10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/1

1.

καλεί τα δύο μέρη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής να συμφωνήσουν το ταχύτερο δυνατό επί ενός προϋπολογισμού του 2011 που να καθιστά δυνατή την τήρηση των δεσμεύσεων τις οποίες έχουν αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση και, ειδικότερα, τα κράτη μέλη, βάσει της Συνθήκης της Λισσαβώνας και στο πλαίσιο των Δημοσιονομικών Προοπτικών για την περίοδο 2007-2013·

2.

τονίζει τη ζωτική σημασία του αποτελέσματος μόχλευσης που έχει ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός στη στρατηγική ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας και στη χρηματοδότηση διαρθρωτικών επενδύσεων με αποδέκτη τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες αποτελούν τους κύριους φορείς οικονομικής, κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής στην ΕΕ·

3.

πιστεύει ακράδαντα ότι οι δυσκολίες κατά τις διαπραγματεύσεις επί του προϋπολογισμού του 2011 αναδεικνύουν την ανάγκη μεταρρύθμισης του συστήματος ιδίων πόρων της ΕΕ, προκειμένου να μειωθούν οι συνεισφορές των κρατών μελών αντικαθιστώντας σταδιακά τους προερχόμενους από τον ΦΠΑ ίδιους πόρους με μία ή περισσότερες νέες πηγές ίδιων πόρων· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να σπεύσει να εξετάσει κατά πόσο ενδείκνυται, προς τον σκοπό αυτό, να χρησιμοποιηθούν έσοδα από φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων, από πωλήσεις ποσοστώσεων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, από φόρο επί των αεροπορικών μεταφορών, από χωριστό ευρωπαϊκό ΦΠΑ, από μέρος των εσόδων ενός ενεργειακού ή εταιρικού φόρου·

4.

καλεί ειδικότερα την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή να αποτυπώσει στον προϋπολογισμό τις απαιτήσεις της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» κατά τα τελευταία χρόνια του πολυετούς προγραμματισμού 2007-2013, ιδιαίτερα όσον αφορά τη χρηματοδότηση των εμβληματικών πρωτοβουλιών, και να εγγυηθεί την ομαλή μετάβαση στον πολυετή προγραμματισμό μετά το 2013·

5.

επισημαίνει την αδιαμφισβήτητη προστιθέμενη αξία της ευρωπαϊκής συγχρηματοδότησης των στρατηγικών για την απασχόληση, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αλληλεγγύη στους δήμους και στις περιφέρειες, και υπογραμμίζει ότι, έχοντας υπόψη τις έντονες πιέσεις που ασκούνται στα δημόσια οικονομικά, οι τοπικοί και περιφερειακοί προϋπολογισμοί αντιπροσωπεύουν τα 2/3 των δημόσιων επενδύσεων στην ΕΕ·

6.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχτηκε την πρότασή της να ορισθεί η διάρκεια του δημοσιονομικού πλαισίου σε 10 έτη, με μια ενδιάμεση επανεξέταση (5+5), και τονίζει την ανάγκη να δημιουργηθούν μηχανισμοί ευελιξίας και συγχρονισμού για τη βέλτιστη χρήση των πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ·

7.

επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταρτισθούν: 1) μια Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης στον τομέα της Ανάπτυξης και των Επενδύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κάθε κράτους μέλους, η οποία να αντανακλά τη δέσμευση των εταίρων σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για στήριξη της υλοποίησης των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων και 2) ένα κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο για την αύξηση της συνοχής των πολιτικών της ΕΕ, με σκοπό την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι προτάσεις αυτές συνδέονται άμεσα με την προσέγγιση που στηρίζεται στα Εδαφικά Σύμφωνα, όπως έχει προταθεί από την ΕτΠ.

8.

θα συνεχίσει, στo πλαίσιo τόσο της απάντησής της στην 5η έκθεση συνοχής όσο και της συνεπακόλουθης ανάλυσης μελλοντικών νομοθετικών προτάσεων και της διαπραγμάτευσης προσεχών Δημοσιονομικών Προοπτικών, να ασκεί κάθε δυνατή πολιτική πίεση για την προώθηση μιας ισχυρής, φιλόδοξης και ανοιχτής σε όλες τις περιφέρειες της EE πολιτικής συνοχής με ορίζοντα την μετά το 2013 περίοδο· απορρίπτει, ως εκ τούτου, κάθε μορφή επανεθνικοποίησης –έστω και μερικής– της πολιτικής αυτής, καθώς και κάθε μορφή κατακερματισμού του προϋπολογισμού της EE εις βάρος της πολιτικής συνοχής·

9.

υπογραμμίζει τη συμβολή της πολιτικής συνοχής στην εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι ο λόγος ύπαρξης της πολιτικής αυτής, όπως προβλέπει η Συνθήκη, είναι η διασφάλιση της οικονομικής, κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής στο σύνολο της επικράτειας της ΕΕ· εκφράζει, συνεπώς, την επιθυμία να μην αντιμετωπίζονται τα Διαρθρωτικά Ταμεία απλώς και μόνο ως πηγή χρηματοδότησης των εμβληματικών πρωτοβουλιών της εν λόγω στρατηγικής, ζητά δε την ενίσχυση της καθαρά περιφερειακής διάστασης της στρατηγικής αυτής, ιδίως μέσω της εφαρμογής «Εδαφικών Συμφώνων»·

10.

έχοντας υπόψη την τρέχουσα συζήτηση περί συσχετισμού της διάθεσης των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων στα κράτη μέλη με την τήρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, εκφράζει σοβαρές ανησυχίες ως προς τις προϋποθέσεις που προτείνεται να ισχύσουν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· οι δήμοι και οι περιφέρειες δεν μπορούν να θεωρούνται υπεύθυνοι ούτε να «τιμωρούνται» για την ανικανότητα των εθνικών οργάνων να ικανοποιήσουν τα μακροοικονομικά κριτήρια ή να εφαρμόσουν σωστά τους κανόνες της ΕΕ·

11.

επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της να καταστεί απτή πραγματικότητα η θεωρητική αρχή της περιφερειακής συνοχής, ιδίως για να διαμορφωθεί μια πιο ισόρροπη σχέση μεταξύ των αγροτικών περιοχών και των αστικών κέντρων, καθώς και για να λαμβάνεται καλύτερα υπόψη η περιφερειακή διάσταση των τομεακών πολιτικών της ΕΕ· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει μέχρι τώρα ανταποκριθεί στην έκκλησή της να εκπονήσει μια Λευκή Βίβλο για την περιφερειακή συνοχή·

12.

προσδοκά ότι θα επιδειχθεί ορισμένη ευελιξία κατά την κατανομή των κονδυλίων των Διαρθρωτικών Ταμείων μετά το 2013·

13.

τάσσεται υπέρ της διατήρησης ενός φιλόδοξου στόχου στον τομέα της περιφερειακής συνεργασίας·

14.

επαναλαμβάνει ότι η στρατηγική ανάκαμψης από την κρίση θα πρέπει να επικεντρώνεται σε μια νέα ποιότητα ανάπτυξης και να λαμβάνει υπόψη τη θεματική «Πέραν από το ΑΕγχΠ»· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής δεν αποτυπώνει την έκκληση της ΕτΠ να χρησιμοποιούνται, κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις πολιτικές της Ένωσης και την αξιολόγησή τους, συμπληρωματικοί δείκτες, οι οποίοι αποτελούν πιο ακριβές μέτρο της προόδου που σημειώνεται ως προς την επίτευξη των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών στόχων με βιώσιμο τρόπο·

15.

εκφράζει την έκπληξή της για το γεγονός ότι στο πρόγραμμα εργασιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν περιλαμβάνεται η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 για τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ)· δεσμεύεται, βάσει των συμπερασμάτων της σχετικής διαβούλευσής της και της συγκεκριμένης γνωμοδότησης επί του θέματος αυτού, να συμβάλει ενεργά στην τροποποίηση του εν λόγω κανονισμού, ιδίως μέσω της διαδραστικής δικτύωσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών που δρουν στο πεδίο αυτό.

16.

σκοπεύει να αναπτύξει και να εντείνει τη συνεργασία της με τα εθνικά και τα περιφερειακά κοινοβούλια και κυβερνήσεις, στο πλαίσιο του μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης·

17.

θα δημοσιεύσει την άνοιξη του 2011 την πρώτη ετήσια έκθεση για την επικουρικότητα, η οποία θα αποτελέσει τη συμβολή της στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επικουρικότητα και την αναλογικότητα·

18.

ζητά, για τη βελτίωση του κανονιστικού περιβάλλοντος, να καταρτίζονται αξιολογήσεις αντικτύπου με μεγαλύτερη εδαφική ευαισθησία και προτείνει να συμβάλει στις αξιολογήσεις αντικτύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής· σκοπεύει επίσης να αναπτύξει μηχανισμούς προκειμένου να συμβάλει στην εκ των υστέρων αξιολόγηση της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως μέσω της εξέτασης του τρόπου εφαρμογής της σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

19.

χαιρετίζει την ενίσχυση της ιθαγένειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της Πρωτοβουλίας των Ευρωπαίων Πολιτών, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει στη σφυρηλάτηση ενός αισθήματος «οικείωσης» των πολιτών και ταύτισής τους με την ΕΕ· είναι πρόθυμη να συμβάλει στην υλοποίησή της, με την ευαισθητοποίηση των πολιτών, τη διεξαγωγή διαλόγου για τρέχουσες ή επιτυχημένες πρωτοβουλίες και την εκ μέρους της υποστήριξη των Πρωτοβουλιών των Ευρωπαίων Πολιτών που έχουν μεγαλύτερη σημασία για την ΕτΠ και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

20.

σκοπεύει να συνεχίσει να καλλιεργεί μία ευρωπαϊκή νοοτροπία πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και θα δώσει συνέχεια στη σχετική Λευκή Βίβλο αξιολογώντας την υλοποίησή της και παρακολουθώντας την πρόοδο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

21.

υποστηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει την οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ και να τονώσει τον συντονισμό των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών· εκφράζει ωστόσο την έντονη αντίθεσή της σε κάθε πρόταση, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της χρηματοδότησης στα πλαίσια της πολιτικής συνοχής λόγω της μη τήρησης από τα κράτη μέλη των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης·

22.

επιδοκιμάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως τώρα όσον αφορά τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα και εκφράζει την ικανοποίησή της για τον έγκαιρο προγραμματισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης και, ιδίως, την αρχή περί τροποποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου για τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υπερβολική εξάρτηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, των επενδυτών, των δανειοληπτών και των δημόσιων οργανισμών από τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και να αντιμετωπισθεί η έλλειψη ανταγωνισμού μεταξύ των εν λόγω οργανισμών· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη την έκκληση που της απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (1) να συντάξει μελέτη σκοπιμότητας και αντικτύπου σχετικά με τη σύσταση ενός δημόσιου και ανεξάρτητου ευρωπαϊκού οργανισμού αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας.

23.

έχει την πεποίθηση ότι για να σημειωθεί πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, η ΕΕ πρέπει να υλοποιήσει τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» σε στενή συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

24.

προτείνει, συνεπώς, την κατάρτιση Εδαφικών Συμφώνων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, ως εργαλείων για την αύξηση της πολιτικής οικείωσης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Τα Εδαφικά Σύμφωνα θα πρέπει να αποτελέσουν υποστηρικτικό μηχανισμό για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων, καθώς και για τις επτά Εμβληματικές Πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

25.

αναλαμβάνει να δημοσιεύει κάθε χρόνο, πριν από την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης, έκθεση παρακολούθησης σχετικά με τους τρόπους υλοποίησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» από τη σκοπιά των τοπικών και περιφερειακών αρχών της ΕΕ.

26.

επισημαίνει το γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι φύσει και θέσει πρωτεργάτες στην υλοποίηση του Ψηφιακού Θεματολογίου· είναι πρόθυμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην επίτευξη των βασικών επιδόσεων που στοχοθετούνται στο πλαίσιο της συγκριτικής αξιολόγησης· προσβλέπει σε περαιτέρω πρωτοβουλίες σχετικά με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας, την ευρυζωνική πρόσβαση, την κοινωνική ένταξη, τη δυνατότητα σύνδεσης των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών, την προστασία των δεδομένων και την ψηφιοποίηση πολιτιστικών έργων·

27.

τονίζει τη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο εγχείρημα της πραγμάτωσης μίας Ένωσης Καινοτομίας και μιας συνεκτικής βιομηχανικής πολιτικής στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, αδημονεί δε να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα στο εγγύς μέλλον·

28.

εκφράζει την έκπληξή της για το γεγονός ότι η νομοθετική πρόταση σχετικά με το 8ο Πρόγραμμα Πλαίσιο της ΕΕ περί χρηματοδότησης της έρευνας μετά το 2013 δεν περιλαμβάνεται στις στρατηγικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2011· επιβεβαιώνει δε τη δέσμευσή της να συμβάλει στο έγγραφο προσανατολισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προετοιμασία του 8ου Προγράμματος Πλαισίου·

29.

τονίζει την ανάγκη συντονισμένης δράσης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, προκειμένου να στηριχθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να σφυρηλατήσουν στενότερους δεσμούς μεταξύ βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας· επίσης, επικροτεί τα μέτρα που στοχεύουν στη δρομολόγηση και την υποστήριξη πρωτοβουλιών Δημιουργικότητας και Καινοτομίας·

30.

τονίζει ότι οι στόχοι της πρωτοβουλίας «Νεολαία σε Κίνηση» θα επιτευχθούν μόνο σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και με οργανώσεις και ενώσεις νεολαίας·

31.

χαιρετίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκπονήσει ένα νέο ενισχυμένο θεματολόγιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και ζητά να υπάρξει καλύτερος συντονισμός μεταξύ ανώτατης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αφενός, και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφετέρου·

32.

θεωρεί ότι έχει ζωτική σημασία να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια Πρωτοβουλία για Νέες Δεξιότητες και να εξετάσει τα ζητήματα της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και της αναγνώρισης της ανεπίσημης και άτυπης μάθησης· προσβλέπει στην εξέταση του θεματολογίου «Νέες δεξιότητες για νέες θέσεις εργασίας», τονίζει δε ότι είναι επιτακτικά αναγκαίο να προσαρμοστούν οι δεξιότητες και τα προγράμματα κατάρτισης του εργατικού δυναμικού ώστε να προβλέπονται οι αλλαγές και ικανοποιούνται οι ανάγκες των εργοδοτών·

33.

σκοπεύει να συμμετάσχει ενεργά στην Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την Καταπολέμηση της Φτώχειας και να εξασφαλίσει τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, προκειμένου να αναπτυχθεί, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού έτους για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, μια ολοκληρωμένη περιφερειακή προσέγγιση προς τον σκοπό αυτόν·

34.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα εκδώσει το 2011 Λευκή Βίβλο για τις Συντάξεις, πράγμα που αναμένεται να προάγει περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών· ζητά να συνοδεύονται οι όποιες προτάσεις στον τομέα αυτόν από αξιολογήσεις του αντικτύπου τους στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεδομένου ότι οι αρχές αυτές αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο τμήμα της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα της ΕΕ και διαχειρίζονται επικουρικά συνταξιοδοτικά συστήματα για το προσωπικό τους·

35.

υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει το 2011 νέα πρόταση οδηγίας για τον χρόνο εργασίας, η οποία να καλύπτει τόσο τη ρήτρα εξαίρεσης από το μέγιστο χρόνο εργασίας όσο και το ζήτημα του χρόνου εφημερίας. Ως εργοδότες δημόσιων υπηρεσιών, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε μεσοπρόθεσμη αξιολόγηση του αντικτύπου της μελλοντικής κοινοτικής νομοθεσίας στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους ανθρώπινους πόρους τους·

36.

επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να παρουσιάσει το 2011 νομοθετική πρωτοβουλία σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων, τροποποιώντας την οδηγία 96/71/ΕΚ, προκειμένου να εξασφαλιστούν ο πραγματικός σεβασμός των δικαιωμάτων των αποσπασμένων εργαζομένων, η ίση μεταχείριση όλων των εργαζομένων στον χώρο εργασίας και όλων των επιχειρήσεων, καθώς και η αποσαφήνιση των υποχρεώσεων των εθνικών και των περιφερειακών ή τοπικών αρχών και επιχειρήσεων·

37.

ζητά να συμπεριληφθούν στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» υγειονομικοί στόχοι, με σκοπό την επίτευξη έξυπνης και ισόρροπης ανάπτυξης, ικανής να συμβάλει στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού·

38.

πιστεύει ότι πρέπει να αναληφθούν περαιτέρω δράσεις προκειμένου να βοηθηθούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην προσπάθειά τους να μειώσουν τις υγειονομικές ανισότητες στην Ευρώπη· η ΕτΠ προκρίνει τη χρήση «δεικτών καλής υγείας» ή προσεγγίσεων που αναγνωρίζουν τη σημασία ενός υγιεινού τρόπου ζωής·

39.

χαιρετίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχυθεί η προστασία των καταναλωτών με την προώθηση συλλογικών αγωγών, και εκφράζει την υποστήριξή της σε πρωτοβουλίες που έχουν ως σκοπό να προάγουν την εφαρμογή των κανόνων προστασίας των καταναλωτών.

40.

προσδοκά ότι η πρωτοβουλία «Ευρώπη με Αποδοτική Χρήση των Πόρων», στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», θα αναπτύξει τομεακές πολιτικές εντός ενός μακροπρόθεσμου βιώσιμου πλαισίου, το οποίο θα στοχεύει τόσο στην αποσύνδεση της οικονομικής μεγέθυνσης από τη χρήση πόρων και τον περιβαλλοντικό της αντίκτυπο, όσο και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης προάγοντας την οικολογική καινοτομία·

41.

είναι αποφασισμένη να δώσει ώθηση στο προηγούμενο πολιτικό της έργο όσον αφορά την τοπική και περιφερειακή διάσταση της Ενεργειακής Στρατηγικής της ΕΕ κατά την περίοδο 2011-2020·

42.

δεσμεύεται να συμβάλει στις προετοιμασίες της ΕΕ ενόψει της «Διάσκεψης για τον πλανήτη Rio+20» των Ηνωμένων Εθνών, στηρίζοντας μια νέα πολιτική δέσμευση·

43.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντάξει τη βιοποικιλότητα στις τομεακές πολιτικές και να εξετάσει το ζήτημα των ανεπαρκών δαπανών των Διαρθρωτικών Ταμείων στο πεδίο αυτό· δεσμεύεται να αξιοποιήσει τη 10η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα, προωθώντας ιδίως την υλοποίηση της απόφασής της σχετικά με το «Πρόγραμμα δράσης για τη βιοποικιλότητα στα υποεθνικά επίπεδα διακυβέρνησης, τους δήμους και τις λοιπές τοπικές αρχές (2011-2020)», στο πλαίσιο της νέας πολιτικής και στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα μετά το 2010·

44.

υποστηρίζει αμέριστα τη φιλοδοξία της ΕΕ να εκφρασθεί με ενιαία φωνή και να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την κλιματική αλλαγή, καθώς και να επιτύχει τον καθορισμό δεσμευτικών και μετρήσιμων στόχων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει την έκκληση που διατυπώνεται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τη διάσκεψη για την αλλαγή του κλίματος στο Κανκούν, να υιοθετηθεί ο στόχος της μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου κατά 30 % έως το 2020, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, προς όφελος της βιώσιμης ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2) στο μέλλον·

45.

ζητά την καλύτερη στοχοθέτηση του προϋπολογισμού και του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της ΕΕ, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι προσπάθειες που καταβάλλονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, και να αυξηθούν οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε προγράμματα για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ιδίως στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων.

46.

επιδοκιμάζει την Πράξη για την Ενιαία Αγορά με στόχο μια κοινωνική οικονομία της αγοράς και, ειδικότερα, την ώθηση που δόθηκε στις κοινωνειακές και τις κοινωνικές διαστάσεις της Ενιαίας Αγοράς·

47.

αναγνωρίζει την ανάγκη να θεσπιστεί μια οριζόντια κοινωνική ρήτρα, έτσι ώστε η νομοθεσία για στην Ενιαία Αγορά να προσμετρά τις απαιτήσεις που συνδέονται με την επίτευξη υψηλού επιπέδου απασχόλησης, την εξασφάλιση επαρκούς κοινωνικής προστασίας, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης και την προστασία της ανθρώπινης υγείας, χωρίς η νομοθεσία αυτή να περιορίζει με κανένα τρόπο την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως αυτά αναγνωρίζονται από τα κράτη μέλη και τις Συνθήκες της ΕΕ·

48.

επικροτεί την προθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προάγει τις διασυνοριακές δραστηριότητες των επιχειρήσεων αίροντας τα διοικητικά και φορολογικά εμπόδια, εξασφαλίζοντας την αμοιβαία αναγνώριση της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και της ηλεκτρονικής επαλήθευσης της ταυτότητας σε ολόκληρη την ΕΕ και βελτιώνοντας την πρόσβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες του Διαδικτύου·

49.

προσβλέπει στον εκσυγχρονισμό του καθεστώτος που εφαρμόζεται στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας και τις κρατικές ενισχύσεις, και το οποίο αναμένεται, μεταξύ άλλων, να διευρύνει το πεδίο των εξαιρέσεων από την υποχρέωση κοινοποίησης της κρατικής ενίσχυσης στον τομέα των υπηρεσιών γενικού κοινωνικού συμφέροντος, προσδοκώντας ότι το νέο καθεστώς θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις περί τοπικής αυτονομίας και επικουρικότητας που ορίζονται στο Πρωτόκολλο 26 της ΣΛΕΕ· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να υπάρχει συνέπεια μεταξύ της μεταρρύθμισης αυτής και της εξαγγελθείσας ανακοίνωσης για το πλαίσιο ποιότητας των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, εξετάζοντας, ως εκ τούτου, τη δυνατότητα να εκδοθεί η ανακοίνωση αυτή ενωρίτερα, δηλαδή εντός του 2011·

50.

στο πλαίσιο αυτό, ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε φιλόδοξο προγραμματισμό για την κοινωνική στέγαση στην Ευρώπη, προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος της στις πολιτικές κοινωνικής ένταξης στην επόμενη γενιά των Διαρθρωτικών Ταμείων, επιβεβαιώνοντας ότι οι δημόσιες υπηρεσίες κοινωνικής στέγασης θα καθορίζονται σε επίπεδο κρατών μελών·

51.

θα συμμετάσχει ενεργά στη συζήτηση που έχει ξεκινήσει στο πλαίσιο της Λευκής Βίβλου για το μέλλον των μεταφορών· στηρίζει την ενσωμάτωση της οικολογικής διάστασης στον τομέα των μεταφορών, επικροτεί την αναθεώρηση των κατευθυντηρίων γραμμών για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών και ζητά να διατεθούν στον τομέα αυτόν επαρκείς πόροι στο πλαίσιο των Δημοσιονομικών Προοπτικών μετά το 2013·

52.

υπενθυμίζει τη δέσμευσή της για βελτίωση της κινητικότητας στις ευρωπαϊκές πόλεις και ζητά να καταστεί δυνατή η εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την αστική κινητικότητα με τη χρηματοδοτική στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

53.

ζητά μια Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) που να εδράζεται σε σαφείς προσανατολισμούς και μια μακρόπνοη προοπτική και να διαθέτει τους απαραίτητους χρηματοδοτικούς πόρους·

54.

ζητά τη χρηματοδοτική ενίσχυση της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης και τον καλύτερο συντονισμό της με την πολιτική συνοχής, προκειμένου να εξασφαλισθεί η εναρμόνιση των παρεμφερών δράσεων εντός της ίδιας περιφέρειας και να εκπληρωθούν οι στόχοι της συνοχής·

55.

πιστεύει ότι η ΚΓΠ μετά το 2013 θα πρέπει να επανεξισορροπήσει τη στήριξη που παρέχει υπέρ της απασχόλησης και υπέρ της διατήρησης των γεωργικών δραστηριοτήτων σε ευαίσθητες περιοχές. Η αναθεωρημένη ΚΓΠ θα πρέπει να εγκαταλείψει κάθε πολιτική άδικης μεταχείρισης όσον αφορά τις μεθόδους στήριξης των διαφόρων προϊόντων και περιφερειών· στο πλαίσιο αυτό, ζητά την εγκατάλειψη των ιστορικών αναφορών, εκφράζει όμως την αντίθεσή της σε κάθε απόπειρα ριζικής αναθεώρησης που ενδέχεται να οδηγήσει στην κατάργηση των εισοδηματικών ενισχύσεων και του μεγαλύτερου μέρους των μέτρων παρέμβασης στις αγορές·

56.

πιστεύει ότι οι περιφέρειες δεν μπορούν πλέον να περιορίζονται στον ρόλο του συγχρηματοδότη, χωρίς να συμμετέχουν ενεργά στον προσδιορισμό των κατευθυντήριων γραμμών και των διαχειριστικών ρυθμίσεων·

57.

εκφράζει την υποστήριξή της στην πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να θεσπιστεί μια νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική, η οποία να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής και να διασφαλίζει τόσο τη βιωσιμότητα των ιχθυαποθεμάτων, όσο και το βιοτικό επίπεδο των παράκτιων κοινοτήτων της Ευρώπης· επικροτεί την υποστήριξη της οποίας έτυχε η πρόταση να συγκεντρωθούν όλοι οι πόροι που προορίζονται για την αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική σε ένα ενιαίο χρηματοδοτικό μέσο.

58.

πιστεύει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν πρωταρχικό ρόλο στην υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης και ζητά να αποτελούν τα θεμελιώδη δικαιώματα τις κατευθυντήριες αρχές οι οποίες θα διέπουν κάθε δράση και νομοθετική πρωτοβουλία στον τομέα αυτόν·

59.

δεσμεύεται να συνεργασθεί με τα άλλα θεσμικά όργανα και υπηρεσίες της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, προκειμένου να αποκτήσει πρακτική σημασία η ιθαγένεια της Ένωσης και να ενισχυθεί το αίσθημα της ευρωπαϊκής ταυτότητας, όχι μόνο μέσω του πλούτου της πολιτισμικής και γλωσσικής πολυμορφίας της Ευρώπης και της πολιτισμικής κληρονομιάς και παράδοσης των περιφερειών της, αλλά και μέσω της πιο ενεργού και πλήρους δημοκρατικής συμμετοχής των πολιτών της Ένωσης στις περιφέρειες και τις περιοχές όπου διαμένουν·

60.

εκφράζει την ακλόνητη πίστη της σε μια ΕΕ ανοικτή στον κόσμο και στηρίζει, ως εκ τούτου, τη συνέχιση των προσπαθειών για τη διαμόρφωση μιας σφαιρικής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου για την Ευρώπη, στη βάση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, αντιμετωπίζοντας παράλληλα το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης και δίνοντας έμφαση στην αλληλεγγύη· επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και στη διασφάλιση της ενσωμάτωσης των μεταναστών·

61.

στηρίζει την περαιτέρω ανάπτυξη ενός δυναμικού πλαισίου για το αστικό και το ποινικό δίκαιο, τόσο σε ουσιαστικό όσο και σε διαδικαστικό επίπεδο.

62.

αναγνωρίζει τη ζωτική συμβολή της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας στην πολιτική σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης των χωρών εταίρων και δεσμεύεται να ενισχύσει την υποεθνική της διάσταση, ιδίως στο πλαίσιο της επισκόπησης πολιτικής που θα πραγματοποιηθεί το 2011· υπενθυμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της διασυνοριακής, διαπεριφερειακής και εδαφικής συνεργασίας, καθώς και την ανάγκη δημιουργίας θεσμών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο στις χώρες εταίρους·

63.

πιστεύει ότι η επιτυχία της Ένωσης για τη Μεσόγειο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή των περιφερειών και των δήμων και, ως εκ τούτου, ζητά να έχει εξέχοντα ρόλο η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ΕΠΤΣ) στην προώθηση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και στη δρομολόγηση νέων προγραμμάτων συνεργασίας·

64.

επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στην ανάπτυξη μιας εδαφικής και υποεθνικής διάστασης της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και ανακοινώνει στα πλαίσια αυτά τη διοργάνωση διάσκεψης των περιφερειακών και τοπικών αρχών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και της ΕΕ κατά το α' εξάμηνο του 2011·

65.

εξακολουθεί να παρακολουθεί τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ και να έχει στραμμένη την προσοχή της στην κατάσταση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις υποψήφιες και στις εν δυνάμει υποψήφιες χώρες. Οι ειδικευμένες ομάδες εργασίας και οι μικτές συμβουλευτικές επιτροπές θα συνεχίσουν το έργο τους στο πεδίο αυτό, ενώ θα μπορούσε να εξετασθεί το ενδεχόμενο σύστασης μικτών συμβουλευτικών επιτροπών με το Μαυροβούνιο, την Αλβανία ή τη Σερβία, μετά τη χορήγηση σε αυτές καθεστώτος υποψήφιας χώρας·

66.

επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στους Αναπτυξιακούς Στόχους της χιλιετίας· κρίνει ότι η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής ανάπτυξης και η ευρωπαϊκή συναίνεση θα πρέπει ακολουθήσουν τις κατευθύνσεις που έχουν ήδη καθορισθεί στην ανακοίνωση «Οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης: φορείς ανάπτυξης», η οποία υπογραμμίζει τη θέση, τον ρόλο και την προστιθέμενη αξία των οργανισμών αυτών στους εν λόγω τομείς και πολιτικές· για να προαχθεί ο διάλογος και να δημιουργηθεί ένα βήμα πολιτικής έκφρασης των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον τομέα της συνεργασίας και της ανάπτυξης, η ΕτΠ θα συνδιοργανώσει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δεύτερη διάσκεψη για την αποκεντρωμένη συνεργασία, θέτοντας σε λειτουργία μία δικτυακή πύλη για την αποκεντρωμένη συνεργασία.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/6

—

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την «Ενέργεια 2020 - Μια στρατηγική για ανταγωνιστική, αειφόρο και ασφαλή ενέργεια» τονίζει τον πρωταρχικό ρόλο των δήμων στην ανάπτυξη καινοτόμων ολοκληρωμένων ενεργειακών λύσεων σε τοπικό επίπεδο, και σημειώνει ιδιαίτερα τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει πρωτοβουλίες, όπως το «Σύμφωνο των Δημάρχων»· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη της διότι ο σημαντικός ρόλος των περιφερειών δεν αναφέρεται ρητώς στην ανακοίνωση·

—

σημειώνει, αφενός, τις φιλόδοξες απαιτήσεις για τη συμβολή του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου στην επίτευξη των στόχων της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ που περιέχονται στην ανακοίνωση «Ενέργεια 2020», και εκφράζει τη λύπη της, αφετέρου, για την απουσία συγκεκριμένων νέων δεσμεύσεων σχετικά με τη χρηματοδότηση των τοπικών και περιφερειακών επενδύσεων στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας·

—

ζητά να αποτελέσει προτεραιότητα η μείωση των ενεργειακών αναγκών και να ενισχυθούν σε όλα τα επίπεδα οι πολιτικές σε αυτό τον τομέα· τονίζει, όπως έχει ζητήσει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμα του Ιουνίου του 2010 σχετικά με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ότι πρέπει να οριστεί δεσμευτικός στόχος μείωσης κατά 20 % της ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2020, ώστε να επιτευχθεί πραγματικός περιορισμός της ενεργειακής κατανάλωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να προσδιοριστούν σαφώς τα διαφορετικά επίπεδα παρέμβασης προκειμένου να εξασφαλιστεί η τήρηση, ο συντονισμός και η συνοχή των μέτρων·

—

υποστηρίζει ότι η ενεργειακή πολιτική μπορεί να αναχθεί σε ύψιστη προτεραιότητα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, έτσι ώστε να απολαμβάνει μεγαλύτερο μερίδιο των διαθέσιμων πόρων στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή. Η ιεράρχηση των συγκεκριμένων δράσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων πρέπει να πραγματοποιηθεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Εισηγητής

:

Ο κ. Michel LEBRUN (BE/PPE), μέλος του κοινοβουλίου της Βαλλονίας

1.

υπενθυμίζει στα Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την ανάγκη να διασφαλιστεί η ασφαλής, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη πρόσβαση του πληθυσμού των κρατών μελών στην ενέργεια. Υπό το πρίσμα αυτό, η ενεργειακή πολιτική μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην πιο αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και των πόρων στην Ευρώπη, στον περιορισμό των εκπομπών CO2, καθώς και στην ασφάλεια και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την ανάπτυξη και την απασχόληση. (1)

2.

επαναλαμβάνει ότι η δράση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο παραμένει κρίσιμη για την επίτευξη αυτών των στόχων. Ο καθοριστικός ρόλος των περιφερειών και των πόλεων στην επίτευξη αυτού του στόχου αναγνωρίζεται ήδη πλήρως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

3.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την «Ενέργεια 2020 - Μια στρατηγική για ανταγωνιστική, αειφόρο και ασφαλή ενέργεια» τονίζει τον πρωταρχικό ρόλο των δήμων στην ανάπτυξη καινοτόμων ολοκληρωμένων ενεργειακών λύσεων σε τοπικό επίπεδο, και σημειώνει ιδιαίτερα τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει πρωτοβουλίες, όπως το «Σύμφωνο των Δημάρχων»· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη της διότι ο σημαντικός ρόλος των περιφερειών δεν αναφέρεται ρητώς στην ανακοίνωση·

4.

υπενθυμίζει ότι οι μεταφορές, η στέγαση, τα δημόσια κτήρια, οι δημόσιες υποδομές φωτισμού και άλλες δημόσιες υποδομές, που σχεδιάζονται από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και βρίσκονται υπό την αρμοδιότητα τους, είναι πεδία όπου μπορεί να επιτευχθεί σημαντική μείωση των εκπομπών CO2, έλεγχος της κατανάλωσης και εξοικονόμηση ενέργειας

5.

συνεπώς, τάσσεται υπέρ της άποψης ότι η μελλοντική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής πρέπει να ευνοήσει τον αποτελεσματικό συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σε εθνικό, περιφερειακό και η ευρωπαϊκό επίπεδο· ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού της, αυτή η πολιτική θα πρέπει να λάβει υπόψη τις οικονομικές και κανονιστικές πτυχές καθώς και τις επενδύσεις σε υλικό και ανθρώπινο κεφάλαιο που απαιτούνται για την εφαρμογή της·

6.

τονίζει τη σημασία του να ενισχυθούν τα μέσα για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να βρεθούν λύσεις όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Για το σκοπό αυτό πρέπει να προβλεφθεί επαρκής χρηματοδότηση, στην οποία να έχουν πρόσβαση οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές·

7.

σημειώνει, αφενός, τις φιλόδοξες απαιτήσεις για τη συμβολή του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου στην επίτευξη των στόχων της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ που περιέχονται στην ανακοίνωση «Ενέργεια 2020», και εκφράζει τη λύπη της, αφετέρου, για την απουσία συγκεκριμένων νέων δεσμεύσεων σχετικά με τη χρηματοδότηση των τοπικών και περιφερειακών επενδύσεων στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας·

8.

τάσσεται υπέρ της προσαρμογής της κοινοτικής χρηματοδότησης προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα σε δράσεις για την ανάπτυξη των μέσων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Θα πρέπει να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε δάνεια της ΕΤΕ για τις τοπικές αρχές και τις περιφέρειες που επιθυμούν να επενδύσουν σε προγράμματα και μέτρα ενεργειακής απόδοσης, να προωθήσουν τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να μειώσουν τις εκπομπές CO2· επιπλέον, θα πρέπει να συσταθεί ένα Ταμείο Επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας με τα έσοδα που θα προέλθουν από την εισαγωγή ενός νέου πανευρωπαϊκού φόρου επί του άνθρακα που θα επιβληθεί σε όσους προκαλούν τις υψηλότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου·

9.

χαιρετίζει την πρόσκληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να εκφράσει την άποψή της σχετικά με τον ρόλο των περιφερειών εντός του νέου πλαισίου για την ενεργειακή πολιτική και του νέου σχεδίου δράσης για την ενέργεια·

10.

υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης μιας φιλόδοξης και καινοτόμου ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής, που θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να κατακτήσει κορυφαία θέση στην προηγμένη τεχνολογία σε θέματα ενεργειακής απόδοσης και χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η στρατηγική αυτή οφείλει να ενσωματώνει την ασφάλεια του εφοδιασμού, (για την οποία είναι απαραίτητη μια διαφοροποίηση) τον έλεγχο της κατανάλωσης, τις προσιτές τιμές και την προστασία του περιβάλλοντος· η ενεργειακή ασφάλεια και η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος πρέπει οπωσδήποτε να αποτελέσουν αντικείμενο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης. Η ΕτΠ προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη για τους πολίτες με τα χαμηλότερα εισοδήματα —μεγάλο μέρος των οποίων δαπανάται στα έξοδα θέρμανσης, κλιματισμού, φωτισμού και χρήσης των οικιακών συσκευών— αφενός μεν να υπάρξει ένα προσιτό κόστος κατανάλωσης ενέργειας, αφετέρου δε τα προγράμματα ενεργειακής αποδοτικότητας να απευθύνονται πρωτίστως στους οικονομικά ασθενέστερους·

11.

ζητεί να αποτελέσει προτεραιότητα η μείωση των ενεργειακών αναγκών και να ενισχυθούν σε όλα τα επίπεδα οι πολιτικές σε αυτό τον τομέα· τονίζει, όπως έχει ζητήσει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμα του Ιουνίου του 2010 σχετικά με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ότι πρέπει να οριστεί δεσμευτικός στόχος μείωσης κατά 20 % της ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2020, ώστε να επιτευχθεί πραγματικός περιορισμός της ενεργειακής κατανάλωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να προσδιοριστούν σαφώς τα διαφορετικά επίπεδα παρέμβασης προκειμένου να εξασφαλιστεί η τήρηση, ο συντονισμός και η συνοχή των μέτρων·

12.

θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μπορέσει να αποκτήσει ένα βιώσιμο, αποδοτικό, διαφοροποιημένο και ανταγωνιστικό ενεργειακό μίγμα παρά μόνο εάν ενισχύσει τα υλικά και χρηματοπιστωτικά μέσα για την έρευνα και την τεχνολογική καινοτομία στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας, της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της επεξεργασίας και ανακύκλωσης των ενεργειακών αποβλήτων·

13.

υποστηρίζει τις πολιτικές κατευθύνσεις της Επιτροπής Barroso II, σύμφωνα με τις οποίες «η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η καλή διασύνδεση θα είναι κρίσιμης σημασίας για τη μελλοντική ανάπτυξη»· ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η ίδια η Επιτροπή δεν έχει το όραμα μιας οικονομίας που να στηρίζεται στην απασχόληση, όταν τονίζει ελάχιστα τον ρόλο των περιφερειών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

14.

επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να αναπτυχθεί στο σύνολο της ευρωπαϊκής επικράτειας ένα νέο «ευφυές» υπερδίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, το οποίο θα συνδυάζει παραδοσιακές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ θα καλείται επίσης να καλύψει τον διττό στόχο της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού των χωρών της Ένωσης και της μείωσης των εκπομπών που απαιτείται για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

15.

τονίζει την ανάγκη για αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών κατά την άσκηση της εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής·

16.

καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να εργαστούν για την επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ της εσωτερικής και εξωτερικής διάστασης του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, μέσω της προαγωγής της έρευνας και της υλοποίησης της ενεργειακής αποδοτικότητας σε μεγαλύτερο βαθμό από τις επενδύσεις σε νέους τρόπους μεταφοράς των ορυκτών καυσίμων που προέρχονται από τρίτες χώρες·

17.

σημειώνει ότι η ολοκλήρωση των εσωτερικών αγορών αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των διασυνδέσεων, πρέπει να παραμείνει βασικό στοιχείο της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης·. Εντούτοις αναγνωρίζει ότι στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία, προκειμένου οι εταιρείες ενέργειας να επενδύσουν μέσα στα επόμενα 20 έτη 1 τρισ. ευρώ σε νέες τεχνολογίες και υποδομές –με σκοπό να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη παροχή ενέργειας κατά τη μετάβαση σε μορφές ενέργειας χαμηλών εκπομπών CO2–, οι τράπεζες και τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να απαιτήσουν από τις εθνικές κυβερνήσεις, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ή ένα Ταμείο Επενδύσεων στην Ενέργεια να περιορίσουν τον δανειακό κίνδυνο των εν λόγω καινοτόμων προγραμμάτων και να εγγυηθούν την αποπληρωμή του δανείου. Μια τέτοια επένδυση θα δημιουργήσει χιλιάδες εξειδικευμένες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών της ΕΕ έναντι των υπολοίπων παγκοσμίως·

18.

τονίζει ότι ειδικότερα η παραγωγή ενέργειας στη θάλασσα θα συνεχίσει και στο μέλλον να συμβάλλει σημαντικά στον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ·

19.

παρατηρεί ότι η ηλιακή ενέργεια αποτελεί τον κυριότερο ανανεώσιμο πόρο στις μεσογειακές περιφέρειες, όπου το δυναμικό της συγκαταλέγεται στα υψηλότερα στον κόσμο. Ως εκ τούτου, η παραγωγή ηλιακής ενέργειας στο μέλλον θα συμβάλλει σημαντικά στον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ·

20.

υπενθυμίζει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας σύμφωνα με τους στόχους 20-20-20 απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε τομείς όπως τη βιομηχανία, τις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες και τη στέγαση, καθώς και στα δημόσια και εμπορικά κτίρια. Οι τοπικές αρχές μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην επίλυση του προβλήματος του ενεργειακού εφοδιασμού μέσω της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και των μεταφορών και της χωροταξίας, στο βαθμό που η μείωση της ζήτησης ενέργειας οδηγεί σε μείωση της πολιτικής ευπάθειας που συνεπάγεται η εξάρτηση από τρίτες χώρες για τον εφοδιασμό· Υπενθυμίζει επίσης τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η δημιουργία ενός εύρωστου τομέα επιχειρήσεων παροχής ενεργειακών υπηρεσιών για την υλοποίηση επενδύσεων, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, στα πεδία της ενεργειακής εξοικονόμησης, της ενεργειακής απόδοσης και της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών·

21.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την προοπτική να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι για την αύξηση του ποσοστού ανακαίνισης των κτιρίων κάθε έτος, με τη θέσπιση συγκεκριμένων ελάχιστων τιμών για την ενεργειακή τους βαθμολόγηση. Παράλληλα, ζητά από την Επιτροπή να επικεντρωθεί σε μια στρατηγική εκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού στον κατασκευαστικό τομέα, έτσι ώστε αφενός μεν να μπορεί να εκτελεί εργασίες ενεργειακής αποδοτικότητας, αφετέρου δε να διαθέτει ειδικούς με πιστοποίηση για τη διενέργεια ενεργειακών ελέγχων· θα πρέπει επίσης να καταβληθεί προσπάθεια εναρμόνισης των διαδικασιών ενεργειακής πιστοποίησης των κτιρίων μεταξύ των κρατών μελών·

22.

τονίζει το γεγονός ότι η βασική έρευνα στον τομέα της ενέργειας - ακρογωνιαίος λίθος της ανάπτυξης τεχνολογιών αιχμής για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την εξοικονόμηση ενέργειας - πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εξασφαλίσει την παροχή επαρκών κεφαλαίων σε κάθε σχέδιο που δύναται να οδηγήσει σε σημαντικές ανακαλύψεις σε αυτόν τον τομέα·

23.

υποστηρίζει ότι η ενεργειακή πολιτική πρέπει να αναχθεί σε ύψιστη προτεραιότητα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, έτσι ώστε να απολαμβάνει μεγαλύτερο μερίδιο των διαθέσιμων πόρων στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή. Η ιεράρχηση των συγκεκριμένων δράσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων πρέπει να πραγματοποιηθεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί και υποστηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προωθήσει τοπικές ενεργειακές λύσεις και να αναπτύξει περαιτέρω την πρωτοβουλία «έξυπνες πόλεις», με σκοπό την προτίμηση «καθαρών» επενδύσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, χάρη στην εφαρμογή τοπικών ευφυών πολιτικών σε θέματα βιώσιμης ενέργειας, καλεί δε την Επιτροπή και Συμβούλιο να αναπτύξουν συγκεκριμένα αποκεντρωμένα μέσα για την οικονομική υποστήριξη αυτού του στόχου. Επί του προκειμένου, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα μπορέσουν να επωφεληθούν από την πρωτοβουλία «έξυπνες πόλεις» όσο το δυνατόν περισσότερα αστικά κέντρα·

24.

θεωρεί ότι το σχέδιο δράσης για την ενέργεια 2011-2020 της ΕΕ πρέπει να εστιάσει περισσότερο στη θερμική ενέργεια (θέρμανση και κλιματισμός), καθότι είναι καθοριστικής σημασίας για το ενεργειακό ισοζύγιο της ΕΕ και τις προοπτικές ενεργειακής αποδοτικότητας. Επίσης, η θερμότητα αποτελεί μια από τις βασικότερες μεταβλητές τόσο για την εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενεργειακή εξίσωση όσο και για τη βελτίωση της απόδοσης κατά την παραγωγή θερμικής ενέργειας· θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί η κεντρική παραγωγή και διανομή θερμικής ενέργειας μέσω νέων, εναρμονισμένων νομοθετικών μέσων που θα διευκολύνουν την εφαρμογή της·

25.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει δίχως καθυστέρηση τα ακόλουθα ζητήματα στρατηγικής σημασίας: τη χρήση μέσων και μέτρων για την εξασφάλιση αποτελεσματικότερων δεικτών τιμών και την ενθάρρυνση για εξοικονόμηση ενέργειας, τη συνετή χρήση της ενέργειας και την μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από τους χρήστες, μέσω του συστήματος εμπορίας εκπομπών, της φορολόγησης της ενέργειας και της κατάργησης των επιδοτήσεων για τα συμβατικά καύσιμα·

26.

προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει τα κατάλληλα μέσα που θα επιτρέψουν στις δημόσιες αρχές και στους επενδυτές να αποτιμήσουν το παράπλευρο όφελος (εξωτερικότητα) από τις επενδύσεις στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας και της ανανεώσιμης ενέργειας. Τούτο θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της ευρείας χορήγησης λευκών πιστοποιητικών ή και της χρήσης άλλων εργαλείων της αγοράς για την αξιολόγηση της θετικής επίδρασης αυτών των τεχνολογιών·

27.

επαναλαμβάνει (2) την πρόταση που εκφράζεται σε παλαιότερη γνωμοδότηση της ΕτΠ στον εν λόγω τομέα, σχετικά με την ανάγκη να αποφευχθεί η χρήση των μηχανισμών επιδότησης για την ενέργεια αντί για ισχυρά οικονομικά μέσα παροχής κινήτρων, προκειμένου να καταστεί πιο αποτελεσματική και ει δυνατόν να μειωθεί η χρήση ενέργειας·

28.

υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο για την εφαρμογή της τρίτης δέσμης μέτρων για την αγορά ενέργειας. Η εφαρμογή των μέτρων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας και ιδίως του ευρωπαϊκού στρατηγικού σχεδίου ενεργειακών τεχνολογιών παραμένει το αναγκαίο πρώτο βήμα προκειμένου να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι «20-20-20», καθώς η εφαρμογή της νομοθεσίας θα δημιουργήσει ένα σταθερό περιβάλλον που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να προγραμματίσουν τις επενδύσεις και τις δραστηριότητές τους·

29.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία μια ανταγωνιστική και αποτελεσματική εσωτερική αγορά ενέργειας έχει ζωτική σημασία για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων που επιδιώκει η ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα. Η υλοποίηση μιας τέτοιας αγοράς προϋποθέτει την καθιέρωση πιο αποτελεσματικών ρυθμιστικών ελέγχων, ενός σταθερού νομικού πλαισίου που ευνοεί την ανάπτυξη των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, πιο διαφανών και λιγότερο δαπανηρών κανονιστικών ρυθμίσεων και διοικητικών διαδικασιών που διευκολύνουν την πρόσβαση στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, την εξασφάλιση απλής και άμεσης πρόσβασης των καταναλωτών σε πλήρη, ακριβή και αξιόπιστη πληροφόρηση όσον αφορά την ενέργεια, την προώθηση της ενημέρωσης των πολιτών για την αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας, καθώς και τη διασφάλισης της πλήρους ανεξαρτησίας των φορέων εκμετάλλευσης συστημάτων μεταφοράς. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά να επαναληφθεί ως σημαντικός προσανατολισμός της ενεργειακής πολιτικής η αρχή της ίσης μεταχείρισης όλων των παραγόντων της αγοράς. Οι πρώτες ύλες πρέπει να τεθούν στη διάθεση όλων στην ευρωπαϊκή αγορά, επί ίσοις όροις, σύμφωνα με τις απαιτήσεις για διαφάνειας και άνοιγμα της αγοράς·

30.

εφιστά την προσοχή στη στενή σχέση μεταξύ των σχεδίων ανάκαμψης και των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στο πλαίσιο της τρέχουσας διπλής οικονομικής και περιβαλλοντικής κρίσης. Τα ζητήματα που αφορούν την πιο αποτελεσματική χρήση των πόρων, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, καθώς και τις «πράσινες» τεχνολογίες, ενώνονται τόσο με τους στόχους που καθόρισε η στρατηγική «Ευρώπη 2020» υποστηρίζοντας τη δημιουργία μιας «ανταγωνιστικής, διασυνδεδεμένης και πιο πράσινης οικονομίας», όσο και με το πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα και τις προσπάθειες για την ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης·

31.

χαιρετίζει τις σημαντικές προόδους που έχει σημειώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα τυποποίησης των ενεργοβόρων αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται στην ευρωπαϊκή αγορά και την καλεί να επιμείνει σ’ αυτή την κατεύθυνση, με επιδίωξη τον ύψιστο δυνατό βαθμό απαιτήσεων σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, αποδοτικότητας και ενεργειακών επιδόσεων·

32.

υπογραμμίζει ότι τα ενεργειακώς αποδοτικά οχήματα (υβριδικά, ηλεκτρικά κ.λπ.), παρ’ όλους τους σημερινούς περιορισμούς τους, μπορούν να ικανοποιήσουν μεγάλο μέρος των απαιτήσεων κινητικότητας που καλύπτουν σήμερα τα βενζινοκίνητα και τα πετρελαιοκίνητα, προσφέροντας επιπλέον τα εξής πλεονεκτήματα στους βασικούς πυλώνες της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ: εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση των ρυπογόνων εκπομπών, βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ηλεκτρικού συστήματος, μείωση των θορύβων κ.ά. Με το ίδιο σκεπτικό, πρέπει να υποστηριχθούν των μαζικά μέσα μεταφοράς και, ιδιαίτερα, των σιδηροδρόμων (τόσο υψηλής ταχύτητας όσο και των τοπικών)·

33.

παρατηρεί ότι η επίτευξη όλων αυτών των στόχων θα απαιτήσει συντονισμένη προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα: ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό. Η Ευρώπη θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους της για αειφορία, ανταγωνιστικότητα και ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού μόνο μέσω της συλλογικής δράσης·

34.

συνιστά, στο σχέδιο δράσης για την ενέργεια που θα υποβάλει η Επιτροπή, να περιλαμβάνονται ορισμένες πρώτες εκτιμήσεις και για την μετά το 2020 περίοδο, προπαντός από γενική άποψη, η οποία να καλύπτει όλες τις διαθέσιμες μορφές ενέργειας (συμβατική, πυρηνική και ανανεώσιμη)·

35.

υπενθυμίζει στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εφαρμογή της μελλοντικής ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής, καθώς αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στον τομέα της ενέργειας, δεδομένων των ευθυνών τους σε πολλές δραστηριότητες που σχετίζονται με το σχεδιασμό και τη χωροταξική διαχείριση, τη χορήγηση αδειών, τις επενδύσεις, τις κρατικές προμήθειες, την παραγωγή και την κατανάλωση και της εγγύτητάς τους στον καταναλωτή. Επιπλέον, οι μεταφορές, η στέγαση, τα δημόσια κτήρια και οι δημόσιες υποδομές φωτισμού που σχεδιάζονται και παρέχονται από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, είναι πεδία όπου μπορεί να επιτευχθεί σημαντική μείωση των εκπομπών CO2 και εξοικονόμηση ενέργειας·

36.

ζητά, για οιαδήποτε μελλοντική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα ενέργειας, να διενεργείται πλήρης αξιολόγηση αντικτύπου όσον αφορά τις ενδεχόμενες οικονομικές συνέπειες και δημοσιονομικές και διοικητικές δαπάνες και να συνυπολογίζονται οι τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες·

37.

παρατηρεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο τόσο στην προώθηση της αλλαγής των ατομικών συμπεριφορών – κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων ενεργειακής αποδοτικότητας – όσο και στην δρομολόγηση και υποστήριξη δραστηριοτήτων και σχεδίων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο για την επίτευξη των στόχων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας, προστασίας του περιβάλλοντος και καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος. Αυτός ο σημαντικός ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών έχει ήδη αναγνωρισθεί σαφώς από την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

38.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο θα μπορούσε να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο στην ανάπτυξη της ικανότητας παραγωγής ενέργειας με βάση τις ανανεώσιμες πηγές και τα «ευφυή» ενεργειακά δίκτυα, χωρίς να τίθεται υπό αμφισβήτηση ο κρίσιμος ρόλος των κρατών μελών σχετικά με τις επενδύσεις σε έργα υποδομής, όπως το δίκτυο και η διασύνδεση·. Απαιτείται η συνεργασία των τοπικών κοινοτήτων, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των για την εκπόνηση και υλοποίηση τοπικών ενεργειακών προγραμμάτων. Τούτο συνεπάγεται ευκολότερη πρόσβαση στα στοιχεία των εταιρειών ενέργειας και την καθιέρωση της εποπτείας σε πραγματικό χρόνο μέσω ευφυών μετρητών·

39.

ως εκ τούτου, πρέπει οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να αντιμετωπίζονται ως ένας εταίρος που μπορεί να συνεισφέρει στην προβολή και στην υλοποίηση αυτών των τόσο κρίσιμων στόχων και όχι ως φραγμός για την ταχεία εφαρμογή φιλόδοξης νομοθεσίας, καθώς και ως βασικός παράγοντας εξασφάλισης της ποιότητας των υλοποιούμενων έργων·

40.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν ήδη αρχίσει να δρομολογούν δραστηριότητες και πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μάχη κατά της αλλαγής του κλίματος. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να τονιστούν τόσο ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει το «Σύμφωνο των Δημάρχων» στη διαδικασία ευαισθητοποίησης των ανθρώπων στο ζήτημα της ενέργειας και την προάσπιση της αλλαγής των ατομικών συμπεριφορών, όσο και η δημιουργία δικτύων πληροφόρησης και συνεργασίας στα οποία συμμετέχουν οι δήμοι και οι κοινότητες του Συμφώνου·

41.

στο πλαίσιο αυτό, καλεί τις πρωτοπόρες τοπικές και περιφερειακές αρχές στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας και της ανάπτυξης δομών για παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας να εντείνουν την επικοινωνία και τη συνεργασία με τις ομολόγους τους. Πρέπει να ενθαρρυνθεί η επέκταση του Συμφώνου στο σύνολο των αστικών και αγροτικών κοινοτήτων που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτό, καθώς και κάθε μορφή διαπεριφερειακής, εθνικής ή διεθνούς συνεργασίας που θα συνέβαλε σε αυτήν την κοινή προσπάθεια·

42.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει τοπικές ενεργειακές λύσεις και να συνεχίσει την ανάπτυξη ενός άλλου έργου: της πρωτοβουλίας «έξυπνες πόλεις», για την προώθηση των «καθαρών» επενδύσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να σημειωθεί πρόοδος εάν η Επιτροπή υποστηρίξει την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν η συμπαραγωγή, οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, τα δίκτυα θέρμανσης και κλιματισμού των αστικών περιοχών που χρησιμοποιούν αυτού του τύπου την τεχνολογία και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (βιομάζα κ.ά.) και η αποκεντρωμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναπτύξουν ειδικά αποκεντρωμένα χρηματοδοτικά μέσα για την υποστήριξη αυτού του στόχου·

43.

τονίζει ότι οι προθεσμίες εφαρμογής που θα ορίσουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα θα πρέπει να είναι επαρκείς ώστε ο τοπικές και περιφερειακές αρχές να μπορούν να εφαρμόσουν τα ενδεχόμενα μέτρα της ΕΕ σε θέματα ενεργειακών επιδόσεων και αποδοτικότητας και να διασφαλίσουν την ποιότητα των προτεινόμενων έργων·

44.

δεδομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην ικανοποίηση των απαιτήσεων που σχετίζονται με την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις μορφές ενέργειας, ζητά να προβλεφθούν περισσότερα και ισχυρότερα χρηματοπιστωτικά μέσα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την υποστήριξη των προσπαθειών των τοπικών αρχών για επενδύσεις στην αειφόρο ενέργεια. Αυτό θα επέτρεπε να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που πολύ συχνά εμφανίζονται σε εθνικό επίπεδο, όπως η ανεπαρκής αξιοποίηση των διαθέσιμων κεφαλαίων λόγω υπερβολικά αυστηρής ρύθμισης ή η ανεπαρκής ενημέρωση των τοπικών φορέων σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης·

45.

επαναλαμβάνει τη θέση την οποία είχε εκφράσει σε προηγούμενη γνωμοδότησή της σχετικά με την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μετά το 2012, σύμφωνα με την οποία περισσότερο από το ένα τρίτο των εσόδων από το σύστημα αυτό θα πρέπει να διατεθούν για μαζικές επενδύσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και για εφοδιασμό με βάση τους εσωτερικούς ανανεώσιμους πόρους·

46.

χαιρετίζει επίσης την εκ νέου διάθεση των μη χρησιμοποιηθέντων πόρων με βάση το κεφάλαιο ΙΙ του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 663/2009, οι οποίοι πρόκειται να τεθούν στη διάθεση των τοπικών και περιφερειακών αρχών για τη χρηματοδότηση (στο πλαίσιο έργων σχετικών με την αειφόρο ενέργεια) μέτρων με άμεσο, μετρήσιμο και ουσιαστικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ, στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· επί του προκειμένου, υποστηρίζει τη θέσπιση μόνιμου χρηματοδοτικού μέσου που θα στηρίζει την ανάπτυξη έργων για την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα διευκολύνει την χρηματοδότηση επενδύσεων στους τομείς αυτούς εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών δημοσίων αρχών γεγονός που θα συμβάλει ώστε να μετριαστεί η μεγάλη εξάρτηση από το εξωτερικό των μικρών μεμονωμένων και ευάλωτων ενεργειακών συστημάτων, όπως είναι αυτά των εξόχως απόκεντρων περιφερειών·

47.

προτείνει να αντισταθμιστούν εν μέρει οι αυξημένες τιμές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τη προτείνει να αντισταθμιστούν εν μέρει οι αυξημένες τιμές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τη σταδιακή επανεξέταση, σε επαρκές χρονικό διάστημα, των επιδοτήσεων των συμβατικών πηγών ενέργειας, παράλληλα με την τρέχουσα απελευθέρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και τις δημόσιες επενδύσεις σε εταιρείες διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (εταιρικές σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα). Αυτό θα είχε επίσης ευεργετικές συνέπειες στη συμμετοχή των ΜΜΕ, καθώς και στην ανάπτυξη και την απασχόληση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο – κάτι το οποίο συζητείται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και το οποίο αναμένεται να συμβάλλει στην οικονομική ανάκαμψη. Εντούτοις, η πρόσβαση στο δίκτυο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ποικίλλει σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο: πρέπει συνεπώς να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου τα κράτη να ευθυγραμμιστούν με τις βέλτιστες πρακτικές·

48.

προτείνει το σχεδιασμό νέων μέσων, υπό μορφή αξόνων προτεραιότητας εντός των διαρθρωτικών ταμείων ή κεφαλαίων για ενεργειακές επενδύσεις, που θα παρέχουν απευθείας δάνεια και επιδοτήσεις με κριτήρια ευρύτερης επιλεξιμότητας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· τόσο για την εκτέλεση έργων ενεργειακής αποδοτικότητας και αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας, όσο και για την παροχή εγγύησης στα δάνεια των εταιρειών ενέργειας, προκειμένου αυτές να επενδύσουν σε τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρισμού, θέρμανσης και κλιματισμού με χαμηλές εκπομπές CO2·

49.

πιστεύει ότι η ελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην ΕΕ θα πρέπει να οδηγήσει σε αποκεντρωμένες λύσεις για ενεργειακό εφοδιασμό, οι οποίες θα περιλαμβάνουν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε μεγαλύτερο ποσοστό απ' ότι σήμερα·

50.

ειδικότερα τονίζει τη σημασία της περαιτέρω ανάπτυξης της τεχνολογίας του «έξυπνου δικτύου» για να διευκολυνθεί η μετάβαση προς μια αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, χρησιμοποιώντας υψηλό ποσοστό διαφορετικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

51.

ζητά να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην απλοποίηση στη διαφάνεια και στη μείωση του χρόνου και του κόστους των διαδικασιών αδειοδότησης όσον αφορά τον προγραμματισμό αποκεντρωμένων δομών παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας·

52.

τονίζει επίσης την ανάγκη να εξασφαλιστεί η ένταξη του τοπικού πληθυσμού στην αποκέντρωση της παροχής ενέργειας και ιδίως στο να γίνει αποδεκτό εκ μέρους του πληθυσμού ότι, με τις υπάρχουσες μεθόδους παραγωγής, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι συχνά πιο ακριβές από τις παραδοσιακές. Γι’ αυτό, θα ήταν σκόπιμο να ενισχυθεί περισσότερο η αποκεντρωμένη παραγωγή (φωτοβολταϊκή και αιολική) χαμηλής ισχύος (έως 100 κιλοβάτ). Επιπλέον, είναι συχνά απαραίτητο να ενημερώνεται ο τοπικός πληθυσμός σχετικά με την εγκατάσταση νέων γραμμών μεταφοράς ενέργειας. Οι ΜΚΟ και οι ενώσεις που αγωνίζονται για την προστασία του περιβάλλοντος μπορούν να αναλάβουν επ’ αυτού τον ρόλο της «γέφυρας» μεταξύ της κοινωνίας πολιτών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών, προσφέροντας υποστήριξη και συνοδεία στις αρχές για την εφαρμογή σχεδίων και έργων που αφορούν την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, και παράλληλα ενημερώνοντας το κοινό· ειδικότερα, θα πρέπει να γίνουν πιο σαφή τα μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού·

53.

ζητά να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα και οι θέσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των πληθυσμών τους όσον αφορά την αποθήκευση και την επεξεργασία των ενεργειακών αποβλήτων. Τα υπάρχοντα μέσα διαμεσολάβησης και ενημέρωσης θα μπορούσαν να ενισχυθούν·

54.

υπογραμμίζει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικοί και περιφερειακοί οργανισμοί ενέργειας στην εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών για την ενέργεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως συνδετικός κρίκος μεταξύ των ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πολιτικών με τους καταναλωτές. Το έργο τους όσον αφορά την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να υποστηριχθεί από σημαντικές προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για κανονιστική και διοικητική απλούστευση όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στη διαθέσιμη εμπειρογνωμοσύνη και τα οικονομικά μέσα. Αυτή η απλοποίηση, σε συνδυασμό με την ευρύτερη ενημέρωση σχετικά με τις αποστολές των διαφόρων περιφερειακών και τοπικών οργανισμών κρίνεται απαραίτητη για την διασφάλιση της ελκυστικότητας και της βέλτιστης λειτουργίας των εν λόγω οργανισμών·

55.

συνηγορεί υπέρ τόσο της αποσαφήνισης των ρόλων και των αρμοδιοτήτων μεταξύ των εν λόγω εθνικών, περιφερειακών και τοπικών οργανισμών και οργάνων όσο και της ενίσχυσης της προβολής των οργανισμών αυτών στους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις·

56.

υπογραμμίζει ότι οι αστικές και αγροτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων και την ανάδειξη νέων αγορών στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πράγματι, αν όπως προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορέσει να δημιουργήσει ένα εκατομμύριο επιπλέον θέσεις εργασίας στην Ευρώπη έως το 2020, θα αποτελέσει την απόδειξη επίτευξης νέας ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ και των στόχων για το κλίμα·

57.

ζητά, όσον αφορά τις ενδεχόμενες δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις και το οικονομικό και διοικητικό κόστος κάθε μελλοντικής δράσης της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας, να εκπονείται πλήρης μελέτη αντικτύπου, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες, κυρίως στα νησιά και στις εξόχως απομακρυσμένες περιοχές που χαρακτηρίζονται από πλήρη απομόνωση των ενεργειακών τους συστημάτων. Οι ιδιαιτερότητες αυτές σημαίνουν ότι το ιδανικό ενεργειακό μίγμα ίσως να είναι διαφορετικό σε κάθε περιφέρεια. Επίσης, ο αντίκτυπος, τόσο της ανάπτυξης νέων μορφών ενέργειας όσο και της διατήρησης ή εξάλειψης των συμβατικών, μπορεί να είναι πολύ διαφορετικός από τη μία περιφέρεια στην άλλη·

58.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι κάθε νέα νομοθεσία για την ενεργειακή πολιτική θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις ικανότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι το επίπεδο της παρέμβασης πληροί τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/12

—

τονίζει ότι οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα συνεκτικής προσέγγισης καθώς και πρότυπο για χώρες εκτός Ευρώπης. Απαραίτητες προϋποθέσεις για αυτό είναι οι διαφανείς, διατομεακές δομές καθώς και η αποτελεσματική χρηματοδοτική υποδομή, στην οποία θα έχουν πρόσβαση οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές·

—

εκφράζει συνεπώς την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών άνθρακα σε περισσότερες από 2 150 ευρωπαϊκές πόλεις σε ποσοστό άνω του 20 % έως το 2020 και, συνεπώς, στηρίζει το Σύμφωνο των Δημάρχων, διότι αποτελεί κεντρικό στοιχείο μιας βιώσιμης περιφερειακής και κλιματικής πολιτικής, επιθυμεί δε να τεθούν σε εφαρμογή όλα τα απαραίτητα μέσα, προκειμένου να υλοποιηθούν αποτελεσματικά οι δεδηλωμένοι στόχοι·

—

υποστηρίζει ότι η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ του τοπικού και του εθνικού επιπέδου διακυβέρνησης μπορεί να επιτευχθεί μέσω «συμφωνιών αποτελέσματος», στις οποίες τα επιμέρους επίπεδα διακυβέρνησης μπορούν να δεσμευτούν εθελούσια, να εργαστούν για τον μετριασμό των κλιματικών αλλαγών και να αναλάβουν από κοινού τη δέσμευση και την ευθύνη για την αντίστοιχη συνεισφορά·

—

τονίζει σχετικά την αυξανόμενη σημασία των τομεακών ενεργειακών ή κλιματικών συμφωνιών και των κλιματικών συμμαχιών μεταξύ περιφερειών και επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν ήδη συμμετάσχει στη διαπραγματευτική διαδικασία της Κοπεγχάγης. Οι συμμαχίες αυτές θα πρέπει να ενθαρρυνθούν σαφώς, προκειμένου να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατό τεχνολογίες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Οι κύριοι παράγοντες στον τομέα αυτό είναι οι αρμόδιοι για τη λήψη αποφάσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο καθώς και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)·

—

επισημαίνει εκ νέου ότι χρειάζεται περισσότερη χρηματοδότηση, ιδίως στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να εφαρμοστούν τα μέτρα για την κλιματική προστασία και προσαρμογή.

Εισηγήτρια

:

η κ. Nicola Beer (DE/ALDE), Υφυπουργός δικαιοσύνης, ενσωμάτωσης και ευρωπαϊκών υποθέσεων του κρατιδίου της Έσσης

Έγγραφο αναφοράς

:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών:

«Διεθνής κλιματική πολιτική για το μετά την Κοπεγχάγη διάστημα: άμεσα μέτρα για την αναζωογόνηση της παγκόσμιας δράσης για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος»

COM(2010) 86 τελικό

1.

σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή θα έχει άμεσο αντίκτυπο σε κάθε ζωντανό οργανισμό του πλανήτη μας, ανεξάρτητα από τα γεωπολιτικά δεδομένα. Η συγκράτηση της απειλής από την κλιματική αλλαγή και η αντιμετώπιση των επιπτώσεών της αποτελούν την κυριότερη πρόκληση της εποχής μας·

2.

εφιστά την προσοχή στον ιδιαίτερο ρόλο του υποεθνικού επιπέδου, ιδίως των τοπικών και των περιφερειακών αρχών οι οποίες, λόγω της εγγύτητάς τους με τους πολίτες, κατέχουν καίρια θέση για την εφαρμογή των μέτρων για την προστασία του κλίματος·

3.

στηρίζει σαφώς την Επιτροπή στην προσπάθειά της να αξιοποιήσει το εν λόγω δυναμικό σε σχέση με την προστασία του κλίματος. Οι φιλόδοξοι στόχοι υπέρ του κλίματος μπορούν να επιτευχθούν μόνον εάν υπάρχει συνεχής ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και μετάβαση σε ένα οικονομικό σύστημα με αυξημένη ενεργειακή απόδοση·

4.

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η Επιτροπή επικεντρώνεται αποφασιστικά στο να κατευθύνει τη συναίνεση για την κλιματική αλλαγή προς μία στρατηγική που να διατηρεί και να ενισχύει περαιτέρω τη δυναμική των προσπαθειών για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής·

5.

διαπιστώνει ότι η κλιματική αλλαγή, η οποία έχει διάφορες περιφερειακές επιπτώσεις, αναγνωρίζεται επιστημονικά ως παγκόσμιο φαινόμενο και η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισής του, που συνιστά το Παγκόσμιο Συμβούλιο για το Κλίμα (IPCC), γίνεται αποδεκτή ολοένα και περισσότερο από τη διεθνή κοινότητα. Ήδη από το 2008, η ΕΕ είχε θεσπίσει φιλόδοξους στόχους: μείωση κατά 20 % και έως το 2020 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αύξηση κατά 20 % του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ενέργειας και μείωση κατά 20 % της κατανάλωσης ενέργειας. Οι ίδιοι στόχοι περιλαμβάνονται και στη στρατηγική Ευρώπη 2020 και έχουν τη σαφή στήριξη της ΕΤΠ·

6.

τονίζει τη διεθνή διάσταση της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη παγκόσμιας αντίδρασης·

7.

ζητά μια ισχυρή τοπική διάσταση στο πλαίσιο της μελλοντικής διεθνούς συμφωνίας των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος·

8.

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η διαδικασία του ΟΗΕ για μια ολοκληρωμένη, παγκόσμια διαχείριση της κλιματικής αλλαγής θεωρείται απαραίτητη και, συνεπώς, στηρίζει σαφώς τις προσπάθειες για να συναφθεί διεθνής δεσμευτική συνθήκη για την προστασία του κλίματος, η οποία θα ενσωματώνει, κυρίως, τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της συμφωνίας της Κοπεγχάγης·

9.

επαναλαμβάνει τη σαφή στήριξή της στον στόχο να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας παγκοσμίως σε όχι περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου·

10.

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την πλήρωση των δεσμεύσεων που ανέλαβε στο Κιότο για την περίοδο 2008-2012 και εκτιμά τις προσπάθειες να παραμείνει η Ευρώπη μεταξύ των πιο φιλικών προς το περιβάλλον περιοχών του κόσμου·

11.

επισημαίνει ότι ενώ οι συζητήσεις της Κοπεγχάγης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής τον Δεκέμβριο του 2009 οδήγησαν στην ανταλλαγή απόψεων σε διεθνές επίπεδο, καθώς και σε πολιτική συμφωνία με τις περισσότερες από τις χώρες, οι οποίες μέχρι πρότινος δεν είχαν δεσμευτεί επισήμως, δεν πέτυχαν ωστόσο τη σύναψη μιας νομικά δεσμευτικής συνθήκης αλλά μιας απλής συμφωνίας·

12.

συμμερίζεται την άποψη ότι η ΕΕ οφείλει να βελτιώσει την ευαισθητοποίηση και να επικεντρωθεί στις προσπάθειες προσέγγισης των διαφόρων εταίρων. Σχετικά, η ΕΤΠ υπογραμμίζει την ανάγκη να μιλά η ΕΕ με μια φωνή·

13.

πιστεύει ότι μια διεθνής δεσμευτική συμφωνία πρέπει να έχει περιβαλλοντική ακεραιότητα, προκειμένου να γίνει αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα που την συνυπογράφει·

14.

υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια από τις λίγες σημαντικές περιοχές του κόσμου που μείωσε σημαντικά τις εκπομπές CO2 και ακριβώς λόγω αυτού του παγκοσμίως αναγνωρισμένου ηγετικού ρόλου, έχει και θα πρέπει να έχει ιδιαίτερη ευθύνη για την αξιοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων, προκειμένου να επιτευχθούν περαιτέρω μειώσεις·

15.

επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό ανά περιοχή (π.χ. στις μεσόγειες, ορεινές και νησιωτικές περιοχές, για παράδειγμα όσον αφορά την απερήμωση, την τήξη των παγετώνων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας) και τούτο σημαίνει ότι ο πιθανός περιφερειακός αντίκτυπος πρέπει να αξιολογηθεί σε επίπεδο κρατών μελών, περιφερειών και τοπικών αρχών, λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών τους·

16.

συνηγορεί υπέρ της καλύτερης εξισορρόπησης της ανάγκης να ασκηθούν πιέσεις με την ανάγκη να διατηρηθεί η δυναμική της διαδικασίας, έτσι ώστε να αποφευχθεί η αδράνεια ή/και η εμπλοκή·

17.

εκφράζει τη λύπη της διότι στην Κοπεγχάγη η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επέβαλε τη θέση της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

18.

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η διάσκεψη για το κλίμα στην Κοπεγχάγη καθορίζει το στόχο να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή με αναφορά ωστόσο στις εργασίες της IPCC·

19.

χαιρετίζει επίσης το γεγονός ότι κατά την ημερομηνία αναφοράς της 31ης Ιανουαρίου 2010, 55 χώρες από τη διεθνή κοινότητα συμμορφώθηκαν με την πρόσκληση να ανακοινώσουν δεσμευτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών. Τούτο αποτελεί απόδειξη της ευρύτερης και αυξανόμενης στήριξης της συμφωνίας καθώς και σαφές δείγμα της αποφασιστικότητας των περισσότερων χωρών να εντατικοποιήσουν πλέον τις ενέργειές τους για την κλιματική αλλαγή, εκφράζει όμως τη λύπη της που αυτές οι δεσμεύσεις είναι ανεπαρκείς για την επίτευξη του στόχου της διάσκεψης της Κοπεγχάγης να διατηρηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από το όριο των 2 °C·

20.

εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η συμφωνία της Κοπεγχάγης ορίζει τους βασικούς κανόνες για την τακτική παρακολούθηση, αναφορά και εποπτεία (MRV) καθώς και τα σχετικά μέτρα για το κλίμα που πρέπει να ληφθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις, χωρίς να λησμονείται η αναφορά στη απαραίτητη οικονομική στήριξη·

21.

τονίζει ότι, ενόψει των προσεχών διαπραγματεύσεων στο Μεξικό και την προπαρασκευαστική διάσκεψη, πρέπει να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες ευαισθητοποίησης σε εκείνες τις χώρες ή τις ομάδες χωρών που θεωρούν ότι δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη τα συμφέροντά τους από τη διαδικασία της Κοπεγχάγης·

22.

στηρίζει τα μέτρα που προτείνει η Επιτροπή για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σε τρίτες χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να κατανοηθούν εκ των προτέρων οι θέσεις, ανησυχίες και προσδοκίες των συνομιλητών όσον αφορά καίρια ζητήματα, έτσι ώστε να πεισθούν οι χώρες που δεν έχουν επιδείξει επαρκή θέληση να στηρίξουν μια νομικά δεσμευτική διεθνή συνθήκη για την προστασία του κλίματος·

23.

υπογραμμίζει ότι η ΕΕ οφείλει να ενεργήσει ομόφωνα, ασκώντας τη διαπραγματευτική εντολή που κατέχει με βάση την ισχύουσα Συνθήκη της Λισσαβώνας και ζητά να εφαρμοστούν οι νέες δομές με συνεκτικό τρόπο·

24.

συνεπώς, ζητά επιμόνως από την ΕΕ να μιλήσει με μια φωνή στο Κανκούν·

25.

τονίζει ότι πρέπει να είναι δυνατόν να μετριούνται και να παρακολουθούνται τα αποτελέσματα των διαφόρων δράσεων και μέτρων για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και των αναπόφευκτων επιπτώσεών της. Τα μέτρα και τα δεδομένα που πρέπει να καταγράφονται δέον να είναι υποχρεωτικά για όλα τα κράτη χωρίς να βλάπτονται τα κυριαρχικά τους δικαιώματα·

26.

τονίζει την ανάγκη να προσαρμόσει και να ενισχύσει η Επιτροπή τη στρατηγική της για την κλιματική πολιτική της ΕΕ σε περίπτωση που δεν συναφθεί διεθνής Συνθήκη·

27.

τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις τάσεις μεταξύ της σφαιρικής προσέγγισης μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής, αφενός, και της αρχής της επικουρικότητας, αφετέρου. Τα κράτη μέλη πρέπει να διατηρήσουν τα περιθώρια ελιγμών τους στο μέλλον, ενώ οι διαρθρωτικές ιδιαιτερότητες απαιτούν ειδικούς κανόνες, με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει στρέβλωση του ανταγωνισμού·

28.

διακρίνει την ανάγκη να γίνουν σαφέστερες οι προσπάθειες που καταβάλλονται για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, με τον ορισμό φιλόδοξων στόχων και τη στήριξη και τη δημοσιοποίηση των επιτυχιών που σημειώθηκαν κατά την εφαρμογή, ιδίως σε περιφερειακό επίπεδο, χάρη σε παραδείγματα ορθών πρακτικών. Η ΕΤΠ επισημαίνει σαφώς τον ρόλο του πολίτη. Χωρίς ευαισθητοποίηση και συνεργασία σε τοπικό επίπεδο δεν μπορούν να επιτευχθούν φιλόδοξοι στόχοι για το κλίμα·

29.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το αίτημα να ρυθμιστούν ζητήματα που δεν είχαν εξεταστεί κατά τη συμφωνία της Κοπεγχάγης, όπως η δημιουργία διεθνούς αγοράς άνθρακα και η μείωση των εκπομπών από τις διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές μετά από διαβούλευση με τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO)·

30.

αναγνωρίζει ότι η συμπερίληψη των αεροπορικών και θαλάσσιων μεταφορών σε ένα παγκόσμιο σύστημα ανταλλαγής εκπομπών, σε συνδυασμό με μια κατεύθυνση και μια πορεία μείωσης των εκπομπών, θα αποτελέσει σημαντικό βήμα για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, επισημαίνει ωστόσο ταυτόχρονα ότι όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το καθεστώς ιδιαίτερης εξάρτησης ορισμένων περιοχών, όπως οι νησιωτικές·

31.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η γεωργία στον μετριασμό των κλιματικών αλλαγών, δεδομένου ότι ο κλάδος της γεωργίας είναι ο μόνος που μπορεί να προσφέρει, σε χαμηλότερο κόστος, αντίστοιχη μείωση των εκπομπών CO2 και παγίδευση μεγαλύτερων όγκων άνθρακα, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την παραγωγή τροφίμων, δημιουργεί αγροτικά εισοδήματα και συμβάλλει στην παραμονή του πληθυσμού στο αγροτικό περιβάλλον·

32.

θεωρεί ότι η ΕΕ, με βάση τη στρατηγική για μια βιώσιμη ανάπτυξη (Ευρώπη 2020/Green New Deal), οφείλει να καταβάλει συγκεκριμένες προσπάθειες και να υιοθετήσει μέτρα που θα την οδηγήσουν σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, έτσι ώστε να καταστεί η πιο φιλική προς το περιβάλλον περιοχή του κόσμου·

33.

επισημαίνει ότι η στρατηγική αυτή θα επιτύχει μόνον εάν δοθούν στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, ανάλογα με τις διάφορες οικονομικές και τομεακές δομές στα κράτη μέλη, επαρκείς ευκαιρίες για διαρθρωτικές αλλαγές και καινοτομία εντός του κατάλληλου χρονικού πλαισίου, χωρίς ωστόσο να παραβλέπονται οι στόχοι της ΕΕ για τη μείωση·

34.

τονίζει ότι οι τεράστιες προκλήσεις της παγκόσμιας προστασίας του κλίματος μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα στο πλαίσιο της οικονομικής συναίνεσης·

35.

επισημαίνει ότι χρειάζεται να εφαρμοστούν τα κατάλληλα μέσα προκειμένου να προλαμβάνονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ χωρών με ή χωρίς πρότυπα προστασίας του κλίματος και σημειώνει ότι οι «διαρροές άνθρακα» ενδέχεται να οδηγήσουν σε μετεγκαταστάσεις επιχειρήσεων ειδικότερα σε ορισμένους βιομηχανικούς τομείς·

36.

υπογραμμίζει ότι χρειάζεται μια νέα διεθνής συμφωνία που θα αντικαταστήσει την πρώτη περίοδο δέσμευσης του πρωτοκόλλου του Κιότο ακόμη και για λόγους οικονομικής πολιτικής, προκειμένου να διασφαλιστεί ο απαραίτητος σχεδιασμός και η ασφάλεια του δικαίου για τις επιχειρήσεις και τις εθνικές κυβερνήσεις τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία·

37.

σημειώνει ότι μια συμφωνία που θα αντικαταστήσει την πρώτη περίοδο δέσμευσης του πρωτοκόλλου του Κιότο θα έχει πιθανότητες επιτυχίας μόνον εάν εξαλειφθούν οι γνωστές αδυναμίες έτσι ώστε να διασφαλιστεί η περιβαλλοντική ακεραιότητα. Οι μελλοντικές μειώσεις εκπομπών πρέπει να κατανεμηθούν δίκαια σε όλη τη διεθνή κοινότητα, χωρίς δυσανάλογα μειονεκτήματα για ορισμένα κράτη. Τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις αναπτυσσόμενες και τις αναδυόμενες χώρες, στις οποίες πρέπει να δοθεί πραγματική στήριξη, τεχνική και οικονομική, από τις βιομηχανικές χώρες·

38.

θεωρεί ότι είναι δυνατόν να δημοσιοποιηθεί η εμπειρογνωμοσύνη των περιφερειών των κρατών μελών της ΕΕ όσον αφορά μέτρα που εφαρμόζονται για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής έτσι ώστε να χρησιμεύσουν ως παραδείγματα ορθών πρακτικών (μεταφορά γνώσης και τεχνολογίας). Τούτο ισχύει επίσης για τεχνολογικές εφαρμογές και μεθόδους παρακολούθησης, αναφοράς και εποπτείας των μέτρων·

39.

συνιστά τη διαμόρφωση μιας πλατφόρμας για την παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής διότι θεωρεί ότι πρόκειται για το κατάλληλο μέσο ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τα περιφερειακά και τοπικά μέτρα προστασίας του κλίματος καθώς και για την περαιτέρω ανάπτυξή τους. Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αξιοποιηθούν πλήρως και να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι γνώσεις που έχουν αποκτήσει οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και για να αποφασίζονται οι ενέργειες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο μετά από ενημέρωση·

40.

έχει τη γνώμη ότι οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τη μείωση των εκπομπών CO2 θα πρέπει να συντονιστούν περισσότερο με τις τρέχουσες διεθνείς συζητήσεις σχετικά με την απώλεια της βιοποικιλότητας (CBD), την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος (UNFCCC) και της απερήμωσης (UNCCD) και απευθύνει έκκληση προς την Επιτροπή να αναπτύξει πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση, π.χ. μέσω μιας συνάντησης υψηλού επιπέδου σχετικά με τις τρεις προαναφερθείσες συμβάσεις του Ρίο·

41.

διαβλέπει την ανάγκη μεγαλύτερης συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών όσον αφορά την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή·

42.

υποστηρίζει ότι η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ του τοπικού και του εθνικού επιπέδου διακυβέρνησης μπορεί να επιτευχθεί μέσω «συμφωνιών αποτελέσματος» στις οποίες τα επιμέρους επίπεδα διακυβέρνησης μπορούν να δεσμευτούν εθελούσια να εργαστούν για τον μετριασμό των κλιματικών αλλαγών και να αναλάβουν από κοινού τη δέσμευση και την ευθύνη για την αντίστοιχη συνεισφορά·

43.

αναγνωρίζει ότι η συμφωνία που θα αντικαταστήσει το πρωτόκολλο του Κιότο πρέπει να διαθέτει μια ολοκληρωμένη έννοια διαχείρισης έτσι ώστε να αποφεύγονται οι αρνητικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διαφόρων μέσων·

44.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Επιτροπής να αναλάβει διεθνή ηγετικό ρόλο στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής·

45.

τονίζει ότι η στρατηγική Ευρώπη 2020, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, θα οδηγήσει σε διαρθρωτικές οικονομικές μεταλλαγές με αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, προστασία του περιβάλλοντος και ανταγωνιστικότητα, έτσι ώστε η Ευρώπη να γίνει ενεργειακά αποδοτική·

46.

επισημαίνει ότι για τέτοιου είδους μεταλλαγές χρειάζεται η αποδοχή και η συνεργασία όλων των κοινωνικών ομάδων καθώς και του κάθε πολίτη χωριστά, ήδη από πρώιμο στάδιο και μέσω επαρκούς πληροφόρησης και διαφάνειας πόσο δε μάλλον που πέρα από τις τεχνολογικές αλλαγές, η μεταλλαγή αυτή θα οδηγήσει στην προσαρμογή του υφιστάμενου τρόπου ζωής·

47.

τονίζει ότι η μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές CO2 όπως απαιτείται από την κλιματική αλλαγή, πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τρόπο κοινωνικά υπεύθυνο, προκειμένου να γίνει αποδεκτή. Είναι σημαντικό, παράλληλα με την αναμενόμενη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διατήρηση και, ενδεχομένως, στην προσαρμογή των υφιστάμενων θέσεων εργασίας·

48.

στηρίζει ανεπιφύλακτα τους στόχους 20-20-20 που περιλαμβάνονται στις στρατηγική Ευρώπη 2020 για την προστασία του κλίματος και την ενέργεια, στους οποίους περιλαμβάνεται η περαιτέρω μείωση των εκπομπών στο 30 %, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Πριν να δεσμευθεί μονομερώς η ΕΕ στον στόχο του 30 %, πρέπει να πραγματοποιηθεί λεπτομερής ανάλυση έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν θα θιγούν από ανταγωνιστικά μειονεκτήματα. Η ΕΤΠ πιστεύει ότι η μετάβαση στο 30 % είναι ζήτημα ύψιστης σημασίας και πρέπει να αποφασιστεί βάσει αυστηρών μελετών που θα πιστοποιούν την περιβαλλοντική και οικονομική της βιωσιμότητα. Εκφράζει ανησυχίες, επειδή οι μελέτες που έχουν εκπονηθεί είναι μεν ορθές από τεχνική άποψη, υιοθετούν όμως μακροοικονομική προσέγγιση. Συνεπώς, θεωρεί αναγκαίο να αναλυθούν οι μελέτες αυτές και ανά κλάδους, έτσι ώστε να καταστεί δυνατός ο σαφέστερος καθορισμός των αντισταθμιστικών μέτρων, και να ληφθούν υπόψη, κατά την εκπόνησή τους, οι συνθήκες που επικρατούν στα κράτη μέλη, ιδίως δε σε υπο-κρατικό / περιφερειακό επίπεδο·

49.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Επιτροπής να χαράξει μια πορεία για τη μετάβαση της ΕΕ προς μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 και ζητεί επιμόνως να προσδιοριστούν τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα στάδια της πορείας αυτής·

50.

επισημαίνει ότι οι καινοτόμες διαδικασίες και προϊόντα αποτελούν έναν από τους καίριους παράγοντες για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων που τίθενται από την προστασία του περιβάλλοντος. Μόνο η καινοτομία μπορεί να ελευθερώσει τις απαραίτητες δυνάμεις που απαιτούνται για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη·

51.

συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι είναι απαραίτητο να επικεντρωθούν τα μέσα στην καινοτομία και στην έγκαιρη ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και κατάλληλης υποδομής, προκειμένου να παγιωθεί περαιτέρω ο ηγετικός ρόλος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε καίριους κλάδους της τεχνολογίας·

52.

τονίζει ότι λαμβάνονται μέτρα σε υψηλό επίπεδο σε πολλούς τομείς, κυρίως χάρη στα προηγμένα μέσα προστασίας του κλίματος και του περιβάλλοντος. Τούτο πρέπει να αναγνωριστεί και να ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό των μελλοντικών κριτηρίων. Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των διαφορετικών επιπέδων επιδόσεων, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται υπόψη οι διάφοροι τοπικοί και περιφερειακοί παράγοντες με βάση μια ολοκληρωμένη δυναμική του συστήματος·

53.

επισημαίνει ότι μια οικονομική αναδιάρθρωση ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο ειδικότερα στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

54.

αναγνωρίζει τις σημαντικές ευκαιρίες που παρέχονται από τη βιώσιμη ανάπτυξη όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τον ασφαλή εφοδιασμό σε ενέργεια·

55.

ζητεί να ενσωματωθεί η ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων στα σχεδιαζόμενα μέτρα διότι αποτελεί τη βάση για την επίτευξη των στόχων της κλιματικής προστασίας, και επισημαίνει ότι τα κτίρια, τα οποία δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, είναι υπεύθυνα για μεγάλο μερίδιο των συνολικών εκπομπών CO2. Έως και τα δύο τρίτα των πολυκατοικιών έχουν σημαντικό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας·

56.

επισημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν οι φιλόδοξοι στόχοι για την προστασία του κλίματος, χωρίς να ληφθεί υπόψη το δυναμικό εξοικονόμησης εκπομπών άνθρακα από τις πολυκατοικίες·

57.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου στις οδικές μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων·

58.

εκφράζει τη λύπη της διότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής δεν εξετάζεται η ανάγκη για την ανάληψη δράσης σε περιφερειακό επίπεδο προκειμένου να εφαρμοστούν οι στόχοι για την προστασία του κλίματος. Η προώθηση της καινοτομίας, η έρευνα και ανάπτυξη στα γερμανικά κρατίδια και στις περιφέρειες μέσω του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT) και της Κοινότητας γνώσης και καινοτομίας για το κλίμα (ΚΓΤ) αποτελούν σχετικά παραδείγματα·

59.

τονίζει σχετικά την αυξανόμενη σημασία των τομεακών ενεργειακών ή κλιματικών συμφωνιών και των κλιματικών συμμαχιών μεταξύ περιφερειών και επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν ήδη συμμετάσχει στη διαπραγματευτική διαδικασία της Κοπεγχάγης. Οι συμμαχίες αυτές θα πρέπει να ενθαρρυνθούν σαφώς, προκειμένου να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατό τεχνολογίες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Οι κύριοι παράγοντες στον τομέα αυτό είναι οι αρμόδιοι για τη λήψη αποφάσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο καθώς και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Η ταχεία και αποτελεσματική διαβίβαση πληροφοριών σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα αποτελεί παράδειγμα της αρχής «από τη βάση στην κορυφή»·

60.

εφιστά την προσοχή στην ύπαρξη πολυάριθμων πρωτοβουλιών σε περιφερειακό επίπεδο, οι οποίες συμβάλλουν στο να αφομοιωθεί από την κοινωνία η έννοια της κλιματικής αλλαγής, όπως για παράδειγμα οι περιφερειακές στρατηγικές βιωσιμότητας ή οι συμπράξεις μεταξύ τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και επιχειρήσεων. Η ΕΤΠ είναι πρόθυμη να μοιραστεί την εμπειρογνωμοσύνη της για τα σχέδια αυτά με τους ενδιαφερόμενους φορείς·

61.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών άνθρακα σε περισσότερες από 2 150 ευρωπαϊκές πόλεις σε ποσοστό άνω του 20 % έως το 2020 και, συνεπώς, στηρίζει το Σύμφωνο των Δημάρχων διότι αποτελεί κεντρικό στοιχείο μιας βιώσιμης περιφερειακής και κλιματικής πολιτικής και επιθυμεί να τεθούν σε εφαρμογή όλα τα απαραίτητα μέσα προκειμένου να υλοποιηθούν αποτελεσματικά οι δεδηλωμένοι στόχοι·

62.

εκτιμά ότι πρέπει να εξευρεθεί μια ισορροπία, ήδη από το στάδιο της ρύθμισης, ανάμεσα στην αυστηρή τήρηση της διαφύλαξης του περιβάλλοντος και στο τεράστιο κόστος που συνεπάγεται η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής για τις περιφέρειες και τις νησιωτικές περιοχές, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στο φαινόμενο αυτό, εξαρτώνται πλήρως από τις μεταφορές και, εντούτοις, επιδεικνύουν σθεναρή δέσμευση υπέρ της μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών, π.χ. μέσω της προώθησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

63.

πιστεύει ότι η συμφωνία της Κοπεγχάγης έθεσε τα θεμέλια για μια μελλοντική δεσμευτική Συνθήκη, ειδικότερα όσον αφορά την αποδοχή του στόχου των δύο βαθμών Κελσίου, την εθελοντική δέσμευση ορισμένων χωρών να θεσπίσουν εθνικούς στόχους μείωσης των εκπομπών, τις δεσμευτικές δηλώσεις, αφενός για τη χρηματοδότηση ταχείας εκκίνησης για τις αναπτυσσόμενες χώρες και, αφετέρου, για τις μακροπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησης·

64.

στηρίζει τη θέση ότι οι βιομηχανικές και αναπτυσσόμενες χώρες που συγκεντρώνουν το 80 % των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου διατύπωσαν ένα εξαιρετικά σαφές μήνυμα καθορίζοντας συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση των εκπομπών·

65.

συμφωνεί με την άποψη ότι δεν επαρκούν οι ποσοτικές δεσμεύσεις των ανωτέρω χωρών για την επίτευξη του στόχου των 2 βαθμών Κελσίου·

66.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση των αναπτυγμένων χωρών να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να θεσπίσουν τα μέτρα που ανακοίνωσαν, αν και το περιεχόμενο των μέτρων αυτών δεν έχει αξιολογηθεί ακόμα·

67.

τονίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό, κατά τη διάρκεια των περαιτέρω διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ, να διασαφηνιστούν οι λεπτομέρειες των στόχων και των μέτρων που καθόρισαν οι βιομηχανικές, οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες, δεδομένου ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να οδηγήσουν σε μια διαφανή, κατανοητή και μετρήσιμη διαδικασία, τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη·

68.

θεωρεί ότι το ευαίσθητο ζήτημα της παρακολούθησης, αναφοράς και εποπτείας (MRV) μπορεί να υλοποιηθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και καθολικά αποδεκτό μόνο εάν ισχύουν οι ίδιοι όροι για όλους. Προς τούτο, ο κατάλληλος τρόπος είναι να θεσπιστεί ένα σύστημα που θα βασίζεται σε κοινά ελάχιστα κριτήρια τα οποία θα διαμορφωθούν από τη διαδικασία του ΟΗΕ· ωστόσο, το εθνικό επίπεδο θα είναι αρμόδιο για την εφαρμογή των μέτρων και την πρόσβαση στην πληροφόρηση·

69.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της Επιτροπής να στηρίξει τη συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες που ενδιαφέρονται για προγράμματα επέκτασης της περιφερειακής ικανότητας για παρακολούθηση, αναφορά και εποπτεία·

70.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόβλεψη της συμφωνίας της Κοπεγχάγης όσον αφορά την ταχεία χρηματοδότηση που θα πρέπει να φθάνει τα 30 δισεκ. δολάρια ΗΠΑ για την περίοδο 2010-2012, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν χωρίς καθυστέρηση τα μέτρα προστασίας του κλίματος και της κλιματικής προσαρμογής στις αναπτυσσόμενες χώρες·

71.

θεωρεί ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη χορήγησης της χρηματοδοτικής στήριξης που προβλέπεται από τη συμφωνία της Κοπεγχάγης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες·

72.

σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ορίσει τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών στο ποσό των 2,4 δισεκ. ευρώ ετησίως και υπενθυμίζει τη σημασία της ταχείας υλοποίησης της δέσμευσης αυτής προς όφελος της αξιοπιστίας της ΕΕ·

73.

ζητεί να ενισχυθούν οι εταιρικές σχέσεις σε περιφερειακό ευρωπαϊκό επίπεδο με πόλεις, επαρχίες, περιφέρειες και κράτη στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες και επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση ταχείας εκκίνησης βασίζεται σε ήδη υφιστάμενα μέτρα και πρωτοβουλίες έτσι ώστε να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις·

74.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την προορατική και μακροπρόθεσμη στρατηγική χρηματοδότησης, όπως διατυπώθηκε στη συμφωνία της Κοπεγχάγης, για την εφαρμογή της οποίας προβλέπεται η διάθεση, ετησίως, του ποσού των 100 δισεκ. δολαρίων ΗΠΑ έως το 2020·

75.

στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να προωθηθεί η χρηματοδοτική αυτή στρατηγική με διάφορους τρόπους·

76.

τονίζει ότι η διαφάνεια για όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη, χρηματοδότες και χρηματοδοτούμενους, πρέπει να αποτελεί καίρια προτεραιότητα της μελλοντικής διεθνούς χρηματοδοτικής αρχιτεκτονικής της, ιδίως όσον αφορά την υλοποίηση των έργων·

77.

σημειώνει ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και η σύσταση μιας διεθνούς αγοράς ανθρακούχων εκπομπών (βάσει ενός συστήματος εμπορίας εκπομπών με «ανώτατα όρια και δικαιώματα εμπορίας») αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέσο για την ανάπτυξη μιας ενεργειακά αποδοτικής οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα·

78.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι μια διεθνής αγορά ανθρακούχων εκπομπών απαιτεί ένα συμβατό και συγκρίσιμο σύστημα και ότι τούτο πρέπει να συνεκτιμηθεί στις συνεχιζόμενες διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα·

79.

τονίζει ότι η θέσπιση της αγοράς του μηχανισμού για την καθαρή ανάπτυξη (CDM) αύξησε την παγκόσμια ευαισθητοποίηση όσον αφορά τη μείωση εκπομπών στον ιδιωτικό τομέα, οδήγησε στη δημιουργία δικτύων και έδωσε το έναυσμα για καινοτομία·

80.

συμφωνεί με την Επιτροπή για την ανάγκη αξιολόγησης και μεταρρύθμισης του μηχανισμού για την καθαρή ανάπτυξη (CDM), προκειμένου μεγάλες αναδυόμενες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Νότια Αφρική και η Βραζιλία να μπορέσουν να αποδεχθούν δεσμευτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών·

81.

στηρίζει συνεπώς την πρόταση της Επιτροπής για τη μετάβαση σε τομεακούς μηχανισμούς με βάση τις ισχύουσες ευρωπαϊκές διατάξεις για το σύστημα εμπορίας εκπομπών, σε συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες βιομηχανικές και αναπτυσσόμενες χώρες. Προς τούτο θα πρέπει να βελτιωθούν τα ποιοτικά κριτήρια για τη χορήγηση πιστώσεων από μηχανισμούς με στόχο την υλοποίηση έργων·

82.

συμφωνεί ότι τα χρηματοδοτικά μέσα που προέρχονται από τη διεθνή αγορά ανθρακούχων εκπομπών πρέπει να χρησιμοποιούνται και για την ενίσχυση σχεδίων σε αναπτυσσόμενες χώρες·

83.

ακόμη, πιστεύει ότι ένα σημαντικό μερίδιο των εσόδων από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών πρέπει να διατίθεται στις τοπικές και περιφερειακές αρχές έτσι ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν επιτόπου μέτρα κλιματικής προστασίας και προσαρμογής·

84.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η συμφωνία της Κοπεγχάγης, απαύγμασμα της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα τον Δεκέμβριο του 2009, δεν ανταποκρίνεται στις αρχικές προσδοκίες. Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα έχει συνειδητοποιήσει την επείγουσα ανάγκη για την ανάληψη δράσης·

85.

θεωρεί σημαντικό η Επιτροπή, στις προτάσεις της για τα απαραίτητα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα βήματα, να συνεκτιμήσει την αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας από την άποψη των περιφερειών, ειδικότερα όσον αφορά τα μέτρα που θα διατυπωθούν. Ο στόχος πρέπει να είναι ο δεσμευτικός χαρακτήρας των μέτρων χωρίς, ωστόσο, να θίγονται τα κυριαρχικά δικαιώματα των ενδιαφερομένων μερών·

86.

τονίζει με έμφαση τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις προσπάθειες καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής και των αναπόφευκτων επιπτώσεων της στο μέσο πολίτη. Τα κράτη μέλη πρέπει να διατηρήσουν τα περιθώρια ελιγμών τους, κυρίως λόγω των έντονων περιφερειακών διαφορών του κλιματικού αντίκτυπου·

87.

εκφράζει τη λύπη της διότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής δεν εξετάζεται η ανάγκη για την ανάληψη δράσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

88.

θεωρεί απαραίτητο οι μελλοντικές συμφωνίες για την προστασία του κλίματος να συνεκτιμούν τον καίριο ρόλο του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου·

89.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την δέσμευση των υφιστάμενων δικτύων σε υποεθνικό επίπεδο και καλεί την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συνεκτιμήσουν τις θέσεις των δικτύων αυτών στις μελλοντικές διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα·

90.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την υφιστάμενη συνεργασία για το κλίμα μεταξύ διαφόρων περιφερειών της ΕΕ με αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες·

91.

τονίζει ότι οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα συνεκτικής προσέγγισης καθώς και πρότυπο για χώρες εκτός Ευρώπης. Απαραίτητες προϋποθέσεις για αυτό είναι οι διαφανείς, διατομεακές δομές καθώς και η αποτελεσματική χρηματοδοτική υποδομή, στην οποία θα έχουν πρόσβαση οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές·

92.

ζητεί να διαμορφωθούν και να προωθηθούν οι προϋποθέσεις για τη διεθνή δικτύωση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ακόμη, μπορεί να διαμορφωθεί συνεχής και ανοιχτός διάλογος όλων των ενδιαφερομένων επιπέδων στο πλαίσιο φόρουμ ανταλλαγής πληροφοριών και με στόχο την αποτελεσματική και ουσιαστική καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

93.

καλεί να δοθούν στις υποεθνικές δομές των κρατών μελών τα μέσα για την αξιοποίηση των ευκαιριών και την ανάληψη ευθυνών, με παράλληλη συνεκτίμηση των περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων τους·

94.

επισημαίνει εκ νέου ότι χρειάζεται περισσότερη χρηματοδότηση, ιδίως στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να εφαρμοστούν τα μέτρα για την κλιματική προστασία και προσαρμογή·

95.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης της κατάλληλης χρηματοδότησης για τους φορείς που ασχολούνται με την προστασία του κλίματος και προτείνει να πραγματοποιηθεί διαβούλευση με τα κράτη μέλη για το θέμα αυτό·

96.

τονίζει ότι μια στροφή αξιών προς πρακτικές που ευνοούν την ενεργειακή απόδοση και την προστασία του κλίματος μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από την ίδια την κοινωνία και επισημαίνει, συγκεκριμένα, τον ρόλο του μέσου πολίτη. Οι φιλόδοξοι στόχοι για το χρήμα δεν μπορούν να υλοποιηθούν χωρίς τη συμβολή του πολίτη·

97.

τονίζει ότι η διαρθρωτική μεταβολή για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τρόπο κοινωνικά υπεύθυνο·

98.

υπογραμμίζει συνεπώς ότι τα μέλη της, λόγω της εγγύτητάς τους με τους πολίτες, διαθέτουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες για την επίτευξη μιας αλλαγής νοοτροπίας με βάση την πληροφόρηση, την αλληλεπίδραση και τον παραδειγματισμό ιδιαίτερα στον τομέα της βασικής και συνεχούς επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων·

99.

προσφέρεται να επικουρήσει την Επιτροπή και να ενεργήσει ως σταθερός εταίρος στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων της, και να μεταφέρει τις εμπειρίες της για τα περιφερειακά έργα στα ενδιαφερόμενα μέρη.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/19

—

επισημαίνει ότι, κατά τη διαδικασία αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δεν θα πρέπει να παραβλέπεται ο βασικός του σκοπός, ο οποίος συνίσταται στη δημιουργία μιας οικονομίας με στέρεες βάσεις για την ευημερία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας·

—

ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναζητήσει το βέλτιστο μείγμα πολιτικών και εργαλείων για την ελαχιστοποίηση του αντικτύπου των δημοσιονομικών περικοπών στους κύριους τομείς πολιτικής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

—

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναζητήσει λύσεις που θα βελτιώσουν την ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με την ευρωπαϊκή προσπάθεια και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

—

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την αρχή της εκ των κάτω προς τα άνω συμμόρφωσης με τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Σύγκλισης, ενσωματώνοντας στα εθνικά δίκαια τις απαιτήσεις δημοσιονομικής πειθαρχίας μέσω θεσμικών αλλαγών όπου απαιτείται·

—

σημειώνει την έλλειψη δέουσας προσοχής σε ό,τι αφορά στο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών τόσο στη διαμόρφωση των κατευθύνσεων, όσο και στην υλοποίηση των προϋπολογισμών. Προτείνει την επικουρική συμμετοχή της Επιτροπής των Περιφερειών κατά την διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, μέσω της δυνατότητας αντίδρασης στην ετήσια έκθεση για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα συζητείται στο Εαρινό Συμβούλιο. Προκειμένου να ενισχύσει τους στόχους του, ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής θα πρέπει να επιτυγχάνει, κατά αναλογικό τρόπο, τη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών ιδίως στις περιπτώσεις των περιφερειών που διαθέτουν την αντίστοιχη νομοθετική εξουσία.

Εισηγητής

:

ο κ. Κωνσταντίνος Τάτσης (EL/EPP)

Πρόεδρος Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δράμας - Καβάλας - Ξάνθης

Έγγραφα αναφοράς

:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής

COM(2010) 250 τελικό

Ανακοίνωση για την ενίσχυση του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών για τη σταθερότητα, την ανάπτυξη και την απασχόληση

COM(2010) 367 τελικό

1.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παρουσιάσει σχέδιο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, ως απάντηση στις προκλήσεις που αναδείχθηκαν από την παγκόσμια οικονομική κρίση και παράλληλα ως μέσο για την συνέχιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

2.

εκτιμά ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι επαρκώς αιτιολογημένη και στοχεύει στην πλήρη και αποτελεσματική ενεργοποίηση των εργαλείων οικονομικής διακυβέρνησης που προβλέπονται από την Συνθήκη της Λισσαβώνας·

3.

υποστηρίζει την ενίσχυση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με στόχο την καλύτερη συμμόρφωση και την επίτευξη ισχυρότερης ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις περιφέρειές της·

4.

αναγνωρίζει ότι σύμφωνα με την Συνθήκη της Λισσαβώνας, τα κράτη μέλη της ΕΕ «θεωρούν τις οικονομικές τους πολιτικές θέμα κοινού ενδιαφέροντος και τις συντονίζουν στα πλαίσια του Συμβουλίου» (Άρθρο 121), σεβόμενοι πάντα την αρχή της επικουρικότητας·

5.

επισημαίνει ότι, κατά τη διαδικασία αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δεν θα πρέπει να παραβλέπεται ο βασικός του σκοπός, ο οποίος συνίσταται στη δημιουργία μιας οικονομίας με στέρεες βάσεις για την ευημερία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας·

6.

τονίζει ότι οι όποιες τροποποιήσεις υιοθετηθούν τελικώς θα πρέπει να αποβλέπουν στην εξεύρεση της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ της αποτελεσματικότητας και της δημοκρατίας, με στόχο την εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης· εκφράζει, ως εκ τούτου, την αντίθεσή της σε προτάσεις όπως η αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου σε περιπτώσεις άλλες από αυτές που αναφέρονται ήδη στις Συνθήκες·

7.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι δίδεται και πάλι έμφαση στην εξέλιξη των δημοσίων ελλειμμάτων και του χρέους σε ό,τι αφορά στη δημοσιονομική παρακολούθηση, προκειμένου να προληφθεί και, αν είναι δυνατό, να αποφευχθεί η περαιτέρω επιδείνωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας·

8.

επισημαίνει παράλληλα ότι η ατελής εναρμόνιση των εθνικών οικονομικών πολιτικών οδηγεί μεταξύ άλλων και στην επιβάρυνση των οικονομικά αδύναμων κρατών μελών με υπέρογκα επιτόκια δανεισμού·

9.

εκφράζει ανησυχία για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να επιτευχθεί εκ νέου η αυστηρή εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και επαναλαμβάνει ότι πρέπει να τηρηθεί η αρχή της αναλογικότητας·

10.

προειδοποιεί για τυχόν καθυστερήσεις λόγω των εκτεταμένων αλλαγών του παραγώγου δικαίου που προβλέπονται στην Ανακοίνωση και καλεί τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την άμεση τήρηση των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας και Σύγκλισης ανεξάρτητα από αυτές τις αλλαγές·

11.

σημειώνει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα μέσα συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας των χωρών μελών του ευρώ και αποδοκιμάζει την ενδεχόμενη επαναφορά της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την διακοπή της χρηματοδότησης της πολιτικής της συνοχής, της κοινής αγροτικής πολιτικής και της αλιευτικής πολιτικής σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ενός κράτους μέλους, καθότι αγνοεί πλήρως την αρχή της αναλογικότητας, πλήττοντας κυρίως περιοχές που υστερούν αναπτυξιακά και στις οποίες τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα είναι απαραίτητα για να αντιμετωπιστούν οι εγγενείς αδυναμίες τους·

12.

επισημαίνει ότι η έξοδος από την κρίση απαιτεί ένα μείγμα πολιτικής που θα συνδυάζει την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης με την επανασύνδεση της Ευρώπης με μία ισχυρή, ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη·

13.

υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν χτίζεται σε μία ημέρα, αλλά είναι μία συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία στην πορεία της οποίας μία οικονομική κρίση όπως η σημερινή μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για ριζικές και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις, ικανές να ευνοήσουν τόσο την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας όσο και την εξέλιξη του εγχειρήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

14.

συμφωνεί ότι οι δημοσιονομικές προσαρμογές που θα προκύψουν από την εφαρμογή των επιταγών της ανακοίνωσης θα έχουν ευρύτατες επιπτώσεις για πολλούς τομείς πολιτικής, όπως είναι οι περιφερειακές, οι κοινωνικές πολιτικές, οι πολιτικές για τη συνοχή και την καινοτομία, και στο πλαίσιο αυτό καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η εξισορρόπηση των ελλειμμάτων θα γίνει με τρόπο αναλογικό και ισορροπημένο·

15.

ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναζητήσει το βέλτιστο μείγμα πολιτικών και εργαλείων για την ελαχιστοποίηση του αντικτύπου των δημοσιονομικών περικοπών στους κύριους τομείς πολιτικής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

16.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναζητήσει λύσεις που θα βελτιώσουν την ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με την ευρωπαϊκή προσπάθεια και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

17.

τονίζει ότι η Νομισματική Ένωση και το ευρώ αποτελούν τα πολυτιμότερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διαδικασία ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς και εξίσωσης των δυνατοτήτων και των βιοτικών επιπέδων στα κράτη μέλη· θεωρεί ότι, προκειμένου να διατηρηθούν και να ενισχυθούν τα επιτεύγματα αυτά, θα πρέπει να επιδειχθεί η μέγιστη προσοχή και σύνεση κατά τον επανακαθορισμό των κανόνων·

18.

χαιρετίζει την προσπάθεια που καταβάλλουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη για τον προγραμματισμό των εθνικών στόχων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και για την επισήμανση των αγκυλώσεων που επιβραδύνουν την ανάπτυξη·

19.

υπενθυμίζει τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει η Αυτοδιοίκηση στην προώθηση πολιτικών για την επιχειρηματικότητα, την κατάρτιση, την καινοτομία, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την περιφερειακή και τοπική διάσταση του μηχανισμού επιτήρησης προκειμένου να τον προικίσουν με την απαραίτητη αξιοπιστία και δύναμη· ζητεί επίσης να διασφαλιστεί η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στον καθορισμό των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» όπως και στην υλοποίηση των συναφών πολιτικών·

20.

καλεί τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων λόγω της κρίσης, δεδομένου ότι είναι αυτές οι μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλλουν στη δημιουργία μίας ισχυρής και ανταγωνιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έξοδο από την κρίση·

21.

επισημαίνει ότι η δημοσιονομική ανισορροπία μπορεί να προέλθει από πληθώρα παραγόντων, και γι’ αυτό το λόγο συγχαίρει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρότασή της για εις βάθος ποιοτική ανάλυση του χρέους. Υπενθυμίζει τη σημασία του ιδιωτικού χρέους και εκφράζει την ικανοποίησή της για τη συμπερίληψή του στην ανάλυση· τονίζει δε τη σημασία του τραπεζικού συστήματος για τις υγιείς οικονομίες·

22.

ανησυχεί για την αναλογικότητα και την αποτελεσματικότητα των προβλεπομένων κυρώσεων και εκφράζει την αντίθεσή της με κάθε πρόταση περικοπής πόρων που διατίθενται για αναπτυξιακές πολιτικές·

23.

υπενθυμίζει ότι η πολιτική της συνοχής, η κοινή αγροτική πολιτική και η πολιτική αλιείας αποτελούν τους βασικούς αναπτυξιακούς πυλώνες της ΕΕ. Η ενδεχόμενη διακύβευση των στόχων τους θα ήταν αντιπαραγωγική και αντιφατική σε σχέση με το στόχο της ανακοίνωσης και τις κύριες πολιτικές κατευθύνσεις. Σε κάθε περίπτωση, η υπό όρους αποδέσμευση των πόρων τους θα πρέπει να αφορά μόνο στη χρηστή διαχείρισή τους, η οποία θα πρέπει να επιβεβαιώνεται και να εξακριβώνεται, και όχι στην εξυπηρέτηση άλλων στόχων·

24.

εκτιμά ότι ένας μηχανισμός συμμόρφωσης των κρατών μελών με βάση τις απολήψεις από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, παρά τις ασφαλιστικές δικλείδες, μπορεί να έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες και να δυσχεράνει την επίτευξη οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Η ποινή της αναστολής ή ακύρωσης της απόληψης των κοινοτικών πόρων, θα μετακυλήσει το κόστος από την κεντρική εξουσία του κράτους μέλους στις περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθιστώντας τους πολίτες, τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις συλλογικά υπεύθυνους για τα πολιτικά λάθη της κυβέρνησης του κάθε κράτους μέλους. Έτσι, η περικοπή πόρων θα έχει αντιαναπτυξιακό αποτέλεσμα και ενδεχομένως θα επιτείνει τις δημοσιονομικές ανισορροπίες, διότι θα επιβληθεί σε ένα κράτος με ήδη επιβαρυμένα δημοσιονομικά·

25.

προειδοποιεί ότι ο αναπόφευκτος διασυνοριακός αντίκτυπος κυρώσεων, με βάση τις απολήψεις από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, συνιστά απειλή για την διασφάλιση της εδαφικής συνοχής και έρχεται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις των Κρατών·

26.

