89η σύνοδος ολομέλειας της 31ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου 2011

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/3

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης»

2011/C 166/02

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

—	δηλώνει ότι είναι υπέρ κάθε πρωτοβουλίας ικανής να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία της Ένωσης, ιδίως μέσω δράσεων άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας, και να συμβάλει ουσιαστικά στην κάλυψη του δημοκρατικού ελλείμματος στην ΕΕ ·

—	τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η συνείδηση των πολιτών όσον αφορά το καθεστώς τους ως πολιτών της ΕΕ, τα δικαιώματά τους και τη σημασία τους στην καθημερινή τους ζωή·

—	θεωρεί ότι οι γενικές διατάξεις σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια πρέπει να ερμηνεύονται, βάσει της αρχής ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά και εγγύτερα στους πολίτες»·

—

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, είναι οι πλέον κατάλληλοι για να προωθήσουν την καλύτερη κατανόηση της ιθαγένειας της ΕΕ, καθώς και για να προβάλουν περισσότερο την εν λόγω ιθαγένεια και τα απτά οφέλη που αυτή συνεπάγεται για τα μεμονωμένα άτομα·

—	υπογραμμίζει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς έχουν προ πολλού εφαρμόσει με επιτυχία διάφορες πρωτοβουλίες, αναλαμβάνοντας ρόλο προώθησης και ενίσχυσης της ιθαγένειας·

—

τονίζει ότι απαιτείται να αναληφθούν δράσεις ικανές να διασφαλίσουν την κατάρτιση και την εκπαίδευση σχετικά με την ιθαγένεια, την υπερνίκηση των πολιτισμικών, γλωσσικών και τεχνολογικών εμποδίων, την απόκτηση δυνατότητας συνειδητής και ελεύθερης άσκησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών·

—	τονίζει την ευθύνη όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας «παιδείας των δικαιωμάτων», ενημερώνοντας τους πολίτες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.

Εισηγητής

o κ. Roberto PELLA (IT/PPE) Δημοτικός Σύμβουλος του Valdengo

Έγγραφο αναφοράς

«Έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ: Άρση των εμποδίων στα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ»

COM(2010) 603 τελικό

I. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ιστορικό: η ευρωπαϊκή ιθαγένεια μετά την έγκριση της Συνθήκης της Λισσαβώνας

χαιρετίζει την «Έκθεση σχετικά με την πρόοδο για την επίτευξη πραγματικής ιθαγένειας της ΕΕ 2007-2010» (1) η οποία περιγράφει τις διάφορες εξελίξεις που σημειώθηκαν στον τομέα της ιθαγένειας κατά την εν λόγω περίοδο και συνοδεύει την «Έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ: Άρση των εμποδίων στα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ»·

συμμερίζεται την προσέγγιση που υιοθετείται στην έκθεση για τον προσδιορισμό των σημαντικότερων εμποδίων που αντιμετωπίζουν ακόμη καθημερινά οι πολίτες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους που συνδέονται με την ιθαγένεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις διάφορες εκφάνσεις της ζωής τους, καθώς και τον στόχο που αφορά τον εντοπισμό των εμποδίων για την εν συνεχεία κατάργησή τους προκειμένου να μπορούν οι ευρωπαίοι πολίτες να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους, αλλά και τη βούληση της Επιτροπής να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ιθαγένεια με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο·

επικροτεί την ανακοίνωση με τίτλο «Προς μια Πράξη για την ενιαία αγορά – Για μια κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας» (2), η οποία συνοδεύει την έκθεση για την ιθαγένεια και αποσκοπεί στην εξάλειψη των εμποδίων για τους ευρωπαίους πολίτες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων που τους παρέχει το κεκτημένο της ενιαίας αγοράς και, ειδικότερα, όταν ενεργούν ως οικονομικοί παράγοντες (επιχειρηματίες, καταναλωτές ή εργαζόμενοι) στην ενιαία αγορά·

υπενθυμίζει ότι ένας θεμελιώδης και ιδιαίτερα συμβολικός σταθμός στην οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας και μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας ήταν η θέσπιση της «ευρωπαϊκής ιθαγένειας» με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία αναγνωρίσθηκε σε όλους τους πολίτες ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, με τη θέσπιση της Συνθήκης του Άμστερνταμ, θεωρήθηκε ως συμπληρωματική της εθνικής ιθαγένειας·

5.	τονίζει ότι οι νέες ρυθμίσεις που εισήγαγε η Συνθήκη της Λισσαβώνας, σηματοδότησαν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, η οποία προστίθεται (δεν συμπληρώνει απλώς) και δεν υποκαθιστά την εθνική ιθαγένεια·

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι, ανεξαρτήτως των μεθόδων αναγνώρισης της εθνικής ιθαγένειας, η ευρωπαϊκή ιθαγένεια δεν αποτελεί μόνον ένα στοιχείο που επιτρέπει στις διάφορες εθνικές ταυτότητες να συμβιώνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της κοινοτικής ολοκλήρωσης, αλλά συμβάλλει και στην ενίσχυση της οικοδόμησης της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, ακριβώς όπως προβλέπεται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία συμπεριέλαβε την ευρωπαϊκή ιθαγένεια στις δημοκρατικές αρχές μαζί με την αρχή της ισότητας των ευρωπαίων πολιτών·

επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ένωσης, οι πολίτες της Ένωσης έχουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στις Συνθήκες. Στα εν λόγω δικαιώματα και τις υποχρεώσεις απαιτείται να προστεθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, στην οποία αποφάσισε να προσχωρήσει η Ένωση με τη θέσπιση της Συνθήκης της Λισσαβώνας, καθώς επίσης τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που κατοχυρώνονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 7ης Δεκεμβρίου 2000, που τροποποιήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2007 στο Στρασβούργο και ο οποίος, με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, απέκτησε το ίδιο νομικό κύρος με τις Συνθήκες·

8.	υπογραμμίζει ότι τα δικαιώματα στα οποία αναφέρεται η έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ είναι, αφενός, δικαιώματα των οποίων απολαύουν κατ’ αποκλειστικότητα οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αφετέρου, θεμελιώδη δικαιώματα που ισχύουν και για τους υπηκόους τρίτων χωρών·

9.	έχει συνείδηση του γεγονότος ότι η ιθαγένεια της Ένωσης αποτελεί επί του παρόντος το θεμελιώδες καθεστώς του ατόμου ως πολιτικού παράγοντα της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, επιτρέποντας σε όλους να έχουν την ίδια μεταχείριση ανεξαρτήτως εθνικότητας·

10.	αναγνωρίζει ότι η γνώση και η προώθηση της έννοιας της ιθαγένειας της ΕΕ αποτελεί θεμελιώδη και στρατηγικό παράγοντα, ιδίως στις χώρες που έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών και σε εκείνες που αιτούνται την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

11.

υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει στις χώρες που φιλοδοξούν να γίνουν μέλη της ΕΕ αλλά και στις χώρες που είναι ήδη μέλη αυτής το σεβασμό και την προώθηση των αξιών στις οποίες βασίζεται η Ένωση και, πιο συγκεκριμένα, των αξιών του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών·

12.

υπογραμμίζει ότι ήδη στη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη, της 16ης Οκτωβρίου 2002, αναγνωριζόταν ότι η εκμάθηση της δημοκρατικής ιδιότητας του πολίτη θα πρέπει να συνδέεται με οποιαδήποτε επίσημη, άτυπη ή μη τυπική εκπαιδευτική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης που παρέχει η οικογένεια, ώστε να μπορέσει ένα άτομο να ενεργεί σε όλη του τη ζωή ως ενεργός και υπεύθυνος πολίτης στο πλαίσιο των δικαιωμάτων και των ευθυνών του σε μια δημοκρατική κοινωνία·

13.

υπενθυμίζει ότι στην ανακοίνωση του Σεπτεμβρίου 2005 με θέμα «Κοινό πρόγραμμα για την ένταξη», που καθόριζε ένα πλαίσιο για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, η Επιτροπή καλούσε τα κράτη μέλη να δώσουν «Έμφαση στην πτυχή «αγωγή του πολίτη» στα προγράμματα υποδοχής και τις λοιπές δραστηριότητες που προορίζονται για νεοαφιχθέντες υπηκόους τρίτων χωρών, με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι μετανάστες θα κατανοήσουν και θα σεβαστούν τις κοινές ευρωπαϊκές και εθνικές αξίες και θα επωφεληθούν από αυτές»·

14.

επισημαίνει ότι από την έναρξη της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης, η ΕτΠ δήλωνε ότι είναι υπέρ κάθε πρωτοβουλίας ικανής να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία της Ένωσης, να ενταχθεί στο πλαίσιο των δράσεων άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας και να συμβάλει ουσιαστικά στην κάλυψη του δημοκρατικού ελλείμματος στην ΕΕ· επιδοκιμάζει δε ιδιαιτέρως την πρόοδο που έχει επιτευχθεί από αυτή την άποψη χάρη στη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

15.

υπενθυμίζει ότι με τη γνωμοδότηση «Νέες μορφές διακυβέρνησης: ένα πλαίσιο πρωτοβουλίας των πολιτών», η Επιτροπή των Περιφερειών καλούσε την ΕΕ να καταστήσει πιο δημοκρατικές και διαφανείς τις πολιτικές της και τα όργανα λήψης αποφάσεων, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ιδανικό πλαίσιο για τη συμμετοχή και τις πρωτοβουλίες των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είχε ζητήσει επίσης τη θέσπιση μηχανισμών ικανών να ενισχύσουν έναν αμφίδρομο πολιτικό διάλογο και να εφαρμόσουν στην πράξη την αρχή της συμμετοχικής δημοκρατίας·

16.

υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο των πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕτΠ που ορίσθηκαν για την περίοδο 2010-2012, επιβεβαιώθηκε ότι η εδραίωση του θεσμικού ρόλου της ΕτΠ προϋποθέτει την αναγνώριση της ανάγκης να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης της Λισσαβώνας που αφορούν τις περιφέρειες ή έχουν κάποια εδαφική συνιστώσα, όπως η πρωτοβουλία των πολιτών· χαιρετίζει την έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών, στον οποίο ενσωματώνονται πολλά από τα αιτήματα που διατυπώθηκαν από την Επιτροπή των Περιφερειών (CdR 167/2010)·

17.

τονίζει ότι είναι αναγκαίο για τους ευρωπαίους πολίτες να υπερνικήσουν τα εμπόδια που παρακωλύουν την ελεύθερη κυκλοφορία και να διασφαλίσουν ότι θα μπορούν να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο των Συνθηκών, ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίον έχουν επιλέξει να διαμένουν ή από τον οποίον έχουν αποκτήσει αγαθά και υπηρεσίες·

18.	επισημαίνει ότι στα κράτη μέλη εξακολουθεί να υφίσταται μια απόσταση μεταξύ των ισχυόντων νομικών κανόνων και της καθημερινής πραγματικότητας των πολιτών, ιδίως στις διασυνοριακές καταστάσεις·

19.	υπογραμμίζει ότι τα σημαντικότερα προβλήματα παρουσιάζονται κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας από τα μεμονωμένα κράτη μέλη και κατά την προσαρμογή των εθνικών νομοθεσιών στις νομοθετικές καινοτομίες·

20.	τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η συνείδηση των πολιτών όσον αφορά το καθεστώς τους ως πολιτών της ΕΕ, τα δικαιώματά τους και τη σημασία τους στην καθημερινή τους ζωή·

21.	εκτιμά ότι πρέπει να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή στους μετανάστες οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους, έτσι ώστε να γίνουν και αυτοί «ευρωπαίοι πολίτες»·

Ο ρόλος των περιφερειακών και τοπικών φορέων

22.

θεωρεί ότι οι γενικές διατάξεις σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια –οι οποίες περιλαμβάνονται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση στον τίτλο σχετικά με τις διατάξεις περί δημοκρατικών αρχών– πρέπει να ερμηνεύονται συνεκτιμώντας την αρχή βάσει της οποίας οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά και εγγύτερα στους πολίτες, σύμφωνα με το πρότυπο της δημοκρατίας σε επίπεδο απλών πολιτών, η πραγματική υλοποίηση της οποίας προϋποθέτει κυρίως την πλήρη και πραγματική συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών φορέων, ως «φορέων που βρίσκονται πιο κοντά στους πολίτες»·

23.	επισημαίνει ότι η έκθεση της Επιτροπής δεν προσδίδει ιδιαίτερη προσοχή στη συμβολή που μπορούν να έχουν οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς στην αποτελεσματικότητα και στην ποιότητα της ευρωπαϊκής ιθαγένειας·

24.

25.

κατανοεί ότι οι περιφερειακοί και τοπικοί φορείς θα κληθούν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στις συμμετοχικές διαδικασίες που πρόκειται να υιοθετηθούν με στόχο την εφαρμογή μιας πραγματικής προσέγγισης εκ των κάτω προς τα άνω, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να συμβάλλουν ουσιαστικά στη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ ως απτή έκφραση των δικαιωμάτων τους·

26.	είναι της γνώμης ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς μπορούν να διευκολύνουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ιδιαιτέρως να προσεγγίσουν ομάδες που συχνά εμφανίζουν χαμηλότερο βαθμό συμμετοχής, όπως είναι οι νέοι και οι μετανάστες·

27.	πιστεύει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των προβλημάτων που αφορούν την κυκλοφορία και τη διαμονή των ευρωπαίων πολιτών, καθώς και για ζητήματα υποδοχής·

28.

εκτιμά ότι η έκθεση, μολονότι καταγγέλλει τα εμπόδια που παρακωλύουν την άσκηση των δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, δεν διερευνά δεόντως τις προϋποθέσεις που απαιτούνται προκειμένου να καταστεί αποτελεσματική κάθε μορφή ιθαγένειας και να υπερνικηθούν τα γεωγραφικά, πολιτισμικά, γλωσσικά, πληροφοριακά και τεχνολογικά εμπόδια που δεν επιτρέπουν τη συνειδητή και ελεύθερη άσκηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών·

29.	θεωρεί ότι η έκθεση 2010 για την ιθαγένεια δεν αποδίδει τη δέουσα προσοχή στα μέσα συμμετοχής των πολιτών, που αποτελούν νέους διαύλους για την προώθηση της δημοκρατίας και της ιθαγένειας.

30.	επισημαίνει ότι η έκθεση δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη την ανάγκη προώθησης παρεμβάσεων διοικητικής απλοποίησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με σκοπό την ουσιαστική εφαρμογή των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια·

31.	εμμένει στο γεγονός ότι, στο νέο πολυπολιτισμικό πλαίσιο, η ιθαγένεια δεν πρέπει πλέον να αντιμετωπίζεται με όρους απλής προστασίας της ταυτότητας και της καταγωγής, αλλά ως στοιχείο ολοκλήρωσης και κοινωνικής ενσωμάτωσης·

32.	υπογραμμίζει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς έχουν προ πολλού εφαρμόσει με επιτυχία διάφορες πρωτοβουλίες, αναλαμβάνοντας ρόλο προώθησης και ενίσχυσης της ιθαγένειας μέσω, μεταξύ άλλων, και διαδικασιών συμμετοχικής και διαβουλευτικής δημοκρατίας·

33.

σημειώνει ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις στατιστικές που αποδεικνύουν ότι στην πλειονότητά τους οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν γνωρίζουν τη σημασία των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια –κυρίως της ελευθερίας κυκλοφορίας και διαμονής– ούτε έχουν επίγνωση αυτών, οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, αποτελούν τους φυσικούς διαύλους (ή τα μέσα) για την υποστήριξη της διάδοσης πληροφοριών για το εν λόγω ζήτημα προς τους πολίτες της Ένωσης·

34.

εκτιμά ότι τα τοπικά πολιτικά όργανα –τα οποία αντιπροσωπεύουν την κατεξοχήν έκφραση ενός «ευρωπαϊκού» εκλογικού σώματος και, συνεπώς, τα πρώτα αυθεντικά όργανα ευρωπαϊκής διακυβέρνησης– αποτελούν τους κυριότερους διαύλους ενημέρωσης των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τα εκλογικά τους δικαιώματα·

35.

εξαίρει τη συμβολή που μπορούν ενδεχομένως να έχουν τα δίκτυα πόλεων και οι αδελφοποιήσεις δήμων και κοινοτήτων τόσο για την προβολή θεμάτων σχετικών με την ιθαγένεια όσο και για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ως προς τα εν λόγω θέματα, ως μέσα προαγωγής της συμμετοχής στα κοινά και της ένταξης, ιδιαίτερα στην περίπτωση των νέων κρατών μελών·

36.

συμμερίζεται τη βούληση της Επιτροπής να ενισχύσει το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να τους παρέχεται βοήθεια στις τρίτες χώρες από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές όλων των κρατών μελών, προτείνοντας νομοθετικά μέτρα το 2011 και ενημερώνοντας καλύτερα τους πολίτες· τονίζει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς για την ευρύτερη διάδοση των πληροφοριών σχετικά με το εν λόγω δικαίωμα και καλεί την Επιτροπή να ζητά τη γνώμη της ΕτΠ κατά την εκπόνηση προτάσεων επί του θέματος·

Πρωταρχικοί στόχοι των περιφερειακών και τοπικών φορέων

Προϋποθέσεις αποτελεσματικότητας της ιθαγένειας

37.

Η ενεργός ιθαγένεια

38.	είναι της γνώμης ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας μπορεί να στηριχθεί στην ενίσχυση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στη ζωή των τοπικών κοινοτήτων και ειδικότερα της συμμετοχής των νέων, οι οποίοι παρουσιάζουν μεγαλύτερη κινητικότητα στον ευρωπαϊκό χώρο·

39.	συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει επίσης έμφαση στις πτυχές που συνδέονται με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια στο πλαίσιο του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ), ώστε οι μελλοντικοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενημερώνονται και να αποκτούν γνώση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους·

40.	τονίζει τη σημασία του εθελοντισμού για την προώθηση της συμμετοχής στα κοινά και της ενεργού ιθαγένειας και θεωρεί αναγκαία την υποστήριξη των σχετικών δραστηριοτήτων·

Η κοινωνική ιθαγένεια

41.

θεωρεί απαραίτητο να ενισχυθούν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι πρωτοβουλίες προς όφελος της κοινωνικής ιθαγένειας, δεδομένου ότι η πρόσβαση στα κοινωνικά δικαιώματα συνδέεται με τα κριτήρια και τις απαιτήσεις που ευνοούν διάφορες μορφές διακρίσεων κατ’ αντιδιαστολή προς την αρχή της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης που προβλέπει το κοινοτικό δίκαιο τόσο για τους πολίτες άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν ασκήσει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας τους όσο και για τους υπηκόους τρίτων χωρών που προστατεύονται από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

42.

ζητά από την Επιτροπή να προβλέπουν οι παρεμβάσεις στις οποίες προτίθεται να προβεί, τόσο για να διευκολύνει την πρόσβαση στη διασυνοριακή ιατρική περίθαλψη όσο και για να δρομολογήσει την εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων παροχής ασφαλούς πρόσβασης μέσω διαδικτύου σε ορισμένα υγειονομικά δεδομένα των ευρωπαίων πολιτών, τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών ως φορέων που βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη·

43.

προσβλέπει στη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στις πρωτοβουλίες που προτίθεται να αναλάβει η Επιτροπή προκειμένου να βελτιώσει την υπηρεσία πληροφοριών για τους πολίτες, αναπτύσσοντας ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα ανταλλαγής δεδομένων, με στόχο να μειωθούν οι καθυστερήσεις και οι δυσχέρειες που απαντώνται κατά την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας·

Η αστική ιθαγένεια

44.

ευελπιστεί ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς θα συμμετέχουν στις νέες δράσεις που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της ΕΕ και των μελών των οικογενειών τους που κατάγονται από τρίτες χώρες, οι οποίες περιλαμβάνουν την απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης, την προώθηση ορθών πρακτικών και τη γνώση της νομοθεσίας της ΕΕ, μέσω μεγαλύτερης διάδοσης πληροφοριών προς τους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας τους·

45.	αναγνωρίζει ότι οι διαφορές που προκύπτουν από τη μεταφορά της οδηγίας 2004/38/CE, ενδέχεται να αποτελέσουν εμπόδιο ως προς την αποτελεσματική ενάσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του πολίτη·

Η πολιτική ιθαγένεια

46.	εκτιμά ότι το δικαίωμα της εντελώς ελεύθερης κυκλοφορίας και της ενεργού πολιτικής συμμετοχής των πολιτών αποτελούν θεμελιώδεις συνιστώσες της ιθαγένειας της Ένωσης·

47.

υποστηρίζει τις προσπάθειες που αποσκοπούν να εξασφαλίσουν στους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην επικράτεια της Ένωσης τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη ζωή του δήμου ή της κοινότητάς τους, σε συνάρτηση με τη διάρκεια διαμονής τους. Το δικαίωμα των υπηκόων τρίτων χωρών να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή αναγνωρίζεται, εξάλλου, και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί συμμετοχής των αλλοδαπών στον δημόσιο βίο σε τοπικό επίπεδο·

48.	καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις για την προαγωγή της πραγματικής άσκησης του αναγνωρισμένου δικαιώματος των ευρωπαίων πολιτών να συμμετέχουν τόσο στις δημοτικές εκλογές που διεξάγονται στο κράτος μέλος όπου διαμένουν όσο και στις ευρωεκλογές·

49.	τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της Ένωσης έχουν πλήρη πρόσβαση σε πληροφορίες εντός των κρατών μελών, ως προαπαιτούμενο της ενεργού πολιτικής συμμετοχής τους·

Η διοικητική ιθαγένεια

50.

επισημαίνει ότι απαιτείται να προαχθούν παρεμβάσεις διοικητικής απλοποίησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με στόχο την πραγματική άσκηση των δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, και ειδικότερα του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας, και να εξαλειφθούν οι αποτρεπτικές πρακτικές ή άλλες υφιστάμενες μορφές διακρίσεων που συνεπάγονται διαφορετική αντιμετώπιση των Ευρωπαίων πολιτών, ιδίως όσον αφορά τη χορήγηση του δικαιώματος διαμονής· με βάση τον προσδιορισμό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν ενδεδειγμένες λύσεις·

51.	υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να διευκολυνθεί η άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών, χρειάζεται να βελτιωθεί η ανταλλαγή ηλεκτρονικών δεδομένων μεταξύ των δημοσίων διοικήσεων των χωρών της ΕΕ, αλλά και η επικοινωνία των εν λόγω διοικήσεων με τους πολίτες·

52.	προβάλλει την ανάγκη παρέμβασης με τη χρήση μέσων διοικητικής απλοποίησης, ιδίως στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνεργασίας, όπου οι πολίτες αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους·

53.

κρίνει σκόπιμη την υποστήριξη διαφόρων μορφών εδαφικής συνεργασίας για την υλοποίηση έργων και παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη πραγματικής ευρωπαϊκής ιθαγένειας και μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό των εμποδίων, καθώς και των διοικητικών και γραφειοκρατικών επιβαρύνσεων, μεταξύ άλλων και με τη διάδοση πληθώρας βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με πολλές διασυνοριακές υπηρεσίες, όπως η υγεία και η πολυγλωσσία·

54.

θεωρεί άκρως απαραίτητη την ταχύτερη δυνατή εντατικοποίηση και βελτίωση της διοικητικής συνεργασίας, αλλά και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμοδίων αρχών σχετικά με τις ορθές πρακτικές που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ελεύθερης άσκησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών της ΕΕ·

Η παιδεία της ιθαγένειας

55.	τονίζει την ευθύνη όλων των βαθμίδων διακυβέρνησης στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας «παιδείας των δικαιωμάτων», ενημερώνοντας τους πολίτες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους·

56.	εξαίρει τη σημασία μιας «κοινής» δράσης για την προώθηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων του πολίτη, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής ενημέρωσης και επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

57.	δεσμεύεται να ενθαρρύνει τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς να προσφέρουν το 2011, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους του εθελοντισμού, μια σημαντική και εποικοδομητική συμβολή με την ευρεία προώθηση πρωτοβουλιών βασισμένων στην έννοια της ενεργού ιθαγένειας·

58.

υποστηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να οριστεί το 2013 ως Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών· μεταξύ των εκδηλώσεων που μπορεί να διοργανώσει για την επιτυχία της πρωτοβουλίας, θα εξετάσει τις δυνατότητες που υφίστανται, προκειμένου να συμπεριληφθεί το εν λόγω θέμα στη διοργάνωση της εκδήλωσης «Open Days»·

59.

επισημαίνει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς αντιπροσωπεύουν τις ενδεδειγμένες βαθμίδες διακυβέρνησης για την ανάληψη πρωτοβουλιών με σκοπό την «εκπαίδευση στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια», τόσο των παιδιών σχολικής ηλικίας όσο και των ενηλίκων, και κυρίως εκείνων που επιθυμούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους·

60.	θεωρεί αναγκαία την προώθηση παρεμβάσεων ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης προς όφελος των μεταναστών οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους, έτσι ώστε να γίνουν και αυτοί «ευρωπαίοι πολίτες»·

61.	κρίνει απαραίτητο να προβλεφθούν παρεμβάσεις για την «εκπαίδευση στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια» των υπαλλήλων των ευρωπαϊκών, εθνικών, τοπικών και περιφερειακών δημοσίων διοικήσεων·

62.	παρακινεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας στα εκπαιδευτικά και τα σχολικά προγράμματα και να προωθήσει παρεμβάσεις για την εκπαίδευση των ενηλίκων σχετικά με την ιθαγένεια, χρησιμοποιώντας επίσης τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τις ΤΠΕ·

63.	τονίζει τη σημασία των «Ευρωπαϊκών Πολιτιστικών Πρωτευουσών» για την προαγωγή της ευρωπαϊκής ταυτότητας και ιθαγένειας·

64.

καλεί την Επιτροπή να διαδώσει και να υποστηρίξει δράσεις και σχέδια για τη γνώση και την προώθηση της έννοιας της ευρωπαϊκής ιθαγένειας προς όφελος των πολιτών τόσο των χωρών που έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών όσο και εκείνων που προτίθενται να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως μέσω της συνεργασίας με τις αυτοδιοικητικές αρχές των εν λόγω χωρών·

65.

καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δράση για την άρση των εμποδίων –διοικητικά και νομοθετικά, ή εμπόδια που συνδέονται με την ενημέρωση, τα κίνητρα και τη γλώσσα– για την μαθησιακή κινητικότητα που εξακολουθούν να υφίστανται και να χαράξει στρατηγικές για την αντιμετώπισή τους ώστε να προωθηθεί η διακρατική κινητικότητα των νέων, προβλέποντας τη συμμετοχή των δημόσιων οργανισμών και της κοινωνίας των πολιτών, των επιχειρήσεων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών·

66.

κατόπιν του σχετικού ενδιαφέροντος που εξέφρασε η Επιτροπή, θα εξετάσει κατά πόσον είναι σκόπιμη η δημιουργία μιας ελαστικής και άτυπης πλατφόρμας για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Επιτροπής των Περιφερειών και των εθνικών ενώσεων των τοπικών αρχών με στόχο την προαγωγή και υποστήριξη της συζήτησης σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, τον εντοπισμό των ζητημάτων που αναφύονται και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι τοπικές αρχές κατά την άσκηση των δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και την προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, που θα συμβάλει έτσι στην προαγωγή της ενεργού εφαρμογής της ευρωπαϊκής ιθαγένειας· καλεί δε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα παροχής της κατάλληλης στήριξης προς την εν λόγω πρωτοβουλία και να εκπονήσει σχετική μελέτη σκοπιμότητας.

Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) COM (2010) 602 final

(2) COM (2010) 608 τελικό

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/9

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Η επανεξέταση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης»

2011/C 166/03

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

υπενθυμίζει ότι η ΕΕ πρέπει να διαθέτει έναν αξιόπιστο προϋπολογισμό, που να υπερβαίνει το 1 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ, προκειμένου να επιτύχει τους μεγάλους ευρωπαϊκούς στόχους σε συνάρτηση με τις ιδιαίτερες ανάγκες του εκάστοτε εδαφικού περιβάλλοντος και να ανταποκριθεί στις νέες αρμοδιότητες που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

—	αναγνωρίζει πλήρως τη σημασία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», αλλά τονίζει ότι η σημασία που θα δοθεί στην εν λόγω στρατηγική δεν πρέπει ωστόσο να οδηγεί στην υποβάθμιση των άλλων στόχων, όπως αυτοί ορίζονται στις Συνθήκες, ιδίως δε εκείνων της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής·

—

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε την πρότασή της για παράταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου σε δέκα χρόνια, με ουσιαστική ενδιάμεση αναθεώρηση («5 + 5»)· η ενδιάμεση αναθεώρηση πρέπει να περιορίζει το ύψος των πόρων που μπορούν να διατεθούν σε άλλες προτεραιότητες έτσι ώστε να πρόκειται για ένα πραγματικό δεκαετές πρόγραμμα και όχι για δύο πενταετή προγράμματα·

—

εκτιμά ότι είναι σκόπιμο να εξασφαλιστεί η ευελιξία του προϋπολογισμού, ώστε να υπάρχει δυνατότητα αφενός στρατηγικού αναπροσανατολισμού στα μέσα της περιόδου προγραμματισμού, χάρη στο «αποθεματικό αναθεώρησης», και αφετέρου αντιμετώπισης απρόοπτων και έκτακτων συμβάντων, χάρη στο «αποθεματικό ευελιξίας και ευρωπαϊκής ωφέλειας», επιδιώκοντας παράλληλα τη μέγιστη αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών δαπανών·

—

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη εφαρμογής μιας πολιτικής συνοχής σε ολόκληρη την ΕΕ και επικροτεί την πρόταση για ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο που θα καλύπτει τα Διαρθρωτικά Ταμεία και τα λοιπά ταμεία εδαφικής ανάπτυξης· πιστεύει, συνεπώς, ότι μία πιθανή δομή των γραμμών του προϋπολογισμού θα πρέπει ειδικότερα να επιτρέπει τον εντοπισμό, στον ίδιο τίτλο, όλων των ταμείων που ανταποκρίνονται στο κοινό στρατηγικό πλαίσιο·

—

πιστεύει ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί η σημερινή δομή του προϋπολογισμού και συνιστά μια νέα πρακτική, ρεαλιστική, διαφανή και κατανοητή δομή που να αντικατοπτρίζει σαφώς την κατανομή των αρμοδιοτήτων σε μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, ενώ δεν θεωρεί δικαιολογημένη τη μείωση του αριθμού των κεφαλαίων σε τρία κύρια κεφάλαια·

—

εκτιμά ότι έχει ύψιστη σημασία η δυνατότητα έκδοσης ευρωομολόγων για έργα υποδομής (EU project bonds) και, τέλος, είναι πεπεισμένη ότι, μακροπρόθεσμα, η αύξηση των υφιστάμενων ιδίων πόρων και/ή η εισαγωγή νέων ιδίων πόρων πρέπει να αποσκοπεί στην αντικατάσταση των εθνικών συνεισφορών στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Εισηγητές

η κ. Mercedes BRESSO (IT/PES), Μέλος του περιφερειακού συμβουλίου του Πεδεμοντίου

ο κ. Ramón Luis VALCÁRCEL SISO (ES/EPP), Πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Μούρθια

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και τα εθνικά κοινοβούλια: Η επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ

COM(2010) 700 τελικό

I. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Εισαγωγή

1.	χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής για την επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ, επειδή παρουσιάζει μια σφαιρική εικόνα της μεταρρύθμισης, που καλύπτει τις δαπάνες και τα έσοδα και αποβλέπει σε μια πραγματική αλλαγή·

επιθυμεί να εξασφαλίσει τη συνεκτικότητα και την εμβάθυνση των θέσεων και των προτάσεων που διατύπωσε στην προηγούμενή της γνωμοδότηση, που υιοθέτησε τον Απρίλιο του 2008 (1)· συνεπώς, υπενθυμίζει τα εξής:

—

η ΕΕ πρέπει να διαθέτει έναν αξιόπιστο προϋπολογισμό, που να υπερβαίνει το 1 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ, προκειμένου να επιτύχει τους μεγάλους ευρωπαϊκούς στόχους σε συνάρτηση με τις ιδιαίτερες ανάγκες του εκάστοτε εδαφικού περιβάλλοντος και να ανταποκριθεί στις νέες αρμοδιότητες που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

—	ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις και να συνεχίσει την επιδίωξη των στόχων της ολοκλήρωσης και της συνοχής επιδεικνύοντας πραγματική αλληλεγγύη·

—

οι περιορισμένοι δημόσιοι οικονομικοί πόροι των κρατών μελών καθιστούν αναγκαία τόσο την αναθεώρηση του συστήματος εξεύρεσης πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ όσο και τον καθορισμό προτεραιοτήτων και την επικέντρωση των προσπαθειών στους τομείς όπου η κοινοτική παρέμβαση, μόνη της ή συμπληρωματικά προς τις λοιπές βαθμίδες διακυβέρνησης, προσφέρει την καλύτερη προστιθέμενη αξία·

—

η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής για τη μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού της ΕΕ· η εκπόνηση, ο προγραμματισμός, η συγχρηματοδότηση και η υλοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτικών μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά από τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Αρχές που πρέπει να διέπουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ

εκτιμά ότι η πολυετής εμπειρία σε θέματα εφαρμογής του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ειδικότερα δε της πολιτικής συνοχής, έχει καταδείξει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, όντας οι πλησιέστερες στους πολίτες, είναι εκείνες που εντοπίζουν τις κατά τόπους ανάγκες και ενεργούν πιο άμεσα στον τομέα αυτόν· γι’ αυτό ακριβώς, με κάθε ευκαιρία, η Ευρωπαϊκή Ένωση τονίζει τη σημασία της διαδικασίας της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για την εξασφάλιση της καλύτερης αξιοποίησης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού επειδή τη θεωρεί αποτελεσματικό εργαλείο που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, όσον αφορά το σύνολο των δημοσίων δαπανών εντός της ΕΕ, παρά τη χρηματοδοτική συνεισφορά και την αυξανόμενη ενεργό συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, αυτή η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση δεν είναι εμφανής για τους τελικούς δικαιούχους· ζητά από την Επιτροπή να ενημερώνει στο εξής όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση των δημοσίων οικονομικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και να επιλέξει μια δομή του προϋπολογισμού που να ανταποκρίνεται καλύτερα στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση·

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι «το βάρος των δαπανών θα πρέπει να αντανακλά τις κύριες πολιτικές προτεραιότητες της EE» και συμπεραίνει ότι πρέπει να δοθεί υψηλή προτεραιότητα στις έννοιες «οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή», καθώς και στο συμβιβάσιμο του προϋπολογισμού με την πρόβλεψη «οριζόντιας κοινωνικής ρήτρας»·

για να διευκολυνθεί η ταχεία δρομολόγηση των προσεχών προγραμμάτων, προτείνει να εξασφαλιστεί μια συνέχεια, ως έναν βαθμό, όσον αφορά τους κύριους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία τους, καθώς και η ουσιαστική πρόβλεψη, στο μέτρο του δυνατού, όλων των νομοθετικών και ρυθμιστικών παρεμβάσεων, με στόχο την απλούστευση·

α) Προστιθέμενη αξία

θεωρεί αναγκαίο και χρήσιμο να συμβάλει στη συζήτηση για τις ετήσιες διοργανικές διαδικασίες κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ, προκειμένου να τηρηθεί η αρχή της χρηστής διακυβέρνησης με βάση τη συζήτηση σε διάφορες βαθμίδες· η εισήγηση αυτή προβάλλει τις απόψεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά τα κονδύλια του προϋπολογισμού για τα οποία είναι οι κύριοι δικαιούχοι·

θεωρεί ότι η έννοια της προστιθέμενης αξίας αναφέρεται στο αποτέλεσμα μόχλευσης, ή στο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, που παράγει η εφαρμογή του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και εκτιμά, ως εκ τούτου, ότι ο όρος αυτός δεν μπορεί να νοείται υπό την καθαρά λογιστική του έννοια με την οποία λαμβάνονται υπόψη μόνο τα δημόσια οικονομικά. Πράγματι, θα πρέπει να λαμβάνεται επίσης υπόψη η προστιθέμενη αξία του προϋπολογισμού της ΕΕ για τους παράγοντες της ιδιωτικής οικονομίας και τους καταναλωτές, καθώς και η προστιθέμενη αξία των δαπανών της Ένωσης για την διακυβέρνηση· είναι εξάλλου της γνώμης ότι η εκτίμηση της προστιθέμενης αξίας του προϋπολογισμού της ΕΕ πρέπει να βασίζεται σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο, αξιολογούμενο σύμφωνα με συμπληρωματικούς προς το ΑΕγχΠ ΑΕΠ δείκτες οι οποίοι θα αντικατοπτρίζουν καλύτερα το επίπεδο ανάπτυξης κάθε περιφέρειας·

9.	λαμβάνει γνώση της δέσμευσης της Επιτροπής να υποβάλει πιο επίκαιρη ανάλυση του κόστους της λεγόμενης «μη-Ευρώπης», αλλά την προτρέπει να προβεί το συντομότερο δυνατό στην ανάλυση αυτή ώστε να μπορέσει να έχει αντίκτυπο στις διαπραγματεύσεις σχετικά με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο·

10.

υπενθυμίζει ότι το αποτέλεσμα μόχλευσης του προϋπολογισμού της ΕΕ έχει διαρθρωτικό ρόλο για την κινητοποίηση πόρων υπέρ στρατηγικών στόχων της ΕΕ που ορίζονται από τη Συνθήκη, όπως η πολιτική συνοχής, καθώς και των ευρωπαϊκών στρατηγικών, όπως η στρατηγική «Ευρώπη 2020», ότι έχει καθοριστική σημασία για την ενίσχυση των θεσμικών ικανοτήτων και ότι αποβαίνει εις όφελος όλων των ιδιωτικών και δημοσίων φορέων, των περισσότερο όσο και των λιγότερο προηγμένων, στα πλαίσια της ενιαίας αγοράς·

11.

πιστεύει ότι η προβολή των παρεμβάσεων της ΕΕ, εκείνων που αφορούν μεγάλες επενδύσεις ή άυλες επενδύσεις (έρευνα, κοινωνική ένταξη, κατάρτιση κλπ.) πρέπει να επιδιώκεται σε όλα τα επίπεδα, από τις αρχές λήψεως πολιτικών αποφάσεων έως τους διαχειριστές των προγραμμάτων, τους πολίτες και τους τελικούς δικαιούχους· η προβολή μπορεί να επιτευχθεί με διάφορες ευέλικτες μεθόδους, προσαρμοσμένες στην εκάστοτε περίπτωση, ώστε να αποφεύγεται δυσανάλογος διοικητικός φόρτος, θα πρέπει δε να εμπνέεται από τις πολυάριθμες υπάρχουσες ορθές πρακτικές και να στηρίζεται στις δυνατότητες της κάθε περιφέρειας·

12.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η ΕΕ καθιστά δυνατές τις «οικονομίες κλίμακας κατά τη διαχείριση των εκταμιεύσεων» και ότι «μπορεί να καλύπτει κενά που οφείλονται στην δυναμική των πολιτικών οι οποίες χαράσσονται σε εθνικό επίπεδο σε τομείς όπως οι υποδομές, η κινητικότητα, η εδαφική συνοχή ή η συνεργασία της EE στον τομέα της έρευνας»·

13.	τονίζει ότι απαιτείται να αναπτυχθεί μια δυναμική και μόνιμη στρατηγική επικοινωνίας, με «αντίκτυπο» σε τοπικό επίπεδο, σχετικά με τον απώτερο στόχο και τα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, επισημαίνοντας επ’ αυτού ότι είναι διατεθειμένη να καταρτίσει ένα αποκεντρωμένο σχέδιο δράσης·

β) Αλληλεγγύη

14.

δηλώνει ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των Ευρωπαίων πολιτών δεν συνιστά απλώς πολιτικό στόχο που συνάδει με τις ευρωπαϊκές αξίες, αλλά και παράγοντα οικονομικής αποτελεσματικότητας για το σύνολο της ΕΕ και, συνεπώς, οι δράσεις αλληλεγγύης πρέπει να αντιμετωπίζονται όχι τόσο ως δαπάνη αλλά μάλλον ως επένδυση, η οποία θα επιτρέψει στην ΕΕ να αντιμετωπίσει τις σημερινές και τις μελλοντικές προκλήσεις·

Ένας προϋπολογισμός για το μέλλον: οι δαπάνες

15.

αναγνωρίζει πλήρως τη σημασία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μια ανάπτυξη ευφυή, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς, τονίζει δε, όπως και η Επιτροπή, ότι η επιτυχία της απαιτεί «την ανάπτυξη εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ, των κρατών μελών του περιφερειακού και του τοπικού επιπέδου»· υπογραμμίζει ότι η σημασία που θα δοθεί στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» δεν πρέπει ωστόσο να οδηγεί στην υποβάθμιση των άλλων στόχων, όπως αυτοί ορίζονται στις Συνθήκες, ιδίως εκείνων της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής·

16.	αναμένει την πρόταση περί του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για να αναπτύξει λεπτομερώς τις απόψεις της σχετικά με τις δαπάνες, διατυπώνει όμως ήδη τις ακόλουθες παρατηρήσεις αρχής:

Έρευνα, καινοτομία, εκπαίδευση

17.

τονίζει ότι οι δημοσιονομικοί πόροι της ΕΕ που διατίθενται για την έρευνα και ανέρχονται μόλις στο 4 % των δημόσιων πόρων χρηματοδότησης της έρευνας στην Ευρώπη είναι ανεπαρκείς. Κρίνει λοιπόν αναγκαίο να βελτιωθεί η προσαρμογή των εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων και του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος πλαισίου προκειμένου να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και να δημιουργηθεί κρίσιμη μάζα·

18.

διαφωνεί με τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Ευρώπη «βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα άνευ προηγουμένου φάσμα κοινωνικών προκλήσεων, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με τη βοήθεια πολύ σημαντικών επιστημονικών και τεχνικών επιτευγμάτων», δεδομένου ότι το σκεπτικό αυτό υποτιμά την ικανότητα των πολιτικών οργανώσεων, των θεσμών και των πολιτών να αναμορφώσουν τις κοινωνίες μας, χωρίς να προσφύγουν κατ’ ανάγκη σε επιστημονικές ή τεχνολογικές λύσεις. Ωστόσο, πιστεύει ότι η καινοτομία συμβάλλει στην αντιμετώπιση των πλέον κρίσιμων κοινωνιακών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε. Συνεπώς, συμφωνεί πλήρως με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 4ης Φεβρουαρίου 2011 ότι η εμπειρογνωμοσύνη και οι πόροι της Ευρώπης πρέπει να κινητοποιηθούν με συνεπή τρόπο προωθώντας τις συνέργειες μεταξύ ΕΕ και κρατών μελών, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι καινοτομίες που είναι χρήσιμες για την κοινωνία εισάγονται ταχύτερα στην αγορά. Υπογραμμίζει επίσης τα οφέλη που θα προσφέρει η αναθεώρηση των οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις με στόχο μια πιο κοινωνική και οικολογική καινοτομία·

19.

πιστεύει ότι η στήριξη της καινοτομίας έχει καίρια σημασία για τη μεταμόρφωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και εκτιμά ότι η εμβληματική πρωτοβουλία «Ένωση καινοτομίας» πρέπει να ενθαρρύνει ιδιαίτερα τα κράτη μέλη να στηρίξουν και τον εκσυγχρονισμό των εκπαιδευτικών συστημάτων και της επαγγελματικής κατάρτισης σε όλα τα επίπεδα, ακόμη και στον τόπο εργασίας, διότι η πρόοδος κάθε περιφέρειας εξαρτάται πρωτίστως από την ανάπτυξη του ανθρωπίνου κεφαλαίου της. Επιδοκιμάζει συνεπώς, το γεγονός ότι αυτή η εμβληματική πρωτοβουλία εκφράζει μια κατά βάση σταθερή πολιτική προσέγγιση, ότι ορίζεται με ευρύ τρόπο η έννοια «καινοτομία», ότι δίδεται έμφαση στις σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις και συνεκτιμώνται οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Εξάλλου, η ΕτΠ υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να αναπτυχθούν οι ικανότητες στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας εντός της ΕΕ και να διαμορφωθούν στρατηγικές έξυπνης περιφερειακής εξειδίκευσης, ιδίως με τη βοήθεια των προγραμμάτων τεχνικής βοήθειας που χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ. Επίσης, επισημαίνει ότι αυτές οι στρατηγικές πρέπει να σχεδιαστούν μετά από διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους και κυρίως με τις τοπικές και περιφερειακές επιχειρήσεις, για να αποφευχθεί η επιβολή δεσμευτικών προτύπων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ούτε στις δυνατότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών ή που μπορεί να προκαλέσουν οικονομική και διοικητική επιβάρυνση·

20.

επικροτεί το γεγονός ότι, στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών σε θέματα καινοτομίας, και αναγνωρίζοντας έτσι ότι είναι βασικοί παράγοντες. Πιστεύει δε ότι τούτο πρέπει να αντικατοπτρίζεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ μέσω ενός καλά χρηματοδοτούμενου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιηθεί προκειμένου να βελτιώσει τις συνέργειες και τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των δαπανών, συμπεριλαμβανομένης της προτεραιότητας για τη δημιουργία ικανοτήτων έρευνας σε φτωχότερες περιοχές της Ευρώπης. Επίσης, υφίσταται επιτακτική ανάγκη να εξεταστεί κατά πόσο είναι διαθέσιμα και ακριβή τα δεδομένα για την περιφερειακή συμμετοχή στο πρόγραμμα-πλαίσιο και σε άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα υπέρ της έρευνας και της καινοτομίας, έτσι ώστε να μπορέσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να συγκρίνουν τις επιδόσεις τους σε επίπεδο ΕΕ και να εντοπίσουν με ακρίβεια τις διαρθρωτικές αδυναμίες τους·

21.	θεωρεί ότι οι υφιστάμενες νέες τεχνολογίες, που επωφελούνται από χρηματοδότηση Ε&A, και είναι σε θέση να χρησιμοποιηθούν, πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως·

Υποδομές του μέλλοντος

22.

θεωρεί ότι η άρση των διασυνοριακών φραγμών σε στρατηγικά διακρατικούς άξονες των μεταφορών, επικοινωνιών και δικτύων ενέργειας θα έχει σημαντική προστιθέμενη αξία για την κοινωνία και θα εντάσσεται στο πνεύμα της νέας προσέγγισης της ΕΕ για την ανάπτυξη. Είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί μια κατάλληλη και υψηλής ποιότητας υποδομή και να εξαλειφθούν οι βασικοί φραγμοί στη γενικότερη προοπτική της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και της ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης.

23.

