργούν για λογαριασμό του τελικού καταναλωτή.

Όσον αφορά τη θέρμανση και την ψύξη, εάν ένα κτίριο εφοδιάζεται από δίκτυο τηλεθέρμανσης, εγκαθίσταται θερμιδόμετρο στην είσοδο του κτιρίου. Στις πολυκατοικίες, εγκαθίστανται επίσης ατομικοί μετρητές κατανάλωσης θερμότητας για τη μέτρηση της κατανάλωσης θερμότητας ή ψύξης σε κάθε διαμέρισμα. Σε περίπτωση που η χρήση ατομικών μετρητών κατανάλωσης θερμότητας δεν είναι τεχνικά εφικτή, χρησιμοποιούνται ατομικοί κατανεμητές κόστους θερμότητας, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του παραρτήματος VI σημείο 1.2, για τη μέτρηση της κατανάλωσης θερμότητας σε κάθε θερμαντικό σώμα. 1.

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν κανόνες σχετικά με την κατανομή του κόστους της κατανάλωσης θερμότητας σε πολυκατοικίες στις οποίες παρέχεται κεντρική θέρμανση ή ψύξη. Οι εν λόγω κανόνες περιλαμβάνουν κατευθυντήριες γραμμές για τους συντελεστές διόρθωσης ώστε να αντανακλούν τα χαρακτηριστικά του κτιρίου, όπως μετάδοση θερμότητας μεταξύ διαμερισμάτων.

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, , τηλεθέρμανσης ή τηλεψύξης και ζεστού νερού οικιακής χρήσης στο πλαίσιο αστικού εφοδιασμού προμηθεύονται ατομικούς μετρητές που καταμετρούν με ακρίβεια την πραγματική τους κατανάλωση ενέργειας και παρέχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν γνώση αυτής, και δίνουν πληροφορίες σχετικά με τον πραγματικό χρόνο χρήσης, σύμφωνα με το παράρτημα VI.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι ο εισηγητής τονίζει την αρχή της επικουρικότητας στο σχέδιο γνωμοδότησης, τα κράτη μέλη πρέπει να διατηρήσουν κάποια ευελιξία στην υλοποίηση της πρότασης, καθώς οι διαφορές στην κατασκευή των κτιρίων μπορεί να επηρεάσουν τη χρήση της θερμότητας από τους τελικούς χρήστες.

Ομοίως, πρέπει να ληφθεί υπόψη το συνολικό οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος της πρότασης για να εξασφαλιστεί η συνολική αποτελεσματικότητά της. Το κόστος αυτό θα περιλαμβάνει το κόστος συντήρησης, διαχείρισης και αντικατάστασης.

Αφ’ ενός προτείνεται οι έξυπνοι μετρητές να καλύπτουν όλο το φάσμα των καυσίμων. Αφ ετέρου, σύμφωνα και με τις γενικές παρατηρήσεις, κρίνεται σκόπιμο να σημειωθεί ότι θα μπορεί ο τελικός χρήστης να διαχειρίζεται το κόστος της ενεργειακής κατανάλωσής του και έτσι να την περιορίζει. Είναι δε σημαντικό να επισημανθεί ότι δεν θα είναι ο τελικός χρήστης αυτός που θα επωμίζεται το κόστος της εγκατάστασης αυτών των συστημάτων.

Τροπολογία 10

Άρθρο 8, παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

3. Τα στοιχεία που αφορούν τη μέτρηση και την τιμολόγηση της ατομικής κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και τα άλλα στοιχεία που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 2, 3 και στο παράρτημα VI, παρέχονται στους τελικούς καταναλωτές δωρεάν.

Αιτιολογία

Για να αποφευχθούν παρερμηνείες, είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί ότι πρόσβαση σε αυτά τα προσωπικά δεδομένα έχουν μόνον όσοι ενεργούν εξ ονόματος των ενδιαφερομένων. Η μετάβαση των τρόπων απεικόνισης και τιμολόγησης της κατανάλωσης προς ένα έξυπνο σύστημα μέτρησης οδηγεί στη συγκέντρωση ψηφιακών προσωπικών δεδομένων. Σκόπιμη είναι η προστασία αυτών των πληροφοριών, σε μια προσπάθεια τήρησης της εμπιστευτικότητας και προστασίας των δεδομένων κατανάλωσης του τελικού χρήστη.

Τροπολογία 11

Άρθρο 8, παράγραφος 4 – Νέα παράγραφος

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ

Αιτιολογία

Η οδηγία δεν προβάλλει το όφελος που προκύπτει από τις ατομικές ενέργειες κάθε πολίτη. Η ατομική κλίμακα δεν θα πρέπει να αγνοηθεί κατά την εφαρμογή των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, εφόσον η ευαισθητοποίηση των πολιτών αποτελεί καθοριστικό πλεονέκτημα για την επίτευξη του στόχου του 2020.

Τροπολογία 12

Άρθρο 10, παράγραφος 1η

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1. Έως την 1η Ιανουαρίου 2014, τα κράτη μέλη καταρτίζουν και κοινοποιούν στην Επιτροπή εθνικό σχέδιο θέρμανσης και ψύξης για την ανάπτυξη του δυναμικού υλοποίησης της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και της αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, το οποίο περιλαμβάνει τα πληροφοριακά στοιχεία που αναφέρονται στο παράρτημα VII. Τα σχέδια επικαιροποιούνται και κοινοποιούνται στην Επιτροπή ανά πενταετία. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν, μέσω του ρυθμιστικού πλαισίου τους, ότι τα εθνικά σχέδια θέρμανσης και ψύξης λαμβάνονται υπόψη στα τοπικά και περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των αστικών και αγροτικών χωροταξικών σχεδίων, και πληρούν τα κριτήρια σχεδιασμού του παραρτήματος VII.