σημειώνει επίσης ότι δυσανάλογα αυστηρές κυρώσεις θα οδηγήσουν σε απώλεια λαϊκής υποστήριξης στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα και, επομένως, πρέπει να αναζητηθούν κυρώσεις που στοχεύουν στη συμμόρφωση των κρατών μελών, ενώ παράλληλα απαιτείται να ενισχυθεί η ενημέρωση της κοινής γνώμης σχετικά τόσο με τη σημασία της δημοσιονομικής πειθαρχίας όσο και με τη χρησιμότητα των διαρθρωτικών ταμείων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των εθνικών πολιτικών·

27.

επισημαίνει την ανάγκη οι προβλεπόμενες ποινές να είναι εφαρμόσιμες και πειστικές, διότι μόνον έτσι θα διασφαλιστεί η εγκυρότητα του νέου Συμφώνου Σταθερότητας και Σύγκλισης·

28.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναζητήσουν τρόπους για την πιο έγκαιρη λήψη μέτρων σε περίπτωση δημοσιονομικής ανισορροπίας, με σεβασμό στις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, αλλά και της κλιμακούμενης επιβολής κυρώσεων·

29.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την αρχή της εκ των κάτω προς τα άνω συμμόρφωσης με τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Σύγκλισης, ενσωματώνοντας στα εθνικά δίκαια τις απαιτήσεις δημοσιονομικής πειθαρχίας μέσω θεσμικών αλλαγών όπου απαιτείται·

30.

τονίζει τη σημασία της εκ των κάτω προς τα άνω προσέγγισης και σε ό,τι αφορά στο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη χρηστή διαχείριση των πόρων και την άσκηση της οικονομικής πολιτικής, όπως και στην έγκαιρη διαπίστωση των αναπτυξιακών προβλημάτων σε τοπικό επίπεδο·

31.

καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη μεγαλύτερη αποκέντρωση στη διαχείριση των πόρων της Συνοχής προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια και η λογοδοσία στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων. Μόνο οι περιφερειακές αρχές έχουν εις βάθος γνώση των τοπικών και των περιφερειακών αναγκών και είναι σε θέση να προβαίνουν στις απαραίτητες βελτιώσεις και προσαρμογές όπου απαιτείται. Με αυτόν τον τρόπο θα γίνει πιο ξεκάθαρος ο ρόλος των τοπικών αρχών στη διαχείριση των κοινοτικών πόρων.

32.

σημειώνει ότι για την ενίσχυση του ευρώ και της Ενιαίας Αγοράς χρειάζεται μία καλύτερη κοινή ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στον χρηματοοικονομικό τομέα η οποία θα στοχεύει, μεταξύ άλλων, στην απαγόρευση τόσο της κερδοσκοπικής χρήσης των προϊόντων ασφάλισης δημοσίου χρέους όσο και των συναλλαγών με τους φορολογικούς παράδεισους·

33.

χαιρετίζει την ιδέα της δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ενός ενιαίου πλαισίου επιτήρησης των εθνικών δημοσιονομικών διαδικασιών και των επιπέδων χρέους, καθώς και την ιδέα να επεκταθεί η επιτήρηση στις μακροοικονομικές ανισορροπίες·

34.

σημειώνει την έλλειψη δέουσας προσοχής σε ό,τι αφορά στο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών τόσο στη διαμόρφωση των κατευθύνσεων, όσο και στην υλοποίηση των προϋπολογισμών. Προτείνει την επικουρική συμμετοχή της Επιτροπής των Περιφερειών κατά την διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, μέσω της δυνατότητας αντίδρασης στην ετήσια έκθεση για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα συζητείται στο Εαρινό Συμβούλιο. Προκειμένου να ενισχύσει τους στόχους του, ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής θα πρέπει να επιτυγχάνει, κατά αναλογικό τρόπο, τη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών ιδίως στις περιπτώσεις των περιφερειών που διαθέτουν την αντίστοιχη νομοθετική εξουσία·

35.

τα εργαλεία που προτείνονται στη δέσμη μέτρων συντονισμού πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αλληλεπίδραση των οριζοντίων πολιτικών σε τοπικό επίπεδο με τον κεντρικό ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής, και να ενσωματώνουν τη διάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας· σε αυτό το πλαίσιο, συμπεριλαμβάνονται οι ενεργές πολιτικές απασχόλησης·

36.

τονίζει τη σημασία της «επανεξέτασης από ομοτίμους» και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στο ζήτημα της κατάρτισης και της εκτέλεσης προϋπολογισμών, ωστόσο εκφράζει την ανησυχία της για τις ενδεχόμενες καθυστερήσεις και γραφειοκρατικές εμπλοκές που μπορεί να επιφέρουν οι προτεινόμενες λύσεις στη διαδικασία κατάρτισης, έγκρισης και εκτέλεσης των προϋπολογισμών των κρατών μελών·

37.

εκτιμά ότι για να επιτευχθεί η απαιτούμενη οικονομική ανάπτυξη χρειάζονται οι επιβεβλημένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάνω σε ένα ευρύ πεδίο τομέων, όπως η πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας και συγκράτησης των δημοσίων δαπανών, η πολιτική για τη γνώση και την καινοτομία, η προστασία των ασθενέστερων ομάδων της κοινωνίας στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής, η πολιτική του ανταγωνισμού ή οι πολιτικές για την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών. Σε αυτό το πλαίσιο, προτρέπει τα κράτη μέλη να θέσουν φιλόδοξους στόχους για την στρατηγική «Ευρώπη 2020» και καλεί το Συμβούλιο να προχωρήσει σε μία γενναία αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού ώστε τα διαθέσιμα μέσα να ανταποκρίνονται στους στόχους·

38.

αναμένει με ενδιαφέρον τις νομοθετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και θα εξετάσει με προσοχή τις επιπτώσεις τους στην περιφερειακή και τοπική διοίκηση των κρατών μελών.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/23

—

επισημαίνει ειδικότερα ότι εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και μορφές κοινωνικού αποκλεισμού σε ορισμένα κράτη μέλη· παραδέχεται ότι οι συνθήκες υγιεινής και οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες των Ρομά είναι εν γένει χειρότερες από αυτές άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, καθώς και ότι οι δείκτες σχολικής φοίτησης είναι χαμηλότεροι και οι δείκτες ανεργίας υψηλότεροι·

—

αναγνωρίζει ότι δεν υφίσταται γενικότερα έλλειψη ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ανάπτυξη προγραμμάτων ένταξης των Ρομά (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο-ΕΚΤ, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης-ΕΤΠΑ, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης-ΕΓΤΑΑ), αλλά αυτά δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς και συνεχώς σε εθνικό και/ή περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Ένας δε φραγμός στη χρήση τους είναι και η περιορισμένη συμμετοχή των κοινοτήτων Ρομά στον σχεδιασμό των προγραμμάτων·

—

κρίνει ότι η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την ένταξη των Ρομά θα ήταν αποτελεσματικότερη και θα απέδιδε καλύτερα αποτελέσματα εάν οι μηχανισμοί συντονισμού αποκτούσαν επίσημο χαρακτήρα, πράγμα που θα δέσμευε την Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη και θα διασφάλιζε τη στενότερη συνεργασία με τις τοπικές αρχές και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις·

—

υποστηρίζει, ωστόσο ότι: α) οι τοπικές αρχές δεν πρέπει να αφεθούν να αναλάβουν μόνες τους τις πολιτικές για την κοινωνική ένταξη των κοινοτήτων Ρομά, είτε αυτόχθονων είτε νεοεμφανιζόμενων, ως απόρροια διαφόρων μορφών ενδοευρωπαϊκής κινητικότητας· β) απαιτούνται ολοκληρωμένες κατά τόπους περιφερειακές πολιτικές και μορφές συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών Ρομά· γ) οι τοπικές πολιτικές μπορούν να εφαρμοστούν μόνον στο πλαίσιο μιας εύρυθμα λειτουργούσας ευρωπαϊκής κινητικότητας, καθώς και εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών για την καταπολέμηση των διακρίσεων·

—

προτίθεται να συνεργασθεί με την Επιτροπή, τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και τα κράτη μέλη για να διευκολύνει τη συνοχή και την εναρμόνιση των πολιτικών, την παγίωση των καλών πρακτικών και τη διάδοση των αποτελεσμάτων τους, την αύξηση της συνειδητοποίησης σε επίπεδο τοπικών αρχών, την ενίσχυση της ικανότητας προγραμματισμού των τοπικών αρχών προκειμένου να εφαρμόσουν προγράμματα για την εξάλειψη μορφών διακρίσεων και διαχωρισμού των Ρομά και για την προώθηση της ένταξής τους·

Εισηγητής

:

ο κ. Alvaro Ancisi (IT/PPE) Μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Ραβέννας

Έγγραφο αναφοράς

:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Η κοινωνική και οικονομική ένταξη των Ρομά στην Ευρώπη

COM(2010)133 τελικό

1.

χαιρετίζει την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συμμερίζεται την επισήμανση της κοινής ευθύνης της ΕΕ και των κρατών μελών απέναντι στους Ρομά·

2.

τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να δημιουργήσει ενδεδειγμένο πλαίσιο για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ των κρατών μελών με στόχο την απτή εφαρμογή των αξιών που στηρίζουν την ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι διακρίσεις και τα φαινόμενα ξενοφοβίας και να ενθαρρυνθεί η ένταξη της μεγαλύτερης εθνοτικής μειονότητας της ΕΕ·

3.

προσυπογράφει τα συμπεράσματα του εγγράφου εργασίας του προσωπικού της Επιτροπής «Οι Ρομά στην Ευρώπη: Η εφαρμογή των μέσων και πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ένταξη των Ρομά - Έκθεση προόδου 2008-2010» της 7ης Απριλίου 2010·

4.

υπογραμμίζει τη σκοπιμότητα της δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βάσει της αρχής της επικουρικότητας, δεδομένου του υπερεθνικού χαρακτήρα της κοινότητας των Ρομά και του εκτεταμένου κοινωνικού αποκλεισμού που αντιμετωπίζουν σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα υποψήφια και τα εν δυνάμει υποψήφια κράτη μέλη. Αναγνωρίζει ότι η αρχή της επικουρικότητας τηρείται, δεδομένου ότι η δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν θεσπίζει νομικά μέσα, αλλά προβλέπει μέτρα συντονισμού βάσει της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού·

5.

υπενθυμίζει ότι –με την προσχώρηση των νέων κρατών μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Ιανουαρίου 2007, από τα οποία προέρχεται η πλειοψηφία των μεταναστών Ρομά– οι υπήκοοί τους είναι αυτοδικαίως Ευρωπαίοι πολίτες και απολαύουν των ίδιων δικαιωμάτων με τους Ευρωπαίους υπηκόους των άλλων κρατών μελών· κύρια δε θέση μεταξύ των εν λόγω δικαιωμάτων καταλαμβάνει η ελευθερία διακίνησης, η οποία αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις ελευθερίες των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναφέρεται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης. Υπενθυμίζει επίσης ότι οι Συνθήκες Προσχώρησης της 26ης Απριλίου 2005 επιτρέπουν στα κράτη μέλη να επιβάλουν προσωρινούς περιορισμούς των δικαιωμάτων των υπηκόων αυτών των κρατών μελών μόνον όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και ότι η οδηγία 2004/38/ΕΚ που άπτεται του δικαιώματος των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών εφαρμόζεται αδιακρίτως σε όλους τους υπηκόους της ΕΕ·

6.

συνιστά τα μέτρα που εισάγονται για να περιορίσουν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας –μολονότι είναι σύμφωνα προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία– να μην αποτελούν πηγή ανασφάλειας για αυτούς τους πολίτες, τα δε κράτη μέλη να μην χρειάζονται περισσότερο από 3 μήνες προκειμένου να εξετάσουν τις αιτήσεις για χορήγηση άδειας εργασίας, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο καθίσταται πρακτικώς αδύνατη η παραμονή των εν λόγω πολιτών στα συγκεκριμένα κράτη μέλη για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών·

7.

επισημαίνει ειδικότερα ότι εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και μορφές κοινωνικού αποκλεισμού σε ορισμένα κράτη μέλη· παραδέχεται ότι οι συνθήκες υγιεινής και οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες των Ρομά είναι εν γένει χειρότερες από αυτές άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, καθώς και ότι οι δείκτες σχολικής φοίτησης είναι χαμηλότεροι και οι δείκτες ανεργίας υψηλότεροι· επαναλαμβάνει δε ότι ο αποκλεισμός των Ρομά έχει επίσης σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις από άποψη άμεσου και έμμεσου κόστους·

8.

καλεί συνεπώς την Επιτροπή να μεριμνά για τη συμμόρφωση των εθνικών νομοθεσιών προς το ευρωπαϊκό δίκαιο και να εξετάζει τη συμμόρφωση των χρησιμοποιούμενων πρακτικών προς την αυθεντική ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ·

9.

ζητά όλες οι πολιτικές που ασκούνται είτε σε εθνικό είτε σε τοπικό επίπεδο να μην προβαίνουν σε στιγματισμό ή εκμετάλλευση των Ρομά, δίδοντας τεχνητή προτεραιότητα σε μία προσέγγιση με γνώμονα την ασφάλεια σε βάρος του στόχου της οικονομικής και κοινωνικής ένταξής τους. Επισημαίνει, ειδικότερα, ότι οι διαδικασίες ομαδικών απελάσεων των Ρομά χωρίς περιπτωσιολογική εξέταση αντιβαίνουν προς τις ευρωπαϊκές νομικές εγγυήσεις, καλεί δε τα κράτη μέλη να μην προβαίνουν σε ενέργειες επαναπατρισμού βάσει κανόνων ειδικά για τους Ρομά·

10.

γνωρίζει ότι ο όρος «Ρομά», που χρησιμοποιείται στο παρόν έγγραφο, αποτελεί ευρεία διατύπωση, η οποία περιλαμβάνει και άλλες ομάδες πληθυσμού με παρόμοια πολιτιστικά χαρακτηριστικά και συναφή βιώματα περιθωριοποίησης και κοινωνικού αποκλεισμού στην ευρωπαϊκή κοινωνία (Sinti, Gipsy, Travellers, Kalè, Camminanti, Ashkali κλπ)· αποκλείεται ωστόσο οποιαδήποτε προσπάθεια απλούστευσης και ενσωμάτωσης των ομάδων σε μία ενιαία κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα·

11.

αναγνωρίζει ότι τα μέσα και οι πολιτικές σε επίπεδο ΕΕ για την ενθάρρυνση της ένταξης των Ρομά είναι κατάλληλα, υπάρχει όμως κενό στην εφαρμογή τους σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, το οποίο οφείλεται είτε στην έλλειψη ισχυρών εταιρικών σχέσεων και μηχανισμών συντονισμού, είτε στη μη εφαρμογή σε τοπικό επίπεδο κατάλληλων μέσων για τη μεταβολή των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά·

12.

επισημαίνει ωστόσο ότι οι ελλείψεις και οι δυσκολίες των τοπικών αρχών δεν οφείλονται αποκλειστικά στην ύπαρξη προκαταλήψεων και στερεοτύπων στις τοπικές αρχές και κοινότητες, αλλά και στις εθνικές κυβερνήσεις γενικότερα, οι οποίες καθορίζουν το ρυθμιστικό πλαίσιο αναφοράς, με όχι πάντοτε σαφή κατανομή των αρμοδιοτήτων για τα διαφορετικά επίπεδα διοίκησης όσον αφορά την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και με ανεπαρκή κάθετη συνεργασία μεταξύ των κεντρικών και των τοπικών διοικήσεων. Υπενθυμίζει δε ότι οι διάφορες θετικές δράσεις για την κοινωνική ένταξη των Ρομά που εφαρμόσθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βασίζονται κυρίως σε προγράμματα και πρωτότυπες πρωτοβουλίες των τοπικών αρχών·

13.

αναγνωρίζει ότι δεν υφίσταται γενικότερα έλλειψη ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ανάπτυξη προγραμμάτων ένταξης των Ρομά (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο-ΕΚΤ, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης-ΕΤΠΑ, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης-ΕΓΤΑΑ), αλλά αυτά δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς και συνεχώς σε εθνικό και/ή περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Ένας δε φραγμός στη χρήση τους είναι και η περιορισμένη συμμετοχή των κοινοτήτων Ρομά στον σχεδιασμό των προγραμμάτων, δεδομένου επίσης ότι οι Ρομά δεν είναι πάντοτε οργανωμένοι και ικανοί να καθιστούν ενεργά μέλη της κοινωνίας των πολιτών·

14.

θεωρεί ότι είναι απαραίτητο τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να προωθήσουν πιο εντατικά, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και βάσει συμφωνημένων δράσεων, τις ευκαιρίες που παρέχονται από τις πολιτικές και τα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ για την κοινωνική ενσωμάτωση των μειονοτήτων Ρομά και, ιδίως, τα πρακτικά μέτρα τα οποία απευθύνονται στις κοινότητες Ρομά που έχουν μετακινηθεί σε άλλη χώρα.

15.

συμμερίζεται την άποψη ότι η «Πλατφόρμα ΕΕ για την ένταξη των Ρομά» αποτελεί βήμα τόσο συνεργασίας όλων των φορέων (κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών, ΜΚΟ, εμπειρογνωμόνων, κοινωνίας των πολιτών) που συμμετέχουν σε διάφορα επίπεδα στην προώθηση της ένταξης των Ρομά, όσο και ανταλλαγής βελτίστων πρακτικών και εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών·

16.

κρίνει ότι η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την ένταξη των Ρομά θα ήταν αποτελεσματικότερη και θα απέδιδε καλύτερα αποτελέσματα εάν οι μηχανισμοί συντονισμού αποκτούσαν επίσημο χαρακτήρα, πράγμα που θα δέσμευε την Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη και θα διασφάλιζε τη στενότερη συνεργασία με τις τοπικές αρχές και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις. Έχοντας στη διάθεσή της έναν τέτοιο επίσημο μηχανισμό, η Πλατφόρμα θα μπορούσε να επιτύχει τον συντονισμό και την αποτελεσματική υλοποίηση των ευρωπαϊκών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πολιτικών για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, καθώς και την έμπρακτη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τους·

17.

συμμερίζεται την άποψη ότι είναι απαραίτητο να εφαρμόζονται κατά τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των πολιτικών ένταξης των Ρομά, οι 10 κοινές βασικές αρχές που διέπουν την ένταξη των Ρομά, οι οποίες θεσπίσθηκαν μέσω της Ολοκληρωμένης Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας τον Απρίλιο του 2009, και έχουν ως εξής:

18.

επιδοκιμάζει την ουσιαστική προσπάθεια που συνιστά η «Ολοκληρωμένη Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την ένταξη των Ρομά - Οδικός Χάρτης» («Integrated European Platform for Roma Inclusion - Road Map»), της 30ής Ιουνίου 2010, η οποία προτάθηκε από την Ισπανική Προεδρία της ΕΕ κατ’ εφαρμογήν των συμπερασμάτων του Συμβουλίου «Υγεία και Καταναλωτές» (EPSCO), της 7ης Ιουνίου 2010, για την «Προαγωγή της ένταξης των Ρομά» («Advancing Roma Inclusion»), προκειμένου να καθοριστούν συγκεκριμένοι μεσοπρόθεσμοι στόχοι για την καθιέρωση διαδικασιών κοινωνικής ένταξης του πληθυσμού των Ρομά·

19.

υποστηρίζει τη σαφή θέση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η ελεύθερη διακίνηση πρέπει να ισχύει για τους Ρομά που είναι ευρωπαίοι πολίτες σε ισότιμη βάση με τους υπόλοιπους πολίτες της ΕΕ.

20.

τονίζει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των αρχών απαιτεί, όπως τονίζεται στη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Η ένταξη των μειονοτήτων – οι Ρομά» (ΕΕ αριθ. C 27 της 3ης Φεβρουαρίου 2009), οι πολιτικές χαράσσονται όχι μόνο σε επίπεδο ΕΕ, αλλά κυρίως σε επίπεδο επί μέρους κρατών μελών και σε περιφερειακή και τοπική κλίμακα·

21.

υποστηρίζει, ωστόσο ότι: α) οι τοπικές αρχές δεν πρέπει να αφεθούν να αναλάβουν μόνες τους τις πολιτικές για την κοινωνική ένταξη των κοινοτήτων Ρομά, είτε αυτόχθονων είτε νεοεμφανιζόμενων, ως απόρροια διαφόρων μορφών ενδοευρωπαϊκής κινητικότητας· β) απαιτούνται ολοκληρωμένες κατά τόπους περιφερειακές πολιτικές και μορφές συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών Ρομά· γ) οι τοπικές πολιτικές μπορούν να εφαρμοστούν μόνον στο πλαίσιο μιας εύρυθμα λειτουργούσας ευρωπαϊκής κινητικότητας, καθώς και εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών για την καταπολέμηση των διακρίσεων·

22.

επισημαίνει ότι είναι αναγκαίες επείγουσες πρωτοβουλίες για την υιοθέτηση από τα κράτη μέλη των κανονιστικών πράξεων που θα καταστήσουν αποτελεσματική και εφαρμόσιμη την ευρωπαϊκή νομοθεσία καταπολέμησης των διακρίσεων και προστασίας των δικαιωμάτων. Παράλληλα, οι μακροπρόθεσμες διαδικασίες πρέπει να σχεδιάζονται βάσει των πολιτικών των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε ζητήματα καταπολέμησης των διακρίσεων, συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, ενεργού συμμετοχής των Ρομά, συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου και διαπολιτισμικής προσέγγισης·

23.

φρονεί ότι οι πολιτικές ένταξης των Ρομά που σχετίζονται με την εκπαίδευση των παιδιών, την πρόσβαση στην εκπαίδευση των νέων, την ένταξη στην αγορά εργασίας, τη βελτίωση των υγειονομικών συνθηκών και τη στέγαση θα πρέπει να αποτελούν βασικό μέρος των πολιτικών των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την καταπολέμηση της φτώχειας και την κοινωνική ένταξη·

24.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι ο πρωταρχικός στόχος συνίσταται σε μια κοινωνία συμμετοχής και όχι σε μια νέα μορφή εθνοτικού διαχωρισμού: κατά συνέπεια, είναι ζωτικής σημασίας οι δημόσιες πολιτικές να έχουν ως σαφή αλλά όχι αποκλειστικό στόχο τους Ρομά και οι παρεμβάσεις να εντάσσονται σε ευρύτερες εθνικές πολιτικές και σχέδια των κρατών μελών που να αποσκοπούν στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας στην ΕΕ· επιπλέον, η προσέγγιση πρέπει να είναι ολοκληρωμένη και σφαιρική, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη την πολυπλοκότητα και την αλληλεξάρτηση των παραγόντων που σχετίζονται με τον κοινωνικό αποκλεισμό των Ρομά·

25.

επισημαίνει τον ουσιαστικό και στρατηγικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαδικασία ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, στην προσπάθεια αντιμετώπισης των ρατσιστικών και ξενοφοβικών τάσεων και των διακρίσεων στις τοπικές κοινότητες και στην προώθηση μιας διαπολιτισμικής κοινωνίας· ζητά οι περιφερειακές και τοπικές αρχές να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν επίσης τα εργαλεία που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση του φαινομένου της μετάδοσης αρνητικών στερεοτύπων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με στόχο να προαχθεί μια δεοντολογικά ορθή πληροφόρηση και να ενθαρρυνθεί η διαμόρφωση της κοινής γνώμης χωρίς να εισάγονται διακρίσεις·

26.

φρονεί ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαδραματίζουν ουσιώδη και στρατηγικό ρόλο στη διαδικασία αξιοποίησης των πόρων που διαθέτουν οι κοινότητες Ρομά, ως γνώστες των διαδικασιών ένταξης, στην ενημέρωση των Ρομά για τα δικαιώματά τους, στην ενθάρρυνση της από τη βάση προς τα άνω συμμετοχής των ΜΚΟ των Ρομά και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·

27.

τονίζει ότι οι πολιτικές κατά του διαχωρισμού των κοινοτήτων Ρομά χρειάζονται συγκεκριμένο προσανατολισμό και πρόσθετους πόρους: προσχολική και σχολική ένταξη των παιδιών, με διασφάλιση ειδικής συνδρομής μέσω πολιτιστικής διαμεσολάβησης και δημόσιων συγκοινωνιών· ενθάρρυνση της ένταξης στην αγορά εργασίας, μέσω διαδικασιών πιστοποίησης ή μικροχρηματοδότησης, για την αποφυγή του διαχωρισμού των αγορών· ειδικές παρεμβάσεις απευθυνόμενες στις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που εκτίθενται στον μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως οι γυναίκες· και υιοθέτηση πολιτικών αστικής και στεγαστικής μέριμνας προς αποφυγή της περιθωριοποίησης.

28.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές αρχές μπορούν, στο πλαίσιο των αστικών και στεγαστικών τους πολιτικών, να διαδραματίσουν στρατηγικό ρόλο με ευρύ αντίκτυπο στην εξάλειψη των συνθηκών αποκλεισμού που απειλούν τον πληθυσμό των Ρομά. Ο εντοπισμός στεγαστικών λύσεων που δεν προκαλούν διαχωρισμούς και διακρίσεις και συμβάλλουν στην κατάργηση των παράνομων καταυλισμών, όπου εξακολουθούν να ζουν συχνά οι κοινότητες Ρομά, μπορεί πράγματι να έχει θετικό αντίκτυπο στις συνθήκες υγείας τους και στις δυνατότητες πρόσβασής τους στην εκπαίδευση και την απασχόληση. Με στόχο την προώθηση τέτοιων πολιτικών, ορθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέσπισε προσφάτως μέτρα που ασπάστηκαν οι κοινότητες Ρομά και με τα οποία επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής των παρεμβάσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης σε στεγαστικά προγράμματα υπέρ των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων σε όλα τα κράτη μέλη·

29.

εξαίρει την προστιθέμενη αξία που έχουν οι ευρωπαϊκές πολιτικές και τα αντίστοιχα προγράμματα στον τομέα της κοινωνικής ένταξης των Ρομά για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης και της εξάλειψης της φτώχειας·

30.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν, στο πλαίσιο των πολιτικών τους για τις ίσες ευκαιρίες, την ισότητα των φύλων και την προστασία των δικαιωμάτων μητρότητας, να διαδραματίσουν στρατηγικό ρόλο στην αντιμετώπιση των πολλαπλών διακρίσεων που υφίστανται οι γυναίκες Ρομά, στην εξάλειψη των συνθηκών εκμετάλλευσης και στη διασφάλιση της πρόσβασης των γυναικών στην υγειονομική περίθαλψη και στην παιδεία, καθώς και στην καταπολέμηση των φαινομένων ενδοοικογενειακής και κοινωνικής βίας κατά των γυναικών·

31.

τονίζει ότι οι τοπικές αρχές μπορούν, στο πλαίσιο των πολιτικών τους για την προστασία των παιδιών, τις υπηρεσίες για τα παιδιά και την προώθηση του δικαιώματος στην παιδεία, να διαδραματίσουν στρατηγικό ρόλο στη διασφάλιση της ενσωμάτωσης των παιδιών Ρομά στις προσχολικές και σχολικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, στις δραστηριότητες υγειονομικής πρόληψης και προστασίας, καθώς και στην κοινωνικοποίηση και στις αθλητικές δραστηριότητες που αφορούν όλον τον πληθυσμό, συμβάλλοντας έτσι στην εξάλειψη από την παιδική ηλικία των αιτίων αποκλεισμού, στην προώθηση ίσων ευκαιριών πρόσβασης, στην καταπολέμηση των πολιτιστικών προκαταλήψεων και στερεοτύπων και στην ενθάρρυνση της αρμονικής συμβίωσης·

32.

ελπίζει ότι, γι να αντιμετωπισθούν οι ανάγκες τέτοιων δημόσιων πολιτικών, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα έχουν ευρύτερη πρόσβαση στα κονδύλια της ΕΕ (ΕΚΤ, ΕΤΠΑ, ΕΓΤΑΑ) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη προγραμμάτων ένταξης των Ρομά, πράγμα που θα ενισχύσει την ικανότητα σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών ένταξης. Υπογραμμίζει δε πως για τη διευκόλυνση αυτών των πρωτοβουλιών πρέπει να διατίθεται σχετική πληροφόρηση και τεχνική υποστήριξη, με περαιτέρω στόχο την αποφυγή αποσπασματικών και περιστασιακών παρεμβάσεων χωρίς διαρθρωτικό αντίκτυπο επί του εν λόγω φαινομένου·

33.

θεωρεί ουσιώδη για τις περιφερειακές και τοπικές αρχές τον συντονιστικό ρόλο της Επιτροπής στη θέσπιση μέσων διευκόλυνσης της ανταλλαγής καλών πρακτικών, της διάδοσης γνώσεων και επιτυχημένων εμπειριών, της δημιουργίας και της διάδοσης προτύπων προσεγγίσεων, του ελέγχου των πολιτικών, που θα διευκολύνουν όχι μόνο τις ανταλλαγές μεταξύ κρατών μελών αλλά και τη δημιουργία δικτύων μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών και φορέων της κοινωνίας των πολιτών·

34.

υπογραμμίζει ότι οι κοινότητες Ρομά στην επικράτεια των κρατών μελών και στις υποψήφιες ή εν δυνάμει υποψήφιες χώρες δεν αποτελούν ομοιογενή ομάδα και, κατά συνέπεια, απαιτούνται διαφοροποιημένες προσεγγίσεις που θα λαμβάνουν υπόψη το διαφορετικό ιστορικό, γεωγραφικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο (ιδίως όσον αφορά τις νομαδικές κοινότητες Ρομά, τα μέλη των οποίων ενδέχεται να είναι πολίτες της ΕΕ ή τρίτων χωρών, ανιθαγενείς ή πρόσφυγες)· επισημαίνει ότι αυτή η πολυπλοκότητα δημιουργεί όχι μόνο στα κράτη μέλη, αλλά και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, δυσκολία στη χάραξη και στον πειραματισμό όσον αφορά αποτελεσματικές στρατηγικές ένταξης, καθώς και στην ενθάρρυνση θετικών αλλαγών νοοτροπίας στην κοινή γνώμη και στην κοινωνία των πολιτών·

35.

κρίνει επιπλέον απαραίτητο να επισημάνει ότι, κατά κανόνα, τα φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού και φτώχειας μπορούν να ωθήσουν εκείνους που τα βιώνουν σε εκδηλώσεις παράνομης ή παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς οι οποίες –δεδομένου ότι προκαλούν αίσθημα ανασφάλειας στον πληθυσμό και θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη– αναστατώνουν την κοινωνία και προκαλούν πιθανές επακόλουθες αντιδράσεις που ενδέχεται επίσης να οδηγήσουν σε υποτιμητική αντιμετώπιση και σε διακριτική μεταχείριση. Στην περίπτωση των κοινοτήτων Ρομά, τα φαινόμενα αυτά δημιουργούν πρόσθετους φραγμούς που παρακωλύουν την ένταξή τους στον κοινωνικό ιστό. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους σε ζητήματα εδαφικής ασφάλειας και τοπικής αστυνόμευσης και σε συντονισμό με τις δυνάμεις επιβολής του νόμου και της τάξης, να διαδραματίσουν στρατηγικό ρόλο στη διασφάλιση του ελέγχου και της ενίσχυσης της νομιμότητας, της δημόσιας ασφάλειας και της συνύπαρξης των πολιτών, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τον ποινικό στιγματισμό ολόκληρων κοινοτήτων·

36.

προτίθεται να συνεργασθεί με την Επιτροπή, τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και τα κράτη μέλη για να διευκολύνει τη συνοχή και την εναρμόνιση των πολιτικών, την παγίωση των καλών πρακτικών και τη διάδοση των αποτελεσμάτων τους, την αύξηση της συνειδητοποίησης σε επίπεδο τοπικών αρχών, την ενίσχυση της ικανότητας προγραμματισμού των τοπικών αρχών προκειμένου να εφαρμόζουν προγράμματα για την εξάλειψη μορφών διακρίσεων και διαχωρισμού των Ρομά και την προώθηση της ένταξής τους·

37.

αναλαμβάνει τη δέσμευση, επ’ ευκαιρία της 27ης Ιανουαρίου 2011, η οποία έχει ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, να αναρτήσει τη σημαία των Ρομά στην έδρα της Επιτροπής των Περιφερειών για να τιμήσει τη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος των Ρομά (Porajmos), ως συμβολική πράξη η οποία αποσκοπεί να προωθήσει τη διαδικασία κοινωνικής ένταξης των Ρομά που δρομολογήθηκε το 2010, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού· προτείνει στις τοπικές και περιφερειακές αρχές των κρατών μελών να αναρτήσουν τη σημαία των Ρομά την ημέρα αυτή, ως έμπρακτη απόδειξη της δέσμευσής τους έναντι της διαδικασίας κοινωνικής ένταξης και καταπολέμησης των διακρίσεων.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/28

—

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή εγκαινιάζει μέσω της Πράσινης Βίβλου «Απελευθέρωση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας» μια συζήτηση ευρωπαϊκής εμβέλειας σχετικά με τις απαραίτητες προϋποθέσεις βελτίωσης του περιβάλλοντος για τη δημιουργία και την καινοτομία στην Ευρώπη, προκειμένου να ενισχυθεί το δυναμικό των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

—

επιδοκιμάζει επίσης το γεγονός ότι ο ρόλος που διαδραματίζουν οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας αναγνωρίζεται ολοένα περισσότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

—

υπενθυμίζει ότι στην πλειονότητα των κρατών μελών, οι τομείς που αναφέρονται σε συνάρτηση με τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και ιδιαίτερα η έρευνα, η εκπαίδευση, ο τουρισμός και η απασχόληση εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

—

τονίζει ότι η επιτυχής εφαρμογή των εμβληματικών πρωτοβουλιών της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» –του ψηφιακού θεματολογίου και των άλλων πρωτοβουλιών– προϋποθέτει τολμηρή και καινοτόμο προσέγγιση και ότι, εν προκειμένω, ο ρόλος των δημιουργικών βιομηχανιών, ιδίως όσον αφορά την εξεύρεση πολυτομεακών και πολυπολιτισμικών λύσεων, είναι σημαντικός. Για τον λόγο αυτό, η Ευρώπη χρειάζεται ανοιχτό πνεύμα και πρωτοπόρους συντελεστές σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, ώστε να δημιουργήσουν κοινωνικές καινοτομίες με τη βοήθεια των οποίων θα συμβάλουν στην παγκόσμια επιχειρηματική δραστηριότητα.

Εισηγήτρια

:

Εισηγήτρια: Ursula Männle (DE/EPP), μέλος του Κοινοβουλίου της Βαυαρίας

Έγγραφο αναφοράς

:

Πράσινη Βίβλος «Απελευθέρωση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας»

COM(2010) 183 τελικό

1.

διαπιστώνει ότι σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαθέτουν ευρύτατες αρμοδιότητες για την εφαρμογή των πολιτικών στον πολιτιστικό τομέα·

2.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση και την ανάδειξη του πολιτισμού, ιδίως στο πλαίσιο της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της προώθησης της καλλιτεχνικής καινοτομίας (1)·

3.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, λόγω της εγγύτητάς τους στους πολίτες, κατέχουν ιδιαίτερα στρατηγική θέση, που τους επιτρέπει να έρχονται σε επαφή με διάφορες πολιτιστικές παραδόσεις, να συμμετέχουν σε διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες και να προωθούν τον ευρύτερο διαπολιτισμικό διάλογο στην επικράτεια της ΕΕ (2)·

4.

διαπιστώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν επιπλέον τη δυνατότητα να παροτρύνουν αποτελεσματικά τους πολίτες να συμμετάσχουν σε δημιουργικές δραστηριότητες (3) και σε καινοτόμες διαδικασίες·

5.

επισημαίνει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας συμβάλλουν σημαντικά στην τοπική, περιφερειακή και αστική ανάπτυξη, διότι καθιστούν τις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες ελκυστικότερες, ενθαρρύνουν την ανάπτυξη βιώσιμου τουρισμού και δημιουργούν νέες δυνατότητες απασχόλησης. Είναι κλάδοι ζωτικής σημασίας για μια ανταγωνιστική και καινοτόμο οικονομία της αγοράς στην Ευρώπη (4)·

6.

σημειώνει ότι η μελέτη για την πολιτιστική οικονομία στην Ευρώπη, που εκπονήθηκε το 2006 από την εταιρεία KEA European Affairs για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποδεικνύει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερο δυναμισμό όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Το 2004, ο αριθμός των εργαζομένων στον τομέα αυτό ήταν 5,8 εκατ., αντιπροσωπεύοντας το 3,1 % του συνολικού ενεργού πληθυσμού της ΕΕ των 25. Το 2003, η πολιτιστική βιομηχανία συνέβαλε κατά 2,6 % στο ΑΕγχΠ της ΕΕ. Επιπλέον, μεταξύ 1999 και 2003, η ανάπτυξη ήταν σημαντικά υψηλότερη από ό, τι σε άλλους οικονομικούς τομείς (5)·

7.

σημειώνει επίσης ότι η Επιτροπή επιβεβαιώνει στην Πράσινη Βίβλο ότι η ψηφιακή επανάσταση θα συμβάλει σε μεγαλύτερη ανάπτυξη της πολιτισμικής και δημιουργικής οικονομίας. Οι κλάδοι αυτοί έχουν να αντιμετωπίσουν ένα γοργά μεταβαλλόμενο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από την ταχεία ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) σε παγκόσμιο επίπεδο, με τεράστια επίπτωση σε όλους τους τομείς, σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας·

8.

παρατηρεί ότι η πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού των ΤΠΕ με σεβασμό των δικαιωμάτων των τελικών χρηστών, των προμηθευτών περιεχομένου και των προμηθευτών ΤΠΕ και η αναθεώρηση των παραδοσιακών τρόπων παραγωγής και διανομής θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διεύρυνση του κοινού και των αγορών των δημιουργών αλλά και της πολιτιστικής προσφοράς για τους πολίτες·

9.

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, η Επιτροπή θα επεξεργαστεί τρία βασικά πλαίσια πολιτικής, που θα έχουν σημαντική επίπτωση στο πλαίσιο λειτουργίας των κλάδων πολιτισμού και δημιουργικότητας σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και θα βασίζονται σε προηγούμενες διαδικασίες διαβούλευσης. Πρόκειται για τα εξής:

10.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή εγκαινιάζει μέσω της Πράσινης Βίβλου «Απελευθέρωση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας» μια συζήτηση ευρωπαϊκής εμβέλειας σχετικά με τις απαραίτητες προϋποθέσεις βελτίωσης του περιβάλλοντος για την δημιουργία και την καινοτομία στην Ευρώπη, προκειμένου να ενισχυθεί το δυναμικό των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

11.