τονίζει ότι η χρηματοδότηση των υποδομών του μέλλοντος είναι απαραίτητη για δύο εξίσου σημαντικούς λόγους: βελτίωση της κινητικότητας και της εσωτερικής συνοχής της ΕΕ και αύξηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας έναντι τρίτων χωρών, όπως επισημαίνει ορθά η Επιτροπή· συνιστά να υιοθετηθεί μια λογική προσέγγιση, η οποία θα ξεκινά από τις πολιτικές επιλογές για τα σχέδια υποδομών, ενώ θα εντάσσεται σε συμφωνίες για τους σχετικούς διαύλους και μέσα χρηματοδότησης·

24.

επαναλαμβάνει την αντίθεσή της στη δημιουργία ενιαίου ταμείου που να τροφοδοτείται κυρίως με πόρους του Ταμείου Συνοχής και να συγκεντρώνει όλα τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ που χρησιμοποιούν στη χρηματοδότηση των υποδομών των μεταφορών. Πράγματι, η μεταφορά των πόρων θα μπορούσε να καταλήξει σε καθαρή απώλεια πόρων για την πολιτική μεταφορών αλλά και να θέσει υπό αμφισβήτηση την ένταξη στις περιφερειακές αναπτυξιακές στρατηγικές διαφόρων έργων στον τομέα των μεταφορών·

Ενέργεια και κλίμα

25.

δεν υποστηρίζει την επιλογή της δημιουργίας ειδικών ταμείων μεγάλης κλίμακας με αποκλειστικό σκοπό την πραγματοποίηση επενδύσεων στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος, προτιμά δε την ιεράρχηση και την περαιτέρω ενσωμάτωση των πολιτικών αυτών προτεραιοτήτων σε όλα τα σχετικά πολιτικά πεδία, όπου η κοινή διαχείριση με συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης θα εξασφαλίζει την αποδοτικότητα και την προβολή της ευρωπαϊκής δράσης. Θα μπορούσε πάντως να γίνει χρήση ειδικών ομολογιακών δανείων της ΕΤΕπ για διακρατικά ή διασυνοριακά έργα εστιασμένα στην παραγωγή καθαρής ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση, στο πλαίσιο των στόχων για την ενεργειακή ασφάλεια και την άμβλυνση της αλλαγής του κλίματος·

Κοινή γεωργική πολιτική

26.

αναγνωρίζει την προστιθέμενη αξία της μοναδικής κοινής πολιτικής της ΕΕ και επικροτεί την προοπτική ελέγχου των δαπανών της κοινής γεωργικής πολιτικής, έτσι ώστε να προσανατολιστεί περισσότερο προς τον στόχο της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής –μεταξύ άλλων και από άποψη προϊόντων– προς την πράσινη ανάπτυξη και προς μια μεγαλύτερη συνέργεια με τις λοιπές πολιτικές της ΕΕ·

27.

υπενθυμίζει τη σημασία της ΚΓΠ για τη διατήρηση του ιστού των αγροτικών κοινοτήτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία συμβάλλει έτσι στην ευρύτερη επιδίωξη της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Σημειώνει επίσης τη συμβολή της στην ευρύτερη κοινωνία όσον αφορά τη διάθεση τροφίμων υψηλής ποιότητας, τη διαχείριση της υπαίθρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συμβολή στις προσπάθειες για καταπολέμηση και περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Υπογραμμίζει ότι η κοινή γεωργική πολιτική μπορεί να συμβάλει τα μάλα στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

28.

εκτιμά ότι η ΚΓΠ, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις για εξισορρόπηση μεταξύ της ανάγκης για παραγωγή ανταγωνιστικών και υψηλής ποιότητας τροφίμων στην Ευρώπη και των απαιτήσεων της κοινωνίας όσον αφορά το περιβάλλον, το κλίμα, τη διαχείριση των υδάτων και τη βιοποικιλότητα, καθώς και τη διατήρηση δυναμικών αγροτικών περιοχών, πρέπει να βασίζεται τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο πυλώνα για να είναι αποτελεσματική. Αναγνωρίζει την ανάγκη για περαιτέρω μεταρρύθμιση της ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για επαρκείς πόρους του προϋπολογισμού ώστε να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες προτεραιότητες της ΕΕ. Επαναλαμβάνει, ωστόσο, ότι θα οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει να είναι σταδιακές, και ότι χρειάζεται μία μετάβαση προς ένα δικαιότερο σύστημα κατανομής των άμεσων πληρωμών σε ολόκληρη την ΕΕ και των πόρων στα πλαίσια του Πυλώνα 2 (αγροτική ανάπτυξη) μεταξύ των κρατών μελών. Ειδικότερα, η απλούστευση και η αποτελεσματικότητα πρέπει να αποτελέσουν βασικές προτεραιότητες για την επόμενη φάση της μεταρρύθμισης·

Πολιτική συνοχής

29.

συγχαίρει την Επιτροπή για τη μελέτη του αντίκτυπου που έχει η πολιτική της συνοχής στην ευρωπαϊκή οικονομία και για την ανάλυση των σημαντικών σωρευτικών αποτελεσμάτων της στο ΑΕγχΠ των διαφόρων χωρών, θεωρεί δε ότι η πολιτική συνοχής αποτελεί ένα από τα πλέον επιτυχή εργαλεία για την παροχή αλληλεγγύης και τη στήριξη των ασθενέστερων περιφερειών που να συμβάλλει στη δημιουργία ανάπτυξης και ευημερίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, χάρη κυρίως στις εμπορικές συναλλαγές και στις εξαγωγές·

30.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη εφαρμογής μιας πολιτικής συνοχής σε ολόκληρη την ΕΕ και, συνεπώς, σε όλες τις περιοχές προκειμένου να προωθήσει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και την αρμονική ανάπτυξη της ΕΕ στο σύνολό της με έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Τονίζει ωστόσο ότι, κατά το σχεδιασμό της μελλοντικής πολιτικής συνοχής, απαιτείται να γίνουν σημαντικές επενδύσεις στις υποδομές των λιγότερο αναπτυγμένων περιφερειών. Για τον λόγο αυτό ενδείκνυται στο μέλλον να διατίθεται σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών και στην άρση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την ανάπτυξή τους·

31.

επικροτεί την πρόταση για ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο που θα καλύπτει τα Διαρθρωτικά Ταμεία και τα λοιπά ταμεία εδαφικής ανάπτυξης, όπως το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) θεωρεί δε ότι τέτοιες προσεγγίσεις απλοποίησης πρέπει στο μέλλον να καλύπτουν και άλλα ταμεία· υποστηρίζει την έννοια των συμβάσεων-πλαισίων εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων, η οποία αποτελεί τη συγκεκριμένη δημοσιονομική έκφραση των εδαφικών συμφώνων που η ίδια προωθεί για τα εθνικά μεταρρυθμιστικά προγράμματα· τέτοιες συμβάσεις πρέπει να αναπτύσσονται σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και όχι μόνο μεταξύ κρατών μελών και Επιτροπής, όπως προτείνεται στην πέμπτη έκθεση για τη συνοχή, με βάση τις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης· υποστηρίζει, επίσης, την ιδέα να επεκταθεί η διαχείριση της πολιτικής συνοχής και σε άλλες πολιτικές, καθώς εκτιμά ότι η εμπειρία απέδειξε ότι πρόκειται για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη μέθοδο·

32.

ελπίζει ότι η εδαφική, κυρίως αγροτική, θαλάσσια και εξόχως απόκεντρη, διάσταση θα βρει τη θέση που αξίζει στη μελλοντική πολιτική συνοχής και ότι θα υπάρχει καλύτερη διάρθρωση και μεγαλύτερη συνέργεια μεταξύ των προγραμμάτων περιφερειακής ανάπτυξης που υποστηρίζονται από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΕΓΤΑΑ·

33.

εκτιμά ότι οι θεσμικές και χρηματοπιστωτικές ικανότητες του δημόσιου τομέα σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και ότι η πολιτική συνοχής οφείλει να συνεχίσει τον καίριο ρόλο της για την ενίσχυσή τους· ζητά επίσης διευκρινίσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση των μέτρων που προτείνονται στο πλαίσιο των επτά εμβληματικών πρωτοβουλιών των διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ·

34.

χαιρετίζει την πρόθεση να διευρυνθεί η προβολή και το πεδίο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), με μεγαλύτερη επικέντρωση στην κοινωνική ένταξη· ανανεώνει επίσης τη στήριξή της στη διατήρηση του ΕΚΤ στους κόλπους της πολιτικής συνοχής· υπογραμμίζει ότι η προβολή του ΕΚΤ και η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών του μπορεί να διασφαλισθεί μόνο με την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης επενδύσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο, τις υποδομές, την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία·

35.

χαιρετίζει θερμά το ενδιαφέρον της Επιτροπής για τη στήριξη νέων επιχειρήσεων, ιδίως ΜΜΕ οι οποίες αναμένεται να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη βελτίωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας· συνεπώς, τάσσεται υπέρ ενός πιο εμφανούς ορθολογισμού των φιλικών προς τις ΜΜΕ πολιτικών στο σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις γυναίκες επιχειρηματίες·

36.	εκτιμά ότι πρέπει να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δαπανών, αποδοκιμάζει όμως την ιδέα του «αποθεματικού επίδοσης» σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

37.

προτείνει, επιπλέον, να σχεδιαστεί για τα Διαρθρωτικά Ταμεία ένας ειδικός μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο σχέσεων, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβουλεύει τις αρχές διαχείρισης όσον αφορά το ποσοστό εκτέλεσης δαπανών και τις δυνατότητες ανάληψης υποχρεώσεων, εφόσον το ποσοστό εκτέλεσης και τα αποτελέσματα δεν ανταποκρίνονται στους στόχους που έχουν τεθεί·

38.

εκτιμά, τέλος, ότι στο μέλλον οι πιστώσεις που θα καθορίζονται ετησίως από αυτόν τον μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης –και για τις οποίες υπάρχει κίνδυνος να μην διατεθούν λόγω των δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες και οι διαχειριστικές αρχές– πρέπει να επιστρέφονται στον γενικό προϋπολογισμό και να τροφοδοτούν ένα «αποθεματικό ευελιξίας και ευρωπαϊκής ωφέλειας», με πιο συγκεκριμένο στόχο να αποθαρρυνθούν τα κράτη μέλη από πρακτικές που συνίστανται στην παρακράτηση των μεριδίων συγχρηματοδότησης σχεδίων προκειμένου να ανακτήσουν κατόπιν τα αχρησιμοποίητα ποσά·

39.

ζητά να ενταχθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ το ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση, ιδίως με σκοπό να επιταχυνθεί η κινητοποίηση πόρων και να υπάρξει αποτελεσματικότερη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», προκειμένου να προαχθεί η απασχόληση και να μειωθεί η ανεργία, να καταπολεμηθεί ο αποκλεισμός από την αγορά εργασίας, να βελτιωθεί η ποιότητα, η παραγωγικότητα και η ελκυστικότητα των θέσεων εργασίας και να ενισχυθεί η κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή·

Ένας αποτελεσματικός προϋπολογισμός

Νέοι χρηματοδοτικοί πόροι

40.

τάσσεται υπέρ της εξέτασης άλλων δυνατοτήτων ευρωπαϊκής στήριξης, πέραν των επιδοτήσεων, αλλά με πλήρη σεβασμό στην αρχή της επικουρικότητας και κατά περίπτωση, σε συνάρτηση με το είδος των δαπανών και με την οικονομική κατάσταση των δικαιούχων· οι μηχανισμοί χρηματοοικονομικής στήριξης πρέπει να θεωρούνται ως πολύτιμο συμπλήρωμα των επιδοτήσεων και όχι ως εναλλακτική λύση·

41.

τονίζει ωστόσο ότι συνιστάται μεγάλη σύνεση κατά την επινόηση και την αύξηση του αριθμού των νέων χρηματοδοτικών μέσων· εκτιμά ότι η κρίση ανέδειξε την ανάγκη ρύθμισης σε επίπεδο ΕΕ, η απουσία της οποίας έχει θέσει μερικές φορές σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία των τοπικών και περιφερειακών αρχών· τονίζει ότι η ικανότητα λογοδοσίας έναντι των πολιτών και η όσο το δυνατόν μικρότερη απομάκρυνση από την πραγματική οικονομία αποτελούν αναγκαιότητα·

42.

υποστηρίζει παράλληλα το αίτημα περί συσχετισμού μεταξύ του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοπιστωτικής σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ) και του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να διασφαλισθεί ότι ο ΕΜΧΣ δεν θα χρηματοδοτείται μετά το 2013 μόνον σε διακυβερνητική βάση και με μη δεσμευμένους πόρους, αλλά ότι θα περιλαμβάνει –σύμφωνα με τις επιταγές της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης– τους κοινοτικούς δημοσιονομικούς μηχανισμούς που προβλέπονται από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

43.

εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να εξοπλιστούν καλύτερα οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ώστε να παράγουν αποτελέσματα, ιδίως όταν θεσπίζονται νέοι μηχανισμοί χρηματοδότησης (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων – ΕΤΕ, συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, ευρωομόλογα έργων υποδομής) που απαιτούν υψηλά επίπεδα εμπειρογνωσίας·

44.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει εάν είναι εφικτή η ιδέα των «ομολόγων για τους πολίτες» (τοπικά κονδύλια με συμμετοχή των πολιτών τα οποία αποσκοπούν στην τοπική ανάπτυξη), με τα οποία οι πολίτες θα μπορούσαν να επενδύσουν στην ανάπτυξη των κοινοτήτων ή των περιφερειών τους και να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες επενδύσεις για τη δημιουργία υποδομών και την υλοποίηση μεγάλων ενεργειακών έργων με πολυετή ορίζοντα·

45.

παροτρύνει, εντούτοις, την Επιτροπή να θέσει φιλόδοξους στόχους για την αποτελεσματική ενεργοποίηση του αποτελέσματος μόχλευσης που μπορεί να έχει η δέσμευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών υπέρ των πολιτικών προτεραιοτήτων· τονίζει το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα των τοπικών και περιφερειακών δημόσιων προϋπολογισμών, ακόμη και έναντι ιδιωτικών εταίρων, και τον ρόλο συσπείρωσης που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ·

46.

εκτιμά ότι έχει ύψιστη σημασία η δυνατότητα έκδοσης ευρωομολόγων για έργα υποδομής (EU project bonds), με στόχο τη χρηματοδότηση έργων μεγάλης εμβέλειας, ο οικονομικός αντίκτυπος των οποίων έχει μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Ο μηχανισμός αυτός αναμένεται να αυξήσει την προβολή των παρεμβάσεων της ΕΕ, κυρίως όμως την αποτελεσματικότητά τους. Θα είχε, επίσης, άκρως ευεργετικό αποτέλεσμα μόχλευσης στη δυναμική της εσωτερικής αγοράς και θα ενίσχυε την εδαφική συνοχή. Εντάσσεται σαφώς στην προσπάθεια εξορθολογισμού των δαπανών της ΕΕ και επικέντρωσης στην ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία·

47.

χαιρετίζει τη δημόσια διαβούλευση που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα τα ομόλογα σχεδίων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής και πιστεύει ότι, σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, την ενίσχυση της εδαφικής συνοχής· εκφράζει , ωστόσο, τις αμφιβολίες της σχετικά με τη σκοπιμότητα περιορισμού της χρήσης των ευρωομολόγων έργων υποδομής μόνο σε διευρωπαϊκά έργα τεχνικής υποδομής, από τη στιγμή που είναι πιθανό και άλλα έργα υποδομής με περιφερειακή διάσταση να έχουν προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, θεωρεί ότι είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί η σχέση μεταξύ των ευρωομολόγων έργων υποδομής και των ευρωπαϊκών ενισχύσεων και εκτιμά ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί η πρόσβαση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στα νέα χρηματοδοτικά μέσα·

48.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πραγματοποιήσει πιο λεπτομερή ανάλυση της προτεινόμενης έκδοσης ευρωομολόγων τα οποία, με τη συγκέντρωση ορισμένων δημόσιων χρεών, θα επιτρέψουν σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης να δανείζονται με τα καλύτερα δυνατά επιτόκια της αγοράς, θα περιορίσουν την κερδοσκοπία στον εθνικό δανεισμό και θα βελτιώσουν τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών·

49.	πιστεύει ότι ένας αξιόπιστος προϋπολογισμός αποτελεί μία από τις λύσεις, καθώς συνιστά μοχλό οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής ανάπτυξης στην τρέχουσα οικονομική κρίση·

Διάρθρωση των δαπανών

50.

πιστεύει ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί η σημερινή δομή του προϋπολογισμού και συνιστά μια νέα πρακτική, ρεαλιστική, διαφανή και κατανοητή δομή που να αντικατοπτρίζει σαφώς την κατανομή των αρμοδιοτήτων σε μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και όπου τα διάφορα κονδύλια για δαπάνες να ορίζονται σε συνάρτηση με τον συγκεκριμένο τρόπο καταβολής των πληρωμών και υλοποίησης των πολιτικών· δεν θεωρεί δικαιολογημένη τη μείωση του αριθμού των κεφαλαίων σε τρία κύρια κεφάλαια (εσωτερικές δαπάνες, εξωτερικές δαπάνες και διοικητικές δαπάνες). Λίγα μείζονος σημασίας κεφάλαια συνεπάγονται μεγάλο βαθμό συγκέντρωσης και, κατά συνέπεια, αντίστοιχη απώλεια πληροφοριών. Τα μείζονος σημασίας κεφάλαια θα πρέπει να υποδιαιρούνται με σαφέστερες υποκατηγορίες. Η πρόταση αυτή κάθε άλλο παρά συμβάλλει στη διαφάνεια·

51.

κρίνει ότι οι τρεις πτυχές της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (ευφυΐα, βιωσιμότητα, ένταξη) και οι επτά εμβληματικές της πρωτοβουλίες, παρότι συνιστούν καθοριστική δύναμη πολιτικής κινητοποίησης, δεν μπορούν να χρησιμεύσουν για τον προσδιορισμό της δομής του προϋπολογισμού. Δεδομένου ότι καμία από τις τρεις πτυχές δεν θα μπορούσε από μόνη της να καλύψει ορισμένες πολιτικές, όπως λ.χ. την πολιτική συνοχής ή την ΚΓΠ, η δομή που προτείνει η Επιτροπή θα οδηγούσε σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις κατά την κατανομή των πόρων και την εκτέλεση του προϋπολογισμού·

52.	εκτιμά, ειδικότερα, ότι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε η μελλοντική δομή του προϋπολογισμού να περιλαμβάνει ρητή αναφορά στην πολιτική συνοχής, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την ενίσχυση της νομικής βάσης της συνοχής (οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής) δυνάμει της Συνθήκης της Λισσαβώνας·

53.

πιστεύει, συνεπώς, ότι μία πιθανή δομή των γραμμών του προϋπολογισμού θα πρέπει ειδικότερα να επιτρέπει τον εντοπισμό, στον ίδιο τίτλο, όλων των ταμείων που ανταποκρίνονται στο κοινό στρατηγικό πλαίσιο (δηλαδή, ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, Ταμείο Συνοχής, ΕΓΤΑΑ και Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας). Η δομή αυτή θα μπορούσε θα μπορούσε να βασίζεται:

1)	σε πολιτικές υπέρ των εδαφικών ενοτήτων (πολιτική συνοχής, δεύτερος πυλώνας της ΚΓΠ, κοινή αλιευτική πολιτική, εδαφικός αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής και μεγάλες επενδύσεις σε έργα υποδομών, έρευνα και καινοτομία για την εδαφική ισορροπία)·

2)	σε πολιτικές υπέρ του βιώσιμου μέλλοντος (πρώτος πυλώνας της ΚΓΠ, κλιματική αλλαγή, ενέργεια, έρευνα)

3)	στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια (πολιτισμός, νέα γενιά, επικοινωνία, χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης κ.ά.)·

4)	σε εξωτερικές δράσεις (εξωτερική πολιτική, πολιτική γειτονίας και πολιτική ανάπτυξης)·

5)	στο αποθεματικό ευελιξίας και ευρωπαϊκής ωφέλειας και στο αποθεματικό αναθεώρησης·

6)	σε διοικητικές δαπάνες·

Διάρκεια του δημοσιονομικού πλαισίου

54.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε την πρότασή της για παράταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου σε δέκα χρόνια, με ουσιαστική ενδιάμεση αναθεώρηση («5 + 5»), καθώς πρόκειται για έναν εφικτό συμβιβασμό μεταξύ σταθερότητας, ευελιξίας και κοινοβουλευτικού δημοκρατικού ελέγχου των ευρωπαϊκών δημόσιων δαπανών· η ενδιάμεση αναθεώρηση πρέπει να περιορίζει το ύψος των πόρων που μπορούν να διαθέτουν άλλες προτεραιότητες έτσι ώστε να πρόκειται για ένα πραγματικό δεκαετές πρόγραμμα και όχι για δύο πενταετή προγράμματα, τα οποία είναι λιγότερο επιθυμητά από τα ισχύοντα επταετή προγράμματα·

55.

τονίζει ότι οι επενδυτικές και αναπτυξιακές πολιτικές, όπως η πολιτική συνοχής, χρειάζονται τουλάχιστον επταετή περίοδο προγραμματισμού. Ως εκ τούτου, η παράταση σε δέκα χρόνια προσφέρει επαρκή διάρκεια και σταθερότητα, ενώ παράλληλα παρέχει πραγματική ευελιξία στα μέσα της περιόδου, την οποία δεν διαθέτει σήμερα ο προϋπολογισμός της ΕΕ·

56.

πιστεύει ότι, λαμβανομένων υπόψη των νέων διαδικασιών και των νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, η ουσιαστική αναθεώρηση μπορεί να επιτευχθεί με βάση έναν μηχανισμό δύο επιπέδων:

—

σε πρώτο, γενικότερο, επίπεδο, μπορεί να δημιουργηθεί ένα «αποθεματικό αναθεώρησης», που θα ανέρχεται στο 5 % του συνολικού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για τη δεύτερη πενταετία της περιόδου προγραμματισμού. Η ακριβής διάθεση του ποσού αυτού θα αποτελεί αντικείμενο των διαπραγματεύσεων στα μέσα της περιόδου προγραμματισμού: θα μπορεί είτε να καταλήγει σε επιβεβαίωση των αποφάσεων που ελήφθησαν στην αρχή της περιόδου, με κατανομή των πιστώσεων μεταξύ των κατηγοριών και κεφαλαίων του προϋπολογισμού, των κρατών μελών κλπ. σύμφωνα με την ίδια αναλογία, είτε σε μια νέα κατανομή, σε συνάρτηση με την εξέλιξη των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων ή της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής συγκυρίας. Σε κάθε περίπτωση, αυτό το «αποθεματικό αναθεώρησης» θα προστίθεται στο «αποθεματικό ευελιξίας και ευρωπαϊκής ωφέλειας» που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα πλαίσια των νέων μηχανισμών ευελιξίας·

—

σε δεύτερο επίπεδο, στην κατηγορία του προϋπολογισμού που αφορά την πολιτική συνοχής και τις λοιπές πολιτικές εδαφικής ανάπτυξης που περιλαμβάνονται στο κοινό στρατηγικό πλαίσιο, θα μπορούσε να δοθεί η ευχέρεια στα κράτη μέλη, σε συμφωνία με τις περιφέρειες, να αναπρογραμματίζουν ένα ποσοστό έως 25 % των πιστώσεων που έχουν εγκριθεί για τις συμβάσεις σύμπραξης στον τομέα των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Ο προγραμματισμός αυτός θα μπορούσε να γίνεται μεταξύ των διαφόρων ενδιαφερομένων ταμείων, δηλ. του Ταμείου Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), του ΕΚΤ, του ΕΓΤΑΑ και του ΕΤΑ·

Αντιμετώπιση των μεταβαλλόμενων συνθηκών – ευελιξία και μεταφορές πιστώσεων

57.

58.

χαιρετίζει τις προτάσεις της Επιτροπής, τονίζει όμως ότι η ευελιξία δεν πρέπει να προσφέρει πρόσχημα για την υποτίμηση των δημοσιονομικών αναγκών των πολιτικών της ΕΕ· τονίζει επίσης ότι το υποχρεωτικό ποσοστό, που προτείνει η Επιτροπή να ανέρχεται σε 5 %, θα πρέπει να είναι ενδεικτικό, δεδομένου ότι τα περιθώρια ευελιξίας εξαρτώνται εξ ορισμού από παράγοντες που εξαρτώνται από την πολιτική και οικονομική συγκυρία·

59.

υπογραμμίζει ότι το «αποθεματικό ευελιξίας και ευρωπαϊκής ωφέλειας» δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιείται για επιβράβευση των καλύτερων επιδόσεων απορρόφησης των πιστώσεων, αλλά να αυξάνει την ικανότητα καλύτερης ανταπόκρισης της ΕΕ σε νέες προκλήσεις ή σε απρόβλεπτους κλονισμούς, να υποστηρίζει νέες προτεραιότητες ή να προωθεί τη συνεργασία και τον πειραματισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η διάθεση του αποθεματικού αυτού δεν θα πρέπει να είναι αποφασισμένη εκ των προτέρων, αλλά να αποτελεί αντικείμενο ρητής απόφασης της δημοσιονομικής αρχής. Θα μπορούσε να επιβραβεύει την αριστεία για ορισμένες γραμμές του προϋπολογισμού, που θα αξιολογούνται από άποψη αντικτύπου και αποτελεσμάτων·

60.	εξάλλου, πιστεύει ότι η ευελιξία όσον αφορά τους μη χρησιμοποιηθέντες πόρους του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού θα πρέπει να επιτρέπει την νέα διάθεσή τους σε συνάρτηση με ένα αντικειμενικό κριτήριο άριστης διαχείρισης, και να μην χρησιμοποιείται σε καμία περίπτωση για άλλους σκοπούς·

61.

πιστεύει ότι η δυνατότητα ανακατανομής που επιτρέπει μεταφορές μεταξύ κονδυλίων για ένα δεδομένο έτος, έτσι όπως τη διατυπώνει η Επιτροπή, είναι απαραίτητη διότι το ισχύον σύστημα αποδείχτηκε πολύ άκαμπτο. Η απλούστευση των μεταφορών αυτών εντός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) θα πρέπει να διερευνηθεί, διασφαλίζοντας παράλληλα τον πλήρη σεβασμό της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και δημοσιονομικής πειθαρχίας·

62.

κρίνει θετική την πρόταση να υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς των μη χρησιμοποιηθέντων περιθωρίων από το ένα έτος στο άλλο –ώστε να μην διατίθενται αυτοδικαίως εκ νέου στα κράτη μέλη– καθώς και την ελευθερία συγκέντρωσης των δαπανών στην αρχή ή στο τέλος της περιόδου, μέσα στο πλαίσιο πολυετούς χρηματοδότησης ενός συγκεκριμένου κεφαλαίου του προϋπολογισμού·

63.	υπενθυμίζει την ανάγκη ευελιξίας σε όλα τα επίπεδα, ώστε οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να διαθέτουν περιθώρια ελιγμών για την ανακατανομή των πόρων και την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων και των δαπανών, εφόσον χρειάζεται·

Αποδοτικότητα

64.	χαιρετίζει το αίτημα της Επιτροπής για αύξηση της αποδοτικότητας κατά τη διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ, δεδομένου ότι αποδοτικότερη διαχείριση των δαπανών σημαίνει βελτίωση των αποτελεσμάτων και προτρέπει την Επιτροπή να το θέσει πάραυτα σε εφαρμογή·

65.

ενθαρρύνει θερμά τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να ενισχύσουν τις τεχνικές και τις ανθρώπινες ικανότητές τους, ενώ συγχρόνως θεωρεί σκόπιμο να περιοριστούν οι πολύπλοκες απαιτήσεις που τίθενται για τη χρηματοδότηση έργων από την ΕΕ, κυρίως ως προς τον διοικητικό φόρτο και τη γραφειοκρατία· στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης και των επακόλουθων σημαντικών περικοπών στους δημόσιους προϋπολογισμούς, και με επιδίωξη την αποτελεσματική χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ, τονίζει την ανάγκη για κατάλληλα επίπεδα χρηματοδότησης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές θα είναι σε θέση να λάβουν μέρος σε μεγάλα έργα που χρηματοδοτούνται μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων·

66.

επικροτεί, επίσης, την πρόταση να επικεντρωθούν οι δαπάνες σε συγκεκριμένες προτεραιότητες, εν γνώσει του γεγονότος ότι οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να θέτουν περισσότερες προτεραιότητες· προτείνει, συνεπώς, να μην διευρύνεται υπερβολικά το φάσμα των στόχων, δεδομένου, ότι με τις διαδοχικές διευρύνσεις έχουν επίσης αυξηθεί οι ανισότητες στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

67.

παρατηρεί ότι η αποδοτικότητα κατά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, δηλαδή η αποδοτικότητα των δαπανών, απαιτεί συντονισμό, συνεκτικότητα και συνεργασία, τόσο μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης όσο και μεταξύ των Ταμείων· ως εκ τούτου, φαίνεται αντιφατικό να επανερχόμαστε –όπως έχει ήδη γίνει– στον προγραμματισμό ανά ταμείο, ο οποίος απαιτεί στη συνέχεια τη θέσπιση νέων μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των ταμείων για την αποτροπή επικαλύψεων, καθώς οι δικαιούχοι χρηματοδότησης καλούνται στην πραγματικότητα να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τις οποίες ενδέχεται να δημιουργήσει η έλλειψη συντονισμού που απαιτείται για τη βελτίωση της διαχείρισης·

Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός και η οικονομική διακυβέρνηση της Ένωσης

68.

επαναλαμβάνει την προειδοποίησή της στο ενδεχόμενο να συναρτώνται οι χορηγήσεις των Διαρθρωτικών Ταμείων με την τήρηση, εκ μέρους των κρατών μελών, του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης εκφράζει δε τις σοβαρές ανησυχίες της σχετικά με τους όρους που προτείνεται να επιβάλλονται στο τοπικό και στο περιφερειακό επίπεδο διακυβέρνησης, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διακυβέρνησης και ευθύνης κάθε βαθμίδας·

69.

διαφωνεί έντονα με την πρόταση η μη συμμόρφωση ενός κράτους μέλους να έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της χρηματοδότησης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και της κοινής γεωργικής ή αλιευτικής πολιτικής, διότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες για την ανικανότητα των εθνικών θεσμικών οργάνων να τηρούν τα μακροοικονομικά κριτήρια ή να εφαρμόζουν ορθά τη νομοθεσία της ΕΕ, ενώ ένα τέτοιο μέτρο ενέχει τον κίνδυνο να πληγούν εντονότερα οι περιφέρειες που παρουσιάζουν αναπτυξιακή υστέρηση και στις οποίες τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα είναι απαραίτητα για να αντιμετωπιστούν οι εγγενείς αδυναμίες τους·

70.	για να ενισχυθεί περισσότερο ο προτρεπτικός ρόλος, ζητά τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών από τις αρχικές φάσεις ανάλυσης της κατάστασης και εξεύρεσης λύσεων·

71.	δηλώνει διατεθειμένη να συνεργαστεί με τα λοιπά θεσμικά όργανα για τη διαμόρφωση ενός πραγματικού συστήματος πολλαπλής συμμόρφωσης όσον αφορά την καταβολή των πιστώσεων, με στόχο την απλούστευση των καθαρά τυπικών διαδικασιών ελέγχου·

72.	ζητά τη συνολική αναθεώρηση του Δημοσιονομικού Κανονισμού της ΕΕ ώστε να απλουστευθούν οι δημοσιονομικές ρυθμίσεις τόσο ως προς την εφαρμογή όσο και την επιβολή, με στόχο την περαιτέρω ενθάρρυνση δυνητικών δικαιούχων να υποβάλλουν προσφορές·

Μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης

73.	επαναλαμβάνει ότι το νέο σύστημα χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ πρέπει να βασίζεται στη διαφάνεια και σε νέους ίδιους πόρους, και να αποκλείει κάθε είδους δημοσιονομικές διορθώσεις και εξαιρέσεις·

74.

εκτιμά ότι η διαπραγμάτευση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού αποκλειστικά από την οπτική της καθαρής συνεισφοράς των κρατών μελών έρχεται σε αντίφαση με την ίδια τη φιλοσοφία της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· μια τέτοια προσέγγιση ενέχει τον κίνδυνο αιτημάτων για επανεθνικοποίηση των πολιτικών, με την οποία η ΕτΠ είναι κατηγορηματικά αντίθετη·

75.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις ιδέες που προτείνει η Επιτροπή σχετικά με τον προσδιορισμό ενός μηχανισμού χρηματοδότησης βάσει ιδίων πόρων. Σημειώνει ότι οι επιλογές αυτές δεν έχουν όλες τον ίδιο αντίκτυπο στο εδαφικό επίπεδο και ότι ορισμένες από τις προτεινόμενες λύσεις εφαρμόζονται ήδη από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σε ορισμένα κράτη μέλη·

76.

προτίθεται να προβεί σε προσεκτική αξιολόγηση του αντίκτυπου της εκάστοτε επιλογής στο εδαφικό επίπεδο, με ιδιαίτερη προσοχή σε όσες εξ αυτών συνδέονται περισσότερο με τη θεματολογία της βιώσιμης ανάπτυξης, υπό τον όρο ότι οι πόροι που θα προκύψουν θα διοχετεύονται εν συνεχεία άμεσα σε έργα που αποσκοπούν, σε εδαφικό επίπεδο, στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, την προστασία του περιβάλλοντος, την πρόληψη κινδύνων ή την παρέμβαση σε περιπτώσεις σοβαρών καταστροφών·

77.

είναι πεπεισμένη ότι, μακροπρόθεσμα, η αύξηση των υφιστάμενων ιδίων πόρων και/ή η εισαγωγή νέων ιδίων πόρων πρέπει να αποσκοπεί στην αντικατάσταση των εθνικών συνεισφορών στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Συνεπώς, τονίζει τα ακόλουθα:

—	πρέπει να πραγματοποιείται εμπεριστατωμένη μελέτη σκοπιμότητας και αξιολόγηση αντικτύπου πριν από κάθε συμφωνία για νέους ιδίους πόρους·

—	κάθε νέα πηγή εσόδων πρέπει να είναι σταθερή και να μην υπόκειται σε απρόβλεπτες μεταβολές·

78.	τονίζει ότι η χρήση των εν λόγω χρηματοδοτικών πόρων θα πρέπει να υποστηριχθεί με την εφαρμογή ευέλικτων διοικητικών διατυπώσεων.

Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) CdR 16/2008 fin.

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/18

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού»

2011/C 166/04

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

επικροτεί το γεγονός ότι η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας αναφέρεται ως προτεραιότητα της εμβληματικής πρωτοβουλίας. Ωστόσο, εκφράζει την απογοήτευσή της για την περιορισμένη προσήλωση στον σκοπό αυτόν και την κοντόφθαλμη αντίληψη της παιδικής φτώχειας, θεωρεί δε ότι θα πρέπει να ψηφισθεί χωρίς καθυστέρηση η σύσταση για την παιδική φτώχεια το 2011·

—	καλεί την Επιτροπή να στηρίξει απερίφραστα τη διατήρηση και την αξιοποίηση των εργασιών της κοινωνικής ανοικτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ), διερευνώντας ενδεχόμενους τρόπους αποτελεσματικότερης συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών παραγόντων στη διαδικασία αυτή·

—

προτείνει στην Επιτροπή να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα κράτη μέλη με στόχο την αποτελεσματική συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών και λοιπών φορέων στην χάραξη των ΕΠΜ. Επισημαίνει ότι τα εδαφικά σύμφωνα αποτελούν ενδεχομένως τον πιο ολοκληρωμένο και συνεκτικό μηχανισμό συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαδικασία αυτή·

—

τάσσεται υπέρ της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου από την απασχολησιμότητα και την ποσότητα των θέσεων εργασίας στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού υπό την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθήσει να δίνεται οπωσδήποτε προτεραιότητα σε μια ολοκληρωμένη πολιτική για την απασχόληση ως βασικό στοιχείο για την επιτυχή καταπολέμηση της φτώχειας στο πλαίσιο του ΕΚΤ·

—	σημειώνει επίσης τη μεγάλη ανταπόκριση των ερωτηθέντων στην έρευνα της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με τη δέσμευση να δοθεί προτεραιότητα στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού μέσω των μελλοντικών περιφερειακών προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ.

Εισηγήτρια

Η κ. Christine CHAPMAN (UK/PES), Μέλος της Εθνικής Συνέλευσης της Ουαλίας

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την κοινωνική και εδαφική συνοχή»

COM(2010) 758 τελικό

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Προβολή και δέσμευση … οι πράξεις είναι αποτελεσματικότερες από τα λόγια

χαιρετίζει τη δέσμευση της ΕΕ να απαλλάξει 20 εκατομμύρια Ευρωπαίους από τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού έως το 2020 και δέχεται την ανακοίνωση της Επιτροπής «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για κοινωνική και εδαφική συνοχή» (COM(2010) 758 τελικό) ως ένα δυναμικό πλαίσιο δράσης για την επίτευξη του στόχου αυτού·

εκφράζει την ικανοποίησή της για την ευρύτερη προβολή του θέματος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και συμφωνεί ότι η κοινωνική διάσταση θα πρέπει να αποτελεί τον κεντρικό άξονα αυτής της στρατηγικής· υπενθυμίζει δε ότι τουλάχιστον ένας στους έξι ευρωπαίους πολίτες είναι αντιμέτωπος με το φάσμα της φτώχειας·

3.	επισημαίνει ότι η επιτυχία της εμβληματικής πρωτοβουλίας εξαρτάται από τον βαθμό στον οποίο θα εισάγει, θα ενθαρρύνει και θα στηρίξει, από πολιτική, τεχνική και οικονομική άποψη, δράσεις που επιφέρουν ουσιαστικές και βιώσιμες αλλαγές στις συνθήκες ζωής κάθε ατόμου·

4.	αναγνωρίζει τη σημασία που έχει η συμβολή των ανθρώπων που ζουν υπό συνθήκες φτώχειας και των ΜΚΟ που ασχολούνται μαζί τους·

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιδείξουν γνήσια πολιτική βούληση για να εφαρμόσουν στην πράξη, σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τις δεσμεύσεις της ΕΕ για την καταπολέμηση της φτώχειας, με αφετηρία μια προσέγγιση που σέβεται τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και εισάγει την οριζόντια κοινωνική ρήτρα, δράττοντας την ευκαιρία αυτή για τη δημιουργία μιας πιο δίκαιης και ευνομούμενης κοινωνίας·

τονίζει, ωστόσο, ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί βιώσιμη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ή ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, εάν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ανισοτήτων και των διακρίσεων. Τονίζει, επίσης, ότι η αυξημένη ανάπτυξη και απασχόληση την περίοδο 2000-2008 δεν είχε ουσιαστικό αντίκτυπο στη φτώχεια, αντιθέτως οι ανισότητες διογκώθηκαν σε πολλές χώρες. Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε ως αποτέλεσμα της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης·

7.	επιθυμεί να τονίσει την ανάγκη να καταρτιστούν, κατά προτεραιότητα, ένα πλαίσιο και ένας οδικός χάρτης για την εφαρμογή της σύστασης για την ενεργό ένταξη, καθώς και μια οδηγία που θα εγγυάται ένα κατώτατο εισόδημα τουλάχιστον πάνω από το όριο της φτώχειας·

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για την αναντιστοιχία των προηγούμενων δεσμεύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξασφάλιση «έξυπνης, διατηρήσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης» με την πρόσφατη ανακοίνωση για την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης, στην οποία δίνεται βάρος στην αυστηρή δημοσιονομική εξυγίανση·

υπογραμμίζει τη σημασία της εργασίας, επισημαίνει ωστόσο ότι η απασχόληση από μόνη της δεν εγγυάται την έξοδο από τη φτώχεια και ότι απαιτούνται περαιτέρω μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας στην εργασία και την εξασφάλιση πρόσβασης σε ποιοτική και βιώσιμη απασχόληση. Εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι δεν δίδεται περαιτέρω έμφαση στο καίριο ζήτημα της εξασφάλισης ικανοποιητικού εισοδήματος, σύμφωνα με τη σύσταση 92/441/ΕΟΚ του Συμβουλίου και τη σύσταση της Επιτροπής του 2008 για την ενεργητική ένταξη·

10.

τονίζει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας ζωής και ευημερίας για όλους τους ευρωπαίους πολίτες, με στόχο τη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού που πλήττουν σημαντικό αριθμό πολιτών της ΕΕ. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη μείωση των συνεπειών «κατωφλίου» και να προβλεφθούν περισσότεροι και ευρύτεροι τρόποι εισόδου των κοινωνικά αποκλεισμένων στην αγορά εργασίας·

11.

αναγνωρίζει ότι την αρμοδιότητα για την εφαρμογή μέτρων στον τομέα αυτόν έχουν πρωτίστως τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, μολονότι η Επιτροπή μπορεί να στηρίξει αυτές τις προσπάθειες, παρέχοντας κοινοτική χρηματοδότηση και διευκολύνοντας τις ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών και γνώσεων, καθώς και με την κατάλληλη αξιολόγηση του κοινωνικού αντικτύπου των πολιτικών της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να πραγματοποιεί εκτιμήσεις κοινωνικού αντικτύπου, θεωρεί όμως ότι οι εκτιμήσεις αυτές θα πρέπει να έχουν πιο εδαφικό χαρακτήρα·

12.

τονίζει την ανάγκη εισαγωγής μιας οριζόντιας κοινωνικής ρήτρας στο πλαίσιο του άρθρου 9 της ΣΛΕΕ, η οποία θα εξασφαλίζει ότι η νομοθεσία σχετικά με την ενιαία αγορά λαμβάνει υπόψη απαιτήσεις που συνδέονται με την προώθηση της κοινωνικής συνοχής και κυρίως ενός υψηλού επιπέδου απασχόλησης, την εξασφάλιση επαρκούς κοινωνικής προστασίας, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, την εκπαίδευση και κατάρτιση υψηλού επιπέδου, την προστασία της ανθρώπινης υγείας και μια καλή στεγαστική πολιτική, χωρίς να περιορίζεται με κανέναν τρόπο η άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως αναγνωρίζεται στα κράτη μέλη και στις Συνθήκες της ΕΕ·

13.

αναγνωρίζει την προσπάθεια περαιτέρω προβολής αυτών των θεμάτων κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού έτους για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (2010). Επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι η Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού θα λειτουργήσει ως μέσο για την ενσωμάτωση της παρακαταθήκης του Ευρωπαϊκού Έτους στις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ για την επόμενη δεκαετία·

Οι πολλαπλές διαστάσεις της φτώχειας και οι ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες

14.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση αναγνωρίζονται οι πολλαπλές διαστάσεις της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, και χαιρετίζει ιδιαίτερα τη ρητή αναφορά στην παιδική φτώχεια, τους νέους, τους ηλικιωμένους, τους εργαζόμενους φτωχούς (καθώς και τις μονογονεϊκές οικογένειες και τις οικογένειες με μόνον έναν μισθό), τις γυναίκες, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, τους μετανάστες, τις εθνικές μειονότητες και τους Ρόμα·

15.

επικροτεί την αναγνώριση των σύνθετων παραγόντων που διαμορφώνουν το πλαίσιο της φτώχειας, όπως η πρόσβαση στην απασχόληση, τα χαμηλά επίπεδα εισοδήματος και τα προσωπικά χρέη, η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, η εκπαίδευση, η υγεία, η ψυχική υγεία, η στέγαση, οι διακρίσεις, καθώς και η μετάδοση της φτώχειας από γενιά σε γενιά και η εδαφική διάσταση της φτώχειας·

16.	εκφράζει την ικανοποίησή της για την αναφορά στη σημασία της αντιμετώπισης της έλλειψης στέγης και υπενθυμίζει την πρόσφατη γνωμοδότησή της για το θέμα αυτό (1)·

17.	υπενθυμίζει τη γνωμοδότησή της σχετικά με την Πράσινη Βίβλο για τις συντάξεις (2) και εκφράζει την ικανοποίησή της για την ανακοίνωση της Επιτροπής να εκδώσει το 2011 μια Λευκή Βίβλο για τη βιωσιμότητα και την επάρκεια των συντάξεων·

18.

απευθύνει εκ νέου έκκληση προς την Επιτροπή να ορίσει ένα φιλόδοξο ευρωπαϊκό πρόγραμμα κοινωνικής στέγασης, το οποίο θα ενισχύσει τον ρόλο της στον τομέα των πολιτικών κοινωνικής ένταξης στο πλαίσιο της επόμενης γενιάς των Διαρθρωτικών Ταμείων και θα επιβεβαιώσει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες στον τομέα της κοινωνικής στέγασης θα ορίζονται σε επίπεδο κρατών μελών·

19.	συμφωνεί ότι για τον μετριασμό και την πρόληψη της φτώχειας απαιτείται μια ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες των διαφόρων ομάδων και τις ειδικές προκλήσεις προς αντιμετώπιση·

20.

επιθυμεί να επισημάνει εκ νέου τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα άτομα που έχουν ζήσει σε συνθήκες φτώχειας και οι ΜΚΟ που ασχολούνται με τα άτομα αυτά, αναγνωρίζει δε ότι όλα τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι κοινωνικοί εταίροι, οι δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι τοπικές και περιφερειακές διοικήσεις και αρχές πρέπει επίσης να συμμετέχουν στο πλαίσιο της ολιστικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης·

21.	τονίζει τις αρνητικές εκφάνσεις της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, όπως ο αντίκτυπος στην υγεία και την ψυχική υγεία, ο αντίκτυπος στην αλληλεγγύη εντός της κοινωνίας, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η απογοήτευση, η βία και οι πιθανές κοινωνικές αναταραχές·

22.	ζητά να αναγνωριστεί δεόντως από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη ότι η φτώχεια αποτελεί κοινή ευθύνη και πρόκληση για την κοινωνία συνολικά, ενώ όσοι τυγχάνουν να είναι φτωχοί ή κοινωνικά αποκλεισμένοι δεν θα πρέπει να στιγματίζονται ή να θεωρούνται αποτυχημένοι·

23.	επικροτεί τη δέσμευση σχετικά με την υιοθέτηση μιας στρατηγικής για την κοινωνική ένταξη των Ρόμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2011·

Παιδική φτώχεια

24.

τονίζει ιδιαίτερα τη σημασία της αντιμετώπισης της παιδικής φτώχειας, η οποία συνιστά όνειδος για την ευρωπαϊκή κοινωνία. Συμφωνεί ότι η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αντιμετώπιση της μετάδοσης της φτώχειας από γενιά σε γενιά, η οποία απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση της πρόληψης, με πρώτη προτεραιότητα την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού·

25.	εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε έναν συγκεκριμένο στόχο/δέσμευση για την παιδική φτώχεια στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

26.

27.