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό να ζητείται η γνώμη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την κατάρτιση και την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων θέρμανσης και ψύξης.

Τροπολογία 13

Άρθρο 10, παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

4. Τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν όρους για την απαλλαγή από τις διατάξεις της παραγράφου 3 όταν:

α)	δεν πληρούνται οι ελάχιστοι όροι σχετικά με τη διαθεσιμότητα θερμικού φορτίου που προβλέπονται στο σημείο 1 του παραρτήματος VIII

β)	δεν πληρούται η απαίτηση του στοιχείου β) της παραγράφου 3 σχετικά με την τοποθεσία της εγκατάστασης λόγω της ανάγκης τοποθέτησης της εγκατάστασης πλησίον χώρου αποθήκευσης σε γεωλογικούς σχηματισμούς που αδειοδοτήθηκε δυνάμει της οδηγίας 2009/31/ΕΚ ή

γ)	η ανάλυση κόστους-οφέλους καταδεικνύει ότι το κόστος υπερβαίνει τα οφέλη σε σύγκριση με το συνολικό κόστος του κύκλου ζωής, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε έργα υποδομής, για παροχή της ίδιας ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας με ξεχωριστό σύστημα θέρμανσης ή ψύξης.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τους εν λόγω όρους απαλλαγής έως την 1η Ιανουαρίου 2014. Η Επιτροπή μπορεί να απορρίψει τους εν λόγω όρους ή να υποβάλει προτάσεις τροποποιήσεων εντός έξι μηνών από την κοινοποίηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι προϋποθέσεις απαλλαγής δεν εφαρμόζονται από το οικείο κράτος μέλος έως ότου η Επιτροπή αποδεχθεί ρητώς τις εκ νέου υποβληθείσες ή τροποποιημένες προϋποθέσεις.

4. Τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν όρους για την απαλλαγή από τις διατάξεις της παραγράφου 3 όταν:

α)	δεν πληρούνται οι ελάχιστοι όροι σχετικά με τη διαθεσιμότητα θερμικού φορτίου που προβλέπονται στο σημείο 1 του παραρτήματος VIII

β)	δεν πληρούται η απαίτηση του στοιχείου β) της παραγράφου 3 σχετικά με την τοποθεσία της εγκατάστασης λόγω της ανάγκης τοποθέτησης της εγκατάστασης πλησίον χώρου αποθήκευσης σε γεωλογικούς σχηματισμούς που αδειοδοτήθηκε δυνάμει της οδηγίας 2009/31/ΕΚ ή

γ)

η ανάλυση κόστους-οφέλους καταδεικνύει ότι το κόστος υπερβαίνει τα οφέλη σε σύγκριση με το συνολικό κόστος του κύκλου ζωής, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε έργα υποδομής, για παροχή της ίδιας ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας με ξεχωριστό σύστημα θέρμανσης ή ψύξης.

δ)

Αιτιολογία

Εκτός από την συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, θα πρέπει να δίνεται άδεια και σε νέους σταθμούς υψηλής απόδοσης που λειτουργούν με φυσικό αέριο ή άνθρακα τόσο για οικονομικούς λόγους όσο και για λόγους σταθερότητας του δικτύου. Οι απαλλαγές που προβλέπονται από την πρόταση οδηγίας, οι οποίες πρέπει να εξεταστούν εκ των προτέρων από την Επιτροπή, δεν επαρκούν. Η αξιολόγηση της οικονομικής χρησιμότητας ενός σταθμού και η συμβολή του στη σταθερότητα του δικτύου πρέπει να αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών.

Τροπολογία 14

Άρθρο 19, παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή αξιολογεί τις ετήσιες και τις συμπληρωματικές εκθέσεις, και εκτιμά το βαθμό στον οποίο τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο στην επίτευξη των εθνικών στόχων ενεργειακής απόδοσης που απαιτούνται από το άρθρο 3 παράγραφος 1 και στην εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Η Επιτροπή διαβιβάζει την εκτίμησή της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. Με βάση την αξιολόγηση των εκθέσεων, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει συστάσεις προς τα κράτη μέλη.

Αιτιολογία

Στο σημείο 13 των πολιτικών της συστάσεων η ΕτΠ τονίζει τον καίριο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών φορέων στη διαδικασία εφαρμογής των προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης. Γι’ αυτό τον λόγο, προτείνεται να αυξηθεί ο βαθμός συμμετοχής τους, χάρη σε δέσμη μέτρων, μεταξύ των οποίων επισημαίνεται, στο σημείο 13 (δ), η θέσπιση, εκ μέρους των περιφερειακών και τοπικών αρχών, μηχανισμών παρατήρησης και μέτρησης της ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης των πολιτικών αποφάσεων. Για τη θέσπιση των εν λόγω μηχανισμών παρατήρησης και μέτρησης —οι οποίοι θα χρησιμεύουν στη συνέχεια ως βάση για την κατάρτιση, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, των ετήσιων και των συμπληρωματικών εκθέσεων, ενώ θα αξιολογούνται εν τέλει από την Επιτροπή—, θεωρείται αναγκαία η δημιουργία μέσων που θα προσφέρουν καλύτερη ενημέρωση από αυτήν που παρέχουν οι φορείς παροχής ενέργειας.

Τροπολογία 15

Άρθρο 19, παράγραφοι 8 και 9

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

8. Έως τις 30 Ιουνίου 2018, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για την εφαρμογή του άρθρου 6. Η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από νομοθετική πρόταση για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους σκοπούς:

α)	την αλλαγή του ποσοστού εξοικονόμησης που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1

β)	τη θέσπιση πρόσθετων κοινών απαιτήσεων, ιδίως όσον αφορά τα θέματα που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 5.

