11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/1

1.

επισημαίνει ότι οι επιστημονικές αποδείξεις όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος και τις επιπτώσεις της είναι αδιαμφισβήτητες και, συνεπώς, είναι απαραίτητο να ληφθούν άνευ καθυστερήσεως έγκαιρα, συντονισμένα, φιλόδοξα και διεθνώς δεσμευτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας αυτής προκλήσεως·

2.

καλεί τους Ευρωπαίους και τους διεθνείς ηγέτες να παραμείνουν προσηλωμένοι στους στόχους του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν και να διαθέσουν τους απαραίτητους πόρους για τους στόχους αυτούς παρά την κρίση του δημόσιου χρέους· τονίζει επ’ αυτού ότι η πραγματοποίηση επενδύσεων σε έργα υποδομής για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και τη συνακόλουθη προσαρμογή, καθώς επίσης και μια γενικότερη μετατροπή σε μία πράσινη οικονομία, είναι πιθανότατα ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης των σημερινών προβλημάτων·

3.

εκφράζει εκ νέου την προσήλωσή της στους φιλόδοξους στόχους και τα μέτρα για τη διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, όπως τονίζεται σε ένα ψήφισμα του 2010 με θέμα «Σύνοδος για το κλίμα στο Κανκούν», σε μία γνωμοδότηση του 2010 σχετικά με τη διεθνή κλιματική πολιτική, καθώς και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου (1)·

4.

υπογραμμίζει την επιτακτική —και σύμφωνη με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις— ανάγκη επίτευξης μιας διεθνούς και νομικώς δεσμευτικής συμφωνίας στο Ντέρμπαν υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, προκειμένου να διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, και υποστηρίζει ότι αυτή η διεθνής συμφωνία θα πρέπει να βασιστεί στα επιτεύγματα της Διάσκεψης του Κανκούν, στην οποία αναγνωρίστηκε ο καθοριστικός ρόλος των υποεθνικών κυβερνήσεων και ενθαρρύνθηκε και υποστηρίχθηκε η δράση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την ανάπτυξη πράσινης οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα·

5.

εκτιμά ότι οι απαιτούμενες επενδύσεις δεν θα συμβάλουν μόνον στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στη δημιουργία βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην εξασφάλιση εσόδων και επομένως στη μείωση του δημόσιου χρέους·

6.

επικροτεί, ως εκ τούτου, την επίκαιρη έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2), η οποία απευθύνει έκκληση για βιώσιμες πολιτικές και μακροπρόθεσμα προγράμματα επενδύσεων στην παραγωγή ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, με στόχο την επίτευξη ουσιαστικής μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

7.

σε αυτό το πλαίσιο και κατά τα συμφωνηθέντα στη Σύνοδο Κορυφής του Κανκούν, καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη να θέσουν σε λειτουργία το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα και την Επιτροπή Προσαρμογής και να παράσχουν στην κοινωνία των πολιτών και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές εύκολη πρόσβαση στα μέσα αυτά·

8.

επιδοκιμάζει τον στόχο της αύξησης του ποσοστού των δαπανών για το κλίμα τουλάχιστον σε 20 % στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ για το διάστημα μετά το 2013 και ενθαρρύνει τους διεθνείς ηγέτες να λάβουν ανάλογα μέτρα·

9.

αναγνωρίζει ότι οι παγκόσμιοι στόχοι για την κλιματική αλλαγή μπορούν να επιτευχθούν μόνον εάν οι μελλοντικές μειώσεις εκπομπών κατανεμηθούν δίκαια σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα, με δεδομένες τις διαφορετικές ικανότητες και τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των χωρών και των περιφερειών, και εάν επιτευχθεί παγκόσμια συναίνεση για τη λήψη αποφασιστικών μέτρων με βάση κοινά πρότυπα τακτικής παρακολούθησης, αναφοράς και επαλήθευσης (ΠΑΕ)· επικροτεί τη θέσπιση του Συμφώνου της Πόλης του Μεξικού και του Μητρώου για το Κλίμα των Πόλεων (cCCR) που συνιστούν την απάντηση των υποεθνικών κυβερνήσεων στη δράση ΠΑΕ για το κλίμα·

10.

επικροτεί ιδιαιτέρως την αναγνώριση των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων ως κύριων «κυβερνητικών φορέων» στις προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως στην COP16 στο Κανκούν και ζητεί την ίδια αναγνώριση και στη συμφωνία που θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο· υποστηρίζει, επομένως, ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές κυβερνήσεις θα πρέπει να ενισχυθούν και να αποκτήσουν πόρους και πρόσβαση σε χρηματοδότηση·

11.

ζητά να ενσωματωθούν οι στόχοι της πολιτικής για το κλίμα στην κοινωνική ανάπτυξη σε όσο το δυνατόν πιο πρώιμο στάδιο, με την εξασφάλιση οικονομικής στήριξης, εταιρικών σχέσεων για το κλίμα και ανάπτυξης ανθρώπινου κεφαλαίου και τεχνογνωσίας για την παραγωγή οικονομικής ανάπτυξης με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, την καταπολέμηση της απερήμωσης και την ανάπτυξη της βιώσιμης διαχείρισης των δασών· σε αυτό το πλαίσιο, ζητά να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την εφαρμογή του προγράμματος REDD+ (Μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών)·

12.

επισημαίνει ότι οι αστικές περιοχές παράγουν το 75 % των εκπομπών άνθρακα και υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική δράση σε παγκόσμια κλίμακα προϋποθέτει μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με τον συντονισμό των προσπαθειών μεταξύ του τοπικού, του περιφερειακού, του εθνικού και του υπερεθνικού επιπέδου διακυβέρνησης σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας· σε αυτό το πλαίσιο, τονίζει ότι ένα «Εδαφικό σύμφωνο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για τη στρατηγική “Ευρώπη 2020”», σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής των Περιφερειών της ΕΕ, αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό μέσο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής·

13.

καλεί, επομένως, όλες τις υποεθνικές κυβερνήσεις παγκοσμίως να επενδύσουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, να ενημερώσουν τους πολίτες, να κινητοποιήσουν τους δημόσιους μηχανισμούς πολιτικής στήριξης, να αυξήσουν την οικείωση της διαδικασίας, να ενθαρρύνουν τις επιχειρηματικές επενδύσεις και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, να κινητοποιήσουν πηγές χρηματοδότησης και να δώσουν κίνητρα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους για να δημιουργήσουν μια κοινωνία που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους και μια πιο φιλική προς το κλίμα οικονομία·

14.

τονίζει τις προσπάθειες δήμων και περιφερειών ανά την Ευρώπη που έχουν υιοθετήσει στρατηγικές για το κλίμα και την ενέργεια σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο με συγκεκριμένους στόχους μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και έχουν, για παράδειγμα, συνυπογράψει το Σύμφωνο των Δημάρχων, που αποσκοπεί στη μείωση των εκπομπών CO2 κατά τουλάχιστον 20 % έως το 2020·

15.

τονίζει επίσης τις προσπάθειες των νησιωτικών περιοχών, που με το Σύμφωνο των Νησιών δεσμεύθηκαν να αναπτύξουν ένα σχέδιο δράσης για την ενέργεια με στόχο την επίτευξη —ή ακόμη και την υπέρβαση— των στόχων της ΕΕ για την ενεργειακή αειφορία και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

16.

υποστηρίζει ότι η εξειδικευμένη γνώση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ στον τομέα αυτόν θα πρέπει να τεθεί και στη διάθεση των υποεθνικών κυβερνήσεων σε άλλα μέρη του κόσμου·

17.

υπενθυμίζει το Μνημόνιο Συνεννόησης με τη Διάσκεψη των Δημάρχων των ΗΠΑ, δεσμεύεται εκ νέου να αναπτύξει περαιτέρω αυτήν την ιδιαίτερη υπερατλαντική συνεργασία και είναι πρόθυμη να εξετάσει ανάλογα είδη συνεργασίας με εταίρους σε άλλα μέρη του κόσμου·

18.

θεωρεί ότι είναι εξαιρετικά σημαντική η ενημέρωση για τις προκλήσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη και η συμμετοχή των πολιτών σε προγράμματα για την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η επιτυχία αυτών των προγραμμάτων προϋποθέτει την ευαισθητοποίηση των πολιτών και τη σχετική οικείωση, καθώς και ευρεία ενημέρωση που θα οδηγήσει σε μαζική κινητοποίηση της κοινής γνώμης. Ένα καλό εύγλωττο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η συμμετοχή των πολιτών από νωρίς στα προγράμματα για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

19.

τονίζει ότι το όραμα μιας οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους προϋποθέτει μια νέα βιομηχανική επανάσταση με τη συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, των πολιτών, των επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων και ενθαρρύνει τους εν λόγω φορείς να να μοιραστούν τις ιδέες και εμπειρίες τους πέραν των εθνικών συνόρων και να προωθήσουν μια προσέγγιση εκ της βάσης προς τα άνω·

20.

ζητεί την ενσωμάτωση της πολιτικής για το περιβάλλον και των προτεραιοτήτων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε άλλους τομείς πολιτικής με στόχο τη μεγιστοποίηση των συνεργειών μεταξύ τους, αναγνωρίζοντας ότι οι ίδιες δράσεις μπορούν και θα πρέπει να υπηρετούν ποικίλους συμπληρωματικούς στόχους·

21.

τονίζει ότι είναι αναγκαία μια ολιστική προσέγγιση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, η οποία απαιτεί αλλαγές σε πολλούς τομείς όπως η κινητικότητα, οι κατασκευές, τα τρόφιμα, η διαχείριση των αποβλήτων, η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων και η χρήση της γης και των αστικών χώρων, αλλά και οικονομικά κίνητρα για επενδύσεις με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, νέα έμφαση στο οικολογικό αποτύπωμα καθ’ όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υπηρεσιών και ενσωμάτωση προτύπων βιώσιμης συμπεριφοράς στην εκπαίδευση και την κατάρτιση·

22.

ζητεί από τα συμβαλλόμενα μέρη να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε δραστηριότητες και προγράμματα έρευνας και καινοτομίας σχετικά με το κλίμα και καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι όλες οι υποεθνικές κυβερνήσεις διαθέτουν επαρκή οικονομικά μέσα να αντιμετωπίσουν αυτήν την πρόκληση·

23.

ζητεί, επομένως, να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουν να υλοποιηθούν σύντομα οι απαραίτητες αλλαγές στην ενεργειακή υποδομή για την υποστήριξη έξυπνων δικτύων, προκειμένου να μπορούν π.χ. τα νοικοκυριά, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι τοπικές αρχές και οι τοπικοί συνεταιρισμοί —ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες— να παράγουν τη δική τους πράσινη ενέργεια και να την αξιοποιούν από κοινού με ομοτίμους τους σε άλλες περιφέρειες· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκαλέσει ειδική διάσκεψη με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς, προκειμένου να επισπεύσει την αλλαγή στον τομέα της παραγωγής και διανομής ενέργειας στην Ευρώπη και να παράσχει ένα πλαίσιο προς μίμηση·

24.

στηρίζει τα συστήματα εμπορίας εκπομπών ως μέσο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής· παροτρύνει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τα έσοδα από το σύστημα εμπορίας της ΕΕ για την προώθηση της έρευνας χαμηλών εκπομπών άνθρακα και των πράσινων επενδύσεων·

25.

υπενθυμίζει ότι η ΕΕ, προκειμένου να παραμείνει αξιόπιστη δύναμη αλλαγής, πρέπει να θέσει το παράδειγμα, μεταξύ άλλων με την υιοθέτηση και εφαρμογή φιλόδοξων και δεσμευτικών στόχων, όπως οι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών CO2, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση·

26.

εκλαμβάνει τα αποτελέσματα του Κανκούν ως αποστολή και του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου και αναλαμβάνει αυτή την ευθύνη·

27.

είναι πρόθυμη να προσφέρει την εξειδικευμένη γνώση και τεχνογνωσία της στη διαπραγματευτική διαδικασία στο Ντέρμπαν και να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωσή της·

28.

προσδοκά να ζητείται τακτικά η γνώμη της στις ευρωπαϊκές και διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα και επομένως επιζητεί τη στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο·

29.

ζητά από τα συμβαλλόμενα μέρη να διασφαλίσουν τη συνοχή μεταξύ των αποφάσεων που θα ληφθούν στη Διάσκεψη του Ντέρμπαν για το κλίμα και στη Διάσκεψη Ρίο+ 20·

30.

αναθέτει στην Πρόεδρο της ΕτΠ να υποβάλει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην πολωνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και στη Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/4

—

καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι πολίτες δύνανται να διαθέτουν κατοικία, βασίζοντας την αύξηση των ενοικίων σε ένα αντικειμενικό σύστημα τιμών –μέθοδος η οποία εξασφαλίζει ήπιες αυξήσεις των τιμών ακινήτων– και προσαρμόζοντας τη φορολογική πολιτική ώστε να περιοριστεί η κερδοσκοπία·

—

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή πρότεινε – όπως ζητήθηκε από την Επιτροπή των Περιφερειών – στις 19 Σεπτεμβρίου 2011 μία νέα προσέγγιση για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής των τοπικών και κοινωνικών υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος που εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης – μεταξύ αυτών και της κοινωνικής κατοικίας· υπενθυμίζει εν προκειμένω ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να καθορίζουν τις υπηρεσίες γενικής ωφέλειας στο πλαίσιο της πολιτικής κοινωνικής στέγασης καθώς και τον τρόπο παροχής τους, υπογραμμίζει δε ότι η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα να παρέμβει όσον αφορά την κατανομή αυτών των κοινωνικών υπηρεσιών στα νοικοκυριά που τις δικαιούνται ούτε στον καθορισμό των κατηγοριών νοικοκυριών, των οποίων οι βασικές κοινωνικές ανάγκες δεν ικανοποιούνται μόνον από τις δυνάμεις της αγοράς·

—

ζητά λοιπόν να ανανεωθούν οι κανόνες επιλεξιμότητας της ενεργειακής ανακαίνισης των κατοικιών για τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της κοινωνικής συνοχής, ώστε κάθε περιφέρεια να έχει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το ύψος της χρηματοδότησης σε αυτό το μέτρο· επίσης, πιστεύει ότι τα διαρθρωτικά ταμεία πρέπει να κάνουν αποτελεσματική χρήση της αρχής της εταιρικής σχέσης και ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρυνθούν να συνεργαστούν με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στον καθορισμό των προτεραιοτήτων και στον τρόπο χρήσης της χρηματοδότησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων·

—

σημειώνει ότι οι ακατάλληλες συνθήκες στέγασης έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία και ότι η βελτίωση της ποιότητας των κατοικιών επιτρέπει την πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία των ενοίκων μιας υπερπλήρους, πολύ υγρής, κρύας και με κακό εξαερισμό κατοικίας. Τονίζει ότι η έλλειψη στέγης είναι πηγή άγχους και δυστυχίας που πλήττει την ποιότητα ζωής, την υγεία και την ευημερία των ατόμων, των οικογενειών και της κοινωνίας.

Εισηγητής

ο κ. Alain HUTCHINSON (BE/PES), Μέλος του Κοινοβουλίου της Αυτόνομης Περιφέρειας Βρυξελλών (Région de Bruxelles-Capitale)

1.

επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» που έχει ως σκοπό την προώθηση μιας έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης·

2.

σημειώνει με ενδιαφέρον ότι η ισορροπία των στεγαστικών αγορών αναγνωρίστηκε ως ένας από τους πιθανούς δείκτες του πίνακα μακροοικονομικής εποπτείας στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, λόγω της σημασίας που έχουν για τη μεγαλύτερη δημοσιονομική και οικονομική σταθερότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

3.

υπενθυμίζει επίσης ότι μια ποιοτική και οικονομικά προσιτή στέγη είναι βασική ανάγκη όλων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές αποτελούν πολύ συχνά τους βασικούς συνομιλητές τους για την κάλυψη αυτής της ανάγκης·

4.

ως εκ τούτου υπογραμμίζει ότι, δεδομένης της σημασίας που έχει η στέγη για την επίτευξη των προαναφερθέντων σημαντικών πολιτικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (οικονομική σταθερότητα, αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και κοινωνική ένταξη), της οριζόντιας κοινωνικής ρήτρας που προβλέπει το άρθρο 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του άρθρου 34 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί ο τρόπος με το οποίο μπορούν οι ευρωπαϊκές πολιτικές να επηρεάσουν τη στέγαση·

5.

εξάλλου, η δυνατότητα των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών να καθορίσουν τη δική τους πολιτική για τη στέγαση, ιδίως όσον αφορά την κοινωνική κατοικία πρέπει, κατ' εφαρμογή του άρθρου 14 της Συνθήκης της Λισσαβώνας και του υπ. αριθ. 26 Πρωτοκόλλου της, να παραμείνει ακέραια, προκειμένου να συνεχιστεί με την κινητοποίηση των μέγιστων διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων η ευθυγράμμιση των πολιτικών στέγασης με τις ανάγκες του πληθυσμού και να δώσει στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές τη δυνατότητα να ανταποκριθούν καλύτερα στις κοινές προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6.

επισημαίνει τη σημασία που έχει να αναλάβουν τα κράτη μέλη την ευθύνη για τη στεγαστική πολιτική και να παρασχεθεί στο πλαίσιο των πολιτικών της ΕΕ ένα πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου αυτού·

7.

επικροτεί εν προκειμένω τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας για τη χορήγηση των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ενεργειακή ανακαίνιση των κοινωνικών κατοικιών και στη βελτίωση των συνθηκών στέγασης των περιθωριοποιημένων ομάδων· ζητά συνεπώς να συνεχίσει να ισχύει και μετά το 2014·

8.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή πρότεινε – όπως ζητήθηκε από την Επιτροπή των Περιφερειών (1) – στις 19 Σεπτεμβρίου 2011 (2) μία νέα προσέγγιση για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής των τοπικών και κοινωνικών υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος που εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης – μεταξύ αυτών και της κοινωνικής κατοικίας· υπενθυμίζει εν προκειμένω ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να καθορίζουν τις υπηρεσίες γενικής ωφέλειας στο πλαίσιο της πολιτικής κοινωνικής στέγασης καθώς και τον τρόπο παροχής τους, υπογραμμίζει δε ότι η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα να παρέμβει όσον αφορά την κατανομή αυτών των κοινωνικών υπηρεσιών στα νοικοκυριά που τις δικαιούνται ούτε στον καθορισμό των κατηγοριών νοικοκυριών, των οποίων οι βασικές κοινωνικές ανάγκες δεν ικανοποιούνται μόνον από τις δυνάμεις της αγοράς·

9.

συμμερίζεται την ανάλυση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία στο μέλλον πρέπει να αποφευχθούν «φούσκες» στις τιμές των ακινήτων, λόγω των επιπτώσεων που έχουν στην κοινωνική και οικονομική σταθερότητα· σε αυτό το πλαίσιο, οι νέοι κανόνες που προτείνει η Επιτροπή για τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς των υποθηκών οι οποίοι αφενός καλύπτουν τη χρονική περίοδο πριν την υπογραφή της σύμβασης και αφετέρου αποσκοπούν στη δημιουργία κατάλληλου πλαισίου για τους παράγοντες της αγοράς που συμμετέχουν στη δανειοδότηση θα επιτρέψουν την καλύτερη προστασία των καταναλωτών και ιδίως των φτωχών νοικοκυριών, χωρίς όμως να αποκλείουν τη δυνατότητα απόκτησης κατοικίας. Υπάρχουν ήδη μοντέλα αρωγής και παρακολούθησης για την απόκτηση φθηνής κατοικίας, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των κοινωνικών στεγαστικών πολιτικών και τα οποία πρέπει να διατηρήσει η νέα οδηγία (3)·

10.

υπογραμμίζει ότι οι οικονομικές ανισορροπίες που δημιουργήθηκαν από τις απαγορευτικές τιμές των κατοικιών δεν σταματούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά έχουν σημαντικές επιπτώσεις και στις καταναλωτικές τάσεις των νοικοκυριών. Τα φτωχά νοικοκυριά στην Ευρώπη καταναλώνουν κατά μέσο όρο το 40 % των πόρων τους (4) για στέγαση και θέρμανση και αυτό το ποσοστό αυξάνεται σταθερά·

11.

καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι πολίτες δύνανται να διαθέτουν κατοικία, βασίζοντας την αύξηση των ενοικίων σε ένα αντικειμενικό σύστημα τιμών –μέθοδος η οποία εξασφαλίζει ήπιες αυξήσεις των τιμών ακινήτων– και προσαρμόζοντας τη φορολογική πολιτική ώστε να περιοριστεί η κερδοσκοπία

12.

ζητά να συνεχιστούν οι επενδύσεις στις κοινωνικές κατοικίες και, επομένως, κατά την αξιολόγηση των κινδύνων των επενδύσεων σε κατοικίες να λαμβάνεται υπόψη ο ειδικός χαρακτήρας της κοινωνικής στέγασης, που δεν περιλαμβάνει τους ίδιους κινδύνους με τον υπόλοιπο τομέα των ακινήτων·

13.

εκτιμά ότι η ΕΤΕ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων) πρέπει να αυξήσει σημαντικά τις επενδύσεις της στον τομέα, καθώς η ποιοτική, ενεργειακά αποδοτική και οικονομικά προσιτή στέγαση αποτελεί υποδομή τοπικής οικονομικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα σε κράτη μέλη στα οποία δεν υφίστανται δημόσιοι οργανισμοί στέγασης, βελτιώνοντας παράλληλα τους όρους των δανείων, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης ανάγκης σύστασης ενός αποθέματος κατοικιών προς ενοικίαση σε ορισμένες περιοχές, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των πλέον ευάλωτων, που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην ιδιοκτησία·

14.

υπενθυμίζει ότι ο τομέας των κατοικιών παράγει το 40 % των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και αποτελεί ως εκ τούτου έναν τομέα προτεραιότητας για την αντιμετώπιση των αλλαγών του κλίματος· προσθέτει ότι, για την επίτευξη των στόχων αυτών, καθοριστική σημασία έχει η βελτίωση των συνθηκών του ήδη υφιστάμενου αποθέματος κατοικιών με παλαιότητα άνω των 30 ετών, το οποίο σε ορισμένες περιοχές υπερβαίνει το 70 % της υπάρχουσας δόμησης· υπογραμμίζει εξάλλου ότι η ενεργειακή ανακαίνιση τεσσάρων κατοικιών δημιουργεί το αντίστοιχο μίας θέσης εργασίας και τονίζει ως εκ τούτου τη σημασία των θετικών και δομικών αποτελεσμάτων αυτού του τομέα στην απασχόληση, την οικονομική ανάπτυξη και το περιβάλλον σε τοπικό επίπεδο·

15.

ζητά λοιπόν να ανανεωθούν οι κανόνες επιλεξιμότητας της ενεργειακής ανακαίνισης των κατοικιών για τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της κοινωνικής συνοχής, ώστε κάθε περιφέρεια να έχει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το ύψος της χρηματοδότησης σε αυτό το μέτρο· επίσης, πιστεύει ότι τα διαρθρωτικά ταμεία πρέπει να κάνουν αποτελεσματική χρήση της αρχής της εταιρικής σχέσης και ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρυνθούν να συνεργαστούν με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στον καθορισμό των προτεραιοτήτων και στον τρόπο χρήσης της χρηματοδότησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων·

16.

επικροτεί τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση και κρίνει ότι η ευρωπαϊκή οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα (5) πρέπει να παγιωθεί λαμβανομένης υπόψη της αρχής της επικουρικότητας· ζητά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξασφαλίσουν ότι οι υποχρεώσεις για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και της ενεργειακής πενίας θα έχουν θετικό αντίκτυπο στα ευπαθή νοικοκυριά και ότι τα μέτρα για την προώθηση της ανακαίνισης θα προσανατολιστούν ιδίως στον περιορισμό της ενεργειακής πενίας, με την ίδρυση ειδικών εθνικών ή περιφερειακών ταμείων·

17.

υπογραμμίζει επίσης ότι πρέπει να ανανεωθούν και να ενισχυθούν στην επόμενη περίοδο προγραμματισμού προγράμματα τεχνικής βοήθειας όπως το ELENA (σχεδιασμός τοπικών σχεδίων για την ενεργειακή απόδοση), ή ειδικά ταμεία όπως το JESSICA (ταμείο ολοκληρωμένης αστικής ανάπλασης, το οποίο χρησιμοποιεί τα Διαρθρωτικά Ταμεία), δύο βασικά εργαλεία για την υλοποίηση του Συμφώνου των Δημάρχων, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλε και η Επιτροπή των Περιφερειών·

18.

υποστηρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου του τρόπου ζωής μας και την οργάνωση της οικονομίας, όπως εξηγεί στην εμβληματική της πρωτοβουλία «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους» (COM(2011) 21 τελικό) και σημειώνει ότι η στέγαση και οι πολιτικές χωροταξίας και αναζωογόνησης των αστικών περιοχών πρέπει να είναι καλύτερα εστιασμένες στον στόχο αυτό·

19.

επικροτεί τη βούληση της Επιτροπής να επενδύσει στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και στην πρόσβαση όλων των πολιτών στις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), εργαλεία ενεργού συμμετοχής της κοινωνίας·

20.

εφιστά την προσοχή στην αυξανόμενη ζήτηση κοινωνικής στέγασης από όλες τις ηλικιακές και δημογραφικές ομάδες και στην πίεση που υφίστανται οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για την κάλυψη των αναγκών διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων και ζητά κατά τον σχεδιασμό τους, οι υπηρεσίες που αναπτύσσονται για την κάλυψη των αναγκών ενός γηράσκοντος πληθυσμού να ευθυγραμμιστούν με τις ανάγκες αυτού του πληθυσμού, παραμένοντας τεχνικά και οικονομικά προσιτές· σημειώνει ότι σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, οι ηλικιωμένοι φτωχαίνουν και ζητά για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος ένα συγκεκριμένο τμήμα της νέας ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας με θέμα την ενεργό και υγιή γήρανση, η οποία συντονίζει τις ερευνητικές προσπάθειες σε αυτό τον τομέα, να επικεντρωθεί ιδιαίτερα στην ανάπτυξη οικονομικά προσιτών λύσεων που θα επιτρέψουν στους ηλικιωμένους να παραμένουν στα σπίτια τους όσο το δυνατόν περισσότερο, λαμβανομένου υπόψη ότι η βελτίωση των συνθηκών πρόσβασης στο ήδη υφιστάμενο απόθεμα κατοικιών αποτελεί έναν λογικό και βιώσιμο τρόπο μείωσης των αναγκών κοινωνικής μέριμνας, καθώς διευκολύνει την παραμονή των ηλικιωμένων στον τόπο κατοικίας τους και την επανένταξή τους στον κοινωνικό βίο, χάρη στη βελτίωση των συνθηκών ατομικής αυτονομίας τους·

21.

επαναλαμβάνει την ανάγκη να τεθούν οι πολίτες στο επίκεντρο των πολιτικών προγραμμάτων ανάπτυξης των πόλεων του αύριο («έξυπνες πόλεις»), μέσω ενός τμήματος «Κοινωνική ένταξη», καθώς και της προώθησης της συμμετοχής των χρηστών στα έργα, αναγνωρίζοντας έτσι τον ρόλο τους ως κύριων παραγόντων της αλλαγής των πόλεων, η οποία για να είναι βιώσιμη, πρέπει να εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή·

22.

εκτιμά ότι οι τεχνολογίες για την κατασκευή κτιρίων παθητικής ενέργειας πρέπει να καταστούν αντικείμενα ευρύτερων προγραμμάτων οικειοποίησης από τους χρήστες και ότι είναι ανάγκη, πέρα από την τεχνολογική έρευνα, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση να υποστηρίξει τα μέτρα που προορίζονται για να προβληθούν και να ληφθούν υπόψη οι χρήστες και οι καταναλωτές·

23.

χαιρετίζει την πρόοδο των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεβοήθειας που συνδράμουν τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία στο σπίτι τους·

24.

υποστηρίζει τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση της φτώχειας το 2020, ο οποίος απαιτεί φιλόδοξα προγράμματα υλοποίησης από τα κράτη μέλη, τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

25.

σημειώνει ότι οι ακατάλληλες συνθήκες στέγασης έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία και ότι η βελτίωση της ποιότητας των κατοικιών επιτρέπει την πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία των ενοίκων μιας υπερπλήρους, πολύ υγρής, κρύας και με κακό εξαερισμό κατοικίας. Τονίζει ότι η έλλειψη στέγης είναι πηγή άγχους και δυστυχίας που πλήττει την ποιότητα ζωής, την υγεία και την ευημερία των ατόμων, των οικογενειών και της κοινωνίας·

26.

ζητά η διάσταση «στέγαση» να γίνει πυλώνας αυτών των προγραμμάτων και να συνοδεύεται από επενδύσεις και πολιτικές που έχουν ως στόχο την αύξηση της προσφοράς προσιτής και αξιοπρεπούς στέγης, είτε υπό καθεστώς ιδιοκτησίας είτε υπό καθεστώς ενοικίασης·

27.

επιμένει ότι οι δείκτες της EUROSTAT που αφορούν τη διάσταση «Στέγαση» (τιμή, ποιότητα) της κοινωνικής ένταξης πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο τακτικών δημοσιεύσεων (για να αξιολογηθεί η πρόοδος στον τομέα) και να συμπληρωθούν από περιφερειακές και τοπικές στατιστικές·

28.

εκτιμά ότι πρέπει να δοθεί επειγόντως λύση στο πρόβλημα της έλλειψης στέγης (6) και ότι για το θέμα αυτό, είναι αναγκαίο να κινητοποιηθούν με συντονισμένο τρόπο όλες οι πολιτικές που έχουν αντίκτυπο στην έλλειψη στέγης· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους άστεγους (7) και ζητά από την Επιτροπή να την εφαρμόσει άμεσα·

29.

ζητά να υποστηριχθεί η κοινωνική καινοτομία από την Πλατφόρμα κατά της φτώχειας, καθώς και από το πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας, για να δοκιμαστούν νέες μορφές διακυβέρνησης των πολιτικών, με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης στη στέγαση και την αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης (8)·

30.

σημειώνει με ενδιαφέρον τις συστάσεις της επιτροπής της διάσκεψης για την υιοθέτηση κοινών θέσεων, η οποία διοργανώθηκε κατά τη βελγική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και υπενθυμίζει τον βασικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών τόσο στη δημιουργία εταιρικών σχέσεων με τους εμπλεκόμενους φορείς, όσο και στην αύξηση της προσφοράς προσιτής στέγης, αναγκαία αν και όχι επαρκή προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης·

31.

υποστηρίζει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν διαφοροποιημένες λύσεις για τη στέγαση για να καλυφθούν ολοένα και πιο διαφορετικές ανάγκες, καθώς και να προταθούν ενδιάμεσες επιλογές μεταξύ ενοικίασης και ιδιωτικής ιδιοκτησίας, όπως οι συνεταιρισμοί, τα προγράμματα κοινής ιδιοκτησίας (shared equity), οι «land trust communities» κ.λπ.· ζητά δε από τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στη διατήρηση και την ενίσχυση της ποικιλίας της προσφοράς, προβλέποντας τους αναγκαίους μηχανισμούς για τον εκσυγχρονισμό του αποθέματος κατοικιών χωρίς να δίνουν προτεραιότητα στην ιδιοκτησία εις βάρος άλλων μορφών πρόσβασης στη στέγη·

32.

επιμένει ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής για την κοινωνική επιχειρηματικότητα, η οποία αναμένεται προς το τέλος του 2011, πρέπει να προσδιορίσει τις δυνατότητες που προσφέρουν οι κοινωνικές επιχειρήσεις για την ανάπτυξη της προσφοράς προσιτών κατοικιών·

33.

επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να μειωθούν και να προληφθούν οι επιζήμιες διαφοροποιήσεις σε κατοικημένες περιοχές με μέτρα αστικής και κοινωνικής πολιτικής·

34.

σημειώνει ότι, πέρα από τη δυνατότητα κινητοποίησης των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στέγαση των περιθωριοποιημένων ομάδων, μέτρο που θα πρέπει να συνεχιστεί στην επόμενη περίοδο προγραμματισμού καθώς καλύπτει την ανάγκη εξάλειψης των μη αξιοπρεπών συνθηκών στέγασης, είναι επίσης αναγκαίο να ενσωματωθούν καλύτερα τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΚΤ, ΕΤΠΑ) για να υποστηρίξουν την βιώσιμη ανάπτυξη των υποβαθμισμένων συνοικιών (9)· εφιστά ωστόσο την προσοχή στο γεγονός ότι η ανάπλαση των συνοικιών δεν πρέπει να συνοδεύεται από φαινόμενα «αστικού εξευγενισμού» και ότι πρέπει να υλοποιηθούν προγράμματα ανάμειξης των κοινωνικών τάξεων για την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής·

35.

ζητά από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη συνέχεια της άτυπης συνεδρίασης των αρμοδίων για τη στέγαση υπουργών ως πλαίσιο ανταλλαγής πληροφοριών και καλύτερης κατανόησης των εθνικών πολιτικών και συνθηκών, αλλά και για την υιοθέτηση απόψεων σχετικά με θέματα που επηρεάζουν καθοριστικά την εθνική πολιτική στέγασης και ιδίως τη χρηματοδότησή της·

36.

προτείνει η EUROSTAT να επιφορτιστεί με τη δημιουργία ενός ειδικού ευρωβαρομέτρου για τις συνθήκες και τις τιμές στέγασης, δεδομένης της σημασίας που έχει η στέγαση στην καθημερινή ζωή των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

37.

προτείνει στη διακομματική ομάδα «Αστική ανάπλαση - στέγαση» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διοργανώνει τακτικά συνεδριάσεις με την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την διάσταση «Στέγαση» των ευρωπαϊκών πολιτικών, ιδιαίτερα στον αστικό τομέα.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/8

—

υπογραμμίζει ότι η μακροπεριφερειακή στρατηγική, δεν μπορεί να περιλαμβάνει όλους τους τομείς παρέμβασης αλλά θα πρέπει να επικεντρώνεται στις προκλήσεις και τις προβληματικές που τίθενται στο πλαίσιο από κοινού αξιολόγησης των εταίρων και επισημαίνει ότι η μακροπεριφέρεια, ως λειτουργικός χώρος, δεν έχει προκαθορισμένα όρια, ενώ ο ορισμός της συνδέεται στενά με την ποιότητα και την ποσότητα των κοινών προβλημάτων προς αντιμετώπιση·

—

τονίζει ότι υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέσο για την υλοποίηση του στόχου της εδαφικής συνοχής·

—

επισημαίνει ότι μια συνιστώσα που προσδίδει σημαντική προστιθέμενη αξία στη μακροπεριφερειακή στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου (ΑΙ) έγκειται στην υπογράμμιση του ενδιαφέροντος της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια και προβάλλει το γεγονός ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα συμφιλίωσης μεταξύ των εδαφικών περιοχών καθώς και για τη συμβολή στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

—

υπενθυμίζει ότι η γεωγραφική περιοχή την οποία καλύπτει η στρατηγική περιλαμβάνει τρία κράτη μέλη (Ιταλία, Ελλάδα και Σλοβενία), δύο υποψήφιες χώρες (Κροατία και Μαυροβούνιο) και τρία κράτη της άλλης πλευράς της Αδριατικής (Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Σερβία) επισημαίνει ότι, εκτός από τη θαλάσσια διάσταση, η μακροπεριφερειακή προσέγγιση θα πρέπει επίσης να συνεκτιμήσει κάθε σημαντικό ζήτημα που παρουσιάζει σήμερα ενδιαφέρον για τη μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου (προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος, ενέργεια, κλιματική αλλαγή, έρευνα και καινοτομία κλπ.)·

—

υπενθυμίζει ότι η αρχή των «τριών όχι» της Επιτροπής, (όχι σε νέους κανόνες, όχι σε νέα θεσμικά όργανα και όχι σε πρόσθετους πόρους) θα πρέπει να συνοδεύεται από «τρία ναι»: υλοποίηση και παρακολούθηση των υφιστάμενων κανόνων στην μακροπεριφέρεια, δημιουργία ενός εδαφικού διαύλου, δικτύου ή συνασπισμού περιφερειακών και τοπικών αρχών και κρατών μελών, συντονισμένη χρήση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών πόρων.

Εισηγητής

ο κ. Gian Mario SPACCA (IT/ADLE), Πρόεδρος της Περιοχής Marches

1.

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι η έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη μακροπεριφέρεια της Βαλτικής Θάλασσας, τον Οκτώβριο του 2009, σηματοδότησε την έναρξη μιας διαδρομής χάρη στην οποία ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες μπόρεσαν ήδη ή ετοιμάζονται να βρουν στο μέσο των μακροπεριφερειακών στρατηγικών μια δυνητική απάντηση στα προβλήματα της ισορροπημένης και αειφόρου ανάπτυξης·

2.

υπενθυμίζει τον ρόλο που διαδραμάτισε εξ αρχής για την εκπόνηση των ευρωπαϊκών μακροπεριφερειακών στρατηγικών, καθώς αυτές προωθούν τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών υπό την προϋπόθεση ότι παρέχουν ενωσιακή προστιθέμενη αξία·

3.

χαιρετίζει το γεγονός ότι, επ’ ευκαιρία του Φόρουμ που διοργάνωσε η Επιτροπή των Περιφερειών στις 13 Απριλίου 2010 με θέμα «Ευρωπαϊκές μακροπεριφέρειες: ολοκλήρωση μέσω της εδαφικής συνεργασίας», πολλές ευρωπαϊκές περιφέρειες εξεδήλωσαν ενδιαφέρον, ενώ η συζήτηση και η εμβάθυνση που κατέστησαν δυνατές χάρη στο Φόρουμ της ΕτΠ επιβεβαιώνουν ότι οι μακροπεριφέρειες μπορούν να αποτελέσουν καινοτόμο μέσο εδαφικής συνεργασίας σε διαπεριφερειακό και υπερεθνικό επίπεδο καθότι ενισχύουν τη συνοχή και το συντονισμό των πολιτικών δράσεων σε διάφορους τομείς, εκλογικεύοντας την κατανομή των χρηματοπιστωτικών πόρων και αναδεικνύοντας το ρόλο των περιφερειακών και τοπικών οντοτήτων βάσει των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με την ευρεία συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·

4.

εκτιμά ότι η μακροπεριφερειακή προσέγγιση σχετικά με τους τρόπους και τους σκοπούς παρέμβασης μπορεί να συνδεθεί συνεκτικά με τις άλλες στρατηγικές πολιτικές της Ένωσης, όπως η στρατηγική «Ευρώπη 2020», η πολιτική συνοχής και η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική·

5.