ζητά μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος της παιδικής φτώχειας και τονίζει ότι ήδη έχουν προχωρήσει οι σχετικές εργασίες στην ΕΕ όσον αφορά τη χάραξη «κοινών κανόνων», όπως αποδεικνύεται από τη διακήρυξη που υπεγράφη από τις τρεις Προεδρίες της ΕΕ (Βέλγιο, Ουγγαρία και Πολωνία) κατά τη διάσκεψη για την παιδική φτώχεια τον Σεπτέμβριο του 2010, και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου των υπουργών απασχόλησης στις 6 Δεκεμβρίου 2010, σύμφωνα με τα οποία η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας θα πρέπει να αναχθεί σε προτεραιότητα·

28.	επισημαίνει τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε περιφερειακό επίπεδο για μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και στηρίζει την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος·

29.	ζητά στις αξιολογήσεις του κοινωνικού αντίκτυπου να λαμβάνονται ειδικά υπόψη οι πιθανές επιδράσεις των μέτρων στην ήδη επισφαλή κατάσταση των παιδιών σε οικογένειες που απειλούνται από τη φτώχεια·

Κοινωνική, χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση

30.

επικροτεί τις αναφορές στην οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, ωστόσο εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση περιορίζεται απλώς σε αυτές. Ζητεί να αναγνωριστεί ευρύτερα το κοινωνικό κόστος που είναι ήδη υπαρκτό και καλεί την Επιτροπή να προβεί σε διεξοδική ανάλυση των επιπτώσεων σε επίπεδο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, τις οποίες έχουν σήμερα και θα έχουν στο μέλλον τα μέτρα λιτότητας των εθνικών κυβερνήσεων ανά την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του αντικτύπου στην παροχή βασικών υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

31.	ζητά, επίσης, να αξιολογούνται οι μεταρρυθμίσεις που έχουν πραγματοποιηθεί, ιδιαίτερα δε το μέγεθος, το κόστος και ο αντίκτυπος των κοινωνικών καινοτομιών, καθώς και να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν σε όλη την Ευρώπη οι νέες λύσεις που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές·

32.

τονίζει τον πιθανό κίνδυνο να «χαθεί» μια γενιά νέων ανθρώπων λόγω της κρίσης, όπως αποδεικνύεται από την αύξηση της ανεργίας των νέων σε ποσοστό περίπου 21 % το 2010. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η ανεργία των νέων αποτελεί δισεπίλυτο και διαρκές πρόβλημα, και την περίοδο 2000-2008 κυμαινόταν μεταξύ 14,5 % και 18 %. Τονίζει ότι οι δείκτες αυτοί αποκρύπτουν σημαντικές αποκλίσεις εντός της ΕΕ, μεταξύ και εντός των κρατών μελών, ακόμη και σε επίπεδο μικρών κοινοτήτων·

33.	εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι οικονομικά ασθενείς δυσκολεύονται να επωφεληθούν από τις τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και επισημαίνει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην παροχή σχετικής ενημέρωσης, συνδρομής και συμβουλών·

34.

ζητά τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ατομικής υπερχρέωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, εκφράζει την ικανοποίησή της για την εκ νέου στροφή στον μηχανισμό μικροχρηματοδοτήσεων Progress και την παροχή μικροδανείων, αλλά συνιστά προσοχή κατά την εφαρμογή μέτρων που αποσκοπούν στην τόνωση νέων μορφών εμπορικών μικροχρηματοδοτήσεων και έχουν ως γνώμονα το κέρδος των δανειστών και όχι την επιδίωξη μιας οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμης εμπορικής δραστηριότητας·

Διακυβέρνηση και εταιρική σχέση

35.

επικροτεί τις αναφορές στη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών με τη συνδρομή της Επιτροπής των Περιφερειών ως μέσο για την αύξηση της προσοχής στην περιφερειακή διάσταση της φτώχειας και την περαιτέρω ανάπτυξη συνεργειών για την αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων. Επικρίνει την ελλιπή αναφορά στις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην παράγραφο 3.5 σχετικά με την προώθηση του πολιτικού συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, δεδομένου ότι σε πολλά κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν άμεση αρμοδιότητα στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής·

36.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει απερίφραστα τη διατήρηση και την αξιοποίηση των εργασιών της κοινωνικής ανοικτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ), διερευνώντας ενδεχόμενους τρόπους αποτελεσματικότερης συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών παραγόντων στη διαδικασία αυτή. Τονίζει την αξία του έργου της όσον αφορά την προβολή θεμάτων όπως η ενεργητική ένταξη και η παιδική φτώχεια·

37.

ζητά διευκρινίσεις σχετικά με το καθεστώς των εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη και κατά πόσο αυτά θα ενσωματωθούν στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Ζητά διαβεβαιώσεις ότι, εφόσον υπάρχει αυτή η πρόθεση, η εν λόγω προσέγγιση δεν θα οδηγήσει σε μια μονοδιάστατη προσήλωση σε μακροοικονομικούς στόχους και ότι η Επιτροπή θα επανεξετάσει την επαναφορά των εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη, εάν η προσέγγιση ενσωμάτωσης δεν είναι αποτελεσματική·

38.

39.	εκφράζει την ανησυχία της όσον αφορά τη μετάθεση για το 2012 της ανακοίνωσης για την ενεργητική ένταξη, και ζητά από την Επιτροπή να επισπεύσει την έκδοση της εν λόγω ανακοίνωσης το 2011, μαζί με μια εκτίμηση της εφαρμογής της ενεργητικής ένταξης·

40.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η συμμετοχή των ατόμων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας αναφέρεται ως κύριος στόχος των πολιτικών ένταξης, και ζητεί μια πιο σαφή δέσμευση στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας όσον αφορά τον τρόπο επίτευξης του στόχου αυτού από την Επιτροπή, σε συνδυασμό με τις κύριες ομάδες-στόχο που προσδιορίζονται στην ανακοίνωση. Διερωτάται, για παράδειγμα, εάν αυτό προβλέπεται στο πλαίσιο της συντονιστικής επιτροπής υψηλού επιπέδου που θα συσταθεί για την προώθηση των δράσεων κοινωνικής καινοτομίας·

Εδαφική συνοχή και μελλοντική χρηματοδότηση της ΕΕ

41.

επικροτεί την αναφορά στην εδαφική συνοχή στον τίτλο της ανακοίνωσης και υπογραμμίζει το γεγονός ότι η προτεινόμενη πλατφόρμα και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ δεν αποτελούν απλώς μέσα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», αλλά έχουν ευρύτερους ρόλους στο πλαίσιο του στόχου της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, όπως προβλέπεται στις Συνθήκες της ΕΕ·

42.

συμφωνεί ότι θα πρέπει να διερευνηθούν ενδεχόμενοι τρόποι καλύτερης και αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των Διαρθρωτικών Ταμείων για τη στήριξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», και τάσσεται υπέρ της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου από την απασχολησιμότητα και την ποσότητα των θέσεων εργασίας στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού υπό την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθήσει να δίνεται οπωσδήποτε προτεραιότητα σε μια ολοκληρωμένη πολιτική για την απασχόληση ως βασικό στοιχείο για την επιτυχή καταπολέμηση της φτώχειας στο πλαίσιο του ΕΚΤ. Ειδικότερα θα πρέπει να διαδοθούν οι κοινωνικές καινοτομίες, έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν νέες λύσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και των προκλήσεων, και οι αποδεδειγμένα αποτελεσματικές λύσεις να μπορούν να συγκεντρωθούν και να χρησιμεύσουν ως σημείο αναφοράς για τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές. Τονίζει ότι η επίτευξη του στόχου απασχόλησης (σε ποσοστό 75 % του ενεργού πληθυσμού) δεν επαρκεί για τη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και θα πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση στους εργαζόμενους φτωχούς και στην τόνωση της ποιότητας και της βιωσιμότητας των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη, με μέτρα που αποσκοπούν στην εξασφάλιση επαρκούς εισοδήματος και κοινωνικών επιδομάτων·

43.

επισημαίνει τη νέα πραγματικότητα των μέτρων λιτότητας, τα οποία έχουν ληφθεί στα περισσότερα κράτη μέλη, και υπογραμμίζει τις άμεσες επιπτώσεις τους στα άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Σημειώνει επίσης τη μεγάλη ανταπόκριση των ερωτηθέντων στην έρευνα της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με τη δέσμευση να δοθεί προτεραιότητα στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού μέσω των μελλοντικών περιφερειακών προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Συνεπώς, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει αυτή την επισήμανση στις νομοθετικές προτάσεις που θα υποβάλει εντός του 2011. Παράλληλα δε υπογραμμίζει ότι πρέπει οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να διαθέτουν αρκετή ευελιξία προκειμένου να επιλέγουν τις καταλληλότερες μεθόδους για την πρακτική καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού·

44.	στηρίζει τις προσπάθειες ανάπτυξης συντονισμού/συνεργειών μεταξύ των Διαρθρωτικών Ταμείων της ΕΕ για την κοινή αντιμετώπιση των πολλαπλών διαστάσεων της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, συμπεριλαμβανομένης της εδαφικής διάστασης της φτώχειας·

45.	είναι πρόθυμη να βοηθήσει την Επιτροπή στην παρακολούθηση της υλοποίησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, χάρη στην πλατφόρμα παρακολούθησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

Κοινωνική οικονομία, κοινωνική καινοτομία και πειραματισμός

46.	επικροτεί τη συμβολή της κοινωνικής οικονομίας, του εθελοντισμού και της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης από την άποψη της προστιθέμενης αξίας που αποφέρουν στις υπάρχουσες καθολικές δημόσιες υπηρεσίες·

47.

αναγνωρίζει την προστιθέμενη αξία της ενεργού συμμετοχής όλων των σχετικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έρχονται αντιμέτωποι με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, των ΜΚΟ που ασχολούνται με άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, των κοινωνικών εταίρων, των φορέων παροχής υπηρεσιών και, φυσικά, των τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών·

48.

συμφωνεί με τις βασικές αρχές που υιοθετήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Εθελοντών (CEV) για το Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού 2011, τονίζοντας ειδικότερα ότι ο εθελοντισμός, ως άμισθη δραστηριότητα που πραγματοποιείται οικειοθελώς, δεν πρέπει να αποτελεί υποκατάστατο της μισθωτής εργασίας και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως φθηνή εναλλακτική λύση για την αντικατάσταση του εργατικού δυναμικού ή κρατικών/δημόσιων υπηρεσιών στο πλαίσιο πρακτικών μείωσης κόστους·

49.	στηρίζει πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ενθάρρυνση εταιρειών να απασχολούν άτομα από μη προνομιούχες ομάδες και στη συνεκτίμηση κοινωνικών πτυχών στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων·

50.	αναγνωρίζει τη σημασία της στήριξης της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών εργαστηρίων ως μέσων για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της βιωσιμότητας της απασχόλησης·

51.	τονίζει εκ νέου τη σημασία των μέτρων που καθιστούν απλούστερη την πρόσβαση των ΜΚΟ και των μικρών συμπράξεων σε κοινοτικά κονδύλια, συμπεριλαμβανομένης της ευκολότερης πρόσβασης σε συνολικές επιχορηγήσεις για τις μικρές επιχειρήσεις·

52.

συμφωνεί, τέλος, ότι η τεκμηριωμένη κοινωνική καινοτομία μπορεί να είναι καθοριστική για την ανάπτυξη νέων λύσεων ή την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων, ωστόσο τονίζει ότι αυτή η προσέγγιση θα πρέπει να αναγνωρίζει τις υφιστάμενες ορθές πρακτικές στην Ευρώπη, καθώς και να στηρίζει και να ενθαρρύνει τη μεταφορά βέλτιστων πρακτικών, την ανταλλαγή γνώσεων και την αξιολόγηση ομοτίμων από ΜΚΟ/οργανώσεις κοινοτήτων, με έμφαση σε δράσεις μικρής κλίμακας και εργασίες ανάλογων οργανώσεων σε τοπικό επίπεδο. Η εισαγωγή των εν λόγω δράσεων απαιτεί λεπτό χειρισμό για την αποφυγή ενδεχόμενου στιγματισμού των φτωχών ανθρώπων και για τον λόγο αυτόν, συνιστάται να χρησιμοποιείται ο όρος «κοινωνικός πειραματισμός» με σύνεση.

Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) CdR 18/2010: υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2010.

(2) ECOS-V-008 CdR 319/2010 rev. 1: θα υιοθετηθεί στις 27 Ιανουαρίου 2011.

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/23

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη»

2011/C 166/05

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

χαιρετίζει με έμφαση την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Περιοχή του Δούναβη (COM (2010) 715 τελικό), η οποία αντανακλά διάφορες από τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στη γνωμοδότησή της της 7ης Οκτωβρίου 2009. Όντως, η στρατηγική αυτή έχει θεμελιώδη σημασία για την περιφερειακή και την τοπική συνεργασία στην περιοχή του Δούναβη·

—	υπογραμμίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υλοποίηση και την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής να εξασφαλιστεί και στο μέλλον η συνεπής και σταθερή συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων κύκλων της περιοχής του Δούναβη·

—

χαιρετίζει την καθιέρωση εθνικών και περιφερειακών συντονιστών, των οποίων τα καθήκοντα σκιαγραφούνται με γενικό μόνο τρόπο στην ανακοίνωση. Η ανάπτυξη μακροποεριφερειών βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και για τον λόγο αυτόν η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να συναντώνται τακτικά οι συντονιστές στο πλαίσιο της στρατηγικής, ούτως ώστε να ανταλλάσσουν εμπειρίες, καθώς και να δοθεί η δυνατότητα ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ της στρατηγικής για τη Βαλτική και της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη·

—	παροτρύνει την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι διαδικασίες επιλογής έργων για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές θα περιλαμβάνουν επαρκείς όρους, ώστε να είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν προς όφελος των στρατηγικών τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά συστήματα και χρηματοδοτικά μέσα·

—

προτείνει να εξεταστεί κατά πόσον είναι εφικτή η παροχή περαιτέρω κατάρτισης για αιτούντες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ιδίως από το 2014 και έπειτα, ούτως ώστε να ενισχυθεί η ικανότητα προσέλκυσης πόρων και να στηριχθεί η εντατικότερη πραγματική αξιοποίηση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών πόρων και μέσων·

Γενικός Εισηγητής

ο κ. Wolfgang REINHART (DE/EVP) Υπουργός ομοσπονδιακών και ευρωπαϊκών υποθέσεων του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή του Δούναβη

COM(2010) 715 τελικό

I. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

χαιρετίζει με έμφαση την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Περιοχή του Δούναβη (COM (2010) 715 τελικό), η οποία περιλαμβάνει ορισμένες από τις προτάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή των Περιφερειών σε παλαιότερη γνωμοδότησή της στις 7 Οκτωβρίου 2009. Η εν λόγω στρατηγική έχει θεμελιώδη σημασία για την περιφερειακή και την τοπική συνεργασία στην περιοχή του Δούναβη, όπως άλλωστε επισημαίνεται και στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2011·

διαπιστώνει ότι οι μακροπεριφέρειες επιδιώκουν να καταστούν, σε λειτουργικούς τομείς, αποτελεσματικό μέσο διασυνοριακής και διεθνούς συνεργασίας των κρατών μελών, των περιφερειών και των δήμων και δη στη μακροπεριφερειακή δράση στις περιοχές της Βαλτικής και του Δούναβη– με τους αντίστοιχους φορείς των γειτονικών κρατών μελών της ΕΕ και να βελτιώσουν περαιτέρω –σύμφωνα με τις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης– τη συνεργασία σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ώστε να υλοποιηθούν αποτελεσματικότερα και οι πολιτικοί στόχοι της ΕΕ·

θεωρεί ότι η εδαφική διάσταση της στρατηγικής θα δώσει νόημα στον στόχο της εδαφικής συνοχής που συμπεριέλαβε η Συνθήκη της Λισσαβώνας στους στόχους της ΕΕ. Προτρέπει, συνεπώς, την Επιτροπή να εξετάσει διεξοδικότερα τον ρόλο και την επίδραση των μακροπεριφερειών στην περιφερειακή πολιτική της ΕΕ μετά το 2013 υπό τη μορφή πράσινης βίβλου. Υπενθυμίζει δε ότι η ΕτΠ έχει ήδη υποβάλει αυτό το αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του ψηφίσματος με θέμα το νομοθετικό πρόγραμμα και τις εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2010·

υπενθυμίζει τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η εκπόνηση μακροπεριφερειακών στρατηγικών θα πρέπει να βασίζεται στα λεγόμενα «τρία όχι», δηλαδή όχι σε νέους κανόνες, όχι σε νέα θεσμικά όργανα και όχι σε πρόσθετους πόρους. Επαναλαμβάνει δε ότι ο συγκεκριμένος κανόνας θα πρέπει να συνοδεύεται από τον αντίστοιχο των τριών «ναι», ήτοι α) από κοινού συμφωνημένη υλοποίηση και παρακολούθηση των υφιστάμενων κανόνων στην μακροπεριφέρεια, β) δημιουργία ενός εδαφικού διαύλου, δικτύου ή συνασπισμού περιφερειακών και τοπικών αρχών και κρατών μελών με τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων, για τα οποία ευθύνη θα φέρουν τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και γ) συντονισμένη χρήση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ για την εκπόνηση και την υλοποίηση μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

υπογραμμίζει ότι η ενωσιακή στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη είναι απολύτως συμβατή με την ανάπτυξη ευρωπεριφερειών υπό τη μορφή συνεργασίας παραμεθόριων περιοχών ή με την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δομών βάσει διασυνοριακών, διακρατικών και διαπεριφερειακών προγραμμάτων, τα οποία θα έχουν το νομικό καθεστώς του Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ)·

υπενθυμίζει ότι στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τονίζεται ότι ο πιο διεθνής ποταμός του κόσμου ανήκει, στο μεγαλύτερο μέρος του, στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και ότι «ανοίγονται νέες δυνατότητες για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και να αξιοποιηθεί το δυναμικό της περιοχής αυτής». Η στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη είναι η δεύτερη μακροπεριφερειακή στρατηγική αυτού του είδους που καταρτίζεται από την Επιτροπή σε διάστημα μόλις ενάμισι έτους. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει την αυξημένη ανάγκη για αποτελεσματικότερη συνεργασία εντός της ΕΕ, παράδειγμα της οποίας είναι η στρατηγική για τη νέα μακροπεριφέρεια της περιοχής του Δούναβη·

υπογραμμίζει ότι, δεδομένης της ιδιαίτερης σημασίας της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, η οποία αποτελεί έναν από τους τρεις πυλώνες της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη συνοχή, οι μακροπεριφέρειες παρέχουν ένα εποικοδομητικό πλαίσιο για διασυνδεδεμένη σκέψη, επικεντρωμένη δράση και, συνεπώς, για αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των υφιστάμενων δομών συντονισμού και χρηματοδότησης εντός της ΕΕ στο πλαίσιο των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

διαπιστώνει ότι η ευρεία διαδικασία διαβούλευσης αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση αποδοχής της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη και ότι αντικατοπτρίζει τις αυξημένες ανάγκες όλων των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων, οι οποίοι ταυτίζονται με τη μακροπεριφέρεια ως λειτουργικώς ενιαίο, φυσικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό χώρο·

υπογραμμίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υλοποίηση και την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής να εξασφαλιστεί και στο μέλλον η συνεπής και σταθερή συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων κύκλων, των εξειδικευμένων θεσμικών οργάνων, των διαπεριφερειακών, περιφερειακών και τοπικών δικτύων, των περιφερειακών και των τοπικών αρχών της περιοχής του Δούναβη, των οργανισμών που είναι αρμόδιοι για την περιφερειακή ανάπτυξη, της κοινωνίας των πολιτών, των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) καθώς και των κρατών μελών της ΕΕ και των κρατών που δεν αποτελούν μέλη της ΕΕ εντός της περιοχής του Δούναβη·

10.

υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία και τη βαρύτητα της περιοχής του Δούναβη, η οποία αποτελείται από κράτη μέλη της ΕΕ, υποψήφιες για ένταξη χώρες, εν δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες, καθώς και από κράτη που συνδέονται με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Η μακροπεριφέρεια καλύπτει συνολικά 14 κράτη: αφενός, τα εξής κράτη μέλη της ΕΕ, ήτοι τη Γερμανία (Βάδη-Βιρτεμβέργη και Βαυαρία), την Αυστρία, τη Σλοβακική Δημοκρατία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβενία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία και αφετέρου, τα εξής κράτη που δεν αποτελούν μέλη της ΕΕ, ήτοι την Κροατία, τη Σερβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, την Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Αποτελεί μεγάλη ευκαιρία να διευκολυνθεί η οικονομική ανάπτυξη, η ευημερία και η ασφάλεια. Σύμφωνα με τη διαπίστωση της Επιτροπής, η στρατηγική είναι δυνατόν να βοηθήσει ώστε να καταστεί η περιοχή του Δούναβη «μια από τις πιο ελκυστικές περιοχές στην Ευρώπη». Η περιοχή του Δούναβη αποτελεί τόπο καταγωγής για περίπου 115 εκατομμύρια ανθρώπους και καλύπτει το ένα πέμπτο της έκτασης της ΕΕ·

11.

τονίζει ότι με πρωτοβουλία των κρατών, ομόσπονδων κρατών και περιφερειών που συμμετέχουν διατυπώθηκε η ανάγκη για ενιαία στρατηγική και αναγνωρίστηκε συλλογικά ότι τα πολλαπλά καθήκοντα και οι ποικίλες προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από κοινού. Η Επιτροπή των Περιφερειών επισημαίνει ότι, λόγω του υψηλού βαθμού ταύτισης με την περιοχή του Δούναβη, η στρατηγική συνιστά εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαρκή εξασφάλιση της ειρήνης και ότι αυτό συνεπάγεται σταθερότητα και ασφάλεια όχι μόνο για τις συμμετέχουσες περιφέρειες αλλά και για ολόκληρη την ΕΕ·

12.

διαπιστώνει ότι η στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη υποστηρίζει την περαιτέρω προώθηση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, την αποκέντρωση καθώς και την ενίσχυση της περιφερειακής και της τοπικής αυτοδιοίκησης στην περιοχή του Δούναβη, ιδίως στα κράτη που δεν αποτελούν μέλη της ΕΕ. Από την πτώση του «σιδηρού παραπετάσματος» η περιοχή του Δούναβη αποτελεί επίσης σύνδεσμο μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης. Η εν λόγω περιοχή συμβάλλει ώστε να ξεπεραστούν τα εσωτερικά και εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης και να αναπτυχθεί αυτή περαιτέρω στο πλαίσιο της φυσικής, πολιτιστικής, κοινωνικής, οικονομικής και επιστημονικής ποικιλομορφίας και δυναμικής της·

13.

θεωρεί ότι η συνεργασία σε όλα τα εμπλεκόμενα επίπεδα – εθνικό, περιφερειακό και τοπικό – έχει ζωτική σημασία προκειμένου να εξασφαλιστούν οι αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας στον πολίτη και της συνεργασίας και επισημαίνει την προστιθέμενη αξία που αποφέρει η περιφερειακή και τοπική συνεργασία στην περιοχή του Δούναβη και για την περαιτέρω προσέγγιση της ΕΕ από τις υποψήφιες και τις εν δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες.

Το περιεχόμενό της στρατηγικής της ΕΕ

Προκλήσεις και καθήκοντα της μακροπεριφέρειας της περιοχής του Δούναβη

14.

συμφωνεί με τη διαπίστωση της Επιτροπής ότι «με τον Δούναβη, η ΕΕ μπορεί να ανοίξει προς τους άμεσους γείτονές της, την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, τον Νότιο Καύκασο και την Κεντρική Ασία». Οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες εντός της ΕΕ καθώς και τη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες. Οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές καταδεικνύουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι ολοκληρωμένες, πολυτομεακές προσεγγίσεις μπορούν να συνδυαστούν με την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και να εφαρμοστούν στην πράξη·

15.	συμφωνεί με τη διαπίστωση της Επιτροπής ότι η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα, η περιβαλλοντική διαχείριση και η αποδοτική ως προς τους πόρους οικονομική μεγέθυνση μπορούν να βελτιωθούν, καθώς και ότι η ασφάλεια και η κινητικότητα μπορούν να ενισχυθούν·

16.

διαπιστώνει ότι η διάρθρωση της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη βασίστηκε στην πείρα που αποκτήθηκε από της στρατηγικής για τη Βαλτική Θάλασσα. Για τη συγκεκριμένη εφαρμογή της στρατηγικής εκπονήθηκε σχέδιο δράσης με τη σύμπραξη όλων των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων και των ενδιαφερόμενων κύκλων, το οποίο χωρίζεται σε τέσσερις βασικούς τομείς με ένδεκα τομείς προτεραιότητας και περιλαμβάνει 124 διαφορετικά παραδείγματα έργων·

17.	επιδοκιμάζει προπάντων το γεγονός ότι η στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη προτείνει παραδείγματα συγκεκριμένων στόχων, οι οποίοι είναι μετρήσιμοι και θα πρέπει να παρέχουν απτά αποτελέσματα στους πολίτες·

18.

εκτιμά ότι οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές δεν είναι απαραίτητο να συμπεριλάβουν όλους τους τομείς πολιτικής, αλλά πρέπει να επικεντρωθούν καταρχάς στις κοινές προκλήσεις μιας μακροπεριφέρειας που μπορούν να αντιμετωπιστούν από κοινού μέσω μιας εταιρικής σχέσης. Συμφωνεί, συνεπώς, με την επικέντρωση της συνεργασίας σε τέσσερις βασικούς άξονες: διασύνδεση της περιοχής του Δούναβη (κινητικότητα, βιώσιμη ενέργεια, προώθηση του τουρισμού και της κουλτούρας), προστασία του περιβάλλοντος (ποιότητα των υδάτων, διαχείριση περιβαλλοντικών κινδύνων, προστασία της βιοποικιλότητας), οικοδόμηση της ευημερίας στην περιοχή του Δούναβη (ανάπτυξη της κοινωνίας της γνώσης μέσω της έρευνας, της εκπαίδευσης και των τεχνολογιών της πληροφορίας, υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης συνεργατικών σχηματισμών, επένδυση στις δεξιότητες) καθώς και ενδυνάμωση της περιοχής του Δούναβη (επιτάχυνση της ικανότητας διαμόρφωσης διοικητικών θεσμών, συνεργασία και προαγωγή της ασφάλειας, καταπολέμηση της οργανωμένης και της σοβαρής εγκληματικότητας)·

19.

επισημαίνει ότι για την επίτευξη των στόχων είναι εξαιρετικά σημαντική η συμμετοχή των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών. Όπου είναι απαραίτητο θα πρέπει, με τη λήψη κατάλληλων μέτρων, να διευκολυνθούν οι τοπικοί και οι περιφερειακοί φορείς ώστε να δημιουργήσουν αντίστοιχες δομές υλοποίησης για την επίτευξη των στόχων. Οι διαδικασίες "Capacity-Building" και "Good Governance" αποτελούν κεντρικά στοιχεία για την υλοποίηση της στρατηγικής στην περιοχή του Δούναβη. Παράλληλα, το Συμβούλιο των Πόλεων και των Περιφερειών του Δούναβη μπορεί να αποτελέσει ενεργό εταίρο κατά την ανάπτυξη κοινών έργων·

20.	θεωρεί ότι το σχέδιο δράσης αποτελεί, κατά βάση, σημαντικό έγγραφο αναφοράς και συμφωνεί με τη διαπίστωση της Επιτροπής ότι δημιουργεί ένα πλαίσιο προσανατολισμού το οποίο αφορά το στάδιο ανάπτυξης των έργων και μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω με δυναμικό τρόπο·

21.

διαπιστώνει ότι σημαντική προστιθέμενη αξία μπορεί να προκύψει από την εντατικότερη διασύνδεση υφιστάμενων δικτύων, πρωτοβουλιών και οργανώσεων, όπως είναι η Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία του Δούναβη, η Επιτροπή του Δούναβη, το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας, η Διαδικασία Συνεργασίας για τον Δούναβη, το Συμβούλιο των Πόλεων και των Περιφερειών του Δούναβη, η Κοινοπραξία των Κρατών του Δούναβη και η Επιτροπή Τουρισμού για τον Δούναβη.

Συμμετοχή της νέας γενιάς

22.	επισημαίνει με έμφαση ότι η ενεργός συμμετοχή της νέας γενιάς αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους για την εξασφάλιση διαρκούς ειρήνης και σταθερότητας στην Ευρώπη·

23.

διαπιστώνει ότι το σχέδιο δράσης επιτρέπει την πραγματοποίηση έργων για τους νέους και με τη συμμετοχή αυτών. Ωστόσο, θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερο βάρος στον ρόλο και στη σημασία της νέας γενιάς. Ιδιαίτερη σημασία έχει να μεταδοθούν οι κοινοτικές αξίες στους νέους Ευρωπαίους στο πλαίσιο μιας συνεχούς διαδικασίας ανταλλαγής και κοινής επικοινωνίας, καθώς και να ευαισθητοποιηθούν οι νέοι σχετικά με τις δημοκρατικές διαδικασίες, σχετικά με την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τον σεβασμό έναντι των μειονοτήτων καθώς και όσον αφορά την πολιτιστική και εθνοτική ποικιλομορφία των περιφερειών της Ευρώπης. Δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί η ανυπολόγιστη αξία των ανταλλαγών μαθητών και των συναντήσεων της νεολαίας, των εργαστηρίων, των δικτύων και των δυνατοτήτων συνεργασίας για νέους·

24.

προτείνει, κατά την εξέλιξη του σχεδίου δράσης, να ληφθεί περισσότερο υπόψη αυτή η πτυχή και όσον αφορά υφιστάμενα προγράμματα κινητικότητας. Το δίκτυο "Young Citizen Danube Network" (YCDN) που δημιουργήθηκε στο Novi Sad αποτελεί παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διαμορφωθεί μια ταυτότητα της περιοχής του Δούναβη και, μέσω αυτής, μια ευρωπαϊκή ταυτότητα στους κόλπους της νέας γενιάς. Προς σκέψη θα ήταν, για παράδειγμα, και η δημιουργία Ιδρύματος Νεολαίας του Δούναβη, το οποίο θα διοργανώνει σε μόνιμη βάση τη συνάντηση, την ανταλλαγή, την εκπαίδευση και τη συνεργασία των νέων.

Μεταφορές

25.

αναγνωρίζει τη σημασία της υλοποίησης των στόχων στον τομέα των μεταφορών, ιδίως της εσωτερικής ναυτιλίας καθώς και των οδικών, σιδηροδρομικών και αεροπορικών υποδομών και συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η πραγματοποίηση των έργων ΔΕΔ-Μ και των διαδρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων πρέπει να προωθηθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 913/2010· πρέπει να τονιστεί ιδιαιτέρως ο προοδευτικός χαρακτήρας της στρατηγικής για το Δούναβη, λόγω της σημασίας που έχει η διασύνδεση αυτών των διαδρόμων μεταξύ τους, με το περιφερειακό περιβάλλον, καθώς και με τα διάφορα μέσα μεταφοράς·

26.

διαπιστώνει ότι οι δυνατότητες του Δούναβη πρέπει να αξιοποιηθούν με καλύτερο τρόπο. Στόχοι προτεραιότητας του πρώτου άξονα της στρατηγικής (διασύνδεση της περιοχής του Δούναβη μέσω της βελτίωσης της κινητικότητας) είναι: η αύξηση της κυκλοφορίας εμπορευμάτων στον Δούναβη, η δημιουργία συνδέσεων Βορρά-Νότου και αποδοτικών τερματικών σταθμών στα λιμάνια του Δούναβη, καθώς και η σύγχρονη πολυτροπική και διαλειτουργική αξιοποίηση των τελευταίων. Ταυτόχρονα, συμφωνεί με την Επιτροπή ως προς την ανάγκη εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, για την εξισορρόπηση της ανάπτυξης με την προστασία του περιβάλλοντος·

27.	παραπέμπει στη Σύμβαση του Βελιγραδίου με την οποία ρυθμίζεται η ναυσιπλοΐα στον Δούναβη.

Περιβάλλον

28.

τονίζει την εξαιρετική σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος και ιδίως η εξασφάλιση της ποιότητας των υδάτων σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο της ΕΕ για τα ύδατα. Η Επιτροπή των Περιφερειών συμφωνεί με την εκτίμηση ότι «χρειάζεται βιώσιμη διαχείριση των υδάτων». Το σχέδιο διαχείρισης της λεκάνης του ποταμού Δούναβη αποτελεί, στο πλαίσιο αυτό, σημαντικό σημείο αναφοράς. Η απώλεια βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων πρέπει να περιοριστεί και η ποικιλία βιολογικών ειδών πρέπει να διατηρηθεί· πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα μέτρα για την προστασία της φυσικής δυναμικότητας συγκράτησης πλημμυρών της λεκάνης του ποταμού Δούναβη και της πρόληψης της επανάληψης πλημμυρών. Τόσο η λεκάνη του Δούναβη –όπου υπάρχουν αρκετές ζώνες ειδικής προστασίας και ειδικές ζώνες διατήρησης στο πλαίσιο του Natura 2000–, όσο και το δέλτα του Δούναβη –το οποίο έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 1991– συνθέτουν μοναδικό και ευαίσθητο οικοσύστημα, στο οποίο υπάρχουν σπάνια είδη που απειλούνται από τη ρύπανση. Ως εκ τούτου, πρέπει να περιοριστεί η απώλεια βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων, να διατηρηθεί η ποικιλία βιολογικών ειδών και να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε τα κονδύλια της ΕΕ να διατίθενται σε προγράμματα που συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της ΕΕ για το περιβάλλον. Η φιλοδοξία αυτή πρέπει να αντικατοπτρίζεται επίσης στους συγκεκριμένους στόχους και στα προγράμματα στήριξης της ΚΑΠ καθώς και στους εθνικούς μηχανισμούς ενίσχυσης της γεωργίας·

29.

υπογραμμίζει ότι η διασφάλιση της ποιότητας των υδάτων σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα, ο περιορισμός του ευτροφισμού στον Δούναβη, η ολοκλήρωση και έγκριση του σχεδίου διαχείρισης του Δέλτα έως το 2013, η υλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης του κινδύνου υπερχείλισης του Δούναβη, η κατάρτιση αποτελεσματικών σχεδίων διαχείρισης όλων των τοποθεσιών Natura 2000, η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των πληθυσμών του οξύρρυγχου του Δούναβη και άλλων ειδών ιχθύων καθώς και η μείωση της διάβρωσης του εδάφους αποτελούν κεντρικούς στόχους. Όσον αφορά τα εν λόγω καθήκοντα, σημαντικός είναι ο ρόλος της Διεθνούς Επιτροπής για την Προστασία του Δούναβη και των εργαλείων που διαθέτει η Επιτροπή, όπως είναι η Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας (Global Monitoring for Environment and Security - GMES), καθώς και των εργαλείων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. Οι υφιστάμενες δομές και γνώσεις και τα υφιστάμενα εργαλεία στον τομέα αυτόν θα πρέπει να γίνουν αποτελεσματικότερα όσον αφορά τη στρατηγική, ιδίως στον τομέα της αντιμετώπισης κινδύνων όπως είναι οι κίνδυνοι πλημμυρών και οι περιβαλλοντικές καταστροφές·

30.

τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η περιφερειακή συνεργασία, προκειμένου να περιοριστούν ο κίνδυνος και οι δυνητικές επιπτώσεις φυσικών καταστροφών όπως οι πλημμύρες, οι ξηρασίες, οι δασικές πυρκαγιές, οι καταιγίδες, η διάβρωση, η παγωνιά και η λειψυδρία, καθώς και των βιομηχανικών ατυχημάτων, μέσω μιας καλύτερης διαχείρισης των καταστροφών, η οποία να περιλαμβάνει και την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντίδραση·

31.

διαπιστώνει ότι όσον αφορά τις μεταφορές και την προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής του Δούναβη θα πρέπει να εφαρμόζονται οι θεμελιώδεις αρχές του εγγράφου της Διεθνούς Επιτροπής για την Προστασία του Δούναβη και της Διεθνούς Επιτροπής για τη Λεκάνη Απορροής του Ποταμού Sava (International Sava River Basin Commission – ISRBC) με τίτλο: «Κοινή διακήρυξη σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά την ανάπτυξη της εσωτερικής ναυσιπλοΐας και την προστασία του περιβάλλοντος στη λεκάνη του ποταμού Δούναβη» ·

32.	τονίζει ότι πρέπει να ενισχυθούν οι αειφόρες μορφές τουρισμού στην ευρύτερη περιοχή και σημειώνει ότι υπάρχουν προϋποθέσεις δημιουργίας ποδηλατοδρόμων κατά μήκος του ποταμού.

Ενέργεια

33.

διαπιστώνει ότι οι επενδύσεις στις ενεργειακές υποδομές, η προώθηση της βιώσιμης ενέργειας και ο καλύτερος συντονισμός της ενεργειακής πολιτικής αποτελούν δικαίως προτεραιότητες της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη. Ο εκσυγχρονισμός των ενεργειακών δικτύων και η υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Προγράμματος καθώς και η ενίσχυση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Ενέργειας (TEN-E) μπορούν να αποφέρουν ουσιαστικής σημασίας βελτιώσεις στην περιφέρεια. Είναι επίσης σημαντικό να επιτευχθούν οι εθνικοί κλιματικοί και ενεργειακοί στόχοι έως το 2020.

Οικονομία

34.

υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία που έχουν η προαγωγή της ευημερίας στην περιοχή του Δούναβη, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και η ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών, η αύξηση της οικονομικής ισχύος, η τόνωση και η βελτίωση της αγοράς εργασίας καθώς και η βελτίωση των δυνατοτήτων των πληθυσμιακών ομάδων που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Η Επιτροπή των Περιφερειών επισημαίνει και τον ρόλο των μητροπολιτικών περιοχών ως κέντρων παραγωγικότητας, καινοτομίας και ανταλλαγής·

35.

επισημαίνει την ακόλουθη διαπίστωση στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «Στην περιοχή ζει το ένα τρίτο του πληθυσμού της ΕΕ που αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της φτώχειας, πολλοί από αυτούς προέρχονται από τις περιθωριοποιημένες ομάδες. Οι κοινότητες των Ρομ, το 80% των οποίων ζουν στην περιοχή, υποφέρουν από τον κοινωνικό και οικονομικό αποκλεισμό, τον χωρικό διαχωρισμό (γκετοποίηση) και τις χαμηλού επιπέδου συνθήκες διαβίωσης. Οι προσπάθειες διαφυγής των Ρομ από τις καταστάσεις αυτές έχουν συνέπειες σε επίπεδο ΕΕ, οπότε οι αιτίες πρέπει να αντιμετωπιστούν πρώτα στη συγκεκριμένη περιοχή.» Εκτιμά ότι η συγκεκριμένη διαπίστωση πρέπει να ληφθεί υπόψη σε μια προσέγγιση εδαφικού χαρακτήρα της εμβληματικής πρωτοβουλίας για την πλατφόρμα καταπολέμησης της φτώχειας·

36.

επισημαίνει ότι ο ρόλος των περιφερειών, των πόλεων και των δήμων είναι σημαντικός για την ανάπτυξη επαφών και την υποστήριξη έργων σε επίπεδο μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Η Επιτροπή των Περιφερειών επισημαίνει ότι, δεδομένης της εμπειρίας από τη στρατηγική για τη Βαλτική, ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να συμμετάσχει περισσότερο·

37.	τονίζει ότι η αύξηση της ευημερίας και της ανταγωνιστικότητας πρέπει να συνδεθεί με την ταυτόχρονη βελτίωση και τη βιώσιμη προστασία των φυσικών πόρων·

38.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθούν γενικές προϋποθέσεις φιλικές προς την επιχειρηματικότητα ώστε να δημιουργηθεί ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς και, κατά αυτόν τον τρόπο, να βελτιστοποιηθούν οι δυνατότητες ανάπτυξης για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην περιοχή του Δούναβη·

39.

διαπιστώνει ότι οι ΜμΕ, ιδίως λόγω του περιορισμένου μεγέθους των εθνικών αγορών, αποτελούν καίριο παράγοντα για την ευημερία της περιοχής του Δούναβη. Θα πρέπει να ληφθούν στον ίδιο βαθμό υπόψη η γεωργία, η βιοτεχνία, η βιομηχανία και ο κλάδος των υπηρεσιών. Σημαντικά στοιχεία για την καινοτόμο ανταγωνιστικότητα της περιοχής του Δούναβη είναι η επαγγελματική κατάρτιση σύμφωνα με τις υφιστάμενες ανάγκες, όπως είναι για παράδειγμα η απόκτηση προσόντων εξειδικευμένου εργάτη, καθώς και η επιστήμη και η έρευνα. Ένα αναπτυγμένο σύστημα μεταφοράς τεχνολογίας θα πρέπει να προάγει την ταχεία εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνας στην πράξη·

40.

υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι σημαντικό να προαχθεί επί ίσοις όροις ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και να προωθηθεί η εφαρμογή τους σε ολόκληρη την περιοχή του Δούναβη, ώστε να μειωθούν αποτελεσματικά οι μεγάλες τεχνικές διαφορές όσον αφορά τη διάθεση και την εφαρμογή, οι οποίες υφίστανται σε ορισμένες περιπτώσεις μεταξύ των κρατών.

Εκπαίδευση και έρευνα

41.	διαπιστώνει ότι η βελτίωση των δυνατοτήτων εκπαίδευσης και εξειδίκευσης στην περιφέρεια αυξάνει σημαντικά την ελκυστικότητά της ως οικονομικό και επιστημονικό κέντρο. Στην εξειδίκευση των νέων θα μπορούσαν για παράδειγμα να συνεισφέρουν μέτρα και ευκαιρίες στον τομέα της εναλλασσόμενης κατάρτισης·

42.

τονίζει ότι πρέπει να προαχθούν ιδιαιτέρως η στοχευμένη υποστήριξη και η προώθηση των ερευνητικών υποδομών και των πολυμερών δικτυώσεων των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή του Δούναβη. Στο πλαίσιο αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικά τα δίκτυα – θεσμοί όπως είναι το πανεπιστήμιο Andrássy της Βουδαπέστης και η Ευρωπαϊκή Ακαδημία του Δούναβη, διότι επικεντρώνουν την ερευνητική τους δραστηριότητα και το περιεχόμενο των σπουδών τους στην περιοχή του Δούναβη.

Πολιτισμός και κοινωνία των πολιτών

43.	τονίζει ότι η μοναδική φυσική, πολιτιστική και εθνοτική ποικιλομορφία της περιοχής του Δούναβη πρέπει να διατηρηθεί στο πλαίσιο των έργων του πολιτιστικού τομέα και πρέπει να καταστεί προσιτή και αισθητή με βιώσιμες μορφές τουρισμού·

44.

υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, των ενώσεών τους καθώς και της κοινωνίας των πολιτών κατά την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου. Οι περιφέρειες, οι πόλεις και οι δήμοι έχουν πολλές δυνατότητες να συμβάλλουν αποτελεσματικά σε έναν διαπολιτισμικό και διαθρησκευτικό διάλογο με τις εμπειρίες που διαθέτουν από την ετερογένεια της πληθυσμιακής τους σύνθεσης·

45.

επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών καθώς και των εταιρικών σχέσεων μεταξύ πόλεων και δήμων, οι οποίες όχι μόνο συμβάλλουν στον διαπολιτισμικό διάλογο και στην άρση των προκαταλήψεων, αλλά μπορούν και να δημιουργήσουν το πλαίσιο για την οικονομική και κοινωνική συνεργασία, να προωθήσουν την αειφόρο ανάπτυξη και συνεπώς να συμβάλλουν θετικά στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Η συνεργασία μεταξύ των επαγγελματιών και των ιδρυμάτων του πολιτιστικού τομέα στις πόλεις και στις περιφέρειες της περιοχής του Δούναβη μπορεί επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός δικτύου με υψηλές δημιουργικές δυνατότητες·

46.	επισημαίνει ότι η δημιουργία και η διατήρηση κοινωνικών δικτύων και δομών απαιτεί εκτεταμένη συμμετοχή των πολιτών και ότι η δια βίου, διαγενεακή μάθηση πρέπει να ενισχυθεί.

Χρηστή διακυβέρνηση και ασφάλεια

47.

τονίζει την υψηλή προτεραιότητα των στόχων του βασικού τομέα «ενδυνάμωση της περιοχής του Δούναβη», ιδίως μέσω της ενίσχυσης του κράτους δικαίου ως προϋπόθεση για τη βελτίωση των δομών και των ικανοτήτων που αφορούν τη λήψη αποφάσεων στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, καθώς και για την καταπολέμηση της σωματεμπορίας, του λαθρεμπορίου, της διαφθοράς, του οργανωμένου και σοβαρού εγκλήματος και της διασυνοριακής μαύρης αγοράς·

48.

διαπιστώνει ότι η ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με τις ορθές διοικητικές πρακτικές κατά τη συνεργασία εθνικών, περιφερειακών δημοτικών και τοπικών αρχών καθώς και στους διαφόρους τομείς των δημοσίων υπηρεσιών αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την εξασφάλιση χρηστής διακυβέρνησης, ακόμα και πέραν των εθνικών και των διοικητικών συνόρων.

Η στρατηγική της ΕΕ και η υλοποίησή της

Συντονισμός

49.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να συντονίζει την πολιτική με τα κράτη μέλη. Κατά το παράδειγμα της στρατηγικής για τη Βαλτική, αλλά με συνεκτίμηση των ιδιαιτεροτήτων της περιοχής του Δούναβη, θα πρέπει να συμπεριληφθεί και στη στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη μια Ομάδα Υψηλού Επιπέδου εκπροσώπων όλων των κρατών μελών, η οποία θα υποστηρίζει τις εργασίες της Επιτροπής, ενώ παράλληλα θα πρέπει να προσκαλούνται στις συνεδριάσεις και εκπρόσωποι των κρατών που δεν αποτελούν μέλη της ΕΕ. Τα χρονικά διαστήματα που θα μεσολαβούν μεταξύ των αξιολογήσεων του πολιτικού προσανατολισμού και μεταξύ των επικαιροποιήσεων του σχεδίου δράσης δεν προκύπτουν από την ανακοίνωση. Οι πτυχές αυτές θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν·

50.

χαιρετίζει την καθιέρωση εθνικών και περιφερειακών συντονιστών, των οποίων τα καθήκοντα σκιαγραφούνται με γενικό μόνο τρόπο στην ανακοίνωση. Η ανάπτυξη μακροποεριφερειών βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και, για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να συναντώνται τακτικά οι συντονιστές στο πλαίσιο της στρατηγικής, ούτως ώστε να ανταλλάσσουν εμπειρίες, καθώς και να δοθεί η δυνατότητα ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ της στρατηγικής για τη Βαλτική και της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη. Δεδομένων των εμπειριών που αποκομίστηκαν από τη στρατηγική για τη Βαλτική, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να εξεταστεί η παροχή τεχνικής υποστήριξης για δραστηριότητες συντονισμού·

51.