9. Έως τις 30 Ιουνίου 2018, η Επιτροπή αξιολογεί την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την άρση των κανονιστικών και μη κανονιστικών φραγμών που αναφέρονται στο άρθρο 15 παράγραφος 1· η εν λόγω αξιολόγηση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από νομοθετική πρόταση.

8. Έως τις 30 Ιουνίου , η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για την εφαρμογή του άρθρου 6. Η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από νομοθετική πρόταση για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους σκοπούς:

α)	την αλλαγή του ποσοστού εξοικονόμησης που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1

β)	τη θέσπιση πρόσθετων κοινών απαιτήσεων, ιδίως όσον αφορά τα θέματα που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 5.

9. Έως τις 30 Ιουνίου , η Επιτροπή αξιολογεί την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την άρση των κανονιστικών και μη κανονιστικών φραγμών που αναφέρονται στο άρθρο 15 παράγραφος 1· η εν λόγω αξιολόγηση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από νομοθετική πρόταση.

Αιτιολογία

Οι αναφερόμενες ενδιάμεσες ημερομηνίες κρίνονται ακατάλληλες. Οι προθεσμίες του 2018 είναι πολύ κοντινές στην προθεσμία του 2020 για την εφαρμογή σημαντικών δράσεων. Επομένως, η ΕτΠ συνιστά τη μείωση των προθεσμιών αυτών και πιο συγκεκριμένα προτείνει το 2016 για την υποβολή της έκθεσης σχετικά με την εφαρμογή των καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και το 2014 για την αξιολόγηση της προόδου των κρατών μελών στην εξάλειψη των ρυθμιστικών ή μη εμποδίων.

Τροπολογία 16

Νέο άρθρο – Άρθρο 15

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Αιτιολογία

Η κατάρτιση εμπειρογνωμόνων και επαγγελματιών στους τομείς που συνδέονται με την ενεργειακή απόδοση είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης μέτρων ενεργειακής απόδοσης και για τη διασφάλιση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των οικείων δράσεων. Η συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη και την εφαρμογή των προγραμμάτων κατάρτισης είναι απολύτως αναγκαία.

Τροπολογία 17

Παράρτημα ΙΙΙ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για την αγορά προϊόντων, υπηρεσιών και κτιρίων από δημόσιους φορείς

Οι δημόσιοι φορείς που αγοράζουν προϊόντα, υπηρεσίες ή κτίρια:

α)

εάν ένα προϊόν καλύπτεται από κατ’ εξουσιοδότηση πράξη εκδοθείσα δυνάμει της οδηγίας 2010/30/ΕΕ ή οδηγίας της Επιτροπής για την εφαρμογή της οδηγίας 92/75/ΕΟΚ, αγοράζουν αποκλειστικά προϊόντα που πληρούν το κριτήριο σύμφωνα με το οποίο ανήκουν στην υψηλότερη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την αποτελεσματικότητα ως προς το κόστος, τις οικονομικές δυνατότητες και την τεχνική καταλληλότητα, καθώς και τον επαρκή ανταγωνισμό·

β)

εάν ένα προϊόν που δεν καλύπτεται από το στοιχείο α) καλύπτεται από εκτελεστικό μέτρο δυνάμει της οδηγίας 2009/125/ΕΚ που εγκρίθηκε μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, αγοράζουν αποκλειστικά προϊόντα τα οποία συμμορφώνονται προς τα κριτήρια αναφοράς για την ενεργειακή απόδοση που προσδιορίζονται στο εν λόγω εκτελεστικό μέτρο·

γ)

αγοράζουν προϊόντα εξοπλισμού γραφείου που καλύπτονται από την απόφαση [2006/1005/ΕΚ ] του Συμβουλίου τα οποία συμμορφώνονται προς απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που δεν είναι λιγότερο αυστηρές από τις απαιτήσεις που παρατίθενται στο παράρτημα Γ της συμφωνίας που επισυνάπτεται στην εν λόγω απόφαση·

δ)

αγοράζουν αποκλειστικά ελαστικά που συμμορφώνονται προς το κριτήριο σύμφωνα με το οποίο έχουν την υψηλότερη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης καυσίμων, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1222/2009. Η απαίτηση αυτή δεν εμποδίζει τους δημόσιους φορείς να αγοράζουν ελαστικά με την υψηλότερη κατηγορία πρόσφυσης σε υγρό οδόστρωμα ή κατηγορία εξωτερικού θορύβου κύλισης όταν δικαιολογείται για λόγους ασφάλειας ή δημόσιας υγείας·

ε)

απαιτούν, στις οικείες προσκλήσεις σύναψης συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, από τους παρόχους υπηρεσιών να χρησιμοποιούν, για τους σκοπούς της παροχής των εν λόγω υπηρεσιών, αποκλειστικά προϊόντα που συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως δ), κατά την παροχή των υπόψη υπηρεσιών·

στ)

αγοράζουν ή νοικιάζουν αποκλειστικά κτίρια που πληρούν τουλάχιστον τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1. Η συμμόρφωση προς τις εν λόγω απαιτήσεις εξακριβώνεται μέσω των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 11 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

Απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για την αγορά προϊόντων, υπηρεσιών και κτιρίων από δημόσιους φορείς

Οι δημόσιοι φορείς που αγοράζουν προϊόντα, υπηρεσίες ή κτίρια:

α)

β)

γ)	αγοράζουν προϊόντα εξοπλισμού γραφείου που καλύπτονται από την απόφαση [2006/1005/ΕΚ] του Συμβουλίου τα οποία συμμορφώνονται προς απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που δεν είναι λιγότερο αυστηρές από τις απαιτήσεις που παρατίθενται στο παράρτημα Γ της συμφωνίας που επισυνάπτεται στην εν λόγω απόφαση·

δ)

στ)

Αιτιολογία

Αν και γίνεται κατανοητό ότι σκοπός αυτής της υποπαραγράφου είναι να ωθήσει τους δημόσιους φορείς να επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας στους φορείς παροχής υπηρεσιών επιτυγχάνοντας έτσι πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, αυτή η διάταξη συνεπάγεται σημαντική διοικητική και οικονομική επιβάρυνση, καθώς η ενδελεχής εξέταση της συμμόρφωσης των αναδόχων υπερβαίνει την προληπτική εποπτεία του αν η υπηρεσία παρέχεται όπως αναφέρεται στην προσφορά.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) COM(2011) 109 τελικό – Σχέδιο για την ενεργειακή απόδοση 2011.

(2) Η αιτιολογική σκέψη (13) περιγράφει τη θέσπιση εθνικών μέτρων για την επίτευξη του στόχου του 20 % σε θέματα ενεργειακής απόδοσης. Εάν η ενίσχυση του πολιτικού πλαισίου κριθεί αναγκαία για την επίτευξη του στόχου αυτού, η διαδικασία σε δύο στάδια για τη θέσπιση συστήματος δεσμευτικών στόχων θα μπορούσε να υλοποιηθεί: πρώτον με τον καθορισμό από τα κράτη μέλη εθνικών ενδεικτικών ή δεσμευτικών στόχων, συστημάτων και προγραμμάτων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, και δεύτερον, με την αξιολόγηση από την Επιτροπή της δυνατότητας επίτευξης του συνολικού στόχου σύμφωνα με τους ήδη προβλεπόμενους στόχους. Εάν η αξιολόγηση είναι αρνητική, η Επιτροπή θα πρέπει να ορίσει εθνικούς στόχους για το 2020, λαμβάνοντας υπόψη το σημείο εκκίνησης κάθε κράτους μέλους, τις οικονομικές επιδόσεις του και τα μέτρα που λήφθηκαν σε πρώιμο στάδιο.

(3) Τα καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης, όπως ορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 της πρότασης οδηγίας, αποτελούν το σύνολο των μέτρων που εξασφαλίζουν ότι είτε όλοι οι διανομείς ενέργειας είτε όλες οι εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας που λειτουργούν στην επικράτεια κράτους μέλους επιτυγχάνουν κάθε χρόνο εξοικονόμηση ενέργειας ίση με το 1,5 % κατ’ όγκο των οικείων πωλήσεων ενέργειας του προηγουμένου έτους στο εν λόγω κράτος μέλος, εξαιρούμενης της ενέργειας που χρησιμοποιείται στις μεταφορές.

(4) COM(2011) 112 τελικό.

23.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/65

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ)»

2012/C 54/10

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ:

—	χαιρετίζει το γεγονός ότι, από την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η φορολογία των επιχειρήσεων τυγχάνει ιδιαίτερης προσοχής, εφόσον αποτελεί σημαντικό στοιχείο της εγκαθίδρυσης της εσωτερικής αγοράς·

—

είναι της γνώμης ότι θα υπάρξει απλούστευση για τις επιχειρήσεις, εφόσον θα μπορούν να συνδιαλέγονται με μία μόνο φορολογική διοίκηση για τον υπολογισμό της φορολογικής τους βάσης· η φορολογική αυτή διοίκηση θα πρέπει να διαθέτει αρμοδιότητες για όλα τα ζητήματα ή τις διαφορές που σχετίζονται με τη φορολογική βάση. Με τον τρόπο αυτό, θα υπάρξει εξοικονόμηση στις διοικητικές δαπάνες των επιχειρήσεων, διότι θα έχουν πλέον έναν μόνο συνομιλητή για τον υπολογισμό της φορολογικής τους βάσης και όχι 27·

—	εκφράζει την επιθυμία να εξετάσει η Επιτροπή τις συνέπειες μιας ρύθμισης κατά την οποία οι φορολογικές ζημίες θα μεταφέρονται επ’ αόριστον και να διερευνήσει πιθανά μέτρα κατά των καταχρήσεων·

—

χωρίς να αμφισβητεί άμεσα τη βασική αρχή της οδηγίας, πιστεύει ότι η πρόταση θα πρέπει να αναθεωρηθεί, καθώς υπάρχει ανάγκη για α) επαρκείς ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες για την πλήρη αξιολόγηση των επιπτώσεων που θα έχει στην επικουρικότητα μια διασυνοριακή πρόταση αυτού του είδους, β) περισσότερα στοιχεία για όλες τις επιπτώσεις της ΚΕΒΦΕ και γ) ανάλυση του αντικτύπου της πρότασης στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές.

Εισηγητής

ο κ. GRAAS (LU/ALDE), μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Bettembourg

Έγγραφο αναφοράς

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ)

COM(2011) 121 τελικό

I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.	Χαιρετίζει το γεγονός ότι, από την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η φορολογία των επιχειρήσεων τυγχάνει ιδιαίτερης προσοχής, εφόσον αποτελεί σημαντικό στοιχείο της εγκαθίδρυσης της εσωτερικής αγοράς.

Εκτιμά ότι η ανάπτυξη των διασυνοριακών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εμποδίζεται συχνά από τον μεγάλο αριθμό των διαφορετικών κανόνων, ιδίως για φορολογικά θέματα, πράγμα το οποίο αποτελεί σημαντικό μειονέκτημα κυρίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αλλά και φραγμό στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς.

Εφιστά επίσης την προσοχή στην ανακοίνωση της Επιτροπής του 1990 (SEC(90) 601) για τη φορολογία των επιχειρήσεων, που υπήρξε η αφετηρία για πολλά σημαντικά μέτρα στον τομέα της άμεσης φορολογίας όπως η οδηγία για τις συγχωνεύσεις 90/434/ΕΟΚ, η οδηγία για τις μητρικές και θυγατρικές εταιρείες 90/435/ΕΟΚ και η σύμβαση περί διαιτησίας 90/436/ΕΟΚ. Μια δεκαετία αργότερα, η οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα 2003/49/ΕΚ ήρθε να συμπληρώσει των κατάλογο των ευρωπαϊκών φορολογικών μέτρων.

Διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι από το 2000, η Επιτροπή επανήλθε σε μια πιο φιλόδοξη πολιτική σε θέματα φορολογίας, προσπαθώντας να καλύψει όλες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες σε επίπεδο ΕΕ με μια Κοινή Ενοποιημένη Βάση Φορολογίας Εταιρειών. Αυτή η «νέα» φιλοδοξία της Επιτροπής επιβεβαιώθηκε εκ νέου στις ανακοινώσεις του 2003 (COM(2003) 726) και του 2005 (COM (2005) 702).

5.	Παρατηρεί ότι οι δηλώσεις της Επιτροπής έλαβαν συγκεκριμένη μορφή τον Νοέμβριο του 2004 με τη σύσταση μιας ομάδας εργασίας με σκοπό να μελετήσει τη δημιουργία μιας Κοινής Ενοποιημένης Βάσης Φορολογίας Εταιρειών (εφεξής ΟΕ ΚΕΒΦΕ).

Έλαβε γνώση των εργασιών της ΟΕ ΚΕΒΦΕ και, ειδικότερα, του εγγράφου με θέμα «ΚΕΒΦΕ: προσχέδιο ενός τεχνικού πλαισίου» (CCCTB/WP/57) που θέτει, σε μεγάλο βαθμό, τις τεχνικές βάσεις της πρότασης οδηγίας του Συμβουλίου για την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) της 16ης Μαρτίου 2011 (COM(2011) 121 τελικό), η οποία αποτελεί αντικείμενο της παρούσας γνωμοδότησης.

II. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Είναι της γνώμης ότι θα υπάρξει απλούστευση για τις επιχειρήσεις, εφόσον θα μπορούν να συνδιαλέγονται με μία μόνο φορολογική διοίκηση για τον υπολογισμό της φορολογικής τους βάσης· η φορολογική αυτή διοίκηση θα πρέπει να διαθέτει αρμοδιότητες για όλα τα ζητήματα ή διαφορές που σχετίζονται με τη φορολογική βάση. Με τον τρόπο αυτό, θα υπάρξει εξοικονόμηση στις διοικητικές δαπάνες των επιχειρήσεων διότι θα έχουν πλέον έναν μόνο συνομιλητή για τον υπολογισμό της φορολογικής τους βάσης και όχι 27.

8.	Επισημαίνει ότι η έννοια της «υπηρεσίας μίας στάσης» (κύρια φορολογική αρχή) δεν πρέπει να δίδει τη δυνατότητα στους ομίλους επιχειρήσεων να επιλέγουν ελεύθερα τη φορολογική τους έδρα στην Ευρώπη, όπως ισχύει για τους ομίλους με μητρική εταιρεία σε τρίτη χώρα.

Σημειώνει ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή, η ενοποίηση των φορολογητέων κερδών θα δώσει απάντηση στα προβλήματα των τιμών μεταβίβασης και θα εξασφαλίσει σημαντική εξοικονόμηση διοικητικών δαπανών για τις επιχειρήσεις, εφόσον οι «πανευρωπαϊκές» συναλλαγές δεν θα πρέπει πλέον να υπόκεινται στην υποβολή εκθέσεων για τις τιμές μεταβίβασης. Η ενοποίηση θα δώσει, επίσης, απάντηση στο πρόβλημα του διασυνοριακού συμψηφισμού των ζημιών.

10.

Παρατηρεί ότι η πρόταση αναφέρει ρητά ότι «δεν αποσκοπεί να επηρεάσει τα φορολογικά έσοδα, έχει δε αναλυθεί η επίπτωση στην κατανομή των φορολογικών βάσεων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ …». Ωστόσο, η φυσική και λογική έκβαση μίας ΚΕΒΦΕ είναι η ευθυγράμμιση των συντελεστών φορολόγησης των εταιρειών.

11.	Υπενθυμίζει ότι σκοπός της πρότασης είναι η θέσπιση κοινών κανόνων υπολογισμού της φορολογικής βάσης των εταιρειών που λειτουργούν στο πλαίσιο του συστήματος αυτού. Όταν οι εταιρείες αυτές αποτελούν μέλη ενός ομίλου, η κοινή φορολογική βάση θα μπορούσε επίσης να καθορίζεται σε ενοποιημένη βάση.

12.

Υπογραμμίζει ότι η παρούσα πρόταση δεν καλύπτει την εναρμόνιση των φορολογικών συντελεστών και ότι τα κράτη μέλη θα εφαρμόζουν τους δικούς τους φορολογικούς συντελεστές στο δικό τους μερίδιο της φορολογικής βάσης των φορολογουμένων. Θα πρέπει, ωστόσο, να καθιερωθεί ένας ελάχιστος και σχετικά χαμηλός φορολογικός συντελεστής, έτσι ώστε να διατηρηθεί επαρκές περιθώριο για υγιή φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών.

13.

Επισημαίνει ότι η οδηγία θα εφαρμόζεται στις εταιρείες που έχουν συσταθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία κράτους μέλους και οι οποίες α) έχουν μία από τις μορφές που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της οδηγίας και β) υπόκεινται σε έναν από τους φόρους επί των εταιρειών που παρατίθενται στο παράρτημα II της οδηγίας ή σε παρόμοιο φόρο που θεσπίζεται μεταγενέστερα («ημεδαπές εταιρείες»). Η οδηγία θα εφαρμόζεται επίσης στις εταιρείες που έχουν συσταθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία τρίτης χώρας, εφόσον α) η μορφή τους είναι παρόμοια με μία από τις μορφές που παρατίθενται στο παράρτημα Ι (1) και β) υπόκεινται σε έναν από τους φόρους επί των εταιρειών που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙ («μη ημεδαπές εταιρείες»).

14.	Διερωτάται εάν οι προσωπικές εταιρείες θα πρέπει επίσης να υπόκεινται στο σύστημα της ΚΕΒΦΕ.

15.	Σημειώνει ότι οι ημεδαπές και οι μη ημεδαπές εταιρείες θα υπόκεινται στους κανόνες που προβλέπει η πρόταση μόνον εάν το επιλέξουν οι ίδιες.

16.	Τονίζει ότι, όταν μια εταιρεία λειτουργεί στο πλαίσιο του συστήματος που θεσπίζεται με την υπό εξέταση οδηγία, παύει, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά, να υπόκειται στις εθνικές διατάξεις που αφορούν τον φόρο επί των εταιρειών για όλα τα θέματα που ρυθμίζονται από την οδηγία.

17.	Σημειώνει με ικανοποίηση ότι οι εκπίπτουσες δαπάνες περιλαμβάνουν επίσης τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης και τα έξοδα άντλησης ιδίων κεφαλαίων ή σύναψης δανείων για τους σκοπούς της επιχείρησης. Διαφωνεί με την άμεση έκπτωση των δαπανών που συνδέονται με διαρκή οικονομικά αγαθά.

18.	Προτείνει οι επαναλαμβανόμενες δαπάνες που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου να θεωρούνται επίσης ως εκπίπτουσες δαπάνες.

19.	Εκφράζει την επιθυμία να εξετάσει η Επιτροπή τις συνέπειες μιας ρύθμισης κατά την οποία οι φορολογικές ζημίες θα μεταφέρονται επ’ αόριστον και να διερευνήσει πιθανά μέτρα κατά των καταχρήσεων.

20.	Τονίζει το γεγονός ότι το σύστημα ΚΕΒΦΕ εισάγει μόνον χωριστούς κανόνες για τον υπολογισμό της φορολογικής βάσης των εταιρειών και όχι λογιστικούς κανόνες. Η πρόταση δεν επηρεάζει τους εθνικούς κανόνες σχετικά με τη χρηματοοικονομική λογιστική.

21.	Εκτιμά ότι, για να επιτευχθεί πλήρως ο στόχος της μείωσης της γραφειοκρατίας, η δημιουργία μιας κοινής ενοποιημένης φορολογικής βάσης θα πρέπει να συνδυάζεται με την εισαγωγή κοινών λογιστικών κανόνων.

22.	Επισημαίνει ότι η υφιστάμενη κλείδα κατανομής θα οδηγήσει σε μείωση των φορολογικών εσόδων 11 κρατών μελών με βάση την εθελοντική ΚΕΦΒΕ. Η εθελοντική ΚΕΒΦΕ θα οδηγήσει σε μείωση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και της απασχόλησης σε 21 κράτη μέλη.

III. ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΕΣ ΘΕΣΕΙΣ

23.

Υπενθυμίζει ότι η νομοθεσία για την άμεση φορολογία διέπεται από το άρθρο 115 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»), βάσει του οποίου το Συμβούλιο αποφασίζει ομόφωνα σύμφωνα με μια ειδική νομοθετική διαδικασία και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

24.	Σημειώνει ότι ορισμένα εθνικά κοινοβούλια απηύθυναν στους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογημένες γνώμες εκφράζοντας την ανησυχία τους σχετικά με τη συμμόρφωση της πρότασης με την αρχή της επικουρικότητας.

IV. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

25.	Διαπιστώνει ότι η πρόταση δεν περιλαμβάνει τους τοπικούς και περιφερειακούς φόρους, δεδομένου ότι καλύπτει μόνο τους «φόρους εταιρειών που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙ», το οποίο περιλαμβάνει τους βασικούς εθνικούς άμεσους φόρους των κρατών μελών.

26.

Εκτιμά, ωστόσο, ότι η πρόταση έχει μεγάλη σημασία για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, διότι σημαντικό μέρος των εσόδων τους προέρχεται είτε α) από τοπικούς ή περιφερειακούς φόρους που εισπράττονται από την εθνική φορολογική βάση είτε, συχνότερα, β) από ποσοστό του φόρου επί των ημεδαπών εταιρειών (2).

27.

Πιστεύει ότι, ακόμη και εάν η πρόταση δεν αναφέρεται ρητώς στους τοπικούς ή τους περιφερειακούς φόρους, στα περισσότερα κράτη μέλη οι φόροι αυτοί θα επηρεαστούν άμεσα από την καθιέρωση ενός συστήματος ΚΕΒΦΕ. Πράγματι, ακόμη και αν η πρόταση δεν το επιβάλλει, είναι προφανές ότι τα κράτη μέλη που θα παρέχουν τη δυνατότητα της ΚΕΒΦΕ στους φορολογούμενους τους, θα τη χρησιμοποιήσουν και για να καθορίσουν τους τοπικούς και περιφερειακούς φόρους τους. Εάν αποφασίσουν διαφορετικά, θα συνεχίσουν να καθορίζουν τη φορολογική βάση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο σύμφωνα με την παλιά εθνική ρύθμιση, πράγμα που θα μειώσει βεβαίως σημαντικά τα οφέλη του συστήματος της ΚΕΒΦΕ.

28.