επικροτεί το γεγονός ότι ο πολιτισμός αναγνωρίζεται σε όλο το κείμενο της Πράσινης Βίβλου ως μέσο που συμβάλλει στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη·

12.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι ο ρόλος που διαδραματίζουν οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας αναγνωρίζεται ολοένα περισσότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

13.

είναι της γνώμης ότι η πολιτική καινοτομίας, σε ευρωπαϊκή, εθνική, τοπική και περιφερειακή κλίμακα μπορεί να δημιουργήσει γέφυρες με τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

14.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνυπολογίζει τις ανάγκες των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στα πλαίσια των τριών εμβληματικών πρωτοβουλιών της, καθώς και να ενεργεί σε απόλυτη συμφωνία με το άρθρο 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

15.

υπενθυμίζει ότι στην πλειονότητα των κρατών μελών, οι τομείς που αναφέρονται σε συνάρτηση με τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και ιδιαίτερα η έρευνα, η εκπαίδευση, ο τουρισμός και η απασχόληση εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

16.

υπογραμμίζει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας συμβάλλουν ουσιαστικά, όχι μόνον στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα, αλλά και στην προβολή της πολιτισμικής ταυτότητας και πολυμορφίας σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

17.

επισημαίνει ότι οι τοπικές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τις υποδομές (χώροι για πρόβες, χώροι παραστάσεων και χώροι παραγωγών), τη στρατηγική και τον προγραμματισμό (πολιτιστικές στρατηγικές, πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη του τομέα) και τη δικτύωση. Επίσης, στηρίζουν τους καλλιτεχνικούς και πολιτιστικούς χώρους και επενδύουν σημαντικά στα νέα δημιουργικά ταλέντα·

18.

υπενθυμίζει τη σημασία της πολυμορφίας και της πολυγλωσσίας ως ιδιαίτερων ευρωπαϊκών πλεονεκτημάτων που προωθούν τη δημιουργικότητα·

19.

ζητά να δοθεί η δέουσα προσοχή στις μειονεκτικές ομάδες στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

20.

θεωρεί ότι η δημιουργία ενός πλαισίου που να ευνοεί την ανάπτυξη των κλάδων της δημιουργικότητας στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα προσφέρει προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκή κλίμακα και θα μπορούσε ακόμη να συμβάλει και στην προετοιμασία προγραμμάτων και πρωτοβουλιών σε επίπεδο κρατών, περιφερειών και πόλεων της ΕΕ, γεγονός που θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των βασικών φορέων·

21.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο ρόλος των διάφορων βαθμίδων της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης στην ανάπτυξη των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην Ευρώπη και συνιστά, συνεπώς, στην Επιτροπή να μεριμνήσει για τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, στις δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν στα πλαίσια της Πράσινης Βίβλου·

22.

επιβεβαιώνει ότι είναι αναγκαίο να αυξηθούν οι ευρωπαϊκές επενδύσεις σε νέους ευφυείς, βιώσιμους και δημιουργικούς πόρους·

23.

κρίνει ότι όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης πρέπει να παρέχουν ιδιαίτερη υποστήριξη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διότι αυτές είναι ικανές να κρατήσουν τα νέα ταλέντα και να ενισχύσουν την ανάπτυξη των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στην Ευρώπη·

24.

υπενθυμίζει ότι, μέσω των αναπτυξιακών τους στρατηγικών, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές κατόρθωσαν να εντάξουν τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας σε πολλούς τομείς, γεγονός που συνέβαλε στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας· ειδικότερα, σε επίπεδο τοπικών και περιφερειακών αρχών είναι δυνατή η δημιουργία δικτύων και βάσεων δεδομένων για τους νέους καλλιτέχνες, η προώθηση της κατάρτισης των νέων στις τέχνες και τον πολιτισμό, η προώθηση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των νέων καλλιτεχνών, η πραγματοποίηση πολυπολιτισμικών δοκιμών και δοκιμών σε πολυμέσα, η παροχή δημόσιων χώρων για εκθέσεις νέων καλλιτεχνών, η ενθάρρυνση της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής απόλαυσης του νεανικού κοινού, η υποστήριξη των ενώσεων των νέων στον καλλιτεχνικό και πολιτιστικό τομέα και η προώθηση της καινοτομίας στο πλαίσιο των τοπικών παραδόσεων και τάσεων·

25.

προτείνει, συνεπώς, να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών, την ενίσχυση της γνώσης και τη δημιουργία δικτύων για τη διάδοση των εμπειριών σχετικά με την αξιοποίηση του δυναμικού που διαθέτουν οι κλάδοι αυτοί· συνιστά επίσης οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργίας να διέπονται, λόγω της προσφοράς τους, από τις γενικές αρχές της πολιτικής της ΕΕ για την οικονομική και κοινωνική συνοχή·

26.

πιστεύει ότι μια εποικοδομητική μέθοδος για τη συνεργασία μεταξύ τοπικού και εθνικού επιπέδου θα είναι οι «συμφωνίες αποτελέσματος», βάσει των οποίων κάθε επίπεδο διακυβέρνησης δεσμεύεται να εργαστεί για την επίτευξη ενός συμφωνημένου αποτελέσματος, έτσι ώστε να διευκολύνεται η ανάπτυξη του κλάδου του πολιτισμού και της δημιουργίας σε τοπικό επίπεδο·

27.

διαπιστώνει ότι η πηγή της δημιουργικότητας βρίσκεται στο τοπικό επίπεδο και συνάγει από το γεγονός αυτό ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας έχουν ανάγκη την δημιουργία δικτύων, ομάδων, «εκκολαπτηρίων» επιχειρήσεων και συμπράξεων μεταξύ των σχολών καλών τεχνών και σχεδίου, των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων·

28.

καλεί τις σχολές καλών τεχνών και τα πανεπιστήμια να συνεργαστούν στενά με φορείς άλλων τομέων με σκοπό τη δημιουργία νέων συμμαχιών και την αναζήτηση άλλων διαρθρωτικών και λειτουργικών λύσεων που να οδηγούν στη δημιουργία εντελώς νέων ευρωπαϊκών προϊόντων και πρωτοπόρων υπηρεσιών για την παγκόσμια εμπορική επιτυχία. Η απουσία προκαταλήψεων στους νέους είναι συχνά καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας·

29.

διαπιστώνει ότι οι πολιτιστικές δραστηριότητες μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, διότι προάγουν την διαπολιτισμική κατανόηση και δημιουργούν στενές και θετικές σχέσεις μεταξύ ανθρώπων που προέρχονται από διαφορετικό επαγγελματικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον. Το γεγονός αυτό αυξάνει το δυναμικό των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

30.

υπενθυμίζει ότι η πολιτισμική πολυμορφία στην Ευρώπη αποτελεί σημαντικό οικονομικό και συγκριτικό πλεονέκτημα. Προτείνει να χρησιμοποιηθούν οι επενδύσεις που προορίζονται για τις πολιτιστικές δραστηριότητες για την ενίσχυση της πολιτισμικής πολυμορφίας στην Ευρώπη αλλά και του διαπολιτισμικού διαλόγου, γεγονός που θα ενισχύσει την πολιτισμική και κοινωνική ένταξη·

31.

επαναλαμβάνει ότι για την επιτυχή αξιοποίηση του δυναμικού των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τον πολιτιστικό τομέα στη σημασία που έχουν για την κοινωνία οι άυλες αξίες του πολιτισμού· υπογραμμίζει, συνεπώς, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση των δημιουργικών πόρων της κοινωνίας και την ευρωστία των κλάδων του πολιτισμού είναι η προώθηση της εκπαίδευσης και της συνεργασίας στον πολιτιστικό τομέα. Ο πολιτισμός υπάρχει και χωρίς την πολιτιστική βιομηχανία, αλλά η πολιτιστική βιομηχανία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τον πολιτισμό (6)·

32.

ζητά να καταγραφούν οι δυσχέρειες και/ή τα εμπόδια που προκύπτουν κατά την ανάπτυξη των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και να αντιμετωπιστούν στο κατάλληλο πολιτικό επίπεδο·

33.

συνιστά στην Επιτροπή να αξιολογήσει την καταλληλότητα των διαρθρωτικών ταμείων, καθώς και των υφιστάμενων και των μελλοντικών προγραμμάτων για τον πολιτιστικό τομέα, τα οπτικοακουστικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, τη νεολαία και την εκπαίδευση, λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή που μπορούν να προσφέρουν στις δημιουργικές βιομηχανίες·

34.

υπογραμμίζει, ιδιαίτερα, την ευκαιρία που παρέχεται στην ΕΕ να υποστηρίξει και να παροτρύνει την κινητικότητα των νέων ευρωπαίων καλλιτεχνών, τη δημιουργία διεθνών καλλιτεχνικών δικτύων και κυκλωμάτων, τις ανταλλαγές και τη «δημιουργική στέγη» νέων καλλιτεχνών σε κοινοτικό επίπεδο και σε τρίτες χώρες·

35.

καλεί την Επιτροπή να συνυπολογίσει στις δραστηριότητες σχετικά με την Πράσινη Βίβλο τις χρηματοπιστωτικές και διοικητικές ανάγκες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

36.

σημειώνει ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν κοινοί δείκτες, κώδικες και ορισμοί, προκειμένου να καταστεί δυνατό να υπολογισθεί η απασχόληση και ο αντίκτυπος του κλάδου του πολιτισμού και της δημιουργίας και στην αγορά.

37.

επισημαίνει ότι οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη των οικονομικών και κοινωνικών στόχων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο στην Ευρώπη·

38.

τονίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας ως τμήμα της πολιτιστικής ατζέντας, διότι στηρίζει τις τοπικές κοινότητες και οικονομίες ως προς την επίτευξη αποτελεσμάτων σε διάφορους τομείς πολιτικής, όπως η οικονομική ανάπτυξη, η εκπαίδευση, η διά βίου μάθηση, η τοπική ασφάλεια και η ποινική δικαιοσύνη·

39.

κρίνει ότι ο τομέας της φιλοξενίας/τουρισμού πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στις περιγραφές των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας·

40.

τονίζει ότι, στα πλαίσια της οικονομίας μετά την κρίση, ο πολιτισμός μπορεί να διαδραματίσει ρόλο εφόσον επιτρέπει την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής πολιτικής με δημιουργικό τρόπο, μέσω της υποστήριξης της καινοτομίας με στόχο την επίτευξη αποτελεσμάτων στον κοινωνικό τομέα. Ο πολιτισμός και η τέχνη μπορούν να συντελέσουν στην μεταβολή των συμπεριφορών και στην δημιουργία κοινωνικών σχέσεων που ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα ατόμων που διαθέτουν ένα χάρισμα στον τομέα αυτό·

41.

κρίνει, επομένως, ότι η συμβολή του πολιτισμού και ιδιαίτερα των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας έχει ουσιώδη σημασία για την εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (7)·

42.

τονίζει ότι η επιτυχής εφαρμογή των εμβληματικών πρωτοβουλιών της στρατηγικής Ευρώπη 2020 –του ψηφιακού θεματολογίου και των άλλων πρωτοβουλιών– προϋποθέτει τολμηρή και καινοτόμο προσέγγιση και ότι, εν προκειμένω, ο ρόλος των δημιουργικών βιομηχανιών, ιδίως όσον αφορά την εξεύρεση πολυτομεακών και πολυπολιτισμικών λύσεων, είναι σημαντικός. Για τον λόγο αυτό, η Ευρώπη χρειάζεται ανοιχτό πνεύμα και πρωτοπόρους συντελεστές σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, ώστε να δημιουργήσουν κοινωνικές καινοτομίες, με τη βοήθεια των οποίων θα συμβάλουν στην παγκόσμια επιχειρηματική δραστηριότητα.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/32

—

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις μέχρι σήμερα επιτυχίες της ευρωπαϊκής συνεργασίας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) με βάση τη διαδικασία της Κοπεγχάγης και τονίζει ότι, κατά την προσεχή περίοδο, πρέπει να δοθεί έμφαση στην ταχεία εφαρμογή, απλούστευση και παγίωση των πιο αποτελεσματικών μέσων, πρωτοβουλιών και προγραμμάτων·

—

συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι, λόγω των μελλοντικών μεταβολών στην απασχόληση και στις κοινωνικές δομές, όπως για παράδειγμα η μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και η γήρανση του πληθυσμού, είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί η εκπαίδευση και η κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕΚ. Ακόμη, η ΕΕΚ οφείλει να διαδραματίσει διττό ρόλο: αφενός, να λειτουργήσει ως εργαλείο για την κάλυψη των άμεσων και των μελλοντικών αναγκών της Ευρώπης σε δεξιότητες και, αφετέρου, να μειώσει τον κοινωνικό αντίκτυπο και να διευκολύνει την ανάκαμψη από την κρίση. Προς τούτο, απαιτούνται επείγουσες μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αριστεία και η ισότητα·

—

υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική συνεργασία στην ΕΕΚ και η εφαρμογή απαιτούν συνεχή πολιτική και διοικητική αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης καθώς και σταθερή δέσμευσή τους. Συνεπώς, η Επιτροπή οφείλει να διασφαλίσει ότι υφίσταται ουσιαστική δέσμευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ), η οποία να αντανακλά πιστά τον ουσιαστικό τους ρόλο των εταίρων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ευρώπη·

—

συμφωνεί με τους στόχους της ανακοίνωσης όσον αφορά την βελτίωση της προσαρμογής της ΕΕΚ προκειμένου να ενισχυθεί η βάση δεξιοτήτων της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη· επίσης, αναγνωρίζει ότι, επιπλέον, η εκπαίδευση και η κατάρτιση αποτελούν μέσα ενίσχυσης και περαιτέρω ανάπτυξης της κοινωνικής συμμετοχής. Η ΕΕΚ είναι σημαντικό στοιχείο οποιασδήποτε στρατηγικής για τη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών μειονεκτημάτων, όχι μόνο με την ευκαιρία του Έτους για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού 2010 αλλά και περαιτέρω. Έχει αποδειχθεί ότι μικρές σχετικά βελτιώσεις στις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού μπορεί να έχουν ουσιαστικό αντίτυπο στη μελλοντική ευημερία ενός κράτους.

Εισηγητής

:

Robert Bright (UK/PES), μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Newport

Έγγραφο αναφοράς

:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Μια νέα ώθηση για ευρωπαϊκή συνεργασία στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση για την υποστήριξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»

COM(2010) 296 τελικό.

1.

επικροτεί την Επιτροπή για την έμφαση που θέτει στη νέα ώθηση για ευρωπαϊκή συνεργασία στην ΕΕΚ για την υποστήριξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

2.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις μέχρι σήμερα επιτυχίες της ευρωπαϊκής συνεργασίας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) με βάση τη διαδικασία της Κοπεγχάγης και τονίζει ότι, κατά την προσεχή περίοδο, πρέπει να δοθεί έμφαση στην ταχεία εφαρμογή, απλούστευση και παγίωση των πιο αποτελεσματικών μέσων, πρωτοβουλιών και προγραμμάτων·

3.

θεωρεί ότι θα υπάρξουν μεγάλα οφέλη από την ανάπτυξη της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών μεταξύ των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε όλα τα επίπεδα· ακόμη, θεωρεί ότι κατέχει πρωτεύουσα σημασία η διάδοση των βέλτιστων πρακτικών από την Επιτροπή και τάσσεται υπέρ της στήριξης μιας τέτοιας δράσης με τη συμμετοχή των μελών της και τη χρήση των δικτύων τους όπου χρειάζεται·

4.

επαναλαμβάνει τη στήριξή της όσον αφορά την επίτευξη, έως το 2020, των στόχων για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία και αναγνωρίζει ότι, προς τούτο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να συνεχιστούν οι επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, ιδίως σε μια εποχή οικονομικής αβεβαιότητας·

5.

συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι, λόγω των μελλοντικών μεταβολών στην απασχόληση και στις κοινωνικές δομές, όπως για παράδειγμα η μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και η γήρανση του πληθυσμού, είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί η εκπαίδευση και η κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕΚ. Ακόμη, η ΕΕΚ οφείλει να διαδραματίσει διττό ρόλο: αφενός, να λειτουργήσει ως εργαλείο για την κάλυψη των άμεσων και των μελλοντικών αναγκών της Ευρώπης σε δεξιότητες και, αφετέρου, να μειώσει τον κοινωνικό αντίκτυπο και να διευκολύνει την ανάκαμψη από την κρίση. Προς τούτο, απαιτούνται επείγουσες μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αριστεία και η ισότητα·

6.

στηρίζει τις ενέργειες που επιδιώκουν την προσέγγιση των κόσμων της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της εργασίας, όπως π.χ. η έκθεση «Νέες δεξιότητες για νέες θέσεις εργασίας». Ο διαχωρισμός μεταξύ εκπαίδευσης και κατάρτισης και ο συσχετισμός με το χώρο εργασίας προβλέπεται να γίνει ακόμη ο δύσκολος στο μέλλον, δεδομένου ότι η επίτευξη μεγαλύτερης ολοκλήρωσης θα απαιτεί θεμελιώδεις αλλαγές στο τρόπο θεώρησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, όχι μόνο από την άποψη του ατόμου αλλά και από θεσμική άποψη καθώς και σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διάφοροι φραγμοί που διαμορφώνονται λόγω συστημάτων ή στάσης, προκειμένου οι ευρωπαίοι μαθητευόμενοι να βελτιώσουν τις δεξιότητες/ την αλυσίδα αξίας και να συμβάλουν αποτελεσματικά στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020·

7.

υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική συνεργασία στην ΕΕΚ και η εφαρμογή απαιτούν συνεχή πολιτική και διοικητική αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης καθώς και σταθερή δέσμευσή τους. Συνεπώς, η Επιτροπή οφείλει να διασφαλίσει ότι υφίσταται ουσιαστική δέσμευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ), η οποία να αντανακλά πιστά τον ουσιαστικό τους ρόλο των εταίρων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ευρώπη·

8.

υπογραμμίζει ότι η ΕΕΚ πρέπει να παρέχεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο, έτσι ώστε οι εταιρικές σχέσεις, ο διάλογος και τα διδακτικά προγράμματα να διαμορφώνονται σε στενή συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, όλων των επιπέδων διακυβέρνησης και των επιχειρήσεων. Οι ουσιαστικότερες εταιρικές σχέσεις μεταξύ παρόχων, εργοδοτών και υπηρεσιών προσανατολισμού και ευρέσεως εργασίας πρέπει να βασίζονται σε στοιχεία, συγκεκριμένες προτεραιότητες και αποτελεσματική χρήση ενημερωμένων και αξιόπιστων ανταλλασσόμενων δεδομένων·

9.

θεωρεί ζωτικής σημασίας να εξοικειωθούν όλα τα επίπεδα της κοινωνίας με τα ζητήματα που εξετάζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής. Στο θέμα αυτό, οι ΤΠΑ μπορούν να διαδραματίσουν θεμελιώδη ρόλο επικοινωνίας και διάδοσης της ενημέρωσης μέσω των δικτύων τους και μέσω της προώθησης των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών, της διασφάλισης της ποιότητας και της βελτίωσης τόσο της επίσημης όσο και της άτυπης διαχείρισης καθώς και μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων·

10.

συμφωνεί με τους στόχους της ανακοίνωσης όσον αφορά την βελτίωση της προσαρμογής της ΕΕΚ προκειμένου να ενισχυθεί η βάση δεξιοτήτων της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη· επίσης, αναγνωρίζει ότι, επιπλέον, η εκπαίδευση και η κατάρτιση αποτελούν μέσα ενίσχυσης και περαιτέρω ανάπτυξης της κοινωνικής συμμετοχής. Η ΕΕΚ είναι σημαντικό στοιχείο οποιασδήποτε στρατηγικής για τη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών μειονεκτημάτων, όχι μόνο με την ευκαιρία του Έτους για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού 2010 αλλά και περαιτέρω. Έχει αποδειχθεί ότι μικρές σχετικά βελτιώσεις στις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού μπορεί να έχουν ουσιαστικό αντίτυπο στη μελλοντική ευημερία ενός κράτους (1)·

11.

υπογραμμίζει ότι, δεδομένης της οικονομικής και κοινωνικής διάστασης της ΕΕΚ, είναι ουσιαστικό ο σωστός συνδυασμός προσόντων και διακρατικής/διεπαγγελματικής κινητικότητας να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της ΕΕΚ, χωρίς να λησμονείται η ανάπτυξη της γνώσης ξένων γλωσσών. Η κινητικότητα μπορεί να συμβάλει στην υπέρβαση των γλωσσικών φραγμών και στην βελτίωση της αυτοπεποίθησης, της απασχολησιμότητας και των διαπολιτισμικών ικανοτήτων.

12.

καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη της ότι η αυξανόμενη συμμετοχή των ενηλίκων στην δια βίου μάθηση αποτελεί σημαντική πρόκληση για πολλές κυβερνήσεις με αρμοδιότητες στην εκπαίδευση σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και ότι οι υφιστάμενες και μελλοντικές ελλείψεις δεξιοτήτων πρέπει να καλυφθούν μέσω της εξισορρόπησης σε ατομικό επίπεδο μεταξύ προσπαθειών αναβάθμισης βασικών προσόντων, αφενός, και περισσότερο εξειδικευμένων επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων, αφετέρου, τόσο για τους νέους όσο και για τους ενήλικους εργαζομένους·

13.

θεωρεί ότι η υφιστάμενη οικονομική κατάσταση προκαλεί σημαντικά προβλήματα στις κυβερνήσεις σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο προκειμένου να διατηρήσουν το υφιστάμενο επίπεδο επενδύσεων στην εκπαίδευση και κατάρτιση. Ωστόσο, για να μπορέσει η Ευρώπη να είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο, θα πρέπει να καταβληθούν συνεχείς προσπάθειες για να αποκτήσει το σημερινό και το μελλοντικό εργατικό δυναμικό το είδος εκείνο των δεξιοτήτων που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για την ανάπτυξή τους. Όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης πρέπει να συνεργάζονται προκειμένου να ανταποκρίνονται οι επενδύσεις στις ανάγκες για δεξιότητες, με στόχο να διαθέτει επαρκή αριθμό εργαζομένων με υψηλές δεξιότητες για να κατευθυνθεί προς την οικονομική ανάκαμψη·

14.

στηρίζει τη σημαντική προσπάθεια για τη δημιουργία ευέλικτων προσεγγίσεων (à la carte) για την ΕΕΚ με στόχο τόσο να μεγιστοποιηθεί η πρόσβαση στην συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση όσο και να διαμορφωθούν ευέλικτα συστήματα με βάση την αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Η προσφορά πραγματικών δυνατοτήτων επιλογής μαθημάτων και παρόχων στους εκπαιδευόμενους θα εξασφαλίσει ότι, ανεξάρτητα από την κατάσταση του, ο εκπαιδευόμενος έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση·

15.

υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση αυτή θα έχει βέβαια αντίκτυπο στην διοίκηση και χρηματοδότηση των ΤΠΑ· ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η ποιότητα της υπηρεσίας, η βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων και η βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εκπαιδευτικοί φορείς συνεργάζονται ώστε να προσφέρουν ένα σύνολο σπουδών, οι οποίες να είναι προσβάσιμες και διαμορφωμένες κατά τρόπο αλληλοσυμπληρούμενο και χωρίς επικαλύψεις σε τοπικό επίπεδο·

16.

στηρίζει το αίτημα για την ανάπτυξη προγραμμάτων ΕΕΚ με σκοπό την δημιουργία πραγματικών διόδων από την ΕΕΚ στην ανώτατη εκπαίδευση. Προς τούτο, θα πρέπει να δοθεί ώθηση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (ΑΕΙ) να συνεργαστούν τόσο με όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και μεταξύ τους, σε όλη την Ευρώπη, όσο και με τις επιχειρήσεις προκειμένου να διαμορφωθούν ποιοτικές επαγγελματικές σπουδές που να παρέχουν κατάρτιση για τις ζητούμενες και υψηλής ποιότητας δεξιότητες. Ακόμη, πρέπει να προωθηθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών στην ανάπτυξη επαγγελματικών σπουδών υψηλότερου επιπέδου και να ενισχυθεί η συνεκτικότητα μέσω της ανάπτυξης κοινών εξελικτικών προγραμμάτων·

17.

θεωρεί ότι, προκειμένου να επιταχυνθεί η οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης, να ενισχυθούν οι δεξιότητες, να αυξηθεί η απασχόληση και να τηρηθεί η δέσμευση να επενδύεται το 3 % του ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ στην Ε&Α (2), όπως ορίζει άλλωστε και ο κεντρικός στόχος της πρωτοβουλίας «Ευρώπη 2020», είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί ευρύτερη προσφορά ΕΕΚ από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που παρέχουν ΕΕΚ. Πρέπει να προωθηθεί η μάθηση και εκτός των αιθουσών διδασκαλίας, μέσω της εργασίας, και να δοθεί η δυνατότητα ακόμη και σε σπουδαστές χωρίς ιδιαίτερη ακαδημαϊκή κλίση να αποκτούν μια ειδίκευση που θα τους επιτρέπει επιτυχή ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας, ενώ παράλληλα πρέπει να διασφαλισθεί η ισοτιμία μεταξύ των επαγγελματικών δεξιοτήτων και των πιο ακαδημαϊκά προσανατολισμένων τίτλων σπουδών. Η εργασία στη σχολική αίθουσα θα πρέπει επίσης να έχει σε μεγάλο βαθμό ως σημείο αναφοράς τις ανάγκες και τη μέθοδο του κάθε μαθητή, με στόχο η διδασκαλία να αναπτύσσει και τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Μια αποτελεσματική και ελκυστική ΕΕΚ μπορεί να έχει καίρια σημασία για τα άτομα που εγκαταλείπουν νωρίς το σχολείο διότι τους προσφέρει την ευκαιρία να επιστρέψουν στη μάθηση, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας των νέων στην Ευρώπη (3)·

18.

συμφωνεί ότι για να επιτευχθεί η αποτελεσματική μετάβαση από τη φάση μάθησης προς τον κόσμο της εργασίας, θα πρέπει να παρέχονται προσανατολισμός και συμβουλές έτσι, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να συγκεντρώνουν εγκαίρως τις απαραίτητες πληροφορίες για την επιλογή της σταδιοδρομίας τους. Αυτοί οι τύποι υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού πρέπει να διατίθενται σε όλα τα στάδια της μάθησης, τόσο σε νέους όσο και σε ενήλικες, διευκολύνοντας μαθησιακές επιλογές που να συνάδουν με την υφιστάμενη αγορά εργασίας· επίσης, θα πρέπει να παρέχονται συμβουλές και μετά την ολοκλήρωση του μαθησιακού κύκλου. Οι ΤΠΑ είναι σε θέση να παρέχουν μια τέτοια στήριξη στους εκπαιδευόμενους σε όλα τα επίπεδα και η συμβολή τους θα πρέπει να συνεκτιμάται κατά τη διαμόρφωση προγραμμάτων στήριξης. Για να μπορούν οι υπηρεσίες προσανατολισμού να επιτελούν αποτελεσματικά το έργο τους, θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους ταχεία, αξιόπιστη και συντονισμένη ενημέρωση για την κατάσταση της αγοράς εργασίας και για τις ανάγκες της στο άμεσο μέλλον·

19.

υπενθυμίζει πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρίζεται σε όλη την ΕΕ, η ΕΕΚ που παρέχεται σε τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε να ενθαρρύνονται η κινητικότητα και οι ανταλλαγές. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να στηριχθεί από μηχανισμούς διασφάλισης της υψηλής και συνεχούς ποιότητας που θα παρέχουν οι ΤΠΑ διότι τούτοι αναγνωρίζονται από τους ενδιαφερόμενους φορείς (αρμόδιες κυβερνήσεις, κοινωνικοί εταίροι, πάροχοι ΕΕΚ και εκπαιδευόμενοι)·

20.

υπογραμμίζει ότι, λόγω των αρμοδιοτήτων των εθνικών αρχών στους τομείς που αναφέρονται στην ανακοίνωση, η κατάλληλη μέθοδος ευρωπαϊκής συνεργασίας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση είναι η ανοικτή μέθοδος συντονισμού (ΑΜΣ). Ακόμη, κατά την εφαρμογή της ΑΜΣ στην εκπαίδευση και την κατάρτιση πρέπει να ληφθεί υπόψη ο διοικητικός και οικονομικός αντίκτυπος για τις ΤΠΑ·

21.

συνιστά να εξεταστεί και η χρήση σχεδίων όπως η ευέλικτη ανοικτή μέθοδος συντονισμού (SMOC), η οποία στηρίζει τη μεταφορά πρακτικών ΕΕΚ στις περιφέρειες μέσω επιστημονικής συστηματοποίησης της μάθησης και της διάδοσής της (4)·

22.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι οι ΤΠΑ είναι πρωτοπόροι στην Ευρώπη στην ανάπτυξη δράσεων κινητικότητας για την ΕΕΚ. Οι ΤΠΑ μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην προώθηση της μαθησιακής κινητικότητας, ιδίως όσον αφορά την ενημέρωση, την παροχή συμβουλών και την ευαισθητοποίηση καθώς και τη στήριξη μέτρων για τη διασφάλιση της ποιότητας και της χρηματοδότησης, όπως υπογραμμίζεται εξάλλου στη «Δήλωση της Βαρκελώνης» (5). Ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) παρέχει ένα νέο νομικό πλαίσιο διασυνοριακής και διαπεριφερειακής συνεργασίας και μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο μέσο για την προώθηση δράσεων κινητικότητας της ΕΕΚ·

23.

καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την ενεργό συμμετοχή των ΤΠΑ, να εξετάσει προσεκτικά τις απόψεις που διατυπώνονται, είτε συλλογικά μέσω της ΕτΠ και των δικτύων, είτε από τις εθνικές κυβερνήσεις, κατά την ανάπτυξη ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών που στηρίζουν την προσφορά ΕΕΚ, όπως η «Στρατηγική για τις νέες δεξιότητες και τις νέες θέσεις απασχόλησης» και «Νεολαία σε κίνηση»·

24.

καλεί την Επιτροπή να αποδεχθεί το ρόλο των ΤΠΑ ως εν δυνάμει δομών στήριξης της κινητικότητας κατά την ανάπτυξη των προγραμμάτων στήριξης της κινητικότητας της ΕΕΚ·

25.

υπενθυμίζει ότι η ΕΕ οφείλει να εγγυάται ότι τα εν λόγω προγράμματα στήριξης της εκπαιδευτικής κινητικότητας θα παρέχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε όλους τους σπουδαστές, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική θέση της περιφέρειας απ’ όπου προέρχονται και συνιστά, επομένως, να παρασχεθεί στήριξη στις περιφέρειες με ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, όπου η ανάπτυξη των πολιτικών κινητικότητας προσκόπτει σε σοβαρά εμπόδια λόγω της απόστασης και της γεωγραφικής απομόνωσης από την ηπειρωτική Ευρώπη·

26.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να στηρίζει τα συστήματα διασφάλισης της ποιότητας, όπως εκείνα που συνιστά το ευρωπαϊκό πλαίσιο διασφάλισης της ποιότητας της ΕΕΚ (EQAVET)·

27.

τονίζει ότι η διασφάλιση της ποιότητας αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα στην παροχή ευέλικτων ΕΕΚ με δυναμικό κινητικότητας. Ωστόσο, οι δομές αυτές έχουν οικονομικό αντίκτυπο στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, όπου βρίσκονται πολλοί πάροχοι ΕΕΚ. Συνεπώς, είναι ουσιαστικό οι δομές αυτές να συνεκτιμούν τα υφιστάμενα τοπικά συστήματα διασφάλισης της ποιότητας και να επιδιώκουν τη βελτίωση των υφιστάμενων καλών πρακτικών·

28.

στηρίζει την πρόταση να διευρυνθεί η χρήση διαφόρων μορφών μάθησης με βάση την εργασία. Προκειμένου να καλυφθούν τα κενά του εργατικού δυναμικού σε βασικές δεξιότητες, είναι ουσιαστικό το σημερινό εργατικό δυναμικό να συμμετάσχει στην ΕΕΚ, διότι το μεγαλύτερο μερίδιο του μελλοντικού εργατικού δυναμικού, από το οποίο εξαρτάται η οικονομική ανάκαμψη, βρίσκεται ήδη σε απασχόληση·

29.

τονίζει ότι, για να αυξηθεί η χρήση της μάθησης που βασίζεται στην εργασία, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να δείξουν πλήρη δέσμευση και στήριξη. Η παροχή των σωστών κινήτρων για να εντατικοποιηθεί η συνεργασία μεταξύ παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης, αφενός, και επιχειρήσεων, αφετέρου, κατέχει καίρια σημασία. Με μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, οι ΤΠΑ είναι οι πλέον αρμόδιες για να αναπτύξουν και να διατηρήσουν δεσμούς με τις επιχειρήσεις, ειδικότερα με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) οι οποίες απασχολούν σημαντικό μερίδιο του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού. Η ενθάρρυνση της ανάπτυξης δεξιοτήτων στο πλαίσιο των ΜΜΕ θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη στο σημαντικό αυτό τομέα·

30.

στηρίζει την άποψη ότι ο συσχετισμός της ΕΕΚ με την αγορά εργασίας μπορεί να ενισχυθεί μέσω της εκ των προτέρων ανάπτυξης εργαλείων σχεδιασμού, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται οι δεξιότητες στην εργασία· ακόμη, τονίζει ότι οι πάροχοι ΕΕΚ, σε συνεργασία με τις ΤΠΑ και τους εκπροσώπους της τοπικής αγοράς εργασίας, βρίσκονται στην κατάλληλη θέση για να αναγνωρίζουν τις ανάγκες προσαρμογής των μαθησιακών προγραμμάτων στην έλλειψη, την πληθώρα, τα κενά ή τον παρωχημένο χαρακτήρα των δεξιοτήτων·

31.

πιστεύει ότι η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία των εκπαιδευομένων και των εργαζομένων είναι ουσιαστική. Προς τούτο, η ΕΕΚ χρειάζεται να τους προσφέρει δεξιότητες που είναι προσαρμόσιμες και ευέλικτες, βασίζονται στις ικανότητες και καλύπτουν τις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες των επιχειρήσεων·

32.

στηρίζει την Επιτροπή στην επιδίωξη μιας ΕΕΚ που να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς, με σκοπό να επιτευχθεί ο στόχος ενός προσαρμόσιμου και ευέλικτου εργατικού δυναμικού. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ανάγκες των επιχειρήσεων δεν συνάδουν πάντοτε με τις ανάγκες των κυβερνήσεων όσον αφορά την προώθηση πολιτικών υπέρ της κοινωνικής συμμετοχής και της συνοχής· επίσης, η επιδιωκόμενη ευελιξία του εργατικού δυναμικού πρέπει να εξισορροπείται από την παροχή κατάλληλων επιπέδων ασφαλείας για το άτομο (όπως εκφράζεται από την έννοια της ευελιξίας με ασφάλεια)·

33.

είναι επίσης σε πολλές περιπτώσεις δύσκολο για πολλούς επιμέρους κλάδους και επιχειρήσεις να έχουν συγκεκριμένη εικόνα των αναγκών για το απώτερο μέλλον, όπως και να έχουν μια συνολική εικόνα των αναγκών για όλα τα επαγγέλματα και τους τομείς δραστηριότητας σε έναν συγκεκριμένο κλάδο. Για τον λόγο αυτό, είναι επίσης αναγκαίο να εξευρεθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ ειδικευμένης και γενικής εκπαίδευσης, καθώς και να παρέχονται εκπαιδευτικά προγράμματα που να είναι τόσο μακράς διάρκειας και πνοής όσο και μικρής διάρκειας και άμεσης απόδοσης. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να τονιστούν οι δυνατότητες και η ανάγκη συνεργασίας μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Μέσω της ανάπτυξης βασικών δεξιοτήτων, τα άτομα θα είναι καλύτερα εφοδιασμένα για να διαχειρισθούν ταχείες και απρόβλεπτες αλλαγές κατά τον εργασιακό βίο·

34.

επισημαίνει ότι η καταγραφή των αναγκών των επιχειρήσεων σε δεξιότητες μπορεί να επιβαρύνει διοικητικά τις ΤΠΑ, ιδίως εάν δεν είναι εξοικειωμένες με αυτήν την πρακτική. Προκειμένου η ανάλυση των δεξιοτήτων να είναι χρήσιμη, είναι απαραίτητο να προσαρμόζεται τακτικά στην επικαιρότητα, δεδομένου ότι οι ανάγκες των επιχειρήσεων μπορούν να μεταβάλλονται συχνά. Η ανταλλαγή γνώσεων πρέπει να ενθαρρυνθεί ιδίως όσον αφορά τα συστήματα αναλύσεων για τις κυβερνήσεις που δεν χρησιμοποιούν προς το παρόν τις τεχνικές αυτές·

35.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την περιεκτική προσέγγιση της Επιτροπής και συμφωνεί με τη σημασία που έχει η προώθηση ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών, διότι αναγνωρίζει τις καίριες ικανότητες και δεξιότητες που διαθέτουν οι λιγότερο ευνοημένοι. Η ΕΕΚ κατέχει καίριο ρόλο στην προώθηση της ισότητας, της κοινωνικής ένταξης και της ενεργούς ιδιότητας του πολίτη, ιδίως για τα ανειδίκευτα άτομα, τους εκπαιδευόμενους που προέρχονται από τη μετανάστευση, τους ανέργους και τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες·

36.

ζητεί από την Επιτροπή, στην ανάλυσή της όσον αφορά τόσο τη μετάβαση από το ένα μαθησιακό στάδιο στο άλλο όσο και τους τρόπους σύνδεσης της ΕΕΚ με τις λοιπές μορφές εκπαίδευσης, να συνεκτιμήσει πλήρως τις ανάγκες των ομάδων που βρίσκονται σε κίνδυνο. Τόσο οι ενήλικες όσο και οι νέοι που προέρχονται από ευάλωτες ομάδες ή ομάδες κινδύνου μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά από μια προσβάσιμη και ουσιαστική ΕΕΚ, έτσι ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν θετικά και ενεργά ως πολίτες στην κοινωνία και να συμβάλλουν ουσιαστικά στην οικονομία. Τα προγράμματα πρέπει να διαμορφωθούν ώστε να ταιριάζουν με τις ατομικές ανάγκες και να εντάσσονται στο πλαίσιο των τοπικά παρεχόμενων υπηρεσιών για τις ευάλωτες αυτές ομάδες. Είναι σημαντικό να διαδραματίσουν οι ΤΠΑ αποφασιστικό ρόλο στην προώθηση των τοπικά παρεχόμενων σπουδών και στη διασφάλιση ότι οι πληροφορίες για τις σπουδές αυτές διαδίδονται ευρέως, με ιδιαίτερη μέριμνα για τα ευάλωτα άτομα·

37.