διαπιστώνει παράλληλα ότι τα τακτικά φόρουμ για όλους τους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς φορείς, καθώς και για ενδιαφερόμενους κύκλους και για την κοινωνία των πολιτών, αποτελούν κατάλληλο εργαλείο για την αξιολόγηση των έργων, την εξέταση με κριτικό πνεύμα των πολιτικών προσανατολισμών και την αύξηση της αποδοχής της στρατηγικής από τους πολίτες·

52.	προτείνει να ληφθούν υπόψη, κατά τον συντονισμό των στόχων, τα αποτελέσματα των μελετών σχετικά με την περιοχή του Δούναβη που διεξήγαγε το Δικτυακό Παρατηρητήριο της Ευρωπαϊκής Χωροταξίας ESPON (European Spatial Planning Observation Network).

Υποβολή εκθέσεων

53.

θεωρεί ότι είναι σημαντικό να παρακολουθείται η πρόοδος στην υλοποίηση του σχεδίου δράσης. Οι ετήσιες εκθέσεις των υφιστάμενων προγραμμάτων και η στρατηγική υποβολή εκθέσεων σε επίπεδο κρατών μελών αποτελούν σχετική βάση, την οποία θα πρέπει να επεξεργαστούν οι συντονιστές. Το καθήκον υποβολής εκθέσεων για τα προγράμματα της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί στα διαθέσιμα δεδομένα κατά την τρέχουσα περίοδο χρηματοδότησης.

Υλοποίηση

54.

διαπιστώνει ότι οι εθνικοί, οι περιφερειακοί και οι τοπικοί φορείς συμβάλλουν στην επιτυχία των έργων. Ωστόσο, η ελλιπής υποστήριξη της δημιουργίας δομών συνδέεται με προκλήσεις στη διοικητική υλοποίηση της στρατηγικής. Η ανακοίνωση ζητά την πρόταση συγκεκριμένων έργων «που είναι λεπτομερή και απαιτούν υπεύθυνο υλοποίησης, χρονοδιάγραμμα και χρηματοδότηση». Η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να δοθεί η δυνατότητα αξιολόγησης της στρατηγικής υλοποίησης μετά την πάροδο ενός έτους, ώστε να βελτιστοποιηθούν οι διαδικασίες και οι μέθοδοι λήψης αποφάσεων.

Χρηματοδότηση και χρηματοδοτικά μέσα

55.

διαπιστώνει ότι η ανακοίνωση αναφέρεται μόνο γενικώς στη χρηματοδότηση της στρατηγικής για την περιοχή του Δούναβη και σημειώνει τη θέση της Επιτροπής ότι δεν θα υπάρξει μεροληπτική αντιμετώπιση υπέρ των εν λόγω μακροπεριφερειών όσον αφορά τον προϋπολογισμό ή τη νομοθεσία. Κατά την τρέχουσα περίοδο χρηματοδότησης, η στρατηγική θα πρέπει να υλοποιηθεί με τη χρήση και την προσαρμογή υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων και σε συμφωνία με το γενικό πλαίσιο·

56.	παροτρύνει την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι διαδικασίες επιλογής έργων για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές θα περιλαμβάνουν επαρκείς όρους, ώστε να είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν προς όφελος των στρατηγικών τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά συστήματα και χρηματοδοτικά μέσα·

57.	παροτρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα προγράμματα στήριξης σε τομείς, όπως η απασχόληση των νέων και η παροχή υπηρεσιών ΤΠΕ, μπορούν να εφαρμοστούν και για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές·

58.

59.

διαπιστώνει ότι η επίτευξη των στόχων εξαρτάται και από τον βαθμό στον οποίο τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές της περιοχής του Δούναβη, καθώς και οι οργανισμοί που είναι αρμόδιοι για την περιφερειακή ανάπτυξη αξιοποιούν τα περιβαλλοντικά προγράμματα που προωθεί η Επιτροπή, όπως είναι το LIFE+ (αποκατάσταση των ποταμών και των παραποτάμιων κατακλυζόμενων λειμώνων) και το πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια – Ευρώπη»·

60.

αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην προώθηση διασυνοριακών και διακρατικών έργων, ακόμη και από μη κυβερνητικές οργανώσεις, οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς καθώς και περιφερειακές και τοπικές αρχές. Τα διαρθρωτικά ταμεία και τα σχετικά προγράμματα της πολιτικής για τη συνοχή αποτελούν σημαντικά εργαλεία, τα οποία πρέπει να αξιοποιηθούν με εύλογο και αποτελεσματικό τρόπο για την πραγματοποίηση έργων·

61.

προτείνει να εξεταστεί εάν λόγω της ιδιαίτερης γεωγραφικής, ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας της περιοχής του Δούναβη είναι δυνατόν να προσαρμοστεί αντιστοίχως σύμφωνα με τη νέα μακροπεριφέρεια ο χώρος συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο πλαίσιο του προγράμματος της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας. Με τον τρόπο αυτόν η ευρωπαϊκή πολιτική για τη συνοχή θα λάμβανε υπόψη τη νέα μακροπεριφέρεια της περιοχής του Δούναβη και θα καθιστούσε δυνατές τις συνέργειες ενός ενιαίου χώρου συνεργασίας. Αυτό ευνοεί τα εξής:

α)	την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της περιφέρειας ιδίως στα στρατηγικά πεδία πολιτικής των υποδομών, των πλωτών οδών, της ενέργειας, της καινοτομίας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της προστασίας κατά των πλημμυρών καθώς και της αειφόρου οικονομίας·

β)	τη στοχευμένη, βιώσιμη και αποτελεσματική αξιοποίηση των κοινών οικονομικών και επιστημονικών δυνατοτήτων·

γ)	την εξασφάλιση της μεταφοράς καινοτομίας μεταξύ των περιφερειών του Δούναβη·

δ)	την αύξηση των συνεργειών, τόσο στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ εθνικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων όσο και διατομεακά μεταξύ των τομέων πολιτικής, καθώς και την αύξηση της λειτουργικότητας και της παραγωγικότητας αυτής της περιοχής και κατά συνέπεια και της ΕΕ·

ε)	τη θεώρηση της περιοχής του Δούναβη ως ενιαίας περιοχής εντός της Ευρώπης στη συνολική φυσική, πολιτιστική και ιστορική της διάσταση·

62.

διαπιστώνει παράλληλα ότι ένας χώρος συνεργασίας θα ευνοούσε τη δυναμική ανάπτυξη της περιοχής του Δούναβη. Τα εργαλεία «Instrument for Pre-Accession» (IPA) και «European Neighbourhood and Partnership Instrument» (ENPI) αποτελούν ευέλικτα μέτρα για την ενσωμάτωση υποψηφίων και εν δυνάμει υποψηφίων για ένταξη χωρών καθώς και τρίτων χωρών στην περιοχή συνεργασίας.

Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/30

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών κατευθύνσεων για την οδική ασφάλεια 2011-2020»

2011/C 166/06

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ:

—

επικροτεί το νέο στρατηγικό προσανατολισμό της πολιτικής για την οδική ασφάλεια που προσδιορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υποστηρίζει τους επτά στόχους και τις σχετικές δράσεις που προτείνονται. Επίσης, καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει ποια είναι η αναμενόμενη επί μέρους συμβολή των επτά στόχων στην επιδιωκόμενη συνολική μείωση του αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων κατά 50 % έως το 2020·

—

υποστηρίζει την ιδέα της εναρμόνισης των διαφόρων ορισμών της έννοιας του σοβαρού τραυματισμού για την καλύτερη παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής οδικής ασφάλειας. Με βάση ένα κοινό ορισμό των σοβαρών και των ελαφρών τραυματισμών, πρέπει να οριστεί κοινός στόχος για τη μείωση του αριθμού των σοβαρών τραυματισμών·

—

απευθύνει επίσης έκκληση σε όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών και υποστηρίζει την άποψη της Επιτροπής ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα, έτσι ώστε οι αρχές που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία να εφαρμόζονται σε όλες τις οδικές υποδομές που θα χρηματοδοτηθούν από πόρους της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση της συνεχούς τήρησης της αρχής της αναλογικότητας, έτσι ώστε τα μικρής κλίμακας σχέδια να μην επιβαρύνονται με περιττή γραφειοκρατία και υπερβολικές τεχνικές απαιτήσεις·

—

συνιστά στην Επιτροπή να αναπτύξει, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της, πρωτοβουλίες προς εναρμόνιση μεταξύ των κρατών μελών των κανόνων οδικής κυκλοφορίας, καθώς και της οδικής σήμανσης και σηματοδότησης. Συνιστά δε στην Επιτροπή να εκδώσει Πράσινη Βίβλο με σκοπό να δώσει το έναυσμα για την έναρξη δημόσιας συζήτησης γύρω από το θέμα της παρούσας γνωμοδότησης.

Εισηγητής

ο κ. Johan SAUWENS (BE/EPP), δήμαρχος Μπίλζεν

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: «Προς ένα ευρωπαϊκό χώρο οδικής ασφάλειας: πολιτικές κατευθύνσεις για την οδική ασφάλεια 2011-2020»

COM(2010) 389 τελικό

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Εισαγωγή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της οδικής ασφάλειας στην επικείμενη Λευκή Βίβλο για την πολιτική μεταφορών κατά την περίοδο 2010-2020. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές κατευθύνσεις για την οδική ασφάλεια έως το 2020 αποβλέπουν στη δημιουργία γενικού πλαισίου διαχείρισης, με φιλόδοξους στόχους που θα μπορούσαν να κατευθύνουν τις εθνικές ή τοπικές στρατηγικές·

2.	Για την προετοιμασία της παρούσας γνωμοδότησης, διοργανώθηκε διαβούλευση μεταξύ των εταίρων του Δικτύου παρακολούθησης της επικουρικότητας (ΔΠΕ). Η διαβούλευση άρχισε στις 25 Οκτωβρίου 2010 και ολοκληρώθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2010.

Το προτεινόμενο σχέδιο δράσης και εισαγωγικές παρατηρήσεις

— Οδική ασφάλεια και αυτοδιοίκηση

Η οδική ασφάλεια αποτελεί σοβαρό κοινωνικό θέμα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση πεθαίνουν κάθε χρόνο περισσότεροι από 30 000 άνθρωποι και τραυματίζονται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου άλλοι 1 500 000 σε τροχαία δυστυχήματα, γεγονός που, εκτός από ανθρώπινη οδύνη, δημιουργεί και κοινωνικό κόστος που ανέρχεται σε 130 περίπου δισ. ευρώ·

Τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν σε αστικούς και επαρχιακούς δρόμους και μόνο το 5 % σε αυτοκινητοδρόμους. Στα περισσότερα κράτη μέλη, αρμόδιες για τη διαχείριση μεγάλου μέρους του οδικού δικτύου είναι οι αυτοδιοικητικές αρχές οι οποίες συχνά είναι υπεύθυνες και για την επιβολή της τήρησης των κανόνων οδικής κυκλοφορίας μέσω της τοπικής ή περιφερειακής αστυνομίας. Επιπλέον, οι αυτοδιοικητικές αρχές είναι σε πολλές περιπτώσεις υπεύθυνες για την οργάνωση των δημόσιων μεταφορών, για τοπικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, για την διεξαγωγή προληπτικών εκστρατειών και για την παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση ατυχήματος·

Είναι λοιπόν προφανές ότι οι αυτοδιοικητκές αρχές θα πρέπει να συμμετάσχουν και να συμβάλουν στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και ότι πρέπει - εφόσον το θεωρούν σκόπιμο - να αναπτύξουν τη δική τους, προσαρμοσμένη στις τοπικές συνθήκες στρατηγική για την οδική ασφάλεια , με στόχο την επίλυση των τοπικών προβλημάτων·

Η Επιτροπή αναγνωρίζει τον ρόλο των αυτοδιοικητικών αρχών στη χάραξη και την εφαρμογή της πολιτικής για την οδική ασφάλεια και αναφέρει ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, οι προτεινόμενες δράσεις θα πρέπει να εφαρμοσθούν στο πιο ενδεδειγμένο πολιτικό επίπεδο, με την επιλογή των πιο κατάλληλων μέσων. Η Επιτροπή, δικαίως υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή της την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης: «Η οδική ασφάλεια συνδέεται στενά με τις πολιτικές για την ενέργεια, το περιβάλλον, την απασχόληση, την εκπαίδευση, τη νεολαία, τη δημόσια υγεία, την έρευνα, την καινοτομία και την τεχνολογία, τη δικαιοσύνη, την ασφάλιση, το εμπόριο και τις εξωτερικές υποθέσεις, μεταξύ άλλων»·

— Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής, το 2001 ο αριθμός των θανατηφόρων τροχαίων στην ΕΕ ανήλθε σε 54 302. Ο στόχος του προηγούμενου Σχεδίου Δράσης για την Οδική Ασφάλεια ήταν η μείωση του αριθμού των θανάτων κατά 50 %, δηλαδή σε 27 000. Το 2009 τα θανατηφόρα τροχαία στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθαν σε 34 500, που ισοδυναμεί με μείωση κατά 36 %. Η Επιτροπή αναμένει ότι το 2010 θα επιτευχθεί συνολική μείωση 41 % σε σύγκριση με το 2001. Παρόλο που ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί απόλυτα, μπορεί να λεχθεί ότι πρόκειται για ένα ενθαρρυντικό αποτέλεσμα·

Για την περίοδο 2010-2020, η Επιτροπή προσδοκά νέα μείωση κατά το ήμισυ του συνολικού αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν ληφθούν υπόψη η μείωση που παρατηρήθηκε την τελευταία δεκαετία και η επιθυμία για την περαιτέρω αύξηση της οδικής ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο στόχος αυτός μπορεί να θεωρηθεί εύλογος, παραμένει όμως φιλόδοξος·

— Στρατηγικοί στόχοι

Η Επιτροπή διατυπώνει επτά στρατηγικούς στόχους:

α)	Βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των χρηστών του οδικού δικτύου

β)	Αύξηση της ικανότητας επιβολής των κανόνων οδικής κυκλοφορίας

γ)	Ασφαλέστερη οδική υποδομή

δ)	Ασφαλέστερα οχήματα

ε)	Προώθηση της χρήσης σύγχρονης τεχνολογίας για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας

στ)	Βελτίωση των υπηρεσιών παροχής πρώτων βοηθειών και μετατραυματικής περίθαλψης

ζ)	Προστασία των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου

10.

Ως εκ τούτου, οι στόχοι αυτοί μπορούν να γίνουν δεκτοί. Οι προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής, υπό την παρούσα μορφή τους, δεν εγείρουν αμφιβολίες σε ό,τι αφορά το σεβασμό των αρχών της επικουρικότητας ή της αναλογικότητας. Όντως, οι στόχοι των προτεινόμενων δράσεων δεν μπορούν να επιτευχθούν από τα κράτη μέλη και μόνο. Λόγω του μεγέθους τους, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο ΕΕ, διότι η ειδική ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι διασυνοριακές δράσεις και η συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ μπορούν να εξασφαλίσουν τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, οι προτεινόμενες δράσεις αποφέρουν σαφή προστιθέμενη αξία σε σχέση με τις ενέργειες που θα μπορούσαν να γίνουν μόνο σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Τέλος, η προτεινόμενη μορφή δράσης αποτελεί τον απλούστερο τρόπο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων και επιτρέπει ένα όσο το δυνατό μεγαλύτερο περιθώριο για λήψη αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο·

11.

Με δεδομένο το γεγονός ότι οι αυτοδιοικητικές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην εφαρμογή της πολιτικής για την οδική ασφάλεια, θα ήταν ευκταίο να διασαφηνίσει η Επιτροπή με συγκεκριμένα στοιχεία ποια είναι η ιδιαίτερη συμβολή που αναμένει ότι θα έχει καθένα από τα εν λόγω επτά διακυβεύματα/μέτρα στην υλοποίηση του στόχου της μείωσης κατά 50 %. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να διευκρινιστεί κάπως ποιες είναι οι προσδοκίες που θα πρέπει ενδεχομένως να εκπληρώσουν οι αυτοδιοικητικές αρχές·

— Εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών προσανατολισμών για την οδική ασφάλεια 2011-2020

12.

Στο πλαίσιο της τήρησης των πολιτικών της κατευθύνσεων, η Επιτροπή διατυπώνει τις εξής δύο αρχές:

•	Μεγαλύτερη ανάληψη δεσμεύσεων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω ισχυρότερης διακυβέρνησης

•	Κοινά εργαλεία παρακολούθησης και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των πολιτικών για την οδική ασφάλεια

13.

Η ΕτΠ διαπιστώνει ότι η Επιτροπή επιθυμεί να επιτύχει βελτίωση της παρακολούθησης με τη συγκέντρωση και την ανάλυση στοιχείων (σημείο 5.2 - πρώτη περίπτωση). Πρόκειται για μια άποψη την οποία προσυπογράφουμε. Επ’ αυτού, σημειώνεται ότι στο σύστημα το οποίο εφαρμόζουμε σήμερα (τράπεζα δεδομένων CARE) γίνεται αποκλειστικά χρήση συγκεντρωτικών δεδομένων σε επίπεδο κρατών μελών. Δεν υπάρχει καμία περιφερειακή διάσταση, ενώ οι πληροφορίες αυτές μπορούν καταρχήν να συγκεντρωθούν με πολύ απλό τρόπο στα ίδια τα κράτη μέλη. Για τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να είναι σε θέση να συγκρίνουν τις επιδόσεις τους με αυτές γειτονικών ή συγκρίσιμων περιφερειών στο εξωτερικό, όπως μπορούν ήδη να κάνουν τα κράτη μέλη μεταξύ τους. Η συμπερίληψη παρόμοιων στοιχείων στην τράπεζα δεδομένων CARE θα μπορούσε, συνεπώς, να προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία και να αποτελέσει θετικό κίνητρο για τις τοπικές και τις περιφερειακές διοικήσεις.

— Εναρμόνιση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας, της κυκλοφοριακής σήμανσης και σηματοδότησης, και κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη υποδομών

14.

Η ΕτΠ διαπιστώνει ότι, στην πράξη εφαρμόζονται πολύ διαφορετικές προδιαγραφές σε ό,τι αφορά τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, τη σήμανση, τη σηματοδότηση και τις κατευθυντήριες γραμμές για τον σχεδιασμό των υποδομών. Ταυτόχρονα, η διασυνοριακή κυκλοφορία για μεταφορές εμπορευμάτων αλλά και για οικονομικούς και ψυχαγωγικούς λόγους μεταξύ των κρατών μελών αυξάνεται κάθε χρόνο. Η ΕτΠ πιστεύει ότι η οδική ασφάλεια και η ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης θα ενισχυθούν εάν οι δρόμοι των κρατών μελών κατασκευάζονταν και εξοπλίζονταν, στο μέτρο του δυνατού, σύμφωνα με τις ίδιες αρχές και κανόνες, έτσι ώστε η εικόνα του δρόμου να είναι σαφής και αναγνωρίσιμη για κάθε χρήστη του οδικού δικτύου, ακόμα και κατά τη διέλευση των συνόρων μεταξύ των κρατών μελών. Εδώ πρέπει να χρησιμεύσουν ως κατευθυντήριο νήμα οι υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές και να προβλεφθούν περιθώρια για την εμπέδωση και την προσαρμογή τους στην κατάσταση που επικρατεί σε κάθε περιοχή·

Πολιτικές συστάσεις

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

15.

υπογραμμίζει τη σημασία που πρέπει να δοθεί στο θέμα της οδικής ασφάλειας και υποστηρίζει τις αρχές που υιοθετεί η Επιτροπή για τη διατύπωση των στρατηγικών προσανατολισμών της πολιτικής της για την περίοδο 2011-2020 που είναι:

•	Επιδίωξη της καθιέρωσης υψηλότερων προτύπων οδικής ασφάλειας σε όλη την Ευρώπη.

•	Προαγωγή μιας ολοκληρωμένης αντιμετώπισης του θέματος της οδικής ασφάλειας.

•	Συντρέχουσα αρμοδιότητα σε συμφωνία με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

16.

επικροτεί τα θετικά αποτελέσματα του προηγούμενου Προγράμματος Δράσης για την Οδική Ασφάλεια που προέκυψαν από την εκ των υστέρων αξιολόγηση, επισημαίνει όμως ότι το ανθρώπινο κόστος του οδικού συστήματος, με περισσότερους από 30 000 θανάτους ετησίως, παραμένει σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

17.	διαπιστώνει ότι η Επιτροπή επιδιώκει για την περίοδο 2011-2020 μείωση του αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων κατά 50 %. Πιστεύει ότι ο στόχος αυτός είναι εύλογος αλλά και φιλόδοξος, δεδομένου ότι κατά την περίοδο 2001-2009 η μείωση που επιτεύχθηκε στα κράτη μέλη ήταν κατά μέσο όρο 36 %·

18.	επικροτεί το νέο στρατηγικό προσανατολισμό της πολιτικής για την οδική ασφάλεια που προσδιορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υποστηρίζει τους επτά στόχους και τις σχετικές δράσεις που προτείνονται·

19.	καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει ποια είναι η αναμενόμενη επί μέρους συμβολή των επτά στόχων στην επιδιωκόμενη συνολική μείωση του αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων κατά 50 % έως το 2020·

20.	υποστηρίζει την ιδέα της εναρμόνισης των διαφόρων ορισμών της έννοιας του σοβαρού τραυματισμού για την καλύτερη παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητα της πολιτικής οδικής ασφάλειας·

21.	με βάση ένα κοινό ορισμό των σοβαρών και των ελαφρών τραυματισμών, πρέπει να οριστεί κοινός στόχος για τη μείωση του αριθμού των σοβαρών τραυματισμών, ανάλογα με το στόχο της μείωσης των θανάτων·

22.

τονίζει τη σημασία μιας συμφωνίας επί της οδηγίας για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής επιβολής των κανόνων οδικής ασφάλειας. Τα πρόστιμα και οι λοιπές κυρώσεις χάνουν την αποτρεπτική τους αξία όταν δεν μπορούν να εισπραχτούν στα εσωτερικά σύνορα μιας χώρας, πράγμα που οδηγεί σε διακριτική μεταχείριση, διότι στην περίπτωση αυτή η παράβαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας τιμωρείται ανάλογα με την ιθαγένεια του δράστη·

23.

24.

γενικότερα, και σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, οι αυτοδιοικητικές αρχές πρέπει κατά πρώτον να αναπτύξουν τη δική τους πολιτική για την οδική ασφάλεια στην περιοχή που υπάγεται στη δικαιοδοσία τους και, κατά δεύτερον, να συμμετάσχουν στους μηχανισμούς που έχουν δημιουργηθεί σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο για τη διαχείριση πρωτοβουλιών για την οδική ασφάλεια·

25.	πρέπει να επιδιωχθεί η ενσωμάτωση των στόχων που ορίζονται στους στρατηγικούς προσανατολισμούς της πολιτικής για την περίοδο 2011-2020 σε όλα τα σχετικά προγράμματα και τα αντίστοιχα έργα στον κλάδο των μεταφορών σε κοινοτικό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

26.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες για τη συλλογή και ανάλυση των στοιχείων για τα ατυχήματα. Η καλύτερη κατανόηση της κυκλοφορίας είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη βελτιώσεων στον τομέα της αναπτυξιακής πολιτικής και την αξιολόγηση της προόδου, αν μη τι άλλο σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η μέθοδος συλλογής στοιχείων και υποβολής εκθέσεων από τα κράτη μέλη πρέπει να εναρμονιστεί περισσότερο, όπως συνιστάται και στο ερευνητικό πρόγραμμα SafetyNet της ΕΕ·

27.	συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπληρώσουν τα υφιστάμενα συστήματα καταγραφής ατυχημάτων από την αστυνομία με πληροφορίες σχετικά με τη σοβαρότητα των τραυματισμών που έχουν στη διάθεσή τους οι υπηρεσίες πρώτων βοηθειών και τα νοσοκομεία·

28.	καλεί την Επιτροπή να θέσει περισσότερα στοιχεία στη διάθεση των αρμόδιων τοπικών και των περιφερειακών φορέων, μεταξύ άλλων και μέσω της βάσης δεδομένων CARE, έτσι ώστε να μπορούν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να συγκρίνουν την κατάστασή τους με αυτήν άλλων περιοχών στο εξωτερικό·

29.

σ πολλές χώρες, τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν την κύρια αιτία των εργατικών ατυχημάτων. Προτείνει στην Επιτροπή να συμπεριλάβει στο σχέδιο δράσης της έκκληση προς τους εργοδότες στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα να ασκήσουν μια πολιτική που να προάγει την ασφαλή κυκλοφορία στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης αντίληψης για την ασφάλεια. Μεγαλύτερη προσοχή στα θέματα οδικής ασφάλειας θα πρέπει επίσης να δοθεί στα υφιστάμενα ή νέα σχέδια κινητικότητας των εργοδοτών στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα·

30.	υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η ενσωμάτωση της εκπαίδευσης σχετικά με την οδική ασφάλεια στο υποχρεωτικό πρόγραμμα σπουδών καθ' όλη τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε όλα τα κράτη μέλη·

31.

συνιστά στην Επιτροπή να συνεχίσει μέσω των προγραμμάτων-πλαισίων για την έρευνα να επικεντρώνεται στην επιστημονική έρευνα για την οδική ασφάλεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά τα ακόλουθα θέματα:

•	τα δυνητικά οφέλη που συνεπάγεται για την ασφάλεια η εσωτερίκευση του κόστους των ατυχημάτων.

•	την παρακολούθηση του αντίκτυπου των μέτρων στον τομέα της εκπαίδευσης, των υποδομών, της τεχνολογίας οχημάτων και στην επιβολή των κανόνων κυκλοφορίας.

•	την έκταση της ελλιπούς καταγραφής των τροχαίων ατυχημάτων και τις στρατηγικές για τη βελτίωση της κυκλοφορίας.

•	την έρευνα για τον προσδιορισμό των παραγόντων που οδηγούν στην εμφάνιση και που εξηγούν τη σοβαρότητα των τραυματισμών σε ορισμένα ατυχήματα.

32.

33.

συνιστά στην Επιτροπή να αξιοποιήσει τα υφιστάμενα και τα μελλοντικά ερευνητικά προγράμματα για να αναλάβει πρωτοβουλίες και να καταρτίσει συστάσεις και κώδικες ορθών πρακτικών με σκοπό τη δημιουργία και το σχεδιασμό εγγενώς ασφαλών οδικών υποδομών που μπορεί να συμβάλουν στη βελτίωση και την καλύτερη εναρμόνιση των πρακτικών σχετικά με το σχεδιασμό της υποδομής μεταφορών στα κράτη μέλη. Οι συστάσεις αυτές θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να αφορούν την κατασκευή κυκλικών κόμβων, διόδων σε πόλεις, αγροτικών δρόμων εκτός αστικών περιοχών, ποδηλατοδρόμων και διαβάσεων πεζών·

34.

συνιστά στην Επιτροπή να παρακολουθήσει την υλοποίηση την εφαρμογή του Προγράμματος Δράσης για την Οδική Ασφάλεια μεριμνώντας για την κατάλληλη εσωτερική οργάνωση. Για το σκοπό αυτό, μπορεί να χρειάζεται η σύσταση οργανισμού οδικής ασφάλειας ή η ενίσχυση υφιστάμενων οργάνων όπως το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας.

Δέσμευση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

35.

εφιστά την προσοχή στην Ευρωπαϊκή Χάρτα Οδικής Ασφάλειας (www.erscharter.eu) που κατάρτισε η Επιτροπή και καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές της Ευρώπης να υπογράψουν τον χάρτη σε ατομική βάση και να αναλάβουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις όσον αφορά τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στις περιοχές που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους·

Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/35

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Πέμπτη έκθεση για την συνοχή»

2011/C 166/07

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η μελλοντική πολιτική συνοχής μπορεί να καλύπτει όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξής τους και τάσσεται υπέρ της δημιουργίας μιας νέας ενδιάμεσης κατηγορίας περιφερειών, βασισμένης στην αρχή της ίσης μεταχείρισης όλων των περιφερειών·

—	ελπίζει ότι θα καταστεί δυνατή η συνεκτίμηση συμπληρωματικών προς το ΑΕγχΠ δεικτών για την εφαρμογή και την αξιολόγηση της πολιτικής συνοχής, κατά τρόπο ώστε να αντανακλάται καλύτερα ο βαθμός ανάπτυξης κάθε περιφέρειας·

—	επαναλαμβάνει την έκκλησή της να διατηρηθεί το ΕΚΤ μεταξύ των διαρθρωτικών ταμείων, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, και εκτιμά ότι η εφαρμογή του πρέπει να έχει εδαφική διάσταση·

—	προσβλέπει στην ενίσχυση του στόχου της εδαφικής συνεργασίας, ιδιαίτερα από οικονομική άποψη, και συνιστά να πραγματοποιείται η κατανομή των κονδυλίων στα διάφορα προγράμματα σε ενωσιακό και όχι πλέον σε εθνικό επίπεδο·

—	επικροτεί τη βασική αρχή της σύνδεσης της πολιτικής συνοχής με τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020, αλλά υπενθυμίζει ότι η πολιτική συνοχής δεν πρέπει να συνδέεται αποκλειστικά με τη συγκεκριμένη στρατηγική διότι η Συνθήκη προβλέπει ειδικούς στόχους για την πολιτική αυτήν·

—	εύχεται ο στόχος της εδαφικής συνοχής να έχει ως αποτέλεσμα τον προσδιορισμό ενός εδαφικού άξονα προτεραιότητας εντός του ενωσιακού «καταλόγου», ως συμπλήρωμα των θεματικών πεδίων που συνδέονται με τη στρατηγική Ευρώπη 2020·

—	στηρίζει τη χάραξη «κοινού στρατηγικού πλαισίου» και προτείνει τη συμμετοχή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίησης (ΟΤΑ) στις «συμβάσεις εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων», σύμφωνα με την αρχή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

—

αντιτίθεται στις διατάξεις σχετικά με τις λεγόμενες εξωτερικές μακροοικονομικές προϋποθέσεις και διαφωνεί με την πρόταση για τον καθορισμό αποθεματικού επίδοσης· αποδέχεται την αναγκαιότητα καθιέρωσης νέων μορφών οικονομικών προϋποθέσεων που θα εξαρτώνται από τα αποτελέσματα, υπό τον όρο να είναι τα επιλεγόμενα κριτήρια γενικά, δίκαια, αναλογικά και βασισμένα στην αρχή της ίσης μεταχείρισης.

Εισηγητής

ο κ. Michel DELEBARRE (FR/PSE), Δήμαρχος της Δουνκέρκης

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – «Συμπεράσματα της πέμπτης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή: Το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή»

COM(2010) 642 τελικό

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Γενικές παρατηρήσεις

1.	αξιολογεί θετικά την δημοσίευση της 5ης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, θεωρώντας ότι αποτελεί κατάλληλη βάση συζήτησης σχετικά με τους προσανατολισμούς της πολιτικής συνοχής μετά το 2013·

αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή πραγματοποίησε μια σημαντική ανάλυση με αυτήν την πρώτη έκθεση για την συνοχή από την έναρξη της ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, και ιδιαίτερα λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η εδαφική συνοχή αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους στόχους της Ένωσης. Λυπάται, ωστόσο, για το γεγονός ότι η έκθεση βασίζεται προπαντός σε στατιστικές που χρονολογούνται πριν από την χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική κρίση που διανύει η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2008· απαιτεί, επομένως, για την προσεχή περίοδο προγραμματισμού να ληφθούν υπόψη τα μετά την κρίση στατιστικά στοιχεία·και καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια σε πολιτικό και διοικητικό επίπεδο για την επίτευξη του στόχου αυτού. Επιπλέον, το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει την ανάγκη χρήσης και άλλων συμπληρωματικών δεικτών, πιο ενημερωμένων, για τη διάγνωση της πραγματικής πορείας της ανάπτυξης των περιφερειών, δεδομένου ότι η αύξηση του ΑΕγχΠ δεν θα αντικατοπτρίζει, από μόνη της, την πραγματική επίπτωση της κρίσης. Η Επιτροπή των Περιφερειών έχει ήδη τοποθετηθεί επί του θέματος στη γνωμοδότηση «Μέτρηση της προόδου πέρα από το ΑΕγχΠ». Στη γνωμοδότηση αυτή προτείνονταν δύο δείκτες καθολικής κατανόησης, που θα είναι διαθέσιμοι σύντομα: ο συνολικός περιβαλλοντικός δείκτης και η εναρμονισμένη κοινωνική έρευνα ανά περιφέρεια·

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόοδο της πολιτικής συνοχής, χάρη στην οποία επιτεύχθηκε οικονομική ανάπτυξη και δημιουργήθηκαν θέσεις εργασίας, αυξήθηκε το ανθρώπινο κεφάλαιο, διευκολύνθηκε η κατασκευή σημαντικών για τις περιφέρειες υποδομών και βελτιώθηκε η προστασία του περιβάλλοντος. Υπογραμμίζει ότι η πολιτική συνοχής αναγνωρίζεται επίσης για το πολλαπλασιαστικό της αποτέλεσμα στην ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, ιδίως χάρη στην ικανότητά της να κινητοποιεί το δυναμικό του ιδιωτικού τομέα·

διαπιστώνει ότι παρά την πρόοδο που επιτεύχθηκε χάρη στην πολιτική συνοχής όσον αφορά την μείωση των διαφορών, εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές ανισότητες τόσο μεταξύ όσο και στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών περιφερειών, οι οποίες εντείνονται ανάλογα με τη σοβαρότητα του αντίκτυπου της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, καθώς και λόγω των ολοένα σημαντικότερων προκλήσεων όπως η παγκοσμιοποίηση, η ανεργία (κυρίως των νέων), η δημογραφική γήρανση, η κλιματική αλλαγή και η ενεργειακή εξάρτηση·

εμμένει συνεπώς στην άποψη ότι η πολιτική συνοχής πρέπει να διαθέτει πόρους που να ανταποκρίνονται στο ύψος των επιδιωκόμενων στόχων, ενισχύοντας συνεπώς τις δράσεις σε εθνική, περιφερειακή και τοπική κλίμακα, ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική οικονομική, κοινωνική και εδαφική ισορροπία μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών·

υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της πολιτικής συνοχής βασίζεται κυρίως στις ακόλουθες προσεγγίσεις:

—	στην αλληλέγγυα προσέγγιση μέσω της στήριξης της ισορροπημένης ανάπτυξης στο σύνολο της Ένωσης·

—	στην στρατηγική προσέγγιση μέσω του προσδιορισμού καθοριστικών στόχων, ανταποκρινόμενων στις ανάγκες των περιφερειών και του πληθυσμού τους·

—	στην ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία βασίζεται στη συνέργεια μεταξύ των τομεακών πολιτικών στην εκάστοτε περιοχή·

—	στην εγκάρσια προσέγγιση των διαφόρων πολιτικών με περιφερειακό αντίκτυπο·

—	στην περιφερειακή προσέγγιση με βάση την ανάλυση της κατάστασης κάθε περιφέρειας, επισημαίνοντας τα πλεονεκτήματά της αλλά και τις αδυναμίες της·

—	στην πολυετή προσέγγιση μέσω του προσδιορισμού βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων·

—	στην προσέγγιση εταιρικής σχέσης, μέσω της οποίας το ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και οι κοινωνικοοικονομικοί περιφερειακοί παράγοντες θα συμμετέχουν στην επεξεργασία και στην υλοποίηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων·

7.	υπενθυμίζει ότι χάρη σε αυτήν την μοναδική προσέγγιση, η πολιτική συνοχής καθιστά –περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ενωσιακή πολιτική– ορατή την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σε τοπικό επίπεδο αλλά και στους πολίτες, ανταποκρινόμενη με κατάλληλο και συντονισμένο τρόπο στις ανάγκες τους.

Προς μια νέα αρχιτεκτονική της πολιτικής συνοχής

Μια πολιτική συνοχής για όλες τις περιφέρειες, προσαρμοσμένη στο επίπεδο ανάπτυξής τους

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η 5η έκθεση για την συνοχή επιβεβαιώνει ότι η μελλοντική πολιτική συνοχής πρέπει να καλύπτει όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξής τους. Τονίζει σχετικά ότι τα διαρθρωτικά ταμεία θα πρέπει να επικεντρώνονται κατά προτεραιότητα στις λιγότερο αναπτυγμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες, προσφέροντας συγχρόνως την αναγκαία υποστήριξη σε άλλες περιφέρειες ώστε να προωθούν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, της κοινωνικής ένταξης και της βιώσιμης ανάπτυξης, με στόχο την προαγωγή της αρμονικής ανάπτυξης του συνόλου της ΕΕ·

κρίνει σκόπιμο να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας νέας ενδιάμεσης κατηγορίας περιφερειών, των οποίων το ΑΕγχΠ κυμαίνεται μεταξύ του 75 % και του 90 % του ενωσιακού ΑΕγχΠ. Με το σύστημα αυτό επιδιώκεται να αμβλυνθούν οι συνέπειες του ανώτατου ορίου του 75 % του ενωσιακού ΑΕγχΠ (ισχύον όριο επιλεξιμότητας μεταξύ του στόχου της σύγκλισης και του στόχου της ανταγωνιστικότητας) και να επιτευχθεί η εξασφάλιση ίσης μεταχείρισης των περιφερειών αυτών. Στόχος είναι να λαμβάνονται επίσης υπόψη οι δυσχέρειες των περιφερειών που, για πρώτη φορά από το 2013, δεν θα υπάγονται πλέον στον στόχο της σύγκλισης, αλλά και εκείνων που, παρότι ήταν επιλέξιμες για τον στόχο της ανταγωνιστικότητας κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, εξακολουθούν ωστόσο να αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα όσον αφορά την εφαρμογή των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και πλήττονται από εσωτερικές περιφερειακές ανισότητες. Η δημιουργία της κατηγορίας αυτής δεν αναμένεται να αποβεί εις βάρος των περιφερειών που λαμβάνουν σήμερα πόρους από τον στόχο της σύγκλισης, της ανταγωνιστικότητας ή της «σταδιακής εισόδου» και της «σταδιακής εξόδου»·

10.

επαναλαμβάνει την έκκλησή της να χρησιμοποιούνται –ιδίως για την εφαρμογή και την αξιολόγηση των προγραμμάτων– και άλλα, συμπληρωματικά προς το ΑΕγχΠ κριτήρια, ώστε να ανακλώνται καλύτερα τόσο ο βαθμός ανάπτυξης κάθε περιφέρειας όσο και τα ειδικά προβλήματα κοινωνικής και εδαφικής συνοχής (ανισότητες σε υποπεριφερειακό επίπεδο, εισοδηματικές διαφορές, ποσοστά ανεργίας, πρόσβαση στις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), προσβασιμότητα και διαλειτουργικότητα των μεταφορικών μέσων, ποιότητα του περιβάλλοντος, κοινωνική ευημερία, μορφωτικό επίπεδο κλπ.). Ευκαιρία για τη συνεκτίμηση αυτών των νέων, συμπληρωματικών προς το ΑΕγχΠ κριτηρίων, πρέπει να είναι η ενδιάμεση αναθεώρηση της περιόδου προγραμματισμού (5+5). Ζητά, συνεπώς, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταρτίσει έναν κατάλογο εδαφικών δεικτών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεικτών, ιδίως για το υποπεριφερειακό επίπεδο, με βάση τις εργασίες οργανισμών όπως η EUROSTAT ο ORATE (1) και ο ΟΟΣΑ·

Ενίσχυση της ολοκληρωμένης προσέγγισης

11.

επικροτεί την ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτικής συνοχής, η οποία έχει ως στόχο την ενίσχυση της συμπληρωματικότητας των ταμείων (Ταμείο Συνοχής, ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΑΑ και ΕΤΑ) και τη διευκόλυνση της λειτουργίας τους στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης. Η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να προσδιοριστούν με σαφήνεια τα πεδία παρέμβασης κάθε ταμείου, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο οι παρεμβάσεις του σχετίζονται με τις παρεμβάσεις άλλων ταμείων της ΕΕ, π.χ. για τις μεταφορές ή το περιβάλλον, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Επιπλέον, απαιτείται να καθοριστούν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να καθιερωθούν δομές συντονισμού σε εθνικό και υποεθνικό επίπεδο·

12.

ζητά διευκρινίσεις όσον αφορά τις λεπτομέρειες εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου· θεωρεί ότι το ΕΚΤ θα πρέπει να ενταχθεί επί του παρόντος στα διαρθρωτικά ταμεία, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, και εκτιμά ότι απαιτείται στενότερη συνεργασία μεταξύ του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ. Από την άποψη αυτή, η ΕτΠ συνιστά την χρήση διασταυρούμενων χρηματοδοτήσεων και τον σχεδιασμό λειτουργικών προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από διάφορα ταμεία (ΕΤΠΑ και ΕΚΤ)·

13.

θεωρεί ότι σε περίπτωση που το ΕΚΤ θα κληθεί να συμβάλει στην ολοκλήρωση των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2010 και της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση, η εφαρμογή του πρέπει να έχει εδαφική διάσταση και να εντάσσεται πλήρως στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής με βάση τις ανάγκες που έχουν διαπιστωθεί σε περιφερειακό επίπεδο (2)· εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στα συμπεράσματα της Βελγικής Προεδρίας, μετά την άτυπη συνεδρίαση (3) των αρμόδιων υπουργών για την πολιτική συνοχής, προτείνεται «να ενισχυθεί η περιφερειακή διάσταση του ΕΚΤ και συνεπώς η προβολή του», άρα και η διασύνδεσή του με τις περιφερειακές κοινωνικοοικονομικές στρατηγικές·

14.

επιθυμεί να βελτιωθεί η προβολή των σχεδίων που χρηματοδοτούνται με πόρους του ΕΚΤ, μέσω μιας εφαρμογής περισσότερο προσαρμοσμένης στο τοπικό επίπεδο και βασισμένης στις συγκεκριμένες και πρακτικές τοπικές ανάγκες, με στόχο την καλύτερη δυνατή αποτύπωσή τους ώστε συμπληρώνεται το έργο που επιτελείται για την επικοινωνία και την ευαισθητοποίηση και χρηματοδοτείται στο πλαίσιο της παροχής τεχνικής βοήθειας σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο·

15.

είναι της γνώμης ότι η κατανομή των πόρων των ΕΤΠΑ/ΕΚΤ πρέπει να καθορίζεται με βάση ένα ποσοστό προσδιοριζόμενο σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζονται επαρκείς πιστώσεις του ΕΚΤ ενόψει των προκλήσεων της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής σε όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και τις περιφέρειες. Εντός αυτών των ορίων, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να κατανέμουν τα κράτη μέλη τους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων (ΕΤΠΑ και ΕΚΤ) σε εθνικό επίπεδο, σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές.

16.

κρίνει ότι στο μέλλον πρέπει να ενθαρρύνεται και να διευκολύνεται η ευελιξία μεταξύ του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, ιδιαίτερα μέσω του νέου κοινού στρατηγικού πλαισίου, των τοπικών πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη και των ολοκληρωμένων σχεδίων ανάπτυξης των πόλεων και των τοπικών αρχών (4). Ζητά επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβλέψει στις μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις ένα σύστημα ανάλογο μεταξύ του ΕΤΠΑ και του ΕΓΤΑΑ, προκειμένου να διασφαλίζεται μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στις αγροτικές περιφέρειες·

Ενίσχυση της εδαφικής συνεργασίας

17.

συμφωνεί με την αναφορά στην εδαφική συνεργασία η οποία θα διατηρεί την σημερινή της διάρθρωση σε τρεις πτυχές, λυπάται όμως που η αναφορά αυτή δεν αναλύεται λεπτομερέστερα. Συνιστά, συνεπώς, να ενισχυθεί ο στόχος αυτός μέσω των ακόλουθων μέτρων:

—	αύξηση των κονδυλίων που προβλέπονται για τον σκοπό αυτόν·

—

θέσπιση ειδικών και καταλληλότερων κανόνων στα προγράμματα εδαφικής συνεργασίας μέσω της ενίσχυσης της τεχνικής υποστήριξης σε τοπικό επίπεδο, της απλοποίησης των κανόνων εσωτερικού και λογιστικού ελέγχου, του κατάλληλου και εφαρμόσιμου κατ’ αποκοπή καθορισμού του έμμεσου κόστους, του προσδιορισμού των κανόνων επιλεξιμότητας των ενωσιακών δαπανών κλπ.·

—	προτάσεις για την βελτίωση της διαχείρισης αυτών των προγραμμάτων·

18.

συνιστά μια κατανομή των συνολικών κονδυλίων για τα προγράμματα εδαφικής συνεργασίας σε ενωσιακό και όχι πλέον σε εθνικό επίπεδο. Οι δικαιούχοι αυτών των προγραμμάτων θα πρέπει να αιτιολογούν σαφέστερα τα αποτελέσματα και την προστιθέμενη αξία που παράγεται από τα έργα εδαφικής συνεργασίας στις περιφέρειες, χάρη στη διάδοση ορθών πρακτικών και τεχνογνωσίας. Η ΕτΠ εύχεται να προτιμηθεί μια ολοκληρωμένη, στρατηγική προσέγγιση προσαρμοσμένη στην κλίμακα των χώρων συνεργασίας, αποφεύγοντας κάθε εθνική θεώρηση όσον αφορά την οικονομική απόδοση·

19.	ζητά από την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις διατάξεις οι οποίες θα επιτρέπουν στο ΕΚΤ να παρεμβαίνει στο πλαίσιο των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας για τη χρηματοδότηση δράσεων που εμπίπτουν στο πεδίο παρέμβασής του·

20.

ζητά να επιδιωχθεί μια ουσιαστική συμπληρωματικότητα των τριών στόχων της πολιτικής συνοχής. Η ενωσιακή παρέμβαση σε διασυνοριακό, διακρατικό και διαπεριφερειακό επίπεδο πρέπει να χαρακτηρίζεται από συμπληρωματικότητα σε σχέση με τις παρεμβάσεις όσον αφορά τα περιφερειακά προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο των στόχων «σύγκλιση» και «περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση». Πρέπει να ενθαρρύνεται ο προσδιορισμός αξόνων ή μέτρων για την εδαφική συνεργασία στο πλαίσιο των περιφερειακών προγραμμάτων, κυρίως προκειμένου να διευκολύνεται η χρηματοδότηση διαρθρωτικών σχεδίων σε διασυνοριακό ή διακρατικό επίπεδο. Παράλληλα θα πρέπει να επιδιώκεται η βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των τριών πτυχών του στόχου «εδαφική συνεργασία»·

21.