Πιστεύει ότι αυτή η πτυχή της πρότασης πρέπει να εξεταστεί κατά προτεραιότητα, ιδίως διότι τα παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορετικές ερμηνείες. Πράγματι, το παράρτημα ΙΙΙ περιλαμβάνει φόρους που δεν εκπίπτουν και οι οποίοι μερικές φορές είναι φόροι με καθαρά τοπικό ή περιφερειακό χαρακτήρα. Αν οι φορολογικές βάσεις αποφασίζονται σε εθνικό επίπεδο, θα ήταν σκόπιμο να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής οι τοπικοί/περιφερειακοί φόροι προκειμένου η φορολογική τους βάση να είναι παρόμοια με τη βάση που θα αποφασιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα εφαρμοστεί έπειτα σε εθνικό επίπεδο. Εξάλλου, αν μια εταιρεία επιλέξει την ενιαία φορολογική δήλωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τα φορολογικά έσοδα στη συνέχεια αναδιανέμονται, οι τοπικές/περιφερειακές αρχές θα πρέπει να ανακτούν το ποσοστό που τους αναλογεί.

29.	Είναι της γνώμης, συνεπώς, ότι πρέπει να καθοριστούν σαφώς οι περιπτώσεις όπου η ΚΕΒΦΕ επηρεάζει τη φορολόγηση των εταιρειών από τις τοπικές ή τις περιφερειακές αρχές.

30.	Δεδομένου ότι οιαδήποτε αλλαγή του φόρου των εταιρειών ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, εκφράζει τη λύπη της διότι δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο της οδηγίας αυτής στις τοπικές και περιφερειακές αρχές.

V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

31.	Στην προσπάθειά της να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, πιστεύει ότι απαιτείται μια διεξοδική ανάλυση των επιπτώσεων στους προϋπολογισμούς των δήμων και των περιφερειών πριν από την εφαρμογή της πρότασης οδηγίας ΚΕΒΦΕ.

32.	Συνεπώς, τάσσεται υπέρ της σύστασης μιας ειδικής ομάδας εργασίας αποτελούμενης από μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών, της Επιτροπής, καθώς και των τοπικών και των περιφερειακών φορολογικών διοικήσεων, προκειμένου να πραγματοποιήσει αυτή την ανάλυση.

33.	Εκτιμά ότι όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις συνέπειες της πρότασης οδηγίας και να αποστείλουν το συντομότερο δυνατό στην Επιτροπή τα σχόλια και τις παρατηρήσεις τους, στη βάση επαγγελματικών και ανεξάρτητων μελετών.

34.	Πιστεύει ότι η μεγαλύτερη φορολογική εναρμόνιση θα έχει αποτέλεσμα μόνο εάν η ΚΕΒΦΕ τεθεί σε ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη.

35.

Διερωτάται μήπως το σύστημα επιλογής της οδηγίας επιφέρει πρόσθετο διοικητικό φόρτο εργασίας τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις φορολογικές διοικήσεις και εάν είναι δυνατό να προβλεφθεί μια μεταβατική περίοδος μόνο για όσους επιλέξουν την ΚΕΒΦΕ. Επιπλέον, διερωτάται μήπως η ΚΕΒΦΕ, μετά την αναθεώρηση του κειμένου, θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτική μετά τη λήξη της εν λόγω μεταβατικής περιόδου, τουλάχιστον για τις επιχειρήσεις ορισμένου μεγέθους.

36.	Προτείνει να πραγματοποιηθεί η εισαγωγή της ΚΕΒΦΕ με μιας, διότι τούτος είναι ο μόνος τρόπος για να αξιοποιηθεί πλήρως η απλοποίηση που προκύπτει από την εναρμόνιση.

37.	Τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης της κλείδας κατανομής ώστε να λαμβάνεται καλύτερα υπόψη η οικονομική κατάσταση των διαφόρων κρατών μελών.

38.

Διερωτάται εάν, δεδομένων των σημερινών χρηματοοικονομικών προβλημάτων που συγκλονίζουν σήμερα την Ευρώπη και του αρνητικού αντικτύπου στα φορολογικά έσοδα και την απασχόληση (τον οποίο τονίζει η εκτίμηση αντικτύπου της Επιτροπής και άλλες μελέτες), είναι η κατάλληλη στιγμή για την πραγματοποίηση ενός τόσο σημαντικού βήματος εναρμόνισης των φορολογικών συστημάτων.

39.	Εκτιμά ότι στην πρόταση οδηγίας πρέπει να υπάρχουν ακόμη περισσότερες αναφορές στους κανόνες των εθνικών δικαστηρίων σε θέματα νομικών διαδικασιών.

40.	Επισημαίνει την επιθυμία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να απλοποιηθούν οι φορολογικές διαδικασίες, να συμψηφίζονται οι ζημίες εντός του ίδιου ομίλου και να εξαλειφθούν οι διπλές φορολογήσεις και οι υπερφορολογήσεις που τις επιβαρύνουν με το ισχύον σύστημα.

41.	Εκφράζει, εντούτοις, την ανησυχία της για τις συνέπειες της οδηγίας, οι οποίες, παρότι θα ποικίλουν ανάλογα με τα κράτη μέλη, θα είναι κυρίως αρνητικές, τόσο από πλευράς φορολογικών εσόδων όσο και από άποψη ανάπτυξης και αύξησης της απασχόλησης.

42.

Διερωτάται εάν το σύστημα ΚΕΒΦΕ θα αποτελέσει στο σύνολό του μια απλοποίηση για τις επιχειρήσεις ή, αντιθέτως, μια πηγή φορολογικού σχεδιασμού και κατά συνέπεια πρόσθετων περιπλοκών. Λόγω του προαιρετικού χαρακτήρα του συστήματος, οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν πράγματι να το μελετήσουν λεπτομερώς, πέραν των 27 υφιστάμενων συστημάτων και να επαναξιολογούν τακτικά την απόφασή τους περί επιλογής ή μη του συστήματος αυτού (3).