υπογραμμίζει ότι, αν και είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι υπάρχουν συστήματα για την παρακολούθηση των ποσοστών απασχόλησης των εκπαιδευομένων της ΕΕΚ, ιδίως αυτών που προέρχονται από τις ομάδες κινδύνου, τα συστήματα αυτά θα πρέπει να εξετάζουν την ποιότητα της απασχόλησης που επιτυγχάνουν οι ομάδες αυτές. Με τον τρόπο αυτό, οι συλλεγόμενες πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη μελλοντική ανάπτυξη της ΕΕΚ έτσι ώστε να παρέχονται στους εκπαιδευόμενους δεξιότητες που θα τους προσφέρουν πρόσβαση σε αξιοπρεπή εργασία·

38.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την έμφαση που δίνεται στην ανάπτυξη σημαντικών ικανοτήτων ενεργού ιδιότητας του πολίτη στις εταιρικές σχέσεις μεταξύ παρόχων ΕΕΚ, τοπικών κοινοτήτων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, γονέων και εκπαιδευομένων. Με την προσέγγιση αυτή θα πρέπει επίσης να επιδιώκεται η συμμετοχή των ΤΠΑ που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων και στην ανάπτυξη της ιδιότητας του πολίτη·

39.

συμφωνεί με την έμφαση που δίνει η Επιτροπή στην ανάπτυξη των σημαντικών ικανοτήτων και θεωρεί ότι η βελτίωση του αλφαβητισμού, του αριθμητισμού και άλλων βασικών δεξιοτήτων, καθώς και δεξιοτήτων τεχνολογίας των πληροφοριών και ξένων γλωσσών, είναι ουσιαστική για τη συμμετοχή ευάλωτων ομάδων ή ομάδων σε κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών εργαζομένων, δεδομένου ότι το 20 % των πολιτών της ΕΕ διαθέτουν περιορισμένες δεξιότητες αλφαβητισμού (6)·

40.

συγχαίρει την Επιτροπή διότι συμπεριλαμβάνει την παροχή μάθησης που βασίζεται στην εμπειρία όσο και ενεργούς μάθησης με σκοπό την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας δεξιοτήτων στις τεχνολογίες των πληροφοριών, στην ανάληψη κινδύνου και στην κριτική σκέψη. Για να ανθίσει η ευρωπαϊκή οικονομία, οι δεξιότητες αυτού του είδους σε συνδυασμό με τις επαγγελματικές δεξιότητες θα προσφέρουν ευκαιρίες τόσο σε εκπαιδευόμενους όσο και στη βελτίωση της βάσης δεξιοτήτων για τις επιχειρήσεις·

41.

στηρίζει την Επιτροπή στην έκκλησή της προς τους αρμόδιους υπουργούς για την ΕΕΚ να στηρίξουν τη φιλόδοξη ατζέντα εκσυγχρονισμού της ΕΕΚ, προκειμένου να προσδιοριστούν συγκεκριμένα προσδόκιμα αποτελέσματα και να διατυπωθεί ισχυρή δέσμευση όσον αφορά την εφαρμογή της στο πλαίσιο των εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων για την Ευρώπη 2020. Η επίτευξη προηγμένων δεξιοτήτων μέσω καλύτερων συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί ουσιαστικό τμήμα της ευρωπαϊκή στρατηγικής για την αντιμετώπιση των σημερινών και των μελλοντικών προκλήσεων, σύμφωνα με μια ολοκληρωμένη πολιτική σε όλα τα επίπεδα των εκπαιδευτικών συστημάτων·

42.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την αναφορά στην ανάγκη στενών εταιρικών σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και των κοινωνικών εταίρων κατά την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων της ΕΕΚ το Δεκέμβριο του 2010· επίσης, σε ό,τι αφορά την εφαρμογή, θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι ΤΠΑ, οι πάροχοι επαγγελματικής εκπαίδευσης, οι καθηγητές και εκπαιδευτές καθώς και οι εκπαιδευόμενοι σε όλα τα επίπεδα. Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της εργασίας απαιτεί αποτελεσματικότερη συνοχή σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, οι στρατηγικές ΕΕΚ πρέπει να συνδέονται με τις στρατηγικές οικονομικής ανάπτυξης, επίσης σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

43.

επαναλαμβάνει ότι κάθε κράτος μέλος πρέπει να συμπεριλάβει πλήρως τις εθνικές ΤΠΑ σε όλα τα στάδια εφαρμογής των επιδιωκόμενων στόχων. Οι επιλεγόμενες μέθοδοι εργασίας για τη μακροπρόθεσμη ευρωπαϊκή συνεργασία στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αρμοδιότητες των ΤΠΑ, δίνοντας στις τελευταίες το καθεστώς του εταίρου σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας·

44.

τονίζει ότι η διαμόρφωση και η υλοποίηση των δράσεων που συμφωνήθηκαν καθιστά απαραίτητη τη στήριξη από τις υφιστάμενες ευρωπαϊκές πλατφόρμες, όπως οι Γενικοί Διευθυντές επαγγελματικής κατάρτισης (ΓΔΕΚ) και η Συμβουλευτική επιτροπή για την επαγγελματική κατάρτιση (ΣΕΕΚ) αλλά και από τα σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα και μέσα, όπως το πρόγραμμα Leonardo da Vinci, το οποίο θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει την προσβασιμότητα, την κινητικότητα και την καινοτομία στην ΕΕΚ, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δια βίου μάθηση·

45.

θεωρεί κρίσιμη τη μέγιστη χρήση των διαρθρωτικών πόρων για τη στήριξη της ΕΕΚ. Μια νέα εστίαση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου θα προσφέρει εξειδικευμένες λύσεις για εκπαιδευόμενους που χρειάζονται βελτίωση των δεξιοτήτων, προκειμένου να εκμεταλλευτούν νέες ευκαιρίες απασχόλησης ή για να διατηρήσουν τις υπάρχουσες. Χρήσιμη μπορεί να είναι και η κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/38

—

τονίζει την ανάγκη να πραγματοποιηθούν αλλαγές όσον αφορά την υλοποίηση της στρατηγικής, ούτως ώστε να ληφθούν πλήρως υπόψη τα συμφέροντα και η εμπειρογνωσία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και ζητεί να συμπεριληφθούν οι δείκτες και οι στόχοι για την υγεία στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

—

διακρίνει πολλές δυνατότητες βελτίωσης της λειτουργίας της στρατηγικής, ιδίως όσον αφορά τα ευρωπαϊκά ταμεία, τους μηχανισμούς και τις δομές εφαρμογής, τους δείκτες και τους στόχους των περιφερειακών συστημάτων υγείας και την προσαρμογή των συστημάτων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στις νέες προκλήσεις·

—

υποστηρίζει ότι οι περικοπές του προϋπολογισμού στις οποίες αναγκάζονται να προβούν τα διάφορα κράτη μέλη λόγω της κρίσης δεν πρέπει να συνοδευθούν από μείωση της χρηματοδότησης των πολιτικών για την υγεία και για τα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, αλλά ότι θα πρέπει αντίθετα να αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους και να διευκολυνθούν τόσο η προσαρμογή τους στις προκλήσεις του μέλλοντος, όσο και οι συνέργιες που μπορούν να προκύψουν από τη συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα·

—

πιστεύει ότι τα μέτρα προαγωγής της υγείας και η πρόληψη συνιστούν αποτελεσματικό μέσο για τη διασφάλιση της υγείας του πληθυσμού και τον περιορισμό των δαπανών ιατρικής περίθαλψης, οι οποίες αυξάνονται συνεχώς και είναι πεπεισμένη για την ανάγκη προώθησης της υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου·

—

ζητεί να προσκαλείται συστηματικά η ΕτΠ να συμμετέχει στις εργασίες της ομάδας για τη δημόσια υγεία η οποία απαρτίζεται από ανώτερους δημόσιους λειτουργούς και ζητεί να συμμετέχει στις εργασίες ορισμένων θεματικών ομάδων εργασίας ευρωπαϊκού επιπέδου·

—

υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, όπως π.χ της ηλεκτρονικής κάρτας υγείας, η οποία θα περιέχει ένα σύνολο βασικών πληροφοριών για τον ασθενή προστατεύοντας παράλληλα τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, ή άλλων λύσεων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε πληροφορίες για κάθε ασθενή σε όλη την ΕΕ·

—

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκπονήσει σε συνεργασία με την ΕτΠ κοινά σχέδια που θα επιτρέπουν στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές να συμμετέχουν στην εφαρμογή της στρατηγικής·

Εισηγητής

:

ο κ. BANASZAK (PL, AE), Μέλος της περιφερειακής συνέλευσης της Κουιαβίας-Πομερανίας

1.

θεωρεί ότι η στρατηγική για την υγεία κατά την περίοδο 2008-2013 αφορά άμεσα τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, διότι στα περισσότερα κράτη μέλη οι αρχές αυτές είναι αρμόδιες για τις υπηρεσίες που επηρεάζουν τόσο τη δημόσια υγεία στην επικράτειά τους όσο και τις προϋποθέσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη·

2.

υπογραμμίζει ότι οι περιφέρειες και οι τοπικοί φορείς είναι αρμόδιοι για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την ανάπτυξη και τη διαχείριση του τομέα της υγείας. Αναπτύσσουν επίσης προγράμματα πρόληψης και προαγωγής της υγείας. Επιπλέον, αναλαμβάνουν συχνά την οικονομική ευθύνη στον τομέα αυτό: γνωρίζουν τις ανησυχίες των πολιτών, έχουν βαθιά γνώση του θέματος και κατανοούν τα προβλήματα που ανακύπτουν στον τομέα·

3.

αναγνωρίζει το ευρύ πεδίο εφαρμογής της στρατηγικής και επικροτεί τους στόχους της·

4.

υπογραμμίζει τη σημασία της δημιουργίας μηχανισμών προκειμένου να υλοποιηθούν σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας οι αρχές που έχουν υιοθετηθεί·

5.

είναι της άποψης ότι οι στρατηγικές και τα μέτρα πρέπει να σχεδιάζονται και να εφαρμόζονται σύμφωνα με την αρχή της ισότητας των φύλων, καθώς και σύμφωνα με άλλες πτυχές της αποφυγής διακρίσεων.

6.

επισημαίνει ότι σε καμία περίπτωση δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης των αρχών αυτών λόγω της οικονομικής κρίσης·

7.

εκφράζει τη λύπη της που δεν προβλέπεται ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή της στρατηγικής·

8.

διαπιστώνει ότι ούτε τα αιτήματα που έχει διατυπώσει στις γνωμοδοτήσεις της που αφορούν αντίστοιχα τη Λευκή Βίβλο «Μαζί για την υγεία: Στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ για την περίοδο 2008-2013» και την «Αλληλεγγύη στον τομέα της υγείας: Μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας στην ΕΕ», ούτε οι πολυάριθμές προτάσεις που έχει υποβάλει σε άλλες γνωμοδοτήσεις της είχαν απήχηση·

9.

επαναλαμβάνει για μία ακόμη φορά τα αιτήματα που διατυπώνονται στις προαναφερθείσες γνωμοδοτήσεις, ειδικότερα δε τις εκκλήσεις να καταβληθούν προσπάθειες για τη μείωση των ανισοτήτων που υπάρχουν στον τομέα της υγείας εντός και μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ·

10.

τονίζει την ανάγκη να πραγματοποιηθούν αλλαγές όσον αφορά την υλοποίηση της στρατηγικής, ούτως ώστε να ληφθούν πλήρως υπόψη τα συμφέροντα και η εμπειρογνωσία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και να εξασφαλιστεί έτσι η επιτυχία της υφιστάμενης αλλά και της μελλοντικής στρατηγικής·

11.

επισημαίνει ότι τα μέτρα προώθησης της υγείας και της πρόληψης αποτελούν τον αποτελεσματικότερο τρόπο περιορισμού των δαπανών στον τομέα της υγείας, οι οποίες αυξάνονται συνεχώς, και ότι οι πολίτες πρέπει να ενθαρρύνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου τους να υιοθετήσουν υγιεινότερο τρόπο ζωής. Πρέπει να συνεχιστούν με αποφασιστικότητα οι προσπάθειες για την εφαρμογή της σύμβασης-πλαισίου της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την καταπολέμηση του καπνίσματος·

12.

πιστεύει ότι τα μέτρα προώθησης της υγείας γενικότερα θα πρέπει να αποτελούν μόνιμο μέρος της προσέγγισης των θεμάτων της υγείας από την ΕΕ σε όλους τους τομείς δράσης·

13.

υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, όπως π.χ. της ηλεκτρονικής κάρτας υγείας, η οποία θα περιέχει ένα σύνολο βασικών πληροφοριών για τον ασθενή προστατεύοντας παράλληλα τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, ή άλλων λύσεων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε πληροφορίες για κάθε ασθενή σε όλη την ΕΕ·

14.

διακρίνει πολλές δυνατότητες βελτίωσης της λειτουργίας της στρατηγικής, ιδίως όσον αφορά τα ευρωπαϊκά ταμεία, τους μηχανισμούς και τις δομές εφαρμογής, τους δείκτες και τους στόχους των περιφερειακών συστημάτων υγείας και την προσαρμογή των συστημάτων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στις νέες προκλήσεις·

15.

επικροτεί την ιδέα που εκφράζεται στη στρατηγική ότι η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό, ότι ένας υγιής πληθυσμός αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την παραγωγικότητα και την ευημερία και ότι οι δαπάνες στον τομέα της υγείας πρέπει να θεωρούνται επένδυση, αντί να αντιμετωπίζονται μόνο ως κόστος·

16.

τονίζει ότι η υγεία δεν πρέπει να θεωρείται ως μια καθαρά οικονομική παράμετρος και ότι πάνω απ’ όλα αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για την ποιότητα ζωής των πολιτών·

17.

υποστηρίζει ότι οι περικοπές του προϋπολογισμού στις οποίες αναγκάζονται να προβούν τα διάφορα κράτη μέλη λόγω της κρίσης δεν πρέπει να συνοδευθούν από μείωση της χρηματοδότησης των πολιτικών για την υγεία και για τα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, αλλά ότι θα πρέπει αντίθετα να αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους και να διευκολυνθούν τόσο η προσαρμογή τους στις προκλήσεις του μέλλοντος, όσο και οι συνέργιες που μπορούν να προκύψουν από τη συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα·

18.

θεωρεί ότι η σημερινή οικονομική κρίση δεν πρέπει να οδηγήσει τα κράτη μέλη να περιορίσουν τη δράση τους για έναν υγιή τρόπο ζωής, ούτε τα προγράμματά τους για την προαγωγή της υγείας·

19.

πιστεύει ότι η οικονομική κρίση που πλήττει όλα τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να παρασύρει τις αρχές να αποκλίνουν από τις βασικές προτεραιότητες με το πρόσχημα της εξυγίανσης των δαπανών (στον τομέα της υγείας, για παράδειγμα). Αντιθέτως, πρέπει να διασφαλιστεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνεχής βελτίωση της υγείας του πληθυσμού τους·

20.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η χρηματοδοτική υποστήριξη της ΕΕ, μέσω του προγράμματος δράσης της για την υγεία, στόχοι του οποίου είναι η καλύτερη προστασία και η προαγωγή της υγείας των πολιτών, αλλά και η ανάπτυξη και η διάδοση πληροφοριών και γνώσεων για τα θέματα της υγείας, και επισημαίνει ότι είναι απαραίτητο να επανεξεταστούν τα κριτήρια επιλογής και επιλεξιμότητας των σχεδίων προς χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά ταμεία, με στόχο την άσκηση επίδρασης, μεταξύ άλλων, στους καθοριστικούς κοινωνικούς παράγοντες και με την άμεση συμμετοχή των περιφερειών στο έργο αυτό της επανεξέτασης, προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως η πείρα τους στον τομέα αυτό·

21.

θεωρεί σημαντικό να συνεχίσει η ΕΕ να παρέχει οικονομικά μέσα στα ταμεία συνοχής και να ελέγχει την αποτελεσματικότητά τους μέσω κοινών δεικτών της υγείας των πληθυσμών. Η συνέχιση της πολιτικής για τη συνοχή σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα δώσει τη δυνατότητα να αποτιμηθεί η επίδρασή της στο επίπεδο της υγείας των ευρωπαίων πολιτών·

22.

επισημαίνει ότι επιβάλλεται η συμμετοχή των περιφερειών στον προγραμματισμό των ευρωπαϊκών ταμείων, πράγμα που θα συμβάλει στην ενσωμάτωση των περιφερειακών προτεραιοτήτων και θα αυξήσει αισθητά το ποσοστό χρήσης των διαθέσιμων κονδυλίων·

23.

προτείνει τα ακόλουθα μέτρα:

24.

ζητεί να υποστηριχθούν σε βάθος χρόνου τα σχέδια που αποσκοπούν στη μετατροπή των υφιστάμενων συστημάτων υγείας, προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις όπως η αυξημένη κινητικότητα των ασθενών, η γήρανση του πληθυσμού ή η αύξηση των χρόνιων νοσημάτων, των αναπηριών και της εξάρτησης·

25.

τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν δείκτες για τη μέτρηση του αντικτύπου των σχεδίων που χρηματοδοτούνται από κοινοτικά κονδύλια, όχι μόνο στην υγεία των πληθυσμών, αλλά και στην οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών·

26.

πιστεύει ότι τα μέτρα προαγωγής της υγείας και η πρόληψη συνιστούν αποτελεσματικό μέσο για τη διασφάλιση της υγείας του πληθυσμού και τον περιορισμό των δαπανών ιατρικής περίθαλψης, οι οποίες αυξάνονται συνεχώς·

27.

είναι πεπεισμένη για την ανάγκη προώθησης της υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου, ώστε να δημιουργηθούν πρωτίστως οι προϋποθέσεις και οι συνθήκες για την οικονομική ανεξαρτησία και με τον τρόπο αυτόν να εξασφαλίζεται η φυσική, ψυχική και κοινωνική ευεξία του πολίτη σε όλες τις ηλικίες·

28.

υποστηρίζει τα μέτρα για την προαγωγή της υγείας και για την πρόληψη σε πολλά επίπεδα, σε όλους τους τομείς της κοινωνικοοικονομικής ζωής·

29.

θεωρεί αναγκαίο να προωθούνται πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τα παιδιά και τους ενήλικες να αυξήσουν τη σωματική τους άσκηση και να κινούνται περισσότερο·

30.

καλεί τις τοπικές αρχές να στηρίξουν, να προωθήσουν και να διαδώσουν το έργο οργανώσεων που φέρνουν σε επαφή ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, των οποίων η δραστηριότητα εστιάζεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων γενεών και την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών·

31.

τονίζει τη σημασία της υποστήριξης τη παιδείας των παιδιών και των νέων για:

32.

υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που προωθούν τη διατροφή των παιδιών σύμφωνα με τις αρχές της υγιεινής διατροφής. Στα ιδρύματα που παρέχουν γεύματα (σχολεία, παιδικοί σταθμοί, ιδρύματα που φροντίζουν παιδιά από μειονεκτούσες οικογένειες ή με προβλήματα), θα πρέπει να τονιστεί η χρήση των μη γενετικά τροποποιημένων τροφίμων που παράγονται με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και είναι επεξεργασμένα κατά τρόπο που να διατηρούν τη διατροφική τους αξία·

33.

θεωρεί απαραίτητο να ενταθούν οι προσπάθειες για την προώθηση της υγείας μεταξύ των ενηλίκων. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να στοχεύει τόσο στη σωματική άσκηση, με την υποστήριξη αθλητικών σωματείων και δραστηριοτήτων φυσικής άσκησης για τους άνω των 50 ετών, όσο και στη διοργάνωση δραστηριοτήτων που μειώνουν την κοινωνική περιθωριοποίηση, συμβάλλοντας στην ευκολότερη δημιουργία επαφών και στην ανάπτυξη της συνήθειας της ενεργού χρήσης του χρόνου σε μια ομάδα, ανεξαρτήτως της φυσικής κατάστασης. Λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και των αλλαγών στην κοινωνία, είναι σύνηθες για τους ενήλικες να αποκλείονται από την ομάδα στην οποία εξελίσσονταν προηγουμένως (π.χ. μετά από απολύσεις, διαζύγιο ή θάνατο του συζύγου). Η μοναξιά και η έλλειψη ευκαιριών ενεργού ενασχόλησης σε μια ομάδα τους κάνει να υιοθετούν μια αρνητική συμπεριφορά που μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζεται ως «απόδραση στην ασθένεια»·

34.

πιστεύει ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί αποτελεσματική η καθιέρωση προληπτικής ιατρικής εξέτασης («τσεκ απ») για όλους τους ενήλικες, π.χ. κατά τη συμπλήρωση των 40, των 50 ή των 60 ετών, με έμφαση στην εκπαίδευση σε θέματα υγείας: στη διατήρηση του κατάλληλου σωματικού βάρους σε όλες τις ηλικίες, στη διατήρηση του κυκλοφορικού συστήματος σε καλή κατάσταση, στον έλεγχο της όρασης, στην κατάλληλη διατροφή τόσο από πλευράς ποσότητας όσο και ποιότητας, προσαρμοσμένης σε κάθε ηλικία, και στην εξάλειψη των βλαβερών συνηθειών, με την προϋπόθεση ότι τούτο στηρίζεται από επιστημονικές ενδείξεις. Συγχρόνως θα πρέπει να ληφθούν ιδιαίτερα υπόψη οι ειδικοί και διαφορετικοί κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται η υγεία των γυναικών όσον αφορά τις κυκλοφορικές παθήσεις ή το καρδιακό έμφραγμα.

35.

τονίζει ότι, αν ληφθεί υπόψη ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, η πιο αποτελεσματική δράση είναι η πρόληψη και η προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι σε θέση να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στην υλοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών, διότι είναι πιο κοντά στους πολίτες και κατανοούν τις ανάγκες τους. Οι στενές σχέσεις που διατηρούν με τους τοπικούς φορείς (δημόσιους λειτουργούς, εργαζόμενους, υγειονομικά ιδρύματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις, εκπρόσωποι επιτροπών επιχειρήσεων, ταμεία ασθενείας, σχολεία που διοργανώνουν εκπαιδευτικές εκστρατείες για το θέμα αυτό κλπ.) καταδεικνύουν την ανάγκη να συμμετέχουν στην υλοποίηση των πρωτοβουλιών αυτών·

36.

εκτιμά ότι είναι ζήτημα θεμελιώδους σημασίας τόσο η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην εκπόνηση και εφαρμογή δράσεων πρόληψης και ενημέρωσης για τα προσεχή έτη όσο και η διάθεση των αναγκαίων πόρων για την υλοποίησή τους·

37.

πιστεύει ότι είναι εξίσου σημαντικό να δοθούν στις αρχές αυτές τα μέσα που να καθιστούν δυνατή τη δημιουργία δικτύων, μέσω των οποίων θα μπορούν να ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους σε αυτόν τον τομέα και να αντιμετωπίζουν άλλα προβλήματα στις περιφέρειες της ΕΕ·

38.

εκτιμά ότι στις αγροτικές περιοχές, τις περιοχές όπου συντελείται βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι υπερβόρειες περιοχές που είναι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένες και οι νησιωτικές, οι διασυνοριακές, οι ορεινές και οι φτωχές περιοχές, θα πρέπει να καταβληθούν ειδικές προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση του πληθυσμού σε υπηρεσίες υγείας και σε μέσα που προάγουν τη διατήρηση της καλής υγείας σε κάθε ηλικία·

39.

συνιστά μεγαλύτερη χρήση των υφιστάμενων δεικτών, προκειμένου να βελτιωθεί η υγεία όλων των πολιτών και ιδιαιτέρως εκείνων που έχουν αναμενόμενη διάρκεια υγιούς ζωής χαμηλότερη του μέσου όρου και να εξομαλυνθούν οι ανισότητες που παρουσιάζονται από τη μία περιφέρεια στην άλλη·

40.

τονίζει τη σημασία της συστηματικής συλλογής των δεδομένων που απαιτούνται για τον καθορισμό, την ανάλυση και την παρακολούθηση των δεικτών υγείας των ευρωπαίων πολιτών, ώστε να καταστεί δυνατόν να προκύψουν τελικά συμπεράσματα, προτάσεις και συστάσεις για μέτρα πρόληψης και προαγωγής της υγείας καθώς και για την αντιμετώπιση πιθανών βλαβών στην υγεία· συνεπώς, θα πρέπει να καθοριστεί ένας ελάχιστος αριθμός δεδομένων που θα συλλέγονται και θα ανταλλάσσονται σε τοπικό, εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να καταστεί δυνατή η διαμόρφωση των εν λόγω δεικτών·

41.

πιστεύει ότι είναι σημαντική η ανάπτυξη, με στόχο τη σύγκλισή τους, δεικτών απασχόλησης όσον αφορά το ιατρικό και το βοηθητικό προσωπικό, ιδίως στην περίπτωση των χωρών που δεν χρησιμοποιούν ακόμη παρόμοια μέσα. Είναι επιθυμητή η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στις δραστηριότητες αυτές·

42.

προτείνει την παρακολούθηση των δεικτών απασχόλησης του προσωπικού υγείας και της κινητικότητάς του, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βέλτιστη λειτουργία της ιατρικής περίθαλψης σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, αλλά και η διαθεσιμότητα στοιχείων που επιτρέπουν την εξέταση της παροχής αντισταθμίσεων σε εκείνες τις περιοχές που επενδύουν στην κατάρτιση χωρίς να αποκομίζουν κάποιο αντάλλαγμα από αυτές τις επενδύσεις·

43.

εκφράζει την υποστήριξή της σε δραστηριότητες που συμβάλλουν στη θέσπιση προτύπων για τις ορθές πρακτικές ή που επιτρέπουν σε παρόμοιες περιφέρειες να μοιραστούν αυτές τις εμπειρίες·

44.

παροτρύνει τη διεξαγωγή αναλύσεων που λαμβάνουν υπόψη τον οικονομικό αντίκτυπο των έργων σε περιφερειακή κλίμακα και αξιολογούν την απόδοση των επενδύσεων σε έργα που αφορούν την υγεία, με στόχο την εκ των υστέρων αξιολόγηση των πολιτικών στρατηγικών που έχουν υλοποιηθεί· Πρέπει να προσδιοριστούν τα εργαλεία που επιτρέπουν την υλοποίηση της ανάλυσης αυτής όχι μόνο εκ των υστέρων, αλλά και εκ των προτέρων ή κατά τρόπο προληπτικό, όπως για παράδειγμα η αξιολόγηση του αντίκτυπου στην υγεία (ΑΑΥ)·

45.

ζητεί να συμπεριληφθούν οι δείκτες και οι στόχοι για την υγεία στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς·

46.

καλεί την Επιτροπή να επεξεργαστεί κατάλληλους δείκτες για την υγεία και ζητεί να λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι περιφερειακές συνθήκες·

47.

παρακινεί την Επιτροπή να συνεχίσει να υποστηρίζει δράσεις σχετικά με τους περιφερειακούς δείκτες, όπως η δράση I2SARE, και να μεριμνά ώστε, αφ’ ης στιγμής οι δείκτες αυτοί έχουν καθοριστεί και έχει καταδειχθεί η ορθότητά τους, κατάλληλες δομές ικανές να συλλέγουν και να αναλύουν δεδομένα θα συνεχίζουν τις εργασίες που σχετίζονται με τα σχέδια αυτά. Θα πρέπει επίσης όλες αυτές οι εργασίες να διαδίδονται όσο το δυνατόν ευρύτερα ώστε οι περιφέρειες να μοιράζονται εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές·

48.

πιστεύει ότι για την υλοποίηση της αρχής της συμπερίληψης της υγείας σε όλες τις πολιτικές, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ των διαφόρων Γενικών Διευθύνσεων της Επιτροπής και να χορηγηθούν στη ΓΔ Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών τα μέσα που θα της επιτρέψουν να ελέγχει εάν όλες οι ΓΔ συμμορφώνονται προς την αρχή αυτή·

49.

τονίζει ότι όλα τα μέρη που συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων θα πρέπει να θεωρήσουν την τήρηση της αρχής αυτής απαραίτητη προϋπόθεση σε κάθε δράση που αναλαμβάνουν, ώστε να μπορέσει η επιθυμία αυτή να καταστεί πραγματικότητα·

50.

τονίζει ότι η αρχή της συμπερίληψης της υγείας σε όλες τις πολιτικές είναι καθολική και ότι όλοι οι υποεθνικοί φορείς πρέπει να δεσμευθούν προκειμένου η αρχή αυτή να γίνει πραγματικότητα και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

51.

συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει μια ανάλυση στην οποία να αξιολογείται η χρήση των νέων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας όσον αφορά τις ανάγκες παροχής ιατρικής περίθαλψης στο μέλλον, ειδικότερα με την προοπτική της γήρανσης της κοινωνίας και της αύξησης των χρόνιων νοσημάτων. Τονίζει ότι απαιτούνται υπηρεσίες υγείας διαμορφωμένες από τη σκοπιά των χρηστών. Οι διαθέσιμες εξειδικευμένες συμβουλευτικές διαρθρώσεις και οι ανοικτές υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής σε τοπικό επίπεδο πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες και ιδιαίτερα να διασυνδέονται με το δίκτυο φροντίδας των ηλικιωμένων. Θα πρέπει δηλαδή να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες των τοπικών αρχών όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών υγείας στους ηλικιωμένους·

52.

εκφράζει την υποστήριξή της σε πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών, όπως της κάρτας υγείας, η οποία θα επιτρέπει την ηλεκτρονική πρόσβαση στο ιατρικό ιστορικό ή σε ένα σύνολο βασικών πληροφοριών για τον ασθενή, ή άλλων λύσεων που θα διευκολύνουν την παροχή ιατρικής περίθαλψης σε καταστάσεις όπου απειλείται η ζωή ατόμων πιο ευάλωτων, ηλικιωμένων, με ψυχικές ασθένειες ή χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και θα επιτρέπουν στους ασθενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα επικοινωνίας λόγω γλώσσας να απολαμβάνουν πλήρους ιατρικής θεραπείας σε χώρα άλλη από τη χώρα ασφάλισής τους ή δικαιούνται περίθαλψης μέσω ενός εθνικού συστήματος υγείας. Το ηλεκτρονικό σύστημα, το οποίο πρέπει να είναι ασφαλές, θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του ιατρικού προσωπικού και να διευκολύνει την άμεση πρόσβαση στο κλινικό ιστορικό του ασθενούς, σε πληροφορίες για τις χρόνιες ασθένειες και στο τι συνέχεια ενδείκνυται να δοθεί στη θεραπεία του, στοιχεία ανεκτίμητης αξίας σε μια εποχή όπου οι ασθενείς μετακινούνται περισσότερο και έχουν αποκτήσει το δικαίωμα να απολαμβάνουν περίθαλψης εκτός των συνόρων·

53.

τονίζει την ανάγκη να δοθεί στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές η στήριξη που θα τις καταστήσει ικανές να προστατεύσουν τη βιωσιμότητα των συστημάτων ιατρικής περίθαλψης και να αντιδρούν αποτελεσματικά στα προβλήματα που υφίστανται στις αραιοκατοικημένες ή πολύ αραιοκατοικημένες περιφέρειες, καθώς και σε εκείνες που βιώνουν πληθυσμιακές διακυμάνσεις λόγω του τουριστικού χαρακτήρα τους·

54.

επισημαίνει ότι σε αυτόν τον τομέα, είναι απαραίτητη η δράση σε στενή συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, ιδιαίτερα δε με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας·

55.

τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του συστήματος ιατρικής περίθαλψης των κρατών μελών συμμετέχουν στην εκπόνηση σχεδίων για την ανάπτυξη και τη λειτουργία τους, συλλέγοντας απόψεις ενώσεων, περιφερειών, οργάνων χάραξης πολιτικής στον τομέα της υγείας των χωρών της ΕΕ ή θεσμών που καθορίζουν το ιατρικό πλαίσιο·

56.

ζητεί να συμμετέχει η ΕτΠ στις ειδικές ομάδες εργασίες που συγκροτούνται ειδικά για να ενθαρρύνουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

57.

υπενθυμίζει ότι επικροτεί τη συναίνεση που επιτεύχθηκε πρόσφατα στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόταση οδηγίας για την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στη διασυνοριακή ιατρική περίθαλψη και, ειδικότερα, των διατάξεων που έχουν σχέση με το κράτος προέλευσης και την χρέωση των δαπανών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

58.

απευθύνει έκκληση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκαταλείψει την πρότασή του σχετικά με την καθιέρωση ενός συστήματος προπληρωμής («Voucher-System») δηλαδή την υποχρέωση του νοσοκομείου να χρεώνει τις δαπάνες της θεραπείας απευθείας στο ταμείο ασθενείας του άλλου κράτους μέλους, καθώς και σχετικά με τον περιορισμό των κριτηρίων που θέσπισε το Συμβούλιο όσον αφορά την προκαταρκτική έγκριση μιας προγραμματισμένης θεραπείας.

59.

ζητεί να προσκαλείται συστηματικά η ΕτΠ να συμμετέχει στις εργασίες της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου «Δημόσια Υγεία» ·

60.

ζητεί, όταν η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου «Δημόσια Υγεία»εξετάζει θέματα που αφορούν τομείς αρμοδιότητας των περιφερειακών ή των τοπικών αρχών στα κράτη μέλη, να παρίσταται και να συμμετέχει στη συζήτηση ως εκπρόσωπος των αρχών αυτών·

61.

ζητεί να συμμετέχει στις εργασίες ορισμένων θεματικών ομάδων εργασίας ευρωπαϊκού επιπέδου·

62.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκπονήσει σε συνεργασία με την ΕτΠ κοινά σχέδια που θα επιτρέπουν στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές να συμμετέχουν στην εφαρμογή της στρατηγικής·

63.

θεωρεί ότι η δημιουργία της τεχνικής πλατφόρμας της ΕτΠ για τη συνεργασία στον τομέα της υγείας θα επιτρέψει στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές να υιοθετήσουν τη στρατηγική για την υγεία της ΕΕ και να διευκολύνουν την εφαρμογή της, ιδίως μέσω της ανταλλαγής ορθών πρακτικών, και ότι αποτελεί συνεπώς ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/43

—

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, λόγω της πολυπλοκότητας του μηχανισμού χρηματοδότησης, τα ευρωπαϊκά προγράμματα χαράσσονται με γνώμονα τη συμμόρφωση με τις διοικητικές διαδικασίες, και όχι την αναπτυξιακή στρατηγική·

—

τονίζει ότι ο κατακερματισμός της χρηματοδότησης που παρέχεται από την ΕΕ παρεμποδίζει την αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων και παρακωλύει την εστίαση σε κοινές αναπτυξιακές προτεραιότητες·

—

ζητεί να υιοθετηθεί μία επινοητική προσέγγιση για να γίνουν νέες αλλαγές και τροποποιήσεις στον κανονισμό των διαρθρωτικών ταμείων, δεδομένου ότι οι συχνές μεταβολές δημιουργούν διοικητική επιβάρυνση και καθυστερούν την εφαρμογή·

—

είναι πεπεισμένη ότι η ενεργός συμμετοχή των ΟΤΑ στο σχεδιασμό των επιχειρησιακών προγραμμάτων ανοίγει το δρόμο για πιο ρεαλιστικά προγράμματα, ενώ γεννά προγράμματα που ανταποκρίνονται καλύτερα στις εδαφικές ανάγκες και διασφαλίζουν την άμεση απορρόφηση των κονδυλίων·

—

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν παρέχονται συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με την απόδοση και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής για τη συνοχή στις διαθέσιμες μελέτες, αναλύσεις και εκθέσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εστίαση στον βαθμό απορρόφησης των κεφαλαίων και στην υλοποίηση των προγραμμάτων και όχι τόσο στα πραγματικά αποτελέσματα των έργων και στη σημασία τους για την περιφερειακή ανάπτυξη·

—

θεωρεί ότι, για να παρασχεθεί σαφέστερη εικόνα των επιτευγμάτων της εν λόγω πολιτικής και των διαρθρωτικών αλλαγών που επιφέρει, απαιτείται να συμφωνηθεί μια μεθοδολογία για την υποβολή εκθέσεων που θα εστιάζει πρωτίστως στα αποτελέσματα και εν συνεχεία στη χρήση των κεφαλαίων.

Εισηγητής

:

ο κ. Constantin OSTAFICIUC (RO/EPP), Πρόεδρος του νομαρχιακού συμβουλίου του Timiș

Έγγραφο αναφοράς

:

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών - Πολιτική για τη συνοχή: Στρατηγική έκθεση 2010 σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων 2007-2013

COM(2010)110 τελικό

1.

χαιρετίζει την εκπόνηση στρατηγικής έκθεσης που εισάγει ο γενικός κανονισμός με στόχο την παροχή των πρώτων στοιχείων σχετικά με τα αποτελέσματα και τις επιδόσεις που σχετίζονται με την υλοποίηση της πολιτικής συνοχής 2007-2013. Η στρατηγική έκθεση θα δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στην ανάγκη μεγιστοποίησης του αντικτύπου των μέτρων πολιτικής συνοχής της ΕΕ σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

2.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, λόγω της πολυπλοκότητας του μηχανισμού χρηματοδότησης, τα ευρωπαϊκά προγράμματα χαράσσονται με γνώμονα τη συμμόρφωση με τις διοικητικές διαδικασίες, και όχι την αναπτυξιακή στρατηγική. Αυτό αποτελεί έναν εκ των κύριων φραγμών στην αποδοτική, ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων (ΕΠ). Οι δημιουργοί των προγραμμάτων δεν εστιάζουν στους στόχους, το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα των προγραμμάτων τους, παρά στη συμμόρφωση με τους κανονισμούς και τις απαιτήσεις οικονομικού ελέγχου·

3.

υπενθυμίζει ότι, σε αντίθεση με τις τομεακές πολιτικές της ΕΕ, η πολιτική συνοχής λαμβάνει υπόψη τα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και διοικητικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και αποσκοπεί στην προσαρμογή της παρέμβασης της ΕΕ σε αυτές τις εδαφικές ιδιαιτερότητες. Προς τούτο, η ΕΕ θα πρέπει να αποφύγει, σε μελλοντικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις, κάθε μορφή τυποποίησης που θα μπορούσε να βλάψει την αειφόρο εδαφική ανάπτυξη, η οποία λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες όλων των σχετικών περιοχών·

4.