υπογραμμίζει ότι η μακροπεριφερειακή στρατηγική, βάσει των χαρακτηριστικών της, δεν μπορεί να περιλαμβάνει όλους τους τομείς παρέμβασης αλλά θα πρέπει να επικεντρώνεται στις προκλήσεις και τις προβληματικές που αφορούν ειδικά αυτήν τη μακροπεριφέρεια και τίθενται στο πλαίσιο από κοινού αξιολόγησης των εταίρων όπου οι αρχές της συνεργασίας συναντούν την αρχή της επικουρικότητας·

6.

επισημαίνει ότι η μακροπεριφέρεια, ως λειτουργικός χώρος, δεν έχει προκαθορισμένα όρια, ενώ ο ορισμός της συνδέεται στενά με την ποιότητα και την ποσότητα των κοινών προβλημάτων προς αντιμετώπιση· συνεπώς η δημιουργία της θα πρέπει να στηρίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια (βάσει γεωγραφικής διασύνδεσης) για συνεργασία επί ζητημάτων που μπορούν να επιλυθούν. Με τον τρόπο αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί μεγαλύτερη συνάφεια με άλλες περιοχές, όπως διασφαλίζεται μεταξύ του μεσοευρωπαϊκού χώρου, της περιοχής των Άλπεων και του Δούναβη·

7.

τονίζει ότι υπό αυτό το πρίσμα η μακροπεριφερειακή στρατηγική μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέσο για την υλοποίηση του στόχου της εδαφικής συνοχής, τον οποίο υποστηρίζει ανεπιφύλακτα η Συνθήκη της Λισσαβώνας, και τη διευκόλυνση της διαδικασίας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση των υποψήφιων και των εν δυνάμει υποψήφιων χωρών με βάσει τα κοινά συμφέροντα των περιφερειών, των «παλαιών» και των «νέων» κρατών μελών, καθώς και τρίτων χωρών, όπως ήδη καταδεικνύουν τα παραδείγματα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή τόσο της Βαλτικής Θάλασσας όσο και του Δούναβη·

8.

επισημαίνει ότι μια συνιστώσα που προσδίδει σημαντική προστιθέμενη αξία στη μακροπεριφερειακή στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου (ΑΙ) έγκειται στην υπογράμμιση του ενδιαφέροντος της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια όπως ακριβώς συνέβη κατά το παρελθόν και με την ένταξη των εδαφικών περιοχών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης·

9.

προβάλλει το γεγονός ότι η μακροπεριφερειακή στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου αποτελεί σημαντικό παράγοντα συμφιλίωσης μεταξύ των εδαφικών περιοχών που βρίσκονται ανατολικά της Αδριατικής και του Ιονίου και ταυτόχρονα αναγνωρίζει και ανακαλεί στη μνήμη τις ενοποιητικές αξίες που επί αιώνες συνδέουν τις δύο ακτές·

10.

υπογραμμίζει ότι επιπρόσθετη αξία της μακροπεριφερειακής στρατηγικής αποτελεί η παρεχόμενη ευκαιρία για την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας σε αυτές τις περιοχές που είναι επίσης τμήμα του ευρύτερου χώρου της Μεσογείου, καθώς και για τη συμβολή στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

11.

σημειώνει ότι η μακροπεριφέρεια δεν αποτελεί ένα ακόμα θεσμικό επίπεδο στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ένα δίκτυο, ένα λειτουργικό μέσο ή μάλλον μια κοινή δράση που περιλαμβάνει διαφορετικούς ευρωπαϊκούς, εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς φορείς, διαφορετικές πολιτικές και διαφορετικά προγράμματα χρηματοδότησης. Ζητούμενο αποτελεί λοιπόν η ευέλικτη και μη γραφειοκρατική σύνδεση όλων των φορέων, των μέσων και των πρωτοβουλιών·

12.

παρατηρεί ότι οι εδαφικές περιοχές της Αδριατικής και του Ιονίου αποτελούν αντιστοίχως διεθνή θαλάσσια λεκάνη και διεθνή περιφέρεια. Από ιστορική, γεωγραφική, οικονομική, περιβαλλοντική ή κοινωνική σκοπιά, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χωρών διαδραμάτιζαν ανέκαθεν ζωτικό ρόλο στην περιοχή. Η Αδριατική και το Ιόνιο πέλαγος αποτελούν μείζονες θαλάσσιες (οικο)περιφέρειες στην Ευρώπη, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους και καταλήγουν στην κεντρική Μεσόγειο, η οποία αποτελεί ημίκλειστη θάλασσα με χαμηλό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων·

13.

επισημαίνει ότι η μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου (ΜΠΑΙ) περιλαμβάνει παράκτια κράτη μέλη της ΕΕ, υποψήφιες και εν δυνάμει υποψήφιες χώρες. Πρόκειται για ιδιαίτερα ετερογενή περιοχή από οικονομική, περιβαλλοντική και πολιτιστική άποψη. Στο πλαίσιο της εν εξελίξει διαδικασίας ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, η Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος θα επηρεάζονται ακόμα περισσότερο από την ελεύθερη μετακίνηση ατόμων, αγαθών και υπηρεσιών, πέραν της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς·

14.

υπενθυμίζει ότι η γεωγραφική περιοχή την οποία καλύπτει η στρατηγική περιλαμβάνει τρία κράτη μέλη (Ιταλία, ιδιαίτερα με τις περιφέρειες που βρέχονται από την Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος, Ελλάδα και Σλοβενία), δύο υποψήφιες χώρες (Κροατία και Μαυροβούνιο) και τρία εν δυνάμει υποψήφια κράτη (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Σερβία) αν εξαιρέσουμε τη θαλάσσια επιφάνεια, η έκτασή της είναι λίγο μικρότερη από 450 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα όπου κατοικούν περίπου 60 εκατομμύρια άνθρωποι. Η περιοχή αυτή που εκτείνεται πέραν της θαλάσσιας λεκάνης, η οποία εκ φύσεως συνενώνει διάφορες εδαφικές περιοχές και αποτελεί κρίκο της αλυσίδας μεταξύ λαών και θεσμών, προσφέρεται για την ανάπτυξη μιας κοινής στρατηγικής ικανής να δημιουργήσει ευκαιρίες αειφόρου ανάπτυξης και να βελτιστοποιήσει την ανταλλαγή ιδεών, προσώπων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών·

15.

τονίζει ότι η λεκάνη Αδριατικής-Ιονίου αποτελεί «ημίκλειστη θάλασσα» η οποία στο μέλλον θα μοιάζει περισσότερο με «εσωτερική θάλασσα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι μια λεκάνη που εμφανίζει ομοιότητες με την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, δεδομένου ότι και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για θάλασσες που αντιμετωπίζουν κοινά προβλήματα και προκλήσεις, και παρεμβάλλονται μεταξύ κρατών μελών και τρίτων κρατών. Παράλληλα δε αποτελεί και τη φυσική θαλάσσια διέξοδο της περιοχής του Δούναβη·

16.

υπογραμμίζει ότι όλα τα ευρωπαϊκά εδάφη είναι αλληλο-λειτουργούντα και επομένως η επιθυμητή σύνδεση των περιοχών της Βαλτικής και του Δούναβη με την περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους αποτελεί φυσιολογική ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της εδαφικής συνεργασίας·

17.

σημειώνει ότι η περιφέρεια Αδριατικής-Ιονίου συμμετέχει από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 σε πολυάριθμες οργανώσεις και πρωτοβουλίες, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι εξής:

στις οποίες πρέπει ακόμη να προστεθούν πολυάριθμα δίκτυα υποδομών (όπως η Ένωση Λιμένων Βόρειας Αδριατικής - North Adriatic Port Association - N.A.PA.) για τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την κατάρτιση·

18.

υπενθυμίζει ότι η περιοχή αυτή εμπίπτει επίσης σε μείζονες παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χρηματοδοτούνται από θεματικά προγράμματα (μεταφορές, ενέργεια, περιβάλλον, κλπ.), από εθνικά και περιφερειακά προγράμματα της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής (Στόχος 1 και 2) και από προγράμματα εδαφικής συνεργασίας, όπως τα Προγράμματα IPA, το Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας (ΠΔΣ) για την Αδριατική, το INTERREG IV Α και το INTERREG IV Β τα αντίστοιχα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας (π.χ. μεταξύ Ιταλίας και Σλοβενίας, Ελλάδας και Ιταλίας) καθώς και διακρατικής συνεργασίας (Πρόγραμμα για την Κεντρική Ευρώπη (CENTRAL EUROPE - CE), το Πρόγραμμα για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη (SOUTH EAST EUROPE - SEE), το Πρόγραμμα για την περιοχή της Μεσογείου (MED), το Πρόγραμμα για την περιοχή των Άλπεων (ALPINE SPACE) που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ)· ο επείγοντας χαρακτήρας και η προστιθέμενη αξία μιας στρατηγικής της ΕΕ για τη συγκεκριμένη μακροπεριφέρεια συνίστανται ακριβώς στα οφέλη που συνεπάγεται ο υψηλός βαθμός ενοποίησης των προγραμμάτων αυτών και εκείνων που αναλαμβάνονται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αλλά και των επενδύσεων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, του τοπικού πιστωτικού συστήματος και των ιδιωτικών φορέων. Εν προκειμένω, επισημαίνεται ότι μια τέτοια διαδικασία δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια διακυβερνητική προσέγγιση, αλλά προϋποθέτει την άμεση χρήση της πολιτικο-θεσμικής κινητήριας δύναμης και της τεχνικής βοήθειας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ·

19.

υπογραμμίζει ότι αυτό το ευρύ δίκτυο σχέσεων αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς και απαραίτητη βάση για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης των τοπικών και περιφερειακών πολιτικών. Η στήριξη συστημάτων διασυνοριακών, διακρατικών και διαπεριφερειακών συνεργιών έχει στρατηγική σημασία σε τοπικό επίπεδο και συμβάλλει στη διάρθρωση συστημάτων διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των τοπικών αρχών, των περιφερειών και της κεντρικής διοίκησης, σύμφωνα με τη Συνθήκης της Λισσαβώνας·

20.

θεωρεί ότι η πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου (ΠΑΙ), λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της και ιδίως λόγω του ενδιαφέροντος των κρατών μελών της για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με την προστασία των θαλάσσιων υδάτων και των ακτών, μπορεί να λάβει πιο συγκεκριμένη μεσογειακή διάσταση. Παράλληλα, λόγω της ειδικής της γεωγραφικής θέσης και των θεματικών της, η πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου μπορεί να προσδώσει αξία στις διαδικασίες σταθεροποίησης της περιοχής και ιδίως στις δυναμικές ένταξης στον ευρωπαϊκό χώρο χωρίς επικαλύψεις με άλλα μέσα διαφορετικής θέσης και σημασίας·

21.

υπενθυμίζει ότι, στις 5 Μαΐου 2010 στην Ανκόνα, το Συμβούλιο Αδριατικής-Ιονίου –αποτελούμενο από τους Υπουργούς Εξωτερικών των συνδεδεμένων χωρών (ΠΑΙ)– υιοθέτησε δήλωση με την οποία προσυπογράφει την πρόταση μακροπεριφερειακής στρατηγικής για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου και καλεί τα μέλη της που ανήκουν στην ΕΕ (Ιταλία, Ελλάδα, Σλοβενία) να προβούν σε ενέργειες για την έγκρισή της από τα όργανα της Ένωσης·

22.

επισημαίνει ότι, στις 23 Μαΐου 2011 στις Βρυξέλλες, το Συμβούλιο Αδριατικής-Ιονίου ενέκρινε μια ακόμη δήλωση στην οποία, αφού επιδοκίμασε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 13ης Απριλίου 2011 βάσει της οποίας τα κράτη μέλη καλούνται να συνεχίσουν να καταβάλλουν προσπάθειες για τις μελλοντικές μακροπεριφέρειες, επαναβεβαίωσε τη δέσμευσή του να υποστηρίξει τη μακροπεριφερειακή στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου που πρόκειται να υλοποιηθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με τη συμμετοχή των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών θεσμικών φορέων·

23.

τονίζει ότι, κατά την 8η και την 9η Διάσκεψη που πραγματοποίησαν στο Μπάρι (Ιταλία), στις 29 Απριλίου 2010 και στη Μπούντβα (Μαυροβούνιο) στις 11 Απριλίου 2011 αντιστοίχως, οι Πρόεδροι των εθνικών κοινοβουλίων που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου (ΠΑΙ) υιοθέτησαν τελικές δηλώσεις ειδικά εστιασμένες στη δέσμευση των ενδιαφερόμενων κοινοβουλίων να εντείνουν τις προσπάθειές τους ούτως ώστε να συμβάλουν στη διαδικασία προσχώρησης όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων που είναι μέλη της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας και κάλεσαν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να διαμορφώσουν μια μακροπεριφερειακή στρατηγική για τη λεκάνη της Αδριατικής και του Ιονίου Πελάγους, στη νοτιοανατολική πλευρά της Ευρώπης·

24.

υπενθυμίζει ότι οι εδαφικές περιοχές που καλύπτει η στρατηγική συναρτώνται λειτουργικά είτε με την Αδριατική είτε με το Ιόνιο Πέλαγος. Οι μορφολογικές και περιβαλλοντικές διαφορές μεταξύ των δύο ακτών της λεκάνης της Αδριατικής είναι σημαντικές λόγω των γεωμορφολογικών τους χαρακτηριστικών, της υψηλής πίεσης της αστικής ανάπτυξης και των δημογραφικών διαφορών τους. Η συγκεκριμένη περιοχή διαθέτει επίσης ισχυρές διασυνδέσεις με ορισμένες εδαφικές περιοχές της Αυστρίας και της Κεντρικής και Ανατολικής Μεσογείου από τις οποίες επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό·

25.

σημειώνει ότι ορισμένες παράκτιες περιοχές πλήττονται από υψηλό βαθμό αστικοποίησης, ιδίως οι περιοχές γύρω από τις βιομηχανικές ζώνες και όσες περιοχές αποτελούν αντικείμενο έντονης τουριστικής εκμετάλλευσης. Η υπερβολική πίεση που ασκείται για την παραγωγική χρήση της γης, η τοπική ζήτηση και οι συνεπαγόμενες μεταβολές στο παράκτιο οικοσύστημα προκάλεσαν τον εκτεταμένο κορεσμό και τη συνεχή μείωση του φυσικού περιβάλλοντος. Υφίστανται παρ’ όλα αυτά εξαιρετικά περιβαλλοντικά πάρκα και εθνικές και περιφερειακές προστατευόμενες περιοχές·

26.

επισημαίνει ότι ορισμένες παράκτιες περιοχές χαρακτηρίζονται από συνάφεια όσον αφορά τη γεωμορφολογία και την περιβαλλοντική κληρονομιά τους, συνάφεια η οποία απειλείται όλο και περισσότερο λόγω των αναπτυξιακών διαδικασιών. Στην περιοχή παρατηρείται έλλειψη συστημάτων αποχέτευσης και διαχείρισης αποβλήτων, αυξανόμενη αστικοποίηση της ακτής, καθώς και συνεχιζόμενες ατμοσφαιρικές εκπομπές ρυπογόνων αερίων από τις μεταφορές και τη βιομηχανία για την παραγωγή ενέργειας·

27.

υπογραμμίζει ότι, σε ευρύτερη κλίμακα, η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου θα αποδειχθεί πολύτιμο εργαλείο όχι μόνο για τις επιμέρους εδαφικές περιοχές αλλά για την ΕΕ στο σύνολό της, δεδομένου ότι αποβλέπει σε πλήρη συμμόρφωση με τις στρατηγικές κατευθύνσεις της ΕΕ για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και ειδικότερα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Η χρονική περίοδος της στρατηγικής πολιτικής προβλέπεται να ξεκινήσει το 2012-2013, πράγμα που θα επιτρέψει αυτή την ευθυγράμμιση και θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη συνοχή με τις προτεραιότητες του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, των κοινών στρατηγικών πλαισίων και των επιχειρησιακών σχεδίων·

28.

εκτιμά ότι εάν καθοριζόταν η αποστολή της στρατηγικής για την περιοχή Αδριατικής – Ιονίου, αυτή θα συνίστατο στη «σύνδεση και προστασία»: σύνδεση των εδαφικών περιοχών της μακροπεριφέρειας, προκειμένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη, και παράλληλη προστασία του εύθραυστου θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος και της ενδοχώρας. Οι δύο μακροστρατηγικές της ΕΕ για τις περιοχές της Βαλτικής και του Δούναβη, μαζί με τη στρατηγική για τη μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου και τις μελλοντικές στρατηγικές της ΕΕ (1), θα μπορούσαν να ευνοήσουν τις διασυνδέσεις και τις συνεργίες, ακόμη και στον τομέα των υποδομών, που ζητούνται στο σημείο 18 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 13ης Απριλίου 2011. Οι μακροστρατηγικές αυτές θα αποτελούσαν ιδανικό άξονα μεταξύ του Βορρά και του Νότου της Ευρώπης και, σε αυτό το πλαίσιο, η μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου θα συνέβαλε στην ενίσχυση και στην αποσυμφόρηση της πρόσβασης όλου του υπόλοιπου κόσμου στη νοτιοανατολική πύλη της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως και της περιοχής της Κεντρικής και Ανατολικής Μεσογείου μέσω επιμηκύνσεως του διαδρόμου Βαλτικής και Αδριατικής θάλασσας που προβλέπει η ανακοίνωση της Επιτροπής COM (2011) 500 της 29.6.2011 και της συνδέσεώς του με τα διατροπικά δίκτυα. Λαμβανομένης υπόψη της δυνατότητας σημαντικών εδαφικών επικαλύψεων μεταξύ της στρατηγικής της μακροπεριφέρειας Αδριατικής-Ιονίου και της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη, θα πρέπει να προβλεφθούν, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατάλληλοι μηχανισμοί συντονισμού.

29.

θεωρεί ότι μια θαλάσσια λεκάνη αποτελεί εξ ορισμού κοινό πόρο που συνδέει τις όμορες χώρες και περιφέρειες, καθώς και κοινό αγαθό που πρέπει να διαφυλαχθεί. Η θάλασσα ωστόσο απαιτεί επίσης κοινές παρεμβάσεις για να δημιουργήσει πλούτο και να αναπτύξει το δυναμικό της. Αποτελεί ένα εύθραυστο σύστημα και αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για την Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος που σχηματίζουν θαλάσσια λεκάνη με χαμηλό ρυθμό ανανέωσης υδάτων, συνδεδεμένη με τη Μεσόγειο, η οποία αποτελεί και αυτή με τη σειρά της ημίκλειστη θάλασσα. Για τη διατήρηση του περιβάλλοντος της Αδριατικής και του Ιονίου θα πρέπει να ενσωματωθούν στη στρατηγική Αδριατικής-Ιονίου θαλάσσιες στρατηγικές

30.

σημειώνει ότι, υπό αυτό το πρίσμα, η μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου μπορεί να θεωρηθεί θαλάσσια κοινότητα. Η στρατηγική δε θα συνίσταται συνεπώς απλά σε έγγραφα σχεδιασμού, αλλά και σε δράσεις - συγκεκριμένες, απτές δράσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή. Τα κράτη, οι περιφέρειες και οι λοιποί φορείς θα αναλάβουν την ευθύνη ως ηγετικοί εταίροι για συγκεκριμένους τομείς προτεραιότητας και εμβληματικές πρωτοβουλίες βάσει ολοκληρωμένης προσέγγισης στη θαλάσσια πολιτική, στην πολιτική μεταφορών και στη λιμενική πολιτική, σύμφωνα με τη λογική που διέπει τους πανευρωπαϊκούς διαδρόμους·

31.

επισημαίνει ότι, εκτός από τη θαλάσσια διάσταση, η μακροπεριφερειακή προσέγγιση θα πρέπει επίσης να συνεκτιμήσει κάθε σημαντικό ζήτημα που παρουσιάζει σήμερα ενδιαφέρον για τη μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας και διατήρησης του περιβάλλοντος, της ενέργειας, της κλιματικής αλλαγής, της έρευνας και της καινοτομίας, της διατήρησης των υποθαλάσσιων και των πολιτιστικών πόρων, της ανταγωνιστικότητας και της δημιουργίας απασχόλησης, του εμπορίου, της εφοδιαστικής και της κατάρτισης διαχειριστών του Δημοσίου στην περιοχή Αδριατικής- Ιονίου·

32.

υπενθυμίζει τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η εκπόνηση μακροπεριφερειακών στρατηγικών θα πρέπει να βασίζεται στα λεγόμενα «τρία όχι», δηλαδή όχι σε νέους κανόνες, όχι σε νέα θεσμικά όργανα και όχι σε πρόσθετους πόρους. Επαναλαμβάνει δε ότι ο συγκεκριμένος κανόνας θα πρέπει να συνοδεύεται από τον αντίστοιχο των τριών «ναι», ήτοι α) από κοινού συμφωνημένη υλοποίηση και παρακολούθηση των υφιστάμενων κανόνων στην μακροπεριφέρεια, β) δημιουργία ενός εδαφικού διαύλου, δικτύου ή συνασπισμού περιφερειακών και τοπικών αρχών και κρατών μελών με τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων, για τα οποία ευθύνη θα φέρουν τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και γ) συντονισμένη χρήση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ για την εκπόνηση και την υλοποίηση μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

33.

επαναλαμβάνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει μακροπεριφερειακή στρατηγικής για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου εντός του 2012 – 2013, η οποία αποτελεί –υπό το πρίσμα της διεξαγωγής επαρκώς ώριμου διαλόγου– μια υπεύθυνη επιλογή σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκ μέρους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί συναίνεση και ταυτόχρονα να υιοθετηθεί μια ρεαλιστική προσέγγιση για τους τρεις πυλώνες της μακροπεριφερειακής στρατηγικής κατά τη νέα περίοδο προγραμματισμού 2014 – 2020·

34.

σημειώνει ότι, όσον αφορά το ζήτημα της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, όπως και στην περίπτωση της Βαλτικής Θάλασσας έτσι και στην περιοχή Αδριατικής-Ιονίου και στην περιοχή του Δούναβη είναι δυνατός ο καθορισμός ευρωπαϊκής στρατηγικής που θα αξιοποιεί τα πολυάριθμα υφιστάμενα δίκτυα συνεργασίας και την πληθώρα πρωτοβουλιών, προγραμμάτων και σχεδίων που ήδη υλοποιούνται, θα προσαρμόζει και θα συντονίζει τα διαθέσιμα μέσα και θα συμβάλλει στην παγίωση της διαδικασίας ολοκλήρωσης τόσο μεταξύ των κρατών όσο και στο εσωτερικό τους, μέσω της μεγαλύτερης συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στην υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων·

35.

τονίζει ότι υπό αυτές τις προϋποθέσεις η μακροπεριφερειακή στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου θα καταστεί εξαιρετικό παράδειγμα «πολυεπίπεδης διακυβέρνησης» στην πράξη, καθότι θα δημιουργήσει την ευκαιρία απτού προσδιορισμού και βελτιστοποίησης της συνεργασίας και της αλληλεπίδρασης όλων των ενδιαφερόμενων φορέων ως προς τις μεγάλες προκλήσεις της συγκεκριμένης περιοχής·

36.

υπενθυμίζει ότι στο σημερινό στάδιο, όπου τα μέτρα βασίζονται σε νομική βάση που σχετίζεται με τομείς αρμοδιότητας της Ένωσης και των κρατών μελών, η Επιτροπή θα πρέπει αρχικά να περιοριστεί στην υποβολή προτάσεων για συγκεκριμένες δράσεις οι οποίες στη συνέχεια θα αναπτυχθούν μέσω της συνεργασίας όλων των ενδιαφερόμενων επιπέδων διακυβέρνησης ανάλογα με τις επιμέρους αρμοδιότητες και τομείς ευθύνης τους και να αναλάβει εν συνεχεία ρόλο συντονισμού, ελέγχου, διευκόλυνσης της εφαρμογής και συνέχειας της στρατηγικής. Για την επίτευξη του έργου αυτού, η Επιτροπή οφείλει να προσφύγει όσο το δυνατόν περισσότερο στις ήδη υπάρχουσες κατάλληλες δομές·

37.

παρατηρεί ότι, βάσει των δηλώσεων που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Αδριατικής-Ιονίου (αποτελούμενο από τους Υπουργούς Εξωτερικών της ΠΑΙ) και υπό το φως των επειγόντων προβλημάτων και των σημερινών προκλήσεων, πρέπει να ξεκινήσει σύντομα ο σχεδιασμός ευρωπαϊκής στρατηγικής για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου. Προς τούτο, η ΕτΠ ζητά από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να δώσει εντολή στην Επιτροπή για το σχεδιασμό της εν λόγω στρατηγικής·

38.

καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο –βάσει των δηλώσεων της Διάσκεψης των Προέδρων των εθνικών κοινοβουλίων που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου (ΠΑΙ) και με παράλληλη συνεκτίμηση της στρατηγικής αξίας για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ– να αναλάβει μια βαρυσήμαντη πολιτική πρωτοβουλία προκειμένου να δρομολογηθεί η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου·

39.

προτρέπει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο δεσμεύτηκε για την εκπόνηση σημαντικών εγγράφων όσον αφορά την εφαρμογή της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής, τη διαχείριση των χωρικών υδάτων και την πολιτική μεταφορών, να συνεκτιμήσει τη μακροπεριφερειακή διάσταση της περιοχής Αδριατικής-Ιονίου·

40.

υπογραμμίζει ότι η μακροπεριφερειακή στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής – Ιονίου είναι απολύτως συμβατή με την ανάπτυξη ευρωπεριφερειών υπό τη μορφή συνεργασίας παραμεθόριων περιοχών ή με την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δομών βάσει διασυνοριακών, διακρατικών και διαπεριφερειακών προγραμμάτων, τα οποία θα έχουν το νομικό καθεστώς του Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ)·

41.

συνιστά οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδιαίτερα η πολιτική συνοχής για την περίοδο μετά το 2013 να συμπεριλάβουν πλήρως τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές μεταξύ των τομέων εδαφικής συνεργασίας (ιδίως όσον αφορά τη διασυνοριακή και διακρατική συνεργασία) κατά τρόπον ώστε τα περιφερειακά λειτουργικά προγράμματα της επόμενης προγραμματικής περιόδου (2014-2020) να μπορούν να συμβάλουν στην αποτελεσματική υλοποίηση της στρατηγικής αυτής των μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

42.

καλεί την Επιτροπή –σύμφωνα με το σημείο 21 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 13ης Απριλίου 2011, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23-24 Ιουνίου 2011 και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι εθνικοί και οι τοπικοί θεσμικοί φορείς ασχολούνται εδώ και καιρό με το υποθετικό σενάριο μιας μακροπεριφερειακής στρατηγικής– να προβεί πάραυτα στην εκ του σύνεγγυς παρακολούθηση των στρατηγικών σχεδίων που αφορούν την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου είτε αυτά βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης είτε έχουν ήδη εγκριθεί ή τελούν εν αναμονή της έγκρισής τους. Προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υιοθετήσει τρία «ναι», όπως διατυπώνονται στο σημείο 32 της παρούσας γνωμοδότησης·

43.

θεωρεί αναγκαίο και επείγον να εξεταστεί ενδελεχέστερα ο ρόλος και η λειτουργία των μακροπεριφερειών και να προσδιοριστεί επακριβέστερα σε μια «Πράσινη Βίβλο» επί του θέματος, όπως έχει ήδη ζητηθεί στο ψήφισμα της ΕτΠ σχετικά με το νομοθετικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2010·

44.

τονίζει ότι η στρατηγική για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου βασίζεται στην εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας. Η στρατηγική αυτή θα άπτεται θεμάτων και τομέων προβληματισμού που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποκλειστικά σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

45.

σημειώνει ότι η κατάρτιση αυτής της στρατηγικής θα πρέπει να συνοδευτεί από ευρεία δημόσια διαβούλευση, η οποία θα πρέπει να διεξαχθεί, λαμβανομένων υπόψη των εμπειριών με τις στρατηγικές της ΕΕ για τη Βαλτική θάλασσα και την περιοχή του Δούναβη, σε στενή συνεργασία με τα υφιστάμενα δίκτυα και οργανώσεις της περιοχής αυτής και με την Επιτροπή των Περιφερειών, ως εκπρόσωπο των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς και με άλλους σημαντικούς εταίρους·

46.

υπενθυμίζει ότι –σύμφωνα με τη σύσταση στην οποία προέβη το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της 13ης Απριλίου 2011 σχετικά με τη διαφάνεια, την προβολή και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ μακροπεριφερειακών στρατηγικών– η εταιρική σχέση της «Μακροπεριφέρειας Αδριατικής-Ιονίου» οργάνωσε την ανάλυση μακροπεριφερειακών ζητημάτων κατά την εκδήλωση OPEN DAYS του 2011, με ιδιαίτερα ενδελεχή εστίαση στην πρόταση περί μακροπεριφερειακής στρατηγικής για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου, μέσω της διεξαγωγής δημόσιας συζήτησης με τη συμμετοχή εκπροσώπων των 13 περιφερειών και πόλεων της εταιρικής σχέσης μέσω και της διοργάνωσης εργαστηρίου εταιρικών σχέσεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για την παρουσίαση συγκεκριμένων σχεδίων που βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης·

47.

αναθέτει στην Πρόεδρό της να διαβιβάσει την παρούσα γνωμοδότηση πρωτοβουλίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην τρέχουσα Προεδρία της ΕΕ και στους εταίρους της Τρόικας Προεδριών.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/14

—

πιστεύει ότι η έξυπνη νομοθεσία θα πρέπει να συντελεί στον περιορισμό της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φόρτου, όχι μόνο για τους πολίτες και τους ενδιαφερομένους, αλλά και για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· ωστόσο, απορρίπτει μια αποκλειστικά ποσοτική προσέγγιση της νομοθεσίας·

—

λαμβάνει υπόψη τις αυξημένες αναφορές στην τοπική και περιφερειακή διάσταση της έξυπνης νομοθεσίας και στις σχετικές δραστηριότητες και δυνατότητες της ΕτΠ, ως αναγνώριση του ρόλου που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της Ευρώπης στη διαμόρφωση της πολιτικής της ΕΕ και στην εφαρμογή της νομοθεσίας·

—

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα άλλα όργανα της ΕΕ να αποδίδουν περισσότερη προσοχή στην τοπική και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση κατά τον σχεδιασμό της νομοθεσίας, την αξιολόγηση του αντικτύπου της και τον προσδιορισμό των τρόπων υλοποίησης των πολιτικών και των στόχων της ΕΕ·

—

θεωρεί ότι, πέραν του στόχου εδαφικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Άρθρο 3 ΣΕΕ), τόσο οι οριζόντιες ρήτρες της Συνθήκης της Λισσαβώνας για τις κοινωνικές (άρθρο 9 ΣΛΕΕ) και τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις (άρθρο 11 ΣΛΕΕ) όσο και το τρίπτυχο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 καθιστούν απαραίτητη την ισορροπημένη ανάλυση των συνεπειών της νομοθεσίας από εδαφική, οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη·

—

εκφράζει την προθυμία της να συνδράμει τα όργανα της ΕΕ σε αυτές τις προσπάθειες, σε περίπτωση που χρειάζονται δεδομένα από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, υπενθυμίζοντας ωστόσο τους περιορισμένους πόρους και τη βασική αποστολή της·

—

φρονεί ότι τα όργανα της ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξουν μια κοινή προσέγγιση των εκτιμήσεων αντικτύπου και ότι η ΕτΠ θα πρέπει να συμμετάσχει στον προσδιορισμό αυτής της προσέγγισης·

—

επικροτεί την πρόθεση να επανεξεταστεί η συμφωνία συνεργασίας της ΕτΠ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι θεσμικές αλλαγές που επέφερε η Συνθήκη της Λισσαβώνας, η ανάγκη εφαρμογής μιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και η εξέλιξη του πολιτικού ρόλου της ΕτΠ, και να προβλεφθεί η βελτίωση και η ανάπτυξη της συνεργασίας τους σε σχέση με τις εκτιμήσεις αντικτύπου και η θέσπιση ενός μηχανισμού συμβολής της ΕτΠ στην ετήσια έκθεση για τη βελτίωση της νομοθεσίας.

Εισηγητής

Ο Λόρδος Graham TOPE (UK/ALDE), Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Sutton του Λονδίνου

Έγγραφα αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα Έξυπνη νομοθεσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση COM(2010) 543 τελικό

Έκθεση της Επιτροπής για την επικουρικότητα και την αναλογικότητα (17η έκθεση «Βελτίωση της νομοθεσίας» για το 2009)

COM(2010) 547 τελικό

1.

επικροτεί την έννοια της έξυπνης νομοθεσίας, η οποία επιβεβαιώνει και αναπτύσσει την ιδέα ενός κύκλου πολιτικής της ΕΕ κατά την οποία η νομοθεσία διαρκώς αναθεωρείται και προσαρμόζεται στις νέες προκλήσεις και συνθήκες βάσει αναλυτικής αξιολόγησης και συγκεκριμένων εμπειριών εφαρμογής·

2.

πιστεύει ότι η έξυπνη νομοθεσία θα πρέπει να συντελεί στον περιορισμό της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φόρτου, όχι μόνο για τους πολίτες και τους ενδιαφερομένους, αλλά και για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· ωστόσο, απορρίπτει μια αποκλειστικά ποσοτική προσέγγιση της νομοθεσίας στο βαθμό που οι πολιτικές προτεραιότητες δεν μπορούν να υπόκεινται σε εκτιμήσεις σχετικά με τον συνολικό όγκο της νομοθεσίας. Συνεπώς, ζητεί να περιλαμβάνεται στις μελέτες αντικτύπου η εξέταση του κόστους που έχει η έλλειψη ευρωπαϊκής νομοθεσίας·

3.

λυπάται που τα εργαλεία της έξυπνης νομοθεσίας δεν φαίνεται να αφορούν τις κατ’ εξουσιοδότηση και τις εκτελεστικές πράξεις («επιτροπολογία»). Για τις διαδικασίες αυτές, δεν υπάρχει αρκετά σαφής επισκόπηση και διαφάνεια·

4.

λαμβάνει υπόψη τις αυξημένες αναφορές στην τοπική και περιφερειακή διάσταση της έξυπνης νομοθεσίας και στις σχετικές δραστηριότητες και δυνατότητες της ΕτΠ, ως αναγνώριση του ρόλου που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της Ευρώπης στη διαμόρφωση της πολιτικής της ΕΕ και στην εφαρμογή της νομοθεσίας·

5.

επισημαίνει ότι στις περισσότερες γνωμοδοτήσεις της ΕτΠ εκφράζονται ανησυχίες σχετικά με τον βαθμό διαβούλευσης ή συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη χάραξη των πρωτοβουλιών της ΕΕ. Στις γνωμοδοτήσεις συχνά γίνεται έκκληση για περισσότερη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη διαμόρφωση των νέων πολιτικών και της νέας νομοθεσίας, στην αξιολόγηση του δυνητικού αντικτύπου τους, καθώς και στην εφαρμογή τους·

6.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα άλλα όργανα της ΕΕ να αποδίδουν περισσότερη προσοχή στην τοπική και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση κατά τον σχεδιασμό της νομοθεσίας, την αξιολόγηση του αντικτύπου της και τον προσδιορισμό των τρόπων υλοποίησης των πολιτικών και των στόχων της ΕΕ·

7.

επικροτεί, συνεπώς, την πρόθεση να επανεξεταστούν οι διαδικασίες διαβούλευσης και να επιμηκυνθεί ο χρόνος που διατίθεται για την υποβολή απαντήσεων·

8.

πιστεύει ότι τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων θα πρέπει να δημοσιεύονται και να αναλύονται (π.χ. πώς χρησιμοποιήθηκαν οι διάφορες συνεισφορές στη σύνταξη ή στην τροποποίηση της εκάστοτε πρότασης, ποιες εισηγήσεις δεν ακολουθήθηκαν κλπ.)·

9.

επαναλαμβάνει την ανησυχία της για το γεγονός ότι οι ανοικτές διαβουλεύσεις ευνοούν τους καλά οργανωμένους και εύπορους συμμετέχοντες ή τα ειδικά συμφέροντα συγκεκριμένων μειονοτήτων· συνεπώς, εξακολουθεί να αποδίδει μεγάλη αξία στις συνεισφορές των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, καθώς και σε άλλες συνεισφορές·

10.

λαμβάνει υπόψη τις δραστηριότητες της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για τον Διοικητικό Φόρτο («Ομάδα Stoiber»)·

11.

επαναλαμβάνει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η εν λόγω ομάδα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά στις άμεσες επιβαρύνσεις που συνεπάγεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις μικρές επιχειρήσεις. Καίτοι αναγνωρίζει ότι πρόκειται για ένα σημαντικό εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη, υπενθυμίζοντας ότι οι επαχθείς υποχρεώσεις αναφοράς των εθνικών/περιφερειακών/τοπικών αρχών μεταφράζονται τελικά σε διοικητικές επιβαρύνσεις για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε εθνικό και υποεθνικό επίπεδο, θεωρεί ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν και να περιοριστούν επίσης οι επιβαρύνσεις για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

12.

χαιρετίζει την τρέχουσα πρωτοβουλία της εν λόγω ομάδας για τον εντοπισμό ορθών πρακτικών εφαρμογής των νέων νομοθετημάτων με λιγότερες επιβαρύνσεις, και υπενθυμίζει την ενεργό συμβολή της ΕτΠ μέσω μιας ειδικής έκθεσης και του μόνιμου παρατηρητή της στην «Ομάδα Stoiber» κατά τη συλλογή τοπικών και περιφερειακών βέλτιστων πρακτικών στον τομέα αυτό. Ωστόσο, υπογραμμίζει, ότι ο κύριος στόχος της ΕΕ πρέπει να είναι η αποτροπή της εμφάνισης υπερβολικών διοικητικών επιβαρύνσεων ευθύς εξ αρχής·

13.

λαμβάνει γνώση της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επικουρικότητα και την αναλογικότητα το 2010 (18η έκθεση για τη βελτίωση της νομοθεσίας) και θεωρεί την έκθεση ως ένδειξη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει υπόψη την ανάλυση επικουρικότητας που πραγματοποίησε η ΕτΠ·

14.

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, κάθε σχέδιο νομοθετικής πράξης της ΕΕ πρέπει να περιλαμβάνει εκτίμηση του δυνητικού αντικτύπου της, η οποία να λαμβάνει υπόψη και το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

15.

επαναλαμβάνει ότι, κατά τη χάραξη των νέων πολιτικών και νόμων, η εκ των προτέρων εκτίμηση του αντικτύπου είναι εξίσου σημαντική με την εκ των υστέρων αξιολόγηση και επικροτεί τον ενισχυμένο ρόλο της τελευταίας·

16.

επισημαίνει ότι στο πλαίσιο των προσπαθειών για την απλοποίηση και τη βελτίωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε κατά τις εκ των προτέρων και τις εκ των υστέρων αξιολογήσεις να μην προκύπτει μεγαλύτερη διοικητική επιβάρυνση για τα επιμέρους επίπεδα διακυβέρνησης και διοίκησης·

17.