43.	Θέτει το ερώτημα εάν υπάρχει εναλλακτική λύση λιγότερο πολύπλοκη, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, από το σύστημα ΚΕΒΦΕ όσον αφορά τον διασυνοριακό συμψηφισμό των ζημιών. Για το θέμα αυτό παραπέμπει στην ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2006) 824.

44.	Θέτει, τέλος, το ερώτημα της αναλογικότητας του μέτρου, δεδομένου του αριθμού των ευρωπαϊκών ομίλων που θα ωφεληθούν από αυτό.

45.

Εκτιμά ότι, εν πάση περιπτώσει, η πρόταση είναι ελλιπής, διότι δεν περιλαμβάνει τους περιφερειακούς και τοπικούς φόρους. Αυτό μπορεί να μετακυλήσει το πρόβλημα από το εθνικό επίπεδο στο τοπικό ή το περιφερειακό, δεδομένου ότι στο παρόν στάδιο της πρότασης, θα διατηρηθούν οι ανισότητες του συστήματος και η ανάγκη να καθορίζεται χωριστά η φορολογική βάση για τους περιφερειακούς και τοπικούς φόρους. Τάσσεται, επομένως, υπέρ μίας ρήτρας παρεκκλίσεως υπέρ των τοπικών και περιφερειακών φόρων, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα.

46.

Χωρίς να αμφισβητεί άμεσα τη βασική αρχή της οδηγίας, πιστεύει ωστόσο ότι η πρόταση θα πρέπει να αναθεωρηθεί, καθώς υπάρχει ανάγκη για α) επαρκείς ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες για την πλήρη αξιολόγηση των επιπτώσεων που θα έχει στην επικουρικότητα μια διασυνοριακή πρόταση αυτού του είδους, β) περισσότερα στοιχεία για όλες τις επιπτώσεις της ΚΕΒΦΕ και γ) ανάλυση του αντικτύπου της πρότασης στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές.

VI. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

COM(2011) 121 τελικό

Άρθρο 12

Εκπίπτουσες δαπάνες

Προσθήκη:

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι εκπίπτουσες δαπάνες περιλαμβάνουν το κόστος των πωλήσεων και όλα τα έξοδα, χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας εφόσον μπορεί να εκπέσει, στα οποία υποβάλλεται η φορολογούμενη εταιρεία με σκοπό την απόκτηση ή τη διασφάλιση εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης και των εξόδων άντλησης ιδίων κεφαλαίων ή σύναψης δανείων για τους σκοπούς της επιχείρησης.

Αιτιολογία

Για την αποτελεσματική καταπολέμηση της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, ενδείκνυται να προβλέπονται στη φορολογία των εταιρειών στοιχεία που να παροτρύνουν τους φορολογούμενους να επενδύουν περισσότερο στην προστασία του περιβάλλοντος.

Τροπολογία 2

COM(2011) 121 τελικό

Άρθρο 133

Επανεξέταση

Προσθήκη:

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή, πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, επανεξετάζει την εφαρμογή της και υποβάλλει στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Στην έκθεση περιλαμβάνεται ειδικότερα ανάλυση των επιπτώσεων του μηχανισμού που προβλέπεται στο κεφάλαιο XVI της παρούσας οδηγίας σχετικά με την κατανομή των φορολογικών βάσεων μεταξύ των κρατών μελών.

Αιτιολογία

Επειδή δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι η οδηγία αυτή θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις περιφέρειες και τις τοπικές κοινότητες, είναι απαραίτητο να αξιολογήσει η Επιτροπή πέντε χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας τις επιπτώσεις στους περιφερειακούς και τοπικούς προϋπολογισμούς.

Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Η Επιτροπή υιοθετεί κάθε χρόνο έναν κατάλογο με τις εταιρικές μορφές τρίτων χωρών που θεωρούνται παρόμοιες (άρθρο 3 της πρότασης).

(2) Βλέπε μελέτη του Center for Strategy & Evaluation Services, «Local and Regional Corporate Taxes across the EU», Briefing Paper, Ιούλιος 2011.

(3) Βλέπε: Leon Bettendorf Michael, P. Devereux, S. Loretz et Albert van der Horst, Corporate tax reform in the EU: Weighing the pros and cons, Vox, 20 Μαρτίου 2011.

		ISSN 1977-0901 doi:10.3000/19770901.C_2012.054.ell
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 54

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	55ό έτος 23 Φεβρουαρίου 2012

Ανακοίνωση αριθ	Περιεχόμενα	Σελίδα
	I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις
	ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
	Επιτροπή των Περιφερειών
	93η σύνοδος ολομέλειας της 14 ης και 15 ης Δεκεμβρίου 2011
2012/C 054/01	Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Οι προτεραιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών για το 2012 με βάση το νομοθετικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης	1

	ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
	Επιτροπή των Περιφερειών
	93η σύνοδος ολομέλειας της 14 ης και 15 ης Δεκεμβρίου 2011
2012/C 054/02	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Προώθηση των γεωργικών προϊόντων	8

2012/C 054/03	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020	13

2012/C 054/04	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας	18

2012/C 054/05	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Λιγότερα διοικητικά διαβήματα για τους πολίτες: προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των δημόσιων εγγράφων και της αναγνώρισης των εννόμων αποτελεσμάτων των πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης	23

2012/C 054/06	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Προς μία διαστημική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπηρεσία του πολίτη	28

2012/C 054/07	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διάσκεψη του ΟΗΕ για την αειφόρο ανάπτυξη 2012 (ΡΙΟ+20)	34

	III Προπαρασκευαστικές πράξεις
	ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
	93η σύνοδος ολομέλειας της 14 ης και 15 ης Δεκεμβρίου 2011
2012/C 054/08	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2013	40

2012/C 054/09	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ενεργειακή απόδοση	49

2012/C 054/10	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ)	65