τονίζει ότι ο κατακερματισμός της χρηματοδότησης που παρέχεται από την ΕΕ παρεμποδίζει την αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων και παρακωλύει την εστίαση σε κοινές αναπτυξιακές προτεραιότητες. Το ζήτημα αυτό χρήζει σοβαρής αντιμετώπισης σε όλα τα επίπεδα κατά τις μελλοντικές συζητήσεις σχετικά με τη μεταρρύθμιση της πολιτικής για τη συνοχή και την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, κατά την επερχόμενη περίοδο προγραμματισμού·

5.

συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιδιώξει να αποφύγει την αυστηρή εφαρμογή δεσμευτικών στρατηγικών που ενδέχεται να μην ανταποκρίνονται στις τοπικές ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τις ευκαιρίες ανάπτυξης, και να επιχειρήσει να συνεργασθεί με την τοπική αυτοδιοίκηση·

6.

φρονεί ότι η προσαρμογή της πολιτικής σε χρηματοπιστωτικές και οικονομικές αναταράξεις θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στους μελλοντικούς κανονισμούς, προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητα παρέμβασης της ΕΕ και προσαρμογής των παρεμβάσεων σε νέα οικονομικά και κοινωνικά πλαίσια, και να επιταχυνθεί η υλοποίηση των προγραμμάτων·

7.

ζητεί να υιοθετηθεί μία επινοητική προσέγγιση για να γίνουν νέες αλλαγές και τροποποιήσεις στον κανονισμό των διαρθρωτικών ταμείων, δεδομένου ότι οι συχνές μεταβολές δημιουργούν διοικητική επιβάρυνση και καθυστερούν την εφαρμογή. Η πρακτική της θέσπισης κανόνων και προδιαγραφών με αναδρομική ισχύ περιπλέκει την εφαρμογή και θα πρέπει να αποφευχθεί στο μέλλον. Η Επιτροπή θα πρέπει να προβλέπει ακριβέστερα τον αντίκτυπο των κανονισμών προκειμένου να τους καταστήσει συνεπέστερους και πιο εύκολα εφαρμόσιμους·

8.

είναι πεπεισμένη ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της συμμετοχής της τοπικής αυτοδιοίκησης, της απορρόφησης των κονδυλίων και της αποτελεσματικής υλοποίησης των στόχων της πολιτικής συνοχής, τόσο σε επίπεδο προγραμματισμού όσο και στη φάση εφαρμογής των προγραμμάτων. Η ενεργός συμμετοχή των ΟΤΑ στο σχεδιασμό των επιχειρησιακών προγραμμάτων ανοίγει το δρόμο για πιο ρεαλιστικά προγράμματα, ενώ γεννά προγράμματα που ανταποκρίνονται καλύτερα στις εδαφικές ανάγκες και διασφαλίζουν την άμεση απορρόφηση των κονδυλίων·

9.

υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στους ΟΤΑ για την προώθηση του εκσυγχρονισμού και της καινοτομίας με στόχο τη βελτίωση του μηχανισμού υλοποίησης των προγραμμάτων, ζητεί δε την ενδυνάμωση του υπο-εθνικού επιπέδου διακυβέρνησης μέσω της οικοδόμησης προσόντων και της αποκέντρωσης της πολιτικής συνοχής·

10.

εξαίρει τον σημαντικό ρόλο που επιτελεί η πολιτική για τη συνοχή όσον αφορά την ανάπτυξη των περιφερειών και των τοπικών κοινοτήτων και τη βελτίωση της ικανότητας προσαρμογής τους σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Εντούτοις, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν παρέχονται συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με την απόδοση και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής για τη συνοχή στις διαθέσιμες μελέτες, αναλύσεις και εκθέσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εστίαση στον βαθμό απορρόφησης των κεφαλαίων και στην υλοποίηση των προγραμμάτων και όχι τόσο στα πραγματικά αποτελέσματα των έργων και στη σημασία τους για την περιφερειακή ανάπτυξη·

11.

εκτιμά ότι οι συστάσεις των στρατηγικών εκθέσεων αποτελούν πολύτιμη συνεισφορά στην προετοιμασία των μελλοντικών ευρωπαϊκών και εθνικών στρατηγικών πλαισίων αναφοράς, προκειμένου να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος. Προς τούτο, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ποιοτική αξιολόγηση της πολιτικής παρά στην ερμηνεία στατιστικών δεδομένων, ιδίως όσον αφορά μεγάλης κλίμακας προγράμματα. Η πραγματική αξία της πολιτικής για τη συνοχή πρέπει να υπολογίζεται με βάση τα αποτελέσματα και τις δυνατότητες μόχλευσής της σε εθνικό και υποεθνικό επίπεδο (1)·

12.

εκτιμά ότι οι λόγοι για τους οποίους δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη των ενδιάμεσων στόχων θα πρέπει να εξηγούνται με πιο συγκροτημένο τρόπο στις ευρωπαϊκές και εθνικές εκθέσεις, με αναφορά τόσο σε ενδογενείς όσο και σε εξωγενείς παράγοντες·

13.

θεωρεί ότι, για να παρασχεθεί σαφέστερη εικόνα των επιτευγμάτων της εν λόγω πολιτικής και των διαρθρωτικών αλλαγών που επιφέρει, απαιτείται να συμφωνηθεί μια μεθοδολογία για την υποβολή εκθέσεων που θα εστιάζει πρωτίστως στα αποτελέσματα και εν συνεχεία στη χρήση των κεφαλαίων. Σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση θα πρέπει να αποτελέσουν τα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και οι δυνατότητες μόχλευσης της πολιτικής για τη συνοχή. Τα προβλεπόμενα και τα πραγματικά αποτελέσματα, εκφραζόμενα τόσο σε ποσοτικούς όσο και σε ποιοτικούς όρους, θα προσδώσουν στρατηγικότερο προσανατολισμό στις υποβαλλόμενες εκθέσεις·

14.

φρονεί ότι η διαφοροποίηση της μακροοικονομικής κατάστασης και οι επακόλουθες αλλαγές στα επιχειρησιακά προγράμματα θα πρέπει να επισημαίνονται στις στρατηγικές εκθέσεις, προκειμένου να αιτιολογείται καλύτερα η σκοπιμότητα των εκθέσεων έναντι των νέων οικονομικών, δημοσιονομικών, κοινωνικών ή περιβαλλοντικών συνθηκών·

15.

εκτιμά ότι τα αριθμητικά στοιχεία που παρέχονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνουν τη βραδεία εφαρμογή των προγραμμάτων σε τομείς προτεραιότητας ορισμένων βασικών πολιτικών της ΕΕ, όπως ο τομέας των σιδηροδρόμων, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της ψηφιακής οικονομίας, της κοινωνικής ένταξης, της διακυβέρνησης και της ανάπτυξης ικανοτήτων. Κατά συνέπεια, απαιτείται να διενεργηθεί εμπεριστατωμένη ανάλυση των αιτίων, τα οποία ευθύνονται για τις άσχημες επιδόσεις στους εν λόγω τομείς, και να ληφθούν διορθωτικά μέτρα για τη βελτίωση της συγκεκριμένης κατάστασης. Όπου η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα αλλαγών στις προτεραιότητες λόγω των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών στην αγορά, θα πρέπει να επιτραπεί η ανακατανομή των κονδυλίων προκειμένου να αντιμετωπισθούν πιο άμεσες εδαφικές ανάγκες·

16.

εκτιμά ότι οι στρατηγικές εκθέσεις θα πρέπει να εστιάσουν ειδικότερα σε ζητήματα που απέτρεψαν επενδύσεις και να συγκεντρώσουν τις απόψεις των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών ως προς την υλοποίηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων·

17.

θεωρεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές φυσικούς εταίρους των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά την εκπόνηση στρατηγικών εκθέσεων, καθώς αποτελούν το εγγύτερο προς τους πολίτες και τις τοπικές επιχειρήσεις επίπεδο διακυβέρνησης, το οποίο γνωρίζει τις συνθήκες της εκάστοτε περιοχής. Μπορούν δε να παράσχουν πολύτιμες λύσεις για τη βελτίωση της εφαρμογής της πολιτικής και να συμβάλουν στην εστίαση στα προβλεπόμενα και τα πραγματικά αποτελέσματα και στις στρατηγικές εξελίξεις. Αξιοποιούμενης της εμπειρίας εκθέσεων και των αποτελεσμάτων αυτής, θα μπορούσε να ξεκινήσει διάλογος μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ΔΑ (διαχειριστικών αρχών), προκειμένου να αναλυθούν τα εμπόδια που συναντήθηκαν και να αναγνωρισθούν κατάλληλα μέτρα για τη βελτίωση των επιδόσεων·

18.

πιστεύει ότι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να δύνανται να ζητήσουν και να λάβουν υποστήριξη από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όταν συναντούν δυσκολίες στην οργάνωση των συστημάτων διαχείρισης, εποπτείας και ελέγχου. Η καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών κατά τη δημιουργία αυτών των υποχρεωτικών συστημάτων μπορεί να συμβάλει στη διαρκή βελτίωση της διαδικασίας εφαρμογής της πολιτικής για τη συνοχή·

19.

εκτιμά ότι θα πρέπει να ανταλλάσσονται μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών περισσότερες καλές πρακτικές που αναγνωρίζονται ως τέτοιες στις εκθέσεις. Το φάσμα των βέλτιστων πρακτικών δεν πρέπει να περιορίζεται στις διαδικτυακές πλατφόρμες και τις διασκέψεις· θα πρέπει να ενθαρρυνθούν άλλες, αποτελεσματικότερες μέθοδοι, όπως η αξιολόγηση από ομοτίμους, οι ανταλλαγές προσωπικού και οι ενημερωτικές επισκέψεις·

20.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να συνεκτιμήσουν την κάθετη και την οριζόντια προσέγγιση κατά τις μελλοντικές διαδικασίες υποβολής στρατηγικών εκθέσεων, δίνοντας έτσι μεγαλύτερη προσοχή στις εδαφικές αλλαγές και την επίτευξη του στόχου της εδαφικής συνοχής. Η έκθεση του 2010 επικεντρώνεται στην ανάλυση των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν σε διάφορους τομείς και δεν εξετάζει τις εδαφικές πτυχές και τις διαρθρωτικές αλλαγές στους συγκεκριμένους τομείς δραστηριότητας·

21.

φρονεί ότι όσον αφορά το μελλοντικό προγραμματισμό και προκειμένου να τονώσει την εκμάθηση του τρόπου χάραξης των πολιτικών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ξεκινήσει διάλογο με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και φορείς σχετικά με την εκχώρηση αρμοδιοτήτων, την επικουρικότητα, την απλούστευση, την επιλεξιμότητα και τους νέους δείκτες αξιολόγησης, ει δυνατόν, μέσω διαδικτυακών μέσων αμφίδρομης επικοινωνίας·

22.

φρονεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να επιδιώξει καλύτερες συνεργίες μεταξύ των στρατηγικών εκθέσεων και άλλων ειδών εκθέσεων, ιδίως των εκθέσεων προόδου σχετικά με την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και των εκθέσεων σχετικά με την εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρύθμισης στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι στρατηγικές εκθέσεις μπορούν να εστιάζουν στο συνολικό αντίκτυπο και τις επιδόσεις της πολιτικής, σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Πρέπει να έχουν στρατηγικό προσανατολισμό, προκειμένου να εκτιμάται η προστιθέμενη αξία και το φάσμα των προγραμμάτων ανά την ΕΕ, καθώς και η συμβατότητά τους με άλλες στρατηγικές της ΕΕ και με τις εθνικές στρατηγικές και προγράμματα·

23.

θεωρεί ότι η υποβολή εκθέσεων δεν θα πρέπει να περιοριστεί σε μια επταετή περίοδο προγραμματισμού, αλλά να αποτελεί συνεχή και δυναμική διαδικασία προκειμένου να καθίσταται δυνατή η εις βάθος αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων της εν λόγω πολιτικής και των επακόλουθων βελτιώσεων της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κατάστασης σε εδαφικό επίπεδο. Η στρατηγική έκθεση θα πρέπει να αποτελεί κίνητρο βελτίωσης και να περιλαμβάνει απτές συστάσεις που οδηγούν σε βελτιώσεις και αποφεύγουν τη γραφειοκρατική επιβάρυνση·

24.

συνιστά την εφαρμογή της αρχής SISA (Single Information Single Audit -Ενιαίες πληροφορίες, ενιαίος έλεγχος), μιας υπαρκτής λύσης για τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων (2)·

25.

συνιστά θερμά στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή να μεριμνήσουν για τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών κατά τις διαπραγματεύσεις για τα επιχειρησιακά προγράμματα, και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική εφαρμογή της αρχής της εταιρικής σχέσης. Ο διάλογος με τις τοπικές αρχές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να ενισχυθεί ενόψει των μελλοντικών διαπραγματεύσεων για τα πολυετή προγράμματα από το 2014 και μετά. Απαιτείται να επιδειχθεί ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στην κατανομή καθηκόντων, στη διοικητική ικανότητα και στα υφιστάμενα εμπόδια που παρακωλύουν την απορρόφηση των κεφαλαίων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για την αποτροπή της συγκέντρωσης καθηκόντων σε εθνικό επίπεδο. Τα επιχειρήματα, σύμφωνα με τα οποία η τοπική και η περιφερειακή θεσμική εμπειρογνωμοσύνη παρουσιάζει αδυναμίες, δεν πρέπει να θεωρηθούν ως βάσιμα και δεν πρέπει να αποτελέσουν τροχοπέδη στη διοικητική αποκέντρωση της πολιτικής για τη συνοχή·

26.

φρονεί ότι η σύναψη τριμερών συμφωνιών μεταξύ των περιφερειών, των εθνικών αρχών και της Επιτροπής είναι μία πιθανή λύση που θα ενισχύσει την πολιτική ευθύνη και την οικείωση της πολιτικής·

27.

συνιστά την εφαρμογή μηχανισμών που θα βασίζονται στα αποτελέσματα κατά την υλοποίηση της πολιτικής για τη συνοχή και δεικτών αξιολόγησης και μέτρησης των επιδόσεων, ώστε να επιτευχθεί αμοιβαία λογοδοσία για την πολιτική·

28.

ζητεί την ευθυγράμμιση του προγραμματισμού, της παρακολούθησης και της αξιολόγησης της πολιτικής για τη συνοχή προκειμένου να βελτιωθεί ο συμβουλευτικός ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος που σχετίζεται κυρίως με τον έλεγχο και την επιθεώρηση. Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να αποτελέσουν πηγή εμπειρογνωσίας στον τομέα της τομεακής και εδαφικής ανάπτυξης, διαθέσιμη κατά τρόπο συνεκτικό στα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τις τοπικές αρχές καθ' όλον τον προγραμματικό κύκλο: προετοιμασία, διαπραγμάτευση και εφαρμογή·

29.

συνιστά να ξεκινά η δέσμευση χρηματοδοτικών πόρων για μείζονα στρατηγικά σχέδια από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές ήδη από τα πρώτα στάδια της παραλαβής των ΕΠ, ακόμη και ως μέρος της διαδικασίας έγκρισής τους·

30.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθορίσει σαφέστερα τις προδιαγραφές των συστημάτων και διαδρομών ελέγχου και να συνεργασθεί στενότερα προς τούτο με τις διαχειριστικές αρχές, ιδίως κατά τον καθορισμό των όρων των επιχειρησιακών προγραμμάτων·

31.

επισημαίνει ότι ο κανόνας Ν+2 είναι ιδιαίτερα προβληματικός κατά τον πρώτο χρόνο της περιόδου προγραμματισμού, δεδομένων των καθυστερήσεων στην έγκριση ΕΠ, τη δημοσίευση προκηρύξεων υποβολής προγραμμάτων, την αξιολόγηση κλπ. Ζητεί δε την εφαρμογή του κανόνα Ν+3 στο σύνολο των 27 κρατών μελών της ΕΕ κατά το πρώτο ήμισυ της περιόδου προγραμματισμού·

32.

ζητεί μεγαλύτερη στήριξη της ανάπτυξης και διαχείρισης προγραμμάτων, με μικρή διοικητική και τεχνική ικανότητα, από τα ΕΠ τεχνικής υποστήριξης. Επιπλέον, βλέπει θετικά τα μέσα που επικεντρώνονται στη στήριξη της προετοιμασίας προγραμμάτων μεγάλης κλίμακας, όπως τα προγράμματα JASPERS, ELENA και κάθε άλλος συναφής μηχανισμός·

33.

φρονεί ότι τα διαρθρωτικά ταμεία πρέπει να αποτελέσουν πλήρως ολοκληρωμένα μέσα εδαφικής παρέμβασης της ΕΕ που θα συμβάλλουν στη στήριξη των τομεακών πολιτικών. Οι παρεμβάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου πρέπει να παραμείνουν μέρος της πολιτικής για τη συνοχή. Επιπλέον, το ταμείο αγροτικής ανάπτυξης θα πρέπει να συντονισθεί καλύτερα με τα υπόλοιπα διαρθρωτικά μέσα προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν προβλήματα (π.χ. ασυντόνιστα χρονοδιαγράμματα επενδύσεων, προβλήματα οριοθέτησης, διαφορετικές απαιτήσεις για τη χρηματοδότηση) και να προωθηθεί η ολοκληρωμένη εδαφική ανάπτυξη·

34.

παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα των μέτρων απλούστευσης που υιοθετήθηκαν το 2008 και το 2009 και εφαρμόσθηκαν από τα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά το κόστος και τον φόρτο εργασίας που δημιούργησαν. Απαιτούνται ωστόσο πρόσθετα μέτρα που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στο γενικό στόχο περιορισμού των διοικητικών φραγμών της πολιτικής για τη συνοχή σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης·

35.

ζητεί την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας ώστε να βρεθεί καλύτερη ισορροπία μεταξύ των δυνητικών κινδύνων επιθεώρησης και των ελεγκτικών δραστηριοτήτων. Καλά σχεδιασμένοι κανόνες και νόμοι που είναι σαφείς και απλοί στην ερμηνεία και την εφαρμογή μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο σφαλμάτων και να είναι αποτελεσματικότεροι από τα μέσα που χρησιμοποιούνται σήμερα, όπως η αύξηση του αριθμού των ελέγχων και των επιθεωρήσεων·

36.

τονίζει ότι οι διαδικασίες διαχείρισης και ελέγχου πρέπει να είναι ανάλογες με το μέγεθος των προγραμμάτων, καθώς οι μικροί οργανισμοί και οι μικρές τοπικές αρχές δυσκολεύονται να υλοποιήσουν προγράμματα υπό τις παρούσες συνθήκες. Θα πρέπει να προβλεφθούν ειδικά μέτρα για μικρής κλίμακας επιχορηγήσεις της ΕΕ κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο·

37.

τονίζει την ανάγκη απλούστευσης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των ελεγκτικών πρακτικών, προκειμένου να επιλύονται άμεσα και ομοιογενώς ζητήματα ερμηνείας του κανονισμού για τα διαρθρωτικά ταμεία και να καθίστανται διαθέσιμες στο κοινό οι απαντήσεις, ει δυνατόν, με χρήση διαδικτυακών μέσων·

38.

ζητεί απλές, διαφανείς και αποτελεσματικές διαδικασίες παρακολούθησης, ειδικότερα δε την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας κατά τη διαδικασία ελέγχου, καθώς γνωρίζει ότι ο υπερβολικός αριθμός διοικητικών κανόνων αυξάνουν, αντί να περιορίζουν, την πιθανότητα σφάλματος. Σκόπιμος είναι επίσης ο προσδιορισμός και ο εντοπισμός των περιθωρίων σφάλματος με στόχο την απλούστευση·

39.

υπενθυμίζει ότι το νομικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις της ΕΕ περιλαμβάνει περίπλοκες διαδικασίες που δημιουργούν καθυστερήσεις στην υλοποίηση των προγραμμάτων. Για αυτόν το λόγο παροτρύνει τα όργανα της ΕΕ να εξετάσουν το ενδεχόμενο αναθεώρησης της κοινοτικής νομοθεσίας αφενός για την τήρηση των αρχών της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης όσον αφορά τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας, όπως αυτές ορίζονται στη Συνθήκη της Λισσαβώνας που είναι μεταγενέστερη του κύριου όγκου της νομοθεσίας, αφετέρου δε για την ευχερέστερη κατανόηση των νομικών κειμένων, δεδομένου ότι η περίπλοκη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει καλύψει ορισμένα νομοθετικά κενά μόνον κατά τρόπο αποσπασματικό·

40.

συμμερίζεται την άποψη που εξέφρασαν πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές ότι η εφαρμογή του Άρθρου 55 του γενικού κανονισμού δημιουργεί σημαντικό διοικητικό φόρτο και υπονομεύει οικονομικά βιώσιμα προγράμματα, αποθαρρύνοντας τις συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Για αυτόν τον λόγο, υποστηρίζει ότι το άρθρο θα πρέπει να αφορά μόνο προγράμματα μεγάλης κλίμακας και δεν θα πρέπει να αφορά καθόλου τις υπηρεσίες. Φρονεί επίσης πως το υπάρχον Άρθρο 57 του γενικού κανονισμού δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται σε προγράμματα καινοτομίας, προκειμένου να μειωθεί ο φόρτος των μικρών επιχειρήσεων και των προγραμμάτων του ΕΚΤ·

41.

ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τις εκθέσεις στρατηγικής ως πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τη βελτίωση των πολιτικών και να στηριχθούν στις βελτιώσεις που συνιστούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

42.

χαιρετίζει θερμά τις εκθέσεις για την υλοποίηση των προγραμμάτων στα κράτη μέλη και τη συγκριτική ανάλυση βάσει κατευθυντηρίων γραμμών και θεματικών, ενθαρρύνει δε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τη συγκριτική αξιολόγηση προκειμένου να προωθήσει τη βελτίωση των πολιτικών και τις καλές πρακτικές που αποτυπώνονται στις εθνικές εκθέσεις·

43.

είναι πεπεισμένη ότι οι στρατηγικές εκθέσεις παρέχουν τη βάση για την ανάπτυξη πιο ενδελεχούς αξιολόγησης από ομότιμους. Δυστυχώς, οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες για την αξιολόγηση από ομότιμους, την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και τη βελτίωση των πολιτικών δεν αναφέρονται στην ανακοίνωση και θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω επεξεργασίας από τις υπηρεσίες της Επιτροπής ενόψει της επόμενης στρατηγικής έκθεσης, που θα εκδοθεί το 2012·

44.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενθαρρύνει τις ανταλλαγές και τη συνεργασία μεταξύ των αρχών από διαφορετικά κράτη μέλη προκειμένου να εντοπισθούν καλές και κατάλληλες λύσεις. Η εφαρμογή νέων συστημάτων διαχείρισης, ελέγχου και επιθεώρησης ενίοτε απαιτεί σημαντικές αλλαγές στην εθνική νομοθεσία·

45.

φρονεί ότι η καθιέρωση συνεργασίας με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα από όλους την κατάσταση που επικρατεί σε τοπικό επίπεδο και τα κωλύματα που ενδέχεται να δυσχεράνουν την εφαρμογή των προγραμμάτων, αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση για το σχεδιασμό κοινών μέτρων με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της διαχείρισης της πολιτικής για τη συνοχή, της διαδικασίας λογοδοσίας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης·

46.

παρατηρεί ότι ορισμένες διαχειριστικές και ελεγκτικές αρχές διαθέτουν περιορισμένη πείρα στην πρακτική υλοποίηση προγραμμάτων, ενώ ορισμένοι σχεδιαστές των προγραμμάτων έχουν περιορισμένη πείρα στη διαχείριση των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η τεχνική υποστήριξη, προκειμένου οι δύο αυτές κατηγορίες φορέων να συνεργασθούν καλύτερα για την αποτελεσματική εφαρμογή της πολιτικής για τη συνοχή. Η τεχνική υποστήριξη θα πρέπει να είναι πιο ευέλικτη και να υπηρετεί τις ανάγκες των ενδιαφερόμενων φορέων, κυρίως όμως τα ενωσιακά μέσα πρέπει να ωφελούν όσο το δυνατό περισσότερο τους τελικούς αποδέκτες·

47.

φρονεί ότι οι διαχειριστικές αρχές θα πρέπει να αντλήσουν την έμπνευσή τους από την πολυμορφία των πρακτικών για την επιλογή και την υπογραφή συμβάσεων στα διάφορα κράτη μέλη, και να διδαχθούν η μία από την άλλη. Θα πρέπει να επιδιώξουν μεγαλύτερη λογοδοσία όσον αφορά την αξιολόγηση και τις διαδικασίες υπογραφής των συμβάσεων και να τηρούν εύλογο χρονοδιάγραμμα, προκειμένου να επιτραπεί η ομαλή υλοποίηση των προγραμμάτων. Τυχόν σημαντικές καθυστερήσεις κατά τη διαδικασία επιλογής επιφέρουν σοβαρές συνέπειες για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τόσο από χρηματοοικονομική άποψη λόγω μεταβολών των συναλλαγματικών ισοτιμιών στα κράτη μέλη εκτός Ευρωζώνης όσο και από τεχνική άποψη όσον αφορά δημόσια έργα, των οποίων οι καθυστερήσεις επιφέρουν διακοπές στην παροχή των δημοσίων υπηρεσιών. Οι μέθοδοι αξιολόγησης, επιλογής των σχεδίων και σύναψης των σχετικών συμβάσεων θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο συγκριτικών αξιολογήσεων μεταξύ των διαχειριστικών αρχών στις στρατηγικές εκθέσεις·

48.

πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να ενθαρρύνει τη συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων και των μεθόδων μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των ομότιμων, θα πρέπει δε να αξιολογήσει τα δυνατά και αδύνατα σημεία, τις ευκαιρίες και τους κινδύνους, προκειμένου να διευκολυνθεί η μάθηση και η συνεχής βελτίωση·

49.

μέσω των γνωμοδοτήσεών της, πρέπει να αποτελεί θεματοφύλακα της εφαρμογής της αρχής της εταιρικής σχέσης κατά την υλοποίηση της πολιτικής για τη συνοχή: να ενθαρρύνει την εκμάθηση από τα διδάγματα στρατηγικής πολιτικής, να αναδεικνύει ορθές πρακτικές όπου η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών διευκόλυνε την υλοποίηση ΕΠ και να επικρίνει φαινόμενα μικρής συμμετοχής των ΟΤΑ·

50.

μέσω φόρουμ και διασκέψεων, θα πρέπει να ενεργεί για την προώθηση της πείρας και της εμπειρογνωσίας των ΟΤΑ, την οποία προβάλλει στους υπευθύνους για τη λήψη αποφάσεων της ΕΕ. Θα πρέπει επίσης να προωθεί πιλοτικές πρωτοβουλίες και να στηρίζει τις τοπικές αρχές που έχουν περιορισμένες θεσμικές αρμοδιότητες και μικρές δυνατότητες δικτύωσης·

51.

εκτιμά τη θετική εμπειρία των ΟΤΑ στη διαχείριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, που βασίζεται σε κοινές προτεραιότητες και εδαφικές αναπτυξιακές στρατηγικές της ΕΕ, και ενθαρρύνει την περαιτέρω διερεύνηση των ιδεών ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των ιδεών περί ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης, ως μέσων αποτελεσματικής εφαρμογής των ΕΠ·

52.

θεωρεί ότι οι ΟΤΑ θα πρέπει να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο και να αντιμετωπίζονται ως εταίροι και όχι ως ανταγωνιστικοί οργανισμοί από τις διαχειριστικές αρχές (ΔΑ). Επιπλέον, ο διάλογος μεταξύ των σχεδιαστών προγραμμάτων και των ΔΑ πρέπει να παγιώνεται μέσω εκπαιδευτικών συνεδριών, ετήσιων φόρουμ κ.ο.κ. Απαιτείται παράλληλα μεγαλύτερη διαφάνεια για τη διευκόλυνση άμεσων επαφών μεταξύ των δικαιούχων και των ΔΑ, π.χ. σχετικά με το ποιος κάνει τι στις ΔΑ·

53.

τονίζει ότι σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, οι περιφέρειες θα πρέπει να αποτελούν διαχειριστικές αρχές όσο συχνότερα γίνεται, διότι κατανοούν καλύτερα τις τοπικές και περιφερειακές αναπτυξιακές ανάγκες. Επίσης, θα πρέπει να παρέχονται κίνητρα στις ενώσεις ΟΤΑ για την υλοποίηση τμημάτων των ΕΠ·

54.

ζητεί λεπτομερέστερο ορισμό της αρχής της εταιρικής σχέσης. Οι ΟΤΑ θα πρέπει να βρίσκονται στην καρδιά του μηχανισμού υλοποίησης. Η αρχή της εταιρικής σχέσης πρέπει να ενισχυθεί, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η διάχυση των ευθυνών σε διαφορετικούς οργανισμούς·

55.

υπογραμμίζει ότι οι ΟΤΑ συνδυάζουν αποτελεσματικά διαφορετικές προτεραιότητες της ΕΕ και τις ενσωματώνουν στις δικές τους πολιτικές. Συνεπώς, ο αντίκτυπος της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη συνοχή πρέπει να μετράται μεσομακροπρόθεσμα, βάσει ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών αποτελεσματικότητας και συνυπολογιζομένων των πραγματικών συνθηκών·

56.

υπενθυμίζει ότι μέσω της περιφερειακής πολιτικής η ΕΕ ενθάρρυνε τη δημιουργία διαφορετικών μορφών ενώσεων ΟΤΑ που έθεσαν σε εφαρμογή τις κινητήριες αρχές της συνοχής: ολοκλήρωση των πόρων και της γνώσης, εταιρική σχέση και συνεργασία. Για αυτό, οι ευρωπαϊκές πολιτικές πρέπει να ενθαρρύνουν κάθε μορφή συνεργασίας (θεσμική ή μη) - αγροτική-αστική, διαδημοτική, διαπεριφερειακή, διασυνοριακή και υπερεθνική - με στόχο το στρατηγικό εδαφικό σχεδιασμό και την αποτελεσματική διαχείριση σύνθετων προγραμμάτων·

57.

φρονεί ότι η επικοινωνία μεταξύ των διαχειριστικών αρχών, καθώς και η επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για την υπερνίκηση των δυσχερειών που προκύπτουν κατά την εφαρμογή των προγραμμάτων. Επιπλέον, θα πρέπει να παγιωθεί, από τα πρώτα κιόλας στάδια της προετοιμασίας των νέων κανονισμών των διαρθρωτικών ταμείων, ο διάλογος μεταξύ των αρχών διαχείρισης, ελέγχου και επιθεώρησης και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, με την ιδιότητά τους ως κυριότερων δικαιούχων των κεφαλαίων·

58.

προτρέπει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να θέσουν σε εφαρμογή τις συστάσεις που διατυπώνονται στη Λευκή Βίβλο της ΕτΠ σχετικά με την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, προκειμένου να βελτιωθεί η τήρηση της αρχής της εταιρικής σχέσης κατά την εφαρμογή της πολιτικής για τη συνοχή. Είναι σημαντικό να συνεχισθεί η διαδικασία αποκέντρωσης κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη συνοχή και να εξασφαλισθεί ότι το σύστημα διαχείρισης δομείται γύρω από την αρχή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

59.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να δώσουν προτεραιότητα στην ολοκληρωμένη προσέγγιση για τα τοπικά και περιφερειακά αναπτυξιακά προγράμματα, καθιστώντας δυνατό τον συνδυασμό πολλαπλών πηγών χρηματοδότησης: ΕΠ, εθνικών προγραμμάτων και ιδιωτικών πόρων σε επίπεδο επιμέρους προγραμμάτων·

60.

συνιστά τη βελτίωση της διάρθρωσης μεταξύ των εδαφικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία, των στόχων τους και των συστημάτων προγραμματισμού και υλοποίησης, καθώς και μεταξύ των προγραμμάτων ΠΠ7 και ΠΠΑΚ·

61.

τονίζει την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών επιβεβαίωσης των συμβάσεων και υπογραφής συμφωνιών επιχορήγησης από τις διαχειριστικές αρχές, προκειμένου να περιορισθεί η χρονική πίεση στους ΟΤΑ κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/49

—

επιθυμεί, δεδομένου ότι είναι συνυπεύθυνη για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και την εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός ζωντανού «πολιτισμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων»·

—

διαπιστώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, ως εγγύτερο προς τους πολίτες επίπεδο διακυβέρνησης, φέρουν μια ιδιαίτερη ευθύνη ως προς την εφαρμογή των αρχών της συμμετοχής στα κοινά, όπως θεσπίζονται με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας αλλά και στο εθνικό συνταγματικό δίκαιο και την περιφερειακή νομοθεσία, και προτείνει συνεπώς να εξετασθούν ευρύτερα οι δυνατότητες συμμετοχής των πολιτών της Ένωσης στις εκλογές στον τόπο κατοικίας τους·

—

τονίζει ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν ιδιαίτερες προϋποθέσεις εμπιστοσύνης και να καλλιεργηθεί ευρέως η γνώση των νομικών συστημάτων άλλων κρατών μελών κατά την εφαρμογή του προγράμματος της Στοκχόλμης· σε αυτό μπορούν να συμβάλουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και στο πλαίσιο των συμπράξεων πόλεων και περιφερειών·

—

επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την αποτελεσματική προστασία προσωπικών δεδομένων, με βάση τα θεμελιώδη δικαιώματα, και την ιδιαίτερη ευθύνη τους κατά την πρόληψη της εγκληματικότητας, καθώς και τον διοικητικό σχεδιασμό για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος·

—

έχοντας υπόψη την κοινωνική διάσταση της διαρκώς αυξανόμενης μετανάστευσης που προκαλεί η φτώχεια, υπογραμμίζει εκ νέου την αναγκαιότητα μιας ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου που θα έχει συμφωνηθεί με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές και θα βασίζεται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην αλληλεγγύη και στην κοινή υπευθυνότητα και, συνεπώς, επιδοκιμάζει τον ορισμό, στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενός Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για θέματα μετανάστευσης, προσφύγων και ένταξης, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για τα ειδικά προβλήματα των υπηκόων τρίτων χωρών·

Εισηγητής

:

Holger Poppenhäger (DE/SPE), Υπουργός δικαιοσύνης του ομόσπονδου κρατιδίου της Θουριγγίας

Έγγραφο αναφοράς

:

«Για ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην υπηρεσία των πολιτών της Ευρώπης- Σχέδιο δράσης για την εφαρμογή του προγράμματος της Στοκχόλμης»

COM(2010) 171 τελικό

1.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι μέσω του σχεδίου δράσης, η Επιτροπή υπέβαλε σύντομα, εκτενές χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του προγράμματος της Στοκχόλμης για έναν χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Αυτό επιτρέπει την προγραμματισμένη και στοχοθετημένη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων·

2.

επικροτεί τον στόχο του σχεδίου δράσης: την προώθηση της Ευρώπης των πολιτών, έτσι ώστε να έχουν οι πολίτες τη δυνατότητα να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους·

3.

τονίζει εκ νέου ότι ακόμη και μετά τη δημιουργία μιας ασφαλούς Ευρώπης, είναι αναγκαίος ο πλήρης σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών·

4.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαθέτουν ήδη ουσιαστικές αρμοδιότητες για την εφαρμογή των δικαιωμάτων αυτών στην πράξη και, κατά συνέπεια, θεωρεί δεδομένο ότι θα συμμετάσχουν εντατικά στα πλαίσια της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, και με βάση την αρχή της επικουρικότητας ήδη στο προπαρασκευαστικό νομοθετικό στάδιο·

5.

προτίθεται να εξετάσει τη δυνατότητα δημιουργίας βάσης δεδομένων στην Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) στην οποία θα συγκεντρώνονται δοκιμασμένες πρακτικές των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σχετικά με το χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·

6.

τονίζει ότι ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει το αδιαίρετο των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από την υπηκοότητα ή το καθεστώς διαμονής του, και υπογραμμίζει ότι ο σεβασμός άνευ όρων, η προστασία και η προαγωγή των δικαιωμάτων αυτών συνιστούν μερικά από τα σημαντικότερα καθήκοντα των οργάνων και θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), των κρατών μελών, των περιφερειακών κοινοβουλίων και κυβερνήσεων, καθώς και των αιρετών εκπροσώπων και αξιωματούχων των τοπικών αρχών·

7.

επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο των πρωτοβουλιών που στηρίζονται από τοπικές και περιφερειακές αρχές και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και έχουν ως στόχο την καταπολέμηση του αποκλεισμού, του ρατσισμού, του αντισημιτισμού, της ξενοφοβίας και της ομοφυλοφοβίας·

8.

ζητά να βελτιωθεί η προστασία των μειονοτήτων και των ομάδων και ατόμων που χρήζουν βοήθειας·

9.

προτείνει να επανεξετάσουν οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές την ισχύουσα νομοθεσία και το καθεστώς τους, αλλά και να μελετήσουν νέες νομοθετικές πράξεις, υπό το φως του Χάρτη και των πρόσφατων νομοθετικών εξελίξεων που σημειώθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και ιδιαίτερα υπό το φως των διατάξεων κατά των διακρίσεων·

10.

επιθυμεί να συμβάλει στα πλαίσια της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, και σε στενή συνεργασία με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην ανάπτυξη ενός ζωντανού «πολιτισμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων» και παρακαλεί για αυτό την Επιτροπή να υποβάλλει και στην ΕτΠ εκθέσεις σχετικά με την πρακτική της συμβολή στον ουσιαστικό σεβασμό των Θεμελιωδών δικαιωμάτων·

11.

χαιρετίζει την τριμερή συνεργασία μεταξύ Επιτροπής, Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και ΕτΠ, που ξεκίνησε το 2009, και προτείνει την ενίσχυση και διεύρυνση αυτής της συνεργασίας·

12.

θεωρεί αυτονόητο ότι το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στα κοινά συνιστούν ουσιαστικές πτυχές της ιθαγένειας της Ένωσης·

13.

διαπιστώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, ως εγγύτερο προς τους πολίτες επίπεδο διακυβέρνησης, φέρουν μια ιδιαίτερη ευθύνη ως προς την εφαρμογή των αρχών της συμμετοχής, όπως θεσπίζονται στο εθνικό και περιφερειακό συνταγματικό δίκαιο αλλά και με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

14.

προτείνει για αυτό να εξετασθεί η δυνατότητα επέκτασης του εκλογικού δικαιώματος των πολιτών της Ένωσης και πέρα από το τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

15.

υποστηρίζει τις προσπάθειες εκχώρησης δικαιώματος συμμετοχής σε δημοτικό επίπεδο σε υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ένωση, ανάλογα με τη διάρκεια της διαμονής τους·

16.

συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών που θεσπίζεται στη Συνθήκη της Λισσαβώνας θα ενισχύσει επίσης τη δημοκρατική νομιμότητα της Ένωσης·

17.