τονίζει ότι είναι αναγκαίο να εναρμονίζονται καλύτερα τα προγράμματα εδαφικής συνεργασίας με τις εδαφικές στρατηγικές που χαράσσονται σε συνεργασία με τους τοπικούς παράγοντες (5). Θεωρεί ότι από αυτήν την άποψη, τα διακρατικά προγράμματα έχουν τη δυνατότητα να στηρίζουν τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές, καθώς και τις ολοκληρωμένες θαλάσσιες στρατηγικές που αρχίζουν να διαμορφώνονται. Επίσης, τα διασυνοριακά προγράμματα θα μπορούσαν να συμβάλουν στην στήριξη των στρατηγικών που υλοποιούνται προς το παρόν σε μεγάλες ευρωπαϊκές περιφέρειες και μητροπολιτικές περιοχές. Η ΕτΠ ζητά επομένως μια αναθεώρηση, με στόχο τη σημαντική αύξηση του ορίου απόστασης των 150 χιλιομέτρων το οποίο χρησιμοποιείται για τον χαρακτηρισμό των νήσων ως παραμεθόριων περιοχών·

22.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκολύνει τη σύναψη νέων εταιρικών σχέσεων εδαφικής εμβέλειας, απλοποιώντας και βελτιώνοντας τον τρόπο διαχείρισης των διαπεριφερειακών προγραμμάτων συνεργασίας. Μια αναβαθμισμένη διαπεριφερειακή συνεργασία συνεπάγεται όχι μόνο συντονισμένη προσέγγιση των εκάστοτε κοινών προβλημάτων, αλλά και αναγνώριση του γεγονότος ότι οι καινοτόμες λύσεις δεν περιορίζονται στα υπάρχοντα περιφερειακά σύνορα·

23.

υπενθυμίζει ότι ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) (6) εξακολουθεί να αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την διευκόλυνση της συνεργασίας, ιδιαίτερα σε διασυνοριακό επίπεδο. Κρίνει ότι ο κανονισμός για τον ΕΟΕΣ πρέπει να απλοποιηθεί και να προσαρμοστεί στον μελλοντικό προγραμματισμό ανάλογα με τις εμπειρίες που θα αποκτηθούν κατά την τρέχουσα περίοδο. Οι απλοποιήσεις θα μπορούσαν να αφορούν κυρίως την νομοθεσία σχετικά με το προσωπικό και το φορολογικό καθεστώς των ΕΟΕΣ, καθώς και την επίσπευση των ισχυουσών διαδικασιών. Ενθαρρύνει επίσης μια πιο συστηματική χορήγηση συνολικών επιδοτήσεων στους ΕΟΕΣ, ώστε να καταστούν άμεσοι διαχειριστές των διαρθρωτικών ταμείων·

24.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βελτιώσει την τρέχουσα συνεργασία στα εξωτερικά σύνορα. Ειδικότερα, είναι απαραίτητο να απλοποιήσει τις διαδικασίες και να επιδιώξει μεγαλύτερη συνέργεια μεταξύ, αφενός, του ΕΤΠΑ και, αφετέρου, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ENPI) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ)·

25.

υπογραμμίζει τη σημασία της εδαφικής συνεργασίας για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές: η γεωγραφική θέση τους στα πιο απομακρυσμένα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ αναγάγει το θέμα αυτό σε ανάγκη. Ζητά την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την ευρύτερη γειτονία με στόχο την καλύτερη ενσωμάτωση των περιοχών αυτών στο γεωγραφικό περιβάλλον τους·

Στρατηγικές προτεραιότητες προσαρμοσμένες στις περιφερειακές ιδιαιτερότητες

Προς μια μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την σύνδεση με την στρατηγική Ευρώπη 2000

26.

τονίζει ότι η πολιτική συνοχής, παράλληλα με τις άλλες δράσεις που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, τόσο για να συμβάλει σε μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, όπως προβλέπεται στην στρατηγική Ευρώπη 2020 όσο και για να προωθήσει την αρμονική ανάπτυξη της Ένωσης μέσω της ενίσχυσης των ενδογενών δυνατοτήτων κάθε περιφέρειας και της μείωσης των ανισοτήτων μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών, σύμφωνα με το άρθρο 174 της Συνθήκης για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

27.

επικροτεί την βασική αρχή της σύνδεσης της πολιτικής συνοχής με τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και των εμβληματικών πρωτοβουλιών της, για να σημειωθεί πρόοδος προς μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Κρίνει, ωστόσο, ότι ήδη έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες στον τομέα αυτόν για την περίοδο 2007-2013, οι οποίες θα πρέπει να αξιολογηθούν πριν αναληφθούν δεσμεύσεις για ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση των πόρων·

28.

υπενθυμίζει σχετικά ότι η πολιτική συνοχής δεν πρέπει να εξυπηρετεί αποκλειστικά την στρατηγική Ευρώπη 2020 και τα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων, διότι η Συνθήκη προβλέπει ειδικούς στόχους για την πολιτική αυτή, όπως η μείωση των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πολιτική συνοχής πρέπει συνεπώς να βασίζεται στην κατάσταση, τις ανάγκες και τις δυνατότητες ανάπτυξης των εκάστοτε περιοχών·

29.

στηρίζει την βασική αρχή ενός ενωσιακού συνόλου ευρέων θεματικών προτεραιοτήτων αντί της λογικής που επικρατεί σήμερα όσον αφορά τον προσανατολισμό των διαρθρωτικών ταμείων προς καθορισμένες δαπάνες με περιοριστικό τρόπο. Είναι όμως αντίθετη με τον υπερβολικό περιορισμό των προτεραιοτήτων που πρέπει να επιλέγονται στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων, καθώς και των νέων εθνικών συμβάσεων εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων, ώστε να διαθέτουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ικανοποιητικά περιθώρια ελιγμών για την προσαρμογή των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020 στις περιφερειακές ιδιαιτερότητες·

30.

θεωρεί ότι δεν είναι αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καθιστά υποχρεωτικές ορισμένες προτεραιότητες, οι οποίες πρέπει να προσδιορίζονται σε περιφερειακό επίπεδο, με βάση την ανάλυση της κατάστασης μιας περιφέρειας, επισημαίνοντας τα πλεονεκτήματά της και τις αδυναμίες της. Επίσης, δεν κρίνει σκόπιμο να επιβάλλεται η συγκέντρωση όλων των διαρθρωτικών ταμείων αποκλειστικά στις θεματικές προτεραιότητες που θα έχουν επιλέξει οι περιφέρειες από το ενωσιακό σύνολο προτεραιοτήτων. Το μέτρο αυτό θα ήταν αντίθετο προς την αρχή της ολοκληρωμένης προσέγγισης με την οποία θεωρείται αυτονόητο ότι κάθε αναπτυξιακή στρατηγική αποτελεί επένδυση σε διάφορους τομείς·

31.

ζητά συνεπώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην είναι υπερβολικά περιοριστικός ο κατάλογος των θεματικών προτεραιοτήτων που θα περιλαμβάνεται στις μελλοντικές ρυθμίσεις σχετικά με την πολιτική συνοχής, ώστε όχι μόνο να λαμβάνεται υπόψη η εδαφική, οικονομική και κοινωνική πολυμορφία κάθε περιφέρειας αλλά και να διευρυνθούν οι στόχοι της στρατηγικής Ευρώπη 2020 στον τομέα της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής·

Προς μια ουσιαστική συνεκτίμηση της εδαφικής συνοχής

32.

συμφωνεί καταρχήν με μια μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την οργάνωση των επιχειρησιακών προγραμμάτων ώστε να διευκολύνεται η παρέμβαση σε διάφορα περιφερειακά επίπεδα (υποπεριφερειακό, περιφερειακό, πολυπεριφερειακό και μακροπεριφερειακό) ανάλογα με τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες ή τα λειτουργικά χαρακτηριστικά, όπως οι υδρολογικές λεκάνες, οι ορεινές περιοχές, τα αρχιπελάγη, κλπ. Οι παρεμβάσεις αυτές θα πρέπει όμως να πραγματοποιούνται σε συμφωνία με τους περιφερειακούς παράγοντες, δηλαδή κυρίως με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), και να επικεντρώνονται σε ένα πραγματικά εδαφικό σχέδιο, χωρίς ωστόσο να αμφισβητείται η σημασία του περιφερειακού επιπέδου διακυβέρνησης·

33.

εκφράζει την επιθυμία ο στόχος της εδαφικής συνοχής να μεταφερθεί στην νέα διάρθρωση της πολιτικής συνοχής με βάση τον προσδιορισμό ενός εδαφικού άξονα προτεραιότητας εντός του ενωσιακού «καταλόγου», ως συμπλήρωμα των θεματικών πεδίων που συνδέονται με τη στρατηγική Ευρώπη 2020, ούτως ώστε η εδαφική συνοχή να μπορεί να εγγυηθεί έναν ισόρροπο χωροταξικό σχεδιασμό για την προώθηση της αλληλεξάρτησης μεταξύ των περιφερειών και της συνολικής συνοχής των πολιτικών. Στηρίζει, εξάλλου, την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λαμβάνονται πράγματι υπόψη οι περιφέρειες που παρουσιάζουν εδαφικές ιδιαιτερότητες (7)·

34.

τονίζει ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές θα πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής, λαμβανομένου υπόψη του ειδικού καθεστώτος που τους αναγνωρίζεται στο άρθρο 349 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να προβλεφθούν χρηματοδοτικά μέτρα για τις περιφέρειες αυτές με σκοπό να αντισταθμιστούν ορισμένα μειονεκτήματα όπως η γεωγραφική απόσταση, ο νησιωτικός χαρακτήρας, η περιορισμένη εδαφική έκταση, η δυσμενής μορφολογία του εδάφους και το τραχύ κλίμα, καθώς και η οικονομική εξάρτηση από έναν μικρό αριθμό προϊόντων. Παρόμοια αντιστάθμιση είναι απαραίτητη προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση των εξόχως απόκεντρων περιοχών στην ενιαία αγορά, υπό τους ίδιους όρους με τις άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες.

35.

επιδοκιμάζει την καλύτερη συνεκτίμηση της αστικής διάστασης στην πολιτική συνοχής, μέσω της εντατικότερης συμμετοχής των πόλεων και των αστικών κέντρων σε όλα τα στάδια σχεδιασμού της πολιτικής συνοχής: εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, συμβάσεις εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, και επιχειρησιακά προγράμματα. Με αυτήν την έννοια εύχεται να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η αστική διάσταση στα επιχειρησιακά προγράμματα και επαναλαμβάνει την πρότασή της να προτιμηθεί μια προσέγγιση ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης. Υπενθυμίζει ότι, πράγματι, οι αστικές περιοχές χαρακτηρίζονται συχνά από σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές και εδαφικές ανισότητες, στις οποίες πρέπει να δοθούν κατάλληλες απαντήσεις. Αυτή η προσέγγιση ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης πρέπει να στηριχθεί στις εργασίες που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο του Χάρτη της Λειψίας, στόχος του οποίου είναι η δοκιμή των νέων κοινών κριτηρίων αναφοράς για την ευρωπαϊκή βιώσιμη πόλη (8). Συμφωνεί επίσης να αντιμετωπίζονται οι πόλεις ως πόλοι ανάπτυξης και οικονομικής μεγέθυνσης για ολόκληρη την περιφέρειά τους·

36.

στηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει ως στόχο να αναθέσει στους αιρετούς εκπροσώπους των τοπικών και των περιφερειακών αρχών έναν σημαντικότερο ρόλο κατά την επεξεργασία και την εφαρμογή των στρατηγικών αστικής ανάπτυξης στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Παρόμοια συμμετοχή και ενίσχυση των ευθυνών των ΟΤΠΑ πρέπει να συνοδεύεται από μια πιο συστηματική χορήγηση συνολικών επιδοτήσεων στις ενδιαφερόμενες πόλεις, τα αστικά κέντρα και τις περιφέρειες. Η Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί τη διατήρηση της αστικής διάστασης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής. Οι πόλεις μπορούν να αποτελέσουν σημαντική κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης και της καινοτομίας. Επιπροσθέτως, η ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών μπορεί να προωθήσει σημαντικά την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της ΕΕ και, παράλληλα, να συμβάλει στην υλοποίηση της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Για την εκπλήρωση της εν λόγω αποστολής, θα χρειαστεί μελλοντικά να ληφθούν μέτρα με στόχο τόσο την κοινωνική και οικονομική σταθεροποίηση όσο και τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων και των υποβαθμισμένων αστικών περιοχών. Τα εν λόγω μέτρα κρίνεται σκόπιμο να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν στο πλαίσιο των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων·

37.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν γίνεται καμία μνεία στην αγροτική διάσταση, ενώ οι αγροτικές και περιαστικές περιοχές καλύπτουν περισσότερο από το 80% του ενωσιακού εδάφους, σύμφωνα με τους ισχύοντες ορισμούς. Ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη σημασία στη σύνδεση μεταξύ των διαφόρων ειδών δήμων –αστικών περιοχών (μικρές και μεγάλες πόλεις) και αγροτικών περιοχών– που αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο κάθε ολοκληρωμένης πολιτικής περιφερειακής ανάπτυξης. Η Επιτροπή των Περιφερειών εύχεται εξάλλου να δοθεί στην αγροτική διάσταση η δέουσα θέση στο πλαίσιο της μελλοντικής πολιτικής συνοχής και να επιτευχθεί καλύτερη σύνδεση και μεγαλύτερη συνέργεια μεταξύ των παρεμβάσεων του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ και του ΕΓΤΑΑ, τόσο μέσω του κοινού στρατηγικού πλαισίου όσο και στο επίπεδο των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Επίσης, προτείνει να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα με την ονομασία RURBACT (9), με το οποίο θα ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών και η σύσταση δικτύων για αστικά και αγροτικά ζητήματα, καθώς και να επιδιωχθεί η σύνδεση αυτών των δύο διαστάσεων·

38.

ενθαρρύνει συνεπώς τον προσδιορισμό ενός εδαφικού άξονα στα επιχειρησιακά προγράμματα ο οποίος θα επιτρέπει τη χρηματοδότηση σχεδίων που εντάσσονται σε τοπικές πρωτοβουλίες υποπεριφερειακού επιπέδου. Η νέα προσέγγιση της τοπικής ανάπτυξης πρέπει να αποτελέσει το σφαιρικό στρατηγικό πλαίσιο της υποπεριφερειακής ανάπτυξης όλων των εν λόγω περιοχών –είτε είναι αστικές, είτε αγροτικές, είτε αστικές και αγροτικές συγχρόνως– και να συμπεριληφθεί στα περιφερειακά προγράμματα·

39.

εκφράζει τη λύπη της επειδή η πέμπτη έκθεση για την συνοχή δεν δίνει επαρκή έμφαση στην τάση επιδείνωσης ορισμένων υποπεριφερειακών ανισοτήτων. Οι ανισότητες αυτές χαρακτηρίζονται από φαινόμενα όπως ο χωρικός διαχωρισμός που διευκολύνει ορισμένες μορφές γκετοποίησης, καθώς και την συνεχή υποβάθμιση ορισμένων απόμακρων περιοχών. H σαφής αποτύπωση αυτών των υποπεριφερειακών ανισοτήτων με κατάλληλα στατιστικά στοιχεία, καθώς και η λήψη μέτρων για την μείωση των εν λόγω ανισοτήτων, θα συμβάλει σε μια καλύτερη συνεκτίμηση της πτυχής της εδαφικής συνοχής σε τοπικό επίπεδο, υπό την προϋπόθεση ότι η διαχείριση θα γίνεται σε περιφερειακό επίπεδο·

40.

συμφωνεί ότι είναι αναγκαίο να δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στις τοπικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη, οι οποίες θα πρέπει να ενθαρρύνονται μέσω μιας πιο συστηματικής ενωσιακής συγχρηματοδότησης. Όπου δε αυτό απαιτείται, ένα τμήμα ενός επιχειρησιακού προγράμματος θα πρέπει να αφιερώνεται σε τοπικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη (π.χ. εταιρική σχέση, …). Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της υποβολής περιφερειακών ή πολυπεριφερειακών σχεδίων (10) με στόχο την ενθάρρυνση ορισμένων παραγόντων του δημόσιου (αιρετοί εκπρόσωποι οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή εκπρόσωποι δημοσίων ιδρυμάτων κλπ.) και του ιδιωτικού τομέα (επιχειρήσεις, προξενικά εμπορικά γραφεία, επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, συνεταιρισμοί, ενώσεις, κλπ.) να επεξεργαστούν και να εφαρμόσουν μια στρατηγική τοπικής ανάπτυξης βασιζόμενη σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση (11). Οι τοπικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στη θεσμική ανάπτυξη σε επίπεδο τοπικών αρχών, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω αρχές θα ενισχύονται οικονομικά, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσής τους μέσω προγραμμάτων τεχνικής αρωγής·

41.

κρίνει ότι ο στόχος της εδαφικής συνοχής αφορά όλες τις ενωσιακές πολιτικές και προϋποθέτει την ευθυγράμμιση των τομεακών πολιτικών με την πολιτική συνοχής, καθώς και μια καλύτερη συνεκτίμηση του εδαφικού αντίκτυπου όλων των ενωσιακών πολιτικών κατά το στάδιο της επεξεργασίας τους. Λυπάται για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ανταποκριθεί ακόμη στο αίτημά της για την εκπόνηση Λευκής Βίβλου σχετικά με ια την εδαφική συνοχή (12)·

42.

εκφράζει τη λύπη της επειδή στην πέμπτη έκθεση για την συνοχή δεν γίνεται καμία μνεία στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας (ΥΚΩ), ενώ στο άρθρο 14 της ΣΛΕΕ και στο πρωτόκολλο 26 που επισυνάπτεται στο παράρτημα της Συνθήκης της Λισαβόνας αναγνωρίζεται ρητά η εγγενής σχέση μεταξύ της αποστολής των υπηρεσιών αυτών και της εδαφικής συνοχής. Επαναλαμβάνει το αίτημά της να εξετάζεται ο εδαφικός αντίκτυπος των ενωσιακών πολιτικών επί των ΥΚΩ, πριν και μετά την εφαρμογή τους·

Εφαρμογή της πολιτικής συνοχής

Στρατηγική προσέγγιση

43.

στηρίζει την χάραξη κοινού στρατηγικού πλαισίου, το οποίο θα καλύπτει το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας. Συνιστά ωστόσο να χαραχθεί αυτό το στρατηγικό πλαίσιο από κοινού με το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε συνεργασία με την Επιτροπή των Περιφερειών. Το κοινό στρατηγικό πλαίσιο θα πρέπει να συμβάλει στον ακριβή προσδιορισμό των αντίστοιχων πεδίων παρέμβασης και συνεπώς του ρόλου και της διασύνδεσης αυτών των ενωσιακών ταμείων στις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλα ενωσιακά ταμεία που διαθέτουν σαφή εδαφική διάσταση και στενή συνάφεια με τα διαρθρωτικά ταμεία, όπως –μεταξύ άλλων– η χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών δικτύων ή τα τυχόν μελλοντικά ταμεία για το περιβάλλον και το κλίμα·

44.

φρονεί ότι οι υφιστάμενες μακροπεριφερειακές στρατηγικές μπορούν να λειτουργήσουν ως «κοινά στρατηγικά πλαίσια αναφοράς σε μακροπεριφερειακή κλίμακα». Οι περιφερειακές στρατηγικές που έχουν χαραχθεί στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων (που προέκυψαν από τους τρεις στόχους της πολιτικής συνοχής) θα μπορούσαν να υιοθετήσουν στοιχεία από τους άξονες προτεραιότητας αυτών των μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

45.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει το περιεχόμενο και τις εγγενείς λεπτομέρειες των «συμβάσεων εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων» που θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών. Υπογραμμίζει την ανάγκη εφαρμογής των αρχών της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και συνιστά, ως εκ τούτου, την υποχρεωτική συμμετοχή των ΟΤΑ στην επεξεργασία, τη διαπραγμάτευση και την υλοποίηση των συμβάσεων αυτών, στο μέτρο που έχουν άμεση ανάμειξη στα επιχειρησιακά προγράμματα που προβλέπονται από αυτές τις συμβάσεις. Πράγματι, οι ΟΤΑ πρέπει να έχουν λόγο στον καθορισμό σε εθνικό επίπεδο των θεματικών προτεραιοτήτων και των χρηματοδοτικών δεσμεύσεων για τα επιχειρησιακά προγράμματα στα οποία συμμετέχουν·

46.

Προτείνει –στο πλαίσιο των «συμβάσεων εταιρικής σχέσης στον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων» καθώς στο πλαίσιο των «εδαφικών συμφώνων» για την εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη 2020– να καθιερωθε ένα σύστημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για κάθε κράτος μέλος, το οποίο να συνδυάζει διάφορες βαθμίδες διακυβέρνησης (ενωσιακή, εθνική, περιφερειακή και τοπική) μέσω μιας ενισχυμένης συνεργασίας με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Ζητά να αποτελούν οι ΟΤΑ (ως συγχρηματοδότες ή/και συνδιαχειριστές των δημοσίων υπηρεσιών) συμβαλλόμενα μέρη αυτών των εδαφικών συμφώνων (13) και να συμμετέχουν πλήρως στην επεξεργασία, στη διαπραγμάτευσή τους, στην εφαρμογή και στην παρακολούθησή τους. Όπως το κοινό στρατηγικό πλαίσιο, τα εδαφικά σύμφωνα πρέπει να καλύπτουν το Ταμείο Συνοχής, το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ, το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΑ, να διασφαλίζουν την συνοχή με τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και να διευκολύνουν την εφαρμογή τους επιτόπου·

47.

χαιρετίζει την καθιέρωση, όπως συμβαίνει κατά την τρέχουσα περίοδο, των επιχειρησιακών προγραμμάτων ως κύριων εργαλείων υλοποίησης της πολιτικής συνοχής. Υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να φροντίσει για την πλήρη συμμετοχή των ΟΤΑ στην επεξεργασία, διαπραγμάτευση και υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων·

48.

στηρίζει την καθιέρωση ετήσιων εκθέσεων παρακολούθησης που θα επιτρέψουν την ενημέρωση σχετικά με την υλοποίηση των στόχων καθ' όλη τη διάρκεια του προγραμματισμού, όπως συμβαίνει και σήμερα. Αντιθέτως, δεν θεωρεί σκόπιμο να καθιερωθεί νέα απαίτηση αξιολόγησης κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των προγραμμάτων, κάθε φορά που ένα ορισμένο ποσό των ταμείων πιστοποιείται στην Επιτροπή·

49.

στηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καθιέρωση τακτικού πολιτικού διαλόγου στις αρμόδιες υπηρεσίες των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλώνει ότι είναι στη διάθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την διοργάνωση δημόσιων συζητήσεων με τα μέλη της κατά τις συνόδους ολομέλειας ή τις συνεδριάσεις της επιτροπής COTER·

50.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι έχει καθοριστική σημασία να συνεδριάζουν οι υπουργοί που είναι αρμόδιοι για την πολιτική συνοχής τακτικά στο πλαίσιο μιας επίσημης σύνθεσης του Συμβουλίου (14) για να αλληλοενημερώνονται σχετικά με την πορεία του προγραμματισμού και να αξιολογούν την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τους επιδιωκόμενους στόχους·

Συμπράξεις και διακυβέρνηση

51.

θεωρεί ότι προϋπόθεση για την επιτυχία της στρατηγικής Ευρώπη 2020 είναι η υλοποίηση με την συνδρομή των ενδιαφερόμενων παραγόντων σε ευρωπαϊκό εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, μέσω ενός συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Υπενθυμίζει σχετικά ότι είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν εδαφικά σύμφωνα που απαιτούν μια πιο άμεση συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

52.

υπενθυμίζει τη σημασία επιβολής αυστηρότερων και λεπτομερέστερων κριτηρίων για την εφαρμογή της αρχής της εταιρικής σχέσης με τις τοπικές αρχές κατά την επεξεργασία, τη διαπραγμάτευση και την υλοποίηση των ενωσιακών και εθνικών στρατηγικών στόχων, καθώς και των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταδεικνύουν ότι η συμμετοχή τόσο των ΟΤΑ όσο και των τοπικών κοινωνικοοικονομικών παραγόντων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της πολιτικής συνοχής.

Επιδόσεις, προϋποθέσεις, κίνητρα και κυρώσεις

53.

προτρέπει σθεναρά τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να φροντίσουν να εξασφαλίσουν τις ύψιστες επιδόσεις της διοικητικής και της θεσμικής τους ικανότητας και να αναπτύξουν επαρκείς χρηματοδοτικούς και ανθρώπινους πόρους για να αντεπεξέλθουν στον πολυσύνθετο χαρακτήρα πολυπλοκότητα των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων, ιδίως από άποψη διοικητικού φόρτου και γραφειοκρατίας· υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστούν κατάλληλα επίπεδα χρηματοδότησης προκειμένου να παρασχεθεί στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές η δυνατότητα να συμμετέχουν δεόντως σε μείζονα έργα που χρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία·

54.

αντιτίθεται ρητά στις διατάξεις σχετικά με τις λεγόμενες εξωτερικές μακροοικονομικές προϋποθέσεις, οι οποίες συνίστανται την παρακράτηση πόρων των διαρθρωτικών ταμείων που προορίζονται για τις περιφέρειες και τους δήμους εξαιτίας σφαλμάτων ή παραλείψεων των εθνικών τους κυβερνήσεων ή λόγω μη τήρησης του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης από τις αντίστοιχες εθνικές κυβερνήσεις (15)·

55.

επιδοκιμάζει την καθιέρωση (εσωτερικών) προϋποθέσεων με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής συνοχής. Οι προϋποθέσεις αυτές θα πρέπει να συνδέονται στενά με τις θεματικές προτεραιότητες της πολιτικής συνοχής, αντί να επιχειρείται η διασύνδεσή τους με ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται ενδεχομένως ελάχιστα με την εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής. Θα πρέπει δε οι εν λόγω προϋποθέσεις να επικεντρώνονται στις διαρθρωτικές και θεσμικές συνθήκες που είναι απολύτως αναγκαίες για την εξασφάλιση της βέλτιστης δυνατής αξιοποίησης των πόρων της συνοχής. Οι προϋποθέσεις αυτές χρειάζεται επίσης να είναι απλές, εκτελεστές, αναλογικές και επαληθεύσιμες εκ των προτέρων·

56.

τάσσεται υπέρ της διατήρησης της ευρωπαϊκής συγχρηματοδότησης, που εγγυάται την συμμετοχή και την υπευθυνότητα των τοπικών παραγόντων. Όπως ισχύει και σήμερα, το ποσοστό της ενωσιακής συγχρηματοδότησης πρέπει να καθορίζεται για κάθε στόχο χωριστά, ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης κάθε περιφέρειας. Αντιθέτως, διαφωνεί με οποιαδήποτε αναθεώρηση προς τα κάτω του επιπέδου της συγχρηματοδότησης, το οποίο δεν πρέπει να χρησιμεύει ως παράμετρος προσαρμογής σε περίπτωση δημοσιονομικών περιορισμών, μετά την διοργανική συμφωνία για τις επόμενες δημοσιονομικές προοπτικές. Διατυπώνει εξάλλου επιφυλάξεις σχετικά με την διαφοροποίηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάλογα με την ενωσιακή προστιθέμενη αξία, την μορφή των δράσεων και τους δικαιούχους. Οι διαφοροποιήσεις αυτές μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα και να προκαλέσουν παρατυπίες που θα περιπλέξουν ακόμη περισσότερο το έργο των διαχειριστικών αρχών. Τέλος, υπενθυμίζει ότι το ποσοστό συγχρηματοδότησης ανά άξονα πρέπει να σταθμίζεται στο επίπεδο κάθε επιχειρησιακού προγράμματος, ώστε να ανταποκρίνεται στους καθορισμένους στόχους προτεραιότητας·

57.

διαφωνεί με την πρόταση για τον καθορισμό αποθεματικού επίδοσης με βάση τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020, διότι φαίνεται δύσκολο να προσδιοριστούν τα κριτήρια καθορισμού των στόχων της. Το αποθεματικό επίδοσης θα ωφελήσει μάλλον τις περιφέρειες με τις υψηλότερες επιδόσεις, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι προσπάθειες που καταβάλλουν ορισμένες περιφέρειες οι οποίες δεν διαθέτουν οπωσδήποτε ευνοϊκές γεωγραφικές, οικονομικές ή κοινωνικές συνθήκες και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η φύση ορισμένων λύσεων, και ειδικότερα των σύνθετων ολοκληρωμένων λύσεων που απαιτούν μακρόχρονη προετοιμασία. Το αποθεματικό επίδοσης ενδέχεται να οδηγήσει σε λιγότερο φιλόδοξη στοχοθεσία από τα κράτη μέλη. Πιστεύει εξάλλου ότι το αποθεματικό επίδοσης, είτε δημιουργηθεί σε ενωσιακό, είτε σε εθνικό επίπεδο, δεν αποτελεί εγγύηση για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των επενδύσεων. Αντιθέτως, θα ήταν σύμφωνη με τη δημιουργία ενός ευέλικτου αποθεματικού (που δεν θα στηρίζεται σε κριτήρια επιδόσεων) το οποίο θα βασίζεται σε πιστώσεις που θα χορηγούνται αυτόματα κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού, με σκοπό:

—	είτε τη χρηματοδότηση πειραματικών πρωτοβουλιών για μία έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη,

—	είτε την παρέμβαση των διαρθρωτικών ταμείων σε περίπτωση οικονομικής, κοινωνικής ή περιβαλλοντικής κρίσης, σε συνδυασμό με το ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση και το ταμείο αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

58.

αποδέχεται την αναγκαιότητα καθιέρωσης νέων μορφών οικονομικών (εσωτερικών) προϋποθέσεων που θα εξαρτώνται από τα αποτελέσματα, θεωρώντας παράλληλα σημαντικό να εξασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή του συστήματος των διαρθρωτικών προϋποθέσεων, να καθοριστούν κριτήρια –γενικά, δίκαια, αναλογικά και βασισμένα στην αρχή της ίσης μεταχείρισης– βάσει των οποίων θα είναι δυνατόν να διαπιστωθεί σαφώς εάν και κατά πόσον εκπληρώνεται μια δεδομένη προϋπόθεση. Οι ποσοτικοποιημένοι στόχοι θα πρέπει να χρησιμεύουν για τον στρατηγικό έλεγχο του προγραμματισμού, χωρίς να προκύπτει δυσανάλογο πρόσθετο κόστος. Οι στόχοι αυτοί καθορίζονται με βάση έναν περιορισμένο αριθμό δεικτών υλοποίησης και αποτελεσμάτων και επιτρέπουν την εκτίμηση της προόδου που επιτεύχθηκε σε σχέση με την αρχική κατάσταση, αλλά και της υλοποίησης στόχων που συνεπάγονται τον καθορισμό αξόνων προτεραιότητας. Δεν πρέπει, επομένως να αποτελέσουν αντικείμενο κυρώσεων εάν δεν επιτευχθούν πλήρως τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Όπως τόνισαν και οι αρμόδιοι υπουργοί για την πολιτική συνοχής, που συνεδρίασαν στη Λιέγη στις 22 και 23 Νοεμβρίου 2010, ήδη ισχύουν σημαντικές προϋποθέσεις των οποίων η αποτελεσματικότητα είναι αποδεδειγμένη. Πρόκειται κυρίως για προϋποθέσεις όπως ο κανόνας της αυτόματης αποδέσμευσης, ο κανόνας περάτωσης, η έγκριση των συστημάτων εσωτερικού και λογιστικού ελέγχου, η αρχή για την πλήρωση προϋποθέσεων και την συγχρηματοδότηση, κλπ. Η εφαρμογή αυτών των εσωτερικών προϋποθέσεων θα μπορούσε να συνεχιστεί και να βελτιωθεί·

59.

επισημαίνει ότι η αντιστάθμιση που προσφέρουν οι ΟΤΑ με βάση την αρχή της συγχρηματοδότησης δικαιολογεί απόλυτα τη συμμετοχή της Επιτροπής των Περιφερειών στον εποικοδομητικό διάλογο που επιθυμεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό την διευκρίνιση των επιμέρους προϋποθέσεων που προβλέπονται στην 5η έκθεση για την συνοχή, στο πλαίσιο μιας «ειδικής ομάδας για τον ορισμό των προϋποθέσεων», μαζί με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

Αξιολόγηση και αναμενόμενα αποτελέσματα

60.

στηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιδιωχθεί ένας εντονότερος προσανατολισμός προς τα αποτελέσματα μέσω του εκ των προτέρων καθορισμού σαφών και μετρήσιμων στόχων και δεικτών αποτελεσμάτων, σύμφωνα με τους ειδικούς στόχους κάθε περιφέρειας. Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι η Επιτροπή δεν θα πρέπει να μπει στον πειρασμό της αξιολόγησης των επιδόσεων αποκλειστικά και μόνο βάσει της προόδου που επιτεύχθηκε κατά τη συγκεκριμενοποίηση των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Υπενθυμίζει σχετικά ότι η περίοδος προγραμματισμού 2007-2013 ήδη συνιστά πρόοδο ως προς αυτό το θέμα, διότι προβλέπει μια εκ των προτέρων, μια ενδιάμεση και μια εκ των υστέρων αξιολόγηση· συνεπώς θα πρέπει πρώτα να αξιολογηθεί η προσέγγιση αυτή πριν ληφθούν περαιτέρω μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση·

61.

συμφωνεί με την εφαρμογή περιορισμένου αριθμού κοινών δεικτών, σε συνδυασμό με τους στόχους της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και της στρατηγικής Ευρώπη 2020, ώστε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να είναι σε θέση να καθιερώσει μια σφαιρική και συνεχή αξιολόγηση για κάθε περίοδο προγραμματισμού. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των δεικτών θα πρέπει να καθορίζεται σε περιφερειακό επίπεδο, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιφέρειας και τους άξονες προτεραιότητας που έχουν αποφασιστεί. Θα πρέπει επίσης να αντανακλά την ανάγκη εύρεσης λύσης όσον αφορά την εδαφική ανάπτυξη·

Μέσα χρηματοδοτικής τεχνικής

62.

συμφωνεί με την χρήση μέσων χρηματοδοτικής τεχνικής, με σκοπό να αυξηθεί το αποτέλεσμα μόχλευσης των ενωσιακών πόρων. Αποδοκιμάζει ωστόσο το γεγονός ότι η Επιτροπή εφαρμόζει θεματικούς περιορισμούς κατά τον προσδιορισμό του δικαιώματος στις ενισχύσεις και κρίνει απαραίτητο να επιτραπεί στα κράτη μέλη να αποφασίζουν σε ποιο επίπεδο (εθνικό, περιφερειακό) θα τεθούν αποτελεσματικότερα σε εφαρμογή τα χρηματοδοτικά μέσα. Η εφαρμογή των μέσων αυτών θα πρέπει πάντως να απλοποιηθεί και να αποσαφηνιστεί, ώστε:

—	να διευκολύνεται η συμμετοχή της ΕΤΕ και άλλων τραπεζικών οργανισμών εθνικού, περιφερειακού ή τοπικού επιπέδου·

—	να ενθαρρύνονται οι ΟΤΑ ώστε να χρησιμοποιούν περισσότερο τα μέσα αυτά και να εγγυώνται την εφαρμογή τους·

—	να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των περιφερειών –μεγάλων και μικρών– καθότι τα σημερινά μέσα είναι σχεδιασμένα αποκλειστικά για δράσεις μεγάλης εμβέλειας·

63.

διερωτάται αν είναι σκόπιμη η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την διοχέτευση των ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις κυρίως με την χρήση των μέσων χρηματοδοτικής τεχνικής και με ταυτόχρονη διατήρηση των επιδοτήσεων συγχρηματοδότησης των προγραμμάτων ενίσχυσης που επικεντρώνονται στην καινοτομία, την προστασία του περιβάλλοντος, κλπ. Η ενίσχυση των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής δεν μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά με μέσα χρηματοδοτικής τεχνικής και ούτε ακυρώνει την ανάγκη χορήγησης επιδοτήσεων, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν όλες οι δράσεις να χρηματοδοτούνται μέσω δανείων. Εξάλλου, όλοι οι φορείς δεν είναι σε θέση να διαχειρίζονται έργα χρηματοδοτούμενα από δάνεια. Η κρίση κατέδειξε ότι σε περιόδους ύφεσης οι μηχανισμοί της αγοράς δεν λειτουργούν. Η επιλογή της καταλληλότερης μορφής ενίσχυσης ανάλογα με τον οικονομικό και επιχειρηματικό ιστό κάθε περιφέρειας και σε συνδυασμό με την πολιτική ανταγωνισμού και, πιο συγκεκριμένα, με τις ενισχύσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη, εμπίπτει στην αρμοδιότητα των ΟΤΑ·

Απλούστευση

64.

διαφωνεί με οποιαδήποτε ουσιαστική τροποποίηση του ισχύοντος συστήματος διαχείρισης των διαρθρωτικών ταμείων, όπως προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της αναθεώρησης του δημοσιονομικού κανονισμού. Απευθύνει, επομένως, έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διατηρήσει το ισχύον σύστημα το οποίο αρχίζει να αποφέρει αποτελέσματα όσον αφορά τον περιορισμό του ποσοστού σφαλμάτων και παρατυπιών και επομένως χρειάζεται απλώς να εφαρμοστούν οι απαραίτητες βελτιώσεις και απλουστεύσεις·

65.

τονίζει ότι η αποτελεσματικότητα και η βελτίωση της απόδοσης της πολιτικής συνοχής προϋποθέτει την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της απλότητας και της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών και της οικονομικής διαχείρισης, με στόχο τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας εφαρμογής και της διαφάνειας της πολιτικής συνοχής. Στηρίζει κάθε πρόταση για περαιτέρω απλοποίηση των κανόνων τους οποίους οφείλουν να τηρούν οι αρχές διαχείρισης τόσο για την χρήση των πιστώσεων όσο και για την χορήγηση χρηματοδότησης στους δικαιούχους. Ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει τον προβληματισμό για την απλοποίηση, με στόχο να μειωθεί η προθεσμία αποπληρωμής για τους δικαιούχους·

66.

παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόζει απλοποιημένες μεθόδους αποπληρωμής για τους δικαιούχους μέσω της κατ’ αποκοπήν εκτίμησης του κόστους, όσον αφορά τόσο το ΕΤΠΑ όσο και το ΕΚΤ. Απευθύνει έκκληση προς τα κράτη μέλη να στηρίξουν τους ΟΤΑ ώστε να επιτευχθεί γρήγορα η εφαρμογή αυτών των διατάξεων, οι οποίες θα συμβάλουν στην μεγαλύτερη επικέντρωση του προγραμματισμού στα αναμενόμενα αποτελέσματα·

67.

τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των διαδικασιών που αφορούν τα προγράμματα εδαφικής συνεργασίας, με σκοπό τη θέσπιση ενιαίων κανόνων για όλα τα προγράμματα· κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μπορούν να εφαρμόζονται στους εταίρους διαδικασίες ελέγχου εγκεκριμένες σε εθνική κλίμακα, καταργώντας έτσι την ανάγκη να επαληθεύουν οι κύριοι εταίροι ελέγχους προερχόμενους από άλλα κράτη μέλη·

68.

προειδοποιεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις συνέπειες της πρότασής της σχετικά με την καθιέρωση δηλώσεων αξιοπιστίας μεταξύ των αρχών διαχείρισης και του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η πρόταση αυτή δεν πρέπει να δυσκολέψει το έργο των περιφερειακών και τοπικών αρχών όσον αφορά τους κανόνες εσωτερικού και λογιστικού ελέγχου ούτε και να απαλλάξει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις ευθύνες της όσον αφορά την ερμηνεία και την παροχή υποστήριξης στον τομέα αυτό·

69.

υπογραμμίζει ότι ο οικονομικός έλεγχος και οι λογιστικές πρακτικές πρέπει να βασίζονται σαφώς στη συμμόρφωση με τους κανόνες και ότι δεν θα πρέπει να είναι δυσανάλογοι. Επίσης, διαφωνεί κάθετα με τη διαδικασία των «συγκεκαλυμμένων κανόνων», βάσει των οποίων αφενός οι διαχειριστικές αρχές «ενθαρρύνονται» να εκπονήσουν σχέδια αξιολόγησης –χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο– και αφετέρου οι κατάλογοι με τις προδιαγραφές που χρησιμοποιούν οι ελεγκτές της Επιτροπής Συντονισμού των Ταμείων (COCOF) περιλαμβάνουν απαιτήσεις που δεν απορρέουν ούτε από τους ενωσιακούς κανονισμούς αλλά ούτε και από την εκάστοτε εθνική νομοθεσία·

70.

εκφράζει την ικανοποίησή της σχετικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξαιρέσει το πρώτο έτος προγραμματισμού από τον κανόνα αυτόματης αποδέσμευσης και προτείνει να δικαιολογούνται οι δαπάνες του πρώτου αυτού έτους αποκλειστικά κατά το κλείσιμο του επιχειρησιακού σχεδίου. Με την διάταξη αυτή θα μπορεί να αντισταθμιστεί η καθυστέρηση που σημειώθηκε κατά την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει ωστόσο να μεριμνήσουν ώστε η υιοθέτηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων να επιτευχθεί σε όσο το δυνατόν πιο πρώιμο στάδιο προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος καθυστερήσεων κατά την έναρξη της περιόδου·

71.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προτείνει καμία απλούστευση όσον αφορά τα έργα που παράγουν έσοδα, για τα οποία προβλέπεται ένας πολύπλοκος τρόπος υπολογισμού που είναι αντιπαραγωγικός και αποθαρρύνει τους ενδεχόμενους φορείς σχεδίων. Ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απλοποιήσει και να επιταχύνει την διαδικασία έγκρισης μεγάλων έργων·

72.

στηρίζει κάθε προσπάθεια εναρμόνισης των κανόνων επιλεξιμότητας των δαπανών μεταξύ των τομέων δράσης, των εργαλείων και των μέσων, διαμέσου της εισαγωγής αναλυτικών διατάξεων στο κοινό στρατηγικό πλαίσιο, καθώς και της εφαρμογής των νομικών διατάξεων που απορρέουν άμεσα από αυτό, προκειμένου να απλοποιηθούν οι διαδικασίες εφαρμογής και να περιοριστεί στο ελάχιστο ο κίνδυνος παρατυπιών. Το ζητούμενο είναι, πάντως, να ληφθεί μέριμνα ώστε οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές να συμμετέχουν πλήρως στην επεξεργασία αυτών των κανόνων επιλεξιμότητας με τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή κοινή ερμηνεία και εφαρμογή των ενωσιακών κανονισμών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

Βρυξέλλες, 1 Απριλίου 2011.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Δικτυακό Παρατηρητήριο του Ευρωπαϊκού Χωροταξικού Σχεδιασμού (ORATE/ESPON).

(2) Βλ. γνωμοδότηση για το μέλλον του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου μετά το 2013 - CdR 370/2010 (εισηγήτρια: Catiuscia MARINI, IT/PSE)

(3) Άτυπη υπουργική συνεδρίαση στην Λιέγη, στις 22 και 23 Νοεμβρίου 2010.

(4) Βλ. άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 για την βιώσιμη αστική ανάπτυξη.

(5) Βλ. γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της ΕτΠ: «Στρατηγική για την περιοχή της Μάγχης και της Βόρειας Θάλασσας» - CdR 99/2010 fin (εισηγητής: Hermann KUHN, DE/PSE)

(6) Βλ. γνωμοδότηση πρωτοβουλίας για τις νέες προοπτικές όσον αφορά την αναθεώρηση του κανονισμού για τον ΕΟΕΣ - CdR 100/2010 rev.3 (εισηγητής: Alberto NUÑEZ FEIJOO, ES/PPE)

(7) Βλ. άρθρο 174 της ΣΛΕΕ. Ιδιαίτερη προσοχή θα αποδοθεί στις «αγροτικές περιοχές, τις ζώνες που συντελείται βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι υπερβόρειες περιοχές που είναι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένες και οι νησιωτικές, διασυνοριακές και ορεινές περιοχές».

(8) http://www.eu2007.de/fr/News/download_docs/Mai/0524-AN/075DokumentLeipzigCharta.pdf

(9) Το πρόγραμμα RURBACT θα στοχεύει στην εξέλιξη και στην ενίσχυση του προγράμματος URBACT με βάση την αξιολόγηση των εμπειριών που αποκτήθηκαν με το δίκτυο RURACT και με σκοπό την καλύτερη συνεκτίμηση της σχέσης μεταξύ της αστικής και της αγροτικής διάστασης.

(10) Βλ. π.χ. την συνεκτίμηση της εδαφικής συνοχής στην ολοκληρωμένη προσέγγιση του προγραμματισμού των διαρθρωτικών ταμείων στην Ιταλία κατά την περίοδο 2000-2006. Αυτά τα ολοκληρωμένα εδαφικά σχέδια καλύπτουν 7 περιφέρειες NUTS II και εφαρμόζονται σε υποπεριφερειακό επίπεδο.

(11) Βλ. παράδειγμα της Ομάδας τοπικής δράσης στο πλαίσιο του προγράμματος LEADER+.

(12) Βλ. γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα την Πράσινη Βίβλο για την εδαφική συνοχή (εισηγητής: Jean-Yves LE DRIAN, FR/PSE), CdR 274/2008 fin

(13) Ο προσδιορισμός των ΟΤΑ ως συμβαλλόμενων μερών πρέπει να πραγματοποιηθεί σε επίπεδο κάθε κράτους μέλους ανάλογα με την κατανομή των υποεθνικών αρμοδιοτήτων.

(14) Θα μπορούσε να είναι μια σύνθεση που να αφορά ειδικά την πολιτική συνοχής ή ακόμη σύνοδοι του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων που θα αφιερώνονται στην πολιτική συνοχής, παρουσία των καθ'ύλην αρμόδιων υπουργών.

(15) Γνωμοδότηση της ΕτΠ της 1ης Δεκεμβρίου 2010. «Ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής», εισηγητής: ο κ. ΤΑΤΣΗΣ (EL/PPE), CdR 224/2010 fin, και ψήφισμα της ΕτΠ σχετικά με τις προτεραιότητες για το 2011 που υιοθετήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2010, CdR 361/2010 fin (κυρίως το σημείο 10).

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/45

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Το μέλλον του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου μετά το 2013»

2011/C 166/08

H ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

συνιστά θερμά να διατηρήσει το ΕΚΤ το χαρακτηριστικό του γνώρισμα ως διαρθρωτικό ταμείο και προσβλέπει στην περαιτέρω ενίσχυση της εδαφικής διάστασης κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση των διατομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τα προγράμματα συνεργασίας,

—	σημειώνει με ενδιαφέρον ότι η πέμπτη έκθεση για τη συνοχή αναφέρεται στο καινοτόμο δυναμικό των τοπικών πρωτοβουλιών. Επίσης, συνηγορεί υπέρ του να αποτελέσει το ΕΚΤ αναπόσπαστο μέρος του προτύπου τοπικής ανάπτυξης που προτείνεται στην πέμπτη έκθεση για τη συνοχή,

—

εκτιμά ότι οι βασικοί στόχοι του ΕΚΤ πρέπει να εξακολουθήσουν να συνίστανται στη βελτίωση των ευκαιριών επαγγελματικής ένταξης μέσω της απασχόλησης και της ικανοποιητικής λειτουργίας των αγορών εργασίας, στην επιμόρφωση και στην ενίσχυση του ανθρωπίνου κεφαλαίου, στην παροχή της απαραίτητης υποστήριξης στους εργαζόμενους για να μην χάσουν τη δουλειά τους, καθώς και στην υποστήριξη της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης,

—

τονίζει στο γεγονός ότι το ΕΚΤ οφείλει να συνεχίσει να επιδεικνύει μεγάλη προσοχή στις οριζόντιες προτεραιότητες –όπως π.χ. στην κοινωνική ένταξη των ατόμων και των ομάδων που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και στην εξάλειψη των διακρίσεων λόγω φύλου και ηλικίας– επιδιώκοντας την προαγωγή και την ενίσχυση του στόχου της ισότητας των δύο φύλων από την άποψη της εξασφάλισης ίσων ευκαιριών, ίσης μεταχείρισης στην εργασία και ίσης αμοιβής για τις γυναίκες,

—

επισημαίνει την ανησυχητική κατάσταση των κοινοτήτων Ρομά, οι οποίες εκτός του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού τον οποίον υφίστανται, είναι αναγκασμένες να ζουν χωριστά από τον υπόλοιπο πληθυσμό και να διαβιούν υπό συνθήκες χειρότερες από αυτές του μέσου όρου. Επομένως,κρίνεται σκόπιμη η διορθωτική παρέμβαση με τη χρήση μέσων τοπικής και περιφερειακής εμβέλειας.

Εισηγήτρια

η κα Catiuscia MARINI (IT/PSE), Πρόεδρος της περιφέρειας της Ούμπρια

I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα, στόχοι και νομιμότητα της πολιτικής συνοχής για το διάστημα μετά το 2013

επιδοκιμάζει την ιδέα – η οποία διατυπώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πέμπτη έκθεση για τη συνοχή (1)– σχετικά με μια πολιτική συνοχής για όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες που θα αποσκοπεί τόσο στην προαγωγή της αρμονικής ανάπτυξης της Ένωσης και στη διευκόλυνση της προσαρμογής των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών, αφιερώνοντας στις εν λόγω περιφέρειες το σημαντικότερο τμήμα των πόρων, όσο και στην υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας των ανεπτυγμένων περιφερειών, παρεμποδίζοντας την επικράτηση εξατομικευμένων προσεγγίσεων, οι οποίες ενδέχεται – ατά την επιδίωξη των ιδιαίτερων συμφερόντων της εκάστοτε επικράτειας/χώρας – να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις εις βάρος των υπολοίπων·

θεωρεί, συνεπώς, απολύτως αναγκαία μια εδαφικά καθορισμένη στρατηγική η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει αναπόσπαστο συμπλήρωμα της ενιαίας αγοράς –μεταξύ άλλων και για την αντιστάθμιση των δυνητικών επιπτώσεων της περαιτέρω διεύρυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων– και να επιδιώξει την επίτευξη στόχων σε συνάρτηση τόσο με την οικονομική ανάπτυξη όσο και με την κοινωνική ένταξη. Πιστεύει εξάλλου ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η ύπαρξη συνοχής και συνεκτικής προσέγγισης έναντι των στόχων της πολιτικής συνοχής, αντί της επιμέρους επιδίωξής τους, διατηρώντας ωστόσο μια σαφή και προφανή διάκριση μεταξύ των σχετικών παρεμβάσεων·

ευελπιστεί ότι η πολιτική συνοχής θα μεριμνήσει για την απόκτηση νομιμότητας και τη βελτίωση της εικόνας της στα μάτια των ευρωπαίων πολιτών, επιδιώκοντας όλο και περισσότερο την επίτευξη μετρίσιμων αποτελεσμάτων, θέτοντας σε πλήρη εφαρμογή την έννοια της υποχρέωσης λογοδοσίας και αποφεύγοντας προσεγγίσεις του τύπου «τα ίδια μέτρα και τα ίδια σταθμά για όλους» με προκατασκευασμένες γραφειοκρατικές λύσεις, αφήνοντας περιθώρια για διαδικασίες εκμάθησης σε τοπικό επίπεδο και για μεθόδους εφαρμογής συνεκτικές προς τις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε εδαφικής επικράτειας, σε συνδυασμό με την υλοποίηση της εδαφικής συνοχής, του νέου στόχου πολιτικής που κατοχυρώνεται στη Συνθήκη της Λισσαβώνας (2)·

κρίνει ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της αξίας των παρεμβάσεων, τη χορήγηση σημαντικού ύψους χρηματοδοτικών πόρων προκειμένου να επιτευχθεί ένα κατώτατο όριο διαθεσιμότητας ακόμη και στις περιφέρειες που δεν εμφανίζουν κατ’ ανάγκη αναπτυξιακή καθυστέρηση από την άποψη των στατιστικών μέσων όρων, αλλά οι οποίες βρίσκονται συχνά αντιμέτωπες με προκλήσεις σχετικές με την εσωτερική συνοχή, λόγω της ύπαρξης θυλάκων φτώχειας και υπανάπτυξης·

5.	ζητά να ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ το Ταμείο Προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση, προκειμένου να διατεθούν το συντομότερο δυνατόν οι απαραίτητοι πόροι·

II. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Πολιτική συνοχής και στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»

εκτιμά ότι η πολιτική συνοχής και η στρατηγική «Ευρώπη 2020» οφείλουν να είναι δεόντως συντονισμένες και συνεκτικές, προσδιορίζοντας τα πεδία που χρήζουν άμεσης στήριξης, καθώς και την αλληλεπίδραση και τη συμπληρωματικότητα των εν λόγω πεδίων, διαφυλάσσοντας παράλληλα την αυτονομία της πολιτικής συνοχής, όπως αυτή προβλέπεται από τη Συνθήκη (3) και αξιοποιώντας συγχρόνως τις προσεγγίσεις μέσω των οποίων η εν λόγω πολιτική μπορεί να συμβάλει στην επιτυχία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

εξαίρει τη θεμελιώδη σημασία του ρόλου των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την επίτευξη αυτών των στόχων, δεδομένου ότι οι εν λόγω αρχές αποτελούν το ιδανικό επίπεδο για τη διαμόρφωση και την εφαρμογή των πολιτικών της ΕΕ κατά τρόπο σύμφωνο προς μια μακροπρόθεσμη στρατηγική εστιασμένη στην αντιμετώπιση του ζητήματος της ανεπαρκούς χρησιμοποίησης των πόρων και του κοινωνικού αποκλεισμού σε συγκεκριμένες περιοχές, χάρη τόσο στην υλοποίηση ενδεδειγμένων πρόσθετων παρεμβάσεων όσο και στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση·

απορρίπτει οποιοδήποτε ενδεχόμενο επανεθνικοποίησης των πολιτικών συνοχής, όπως επίσης και κάθε ενδεχόμενο τομεακής συγκέντρωσης, που δεν φαίνεται να ενδείκνυνται για τη συνεκτική και επωφελή υποστήριξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και συγχρόνως αντιβαίνουν προς την εδαφική διάσταση και την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση οι οποίες ενσαρκώνουν τις θετικές αξίες που προάγουν την βελτίωση της διακυβέρνησης –οι οποίες υλοποιούνταν έως τώρα μέσω της συνοχής και βρίσκουν το έρεισμά τους στη Συνθήκη. Η βελτίωση της οικονομικής διακυβέρνησης, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνοχής, θα έχουν καθοριστική συμβολή στην υπέρβαση της οικονομικής κρίσης (4)·

Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στην πολιτική συνοχής

θεωρεί ζωτικής σημασίας να εξακολουθήσει το ΕΚΤ να επιδιώκει την επίτευξη των στόχων του, όπως ήδη προαναφέρθηκε, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής, δηλαδή εν προκειμένω με τη βοήθεια όσο το δυνατόν πιο σφαιρικών και ολοκληρωμένων προγραμματικών κατευθύνσεων και με την επίδειξη της δέουσας προσοχής στην εδαφική διάσταση· ειδικότερα οι δράσεις που αποσκοπούν στην επιμόρφωση του ανθρωπίνου κεφαλαίου για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων πρέπει να αποτελούν τμήμα μιας ευρύτερης αναπτυξιακής πολιτικής και να συνδέονται μ’ αυτήν·

10.

επισημαίνει ότι η οικονομική κρίση ανέδειξε ακόμη περισσότερο τον ρόλο του Κοινωνικού Ταμείου ως αναντικατάστατου μέσου για τη στήριξη της προσαρμογής των εργαζομένων και των επιχειρήσεων στις μεταβληθείσες συνθήκες του οικονομικού κύκλου και των αγορών, καθώς και για την προστασία του εισοδήματος εκείνων που επλήγησαν από την ύφεση, και τονίζει συνεπώς εκ νέου τη σημασία που έχει η συνέχιση της επιδίωξης των εν λόγω στόχων. Επιπλέον, επιδοκιμάζει και υπενθυμίζει την ιδέα που προτάθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (5) όσον αφορά μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τη συνοχή προσανατολισμένη στην απασχόληση και στην κοινωνική ένταξη, την οποία η ΕτΠ ενστερνίστηκε στη γνωμοδότησή της με θέμα το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή (6), καθώς και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει το ΕΚΤ για την προαγωγή της απασχολησιμότητας και την καταπολέμηση της φτώχειας, έναν ρόλο ο οποίος καθίσταται ακόμη πιο σημαντικός και αναγκαίος λόγω της παρούσας οικονομικής κρίσης. Ο πολυετής χαρακτήρας του ΕΚΤ αποτελεί ένα ανεκτίμητης αξίας μέσο για τη διασφάλιση της εξαιρετικά αναγκαίας σταθερότητας τόσο για τις τοπικές κοινότητες όσο και για τους φορείς προώθησης των έργων, σε μια περίοδο που η χρηματοπιστωτική κρίση πλήττει ιδιαίτερα την τοπική αυτοδιοίκηση·

Η προστιθέμενη αξία του ΕΚΤ σε σχέση με άλλα εθνικά χρηματοδοτικά μέσα

11.

συνιστά θερμά να διατηρήσει το ΕΚΤ το χαρακτηριστικό του γνώρισμα ως διαρθρωτικό ταμείο και υπογραμμίζει ότι το ΕΚΤ αποτελεί πλέον, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, πάγια συνιστώσα των παρεμβάσεων της ΕΕ, εκεί όπου οι διάφορες χώρες – παρότι διαθέτουν διαφορετικά ρυθμιστικά και χρηματοδοτικά πλαίσια– έχουν, χάρη στις παρεμβάσεις του ΕΚΤ, τη δυνατότητα να αναλάβουν πρόσθετες δράσεις οι οποίες συνήθως δεν προβλέπονται –είτε καθόλου είτε όχι επαρκώς – από την εθνική νομοθεσία. Προσβλέπει στην περαιτέρω ενίσχυση της εδαφικής διάστασης κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των διατομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τα προγράμματα συνεργασίας·

12.

επισημαίνει τις ακόλουθες –σημαντικές και συγκεκριμένες– πρόσθετες συνιστώσες:

•

αυξημένη ευελιξία ως προς τη χρήση των πόρων του ΕΚΤ σε σχέση με τους εθνικούς χρηματοδοτικούς πόρους, οι οποίοι κατά κανόνα περιορίζονται σε συγκεκριμένους στόχους· το εν λόγω χαρακτηριστικό γνώρισμα αποτελεί ένα από τα ισχυρά σημεία του ΕΚΤ και κρίνεται σκόπιμο να διατηρηθεί και κατά τη νέα περίοδο προγραμματισμού·

•	δυνατότητα εισαγωγής μεταρρυθμίσεων στα συστήματα σύνδεσης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της απασχόλησης,

•

δυνατότητα ενθάρρυνσης της συνεχούς της συνεχούς αναπροσαρμογής των δεξιοτήτων και της απόκτησης δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου ειδικότερα, για όλες τις κατηγορίες εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρίες με στόχο να διευκολυνθεί η εκ μέρους τους ανάληψη ενεργού ρόλου εντός του παραγωγικού συστήματος και να προαχθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο σημαντικά η κοινωνική ένταξη και η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών περιφερειών·

•

παροχή ακόμη μεγαλύτερης στήριξης εκ μέρους του ΕΚΤ, κατά την παρούσα συγκυρία που τείνει σε συγκράτηση και περικοπή των εθνικών δημοσίων δαπανών στους τομείς της εκπαίδευσης ή/και της έρευνας, η οποία είναι σημαντική προκειμένου να εξασφαλισθεί μια αξιόλογη δραστηριότητα καινοτομίας για την οποία χρειάζονται οι ικανότητες και οι πρωτοβουλίες του εργατικού δυναμικού·

•

συμπληρωματική συμβολή, η οποία έχει σημασία από ποιοτική άποψη λόγω της διαρκούς αντιπαράθεσης μεταξύ των διαφορετικών εθνικών εμπειριών ως προς τη χρήση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η οποία επιτρέπει τόσο τη συγκριτική αξιολόγηση των εθνικών ή/και περιφερειακών και τοπικών συστημάτων όσο και την ανάληψη διαφόρων πειραματικών ενεργειών·

13.	υπογραμμίζει επιπλέον πόσο είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας εντός πλαισίου πολυετούς προγραμματισμού, που να εγγυάται την εξασφάλιση πόρων και προγραμματικών στοιχείων αναφοράς·

Πρώτιστα καθήκοντα του ΕΚΤ στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»

14.

τονίζει ότι το ΕΚΤ συνεισφέρει και στους τρεις τομείς προτεραιότητας που προβλέπονται από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» (7), ιδίως όσον αφορά την ευφυή και την χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Ως προς τους πέντε ποσοτικούς στόχους, το ΕΚΤ επιδιώκει άμεσα την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στο 75%, καθώς και –παρότι όχι τόσο άμεσα– τον περιορισμό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου από τους μαθητές και τη γενική μείωση του επιπέδου της φτώχειας μέσω της ενίσχυσης των πολιτικών κοινωνικής ένταξης (8). Το ΕΚΤ θα συμβάλει ειδικότερα στην επίτευξη των ακόλουθων «ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την Ευρώπη το 2020» που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (9):

Κατευθυντήρια γραμμή 7: Αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και μείωση της διαρθρωτικής ανεργίας·

Κατευθυντήρια γραμμή 8: Ανάπτυξη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, προώθηση της ποιότητας των θέσεων εργασίας και της δια βίου μάθησης·

Κατευθυντήρια γραμμή 9: Βελτίωση των επιδόσεων των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης σε όλες τις βαθμίδες και αύξηση της συμμετοχής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση·

Κατευθυντήρια γραμμή 10: Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας·

15.

εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για την επιδείνωση των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού, για τη μείωση της οικονομικής αξίας της εργασίας και τη συνακόλουθη εξάπλωση του φαινομένου των αποκαλούμενων φτωχών εργαζομένων, για τον πολλαπλασιασμό των ανισοτήτων ως προς την κατανομή των εισοδημάτων και την παρεπόμενη επέκταση του προβλήματος της σχετικής και της απόλυτης φτώχειας. Θεωρεί δε ότι οι επιδεινούμενες συνθήκες οικονομικής ένδειας περιορίζουν τη δυνατότητα πρόσβασης όχι μόνον σε υλικές, αλλά και σε πολιτιστικές και κοινωνικές, ευκαιρίες που αποτελούν θεμελιώδη μέσα για την εξέλιξη και την εκπλήρωση του συνόλου των δυνατοτήτων ενός ατόμου και αιτείται, προς το σκοπό αυτό, την ανάληψη σταθερής δέσμευσης εκ μέρους του ΕΚΤ, σύμφωνα και με τις εξής δύο εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»: «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας» και «Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας»·

16.

επισημαίνει την ανησυχητική κατάσταση των κοινοτήτων Ρομά, οι οποίες εκτός του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού τον οποίον υφίστανται, είναι αναγκασμένες να ζουν χωριστά από τον υπόλοιπο πληθυσμό και να διαβιούν υπό συνθήκες χειρότερες από αυτές του μέσου όρου. Επομένως κρίνεται σκόπιμη η διορθωτική παρέμβαση με τη χρήση μέσων τοπικής και περιφερειακής εμβέλειας·

17.

δίδει έμφαση στο γεγονός ότι –βάσει της εμπειρίας που αποκτήθηκε κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, με ιδιαίτερη αναφορά στις παρεμβάσεις που προωθούνται σε σχέση με την παράμετρο της κοινωνικής ένταξης στο πλαίσιο των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ), και των ορθών πρακτικών που ξεχώρισαν κατά την εφαρμογή των κοινοτικών πρωτοβουλιών, το ΕΚΤ θα μπορέσει επίσης να έχει αποφασιστική συμβολή στη δράση προτεραιότητας «ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς» της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (10)· σημειώνει δε με ενδιαφέρον ότι η Πέμπτη έκθεση για τη συνοχή αναφέρεται στο καινοτόμο δυναμικό των τοπικών πρωτοβουλιών. Επίσης, συνηγορεί υπέρ του να αποτελέσει το ΕΚΤ αναπόσπαστο μέρος του προτύπου τοπικής ανάπτυξης που προτείνεται στην πέμπτη έκθεση για τη συνοχή. Είναι ευκταίο να διερευνηθεί η δυνατότητα να επεκταθεί η χρήση προσεγγίσεων του τύπου “από τη βάση στην κορυφή” – κατ' αναλογία με το LEADER για τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης- όπου το ΕΚΤ μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο·

18.

19.

διαβλέπει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός συντονισμένου συστήματος υπηρεσιών όσον αφορά την εργασία, την κατάρτιση, τη στήριξη του εισοδήματος και την επίλυση των διαφορών, ικανού να ανταποκριθεί –σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές της ευελιξίας με ασφάλεια– τόσο στις απαιτήσεις ευελιξίας που τίθενται από την αγορά όσο και στις ανάγκες των εργαζομένων από πλευράς ασφάλειας και απασχολησιμότητας·

20.

εμμένει ιδιαίτερα στο γεγονός ότι το ΕΚΤ οφείλει να συνεχίσει να επιδεικνύει μεγάλη προσοχή στις οριζόντιες προτεραιότητες –όπως π.χ. στην κοινωνική ένταξη των ατόμων και των ομάδων που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και στην εξάλειψη των διακρίσεων λόγω φύλου και ηλικίας– επιδιώκοντας την προαγωγή και την ενίσχυση του στόχου της ισότητας των δύο φύλων από την άποψη της εξασφάλισης ίσων ευκαιριών, ίσης μεταχείρισης στην εργασία και ίσης αμοιβής για τις γυναίκες. Εν προκειμένω επικροτεί και συμμερίζεται τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σύμφωνα με την οποία η δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας για τις γυναίκες απαιτείται να καταστεί υψηλή προτεραιότητα στο πλαίσιο του ΕΚΤ. Χαιρετίζει την ιδέα περί συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου τόσο στον προϋπολογισμό του ΕΚΤ όσο και στον προϋπολογισμό των σχεδίων ανασυγκρότησης και των προγραμμάτων διαρθρωτικής προσαρμογής προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα εν λόγω προγράμματα προσελκύουν και εμπερικλείουν τις γυναίκες επί ίσοις όροις (11)·

21.

αναγνωρίζει επίσης ότι η κοινωνία δεν παρέχει τα απαραίτητα μέσα για την επαγγελματική επανένταξη των γυναικών μετά τη λοχεία και άρα εκτιμά ότι το ΕΚΤ θα μπορούσε να συμβάλει αποφασιστικά σε αυτό, δημιουργώντας προϋποθέσεις εκ νέου ενσωμάτωσης στην αγορά εργασίας όσων είχαν αποσυρθεί προσωρινά προκειμένου να αναλάβουν την ανατροφή των παιδιών ή τη φροντίδα των εξαρτώμενων γονέων τους·

22.

σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, αναγνωρίζει ότι τα τοπικά σύμφωνα, τα οποία θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των κρατών μελών, των περιφερειών τους και της Επιτροπής σχετικά με την αναπτυξιακή στρατηγική που προτείνεται στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων – θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα μέσο το οποίο είναι σε θέση να μεγιστοποιήσει τη συμβολή της πολιτικής συνοχής στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”. Τα εν λόγω σύμφωνα –βάσει του κοινού στρατηγικού πλαισίου, αλλά και μέσω συμβατικών συμφωνιών– θα πρέπει να περιλαμβάνουν τις επενδυτικές προτεραιότητες, την κατανομή των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διαφόρων ενδιαφερομένων επιπέδων διακυβέρνησης (εθνικού, περιφερειακού και τοπικού) μεταξύ των τομέων και των προγραμμάτων προτεραιότητας, τους συμφωνηθέντες όρους, καθώς και τους στόχους προς επίτευξη. Θα πρέπει δε να εκλαμβάνουν την αρχή της αιρεσιμότητας ως κριτήριο για την εκ των προτέρων και εκ των υστέρων αξιολόγηση της επιλεξιμότητας των επιμέρους δράσεων·

23.

είναι της γνώμης ότι, για την προαγωγή της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής κατά τρόπο συνεκτικό, ομοιόμορφο και ολοκληρωμένο, θα ήταν χρήσιμο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής των προαναφερθέντων συμφώνων και σε άλλες πολιτικές και σε άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, αξιοποιώντας έτσι την ικανότητα προγραμματισμού και τη γνώση των συγκεκριμένων προτεραιοτήτων της εκάστοτε εδαφικής περιοχής·

24.	εφιστά την προσοχή στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση και εξαίρει τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει το ΕΚΤ ως παράγοντας δημιουργίας των προϋποθέσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση της εν λόγω στρατηγικής·

Γεωγραφική και θεματική συγκέντρωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου

25.

τονίζει ότι, απ’ όλα τα Διαρθρωτικά Ταμεία, το ΕΚΤ είναι το μόνο που απευθύνεται άμεσα στους πολίτες: νέοι, άνεργοι, εργαζόμενοι, ηλικιωμένοι, άτομα που αντιμετωπίζουν κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Επομένως, είναι κεφαλαιώδους σημασίας η υλοποίηση των δράσεων που προωθούνται από το εν λόγω ταμείο σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής των ατόμων που ωφελούνται από τις δράσεις αυτές. Η ένταση της ενίσχυσης θα εξαρτηθεί από τα εξής:

—	το επίπεδο αναπτυξιακής καθυστέρησης των επιμέρους εδαφικών περιοχών·

—	τις δυσκολίες των αγορών εργασίας που εμφανίζουν μείωση της ανταγωνιστικότητάς τους·

—	την ανάγκη ενίσχυσης της καινοτομίας στις διάφορες εδαφικές περιοχές·

—	την υποστήριξης των παρεμβάσεων που εστιάζονται στο ανθρώπινο κεφάλαιο στις περιφέρειες και στα κράτη που δοκιμάζονται περισσότερο από τις αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης·

26.

απορρίπτει τη λογική του “καταιγισμού” χρηματοδοτήσεων και ζητά να προτιμηθούν, αφενός, τα θεματικά πεδία προτεραιότητας για την ανάπτυξη και, αφετέρου, τα μέτρα προς όφελος των ευάλωτων ατόμων, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στα πεδία της προσαρμοστικότητας και της απασχολησιμότητας, σε συνδυασμό με τους στόχους της ΕΕ όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, προσδιορίζοντας συγχρόνως τους τομείς καινοτομίας, τις δυνατότητες αναδιάρθρωσης, τους κύριους άξονες παρέμβασης, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων θέσεων εργασίας, κατόπιν προσεκτικής, εμπεριστατωμένης και συγκροτημένης ανάλυσης των αναγκών και επίδειξης μιας νεοφανούς ικανότητας πρόβλεψης της διοικητικής πραγματικότητας·

27.

εκτιμά ότι τα μέσα προστασίας και στήριξης του εισοδήματος μπορούν να αποτελέσουν ένα από τα πεδία παρέμβασης του ΕΚΤ, εφόσον συνδέονται με την ανάληψη δράσεων ενεργού πολιτικής για την απασχόληση. Είναι πράγματι της γνώμης ότι η εξασφάλιση μηχανισμών απορρόφησης των κοινωνικών κραδασμών θα πρέπει να εξακολουθήσει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, δεδομένου ότι υπάρχει κίνδυνος η επιλεξιμότητα των δράσεων αυτών να εκτρέψει το ΕΚΤ από τους στόχους του και να περιορίσει την αποτελεσματικότητά του με την επικέντρωση της δραστηριότητάς του σε επείγουσες παρεμβάσεις έκτακτης ανάγκης και όχι σε μακρόπνοες παρεμβάσεις· σημειώνει, ωστόσο, ότι σε συγκεκριμένες κρίσιμες καταστάσεις, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούνται πόροι του ΕΚΤ για τη συγχρηματοδότηση προγραμμάτων των κρατών μελών που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση επειγόντων προβλημάτων στο χώρο της απασχόλησης, καθώς συμβάλλουν με βιώσιμο τρόπο στην τήρηση της έβδομης, της όγδοης και της δέκατης από τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”·

28.

τονίζει ότι η αρχή της επικουρικότητας απαιτείται να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη κατά τον καθορισμό της θεματικής και της γεωγραφικής συγκέντρωσης του ΕΚΤ· ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της διότι σε ορισμένα κράτη μέλη το ΕΚΤ εφαρμόζεται μέσω εθνικών προγραμμάτων με ελάχιστη ή ανύπαρκτη περιφερειακή διαφοροποίηση των μέτρων. Είναι γεγονός ότι η τήρηση της εν λόγω αρχής καθιστά δυνατή τη συνεκτίμηση των πραγματικών αναγκών των φορέων και των εδαφικών περιοχών που αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του αποτελεσματικού σχεδιασμού των παρεμβάσεων. Ως εκ τούτου, με γνώμονα την ήδη υπάρχουσα εμπειρία και με κύριο μέλημα την αξιοποίηση των ακόμη αναξιοποίητων αναπτυξιακών δυνατοτήτων που υφίστανται κατά τόπους, συνιστά το πεδίο δράσης του μελλοντικού ΕΚΤ να διαρθρωθεί έτσι ώστε να αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας απ’ ό,τι κατά το παρελθόν για την καλύτερη εκπλήρωση των στόχων του ΕΚΤ, σε συνάρτηση και με τη στρατηγική “Ευρώπη 2020”·

29.

επισημαίνει, ειδικότερα, ότι η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που επιδιώκεται από τη στρατηγική “Ευρώπη 2020” μπορεί να επιτευχθεί μόνον με την ανάληψη συστηματικών δράσεων εστιασμένων στη διάχυση της καινοτομίας στην οικονομία, καθώς και με την προαγωγή της διάδοσης των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας στις επιχειρήσεις και στην εδαφική επικράτεια, πολλαπλασιάζοντας τους διαύλους μεταφοράς τεχνολογίας από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ιδρύματα προς τις επιχειρήσεις και προβλέποντας συγχρόνως την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη μεταπτυχιακή επιμόρφωση των ερευνητών, με σκοπό την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών παραγωγικών συστημάτων·

Συμπληρωματικότητα και συνεργία με τα άλλα ταμεία και κυρίως με το ΕΤΠΑ

30.

εφιστά την προσοχή στην άποψη που έχει ήδη διατυπωθεί στη γνωμοδότηση με θέμα “Η συμβολή της πολιτικής συνοχής στην στρατηγική Ευρώπη 2020”, σύμφωνα με την οποία “είναι ανάγκη να τονωθεί η αλληλεπίδραση μεταξύ των ταμείων με εδαφική διάσταση και ειδικότερα μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, προκειμένου να δημιουργηθούν νέες δυνατότητες απασχόλησης και να αυξηθεί η ικανότητα επαγγελματικής ένταξης με μέτρα για την εκπαίδευση και κατάρτιση”. Διαβλέπει ότι το κοινό στρατηγικό πλαίσιο που προβλέπεται στην πέμπτη έκθεση για τη συνοχή θα αποτελέσει την κύρια βάση για την ομογενοποίηση των στόχων και την ενοποίηση της λειτουργίας των διαφόρων κοινοτικών ταμείων, αλλά και για τη σύγκλιση των στόχων της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”·

31.	πιστεύει επίσης ότι τα τοπικά σύμφωνα, τα οποία αντικατοπτρίζουν έμπρακτα την αρχή της εταιρικής σχέσης, αποτελούν χρήσιμο μέσο για την ενδυνάμωση αυτής ακριβώς της ομοιογένειας τόσο στα μεμονωμένα κράτη μέλη όσο και σε περιφερειακό επίπεδο·

32.

υπογραμμίζει ότι ο στόχος του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου που προσανατολίζεται στο ανθρώπινο δυναμικό εμφανίζει ξεκάθαρα στοιχεία ομοιότητας και συμπληρωματικότητας τόσο με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης όσο και με το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Θεωρεί δε ότι η επίτευξη της βέλτιστης συνεργίας προϋποθέτει ενοποιημένο σχεδιασμό και εξαιρετικά συντονισμένη διαχείριση, με την επιφύλαξη της διατήρησης της αυτονομίας των εν λόγω ταμείων, του προσδιορισμού των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και του καθορισμού σε ευρωπαϊκή κλίμακα των κατώτατων ορίων για την κατανομή των πόρων σε κάθε ταμείο, προκειμένου να διασφαλιστεί μια αποδεκτή και καλή ισορροπία μεταξύ των πόρων που χορηγούνται σε αυτά τα ταμεία. Η Επιτροπή οφείλει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διδαχθούν από τις υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την ολοκλήρωση της συμβολής του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ σε τοπικό επίπεδο. Ένα παράδειγμα είναι η προσέγγιση της κοινής Επιτροπής διαχείρισης του προγράμματος για το ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, με την οποία μεγιστοποιείται ο επιτόπιος αντίκτυπος των δύο ταμείων και προωθείται η συμπληρωματικότητα τους·

33.	συνιστά, στο πλαίσιο των τροποποιήσεων στις επιλέξιμες (και μη επιλέξιμες) δαπάνες των διαφόρων ταμείων, να εξεταστούν οι κανόνες που αφορούν τη διασταυρούμενη χρηματοδότηση προκειμένου να απλοποιηθούν προς όφελος των δικαιούχων και των οργάνων που είναι αρμόδια για την υλοποίηση·

34.

εκτιμά επιπλέον ότι η μεγαλύτερη εστίαση στην επίτευξη αποτελεσμάτων, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της περιφερειακής διάστασης, την ανάληψη αποτελεσματικότερων δράσεων επικοινωνίας και την επιδίωξη στενότερης σύνδεσης με τον ολοκληρωμένο περιφερειακό σχεδιασμό, αποτελούν αποτελεσματικά μέσα για τη βελτίωση της εικόνας του ΕΚΤ στα μάτια των Ευρωπαίων πολιτών, καθώς και για τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου του στα διάφορα κοινωνικοοικονομικά συστήματα. Η ΕτΠ προτείνει να προωθηθεί η συμπληρωματικότητα μεταξύ του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ με έξυπνες μεθόδους επικοινωνίας σε τοπικό επίπεδο, π.χ. με τη διαχείριση από ενιαίο φορέα των στρατηγικών επικοινωνίας του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ· τούτο σε ορισμένες περιοχές συνέβαλε στο να κατανοήσουν οι εταίροι τα οφέλη από τον καθορισμό κοινών στόχων στις στρατηγικές των προγραμμάτων, ανεξάρτητα από τη διαφορετική εστίαση των δραστηριοτήτων·

Απλοποίηση του συστήματος διαχείρισης και εστίασή του στην επίτευξη αποτελεσμάτων

35.

θεωρεί ότι το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου θα πρέπει να επηρεάζεται λιγότερο από την υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις τυπικές διαδικασίες και από τους στόχους περί απορρόφησης των πόρων, προκειμένου να στραφεί ολοένα και περισσότερο προς τα μείζονα θέματα τα οποία συνίστανται στην εξακρίβωση των πραγματικών αποτελεσμάτων και στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος που προβλέπεται για την υλοποίηση των διαφόρων παρεμβάσεων, ενθαρρύνοντας την αξιολόγηση του αντικτύπου των χρηματοδοτούμενων δράσεων με τη χρήση αντιπαραδειγμάτων για να διερευνηθεί τι λειτουργεί πραγματικά και τι όχι·

36.

κρίνει αναγκαίο, όσον αφορά το ΕΚΤ κατά το διάστημα μετά το 2013, να συνεχιστεί η προσπάθεια απλοποίησης της διαδικασίας υλοποίησης των παρεμβάσεων που συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων, η οποία δρομολογήθηκε κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού με την εισαγωγή των επιλέξιμων δαπανών – δυνάμει του άρθρου 11, παράγραφος 3, στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1081/2006 (έμμεσες δαπάνες που δηλώνονται κατ’ αποκοπή, δαπάνες με βάση κατ’ αποκοπή ποσοστό οι οποίες υπολογίζονται με την εφαρμογή τυποποιημένων κλιμάκων μοναδιαίου κόστους, κατ’ αποκοπή ποσά), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2009. Στόχος είναι η βελτίωση και η ενίσχυση της απλοποίησης των διαδικασιών διαχείρισης και του ελέγχου των διαφόρων δράσεων, με σκοπό την ελάφρυνση και την επιτάχυνση των γραφειοκρατικών και διοικητικών επιβαρύνσεων προς όφελος των δικαιούχων του ΕΚΤ και των οργανισμών που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση. Ειδικότερα, η έγκριση διαδικασιών ελέγχου προσανατολισμένων στην αξιολόγηση των συγχρηματοδοτούμενων δράσεων υπό το πρίσμα των ποσοτικών και ποιοτικών αποτελεσμάτων – η οποία αποτελεί άμεση συνέπεια της υιοθέτησης των επιλέξιμων δαπανών που προαναφέρθηκαν (έμμεσες δαπάνες που δηλώνονται κατ’ αποκοπή, δαπάνες με βάση κατ’ αποκοπή ποσοστό οι οποίες υπολογίζονται με την εφαρμογή τυποποιημένων κλιμάκων μοναδιαίου κόστους, κατ’ αποκοπή ποσά) – θα διευκολύνει την αποτελεσματικότερη χρήση του ΕΚΤ·

37.

εκτιμά επίσης ότι ο αντίκτυπος των μέτρων που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ είναι πιο δύσκολο να μετρηθεί σε σχέση με άλλα είδη παρεμβάσεων και γι’ αυτό το λόγο κρίνει σκόπιμο να αναπτυχθούν και να τεθούν σε χρήση δείκτες αποτελεσμάτων ενόψει της καλύτερης παρακολούθησης της επίδρασης των δράσεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ, όχι μόνον από οικονομικής πλευράς, αλλά κυρίως από την άποψη της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας των ατόμων που ωφελούνται άμεσα από τις εν λόγω δράσεις. Οι δείκτες που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να ορίζονται σαφώς και να προσδιορίζονται ποσοτικώς με ευκολία και εφαρμόζονται ομοιόμορφα·

38.

υπενθυμίζει εν προκειμένω τη γνωμοδότηση με θέμα “Η μέτρηση της προόδου πέρα από το ΑΕΠ” (12), στην οποία η ΕτΠ τόνιζε ότι είναι απολύτως αναγκαία η συμπλήρωση του ΑΕγχΠ με κριτήρια τα οποία να καλύπτουν οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, η καθιέρωση ενός συνολικού περιβαλλοντικού δείκτη και η διεξαγωγή μιας εναρμονισμένης κοινωνικής έρευνας σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό (13). Επαναλαμβάνει ότι η επιλογή των δεικτών αυτών και του περιεχομένου τους πρέπει να είναι αποτέλεσμα της ευρείας συμμετοχής – βάσει προσέγγισης εκ των κάτω προς τα άνω – των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των περιφερειών, των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια συζήτηση η οποία, συλλογικά, θα καθιστά δυνατή την επίτευξη των στόχων και την παροχή νομιμότητας στην πολιτική δράση της ΕΕ, δίνοντας την ευκαιρία στους πολίτες να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή στις προσπάθειες για την υπέρβαση της κρίσης, για την προστασία του περιβάλλοντος και για τη διαφύλαξη της ποιότητας ζωής·

39.

είναι επίσης της γνώμης ότι οι αξιολογήσεις –τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη– των μέτρων σχετικά με την εύρεση εργασίας, οι οποίες πραγματοποιούνται βάσει άμεσων ερευνών και όχι έμμεσα, κατά παρεκβολή, σύμφωνα με διοικητικές πληροφορίες, αποτελούν ορθή πρακτική η οποία χρήζει περαιτέρω ενίσχυσης·

40.

τονίζει ότι, κατά γενικό κανόνα, οι αξιολογήσεις των μέτρων σχετικά με την εύρεση εργασίας (placement) συνέβαλαν στην κατανόηση της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών πολιτικών –όσον αφορά την απασχόληση, εντός διαστήματος κυμαινόμενου μεταξύ έξι μηνών και ενός έτους– και, σε ορισμένες πιο ειδικές περιπτώσεις, κατέστησαν απολύτως προφανή τη σημασία των ολοκληρωμένων διαδικασιών επιμόρφωσης ή/και έρευνας με την απόκτηση άμεσης εμπειρίας σε επιχειρήσεις ή σε ερευνητικά κέντρα·

41.	διαπιστώνει αυξημένη διαφάνεια κατά την εφαρμογή των κοινοτικών προγραμμάτων, αλλά και –σε σημαντικό βαθμό– συχνά περιττές επιβαρύνσεις που πολλαπλασιάζουν το διοικητικό κόστος και καθυστερούν την εκτέλεση των προγραμμάτων·

42.

συνιστά συνεπώς να διασφαλιστεί, αφενός, ότι οι διαδικασίες ελέγχου δεν θα αφήνουν περιθώρια ώστε να τεθεί ενδεχομένως σε κίνδυνο η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων και, αφετέρου, ότι ο διοικητικός φόρτος θα είναι συμβατός προς την απαιτούμενη ταχεία και ενδεδειγμένη εφαρμογή των προγραμμάτων, εξασφαλίζοντας συγχρόνως τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για υγιή και ορθή διαχείριση χάρη σε σαφείς και απλούς κανόνες οι οποίοι θα επιδέχονται μονοσήμαντες και όχι αντιφατικές ερμηνείες, σύμφωνα με τα κριτήρια της αναλογικότητας και της συνολικής οικονομικής αποδοτικότητας του κόστους έναντι των προκαθορισθέντων στόχων·

43.

κρίνει σκόπιμο να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες των αρχών διαχείρισης για τον καθορισμό των κατάλληλων διαδικασιών, σύμφωνα με τα αντίστοιχα εθνικά και περιφερειακά συστήματα, περιορίζοντας την έκταση των ελέγχων που τείνουν αντικειμενικά να επιμηκύνουν σε μεγάλο βαθμό τη χρονική διάρκεια των τεχνικών και διοικητικών διαδικασιών και να αυξάνουν τις δαπάνες με τις οποίες επιβαρύνονται οι δικαιούχοι.

Βρυξέλλες, 1 Απριλίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Υπενθυμίζεται εν προκειμένω η γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «5η έκθεση για τη συνοχή», εισηγητής: ο κ. Michel Delebarre, CdR369/2010

(2) Υπενθυμίζεται εν προκειμένω η γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Πράσινη Βίβλος για την εδαφική συνοχή», εισηγητής: ο κ. Jean-Yves Le Drian, CdR 274/2008

(3) Άρθρα 174 έως 178 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

(4) Υπενθυμίζεται εν προκειμένω η «Λευκή Βίβλος της ΕτΠ για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση», Ιούνιος 2009, CONST-IV-020

(5) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ψήφισμα της 7ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με το μέλλον του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.

(6) «Το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή», εισηγητής: ο δρ. Michael Schneider, CdR 210/ 2009.

(7) Ανακοίνωση της Επιτροπής «ΕΥΡΩΠΗ 2020 - Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», COM (2010)2020 τελικό

(8) Μπορεί επίσης να συνεισφέρει στην αύξηση του ποσοστού των ατόμων ηλικίας 30 έως 34 ετών που κατέχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, βελτιώνοντας την ποιότητα της δια βίου μάθησης σε όλα τα επίπεδα και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

(9) «Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ένωσης - Μέρος Ι των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την Ευρώπη 2020», SEC(2010)488 τελικό.

(10) Παράδειγμα πειραματικής εφαρμογής της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” σε τοπικό επίπεδο είναι η Πράσινη Βίβλος “Lazio 2020”, η οποία αντλεί την έμπνευσή της από τις ευρωπαϊκές και τις εθνικές πολιτικές και εν συνεχεία μετουσιώνει σε τοπική κλίμακα τη φιλοσοφία που διαπνέει τη στρατηγική “Ευρώπη 2020” σε μια στρατηγική για την ενίσχυση της αγοράς εργασίας με παράλληλη συνεκτίμηση των περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων, των κέντρων εμπειρογνωμοσύνης και των εξειδικευμένων δυνατοτήτων της εκάστοτε εδαφικής επικράτειας.

(11) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 με τίτλο “Ανάπτυξη του δυναμικού δημιουργίας θέσεων εργασίας στο πλαίσιο μιας νέας βιώσιμης οικονομίας” (2010/2010(INI)).

(12) «Μέτρηση της προόδου πέρα από το ΑΕΠ», εισηγητής: ο κ. Vicente Álvarez Areces, CdR 163/2010.

(13) Η περιφέρεια της Ούμπρια εξασφάλισε ορισμένα μέσα για τη μέτρηση της κοινωνικοοικονομικής προόδου της περιφέρειας (πέραν του ΑΕΠ) με την ανάπτυξη ενός πολυδιάστατου δείκτη της καινοτομίας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής, ως μέσου παρακολούθησης της νομοθετικής διαδικασίας. Επιπλέον, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο του Ευρωπαϊκού Πίνακα Αποτελεσμάτων για την Καινοτομία (ΕΠΑΚ), που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εν λόγω περιφέρεια δημιούργησε τον RUICS (Regione Umbria Innovation & Competitiveness Scoreboard), δηλ. τον πίνακα αποτελεσμάτων της για την καινοτομία & την ανταγωνιστικότητα, με τη βοήθεια του οποίου προτίθεται να αξιολογεί σε ετήσια βάση –χρησιμοποιώντας επικαιροποιημένους δείκτες βασισμένους σε ολόκληρη τη σειρά ιστορικών στοιχείων, αλλά και στα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα– τη θέση που κατέχει η περιφέρεια της Ούμπρια στον τομέα την καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας σε σχέση με όλες τις άλλες περιφέρειες της Ιταλίας.

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/52

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Προς μία Πράξη για την ενιαία αγορά»

2011/C 166/09

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

εκφράζει έντονα τη λύπη της για το γεγονός ότι οι τρεις αυτοί πυλώνες εμφανίζουν μια γενική ανισορροπία όσον αφορά τον αριθμό των προτεινόμενων μέτρων, τη φύση τους, την ακρίβεια του περιεχομένου τους, αλλά και το στάδιο της πορείας υλοποίησής τους· ζητά από την Επιτροπή να αποσαφηνίσει τις προτάσεις του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα, διατυπώνοντας πρωτίστως ένα περίγραμμα νομοθετικών προτάσεων, προκειμένου οι προτάσεις αυτές να έχουν βαθμό ακρίβειας ανάλογο με εκείνο των προτάσεων του πρώτου πυλώνα·

—

συνιστά στην Επιτροπή να αξιοποιήσει, στο πλαίσιο της πράξης για την ενιαία αγορά, όλες τις προόδους της Συνθήκης της Λισσαβώνας που μπορούν να οδηγήσουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών της Ένωσης προς την ενιαία αγορά, ειδικότερα το άρθρο 3 της ΣΕΕ που θέτει νέους κοινωνικούς στόχους για την Ένωση σε θέματα που αφορούν την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και πρόνοιας, την ισότητα των δύο φύλων, την αλληλεγγύη των γενεών και την προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών, τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, την εφαρμογή της «οριζόντιας κοινωνικής ρήτρας», καθώς και την καθολική πρόσβαση των πολιτών της Ένωσης στις βασικές υπηρεσίες στον χώρο διαβίωσής τους (άρθρο 14 ΣΛΕΕ και πρωτόκολλο αριθ. 26)·

—

συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιφέρει μεγαλύτερη σαφήνεια, ιδίως όσον αφορά την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων, συγκεντρώνοντας σε μια πρώτη δέσμη μέτρων όλες τις προτάσεις που αφορούν την πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες, η οποία συνιστά καθημερινό μέλημα των Ευρωπαίων, βάσει των προόδων της Συνθήκης της Λισσαβώνας· συνιστά, επομένως, να ενσωματωθούν σε αυτήν την πρώτη δέσμη μέτρων οι προτάσεις που αφορούν την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (αριθ. 29), τη μεταρρύθμιση των συστημάτων αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων και τη δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού διαβατηρίου δεξιοτήτων» (αριθ. 33 και 35), τη βελτίωση της οδηγίας σχετικά με την απόσπαση των εργαζομένων (αριθ. 30), την απλοποίηση των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις και τις ΥΓΟΣ (αριθ. 17 και 25), την κοινωνική επιχειρηματικότητα (αριθ. 36), την άρση των φορολογικών εμποδίων για τους πολίτες (αριθ. 42) και την πρόσβαση στις βασικές τραπεζικές υπηρεσίες (αριθ. 40)·

—

προτείνει να θεσπιστούν εδαφικά σύμφωνα στο πλαίσιο των οποίων, μέσα από μια ευέλικτη περιφερειακή προσέγγιση, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα επικεντρωθούν σε δράσεις και χρηματοδοτήσεις για την εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και των εμβληματικών πρωτοβουλιών. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε σχέδια που προωθούν κοινωνικές καινοτομίες στις ενδιαφερόμενες περιοχές και έχουν τον μέγιστο δυνατό αντίκτυπο στην κοινωνία. Η χρήση και το περιεχόμενο των εδαφικών συμφώνων αποτελούν ένα από τα κριτήρια για την κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ σε διάφορα σχέδια.

Εισηγητής

ο κ. Jean-Louis DESTANS (FR/PSE), Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου του Διαμερίσματος της Eure

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής: «Προς μια Πράξη για την Ενιαία Αγορά»

COM(2010) 608 τελικό

I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να υποβάλει σε ευρεία δημόσια συζήτηση μια πρόταση για τη θέσπιση «Πράξης για την Ενιαία Αγορά», η οποία θα θεμελιώνεται σε μια κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας και θα βασίζεται στην απαίτηση πραγματικού ενστερνισμού του σχεδίου αυτού εκ μέρους των Ευρωπαίων· εκτιμά ότι το έγγραφο αυτό θα χρησιμεύσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «χάρτης πορείας» με ορίζοντα το 2014 για όσα θέματα συναποτελούν τον κεντρικό πυρήνα των εσωτερικών πολιτικών της Ένωσης, και ότι ο απολογισμός της Επιτροπής θα κριθεί με βάση τα επιτεύγματα στον τομέα αυτόν·

συμμερίζεται τη διαπίστωση της Επιτροπής, βάσει των συμπερασμάτων της έκθεσης Mario Monti, σχετικά με την αυξανόμενη και ανησυχητική αποστασιοποίηση των πολιτών της Ένωσης από την εσωτερική αγορά· επιβεβαιώνει την απόλυτη ανάγκη επίλυσης του προβλήματος αυτού μέσα από την αποτελεσματική εφαρμογή της ενιαίας αγοράς, όχι ως αυτοσκοπού αλλά ως μέσου που καλείται να συμβάλει στους στόχους της Συνθήκης της Λισσαβώνας·

επιβεβαιώνει την άποψη της Επιτροπής ότι η εσωτερική αγορά πρέπει να καταστήσει την ΕΕ ικανή να αντλεί οφέλη από την παγκοσμιοποίηση, να ανοίξει νέους ορίζοντες γνώσης και καινοτομίας με βάση την ψηφιακή οικονομία, και να οδηγήσει σε μια βιώσιμη ανάπτυξη, ώστε να δημιουργηθεί απασχόληση για όλους και να προωθηθεί η κοινωνική ευημερία·

4.	επικροτεί, επομένως, τη διαδικασία που ακολουθεί η Επιτροπή, και η οποία στηρίζεται σε μια σφαιρική προσέγγιση της ενιαίας αγοράς, που υπερβαίνει τον απλό στόχο της κάλυψης των υπολειπόμενων κενών·

ζητά την άρση των εμποδίων για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Πρωτίστως ενδείκνυται η δημιουργία μιας λειτουργικής, αποτελεσματικής και δυναμικής πανευρωπαϊκής αγοράς για την παραγωγή και τη διανομή νόμιμου ψηφιακού περιεχομένου και επιγραμμικών υπηρεσιών. Αυτό θα καταστήσει δυνατή τη δημιουργία νέων παγκοσμιοποιημένων επιχειρήσεων, την εδραίωση των υφιστάμενων επιχειρήσεων και, κατά συνέπεια, την ταχεία αύξηση των θέσεων εργασίας που θα βασίζονται στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και την εμπειρογνωμοσύνη επιτρέποντας στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν ένα αυξανόμενο μερίδιο της παγκόσμιας ψηφιακής αγοράς περιεχομένου και υπηρεσιών·

υποστηρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής που αποσκοπεί στην αποκατάσταση της ισορροπίας της ενιαίας αγοράς μέσω της στήριξής της σε τρεις πυλώνες: μια οικονομική βάση για τη στήριξη της ανάπτυξης των επιχειρήσεων, μια κοινωνική βάση για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών της Ένωσης και μια βάση για τη βελτίωση της διακυβέρνησης·

ωστόσο, εκφράζει έντονα τη λύπη της για το γεγονός ότι οι τρεις αυτοί πυλώνες εμφανίζουν μια γενική ανισορροπία όσον αφορά τον αριθμό των προτεινόμενων μέτρων, τη φύση τους, την ακρίβεια του περιεχομένου τους, αλλά και το στάδιο της πορείας υλοποίησής τους· ζητά από την Επιτροπή να αποσαφηνίσει τις προτάσεις του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα, διατυπώνοντας πρωτίστως ένα περίγραμμα νομοθετικών προτάσεων, προκειμένου να έχουν οι προτάσεις αυτές βαθμό ακρίβειας ανάλογο με εκείνο των προτάσεων του πρώτου πυλώνα·

διακηρύσσει την ανάγκη μιας διαρθρωτικής διασύνδεσης μεταξύ της Πράξης για την Ενιαία Αγορά και της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (ΕΕ 2020). Η Πράξη για την Ενιαία Αγορά δεν διαθέτει καθεστώς πλατφόρμας, όπως η Στρατηγική ΕΕ 2020 και η ίδια η Επιτροπή την θεωρεί απλό «μοχλό» για τη Στρατηγική ΕΕ 2020, όπως ακριβώς και την εμπορική πολιτική ή τη γενική χρηματοδοτική στήριξη της Ένωσης. Εξάλλου, με λύπη διαπιστώνει ότι οι προτεραιότητες για τις επιχειρήσεις («ισχυρή, διατηρήσιμη και ισότιμη ανάπτυξη») δεν αντιστοιχούν στις προτεραιότητες ανάπτυξης της Στρατηγικής ΕΕ 2020·

συνιστά στην Επιτροπή να αξιοποιήσει, στο πλαίσιο της Πράξης για την Ενιαία Αγορά, όλες τις προόδους της Συνθήκης της Λισσαβώνας που μπορούν να οδηγήσουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών της Ένωσης προς την ενιαία αγορά, και ειδικότερα το άρθρο 3 της ΣΕΕ που θέτει νέους κοινωνικούς στόχους για την Ένωση σε θέματα που αφορούν την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και πρόνοιας, την ισότητα των δύο φύλων, την αλληλεγγύη των γενεών και την προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών, τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, την εφαρμογή της «οριζόντιας κοινωνικής ρήτρας», καθώς και την καθολική πρόσβαση των πολιτών της Ένωσης στις βασικές υπηρεσίες στον χώρο διαβίωσής τους (άρθρο 14 ΣΛΕΕ και πρωτόκολλο αριθ. 26)·

Ισχυρή, διατηρήσιμη και ισότιμη ανάπτυξη για τις επιχειρήσεις

10.	είναι πεπεισμένη ότι η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς προϋποθέτει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τη δημιουργία κοινωνικού οφέλους για τους πολίτες της Ένωσης ·

11.

θεωρεί λυπηρό ότι το τμήμα της ανακοίνωσης που αφορά την ανάπτυξη των επιχειρήσεων φαίνεται να λαμβάνει υπόψη αποκλειστικά τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ η αναθέρμανση της ενιαίας αγοράς έχει καίρια σημασία για την κοινωνική οικονομία. Η κατάσταση των ΟΤΑ αλλά και οι συνθήκες ανάπτυξης των τοπικών επιχειρήσεων πρέπει να συνεκτιμηθούν κατά τον σχεδιασμό των μέτρων·

12.	πιστεύει ότι οι υπηρεσίες αποτελούν κλάδο ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ, καθώς αντιπροσωπεύουν άνω του 70 % των θέσεων εργασίας και της συνολικής καθαρής δημιουργίας απασχόλησης στην ενιαία αγορά·

13.

τονίζει ότι η οδηγία για τις υπηρεσίες συμβάλλει στην ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, αλλά ότι η εφαρμογή της αποδεικνύεται δυσχερής σε πολλά κράτη μέλη, και ζητά από την Επιτροπή να συνεχίσει τη διαδικασία της αμοιβαίας αξιολόγησης σε στενή συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες συνιστούν μείζονες οργανωτές και προμηθευτές υπηρεσιών, προτού εκπονήσει οιοδήποτε περαιτέρω σχετικό νομοθετικό μέτρο·

14.

υπενθυμίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και επιμελητηρίων στη δημιουργία «ενιαίων θυρίδων», οι οποίες αποτελούν καθοριστικό στοιχείο της οδηγίας για τις υπηρεσίες, ώστε να μπορούν οι προμηθευτές να λαμβάνουν όλες τις αναγκαίες πληροφορίες και να διεκπεραιώνουν όλες τις διατυπώσεις σε ένα και μόνο σημείο πρόσβασης·

15.

ζητά από την Επιτροπή να προβεί - κατά προτεραιότητα - σε ευρεία εξέταση των συνεπειών της ελευθέρωσης υπηρεσιών στην ποιότητα των υπηρεσιών και της απασχόλησης, στην ασφάλεια στην εργασία, στο επίπεδο προσόντων του προσωπικού, στις τιμές, στην εδαφική συνοχή και προσπελασιμότητα, και να προτείνει σχέδιο δράσης βάσει των συμπερασμάτων της εξέτασης αυτής σε σχέση με τους στόχους της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

16.	υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη θέσπιση ενός Καθεστώτος Ευρωπαϊκού Ιδρύματος, λαμβανομένου υπόψη του ιδιαίτερου ρόλου που διαδραματίζουν τα ιδρύματα στην αποτελεσματική υλοποίηση μιας κοινωνικής οικονομίας της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας·

17.

χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να λάβει ιδιαιτέρως υπόψη τις ανάγκες των ΜΜΕ, οι οποίες αποτελούν την κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων και διάφορων θέσεων εργασίας· καλεί ωστόσο την Επιτροπή να ενισχύσει, αφενός, τα μέσα προαγωγής της σύστασης νέων επιχειρήσεων, ιδίως αυτών που βασίζονται στην καινοτομία και την τεχνολογία και, αφετέρου, τα μέσα χρηματοδότησης των ΜΜΕ, εξασφαλίζοντας ότι ο μηχανισμός εγγυήσεων του προγράμματος πλαισίου για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα θα εξακολουθήσει να ισχύει και μετά από την τρέχουσα περίοδο χρηματοδότησης·

18.

τονίζει ότι ο στόχος της μείωσης της γραφειοκρατίας δεν πρέπει να ωφελεί μόνο τις επιχειρήσεις, αλλά και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λαμβάνει πλήρως υπόψη τον στόχο αυτό κατά την ανάληψη των νομοθετικών της πρωτοβουλιών, κυρίως όσον αφορά τις ΥΓΟΣ, τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και τις εκχωρήσεις, σύμφωνα με τις αρχές της ανεξαρτησίας της τοπικής αυτοδιοίκησης, της αναλογικότητας και της επικουρικότητας· για τις προτάσεις σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων παραπέμπει στην απάντηση της ΕτΠ στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής όσον αφορά τον «εκσυγχρονισμό της πολιτικής δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ»·

19.

συγχαίρει την Επιτροπή για τις πρωτοβουλίες της σε θέματα βελτίωσης της νομοθεσίας και μείωσης της γραφειοκρατίας που βαρύνει τις επιχειρήσεις, κυρίως μέσω των εργασιών της ομάδας υψηλού επιπέδου υπό την προεδρία του κ. Stoiber, στις οποίες συμμετείχε και η ΕτΠ. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι βελτίωση της νομοθεσίας δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη απορρύθμιση και ότι οι εργασίες αυτές δεν πρέπει να υποκαθιστούν τις δημοκρατικές διαδικασίες·

20.

ζητά στενή συνεργασία με τους οικονομικούς παράγοντες, τους κοινωνικούς εταίρους και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές κατά την αξιολόγηση της Πράξης για τις Μικρές Επιχειρήσεις, ούτως ώστε να προβληθούν οι βέλτιστες πρακτικές που αναπτύσσονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· συνιστά την κατάρτιση, με την υποστήριξή τους, ενός συνολικού χάρτη πορείας, συνοδευόμενου από λεπτομερές χρονοδιάγραμμα και μηχανισμούς ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή της εν λόγω Πράξης, παρότι δεν έχει δεσμευτικό νομικό χαρακτήρα, και η συνεκτικότητα με τους στόχους της Στρατηγικής ΕΕ 2020· τονίζει τη σημασία που έχει η θέσπιση ενός καθεστώτος ευρωπαϊκής ιδιωτικής εταιρίας για την ουσιαστική ένταξη των ΜΜΕ στην εσωτερική αγορά·

21.

καλεί την Επιτροπή να προβεί σε αποφασιστικές προόδους στον τομέα της ευρωπαϊκής φορολογίας, που αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο μιας συνολικής προσέγγισης της φορολογικής πολιτικής της ΕΕ και της συνέχισης της ενωσιακής οικοδόμησης, διασαφηνίζοντας ιδιαίτερα το εφαρμοστέο πλαίσιο σε θέματα ΦΠΑ και προτείνοντας την καθιέρωση μιας κοινής ενοποιημένης φορολογικής βάσης για τις δραστηριότητες των εταιρειών (ΚΕΦΒΔΕ) προκειμένου να απλοποιήσει τη ζωή των επιχειρήσεων· σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει σχετική πρόταση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011·

22.

προσυπογράφει την άποψη της Επιτροπής ότι η προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας συνιστά καθοριστικό στοιχείο για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, επειδή τονώνει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία απασχόλησης· καλεί την Επιτροπή να προτείνει μια σφαιρική στρατηγική για θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας, η οποία θα πρέπει να εξασφαλίζει την μέγιστη δυνατή διάδοση των έργων και των γνώσεων, με σεβασμό των θεμιτών δικαιωμάτων των δημιουργών· στο πλαίσιο αυτό είναι ενδιαφέρον, για παράδειγμα, να διερευνηθεί το σύστημα «Creative Commons», που ακμάζει στον ψηφιακό και δημιουργικό κόσμο, καθώς και το σχετικό σύστημα αδειοδότησης·

23.

υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά την πρόταση που υπέβαλε τον Δεκέμβριο του 2010, η οποία ανοίγει τον δρόμο για μια «ενισχυμένη συνεργασία» μεταξύ όσο το δυνατόν περισσότερων κρατών μελών για τη δημιουργία ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας στην ΕΕ. Το ενοποιημένο αυτό σύστημα προστασίας θα επέτρεπε σε όσα κράτη μέλη το επιθυμούν να καθιερώσουν ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που θα απαιτεί μία μόνο αίτηση και θα ισχύει σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη· χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2011, με την οποία επιτρέπεται η έναρξη ενισχυμένης συνεργασίας στον εν λόγω τομέα·

24.

υπογραμμίζει τη σημασία του σταδιακού σχεδιασμού μιας ενιαίας πράσινης αγοράς για τις νεοεμφανιζόμενες περιβαλλοντικές τεχνολογίες, υπηρεσίες και προϊόντα με χαμηλές εκπομπές CO2, χάρη στην ανάπτυξη προτύπων για τις εκπομπές CO2 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης· τονίζει ότι πρέπει να επιβληθούν σταδιακά σε ολόκληρη την Ένωση σαφή πρότυπα και επισημάνσεις για τα προϊόντα με υψηλή ενεργειακή απόδοση. Στο πλαίσιο της διαμόρφωσης γενικών ευρωπαϊκών προτύπων, πρέπει να ληφθεί υπόψη η συνεπόμενη αύξηση του κόστους για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις·

25.

επιμένει ότι οι προτάσεις της Επιτροπής για τις μεταφορές, ιδίως δε η επικείμενη Λευκή Βίβλος για την πολιτική των μεταφορών, δεν θα πρέπει να περιορίζονται στην άρση των υπολειπόμενων εμποδίων που έχουν εντοπιστεί μεταξύ μεταφορικών μέσων και μεταξύ εθνικών συστημάτων μεταφορών. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν και έναν περιβαλλοντικό στόχο, καθώς και τα ζητήματα της προσβασιμότητας και της κάλυψης του συνόλου της επικράτειας από το δίκτυο, με ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση των πλέον απόκεντρων περιοχών, για τις οποίες η σύνδεση με τους κεντρικούς ευρωπαϊκούς άξονες, η διαλειτουργικότητα και η ενσωμάτωση των δικτύων τους στο ευρωπαϊκό δίκτυο είναι καθοριστικές για τη δημιουργία μιας πραγματικής και αποτελεσματικής ενιαίας αγοράς. Ειδικότερα, πρέπει να προωθηθούν οι πιο πρόσφατες καινοτομίες όσον αφορά τις ευφυείς μεταφορές που χρησιμοποιούν ψηφιακή τεχνολογία, τα συναφή πιλοτικά σχέδια και η γενική εφαρμογή των αποτελεσμάτων τους·

26.	τονίζει ότι οι διευρωπαϊκές υποδομές είναι ακόμη, τις περισσότερες φορές, αποτέλεσμα πολιτικών και προγραμμάτων που αναπτύσσουν τα κράτη μέλη σε εθνικό πλαίσιο και, ως εκ τούτου, εξακολουθούν να περιορίζονται από την αναφορά τους σε εθνικό γεωγραφικό πλαίσιο·

27.

εκτιμά ότι έχει καθοριστική σημασία η δυνατότητα σύναψης ευρωπαϊκών ομολογιακών δανείων για τη χρηματοδότηση έργων (project bonds), με στόχο τη χρηματοδότηση έργων μεγάλης εμβέλειας, με μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο οικονομικό αντίκτυπο. Ο μηχανισμός αυτός αναμένεται να αυξήσει την προβολή των παρεμβάσεων της ΕΕ, κυρίως όμως την αποτελεσματικότητά τους. Θα είχε, επίσης, άκρως ευεργετικό αποτέλεσμα μόχλευσης στη δυναμική της εσωτερικής αγοράς και θα ενίσχυε την εδαφική συνοχή·

28.	υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι τα ευρωπαϊκά ομολογιακά δάνεια για τη χρηματοδότηση έργων (project bonds) δεν πρέπει να υποκαταστήσουν τα Διαρθρωτικά Ταμεία αλλά να λειτουργούν συμπληρωματικά προς αυτά·

29.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα προτάσεις σχετικά με τον τρόπο σύστασης δικτύων ενεργειακού εφοδιασμού διασυνδεδεμένων σε ενωσιακή κλίμακα, προκειμένου να διασφαλιστεί ένας αξιόπιστος εφοδιασμός σε ενέργεια για όλους τους πολίτες της ΕΕ·. Στις προτάσεις αυτές η ΕτΠ θα επιθυμούσε να υπάρχει πρόβλεψη για την κάλυψη γεωγραφικά μειονεκτικών περιοχών της ΕΕ, όπως π.χ. τα νησιά και οι ορεινές περιοχές·

30.

ζητά να μελετηθεί πιο επισταμένα η ιδέα των ευρωομολόγων (eurobonds), τα οποία, καθώς θα συγκέντρωναν εν μέρει το δημόσιο χρέος όλων των κρατών της ευρωζώνης, θα επέτρεπαν στα κράτη αυτά να επωφελούνται από επιτόκια που θα πλησίαζαν εκείνα των σημερινών «καλύτερων μαθητών», θα περιόριζαν την κερδοσκοπία έναντι του εθνικού δανεισμού και θα οδηγούσαν σε ποιοτικό άλμα όσον αφορά τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών·

31.

θεωρεί ότι οι προτάσεις σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο και την ηλεκτρονική σύναψη δημοσίων συμβάσεων θα πρέπει να συνθεωρούν το ζήτημα της πρόσβασης σε ευρωζωνικές συνδέσεις υψηλής και εξαιρετικά υψηλής ταχύτητας, καθώς και το ζήτημα της χρηματοδότησης των υποδομών στο σύνολο της επικράτειας της Ένωσης, μεριμνώντας ιδιαίτερα για την κάλυψη των γεωγραφικά μειονεκτικών περιοχών, των οποίων η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να ωφεληθεί ιδιαίτερα από την ανάπτυξη των δικτύων αυτών·

32.

υπενθυμίζει ότι η συνεργασία μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ενέχει μεγάλο δυναμικό αποτελεσματικότητας προς όφελος των πολιτών· ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η διοικητική συνεργασία μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να θεωρείται ως απόφαση που αφορά την εσωτερική οργάνωση ενός κράτους και δεν υπάγεται στις διατάξεις περί δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με τις αρχές της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

33.

διαβεβαιώνει ότι, ιδιαίτερα για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι ενωσιακές διατάξεις περί δημοσίων συμβάσεων έχουν μεγάλη σημασία· εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η ερμηνευτική ανακοίνωση για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων κάτω των οριακών τιμών επιδεικνύει δυστυχώς έλλειψη ευαισθησίας της Επιτροπής για τις ανάγκες των τοπικών και περιφερειακών αρχών· επιμένει ότι, με την ευκαιρία μελλοντικών συζητήσεων επί του θέματος, θα πρέπει να βρεθούν λύσεις που να εγγυώνται την ασφάλεια δικαίου προς όφελος των εδαφικών αρχών, τη διαφάνεια και τη μέγιστη απλοποίηση των διαδικασιών επιλογής και ανάθεσης, ιδίως όταν οι αναθέτουσες αρχές επιθυμούν να καλούν λιγότερους υποψηφίους να καταθέσουν προσφορά·

34.

πιστεύει ότι έχει μεγάλη σημασία να ενισχυθεί η εξωτερική διάσταση της ενιαίας αγοράς, με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας, ώστε να καταστεί το ορμητήριο για την αντιμετώπιση της παγκοσμιοποίησης και την προετοιμασία των επιχειρήσεων για τον διεθνή ανταγωνισμό· προς τούτο, υποστηρίζει οποιαδήποτε πρωτοβουλία της Επιτροπής θα οδηγούσε σε ευθυγράμμιση των διεθνών προτύπων προς τα πρότυπα της ΕΕ, κυρίως τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά, δεδομένου ότι, διαφορετικά, τα πρότυπα αυτά θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως στοιχεία που επιφέρουν απώλεια ανταγωνιστικότητας στην οικονομία της ΕΕ·

35.

ζητά να αντικατοπτρίζονται στο ενωσιακό δίκαιο οι δεσμεύσεις πρόσβασης στις αγορές που έχει προσυπογράψει η ΕΕ στα πλαίσια της συμφωνίας περί δημοσίων συμβάσεων του ΠΟΕ· η μεταφορά στο ενωσιακό δίκαιο των σχετικών διατάξεων θα προσέφερε τη σαφήνεια και την ασφάλεια δικαίου που έχουν ανάγκη οι αναθέτουσες αρχές·

36.

υπενθυμίζει ότι η ενιαία αγορά προσφέρει δυνατότητες από άποψη απασχόλησης, ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας - όσον αφορά το εμπόριο στον τομέα των υπηρεσιών· για να αξιοποιηθούν αυτές πλήρως, πρέπει να εφαρμοστούν ισχυρές διαρθρωτικές πολιτικές· ζητά η διάσταση αυτή να ενσωματωθεί επειγόντως στην Πράξη ώστε να αναθερμανθεί η ενιαία αγορά στηριζόμενη σε μια ενισχυμένη πολιτική συνοχής, η οποία συνιστά επίσης πολιτική στήριξης της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, και αποτελώντας αναγκαίο συμπλήρωμα της ενιαίας αγοράς, μηχανισμό σύγκλισης προς τα άνω του επιπέδου διαβίωσης και καθοριστικό μέσο συνάρθρωσης των στρατηγικών ανάπτυξης των διαφόρων εδαφών με τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ που διακηρύσσονται στη Στρατηγική ΕΕ 2020·

37.

τονίζει τη σημασία της βιομηχανίας στην οικονομία της ΕΕ, καθώς είναι αυτή που αναλαμβάνει το 85 % των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης όλων των επιχειρήσεων και αντιπροσωπεύει την κύρια ώθηση της ζήτησης υπηρεσιών· ζητά από την Επιτροπή να ενισχύσει το σημείο αυτό στην τελική της πρόταση περί της Πράξης για την Ενιαία Αγορά και να προβλέψει την κατάλληλη σύνδεση με την εμβληματική πρωτοβουλία για «Μια βιομηχανική πολιτική στην εποχή της παγκοσμιοποίησης»·

38.

εκτιμά, επίσης, ότι η πολιτική του ανταγωνισμού διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ικανότητα των επιχειρήσεων της ΕΕ να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, σε θέματα π.χ. συγκεντρώσεων και συγχωνεύσεων, επιχειρηματικής συνεργασίας, μεταφοράς εμπειρογνωμοσύνης και τεχνολογίας, ενισχύσεων για τις εξαγωγές και την καινοτομία, ή ακόμη γραφειοκρατικού και διοικητικού φόρτου των ΜΜΕ· θεωρεί λυπηρή την απουσία από την ανακοίνωση οιασδήποτε αναφοράς στην πολιτική του ανταγωνισμού και οιασδήποτε σύνδεσης μεταξύ στόχων της πολιτικής ανταγωνισμού και της Πράξης για την Ενιαία Αγορά· τονίζει ότι η πολιτική του ανταγωνισμού πρέπει να τεθεί στην υπηρεσία μιας κοινωνικής οικονομίας της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας·

39.

φρονεί πως τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς δεν επιμερίζονται ομοιογενώς στις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Αυτό επηρεάζει ιδίως τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες (ΕΑΠ) που, λόγω των σημαντικών μειονεκτημάτων τους, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη δυσκολία πρόσβασης στα εν λόγω οφέλη. Συνιστά προς τούτο να προσαρμοστεί κατάλληλα η χάραξη των ευρωπαϊκών πολιτικών που σχετίζονται με την εσωτερική αγορά, βάσει του άρθρου 349 της ΣΛΕΕ, ιδίως όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και την αποσαφήνιση του εφαρμοστέου πλαισίου για τον ΦΠΑ.

Οι Ευρωπαίοι στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς

40.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι αυτή η πτυχή της ανακοίνωσης δεν στοχεύει επαρκώς τις καθημερινές ανησυχίες των πολιτών της Ένωσης στις περιοχές όπου ζουν (απασχόληση, στέγαση, παιδεία, υγεία, μεταφορές...) και θεωρεί λυπηρό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αξιοποιεί πλήρως τις προόδους της Συνθήκης της Λισσαβώνας·

41.

πιστεύει ότι το ευρωπαϊκό πρότυπο, και ιδίως η κοινωνική του διάσταση, συνιστά παράγοντα ανταγωνιστικότητας σε μακροπρόθεσμη βάση: η κινητοποίηση κατηρτισμένων, δραστήριων και υγιών εργαζομένων θα αποτελεί όλο και περισσότερο τη βάση μιας μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας, στηριζόμενης στην καινοτομία και την ποιότητα·

42.	αναγνωρίζει την καίρια σημασία της παιδείας και των προσόντων για τη δημιουργία επιχειρήσεων που αποφέρουν ανάπτυξη, απασχόληση και κοινωνική ένταξη, στοιχεία τα οποία αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχία της εσωτερικής αγοράς·

43.

υποστηρίζει την πρόταση να θεσπιστεί πλαίσιο ποιότητας για τις περιόδους άσκησης, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα για την επαγγελματική ενσωμάτωση των νέων και για την κινητικότητά τους στην Ευρώπη. Το εν λόγω πλαίσιο, το οποίο θα σχεδιαστεί με την υποστήριξη των κοινωνικών εταίρων, θα πρέπει να αποτελεί ελάχιστο σημείο αναφοράς για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αφορούν τις συνθήκες εργασίας και την κοινωνική προστασία και να περιλαμβάνει διατάξεις για τις αποδοχές ή τις άλλες μορφές αμοιβής των ασκουμένων, οι οποίες θα προσαρμόζονται στο επίπεδο εισοδημάτων κάθε κράτους μέλους·

44.

θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να προωθηθεί η δημιουργία διόδων μεταξύ εκπαιδευτικών συστημάτων και η αναγνώριση των διπλωμάτων μεταξύ κρατών μελών, χωρίς ωστόσο να αναπτυχθεί ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πρότυπο εκπαίδευσης. Εντούτοις θεωρεί ότι ο στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προβεί σε εκσυγχρονισμό της οδηγίας για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (οδηγία 2005/36/ΕΚ) πρέπει να υλοποιηθεί μόνο κατόπιν ουσιαστικής αξιολόγησης του προηγούμενου συστήματος· στόχος πρέπει να είναι η απλούστευση των υφιστάμενων κανόνων και η καλύτερη ένταξη των διαφόρων επαγγελμάτων στην ενιαία αγορά··

45.

υπενθυμίζει, επ’ αυτού, ότι ο παγκόσμιος ανταγωνισμός και ο προσανατολισμός προς οικονομίες που βασίζονται στη γνώση και τις υπηρεσίες θέτουν νέες προκλήσεις σε θέματα παιδείας και ανάπτυξης των προσόντων. Δεν θα πρέπει οι θέσεις εργασίας με χαμηλό επίπεδο προσόντων και αποδοχών να καταλήξουν στην εμφάνιση μιας νέας κατηγορίας «φτωχών εργαζομένων». Είναι λοιπόν αναγκαίο να επικεντρωθούν οι προσπάθειες των κοινωνικών υπηρεσιών στη συνδρομή προς τα ενδιαφερόμενα άτομα, με εκπαίδευση και κατάρτιση, με αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες εργασίας για όλους και με μέτρα για την αύξηση της κοινωνικής κινητικότητας·

46.

τονίζει ότι είναι απόλυτη ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαιτερότητα της αποστολής της δημόσιας υπηρεσίας. Η υπεροχή που διασφαλίζεται στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών υπηρεσιών, ως δημόσιων αγαθών, συνιστά πλεονέκτημα για την επιτυχία μιας κοινωνικής οικονομίας της αγοράς με υψηλή ανταγωνιστικότητα· υπενθυμίζει ότι οι ΟΤΑ διαδραματίζουν στρατηγικό αναπτυξιακό ρόλο στην Ευρώπη, λαμβανομένου κυρίως υπόψη της συμβολής του δημόσιου τομέα σε επίπεδο κατώτερο του εθνικού, με ποσοστό που αντιστοιχεί στο 17,2% του ΑΕγχΠ της ΕΕ και επενδύσεις ανερχόμενες σε 221 δισεκατομμύρια ευρώ, και ότι, επομένως, η ανάπτυξη των υπηρεσιών αυτών να υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

47.

υπενθυμίζει ότι το πρωτόκολλο σχετικά με τις Υπηρεσίες γενικού συμφέροντος και το άρθρο 14 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ αναγνωρίζουν την ιδιαιτερότητα και την ποικιλία των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας –συμπεριλαμβανομένων επίσης των κοινωνικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ΚΥΚΩ)– καθώς και την πρωταρχική αρμοδιότητα των κρατών μελών όσον αφορά την παροχή, την εκτέλεση και την οργάνωση των υπηρεσιών αυτών· τονίζει ωστόσο τα μεγάλα περιθώρια ευελιξίας που πρέπει να διαθέτουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, η οποία θέτει ως προαπαιτούμενο εφαρμογής την καθιέρωση νομικής βάσης δυνάμει του παράγωγου δικαίου για τον προσδιορισμό σχέσεων αλληλεπίδρασης με άλλες κοινοτικές πολιτικές· θεωρεί ως εκ τούτου λυπηρό το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έλαβε ακόμη καμία πρωτοβουλία προς τον σκοπό αυτό, βάσει του άρθρου 14 της ΣΛΕΕ, αφήνοντας έτσι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποφαίνεται σχετικά με θέματα τα οποία θα έπρεπε, ωστόσο, να αποσαφηνιστούν από τον νομοθέτη σύμφωνα με την αρχή της δημοκρατικής ευθύνης·

48.

υπενθυμίζει ότι το ενωσιακό δίκαιο, με πολλούς και διάφορους τρόπους, έχει αντίκτυπο στα εθνικά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας. Ειδικότερα, παρατηρήθηκε στο παρελθόν ότι η ΕΕ, μέσω νομοθετικών διατάξεων σχετικών με τις δημόσιες συμβάσεις, τον ανταγωνισμό και τις κρατικές ενισχύσεις, παρενέβαινε σε μεγάλο βαθμό στην οργάνωση των τοπικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, χωρίς να υπάρχει πραγματική ασφάλεια δικαίου για τους προμηθευτές και τους δικαιούχους των υπηρεσιών αυτών·

49.

υπενθυμίζει ότι το 3ο φόρουμ για τις κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας (ΥΚΩ), που διοργάνωσε η βελγική προεδρία της ΕΕ, διατύπωσε 25 συγκεκριμένες προτάσεις για την προσαρμογή του ενωσιακού δικαίου στις ιδιαιτερότητες της οργάνωσης και της χρηματοδότησης των υπηρεσιών αυτών, ιδίως σε θέματα ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων και των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων· συνιστά στην Επιτροπή να υιοθετήσει τις προτάσεις αυτές, ιδίως κατά την αναθεώρηση της δέσμης Monti-Kroes και με στόχο την απλούστευση του εφαρμοστέου ενωσιακού δικαίου, λαμβάνοντας υπόψη τον κυρίως τοπικό χαρακτήρα των υπηρεσιών αυτών και το πυκνό δίκτυο των φορέων που είναι επιφορτισμένοι με την προώθηση τους σε τοπικό επίπεδο και προς όφελος του τοπικού πληθυσμού·

50.	διαπιστώνει με λύπη ότι στην Πράξη για την Ενιαία Αγορά δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στο ευρωπαϊκό καταστατικό για τις κοινοπραξίες, οι οποίες αποτελούν, ωστόσο, κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς μείζονος σημασίας, ιδίως στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας·

51.

τονίζει ότι, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, η σύναψη συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών δεν υπάγεται μεν στο πεδίο εφαρμογής των οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων, εντούτοις, πρέπει όμως να συμφωνεί με τις γενικές αρχές της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (απαγόρευση των διακρίσεων, ισότητα μεταχείρισης και διαφάνεια), και ότι οι δημόσιες αναθέτουσες αρχές έχουν το δικαίωμα να εξασφαλίζουν την παροχή υπηρεσιών μέσω συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών, εάν εκτιμούν ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για την εξασφάλιση της οικείας υπηρεσίας κοινής ωφέλειας, ενώ ο επιχειρηματικός κίνδυνος —όσο μικρός κι εάν είναι— μεταβιβάζεται πλήρως (1)· κρίνει, επομένως, ότι η νομολογία αυτή αποτελεί την κατάλληλη βάση νομοθετικής κωδικοποίησης για την παγίωση του ισχύοντος καθεστώτος· τάσσεται κατά της ενιαίας διαδικασίας σύναψης συμβάσεων παραχώρησης, η οποία θα αποτελούσε εμπόδιο στην αυτόνομη οργάνωση και διοίκηση των τοπικών αρχών, ιδίως λόγω της εφαρμογής της ενωσιακής απαίτησης περί πρότερης κατάλληλης δημοσίευσης·

52.	πιστεύει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών δεν πρέπει να οδηγεί σε κοινωνικό ντάμπιγκ. Οι τέσσερις ελευθερίες της ενιαίας αγοράς πρέπει να συμβιβάζονται με την οριζόντια κοινωνική ρήτρα που εισήχθη με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας (άρθρο 9 ΣΛΕΕ)·

53.

καλεί την Επιτροπή –κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σύμφωνα με την πρόταση αριθ. 29 της Πράξης για την Ενιαία Αγορά, να προβεί σε εκ των προτέρων και εις βάθος μελέτη του κοινωνικού αντίκτυπου όλων των προτάσεων νομοθεσίας για την ενιαία αγορά· δηλώνει ότι είναι διατεθειμένη να προσφέρει τη συνδρομή της στην Επιτροπή ώστε η τοπική εμπειρογνωσύνη να φθάνει έως τις μελέτες αντικτύπου της Επιτροπής, κυρίως μέσω της κινητοποίησης της πλατφόρμας παρακολούθησης της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 και του δικτύου επικουρικότητας·

54.

διαπιστώνει ότι η ερμηνεία και η παρούσα εφαρμογή της οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων δημιουργεί προβλήματα σχετικά με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων· εκφράζει την ικανοποίησή της διότι οι υπηρεσίες τις Επιτροπής συμμετέχουν, μαζί με τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους, ως παρατηρητές σε ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας, στην οποία εξετάζονται οι σημερινές δυσχέρειες· θεωρεί ότι η αναθεώρηση της οδηγίας θα πρέπει να λάβει υπόψη τα συμπεράσματα της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου και να επιτρέψει να αποσαφηνιστεί το επίπεδο προστασίας που κρίνεται κατάλληλο και το περιθώριο ελιγμών που θα πρέπει να διαθέτουν οι κοινωνικοί εταίροι και τα κράτη μέλη στις περιπτώσεις κινητικότητας των προσωρινά εργαζομένων·

Τα εργαλεία της χρηστής διακυβέρνησης της ενιαίας αγοράς

55.

εκφράζει τη λύπη της για την απόκλιση που διαπιστώνεται μεταξύ του προβαλλόμενου στόχου της χρηστής διακυβέρνησης και των προτεινόμενων μέτρων. Οι συνολικές εργασίες για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει βεβαίως να λαμβάνουν υπόψη τις σχέσεις με το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και να μην επικεντρώνονται κυρίως στις σχέσεις μεταξύ εθνικών διοικητικών αρχών και διοικητικών αρχών της ΕΕ·

56.

τονίζει ότι ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στα πλαίσια της ενιαίας αγοράς είναι διττός: κατ’ αρχάς, μέσω των εξουσιών, των αρμοδιοτήτων και των πολιτικών τους, διαδραματίζουν μείζονα ρόλο στην υλοποίηση της ενιαίας αγοράς. Ακολούθως, ενεργούν όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες της Ένωσης, μέσω των διαφόρων υπηρεσιών που προσφέρουν στον πληθυσμό. Επομένως, είναι σε θέση να διαπιστώνουν την έλλειψη κατανόησης που προκαλεί η ενιαία αγορά και να μεταφέρουν τις προσδοκίες των πολιτών. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, επομένως, δεν πρέπει να θεωρούνται απλώς ως καθοδικός δίαυλος μεταφοράς (εφαρμογή των κανόνων της ενιαίας αγοράς), αλλά να αναλαμβάνουν και τον ρόλο του ανοδικού δίαυλου μεταφοράς γνωστοποιώντας στα ανώτερα επίπεδα τις προσδοκίες των πολιτών, ώστε να συμβάλλουν στον προσδιορισμό του σημείου ισορροπίας της ενιαίας αγοράς και να εγγυώνται τον ενστερνισμό της από τους πολίτες. Αυτό ισχύει για τον καθορισμό της γενικής στρατηγικής για την αναθέρμανση της ενιαίας αγοράς, θα ισχύει όμως και για την μεταγενέστερη εξέταση της καθεμιάς από τις 50 προτάσεις που έχει δεσμευτεί να υποβάλει η Επιτροπή·

57.	εκτιμά ότι η πρακτική εφαρμογή της Πράξης για την Ενιαία Αγορά, χάρη στην πληθώρα των ενδιαφερόμενων φορέων διαφορετικών επιπέδων διακυβέρνησης και στην ποικιλία των ρυθμιστικών μηχανισμών, συνιστά ιδανικό πολιτικό χώρο για την κατάλληλη εφαρμογή των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

58.

υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τη βούλησή της να επεκτείνει τη διαδικασία αμοιβαίας αξιολόγησης της οδηγίας για τις υπηρεσίες και σε άλλες σημαντικές για την ενιαία αγορά νομοθετικές πράξεις, και τονίζει ότι η εν λόγω διαδικασία αυτή, για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να συμμετέχουν σε αυτή συστηματικά όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών (στους τομείς που τις αφορούν), ώστε να καταστεί μια πολύπλευρη διαδικασία· συνιστά η διαδικασία αυτή να επεκταθεί κατά προτεραιότητα σε κάθε πρωτοβουλία της Επιτροπής που θα αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, τις συμβάσεις παραχώρησης υπηρεσιών, τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και την κινητικότητα των εργαζομένων·

59.	προτείνει να διοργανώνονται τοπικά φόρουμ για την εσωτερική αγορά, με άξονα τις βασικές ανάγκες των Ευρωπαίων και τις συνθήκες πρόσβασης, στον χώρο όπου ζουν, σε υπηρεσίες όπως η απασχόληση, η κατάρτιση, η στέγαση, η εκπαίδευση, οι μεταφορές, η υγεία κλπ.

60.	θεωρεί ότι οι ευρωπαϊκοί όμιλοι διασυνοριακής συνεργασίας (ΕΟΔΣ) συνιστούν δομή ιδιαίτερα κατάλληλη για τη διασυνοριακή δοκιμή καινοτόμων πρακτικών σε θέματα εσωτερικής αγοράς και ικανοποίησης των βασικών αναγκών των Ευρωπαίων πολιτών·

61.

υπενθυμίζει ότι οι άτυποι μηχανισμοί επίλυσης διαφορών, ιδίως το δίκτυο επίλυσης προβλημάτων στην εσωτερική αγορά (Solvit), δεν είναι ακόμη αρκετά γνωστοί στις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Είναι, συνεπώς, σημαντικό να διεξαχθεί μια εκστρατεία συγκροτημένης επικοινωνίας ώστε να ενημερωθούν οι ΜΜΕ και οι πολίτες για τους μηχανισμούς αυτούς και για τις εξωδικαστικές λύσεις που προσφέρουν, καθώς και να παρασχεθούν στους εν λόγω μηχανισμούς πρόσθετοι πόροι και προσωπικό·

62.

καλεί όλες τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να εγγραφούν στο Σύστημα Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά (Internal Market Information System), το οποίο συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, καθώς προσφέρει έναν χώρο συνεργασίας και ανταλλαγών μεταξύ αρχών των διαφόρων κρατών μελών· παροτρύνει την Επιτροπή να διευρύνει τις εφαρμογές του συστήματος αυτού πέραν της οδηγίας για τις υπηρεσίες και της οδηγίας για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων·

II. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Προς ένα σύμφωνο για την αντιμετώπιση των μεγάλων στρατηγικών προκλήσεων των καιρών μας

63.

θεωρεί ότι η στρατηγική φύση των σημερινών προκλήσεων απαιτεί να προχωρήσουμε πέρα από τις προτάσεις της Επιτροπής και, όπως προτείνει ο κ. Mario Monti στην έκθεσή του προς τον Πρόεδρο κ. Barroso, να συναφθεί ένα πραγματικό σύμφωνο μεταξύ όλων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, των κρατών μελών, των εδαφικών αρχών τους, των Ευρωπαίων και των επιχειρήσεών τους, προκειμένου όλοι μαζί να συγκροτήσουμε μια κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας, τη μόνη που θα σταθεί ικανή να δώσει βιώσιμες λύσεις·

64.

προτείνει το σύμφωνο αυτό να συναφθεί με βάση τις αρχές της ισορροπίας που κατοχυρώνουν οι Συνθήκες ανάμεσα στην πραγματική άσκηση των θεμελιωδών ελευθεριών της ενιαίας αγοράς, στην εγγύηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Ευρωπαίων, στην τήρηση των αρχών της συνοχής και της αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών και στη σωστή εκτέλεση των αποστολών που αναθέτουν οι δημόσιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών αρχών, όσον αφορά υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, με εξασφάλιση της πρόσβασης όλων στις βασικές υπηρεσίες·

65.

θεωρεί ότι η σαφήνεια του συμφώνου αυτού για τους Ευρωπαίους και για τις ΜΜΕ αποτελεί αναγκαιότητα και ότι πρέπει να οδηγήσει την Επιτροπή να προσδιορίσει, στη δέσμη των 50 προτάσεών της, έναν περιορισμένο αριθμό εμβληματικών δράσεων, ώστε να αυξηθεί η προβολή τους στους Ευρωπαίους και στις ΜΜΕ, ιδίως όσον αφορά τον πραγματικό αντίκτυπο στις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης και εργασίας, στον χώρο όπου ζουν και εργάζονται·

66.

προτείνει οι εν λόγω εμβληματικές δράσεις να αποτελέσουν αντικείμενο ειδικής παρακολούθησης όσον αφορά την εφαρμογή τους και τον πραγματικό τους αντίκτυπο στη ζωή των Ευρωπαίων και τη λειτουργία των ΜΜΕ, και να προβληθούν χάρη σε μια εκστρατεία επικοινωνίας προς το ευρύ κοινό, που είναι αναγκαία για την σαφή κατανόηση του συμφώνου και των κύριων αξόνων εφαρμογής του·

67.

68.

προτείνει, παράλληλα με το σύμφωνο που ισχύει για όλα τα μέρη που περιγράφονται ανωτέρω, να θεσπιστούν εδαφικά σύμφωνα στο πλαίσιο των οποίων, μέσα από μια ευέλικτη περιφερειακή προσέγγιση, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα επικεντρωθούν σε δράσεις και χρηματοδοτήσεις για την εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και των εμβληματικών πρωτοβουλιών. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε σχέδια που προωθούν κοινωνικές καινοτομίες στις ενδιαφερόμενες περιοχές και έχουν τον μέγιστο δυνατό αντίκτυπο στην κοινωνία. Η χρήση και το περιεχόμενο των εδαφικών συμφώνων αποτελούν ένα από τα κριτήρια για την κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ σε διάφορα σχέδια·

69.

θεωρεί ότι η Επιτροπή, δυνάμει του άρθρου 349 της ΣΛΕΕ, θα πρέπει να αναπτύξει έναν συμπληρωματικό ρεαλιστικό προβληματισμό, που να λαμβάνει υπόψη τα μειονεκτήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες όσον αφορά τη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά και την προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τα οφέλη της, καθώς και όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

Βρυξέλλες, 1 Απριλίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Απόφαση της 10ης Σεπτεμβρίου 2009, υπόθεση C-206/08, αιτιολογικές σκέψεις 72 έως 75.

89η σύνοδος ολομέλειας της 31ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου 2011

7.6.2011

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 166/59

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Εποχική απασχόληση και ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις»

2011/C 166/10

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	επισημαίνει ότι πρέπει να διασφαλιστούν στην επικράτεια της ΕΕ η ασφάλεια δικαίου και η νομιμότητα, καθώς και η δίκαιη και ισόνομη μεταχείριση των εργαζομένων από τρίτες χώρες·

—

επισημαίνει ότι η μετανάστευση συνδέεται στενά με την ανάπτυξη και σημειώνει ότι η μετανάστευση ειδικευμένων εργαζομένων δεν θα πρέπει να έχει αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο («διαρροή εγκεφάλων») στις αναπτυσσόμενες χώρες. Επικροτεί, συνεπώς, το γεγονός ότι οι οδηγίες προωθούν την κυκλική μετανάστευση και φρονεί ότι η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να αποτελέσει θετική συμβολή στις αγορές εργασίας των κρατών μελών και στην ανάπτυξη των χωρών προέλευσης·

—

παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις διαδικασίες εξέτασης των δύο προτάσεων από τα εθνικά κοινοβούλια και τις απόψεις και τα επιχειρήματα που εκφράζονται εκεί. Θεωρεί δε, βάσει της ανάλυσής της, ότι αμφότερες οι προτάσεις συνάδουν με την αρχή της επικουρικότητας· υπογραμμίζει ότι η προστιθέμενη αξία της νομοθεσίας της ΕΕ έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι αποτρέπει τη «μειοδοσία» των εθνικών συστημάτων στο ζήτημα της προστασίας·

—

εμμένει στη σημασία του δικαιώματος των κρατών μελών να ορίσουν το μέγεθος των νέων υποδοχών σύμφωνα με τη Συνθήκη, τονίζει δε ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, τα κράτη μέλη πρέπει να ζητούν τη συμμετοχή των ΟΤΑ στον καθορισμό του αριθμού υπηκόων τρίτων χωρών που θα γίνουν δεκτοί στο έδαφός τους και στον καθορισμό του επαγγελματικού τους προφίλ·

—	προειδοποιεί ότι αμφότερες οι οδηγίες πρέπει να εφαρμοστούν κατά τρόπο ώστε να σέβονται την αρχή της κοινοτικής προτίμησης·

—	είναι πεπεισμένη, ωστόσο, ότι η εποχική απασχόληση και οι ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις θα συμβάλουν καίρια στην ανάκαμψη ορισμένων οικονομικών και παραγωγικών κλάδων στην Ευρώπη.

Εισηγητής

Graziano Ernesto MILIA (IT/PSE), Präsident der Provinz Cagliari

Έγγραφα αναφοράς

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους όρους εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών στο πλαίσιο ενδοεπιχειρησιακής μετάθεσης

COM (2010) 378 τελικό και

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την εποχική απασχόληση

COM (2010) 379 τελικό

I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

χαιρετίζει αμφότερες τις προτάσεις οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τους όρους εισόδου και παραμονής των εποχικά εργαζόμενων από τρίτες χώρες και τις ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις υπηκόων τρίτων χωρών. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι οι δύο προτάσεις πρέπει να εξεταστούν με γνώμονα τον υπό εξέλιξη διάλογο για τη νόμιμη μετανάστευση στην ΕΕ και ότι είναι σημαντικό η συγκεκριμένη πολιτική να χαρακτηρίζεται από συνέπεια –καλύπτοντας και τις κοινωνικές πτυχές του ζητήματος– προκειμένου να δημιουργεί ασφάλεια δικαίου και να εξασφαλίζει την ίση μεταχείριση και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στην ανάγκη αντιμετώπισης φαινομένων παράνομης μετανάστευσης και κάθε μορφής παράνομης εργασίας και εκμετάλλευσης υπηκόων τρίτων χωρών στην επικράτεια της ΕΕ. Η ΕτΠ κρίνει θεμελιώδες, αφενός, να διασφαλιστούν για τους πολίτες τρίτων χωρών που εργάζονται νόμιμα στην ΕΕ όροι εργασίας και παραμονής σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από το νόμο, καθώς και ισότιμη μεταχείριση με τους πολίτες της ΕΕ, και, αφετέρου, να ενθαρρυνθεί η ευρύτερη και πληρέστερη δυνατή κοινωνική ένταξη. Προς τούτο, ζητά τον απόλυτο και άνευ όρων σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων σύμφωνα με το Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ και υπενθυμίζει ότι ο εν λόγω Χάρτης, ισχύει πλήρως από κοινού με τις Συνθήκες, μετά τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισσαβώνας·

επισημαίνει ότι η ασφάλεια δικαίου (με την έννοια καθορισμένου κανονιστικού πλαισίου) και η νομιμότητα (με την έννοια του σεβασμού των νόμων), καθώς και η δίκαιη και ισόνομη μεταχείριση των εργαζομένων από τρίτες χώρες, πρέπει να διασφαλιστούν στην επικράτεια της ΕΕ. Οι περιφέρειες, οι ενδιάμεσες αρχές, όπως οι επαρχίες και οι δήμοι (συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών) υφίστανται κατά πρώτο λόγο τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο τόσο των νόμιμων όσο και μη νόμιμων, μεταναστευτικών ρευμάτων στην επικράτειά τους. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι υπεύθυνη για την παροχή ευρέως φάσματος υπηρεσιών (υποδοχή, υγειονομικές υπηρεσίες, εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, στέγαση κλπ.) και, συνεπώς, ο ρόλος της όσον αφορά τον χειρισμό αυτών των ζητημάτων, θα πρέπει να τονιστεί δεόντως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

υπογραμμίζει πως οι τοπικές, περιφερειακές και ενδιάμεσες αρχές αποτελούν βασικούς παράγοντες της πρόσφατης στρατηγικής «Ευρώπη 2020» της ΕΕ για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, της κλιματικής αλλαγής και των ενεργειακών πόρων και άρα της πολιτικής απασχόλησης της ΕΕ, θέματα που, όπως καταδεικνύουν οι εν λόγω νομοθετικές προτάσεις, συνδέονται στενά με το ζήτημα της μεταναστευτικής πολιτικής·

υπογραμμίζει ότι αν και η νόμιμη μετανάστευση είναι αρμοδιότητα την οποία επωμίζονται από κοινού η ΕΕ και τα κράτη μέλη, η εφαρμογή της σχετικής πολιτικής συνδέεται στενά με άλλες πολιτικές μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται – όπως φαίνεται και στις εν λόγω προτάσεις – η πολιτική εργασίας, απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων, κοινωνικών ασφαλίσεων, τοπικών δημοσίων υπηρεσιών και υπηρεσιών κοινής ωφελείας, η πολιτική στέγασης και άλλες πολιτικές τις οποίες διαχειρίζονται σε πολλά κράτη μέλη οι ΟΤΑ σε αποκεντρωμένο επίπεδο. Κατά συνέπεια οι ΟΤΑ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη συλλογή πληροφοριών και στατιστικών δεδομένων που θα χρησιμοποιηθούν κατά την αξιολόγηση της ισχύουσας νομοθεσίας ή το σχεδιασμό νέων μέτρων μεταναστευτικής πολιτικής. Προβάλλεται συνεπώς η ανάγκη καθιέρωσης στενής συνεργασίας με τους ΟΤΑ·

αναγνωρίζει ότι η κυκλική μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει εποικοδομητικό δεσμό μεταξύ των χωρών προέλευσης και προορισμού, καθώς και μηχανισμό προώθησης του διαλόγου, της συνεργασίας και της αμοιβαίας κατανόησης και προτείνει να χρησιμοποιηθούν τα ήδη υπάρχοντα εργαλεία και θεσμικές δομές, όπως η πρωτοβουλία της Επιτροπής των Περιφερειών - Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ARLEM), για την προώθηση αυτών των δεσμών·

8.	τονίζει ωστόσο ότι η κυκλική μετανάστευση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως υποκατάστατο της μόνιμης μετανάστευσης και ότι πρέπει να προβλεφθούν δίαυλοι για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας και της επιστροφής των μεταναστών καθώς και για την πρόληψη της λαθρομετανάστευσης·

παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις διαδικασίες εξέτασης των δύο προτάσεων από τα εθνικά κοινοβούλια και τις απόψεις και τα επιχειρήματα που εκφράζονται εκεί. Θεωρεί δε, βάσει της ανάλυσής της, ότι αμφότερες οι προτάσεις συνάδουν με την αρχή της επικουρικότητας. Υπογραμμίζει ότι η προστιθέμενη αξία της νομοθεσίας της ΕΕ έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι αποτρέπει τη «μειοδοσία» των διαφόρων εθνικών συστημάτων στο ζήτημα της προστασίας των εποχικών εργαζόμενων και των ενδοεπιχειρησιακώς μετατιθέμενων υπαλλήλων·

10.

θεωρεί απαραίτητη τη νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τις ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις στρατηγικής σημασίας στελεχών, δεδομένων των αποκλίσεων μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά τους όρους υποδοχής και τα δικαιώματα υπηκόων τρίτων χωρών που μετατίθενται ενδοεπιχειρησιακώς, της ανάγκης να αντιμετωπιστούν διασυνοριακά ζητήματα και να διασφαλισθεί η καλύτερη πλήρωση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης σύμφωνα με τον ΠΟΕ. Επιπλέον, φρονεί ότι η εν λόγω νομοθεσία της ΕΕ θα ενισχύσει την προσέλκυση υψηλά ειδικευμένων μεταναστών στην αγορά εργασίας της ΕΕ και ούτως θα συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΕΕ στο σύνολό της·

11.

εκτιμά ότι είναι αναγκαία η νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ για την εποχική απασχόληση, δεδομένων των σημερινών αποκλίσεων μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά τους όρους υποδοχής και τα δικαιώματα των εποχικά εργαζόμενων από τρίτες χώρες, της ανάγκης να εξασφαλισθεί ενιαίο πλέγμα ελάχιστων δικαιωμάτων και της ανάγκης να διασφαλισθεί η αντιμετώπιση κρουσμάτων εκμετάλλευσης ή λαθρομετανάστευσης·

12.

13.

προκρίνει, μετά από εξέταση των δύο προτάσεων υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας, την επιλογή του νομοθετικού μέσου, και συγκεκριμένα της οδηγίας σε αμφότερες τις περιπτώσεις διότι το μέσο αυτό αφήνει το απαραίτητο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας στα κράτη μέλη όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής της οδηγίας σε εσωτερικό επίπεδο. Ζητά παράλληλα να ληφθούν δεόντως υπόψη οι ιδιαιτερότητες και οι ανάγκες κάθε κράτους μέλους, αλλά και των αρμόδιων εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών που καλούνται να εφαρμόσουν σωστά την οδηγία·

14.

φρονεί μολαταύτα ότι ορισμένα επιμέρους στοιχεία των προτάσεων ενδέχεται να απαιτήσουν προσεκτικότερη ανάλυση όσον αφορά το σεβασμό της αρχής της αναλογικότητας: οι οδηγίες δεν πρέπει να επιβαρύνουν με δυσανάλογες υποχρεώσεις τους ιδιώτες που επιθυμούν να εισέλθουν στην ΕΕ ως εποχικά εργαζόμενοι ή στο πλαίσιο ενδοεπιχειρησιακών μεταθέσεων ή τους εργοδότες τους, και δεν πρέπει να δημιουργήσουν περιττό κόστος ή φόρτο για τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές που καλούνται να τις εφαρμόσουν. Όσον αφορά το τελευταίο, η προθεσμία των 30 ημερών που δίνεται στις αρχές για να εξετάσουν τις αιτήσεις και να αποφανθούν επ' αυτών κρίνεται υπερβολικά μικρή και ενδέχεται να θέσει τις αρχές σε σειρά κρατών μελών υπό σημαντική διοικητική και οικονομική πίεση·

15.

προειδοποιεί ότι αμφότερες οι οδηγίες πρέπει να εφαρμοστούν κατά τρόπο ώστε να σέβονται την αρχή της κοινοτικής προτίμησης, ιδίως όσον αφορά πολίτες των νέων κρατών μελών για τους οποίους ισχύουν ακόμα μεταβατικές διατάξεις. Προς τούτο, είναι ίσως σκόπιμο να επιτραπεί στα κράτη μέλη και στις αρχές τους να διεξάγουν τα επονομαζόμενα τεστ της αγοράς εργασίας, δηλαδή να ελέγχουν εάν μια θέση εργασίας δεν μπορεί να πληρωθεί από άτομα εντός της αγοράς εργασίας της ΕΕ που αναζητούν απασχόληση. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν πείθεται από τα επιχειρήματα της Επιτροπής ως προς τη μη ύπαρξη ανάγκης τεστ της αγοράς εργασίας στην περίπτωση των ενδοεπιχειρησιακών μεταθέσεων·

16.

εκφράζει τη λύπη της για την αξιοσημείωτη καθυστέρηση με την οποία υποβλήθηκαν οι εν λόγω δύο προτάσεις από την Επιτροπή, σχεδόν 5 χρόνια μετά την ανάληψη πολιτικής δέσμευσης για αυτά τα ζητήματα, που περιλαμβάνονταν ήδη στη δέσμη μέτρων του Δεκεμβρίου 2005 για τη νόμιμη μετανάστευση. Εξάλλου, διαφωνεί με το γεγονός ότι οι δύο διαδικασίες – οι οποίες θα έπρεπε να προωθούνται παράλληλα – έχουν πλέον διαχωριστεί εξαιτίας των δυσκολιών που ανέκυψαν στις συζητήσεις για την «ενιαία διαδικασία υποβολής αίτησης». Εκφράζει επιπλέον τη λύπη της για το γεγονός ότι οι προτάσεις υπεβλήθησαν σε μια περίοδο όπου ορισμένοι τομείς όπως η γεωργία, η εκτροφή και η κτηνοτροφία (3), ο τουρισμός και ο κατασκευαστικός τομέας, που αποτελούν τον πυρήνα της εποχικής εργασίας, έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία και οι στατιστικές της ΕΕ, και βιώνουν βραδεία μόνον ανάκαμψη. Η οικονομική κατάσταση έχει επομένως αλλάξει σε σχέση με το 2005, έτος ανάληψης των πολιτικών δεσμεύσεων για τα εν λόγω ζητήματα, και τα στοιχεία της οικονομίας, των στατιστικών και της απασχόλησης σχετικά με τον αντίκτυπο της εποχικής απασχόλησης στην ευρωπαϊκή οικονομία θα πρέπει να επικαιροποιηθούν·

17.

είναι πεπεισμένη, ωστόσο, ότι παρά την καθυστερημένη υποβολή των προτάσεων και τον επιπλέον χρόνο που θα χρειαστεί η νομοθετική διαδικασία της ΕΕ και η επακόλουθη εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο, η εποχική απασχόληση και οι ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις θα συμβάλουν καίρια στην ανάκαμψη ορισμένων οικονομικών και παραγωγικών κλάδων στην Ευρώπη·

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

18.

χαιρετίζει την εισαγωγή ενιαίων διαδικασιών αίτησης για τους εποχικά εργαζόμενους και τις ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις, ως χρήσιμο εργαλείο ευθυγράμμισης που θα εξασφαλίσει διαφάνεια και ασφάλεια στις διαδικασίες υποδοχής. Συμμερίζεται ωστόσο την άποψη που εκφράσθηκε και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό και άμεσο το να ενταχθούν οι εποχικά εργαζόμενοι και οι ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις στο πεδίο εφαρμογής της λεγόμενης οδηγίας «ενιαίας άδειας» (4), καλεί δε τους συννομοθέτες να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις προς τούτο·

19.

συμφωνεί με τις προτάσεις απόρριψης αιτήσεων από τα κράτη μέλη σε περίπτωση που οι πιθανοί μελλοντικοί εργοδότες έχουν τιμωρηθεί βάσει του εθνικού δικαίου για αδήλωτη και/ή παράνομη εργασία. Επιμένει ωστόσο ότι το μέτρο αυτό θα πρέπει να είναι αποτρεπτικό και ανάλογο και όχι αυτόματο. Ο αυτόματος αποκλεισμός πιθανών εργοδοτών ανεξάρτητα από τη βαρύτητα ή τη φύση της παράβασης θα έχει επιπτώσεις στους αναζητούντες εργασία υπηκόους τρίτων χωρών·

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

20.

τονίζει ότι σε ορισμένα κράτη της ΕΕ ατυχώς, οι εποχικά εργαζόμενοι από τρίτες χώρες πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και υπόκεινται σε συνθήκες εργασίας και παραμονής που δεν πληρούν τα πρότυπα που προβλέπονται από το νόμο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η εθνική νομοθεσία σε ζητήματα εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης συχνά δεν εφαρμόζεται ή δεν γίνεται σεβαστή στην πράξη. Για αυτό το λόγο, η πρόταση θα πρέπει να θεσπίσει ένα σαφώς καθορισμένο νομοθετικό πλαίσιο που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση όλων των παράνομων μορφών εποχικής απασχόλησης και θα διασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες. Ωστόσο, αυτό το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο θα χρειαστεί ελεγκτικούς μηχανισμούς προκειμένου να αποτραπεί η κατάχρηση ή η παραβίαση των κανόνων, όσον αφορά τον έλεγχο των συνθηκών εργασίας και παραμονής που προαναφέρθηκαν, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ των δημόσιων αρχών σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο υπό μορφή ολοκληρωμένης πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Προς τούτο, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων των γραφείων πρόσληψης ώστε να διασφαλισθεί ότι δεν θα είναι δυνατή η χρήση τους για την κάλυψη φαινομένων εκμετάλλευσης ή καταχρήσεων·

21.	υπενθυμίζει το σημαντικό ρόλο και τις αρμοδιότητες των ΟΤΑ και της ΕτΠ στην πρόληψη και την καταπολέμηση της διακριτικής και απάνθρωπης μεταχείρισης των εποχικά εργαζομένων μεταναστών υπό το φως της έντονης εργασιακής ανασφάλειας και του εγγενούς ευάλωτου χαρακτήρα της εποχικής απασχόλησης·

22.	εκφράζει την ικανοποίησή της για την υιοθέτηση της ιδέας περί μακροπρόθεσμων θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων για τη διευκόλυνση της κυκλικής κινητικότητας, την οποία προώθησε στην προηγούμενη γνωμοδότησή της (5)·

23.

υπογραμμίζει ότι θα ήταν σκόπιμος ο ακριβέστερος καθορισμός του πεδίου εφαρμογής της πρότασης και κατά συνέπεια των τομέων που αφορά η εφαρμογή της πρότασης αυτής, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάχρηση των εποχικών αδειών σε τομείς που δεν μπορούν να θεωρηθούν ως εποχικοί βάσει των χαρακτηριστικών της εποχικής εργασίας στην Ευρώπη και υπό το πρίσμα του πνεύματος και των στόχων της υπό εξέταση πρότασης. Στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ, οι μετανάστες υπερ-εκπροσωπούνται όσον αφορά την απασχόληση σε εποχικές εργασίες. Το ποσοστό των μεταναστών στον τομέα της εποχικής απασχόλησης μπορεί να ξεπερνά αυτό των ημεδαπών (πολιτών της ΕΕ) κατά τουλάχιστον 50%, για αυτό και θεωρείται σκόπιμη η αποφυγή της κατάχρησης των κανόνων και της χρήσης της εποχικής απασχόλησης για τη νομιμοποίηση μορφών εργασίας διαφορετικής φύσης και επισφαλούς χαρακτήρα·

24.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η οδηγία θα υποχρεώνει τους εργοδότες να αποδεικνύουν πως οι εποχικά εργαζόμενοι από τρίτες χώρες απολαμβάνουν επαρκούς και λογικά τιμολογημένης στέγασης. Αυτό αποτελεί άμεση αναγνώριση της ιδιαίτερα ευάλωτης θέσης των εποχικά εργαζομένων από τρίτες χώρες. Τονίζει ότι αυτό το δικαίωμα θα υπερβεί σημαντικά τα δικαιώματα των εποχικά εργαζομένων από χώρες της ΕΕ και κατά συνέπεια καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν την θέσπιση αντίστοιχων μέτρων για τους υπηκόους χωρών της ΕΕ·

25.

υπογραμμίζει επ’ αυτού ότι, από την έρευνα και τη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκαν από τον εισηγητή, προκύπτει ότι ορισμένες κατηγορίες εποχικά εργαζομένων, όπως αυτοί του γεωργικού τομέα (ιδίως στην περίπτωση της ζωοτεχνίας και της κηπευτικής) ή των μεγάλων κατασκευών (εργασίες και εργοτάξια μεγάλων έργων υποδομής), ενδέχεται να χρειάζονται περιόδους εργασίας πέραν των 6 μηνών και κατά συνέπεια το μέγιστο όριο κρίνεται υπερβολικά περιοριστικό και θα πρέπει να επεκταθεί στους 9 μήνες·

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΔΟΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΘΕΣΕΙΣ

26.

χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής η οποία επιδιώκει, με την εν λόγω πρόταση, να αναπτύξει ένα ενιαίο πλαίσιο για τη μεταναστευτική πολιτική και να καταστήσει ελκυστικότερη την οικονομία της ΕΕ στους εργαζόμενους με υψηλή ειδίκευση των πολυεθνικών εταιριών που εδρεύουν σε τρίτες χώρες, προκειμένου να μπορούν να μετατεθούν από την εταιρία τους και να εργαστούν νόμιμα σε ευρωπαϊκό γραφείο της εταιρίας· τονίζει εν προκειμένω ότι πρέπει να αποφευχθούν αφενός οι διακρίσεις και αφετέρου να μην ακυρωθεί η αρχή της κοινοτικής προτίμησης και να εξασφαλιστεί ότι οι ενδοεπιχειρησιακώς μετατιθέμενοι υπάλληλοι εργάζονται υπό τις ίδιες συνθήκες με τους υπηκόους των κρατών μελών της ΕΕ σε αντίστοιχες περιπτώσεις στη χώρα διαμονής τους. Συνεπώς συνιστά την απαλοιφή της αναφοράς στην οδηγία περί απόσπασης εργαζομένων κατά τον καθορισμό των δικαιωμάτων και των συνθηκών εργασίας των ενδοεπιχειρησιακώς μετατιθέμενων υπαλλήλων·

27.

ζητά εξηγήσεις σχετικά με τον αποκλεισμό του λεγόμενου «τεστ της αγοράς εργασίας» (ανάλυση της αγοράς εργασίας) από την πρόταση σχετικά με τις ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις. Επισημαίνεται εν προκειμένω ότι στην οδηγία της ΕΕ 2009/50/ ΕΚ για την «μπλε κάρτα», η οποία αφορά τους εργαζόμενους με υψηλή εξειδίκευση που προέρχονται και αυτοί από τρίτες χώρες, προβλέπεται μια τέτοιου είδους ανάλυση της αγοράς εργασίας·

28.

υπογραμμίζει επίσης ότι οι εξωκοινοτικές εταιρίες και οι πολυεθνικές με γραφεία σε κάποιο κράτος μέλος της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να απασχολούν και γηγενείς επαγγελματίες με υψηλή ειδίκευση προκειμένου να διασφαλίσουν την επαγγελματική εξέλιξη του υψηλής ειδίκευσης εργατικού δυναμικού σε τοπικό επίπεδο. Ελλοχεύει ο κίνδυνος οι μεγάλες εξωκοινοτικές πολυεθνικές να μην απασχολούν στις ευρωπαϊκές τους έδρες παρά μόνον γηγενείς εργαζόμενους χαμηλής ειδίκευσης και εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης από τρίτες χώρες. Βάσει της παρούσας πρότασης, δεν διασφαλίζεται ότι οι θέσεις διευθυντικών στελεχών, ειδικευμένων υπαλλήλων και ασκούμενων θα προσφέρονται κατά προτίμηση στους πολίτες της ΕΕ·

29.	επισημαίνει ότι το σχέδιο οδηγίας δεν προβλέπει – όπως συμβαίνει σήμερα - τη δυνατότητα απόρριψης αίτησης από τα κράτη μέλη για λόγους δημόσιας υγείας, δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας. Προτείνει κατά συνέπεια να περιληφθεί σχετική διάταξη στην οδηγία·

30.

χαιρετίζει το γεγονός ότι οι ενδοεπιχειρησιακώς μετατιθέμενοι υπάλληλοι που έγιναν δεκτοί στην ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να μετακινούνται μεταξύ διαφορετικών εδρών της ίδιας εταιρίας ή του ομίλου σε διαφορετικά κράτη μέλη. Προειδοποιεί ωστόσο ότι η πρόταση –ως έχει βάσει του άρθρου 16 - δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη που έπονται της χώρας εισόδου να απορρίψουν αίτηση υποδοχής και τονίζει ότι αυτό θα οδηγήσει πρακτικά στην παράκαμψη του δικαιώματός τους να καθορίζουν τον αριθμό των υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται στην επικράτειά τους. Προτείνει κατά συνέπεια την ανάλογη τροποποίηση της πρότασης·

31.

επισημαίνει ότι η απαίτηση που επιβάλλεται στους μη κοινοτικούς εργαζόμενους προκειμένου να αποδείξουν ότι διαθέτουν τα απαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα στο εκάστοτε κράτος μέλος της ΕΕ ή ότι πληρούν τις εθνικές νομικές απαιτήσεις για την άσκηση νομοθετικά κατοχυρωμένου επαγγέλματος [άρθρο 5, παράγραφος 1, σημεία δ) και ε) της πρότασης] μοιάζει δυσανάλογη. Αξίζει να επισημανθεί ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε υπερβολική επιβάρυνση και ότι, ακόμα και σήμερα στην ΕΕ, το σύστημα αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων των εργαζομένων της ΕΕ εξακολουθεί να είναι ανοιχτό ζήτημα, όπως έδειξε η πρόσφατη "Πράξη για την ενιαία αγορά". Για αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να επανεξετάσει αυτήν την απαίτηση κατά τρόπο λιγότερο περιοριστικό·

32.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η προτεινόμενη οδηγία για τις ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις ενθαρρύνει την επανένωση των οικογενειών και αναγνωρίζει ότι το ειδικό καθεστώς για τα μέλη της οικογένειας των ενδοεπιχειρησιακώς μετατιθέμενων υπαλλήλων μπορεί όντως να συμβάλει στην ελκυστικότητα της αγοράς εργασίας της ΕΕ·

33.	συνιστά στους συννομοθέτες να εξετάσουν τις ακόλουθες τροπολογίες επί των προτάσεων:

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Εποχική απασχόληση – Συνιστώμενη τροπολογία 1

Άρθρο 6, παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 6

Λόγοι απόρριψης

1. Τα κράτη μέλη απορρίπτουν αίτηση εισδοχής προς κράτος μέλος για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 5 ή όταν τα προσκομισθέντα έγγραφα έχουν αποκτηθεί δολίως ή έχουν πλαστογραφηθεί ή έχουν άλλως νοθευτεί.

2. Τα κράτη μέλη μπορούν να ελέγχουν κατά πόσον η συγκεκριμένη κενή θέση είναι δυνατόν να καλυφθεί από ημεδαπό ή υπήκοο κράτους μέλους της ΕΕ, ή από υπήκοο τρίτης χώρας που διαμένει νόμιμα στο εν λόγω κράτος μέλος και αποτελεί ήδη μέρος της αγοράς εργασίας στο κράτος αυτό σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ ή την εθνική νομοθεσία, και να απορρίπτουν την αίτηση.

3. Τα κράτη μέλη μπορούν να απορρίψουν αίτηση, εάν έχουν επιβληθεί κυρώσεις στον εργοδότη σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία για αδήλωτη εργασία και/ή παράνομη απασχόληση.

4. Τα κράτη μέλη μπορούν να απορρίψουν αίτηση λόγω του όγκου των εισερχόμενων υπηκόων τρίτων χωρών.

Άρθρο 6

Λόγοι απόρριψης

4. Τα κράτη μέλη μπορούν να απορρίψουν αίτηση λόγω του όγκου των εισερχόμενων υπηκόων τρίτων χωρών.

Αιτιολογία

Οι κυρώσεις στους εργοδότες που παραβιάζουν τη νομοθεσία πρέπει να είναι ανάλογες και αποτρεπτικές. Δεν πρέπει ωστόσο να επιβάλλονται αυτόματα. Οι αυτόματες ποινές πλήττουν περισσότερο τους πιθανούς εργαζόμενους από τρίτες χώρες παρά τους εργοδότες.

Εποχική απασχόληση – Συνιστώμενη τροπολογία 2

Άρθρο 11

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 11

Διάρκεια παραμονής

1. Οι εποχικά εργαζόμενοι επιτρέπεται να παραμείνουν στη χώρα για μέγιστη περίοδο έξι μηνών ανά ημερολογιακό έτος, μετά την οποία πρέπει να επιστρέψουν σε τρίτη χώρα.

2. Εντός της χρονικής περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και εφόσον πληρούνται τα κριτήρια του άρθρου 5, οι εποχικά εργαζόμενοι επιτρέπεται να παρατείνουν τη σύμβασή τους ή να απασχοληθούν ως εποχικά εργαζόμενοι από διαφορετικό εργοδότη.

Άρθρο 11

Διάρκεια παραμονής

1. Οι εποχικά εργαζόμενοι επιτρέπεται να παραμείνουν στη χώρα για μέγιστη περίοδο μηνών ανά ημερολογιακό έτος, μετά την οποία πρέπει να επιστρέψουν σε τρίτη χώρα.

Αιτιολογία

Στην γνωμοδότηση εξηγείται ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη και συγκεκριμένους κλάδους, η διάρκεια απασχόλησης των εποχικά εργαζόμενων υπερβαίνει τους έξι μήνες. Κατά συνέπεια, το σχετικό όριο θα πρέπει να επιμηκυνθεί.

Ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις - Συνιστώμενη τροπολογία 1

Άρθρο 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 5

Κριτήρια εισδοχής

1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 10, υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος υποβάλλει αίτηση εισδοχής βάσει των όρων της παρούσας οδηγίας:

α)	προσκομίζει αποδείξεις ότι η οντότητα υποδοχής και η επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη σε τρίτη χώρα ανήκουν στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων·

β)

προσκομίζει αποδείξεις απασχόλησης στο ίδιο όμιλο επιχειρήσεων, επί τουλάχιστον 12 μήνες πριν από την ημερομηνία της ενδοεπιχειρησιακής μετάθεσης, εφόσον το απαιτεί η εθνική νομοθεσία, καθώς επίσης ότι μετά την ολοκλήρωση των καθηκόντων του θα μπορέσει να μετατεθεί σε οντότητα που ανήκει στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων και είναι εγκατεστημένη σε τρίτη χώρα·

γ)

υποβάλλει επιστολή ανάθεσης αρμοδιοτήτων από τον εργοδότη, η οποία περιλαμβάνει:

(i)	τη διάρκεια της μετάθεσης και τον τόπο εγκατάστασης της οντότητας ή των οντοτήτων υποδοχής του οικείου κράτους μέλους·

(ii)	αποδείξεις ότι καταλαμβάνει θέση διοικητικού στελέχους, ειδικευμένου υπαλλήλου ή ασκούμενου πτυχιούχου στην οντότητα ή τις οντότητες υποδοχής στο οικείο κράτος μέλος·

(iii)

την αμοιβή που λαμβάνει στη διάρκεια της μετάθεσης·

δ)	προσκομίζει αποδείξεις ότι διαθέτει τα επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται στο κράτος μέλος στο οποίο έχει γίνει δεκτός/ή για τη θέση διοικητικού στελέχους ή ειδικευμένου υπαλλήλου, ή όσον αφορά τους ασκούμενους πτυχιούχους ότι διαθέτει τους απαιτούμενους τίτλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

ε)	υποβάλλει δικαιολογητικά που πιστοποιούν ότι πληροί τις προϋποθέσεις που θεσπίζει η εθνική νομοθεσία για την άσκηση από τους πολίτες της Ένωσης του νομοθετικά κατοχυρωμένου επαγγέλματος στο οποίο θα εργαστεί ο μετατιθέμενος·

στ)	υποβάλλει έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο, όπως ορίζει το εθνικό δίκαιο, καθώς και αίτηση έκδοσης θεώρησης ή θεώρηση, εφόσον είναι υποχρεωτική·

ζ)

με την επιφύλαξη των υφιστάμενων διμερών συμφωνιών, αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη ασφάλισης ασθενείας ή, εάν αυτό προβλέπεται από το εθνικό δίκαιο, ότι έχει υποβληθεί αίτηση για ασφάλιση ασθενείας που να καλύπτει όλους τους κινδύνους που συνήθως καλύπτονται για τους υπηκόους του συγκεκριμένου κράτους μέλους, όσον αφορά τις περιόδους κατά τις οποίες δεν του παρέχεται, λόγω της σύμβασης εργασίας του ή σε συνδυασμό με αυτή, ανάλογη ασφαλιστική κάλυψη και αντίστοιχο δικαίωμα σε παροχές ασφάλισης·

η)	να μη θεωρείται απειλή για τη δημόσια τάξη, τη δημόσια ασφάλεια ή τη δημόσια υγεία.

2. Τα κράτη μέλη απαιτούν να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις των νομοθετικών κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων και/ή συλλογικών συμβάσεων γενικής εφαρμογής που ισχύουν για τους αποσπασμένους εργαζόμενους σε παρόμοια κατάσταση στους σχετικούς επαγγελματικούς κλάδους όσον αφορά τις αμοιβές που χορηγούνται στη διάρκεια της μετάθεσης.

Επειδή δεν υπάρχει σύστημα που να καθορίζει τις συλλογικές συμβάσεις γενικής εφαρμογής, τα κράτη μέλη μπορούν, εφόσον το αποφασίσουν, να λάβουν ως βάση τις συλλογικές συμβάσεις που ισχύουν γενικά για όλες τις παρόμοιες επιχειρήσεις που ανήκουν στον δεδομένο κλάδο ή επάγγελμα και υπάγονται στον γεωγραφικό χώρο εφαρμογής τους, και/ή τις συλλογικές συμβάσεις που έχουν συναφθεί από τις πλέον αντιπροσωπευτικές σε εθνικό επίπεδο οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων και που εφαρμόζονται στο σύνολο του εθνικού εδάφους.

3. Πέραν των αποδεικτικών στοιχείων που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2, κάθε υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος υποβάλλει αίτηση εισδοχής ως ασκούμενος πτυχιούχος υποβάλλει συμφωνία επαγγελματική εκπαίδευσης, η οποία περιλαμβάνει περιγραφή του προγράμματος κατάρτισης, τη διάρκεια καθώς και τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων ασκείται η εποπτεία του αιτούντος στη διάρκεια του προγράμματος.

4. Σε περίπτωση που η μετάθεση αφορά οντότητες υποδοχής εγκατεστημένες σε διάφορα κράτη μέλη, κάθε υπήκοος τρίτης χώρας που υποβάλλει αίτηση εισδοχής βάσει των όρων της παρούσας οδηγίας υποβάλλει αποδείξεις της κοινοποίησης που απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 1 στοιχείο β).

5. Κάθε τροποποίηση που επηρεάζει τις προϋποθέσεις εισδοχής που προβλέπονται στο παρόν άρθρο κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές του οικείου κράτους μέλους.

Άρθρο 5

Κριτήρια εισδοχής

α)	προσκομίζει αποδείξεις ότι η οντότητα υποδοχής και η επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη σε τρίτη χώρα ανήκουν στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων·

β)

γ)

υποβάλλει επιστολή ανάθεσης αρμοδιοτήτων από τον εργοδότη, η οποία περιλαμβάνει:

(i)	τη διάρκεια της μετάθεσης και τον τόπο εγκατάστασης της οντότητας ή των οντοτήτων υποδοχής του οικείου κράτους μέλους·

(ii)	αποδείξεις ότι καταλαμβάνει θέση διοικητικού στελέχους, ειδικευμένου υπαλλήλου ή ασκούμενου πτυχιούχου στην οντότητα ή τις οντότητες υποδοχής στο οικείο κράτος μέλος·

(iii)

την αμοιβή που λαμβάνει στη διάρκεια της μετάθεσης·

δ)	προσκομίζει αποδείξεις ότι διαθέτει τα επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται στο κράτος μέλος στο οποίο έχει γίνει δεκτός/ή για τη θέση διοικητικού στελέχους ή ειδικευμένου υπαλλήλου, ή όσον αφορά τους ασκούμενους πτυχιούχους ότι διαθέτει τους απαιτούμενους τίτλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

ε)	υποβάλλει δικαιολογητικά που πιστοποιούν ότι πληροί τις προϋποθέσεις που θεσπίζει η εθνική νομοθεσία για την άσκηση από τους πολίτες της Ένωσης του νομοθετικά κατοχυρωμένου επαγγέλματος στο οποίο θα εργαστεί ο μετατιθέμενος·

στ)	υποβάλλει έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο, όπως ορίζει το εθνικό δίκαιο, καθώς και αίτηση έκδοσης θεώρησης ή θεώρηση, εφόσον είναι υποχρεωτική·

ζ)

Αιτιολογία

Το σχέδιο οδηγίας δεν προβλέπει – όπως συμβαίνει σήμερα - τη δυνατότητα απόρριψης αίτησης από τα κράτη μέλη για λόγους δημόσιας υγείας, δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας. Η ΕτΠ προτείνει κατά συνέπεια να περιληφθεί σχετική διάταξη στην οδηγία.

Ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις - Συνιστώμενη τροπολογία 2

Άρθρο 6

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 6

Λόγοι απόρριψης

1. Τα κράτη μέλη απορρίπτουν αίτηση εισδοχής όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 5 ή όταν τα προσκομισθέντα έγγραφα έχουν αποκτηθεί δολίως ή έχουν πλαστογραφηθεί ή έχουν άλλως νοθευτεί.

2. Τα κράτη μέλη απορρίπτουν αίτηση εισδοχής αν έχουν υποβληθεί κυρώσεις στον εργοδότη ή στην οντότητα εισδοχής σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο για αδήλωτη εργασία και/ή παράνομη απασχόληση.

3. Τα κράτη μέλη μπορεί να απορρίψουν αίτηση εξαιτίας του όγκου εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών.

4. Όταν η μετάθεση αφορά οντότητες εισδοχής εγκατεστημένες σε διάφορα κράτη μέλη, το κράτος μέλος στο οποίο κατατίθεται η αίτηση περιορίζει το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής ισχύος της άδειας στα κράτη μέλη όπου πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 5.

Άρθρο 6

Λόγοι απόρριψης

3. Τα κράτη μέλη μπορεί να απορρίψουν αίτηση εξαιτίας του όγκου εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών.

Αιτιολογία

Η ΕτΠ συμφωνεί πως θα πρέπει να επιβάλλονται κυρώσεις στους εργοδότες που παραβιάζουν τη νομοθεσία. Αυτές πρέπει να είναι ανάλογες και αποτρεπτικές. Δεν πρέπει ωστόσο να επιβάλλονται αυτόματα. Οι αυτόματες ποινές πλήττουν περισσότερο τους πιθανούς εργαζόμενους από τρίτες χώρες παρά τους εργοδότες.

Ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις - Συνιστώμενη τροπολογία 3

Άρθρο 14 , παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 14

Δικαιώματα

Ανεξάρτητα από τη νομοθεσία που εφαρμόζεται στις σχέσεις εργασίας, οι ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενοι δικαιούνται:

τους όρους και τις προϋποθέσεις απασχόλησης που εφαρμόζονται στους αποσπασμένους εργαζόμενους σε παρόμοια κατάσταση, όπως θεσπίζει η νομοθετική, κανονιστική ή διοικητική διάταξη και/ή οι συλλογικές συμβάσεις γενικής εφαρμογής στο κράτος μέλος στο οποίο επιτρέπεται η εισδοχή σύμφωνα με την παρούσα οδηγία.

επειδή δεν υπάρχει σύστημα που να καθορίζει τις συλλογικές συμβάσεις γενικής εφαρμογής, τα κράτη μέλη μπορούν, εφόσον το αποφασίσουν, να λάβουν ως βάση τις συλλογικές συμβάσεις που ισχύουν γενικά για όλες τις παρόμοιες επιχειρήσεις που ανήκουν στον δεδομένο κλάδο ή επάγγελμα και υπάγονται στον γεωγραφικό χώρο εφαρμογής τους, και/ή τις συλλογικές συμβάσεις που έχουν συναφθεί από τις πλέον αντιπροσωπευτικές σε εθνικό επίπεδο οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων και που εφαρμόζονται στο σύνολο του εθνικού εδάφους.

ίση μεταχείριση με τους υπηκόους του κράτους μέλους υποδοχής όσον αφορά:

α)

την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, της προσχώρησης και της συμμετοχής σε οργάνωση εργαζομένων ή εργοδοτών ή οποιαδήποτε επαγγελματική οργάνωση, συμπεριλαμβανομένων των πλεονεκτημάτων που παρέχονται από τις οργανώσεις αυτές, με την επιφύλαξη των εθνικών διατάξεων για τη δημόσια τάξη και τη δημόσια ασφάλεια·

β)	την αναγνώριση των διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων επαγγελματικών προσόντων, σύμφωνα με τις σχετικές εθνικές διαδικασίες·

γ)

με την επιφύλαξη των υφιστάμενων διμερών συμφωνιών, διατάξεις του εθνικού δικαίου που αφορούν τους κλάδους της κοινωνικής ασφάλισης που καθορίζει το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/04. Σε περίπτωση κινητικότητας μεταξύ κρατών μελών και με την επιφύλαξη των υφιστάμενων διμερών συμφωνιών, εφαρμόζεται αναλόγως ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 859/2003·

δ)	με την επιφύλαξη του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 859/2003 και των υφιστάμενων διμερών συμφωνιών, καταβολή των εκ του νόμου συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων βάσει της προηγούμενης απασχόλησης του εργαζομένου όταν μετακινείται σε τρίτη χώρα·

ε)	την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρονται στο κοινό, εκτός της δημόσιας στέγασης και της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών από τις υπηρεσίες απασχόλησης.

Το δικαίωμα για ίση μεταχείριση που θεσπίζεται στην παράγραφο 2 ισχύει με την επιφύλαξη του δικαιώματος του κράτους μέλους να αναστείλει ή να αρνηθεί να ανανεώσει την άδεια σύμφωνα με το άρθρο 7.

Άρθρο 14

Δικαιώματα

ίση μεταχείριση με τους υπηκόους του κράτους μέλους υποδοχής όσον αφορά:

α)

β)	την αναγνώριση των διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων επαγγελματικών προσόντων, σύμφωνα με τις σχετικές εθνικές διαδικασίες·

γ)

δ)	με την επιφύλαξη του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 859/2003 και των υφιστάμενων διμερών συμφωνιών, καταβολή των εκ του νόμου συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων βάσει της προηγούμενης απασχόλησης του εργαζομένου όταν μετακινείται σε τρίτη χώρα·

ε)	την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρονται στο κοινό, εκτός της δημόσιας στέγασης και της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών από τις υπηρεσίες απασχόλησης.

Αιτιολογία

Η ΕτΠ θεωρεί απαραίτητο να εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση στους ενδοεπιχειρησιακώς μετατιθέμενους υπαλλήλους και η παρούσα τροπολογία βαίνει προς αυτή την κατεύθυνση. Εξάλλου η οδηγία για την «μπλε κάρτα» (6) και η οδηγία για τους επί μακρόν διαμένοντες (7) εξασφαλίζουν ίση μεταχείριση αντίστοιχη με εκείνη που παρέχεται στους εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης.

Ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις - Συνιστώμενη τροπολογία 4

Άρθρο 16

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 16

Κινητικότητα μεταξύ κρατών μελών

1. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών στους οποίους έχει χορηγηθεί άδεια ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενου στο πρώτο κράτος μέλος, οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια εισδοχής του άρθρου 5 και οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση για άδεια ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενου σε άλλο κράτος μέλος, επιτρέπεται να εργάζονται σε οποιαδήποτε άλλη οντότητα εγκατεστημένη στο εν λόγω κράτος μέλος και ανήκουσα στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων και στις εγκαταστάσεις πελατών της εν λόγω οντότητας υποδοχής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 13 παράγραφος 4, βάσει της άδειας διαμονής που χορηγήθηκε από το πρώτο κράτος μέλος, καθώς και του συμπληρωματικού εγγράφου που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 4, υπό την προϋπόθεση ότι:

α)	η διάρκεια της μετάθεσης στο άλλο ή στα άλλα κράτη μέλη δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες·

β)

ο αιτών έχει υποβάλει στην αρμόδια αρχή του άλλου κράτους μέλους, πριν από τη μετάθεσή του εκεί, τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφοι (1) (2) και (3) σχετικά με τη μετάθεση σε εκείνο το κράτος μέλος και έχει προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία της εν λόγω υποβολής στο πρώτο κράτος μέλος.

2. Αν η διάρκεια της μετάθεσης στο άλλο κράτος μέλος υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες, το άλλο κράτος μέλος μπορεί να απαιτήσει νέα αίτηση για άδεια διαμονής ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενου σε εκείνο το κράτος μέλος.

Όταν η οικεία νομοθεσία απαιτεί θεώρηση ή άδεια παραμονής ως προϋπόθεση για την κινητικότητα, η εν λόγω θεώρηση ή άδεια χορηγείται εγκαίρως εντός περιόδου που δεν παρακωλύει την άσκηση των καθηκόντων, αφήνοντας παράλληλα στις αρμόδιες αρχές επαρκή χρόνο για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων.

Τα κράτη μέλη δεν απαιτούν από τους ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενους να εγκαταλείψουν το έδαφός τους προκειμένου να υποβάλουν αίτηση για θεώρηση ή άδεια διαμονής.

3. Η μέγιστη διάρκεια της μετάθεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπερβαίνει τα τρία έτη για τα διοικητικά στελέχη και το ειδικευμένο προσωπικό και ένα έτος για τους ασκούμενους πτυχιούχους.

Άρθρο 16

Κινητικότητα μεταξύ κρατών μελών

α)	η διάρκεια της μετάθεσης στο άλλο ή στα άλλα κράτη μέλη δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες·

β)

Αν η διάρκεια της μετάθεσης στο άλλο κράτος μέλος υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες, το άλλο κράτος μέλος μπορεί να απαιτήσει νέα αίτηση για άδεια διαμονής ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενου σε εκείνο το κράτος μέλος.

Η μέγιστη διάρκεια της μετάθεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπερβαίνει τα τρία έτη για τα διοικητικά στελέχη και το ειδικευμένο προσωπικό και ένα έτος για τους ασκούμενους πτυχιούχους.

Αιτιολογία

Η ΕτΠ φρονεί ότι η πρόταση –ως έχει βάσει του άρθρου 16 - δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη που έπονται της χώρας πρώτης εισόδου να απορρίψουν αίτηση εισδοχής και τονίζει πως αυτό θα οδηγήσει πρακτικά στην παράκαμψη του δικαιώματός τους να καθορίζουν τον αριθμό των υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται στην επικράτειά τους. Προτείνει κατά συνέπεια την ανάλογη τροποποίηση της πρότασης.

Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO

(1) Βλ. γνωμοδοτήσεις Cdr 296/2007 και Cdr 210/2008.

(2) Βλ. γνωμοδοτήσεις Cdr 296/2007 και Cdr 201/2009.

(3) Ο τομέας της κτηνοτροφίας και της γαλακτοκομίας υποφέρει σε πολλά κράτη της ΕΕ από τις υψηλές διακυμάνσεις των τιμών και χρειάζεται επειγόντως μηχανισμούς ελέγχου της αγοράς και σταθεροποίησης των τιμών, καθώς και ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των εκτροφέων και των κτηνοτρόφων που αποτελούν τον αδύναμο κρίκο της αλυσίδας.

(4) COM (2007) 638 τελικό, Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με ενιαία διαδικασία υποβολής αίτησης για τη χορήγηση στους υπηκόους τρίτων χωρών ενιαίας άδειας διαμονής και εργασίας στην επικράτεια κράτους μέλους και σχετικά με κοινό σύνολο δικαιωμάτων για τους εργαζομένους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα σε κράτος μέλος.

(5) Βλ. γνωμοδότηση Cdr 296/2007.

(6) Οδηγία 2009/50/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης, ΕΕ L 155, 18/6/2009, σ. 17.

(7) Οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες ΕΕ L 16, 23/1/2004, σ. 44.

		ISSN 1725-2415 doi:10.3000/17252415.C_2011.166.ell
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 166

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	54ό έτος 7 Ιουνίου 2011

Ανακοίνωση αριθ	Περιεχόμενα	Σελίδα
	I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις
	ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
	Επιτροπή των Περιφερειών
	89η σύνοδος ολομέλειας της 31ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου 2011
2011/C 166/01	Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Οι επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών στην Ιαπωνία και οι συνέπειες του πυρηνικού ατυχήματος: διδάγματα για την Ευρωπαϊκή Ένωση	1

	ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
	Επιτροπή των Περιφερειών
	89η σύνοδος ολομέλειας της 31ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου 2011
2011/C 166/02	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης	3

2011/C 166/03	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Η επανεξέταση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης	9

2011/C 166/04	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού	18

2011/C 166/05	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Στρατηγική για την περιοχή του Δούναβη	23

2011/C 166/06	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών κατευθύνσεων για την οδική ασφάλεια 2011-2020	30

2011/C 166/07	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Πέμπτη έκθεση για την συνοχή	35

2011/C 166/08	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Το μέλλον του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου μετά το 2013	45

2011/C 166/09	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Προς μία Πράξη για την ενιαία αγορά	52

	III Προπαρασκευαστικές πράξεις
	Επιτροπή των Περιφερειών
	89η σύνοδος ολομέλειας της 31ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου 2011
2011/C 166/10	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Εποχική απασχόληση και ενδοεπιχειρησιακές μεταθέσεις	59