λαμβάνει υπόψη την ετήσια έκθεση της Επιτροπής Εκτίμησης Αντικτύπου (ΕΕΑ) για το 2010. Φρονεί ότι η ΕΕΑ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, αλλά ότι θα την ωφελούσε μια μεγαλύτερη ανεξαρτησία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

18.

πιστεύει πως η έκθεση καταδεικνύει ότι η διαδικασία εκτίμησης αντικτύπου και ο ρόλος της ΕΕΑ προκαλούν και εξασφαλίζουν μια στενότερη παρακολούθηση της αρχής της επικουρικότητας για λογαριασμό των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μία σαφής σχετική ένδειξη είναι η αναφορά της έκθεσης σε περιπτώσεις όπου τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κατά τη διαδικασία εκτίμησης αντικτύπου έκαναν την αρμόδια Γενική Διεύθυνση της Επιτροπής να αλλάξει γνώμη όσον αφορά την αναγκαιότητα και την πιθανή προστιθέμενη αξία της προτεινόμενης νομοθεσίας·

19.

σημειώνει ότι στην έκθεση της ΕΕΑ διαπιστώνεται ότι υπάρχει η τάση να διεξάγονται και να δημοσιεύονται εκτιμήσεις αντικτύπου για τις τελικές νομοθετικές προτάσεις και όχι τόσο για τις ανακοινώσεις που δημοσιεύονται στα αρχικά στάδια της διαμόρφωσης των πολιτικών. Ζητεί να συνοδεύονται οι πολιτικές πρωτοβουλίες ευρείας προβολής και αντικτύπου με εκτιμήσεις του αντικτύπου τους ήδη από τα αρχικά τους στάδια, ιδίως εάν ο στόχος των υπόψη προτάσεων είναι να ενημερωθούν οι αρμόδιοι για το φάσμα των εναλλακτικών πολιτικών επιλογών που θα έχουν στα μεταγενέστερα στάδια·

20.

σημειώνει ότι η έκθεση της ΕΕΑ αναφέρεται μεν στην ανάγκη να συμπεριλαμβάνεται στις εκτιμήσεις αντικτύπου που καταρτίζουν οι διάφορες Γενικές Διευθύνσεις εκτίμηση του κοινωνικού αντικτύπου και του διοικητικού κόστους, αλλά δεν κάνει καμία αναφορά στην εκτίμηση του ειδικού τοπικού αντικτύπου, ούτε στον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η ΕτΠ επικουρώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη διαδικασία της εκτίμησης αντίκτυπου. Καλεί τη μεν Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιληφθεί αυτού του θέματος, τη δε ΕΕΑ να συμπεριλάβει στην έκθεσή της για το 2011 αναφορά της σημειωθείσας προόδου·

21.

θεωρεί σκόπιμο να συμμετάσχει πλήρως η ΓΔ REGIO στην Επιτροπή Εκτίμησης του Αντικτύπου (ΕΕΑ) διότι είναι η Γενική Διεύθυνση που κατανοεί καλύτερα τα εδαφικά ζητήματα·

22.

θεωρεί ότι, πέραν του στόχου εδαφικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Άρθρο 3 ΣΕΕ), τόσο οι οριζόντιες ρήτρες της Συνθήκης της Λισσαβώνας για τις κοινωνικές (άρθρο 9 ΣΛΕΕ) και τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις (άρθρο 11 ΣΛΕΕ) όσο και το τρίπτυχο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 καθιστούν απαραίτητη την ισορροπημένη ανάλυση των συνεπειών της νομοθεσίας από εδαφική, οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη·

23.

θεωρεί ότι οι αναλύσεις αντικτύπου υψηλής ποιότητας και η παρακολούθηση της εφαρμογής της νομοθεσίας απαιτούν χρόνο και σημαντικούς ανθρώπινους πόρους έτσι ώστε να διασφαλιστούν ταυτόχρονα η εμπειρογνωμοσύνη και η σφαιρική θεώρηση·

24.

εκφράζει επιφυλάξεις για την τάση να ανατίθεται η κατάρτιση μελετών αντικτύπου σε «ανεξάρτητα» όργανα, δηλαδή να ανατίθεται η αποστολή αυτή σε εξωτερικά γραφεία μελετών ή ειδικές επιτροπές. Υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το εάν μια τέτοια εξωτερική ανάθεση μπορεί να οδηγήσει πραγματικά σε μεγαλύτερη διαφάνεια και ανεξαρτησία. Τούτο ισοδυναμεί επίσης με ακύρωση της αποστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που συνίσταται στην εκπροσώπηση του γενικού ευρωπαϊκού συμφέροντος. Επίσης, ενέχει τον κίνδυνο να ευνοηθούν όσοι διαθέτουν επαρκείς πόρους για την υλοποίηση τέτοιων μελετών, εις βάρος των αυτοδιοικητικών αρχών, των ΜΚΟ και των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών ή των εργαζομένων που διαθέτουν πολύ πιο περιορισμένα οικονομικά μέσα·

25.

εκφράζει την προθυμία της να συνδράμει τα όργανα της ΕΕ σε αυτές τις προσπάθειες, σε περίπτωση που χρειάζονται δεδομένα από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, υπενθυμίζοντας ωστόσο τους περιορισμένους πόρους και τη βασική αποστολή της·

26.

υπενθυμίζει ότι ο αντίκτυπος της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές δεν εκπηγάζει μόνον από την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά μπορεί να προέλθει και από τις τροποποιήσεις που επιφέρουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Καλεί τα δύο προαναφερθέντα όργανα να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στον τοπικό αντίκτυπο των αποφάσεών τους σε όλα τα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας και τους προσφέρει την εμπειρογνωσία της επί του θέματος. Φρονεί ότι θα πρέπει να διερευνηθούν οι συγκεκριμένες δυνατότητες μιας τέτοιας συνεργασίας της ΕτΠ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο όσον αφορά τις εκτιμήσεις αντικτύπου, τον έλεγχο της αρχής της επικουρικότητας και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, τόσο εκ των προτέρων όσο και εκ των υστέρων·

27.

καλεί τους εισηγητές της να εξετάζουν τον αντίκτυπο των συστάσεών τους από άποψη οικονομικής επιβάρυνσης και διοικητικού φόρτου, καθώς και τον αντίκτυπο στο περιβάλλον, στον κοινωνικό ιστό, στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και στην κοινωνία των πολιτών·

28.

φρονεί ότι τα όργανα της ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξουν μια κοινή προσέγγιση των εκτιμήσεων αντικτύπου και ότι η ΕτΠ θα πρέπει να συμμετάσχει στον προσδιορισμό αυτής της προσέγγισης·

29.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης που θέσπισε η Συνθήκη της Λισσαβώνας, δίνει τη δέουσα βαρύτητα στις αιτιολογημένες γνώμες των εθνικών κοινοβουλίων παρά το γεγονός ότι το όριο για την «κίτρινη κάρτα» δεν έχει επιτευχθεί ακόμα. Δεδομένου του ρόλου και των αρμοδιοτήτων της στη διαδικασία παρακολούθησης της επικουρικότητας, η ΕτΠ ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις αιτιολογημένες γνώμες που απέστειλαν τα εθνικά κοινοβούλια, τις μεταφράσεις τους και την απάντηση που δόθηκε από την Επιτροπή·

30.

επικροτεί την πρόθεση να επανεξεταστεί η συμφωνία συνεργασίας της ΕτΠ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι θεσμικές αλλαγές που επέφερε η Συνθήκη της Λισσαβώνας, η ανάγκη εφαρμογής μιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και η εξέλιξη του πολιτικού ρόλου της ΕτΠ, και να προβλεφθεί η βελτίωση και η ανάπτυξη της συνεργασίας τους σε σχέση με τις εκτιμήσεις αντικτύπου και η θέσπιση ενός μηχανισμού συμβολής της ΕτΠ στην ετήσια έκθεση για τη βελτίωση της νομοθεσίας·

31.

φρονεί ότι η ομάδα αυτή παρέχει ένα πολύτιμο βήμα σε επίπεδο δημόσιων υπαλλήλων των κρατών μελών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένης της ΕτΠ, για τη συζήτηση πρακτικών ζητημάτων της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών·

32.

λυπάται, επομένως, για τη μη διοργάνωση πλήρους συνεδρίασης της ομάδας κατά τη διάρκεια της Ουγγρικής και της Πολωνικής Προεδρίας της ΕΕ το 2011 και ζητεί αποκατάσταση των συνεδριάσεων το 2012·

33.

υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη της Λισσαβώνας κάνει ρητή αναφορά στην τοπική και την περιφερειακή αυτοδιοίκηση και στην τοπική και περιφερειακή διάσταση της αρχής της επικουρικότητας, πράγμα που σημαίνει ότι η ΕΕ οφείλει να σέβεται τις αρμοδιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών όταν προτείνει και υιοθετεί νέα νομοθεσία σε τομείς κοινής αρμοδιότητας. Υπενθυμίζει επίσης ότι η Συνθήκη της Λισσαβώνας αναθέτει στην ΕτΠ πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα της επικουρικότητας, πράγμα που της επιβάλλει όχι μόνο να μεριμνά για τον σεβασμό των αρμοδιοτήτων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, αλλά και να προωθεί την εφαρμογή της επικουρικότητας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης·

34.

επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της να συνεχίσει να συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενσωμάτωση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στις σημαντικότερες στρατηγικές και κοινές πολιτικές της ΕΕ και ιδιαίτερα στην εφαρμογή της στρατηγικής ΕΕ 2020·

35.

εφιστά την προσοχή στην ετήσια έκθεσή της για την επικουρικότητα για το 2020, που υιοθετήθηκε από το Προεδρείο της ΕτΠ στις 4 Μαρτίου 2011, μαζί με τα θέματα που θα αποτελέσουν τη δομή του προγράμματος εργασίας του Δικτύου Παρακολούθησης της Επικουρικότητας (ΔΠΕ). Η έκθεση επισημαίνει την ενίσχυση της παρακολούθησης της επικουρικότητας και τη συμβολή στην ενσωμάτωση του πνεύματος της επικουρικότητας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ ως βασικές προτεραιότητες της ΕτΠ·

36.

αξιολογεί θετικά το γεγονός ότι σε καμία γνωμοδότησή της δεν διαπίστωσε άμεση παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας. Αυτό καταδεικνύει τη σοβαρότητα με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τηρεί την εν λόγω αρχή, και υπογραμμίζει την αξία του ελεγκτικού ρόλου της ΕτΠ·

37.

χαιρετίζει τον αυξανόμενο αριθμό διαβουλεύσεων με το Δίκτυο Παρακολούθησης της Επικουρικότητας, το οποίο έχει τη δυνατότητα να παράσχει λεπτομερείς πρακτικές παρατηρήσεις από ευρύ φάσμα τοπικών και περιφερειακών φορέων. Καλεί τους εταίρους του Δικτύου να συμμετέχουν περισσότερο στις δραστηριότητες και στις διαβουλεύσεις του, προκειμένου να αυξηθεί η αντιπροσωπευτικότητα των αποτελεσμάτων των συμβουλευτικών του δραστηριοτήτων·

38.

αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της έγκαιρης, ακριβούς και ουσιαστικής μεταφοράς της νομοθεσίας της ΕΕ στις εθνικές έννομες τάξεις, καθώς και της ορθής εφαρμογής της από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης στα κράτη μέλη, και παρότι γνωρίζει ότι οι διαδικασίες επί παραβάσει πιθανόν να είναι ενίοτε απαραίτητες για την τιμωρία ή την αποτροπή της μη συμμόρφωσης, εκφράζει εντούτοις ανησυχία για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί όλο και πιο συχνά να προσδιορίσει πότε και πώς οι κυβερνήσεις των κρατών μελών επιβάλλουν τη συμμόρφωση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Βάσει της αρχής της επικουρικότητας, η επιβολή πρέπει να αποτελεί αρμοδιότητα των ίδιων των εθνικών κυβερνήσεων – και των περιφερειακών διοικήσεων όπου δει –στο μέτρο που διασφαλίζεται η επίτευξη των γενικών στόχων της νομοθεσίας της ΕΕ.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/18

—

αναγνωρίζει τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα χάρη στην υλοποίηση των δραστηριοτήτων μέσω της SBA, αλλά συνιστά ένθερμα να καταστεί η SBA περισσότερο δεσμευτική από πολιτική άποψη ούτως ώστε να μπορέσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη ειδικότερα να επιτύχουν τους στόχους της, να εξασφαλιστούν υψηλότερα επίπεδα υλοποίησης και συμμόρφωσης και να ξεπεραστούν τα τρέχοντα εμπόδια που τίθενται στην πλήρη εφαρμογή της SΒΑ·

—

εκτιμά ότι η SBA απαιτεί πολιτικό ηγετικό πνεύμα και πιστεύει ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» πρέπει να αναγνωρίσει με πιο σαφή τρόπο την SBA έτσι ώστε να διαμορφωθεί μια πιο σταθερή δομή διακυβέρνησης αυτής της πολιτικής, μέσω της υιοθέτησης ενός κατάλληλου χάρτη πορείας με σημαντικούς στόχους προς επίτευξη, τους οποίους όλα τα κράτη μέλη πρέπει να συμπεριλάβουν στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων·

—

προβλέπει ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της SBA και ζητά να αναγνωριστεί ρητά η τοπική και η περιφερειακή διάσταση για να ενθαρρυνθούν οι προσεγγίσεις τόσο «από την κορυφή στη βάση» όσο και «από τη βάση στην κορυφή», καθώς και για να προβληθεί καλύτερα η SBA στην ΕΕ· ως εκ τούτου συμπεραίνει ότι απαιτείται μεγαλύτερη επικοινωνία και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της SBA σε όλη την ΕΕ σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

—

τονίζει ότι η σημαντικότερη πρόκληση για τις ΜΜΕ είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και αυτό απαιτεί συντονισμένη δράση στα επόμενα στάδια της SBA. Υπογραμμίζει επίσης τη σπουδαιότητα που αποκτούν οι προσπάθειες για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές καθώς και για τη σημαντική μείωση της γραφειοκρατίας·

—

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν έχει αναληφθεί η δέσμευση να ενσωματωθεί η SBA ούτε στη Στρατηγική της Λισσαβόνας ούτε στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και επομένως, έχει χαθεί η ευκαιρία να χρησιμοποιηθούν τα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων ως βασικό εργαλείο υλοποίησης της SΒΑ. Ως εκ τούτου, απευθύνει για μια ακόμη φορά έκκληση για την άμεση ενσωμάτωση των αρχών και στόχων της SBA στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και στην υλοποίηση των ΕΠΜ·

Εισηγήτρια

Cllr. Constance HANNIFFY (IE/EPP), Μέλος του Συμβουλίου της κομητείας Offaly, του Συμβουλίου της Περιφερειακής Αρχής του Midland και της Συνέλευσης της Περιφέρειας Border, Midland and Western

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ανασκόπηση της πρωτοβουλίας «Small Business Act» για την Ευρώπη,

COM(2011) 78 τελικό

1.

επικροτεί την ανασκόπηση από την Επιτροπή της πρωτοβουλίας «Small Business Act» για την Ευρώπη (εφεξής «SBA») και επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει πλήρως τη συνεχή επιδίωξη αυτής της τόσο σημαντικής πολιτικής πρωτοβουλίας για τη στήριξη της ανάπτυξης, της οικονομικής μεγέθυνσης και της βιωσιμότητας των ΜΜΕ σε όλη την ΕΕ·

2.

δίνει έμφαση στην ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα βασικά ζητήματα που εμποδίζουν την υλοποίηση της SBA σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ζητά καλύτερη ιεράρχηση των βασικών στοιχείων της SBA από τα κράτη μέλη – το γεγονός ότι λόγω της χρηματοπιστωτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης της Ευρώπης απωλέσθησαν συνολικά 3,5 εκατομμύρια (1) θέσεις εργασίας στις ΜΜΕ, αποτελεί επαρκή λόγο για την προώθηση αυτού του ζητήματος στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας·

3.

αναγνωρίζει τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα χάρη στην υλοποίηση των δραστηριοτήτων μέσω της SBA, αλλά συνιστά ένθερμα να καταστεί η SBA περισσότερο δεσμευτική από πολιτική άποψη ούτως ώστε να μπορέσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη ειδικότερα να επιτύχουν τους στόχους της, να εξασφαλιστούν υψηλότερα επίπεδα υλοποίησης και συμμόρφωσης και να ξεπεραστούν τα τρέχοντα εμπόδια που τίθενται στην πλήρη εφαρμογή της SΒΑ·

4.

υποστηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να ενισχύσει τις πτυχές της διακυβέρνησης της SBA, ιδίως δε τη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου εκπροσώπων των ΜΜΕ στα κράτη μέλη, οι οποίοι θα αναλάβουν την καθοδήγηση και το συντονισμό της υλοποίησης της SBA σε ενωσιακό επίπεδο μαζί με τον ειδικό απεσταλμένο της Επιτροπής για τις ΜΜΕ·

5.

εκτιμά ότι η SBA απαιτεί πολιτικό ηγετικό πνεύμα και πιστεύει ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» πρέπει να αναγνωρίσει με πιο σαφή τρόπο την SBA έτσι ώστε να διαμορφωθεί μια πιο σταθερή δομή διακυβέρνησης αυτής της πολιτικής, μέσω της υιοθέτησης ενός κατάλληλου χάρτη πορείας με σημαντικούς στόχους προς επίτευξη, τους οποίους όλα τα κράτη μέλη πρέπει να συμπεριλάβουν στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων·

6.

προβλέπει ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της SBA και ζητά να αναγνωριστεί ρητά η τοπική και η περιφερειακή διάσταση για να ενθαρρυνθεί τόσο μια προσέγγιση «εκ των άνω προς τα κάτω» όσο και μια «εκ των κάτω προς τα άνω», καθώς και για να προβληθεί καλύτερα η SBA στην ΕΕ·

7.

τονίζει ότι η σημαντικότερη πρόκληση για τις ΜΜΕ είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και αυτό απαιτεί συντονισμένη δράση στα επόμενα στάδια της SBA. Υπογραμμίζει επίσης τη σπουδαιότητα που αποκτούν οι προσπάθειες για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές καθώς και για τη σημαντική μείωση της γραφειοκρατίας·

8.

δίνει εκ νέου έμφαση στην σημασία που συνεχίζει να έχει η παροχή κατάλληλης υποστήριξης στις ΜΜΕ που εξασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα ενός ποικίλου συνόλου επιχειρήσεων. Εκτός από την έμφαση στις νεοεμφανιζόμενες επιχειρήσεις υψηλού δυναμικού, τις νέες ΜΜΕ και αυτές με εξαγωγικό προσανατολισμό, προσοχή θα πρέπει επίσης να δοθεί στις εδραιωμένες επιχειρήσεις, αυτές που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης και αναδιάρθρωσης, με ταυτόχρονη αναγνώριση των προκλήσεων που τίθενται στις τοπικές και εστιασμένες στην εγχώρια αγορά ΜΜΕ που είναι σε τελευταία ανάλυση η κινητήρια δύναμη των τοπικών και των περιφερειακών οικονομιών·

9.

υπογραμμίζει επιπλέον ότι η SBA και η πολιτική για τις ΜΜΕ σε όλα τα επίπεδα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και να προσαρμόζονται σε διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα (όπως επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, βιομηχανίες πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής με ή χωρίς εμπορικό σκοπό, συνεταιρισμοί και παρόμοιες νομικές μορφές) με στόχο τη μεγιστοποίηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη·

10.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν έχει αναληφθεί η δέσμευση να ενσωματωθεί η SBA ούτε στη Στρατηγική της Λισσαβόνας ούτε και στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και επομένως, έχει χαθεί η ευκαιρία να χρησιμοποιηθούν τα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων ως βασικό εργαλείο υλοποίησης της SΒΑ. Ως εκ τούτου, απευθύνει για μια ακόμη φορά έκκληση για την άμεση ενσωμάτωση των αρχών και στόχων της SBA στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και στην υλοποίηση των ΕΠΜ·

11.

εκφράζει τη λύπη της για τις διαφορές που παρατηρούνται στο βαθμό υλοποίησης της SBA από τα κράτη μέλη, ενώ η ανακοίνωση της Επιτροπής αναγνωρίζει ότι οι παράγοντες που προκαλούν αυτές τις διαφορές δεν έχουν διερευνηθεί πλήρως – απαιτείται μεγαλύτερη λογοδοσία από τα κράτη μέλη για την υλοποίηση της SBA ως εκ τούτου συμπεραίνει ότι απαιτείται μεγαλύτερη επικοινωνία και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της SBA σε όλη την ΕΕ σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

12.

επικροτεί τους διορισμούς εθνικών εκπροσώπων των ΜΜΕ από τα κράτη μέλη και τους ζητεί μετ’ επιτάσεως να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους για να εξασφαλιστεί ότι οι αρχές «δίνουν προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» και λαμβάνουν υπόψη τους τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι ΜΜΕ στην ανάπτυξη νόμων, κανονισμών και διαδικασιών που μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στο λειτουργικό περιβάλλον των ΜΜΕ·

13.

παρατηρεί ότι οι διορισμοί των εκπροσώπων των ΜΜΕ είναι είτε πολιτικοί είτε διοικητικοί και συνιστά να προβούν περισσότερα κράτη μέλη σε πολιτικούς διορισμούς, για να δώσουν ισχυρότερο μήνυμα ιεράρχησης των προτεραιοτήτων και δέσμευσης ως προς την εφαρμογή της SBA και την αντιμετώπιση των προκλήσεων των ΜΜΕ·

14.

υποστηρίζει ότι η εξάρτηση από τα διάφορα προ-υπάρχοντα προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα για την επίτευξη των στόχων της SBA, χωρίς πρόσθετη ή ειδική χρηματοδότηση, αποτελεί ουσιαστική αδυναμία·

15.

σημειώνει το διορισμό νέου ευρωπαίου εκπρόσωπου των ΜΜΕ, αλλά τονίζει για μια ακόμη φορά ότι η ανακοίνωση δεν καθορίζει επαρκώς τον ρόλο του· ως εκ τούτου ζητά από την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι ο εκπρόσωπος των ΜΜΕ έχει στη διάθεσή του επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους και κατάλληλη υποστήριξη σε πολιτικό επίπεδο για την επιτυχή υλοποίηση των στόχων της SBA, την καλύτερη προβολή των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την πολιτική για τις ΜΜΕ και τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτές·

16.

χαιρετίζει την πρόθεση συγκρότησης μιας συμβουλευτικής ομάδας για την SBA που θα αποτελείται από κράτη μέλη, εκπροσώπους των ΜΜΕ και εκπροσώπους οργανώσεων ΜΜΕ και ζητά να γίνει μέλος αυτής της συμβουλευτικής ομάδας, δεδομένης της επιθυμίας η SBA να έχει αντίκτυπο σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και όχι μόνο σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο·

17.

συνιστά να υιοθετήσουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στο εσωτερικό των κρατών μελών τις αρχές της SBA και να προσαρμόσουν τα μέτρα της στις τοπικές και περιφερειακές συνθήκες· θεωρεί ότι το σχέδιο των Ευρωπαϊκών επιχειρηματικών περιφερειών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο·

18.

αναγνωρίζει την επιτυχή υιοθέτηση των περισσότερων από τις νομοθετικές προτάσεις της SBA και ενθαρρύνει την υιοθέτηση του καταστατικού της ευρωπαϊκής ιδιωτικής εταιρείας (SPE) από τα κράτη μέλη, καθώς θα ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση της ενιαίας αγοράς μέσω της μείωσης του κόστους για την ίδρυση επιχειρήσεων και μέσω της απλούστευσης του νομοθετικού πλαισίου για τη διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου·

19.

απευθύνει έκκληση στα κράτη μέλη να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών και τονίζει ότι η εφαρμογή αυτής της οδηγίας παραμένει το βασικό ζήτημα και ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εργαστούν για να βελτιώσουν τη νοοτροπία πληρωμών που επικρατεί στις επιχειρήσεις και στις δημόσιες διοικήσεις·

20.

υποστηρίζει την προτεινόμενη εισαγωγή νομοθετικών εξαιρέσεων για ορισμένα είδη επιχειρήσεων, νεοσύστατων επιχειρήσεων και μικροεπιχειρήσεων κατά τρόπο ώστε να μην οδηγήσει στη δημιουργία επιχειρήσεων «δεύτερης κατηγορίας» και σε σύγχυση στην αγορά·

21.

ζητά την αυστηρότερη εφαρμογή της Επανεξέτασης των Επιδόσεων με σκοπό την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και την σύγκριση των επιδόσεων των κρατών μελών όσον αφορά την υλοποίηση της SBA και ζητά επιπλέον να δημοσιευτούν όλες οι πληροφορίες της Επανεξέτασης των Επιδόσεων ώστε να αποτελέσουν τόσο εργαλείο επικοινωνίας, όσο και κίνητρο για περαιτέρω προσπάθειες από τα κράτη μέλη·

22.

εφιστά την προσοχή στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ λόγω των αυστηρότερων πιστωτικών όρων που επιβάλλουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (2) που αναδύθηκαν από την οικονομική ύφεση και την κρίση που εξακολουθεί να πλήττει έως σήμερα το διεθνές τραπεζικό σύστημα και σημειώνει τον δυσανάλογο αντίκτυπο αυτής της κρίσης στις ΜΜΕ, λόγω του θεωρούμενου υψηλότερου πιστωτικού κινδύνου που υπονομεύει σοβαρά την ικανότητά τους να επιβιώσουν και να λειτουργήσουν βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα·

23.

ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βασιστούν στα συμπεράσματα της δεύτερης συνεδρίασης του Μόνιμου φόρουμ για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ, που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2011 και επικροτεί τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ρύθμιση του ζητήματος της πρόσβασης σε μηχανισμούς πίστωσης όπως ο μηχανισμός μικροχρηματοδοτήσεων Progress, καθώς και τη δέσμευση της να εισάγει ένα σχέδιο δράσης για να βελτιώσει την πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση σε μια στέρεα εμπορική βάση·

24.

συνηγορεί υπέρ του σχεδίου δράσης SBA το οποίο πρέπει να εστιάσει στις δύσκολες συνθήκες λειτουργίας των ΜΜΕ που επιδιώκουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση και ιδίως στην ανάγκη για: (i) μεγαλύτερη διαφάνεια μεταξύ τραπεζών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ii) συνδυασμό χρέους και μετοχικού κεφαλαίου; (iii) αύξηση του όγκου των δανείων με τιτλοποίηση (iv) ευκολότερες διασυνοριακές επενδύσεις με κεφάλαιο επιχειρηματικού κινδύνου και (v) βελτίωση της νομοθεσίας για τη μικροπίστωση·

25.

θεωρεί αξιόλογη την προτεινόμενη υπηρεσία μίας στάσης για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ αλλά πιστεύει ότι το ζήτημα απαιτεί περαιτέρω εξέταση και, ως πρώτο βήμα, συνιστά την καταγραφή σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, ανάλογα με την περίπτωση, όλων των μέσων υποστήριξης στη διάθεση των ΜΜΕ (ευρωπαϊκά, εθνικά, περιφερειακά και τοπικά προγράμματα υποστήριξης καθώς και οι οργανισμοί υποστήριξης). Επιπλέον, προτείνει να εξετάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ενδεχόμενο εφαρμογής και ευρύτερης διάδοσης σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα άλλων επιτυχών μοντέλων, τα οποία αποφέρουν προστιθέμενη αξία στις ΜΜΕ, μέσω ενός ολοκληρωμένου, συστήματος παραπομπής σε υποστηρικτικούς φορείς των επιχειρήσεων·

26.

χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη συμπερίληψη της αποτελεσματικής εφαρμογής του SBA ως απαραίτητης θεματικής προϋπόθεσης για τα ταμεία της ΕΕ στο πλαίσιο του προτεινόμενου Κοινού στρατηγικού πλαισίου, καθώς και των επενδύσεων για τις ΜΜΕ ως θεματικής προτεραιότητας στο σχέδιο κανονισμού του ΕΤΠΑ, που αναμένεται να συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων του SBA σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο σε κάθε κράτος μέλος.

27.

είναι της άποψης ότι η ετερογένεια και οι απαιτήσεις των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προσφέρονται στις ΜΜΕ καθιστούν δυσχερέστερη την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και προτείνει καλύτερο συνδυασμό των κοινοτικών μέσων και πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ για τις ΜΜΕ· ζητεί δε να προβλεφθεί αυξημένη υποστήριξη στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για όλα τα προγράμματα και τα μέσα υποστήριξης των ΜΜΕ. Υπό αυτή την έννοια, επιδοκιμάζει τις σχετικές με τις ΜΜΕ προτάσεις της Επιτροπής για την περίοδο 2014-2020, αλλά επιφυλάσσεται να τις κρίνει οριστικά μέχρι να συμφωνηθούν οι τελικοί προϋπολογισμοί, τα συγκεκριμένα μεγέθη ενίσχυσης των ΜΜΕ, καθώς και οι συγκεκριμένες παράμετροι για την εφαρμογή τους·

28.

εκφράζει την ανησυχία μήπως μετά το 2013, το Πρόγραμμα πλαίσιο ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας (CIP) ως τμήμα του Κοινού πλαισίου στρατηγικής για την έρευνα και την καινοτομία δεν θα ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανάγκες των ΜΜΕ και για το λόγο αυτό τάσσεται υπέρ ενός ειδικού πυλώνα για τις ΜΜΕ εντός του εν λόγω πλαισίου· ζητεί να διασφαλισθεί μεγαλύτερη προσβασιμότητα αλλά και προσαρμογή των χρηματοδοτικών μέσων στις ανάγκες των ΜΜΕ μέσω, μεταξύ άλλων, μικροχρηματοδοτήσεων και ενδιάμεσων πιστώσεων, επέκτασης και διεύρυνσης των εγγυήσεων του CIP και της Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης Καταμερισμού του Κινδύνου (ΧΔΚΚ) στο πλαίσιο του προγράμματος πλαίσιο για την έρευνα, καθώς και μια πιο ευφυής χρήση των προϊόντων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, όπως τα JASMINE και JERΕΜΥ·

29.

υποστηρίζει την απόφαση της Επιτροπής να επεκτείνει το προσωρινό Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων για τις ΜΜΕ που επιτρέπει πρόσθετες ενισχύσεις μέχρι το τέλος του 2011 και θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να παρατείνει το εν λόγω καθεστώς πέραν του 2011 με προϋπόθεση την προσεκτική επανεξέταση των επιδόσεων του πλαισίου για την επίτευξη των στόχων του·

30.

προτείνει να εξετασθεί από τα κράτη μέλη το θέμα της παροχής φορολογικών κινήτρων για τις μικρές και καινοτόμες νεοεμφανιζόμενες επιχειρήσεις τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους·

31.

θεωρεί ικανοποιητική την πρόταση της Επιτροπής να αυξηθεί ο αριθμός των δικαιούχων ΜΜΕ μέσω ενισχυμένων συστημάτων εγγύησης δανείων που στηρίζουν τις επενδύσεις, τη μεγέθυνση, την καινοτομία και την έρευνα και υποστηρίζει τα κύρια σημεία των προτάσεων με σκοπό την εισαγωγή νομοθεσίας για να γίνει πιο αποτελεσματική η λειτουργία των αγορών κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου·

32.

υπογραμμίζει τη σημασία που έχει ένα απλουστευμένο, διαφανές και συνεπές νομοθετικό και διοικητικό λειτουργικό περιβάλλον για τις ΜΜΕ και θεωρεί ότι η ενίσχυση της εφαρμογής του «τεστ ΜΜΕ» έχει ζωτική σημασία από αυτή την άποψη·

33.

ζητά την συστηματικότερη εφαρμογή του «τεστ ΜΜΕ» στη διαδικασία αξιολόγησης αντίκτυπου ώστε να συμπεριλάβει την εκπόνηση σε πρώιμο στάδιο ανακοινώσεων επί θεμάτων πολιτικής καθώς και νομοθετικών προτάσεων και επιπλέον, υποστηρίζει ότι αυτή η διαδικασία θα ενισχυθεί αν η Επιτροπή για τις αναλύσεις επιπτώσεων ανεξαρτητοποιηθεί περισσότερο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

34.

τάσσεται με σθένος υπέρ της εφαρμογής από όλα τα κράτη μέλη του «τεστ ΜΜΕ» και της αρχής «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις», όχι μόνο στην εθνική νομοθεσία αλλά και στα πλαίσια πολιτικής και στις διοικητικές διαδικασίες που αφορούν τις ΜΜΕ και συνιστά η Επιτροπή να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται το «τεστ ΜΜΕ» στα κράτη μέλη, ως μέρος της ανασκόπησης της επίδοσης των ΜΜΕ·

35.

επικροτεί την ετοιμότητα της Επιτροπής να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αποφύγουν την «επιχρύσωση» της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (την έγκριση ρυθμιστικών πρωτοβουλιών με αυστηρότερες διατάξεις από τις απαιτήσεις της ΕΕ), όπως συνηγορεί η Επιτροπή των Περιφερειών στην προηγούμενη γνωμοδότησή της για την SBA, τονίζοντας τους σημαντικούς φραγμούς στην είσοδο και την ανάπτυξη σε μικρο-κλίμακα που προκαλεί η «επιχρύσωση» της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

36.

υποστηρίζει πλήρως την αρχή «μόνο μια φορά» και ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να την εφαρμόσουν για όλα τα διοικητικά και κανονιστικά αιτήματα παροχής πληροφοριών από τις ΜΜΕ· ωστόσο, τονίζει ότι υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις, σύμφωνα με τις οποίες, όταν οι δημόσιες αρχές προσπάθησαν να εφαρμόσουν τέτοιες πρακτικές και να μοιραστούν δεδομένα που είχαν συλλέξει, συνάντησαν αντιρρήσεις για λόγους προστασίας και διατήρησης των δεδομένων·

37.

επιδοκιμάζει τη δέσμευση της Επιτροπής να παρουσιάσει σειρά συστάσεων πολιτικής το 2011 για την άρση των εμποδίων όσον αφορά τη μεταβίβαση επιχειρήσεων και εφιστά εκ νέου την προσοχή στο γεγονός ότι το θέμα της μεταβίβασης επιχειρήσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο καθώς μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι προχωρημένης ηλικίας και θα αποσυρθούν από την επιχείρηση τους την προσεχή δεκαετία. Ομοίως, τονίζει ότι ανάλογα θέματα ισχύουν και για τους ιδιοκτήτες-διαχειριστές μικρομεσαίων επιχειρήσεων·

38.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει σημειωθεί αξιόλογη πρόοδος στον τομέα της απλούστευσης των διαδικασιών πτώχευσης και ως εκ τούτου ζητά από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να δώσουν προτεραιότητα σε αυτό το θέμα· ζητά επίσης από την Επιτροπή να αντιμετωπίσει τις παρόμοιες αλλά διαφορετικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες που δεν έχουν ακόμα κηρυχτεί επίσημα σε πτώχευση·

39.

υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μη επιτυχημένοι επιχειρηματίες κατά την πρόσβαση στα συστήματα κοινωνικής προστασίας των κρατών μελών, σε σχέση με τις παροχές που δικαιούνται οι εργαζόμενοί τους, όταν αναγκάζεται να κλείσει η επιχείρησή τους.

40.

υποστηρίζει την εφαρμογή του Ενιαίου Χώρου Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA) σε όλες τις επιχειρήσεις της Ευρώπης και συμφωνεί απόλυτα με τη δήλωση στην οποία προέβη το Συμβούλιο του SEPA τον Μάιο του 2011 (3), στην οποία ζητεί την επείγουσα υιοθέτηση κανονισμού για τη θέσπιση καταληκτικών ημερομηνιών μετάβασης τόσο του μηχανισμού μεταφοράς πιστώσεων SEPA όσο και του καθεστώτος άμεσης χρέωσης SEPA, που μόλις εγκριθούν θα αντικαταστήσουν τους μηχανισμούς άμεσης ενίσχυσης και μεταφοράς πιστώσεων σε ευρώ του κάθε κράτους μέλους και θα οδηγήσουν τελικά στην πιο γρήγορη και αποτελεσματική εφαρμογή του SΕΡΑ·

41.

επικροτεί την δεδηλωμένη πρόθεση της Επιτροπής να εφαρμόσει πλήρως τον ευρωπαϊκό κώδικα ορθών πρακτικών για την διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις και ζητά μεγαλύτερη ανταπόκριση από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη στις προηγούμενες εκκλήσεις της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με την προώθηση καινοτόμων μέτρων για τις συμβάσεις, προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις, όπως για παράδειγμα ο διαχωρισμός πολλών προσφορών σε επί μέρους συμβάσεις ή η προσφορά ευκαιριών για συνεργασία στις προσκλήσεις για την υποβολή προσφορών, όπου ενδείκνυται·

42.

επιπλέον, ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να προβλεφθεί σε εθνικό επίπεδο η δυνατότητα να ζητούν οι υποψήφιοι την έκδοση «διαβατηρίου δημόσιων συμβάσεων» (κατά προτίμηση υπό τη μορφή ηλεκτρονικού συστήματος καταχώρησης), ώστε να αποδεικνύεται ότι μια ΜΜΕ κατέχει τις δηλώσεις και τα τεκμήρια που απαιτούνται συχνά από τις αναθέτουσες αρχές για τις δημόσιες συμβάσεις. Υποβάλλοντας αίτηση για διαβατήριο, δεν θα είναι πλέον υποχρεωμένες να προσκομίζουν κάθε φορά τις ίδιες δηλώσεις και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται. Έτσι, οι ΜΜΕ που συμμετέχουν συχνά σε διαδικασίες διαγωνισμών εξοικονομούν χρόνο και πόρους. Το διαβατήριο δημόσιων συμβάσεων θα ισχύει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι τα σχετικά πιστοποιητικά έχουν περιορισμένη ισχύ. Λειτουργούν ήδη παρόμοια συστήματα, η δε εμπειρία ήταν θετική μέχρι σήμερα·

43.

εφιστά εκ νέου την προσοχή στο ευρέως ανεκμετάλλευτο δυναμικό της ηλεκτρονικής ανάθεσης συμβάσεων και απευθύνει εκ νέου έκκληση στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν μέχρι το 2012 την αμοιβαία αναγνώριση της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και της ηλεκτρονικής επαλήθευσης της ταυτότητας σε όλη την ΕΕ· για αυτό τον σκοπό, η ΕΤΠ ενθαρρύνει την Επιτροπή να προβεί σε ανασκόπηση της προόδου αυτού του μέτρου το 2011 για να εξασφαλίσει ότι λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα και για να προσδιορίσει τα ζητήματα που απαιτούν προσοχή κατά την εφαρμογή του·

44.

υποστηρίζει ότι πρέπει να αξιοποιηθούν περαιτέρω τα πλεονεκτήματα που επιτυγχάνονται λόγω της μείωσης του κόστους χάρη στις λύσεις που δίνει η τεχνολογία ΤΠΕ, καθώς μόνο το ένα τρίτο των δημοσίων συμβάσεων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση υποβάλλονται σήμερα σε ηλεκτρονική μορφή και γι’ αυτό ζητά να ρυθμιστεί καλύτερα η ηλεκτρονική ανάθεση συμβάσεων στην SBA και να εφαρμοσθεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη·

45.

επισημαίνει εκ νέου την ολοένα αυξανόμενη απειλή που συνιστά η μαύρη αγορά για τη βιωσιμότητα των νόμιμων ΜΜΕ και ζητά από την Επιτροπή να εξετάσει τις προκλήσεις που θέτει αυτή η αγορά από την άποψη του αθέμιτου ανταγωνισμού ή του μη ρυθμισμένου εμπορίου και ειδικότερα να εξετάσει τη λήψη μέτρων που θα βελτιώσουν την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και θα καταπολεμήσουν αποτελεσματικότερα την απομίμηση·

46.

αναγνωρίζει τη σημασία της προώθησης και της ανάπτυξης του επιχειρηματικού πνεύματος· ζητεί από τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην προώθηση της επιχειρηματικής εκπαίδευσης, στη δημιουργία επιχειρηματικού πνεύματος στους σπουδαστές και στην επιμόρφωση των διδασκόντων·

47.

υποστηρίζει την καθιέρωση του βραβείου της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας (European Entrepreneurial Region) στο πλαίσιο της υλοποίησης της πρωτοβουλίας SBA με στόχο την προώθηση της επιχειρηματικότητας και ως μέσο για τη δικτύωση των περιφερειών και τη διάδοση βέλτιστων τοπικών και περιφερειακών πρακτικών προς όφελος των ΜΜΕ·

48.

καλωσορίζει την αξιολόγηση του Erasmus «Νεαροί επιχειρηματίες» και εκτιμά ότι το πιλοτικό στάδιο του προγράμματος πέτυχε πολλούς από τους στόχους και παρείχε πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία· υποστηρίζει την επέκταση αυτού του προγράμματος με την προϋπόθεση ότι θα επιλυθούν βασικές αδυναμίες του πιλοτικού σταδίου, ιδίως (α) καλύτερη επικοινωνία της πρωτοβουλίας γενικά και καλύτερη προώθηση των οφελών της για τους συμμετέχοντες και τα κράτη μέλη που το εφαρμόζουν, (β) δημιουργία τοπικών/εθνικών σημείων επαφής για την επίλυση προβλημάτων στην επικοινωνία και την προώθηση, (γ) μεγαλύτερη γεωγραφική ισορροπία στη συμμετοχή, (δ) πρόβλεψη ενός προγράμματος χάρη στο οποίο οι συμμετέχοντες θα μπορούν αργότερα να παγιώσουν την εμπειρία που απέκτησαν και (ε) πιο σταθερή οικονομική βάση για το πρόγραμμα·

49.

σημειώνει και υποστηρίζει τη δημιουργία συστημάτων καθοδήγησης για γυναίκες επιχειρηματίες και εφιστά εκ νέου την προσοχή στις ανάγκες των μεταναστών επιχειρηματιών, οι οποίοι ανάλογα με τις περιστάσεις είναι γενικά πιο επιχειρηματικοί και πιο ριψοκίνδυνοι και συνιστά επίσης να δοθεί προσοχή στις απαιτήσεις των νέων, των μειονοτήτων και των ηλικιωμένων επιχειρηματιών καθώς και στην καθιέρωση διάκρισης μεταξύ των διαφόρων προκλήσεων και των απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μεταναστών επιχειρηματιών από τρίτες χώρες·

50.

επικροτεί την εμβληματική πρωτοβουλία «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας» της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» η οποία λαμβάνει υπόψη ορισμένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις προκλήσεις των ΜΜΕ και ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι αναπτύσσονται πολιτικές για την κατάρτιση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο πλαίσιο της SBA προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό δημιουργίας θέσεων εργασίας και ανάπτυξης δεξιοτήτων των ΜΜΕ.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/23

—

ελπίζει να καταρτισθούν συμπληρωματικοί προς το ΑεγχΠ δείκτες, που να παρουσιάζουν ουσιαστικά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί για την μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και στο εσωτερικό τους·

—

θεωρεί αναγκαίο, εκεί όπου υπάρχουν διαφορετικές δομές για την εφαρμογή των εθνικών και των ευρωπαϊκών παρεμβάσεων, να ενισχυθεί η συνεργασία των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, ούτως ώστε να αποφευχθούν οι επικαλύψεις. Για τον σκοπό αυτόν φρονεί ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί ο διάλογος και, κατά συνέπεια, η συνεργασία μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη συνεκτικότητα και συμπληρωματικότητα μεταξύ των διαφόρων παρεμβάσεων·

—

θεωρεί συνεπώς ότι, σύμφωνα με την αρχή της εταιρικής σχέσης, η επιτυχία των εθνικών και των ευρωπαϊκών παρεμβάσεων δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη σημαντική συμμετοχή δημοκρατικών συνελεύσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

—

επιδοκιμάζει μία προσέγγιση που ενισχύει την αποτελεσματικότητα της συνοχής, με μεγαλύτερο προσανατολισμό στα αποτελέσματα, και δεν είναι αντίθετη στην αρχή του ορισμού εκ των προτέρων προϋποθέσεων. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι οι εν λόγω προϋποθέσεις δεν θα πρέπει να καθυστερούν την έναρξη των προγραμμάτων, αλλά διαφωνεί με τον ορισμό προϋποθέσεων που συνδέονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης·

—

φρονεί ότι η επαλήθευση της αρχής της προσθετικότητας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά προς συμπλήρωση των εθνικών προγραμμάτων δαπανών, παρέχοντας στη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μία πραγματική προστιθέμενη αξία·

—

υποστηρίζει την πρόταση της πέμπτης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, να αναπτυχθεί ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο και θεωρεί απαραίτητο να αναδειχθούν οι συμβάσεις εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων σε μέσο που θα εξασφαλίζει πραγματικά τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των εθνικών και των ευρωπαϊκών παρεμβάσεων· υπενθυμίζει, εντούτοις, ότι οι συμβάσεις αυτές θα πρέπει να καταρτίζονται και να εφαρμόζονται με πλήρη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών.

Εισηγητής

ο κ. Francesco MUSOTTO (IT/EA), Μέλος της Περιφερειακής Συνέλευσης της Σικελίας

1.

υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πρώην άρθρο 158 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας), προκειμένου να προαχθεί η αρμονική ανάπτυξη του συνόλου της ΕΕ, πρέπει η ΕΕ να αναπτύξει και να συνεχίσει τη δράση της με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής της συνοχής της. Ειδικότερα, η Ένωση αποσκοπεί στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτουσών περιοχών·

2.

επισημαίνει ότι δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις αγροτικές περιοχές, στις περιοχές όπου οι βιομηχανίες είναι σε διαδικασία μετάβασης και στις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι βόρειες πολύ αραιοκατοικημένες περιοχές, οι νησιωτικές και οι ορεινές περιοχές, καθώς και ότι πρέπει να υποστηριχθούν και οι άλλες περιοχές της Ένωσης προκειμένου να διασφαλίσουν και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους·

3.

Υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι αστικές περιοχές και οι περιφέρειες, - αλλά και οι πρωτεύουσες με τις περιαστικές τους περιοχές, - ως κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης με σκοπό την υλοποίηση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Η λήψη μέτρων για την κοινωνική και οικονομική σταθερότητα πόλεων και προβληματικών αστικών κέντρων θα πρέπει να είναι εφικτή και στο μέλλον, με την πρόβλεψη κατάλληλων περιθωρίων ελιγμών για το περιφερειακό επίπεδο. Αυτό υποδηλώνει ότι η αστική διάσταση αυτή καθεαυτή συνάδει με τη στρατηγική Ευρώπη 2020. Επίσης, θα πρέπει να διευκολυνθεί η συνεργασία μεταξύ πόλεων και περιαστικών περιοχών στο πλαίσιο ενός συνόλου λειτουργικών περιοχών εντός του εκάστοτε κράτους μέλους, με την πρόβλεψη των απαραίτητων διατάξεων στους μελλοντικούς κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων·

4.

υποστηρίζει την πρόταση που διατυπώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με τoν προϋπολογισμό για την «Ευρώπη 2020» (1), να θεσπιστεί κατηγορία «περιφερειών μετάβασης». Ταυτόχρονα, σημειώνει ότι και οι περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ μεγαλύτερο του 75 % του μέσου όρου της ΕΕ των 27 πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση των πόρων για επενδύσεις σε υποδομές, οι οποίες θα τους επιτρέψουν να εδραιώσουν την προστιθέμενη αξία που απέκτησαν κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού. Ομοίως, ο στόχος της «ενεργειακής απόδοσης» πρέπει επίσης να καλύπτει τα αποτελεσματικά μέσα μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρομικών μεταφορών και των σχετικών υποδομών·

5.

υπενθυμίζει ότι το άρθρο 349 της ΣλΕΕ αναγνωρίζει την ιδιαίτερη κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιοχών και δικαιολογεί την προσαρμογή του κοινοτικού δικαίου όταν εφαρμόζεται σε αυτές τις περιοχές, καθώς και τη λήψη ειδικών μέτρων όπου ενδείκνυται, ιδίως στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή·

6.

συμφωνεί με την αρχή που διατύπωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πέμπτη έκθεση για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή (2), η οποία θεωρεί και στο μέλλον τη συνοχή ως πολιτική ανάπτυξης για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και, ως εκ τούτου, για όλες τις περιοχές της·

7.

θεωρεί, ωστόσο, ότι η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής, ενσωματωμένη στις δημόσιες παρεμβάσεις των διαφόρων περιφερειακών βαθμίδων, οφείλει να συνεχίσει να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην προώθηση της αρμονικής ανάπτυξης στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διευκολύνοντας την ταχύτερη πρόοδο των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών, παρέχοντάς τους σημαντικό μέρος των πόρων και συμβάλλοντας παράλληλα στην ανάκαμψη και στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας όλων των περιφερειών·

8.

υποστηρίζει ότι μόνο μέσω της ενσωμάτωσης, της συνέργειας και της συμπληρωματικότητας των εθνικών και των ευρωπαϊκών παρεμβάσεων που διαπνέονται από το πνεύμα της πραγματικής αλληλεγγύης μπορούν να καλυφθούν οι οικονομικές, κοινωνικές και εδαφικές ανισότητες που υπάρχουν ακόμη στην επικράτεια της ΕΕ·

9.

εκτιμά πράγματι ότι αυτές οι αρχές θα μπορούσαν να αποδειχθούν καθοριστικής σημασίας από πολλές απόψεις και, κυρίως, με σκοπό:

10.

πιστεύει ότι η πολιτική συνοχής, ως αναπόσπαστο τμήμα των κρατικών παρεμβάσεων στα διάφορα υποεθνικά επίπεδα διακυβέρνησης, είναι το αποτελεσματικότερο μέσο για την αλληλέγγυα υποστήριξη των μειονεκτουσών περιοχών, για τη δημιουργία ανάπτυξης και ευημερίας στο σύνολο της ΕΕ. Επισημαίνει ότι, πράγματι, η πολιτική συνοχής ευνόησε την αύξηση του ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ στο σύνολό του, διευκόλυνε την κατασκευή νέων υποδομών, αύξησε την προσβασιμότητα των ευρωπαϊκών εδαφών, βελτίωσε την προστασία του περιβάλλοντος. Χάρη στην πραγματοποίηση επενδύσεων σε αειφόρες στρατηγικές απασχόλησης και στη συνεκτίμηση των απαιτήσεων της αγοράς εργασίας, νέα επαγγελματικά πρότυπα αντικατέστησαν τα παραδοσιακά. Η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας συμβάλλει στην ικανοποιητική προσωπική ανέλιξη των εργαζομένων, σε μία ανάλογη των επιδόσεων αμοιβή, στην καλύτερη προστασία της υγείας στον χώρο εργασίας, καθώς και σε μία φιλική προς την οικογένεια διαμόρφωση του εργασιακού περιβάλλοντος. Παρόμοια βελτίωση της ποιότητας του εργασιακού χώρου συντελεί σε μεγαλύτερη ελκυστικότητα των θέσεων εργασίας και, κατά συνέπεια, και κάθε περιοχής ως τόπου εγκατάστασης επιχειρήσεων, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας των περιφερειών της ΕΕ·

11.

τονίζει ότι παρά τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά τη μείωση των αναπτυξιακών ανισοτήτων, η πρόσφατη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση ενδέχεται να καταστήσει ακόμη προφανέστερες τις αποκλίσεις τόσο μεταξύ όσο και εντός των ευρωπαϊκών περιφερειών· υπογραμμίζει ότι αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω στις χώρες που λαμβάνουν χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης ή του μηχανισμού στήριξης των ισοζυγίων πληρωμών, όπου η σημασία των περιφερειακών ανισοτήτων έχει δευτερεύουσα σημασία, σε μια προσπάθεια εκπλήρωσης όρων και απαιτήσεων με αυστηρά εθνική εστίαση·

12.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι μειονεκτούσες περιοχές διαθέτουν λιγότερα μέσα για να χρησιμοποιήσουν δικούς τους πόρους απ’ ό,τι οι πιο ευημερούσες περιοχές, γεγονός το οποίο επιτείνει την ευπάθειά τους έναντι των εξωτερικών κραδασμών και υπονομεύει την πρόοδο που σημειώθηκε, σε μια περίοδο κρίσης όπως η σημερινή, της οποίας είναι άγνωστη η διάρκεια· σε αυτές τις περιοχές, η χρηματοδότηση της ΕΕ για τη συμπλήρωση των εθνικών παρεμβάσεων είναι σημαντική για να εξασφαλιστεί μια κάποια σταθερότητα των δημόσιων επενδύσεων και, κατά συνέπεια, συνιστά κρίσιμο στοιχείο της οικονομικής ανάκαμψης·

13.

επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ όραμα που περιλαμβάνει την οικονομική ανάπτυξη των υστερουσών περιφερειών, τη στήριξη των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα της ανάπτυξης και τον σεβασμό των εδαφικών και πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων, προσανατολίζει προς αυτή την κατεύθυνση τις εθνικές παρεμβάσεις ώστε να επιδιώκουν τους ίδιους στόχους συνοχής·

14.

τονίζει ότι η νέα ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής θα πρέπει, ως εκ τούτου, να διαθέτει τους απαιτούμενους πόρους προκειμένου να συνεχίσει να επιδιώκει μια πραγματική οικονομική και κοινωνική εξισορρόπηση μεταξύ των περιφερειών της Ευρώπης, ενισχύοντας τις δράσεις που αναλαμβάνονται σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο. Θα πρέπει, συνεπώς, να εξακολουθήσει και στο μέλλον να προβλέπεται η διάθεση ενδεδειγμένου ποσοστού των πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ για τη χρηματοδότηση κατάλληλων δράσεων διαρθρωτικής στήριξης στις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που παρουσιάζουν σχετική αναπτυξιακή καθυστέρηση·

15.

τονίζει ότι η νέα πολιτική συνοχής πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τη διασυνοριακή συνεργασία. Στις παραμεθόριες περιοχές των κρατών μελών πρέπει να προβλεφθεί στήριξη για την ανάπτυξη της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, ιδίως όταν πρόκειται για χώρες και περιφέρειες με μεγάλες αποκλίσεις στην οικονομική τους ανάπτυξη. Αναγνωρίζει επίσης ότι, για να δημιουργηθούν κοινές γεωγραφικές ζώνες στις παραμεθόριες περιοχές, απαιτείται συστηματική, επιλεκτική στήριξη σε επίπεδο ΕΕ, τόσο για την ενίσχυση της χωροταξικής πολιτικής όσο και για την υλοποίηση κοινών αναπτυξιακών σχεδίων·

16.

έχει επίγνωση της σημασίας του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ σε περιφερειακό επίπεδο για τη μέτρηση της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά ελπίζει ότι σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές θα αναπτυχθούν συμπληρωματικοί δείκτες, που να καθορίζουν το σημείο εκκίνησης της κάθε περιφέρειας, παρουσιάζοντας έτσι ουσιαστικά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί για τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και στο εσωτερικό τους (3) και αντανακλώντας συνεπώς, με μεγαλύτερη ακρίβεια το επίπεδο ανάπτυξης και τα ειδικά προβλήματα της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της κάθε περιοχής·

17.

τονίζει επιπλέον ότι η περίοδος αναφοράς που θα χρησιμοποιείται για να προσδιοριστεί η επιλεξιμότητα μιας περιφέρειας στη νέα πολιτική συνοχής της ΕΕ από το 2014 και μετά (μάλλον θα είναι το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ σε περιφερειακό επίπεδο για την περίοδο 2007-2009) δεν θα αντικατοπτρίζει τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης και τα επακόλουθα μέτρα λιτότητας στις περιφέρειες της ΕΕ· ζητά να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να χρησιμοποιηθούν για την κατανομή των πόρων πιο ενημερωμένα δεδομένα των τάσεων του ΑΕΠ και του ΑΕγχΠ, καθώς και πιο προοδευτικοί μηχανισμοί αναθεώρησης κατά την περίοδο του προγράμματος·

18.

θεωρεί απαραίτητο ότι τόσο η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής όσο και οι εθνικές πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης χρειάζονται ένα ενδεδειγμένο θεσμικό περιβάλλον, μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση και μια αποτελεσματική εταιρική σχέση μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, με στόχο τη χάραξη μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων συνεκτικών και ολοκληρωμένων αναπτυξιακών στρατηγικών και τη διαμόρφωση πολυετών προγραμματικών πλαισίων στα οποία να μπορούν να βασιστούν οι εν λόγω στρατηγικές·

19.

πιστεύει ότι, με σεβασμό κάθε εθνικής νομοθεσίας, η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής από κοινού με τις δημόσιες παρεμβάσεις σε διάφορα επίπεδα, μπορεί να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη θεσμική και διοικητική ικανότητα που απαιτείται για να εξασφαλιστεί μια αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση των οικονομικών πόρων και, κατά συνέπεια, να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των επενδύσεων που αποσκοπούν στη μείωση των διαφορών στην ανάπτυξη·

20.

τονίζει ότι τα διάφορα συστήματα εφαρμογής της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και των εθνικών πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης εξαρτώνται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε κράτους μέλους και διέπονται από το θεσμικό πλαίσιο και την κατανομή των αρμοδιοτήτων και, ειδικότερα, από τον βαθμό αποκέντρωσης, από το επίπεδο εφαρμογής των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, καθώς και από την περιφερειακή και τοπική εμπειρία στον τομέα της εδαφικής ανάπτυξης και από το μέγεθος και τη γεωγραφική έκταση των προγραμμάτων (4)·

21.

εκεί όπου υπάρχουν διαφορετικές δομές για την εφαρμογή των εθνικών και ευρωπαϊκών παρεμβάσεων, θεωρεί αναγκαία τη ενίσχυση της συνεργασίας των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, ούτως ώστε να αποφευχθούν αναποτελεσματικές επικαλύψεις. Θεωρεί, πράγματι, ότι μπορεί να επιτευχθεί σταδιακά μια τέλεια συνέργεια μέσα από τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό όλων των αναπτυξιακών παρεμβάσεων που υλοποιούνται σε μια περιοχή, αλλά και με πολύ συντονισμένη διαχείριση του χρόνου και, για τον σκοπό αυτό, ενδείκνυται η ενίσχυση του διαλόγου και η επακόλουθη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη συνεκτικότητα και συμπληρωματικότητα μεταξύ των διαφόρων εθνικών και ευρωπαϊκών παρεμβάσεων·

22.

υποστηρίζει ότι, για να υπάρξει σημαντικότερη επίδραση στη συνοχή όπως και στην ανταγωνιστικότητα των διαφόρων εδαφικών περιοχών, απαιτείται οι παρεμβάσεις που αποσκοπούν στη μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισοτήτων να βασίζονται σε ολοκληρωμένες δράσεις, προσανατολισμένες περισσότερο στα αποτελέσματα, και να διαμορφώνονται κατόπιν συνεκτίμησης της εδαφικής διάστασης των προβλημάτων·

23.

τονίζει ότι η εδαφική συνοχή, ο νέος στόχος πολιτικής που κατοχυρώνεται στη Συνθήκη της Λισσαβώνας, έχει καταστεί προτεραιότητα μαζί με την οικονομική και κοινωνική συνοχή και, ως εκ τούτου, η εδαφική διάσταση πρέπει να ενσωματωθεί καλύτερα σε όλες τις πολιτικές που έχουν σαφή εδαφική ισχύ, ακόμη και μέσω συστηματικών αξιολογήσεων των τοπικών επιπτώσεων τους. Κρίνει, για τον σκοπό αυτό, χρήσιμη την εισαγωγή συστημάτων παρακολούθησης που να μπορούν να ελέγχουν συνεχώς την κατανομή των δημοσίων δαπανών που αναλογούν στους στόχους της συνοχής στις περιοχές της ΕΕ·

24.

επισημαίνει ότι η συμμετοχή των δημόσιων διοικήσεων όλων των βαθμίδων στη διαδικασία στρατηγικού σχεδιασμού και υλοποίησης των παρεμβάσεων που αποσκοπούν στη μείωση των ανισοτήτων στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη εγγυάται την εκπόνηση μέτρων που αντλούν από τα τοπικά πλαίσια την έμπνευση και τις γνώσεις που απαιτούνται ώστε να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες των διάφορων περιοχών, να συγκεντρωθούν οι πόροι και να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα της δημόσιας δράσης·

25.

τονίζει ότι προκλήσεις όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ο ενεργειακός εφοδιασμός, η παγκοσμιοποίηση, η σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών και η δημογραφική αλλαγή ή οι μεταναστευτικές ροές έχουν έντονα διαφοροποιημένο εδαφικό αντίκτυπο και απαιτούν, ως εκ τούτου, την εξεύρεση και την απτή εφαρμογή λύσεων σχεδιαζόμενων και εφαρμοζόμενων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

26.

θεωρεί συνεπώς ότι, σύμφωνα με την αρχή της εταιρικής σχέσης, η επιτυχία των εθνικών και των ευρωπαϊκών παρεμβάσεων δεν μπορεί να διαχωριστεί από την συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών οργάνων που είναι αρμόδια για τη λήψη αποφάσεων σύμφωνα με το εκάστοτε εθνικό δίκαιο καθώς και από την ικανότητα των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων να συμμετάσχουν στην παρακολούθηση τόσο του σχεδιασμού όσο και του προγραμματισμού και της υλοποίησης των παρεμβάσεων·

27.

αναγνωρίζει την ανάγκη να προωθηθεί η ανάπτυξη των ευρωπαϊκών εδαφών σε ένα αυστηρό πλαίσιο διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, που απαιτεί την αναζήτηση μέγιστης αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, λαμβανομένης υπόψη της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μεγαλύτερο προσανατολισμό στα αποτελέσματα, με την δυνατότητα εισαγωγής σαφών και μετρήσιμων στόχων, καθώς και δεικτών επιδόσεων μετρήσιμων, με ανάλογη ευελιξία και σύμφωνων με τις προγραμματισμένες παρεμβάσεις, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιολόγηση κατά την περίοδο προγραμματισμού·

28.

δεν είναι αντίθετη στην αρχή της καθιέρωσης, για τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων, εκ των προτέρων προϋποθέσεων, που είναι στενά και άμεσα συνδεδεμένες με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οποίες ενδέχεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στην υλοποίηση και στη λειτουργία των προγραμμάτων καθώς και στην ενσωμάτωση των αναπτυξιακών παρεμβάσεων·

29.

υπογραμμίζει ωστόσο ότι οι εν λόγω προϋποθέσεις δεν θα πρέπει να καθυστερούν την έναρξη των προγραμμάτων που σχετίζονται με τα Διαρθρωτικά Ταμεία, μειώνοντας σημαντικά τα αποτελέσματα που αναμένονται από τη χρήση των εθνικών πόρων για συμπληρωματικές και ευρωπαϊκές παρεμβάσεις

30.

Η ΕτΠ επιφυλάσσεται να εκφράσει ολοκληρωμένη άποψη αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει διατυπώσει την πρότασή της σχετικά με το θέμα

31.

δεν συμφωνεί, ωστόσο, με τα όσα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις προϋποθέσεις που συνδέονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, οι οποίες ενέχουν τον κίνδυνο να φέρουν σε δυσχερή θέση τις τοπικές και περιφερειακές αρχές οι οποίες δεν είναι υπεύθυνες για τη μη συμμόρφωση στις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στα κράτη μέλη (5), με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση ή την καθυστέρηση της αναπτυξιακής διαδικασίας και την ακύρωση των αποτελεσμάτων που έχουν ήδη επιτευχθεί·

32.

σημειώνει ότι διάφοροι παράγοντες ενδέχεται να επηρεάσουν τη βέλτιστη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ σε περιοχές και τομείς παρέμβασης που προσφέρονται για ανάπτυξη, με αποτέλεσμα τη μείωση των δυνητικών επιπτώσεών τους σε μια συγκεκριμένη περιοχή (6). Στο πλαίσιο αυτό, η επαλήθευση της αρχής της προσθετικότητας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πόροι αυτοί χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά για να συμπληρώσουν τα εθνικά προγράμματα δαπανών, παρέχοντας στη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια πραγματική προστιθέμενη αξία·

33.

τονίζει, ως εκ τούτου, ότι είναι σκόπιμο να παρακολουθείται πιο αποτελεσματικά ο πρόσθετος ρόλος των διαρθρωτικών ταμείων, εξασφαλίζοντας στις ευρωπαϊκές παρεμβάσεις πρόσθετες και συμπληρωματικές δράσεις οι οποίες δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη από την εθνική νομοθεσία·

34.

πιστεύει ότι η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη συνοχή εξαρτώνται επίσης από την απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κανονιστικές και διοικητικές επιβαρύνσεις για τους δικαιούχους. Πράγματι, ευέλικτες διαδικασίες αποτελούν σημαντική προϋπόθεση για την αποτελεσματική χρήση των πόρων. Για τον λόγο αυτό καλεί την Επιτροπή να συστήσει στα κράτη μέλη, να εξετάσουν και να υποβάλουν προτάσεις, σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, για την καλύτερη ευθυγράμμιση των κανόνων της ΕΕ (αρχές, χρόνοι και διαδικασίες) με τους κανόνες των κρατών μελών δίνοντας προτεραιότητα στα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία άνισων όρων μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών στην χρήση των πόρων·

35.

αναγνωρίζει τη σημασία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και επιδοκιμάζει τις αναλύσεις που κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με τη Συμβολή της περιφερειακής πολιτικής στη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»  (7), όπου αναφέρει ότι η επιτυχία στην επίτευξη των στόχων της εν λόγω στρατηγικής θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

36.

φρονεί ότι η πολιτική συνοχής μπορεί να παράσχει σημαντική συμβολή στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», αλλά δεν πρέπει να απορροφηθεί από αυτήν, και υπογραμμίζει τον υποστηρικτικό ρόλο που διαδραματίζει στην αρμονική ανάπτυξη της ΕΕ μειώνοντας τις οικονομικές και κοινωνικές ανισορροπίες μεταξύ των διάφορων ευρωπαϊκών περιοχών, όπως ορίζει το άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δύο διαδικασίες εφαρμογής θα πρέπει, συνεπώς, να παραμείνουν ανεξάρτητες όπως είναι σήμερα, αφού ανταποκρίνονται σε διαφορετικούς στόχους που δεν συμπίπτουν απόλυτα, παρόλο που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε πλαίσιο ολοκλήρωσης και συμπληρωματικότητας·

37.

υποστηρίζει την πρόταση της πέμπτης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, να αναπτυχθεί ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο, το οποίο θα περιλαμβάνει τόσο τα διαρθρωτικά ταμεία όσο και τα άλλα ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης της ΕΕ, ήτοι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας, το καθένα με τα δικά του μέσα και με τους ιδιαίτερους κανόνες του. Θεωρεί πράγματι θετική την ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών ταμείων που εξυπηρετούν τις διαρθρωτικές πολιτικές σε ένα κοινό στρατηγικό αναπτυξιακό πλαίσιο, πράγμα που θα συμβάλει στον καλύτερο συντονισμό τους·

38.

στο πλαίσιο της τρέχουσας συζήτησης σχετικά με τους μελλοντικούς κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων, θεωρεί απαραίτητο να αναδειχθούν οι συμβάσεις εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων, που θα συναφθούν βάσει του κοινού στρατηγικού πλαισίου, σε μέσο που θα εξασφαλίζει πραγματικά τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των εθνικών και των παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν τους ίδιους στόχους μείωσης των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισορροπιών, καθορίζοντας τις επενδυτικές προτεραιότητες, τον καταμερισμό των εθνικών και των ευρωπαϊκών πόρων, τις συμφωνηθείσες προϋποθέσεις και τους επιδιωκόμενους στόχους·

39.

υπενθυμίζει, εντούτοις, ότι, σύμφωνα με τις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, οι συμβάσεις αυτές θα πρέπει να καταρτίζονται και να εφαρμόζονται με πλήρη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών, ήτοι των φορέων που είναι αρμόδιοι για την επιτόπια εφαρμογή και διαχείριση των παρεμβάσεων, και όχι απλώς μεταξύ των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερος συντονισμός και συγχρονισμός των διάφορων πολιτικών προγραμμάτων και να ενισχυθεί η διακυβέρνησή τους σε στρατηγικό και όχι πλέον μόνο σε επιχειρησιακό επίπεδο·

40.

θεωρεί ότι οι συμβάσεις εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων, μπορούν, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος, να δώσουν με τον κατάλληλο τρόπο συγκεκριμένη έκφραση στα εδαφικά σύμφωνα, τα οποία προωθεί η Επιτροπή των Περιφερειών στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων·

41.

πιστεύει ότι, εάν συντονιστούν κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι εθνικές πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης και η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής θα έδιναν απτή έκφραση στην αρχή της συγκέντρωσης των παρεμβάσεων, μεγιστοποιώντας τις συνέργειες των διάφορων μέσων που χρησιμοποιούνται στην ίδια περιοχή και λαμβάνοντας υπόψη τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Θα μπορούσε έτσι να επιτευχθεί μεγαλύτερος συντονισμός, όχι μόνο μεταξύ των πεδίων εφαρμογής του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ, του Ταμείου Συνοχής, του ΕΓΤΑΑ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας, αλλά και με τις εθνικές παρεμβάσεις που επιδιώκουν τους ίδιους αναπτυξιακούς στόχους·

42.

φρονεί, εξάλλου, πως έχει στρατηγική σημασία να μην θεωρούνται οι εθνικές πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης και η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής ανεξάρτητα από τις τομεακές πολιτικές, διότι κρίνει απαραίτητο να επιτευχθεί μεγαλύτερη συνοχή, διάρθρωση και συνέργεια μεταξύ των παρεμβάσεων. Πράγματι, οι δημόσιες πολιτικές σε πολλούς τομείς έχουν την τάση να παράγουν αλληλοεξαρτώμενα αποτελέσματα, ενώ ο συνολικός τους αντίκτυπος μπορεί να αυξηθεί με έναν καλό συντονισμό της εφαρμογής τους (8)·

43.

πιστεύει ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η ευθυγράμμιση των προγραμμάτων με συγκεκριμένους στόχους, μέσω της επικέντρωσης στα ήδη εφαρμοζόμενα πολιτικά μέσα και στους χρηματοδοτικούς πόρους που ήδη υπάρχουν για την επίτευξη αυτών των στόχων, και του καθορισμού προτεραιοτήτων όσον αφορά τους τομείς στήριξης, τις επενδύσεις και τη διάθεση των μέσων της ΕΕ, βάσει ανάλυσης των πόρων που διαθέτει η κάθε περιφέρεια. Θα μπορούσαν έτσι να αξιοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο τόσο το δυναμικό κάθε περιοχής όσο και η γνώση των ιδιαίτερων προτεραιοτήτων της.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/29

—

τονίζει ότι η επιτυχία μιας νέας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής προϋποθέτει αποτελεσματικές πολιτικές σε πεδία όπως οι οικονομικές συνθήκες και η διακυβέρνηση, η ανταγωνιστικότητα, οι επενδύσεις και η διάρθρωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου, η καινοτομία και η έρευνα, η ενέργεια και οι πόροι, το ψηφιακό θεματολόγιο, τα νέα προσόντα και οι νέες θέσεις εργασίας κλπ. ·

—

τονίζει ότι, κατά τη μεταλλαγή της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, πρέπει να χορηγηθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις όσον αφορά τις στρατηγικές απασχόλησης, με αντάλλαγμα την επαρκή προστασία και την ασφάλεια του εισοδήματος των εργαζομένων σε τομείς που ενδέχεται να επηρεασθούν, καθώς και να παρασχεθούν στους εργαζομένους εναλλακτικές επιλογές ανακατάταξης, επανεκπαίδευσης και στήριξης της αυτοαπασχόλησης. Η διά βίου μάθηση κατά τη διάρκεια της απασχόλησης είναι το κλειδί για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου απασχολησιμότητας των εργαζομένων και την ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής στην ανεργία, αλλά και για να παρασχεθεί στις επιχειρήσεις ένα νέο φάσμα ειδικοτήτων, ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές της αγοράς. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον συντονισμό αυτών των δράσεων. Επιπλέον, πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση·

—

ζητά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην επίτευξη των στόχων της υπό εξέταση ανακοίνωσης. Υπενθυμίζει δε ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ενδυνάμωση της πολιτικής για τη βιομηχανία και την οικονομική ανάπτυξη, καθώς βρίσκονται κοντά και γνωρίζουν καλύτερα τις τοπικές ιδιαιτερότητες της δομής της βιομηχανίας, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις·

—

καλεί τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές να συνάψουν εδαφικά σύμφωνα σε εθνικό επίπεδο για την από κοινού επεξεργασία και εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, αλλά και την από κοινού αξιολόγηση της πορείας τους, με στόχο να συντονίσουν και να επικεντρώσουν τις προσπάθειες και το πολιτικό τους πρόγραμμα στους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», γεγονός που θα συντελέσει, ασφαλώς, αποφασιστικά στην επίτευξή τους.

Εισηγητής

ο κ. Patxi LÓPEZ (ES/PES) Πρόεδρος της κυβέρνησης της Χώρας των Βάσκων

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης – Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο

COM(2010) 614 τελικό

1.

επικροτεί τη δέσμευση που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ανακοίνωσή της «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης – Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο» (1) (μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020») για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής βιομηχανίας, προσανατολισμένης προς την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία είναι το κλειδί για την ανάκαμψη της οικονομίας·

2.

τονίζει ότι η επιτυχία μιας νέας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής προϋποθέτει αποτελεσματικές πολιτικές σε πεδία όπως οι οικονομικές συνθήκες και η διακυβέρνηση, η ανταγωνιστικότητα, οι επενδύσεις και η διάρθρωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου, η καινοτομία και η έρευνα, η ενέργεια και οι πόροι, το ψηφιακό θεματολόγιο, τα νέα προσόντα και οι νέες θέσεις εργασίας κλπ.

3.

ως εκ τούτου, ζητά μεγαλύτερη ολοκλήρωση και καλύτερο συντονισμό των εμβληματικών πρωτοβουλιών που περιλαμβάνονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

4.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι οι εν λόγω επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες προτάθηκαν χωρίς να ληφθεί υπόψη η δημοσιονομική τους επίπτωση και οι ανάγκες για την εφαρμογή τους·

5.

επισημαίνει ότι έχει μεγάλη σημασία να αξιοποιείται η προστιθέμενη αξία που συνεπάγεται η δράση σε ευρωπαϊκή κλίμακα για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων και την επιδίωξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», χάρη σε κοινές προσπάθειες και συνέργειες που θα συγκλίνουν σε έναν συντονισμένο προσανατολισμό των πολιτικών·

6.

υπογραμμίζει ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο καταδεικνύουν την ύπαρξη παγκόσμιων προβλημάτων και προκλήσεων, η ταχεία επέκταση των οποίων επηρεάζει εξίσου τα κράτη, καθώς και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου ανοίγματος και αλληλεξάρτησης, γεγονός που απαιτεί την υιοθέτηση μέσων στρατηγικής και τεχνολογικής πρόληψης για την ανάπτυξη ταχέων και συντονισμένων λύσεων·

7.

υπενθυμίζει ότι οι νέες παράμετροι ανταγωνιστικότητας έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση το ρόλο της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο και ότι απαιτείται μια ισχυρή ώθηση στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ώστε η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανακτήσει τη θέση της, στην οποία η βιομηχανία καλείται να διαδραματίσει καίριο ρόλο ως παράγων οικονομικής ανάπτυξης·

8.

τάσσεται υπέρ μιας έννοιας «ολοκληρωμένης αειφορίας», η οποία θα περιλαμβάνει με ισορροπημένο τρόπο οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές μεταβλητές. Η περιβαλλοντική προστασία και ανάπλαση, η ενέργεια, η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων, καθώς και οι κοινωνικές ανάγκες που συνδέονται με τη γήρανση και με τη φροντίδα που πρέπει να παρέχεται στα εξαρτώμενα άτομα, ενέχουν σημαντικές δυνατότητες για οικονομική αναζωογόνηση. Η προώθηση μιας παγκοσμίως ανταγωνιστικής βιομηχανίας πρέπει να είναι συμβατή με την οικονομική και την κοινωνική ανάπτυξη και να σέβεται το περιβάλλον·

9.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στα διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης και στη διόρθωση των ανισοτήτων που εξακολουθούν να υφίστανται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα για το οποίο η βιομηχανική πολιτική αποτελεί ένα από τα μέσα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. Οι σχετικές θέσεις των κρατών μελών, καθώς και των αυτοδιοικητικών αρχών όσον αφορά τους πέντε στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» ποικίλλουν σημαντικά, οι δε επιπτώσεις της κρίσης γίνονται αισθητές με διαφορετική ένταση·

10.

τονίζει ότι, κατά τη μεταλλαγή της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, πρέπει να χορηγηθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις όσον αφορά τις στρατηγικές απασχόλησης, με αντάλλαγμα την επαρκή προστασία και την ασφάλεια του εισοδήματος των εργαζομένων σε τομείς που ενδέχεται να επηρεασθούν, καθώς και να παρασχεθούν στους εργαζομένους εναλλακτικές επιλογές ανακατάταξης, επανεκπαίδευσης και στήριξης της αυτοαπασχόλησης. Η διά βίου μάθηση κατά τη διάρκεια της απασχόλησης είναι το κλειδί για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου απασχολησιμότητας των εργαζομένων και την ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής στην ανεργία, αλλά και για να παρασχεθεί στις επιχειρήσεις ένα νέο φάσμα ειδικοτήτων, ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές της αγοράς. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον συντονισμό αυτών των δράσεων. Επιπλέον, πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση·

11.

ζητά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην επίτευξη των στόχων της υπό εξέταση ανακοίνωσης. Πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ευρείες εξουσίες και αποδεδειγμένη πείρα στην οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη, όπως και σε άλλες πολιτικές που συνδέονται άμεσα με την ανταγωνιστικότητα. Βρίσκονται κοντά στους φορείς λήψης αποφάσεων και στους φορείς οικονομικής δραστηριότητας, κάτι που τους επιτρέπει να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τις δημόσιες πολιτικές·

12.

ως εκ τούτου, υποστηρίζει τη σύναψη εδαφικών συμφώνων μεταξύ των περιφερειών και των κρατών μελών, με στόχο την ανάληψη δεσμεύσεων για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Η συγκέντρωση στόχων, κοινών στρατηγικών και χρηματοδότησης σε θέματα βιομηχανικής πολιτικής θα προσφέρει σημαντική συμβολή για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής ανάπτυξης·

13.

αναγνωρίζει τον ρόλο των φορέων που προάγουν την οικονομία σε τοπικό επίπεδο (2), οι οποίοι συνδέονται με τις περιφέρειες και τις πόλεις και μπορούν να δώσουν νέα ώθηση στη βιομηχανία. Η δράση τους είναι καθοριστική για την επίτευξη πιο ενεργού συμμετοχής των επιχειρήσεων, των κοινωνικών παραγόντων και των πολιτών στη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ·

14.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταρτίσει ειδικό χρονοδιάγραμμα για την καθεμιά από τις προτεραιότητες που τάσσονται στην ανακοίνωση, ώστε να διευκολυνθεί η εποπτεία της εφαρμογής της νέας βιομηχανικής πολιτικής·

15.

προτείνει να θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη συνεργασία της Επιτροπής των Περιφερειών μια διαδικασία τακτικής παρακολούθησης και αξιολόγησης της προόδου που σημειώνεται στην εφαρμογή της βιομηχανικής πολιτικής, έτσι ώστε να δημιουργηθούν συνέργειες και να χρησιμοποιηθούν από κοινού πόροι προς έναν κοινό στόχο· επί του προκειμένου, ζητά να αναπτυχθούν ποιοτικές και ποσοτικές μετρήσεις της πορείας της βιομηχανικής πολιτικής, στις οποίες θα πρέπει να περιληφθούν πτυχές όπως η δημιουργία απασχόλησης, η ανταγωνιστικότητα, η βιώσιμη ανάπτυξη και η πρόοδος της καινοτομίας·

16.

επικροτεί τον κεντρικό ρόλο εντός του νέου ευρωπαϊκού προτύπου ανάπτυξης που η πρωτοβουλία αποδίδει στη βιομηχανία ως καίριο κλάδο της οικονομίας, χάρη στην ικανότητά της να ελκύει στην ανοδική πορεία της τους λοιπούς κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας·

17.

αναγνωρίζει ότι η ίδια η έννοια της βιομηχανίας έχει εξελιχθεί και έχει φθάσει σε ένα στάδιο της οικονομίας στο οποίο έχει πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο η αποκαλούμενη «διεσπαρμένη βιομηχανία» («diffuse industry») ή νέα βιομηχανία, η ανάπτυξη της οποίας απαιτεί υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας·

18.

επισημαίνει ότι η βιομηχανική πολιτική πρέπει να υπερβεί την καθαρά κλαδική προσέγγιση και να μετουσιωθεί σε μια πολιτική ανταγωνιστικότητας, υιοθετώντας μια ευρύτερη προσέγγιση ενεργού στήριξης των επιχειρήσεων, αναγκαία στο νέο περιβάλλον της βιομηχανικής μεταλλαγής·

19.

τονίζει ότι η ΕΕ οφείλει να επενδύσει στους τομείς που προσφέρουν τις μεγαλύτερες κοινωνικο-οικονομικές δυνατότητες και ζητά να προσανατολιστεί περισσότερο προς την ευφυή ανάπτυξη στην ΕΕ μιας οικονομίας στηριζόμενης στη γνώση, καθώς επίσης, μεταξύ άλλων, προς τις στρατηγικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, προς την επιστημονική και τεχνολογική κατάρτιση και προς την μη τεχνολογική καινοτομία·

20.

παρατηρεί ότι η βιομηχανία της ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από πρώτες ύλες και ενεργειακούς πόρους που σπανίζουν και ακριβαίνουν ολοένα περισσότερο, ενώ επηρεάζονται και από την εκάστοτε διεθνή πολιτική συγκυρία·

21.

επαναλαμβάνει ότι ένας από τους κύριους στόχους πρέπει να συνίσταται στην αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την αυξανόμενη χρήση των πόρων·

22.

πιστεύει, λοιπόν, ότι η ανάπτυξη διαδικασιών για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων αυτών, η αντικατάσταση ορισμένων πρώτων υλών, καθώς και η πρόοδος ως προς την εδραίωση και τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να αποτελέσουν στρατηγικές προκλήσεις της βιομηχανικής πολιτικής στην ΕΕ·

23.

υπενθυμίζει ότι η δημογραφική εξέλιξη θα συνοδευθεί από νέα καταναλωτικά πρότυπα. Η γήρανση του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες θα δημιουργήσει νέες ανάγκες για κοινωνικές παροχές, θα αποτελέσει όμως και πηγή ευκαιριών για τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Η διεύρυνση της μεσαίας τάξης στις αναπτυσσόμενες χώρες θα αποτελέσει άλλη μία δυνητική πηγή ευκαιριών ανάπτυξης και καινοτομίας·

24.

αναγνωρίζει τον ρόλο των αναπτυσσόμενων χωρών στον νέο γεωοικονομικό χάρτη, ο οποίος είναι εν τω γίγνεσθαι. Οι αναπτυσσόμενες χώρες αναλαμβάνουν νέο πρωταγωνιστικό ρόλο ως ελκυστικές αγορές με ισχυρή ανάπτυξη, αλλά και ως ενεργοί παράγοντες των νέων ροών άμεσων επενδύσεων και αυξανόμενης ζήτησης σε τεχνολογία και σε Ε&Α·

25.

συμφωνεί, επομένως, ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ενώπιον των ριζικών αλλαγών που επηρεάζουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και επιβάλλουν την ανάδειξη ενός νέου παγκόσμιου ανταγωνιστικού προτύπου, στο οποίο αποφασιστική σημασία αποκτούν η ανέλιξη νέων αναδυόμενων χωρών, η τεχνολογία και οι δεξιότητες που συνδέονται με τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), καθώς και η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

26.

ζητά την άρση των εμποδίων που περιορίζουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, καθώς και την εξεύρεση νέων λύσεων και μορφών συνεργασίας και σύμπραξης μεταξύ επιχειρήσεων. Οι προκλήσεις της διεθνοποίησης, της καινοτομίας και της αειφορίας δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν κατά τρόπο απομονωμένο ή αποσπασματικό·

27.

τονίζει ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την επίτευξη του βέλτιστου μεγέθους επιχείρησης για ένα εξειδικευμένο πεδίο δραστηριότητας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα δοθεί η δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει πολυεθνικές ΜΜΕ εξειδικευμένων δραστηριοτήτων. Πράγματι, η εξειδίκευση συνιστά μία από τις στρατηγικές πτυχές από τις οποίες εξαρτάται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες θα χρειαστεί κατ’ ανάγκη να αναπτύξουν πιο περίπλοκα προϊόντα και υπηρεσίες, προσανατολισμένα προς περισσότερο εξειδικευμένα τμήματα της αγοράς και με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία·

28.

επισημαίνει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού και απόκτησης των κατάλληλων δεξιοτήτων, καθώς και δημιουργίας ευνοϊκών και ελκυστικών συνθηκών εργασίας στη βιομηχανία της γνώσης, δεδομένου ότι παρατηρούνται σημαντικά προβλήματα για την πλήρωση θέσεων εργασίας σε τομείς στρατηγικής σημασίας για το μέλλον, όπως η έρευνα και η επιστήμη, η μηχανική, η υγεία και τα μαθηματικά. Επίσης, τα προσόντα, οι δεξιότητες και οι γνώσεις των εργαζομένων θα πρέπει να ανανεώνονται τακτικά, με σαφή προσανατολισμό προς τις απαιτήσεις των νέων κλάδων και τεχνολογιών και αυτό όχι μόνο προς όφελος των επιχειρήσεων, αλλά και για να υποστηριχθούν οι εργαζόμενοι που χάνουν τη θέση τους ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στους νέους κλάδους και τις νέες τεχνολογίες·

29.

επισημαίνει, επίσης, ότι έχει ζωτική σημασία να αυξηθεί η πολυδυναμικότητα και η «πολυεπιστημονικότητα», μαζί με μια προσέγγιση επικεντρωμένη στις προσωπικές δεξιότητες, όπως η ομαδική εργασία και η προθυμία για αλλαγή, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη προσαρμογή στις ανάγκες του βιομηχανικού κλάδου·

30.

θεωρεί αναγκαίο να αποκτήσουν οι βιομηχανίες μας «αντανακλαστικά παγκοσμιοποίησης», ήτοι την ικανότητα να προσαρμόζονται στο νέο, διεθνές πλέον, περιβάλλον ανταγωνισμού, που από την ίδια του τη φύση είναι διαρκώς μεταβαλλόμενο. Η παγκοσμιοποίηση ενέτεινε τον ανταγωνισμό, ανοίγοντας τις αγορές και επιτρέποντας την είσοδο νέων ανταγωνιστών, που επωφελούνται από τις νέες δυνατότητες μετακίνησης και ενημέρωσης·

31.

υπογραμμίζει ότι η διεθνοποίηση συνιστά κοινή πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει ολόκληρη η κοινωνία και όχι μόνον οι επιχειρήσεις. Για να σταθούν ικανές οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να δεσμευτούν αποφασιστικά υπέρ της διεθνοποίησης και να είναι ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο, θα πρέπει και τα άτομα, τα πανεπιστήμια, τα κέντρα κατάρτισης και το τεχνολογικό και επιστημονικό σύστημα να υιοθετήσουν το πνεύμα και τον παράγοντα της διεθνοποίησης στη στρατηγική τους·

32.

τονίζει ότι έχει επέλθει κάποιος κατακερματισμός της αλυσίδας αξίας, χάρη στον οποίο αναδεικνύονται τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα του κάθε τόπου όσον αφορά τις διαφορετικές δραστηριότητες που απαιτούνται για την κατασκευή ενός προϊόντος ή την παροχή μιας υπηρεσίας·

33.

πιστεύει ότι πρέπει να αυξηθεί η διαθεσιμότητα πιστώσεων και να διευκολυνθεί η πρόσβαση, υποστηρίζει την ανάπτυξη του φόρουμ χρηματοδότησης των ΜΜΕ και τονίζει, επιπλέον, τη σημασία της υπεύθυνης και διαφανούς εκπλήρωσης εκ μέρους των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της αποστολής τους ως μεσαζόντων, ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερη διασύνδεση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με την πραγματική οικονομία·

34.

ακόμη, ζητά να βελτιωθεί η λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών, χάρη στην εφαρμογή αποδοτικών μέτρων, καθώς και να συνεχιστούν οι εργασίες που έχουν αρχίσει στην ΕΕ για την κατάλληλη ρύθμιση της λειτουργίας των αγορών αυτών, για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας και της ευπάθειας των τραπεζικών συστημάτων, με στόχο την αντιμετώπιση των συστημικών κινδύνων, ούτως ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη ισορροπία και σταθερότητα και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη, εις όφελος ενός υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος·

35.

συνηγορεί υπέρ της στενότερης συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να βελτιωθεί η υποστήριξη των επενδύσεων σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

36.

προτείνει να σχεδιαστεί και να τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο ανταγωνιστικότητας σε επίπεδο ΕΕ, στο οποίο να οριστούν οι γενικές συνθήκες της ΕΕ στον τομέα της βιομηχανικής πολιτικής·

37.

επαναλαμβάνει ότι η ανταγωνιστικότητα αποτελεί στόχο για ολόκληρη την κοινωνία και για όλα τα συστήματα που αλληλεπιδρούν στην οικονομική ανάπτυξη – όχι μόνο για τον επιχειρηματικό κόσμο. Η ανταγωνιστικότητα έχει επίδραση στα άτομα, τα πανεπιστήμια, τα τεχνολογικά κέντρα, τις υπηρεσίες υγείας κλπ., καθώς και σε όλους τους παραγωγικούς κλάδους και δραστηριότητες·

38.

επομένως, τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης μιας συστημικής προσέγγισης της βιομηχανικής πολιτικής, στην οποία πρέπει να ενταχθούν διάφορες πολιτικές που θα συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα, ενώ θα πρέπει να μεταφερθεί και σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για να γίνει η ευρωπαϊκή βιομηχανία πιο αποτελεσματική και παραγωγική, πρέπει να βελτιωθεί η θέση της ΕΕ σε τομείς, όπως οι μεταφορές, η κοινωνική πρόνοια και η προστασία των καταναλωτών, η χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, η ενέργεια, το περιβάλλον, η ενιαία αγορά και η εμπορική πολιτική· πρέπει επίσης να συντονιστούν αυτές οι διάφορες συνιστώσες, ως κρίκοι μιας «αλυσίδας ανταγωνιστικότητας»·

39.

είναι της άποψης, συνεπώς, ότι η νέα βιομηχανική πολιτική πρέπει να προωθήσει μια διατομεακή προσέγγιση. Τα τελευταία χρόνια, έχει επεκταθεί η χρήση των διαφόρων τρόπων προώθησης της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, μέσω συνεργατικών σχηματισμών ή ενώσεων συνεργατικών σχηματισμών, ένας από τους κύριους στόχους των οποίων είναι η συγκέντρωση και συνάρθρωση όλων των λειτουργιών της αλυσίδας αξίας σε μια ενιαία μορφή πρωτοβουλιών υπό την έννοια ενός αποτελεσματικού πλαισίου για ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής αξίας το οποίο δεν παρεμβάλλεται στις αποφάσεις των επιχειρήσεων. Επιπλέον, λαμβανομένης υπόψη της στενής σύνδεσης των συνεργατικών σχηματισμών με τον τόπο όπου βρίσκονται, είναι σημαντικό, κατά τη διαμόρφωση της νέας βιομηχανικής πολιτικής, να ληφθεί υπόψη η εξέχουσα περιφερειακή τους διάσταση·

40.

υπενθυμίζει ότι η ανάκαμψη της οικονομίας και η δημιουργία απασχόλησης θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση της παραγωγικότητας, τόσο στον τομέα της μεταποίησης όσο και, ειδικότερα, στον τομέα των υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις·

41.

τονίζει τον εξέχοντα ρόλο των ΜΜΕ στην ΕΕ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα της απασχόλησης στη βιομηχανία. Για αυτόν τον λόγο, οι δημόσιες πολιτικές στην ΕΕ πρέπει να προσανατολιστούν με γνώμονα την αρχή «σκέψου πρώτα σε μικρή κλίμακα» («think small first»), προκειμένου να ανταποκριθούν με συγκεκριμένο τρόπο στις ανάγκες των ΜΜΕ ως οικονομικών παραγόντων βασικών για τη δημιουργία απασχόλησης και την οικονομική ανάπτυξη. Η ΕΕ θα είναι ανταγωνιστική μόνο αν είναι ανταγωνιστικές οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της·

42.

ως εκ τούτου, ζητά να προβληθεί περισσότερο στην ανακοίνωση ο σημαντικός ρόλος των φορέων προώθησης της οικονομικής δραστηριότητας στις περιφερειακές και στις τοπικές αρχές, που παρέχουν σε τοπικό επίπεδο υπηρεσίες υποστήριξης μεγάλης σημασίας για την επιτυχή ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ·

43.

συνιστά να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή της πράξης περί μικρών επιχειρήσεων (Small Business Act), και τονίζει ότι, στην τελευταία αναθεώρηση της πράξης αυτής, πολύ ορθά δίδεται προτεραιότητα στην ευφυή νομοθεσία και στην πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση·

44.

συμφωνεί ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επιτρέπουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων στις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες, η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, και κατά συνέπεια την ανταγωνιστικότητά τους. Πρέπει, επίσης, να προωθηθούν μέτρα που θα συμβάλλουν στη δημιουργία ικανοτήτων και στον ανταγωνισμό μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών στις επιχειρήσεις·

45.

υποστηρίζει την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της καινοτομίας και για την απλούστευση της διαχείρισης των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα δε στις ΜΜΕ, με ελάφρυνση του διοικητικού και νομοθετικού φόρτου που επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, καθώς και με την περαιτέρω επέκταση, λόγου χάρη, των ελέγχων καταλληλότητας στον χώρο της βιομηχανικής πολιτικής και με την διεύρυνση και γενίκευση της εφαρμογής τους σε άλλους συνδεόμενους με αυτήν χώρους·

46.

τονίζει ότι η εδαφική επίδραση και διάσταση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής έχει μεγάλη σημασία για την προσαρμογή των στόχων της στις διαφορετικές κατά τόπους αρχικές συνθήκες, δεδομένου ότι διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ισόρροπη και συνεκτική ανάπτυξη, και υπεραμύνεται της αναγκαίας συνοχής μεταξύ της υπό εξέταση ανακοίνωσης και των κατευθύνσεων που εκτίθενται στις ανακοινώσεις «Η περιφερειακή πολιτική συμβάλλει στην έξυπνη ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρώπης 2020» (3) και «Συμβολή της περιφερειακής πολιτικής στη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” » (4)·

47.

συμφωνεί ότι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας του βιομηχανικού ιστού απαιτεί περαιτέρω προαγωγή της έξυπνης εξειδίκευσης, και υποστηρίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να προωθήσουν τους κατά τόπους εξειδικευμένους τομείς καινοτομίας. Η έξυπνη εξειδίκευση συνιστά τον συνδετικό κρίκο της υπό εξέταση ανακοίνωσης με την εμβληματική πρωτοβουλία «Ένωση καινοτομίας»·

48.

θεωρεί αναγκαίο να προαχθεί η ενοποίηση των μέσων προώθησης των συνεργατικών σχηματισμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χάρη στην υιοθέτηση μιας ενιαίας προσέγγισης, με επίκεντρο την ανάπτυξη και την απασχόληση, δυνάμει της οποίας, πέραν της ανταλλαγής εμπειριών, θα προωθούνται συγκεκριμένα σχέδια από κοινού και σε βάση συνεργασίας. Στην περίπτωση αυτή, το περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίζεται ως καίριο στοιχείο για την ενίσχυση της διεθνικής συνεργασίας που θα διευκολύνει την ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών παγκόσμιας εμβέλειας·

49.

παράλληλα, θεωρεί αναγκαίο να συνεχιστεί η ανάπτυξη στρατηγικών σχεδίων σε επίπεδο ΕΕ επί συγκεκριμένων πτυχών που μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα από την άποψη της μεταφοράς τεχνολογίας και της δημιουργίας συνεργιών, όπως η βιομηχανική ανάπτυξη «πράσινων αυτοκινήτων», τα «ενεργειακά αποδοτικά κτίρια» και τα «εργοστάσια του μέλλοντος». Πρέπει να προωθήσουμε περαιτέρω και να εμβαθύνουμε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες με μακροπρόθεσμη προοπτική, στις οποίες να καταδεικνύεται η προστιθέμενη αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

50.

πιστεύει ότι οι δημόσιες αρχές έχουν επίσης τη δυνατότητα να υποστηρίξουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μέσω καινοτόμων δημοσίων συμβάσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα κριτήρια για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων θα ενθαρρύνουν την καινοτομία των ανάδοχων επιχειρήσεων, δίνοντας προτεραιότητα σε καινοτόμα και βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες, γεγονός που θα οδηγήσει σε βελτίωση της ποιότητας και της προσβασιμότητας των δημόσιων υπηρεσιών. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει όμως να αποφευχθεί η αύξηση των διοικητικών επιβαρύνσεων, διαφορετικά η συμμετοχή σε διαγωνισμούς για την ανάληψη δημόσιων συμβάσεων δεν θα ήταν ενδιαφέρουσα, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις·

51.

παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές, να προωθήσουν το επιχειρηματικό πνεύμα στην ευρωπαϊκή κοινωνία, ιδίως μεταξύ των νέων. Τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να προσφέρουν εκπαιδευτικά προγράμματα που θα συμπεριλαμβάνουν στις βασικές δεξιότητες του ατόμου το επιχειρηματικό πνεύμα, την ανάληψη κινδύνων, την ανάληψη ηγετικού ρόλου και τη δημιουργικότητα·

52.

υπογραμμίζει ότι έχει καίρια σημασία να αναπτυχθούν προφίλ που να συνδέονται με την παγκοσμιοποίηση, όπου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν η γνώση γλωσσών, η προθυμία για διεθνή εργασιακή κινητικότητα, καθώς και η ανάπτυξη ανοικτής νοοτροπίας στις σχέσεις με άτομα διαφορετικών πολιτιστικών νοοτροπιών ·

53.

προτείνει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις στρατηγικές της τεχνολογίας και της διεθνοποίησης, στα πλαίσια της ανακοίνωσης. Καινοτομία, τεχνολογία και διεθνοποίηση είναι έννοιες που αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλεπιδρούν και θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη χάραξη κοινών πολιτικών·

54.

ζητά η προετοιμασία της στρατηγικής για τη στήριξη της διεθνοποίησης των ΜΜΕ να είναι δεόντως φιλόδοξη και συγκεκριμένη. Αυτή η στρατηγική θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της συνεργασίας και την ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων, καθώς και στη διασύνδεση των τομέων·

55.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει επειγόντως στην πρακτική εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση με τίτλο «Εμπόριο, ανάπτυξη και παγκόσμιες υποθέσεις – Η εμπορική πολιτική ως βασική συνιστώσα της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” της ΕΕ» (5)· ιδίως όσον αφορά την ατζέντα των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών και την εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας. Η δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην περίπτωση αυτή, είναι καθοριστική για την αύξηση της επιρροής της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σε παγκόσμια κλίμακα·

56.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η πολιτική του ανταγωνισμού έχει στρατηγική σημασία για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ και για τον υγιή ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά. Ένα περιβάλλον δίκαιου ανταγωνισμού, όπου ισχύουν ισότιμοι όροι, παρέχει κίνητρο στις επιχειρήσεις ώστε να βελτιωθούν για να ανταγωνιστούν και τονώνει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί δεόντως η λειτουργία και εφαρμογή της πολιτικής αυτής εκ μέρους των εθνικών, των περιφερειακών και των τοπικών αρχών·

57.

υπενθυμίζει, ωστόσο, τον νέο ρόλο του δημόσιου τομέα, ο οποίος πρέπει να αναζητήσει τρόπους συνεργασίας με τον ιδιωτικό για τη χρηματοδότηση στρατηγικών υποδομών και παραγωγικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας. Η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με στόχο τον συμβιβασμό των συμφερόντων και τη δρομολόγηση συγκεκριμένων έργων ευρωπαϊκής εμβέλειας, που θα ενισχύσουν την αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών, είναι επίσης αναγκαία για την υλοποίηση της βιομηχανικής πολιτικής. Επιπλέον, οι διάφορες συμπράξεις δημόσιου-δημόσιου τομέα, μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης και δημόσιων φορέων, θα βελτιώσουν τον συντονισμό της πολιτικής και θα συμβάλουν στη μείωση των αδυναμιών·

58.

χαιρετίζει το όραμα της καινοτομίας ως κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και τη στρατηγική θέση που καταλαμβάνει στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Ένωση καινοτομίας». Η προτεραιότητα «Έξυπνη ανάπτυξη» ορθά επικεντρώνεται σε μια ανάπτυξη με βάση τη γνώση και την καινοτομία, ως έναν από τους τρεις πυλώνες μελλοντικής στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

59.

επισημαίνει ότι είναι σημαντική η διεύρυνση και εμβάθυνση της έννοιας της καινοτομίας και τονίζει ότι η βιομηχανία πρέπει να συνδυάζει την καινοτομία που στηρίζεται στην ίδια εμπειρία, ήτοι την προσέγγιση DUI (Doing, Using and Interacting – πράττω, χρησιμοποιώ και αλληλεπιδρώ), με την προσέγγιση STI (Science, Technology and Innovation – επιστήμη, τεχνολογία και καινοτομία), η οποία στηρίζεται σε σαφή γνώση επιστημονικής και τεχνολογικής φύσεως·

60.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση δεν αποδίδεται μεγαλύτερη σημασία στην μη τεχνολογική καινοτομία ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Οι πραγματικές επιχειρηματικές μεταβολές συχνότατα προέρχονται από την καινοτομία από άποψη επιχειρηματικής και οργανωτικής διαχείρισης, σε τομείς όπως η στρατηγική, οι διαδικασίες, η εμπορική προώθηση, η βιομηχανική οργάνωση ή η σχέση με τους προμηθευτές. Η επιλογή της έμφασης στην μη τεχνολογική καινοτομία προσέφερε σε πολλές περιφέρειες και περιοχές την ευκαιρία για άλματα ανταγωνιστικότητας·

61.

προτείνει, λοιπόν, στις αξιολογήσεις της βιομηχανικής πολιτικής να περιληφθούν δείκτες μη τεχνολογικής καινοτομίας·

62.

υποστηρίζει ότι η γνώση και η δημιουργικότητα αποτελούν τη βάση της καινοτομίας και ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να ενσωματώνουν και να διαχειρίζονται συστηματικά τη γνώση και την καινοτομία σε όλες τους τις δραστηριότητες·

63.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη την κρίσιμη σημασία των ανθρώπινων πόρων στη νέα βιομηχανική πολιτική, εάν υπάρχει πραγματική βούληση να τεθούν οι βάσεις που θα εξασφαλίσουν πραγματικά ισόρροπη ανάπτυξη σε μακροπρόθεσμη βάση. Σε μια βιομηχανία που βασίζεται στη γνώση, οι άνθρωποι είναι εκείνοι που ηγούνται των αλλαγών και δημιουργούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των επιχειρήσεων·

64.

εκτιμά ότι τα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά και ερευνητικά κέντρα πρέπει, παράλληλα με την θεωρητική ερευνητική τους δραστηριότητα, να ανοιχτούν περισσότερο στις ανάγκες της αγοράς και να προσανατολίσουν την έρευνά τους σε συνάρτηση με αυτές καθώς και προς την πρακτική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων τους·

65.

πιστεύει ότι απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ της έρευνας και της βιομηχανίας, ώστε να προαχθεί η έξυπνη κατά τόπους ειδίκευση στον τομέα των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής —όπως νανοτεχνολογία, μικροηλεκτρονική και νανοηλεκτρονική, βιομηχανική βιοτεχνολογία, φωτονική, προηγμένα υλικά και προηγμένες τεχνολογίες παραγωγής—, να τονωθεί η δημιουργία διεθνικών δικτύων και να ενισχυθεί η συνεργασία σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο·

66.

τονίζει ότι η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής βιομηχανίας στηριζόμενης στην καινοτομία και τη γνώση προϋποθέτει κατ’ ανάγκη περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερη σημασία, επί του προκειμένου, αποκτά η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού συστήματος διασφάλισης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων και δημιουργών, με μικρότερο κόστος πρόσβασης και καλύτερη νομική προστασία έναντι της απομίμησης και της παραποίησης. Κατά συνέπεια, αποδεικνύεται αναγκαία η απλούστευση και μείωση του κόστους των διαδικασιών κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών, καθώς και η εναρμόνιση της αυτόματης εγκυρότητάς τους σε όλα τα κράτη μέλη, σύμφωνα με την πρόταση για ενιαίο ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας·

67.

επισημαίνει ότι οι ΤΠΕ έχουν αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα αύξησης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και συμφωνεί, επομένως, ότι είναι απαραίτητο να αυξηθεί η χρήση τους από τις ΜΜΕ. Η προσαρμογή και η ενσωμάτωση των ΤΠΕ θα σηματοδοτήσει το ανταγωνιστικό δυναμικό των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων έναντι ανταγωνιστών από τρίτες χώρες. Οι τεχνολογίες αυτές ευνοούν τη συνεργασία, καθώς και την επεξεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών και ιδεών, ενώ προσφέρουν πιο άμεση πρόσβαση στην αγορά και στην πελατεία·

68.

εξαίρει τον καθοριστικό ρόλο της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ των διαφόρων φορέων και της υιοθέτησης της έννοιας των «περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας» στις στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης. Τα «περιφερειακά οικοσυστήματα καινοτομίας» προϋποθέτουν την ανάπτυξη δικτύων και ροών ανταλλαγής γνώσεων και την ύπαρξη φορέων με στέρεες ρίζες στον συγκεκριμένο τόπο, καθώς και ευέλικτων προτύπων οργάνωσης·

69.

συνιστά να επικεντρωθούν περισσότερο στις ανάγκες των ΜΜΕ οι προσανατολισμοί που θα διέπουν το προσεχές πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης (ΠΠ Ε&ΤΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να διευκολύνεται η συμμετοχή τους σε κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα·

70.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τη χάραξη του κοινού στρατηγικού πλαισίου έρευνας και ανάπτυξης που θα περιληφθεί στο ΠΠ Ε&ΤΑ και στο πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας (ΠΑΚ), να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην περιφερειακή διάσταση και να συνεχιστεί το πρότυπο σχέδιο «Περιφέρειες της γνώσης», με στόχο την ενίσχυση του ερευνητικού δυναμικού των ευρωπαϊκών περιφερειών με τη βοήθεια διεθνικών συνεργατικών σχηματισμών·

71.

επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί ένα περιβάλλον που θα ευνοεί την μεγαλύτερη δέσμευση του ιδιωτικού κεφαλαίου υπέρ των παραγωγικών επενδύσεων σε καινοτομία και σε Ε&Α, γεγονός που προϋποθέτει την ανάπτυξη δυνατοτήτων χρηματοδότησης όπως το κεφάλαιο επιχειρηματικού κινδύνου ή οι «επιχειρηματικοί άγγελοι»·

72.

ζητά, ωστόσο, τη δημιουργία ενός πιο συγκεκριμένου συστήματος δεικτών και στόχων, το οποίο, επιπλέον του ποσοστού των δαπανών των επιχειρήσεων για Ε&Α, να μπορεί να παρέχει πληροφορίες όσον αφορά τις πτυχές που σχετίζονται με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας, δηλαδή τη μέτρηση των αποτελεσμάτων της Ε&Α·

73.

πιστεύει ότι η ΕΕ οφείλει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα που έχει σταδιακά οικοδομήσει υπέρ της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας: διαθέτουμε μια σημαντική τεχνολογική και επιστημονική βάση, υψηλού επιπέδου πανεπιστήμια, καλά κατηρτισμένο και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό· έχουμε αναπτύξει μια ενιαία αγορά που καταργεί τα εμπόδια στο εμπόριο και στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων· επιπλέον, έχουν οικοδομηθεί ισχυροί συνεργατικοί σχηματισμοί και δίκτυα συνεργασίας, ενώ η ΕΕ υπήρξε πρωτοπόρος στην εφαρμογή «πράσινων» λύσεων·

74.

επισημαίνει ότι, παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί από τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς και εντεύθεν, δεν αξιοποιούνται ακόμη πλήρως όλες οι δυνατότητες που αυτή προσφέρει για μια βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Η ενιαία αγορά συνιστά την κινητήρια δύναμη για την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η πλήρης υλοποίησή της καλείται να συμβάλει καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας·

75.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξαλείψουν τους φραγμούς και τις αδυναμίες που περιορίζουν το δυναμικό ανάπτυξης της ενιαίας αγοράς. Επί του προκειμένου, αναγνωρίζει ότι με την οδηγία για τις υπηρεσίες επετεύχθη η άρση ορισμένων από τα εμπόδια που απομένουν ακόμη στην ενιαία αγορά όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών και την εγκατάσταση σε άλλο κράτος μέλος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, επιδιώκοντας τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, καθώς αυτές είναι φορείς εξέχουσας σημασίας στην αγορά υπηρεσιών·

76.

θεωρεί ότι η γήρανση του πληθυσμού, η αλλαγή του κλίματος και η προστασία του περιβάλλοντος συνιστούν τις τρείς κυριότερες προκλήσεις με τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπη η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διάρκεια των επόμενων ετών·

77.

επισημαίνει, επομένως, ότι η βιωσιμότητα πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί κρίσιμη ευκαιρία για το μέλλον της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, καθώς θα συμβάλει αναμφίβολα στη δημιουργία νέων και περισσότερων εμπορικών σχέσεων και θέσεων εργασίας, με πιο έντονη τη σφραγίδα της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας·

78.

επικροτεί την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει τη διασύνδεση και την εναρμόνιση των στόχων της βιομηχανικής πολιτικής με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις, προωθώντας περαιτέρω την μετάβαση προς την αποδοτικότερη διαχείριση των πόρων στο σύνολο του βιομηχανικού κλάδου. Η σπανιότητα και η αύξηση του κόστους των στρατηγικών ενεργειακών πόρων, καθώς και των πρώτων υλών, αναγκάζουν τη βιομηχανία να τους χρησιμοποιεί πιο ορθολογικά, και τούτο πρέπει να επιτευχθεί με βάση την αποδοτικότερη χρήση, την ανακύκλωση και την αντικατάσταση με εναλλακτικά υλικά·

79.

υπενθυμίζει ότι η εδραίωση της «πράσινης οικονομίας» απορρέει τόσο από την ανάγκη αποδοτικής χρήσης της ενέργειας, όσο και, ειδικότερα, από την αυξανόμενη συνειδητοποίηση υπέρ της τόνωσης της οικολογικής καινοτομίας. Έτσι, θα αναπτυχθούν καινοτόμες οικονομικές δραστηριότητες σε τομείς που καλύπτουν από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως και τα νέα υλικά, οι οποίες θα συμβάλλουν στην επίτευξη μιας οικονομίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

80.

ωστόσο, θεωρεί επίσης απαραίτητο τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές να δημιουργήσουν υπεύθυνους καταναλωτές, που να καθοδηγούνται από κριτήρια δεοντολογικής και επιλεκτικής κατανάλωσης, με μεγαλύτερες απαιτήσεις ποιότητας, ενημέρωσης και διαφάνειας από τις επιχειρήσεις. Οι καταναλωτές μπορούν έτσι να αναλάβουν σημαντικό ρόλο στην τόνωση του ανταγωνιστικού δυναμικού των επιχειρήσεων και στην υιοθέτηση υπεύθυνων πολιτικών·

81.

επιδοκιμάζει την συμπερίληψη της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, ως στοιχείου που συμβάλλει επίσης θετικά στην ανταγωνιστικότητα και θα εξασφαλίσει στη βιομηχανία μας ηγετική θέση σε διεθνές επίπεδο, όπως τονίζεται και στην ανακοίνωση·

82.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν τις ιδιαίτερες συνθήκες του κάθε τόπου και διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για τη διάδοση νέων αξιών και την προώθηση της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να προωθεί αυτή την ιδέα και να βασιστεί στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, που είναι οι αρμόδιοι φορείς για την εφαρμογή της στην πράξη. Με αυτή την έννοια, είναι σημαντικό να εφαρμοστεί η αρχή της επικουρικότητας και να ανατίθεται η διαχείριση των πολιτικών στο επίπεδο διακυβέρνησης που είναι το πιο αποτελεσματικό και το πιο κοντινό στους πολίτες·

83.

συνηγορεί υπέρ της εφαρμογής νέων προτύπων διαχείρισης στις επιχειρήσεις, τα οποία θα ενισχύουν τη συμμετοχή των εργαζομένων, ως κλειδί για τη βελτίωση της αποδοτικότητας όλων των βιομηχανικών διαδικασιών —άρα και της ανταγωνιστικότητας— και για την αποτροπή της δημιουργίας όλο και επισφαλέστερων συνθηκών εργασίας στο πλαίσιο της βιομηχανικής μετάλλαξης·

84.

επισημαίνει, ωστόσο, ότι πρέπει ταυτόχρονα να σημειωθεί πρόοδος στην «εσωτερική ευελιξία» της βιομηχανίας. Οι διάφορες ομάδες συμφερόντων καλούνται να αντιδράσουν και να προσαρμοστούν σε ένα μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον, που απαιτεί την προσαρμογή της οργάνωσης της παραγωγής στις διακυμάνσεις της ζήτησης και στις τεχνολογικές μεταβολές·

85.

υπό την έννοια αυτή, ζητά να αυξηθεί η ευελιξία της αγοράς εργασίας στα κράτη μέλη, με βάση το διάλογο μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, ο οποίος πρέπει να συνοδεύεται από ασφαλή συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, που θα συντελούν στην οικονομική ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή χάρη στην αύξηση και τη βελτίωση των θέσεων εργασίας. Η ρύθμιση των αγορών εργασίας πρέπει να εξασφαλίζει τη μετάβαση μεταξύ περιόδων απασχόλησης και περιόδων ανεργίας, παρέχοντας εγγυήσεις οικονομικής ασφάλειας, καθώς επίσης και επιλογές κατάρτισης και επαγγελματικού προσανατολισμού για την αύξηση της απασχολησιμότητας·

86.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ενδυνάμωση της πολιτικής για τη βιομηχανία και την οικονομική ανάπτυξη, καθώς βρίσκονται κοντά και γνωρίζουν καλύτερα τις τοπικές ιδιαιτερότητες της δομής της βιομηχανίας, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις·

87.

ζητά να συντονιστούν καλύτερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, καθώς και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές και να υιοθετήσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για το σχεδιασμό μιας φιλόδοξης βιομηχανικής πολιτικής, που θα επικεντρώνεται στην ανταγωνιστικότητα και θα αξιοποιεί τις συνέργειες με τις λοιπές εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

88.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βελτιώσει τις συνθήκες και τη διαχείριση της βιομηχανικής πολιτικής, δίδοντας μεγαλύτερη σημασία στον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρώπης όσον αφορά τη χάραξη και την εφαρμογή της πολιτικής αυτής. Το γεγονός ότι οι αρχές αυτές βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα των επιχειρήσεων και ότι διαθέτουν αρμοδιότητες, ακόμη και νομοθετικές, σε θέματα βιομηχανικής πολιτικής, τις καθιστά καθοριστικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης. Γι’ αυτό ακριβώς, ο συγκεκριμένος τομέας είναι ιδανικός για την πορεία προς μια ανάπτυξη των πολιτικών από τη βάση προς την κορυφή (bottom-up)·

89.

καλεί τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές να συνάψουν εδαφικά σύμφωνα σε εθνικό επίπεδο για την από κοινού επεξεργασία και εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, αλλά και την από κοινού αξιολόγηση της πορείας τους, με στόχο να συντονίσουν και να επικεντρώσουν τις προσπάθειες και το πολιτικό τους πρόγραμμα στους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», γεγονός που θα συντελέσει, ασφαλώς, αποφασιστικά στην επίτευξή τους·

90.

τονίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην πρόοδο της εδαφικής συνοχής και στην μείωση των οικονομικών και των κοινωνικών ανισοτήτων, δεδομένου ότι οι αρχές αυτές είναι καθοριστικοί παράγοντες για την ανάπτυξη μιας προσέγγισης σε πυκνό τοπικό δίκτυο, που θα συμβάλλει στη διάρθρωση της βιομηχανικής πολιτικής σε εδαφικό επίπεδο στην Ευρώπη.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/37

—

ζητά να επισπευσθούν οι προθεσμίες του χάρτη πορείας της Επιτροπής για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη και τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης των δεικτών εντός του 2012. Επίσης, ζητά οι ενδεικτικές προθεσμίες να αποτελέσουν προηγουμένως αντικείμενο διαπραγματεύσεων με τα αρμόδια τοπικά και περιφερειακά όργανα προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι είναι ρεαλιστικές και εφικτές τόσο όσον αφορά την ικανότητα όσο και την οικονομική προσιτότητα·

—

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο υιοθέτησης μιας σειράς τεσσάρων δεικτών σχετικά με τη χρήση των πόρων: πρόκειται για το αποτύπωμα στη γη, τη χρήση των πρώτων υλών (βιοποικιλότητα, βιολογικοί και ορυκτοί πόροι), το αποτύπωμα στο νερό και το αποτύπωμα της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Επιμένει δε ότι οι δείκτες θα πρέπει να ενσωματωθούν από την Επιτροπή στο σύστημα εθνικών εκθέσεων για τη στρατηγική Ευρώπη 2020 και τη σχετική εμβληματική πρωτοβουλία, ώστε να καθοδηγήσουν τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και τους δημοσιονομικούς μηχανισμούς·

—

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο χάρτης πορείας δεν προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής του Συμφώνου των Δημάρχων στην προσπάθεια αποτελεσματικής χρήσης των πόρων και προτείνει τη διερεύνηση, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συγκεκριμένων μέσων επέκτασης του Συμφώνου των Δημάρχων σε τομείς που είναι ουσιώδεις για την εμβληματική πρωτοβουλία «μία Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους», όπως η βιοποικιλότητα, οι χρήσεις γης, τα απόβλητα, οι υδάτινοι πόροι και η ατμοσφαιρική ρύπανση·

—

συνιστά συγκεκριμένες δράσεις για τη μετάβαση σε μεταφορικά και ενεργειακά συστήματα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και αποδοτικής χρήσης των πόρων, την προώθηση πράσινων δημοσίων συμβάσεων, την επίτευξη κοινωνίας με μηδενικά απόβλητα που βασίζεται στη βέλτιστη πρόληψη των αποβλήτων και στην επεξεργασία τους ως πόρων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας των υλικών, την προώθηση της υποκατάστασης και της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων εντός της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών, την αποδοτική χρήση, προστασία και αποκατάσταση των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων και τη μείωση των υφιστάμενων οικοδομημένων εδαφών, όπου χρειάζεται.

Εισηγητής

ο κ. Michel LEBRUN (BE/PPE), Μέλος του Κοινοβουλίου της Γαλλικής Κοινότητας του Βελγίου

Έγγραφα αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους – Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»

COM(2011) 21 τελικό

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Χάρτης πορείας για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη

COM(2011) 571 τελικό

1.

φρονεί ότι μια πολιτική για το περιβάλλον, το κλίμα και την ενέργεια, στραμμένη προς το μέλλον, πρέπει να στηρίζεται στην αρχή της χρηστής διαχείρισης. Δια της αρχής αυτής, η ΕΤΠ εννοεί ότι ο άνθρωπος έχει την ευθύνη να διαχειρίζεται και να χρησιμοποιεί τους φυσικούς πόρους κατά τρόπον και ένταση που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα και την ποικιλία τους. Γενικός στόχος της πολιτικής αυτού του είδους είναι μία ανάπτυξη που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των σημερινών γενεών, χωρίς ωστόσο να υπονομεύονται οι δυνατότητες των μελλοντικών γενεών να ανταποκρίνονται στις δικές τους ανάγκες·

2.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα σε επικίνδυνη και μη βιώσιμη τροχιά ανάπτυξης, παραγωγής και κατανάλωσης, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Επιτροπή στη σχετική εμβληματική πρωτοβουλία: «Το σημερινό μοντέλο χρήσης των πόρων είναι αδύνατο να διατηρηθεί»·

3.

επικροτεί σε αυτό το πλαίσιο την προώθηση της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους», η οποία έχει στόχο να αναδείξει την αποτελεσματική χρήση των πόρων σε κατευθυντήρια αρχή των πολιτικών της Ένωσης στους τομείς της ενέργειας και της οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, των μεταφορών, των πρώτων υλών και των βασικών προϊόντων, της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, της διαχείρισης αποβλήτων, των χρήσεων γης και των οικοσυστημάτων, της γεωργίας και της αλιείας. H πρωτοβουλία αυτή είναι σημαντική για τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των διαφόρων τομέων και την παροχή στήριξης κατά την εξισορρόπηση μεμονωμένων συμφερόντων και ευρύτερων στόχων και ταυτόχρονα για τη διασφάλιση μιας κοινής, συνεκτικής και βιώσιμης προσέγγισης ως προς την ασφαλή χρήση των πόρων·

4.

είναι πολύ ικανοποιημένη με τον θετικό αντίκτυπο που έχει η εμβληματική πρωτοβουλία στην ευρωπαϊκή περιβαλλοντική πολιτική. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή πολιτική για το περιβάλλον γενικότερα, και η τρέχουσα πολιτική για την αποδοτική χρήση των πόρων (π.χ. η θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων) ειδικότερα, εστιάζονται στον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της οικονομικής ανάπτυξης και της εξόρυξης φυσικών πόρων. Η εμβληματική πρωτοβουλία διευρύνει το πεδίο ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβάνοντας τις επιπτώσεις που έχει για την οικονομική ανάπτυξη η αναποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων. Έτσι, παρέχει ένα ζωτικό κίνητρο για την καλύτερη ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πολιτικής στην οικονομική πολιτική και στην πολιτική προϊόντων της ΕΕ·

5.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η εμβληματική πρωτοβουλία διευρύνει το πεδίο προβληματισμού της Ένωσης καλύπτοντας το σύνολο των φυσικών πόρων, ήτοι τους παραδοσιακούς ενεργειακούς πόρους, αλλά και τις βιοτικές και αβιοτικές πρώτες ύλες, όπως τα καύσιμα, η βιομάζα, τα ορυκτά, τα μέταλλα και το ξύλο, οι αρόσιμες γαίες και τα αλιευτικά αποθέματα, το έδαφος, το νερό, ο αέρας, καθώς και οι οικοσυστημικές υπηρεσίες ή οι υπηρεσίες που συνδέονται με την προστασία της βιοποικιλότητας·

6.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την ΕτΠ να διατυπώσει τις απόψεις της σχετικά με τον ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στο πλαίσιο της υλοποίησης της εν λόγω πρωτοβουλίας, και αυτό πριν από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα όταν έχουν συγκεκριμένες αρμοδιότητες ως προς την πρωτοβουλία αυτή, όπως η εκπόνηση προτύπων σχετικών με τη δόμηση ή τη διαχείριση των αποβλήτων, παρέχοντας τη δυνατότητα στην ΕτΠ να εκφράσει τη θέση της ήδη από τα πρώτα στάδια χάραξης των μελλοντικών πολιτικών·

7.

συμφωνεί πλήρως με την εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι για την επίτευξη των πλεονεκτημάτων που σχετίζονται με την εξοικονόμηση πόρων και την οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα πρέπει να πληρούνται τρεις βασικές προϋποθέσεις, ήτοι: 1) η πολιτική βούληση για αλλαγή, 2) ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός πολιτικής και επενδύσεων και 3) η συνειδητοποίηση και μακροπρόθεσμη αλλαγή της συμπεριφοράς. Μια διεργασία πολυεπίπεδης διακυβέρνησης πρέπει να διέπει την επεξεργασία και την εφαρμογή των εν λόγω αρχών. Στην προοπτική αυτή, η ΕτΠ υπενθυμίζει τον πρωτεύοντα ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην κατάρτιση, εφαρμογή και αξιολόγηση των εν λόγω πολιτικών (1), ο οποίος έχει ήδη αναγνωριστεί ρητά από την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

8.

χαιρετίζει τις προσπάθειες της Ένωσης να συνδέσει την οικονομική ανάπτυξη, την ευημερία της κοινωνίας και την υπεύθυνη χρήση των φυσικών πόρων·

9.

εκτιμά ότι η μετάβαση σε μια οικονομία που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους θα δημιουργήσει αύξηση της ευημερίας των σημερινών και μελλοντικών γενεών. Συνιστώσα αυτής της ευημερίας θα είναι η δημιουργία τεράστιων ευκαιριών σε επίπεδο οικονομίας, εμπορίου και καινοτομίας. Επίσης, θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ένωσης, κυρίως μειώνοντας το κόστος των υλικών και της κατανάλωσης ενέργειας και τονώνοντας την απασχόληση στον τομέα των πράσινων τεχνολογιών·

10.

τονίζει ότι για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και της ποιότητας της ατμόσφαιρας απαιτείται μία φιλόδοξη πολιτική μείωσης στην πηγή και παράλληλα η ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης·

11.

επισημαίνει ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν ήδη υιοθετήσει και εφαρμόσει με επιτυχία διάφορες πολιτικές και πρακτικές για την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων. Οι σχετικές πρωτοβουλίες αξίζει να διαδοθούν και να αναγνωριστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο ούτως ώστε να μπορούν όλοι να επωφεληθούν από την ειδική γνώση ορισμένων στον εν λόγω τομέα και να προωθηθούν οι πιο αποδοτικές και αποτελεσματικές πρωτοβουλίες·

12.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το κείμενο της Επιτροπής δεν περιέχει καμία αναφορά στα πολλαπλά πολιτικά μέσα και τις στρατηγικές της Ένωσης, που αρχίζουν ήδη να επεξεργάζονται το θέμα της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων, όπως η θεματική στρατηγική για τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, η θεματική στρατηγική για την πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων ή το σχέδιο δράσης για μια βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή και για μια βιώσιμη βιομηχανική πολιτική. Οι στρατηγικές αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως προηγούμενο κατά την υιοθέτηση και εφαρμογή μελλοντικών στρατηγικών για άλλα θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των φυσικών πόρων·

13.

επισημαίνει την ευθύνη της Ένωσης και των κρατών μελών της στον τομέα της προώθησης κάθε πρωτοβουλίας που στοχεύει στην αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων σε παγκόσμια κλίμακα· προς αυτή την κατεύθυνση, η Επιτροπή των Περιφερειών υποστηρίζει το σύνολο των πρωτοβουλιών που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών εργασιών της για τη διάσκεψη Rio+ 20 (η οποία πρόκειται να πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2012), ιδίως δε τα μέτρα που αποσκοπούν στη συγκέντρωση κεφαλαίων, ιδιωτικών και δημοσίων επενδύσεων, καθώς και τα μέτρα που αποσκοπούν στη σταδιακή δημιουργία ενός αποτελεσματικότερου πολυμερούς συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά να προβλεφθούν για αυτό το σύστημα διακυβέρνησης μηχανισμοί πολυεπίπεδης συμμετοχής και συνεργασίας, που θα επιτρέψουν τη διαβούλευση και την ενεργό συμμετοχή των περιφερειών και των πόλεων στα θέματα που τις αφορούν·

14.

συντάσσεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ζητά την εφαρμογή χωρίς καθυστέρηση της δήλωσης του ΟΟΣΑ για την πράσινη ανάπτυξη που υιοθετήθηκε τον Ιούνιο του 2009·

15.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την υποστήριξη εκ μέρους της Ένωσης και των κρατών μελών της του έργου της διεθνούς ομάδας του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον (PNUE) σχετικά με τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων και της πρωτοβουλίας της για την πράσινη οικονομία·

16.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το δεκαετές πλαίσιο προγραμματισμού σχετικά με τις βιώσιμες μεθόδους κατανάλωσης και παραγωγής για την περίοδο 2011-2021, δεν εγκρίθηκε κατά τη δέκατη ένατη συνεδρίαση της επιτροπής βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών·

17.

τονίζει την αλληλεξάρτηση που υφίσταται μεταξύ των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πολιτικών. Η κορύφωση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, η οποία σύμφωνα με ορισμένους, έχει φτάσει στα όριά της, και η κορύφωση της παραγωγής άλλων υλών, θα αυξήσει αναπόφευκτα τις τιμές. Οι πρώτοι που θα πληγούν θα είναι τα άτομα με χαμηλό εισόδημα και οι περιφέρειες με το χαμηλότερο μέσο εισόδημα·

18.

υπογραμμίζει ότι λόγω του οριζόντιου και σύνθετου χαρακτήρα της εμβληματικής πρωτοβουλίας, η αποτελεσματική διαχείριση και παρακολούθηση της προόδου της στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020, του ευρωπαϊκού εξαμήνου και της ετήσιας ανάλυσης της ανάπτυξης μέσω ενός ετήσιου ελέγχου της απόδοσης των κρατών μελών, είναι αναγκαία προκειμένου η Ένωση να επιτύχει αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων·

19.

επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί η δημοσιονομική διάσταση των εμβληματικών πρωτοβουλιών στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 (2). Το προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τους στόχους της εμβληματικής πρωτοβουλίας για την αποτελεσματική χρήση των πόρων και να διασφαλίσει τον συντονισμό των παρεμβάσεων της ΕΕ βάσει του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου δεδομένου ότι η πρωτοβουλία αυτή επικαλύπτει διάφορες πολιτικές που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης·

20.

ζητεί από την Επιτροπή να λάβει υπόψη τον βαθμό αφοσίωσης των κρατών μελών στην προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων κατά την αξιολόγηση των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ), τα οποία θεσπίστηκαν από τα ίδια τα κράτη μέλη τον Απρίλιο του 2011·

21.

υπενθυμίζει ότι η επιτυχία της στρατηγικής Ευρώπη 2020 θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις που θα ληφθούν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό, η ΕτΠ έχει ήδη υποστηρίξει την άποψη ότι τα ΕΠΜ θα πρέπει να περιλαμβάνουν μια αναφορά στη δημιουργία εδαφικών συμφώνων για τη στρατηγική Ευρώπη 2020 με τη μορφή πολυεπίπεδων εταιρικών σχέσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών διοικήσεων (3)·

22.

ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, την ολοκληρωμένη τοπική ανάπτυξη ως βασική μέθοδο για την εφαρμογή και υλοποίηση των στόχων αυτής της εμβληματικής πρωτοβουλίας·

23.

θεωρεί αναγκαία τη συμμετοχή της ΕτΠ στην εφαρμογή της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους» και της ολοκληρωμένης πολιτικής για την αποτελεσματική χρήση των πόρων, μέσω της πλατφόρμας παρακολούθησης της στρατηγικής Ευρώπη 2020·

24.

ζητά να επισπευσθούν οι προθεσμίες καθορισμού και υιοθέτησης δεικτών και επίτευξης στόχων που προβλέπονται στο χρονοδιάγραμμα το οποίο καταρτίσθηκε στο πλαίσιο του χάρτη πορείας για το 2013. Η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης αυτών των δεικτών εντός του 2012. Επίσης, ζητά οι ενδεικτικές προθεσμίες να αποτελέσουν προηγουμένως αντικείμενο διαπραγματεύσεων με τα αρμόδια τοπικά και περιφερειακά όργανα προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι είναι ρεαλιστικές και εφικτές τόσο όσον αφορά την ικανότητα όσο και την οικονομική προσιτότητα·

25.

επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπως αυτή διατυπώνεται στον «Χάρτη πορείας για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη» σχετικά με την υιοθέτηση σαφών και αποτελεσματικών δεικτών ως βάση για τη χάραξη πολιτικών. Η επιλογή των δεικτών θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με βάση τη σημασία, την καταλληλότητα, την αξιοπιστία και την αρτιότητά τους, και οι ίδιοι οι δείκτες θα πρέπει να έχουν την ευρύτερη δυνατή αναγνώριση·

26.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο υιοθέτησης μιας σειράς τεσσάρων δεικτών σχετικά με τη χρήση των πόρων: πρόκειται για το αποτύπωμα στη γη, τη χρήση των πρώτων υλών (βιοποικιλότητα, βιολογικοί και ορυκτοί πόροι), το αποτύπωμα στο νερό και το αποτύπωμα της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Οι δείκτες αυτοί είναι εύκολα μετρήσιμοι και παρέχουν μια ικανοποιητική εικόνα της χρήσης των πόρων και των επιπτώσεών της. Επίσης, θα μπορούσαν να συμπληρώνουν τους δείκτες μέτρησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της αποτελεσματικότητας σε σχέση με τη χρήση των πόρων·

27.

επιμένει στην ανάγκη δημιουργίας ενός γενικού δείκτη, όπως το οικολογικό αποτύπωμα, ως χρήσιμο μέσο για διαφημιστικούς σκοπούς και για εκστρατείες ευαισθητοποίησης. Ωστόσο, πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο αυξημένος βαθμός συγκέντρωσης ενός τέτοιου δείκτη περιορίζει τη δυνατότητα χρήσης του για την κατάρτιση πολιτικών. Τα στοιχεία και οι μεθοδολογίες πρέπει, συνεπώς, να εναρμονιστούν μεταξύ των χωρών, στόχος στην επίτευξη του οποίου μπορεί να συμβάλει η Επιτροπή·

28.

επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υιοθέτηση φιλόδοξων, ποσοτικά προσδιορισμένων, συγκεκριμένων και συνεκτικών στόχων σχετικά με την αποτελεσματική χρήση των πόρων. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει, για παράδειγμα, να προβλέπουν βελτίωση των αποτελεσμάτων από τους τέσσερις δείκτες που αναφέρονται στο σημείο 26, καθώς και τη μηδενική αύξηση της επιφάνειας των μη διαπερατών εδαφών, καθώς και την αύξηση του ποσοστού πρόληψης και ανακύκλωσης των αποβλήτων·

29.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει στο πλαίσιο της αξιολόγησης δεικτών και στόχων τη δυνατότητα υλοποίησης των πολιτικών, τις οποίες θα μπορούσαν να αναλάβουν σε επίπεδο βάσης οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

30.

επιμένει ότι οι δείκτες θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην ετήσια ανάλυση της Επιτροπής για την ανάπτυξη, η οποία θα κατευθύνει το οικονομικό εξάμηνο από το 2012· με αυτόν τον τρόπο θα ενσωματωθούν στο σύστημα εθνικών εκθέσεων για τη στρατηγική Ευρώπη 2020 και θα στρέψουν τις συζητήσεις στον τρόπο με τον οποίο τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και οι δημοσιονομικοί μηχανισμοί θα συνάδουν με τη στρατηγική Ευρώπη 2020·

31.

υποστηρίζει ότι οι δείκτες σχετικά με τη χρήση των πόρων θα πρέπει να ενσωματωθούν στις αναλύσεις αντικτύπου των πολιτικών προτάσεων της Επιτροπής και των κρατών μελών. Η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει κατευθυντήριες γραμμές και μέσα που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη, στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, στις επιχειρήσεις και σε άλλες οντότητες να χρησιμοποιούν αυτούς τους δείκτες απλά και αποτελεσματικά·

32.

παρατηρεί ότι το εύρος και η ποικιλία των προκλήσεων σε θέματα διατήρησης των πόρων καθιστούν αναγκαία την κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων σε ευρωπαϊκό, εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Χάρη στα ευρωπαϊκά και εθνικά μέσα μπορεί να ενσωματώνονται περαιτέρω οι πτυχές του περιβάλλοντος στην οικονομική πολιτική και στην πολιτική προϊόντων. Σε τοπικό δε επίπεδο, το Σύμφωνο των Δημάρχων συνιστά επίσης ανάλογο μέσο, η αποτελεσματικότητά του οποίου στον τομέα της ενέργειας είναι αποδεδειγμένη·

33.

καλεί τους διεθνείς, ευρωπαϊκούς, εθνικούς και υποεθνικούς οργανισμούς να αξιοποιήσουν προς τούτο την εκτεταμένη εμπειρία και τα αποτελέσματα που ήδη έχουν συγκεντρωθεί από τους υπογράφοντες το Σύμφωνο των Δημάρχων (περίπου 3 000 δήμοι, πάνω από 100 περιφέρειες σε περισσότερες από 40 χώρες)·

34.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα λοιπά όργανα της ΕΕ να συνεργασθούν για τη θέσπιση συγκεκριμένων μηχανισμών που θα επιτρέψουν την ανταλλαγή των εμπειριών του Συμφώνου των Δημάρχων με τους εταίρους μας παγκοσμίως, π.χ. μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας για την αποτελεσματική χρήση των πόρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο μεταξύ των δήμων και περιφερειών της ΕΕ και αυτών των προς νότο και προς ανατολάς γειτονικών κρατών, καθώς και με τις αναπτυσσόμενες χώρες·

35.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο χάρτης πορείας δεν προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής του Συμφώνου των Δημάρχων στην προσπάθεια αποτελεσματικής χρήσης των πόρων. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί επίμονα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εργαστεί για την επέκταση του Συμφώνου των Δημάρχων σε αυτόν τον τομέα·

36.

προτείνει επίσης τη διερεύνηση, σε συνεργασία με την Επιτροπή της ΕΕ, συγκεκριμένων μέσων επέκτασης του Συμφώνου των Δημάρχων σε τομείς που είναι ουσιώδεις για την εμβληματική πρωτοβουλία «μία Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους», όπως η βιοποικιλότητα, οι χρήσεις γης, τα απόβλητα, οι υδάτινοι πόροι και η ατμοσφαιρική ρύπανση (CdR 164/2010 fin)·

37.

ενόψει της επεξεργασίας του Σχεδίου προστασίας των ευρωπαϊκών υδάτων ζητά ειδικότερα από την Επιτροπή της ΕΕ να επεκτείνει το 2012, σε συνεργασία με την ΕτΠ, το Σύμφωνο των δημάρχων και στους στόχους 20-20-20 για την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων, όπως αναφέρονται στην γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών CdR 5/2011 fin·

38.

επικροτεί τη δημιουργία μιας «μεταβατικής πλατφόρμας όσον αφορά την αποδοτικότητα των πόρων που θα συνενώνει τους αρμοδίους χάραξης πολιτικής σε διάφορα διοικητικά επίπεδα, μεταξύ άλλων του περιφερειακού και του τοπικού» (4). Η εν λόγω πλατφόρμα θα μπορούσε να ασχολείται με τη σύνδεση των σχετικών πολιτικών και να συμβάλλει στον προσδιορισμό στόχων και εμποδίων κατά τη μετάβαση·

39.

υποστηρίζει την τοποθέτηση της Επιτροπής όσον αφορά τη δικτύωση και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των οργανισμών που διαχειρίζονται προγράμματα σχετικά με την αποδοτική χρήση των πόρων. Επίσης, καλεί την Ένωση να στηρίξει τη δημιουργία εθνικών, περιφερειακών και τοπικών οργανισμών, όπου δεν υπάρχουν, για την αποτελεσματική χρήση των πόρων. Οι αρμοδιότητες των υφιστάμενων οργανισμών θα μπορούσαν να διευρυνθούν και να καλύψουν το σύνολο των θεμάτων που αφορούν τη χρήση των πόρων και να συμπεριλάβουν την ενημέρωση και τη διαβούλευση με τις δημόσιες αρχές, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες σχετικά με τα μέτρα και τις λύσεις που υπάρχουν για την αποτελεσματική χρήση των πόρων·

40.

επισημαίνει ότι μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους χρειάζεται όχι μόνον τεχνολογική καινοτομία, αλλά και ένα καινοτόμο κοινωνικοοικονομικό σύστημα με νέα μοντέλα συμπεριφοράς σε επίπεδο παραγωγής και κατανάλωσης, αλλαγή του τρόπου ζωής και νέα μοντέλα διακυβέρνησης, καθώς και ένα πρόγραμμα στρατηγικής έρευνας σχετικά με τη συστημική καινοτομία·

41.

ειδικότερα, ζητά να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες αλλαγές στις υποδομές που θα επιτρέψουν να πραγματοποιηθούν έξυπνα δίκτυα ούτως ώστε οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί να μπορέσουν να παράγουν αυτοτελώς οικολογική ενέργεια και να τη μοιραστούν μεταξύ τους στις διάφορες περιφέρειες. Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκαλέσει ειδική διάσκεψη με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς προκειμένου να ξεκινήσει η μετατροπή της παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης·

42.

δηλώνει ότι χρειάζεται μια σειρά μέτρων –π.χ. η τροποποίηση των δημοσιονομικών και των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, καθώς και οικολογικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις με περισσότερη έμφαση στην αποδοτική χρήση των πόρων– προς επίτευξη των στόχων της εμβληματικής πρωτοβουλίας. Επίσης, κρίνεται απαραίτητος ο προσανατολισμός των εθνικών λογαριασμών σε θέματα αποτελεσματικής χρήσης των πόρων, με την ενσωμάτωση του εξωτερικού κόστους για τον καθορισμό ικανοποιητικών τιμών, την οικονομική επιβάρυνση του ρυπαίνοντος και την ταυτόχρονη προστασία του καταναλωτή, και τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων που έχουν καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον·

43.

εκτιμά ότι η κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, το οποίο χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους, αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία της εμβληματικής πρωτοβουλίας. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να μειωθεί η ποσότητα ενέργειας και πρώτων υλών που απαιτούνται για την κατασκευή αυτοκινήτων και να υποστηριχθεί η βιομηχανία προς αυτή την κατεύθυνση, να μειωθεί δραστικά η κατανάλωση και να εφαρμοστούν συστήματα μεταφοράς που θα επιβαρύνουν γενικά ολοένα και λιγότερο τους πόρους·

44.

επικροτεί την προώθηση μιας ευρωπαϊκής πολιτικής για τα ύδατα που δίνει προτεραιότητα στα μέτρα εξοικονόμησης και αποτελεσματικότερης χρήσης των υδάτων στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας. Η ΕτΠ θα διατυπώσει σχετικές συστάσεις στη διερευνητική γνωμοδότησή της με θέμα «Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων» (5)·

45.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι οι υφιστάμενες πολιτικές ενεργειακής απόδοσης δεν επιτυγχάνουν τους στόχους της ευρωπαϊκής δέσμης μέτρων ενέργεια - κλίμα για το 2020. Η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να αναδειχθεί σε υποχρεωτικό στόχο και να συμβάλει κατά μείζονα λόγο στους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που έχουν τεθεί με ορίζοντα το 2050·

46.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να επικεντρώνεται στους τομείς των κατασκευών, των υπηρεσιών και των μεταφορών στο πλαίσιο των νομοθετικών και οικονομικών πρωτοβουλιών που θα διαδεχθούν το σχέδιο για την ενεργειακή απόδοση 2011, το οποίο υιοθέτησε πρόσφατα (6)·

47.

επαναλαμβάνει ότι στον τομέα των κατασκευών θα πρέπει να προβλέπονται κατάλληλα ρυθμιστικά και οικονομικά κίνητρα για την αύξηση του ποσοστού ανακαίνισης με στόχο την ενεργειακή απόδοση·

48.

εφιστά την προσοχή στην ανάγκη κατάρτισης και στήριξης ενός ικανού και άμεσα διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού σε όλους τους σχετικούς κλάδους της οικονομίας και επομένως και στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης των κατασκευών. Η ΕτΠ προτείνει την εφαρμογή μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής ενημέρωσης και κατάρτισης αυτού του ανθρώπινου δυναμικού. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕτΠ υπογραμμίζει το δυναμικό της εμβληματικής πρωτοβουλίας και των αναγκαίων καινοτόμων μέτρων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ειδίκευσης με μακροπρόθεσμη προοπτική σε μια σειρά διαφορετικών κλάδων και επαγγελματικών τομέων στην ΕΕ·

49.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ανακαίνιση των κτιρίων μέσω της μελλοντικής οδηγίας της για την εξοικονόμηση ενέργειας και να διαθέσει ικανοποιητικά ποσά στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού σχεδίου για την αποκατάσταση και ανακαίνιση των ευρωπαϊκών κτιρίων που θα τα καταστήσει ενεργειακά αποδοτικά μετά το 2013. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να συνδέονται με μια στρατηγική χρηματοδότησης των κτιρίων με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας·

50.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα ενιαίο σύστημα μέτρησης της ενεργειακής απόδοσης στην ΕΕ, το οποίο θα περιλαμβάνει μια μεθοδολογία που μπορεί να εφαρμοστεί σε επίπεδο τοπικών και περιφερειακών αρχών·

51.

χαιρετίζει τον στόχο της Επιτροπής για τη μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους (7)·

52.

ζητεί να αντανακλώνται επαρκώς οι στόχοι αυτοί στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, μεταξύ άλλων με τη διάθεση συμπληρωματικής χρηματοδότησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

53.

αναγνωρίζει τη σημασία του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας εκπομπών ως μέσου για τον προσανατολισμό των επενδύσεων στους τομείς που καλύπτει το εν λόγω σύστημα – την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και από την επόμενη χρονιά την αεροπορία - με την οικονομική επιβράβευση των επενδύσεων που ευνοούν ένα χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα και ελπίζει να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά του μετά το 2012·

54.

υποστηρίζει ωστόσο ότι το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών θα πρέπει να έχει ενισχυμένο ρόλο στην προώθηση των τεχνολογιών με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, αρκεί οι τεχνολογίες αυτές να συμβάλλουν επίσης στη βελτίωση των δεικτών χρήσης των πόρων και να μην αυξάνουν τους περιβαλλοντικούς κινδύνους·

55.

εγκρίνει επομένως τα σχέδια της Επιτροπής για την απόσυρση από την αγορά ενός μέρους των υφιστάμενων δικαιωμάτων εκπομπής με στόχο την προώθηση της μετάβασης της Ένωσης σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα·

56.

εγκρίνει την ενσωμάτωση στον χάρτη πορείας πρακτικών διαχείρισης της γης που ευνοούν περαιτέρω τη διατήρηση του άνθρακα στη γη και υπενθυμίζει ότι η βελτίωση της περιεκτικότητας του εδάφους σε οργανικές ουσίες παρουσιάζει και άλλα πλεονεκτήματα για το περιβάλλον και τη γεωργία και τη διατήρηση των εδαφών και της γονιμότητάς τους·

57.

εκφράζει ωστόσο την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι οι δυνατότητες του αγροτικού τομέα για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής επιμερίζονται σε διαφορετικές κατηγορίες σύμφωνα με τα πρωτόκολλα αναφοράς και λογοδοσίας των Ηνωμένων Εθνών και του Κιότο, ενώ ο τομέας καλείται να διαδραματίσει θεμελιώδη ρόλο στην αποτελεσματική και βιώσιμη χρήση των πόρων·

58.

υπογραμμίζει τη σημασία εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ της χρήσης βιοκαυσίμων σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και της προστασίας της βιοποικιλότητας, της διαχείρισης των υδάτων, της προστασίας του περιβάλλοντος και του παγκόσμιου επισιτισμού·

59.

τονίζει τη σημασία στήριξης της πολιτικής της ενεργειακής απόδοσης με κοινωνικά μέτρα που να επιτρέπουν στους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς και περιφέρειες την πρόσβαση σε μια αποτελεσματική ενεργειακή υπηρεσία·

60.

καλεί την Επιτροπή να εγγυηθεί την αποτελεσματική εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ για μια βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση και μια βιώσιμη βιομηχανική πολιτική, και να υιοθετήσει μια ευρεία προσέγγιση·

61.

υποστηρίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προωθήσει μια προσέγγιση «top runner» σε θέματα πολιτικής προϊόντων, χρησιμοποιώντας αποτρεπτικά μέσα για την εξάλειψη των λιγότερο αποδοτικών προϊόντων από την αγορά και κίνητρα για την επιβράβευση των καλύτερων προϊόντων και την επιτάχυνση της διείσδυσής τους στην αγορά·

62.

ενθαρρύνει την οικολογική καινοτομία για τη δημιουργία νέων προϊόντων ή υπηρεσιών που χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τους πόρους, ως κύριο μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού, καθώς και για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Το μελλοντικό σχέδιο δράσης για την οικολογική καινοτομία θα πρέπει να αναπτύξει νέες εταιρικές σχέσεις στον τομέα της καινοτομίας με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

63.

επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της να προωθήσει τις οικολογικές δημόσιες συμβάσεις στις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

64.

ζητεί τον προσδιορισμό υποχρεωτικών στόχων στον τομέα των οικολογικών δημοσίων συμβάσεων για τις εθνικές κυβερνήσεις και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, καθώς και την ενσωμάτωση των οικολογικών δημοσίων συμβάσεων στη μελλοντική οδηγία σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις με στόχο την αύξηση της νομικής σαφήνειας και τη γενίκευση της χρήσης τους·

65.

ζητεί τη διεξοδική αναθεώρηση της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό και των μέτρων εφαρμογής της με στόχο την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων, χάρη στην επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας σε μη ενεργειακά προϊόντα με σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον (8). Επίσης, ενθαρρύνει την ανάπτυξη μεθόδων ανάλυσης του κύκλου ζωής των αγαθών και των υπηρεσιών, στα αποτελέσματα των οποίων θα πρέπει να έχουν εύκολη πρόσβαση οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έτσι ώστε να τα λαμβάνουν υπόψη στις επιλογές τους·

66.

ζητεί να ληφθούν μέτρα κατά της οργανωμένης ή καταχρηστικής αχρήστευσης των αγαθών και υπηρεσιών, ώστε να αυξηθεί η διάρκεια ζωής και η δυνατότητα επιδιόρθωσης των αγαθών καθώς και η ανακύκλωσή τους στο τέλος της ζωής και να στηριχθούν οικονομικές και βιομηχανικές πρωτοβουλίες που συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση·

67.

υποστηρίζει την περαιτέρω χρήση του συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου (SMEA) από την πλευρά των τοπικών και περιφερειακών αρχών, ως μέσου που βασίζεται στην αγορά και εξετάζει τη διαχείριση των πόρων από τους οργανισμούς. Η ΕτΠ εκτιμά ότι θα ήταν δυνατή η περαιτέρω συμμετοχή σε αυτό το σύστημα, εάν οι σχετικές επιβαρύνσεις καταργούνταν ή μειώνονταν και εάν τα κράτη μέλη καλούνταν να ορίσουν τους δικούς τους στόχους σε επίπεδο αριθμού οργανισμών που συμμετέχουν επίσημα στο SΜΕΑ·

68.

ζητεί από την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να ενισχύσουν τα μέτρα ευαισθητοποίησης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κατανάλωσής τους, όπως τα σχέδια επισήμανσης, η ενσωμάτωση της βιώσιμης κατανάλωσης στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και η ενίσχυση του ελέγχου των εμπορικών διεκδικήσεων οικολογικού χαρακτήρα·

69.

τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης του στόχου μιας κοινωνίας με μηδενικά απόβλητα που βασίζεται στη βέλτιστη πρόληψη των αποβλήτων και στην επεξεργασία τους ως πόρων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας των υλικών·

70.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η ταφή αποβλήτων παραμένει η πλέον κοινή μορφή διάθεσης αστικών αποβλήτων. Η ΕτΠ καλεί επομένως την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των αποβλήτων, η οποία είναι απαραίτητη για την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων·

71.

ζητεί εμφατικά από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα κατά της διοχέτευσης αποβλήτων σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας εντός ή εκτός της Ένωσης που δεν ανταποκρίνονται στα σχετικά πρότυπα, να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών ανακύκλωσης σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, να τονώσουν την καινοτομία στους τομείς της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων και του σχεδιασμού ανακυκλώσιμων προϊόντων, να δημιουργήσουν οικονομικά κίνητρα ή νέα μέσα με βάση την αγορά για την ανακύκλωση και την προώθηση δευτερογενών πρώτων υλών, και να βελτιστοποιήσουν την κατάρτιση και τη χρήση κριτηρίων αποχαρακτηρισμού αποβλήτων και κριτηρίων ποιότητας για τα ανακυκλώσιμα υλικά, λαμβάνοντας υπόψη σε αυτό το πλαίσιο τις τρέχουσες εργασίες της Επιτροπής σχετικά με τα κριτήρια αποχαρακτηρισμού των αποβλήτων. Η ΕτΠ ζητεί επίσης να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα αγαθά που περιέχουν πρώτες ύλες που απειλούνται με εξαφάνιση, κυρίως δε σπάνιες γαίες·

72.

παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να υιοθετήσουν φιλόδοξα προγράμματα πρόληψης αποβλήτων, σύμφωνα με το άρθρο 29 της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα, καθώς και σαφή ποσοτικά σημεία αναφοράς για τα μέτρα πρόληψης των αποβλήτων (9)·

73.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει ιδιαίτερα την πρόληψη των βιολογικών αποβλήτων και τη μείωση των απορριμμάτων τροφίμων, και να συνεχίσει να στηρίζει την ευρωπαϊκή εβδομάδα πρόληψης των αποβλήτων, η οποία στέφθηκε με επιτυχία σε πολλούς δήμους και περιφέρειες·

74.

υπογραμμίζει τον πρωτεύοντα ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη αγορών ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕτΠ επαναλαμβάνει την πρότασή της να ενσωματωθούν στην οδηγία για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού σαφείς στόχοι σχετικά με την επαναχρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών αποβλήτων, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι καλύπτεται πλήρως στη νομοθεσία η αρχή της ευθύνης του παραγωγού·

75.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν σημαντικό περιθώριο για την προώθηση της ανακύκλωσης πέραν των υφιστάμενων στόχων της ΕΕ. Πολλοί προηγμένοι δήμοι και περιφέρειες ξεπερνούν ήδη κατά πολύ τους ελάχιστους ευρωπαϊκούς στόχους στον τομέα της ανακύκλωσης και των λύσεων υποκατάστασης της ταφής αποβλήτων, και στοχεύουν πλέον σε μηδενικά απόβλητα για ταφή ή αποτέφρωση και σε υψηλό επίπεδο ανακύκλωσης των οικιακών αποβλήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕτΠ προτρέπει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να ενθαρρύνουν την εφαρμογή μέσων προώθησης της ανακύκλωσης που χρησιμοποιούνται σε δήμους και περιφέρειες με καλές επιδόσεις, ιδίως στις λιγότερο προηγμένες περιφέρειες στον τομέα αυτό·

76.

καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει την επιβεβλημένη από την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων της εφαρμογής ευρωπαϊκών δεσμευτικών στόχων στον τομέα της πρόληψης των αποβλήτων, καθώς και της αύξησης του υφιστάμενου δεσμευτικού στόχου στον τομέα της ανακύκλωσης στερεών αστικών αποβλήτων. Αυτό το τελευταίο μέτρο θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία 500 000 νέων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη (10)·

77.

εκφράζει την ικανοποίηση της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής, η οποία δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους», με τίτλο «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες», (11) περιλαμβάνει την αποτελεσματική χρήση των πόρων·

78.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν περαιτέρω την υποκατάσταση και την αποτελεσματική χρήση των πόρων εντός της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών που καλύπτει την αναζήτηση, την εξόρυξη, τη μετατροπή, την ανακύκλωση, τον οικολογικό σχεδιασμό, τη βιομηχανική οικολογία και την παραγωγή που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους·

79.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να ορίσουν, με τη στήριξη της Επιτροπής, βιώσιμες και αποτελεσματικές πολιτικές όσον αφορά τη χρήση των ορυκτών πόρων, να καταρτίσουν μια πολιτική χρήσης της γης όσον αφορά τα ορυκτά και να εφαρμόσουν μια σαφή διαδικασία αδειοδότησης της εξορυκτικής δραστηριότητας·

80.

χαιρετίζει τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τις μη ενεργειακές εξορυκτικές δραστηριότητες και τις απαιτήσεις του Natura 2000 (12) και ζητεί την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης των θεμάτων αυτών στο μέλλον·

81.

λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων εφοδιασμού σε πρώτες ύλες που προορίζονται για τις βιομηχανίες και προέρχονται από τη δασοκομία και τον τομέα ανανεώσιμων μορφών ενέργειας·

82.

ζητεί την υιοθέτηση ενός συστήματος υποχρεωτικής πιστοποίησης σε ολόκληρη την Ένωση και την παροχή κινήτρων για τη χρήση της βιομάζας και του ξύλου που προέρχεται από δάση με βιώσιμη διαχείριση. Η ΕτΠ εφιστά την προσοχή στον διαχειριστικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε αυτό το πλαίσιο·

83.

επαναλαμβάνει το αίτημά της προς την Επιτροπή να προτείνει ελάχιστα δεσμευτικά κριτήρια βιωσιμότητας για τη χρήση στερεών και αέριων πηγών βιομάζας στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, της θέρμανσης και της ψύξης (13)·

84.

επισημαίνει ότι η αποτελεσματική χρήση, προστασία και αποκατάσταση των οικοσυστημικών υπηρεσιών, όπως ορίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του νέου στόχου για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 και παρουσιάζονται στο έγγραφο με τίτλο «Η στρατηγική της ΕΕ υπέρ της βιοποικιλότητας με ορίζοντα το 2020» (14), είναι καθοριστικές για την αποτελεσματική χρήση των πόρων·

85.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τη στήριξη που προσφέρει η στρατηγική της ΕΕ υπέρ της βιοποικιλότητας με ορίζοντα το 2020, με στόχο την προώθηση των εργασιών για την αξιοποίηση της βιοποικιλότητας καθώς και της οικονομική της αξιοποίησης και των οικοσυστημικών υπηρεσιών, την παρότρυνση των αρχών διαχείρισης των Διαρθρωτικών Ταμείων να επενδύσουν σε φυσικό κεφάλαιο ως κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές και πηγή οικονομικής ανάπτυξης, τη στήριξη της βιοποικιλότητας στο πλαίσιο της ΚΓΠ, τον καθορισμό επιμέρους στόχου για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και την προώθηση της δημιουργίας μιας πράσινης υποδομής·

86.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι, σε αντίθεση με τις προηγούμενες συστάσεις της, ο καθοριστικός ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την επιτυχία αυτής της στρατηγικής δεν αναγνωρίζεται δεόντως·

87.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να προωθήσουν πιλοτικά σχέδια σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο διατήρησης της βιοποικιλότητας και κυρίως πιλοτικά σχέδια σχετικά με την οικονομία των οικοσυστημάτων και τη βιοποικιλότητα, τα οποία παρέχουν στήριξη στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την υιοθέτηση και την εφαρμογή των μέσων που ορίζονται στη διεθνή έκθεση με τίτλο «Έκθεση σχετικά με την οικονομία των οικοσυστημάτων και τη βιοποικιλότητα υπόψη των φορέων χάραξης πολιτικής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο» (15)·

88.

παρατηρεί ότι η μείωση των φυσικών και ημιφυσικών οικοτόπων, μεταξύ άλλων των βοσκοτόπων, των υγροτόπων, των χερσοτόπων και των ελών, καίριων στοιχείων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, παραμένει βασική αιτία ανησυχίας. Η ΕτΠ παροτρύνει επομένως την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να επικεντρωθούν στην κατάρτιση κατάλληλων προγραμμάτων προστασίας και αποκατάστασης των οικοσυστημάτων·

89.

εκφράζει την ανησυχία της λόγω της επέκτασης της αστικοποίησης και των δικτύων μεταφορών που αυξάνουν το επίπεδο στεγανοποίησης του εδάφους, προκαλώντας μείωση της διήθησης του νερού, αύξηση των πλημμύρων και των κινδύνων διάβρωσης, κατακερματισμό των οικοτόπων και των ζωικών πληθυσμών και διόγκωση του φαινομένου των θερμικών νησίδων στις πόλεις, και αυξάνοντας κατά συνέπεια την ευαισθησία των πόλεων στα κύματα ζέστης και στην κλιματική αλλαγή·

90.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συνεργασθούν με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την υλοποίηση συστημάτων σχεδιασμού των χρήσεων γης και χωροταξίας που δύνανται να συμβάλουν στην υλοποίηση βιώσιμων σχεδίων αστικοποίησης, στην παροχή κινήτρων για την προώθηση της εκ νέου αξιοποίησης των εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών περιοχών έναντι της χρήσης χώρων πρασίνου και αγροτικών περιοχών, στη δημιουργία βάσης δεδομένων σχετικά με τις εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές περιοχές και τέλος στη μείωση των υφιστάμενων οικοδομημένων εδαφών, όπου χρειάζεται·

91.

επισημαίνει ότι μια κοινή θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους, η οποία θα εμπεριέχει τον στόχο υιοθέτησης μιας οδηγίας-πλαισίου για τα εδάφη, θα πρέπει να συνεχίσει να εμπίπτει στη μελλοντική περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ·

92.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι τα εμπορικά αλιευτικά αποθέματα υπερβαίνουν τα ασφαλή βιολογικά όρια. Η ΕτΠ επαναλαμβάνει επομένως το αίτημά της να υιοθετηθεί έως το 2015 ο στόχος της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης ως κατευθυντήριας αρχής της μελλοντικής κοινής αλιευτικής πολιτικής (16)·

93.

στηρίζει την προσέγγιση που προτάσσει η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Συμβολή της περιφερειακής πολιτικής στη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020» (17)·

94.

τάσσεται υπέρ της αυξημένης συνεισφοράς των Διαρθρωτικών Ταμείων στην εφαρμογή της εμβληματικής πρωτοβουλίας, καλώντας τις αρχές διαχείρισης των Διαρθρωτικών Ταμείων να επενδύσουν περαιτέρω σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, στις οικοσυστημικές υπηρεσίες και στη βιοποικιλότητα, καθώς και στην οικολογική καινοτομία·

95.

στηρίζει επίσης τη βελτιστοποίηση των επενδύσεων για την αποτελεσματική χρήση των πόρων·

96.

υποστηρίζει σθεναρά πως η έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην ΕΕ και πέραν αυτής μπορεί να επιτευχθεί εφόσον οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αναπτύσσουν δραστηριότητα ως μοχλός αλλαγής και κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/45

—

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή είναι σύμφωνη με την πρόταση της ΕτΠ να γίνει διάκριση μεταξύ: 1) καταστάσεων στις οποίες η αντιστάθμιση δημόσιας υπηρεσίας ήσσονος σημασίας («de minimis») δεν επηρεάζει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών και, επομένως, δεν μπορούν να εξομοιωθούν με τις κρατικές ενισχύσεις, 2) αντισταθμίσεων που χορηγούνται σε δημόσιες υπηρεσίες τοπικής εμβέλειας πέραν των ορίων «de minimis», αλλά οι οποίες λόγω των οργανωτικών χαρακτηριστικών και στο σημερινό πλαίσιο ανάπτυξης της αγοράς, δεν επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών σε βαθμό που να αντίκειται στα συμφέροντα της Ένωσης, 3) αντισταθμίσεων που χορηγούνται σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες ευρωπαϊκής ή διασυνοριακής εμβέλειας, που διέπονται από τομεακές οδηγίες ή κανονισμούς ή έχουν τη διάρθρωση εμπορικών επιχειρήσεων με διασυνοριακή ή υπερεθνική αποστολή·

—

επαναλαμβάνει το αίτημά της να αυξηθεί το κατώτατο όριο σε 800 000 ευρώ ανά έτος·

—

καλεί την Επιτροπή να παραιτηθεί από την εισαγωγή του κριτηρίου του πληθυσμού της τοπικής αρχής στους όρους εφαρμογής αυτού του νέου κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας·

—

επαναλαμβάνει την αντίθεσή της στην καθιέρωση αξιολόγησης της οικονομικής αποδοτικότητας των αντισταθμίσεων των ΥΓΟΣ από την Επιτροπή. Κατά τη γνώμη της ΕτΠ, ούτε το άρθρο 106, ούτε μια μονομερής απόφαση ή οδηγία της Επιτροπής με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 3 επαρκούν ως νομική βάση για μια τέτοια νομοθετική πρωτοβουλία. Η εντολή της Επιτροπής, ως ευρωπαϊκής αρχής ανταγωνισμού, δεν έχει καμία σχέση με τις προϋποθέσεις για την αποτελεσματική κατανομή των δημόσιων πόρων από τις δημόσιες αρχές των κρατών μελών.

Γενικός εισηγητής

Ο κ. Karl-Heinz LAMBERTZ (BE/PSE), Πρωθυπουργός της γερμανόφωνης κοινότητας του Βελγίου

Έγγραφα αναφοράς

Αναθεωρημένη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών σε σχέση με το έγγραφο CdR 150/2011 fin, σύμφωνα με το άρθρο 52 του εσωτερικού κανονισμού – ECOS-V-016.

1.

χαιρετίζει την προτεινόμενη νομοθετική δέσμη της Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή αντιστάθμισης δημόσιας υπηρεσίας·

2.

θεωρεί ότι αυτή η πρόταση αναθεώρησης αποτελεί σημαντική πολιτική πρωτοβουλία για τις αυτοδιοικητικές αρχές και τους πολίτες καθώς αποστολή της είναι ο καθορισμός νέων, σαφών και αναλογικών κανόνων όσον αφορά τη συμμόρφωση των τρόπων χρηματοδότησης των δημόσιων υπηρεσιών με την εσωτερική αγορά ώστε να προκύψουν η νομική ασφάλεια και προβλεψιμότητα που απαιτούνται για την ανάπτυξη των δημόσιων υπηρεσιών στην ΕΕ· διαπιστώνει ωστόσο με λύπη ότι η Επιτροπή δεν επιτυγχάνει το στόχο που έχει θέσει η ίδια, δηλαδή να αποσαφηνίσει το θέμα της εφαρμοσιμότητας και της εφαρμογής και να περιορίσει στο ελάχιστο τη γραφειοκρατία για τους ενδιαφερόμενους φορείς·

3.

είναι της άποψης ότι η γενική αρχιτεκτονική του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αντικατοπτρίζει καλύτερα την τοπική, διασυνοριακή ή ευρωπαϊκή διάσταση των δημόσιων υπηρεσιών, την ποικιλία των τρόπων οργάνωσης και το πραγματικό επίπεδο του κινδύνου για το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών, κάτι που ωστόσο διακρίνεται μόνο μερικώς στα σχέδια·

4.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή είναι σύμφωνη με την πρόταση της ΕτΠ (1) να γίνει διάκριση μεταξύ: 1. καταστάσεων στις οποίες η αντιστάθμιση δημόσιας υπηρεσίας ήσσονος σημασίας («de minimis») δεν επηρεάζει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών και, επομένως, δεν μπορούν να εξομοιωθούν με τις κρατικές ενισχύσεις, 2. αντισταθμίσεων που χορηγούνται σε δημόσιες υπηρεσίες τοπικής εμβέλειας πέραν των ορίων «de minimis», αλλά οι οποίες λόγω των οργανωτικών χαρακτηριστικών και στο σημερινό πλαίσιο ανάπτυξης της αγοράς, δεν επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών σε βαθμό που να αντίκειται στα συμφέροντα της Ένωσης, 3. αντισταθμίσεων που χορηγούνται σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες ευρωπαϊκής ή διασυνοριακής εμβέλειας, που διέπονται από τομεακές οδηγίες ή κανονισμούς ή έχουν τη διάρθρωση εμπορικών επιχειρήσεων με διασυνοριακή ή υπερεθνική αποστολή·

5.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η ανακοίνωση αποσαφηνίζει και επικαιροποιεί τις διάφορες έννοιες και θεωρήσεις του ευρωπαϊκού δικαίου που ισχύουν για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των εξελίξεων στη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ· διαπιστώνει, όμως, με λύπη ότι η Επιτροπή δεν κατόρθωσε να θεσπίσει σαφή κριτήρια, πέρα από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, σχετικά με τον ορισμό μιας οικονομικής δραστηριότητας και τη σχέση της με την ενιαία αγορά, με αποτέλεσμα να διατηρούνται τα περιθώρια διαφορετικής ερμηνείας κατά τον έλεγχο και να διατηρείται η νομική αβεβαιότητα·

6.

υπογραμμίζει εν προκειμένω ότι το άρθρο 14 της ΣΛΕΕ, το οποίο υπάγεται στις γενικές διατάξεις εφαρμογής της Συνθήκης, προσφέρει στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μια νέα νομική βάση για τον κανονιστικό ορισμό των αρχών και των προϋποθέσεων που επιτρέπουν την εκπλήρωση της ειδικής αποστολής των ΥΓΟΣ. Ζητά, λοιπόν, από την Επιτροπή να επισημοποιήσει την αποσαφήνιση των βασικών εννοιών, οι οποίες δεν ορίζονται από τη Συνθήκη, κάνοντας χρήση πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, δυνάμει του άρθρου 14 της ΣΛΕΕ·

7.

θεωρεί ότι η ανακοίνωση δεν απαλλάσσει την Επιτροπή από τη δέσμευσή της να παράσχει ένα ποιοτικό πλαίσιο για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας·

8.

χαιρετίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αυξήσει το όριο του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (2), κάτω από το οποίο μια δημόσια ενίσχυση δεν υπάγεται στον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων, ώστε να εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής όλες οι δημόσιες κοινωφελείς υπηρεσίες εγγύτητας, ειδικότερα δε οι υπηρεσίες τοπικής κοινωνικής ανάπτυξης, όπως αυτές για την κοινωνική ένταξη και την καταπολέμηση του αποκλεισμού, η μέριμνα για τους ηλικιωμένους, οι τοπικές εκδηλώσεις, η ανάπτυξη πολιτιστικών, αθλητικών και κοινωνικοεκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που στηρίζονται σε τοπικές ενώσεις και πολύ μικρές κοινωνικές επιχειρήσεις ενός συνοικισμού. Η πρόταση βασίζεται στην άποψη ότι αυτό το είδος δημόσιας υπηρεσίας δεν επηρεάζει κατά κανένα τρόπο το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών·

9.

εκφράζει ως εκ τούτου τη λύπη της που η Επιτροπή αρκείται να προτείνει την αύξηση του κατώτατου ορίου των 200 000 ευρώ για μια τριετία σε 150 000 ευρώ ετησίως, ποσό που θα καλύπτει μόνο τις τοπικές δομές με λιγότερους από 4 μισθωτούς· επαναλαμβάνει το αίτημά της να αυξηθεί το όριο αυτό σε 800 000 ευρώ ανά έτος, έτσι ώστε να μπορεί να καλύψει όλες τις τοπικές δομές με λιγότερους από 20 μισθωτούς και με μοναδικούς πόρους τις αντισταθμίσεις που τους χορηγούνται από τις δημόσιες αρχές, με την προϋπόθεση ότι αυτές οι τοπικές υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν σε μια οριοθετημένη περιοχή·

10.

καλεί την Επιτροπή να παραιτηθεί από την εισαγωγή του κριτηρίου του πληθυσμού της τοπικής αρχής στους όρους εφαρμογής αυτού του νέου κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Πράγματι, το κριτήριο του πληθυσμού δεν είναι καθόλου χρήσιμο για τη μέτρηση του αντικτύπου των οικονομικών δραστηριοτήτων μιας κοινότητας επί των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών. Επιπλέον, δεν μπορούμε να βασιστούμε σε μια λογική η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακρίσεις μεταξύ φορέων (δήμων, περιφερειών, κρατών …). Ο πληθυσμός ως μοναδικό κριτήριο δεν θα συνεκτιμούσε ούτε το γεγονός ότι, με βάση τις αρχές της ελεύθερης οργάνωσης και παροχής των δημόσιων υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στη Συνθήκη, αυτές οι τοπικές υπηρεσίες μπορούν να χρηματοδοτούνται από κοινού και σε διάφορους βαθμούς από περισσότερες δημόσιες αρχές. Τέλος, δεν μπορεί να υπάρξει θέμα επιβολής κυρώσεων για τη συγκέντρωση υπηρεσιών ειδικότερα στο πλαίσιο της διακοινοτικότητας. Ως εκ τούτου, η επαλήθευση του τοπικού και οριοθετημένου χαρακτήρα των υπηρεσιών θα πρέπει να βασίζεται σε μια σειρά αποδεικτικών στοιχείων, με τη συνεκτίμηση της γεωγραφικής θέσης της ενδιαφερόμενης κοινότητας και του φάσματος των δυνητικών χρηστών των εν λόγω δημοσίων υπηρεσιών. Στην επαλήθευση αυτή θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, σύμφωνα με το άρθρο 174 της Συνθήκης για της Ευρωπαϊκή Ένωση, η κατάσταση των περιφερειών που χαρακτηρίζονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά μειονεκτήματα, και να προβλέπονται οι επακόλουθες διαφοροποιήσεις στις παρεμβάσεις που παρέχουν διευκολύνσεις. Θα πρέπει να καταργηθεί ο περιορισμός του κύκλου εργασιών στα 5 εκατομ. ευρώ·

11.

Σημειώνει με ικανοποίηση ότι η Επιτροπή αντιμετωπίζει με πολύ σοβαρότητα τη διαφάνεια και αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού της κάθε αδιαφανή ενίσχυση που δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια·

12.

υποστηρίζει, σε συμφωνία με την αρχή της αναλογικότητας που ορίζεται στη Συνθήκη, τη μέθοδο της Επιτροπής να συνεκτιμά τον αποκλειστικά τοπικό χαρακτήρα ορισμένων δημόσιων υπηρεσιών και την πρόταση να επεκταθεί καταρχήν η απόφαση περί συμβατότητας και σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες πέρα από τα νοσοκομεία και τους οργανισμούς κοινωνικής κατοικίας·

13.

εκτιμά ότι η εισαγωγή της νέας αυτής έννοιας των «βασικών κοινωνικών αναγκών» αποτελεί πηγή μεγάλης σύγχυσης για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τους εταίρους τους, επειδή προστίθεται στις ήδη υφιστάμενες έννοιες των κοινωνικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και των εξαιρουμένων κοινωνικών υπηρεσιών υπό την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 2 στοιχείο ι) της οδηγίας για τις υπηρεσίες ζητά, επομένως, από την Επιτροπή να προκρίνει την έννοια των κοινωνικών υπηρεσιών υπό την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 2 στοιχείο ι) της οδηγίας για τις υπηρεσίες, βάσει της οποίας επαφίεται στα κράτη μέλη και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να τις προσδιορίσουν επακριβώς, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας· της ζητά επίσης να διευκρινίσει ότι ο κατάλογος με παραδείγματα υπηρεσιών, που περιλαμβάνεται στην πρόταση απόφασης σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 106 παράγραφος 2 της συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι ούτε περιοριστικός ούτε εξαντλητικός·

14.

καλεί την Επιτροπή να παραιτηθεί από τη μείωση κατά το ήμισυ του ύψους της ετήσιας αποζημίωσης, ως προϋπόθεση για την υλοποίηση της απόφασης αυτής και να τη διατηρήσει στα 30 εκατομμύρια ευρώ ετησίως·

15.

καλεί την Επιτροπή να μην εξαρτήσει την απαλλαγή από την υποχρέωση κοινοποίησης από τη μέγιστη διάρκεια της εντολής, σεβόμενη τις αρχές της ελεύθερης διοίκησης και οργάνωσης των δημόσιων υπηρεσιών από τις δημόσιες αρχές των κρατών μελών·

16.

καλεί την Επιτροπή να μην εξαρτήσει την απαλλαγή από την υποχρέωση κοινοποίησης για τις κοινωνικές υπηρεσίες από την αποκλειστική παροχή των εν λόγω υπηρεσιών από επιχειρήσεις που έχουν ορισθεί για το σκοπό αυτό, εφόσον τηρούνται οι διατάξεις της οδηγίας για τη διαφάνεια των σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών (αναφορές) και οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις τηρούν αναλυτική λογιστική·

17.

θεωρεί ότι, όταν οι τοπικές αρχές προβαίνουν σε πρόσκληση υποβολής προσφορών με την πρόθεση να συμμορφωθούν με το τέταρτο κριτήριο της απόφασης Altmark για τον χαρακτηρισμό της αντιστάθμισης δημόσιας υπηρεσίας, πρέπει να μπορούν να καθορίσουν ποιοτικά κριτήρια για να διαπιστώσουν ποια είναι η οικονομικά πιο συμφέρουσα προσφορά, αντί να βασίζονται στο κριτήριο της καλύτερης τιμής·

18.

θεωρεί ότι ο προτεινόμενος νέος ορισμός του «εύλογου κέρδους», με βάση τα ποσοστά απόδοσης του κεφαλαίου και τους δείκτες κέρδους είναι τόσο περίπλοκος που θα είναι αδύνατον να εφαρμοστεί από πολλές υπο-εθνικές αρχές·

19.

ζητεί από την Επιτροπή, πρώτον, να συμπεριλάβει στις τελικές προτάσεις της όλες τις μορφές που μπορεί να προσλάβουν οι αντισταθμίσεις για τη παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με δεδομένη την ευρεία διακριτική ευχέρεια των αυτοδιοικητικών αρχών να χρηματοδοτούν τις δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων για μακροπρόθεσμες επενδύσεις που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση τοπικών υποδομών παροχής δημόσιας υπηρεσίας, δεύτερον, να μην περιορίσει το σκεπτικό της συμβατότητας μόνο στις ετήσιες επιχορηγήσεις λειτουργίας και, τρίτον, να προσδιορίσει τις συγκεκριμένες απαιτήσεις για την αξιολόγηση της απουσίας υπεραντιστάθμισης, σε περίπτωση ενισχύσεων για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των χερσαίων υποδομών και των ακινήτων·

20.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλα αντικειμενικά κριτήρια που εξουδετερώνουν εκ των προτέρων τον κίνδυνο επηρεασμού του εμπορίου μεταξύ κρατών μελών, στρεβλώσεων του ανταγωνισμού ή διασταυρούμενων επιδοτήσεων, όπως η περιορισμένη εδαφική αρμοδιότητα ορισμένων φορέων που διέπονται από το τοπικό καθεστώς αδειοδότησης, η περιορισμένη αρμοδιότητα ορισμένων φορέων, δημόσιων ή ιδιωτικών, που δημιουργήθηκαν ειδικά για την παροχή μιας συγκεκριμένης δημόσιας υπηρεσίας σε μια συγκεκριμένη περιοχή και δεν συναλλάσσονται στην αγορά, ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας ορισμένων κοινωνικών επιχειρήσεων που επανεπενδύουν τα ενδεχόμενα κέρδη τους στη χρηματοδότηση της δημόσιας υπηρεσίας που τους έχει ανατεθεί, αφαιρώντας τις μελλοντικές αντισταθμίσεις·

21.

προτείνει, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας που περιλαμβάνονται στη Συνθήκη, στην Επιτροπή να αναθέσει, με την τελική απόφασή της, στις δημόσιες αρχές που χορηγούν τις αποζημιώσεις να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη, τον έλεγχο και την εξουδετέρωση κάθε πιθανής υπεραντιστάθμισης, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι προς το συμφέρον των τοπικών αρχών να αποτρέψουν κάθε παρόμοιο ενδεχόμενο. Σε αντάλλαγμα, πρέπει να απλουστευθούν οι διαδικασίες προσφυγής σε περίπτωση υπεραντιστάθμισης για τις ουσιαστικά και άμεσα θιγόμενες επιχειρήσεις·

22.

προτείνει στην Επιτροπή η εφαρμογή των διατάξεων αυτών να εξαρτάται:

23.

επαναλαμβάνει την αντίθεσή της στην καθιέρωση αξιολόγησης της οικονομικής αποδοτικότητας των αντισταθμίσεων των ΥΓΟΣ από την Επιτροπή. Κατά τη γνώμη της ΕτΠ, ούτε το άρθρο 106, ούτε μια μονομερής απόφαση ή οδηγία της Επιτροπής με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 3 επαρκούν ως νομική βάση για μια τέτοια νομοθετική πρωτοβουλία. Η εντολή της Επιτροπής, ως ευρωπαϊκής αρχής ανταγωνισμού, δεν έχει καμία σχέση με τις προϋποθέσεις για την αποτελεσματική κατανομή των δημόσιων πόρων από τις δημόσιες αρχές των κρατών μελών. Αυτή η αποκλειστική εντολή, που ασκείται υπό τον έλεγχο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι περιορισμένη στον έλεγχο της συμμόρφωσης των αντισταθμίσεων για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας οι οποίες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που τέθηκαν με την απόφαση Altmark και που, ως εκ τούτου, υπάγονται στο καθεστώς απαγόρευσης και ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων.

24.

απορρίπτει την υποχρέωση των κρατών μελών να προσφέρουν αποδείξεις μέσω έρευνας της αγοράς, σχετικά με την ανάγκη ύπαρξης μίας δημόσιας υπηρεσίας ως παρέμβαση στο αποκλειστικό δικαίωμα των κρατών μελών να διοργανώνουν και να διαμορφώνουν τις υπηρεσίες γενικού συμφέροντος.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/53

—

εφιστά την προσοχή στη σθεναρή της αφοσίωση στην πρότασή της για τη θέσπιση “Εδαφικού συμφώνου των περιφερειακών και τοπικών αρχών για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» με στόχο να διασφαλισθεί η πολυεπίπεδη οικείωση της στρατηγικής μέσω της αποτελεσματικής συνεργίας μεταξύ των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των εθνικών, των περιφερειακών και των τοπικών δημόσιων αρχών. Η πρόταση αυτή στηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα εδαφικά σύμφωνα θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μικρό αριθμό εξατομικευμένων προτεραιοτήτων με ειδική αξία για την εν λόγω περιφέρεια.

—

αναγνωρίζει το τεράστιο χάσμα μεταξύ των τελευταίων ερευνητικών ευρημάτων και της πρακτικής πραγματικότητας. Απαιτούνται αποφασιστικά περιφερειακά μέτρα ώστε τα αποτελέσματα των ερευνών να μετουσιώνονται σε καινοτομία που θα είναι προσαρμοσμένη στα τοπικά μέτρα και θα μπορεί να εφαρμοσθεί ανά την Ευρώπη.

—

τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης της περιφερειακής ικανότητας καινοτομίας βάσει ευφυούς ειδίκευσης και συμπληρωματικότητας των γειτονικών περιφερειών.

—

καλεί τις καινοτόμες περιφέρειες να συστήσουν ευρωπαϊκούς ομίλους ενώνοντας διαφορετικές ικανότητες για τη δημιουργία ρηξικέλευθων κοινωνιακών καινοτομιών για πανευρωπαϊκή χρήση. Μέσω των διαφόρων φορέων της, κάθε περιφέρεια μπορεί να πρωτοπορήσει αν επικεντρωθεί στις ανάγκες και τις ικανότητές της·

—

ενθαρρύνει τις περιφέρειες να κινηθούν προς την κατεύθυνση της ανοιχτής καινοτομίας, εντός μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης των συμπράξεων μεταξύ φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα με τα πανεπιστήμια και τα λοιπά κέντρα γνώσης με σημαντικές λειτουργίες· καλούνται δηλαδή να εκσυγχρονίσουν την έννοια του «τριπλού έλικα» (Triple Helix)·

Εισηγητής

ο κ. Markku MARKKULA (FI/EPP), Μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Espoo, μέλος του περιφερειακού συμβουλίου Helsinki-Uusimaa

Έγγραφο αναφοράς

/

1.

αναγνωρίζει ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» αποτελεί τόσο γενικό σχέδιο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων όσο και στρατηγική εξόδου από την κρίση. Επιπλέον, περιλαμβάνει ευρύτερο φάσμα στόχων και πιο ολοκληρωμένη οικονομική διακυβέρνηση (1). Σε αυτό το πλαίσιο, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν το δυναμικό και την πολιτική δέσμευση για να αντιμετωπίσουν τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα από εδαφική σκοπιά·

2.

τονίζει ότι, όπως αποδεικνύει η αποτυχία της Στρατηγικής της Λισσαβώνας, ο καλός σχεδιασμός και οι ορθές αναλύσεις δεν αρκούν για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Απαιτούνται γενναία άλματα προόδου σε πρακτικό επίπεδο, με την εκχώρηση περισσότερων αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης στα κράτη μέλη - τόσο το τοπικό και το περιφερειακό όσο και το κεντρικό - και με τη συμμετοχή όλων των υπόλοιπων φορέων. Οι περιφέρειες θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να δημιουργήσουν περιφερειακές πλατφόρμες καινοτομίας, οι οποίες να λειτουργούν ως κέντρο υπηρεσιών ανάλογα με τη ζήτηση και να προωθούν τη χρήση των διεθνών γνώσεων για την εφαρμογή της στρατηγικής ΕΕ 2020, την έξυπνη εξειδίκευση και την ευρωπαϊκή συνεργασία, σύμφωνα με τα συμφέροντα των περιφερειών. Προς τούτο, πρέπει να εφαρμόσουμε τη νέα δυναμική θεώρηση των περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας, όπου οι επιχειρήσεις, οι δήμοι και τα πανεπιστήμια καθώς και άλλοι φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα (ο λεγόμενος «τριπλός έλικας») μαθαίνουν να συνεργάζονται με νέους και δημιουργικούς τρόπους για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού καινοτομίας τους·

3.

τονίζει ότι, δεδομένου ότι οι περιφέρειες αποτελούν πλέον μείζονες παράγοντες σε πολλούς τομείς πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής, της οικονομικής, της βιομηχανικής, της εκπαιδευτικής, της περιβαλλοντικής και της πολιτικής για την καινοτομία, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» που θα βασίζεται στην εταιρική σχέση. Προς τούτο, απαιτείται μεγάλης κλίμακας, σύνθετη, ανοιχτή και πολυτομεακή προσέγγιση που θα συγκεντρώσει τις πολυάριθμες συμπληρωματικές δυνατότητες των περιφερειών και των δήμων·

4.

υποστηρίζει σθεναρά ότι είναι ανάγκη, όπως ανέφερε η Επιτροπή, να ενσωματωθούν πλήρως τα Εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) και τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης (ΠΣΣ) στις εθνικές δημοσιονομικές διαδικασίες και να συμμετέχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι σχετικοί φορείς στον καθορισμό και την εφαρμογή των ΕΠΜ (2)·

5.

ζητά οι ριζικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες θα προβούν οι πρωτοπόρες περιφέρειες και δήμοι να επικεντρωθούν:

6.

εξαίρει τη σημασία που έχει να δοθεί, σε τοπικό επίπεδο, η δυνατότητα στους ανθρώπους και στις κοινότητές τους να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό τους. Προς τούτο, απαιτείται η ενίσχυση του ρόλου των τοπικών και περιφερειακών αρχών, όχι μόνο ως παρόχων υπηρεσιών αλλά και ως μέσων στήριξης των νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω προορατικής συνεργασίας. Όλοι οι φορείς θα πρέπει να συνεργαστούν για τη δημιουργία περιφερειακής νοοτροπίας συνεργασίας, που θα χαρακτηρίζεται από την ανταπόκρισή της στα κίνητρα, τους στόχους και τους πόρους των τοπικών πολιτών και των κοινοτήτων τους·

7.

επιδοκιμάζει την ευρύτερη στρατηγική θεώρηση που περιλαμβάνει την κοινωνική και την περιβαλλοντική διάσταση ως ισότιμους και συμπληρωματικούς πυλώνες μαζί με την οικονομική ανάπτυξη, ζητά δε την αναγνώριση της ζωτικής σημασίας της κοινωνιακής καινοτομίας σε όλες τις εμβληματικές πρωτοβουλίες για την υλοποίηση των τριών προτεραιοτήτων της στρατηγικής για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη·

8.

καλεί τους φορείς λήψης αποφάσεων, τόσο δημόσιους όσο και ιδιωτικούς, να αναγνωρίσουν την ανάγκη νέων ηγετικών και διοικητικών δεξιοτήτων, προσόντων, δομών και πρακτικών για τη λειτουργία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο παγκόσμιο δίκτυο·

9.

ενθαρρύνει τους υπεύθυνους για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων σε περιφερειακό επίπεδο να αποτελέσουν φορείς αλλαγής και να αναπτύξουν στρατηγικό πλαίσιο για περιφερειακή ανάπτυξη που θα βασίζεται στην καινοτομία, δεδομένου ότι η καινοτομία ενισχύει την ποιότητα και την απόδοση των δημόσιων και ιδιωτικών δαπανών, ενώ έχει υψηλό δυναμικό δημιουργίας νέας ανάπτυξης και θέσεων εργασίας. Η χάραξη πολιτικών στόχο έχει να εντοπίζει και να αξιοποιεί τα μοναδικά πλεονεκτήματα της εκάστοτε περιφέρειας προκειμένου να επιτευχθούν οι στρατηγικοί αναπτυξιακοί στόχοι. Προς τούτο, οι περιφέρειες πρέπει να αναπτύξουν υγιές και ρεαλιστικό όραμα για το οικονομικό και κοινωνικό τους μέλλον και να διαμορφώσουν ένα ευρύτερο, πιο ολοκληρωμένο και πιο αποδοτικό μίγμα πολιτικών. Για αυτό θα χρειασθεί ο συνδυασμός μέσων από διαφορετικούς τομείς και επίπεδα της πολιτικής, η στήριξη της δημιουργίας, διάδοσης και αξιοποίησης της γνώσης και η χάραξη συνεκτικών μέτρων πολιτικής που θα βασίζονται σε καλύτερες παραμέτρους, ενός μελλοντοστραφούς δημοσιονομικού σχεδιασμού και πειραματισμού βάσει πραγματικών στοιχείων·

10.

προτείνει η Επιτροπή να δρομολογήσει τα αναπτυξιακά έργα που απαιτούνται για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων, σε συνεργασία με τις εκάστοτε περιφέρειες και με εμπειρογνώμονες. Μέρος αυτής της διαδικασίας θα πρέπει να αποτελέσουν μέθοδοι για την εξαγωγή δεδομένων από τις γενικές στατιστικές και τη διατύπωση προβλέψεων που θα χρησιμεύσουν για αναλύσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή ή τομέα·

11.

καλεί τις καινοτόμες περιφέρειες να συστήσουν ευρωπαϊκούς ομίλους ενώνοντας διαφορετικές ικανότητες για τη δημιουργία ρηξικέλευθων κοινωνιακών καινοτομιών για πανευρωπαϊκή χρήση. Μέσω των διαφόρων φορέων της, κάθε περιφέρεια μπορεί να πρωτοπορήσει αν επικεντρωθεί στις ανάγκες και τις ικανότητές της·

12.

ζητά στοχευμένη μαθησιακή διαδικασία που θα ενσωματώνει διαφορετικά επίπεδα χάραξης πολιτικών για τον συντονισμό της χρήσης των πόρων και την ενίσχυση του αντικτύπου των δραστηριοτήτων. Για να αναπτυχθούν οι κοινές ικανότητες, θα πρέπει να αναπτυχθούν μεταπτυχιακά προγράμματα διοίκησης επιχειρήσεων για τους πολιτικούς, τους ανώτατους δημοσίους υπαλλήλους, τα διευθυντικά στελέχη της βιομηχανίας και τους ερευνητές, τα οποία θα καλύπτουν πολυεπίπεδες διαδικασίες στρατηγικού σχεδιασμού. Αυτά τα προγράμματα κατάρτισης είναι απαραίτητα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί ο ρόλος των περιφερειακών φορέων λήψεως αποφάσεων των διαφόρων χωρών κατά την υλοποίηση της στρατηγικής ΕΕ 2020 και θα αυξηθεί η συνεργασία μεταξύ τους και η διάδοση των ορθών πρακτικών.

13.

τονίζει την ανάγκη για κοινές δραστηριότητες και εκτεταμένη συνεργασία μεταξύ των εμβληματικών πρωτοβουλιών προκειμένου να επιτραπεί και να ενθαρρυνθεί η υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Μέσω αυτής της προσέγγισης, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα μπορέσουν να αναπτύξουν διαπεριφερειακή συνεργασία. Ειδικότερα, θα μπορέσουν να στηρίξουν προσεγγίσεις ανοιχτής πλατφόρμας και να ενισχύσουν τη διαλειτουργικότητα και τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των λύσεων και των δομών που θα αναπτύξουν. Αν και το τελικό αποτέλεσμα ενδέχεται να έχει έντονη τοπική χροιά όσον αφορά τις δομές και τη διαλειτουργικότητα, η ενεργή συνεργασία οδηγεί σε οικονομίες κλίμακας και στη δημιουργία ευρύτερων αγορών για τις τοπικές δραστηριότητες·

14.

αναγνωρίζει ότι το κύριο ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές (δεδομένου του τεράστιου αριθμού δράσεων που πηγάζουν και συνδέονται με τις εμβληματικές πρωτοβουλίες) είναι η επιτάχυνση της υλοποίησης των σημαντικότερων δραστηριοτήτων. Προς τούτο, και προκειμένου να ενισχυθεί ο περιφερειακός αντίκτυπος των εμβληματικών πρωτοβουλιών, πρέπει να εξετασθούν ορισμένες πτυχές:

α)

να στηριχθούν πρωτοβουλίες όπως οι «Περιφέρειες γνώσης», τα «Ζωντανά εργαστήρια» και οι «Έξυπνες πόλεις»·

β)

να αναπτυχθούν συνεργίες που θα λειτουργήσουν ως μέσα ενίσχυσης της γνωστικής βάσης των περιφερειακών φορέων λήψης αποφάσεων και να προωθηθούν κοινωνιακές καινοτομίες·

γ)

να θεσπιστεί Ευφυής πλατφόρμα ειδίκευσης που θα υποστηρίζει και θα ενθαρρύνει τις περιφέρειες να υιοθετήσουν στρατηγικές δίνοντας προτεραιότητα στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και στη δυνητική συνεργασία με άλλες περιφέρειες·

δ)

να υποστηριχθεί η συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και του ακαδημαϊκού χώρου μέσω της δημιουργίας Συμμαχιών γνώσης, με ειδική έμφαση στη γεφύρωση του χάσματος όσον αφορά τις δεξιότητες καινοτομίας·

ε)

να ενισχυθεί η επιστημονική βάση της χάραξης πολιτικής μέσω της εγκαθίδρυσης ενός Ευρωπαϊκού φόρουμ για μελλοντοστραφείς δραστηριότητες με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών καθώς και φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε μια προσπάθεια αρτιότερης τεκμηρίωσης αυτών των πολιτικών·

στ)

να εκδηλωθεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον όσον αφορά τη χρήση του προτύπου «τριπλού έλικα» για την ίδρυση και την ανάπτυξη καινοτόμων περιφερειακών (υποπεριφερειακών) ερευνητικών συνεργατικών σχηματισμών και την ανάπτυξη μηχανισμών καινοτομίας, καθώς και την ενίσχυση των δραστηριοτήτων του «τριγώνου της γνώσης» (συνέργεια μεταξύ έρευνας, εκπαίδευσης και καινοτομίας)·

ζ)

να περιοριστούν οι αποκλίσεις οργανωτικού χαρακτήρα μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών της ΕΕ μέσω μακρόπνοων συμπράξεων και προγραμμάτων συνεργασίας με γνώμονα την υλοποίηση της «Ένωσης καινοτομίας», οι οποίες θα ευνοούν τις οργανωτικά και δομικά μικρότερες αρχές να ασκούν τις ειδικευμένες αρμοδιότητές τους με τρόπο συνεργατικό, σταθερό και ορθά διαρθρωμένο·

α)

να δοθεί έμφαση σε βασικές δεξιότητες της κοινωνίας της γνώσης, όπως η μάθηση της μάθησης, οι γλώσσες, ο πολιτισμός, οι δεξιότητες επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, οι διαπροσωπικές ικανότητες και η δυνατότητα πλήρους αξιοποίησης του δυναμικού των ΤΠΕ·

β)

να διασυνδεθεί η τυπική, άτυπη και ανεπίσημη και η επαγγελματική κατάρτιση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας προκειμένου να αυξηθεί η απασχολησιμότητα των νέων και να καταστεί δυνατή η ελευθέρωση του δυναμικού τους, η προσωπική και επαγγελματική τους ανέλιξη·

γ)

να δημιουργηθούν ευκαιρίες κινητικότητας για όσο το δυνατόν περισσότερους νέους, ανεξαρτήτως προέλευσης, οικονομικής κατάστασης και γεωγραφικής περιοχής·

δ)

να αναπτυχθούν περαιτέρω τα ευρωπαϊκά μέσα και εργαλεία για τη διευκόλυνση και την ώθηση της μαθησιακής κινητικότητας σε όλους τους τομείς του εκπαιδευτικού συστήματος·

ε)

να υποστηριχθεί η ενσωμάτωση του Europass (του Ευρωπαϊκού προτύπου βιογραφικού σημειώματος) στο μελλοντικό «Ευρωπαϊκό διαβατήριο δεξιοτήτων» για την προώθηση της κινητικότητας·

στ)

να αναλάβει πρωτοβουλίες για συνεργασία μεταξύ των δημοσίων αρχών στη βάση συμφωνιών με στόχο την αναζήτηση των βέλτιστων λύσεων σχετικά με την αποτελεσματική προετοιμασία των φοιτητών για τις ευθύνες της ενήλικης ζωής, για την ανάπτυξη στενότερης συνεργασίας μεταξύ ιδρυμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, εργοδοτών και πανεπιστήμιων για τη βέλτιστη εκπαιδευτική εξέλιξη (και στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης) η οποία να πληροί τις απαιτήσεις των φοιτητών και των εργοδοτών, για τη συμμετοχή των εργοδοτών στον εντοπισμό εκπαιδευτικών προβλημάτων και την εξεύρεση λύσεων σε αυτά, για την υποστήριξη των σχολείων κατά την εκτέλεση των προπαρασκευαστικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, για τη συμμετοχή των νέων στην επαγγελματική εκπαίδευση και για τη μεγαλύτερη προβολή της συμπληρωματικής εκπαίδευσης στους εργοδότες·

ζ)

να τονιστεί ότι τα θεμέλια της υγείας και της κινητικότητας τίθενται εγκαίρως και παρέχουν τις προϋποθέσεις για καλή ποιότητα ζωής. Οι δραστηριότητες των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας. Ως εκ τούτου η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Επιτροπή να μην προχωρήσει με αυτές τις προτάσεις (Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ (COM(2010) 695) οι οποίες θα θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική κατάσταση και την ύπαρξη των οργανώσεων αυτών.

α)

να δημιουργηθούν τοπικά ψηφιακά θεματολόγια για την επιτάχυνση της βέλτιστης χρήσης των ΤΠΕ μέσω ενορχηστρωμένης τοπικής, περιφερειακής και ευρωπαϊκής συνεργασίας·

β)

να βελτιωθεί η διαλειτουργικότητα και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση μέσω της ανάπτυξης νέων εφαρμογών όπως οι ανθρωποκεντρικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες, η ηλεκτρονική μάθηση, η ηλεκτρονική υγεία, η ηλεκτρονική ψηφοφορία, η ηλεκτρονική διοίκηση, τα ευφυή συστήματα μεταφορών και η κατάρτιση περιφερειακών προτύπων ενημέρωσης στην πολεοδομία·

γ)

να προωθηθεί η Ψηφιακή ενιαία αγορά ως ακρογωνιαίος λίθος του Ψηφιακού θεματολογίου για την Ευρώπη και να στηριχθούν μεγάλης κλίμακας προγράμματα πρωτοπορίας που θα βασίζονται στην υψηλού επιπέδου ευρωπαϊκή εμπειρογνωμοσύνη και θα περιλαμβάνουν όλους τους σχετικούς φορείς·

δ)

να διασφαλισθεί ισότιμη και προσιτή ευρυζωνική πρόσβαση και να υλοποιηθούν πιλοτικά προγράμματα για τη γεφύρωση του χάσματος προσβασιμότητας·

ε)

να εξευρεθούν κοινές λύσεις για τα ζητήματα της προστασίας δεδομένων και ασφάλειας σε σχέση με προϊόντα και υπηρεσίες του τομέα των ΤΠΕ που αποτελούν προϋπόθεση για την αξιοπιστία του κοινού και την εκμετάλλευση των παρεχόμενων ευκαιριών.

α)

να βελτιωθεί η διαχείριση της κλιματικής αλλαγής με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών ως βασικών φορέων για την καταπολέμηση και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, να ενθαρρυνθούν πιο βιώσιμοι τρόποι χρήσεως των πόρων και να παροτρυνθούν οι παραγωγοί και οι καταναλωτές να υιοθετήσουν φιλικότερη προς το κλίμα και αποδοτικότερη όσον αφορά τους πόρους συμπεριφορά·

β)

να θεσπιστούν μετρήσεις για την δημιουργία αξίας με επίκεντρο το χρήστη και εκτιμήσεις αντικτύπου που θα χρησιμοποιούνται από τα διαφορετικά επίπεδα διακυβέρνησης που σχετίζονται με τη δημιουργία βιώσιμης κοινωνίας της γνώσης και να περιορισθεί ο αριθμός δεικτών προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι πολιτικές χαράσσονται κατά τρόπον αποτελεσματικό και, ταυτοχρόνως, ορατό και κατανοητό εκ μέρους του κοινού·

γ)

να υιοθετηθούν τοπικές ή περιφερειακές στρατηγικές για το κλίμα και την ενέργεια που θα προβλέπουν περισσότερες πράσινες συμβάσεις για τους δημόσιους προϋπολογισμούς, συμπεριλαμβανομένων εγχειρημάτων που χρησιμοποιούν πόρους των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

δ)

να χρησιμοποιηθούν οδικοί χάρτες και σύμφωνα δράσης για την κινητοποίηση πολιτικής στήριξης και την προώθηση των επενδύσεων σε φιλικές προς το κλίμα υποδομές, στην ανανέωση των ενεργειακών συστημάτων και σε οικολογικές δημόσιες υπηρεσίες·

α)

να προωθηθεί ο βιομηχανικός εκσυγχρονισμός μέσω ευρωπαϊκών στρατηγικών προγραμμάτων με στόχο να λειτουργήσουν ως οικουμενική κινητήρια δύναμη όσον αφορά την αποτελεσματική ανταλλαγή γνώσεων και τεχνολογίας (σε τομείς όπως οι πράσινες μεταφορές και τα ενεργειακά αποδοτικά κτίρια)·

β)

να διασφαλιστεί ο εμπλουτισμός των ιδεών και των επιχειρηματικών προτύπων μέσω πρωτοβουλιών όπως η «Ευρωπαϊκή επιχειρηματική περιφέρεια» ώστε να παροτρυνθούν οι ΟΤΑ να προωθήσουν νέες εξελίξεις σχετικά με τις ΜΜΕ και το επιχειρηματικό πνεύμα·

γ)

να προωθηθεί η έννοια των περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας και να αναπτυχθεί στενότερη συνεργασία μεταξύ του παραγωγικού ιστού και των πανεπιστημίων και των τεχνολογικών κέντρων για τη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας·

δ)

να θεσπιστούν μέτρα που να εξισορροπούν την επαγγελματική και την οικογενειακή ζωή, με τη βελτίωση της ποιότητας των δημοσίων υπηρεσιών, π.χ. διασφάλιση επαρκών θέσεων σε παιδικούς σταθμούς καθώς και εργασιακές διευθετήσεις φιλικές προς την οικογένεια όπως ευέλικτα ωράρια εργασίας και πρότυπα απασχόλησης·

α)

να αναπτυχθούν οι συνθήκες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τα τοπικά μέτρα για τη διαχείριση των βιομηχανικών και οικονομικών αλλαγών, π.χ. μέσω του εντοπισμού αναντιστοιχιών μεταξύ των ηλεκτρονικών δεξιοτήτων και σχετικών επιχειρηματικών ευκαιριών·

β)

να προωθηθούν στρατηγικές συμπράξεις μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων για την ενίσχυση των περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας και να καταστούν αυτές συμβατές με τις πολιτικές ευελιξίας με ασφάλεια·

γ)

να ενθαρρυνθεί η τοπική δράση για τον ψηφιακό αλφαβητισμό, τις πρόωρες αποχωρήσεις από τη σχολική εκπαίδευση, τη δια βίου μάθηση και τη χειραφέτηση της τρίτης ηλικίας·

δ)

να αναπτυχθούν ισχυρότεροι δεσμοί επιχειρήσεων-πανεπιστημίων, π.χ. μέσω της ενσωμάτωσης προγραμμάτων πρακτικής άσκησης που αποφέρουν διδακτικές μονάδες σε όλα τα πανεπιστημιακά προγράμματα και, κατά την ανάπτυξη των προγραμμάτων, να συνεκτιμηθούν οι ανάγκες και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε συνεχή κατάρτιση, π.χ. μέσω σύντομης παραμονής στο εξωτερικό και «εγχώριας διεθνοποίησης» (Internationalisation at Home)·

α)

να αναπτυχθεί τοπικό και περιφερειακό θεματολόγιο κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς ώστε οι τοπικές κοινωνικές υπηρεσίες να καταστούν αποτελεσματικότερες και προσβάσιμες σε όλους·

β)

να χρησιμοποιηθούν νομικές αρμοδιότητες και προγράμματα προσαρμοσμένα στις τοπικές ανάγκες στους τομείς της εκπαίδευσης, της στέγασης, της πολεοδομίας, των κοινωνικών υπηρεσιών, της ασφάλειας και των πολιτισμικών δραστηριοτήτων, με ειδική έμφαση στους νέους και τα παιδιά·

γ)

να προωθηθεί η ηλεκτρονική ένταξη, η κοινωνική οικονομία, ο εθελοντισμός και η εταιρική κοινωνική ευθύνη·

δ)

να αξιολογηθούν οι πραγματοποιηθείσες μεταρρυθμίσεις, ιδίως όσον αφορά την έκταση, το κόστος και τον αντίκτυπο των κοινωνιακών καινοτομιών, και να διαδοθούν σε όλη την Ευρώπη και να εφαρμοσθούν σε τοπικό επίπεδο οι νέες λύσεις που απέδειξαν την αποτελεσματικότητά τους.

15.

τονίζει ότι η ενίσχυση της περιφερειακής και τοπικής διάστασης της στρατηγικής αποσκοπεί στην ενδυνάμωση της δέσμευσης και της πολιτικής οικείωσης των κρατών μελών όσον αφορά τη στρατηγική, ώστε η τελευταία να καταστεί πιο σχετική και να αντικατοπτρίζει σε μεγαλύτερο βαθμό τους προβληματισμούς σε επίπεδο βάσης·

16.

εφιστά την προσοχή στη σθεναρή της αφοσίωση στην πρότασή της για τη θέσπιση“Εδαφικού συμφώνου των περιφερειακών και τοπικών αρχών για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» με στόχο να διασφαλισθεί η πολυεπίπεδη οικείωση της στρατηγικής μέσω της αποτελεσματικής συνεργίας μεταξύ των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των εθνικών, των περιφερειακών και των τοπικών δημόσιων αρχών. Η πρόταση αυτή στηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (3)·

17.

επισημαίνει ότι πολλά από τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» που υπέβαλαν οι εθνικές κυβερνήσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τον Απρίλιο του 2011 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αναφέρονται στο ρόλο που διαδραμάτισαν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στο σχεδιασμό τους. Ωστόσο, λίγα μόνο ΕΠΜ αναφέρονται στην υιοθέτηση προσέγγισης πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για την υλοποίηση τμημάτων της νέας στρατηγικής, ενώ μόνο ένα εξ αυτών αναφέρει ξεκάθαρα την πρόταση της ΕτΠ για τα εδαφικά σύμφωνα·

18.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις περιφέρειες και τους δήμους τους για τη θέσπιση εδαφικών συμφώνων για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» (4), με σκοπό τον προσδιορισμό εθνικών στόχων, δεσμεύσεων και δομών αναφοράς, από κοινού με τις κεντρικές κυβερνήσεις, για την εκπλήρωση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», με πλήρη σεβασμό του εκάστοτε εθνικού νομοθετικού πλαισίου (5)·

19.

τονίζει την προστιθέμενη αξία που δημιουργούν τα εδαφικά σύμφωνα. Αυτά θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μικρό αριθμό εξατομικευμένων προτεραιοτήτων με ειδική αξία για την εν λόγω περιφέρεια και δεν πρέπει να μετατραπούν σε νέο γραφειοκρατικό μέσο αλλά να αντιπροσωπεύουν φυσικά στοιχεία των ΕΠΜ ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους με τις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης. Θα μπορούσαν δε να λάβουν τη μορφή πολιτικών δεσμεύσεων, συνοδευόμενα ενδεχομένως από εθελοντικές συμβάσεις μεταξύ δημοσίων οργανισμών που θα επικεντρώνονται στη διακυβέρνηση και στην υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Εδαφικά σύμφωνα θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ιδίως σε τομείς πολιτικής όπου οι ΟΤΑ αποτελούν μείζονες φορείς ως προς το σχεδιασμό και την υλοποίηση των κυρίων στόχων και των εμβληματικών πρωτοβουλιών της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

20.

υπενθυμίζει ότι υπάρχουν πολυάριθμα παραδείγματα συμφωνιών πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που αποσκοπούν στην επίτευξη κοινών στόχων τοπικής ανάπτυξης μέσω ολοκληρωμένης και συντονισμένης χάραξης πολιτικών. Αυτά ποικίλλουν έντονα, καταδεικνύοντας όχι μόνο τους διαφορετικούς στόχους αλλά και τις διαφορές μεταξύ των σχετικών χωρών και την κοινωνικοοικονομική, πολιτιστική, θεσμική και περιβαλλοντική πολυμορφία τους. Παραδείγματα αποτελούν, μεταξύ άλλων, οι συμφωνίες στην Αυστρία (εδαφικά σύμφωνα απασχόλησης), στην Ισπανία (εδαφικά σύμφωνα της Καταλονίας για την ύπαιθρο), το Βέλγιο (Σύμφωνο «Φλάνδρα σε δράση 2020» και Σχέδιο Marshall 2. Πράσινο για τη Βαλλονία), το ΗΒ (η εταιρική σχέση του Ευρύτερου Nottingham), τη Γαλλία (εδαφικά σύμφωνα για την ένταξη, συμβάσεις σχεδιασμού κράτους-περιφέρειας) και τη Γερμανία (Πρωτοβουλία καινοτομίας «επιχειρηματικές περιφέρειες» του ομοσπονδιακού υπουργείου παιδείας και έρευνας). Η ΕτΠ επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της στην προώθηση της ευρύτερης δυνατής διάδοσης εμπειριών για την ενθάρρυνση διαδικασιών αμοιβαίας μάθησης (6). Επίσης, εφιστά την προσοχή στις κοινές δραστηριότητες που έχουν ως στόχο την ενίσχυση και την περαιτέρω ανάπτυξη της καλής γειτονίας μεταξύ των κοινοτήτων και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών δύο ή περισσότερων γειτονικών χωρών, βάσει διμερών ή πολυμερών συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών·

21.

επαναλαμβάνει το μήνυμα της Δήλωσης του Προεδρείου της ΕτΠ προς το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2011: τα εδαφικά σύμφωνα θα βοηθήσουν στο να δοθεί στη νέα στρατηγική εδαφική διάσταση και στο να επικεντρωθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα πολιτικής και οι δίαυλοι χρηματοδότησης στα διαφορετικά επίπεδα διακυβέρνησης που συμμετέχουν·

22.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να επιτύχουν τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει στα κράτη μέλη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προς τούτο δε καλεί τις Προεδρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να στηρίξουν ξεκάθαρα τις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της πρότασης της ΕτΠ περί Εδαφικών συμφώνων, στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου·

23.

επισημαίνει ότι στην ανάλυση για το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) καταδεικνύεται ότι στα περισσότερα κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν συμμετείχαν επαρκώς στην προετοιμασία των ΕΠΜ των κρατών μελών. Η ΕΤΠ καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων. Μια στρατηγική υλοποίησης από τη βάση στην κορυφή, στην οποία οι αρμόδιες αρχές συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όχι μόνο θα βελτιώσει τις πιθανότητες επιτυχίας των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων αλλά θα καταστήσει και την εφαρμογή τους ευρύτερα αποδεκτή. Η ΕτΠ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τις περιφέρειες που επιθυμούν να αναπτύξουν έννοιες Τοπικού Συμφώνου και περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα, τα οποία στη συνέχεια να εφαρμοστούν στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για την υλοποίηση, σε περιφερειακό επίπεδο, των εμβληματικών πρωτοβουλιών. Αυτές είναι βασικά το τοπικό ψηφιακό θεματολόγιο και η τοπική ατζέντα της καινοτομίας, με τη βοήθεια των οποίων η περιφέρεια θα αναπτύξει την έξυπνη εξειδίκευση και θα δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό χώρο συνεργασίας και τη βάση της ευημερίας της·

24.

τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης της περιφερειακής ικανότητας καινοτομίας βάσει ευφυούς ειδίκευσης και συμπληρωματικότητας των γειτονικών περιφερειών. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της ιδέας των ευρωπαϊκών μακροπεριφερειών για τη διεύρυνση των αγορών, καθώς και να λειτουργήσει ως πεδίο καινοτόμων δοκιμών για την υποστήριξη της ανάπτυξης. Προς τούτο, είναι εμφανές ότι η περιφέρεια της Βαλτικής θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα και πρότυπο για όλη την Ευρώπη·

25.

αναγνωρίζει το τεράστιο χάσμα μεταξύ των τελευταίων ερευνητικών ευρημάτων και της πρακτικής πραγματικότητας. Απαιτούνται αποφασιστικά περιφερειακά μέτρα ώστε τα αποτελέσματα των ερευνών να μετουσιώνονται σε καινοτομία που θα είναι προσαρμοσμένη στα τοπικά μέτρα και θα μπορεί να εφαρμοσθεί ανά την Ευρώπη. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να κινητοποιήσουν συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή από τη βάση (η αποκαλούμενη ανοιχτή καινοτομία με γνώμονα το χρήστη στις ανοιχτές κοινωνίες για τη δημιουργία αξίας)·

26.

τονίζει τον καθοριστικό γενικό ρόλο των εμβληματικών πρωτοβουλιών σχετικά με την Ένωση καινοτομίας (7) και το Ψηφιακό θεματολόγιο (8) στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των ερευνητικών ευρημάτων και της πρακτικής. Οι στρατηγικές και λειτουργικές πρακτικές στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές θα πρέπει να αναπτυχθούν, ακόμα δε και να μεταβληθούν ριζικά, σύμφωνα με τα νεότερα ευρήματα των ερευνών·

27.

προτείνει να προωθηθούν ενεργά οι καινοτόμες υπηρεσίες ώστε να ανανεωθούν οι διαδικασίες και να τεθούν οι βάσεις για τα ψηφιακά συστήματα σκέψης·

28.

συνιστά στην Επιτροπή να λάβει άμεσα αποφάσεις ώστε να θέσει τα θεμέλια για την ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς, ιδίως της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, και να χρηματοδοτήσει ευρείας κλίμακας πρωτοβουλίες Ε&Α που μεταφέρουν και μετουσιώνουν την παγκόσμια ερευνητική γνώση σε πρακτικές εφαρμογές στην πραγματική ζωή κατά τρόπο πολυτομεακό και δημιουργικό. Αυτές οι πρωτοβουλίες πρέπει να είναι πρωτοποριακές, να απασχολούν τους καλύτερους εμπειρογνώμονες και φορείς αλλαγής από διαφορετικά πεδία·

29.

καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει από κοινού με την ΕτΠ ευρύτερη επικοινωνιακή εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση των τοπικών και περιφερειακών φορέων λήψης αποφάσεων και του κοινού για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Προς τούτο, η ΕτΠ προτείνει την κατάρτιση, από κοινού με την Επιτροπή, «Εγχειριδίου επί της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” για τους δήμους και τις περιφέρειες» προκειμένου να εξηγηθούν οι τρόποι συμβολής τους στην υλοποίηση της στρατηγικής και να υποδειχθούν οι διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης (σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο καθώς και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης)·

30.

επιβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί την πρακτική υλοποίηση της στρατηγικής Ευρώπη 2020 μέσω της σχετικής πλατφόρμας παρακολούθησής της. Ως συνεισφορά στην επιτυχία της νέας στρατηγικής και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου τα αποτελέσματα της παρακολούθησης της ΕτΠ θα δημοσιεύονται κάθε Δεκέμβριο, πριν από την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την ανάπτυξη και το εαρινό Ευρωπαϊκό συμβούλιο·

31.

τονίζει ότι η πραγματική πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες είναι η δημιουργία της απαραίτητης συνεργίας μεταξύ των διαφορετικών μέσων χρηματοδότησης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που θα επιτρέψει την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ζητά δε μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των εθνικών, των περιφερειακών και των τοπικών δημόσιων προϋπολογισμών ώστε να επιτραπεί στις περιφέρειες και τους δήμους να αξιοποιήσουν καλύτερα τα Διαρθρωτικά ταμεία και τα άλλα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

32.

επισημαίνει ειδικότερα την ανάγκη προόδου στην διοχέτευση των πόρων στους στόχους και τους σκοπούς της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και υπογραμμίζει τη σύνδεση της πολιτικής για τη συνοχή και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» που παρέχει πραγματική ευκαιρία να συνεχισθεί η στήριξη των φτωχότερων περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να φτάσουν τις υπόλοιπες, να διευκολυνθεί ο συντονισμός μεταξύ των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αναπτυχθεί η πολιτική συνοχής σε ηγετικό φορέα ανάπτυξης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, παράλληλα δε να αντιμετωπισθούν οι κοινωνιακές προκλήσεις όπως η γήρανση του πληθυσμού και η κλιματική αλλαγή (9)·

33.

επιβεβαιώνει προς τούτο το ενδιαφέρον της για δύο προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2013 (10) και συγκεκριμένα: τις Συμβάσεις εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις μεταξύ της Επιτροπής και κάθε κράτους μέλους που θα ανακλά τη δέσμευση των εταίρων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και το κοινό στρατηγικό πλαίσιο για την ενίσχυση της συνοχής των πολιτικών για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και για των στόχων συνοχής, που θα αντικαταστήσει τα υφιστάμενα ξεχωριστά πλαίσια κατευθύνσεων·

34.

υπενθυμίζει τη χρήση των μέτρων μέτρα πολιτικής συνοχής για τη δημιουργία περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας και των μέσων για εδαφική συνεργασία, στη διάθεση επιχειρηματικών κεφαλαίων και σε μέτρα με στόχο την πιο σύντομη καθιέρωση καινοτόμων προϊόντων, καθώς και τη δικτύωση των ενδιαφερόμενων φορέων της οικονομίας, της επιστήμης και της διοίκησης (11)·

35.

επαναλαμβάνει την ανάγκη δημιουργίας καλύτερων δεικτών μέτρησης από το ΑΕγχΠ για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η αποδοτική χρήση των πόρων, η ποιότητα ζωής ή η κοινωνική ένταξη, τονίζει δε ότι οι δείκτες που θα χρησιμοποιηθούν από τις τοπικές, περιφερειακές, εθνικές αρχές καθώς και από τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να είναι ενιαίοι και να προωθούν τη δημιουργία και τη διάδοση της κοινωνιακής καινοτομίας και τη συνοχή στην λήψη αποφάσεων (12). Αυτοί οι πρόσθετοι δείκτες πρέπει να ληφθούν υπόψη στην υλοποίηση και την αξιολόγηση της πολιτικής συνοχής, ώστε να ανακλάται καλύτερα η ανάπτυξη κάθε περιφέρειας (13)·

36.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκολύνει τις νέες εδαφικές εταιρικές σχέσεις μέσω της απλοποίησης και της βελτίωσης του τρόπου διαχείρισης των διαπεριφερειακών προγραμμάτων (14)·

37.

ζητά την ενίσχυση της ικανότητας των περιφερειών και των δήμων να χρησιμοποιούν το 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο, το Πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας και τα συναφή προγράμματα. Θα πρέπει να δοθεί ειδική έμφαση στην πλήρη αξιοποίηση της ψηφιοποίησης και των νέων βασικών τεχνολογιών διευκόλυνσης για τον εκσυγχρονισμό της περιφερειακής πολιτικής καινοτομίας·

38.

αναγνωρίζει ότι η καινοτομία προκύπτει από το συνδυασμό διαφορετικών στοιχείων και πολυτομεακών προσεγγίσεων και ζητά μέτρα για την ενίσχυση των δομών και των σχέσεων των περιφερειών, τόσο στο εσωτερικό τους μέσω κοινοτήτων πρακτικής όσο και σε συνεργασία με άλλους·

39.

φρονεί ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να υιοθετήσουν νέες νοοτροπίες και να αξιοποιήσουν ευρέως τους συλλογικούς πόρους της περιφέρειάς τους, άρα βασίζονται στο κοινωνικό κεφάλαιο για την επιτυχία τους. Από την άλλη πλευρά, η ΕτΠ ενθαρρύνει τις περιφέρειες να κινηθούν προς την κατεύθυνση της ανοιχτής καινοτομίας, εντός μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης των συμπράξεων μεταξύ φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα με τα πανεπιστήμια και τα λοιπά κέντρα γνώσης με σημαντικές λειτουργίες· καλούνται δηλαδή να εκσυγχρονίσουν την έννοια του «τριπλού έλικα» (Triple Helix)·

40.

χαιρετίζει τη χρήση προεμπορικών δημοσίων συμβάσεων ως μέσου γεφύρωσης της κοινωνιακής καινοτομίας και των τεχνολογικών λύσεων, τονίζει δε ότι ο εκσυγχρονισμός των κανόνων που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να ενισχύει το ρόλο του δημόσιου τομέα προκειμένου να επιτυγχάνεται η καλύτερη σχέση αξίας/τιμής (15). Εφόσον υπάρξει η δυνατότητα συντονισμού των προδιαγραφών και των διαδικασιών μεταξύ των περιφερειών, οι προεμπορικές δημόσιες συμβάσεις μπορούν να αποτελέσουν σημαντική κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς στην Ευρώπη·

41.

επαναλαμβάνει ότι οι προεμπορικές δημόσιες συμβάσεις θα ενισχυθούν περαιτέρω εάν συνδυαστούν με την ανοιχτή καινοτομία προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη της πράσινης κοινωνίας της γνώσης, με άλλα λόγια εάν χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη κοινών, επαναχρησιμοποιούμενων λύσεων για τη δημιουργία των υποδομών και υπηρεσιών στις οποίες βασίζονται τα σύγχρονα πραγματικά οικοσυστήματα καινοτομίας.

11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/61

—

επιδοκιμάζει την ενίσχυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη διαθέτει ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπάρχουν ελλείψεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζονται στην πράξη·

—

υποστηρίζει τους τρεις κύριους άξονες της στρατηγικής της Επιτροπής, επισημαίνει όμως ότι η στρατηγική απευθύνεται κυρίως στα θεσμικά όργανα και, ειδικότερα, επικεντρώνεται σε αυτά που οφείλει να πράξει η Επιτροπή. Η ΕτΠ υποστηρίζει την υιοθέτηση μιας περισσότερο στρατηγικής προσέγγισης για την εφαρμογή του Χάρτη, και προς τούτο θα απαιτηθεί η συμμετοχή όλων των αρμοδίων αρχών, μεταξύ άλλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

—

είναι πρόθυμη να συμβάλει στην προσπάθεια για την καλλιέργεια πνεύματος προστασίας και προαγωγής των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε διάφορα πολιτικά επίπεδα, προσπάθεια στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται η ενίσχυση της ευαισθητοποίησης του κοινού για το θέμα αυτό καθώς και της συνειδητοποίησης των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ως προς την ισχύ του Χάρτη ως άμεσα εφαρμοστέου δικαίου·

—

πιστεύει ότι η προτεινόμενη στρατηγική θα πρέπει να διευκρινιστεί κατά τις διεργασίες για την προκαταρκτική διαβούλευση σχετικά με την προτεινόμενη νομοθεσία. Οι εν λόγω διαδικασίες θα πρέπει να αποσαφηνιστούν, ούτως ώστε οι αξιολογήσεις του αντίκτυπου να είναι ακριβείς και χρήσιμες. Για την ενίσχυση της δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι σημαντικό να μπορούν να εκφράζουν τις απόψεις τους και άλλοι πολιτικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των αυτοδιοικητικών αρχών.

Εισηγήτρια

η κ. Lotta Håkansson HARJU (SE/SPE) Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Järfälla

Έγγραφο αναφοράς

Στρατηγική για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση

COM(2010) 573 τελικό

1.

επισημαίνει ότι, με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ έχει πλέον καταστεί νομικά δεσμευτικός. Συνεπώς, κατά την υποβολή προσφυγών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο μπορεί να γίνει επίκληση των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτόν, τα δε εθνικά δικαστήρια οφείλουν να συνεκτιμούν πλήρως το Χάρτη στις αποφάσεις τους. Η Συνθήκη της Λισσαβώνας προβλέπει επίσης ότι η ΕΕ θα προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών·

2.

επισημαίνει ότι υποθέσεις που σχετίζονται με δικαιώματα που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα εκδικάζονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο. Επομένως, όταν η ΕΕ επικυρώσει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο θα μπορεί επίσης να αποφαίνεται σχετικά με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

3.

σημειώνει ότι οι πολίτες των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης θα μπορούν να καταθέτουν αγωγή για παραβάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ τα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα νομικά ή φυσικά πρόσωπα θα μπορούν να ασκούν προσφυγή για παραβάσεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Προϋπόθεση για την καλή λειτουργία του νομικού συστήματος σε όλη την Ευρώπη είναι να προσχωρήσει η ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση το συντομότερο δυνατόν·

4.

υπενθυμίζει ότι ο Χάρτης της ΕΕ ορίζει σαφώς όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα που προστατεύονται στην ΕΕ, συγκεντρώνοντάς τα σε ένα ενιαίο κείμενο. Αυτό αυξάνει την ασφάλεια δικαίου και αποσαφηνίζει τα ατομικά δικαιώματα. Ο Χάρτης απευθύνεται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και στα κράτη μέλη που εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ·

5.

σημειώνει ότι ο Χάρτης ορίζει ότι οι αρμοδιότητες της ΕΕ δεν θα επεκταθούν μέσω των νέων διατάξεων. Η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών πρέπει να γίνεται σεβαστή·

6.

επισημαίνει ότι ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης αναγνωρίζεται από τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία ο σεβασμός της εθνικής ταυτότητας (άρθρο 4 παρ. 2) καλύπτει πλέον και θεμελιώδεις πολιτικές και συνταγματικές δομές των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης και της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Μια ισχυρή αυτοδιοίκηση σε υποεθνικό επίπεδο αποτελεί βασικό στοιχείο της δημοκρατίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αρχή της επικουρικότητας αναδιατυπώθηκε στη Συνθήκη της Λισαβόνας και επεκτάθηκε για πρώτη φορά, για να καλύψει το τοπικό, το περιφερειακό και το εθνικό επίπεδο διακυβέρνησης. Ακόμη, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πλέον επικυρώσει τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης·

7.

σημειώνει ότι η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προσδιορίζεται στην ανακοίνωσή της COM(2010) 573 τελικό. Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της είναι η καλλιέργεια του πνεύματος «των θεμελιωδών δικαιωμάτων». Περιέχει δε τα ακόλουθα τρία βασικά στοιχεία:

8.

επισημαίνει ότι η στρατηγική επικεντρώνεται στις δράσεις και διαδικασίες της Επιτροπής και των λοιπών θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Σύμφωνα με τη στρατηγική αυτή, η Επιτροπή θα μεριμνά προκειμένου όλες οι νομοθετικές πράξεις της ΕΕ να είναι συμβατές με τον Χάρτη σε κάθε στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

9.

επιδοκιμάζει την ενίσχυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη διαθέτει ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπάρχουν ελλείψεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζονται στην πράξη·

10.

επικροτεί, συνεπώς, τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρακτική υλοποίηση και εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμμερίζεται δε την άποψη της Επιτροπής σχετικά με τη σημασία των προσπαθειών για τη βελτίωση της εφαρμογής των δικαιωμάτων που εγγυάται η Ευρωπαϊκή Ένωση·

11.

υποστηρίζει τους τρεις κύριους άξονες της στρατηγικής της Επιτροπής, επισημαίνει όμως ότι η στρατηγική απευθύνεται κυρίως στα θεσμικά όργανα και, ειδικότερα, επικεντρώνεται σε αυτά που οφείλει να πράξει η Επιτροπή. Η ΕτΠ υποστηρίζει την υιοθέτηση μιας περισσότερο στρατηγικής προσέγγισης για την εφαρμογή του Χάρτη, και προς τούτο θα απαιτηθεί η συμμετοχή όλων των αρμοδίων αρχών, μεταξύ άλλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

12.

τονίζει τη σημασία να παρακολουθείται κριτικά κατά τα επόμενα έτη η βιωσιμότητα της κατανομής των αρμοδιοτήτων όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα που ορίζονται στις Συνθήκες της ΕΕ και στον Χάρτη, δεδομένου ότι το περιεχόμενο του Χάρτη θα πρέπει να υποστασιοποιηθεί τόσο μέσω πολιτικών δράσεων όσο και μέσω δικαστικών αποφάσεων. Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν επεκτείνει τις αρμοδιότητες της ΕΕ, και πρέπει να συνεκτιμηθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στο πολιτικό σύστημα κάθε χώρας·

13.

επισημαίνει την πολυμορφία της τοπικής και περιφερειακής δημοκρατίας στα διάφορα κράτη μέλη. Κατά την εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων, οι εθνικές συνταγματικές παραδόσεις και η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να χαίρουν σεβασμού. Η στρατηγική θα πρέπει να βασίζεται στην εταιρική σχέση μεταξύ πολιτών και κυβέρνησης, καθώς και μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων. Πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και να του ανατεθεί συγκεκριμένος ρόλος στην εφαρμογή του Χάρτη·

14.

σημειώνει ότι πολλά από τα εν λόγω θεμελιώδη δικαιώματα, π.χ. στην υγειονομική περίθαλψη (άρθρο 35 του Χάρτη), την εκπαίδευση (άρθρο 14), τα δικαιώματα ιδιοκτησίας (Άρθρο 17), την κοινωνική ασφάλεια και κοινωνική αρωγή (άρθρο 34), την προστασία των καταναλωτών (άρθρο 38), και τη δημοκρατική συμμετοχή (άρθρα 39 και 40), εφαρμόζονται και κατοχυρώνονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

15.

επισημαίνει ότι ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει επίσης υπογραμμιστεί από το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης (CLRAE) (π.χ. στην έκθεση με θέμα «Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», Lars Ο. Molin, 2010) και από τον Οργανισμό της ΕΕ για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα (π.χ. στο διάλογο της 26ης Νοεμβρίου 2010 με την επιτροπή CIVEX της ΕτΠ σχετικά με την προστασία και την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ένα πολυεπίπεδο σύστημα)·

16.

πιστεύει ότι, προκειμένου να αυξηθεί ο αντίκτυπος της στρατηγικής και να διασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων, είναι ουσιαστικό να ενισχυθεί η σαφέστερη προβολή των τοπικών και περιφερειακών βαθμίδων διακυβέρνησης και να αναδειχθεί ο στρατηγικός ρόλος που διαδραματίζουν· προτρέπει δε τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των κρατών μελών να καταρτίσουν και να εφαρμόσουν, σε ανοιχτή διαβούλευση με τους πολίτες και τους ενδιαφερόμενους τοπικούς φορείς, τους δικούς τους χάρτες θεμελιωδών δικαιωμάτων, που θα είναι εφάμιλλοι του χάρτη της ΕΕ·

17.

επισημαίνει ότι απαιτούνται κοινές προσπάθειες και συνυπευθυνότητα σε όλα τα επίπεδα. Οι προσπάθειες για την αποδοτική και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ όλων των βαθμίδων πρέπει, συνεπώς, να αποτελούν βασικό στοιχείο της στρατηγικής. Χρειάζεται τακτικός διάλογος σχετικά με την εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων μεταξύ όλων των πολιτικών επιπέδων στην ΕΕ, όπως τονίζει και ο Thomas Hammarberg, επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης αρμόδιος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στη Σύσταση για τη συστηματική εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε εθνικό επίπεδο («Recommendation on systematic work for implementing human rights at the national level – CommDH(2009)3»)·