υπογραμμίζει ότι οι πολίτες της 'Ενωσης πρέπει να έχουν εκτενή πρόσβαση στην πληροφόρηση, η οποία συνιστά προϋπόθεση για την ενεργό συμμετοχή τους στα κοινά, και εύχεται να δημιουργηθούν και στα κράτη μέλη οι προϋποθέσεις για παρόμοια ευρεία πρόσβαση, καλεί δε τα μέλη της να δραστηριοποιηθούν για τον σκοπό αυτό·

18.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας η Ευρώπη ως χώρος δικαιοσύνης κατέστη απτή πραγματικότητα για τους πολίτες, χάρη στην καθοριστική πρόοδο που σημειώθηκε στον τομέα του αστικού και του ποινικού δικαίου·

19.

υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να υλοποιηθεί η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης των νομικών συστημάτων, πρέπει να ενισχυθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη, μεταξύ άλλων και με την καθιέρωση ελάχιστων προτύπων·

20.

τρέφει γι' αυτό την πεποίθηση ότι η ανταλλαγή δικαστών, εισαγγελέων και άλλων αξιωματούχων του δικαστικού τομέα, ιδιαίτερα στα πλαίσια του ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου, αλλά και μέσω των υφιστάμενων αδελφοποιήσεων πόλεων και περιφερειών, θα συμβάλλει στον στόχο αυτό και πρέπει επομένως να προαχθεί σε μεγαλύτερο βαθμό·

21.

συνιστά, να ενισχυθεί η ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με εναλλακτικές μορφές δικαστικών ποινών, με ήδη εφαρμοσμένα μοντέλα όπως ο μηχανισμός Alternative Dispute Resolution (ADR) («εναλλακτική επίλυση διαφορών»), καθώς και σχετικά με τα διάφορα συστήματα δικαστικής κατάρτισης και επιμόρφωσης προκειμένου να προαχθεί μια κοινή ευρωπαϊκή δικαστική παιδεία·

22.

είναι πεπεισμένη ότι η μέθοδος του «κοινού πλαισίου αναφοράς» θα συμβάλει ουσιαστικά στον «εξευρωπαϊσμό» της νομοθεσίας και στην ουσιαστική εφαρμογή της·

23.

συνιστά με θέρμη να διενεργείται κατά τη θέσπιση μελλοντικών νομοθετικών πράξεων αξιολόγηση του αντικτύπου σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα και να λαμβάνονται επίσης υπόψη οι δημοσιονομικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τις περιφέρειες·

24.

επισημαίνει την ιδιαίτερη ευθύνη που φέρουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές για την ασφάλεια των ανθρώπων που κατοικούν στο έδαφός τους και για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, βασιζόμενου στον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στην ελευθερία, στην ισότητα και στην αλληλεγγύη, ως σημαντικότερου μέσου πρόληψης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας·

25.

τονίζει την θεμελιώδη σημασία που έχει για μία δημοκρατική κοινωνία η ελευθερία του συνέρχεσθαι, η οποία αναγνωρίζεται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και ταυτόχρονα εκφράζει ανησυχίες σχετικά με την κατάχρηση αυτού του θεμελιώδους δικαιώματος για την προώθηση μισαλλόδοξων, ρατσιστικών και ακραίων σκοπών

26.

θεωρεί γι' αυτό άμεσα απαραίτητη την εντατικοποίηση και τη βελτίωση της διοικητικής συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών περί επιτυχημένων πρακτικών μεταξύ των αρμόδιων αρχών, προκειμένου να διασφαλισθεί το δικαίωμα της ελευθερίας του συνέρχεσθαι·

27.

επικροτεί την ανακοίνωση περί εφαρμογής του σχεδίου δράσης σχετικά με τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση και προτείνει να εξετασθεί η δυνατότητα καθιέρωσης πανευρωπαϊκών ελάχιστων προτύπων για την επιβολή ποινικών κυρώσεων σε περίπτωση ακραίων πολιτικών πράξεων·

28.

χαιρετίζει την αξιολόγηση των μέτρων των κρατών μελών για την καταπολέμηση της διαφθοράς, που προβλέπεται στο σχέδιο δράσης, και επισημαίνει ότι αυτό προϋποθέτει μια διοικητική νοοτροπία βασιζόμενη στην πρόληψη, καθώς και υψηλή διαφάνεια των διοικητικών διαδικασιών·

29.

συμφωνεί απόλυτα με τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων ότι, σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία της πληροφορίας, η προστασία του ιδιωτικού βίου έχει μέγιστη σημασία. Επομένως, είναι απολύτως αναγκαία η συνεπής εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την προστασία δεδομένων, ακόμη και στον τομέα της ποινικής δίωξης και της πρόληψης της εγκληματικότητας, αλλά και στις διεθνείς σχέσεις·

30.

θεωρεί απαραίτητη την αδιάλειπτη και έγκαιρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, στην περαιτέρω ανάπτυξη της προστασίας προσωπικών δεδομένων λόγω της πείρας που διαθέτουν·

31.

επικροτεί την ανακοινωθείσα επανεξέταση της οδηγίας 2006/24/ΕΚ για τη διατήρηση δεδομένων και θεωρεί αυτονόητο ότι η εξέταση αυτή θα πραγματοποιηθεί και υπό το πρίσμα του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων·

32.

συμφωνεί με την δήλωση που περιλαμβάνεται στο Ψηφιακό Θεματολόγιο ότι η κατοχύρωση της προστασίας και της ασφάλειας των δεδομένων, ακόμη και όσον αφορά τις συμφωνίες με τρίτες χώρες και την αξιολόγηση νέων επιχειρηματικών προτύπων για την επιγραμμική οικονομία, συμβάλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στις σύγχρονες τεχνολογίες επικοινωνίας και εξαλείφει ένα σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξή τους·

33.

θεωρεί αυτονόητο ότι η παρακολούθηση με βιντεοκάμερα από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς είναι ένα θέμα το οποίο θα εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή·

34.

επιβεβαιώνει τις θέσεις που έχει υιοθετήσει στις γνωμοδοτήσεις της για την καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων, της παιδικής πορνογραφίας και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και για την προστασία ασυνόδευτων ανηλίκων. Παραπέμπει ιδιαίτερα στη γνωμοδότησή της CdR 136/2006fin τονίζοντας ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν κατά την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της Επιτροπής για τους ασυνόδευτους ανήλικους και ειδικά μέσα χρηματοδότησης, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη κατάσταση τόσο αυτών όσο και των περιοχών που τους υποδέχονται.

35.

υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να αξιολογηθούν η αποτελεσματικότητα, και η εφαρμογή των υφιστάμενων μέτρων της ΕΕ για την προστασία των θυμάτων, στο πλαίσιο των τακτικών εκθέσεων που πρέπει να υποβάλλονται με βάση τους κανόνες της ΕΕ·

36.

επαναλαμβάνει, υπό το πρίσμα και των σημερινών διασυνοριακών φυσικών καταστροφών που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, όπως οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές μεγάλων εκτάσεων, ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη κινδύνων·

37.

υπενθυμίζει το αίτημά της για έναν ισορροπημένο κοινό ευρωπαϊκό σχεδιασμό στον τομέα της πολιτικής προστασίας, ο οποίος θα αφήνει στα κράτη μέλη περιθώρια για να καθορίζουν τις δικές τους προτεραιότητες·

38.

αναμένει με ενδιαφέρον την αξιολόγηση των μέσων της ΕΕ για την πολιτική προστασία, όπως προτείνεται στο σχέδιο δράσης, καθώς και την ανακοίνωση για την ενίσχυση των μέσων πρόληψης καταστροφών· επιδοκιμάζει δε ρητά τις προτάσεις για την παράταση της ισχύος του χρηματοδοτικού μέσου πολιτικής προστασίας·

39.

υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, και ζητά να συμμετάσχουν εγκαίρως στη αξιολόγηση του ευρωπαϊκού δικτύου για την πρόληψη της εγκληματικότητας, καθώς και στη δημιουργία παρατηρητηρίου πρόληψης της εγκληματικότητας και στον διοικητικό σχεδιασμό για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος·

40.

σχετικά με τα προτεινόμενα μέτρα για τις στατιστικές εγκληματικότητας, ζητά να ληφθεί επειγόντως ιδιαίτερη μέριμνα, ώστε να διασφαλισθεί η αξιοπιστία των στοιχείων αυτών·

41.

λαμβάνοντας υπόψη την κοινωνική διάσταση της διαρκώς αυξανόμενης μετανάστευσης που προκαλεί η φτώχεια, υπογραμμίζει εκ νέου την αναγκαιότητα μιας ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου, που θα έχει συμφωνηθεί με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές και θα βασίζεται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην αλληλεγγύη και στην υπευθυνότητα·

42.

συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι η υφιστάμενη υποστήριξη των ευρωπαϊκών παραμεθόριων περιοχών είναι ανεπαρκής και απευθύνει έκκληση προς την Επιτροπή να αναπτύξει στην προγραμματισμένη ανακοίνωση για την ενίσχυση της αλληλεγγύης στην ΕΕ και προτάσεις σχετικά με την αλληλέγγυο κατανομή των προσφύγων, καθώς και για τη λήψη άμεσων μέτρων για την ανακούφιση των πληττόμενων περιφερειών·

43.

επικροτεί μια μεταναστευτική πολιτική η οποία απευθύνεται καταρχάς στις χώρες προέλευσης και ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας και στην δημογραφική εξέλιξη·

44.

ζητά τη θέσπιση πιο συνεκτικού νομικού πλαισίου για την επανένωση οικογενειών και θεωρεί απαραίτητο έναν λεπτό χειρισμό όσον αφορά τις περαιτέρω απλοποιήσεις στον τομέα των συμφωνιών για τις θεωρήσεις·

45.

επιδοκιμάζει καταρχήν τα μέτρα που εξαγγέλλονται στο σχέδιο δράσης για τη διαρκή αναχαίτιση της παράνομης μετανάστευσης·

46.

τονίζει ότι τα προτεινόμενα μέτρα δεν πρέπει να υπονομεύουν τις ευρωπαϊκές και τις διεθνείς ρυθμίσεις για την προστασία των προσφύγων·

47.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν περιλαμβάνει στο σχέδιο δράσης για την συντονισμένη μεταχείριση προσώπων χωρίς άδεια διαμονής προτάσεις και πρωτοβουλίες που να ανταποκρίνονται στα ευρωπαϊκά θεμελιώδη δικαιώματα, και προσδοκά ότι τα δικαιώματα αυτής της κατηγορίας προσώπων θα ληφθούν υπόψη τόσο στην εξαγγελθείσα τροποποίηση της οδηγίας για τον ορισμό της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, κυκλοφορίας και διαμονής όσο και στην έκθεση για την οδηγία σχετικά με την τήρηση ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις κυρώσεις και τα μέτρα κατά των εργοδοτών που απασχολούν παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών·

48.

εκφράζει την άποψη ότι τα προγράμματα επανεισδοχής πρέπει να εφαρμόζονται καταρχήν αποκλειστικά σε εθελούσια βάση και σε συμφωνία με τους στόχους της αναπτυξιακής συνεργασίας, καθώς και ότι η επανεισδοχή πρέπει να συνεπάγεται την μόνιμη κοινωνική ένταξη των ενδιαφερόμενων ατόμων·

49.

λυπάται που το σχέδιο δράσης δεν προβλέπει βελτιώσεις σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μεταναστών από τρίτες χώρες·

50.

υπογραμμίζει, και σε συνάρτηση με την πολιτική μετανάστευσης και ασύλου, την ανάγκη σεβασμού των κανόνων προστασίας δεδομένων στα πλαίσια των μέτρων που εξαγγέλλονται στο σχέδιο δράσης για την προστασία και την ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και κατά την επανεξέταση των μέτρων αυτών·

51.

επικροτεί τα εξαγγελθέντα μέτρα για την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης και ζητά να συμμετάσχει έγκαιρα η Επιτροπή των Περιφερειών στην κατάρτιση της Ανακοίνωσης σχετικά με πρόγραμμα της ΕΕ για την ένταξη, καθώς και στην ανάπτυξη του προτεινόμενου μηχανισμού συντονισμού·

52.

ζητά επειγόντως να ληφθεί κατά την εφαρμογή των εξαγγελθέντων στατιστικών μέτρων μέριμνα, ώστε να υπάρχει αναλογία μεταξύ των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων και των σχετικών δαπανών·

53.

επιδοκιμάζει τον ορισμό, στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενός Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για θέματα μετανάστευσης, προσφύγων και ένταξης, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για τα ειδικά προβλήματα των υπηκόων τρίτων χωρών·

54.

απευθύνει έκκληση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να θεσπίσουν σύντομα τα συγκρίσιμα κριτήρια και τις συγκρίσιμες βάσεις λήψης αποφάσεων σε θέματα ασύλου, που εξαγγέλλονται στο σχέδιο δράσης·

55.

φρονεί ότι η εφαρμογή ελάχιστων προτύπων που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των θεμελιωδών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι απαραίτητη τόσο κατά την στέγαση των αιτούντων άσυλο όσο και στα πλαίσια των ρυθμίσεων για την ελεύθερη κυκλοφορία τους·

56.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Συνθήκη της Λισσαβώνας επιτρέπει την αποτελεσματικότερη διαμόρφωση των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ με έναν εντονότερο προσανατολισμό στα δικαιώματα του ανθρώπου και τους στόχους ειδοποιήστε με της αναπτυξιακής πολιτικής·

57.

επικροτεί τη βούληση της Επιτροπής να μεριμνήσει, από κοινού με την Υπάτη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας/Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την εξασφάλιση συνοχής μεταξύ των εξωτερικών σχέσεων και της εξωτερικής διάστασης των δικαστικών και εσωτερικών υποθέσεων καθώς και της αναπτυξιακής συνεργασίας·

58.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι το σχέδιο δράσης εξετάζει και θέματα κοινού ενδιαφέροντος σχετικά με την νόμιμη και την παράνομη μετανάστευση (μετανάστευση, άσυλο, συνεργασία σε θέματα διαχείρισης των συνόρων), καθώς και ότι θίγει θέματα όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εγκλήματος, η γεωγραφική διάσταση ορισμένων θεμάτων, οι βασικοί όροι για την ανταλλαγή πληροφοριών, οι εγγυήσεις για την προστασία των θεμελιωδών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η διαφάνεια και η ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφόρηση, η προστασία δεδομένων και οι συναφείς εγγυήσεις νομικής προστασίας για πολίτες της Ένωσης και τους υπηκόους τρίτων χωρών·

59.

συνιστά να συμμετάσχουν στη συζήτηση θεμάτων που αφορούν την εξωτερική διάσταση του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση, οι πλατφόρμες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και άλλα συναφή δίκτυα·

60.

θεωρεί απαραίτητο να αξιοποιηθεί και να ενισχυθεί το μεγάλο δυναμικό των τοπικών και των περιφερειακών αρχών κατά τη διασυνοριακή συνεργασία, σε θέματα που αφορούν το χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, και ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν την ένταξη των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο·

61.

κρίνει απαραίτητο να διεξάγονται τακτικά αξιολογήσεις και σε αυτόν τον τομέα, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και συνεκτική υλοποίηση των μέτρων της νέας εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.

10.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 42/54

—

συνιστά στην ΕΕ να συνεχίσει αδιάλειπτα τον εκτενή, ανοικτό και διαρθρωμένο διάλογο με τις αρχές, τα αντιπολιτευτικά κινήματα και την κοινωνία των πολιτών της Λευκορωσίας και να υπενθυμίσει στην ηγεσία της Λευκορωσίας ότι η επικύρωση της ΣΕΣΣ και η αποτελεσματική αξιοποίηση όλων των Ευρωπαϊκών Μέσων Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ENPI) και των οικονομικών τους πλεονεκτημάτων μπορούν να πραγματοποιηθούν, όταν η κυβέρνηση επιδείξει προθυμία για ουσιαστικές αλλαγές, για σεβασμό του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και όταν προβεί σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση των περιφερειακών και των τοπικών αρχών·

—

τάσσεται υπέρ της συνέχειας και της περαιτέρω ανάπτυξης των υφιστάμενων μορφών εδαφικής συνεργασίας με την Λευκορωσία, μεταξύ άλλων και μέσω κατάλληλων προγραμμάτων INTERREG, στις παραμεθόριες περιοχές της ΕΕ και ενθαρρύνει τις εδαφικές αρχές των περιοχών αυτών και τις ΜΚΟ να προωθήσουν σχέδια για την ανάπτυξη των διασυνοριακών επαφών ώστε να διευκολυνθούν οι διασυνοριακές διελεύσεις·

—

καλεί επειγόντως την κυβέρνηση της Λευκορωσίας να συμπεριλάβει στην αντιπροσωπεία της στην κοινοβουλευτική συνέλευση EuroNest και εκπροσώπους της αντιπολίτευσης. Είναι, επίσης, οπωσδήποτε απαραίτητο να επιτραπεί η παρουσία παρατηρητών του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης (CLRAE) στις εκλογές, με τη συμμετοχή και της ΕτΠ·

—

καλεί τους εκπρόσωπους των εδαφικών αρχών της Λευκορωσίας και των αντιπροσώπων δημοκρατικών ΜΚΟ να συμμετάσχουν ως παρατηρητές στις συνελεύσεις των εδαφικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ, με στόχο την προώθηση περαιτέρω προγραμμάτων αδελφοποίησης και των ανταλλαγών μεταξύ πολιτών·

—

συνιστά να αξιοποιηθούν εντατικότερα οι καθιερωμένες πλατφόρμες ανταλλαγής απόψεων όπως το φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών ή το φόρουμ του Μινσκ στο Internationales Bildungs- und Begegnungswerk (διεθνές δίκτυο εκπαίδευσης και συνάντησης) του Ντόρτμουντ (IBB Johannes Rau) και να εντατικοποιηθεί και να θεσμοθετηθεί με συστηματικό τρόπο ο διάλογος μεταξύ επίσημων αντιπροσώπων της Λευκορωσίας, της αντιπολίτευσης, των ΜΚΟ, επιστημόνων και μέσων ενημέρωσης·

Εισηγητής

:

Werner Heinrich Jostmeier (DE/EVP) Μέλος του κοινοβουλίου του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας

1.

επισημαίνει τη σημασία της Λευκορωσίας, της ιστορίας της, καθώς και της πολιτιστικής της ταυτότητας και κληρονομιάς. Ακριβώς αυτοί οι παράγοντες καθιστούν την Λευκορωσία χώρα καίριας σημασίας για την ανάπτυξη ολόκληρης της Ανατολικής Ευρώπης, και γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης για την περαιτέρω συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η συμμετοχή της Λευκορωσίας στην Ανατολική Εταιρική Σχέση έχει, συνεπώς, υψηλή στρατηγική, οικονομική και πολιτιστική σημασία για τα κράτη μέλη της ΕΕ·

2.

αναγνωρίζει, ταυτόχρονα, ότι κατά τον καθορισμό του τρόπου προσέγγισης της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας με την ΕΕ πρέπει να ληφθεί υπόψη η ιστορική και πολιτιστική εξέλιξη της χώρας, μέσω μιας προσεκτικής επιλογής και εφαρμογής μέσων της ΕΕ για τον εκδημοκρατισμό και τον εκσυγχρονισμό της περιφερειακής και της τοπικής αυτοδιοίκησης·

3.

τονίζει ότι η πρόοδος που σημειώνεται στην Ανατολική Εταιρική Σχέση, σε όλα τα κράτη που συμμετέχουν σε αυτήν, πρέπει να αξιολογείται με διαφοροποιημένο και εξατομικευμένο τρόπο. Αυτό κρίνεται απαραίτητο διότι δεν υπάρχει ένας γενικός κανόνας για τον εκδημοκρατισμό κρατών, ιδίως για τα πρώην κομμουνιστικά κράτη της ανατολικής Ευρώπης, τα οποία είχαν κατά το παρελθόν ελάχιστες εμπειρίες με το κράτος δικαίου, την κοινωνική κινητικότητα και τις ελευθερίες της οικονομίας της αγοράς. Η Επιτροπή των Περιφερειών κατανοεί ότι κάθε κράτος έχει τη δική του ιστορία και ότι συνεπώς είναι αποδεκτό να χρειάζεται τον δικό του ρυθμό όσον αφορά την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική του εξέλιξη·

4.

ταυτόχρονα, τονίζει ότι, όταν κράτη όπως η Λευκορωσία επιδεικνύουν προθυμία για συμμετοχή στην Ανατολική Εταιρική Σχέση και στην ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ενδιαφέρονται να προσχωρήσουν στο Συμβούλιο της Ευρώπης, πρέπει να είναι επίσης πρόθυμα να αναγνωρίσουν τα παγκόσμια ανθρώπινα δικαιώματα και να καταργήσουν την θανατική ποινή, και συνεπώς να επιδείξουν βούληση για τη δρομολόγηση και υλοποίηση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, για παράδειγμα με την εντονότερη συμμετοχή σε προγράμματα αδελφοποίησης, με την ανάπτυξη της αδελφοποίησης πόλεων και των φόρουμ συζήτησης με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και με την ενίσχυση της διαπεριφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας, κυρίως με γείτονες χώρες όπως η Πολωνία, η Λιθουανία και η Λετονία. Οι παρατηρήσεις αυτές διατυπώνονται ενόψει της νέας αξιολόγησης που θα πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο 2010 όσον αφορά τις σχέσεις της με την Λευκορωσία, που θα οδηγήσει ενδεχομένως σε καθοριστικά συμπεράσματα για την μελλοντική συνεργασία και την περαιτέρω συμμετοχή στην Ανατολική Εταιρική Σχέση·

5.

επισημαίνει σχετικά ότι η Επιτροπή των Περιφερειών, ως όργανο των περιφερειακών και τοπικών αρχών με χαρακτηριστικό την εγγύτητα προς τον πολίτη, αποτελεί τον κατεξοχήν εταίρο της Λευκορωσίας για την περαιτέρω συνεργασία στα πλαίσια της Ανατολικής Σχέσης. Οι ποικίλες επαφές αποτελούν ιδανική ευκαιρία για την επίτευξη, σε συναίνεση με την Λευκορωσία, μιας συμβολής από την «βάση προς την κορυφή» στον εκδημοκρατισμό και στη βελτίωση της κατάστασης των πολιτών της Λευκορωσίας·

6.

επισημαίνει ότι η διμερής Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ) μεταξύ της ΕΕ και της Λευκορωσίας, που καταρτίσθηκε το 1995, δεν έχει επικυρωθεί ακόμη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η συνεργασία στερείται επομένως επίσημης βάσης, διότι δεν κρίθηκαν επαρκείς οι προσπάθειες της Λευκορωσίας. Η Λευκορωσία είναι το μόνο μέλος της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που δεν αποτελεί ισότιμο εταίρο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και δεν πληροί βασικά κριτήρια του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ άλλων και στο θέμα της αναστολής της θανατικής ποινής και των εκτελέσεων. Επομένως, μπορούν προς το παρόν να τεθούν σε εφαρμογή μόνο μεμονωμένα προγράμματα και μέσα της ΕΠΓ·

7.

συμφωνεί με την απόφαση της ΕΕ να εντατικοποιήσει τις σχέσεις με την Λευκορωσία, ειδικά μέσω της βελτίωσης της διασυνοριακής και της διαπεριφερειακής συνεργασίας, και να εντάξει την Λευκορωσία μέσω της πρωτοβουλίας της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΠΓ, αλλά συγχρόνως, ενόψει της επικείμενης επαναξιολόγησης της συνεργασίας της ΕΕ με την Λευκορωσία τον Οκτώβριο 2010, να εξαρτήσει την περαιτέρω ένταξη από την επίτευξη προόδου σε θέματα που έχουν σχέση με τον εκδημοκρατισμό, το κράτος δικαίου και την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών·

8.

επιδοκιμάζει την πρόσκληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την Επιτροπή των Περιφερειών να συμβάλει στην ΑΕΣ και δηλώνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν τη βούληση και δεσμεύονται να στηρίξουν με κάθε μέσο την ΑΕΣ και να προσεγγίσουν τη Λευκορωσία·

9.

κρίνει θετικά το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Λευκορωσίας πραγματοποίησε πρόσφατα τα πρώτα βήματα προς τη βελτίωση της κατάστασης όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, όπως η αποφυλάκιση πολιτικών κρατουμένων, η έγκριση για την δημιουργία γραφείου αντιπροσωπείας της Επιτροπής της ΕΕ στο Μινσκ και η ανοχή του Φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιείται κυρίως για τον εκδημοκρατισμό και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών στη Λευκορωσία·

10.

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι η εφαρμογή μέσων της ΕΠΓ και προγραμμάτων δράσης όπως η TAIEX ή η EIDHR, που προωθούν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, απέφεραν ήδη τις πρώτες βελτιώσεις όσον αφορά την πολιτική κατάσταση στη Λευκορωσία·

11.

επιδοκιμάζει επίσης τη συνεργασία της Λευκορωσίας με το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ στον τομέα της εκλογικής νομοθεσίας και παροτρύνει στην Λευκορωσία να συνεχίσει τη συνεργασία αυτή ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών τέλη 2010/αρχές 2011, ώστε να διασφαλισθεί η δίκαιη και διάφανη διεξαγωγή τους. Αυτό σημαίνει όμως επίσης ότι θα πρέπει να επιτραπεί η παρουσία ξένων παρατηρητών στις εκλογές και να τους δοθεί πρόσβαση σε όλες τις προκαταρκτικές και μεταγενέστερες εκλογικές διαδικασίες·

12.

υπενθυμίζει τη σημασία της αποστολής εκλογικών παρατηρητών του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης (CLRAE), με τη συμμετοχή και της ΕτΠ, και συστήνει να συμμετάσχουν οι κοινές αντιπροσωπείες και σε αποστολές παρατηρήσεις των περιφερειακών εκλογών της Λευκορωσίας·

13.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις σχέσεις της Λευκορωσίας με άλλες χώρες της ΑΕΣ, που εξελίσσονται θετικά από το 2009. Οι διπλωματικές δραστηριότητες μεταξύ της Λευκορωσίας, της Ουκρανίας, της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν δείχνουν την αυτόνομη και πολυμερή εξέλιξη μιας περιφερειακής συνεργασίας των χωρών της περιοχής από την Βαλτική έως τον Εύξεινο Πόντο·

14.

διαπιστώνει όμως με μεγάλη ανησυχία ότι κινδυνεύουν να μείνουν στάσιμες οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Λευκορωσίας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2010, λόγω της νέας αύξησης που σημειώνουν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία, των μέτρων συστηματικής καταστολής ανεξάρτητων ΜΚΟ και της απογοητευτικής διεξαγωγής των δημοτικών εκλογών, στις οποίες από τους 25 000 εγκεκριμένους υποψήφιους σε όλη την επικράτεια, μόλις το 2 % ανήκαν στην αντιπολίτευση·

15.

εκφράζει επίσης έντονες ανησυχίες σχετικά με τις πρόσφατες αναφορές για την παραβίαση της ελευθερίας του Τύπου και την παρακώλυση του έργου ξένων ανταποκριτών, τον περιορισμό των ελευθεριών των μειονοτήτων στη Λευκορωσία, την εκτέλεση της θανατικής ποινής σε δύο περιπτώσεις τον Μάρτιο, τα περαιτέρω περιοριστικά μέτρα και προγράμματα κατά των αντιφρονούντων κατά την προεκλογική περίοδο των δημοτικών εκλογών, καθώς και τις δράσεις της μυστικής υπηρεσίας της Λευκορωσίας κατά του κινήματος «Πες την αλήθεια», στις 18 Μαΐου 2010, όπου διενεργήθηκε έρευνα σε σπίτια και γραφεία πολυάριθμων αντιφρονούντων. Η Επιτροπή των Περιφερειών παρακολουθεί με αυξανόμενη ανησυχία την πρόσφατη εφαρμογή από την κυβέρνηση κατασταλτικών μέτρων κατά της ελευθερίας του Τύπου και ιδιαίτερα του διαδικτύου, που έχει τεράστια σημασία για την επικοινωνία των κινημάτων αντιφρονούντων αλλά και για τις επικείμενες προεδρικές εκλογές·

16.

καλεί επειγόντως την κυβέρνηση της Λευκορωσίας να επανέλθει στο δρόμο προς τη δημοκρατία και να σταματήσει αμέσως την επιβολή και την εκτέλεση θανατικών ποινών, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις απειλές κατά ομάδων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και τους περιορισμούς, τη δυσμενή μεταχείριση και τις διακρίσεις σε βάρος των εθνοτικών μειονοτήτων στη Λευκορωσία, από πολιτική, οικονομική, κοινωνική ή πολιτισμική άποψη·

17.

απευθύνει έντονη έκκληση προς την κυβέρνηση της Λευκορωσίας να αποδείξει μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στους ακόλουθους τομείς: ουσιαστική αναστολή της θανατικής ποινής, ευρεία ελευθερία έκφρασης, διασφάλιση της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι, της θρησκευτικής ελευθερίας και των πολιτικών δικαιωμάτων των κινημάτων αντιπολίτευσης·

18.

καλεί επειγόντως την κυβέρνηση της Λευκορωσίας να συμπεριλάβει στην αντιπροσωπεία της στην κοινοβουλευτική συνέλευση EuroNest και εκπροσώπους της αντιπολίτευσης·

19.

διαπιστώνει ότι στη Λευκορωσία απαιτούνται ευρύτατα μέτρα εκσυγχρονισμού της τοπικής και της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, με στόχο:

20.

είναι πεπεισμένη ότι τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στη συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής του πληθυσμού της Λευκορωσίας. Η Επιτροπή των Περιφερειών είναι έτοιμη να προσφέρει την υποστήριξή της για τον εκσυγχρονισμό των εδαφικών αρχών·

21.

τονίζει ότι μια νέα στασιμότητα στις σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Λευκορωσίας θα είχε επιπτώσεις στην αναπτυσσόμενη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και στην προς το παρόν φιλοευρωπαϊκή στάση των πολιτών της Λευκορωσίας·

22.

υπογραμμίζει τη σημασία της ενεργούς αδελφοποίησης μεταξύ πόλεων της ΕΕ και της Λευκορωσίας, όπως π.χ. μεταξύ του Μινσκ και της Βόννης. Οι αδελφοποιήσεις πόλεων, που προσφέρουν ένα τεράστιο απόθεμα εμπειριών, επαφών και δικτύων, αποτελούν κεντρική συνιστώσα στην προσπάθεια εκδημοκρατισμού της Λευκορωσίας και της προσέγγισής της με την ΕΕ. Ενθαρρύνουν, επιπλέον τόσο τους δημόσιους υπάλληλους όσο και τους πολίτες να συμβάλλουν σε παρόμοιες συμπράξεις προσφέροντας τις γνώσεις τους·

23.

επισημαίνει, ενόψει της ενίσχυσης της περιφερειακής και της διασυνοριακής συνεργασίας, ότι θεμελιώδη προϋπόθεση αποτελεί η διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία. Οι σχέσεις αυτές πρέπει να είναι φιλικές, να συμβάλουν στην αναγνώριση κατάλληλου πολιτικού, οικονομικού, κοινωνικού και πολιτισμικού ρόλου για όλες τις εθνοτικές μειονότητες εντός της χώρας τους, ούτως ώστε να διασφαλίζουν βιώσιμες και σταθερές σχέσεις με αμοιβαίο σεβασμό·

24.

συνιστά στην ΕΕ να συνεχίσει αδιάλειπτα τον εκτενή, ανοικτό και διαρθρωμένο διάλογο με τις αρχές, τα αντιπολιτευτικά κινήματα και την κοινωνία των πολιτών της Λευκορωσίας και να υπενθυμίσει στην ηγεσία της Λευκορωσίας ότι η επικύρωση της ΣΕΣΣ και η αποτελεσματική αξιοποίηση όλων των Ευρωπαϊκών Μέσων Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ENPI) και των οικονομικών τους πλεονεκτημάτων μπορούν να πραγματοποιηθούν, όταν η κυβέρνηση επιδείξει προθυμία για ουσιαστικές αλλαγές, για σεβασμό του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και όταν προβεί σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση των περιφερειακών και των τοπικών αρχών·

25.

συνιστά γι' αυτό επειγόντως στην ΕΕ να εξαρτήσει ακόμη περισσότερο στο μέλλον την προσφορά ανθρωπιστικής βοήθειας ή τη χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων από την πρόοδο που σημειώνεται στη Λευκορωσία στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην θέσπιση αποτελεσματικών μέτρων για την κατάργηση της θανατικής ποινής. Ταυτόχρονα, η ΕΕ θα πρέπει να εξακολουθεί να λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό, ώστε οι διατιθέμενοι οικονομικοί πόροι να χρησιμοποιούνται για τον αρχικό τους προορισμό και να συμβάλλουν στη εξέλιξη της κοινωνίας και του κράτους δικαίου στη Λευκορωσία και όχι στην ενίσχυση αυταρχικών δομών και του αυταρχικού καθεστώτος του Μινσκ·

26.

συνιστά στην ΕΕ να συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης στη Λευκορωσία μέχρι τη διεξαγωγή των επικείμενων προεδρικών εκλογών τέλος του 2010/αρχές του 2011, να εξαγάγει συμπεράσματα σχετικά με την περαιτέρω συνεργασία μόνον μετά την ολοκλήρωσή τους και να μην προβεί σε νέα αξιολόγηση το φθινόπωρο 2010 (όπως έχει προγραμματισθεί)·

27.

καλεί το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης (CLRAE) να ελέγξει αν οι προετοιμασίες και η διεξαγωγή των εκλογών στην Λευκορωσία ανταποκρίνονται στους γενικούς κανόνες του Συμβουλίου της Ευρώπης, και προσφέρεται να συνεχίσει την μέχρι τούδε συνεργασία κατά την παρακολούθηση των εκλογών·

28.

συνιστά στην ΕΕ να καταρτίσει, αρχές του 2011, ειδική ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την εξέλιξη των σχέσεων με τη Λευκορωσία από την επανέναρξη των επαφών τον Οκτώβριο 2008 και μετά, και να αξιολογήσει με πνεύμα αυτοκριτικής την δραστηριοποίησή της στην Λευκορωσία κατά τους τελευταίους 24 μήνες, εξάγοντας συμπεράσματα για την περαιτέρω συνεργασία με δημοκρατικές ΜΚΟ στη χώρα αυτή·

29.

συνιστά σε όλα τα ευρωπαϊκά όργανα να συνεχίσουν να συνεργάζονται με πνεύμα αλληλεγγύης με τους δημοκρατικούς φορείς στην Λευκορωσία και κυρίως να ενισχύσουν τις επαφές με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές προκειμένου να αντισταθμισθεί ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας στο Μινσκ. Το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η ενεργός συμμετοχή ανοικτών και δημοκρατικών παραγόντων διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (κυρίως σε τοπικό επίπεδο και στις παραμεθόριες προς κράτη μέλη της ΕΕ περιοχές) στις συζητήσεις συνεργασίας, ώστε να ασκηθεί θετική επιρροή στην εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης στη Λευκορωσία «από τη βάση προς την κορυφή»·

30.

συνιστά να αξιοποιηθούν εντατικότερα οι καθιερωμένες πλατφόρμες ανταλλαγής απόψεων όπως το φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών ή το φόρουμ του Μινσκ στο Internationales Bildungs- und Begegnungswerk (διεθνές δίκτυο εκπαίδευσης και συνάντησης) του Ντόρτμουντ (IBB Johannes Rau) και να εντατικοποιηθεί και να θεσμοθετηθεί με συστηματικό τρόπο ο διάλογος μεταξύ επίσημων αντιπροσώπων της Λευκορωσίας, της αντιπολίτευσης, των ΜΚΟ, επιστημόνων και μέσων ενημέρωσης·

31.

προτείνει, κατά τη διαμόρφωση του περιεχομένου του διαλόγου με κινήματα και κόμματα της αντιπολίτευσης με δημοκρατικό προσανατολισμό στη Λευκορωσία να δοθεί προπαντός ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του Τύπου: από το φθινόπωρο 2009 η κυβέρνηση της Λευκορωσίας έχει θεσπίσει διάφορα μέτρα για την παρεμπόδιση του εγχώριου και ξένου τύπου και τον έλεγχο του διαδικτύου, με τα οποία δυσχεραίνεται η ανεξάρτητη και ελεύθερη δημοσιογραφία αλλά και η δράση της αντιπολίτευσης. Η ελευθερία της ειδησεογραφίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών που θα διεξαχθούν στο τέλος του 2010. Η ΕτΠ μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην προαγωγή του δημοκρατικού διαλόγου στη Λευκορωσία, απευθύνοντας έκκληση προς όλες τις αρχές της χώρας για τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών και των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα νέα μέσα (π.χ. ΥouTube, Weblogs, Twitter και άλλα κοινωνικά μέσα επικοινωνίας του διαδικτύου), με σκοπό να διευκολυνθεί το έργο των κινημάτων αντιφρονούντων, η ανεξάρτητη και ελεύθερη δημοσιογραφία αλλά και η δράση της αντιπολίτευσης·

32.

καλεί τις εθνικές αρχές της Λευκορωσίας, σε συμφωνία με τα μέσα της ΑΕΣ, σε έναν ανοικτό και συστηματικό διάλογο για την αποκέντρωση, καθώς και για την ενίσχυση των περιφερειακών και των τοπικών αρχών εντός του πολιτικού συστήματος της Λευκορωσίας, και προτείνει τα ακόλουθα θέματα:

33.

καλεί τους εκπρόσωπους των εδαφικών αρχών της Λευκορωσίας και των αντιπροσώπων δημοκρατικών ΜΚΟ να συμμετάσχουν ως παρατηρητές στις συνελεύσεις των εδαφικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ, με στόχο την προώθηση περαιτέρω προγραμμάτων αδελφοποίησης και των ανταλλαγών μεταξύ πολιτών·

34.

τάσσεται υπέρ της συνέχειας και της περαιτέρω ανάπτυξης των υφιστάμενων μορφών εδαφικής συνεργασίας με την Λευκορωσία, μεταξύ άλλων και μέσω κατάλληλων προγραμμάτων INTERREG, στις παραμεθόριες περιοχές της ΕΕ και ενθαρρύνει τις εδαφικές αρχές των περιοχών αυτών και τις ΜΚΟ να προωθήσουν σχέδια για την ανάπτυξη των διασυνοριακών επαφών ώστε να διευκολυνθούν οι διασυνοριακές διελεύσεις·

35.

ενθαρρύνει ιδιαίτερα τις παραμεθόριες περιοχές σε κράτη μέλη όπως η Πολωνία, η Λιθουανία και η Λετονία να εντατικοποιήσουν τη διασυνοριακή συνεργασία τους με δήμους και περιφερειακές αρχές στη Λευκορωσία, σε τομείς όπως: