ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

2.7.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 167/1

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την διεξαγωγή διαδικασιών διευθέτησης διαφορών εν όψει της έκδοσης αποφάσεων δυνάμει του άρθρου 7 και του άρθρου 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου σε περιπτώσεις συμπράξεων

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2008/C 167/01)

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Με την παρούσα ανακοίνωση θεσπίζεται ένα πλαίσιο για την ανταμοιβή της συνεργασίας κατά τη διεξαγωγή διαδικασιών διευθέτησης διαφορών που δρομολογήθηκαν με σκοπό την εφαρμογή του άρθρου 81 της συνθήκης ΕΚ (1) σε περιπτώσεις συμπράξεων (2). Η διαδικασία διευθέτησης διαφορών θα επιτρέψει στην Επιτροπή να εξετάζει περισσότερες υποθέσεις με τους ίδιους πόρους, αυξάνοντας εν γένει τον αποτρεπτικό χαρακτήρα της δράσης της Επιτροπής και ενισχύοντας συγχρόνως το ενδιαφέρον των πολιτών για την αποτελεσματική και έγκαιρη τιμωρία των παραβατών από την Επιτροπή. Η συνεργασία στην οποία αναφέρεται η παρούσα ανακοίνωση διαφέρει από την εθελούσια παροχή αποδεικτικών στοιχείων για την ενεργοποίηση ή την προώθηση των ερευνών που διενεργεί η Επιτροπή, η οποία καλύπτεται από την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη μη επιβολή και τη μείωση των προστίμων σε περιπτώσεις συμπράξεων (3) (εφεξής «η ανακοίνωση περί επιείκειας»). Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η συνεργασία την οποία προσφέρει μια επιχείρηση εμπίπτει στο πεδίο αμφοτέρων των ανακοινώσεων της Επιτροπής, θα είναι δυνατό να ανταμειφθεί σωρευτικά αντιστοίχως (4).

Σε περίπτωση που ένα από τα εμπλεκόμενα μέρη είναι διατεθειμένο να παραδεχθεί τη συμμετοχή του σε σύμπραξη κατά παράβαση του άρθρου 81 της συνθήκης και την ευθύνη που συνεπάγεται η συμμετοχή του αυτή, μπορεί επίσης να συμβάλει στην επιτάχυνση της διαδικασίας η οποία καταλήγει στην έκδοση της σχετικής απόφασης σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της συνθήκης (5) με τον τρόπο και με τα εχέγγυα που διευκρινίζονται στην παρούσα ανακοίνωση. Μολονότι η Επιτροπή, ως ερευνητική αρχή και θεματοφύλακας της συνθήκης με αρμοδιότητα έκδοσης εκτελεστικών αποφάσεων υπό την αίρεση του δικαστικού ελέγχου των δικαστηρίων της Κοινότητας, δεν διαπραγματεύεται το ζήτημα της ύπαρξης παράβασης της κοινοτικής νομοθεσίας και της επιβολής της κατάλληλης κύρωσης, μπορεί ωστόσο να ανταμείψει την συνεργασία που περιγράφεται στην παρούσα ανακοίνωση.

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 της Επιτροπής, της 7ης Απριλίου 2004, σχετικά με τη διεξαγωγή από την Επιτροπή των διαδικασιών δυνάμει των άρθρων 81 και 82 της συνθήκης ΕΚ (6) θεσπίζει τους κύριους πρακτικούς κανόνες σχετικά με τη διεξαγωγή των διαδικασιών σε υποθέσεις συμπράξεων, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών που ακολουθούνται στις περιπτώσεις διευθέτησης διαφορών. Στο πλαίσιο αυτό, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 παρέχει στην Επιτροπή τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει εάν θα ακολουθήσει ή όχι διαδικασίες διευθέτησης διαφορών σε περιπτώσεις συμπράξεων, εξασφαλίζοντας συγχρόνως ότι εάν επιλεγεί η διαδικασία διευθέτησης διαφορών δεν θα είναι δυνατόν να επιβληθεί στα εμπλεκόμενα μέρη.

Η αποτελεσματική επιβολή της κοινοτικής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού είναι συμβατή με τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων άμυνας των μερών, στοιχείο που συνιστά θεμελιώδη αρχή του κοινοτικού δικαίου και πρέπει να τηρείται σε κάθε περίπτωση, ιδίως σε διαδικασίες σχετικά με την παράβαση των κανόνων περί ανταγωνισμού οι οποίες μπορεί να καταλήξουν στην επιβολή κυρώσεων. Ως εκ τούτου, οι κανόνες που διέπουν τη διεξαγωγή των διαδικασιών της Επιτροπής για την εφαρμογή του άρθρου 81 της συνθήκης οφείλουν να παρέχουν στις σχετικές επιχειρήσεις και ενώσεις επιχειρήσεων τη δυνατότητα να διατυπώνουν αποτελεσματικώς την άποψή τους επί του υποστατού και της λυσιτέλειας των πραγματικών περιστατικών, των ενστάσεων και των περιστάσεων που επικαλείται η Επιτροπή (7), καθ' όλη τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας.

2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η Επιτροπή διαθέτει ευρέα περιθώρια διακριτικής ευχέρειας τα οποία της επιτρέπουν να αποφασίζει σε ποιες υποθέσεις είναι δυνατόν να διερευνηθεί κατά πόσον τα εμπλεκόμενα μέρη θα ενδιαφέρονταν να ακολουθήσουν διαδικασία διευθέτησης διαφορών· μπορεί επίσης να αποφασίζει την κίνηση ή τη διακοπή τέτοιων διαδικασιών ή την οριστική διευθέτηση μιας υπόθεσης. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα επίτευξης συμφωνίας μεταξύ όλων των εμπλεκομένων μερών όσον αφορά το πεδίο ενδεχομένων αιτιάσεων εντός ενός εύλογου χρονοδιαγράμματος, με συνυπολογισμό παραγόντων όπως ο αριθμός των εμπλεκομένων μερών, οι προβλεπόμενες αντικρουόμενες θέσεις όσον αφορά τον καταλογισμό των ευθυνών, ο βαθμός αμφισβήτησης των πραγματικών περιστατικών. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η προοπτική επίτευξης διαδικαστικής αποτελεσματικότητας στο πλαίσιο της συνολικής προόδου που επιτεύχθηκε στην διαδικασία διευθέτησης διαφορών, ιδίως όσον αφορά τον φόρτο εργασίας που συνεπάγεται η παραχώρηση πρόσβασης σε μη εμπιστευτικές εκδοχές των εγγράφων του φακέλου. Μπορεί επίσης να ληφθούν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως ενδεχομένως η δημιουργία δεδικασμένου. Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να διακόψει συνομιλίες περί διευθέτησης διαφοράς εάν τα εμπλεκόμενα μέρη συνεργάζονται με σκοπό την εν όλω ή εν μερει παραποίιση ή εξαφάνιση οποιουδήποτε αποδεικτικού στοιχείου σχετικού με την παράβαση των κανόνων περί ανταγωνισμού ή σχετικού με τον υπολογισμό του επιβληθησομένου προστίμου. Παραποίιση ή εξαφάνιση εν όλω ή εν μερει οποιουδήποτε αποδεικτικού στοιχείου σχετικού με την παράβαση των κανόνων περί ανταγωνισμού συνιστά επίσης επιβαρυντικό στοιχείο κατά την έννοια του σημείου 28 των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού των προστίμων που επιβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 (8) (οι σχετικές με την επιβολή προστίμων κατευθυντήριες γραμμές) και είναι δυνατό να θεωρηθεί ως άρνηση συνεργασίας με την Επιτροπή κατά την έννοια των σημείων 12 και 27 της ανακοίνωσης περί επιείκειας. Η Επιτροπή μπορεί να αρχίσει συνομιλίες περί διευθέτησης διαφοράς μόνον κατόπιν γραπτού αιτήματος των εμπλεκομένων μερών.

Μολονότι τα μέρη δεν έχουν το δικαίωμα να προβούν τα ίδια σε διευθέτηση, σε περίπτωση που η Επιτροπή θεωρεί ότι μια υπόθεση μπορεί, κατ' αρχήν, να προσφέρεται για διευθέτηση, διερευνά κατά πόσον είναι σκόπιμο να συμφωνήσουν όλα τα μέρη σχετικά με την εφαρμογή διαδικασίας διευθέτησης της διαφοράς τους.

Τα μέρη που συμμετέχουν στη διαδικασία δεν έχουν το δικαίωμα να αποκαλύψουν σε τρίτο μέρος, ασχέτως της δικαιοδοσίας στην οποία ανήκει, το περιεχόμενο των συνομιλιών τους ή των εγγράφων στα οποία ενδεχομένως τους δόθηκε πρόσβαση ενόψει διαδικασίας διευθέτησης διαφοράς, εκτός εάν έχουν λάβει εκ των προτέρων ρητή άδεια από την Επιτροπή. Σε περίπτωση παράβασης της απαγόρευσης αυτής, η Επιτροπή μπορεί να αγνοήσει το αίτημα της επιχείρησης να εφαρμοστεί διαδικασία διευθέτησης μιας διαφοράς. Η παράβαση αυτή μπορεί μάλιστα να αποτελέσει επιβαρυντικό στοιχείο κατά την έννοια του σημείου 28 των κατευθυντήριων γραμμών για τον υπολογισμό των προστίμων και είναι δυνατό να θεωρηθεί ως άρνηση συνεργασίας με την Επιτροπή κατά την έννοια των σημείων 12 και 27 της ανακοίνωσης περί επιείκειας.

2.1. Κίνηση της διαδικασίας και διερευνητικές ενέργειες με στόχο τη διευθέτηση της διαφοράς

Σε περίπτωση που η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα έκδοσης απόφασης σύμφωνα με το άρθρο 7 ή/και το άρθρο 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, οφείλει να προσδιορίσει και να αναγνωρίσει εκ των προτέρων ως διαδικαστικά μέρη κάθε νομικό πρόσωπο στο οποίο ενδέχεται να επιβληθεί κύρωση για παράβαση του άρθρου 81 της συνθήκης.

Προς τον σκοπό αυτό, η κίνηση της διαδικασίας που προβλέπει το άρθρο 11 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 για την έκδοση τέτοιας απόφασης μπορεί να πραγματοποιηθεί ανά πάσα στιγμή, αλλά οπωσδήποτε πριν από την ημερομηνία κατά την οποία η Επιτροπή θα κοινοποιήσει τις αιτιάσεις κατά των ενδιαφερομένων μερών. Εξάλλου, το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004 προβλέπει ότι, σε περίπτωση που η Επιτροπή κρίνει σκόπιμο να διερευνήσει το ενδιαφέρον των μερών να πραγματοποιήσουν συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς τους, αποφασίζει την κίνηση διαδικασίας όχι αργότερα από την ημερομηνία κατά την οποία είτε κοινοποιεί τις αιτιάσεις είτε καλεί τα μέρη να εκφράσουν γραπτώς το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν σε διαδικασία διευθέτησης της διαφοράς τους, με υπερισχύουσα την πρώτη χρονολογικά ημερομηνία.

10.	Αφού κινηθεί η διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 11 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, η Επιτροπή καθίσται η μόνη αρχή ανταγωνισμού η οποία είναι αρμόδια για την εφαρμογή του άρθρου 81 της συνθήκης στη συγκεκριμένη υπόθεση.

11.

Σε περίπτωση που η Επιτροπή κρίνει σκόπιμο να διερευνήσει κατά πόσον τα εμπλεκόμενα μέρη επιθυμούν να συμμετάσχουν σε συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς τους, θέτει προθεσμία δύο τουλάχιστον εβδομάδων, σύμφωνα με το άρθρο 10α παράγραφος 1 και το άρθρο 17 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004, εντός της οποίας τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να δηλώσουν γραπτώς εάν προτίθενται να συμμετάσχουν σε συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς τους, προκειμένου, σε μεταγενέστερο στάδιο, να υποβάλουν γραπτές παρατηρήσεις. Αυτή η γραπτή δήλωση δεν υπονοεί παραδοχή συμμετοχής σε παράβαση εκ μέρους των μερών ούτε ευθύνη για τέτοια παράβαση.

12.

Κάθε φορά που η Επιτροπή κινεί διαδικασίες κατά δύο ή περισσοτέρων μερών εντός της ίδιας επιχείρησης, η Επιτροπή ενημερώνει έκαστο των μερών σχετικά με τα νομικά πρόσωπα τα οποία εντοπίζει εντός της ίδιας επιχείρησης και στα οποία επίσης αφορούν οι διαδικασίες. Στην περίπτωση αυτή, εάν τα ενδιαφερόμενα μέρη επιθυμούν να συμμετάσχουν σε συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς, οφείλουν έως το πέρας της προθεσμίας που αναφέρεται στο σημείο 11 να διορίσουν από κοινού νομικούς αντιπροσώπους, δεόντως εξουσιοδοτημένους να τους εκπροσωπούν. Ο διορισμός κοινών νομικών αντιπροσώπων αποσκοπεί αποκλειστικά στη διευκόλυνση των συζητήσεων για τη διευθέτηση της διαφοράς και δεν προδικάζει κατ' ουδένα τρόπο τον καταλογισμό της ευθύνης για την παράβαση μεταξύ των διαφόρων μερών.

13.	Η Επιτροπή μπορεί να μην λάβει υπόψη μια αίτηση απαλλαγής από την επιβολή προστίμου ή μείωσης προστίμου εφόσον αυτή υποβληθεί μετά την πάροδο της προθεσμίας που αναφέρεται στο σημείο 11.

2.2. Κίνηση διαδικασίας διευθέτησης διαφοράς: συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς

14.

Σε περίπτωση κατά την οποία ένα από τα ενδιαφερόμενα μέρη ζητήσει να διεξαχθεί συνομιλία με σκοπό τη διευθέτηση διαφοράς σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα σημεία 11 και 12, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να κινήσει τη διαδικασία διευθέτησης διαφορών μέσω διμερών επαφών μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Επιτροπής και των μερών που έχουν ζητήσει τη διευθέτηση της διαφοράς.

15.

Η Επιτροπή διατηρεί τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει σχετικά με την καταλληλότητα και με το ρυθμό με τον οποίο διεξάγονται με καθεμία από τις επιχειρήσεις οι διμερείς συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς. Σύμφωνα με το άρθρο 10α παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004, αυτό περιλαμβάνει τον προσδιορισμό, λαμβανομένης υπόψη της συνολικής προόδου που πραγματοποιήθηκε στην διαδικασία διευθέτησης διαφορών, της σειράς και της ακολουθίας των διμερών συνομιλιών για τη διευθέτηση της διαφοράς, καθώς και της χρονικής στιγμής κατά την οποία θα αποκαλυφθούν συγκεκριμένες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των αποδεικτικών στοιχείων που περιλαμβάνονται στο φάκελο της Επιτροπής και βάσει των οποίων στοιχειοθετούνται οι προβλεπόμενες αιτιάσεις και επιβάλλεται το ενδεχόμενο πρόστιμο (9). Οι πληροφορίες αποκαλύπτονται σε εύθετο χρόνο, ανάλογα με την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση της διαφοράς.

16.

Αυτή η έγκαιρη αποκάλυψη πληροφοριών στο πλαίσιο των συνομιλιών για τη διευθέτηση μιας διαφοράς, σύμφωνα με το άρθρο 10α παράγραφος 2 και το άρθρο 15 παράγραφος 1α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004, επιτρέπει στα ενδιαφερόμενα μέρη να πληροφορηθούν περί των σημαντικότερων στοιχείων που έχουν ληφθεί υπόψη μέχρι τούδε, όπως τα καταγγελλόμενα πραγματικά περιστατικά, ο νομικός χαρακτηρισμός αυτών των πραγματικών περιστατικών, η βαρύτητα και η διάρκεια της πιθανολογούμενης σύμπραξης, η απόδοση ευθυνών, ο υπολογισμός του εύρους των ενδεχόμενων προστίμων, καθώς και τα αποδεικτικά στοιχεία στα οποία βασίζονται οι ενδεχόμενες αιτιάσεις. Τοιουτοτρόπως τα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορέσουν να υποστηρίξουν τις θέσεις τους σχετικά με ενδεχόμενες αιτιάσεις κατ' αυτών και θα είναι σε θέση να αποφασίσουν βάσει των κατάλληλων πληροφοριών εάν θα προχωρήσουν ή όχι σε διαδικασία για τη διευθέτηση της διαφοράς. Κατόπιν αιτήματος ενός των μερών, οι υπηρεσίες της Επιτροπής μπορούν να του χορηγήσουν πρόσβαση σε μη εμπιστευτικές εκδοχές οποιουδήποτε καθορισμένου προσβάσιμου εγγράφου το οποίο αναφέρεται στον φάκελο της υπόθεσης τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, εφόσον αυτό δικαιολογείται προκειμένου να επιτραπεί στο ενδιαφερόμενο μέρος να αποκτήσει βεβαιότητα ως προς τη θέση του σχετικά με μια χρονική περίοδο ή οποιαδήποτε άλλη πτυχή της σύμπραξης (10).

17.

Εφόσον σημειωθεί πρόοδος στις συνομιλίες για τη διευθέτηση μιας διαφοράς με αποτέλεσμα να υπάρχει κοινή ερμηνεία όσον αφορά το πεδίο ενδεχόμενων αιτιάσεων και τον υπολογισμό του εύρους ενδεχόμενων προστίμων που θα επιβάλει η Επιτροπή, και η Επιτροπή θεωρήσει στην προπαρασκευαστική της ανάλυση ότι είναι πιθανόν να επιτευχθεί διαδικαστική αποτελεσματικότητα δεδομένης της προόδου που έχει σημειωθεί έως το σημείο εκείνο, η Επιτροπή μπορεί να χορηγεί τελική προθεσμία τουλάχιστον 15 εργάσιμων ημερών προκειμένου μια επιχείρηση να καταθέσει ένα τελικό έγγραφο με τις παρατηρήσεις της στο πλαίσιο της διαδικασίας διευθέτησης διαφορών σύμφωνα με τo άρθρο 10α παράγραφος 2 και τo άρθρο 17 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004. Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος. Πριν χορηγηθεί τέτοια προθεσμία, τα μέρη έχουν το δικαίωμα να λάβουν γνώση των πληροφοριών που αναφέρονται στο σημείο 16 εφόσον το ζητήσουν.

18.

Tα μέρη μπορούν να απευθυνθούν στον σύμβουλο ακροάσεων ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διευθέτησης διαφορών για ζητήματα που μπορεί να προκύψουν σχετικά με την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας. Καθήκον του συμβούλου ακροάσεων είναι να μεριμνά για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης των δικαιωμάτων άμυνας.

19.

Σε περίπτωση που τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν υποβάλουν γραπτές παρατηρήσεις στο πλαίσιο διαδικασίας διευθέτησης διαφοράς, η διαδικασία που καταλήγει στη λήψη τελικής απόφασης για την υπόθεσή τους ακολουθεί τις γενικές διατάξεις, και ιδίως το άρθρο 10 παράγραφος 2, το άρθρο 12 παράγραφος 1 και το άρθρο 15 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004, και όχι αυτές που ρυθμίζουν την διαδικασία διευθέτησης διαφορών.

2.3. Υποβολή γραπτών παρατηρήσεων στο πλαίσιο διαδικασίας διευθέτησης διαφορών

20.

Τα μέρη που συμφωνούν να συμμετάσχουν σε διαδικασία διευθέτησης διαφοράς οφείλουν να υποβάλουν επίσημο αίτημα κίνησης της διαδικασίας διευθέτησης με τη μορφή παρατηρήσεων. Οι παρατηρήσεις που υποβάλλονται στο πλαίσιο διαδικασίας διευθέτησης διαφορών όπως προβλέπεται στο άρθρο 10α παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004 πρέπει να περιλαμβάνουν:

α)

την παραδοχή, με σαφείς όρους που δεν επιδέχονται παρερμηνεία, της ευθύνης των μερών για την παράβαση η οποία περιγράφεται συνοπτικά όσον αφορά το αντικείμενό της, την ενδεχόμενη εφαρμογή της, τα κύρια πραγματικά περιστατικά, τον νομικό χαρακτηρισμό τους, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου του εκάστοτε μέρους, και τη διάρκεια της συμμετοχής τους στην εν λόγω παράβαση, σύμφωνα με το αποτέλεσμα των συνομιλιών που διεξήχθησαν για τη διευθέτηση της διαφοράς·

β)	ενδεικτική αναφορά (11) σχετικά με το ανώτατο ύψος του προστίμου που τα μέρη προβλέπουν ότι θα επιβάλει η Επιτροπή και το οποίο τα μέρη θα αποδέχονταν στο πλαίσιο της διαδικασίας διευθέτησης της διαφοράς·

γ)	επιβεβαίωση από τα ενδιαφερόμενα μέρη ότι έχουν ενημερωθεί επαρκώς σχετικά με τις αιτιάσεις που προτίθεται να καταθέσει κατ' αυτών η Επιτροπή και ότι τους παρασχέθηκαν επαρκείς δυνατότητες να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους στην Επιτροπή·

δ)

επιβεβαίωση από τα μέρη ότι, δεδομένων όσων αναφέρονται ανωτέρω, δεν προτίθενται να ζητήσουν πρόσβαση στο φάκελο της υπόθεσης ούτε νέα προφορική ακρόαση, παρά μόνον εάν η Επιτροπή στην κοινοποίηση αιτιάσεων και στην απόφασή της δεν αντανακλά τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν στην κοινοποίηση των αιτιάσεων και στην απόφαση·

ε)	την συγκατάθεση των μερών να λάβουν την κοινοποίηση των αιτιάσεων και την τελική απόφαση όπως προβλέπουν τα άρθρα 7 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 σε μια συμφωνηθείσα επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

21.

Η παραδοχή της ευθύνης και οι επιβεβαιώσεις που υποβάλλουν τα ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο διαδικασίας διευθέτησης διαφοράς συνιστούν έκφραση της δέσμευσής τους να συνεργαστούν για την ταχεία διεκπεραίωση της υπόθεσης μετά τη διαδικασία διευθέτησης της διαφοράς. Ωστόσο, αυτή η παραδοχή και οι επιβεβαιώσεις υποβάλλονται υπό την αίρεση της αποδοχής εκ μέρους της Επιτροπής του αιτήματός τους για διευθέτηση της διαφοράς, συμπεριλαμβανομένου του προβλεπόμενου ανώτατου ύψους του προστίμου.

22.

Τα αιτήματα για διευθέτηση μιας διαφοράς δεν μπορούν να ανακληθούν μονομερώς από τα μέρη που τα υπέβαλαν παρά μόνον εάν η Επιτροπή δεν κάνει δεκτό το αίτημά τους για διευθέτηση της διαφοράς αντανακλώντας τις παρατηρήσεις των μερών κατ' αρχάς σε κοινοποίηση των αιτιάσεων και στη συνέχεια σε τελική απόφαση (βλέπε σχετικά σημεία 27 και 29). Η κοινοποίηση των αιτιάσεων θεωρείται ότι εγκρίνει τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν τα μέρη εάν αντανακλά το περιεχόμενό τους στα ζητήματα που αναφέρονται στο σημείο 20 στοιχείο α). Επιπλέον, μια τελική απόφαση θεωρείται ότι αντανακλά τις παρατηρήσεις των μερών εφόσον επιβάλλει επίσης πρόστιμο το οποίο δεν υπερβαίνει το ανώτατο ποσό που αναφέρεται τις παρατηρήσεις αυτές.

2.4. Κοινοποίηση των αιτιάσεων και απαντήσεις

23.

Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004, η υποβολή γραπτώς της κοινοποίησης των αιτιάσεων σε κάθε ένα από τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά των οποίων διατυπώνονται οι αιτιάσεις αποτελεί υποχρεωτική προπαρασκευαστική ενέργεια πριν την έκδοση οιασδήποτε τελικής απόφασης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή εκδίδει κοινοποίηση των αιτιάσεων ακόμα και στο πλαίσιο διαδικασίας διευθέτησης διαφορών (12).

24.

Για την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων άμυνας των μερών, η Επιτροπή, πριν εκδώσει τελική απόφαση, πρέπει να ακούσει τις απόψεις τους επί των αιτιάσεων που έχει διατυπώσει κατ' αυτών και να λάβει γνώση των αποδεικτικών στοιχείων που διαθέτουν· οφείλει δε να λάβει υπόψη τις θέσεις των μερών τροποποιώντας την προπαρασκευαστική της ανάλυση, εφόσον κριθεί αναγκαίο (13). Η Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση όχι μόνο να αποδέχεται ή να απορρίπτει τα σχετικά επιχειρήματα που προβάλλουν τα μέρη στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας, αλλά και να προβαίνει σε δική της ανάλυση των στοιχείων που θέτουν υπόψη της τα μέρη, προκειμένου είτε να άρει τις αιτιάσεις της διότι έχουν αποδειχθεί αβάσιμες είτε να συμπληρώσει και να επανεκτιμήσει τόσον από πραγματικής όσο και από νομικής άποψης τα επιχειρήματα που προβάλλει προς υποστήριξη των αιτιάσεων στις οποίες εμμένει.

25.

Μέσω της κατάθεσης επίσημου αιτήματος για διευθέτηση διαφοράς με τη μορφή παρατηρήσεων οι οποίες υποβάλλονται πριν την κοινοποίηση των αιτιάσεων, τα μέρη επιτρέπουν στην Επιτροπή να λάβει αποτελεσματικά υπόψη τις απόψεις τους (14) ήδη στο στάδιο κατά το οποίο εκπονεί την κοινοποίηση των αιτιάσεων, και όχι μόλις λίγο πριν την διαβούλευση με την συμβουλευτική επιτροπή για τις συμπράξεις και τις δεσπόζουσες θέσεις (εφεξής «η συμβουλευτική επιτροπή») ή πριν την έκδοση της τελικής απόφασης (15).

26.

Εφόσον η κοινοποίηση των αιτιάσεων αντανακλά τις παρατηρήσεις των μερών, τα ενδιαφερόμενα μέρη, εντός προθεσμίας τουλάχιστον δύο εβδομάδων η οποία καθορίζεται από την Επιτροπή σύμφωνα με τα άρθρα 10α παράγραφος 3 και 17 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 733/2004, πρέπει να απαντήσουν στην κοινοποίηση επιβεβαιώνοντας απλώς (με όρους που δεν επιδέχονται παρερμηνεία) ότι η κοινοποίηση των αιτιάσεων αντιστοιχεί στο περιεχόμενο των παρατηρήσεων που υπέβαλαν και ότι, ως εκ τούτου, ισχύει η δέσμευσή τους ότι θα συμμετάσχουν στην διαδικασία διευθέτησης της διαφοράς. Εφόσον δεν δοθεί τέτοια απάντηση, η Επιτροπή σημειώνει την αθέτηση της δέσμευσης των μερών και μπορεί να αγνοήσει το αίτημα του σχετικού μέρους να ακολουθήσει τη διαδικασία διευθέτησης διαφορών.

27.

Η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να εκδώσει κοινοποίηση των αιτιάσεων με την οποία δεν θα αντανακλά τις παρατηρήσεις που υποβάλλουν τα μέρη στο πλαίσιο της διαδικασίας διευθέτησης της διαφοράς τους. Σε αυτή την περίπτωση εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις του άρθρου 10 παράγραφος 2, του άρθρου 12 παράγραφος 1 και του άρθρου 15 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 733/2004. Η παραδοχή των ευθυνών τους εκ μέρους των μερών όπως περιλαμβάνεται στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν θεωρείται ανακληθείσα και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιβαρυντικό στοιχείο κατά κανενός εκ των μερών που εμπλέκονται στη διαδικασία. Ως εκ τούτου, τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν δεσμεύονται πλέον από τις παρατηρήσεις που έχουν υποβάλει για τη διευθέτηση, και, εφόσον το ζητήσουν, μπορεί να ορισθεί νέα προθεσμία για να παρουσιάσουν εκ νέου τα επιχειρήματα υπεράσπισής τους, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στον φάκελό τους και της δυνατότητας να ζητήσουν την πραγματοποίηση προφορικής ακρόασης.

2.5. Απόφαση της Επιτροπής και ανταμοιβή για τη διευθέτηση της διαφοράς

28.

Εφόσον τα μέρη απαντήσουν στην κοινοποίηση των αιτιάσεων επιβεβαιώνοντας την δέσμευσή τους να προβούν σε διευθέτηση της διαφοράς τους, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 επιτρέπει στην Επιτροπή να προβεί, χωρίς άλλη διαδικαστική πράξη, στην έκδοση της οριστικής απόφασης η οποία λαμβάνεται μεταγενέστερα σύμφωνα με τα άρθρα 7 ή/και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, κατόπιν διαβούλευσης με την συμβουλευτική επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003. Αυτό σημαίνει ιδίως ότι τα εν λόγω μέρη δεν μπορούν να ζητήσουν την πραγματοποίηση προφορικής ακρόασης ούτε πρόσβαση στον φάκελο της υπόθεσης, εφόσον οι παρατηρήσεις που υποβάλλουν στο πλαίσιο της διαδικασίας διευθέτησης της διαφοράς τους αντανακλώνται με την κοινοποίηση των αιτιάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 2 και το άρθρο 15 παράγραφος 1α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004.

29.

Η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να λάβει τελική θέση η οποία αποκλίνει από την προκαταρκτική θέση που διετύπωσε στην κοινοποίηση των αιτιάσεων εγκρίνοντας τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν τα μέρη στο πλαίσιο διαδικασίας διαφοράς, είτε λόγω της γνωμοδότησης της συμβουλευτικής επιτροπής είτε για άλλους κατάλληλους λόγους που θα λάβει υπόψη η Επιτροπή δεδομένης της τελικής αυτονομίας που διαθέτει προς τον σκοπό αυτό. Ωστόσο, σε περίπτωση που η Επιτροπή επιλέξει αυτή την άγουσα, ενημερώνει τα μέρη και τους υποβάλλει νέα κοινοποίηση των αιτιάσεων ώστε να τους εξασφαλίσει το δικαίωμα υπεράσπισης, βάσει των ισχυόντων γενικών δικονομικών κανόνων. Εννοείται ότι στην περίπτωση αυτή τα μέρη θα είχαν το δικαίωμα πρόσβασης στο φάκελο της υπόθεσης καθώς και το δικαίωμα να τύχουν ακρόασης και να απαντήσουν στην κοινοποίηση των αιτιάσεων. Σε περίπτωση που τα μέρη παραδέχθηκαν στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν για τη διευθέτηση ότι φέρουν ευθύνη, η παραδοχή αυτή θα θεωρηθεί τότε ότι ανακαλείται και δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πειστήριο κατ' οποιουδήποτε μέρους στο πλαίσιο της διαδικασίας.

30.	Tο τελικό ύψος του προστίμου σε μια συγκεκριμένη υπόθεση προσδιορίζεται στην απόφαση με την οποία διαπιστώνεται η παράβαση δυνάμει του άρθρου 7 και επιβάλλεται κύρωση δυνάμει του άρθρου 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003.

31.	Σύμφωνα με την πρακτική που ακολουθεί η Επιτροπή, το γεγονός ότι μια επιχείρηση συνεργάστηκε με την Επιτροπή σύμφωνα με την παρούσα ανακοίνωση κατά τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας θα αναφέρεται στην τελική απόφαση, ώστε να αιτιολογείται το ύψος του προστίμου που επιβλήθηκε.

32.

Σε περίπτωση που η Επιτροπή αποφασίσει να επιβραβεύσει ένα μέρος για τη διευθέτηση μιας διαφοράς στο πλαίσιο της παρούσας ανακοίνωσης, μειώνει κατά 10 % το ύψος του προστίμου που πρόκειται να επιβληθεί αφού εφαρμόσει το ανώτατο όριο του 10 % σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη μέθοδο υπολογισμού των προστίμων που επιβάλλονται κατ' εφαρμογή του άρθρου 23 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 (8). Τυχόν ειδική προσαύξηση για αποτρεπτικούς λόγους (16) που επιβάλλεται σχετικά δεν μπορεί να υπερβεί το διπλάσιο του ποσού.

33.	Όταν σε υποθέσεις διευθέτησης διαφοράς ενέχονται επίσης μέρη τα οποία υπέβαλαν αίτηση επιείκειας, η μείωση προστίμου που τους επιδικάζεται λόγω της διευθέτησης συνυπολογίζεται στο ποσό της επιβράβευσης λόγω επιείκειας.

3. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

34.	Η παρούσα ανακοίνωση εφαρμόζεται σε κάθε υπόθεση που εκκρεμεί ενώπιον της Επιτροπής κατά την δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

35.

Πρόσβαση στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν τα μέρη για τη διευθέτηση διαφοράς παρέχεται μόνο σε εκείνους τους αποδέκτες της έκθεσης των αιτιάσεων οι οποίοι δεν ζήτησαν διακανονισμό, υπό την προϋπόθεση ότι δεσμεύονται —μαζί με τους νομικούς τους συμβούλους που αποκτούν πρόσβαση για λογαριασμό τους— να μην παραγάγουν αντίγραφα με μηχανικά ή ηλεκτρονικά μέσα οποιασδήποτε πληροφορίας η οποία περιλαμβάνεται στις παρατηρήσεις των μερών και στην οποία παρέχεται πρόσβαση, και να μεριμνούν ώστε οι πληροφορίες που προέρχονται από τις παρατηρήσεις των μερών να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τους σκοπούς της δικαστικής ή διοικητικής διαδικασίας για την εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων ανταγωνισμού τους οποίους αφορούν οι σχετικές διαδικασίες. Σε άλλα μέρη, όπως οι καταγγέλλοντες, δεν παρέχεται πρόσβαση στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν τα μέρη για τη διευθέτηση διαφοράς.

36.

Η χρήση των εν λόγω πληροφοριών για διαφορετικούς σκοπούς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μπορεί να θεωρηθεί ως έλλειψη συνεργασίας κατά την έννοια των σημείων 12 και 27 της ανακοίνωσης περί επιείκειας. Επιπλέον, εφόσον η εν λόγω χρήση γίνεται αφού η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει απόφαση απαγόρευσης κατά τη διαδικασία, η Επιτροπή μπορεί, σε οποιαδήποτε διαδικασία ενώπιον των κοινοτικών δικαστηρίων, να ζητήσει από το δικαστήριο να αυξήσει το πρόστιμο έναντι της υπεύθυνης επιχείρησης. Αν οι πληροφορίες χρησιμοποιηθούν για διαφορετικούς σκοπούς, καθ' οποιονδήποτε χρόνο, με την παρέμβαση εξωτερικού συμβούλου, η Επιτροπή μπορεί να αναφέρει το γεγονός στον δικηγορικό σύλλογο του εν λόγω συμβούλου, προκειμένου να κινηθεί πειθαρχική διαδικασία.

37.

Οι παρατηρήσεις των μερών που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της παρούσας ανακοίνωσης μπορούν να διαβιβασθούν μόνο στις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στην ανακοίνωση για το Δίκτυο (17) και εφόσον το επίπεδο προστασίας της εχεμύθειας που παρέχει η οικεία αρχή ανταγωνισμού είναι αντίστοιχο με εκείνο που παρέχει η Επιτροπή.

38.

Εφόσον υποβληθεί σχετική αίτηση, η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί την υποβολή των παρατηρήσεων των μερών προφορικά. Οι προφορικές παρατηρήσεις των μερών ηχογραφούνται και απομαγνητοφωνούνται στα γραφεία της Επιτροπής. Σύμφωνα με το άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 και τα άρθρα 3 παράγραφος 3 και 17 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004, στις επιχειρήσεις που υποβάλλουν προφορικές παρατηρήσεις παρέχεται η ευκαιρία να ελέγχουν την τεχνική ακρίβεια της ηχογράφησης, που διατίθεται στα γραφεία της Επιτροπής, και να διορθώσουν το περιεχόμενο των προφορικών τους παρατηρήσεων χωρίς καθυστέρηση.

39.

Η Επιτροπή δεν διαβιβάζει παρατηρήσεις των μερών στα εθνικά δικαστήρια χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των σχετικών αιτούντων, σύμφωνα με τις διατάξεις της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των δικαστηρίων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την εφαρμογή των άρθρων 81 και 82 ΕΚ (18).

40.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι κανονικά η δημόσια αποκάλυψη εγγράφων και γραπτών ή ηχογραφημένων δηλώσεων (συμπεριλαμβανομένων παρατηρήσεων που υπέβαλαν τα μέρη) που έχει λάβει στο πλαίσιο της παρούσας ανακοίνωσης θα έθετε σε κίνδυνο ορισμένα δημόσια ή ιδιωτικά συμφέροντα, όπως για παράδειγμα την προστασία του σκοπού των ελέγχων και των ερευνών κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (19), ακόμη και μετά την έκδοση της απόφασης.

41.

Οι τελικές αποφάσεις που λαμβάνει η Επιτροπή δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο σύμφωνα με το άρθρο 230 της συνθήκης. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 229 της συνθήκης και το άρθρο 31 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, το Δικαστήριο διαθέτει πλήρη δικαιοδοσία για τον έλεγχο των αποφάσεων με τις οποίες επιβάλλονται πρόστιμα και οι οποίες ελήφθησαν δυνάμει του άρθρου 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003.

Επισκόπηση της διαδικασίας που καταλήγει σε απόφαση (διευθέτησης) σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003

I. Συνήθης έρευνα

—	Τα μέρη μπορούν να εκφράσουν το ενδιαφέρον τους για υποθετική διευθέτηση.

II. Διερευνητικές επαφές για την διευθέτηση

—	Επιστολή σε όλες τις επιχειρήσεις (και τα κράτη μέλη) με την οποία ενημερώνονται για την απόφαση κίνησης διαδικασίας διευθέτησης (άρθρο 11 παράγραφος 6) και καλούνται να εκφράσουν το ενδιαφέρον τους για διευθέτηση.

III. Διμερείς συνομιλίες για τη διευθέτηση της διαφοράς

—	Γνωστοποίηση πληροφοριών και αντιπαράθεση επιχειρημάτων σχετικά με ενδεχόμενες αιτιάσεις, ευθύνες, εύρος των προστίμων.

—	Γνωστοποίηση αποδεικτικών στοιχείων στα οποία βασίζονται οι ενδεχόμενες αιτιάσεις, οι ευθύνες και τα πρόστιμα.

—	Γνωστοποίηση άλλων μη εμπιστευτικών εκδοχών εγγράφων του φακέλου, εφόσον υπάρχει λόγος.

IV. Διευθέτηση

—	Διευθέτηση υπό όρους, παρατηρήσεις των επιχειρήσεων, οι οποίες εκπροσωπούνται από κοινού, κατά περίπτωση.

—	Η ΓΔ COMP αποστέλλει απόδειξη παραλαβής.

V. «Διευθετηθείσα» κοινοποίηση αιτιάσεων

—	Αποστολή απλοποιημένης κοινοποίησης αιτιάσεων με την οποία εγκρίνονται οι παρατηρήσεις της επιχείρησης, κατά περίπτωση.

—	Απάντηση της επιχείρησης στην κοινοποίηση αιτιάσεων με την οποία η επιχείρηση επιβεβαιώνει σαφώς ότι αντανακλά τις παρατηρήσεις που υπέβαλε.

VI. «Απόφαση διευθέτησης» σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003

—	Συμβουλευτική επιτροπή για σχέδιο απλοποιημένης τελικής απόφασης.

Εάν συμφωνήσει το σώμα των Επιτρόπων:

—	Έκδοση της απλοποιημένης τελικής απόφασης.

(1) Στο παρόν κείμενο, η αναφορά στο άρθρο 81 της συνθήκης ΕΚ καλύπτει επίσης το άρθρο 53 της συμφωνίας ΕΟΧ, εφόσον εφαρμόζεται από την Επιτροπή σύμφωνα με τους κανόνες του άρθρου 56 της συμφωνίας ΕΟΧ.

(2) Οι συμπράξεις (καρτέλ) είναι συμφωνίες ή/και εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ανταγωνιστών που αποσκοπούν στον συντονισμό της ανταγωνιστικής τους συμπεριφοράς στην αγορά ή/και στον επηρεασμό των σχετικών παραμέτρων ανταγωνισμού μέσω πρακτικών όπως ο καθορισμός των τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων όρων συναλλαγής, οι ποσοστώσεις παραγωγής ή πωλήσεων, η κατανομή των αγορών, περιλαμβανομένης της νόθευσης διαγωνισμών, ο περιορισμός των εισαγωγών ή εξαγωγών ή/και αντιανταγωνιστικές ενέργειες σε βάρος άλλων ανταγωνιστών. Οι εν λόγω πρακτικές συγκαταλέγονται μεταξύ των σοβαρότερων παραβιάσεων του άρθρου 81 ΕΚ.

(3) ΕΕ C 298 της 8.12.2006, σ. 17.

(4) Βλέπε σημείο 33.

(5) ΕΕ L 1 της 4.1.2003, σ. 1. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1419/2006 (ΕΕ L 269 της 28.9.2006, σ. 1).

(6) ΕΕ L 123 της 27.4.2004, σ. 18. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 622/2008 (ΕΕ L 171 της 1.7.2008, σ. 3).

(7) Υπόθεση 85/76 Hoffmann-La Roche κατά Επιτροπής, Συλλογή 1979, σ. 461, σκέψεις 9 και 11.

(8) ΕΕ C 210 της 1.9.2006, σ. 2.

(9) Η αναφορά στα «ενδεχόμενα πρόστιμα» στο άρθρο 10α παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004 παρέχει στις υπηρεσίες της Επιτροπής τη δυνατότητα να δώσουν στα μέρη που συμμετέχουν στις συνομιλίες για τη διευθέτηση διαφοράς μια εκτίμηση για το πρόστιμο που ενδεχομένως θα τους επιβληθεί βάσει των οδηγιών που περιλαμβάνονται στις κατευθυντήριες γραμμές περί προστίμων, των διατάξεων της παρούσας ανακοίνωσης και της ανακοίνωσης περί επιείκειας, κατά περίπτωση.

(10) Προς τον σκοπό αυτό, θα παρέχεται στα ενδιαφερόμενα μέρη κατάλογος όλων των προσβάσιμων εγγράφων που περιλαμβάνονται στον φάκελο της υπόθεσης την συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

(11) Η εκτίμηση αυτή πρέπει να απορρέει από τις συζητήσεις όπως αναφέρεται στα σημεία 16 και 17.

(12) Στο πλαίσιο διαδικασιών διευθέτησης διαφορών, η κοινοποίηση των αιτιάσεων πρέπει να περιλαμβάνει τις αναγκαίες πληροφορίες οι οποίες θα επιτρέψουν στα μέρη να επιβεβαιώσουν ότι αντανακλούν τις γραπτές παρατηρήσεις που υπέβαλαν.

(13) Σύμφωνα με πάγια νομολογία, η Επιτροπή θεμελιώνει τις αποφάσεις της αποκλειστικά και μόνο στις αιτιάσεις για τις οποίες εδόθη στα ενδιαφερόμενα μέρη η δυνατότητα να διατυπώσουν τις παρατηρήσεις τους, και προς τον σκοπό αυτό πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αποκτούν γνώση του φακέλου της Επιτροπής, με την επιφύλαξη του έννομου συμφέροντος των επιχειρήσεων για την προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου.

(14) Επ' αυτού, στην αιτιολογική σκέψη 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 622/2008 αναφέρονται τα εξής: «[…]. Αυτή η έγκαιρη αποκάλυψη θα επέτρεπε στα εμπλεκόμενα μέρη να εκφράσουν τις απόψεις τους επί των αιτιάσεων τις οποίες σκοπεύει να τους απευθύνει η Επιτροπή, καθώς και την ενδεχόμενη ευθύνη τους.».

(15) Όπως προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 773/2004 και στο άρθρο 27 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 αντιστοίχως.

(16) Σημείο 30 των κατευθυντήριων γραμμών περί προστίμων.

(17) Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία στο πλαίσιο του δικτύου των αρχών ανταγωνισμού (ΕΕ C 101 της 27.4.2004, σ. 43).

(18) ΕΕ C 101 της 27.4.2004, σ. 54, σημείο 26.

(19) ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

2.7.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 167/10

Συνοπτικό δελτίο κοινοποιούμενο από τα κράτη μέλη για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 70/2001

(2008/C 167/04)

Αριθμός ενίσχυσης: XA 111/08

Κράτος μέλος: Ιταλία

Περιφέρεια: Provincia autonoma di Trento

Τίτλος του καθεστώτος ενισχύσεων: Realizzazione manifestazioni zootecniche

Νομική βάση: L.P. 4 del 28 marzo 2003«Sostegno dell'economia agricola, disciplina dell'agricoltura biologica e della contrassegnazione di prodotti geneticamente non modificati» articolo 43, lettera b).

Deliberazione della Giunta provinciale di Trento n. 214 del 1o febbraio 2008 criteri attuativi dell'articolo 43, lettera b), della L.P.4/2003

Ετήσιες δαπάνες που έχουν προγραμματιστεί στο πλαίσιο του καθεστώτος ενισχύσεων: Το ετήσιο ποσό για το οποίο αναλήφθηκαν υποχρεώσεις ανέρχεται σε 150 000 EUR

Μέγιστη ένταση της ενίσχυσης: Η συμμετοχή της περιφέρειας θα ανέλθει στο 100 % της επιλέξιμης δαπάνης

Ημερομηνία εφαρμογής: Το σχέδιο θα υλοποιηθεί όταν η Επιτροπή δηλώσει ότι η ενίσχυση συμβιβάζεται με τη συνθήκη

Διάρκεια του καθεστώτος ενισχύσεων: Η ενίσχυση θα καταβληθεί το αργότερο μέχρι τις 31.12.2013

Στόχος της ενίσχυσης: Προώθηση και στήριξη σε ό,τι αφορά τη δραστηριότητα και την προβολή των κτηνοτρόφων μέσω τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και διεθνών εκθέσεων για την προώθηση διαφόρων ειδών και φυλών εκτρεφόμενων ζώων. Επίσης, στήριξη των τοπικών συναντήσεων και συναντήσεων αξιολόγησης. Από την πρωτοβουλία αυτή αποκλείονται οι εκδηλώσεις εμπορικού χαρακτήρα.

Το άρθρο 15 παράγραφος 2 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 αποτελεί τη νομική βάση για την εφαρμογή του εν λόγω καθεστώτος ενισχύσεων.

Είναι επιλέξιμες οι ακόλουθες δαπάνες:

οι δαπάνες προσωπικού, το κόστος της χρησιμοποιούμενης εξωτερικής πραγματογνωμοσύνης, υπηρεσιών και οργάνωσης των εκδηλώσεων που χρηματοδοτούνται με την εν λόγω πρωτοβουλία καθώς και κάθε δαπάνη που προκύπτει κατά την προετοιμασία του προγράμματος εκδηλώσεων,

το οργανωτικό κόστος της εκδήλωσης με ανώτατο όριο το 15 % του κόστους που αναφέρεται στο στοιχείο α).

Επιτρέπονται οι οργανωτικές δαπάνες για τις εκθέσεις ζωικού κεφαλαίου οι οποίες αφορούν τη συνολική δαπάνη της Επαρχιακής Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων, χωρίς να κατανέμονται χωριστά για κάθε κέντρο, ενώ αποκλείονται οι δαπάνες· για: φόρο εισοδήματος, απαξίωση σχετικά με συμμετοχές σε είδη χρηματοδοτούμενα με δημόσιους πόρους, προβλέψεις, παραγραφή φορολογικών οφειλών και εξοφλήσεις, πληρωμές για φιλανθρωπικούς σκοπούς και δωρεές, απώλειες, δαπάνες εκπροσώπησης και κάθε έσοδο προς κάλυψη επιλέξιμων στοιχείων κόστους

Σχετικός(-οί) κλάδος(-οι): Κτηνοτροφία

Ονομασία και διεύθυνση της χορηγούσας αρχής:

Provincia autonoma di Trento

Dipartimento agricoltura e alimentazione

Servizio vigilanza e promozione delle attività agricole

Via G.B. Trener, 3

I-38100 Trento

Διεύθυνση στο Διαδίκτυο: http://www.delibere.provincia.tn.it/scripts/gethtmlDeli.asp?Item=0&Type=FulView

Αριθμός ενίσχυσης: XA 116/08

Κράτος μέλος: Ιταλία

Τίτλος του καθεστώτος ενισχύσεων: Decreto del direttore generale dello sviluppo rurale del Ministero delle Politiche agricole alimentari e forestali prot. 2063 del 13 febbraio 2008 recante «Concessione di borse di studio per la frequenza di master universitari da parte di giovani imprenditori agricoli»

Νομική βάση: Legge 15 dicembre 1998, n. 441, recante «Norme per la diffusione e la valorizzazione dell'imprenditoria in agricoltura».

Legge 27 dicembre 2006, n. 296 (legge finanziaria 2007), articolo 1, comma 1068 e comma 1074

Ετήσιες δαπάνες που έχουν προγραμματιστεί: 500 000 EUR

Μέγιστη ένταση της ενίσχυσης: Η καταβαλλόμενη ενίσχυση είναι σύμφωνη με την μέγιστη ένταση που προβλέπεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (ΕΕ L 358 της 16.12.2006, σ. 3)

Ημερομηνία εφαρμογής: Το καθεστώς θα αρχίσει να ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης του αριθμού καταχώρισης της αίτησης παρέκκλισης στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής — Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης

Διάρκεια του καθεστώτος ενισχύσεων ή της χορήγησης μεμονωμένης ενίσχυσης: Πέντε έτη

Στόχος της ενίσχυσης: Χορήγηση υποτροφιών σε νεαρούς αγρότες, περιλαμβανομένου του εργατικού δυναμικού που είναι μέλη της ίδιας οικογένειας κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 230α του αστικού κώδικα, ώστε να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (ΕΕ L 358 της 16.12.2006, σ. 3)

Σχετικός(-οί) κλάδος(-οι): Νεαροί αγρότες

Ονομασία και διεύθυνση της χορηγούσας αρχής:

Ministero delle Politiche agricole alimentari e forestali

Dipartimento delle Politiche di sviluppo — Direzione generale dello sviluppo rurale

Via XX Settembre n. 20

I-00187 Roma

Διεύθυνση στο Διαδίκτυο: http://www.politicheagricole.it/SviluppoRurale/AiutiStato/DisposizioniNazionali/05-20080213_BandoC_2063_SR_OIGA.htm

Il Direttore generale

Salvatore PETROLI

Αριθμός ενίσχυσης: XA 117/08

Κράτος μέλος: Ιταλία

Τίτλος του καθεστώτος ενισχύσεων ή ονομασία της εταιρείας που λαμβάνει μεμονωμένη ενίσχυση: Decreto del direttore generale dello sviluppo rurale del Ministero delle Politiche agricole alimentari e forestali prot. 2066 del 13 febbraio 2008 recante «Concessione di contributi a copertura delle spese sostenute da giovani imprenditori agricoli per i servizi di sostituzione»

Νομική βάση: Legge 15 dicembre 1998, n. 441, recante «Norme per la diffusione e la valorizzazione dell'imprenditoria in agricoltura»

Legge 27 dicembre 2006, n. 296 (legge finanziaria 2007), articolo 1, comma 1068 e comma 1074

Ετήσιες δαπάνες που έχουν προγραμματιστεί: 4 000 000 EUR

Μέγιστη ένταση της ενίσχυσης: Η καταβαλλόμενη ενίσχυση είναι σύμφωνη με την μέγιστη ένταση που προβλέπεται στο άρθρο 15 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (ΕΕ L 358 της 16.12.2006, σ. 3)

Διάρκεια του καθεστώτος ενισχύσεων ή της χορήγησης μεμονωμένης ενίσχυσης: Πέντε έτη

Στόχος της ενίσχυσης: Χορήγηση ενίσχυσης για την κάλυψη του κόστους παροχής στους αγρότες υπηρεσιών αντικατάστασης, στην περίπτωση κατά την οποία συμμετέχουν σε επιμορφωτικά προγράμματα ή σε περίπτωση ασθένειας, κατά την έννοια του άρθρου 15 παράγραφος 2 στοιχείο α) σημείο iii) και στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (ΕΕ L 358 της 16.12.2006, σ. 3)

Σχετικός(-οί) κλάδος(-οι): Νεαροί αγρότες

Ονομασία και διεύθυνση της χορηγούσας αρχής:

Ministero delle Politiche agricole alimentari e forestali

Dipartimento delle politiche di sviluppo — Direzione Generale dello sviluppo rurale

Via XX Settembre n. 20

I-00187 Roma

Διεύθυνση στο Διαδίκτυο: http://www.politicheagricole.it/SviluppoRurale/AiutiStato/DisposizioniNazionali/08-20080213_BandoC_2066_SR_OIGA.htm

Il Direttore generale

Salvatore PETROLI

Αριθμός ενίσχυσης: XA 119/08

Κράτος μέλος: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας

Περιφέρεια: Nordrhein-Westfalen

Τίτλος του καθεστώτος ενισχύσεων ή επωνυμία της επιχείρησης που λαμβάνει μεμονωμένη ενίσχυση: Gewährung von Beihilfen und finanziellen Unterstützungen der Tierseuchenkasse Nordrhein-Westfalen

Νομική βάση: §§ 66 ff. Tierseuchengesetz der Bundesrepublik Deutschland (analog)

§§ 11 ff. Ausführungsgesetz zum Tierseuchengesetz des Landes Nordrhein-Westfalen

§§ 2, 2a Durchführungsverordnung zum Tierseuchengesetz und Ausführungsgesetz zum Tierseuchengesetz

Beihilferichtlinien der Tierseuchenkasse Nordrhein-Westfalen

Ετήσιες δαπάνες που προβλέπονται στο πλαίσιο του καθεστώτος ή συνολικό ποσό της μεμονωμένης ενίσχυσης που χορηγείται στην επιχείρηση: Ετήσιο συνολικό ποσό περίπου 6 εκατ. EUR

Μέγιστη ένταση ενίσχυσης: 100 %. Η ενίσχυση που προβλέπεται στη δεύτερη και τρίτη περίπτωση καταβάλλεται σε είδος

Ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής:

Διάρκεια του καθεστώτος ή της μεμονωμένης ενίσχυσης: Δεκέμβριος 2013

Στόχος της ενίσχυσης: Ενισχύσεις για την καταπολέμηση ζωικών ασθενειών σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006:

ενισχύσεις που καλύπτουν τις ζημίες που προκάλεσαν οι απώλειες ζώων από λοιμώδεις νόσους και η αντιμετώπισή τους,

ενισχύσεις για μέτρα πρόληψης, ανίχνευσης και καταπολέμησης των ζωονόσων,

ενισχύσεις με τη μορφή της ανάληψης του κόστους των μέτρων για εργαστηριακές αναλύσεις διαγνωστικού χαρακτήρα για την ανίχνευση των ζωονόσων

Σχετικός(-οί) τομέας(-είς): Όλα τα ιπποφορβεία, βοοτροφεία, χοιροτροφεία, αιγοπροβατοτροφεία, ορνιθοτροφεία, μελισσοκομικές μονάδες και μονάδες εκτροφής θηραμάτων στη Βόρειο Ρηνανία-Βεστφαλία

Ονομασία και διεύθυνση της χορηγούσας αρχής:

Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen–Tierseuchenkasse

Nevinghoff 6

D-48147 Münster

Διεύθυνση στο Διαδίκτυο: http://www.landwirtschaftskammer.de/fachangebot/tierseuchenkasse/leistungen/beihilfen/index.htm

Λοιπές πληροφορίες: Ηλεκτρονική διεύθυνση της Tierseuchenkasse Nordrhein-Westfalen:

tierseuchenkasse@lwk.nrw.de

Annette VOM SCHLOSS

Geschäftsführerin

Tierseuchenkasse Nordrhein-Westfalen

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

2.7.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 167/14

ΚΡΑΤΙΚΉ ΕΝΊΣΧΥΣΗ — ΣΛΟΒΑΚΙΚΉ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑ

Κρατική ενίσχυση C 12/08 (ex NN 74/207) — Ισχυρισμός περί παράνομων κρατικών ενισχύσεων: συμφωνία μεταξύ του αερολιμένα της Bratislava και της Ryanair

Πρόσκληση υποβολής παρατηρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2008/C 167/06)

Με επιστολή της 11ης Μαρτίου 2008 που αναδημοσιεύεται στην αυθεντική γλώσσα του κειμένου της επιστολής στις σελίδες που ακολουθούν την παρούσα περίληψη, η Επιτροπή κοινοποίησε στη Σλοβακική Δημοκρατία την απόφασή της να κινήσει την διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ σχετικά με την προαναφερθείσα ενίσχυση/μέτρα.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός ενός μηνός από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας περίληψης και της επιστολής που ακολουθεί, στην εξής διεύθυνση:

European Commission

Directorate-General for Energy and Transport

Directorate A — General Affairs and Resources

Unit A2: Internal Market and Competition

Rue de Mot 28

B-1040 Brussels

Φαξ (32-2) 296 41 04

Οι παρατηρήσεις αυτές θα κοινοποιηθούν στη Σλοβακική Δημοκρατία. Το απόρρητο της ταυτότητας του ενδιαφερόμενου μέρους που υποβάλλει τις παρατηρήσεις μπορεί να ζητηθεί γραπτώς, με μνεία των σχετικών λόγων.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τον Δεκέμβριο του 2006, η Επιτροπή έλαβε καταγγελία στην οποία προβαλλόταν ο ισχυρισμός ότι η Σλοβακική Δημοκρατία είχε χορηγήσει παράνομα ενισχύσεις στην ιρλανδική αεροπορική εταιρεία Ryanair.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

Αντικείμενο της καταγγελίας

Με βάση τις πληροφορίες που υποβλήθηκαν από τον καταγγέλλοντα και αναλύθηκαν από τα μαζικά μέσα επικοινωνίας (1), ο αερολιμένας της Bratislava είχε παραχωρήσει στην Ryanair, σύμφωνα με τους όρους της προαναφερόμενης συμφωνίας, μειώσεις επί των αερολιμενικών τελών για τις τακτικές γραμμές προς νέους και υφιστάμενους προορισμούς. Η συμφωνία υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2005 και ισχύει έως το 2016.

Ο αερολιμένας της Bratislava είναι ο κύριος διεθνής αερολιμένας στη Σλοβακική Δημοκρατία. Το 2006 διακινήθηκαν στον αερολιμένα 1 937 642 επιβάτες. Φορέας εκμετάλλευσης του είναι η ανώνυμη μετοχική εταιρεία Letisko M. R. Štefánika — Airport Bratislava, a.s. (εφεξής «BTS» ή ο «αερολιμένας»). Μέτοχοι της BTS είναι το Υπουργείο Μεταφορών, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών της Σλοβακικής Δημοκρατίας (34 %) και το Ταμείο Εθνικής Περιουσίας της Σλοβακικής Δημοκρατίας (εφεξής το «Ταμείο Εθνικής Περιουσίας») (66 %).

Ισχυρισμοί περί της παραχώρησης εκπτώσεων επί των αερολιμενικών τελών

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υποβλήθηκαν από τον καταγγέλλοντα και δημοσιεύθηκαν από τα μαζικά μέσα επικοινωνίας (2), ο αερολιμένας παρέχει στην Ryanair όλες τις αερολιμενικές υπηρεσίες σε τιμή «ενιαίας δέσμης». Στην τιμή αυτή εικάζεται ότι συμπεριλαμβάνονται όλες οι υπηρεσίες εξυπηρέτησης αεροσκαφών και όλες οι συναφείς υπηρεσίες, οι υπηρεσίες διακίνησης επιβατών, η εξυπηρέτηση διέλευσης, ο έλεγχος φόρτωσης, οι επικοινωνίες και οι αεροπορικές δραστηριότητες, οι υπηρεσίες υποστήριξης και η παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο τερματικού σταθμού και υποδομών, για τις οποίες η Ryanair υποχρεούται να καταβάλει το «τέλος εξυπηρέτησης».

Το ύψος του τέλους εξυπηρέτησης υποτίθεται ότι διαφέρει, ανάλογα με το εάν η αεροπορική εταιρεία εκτελεί τακτικές γραμμές προς ένα νέο ή προς έναν υφιστάμενο προορισμό. Με βάση τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, στο θέμα του προσδιορισμού μιας νέας τακτικής γραμμής, η συμφωνία παραπέμπει μάλλον στον αερολιμένα, παρά στην πόλη. Βάσει των ισχυρισμών, οι συνολικές εκπτώσεις που παραχωρούνται στη Ryanair συγκρινόμενες με τα τέλη που έπρεπε να επιβληθούν σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Αεροναυτικών Πληροφοριών (AIP) κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους ισχύος της συμφωνίας ανέρχονται σε:

—	1 460 EUR ανά πτήση (δηλαδή έκπτωση 48 %) για τις νέες τακτικές γραμμές, και σε

—	960 EUR ανά πτήση (δηλαδή έκπτωση 31 %) για τις υφιστάμενες γραμμές.

Στην έκπτωση αυτή δεν συμπεριλαμβάνονται όλα τα κέρδη από το τέλος στάθμευσης που ενσωματώνεται στο συμφωνημένο τέλος εξυπηρέτησης. Η πιθανή καθιέρωση νέων μελλοντικών τελών που δεν θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει η Ryanair, θα διεύρυνε περαιτέρω το χάσμα που υφίσταται μεταξύ των ναύλων με έκπτωση και του ναύλου AIP.

Παρατηρήσεις των σλοβακικών αρχών

Οι σλοβακικές αρχές παραδέχονται την ύπαρξη της συμφωνίας μεταξύ του αερολιμένα και της Ryanair. Αρνούνται ωστόσο να χορηγήσουν στην Επιτροπή τους όρους της συμφωνίας. Οι σλοβακικές αρχές προβάλλουν το επιχείρημα ότι η BTS, υπό την ιδιότητα του φορέα εκμετάλλευσης, δρα όπως και κάθε άλλη επιχείρηση στην αγορά, με άλλα λόγια δηλαδή προσδιορίζει τα τέλη για τις υπηρεσίες που παρέχει στους αερομεταφορείς στον αερολιμένα ατομικά για κάθε αερομεταφορέα βάσει των διαπραγματεύσεων, δηλαδή βασιζόμενη στη συμφωνία μεταξύ των αντισυμβαλλομένων και ακολουθώντας την εμπορική πολιτική της. Το υπουργείο δεν αναμένει η συμφωνία να έχει συγκεκριμένο αντίκτυπο για τις δραστηριότητες των άλλων αερομεταφορέων στο συγκεκριμένο αερολιμένα.

Οι σλοβακικές αρχές ισχυρίζονται ότι το AIP που έχει δημοσιεύσει η Υπηρεσία Εναέριας Κυκλοφορίας της Σλοβακικής Δημοκρατίας δεν συνιστά στο πλαίσιο αυτό γενικά δεσμευτική νομοθετική ρύθμιση και δεν έχει συνεπώς δεσμευτικό χαρακτήρα για το BTS, μπορεί επομένως να διατυπώνει μόνο συστάσεις.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Κρατικοί πόροι

Η Επιτροπή παρατηρεί τα εξής:

—

το ταμείο, ως πλειοψηφικός μέτοχος της BTS, συγκροτήθηκε με νομοθετική πράξη του εθνικού συμβουλίου της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Το εθνικό συμβούλιο της Σλοβακικής Δημοκρατίας εγκρίνει τον προϋπολογισμό του ταμείου. Ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και άλλα επτά μέλη του προεδρείου (του κυρίου οργάνου του ταμείου) διορίζονται βάσει πρότασης της κυβέρνησης της Σλοβακικής Δημοκρατίας ή της επιτροπής του εθνικού συμβουλίου της Σλοβακικής Δημοκρατίας από το εθνικό συμβούλιο της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου του ταμείου διορίζονται επίσης από το εθνικό συμβούλιο της Σλοβακικής Δημοκρατίας (3),

—	όπως αναφέρεται στο καταστατικό του, υπάρχει «αμοιβαία συνεργασία μεταξύ του ταμείου, του υπουργείου, των ιδρυτών και της κυβέρνησης όσον αφορά τις δραστηριότητες του ταμείου που σκοπεύουν στην ίδρυση εταιρειών βάσει των αποφάσεων ιδιωτικοποίησης και τις λοιπές δραστηριότητες» (4),

—

στις 22 Οκτωβρίου 2007, οι μέτοχοι της BTS, διόρισαν, έπειτα από πρόταση του Υπουργείου Μεταφορών, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών της Σλοβακικής Δημοκρατίας, τον νέο πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της BTS. Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση τύπου που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του αερολιμένα στο Διαδίκτυο (5): «Σκοπός των αλλαγών αυτών είναι κατά κύριο λόγο η ενίσχυση των εξουσιών λήψεως αποφάσεων των βασικών μετόχων — του Υπουργείου Μεταφορών, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών της Σλοβακικής Δημοκρατίας και του Ταμείου Εθνικής Περιουσίας της Σλοβακικής Δημοκρατίας, αλλά και των διακεκριμένων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την ομαλή λειτουργία του αερολιμένα και με τη διαχείριση των αναπτυξιακών διαδικασιών.»,

—

όσον αφορά τη λειτουργία του αερολιμένα, πρόκειται για δραστηριότητες που διαδραματίζουν καίριο ρόλο σε πολυάριθμες πολιτικές: την πολιτική μεταφορών, την πολιτική περιφερειακής ή εθνικής οικονομικής ανάπτυξης ή την πολιτική χωροταξικού σχεδιασμού. Οι κρατικές αρχές δεν είναι εν γένει «απούσες» όταν το διαχειριστικό όργανο ενός αερολιμένα λαμβάνει αποφάσεις που καθορίζουν την μακροπρόθεσμη πορεία ανάπτυξης των υποδομών αυτών.

Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που αναπτύχθηκαν προηγουμένως, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να αποκλείσει στην παρούσα φάση το ενδεχόμενο η απόφαση για τη σύναψη της συμφωνίας να καταλογίζεται στις κρατικές αρχές και να συνιστά κρατικούς πόρους.

Επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα

Η Επιτροπή πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσο ο αερολιμένας είχε προσανατολιστεί με κριτήριο τις προοπτικές της κερδοφορίας, κατά τη χρονική στιγμή σύναψης της σύμβασης. Η Επιτροπή επισημαίνει τα εξής:

—

απ' ότι φαίνεται, η συμφωνία συνομολογήθηκε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης του αερολιμένα και ειδικότερα, κατά τους ισχυρισμούς, την τελευταία ημέρα υποβολής των προσφορών. Οι πλειοδότες ανάδοχοι ανέφεραν στα μαζικά μέσα επικοινωνίας ότι δεν είχαν ενημερωθεί σχετικά με τη συμφωνία (2). Συνεπώς, κατά την προπαρασκευή της πρότασής τους για την ιδιωτικοποίηση, δεν είχαν ενσωματώσει τις υποχρεώσεις που απέρρεαν από τη συμφωνία στα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Μπορεί ως εκ τούτου να συναχθεί το συμπέρασμα ότι εάν οι όροι της συμφωνίας ήταν ευνοϊκοί για τον αερολιμένα, θα είχαν αιτιολογήσει την επικράτηση υψηλότερων τιμών κατά την ιδιωτικοποίηση,

—	εξάλλου, το σύστημα των εκπτώσεων υποτίθεται ότι δεν τελεί υπό τον όρο της πρόκλησης πρόσθετου όγκου διακίνησης επιβατών,

—

επιπλέον, στην ετήσια έκθεση για το 2006, που δημοσιεύθηκε στις σελίδες του αερολιμένα στο Διαδίκτυο, αναφέρονται τα εξής: «Κατά το χρονικό διάστημα πριν από τη σύναψη της σύμβασης για την πώληση των μετοχών, τα διαχειριστικά όργανα της εταιρείας δεν είχαν προσπαθήσει να λύσουν μακροπρόθεσμα τις σοβαρές συνέπειες των συμβάσεων που είχαν συναφθεί με τους αερομεταφορείς (με την SkyEurope) και είχαν υπογράψει νέες συμβάσεις (με την Ryanair) χωρίς ανάλυση των υπηρεσιών ή χωρίς ανάλυσή τους υπό το πρίσμα του ανταγωνισμού (6).»,

—

σύμφωνα, περαιτέρω, με τις ειδήσεις των σλοβακικών ΜΜΕ, οι απόψεις της Ryanair ήταν απολύτως αρνητικές στο θέμα της ιδιωτικοποίησης του αερολιμένα (7). Ορισμένα μέσα υποτίθεται ότι συνέδεσαν την προαναφερθείσα αρνητική στάση της Ryanair έναντι της ιδιωτικοποίησης με τη συμφωνία της με τον αερολιμένα. Αυτό φαίνεται να αποτελεί ένδειξη για το γεγονός ότι η σύναψη της συμφωνίας ήταν δυνατή μόνο με έναν αερολιμένα κρατικής ιδιοκτησίας και ότι θα ήταν αδύνατη εάν ο αερολιμένας αποτελούσε ιδιωτική ιδιοκτησία.

Η Επιτροπή αμφιβάλλει ως εκ τούτου κατά πόσον η στάση της BTS υπαγορεύθηκε από λόγους κερδοφορίας. Άρα, δεν είναι δυνατόν να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο η σύναψη της συμφωνίας να έχει προσπορίσει στην Ryanair ένα πλεονέκτημα το οποίο δεν θα είχε καρπωθεί υπό τις ομαλές συνθήκες της αγοράς.

Επιπτώσεις στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών

Στην περίπτωση που εξετάζεται εν προκειμένω, η αγορά παροχής αερολιμενικών υπηρεσιών είναι ανοικτή και, κατά συνέπεια, το επίμαχο μέτρο ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών.

Συμπέρασμα

Λαμβάνοντας υπόψη τις σκέψεις που αναπτύχθηκαν προηγουμένως και εφόσον οι σλοβακικές αρχές δεν χορήγησαν στην Επιτροπή ούτε τους όρους της συμφωνίας, αλλά ούτε και τα λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις περιστάσεις υπό τις οποίες συνομολογήθηκε η σύμβαση, η Επιτροπή κρίνει, βασιζόμενη στα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της, ότι η Ryanair ευεργετήθηκε από τις κρατικές ενισχύσεις υπό τη μορφή των εκπτώσεων επί των αερολιμενικών τελών από τις οποίες δεν θα είχε ωφεληθεί εάν επικρατούσαν ομαλές συνθήκες στην αγορά.

Επομένως, εάν οι σλοβακικές αρχές δεν προσκομίσουν την οικονομική αιτιολόγηση για τη σύμβαση ή οποιαδήποτε άλλη πληροφορία που θα απέκλειε την ύπαρξη της ενίσχυσης αυτής της μορφής υπέρ της Ryanair, η Επιτροπή υποχρεούται να αξιολογήσει το μέτρο προκειμένου να προσδιορίσει κατά πόσο είναι συμβιβάσιμο με την κοινή αγορά.

ΣΥΜΒΙΒΑΣΙΜΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΑΓΟΡΑ

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης και η ανακοίνωση της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση των αερολιμένων και τις κρατικές ενισχύσεις σε αεροπορικές εταιρείες για την έναρξη νέων γραμμών με αναχώρηση από περιφερειακούς αερολιμένες (εφεξής οι «κοινοτικές κατευθύνσεις του 2005») (8) αποτελούν την νομική βάση για την αξιολόγηση του συμβιβάσιμου χαρακτήρα του επίμαχου μέτρου. Στις κατευθύνσεις για το 2005 στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών καθορίζονται ορισμένοι όροι (στο σημείο 79) οι οποίοι πρέπει να πληρούνται για να κρίνονται οι ενισχύσεις αυτής της μορφής για την έναρξη νέων γραμμών συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά. Στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή διατηρεί αμφιβολίες, ιδίως επειδή δεν έχει στην διάθεσή της τα στοιχεία για τους όρους της συμφωνίας, αναφορικά με τα εξής σημεία:

—

φαίνεται ότι τα προτιμησιακά αερολιμενικά τέλη δήθεν σχετίζονται περισσότερο με έναν νέο αερολιμένα, παρά με ένα νέο προορισμό. Από τις σλοβακικές αρχές ζητείται να χορηγήσουν στοιχεία για τις γραμμές που θεωρούν «νέους προορισμούς». Τους ζητείται επίσης να χορηγήσουν κατάλογο με τις γραμμές που εκτελούνται από άλλες αεροπορικές εταιρείες με προορισμό/με αφετηρία την Bratislava,

—

φαίνεται ότι οι εκπτώσεις που παραχωρήθηκαν στην Ryanair για τους υφιστάμενους προορισμούς εξακολουθούν να ισχύουν επί χρονικό διάστημα δεκαετίας (που αντιστοιχεί στη διάρκεια της σύμβασης). Για τους προορισμούς που προγραμματίζονται με τις νέες συχνότητες, το αερολιμενικό τέλος προβλέπεται ότι θα αυξάνεται κάθε χρόνο, προκειμένου να ισοφαρίσει το επίπεδο των αερολιμενικών τελών για τον υφιστάμενο προορισμό εντός εξαετίας. Οι σλοβακικές αρχές δεν έχουν χορηγήσει στοιχεία για την κερδοφορία των γραμμών,

—	δεν προκύπτει κατά πόσο η ισχυριζόμενη έκπτωση των αερολιμενικών τελών σχετίζεται με την αποζημίωση για το πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται η έναρξη λειτουργίας νέων γραμμών. Επιπροσθέτως, φαίνεται ότι οι εκπτώσεις ισχύουν επίσης και για τους υφιστάμενους προορισμούς,

—	η εικαζόμενη ενίσχυση δεν φαίνεται να εναρμονίζεται με το μέγιστο ποσοστό και τη μέγιστη διάρκεια της ενίσχυσης που καθορίζονται στην παράγραφο 79 στοιχείο στ),

—	όπως φαίνεται, δεν προτάθηκε σε κανέναν άλλο αερομεταφορέα ούτε να αποκομίσει οφέλη από τα ίδια τέλη, αλλά ούτε και να ενημερωθεί για τη διαδικασία σύναψης της συμφωνίας,

—

μολονότι οι σλοβακικές αρχές διατείνονται ότι τη στιγμή της σύναψης της σύμβασης η εταιρεία που ευθύνεται για τη λειτουργία του αερολιμένα συμπεριφέρθηκε όπως και ένας επενδυτής στην αγορά, δεν χορήγησε στην Επιτροπή το επιχειρηματικό σχέδιο με βάση το οποίο στοιχειοθετείται η βιωσιμότητα των εν λόγω δρομολογίων. Οι σλοβακικές αρχές δεν κοινοποίησαν κάποια ανάλυση από την οποία να προκύπτει ο αντίκτυπος των νέων γραμμών για τις ανταγωνιστικές,

—

η Επιτροπή δεν διαθέτει αποδείξεις ότι τα στοιχεία για την εικαζόμενη κρατική ενίσχυση που προβλέπεται για δρομολόγια με προορισμό/αφετηρία τον αερολιμένα της Bratislava είναι διαθέσιμα στο κοινό. Όπως φαίνεται, ο δικαιούχος της ενίσχυσης επιλέγεται χωρίς προσφυγή σε καμιά ανοικτή διαδικασία. Η Επιτροπή δεν έχει υπόψη της κάποιο μηχανισμό επιβολής κυρώσεων.

Συνεπώς, η Επιτροπή διατηρεί αμφιβολίες κατά πόσο πληρούνται εν προκειμένω οι όροι για τον συμβιβάσιμο χαρακτήρα της ενίσχυσης, όπως αυτοί καθορίζονται στις κατευθύνσεις του 2005.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Λαμβάνοντας υπόψη της την αξιολόγηση του συμβατού χαρακτήρα, η Επιτροπή έχει αμφιβολίες κατά πόσο το μέτρο κρατικής ενίσχυσης είναι δυνατόν να κηρυχθεί συμβιβάσιμο με την κοινή αγορά βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 παράγραφος 2 της συνθήκης, σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου.

Βασιζόμενη στο ανωτέρω σκεπτικό και σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999, η Επιτροπή παραγγέλλει στη Σλοβακική Δημοκρατία να υποβάλει εντός προθεσμίας ενός μηνός από την παραλαβή της παρούσας επιστολής όλα τα έγγραφα, πληροφορίες και στοιχεία που είναι αναγκαία για την αξιολόγηση της ενίσχυσης/του μέτρου και ιδίως τους όρους της συμφωνίας για τον αερολιμένα της Bratislava που έχει συναφθεί με τον αερομεταφορέα Ryanair. Η Επιτροπή θα εκδώσει ειδάλλως την απόφασή της με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της. Ζητεί από τις αρχές της χώρας σας να διαβιβάσουν άμεσα αντίγραφο της παρούσας επιστολής στον πιθανό αποδέκτη της ενίσχυσης.

Η Επιτροπή επιθυμεί να υπενθυμίσει στη Σλοβακική Δημοκρατία ότι το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα και εφιστά την προσοχή σας στο άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 το οποίο προβλέπει ότι κάθε παράνομη ενίσχυση μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ανάκτησης.

Η Επιτροπή υπενθυμίζει στη Σλοβακική Δημοκρατία ότι θα ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους δημοσιεύοντας την παρούσα επιστολή και περίληψή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Επιτροπή θα ενημερώσει επίσης τους ενδιαφερόμενους στα κράτη ΕΖΕΣ που έχουν υπογράψει τη συμφωνία ΕΟΧ, δημοσιεύοντας ανακοίνωση στο συμπλήρωμα ΕΟΧ της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ με την αποστολή αντιγράφου της παρούσας επιστολής. Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα κληθούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις εντός προθεσμίας ενός μηνός από την ημερομηνία της δημοσίευσής της.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

«1.	Komisia oznamuje Slovenskej republike, že po preskúmaní informácií o uvedenom opatrení, ktoré poskytli slovenské orgány, sa rozhodla začať konanie stanovené v článku 88 ods. 2 Zmluvy o ES.

2.	Komisia ukladá Slovenskej republike, aby poskytla informácie, o ktoré Komisia požiadala listom z 9. januára 2007, na ktorý, napriek upomienke zo 6. júna 2007, nedostala uspokojivú odpoveď.

1. POSTUP

3.	Komisia dostala listom z 11. decembra 2006, ktorý zaevidovala 13. decembra 2006, sťažnosť na údajnú nezákonnú štátnu pomoc, ktorú poskytla Slovenská republika írskej leteckej spoločnosti Ryanair. Sťažnosť bola pôvodne zaevidovaná pod referenčným označením CP22/2007.

Komisia požiadala listom z 9. januára 2007 o objasnenia údajnej nezákonnej pomoci, najmä pokiaľ ide o podmienky zmluvy v súvislosti s poplatkami za poskytovanie letiskových služieb uzatvorenej medzi bratislavským letiskom a spoločnosťou Ryanair (ďalej len ‚zmluva‘). Slovenské orgány listom z 3. januára 2007, ktorý Komisia zaevidovala 9. januára 2007, odmietli Komisii poskytnúť podmienky zmluvy.

5.	Komisia zaslala listom zo 6. júna 2007 slovenským orgánom upomienku, pričom upriamila ich pozornosť na ustanovenia článku 10 ods. 3 (‚príkaz na poskytnutie informácie‘) a na ustanovenia článku 6 ods. 1 (‚konanie vo veci formálneho zisťovania‘) nariadenia (ES) č. 659/1999 (9).

6.	Slovenské orgány listom z 3. júla 2007 požiadali o predĺženie mesačnej lehoty na odpoveď do 15. augusta 2007. Komisia listom z 12. júla 2007 s predĺžením lehoty súhlasila.

Slovenské orgány listom zo 17. augusta 2007, ktorý Komisia zaevidovala 21. augusta 2007, potvrdili svoje odmietnutie poskytnúť požadované informácie na základe toho, že Ryanair nesúhlasí so sprístupnením obsahu zmluvy. Slovenské orgány zároveň informovali, že ‚vyvíjajú ďalšie úsilie o bezodkladné zabezpečenie … informácií‘. Komisia dosiaľ žiadne informácie nedostala.

2. OPIS OPATRENIA

2.1. Úvod

8.	Na základe informácií, ktoré predložil sťažovateľ a ktoré uviedli médiá (10), bratislavské letisko poskytlo spoločnosti Ryanair na základe uvedenej zmluvy zníženie letiskových poplatkov na nové plánované a existujúce destinácie. Zmluva bola uzatvorená v decembri 2005 a platí do roku 2016.

2.2. Informácie o bratislavskom letisku

9.	Bratislavské letisko je hlavným medzinárodným letiskom Slovenskej republiky. V roku 2006 letisko vybavilo 1 937 642 cestujúcich.

10.

Prevádzkuje ho akciová spoločnosť Letisko M. R. Štefánika – Airport Bratislava, a.s. (ďalej len ‚BTS‘ alebo ‚letisko‘). Akcionármi BTS sú:

—	Ministerstvo dopravy, pôšt a telekomunikácií Slovenskej republiky (34 %),

—	Fond národného majetku Slovenskej republiky (ďalej len ‚Fond národného majetku‘) (66 %).

11.

Fond národného majetku je právnickou osobou a bol zriadený v roku 1991 zákonom Slovenskej národnej rady č. 253/1991 Zb. o pôsobnosti orgánov Slovenskej republiky vo veciach prevodov majetku štátu na iné osoby a o Fonde národného majetku Slovenskej republiky (11). Účelom jeho existencie a jeho hlavnou činnosťou je prevod štátneho majetku určeného na privatizáciu na neštátne subjekty.

12.	Fond je pod priamym dohľadom Národnej rady Slovenskej republiky, ktorej sa predkladá na schválenie rozpočet Fondu spolu s návrhmi na použitie majetku Fondu v zmysle par. 28 ods. 3 písm. b) zákona, ročná účtovná závierka a výročná správa o činnosti Fondu (12).

13.

Proces plánovanej privatizácie letiska sa neukončil. Konzorcium TwoOne pozostávajúce zo subjektov Flughafen Wien AG (prevádzkovateľ viedenského letiska Schwechat), Austrian Raiffeisen Zentralbank a slovenskej skupiny Penta Investments podnikajúcej v oblasti private equity zvíťazilo vo februári 2006 vo výberovom ponukovom konaní na 66-percentný podiel prevádzkovateľa letiska. Transakcia však v polovici augusta 2006 nezískala súhlas Protimonopolného úradu Slovenskej republiky s odôvodnením, že by sa tým vytvoril regionálny monopol a negatívne by to ovplyvnilo ceny a kvalitu služieb na letisku.

14.	Za posledné tri roky sa objem cestujúcich na letisku zvýšil o 400 %. Očakáva sa, že za rok 2007 tento počet vzrastie o 20 %. Z týchto dôvodov letisko plánuje rozvoj svojej infraštruktúry s cieľom reagovať na zvýšenie prepravy.

15.

Kým projektová štúdia o ‚rozšírení kapacity bratislavského letiska s prihliadnutím na zákony a iné právne predpisy Európskej únie, ako aj na zvýšené bezpečnostné požiadavky Európskej únie‘ bola spolufinancovaná z grantu TEN-T (13), v súčasnosti nie je jasné, z akých zdrojov sa táto plánovaná investícia do infraštruktúry bude financovať.

2.3. Podmienky zmluvy medzi letiskom a spoločnosťou Ryanair

2.3.1. Informácie, ktoré poskytli sťažovateľ a médiá

16.

Na základe informácií, ktoré poskytol sťažovateľ a ktoré uverejnili médiá (14), letisko poskytuje spoločnosti Ryanair všetky letiskové služby za cenu v jednom ‚balíku‘. Táto cena údajne zahŕňa vybavenie lietadla (handling) a súvisiace služby, použitie letiska cestujúcimi, služby na vybavovacej ploche, riadenie uloženia nákladu, komunikáciu a letové činnosti, podporné služby, terminálové a infraštruktúrne služby, za ktoré musí Ryanair platiť ‚odplatu za služby‘.

17.

Výška odplaty za služby sa údajne líši v závislosti od toho, či letecká spoločnosť prevádzkuje novú plánovanú destináciu alebo existujúcu destináciu. Na základe informácií, ktoré má Komisia, sa zmluva vo vymedzení pojmu nová plánovaná destinácia odvoláva na letisko, a nie na mesto (t. j. let na letisko, na ktoré predtým nelietal iný dopravca, sa bude posudzovať ako nová plánovaná destinácia, a to aj v prípade, ak iný dopravca už prevádzkuje lety do toho istého mesta, ale na iné letisko).

18.

Uplatňované odplaty sú údajne výrazne nižšie ako v sadzobníku odplát uverejnenom v leteckej informačnej príručke (ďalej len ‚AIP‘). Sťažovateľ poskytol Komisii sadzobník odplát uverejnený v AIP a platný od decembra 2005 (15):

—	odplata za pristátie: 425 SKK (približne 11,20 EUR) na tonu (maximálna vzletová hmotnosť – MTOM),

—	odplata za parkovanie lietadiel: 9 SKK (približne 0,237 EUR) na tonu na hodinu,

—	odplata za použitie letiska cestujúcimi: 490 SKK (približne 12,90 EUR) na cestujúceho,

—	odplata za približovacie riadenie a riadenie letovej prevádzky: 230 SKK (približne 6,07 EUR) na tonu.

19.

Ak by sa spoločnosti Ryanair vyrubili odplaty podľa AIP, musela by letisku platiť tieto odplaty (16) na jednu obrátku lietadla:

—	odplata za pristátie: 780 EUR,

—	odplata za použitie letiska cestujúcimi: 2 030 EUR,

—	odplaty za pozemnú obsluhu sa riadia samostatnou zmluvou medzi letiskom a leteckou spoločnosťou. Veľmi konkurencieschopný poplatok za handling predstavuje podľa sťažovateľa sumu približne 250 EUR za jedno lietadlo.

20.	Celková suma odplát, ktoré by Ryanair musel zaplatiť, by predstavovala približne 3 060 EUR na jednu obrátku lietadla.

21.	Podľa sťažovateľa však zmluva údajne poskytuje výrazné zníženie odplát – s daným percentuálnym využitím kapacity lietadla (157 cestujúcich) Ryanair platí letisku celkový poplatok […] (17) EUR na jedného cestujúceho ([…] EUR/157) (odlet + prílet) (18) na novej plánovanej destinácii.

22.

Podľa sťažovateľa sa bude táto odplata za služby uplatňovať počas prvých 12 mesiacov trvania zmluvy. Za každý nasledujúci rok sa odplata za služby pre nové plánované destinácie zvýši o […] EUR. Po prvých šiestich rokoch trvania zmluvy sa odplata za služby platná pre nové plánované destinácie bude rovnať odplate za služby platnej pre existujúce destinácie. Odplata za služby pre existujúce destinácie predstavuje údajne […] EUR/na jeden Boeing 737-800 (odlet + prílet).

23.

Celkové zľavy poskytnuté spoločnosti Ryanair v porovnaní s odplatami podľa AIP počas prvého roku platnosti zmluvy potom predstavujú:

—	[…] EUR na jeden let (t. j. zľava 48 %) pre nové plánované destinácie, a

—	[…] EUR na jeden let (t. j. zľava 31 %) pre existujúce destinácie.

24.	Táto zľava nezahŕňa výhody vyplývajúce z toho, že odplata za parkovanie lietadla je zahrnutá v dohodnutej odplate za služby. Prípadné zavedenie nových odplát v budúcnosti, ktoré by Ryanair nemusel platiť, by ešte viac zväčšili rozdiel medzi zľavnenou sadzbou a sadzbou podľa AIP.

2.3.2. Informácie uverejnené na internetovej stránke spoločnosti Ryanair

25.

Na základe informácií uverejnených na internetovej stránke (www.ryanair.com) sa ukazuje, že Ryanair vyberá od všetkých cestujúcich s odletom z Bratislavy tieto poplatky:

—	13,74 EUR letiskové poplatky,

—	5 EUR poplatok za použitie letiska cestujúcimi,

—	5,79 EUR poistenie a poplatok za invalidný vozík.

26.	Poplatky sú totožné pre všetkých deväť destinácií, ktoré Ryanair v súčasnosti prevádzkuje do/z Bratislavy – Štokholm (Skavsta), Miláno, Londýn (Stansted), Gerona, Hahn, East Midlands, Dublin, Bristol a Brémy.

2.3.3. Pripomienky slovenských orgánov

27.	Slovenské orgány pripúšťajú, že zmluva medzi letiskom a spoločnosťou Ryanair existuje. Odmietajú však poskytnúť Komisii podmienky zmluvy.

28.

Po prvé, slovenské orgány argumentujú, že väčšinový akcionár, Fond, nie je orgánom štátnej správy. Po druhé, argumentujú, že ‚zmluva obsahuje dojednania zmluvných strán, podľa ktorých celý obsah zmluvy je prísne dôverný‘ a nemôžu ‚bez súhlasu spoločností BTS a Ryanair detailne odpovedať na otázku týkajúcu sa konkretizácie poplatkov‘ (19). Vo svojom liste zo 17. augusta 2007 objasnili, že podmienky zmluvy nemožno poskytnúť ‚vzhľadom na stanovisko spoločnosti Ryanair, ktorá nesúhlasí so sprístupnením obsahu zmluvy vzhľadom na jej dôvernosť‘.

29.

Z týchto dôvodov slovenské orgány odmietli sprístupniť podmienky zmluvy a uvádzajú, že ministerstvu ako akcionárovi spoločnosti BTS ‚nie je známe, že by leteckej spoločnosti Ryanair bola v porovnaní s jej konkurentmi poskytnutá značná zľava pri letiskových poplatkoch na nové plánované a existujúce destinácie pre spoje na bratislavské letisko a z bratislavského letiska‘ (20).

30.

Slovenské orgány argumentujú, že BTS sa ako prevádzkovateľ letiska správa ako každý iný podnikateľ na trhu, t. j. odplaty za služby poskytované leteckým prepravcom na letisku určuje vo vzťahu ku každému leteckému prepravcovi individuálne na základe negociácie, t. j. dohodou strán a v súlade so svojou obchodnou politikou. V súvislosti s týmito odplatami nevykonáva ministerstvo, ako menšinový akcionár prevádzkovateľa letiska, voči prevádzkovateľovi letiska žiadnu priamu ani nepriamu regulačnú kompetenciu z pozície verejnej autority. Domnievajú sa, že poskytovanie zliav vo všeobecnosti je vo vzťahu k všetkým leteckým spoločnostiam bežnou praktikou, keďže zľavy ‚motivujú leteckých prepravcov na letisko privádzať vyšší objem pasažierov, čím umožňujú prevádzkovateľovi letiska – BTS, generovať vyššie príjmy, a to jednak z odplát za služby poskytované leteckým prepravcom a jednak z iných komerčných činností BTS na letisku nesúvisiacich s leteckou prepravou a smerujúcich k zatraktívneniu letiska pre cestujúcich, t. j. podpora činností leteckých prepravcov prináša priamo podporu pre rozvoj samotného letiska‘.

31.	Slovenské orgány argumentujú, že letecká informačná príručka AIP, ktorú vydávajú Letové prevádzkové služby Slovenskej republiky, nemá v tejto súvislosti povahu všeobecne záväzného právneho predpisu, a preto nie je pre BTS záväzná a môže mať len odporúčajúci charakter.

32.

Avšak slovenské orgány tiež uvádzajú, že ministerstvo ako akcionár BTS očakáva prínos zo zmluvy v nasledovnom:

—	‚časovou obmedzenou podporou otvorenia poskytovaniu služieb na nových trasách alebo nových termínov odletov sa umožní zvýšenie počtu cestujúcich prepravených z letiska, zvýšenie počtu cestujúcich na letisku bude mať pozitívny dopad na ziskovosť BTS a tým na celkový ekonomický rozvoj letiska,

—

podpora rozvoja konkurencieschopnej a kvalitnej leteckej dopravy na nových destináciách, ktoré pri ich zavedení nie sú ziskové, avšak sú kľúčové z hľadiska ich dôležitosti dostupnosti pre verejnosť. Tieto je potrebné zabezpečiť dostatočnou mierou stability, kontinuity a pravidelnosti, čo zmluva umožňuje. Tieto letecké spojenia sú podľa akcionára – ministerstva dôležité z hľadiska ekonomického rozvoja regiónu a možného prílevu investícií a iných sekundárnych a terciárnych ekonomických efektov, v čom vidí ďalší prínos zmluvy‘ (20).

33.	Ministerstvo neočakáva, že by zmluva mala akýkoľvek dosah na prevádzku iných leteckých prepravcov na letisku.

3. POSÚDENIE

3.1. Existencia pomoci

34.

V zmysle článku 87 ods. 1 Zmluvy o ES ‚pomoc poskytovaná členským štátom alebo akoukoľvek formou zo štátnych prostriedkov, ktorá narúša hospodársku súťaž alebo hrozí narušením hospodárskej súťaže tým, že zvýhodňuje určitých podnikateľov alebo výrobu určitých druhov tovaru, je nezlučiteľná so spoločným trhom, pokiaľ ovplyvňuje obchod medzi členskými štátmi‘.

35.

Kritériá ustanovené v článku 87 ods. 1 sú kumulatívne. Preto na určenie toho, či oznámené opatrenia predstavujú štátnu pomoc v zmysle článku 87 ods. 1 Zmluvy o ES, musia byť splnené všetky nasledujúce podmienky. Konkrétne, finančná podpora:

—	je udeľovaná štátom alebo prostredníctvom štátnych zdrojov,

—	uprednostňuje určité podniky alebo výrobu určitých tovarov,

—	narúša alebo hrozí narušením hospodárskej súťaže, a

—	ovplyvňuje obchod medzi členskými štátmi.

3.1.1. Štátne zdroje

36.	Pojem štátna pomoc sa vzťahuje na každú výhodu, ktorá sa udeľuje priamo či nepriamo, je financovaná zo štátnych zdrojov, udeľuje ju samotný štát alebo akýkoľvek sprostredkovateľský subjekt konajúci na základe právomocí, ktoré mu boli zverené.

37.

Po prvé, slovenské orgány argumentujú, že FNM nie je orgánom štátnej správy a že Ministerstvo dopravy, pôšt a telekomunikácií je iba menšinovým akcionárom BTS. Zastávajú preto názor, že ‚orgány štátnej správy nie sú priamo zainteresované na zmluvách uzavieraných medzi BTS a leteckými prepravcami‘ (19).

38.

Súdny dvor však uviedol, že ‚existencia pravidiel zabezpečujúcich, že verejný orgán zostáva nezávislý od iných orgánov, nespochybňuje samotnú zásadu verejného charakteru tohto orgánu. Právne predpisy Spoločenstva nepripúšťajú, aby samotný fakt vytvorenia samostatných inštitúcií poverených prideľovaním pomoci umožňoval obchádzanie pravidiel štátnej pomoci‘ (21).

39.

V súvislosti s charakterom činností Fondu (ktorý vlastní 66 % podiel v BTS) Komisia podotýka, že:

—	Fond, ktorý je väčšinovým akcionárom BTS, bol zriadený zákonom Národnej rady Slovenskej republiky,

—	Národná rada Slovenskej republiky schvaľuje rozpočet Fondu,

—	prezident, viceprezident a ďalší siedmi členovia prezídia (hlavný orgán Fondu) sú menovaní, na návrh vlády Slovenskej republiky alebo výboru Národnej rady Slovenskej republiky, Národnou radou Slovenskej republiky,

—	členov dozornej rady Fondu taktiež vymenúva Národná rada Slovenskej republiky (22),

—	ako sa uvádza v jeho štatúte, existuje ‚vzájomná súčinnosť Fondu, ministerstva, zakladateľov a vlády pri výkone jeho funkcie zakladateľa obchodných spoločností založených podľa rozhodnutí o privatizácii a pri výkone jeho ďalších činností‘ (23).

40.	Dá sa preto vyvodiť, že Fond má verejnú povahu a jeho zdroje je možné považovať za verejné zdroje.

41.	Po druhé, slovenské orgány argumentujú, že letisko nie je prevádzkované orgánom štátnej správy, ale akciovou spoločnosťou BTS a.s. konajúcou podľa obchodného zákonníka.

42.

V rozsudku v prípade Stardust Marine Súdny dvor uviedol, že: ‚samotný fakt, že verejný podnik bol zriadený vo forme kapitálovej spoločnosti v zmysle súkromného práva, sa nemôže, so zreteľom na autonómiu, ktorú by mu táto právna forma mohla zverovať, považovať za dostatočný na to, aby sa vylúčila možnosť, že opatrenie pomoci, ktoré takáto spoločnosť prijme, by bolo pripísateľné štátu‘ (24).

43.

Avšak ‚… samotný fakt, že verejný podnik je pod kontrolou štátu, nepostačuje na to, aby sa opatrenia, ktoré tento podnik prijíma, ako napríklad predmetné opatrenia finančnej pomoci, pripisovali štátu. Je tiež potrebné preskúmať, či sa verejné orgány majú považovať za zaangažované akýmkoľvek spôsobom do schvaľovania týchto opatrení …‘ (25).

44.

Súdny dvor uviedol, že: ‚pripísateľnosť opatrenia pomoci, ktoré prijal verejný podnik, štátu, možno dedukovať zo súboru ukazovateľov vyplývajúcich z okolností prípadu a z kontextu, v ktorom sa dané opatrenie prijalo‘, ako napríklad:

‚jeho začlenenie do štruktúr verejnej správy, charakter jeho činností a ich vykonávanie na trhu v bežných podmienkach hospodárskej súťaže so súkromnými prevádzkovateľmi, právny štatút podniku (v zmysle jeho podliehania verejnému právu alebo súkromnému právu obchodných spoločností), intenzita dohľadu verejných orgánov nad riadením podniku, alebo akýkoľvek iný ukazovateľ, ktorý by v konkrétnom prípade poukazoval na zaangažovanie verejných orgánov alebo nepravdepodobnosť ich nezaangažovania do prijímania opatrenia, aj so zreteľom na jeho rozsah, obsah alebo podmienky, ktoré obsahuje‘ (26).

45.

Pokiaľ ide o činnosť samotnej BTS, Komisia podotýka, že 22. októbra 2007 akcionári BTS vymenovali na návrh Ministerstva dopravy, pôšt a telekomunikácií Slovenskej republiky nového predsedu predstavenstva BTS. V tlačovej správe uverejnenej na internetovej stránke letiska sa uvádza, že (27):

‚Cieľom týchto zmien je najmä zvýšiť priechodnosť kľúčových rozhodnutí akcionárov – Ministerstva dopravy, pôšt a telekomunikácií SR (MDPT) a Fondu národného majetku SR (FNM) – ako i oddeliť riadenie bežnej prevádzky letiska od riadenia rozvojových procesov‘.

46.

Pokiaľ ide vo všeobecnosti o prevádzku letiska, sú to činnosti, ktoré zohrávajú základnú úlohu vo viacerých politikách: v dopravnej politike, politike regionálneho alebo celoštátneho hospodárskeho rozvoja či politike územného plánovania. Verejné orgány vo všeobecnosti ‚nechýbajú‘, keď manažér letiska prijíma rozhodnutia, ktoré určujú dlhodobý rozvoj takejto infraštruktúry.

47.	Na základe týchto skutočností sa zdá, že štát je schopný kontrolovať činnosť BTS. V tomto štádiu preto Komisia nemôže vylúčiť, že rozhodnutie týkajúce sa uzavretia uvedenej zmluvy je pripísateľné verejným orgánom a predstavuje štátne zdroje.

3.1.2. Selektívna ekonomická výhoda

48.	V tomto prípade nie je verejné financovanie všeobecným opatrením, keďže je nasmerované jedinému podniku – leteckej spoločnosti Ryanair. Iné letecké spoločnosti prevádzkujúce lety z bratislavského letiska a na bratislavské letisko podľa všetkého nemajú tie isté podmienky.

49.

Slovenské orgány argumentujú, že BTS ‚sa správa ako každý iný podnikateľ na trhu, t. j. odplaty za služby poskytované leteckým prepravcom na letisku určuje vo vzťahu ku každému leteckému prepravcovi individuálne na základe negociácie, t. j. dohodou strán a v súlade so svojou obchodnou politikou‘ (28).

50.	Komisia preto musí preskúmať, či v tomto konkrétnom prípade bolo správanie BTS a.s. správaním subjektu verejného sektora, alebo správaním investora v trhovej ekonomike.

Zásada investora v trhovom hospodárstve

51.

Súdny dvor uviedol vo svojom rozsudku, že: ‚V tejto súvislosti by sa malo zdôrazniť, že podľa ustálenej judikatúry môžu investície verejných orgánov do kapitálu podnikov, nech majú akúkoľvek podobu, predstavovať štátnu pomoc, pokiaľ sú splnené podmienky stanovené v článku 87 (predtým článok 92)‘ (29).

52.

V tom istom rozsudku Súdny dvor uviedol, že ‚S cieľom určiť, či majú takéto opatrenia povahu štátnej pomoci, je potrebné posúdiť, či by za podobných okolností súkromný investor, ktorý má veľkosť porovnateľnú s veľkosťou orgánov spravujúcich verejný sektor, mohol poskytnúť kapitál v tejto výške‘. Súdny dvor dodal, že: ‚Je potrebné dodať, že hoci správanie súkromného investora, s ktorým treba porovnať intervenciu verejného investora sledujúceho ciele hospodárskej politiky, nemusí zodpovedať správaniu bežného investora, ktorý umiestňuje svoj kapitál s cieľom realizácie zisku v pomerne krátkom čase, musí zodpovedať aspoň správaniu súkromnej holdingovej spoločnosti alebo súkromnej skupiny podnikov, ktorá sleduje štrukturálnu politiku, či už všeobecnú alebo sektorovú, a riadi sa perspektívou rentability z dlhodobého hľadiska‘ (30).

53.	Komisia preto musí preskúmať, či sa v tomto danom prípade správanie bratislavského letiska riadilo perspektívou rentability a či výhoda, ktorú údajne spoločnosť Ryanair využíva, predstavuje výhodu, ktorú by za normálnych trhových podmienok nemohla využívať.

54.

Zdá sa, že zmluva bola uzavretá v čase privatizácie letiska, a to údajne v posledný deň lehoty na predkladanie ponúk. Úspešní uchádzači informovali médiá, že neboli o zmluve informovaní (31). Z uvedeného dôvodu počas prípravy svojich ponúk na privatizáciu nezohľadnili vo svojich podnikateľských plánoch záväzky vyplývajúce zo zmluvy.

55.

V ročnej správe z roku 2006 uverejnenej na internetovej stránke letiska sa okrem toho uvádza, že:

‚Manažment spoločnosti v období pred ukončením zmluvy o predaji akcií dlhodobo neriešil závažné dopady vyplývajúce zo zmlúv s leteckými spoločnosťami (SkyEurope) a uzatváral nové zmluvy (Ryanair) bez náležitého rozboru služieb, alebo posúdenia ich postavenia z hľadiska súťaže‘ (32).

56.

Slovenské médiá okrem toho informovali, že Ryanair zaujal veľmi negatívny postoj k privatizácii letiska (33). Niektoré médiá údajne spájali tento negatívny postoj spoločnosti Ryanair k privatizácii s jeho zmluvou s letiskom. Existujú náznaky, že uzavretie zmluvy bolo možné iba s letiskom v štátnom vlastníctve a nebolo by možné, keby bolo letisko v súkromnom vlastníctve.

57.	Samotné slovenské orgány uvádzajú hľadisko ‚ekonomického rozvoja regiónu a možného prílevu investícií‘ a ‚iných sekundárnych a terciárnych ekonomických efektov‘ ako jednu z výhod plynúcich zo zmluvy (pozri odsek 32 rozhodnutia).

58.	Komisia preto pochybuje o tom, či sa správanie BTS riadilo perspektívami rentability. Nemožno tak vylúčiť, že uzavretím zmluvy bola spoločnosti Ryanair poskytnutá výhoda, ktorú by za normálnych trhových podmienok nemohla využívať.

3.1.3. Vplyv na hospodársku súťaž a obchod medzi členskými štátmi

59.

Ak pomoc, ktorú poskytne členský štát podniku, posilní jeho postavenie v porovnaní s ostatnými podnikmi konkurujúcimi si v obchodovaní v rámci Spoločenstva, takéto podniky sa musia považovať za podniky ovplyvnené touto pomocou. Podľa ustálenej judikatúry (34) na to, aby opatrenie narušilo hospodársku súťaž, stačí, aby príjemca pomoci súťažil s inými podnikmi na trhoch, ktoré sú otvorené hospodárskej súťaži (35).

60.	Súbor liberalizačných opatrení známy ako ‚tretí balík‘, ktorý je v platnosti od roku 1993, umožnil všetkým leteckým dopravcom s licenciou Spoločenstva, aby mali od apríla 1997 prístup na vnútorný trh Spoločenstva bez akýchkoľvek obmedzení vrátane tarifných (36).

61.

Komisia uviedla v usmerneniach z roku 2005, že ‚Finančná pomoc vyplatená na začatie činnosti poskytuje … leteckej spoločnosti výhody, a môže mať teda za následok porušenie rovnováhy medzi spoločnosťami, pretože príjemcovi pomoci umožňuje znížiť jeho prevádzkové náklady. Pomoc rovnako môže nepriamo narušiť hospodársku súťaž medzi letiskami tým, že podporuje rozvoj určitých letísk a prípadne tým, že nabáda určitú spoločnosť »premiestniť sa« z jedného letiska na druhé letisko a premiestniť linku z letiska Spoločenstva na regionálne letisko. V takomto prípade predstavuje daná pomoc obvykle štátnu pomoc a musí byť oznámená Komisii‘ (odseky 77 a 78).

62.	Je preto pravdepodobné, že dané opatrenie má vplyv na hospodársku súťaž a obchod medzi členskými štátmi.

3.1.4. Záver

63.

Komisia vzhľadom na vyššie uvedené skutočnosti a vzhľadom na to, že jej slovenské orgány neposkytli podmienky zmluvy, ani podrobné informácie o okolnostiach, za ktorých sa obchod uzatvoril, usúdila na základe informácií, ktoré má k dispozícii, že spoločnosť Ryanair bola zvýhodnená štátnou pomocou v podobe zliav na letiskových poplatkoch, ktoré by jej za normálnych trhových podmienok neboli poskytnuté.

64.	Pokiaľ slovenské orgány neposkytnú ekonomické zdôvodnenie zmluvy alebo akékoľvek iné informácie, ktoré by vylučovali poskytnutie takejto pomoci spoločnosti Ryanair, Komisia musí posúdiť opatrenie s cieľom určiť, či je zlučiteľné so spoločným trhom.

3.2. Právny základ hodnotenia

65.

Komisia usudzuje, že článok 87 ods. 3 písm. c) Zmluvy o ES a Oznámenie Komisie týkajúce sa financovania letísk a štátnej pomoci na začatie činnosti pre letecké spoločnosti s odletom z regionálnych letísk (ďalej len ‚usmernenia z roku 2005‘) (37) tvoria právny základ pre posúdenie zlučiteľnosti daného opatrenia.

3.3. Zlučiteľnosť pomoci

3.3.1. Ciele pomoci na začatie činnosti

66.	Malé letiská obvykle nemajú taký počet cestujúcich, ktorý je nutný na dosiahnutie kritického objemu a prahu ziskovosti.

67.

Aj keď sa určitým regionálnym letiskám môže dariť celkom dobre, pokiaľ im letecké spoločnosti, ktoré plnia záväzok služby vo verejnom záujme, zabezpečujú dostatočný počet cestujúcich, alebo ak štátne orgány uplatňujú programy pomoci sociálnej povahy, letecké spoločnosti uprednostňujú overené a vhodne situované centrálne letiská, ktoré umožňujú rýchle spojenia, majú ustálenú základňu cestujúcich a na ktorých letecké spoločnosti disponujú prevádzkovými intervalmi, ktoré nechcú stratiť. Okrem toho letiskové a letové politiky a investície sústreďovali po dlhé roky dopravu do významných národných metropol.

68.

Letecké spoločnosti preto často nie sú pripravené, aby bez náležitých stimulov riskovali otvorenie nových leteckých trás s odletom z neznámych a nevyskúšaných letísk. Z tohto dôvodu Komisia môže akceptovať, aby sa leteckým spoločnostiam za istých podmienok dočasne vyplácala verejná pomoc, ak ich táto pomoc motivuje otvoriť nové dopravné trasy alebo zaviesť nové termíny odletov z regionálnych letísk a prilákať väčší počet cestujúcich, čo by malo v stanovenom časovom horizonte umožniť dosiahnuť prah rentability. Komisia zabezpečí, aby takáto pomoc nezvýhodňovala veľké letiská, ktoré sú už z veľkej časti otvorené medzinárodnej doprave a hospodárskej súťaži (odseky 71 a 74 usmernení z roku 2005).

69.	V usmerneniach o letectve z roku 2005 sa stanuje súbor podmienok (v odseku 79), ktoré treba splniť, aby bola pomoc na začatie činnosti považovaná za zlučiteľnú so spoločným trhom podľa článku 87 ods. 3 písm. c).

3.3.2. Podmienky posúdenia zlučiteľnosti

70.

Vzhľadom na podmienky stanovené v odseku 79 usmernení z roku 2005 Komisia podotýka, že:

príjemca pomoci je držiteľom platnej prevádzkovej licencie vydanej členským štátom v zmysle nariadenia Rady (EHS) č. 2407/92 o licenciách leteckých dopravcov (38).

V danom prípade sa pomoc udelí leteckému prepravcovi (Ryanair), ktorý je držiteľom prevádzkovej licencie v súlade s vyššie uvedeným nariadením;

pomoc sa vypláca na trasy spájajúce regionálne letisko kategórie C a D s iným letiskom Únie.

Podľa informácií, ktoré poskytli slovenské orgány, bolo v roku 2006 na letisku odbavených celkovo 1 937 642 cestujúcich. To by znamenalo, že letisko patrí do kategórie C na účely usmernení z roku 2005. Spojenia s inými letiskami EÚ ako také v zásade spĺňajú toto kritérium.

Komisia však nemá žiadne informácie o tom, či sa ostatné letiská na príslušných trasách nachádzajú v EÚ alebo mimo nej. Komisia preto vyzýva slovenské orgány, aby jej poskytli informácie o súčasných a plánovaných trasách z Bratislavy a do Bratislavy, ktoré prevádzkuje Ryanair;

pomoc vyplatená leteckým spoločnostiam sa uplatňuje iba na spustenie nových dopravných ciest alebo nových termínov odletov. Pomoc nesmie mať za následok iba premiestnenie premávky cestujúcich z jednej linky na druhú alebo od jednej spoločnosti k druhej. Pomoc najmä nesmie spôsobiť presmerovanie premávky cestujúcich, ktoré nie je odôvodnené vzhľadom na frekvenciu a životaschopnosť existujúcich služieb s odletom z iného letiska v rovnakom meste, v rovnakej mestskej aglomerácii (39) alebo v rovnakom letiskovom systéme (40), ktorý zabezpečuje dopravu do rovnakej alebo porovnateľnej destinácie za rovnakých podmienok.

V danom prípade sa ukazuje, že preferenčné letiskové poplatky sa údajne vzťahujú skôr na nové letisko ako na novú destináciu (pozri časť 2.3.1 tohto rozhodnutia Informácie, ktoré poskytli sťažovateľ a médiá).

Od slovenských orgánov sa požaduje, aby poskytli informácie o všetkých trasách prevádzkovaných spoločnosťou Ryanair spolu s podrobnými údajmi o tom, ktoré sa považujú sa ‚nové destinácie‘ a ktoré sa považujú za ‚existujúce destinácie‘ na účely zmluvy s BTS. Taktiež sa od nich požaduje, aby poskytli zoznam trás prevádzkovaných inými leteckými spoločnosťami z Bratislavy a do Bratislavy;

trasa, na ktorú sa poskytne pomoc, sa musí ukázať byť v dlhodobom horizonte životaschopná, teda musí pokryť minimálne svoje náklady a to bez verejného financovania. Pomoc na začatie činnosti preto musí byť zostupná a časovo obmedzená.

Zdá sa, že zľavy poskytnuté spoločnosti Ryanair na existujúce destinácie zostanú v platnosti po dobu desiatich rokov (čo zodpovedá trvaniu zmluvy). V prípade nových plánovaných destinácií sa plánuje každoročné zvyšovanie letiskových poplatkov s cieľom dosiahnuť úroveň letiskových poplatkov pre existujúce destinácie o šesť rokov (pozri časť 2.3.1 tohto rozhodnutia Informácie, ktoré poskytli sťažovateľ a médiá). Zľavy sú preto degresívne a majú obmedzené trvanie.

Slovenské orgány však neposkytli informácie o rentabilite trás.

Na základe uvedených skutočností Komisia pochybuje o tom, či je toto kritérium splnené;

výška pomoci musí byť striktne spojená s dodatočnými nákladmi na začatie činnosti súvisiacimi s otvorením novej dopravnej cesty alebo nového termínu odletu, ktoré by prevádzkovateľ nemusel niesť za bežných prevádzkových podmienok.

Nezdá sa, že by údajné zľavy na letiskových poplatkoch súviseli s kompenzáciou dodatočných nákladov spojených s otvorením nových trás. Navyše sa ukazuje, že tieto zľavy sa uplatňujú aj na existujúce destinácie. Keďže Komisia nemá k dispozícii podmienky zmluvy, nemôže posúdiť, či je toto kritérium splnené;

výška a trvanie pomoci: zostupná pomoc sa môže poskytovať najviac tri roky. Výška pomoci nesmie v žiadnom roku prekročiť 50 % celkových oprávnených nákladov v danom roku a za celé obdobie trvania pomoci nesmie v priemere prekročiť 30 % oprávnených nákladov. Výška pomoci nesmie v žiadnom roku prekročiť 50 % celkových oprávnených nákladov v danom roku a za celé obdobie trvania pomoci nesmie v priemere prekročiť 40 % oprávnených nákladov. Ak je pomoc skutočne poskytnutá na obdobie 5 rokov, môže sa počas prvých troch rokov udržať na úrovni 50 % celkových oprávnených nákladov.

V danom prípade bola zmluva údajne uzavretá na desať rokov. V prípade nových plánovaných destinácií sa zľavy budú údajne znižovať s cieľom dosiahnuť úroveň poplatku pre existujúce destinácie v lehote šiestich rokov.

Keďže Komisia nemá k dispozícii podmienky zmluvy, nemôže posúdiť, či je kritérium maximálneho percentuálneho podielu a maximálneho trvania pomoci splnené.

‚V každom prípade však obdobie poskytovania pomoci na začatie činnosti leteckej spoločnosti musí byť podstatne kratšie ako obdobie, pre ktoré sa táto spoločnosť zaväzuje vykonávať svoje aktivity s odletom z daného letiska‘.

Zdá sa, že údajné zníženie letiskových poplatkov, ktoré je predmetom zmluvy, sa zhoduje s obdobím, na ktoré spoločnosť Ryanair uzavrela zmluvu. Ak sa to potvrdí, tak táto podmienka nebude splnená;

vyplatenie pomoci musí byť spojené so skutočným rastom počtu prepravených cestujúcich. V snahe zachovať stimulačný charakter pomoci a zabrániť zmene limitov by napr. jednotková suma na cestujúceho mala klesať so skutočným rastom počtu prepravených cestujúcich.

V danom prípade sa ukazuje, že existuje prepojenie medzi zľavami poskytnutými spoločnosti Ryanair a počtom prepravených cestujúcich;

nediskriminačné prideľovanie pomoci: každý verejný orgán, ktorý zvažuje poskytnúť podniku, prostredníctvom letiska alebo inak, pomoc na spustenie novej dopravnej cesty, musí svoj úmysel zverejniť s dostatočným časovým predstihom a s dostatočnou reklamou, aby sa všetkým zainteresovaným leteckým spoločnostiam umožnilo ponúknuť ich služby.

Nezdá sa, že by sa ktorémukoľvek inému leteckému prepravcovi ponúkli rovnaké poplatky alebo poskytli informácie o prebiehajúcom uzatváraní zmluvy;

obchodný plán, ktorý dokazuje dlhodobú životaschopnosť trasy aj po ukončení pomoci, a analýza dosahu novej trasy na konkurenčné trasy pred udelením pomoci na začatie činnosti.

Slovenské orgány neposkytli Komisii podnikateľský plán, ktorý by preukazoval životaschopnosť predmetných trás. Slovenské orgány nepredložili žiadnu analýzu vykazujúcu dosah nových trás na konkurenčné trasy. Komisia preto musí skonštatovať, že toto kritérium nie je splnené;

štáty dohliadajú na uverejnenie zoznamu dotovaných trás každý rok a pre každé letisko, pričom pre každú pomoc musí byť spresnený zdroj verejného financovania, príjemca pomoci, výška vyplatenej pomoci a počet cestujúcich, ktorých sa to týka.

Komisia nepreukázala, že informácie o údajnej štátnej pomoci plánovanej pre trasy z bratislavského letiska a na bratislavské letisko sú verejne dostupné;

odvolania: okrem odvolaní ustanovených smernicami nazývanými ‚verejné obstarávanie‘ 89/665/EHS a 92/13/EHS (41), v prípadoch, keď sa tieto smernice uplatňujú, je potrebné stanoviť mechanizmy odvolania sa na úrovni členských štátov na účely odstránenia akejkoľvek diskriminácie pri poskytovaní pomoci.

Týmto si dovoľujeme vyzvať slovenské orgány, aby poskytli Komisii informácie o odvolávacích postupoch platných v slovenskom právnom systéme, ktoré by mohli využiť tretie strany (iní leteckí prepravcovia), ktoré by chceli napadnúť zmluvu uzavretú medzi bratislavským letiskom a spoločnosťou Ryanair;

l)	sankčné mechanizmy sa musia uplatňovať v prípadoch, keď dopravca nedodržiava záväzky, ktoré prijal voči letisku pri vyplácaní pomoci. Komisii nie sú známe žiadne sankčné mechanizmy.

71.	Komisia preto pochybuje o tom, či podmienky zlučiteľnosti stanovené v usmerneniach z roku 2005 boli v danom prípade splnené.

3.3.3. Záver

72.	Na základe vyššie uvedeného posúdenia zlučiteľnosti Komisia pochybuje o tom, či možno opatrenie štátnej pomoci vyhlásiť za zlučiteľné so spoločným trhom podľa článku 87 ods. 3 písm. c) Zmluvy o ES.

4. ROZHODNUTIE

Na základe uvedených skutočností sa Komisia rozhodla začať konanie ustanovené v článku 88 ods. 2 Zmluvy o ES v súlade s článkom 6 nariadenia (ES) č. 659/1999.

V súlade s článkom 10 nariadenia (ES) č. 659/1999, Komisia nariaďuje Slovenskej republike, aby do jedného mesiaca od prijatia tohto listu predložila všetky dokumenty, informácie a údaje potrebné na posúdenie pomoci/opatrenia a najmä:

—	podmienky zmluvy, ktorú bratislavské letisko uzavrelo s leteckým prepravcom Ryanair,

—	štúdie, interné dokumenty alebo iné písomnosti, na základe ktorých sa dojednala zmluva so spoločnosťou Ryanair,

—	podnikateľský plán letiska a všetky ostatné strategické dokumenty spolu s podnikateľskou stratégiou voči spoločnosti Ryanair,

—	pravidlá/okolnosti, na základe ktorých sú/boli dojednané poplatky s inými leteckými spoločnosťami a politika, na základe ktorej sa uplatňovali poplatky na iné spoločnosti prevádzkujúce lety na bratislavské letisko a z bratislavského letiska (Air Slovakia, ČSA, Lufthansa, SkyEurope),

—	akékoľvek existujúce zmluvy akcionárov medzi Fondom národného majetku a Slovenskou republikou týkajúce sa bratislavského letiska,

—	informácie požadované v odseku 70 tohto rozhodnutia.

V opačnom prípade Komisia prijme rozhodnutie na základe informácií, ktoré má k dispozícii. Komisia vyzýva slovenské orgány, aby bezodkladne predložili kópiu tohto listu potenciálnemu príjemcovi pomoci.

Komisia si dovoľuje pripomenúť Slovenskej republike, že článok 88 ods. 3 Zmluvy o ES má odkladný účinok, a upozorňuje na článok 14 nariadenia (ES) č. 659/1999, ktorý stanovuje, že akúkoľvek neoprávnenú pomoc možno od príjemcu vymáhať.

Komisia upozorňuje Slovenskú republiku, že bude informovať zainteresované strany prostredníctvom uverejnenia tohto listu a jeho zmysluplného zhrnutia v Úradnom vestníku Európskej únie. Komisia bude tiež informovať zainteresované strany v krajinách EZVO, ktoré sú signatármi dohody o EHP, uverejnením oznamu v dodatku EHP k Úradnému vestníku Európskej únie, ako aj Dozorný orgán EZVO zaslaním kópie tohto listu. Všetky tieto zainteresované strany Komisia vyzve, aby predložili svoje pripomienky do jedného mesiaca od dátumu uverejnenia uvedených informácií.»

(1) ETREND, 31 Μαρτίου 2006,

http://relax.etrend.sk/65787/cestovanie/ryanair-si-poistil-bratislavu; Pravda.sk

(2) http://relax.etrend.sk/65787/cestovanie/ryanair-si-poistil-bratislavu

(3) http://www.natfund.gov.sk/english/index.html

(4) Νομοθετική πράξη 92/1991, άρθρο 27 παράγραφος 4.

(5) http://www.airportbratislava.sk/63/44.html

(6) http://www.airportbratislava.sk/files/docs/VS %20BTS %202006.pdf

(7) http://www.tvojepeniaze.sk/urad-neodsuhlasi-predaj-letisk-dmm-/sk_pludia.asp?c=A060813_194625_sk_pludia_p04

(8) ΕΕ C 312 της 9.12.2005, σ. 1.

(9) Nariadenie Rady (ES) č. 659/1999 z 22. marca 1999 ustanovujúce podrobné pravidlá na uplatňovanie článku 93 Zmluvy o ES (Ú. v. ES L 83, 27.3.1999, s. 1).

(10) ETREND, 31. marec 2006,

http://relax.etrend.sk/65787/cestovanie/ryanair-si-poistil-bratislavu; Pravda.sk.

(11) Podrobné informácie o FNM sa nachádzajú na stránke:

http://www.natfund.gov.sk/

(12) Výročná správa za rok 2006 je uverejnená na stránke:

http://www.natfund.gov.sk/index.html

(13) Projekt 2004-SK-92801. Celkové náklady 2,2 milióna EUR, grant TEN-T 1,1 milióna EUR.

(14) http://relax.etrend.sk/65787/cestovanie/ryanair-si-poistil-bratislavu

(15) Odplata za pristátie, odplata za parkovanie lietadiel a odplata za použitie letiska cestujúcimi sa platí letisku. Odplaty za približovacie a letiskové riadenie vyberajú Letové prevádzkové služby Slovenskej republiky.

(16) Dôverné obchodné tajomstvo. Pri výpočtoch sa použil príklad lietadla Boeing 737-800 so 189 sedadlami, MTOM – 69,9 s percentuálnym využitím kapacity lietadla 83 %.

(17) Dôverné informácie.

(18) Odlet + prílet.

(19) List z 9. marca 2007.

(20) Tamtiež.

(21) Rozsudok súdu z 12. decembra 1996, T-358/94, Air France/Komisia, Zb. s. II-2109, ods. 62.

(22) http://www.natfund.gov.sk/

(23) Zákon č. 92/1991, par. 27 ods. 4.

(24) Rozsudok súdu zo 16. mája 2002, C-482/99, Francúzsko/Komisia, Zb. 2002, s. I-04397, ods. 57.

(25) Tamtiež, ods. 52.

(26) Tamtiež, ods. 55 a 56.

(27) http://www.airportbratislava.sk/63/44.html

(28) List zo 7. marca 2007.

(29) Rozsudok Súdu prvého stupňa zo 6. marca 2003 v spojených veciach T-228/99 a T-233/99 Westdeutsche Landesbank Girozentrale a Land Nordrhein-Westfalen/Komisia Európskych spoločenstiev, C-305/89, ods. 18.

(30) Tamtiež, ods. 19 – 20.

(31) http://relax.etrend.sk/65787/cestovanie/ryanair-si-poistil-bratislavu

(32) http://www.airportbratislava.sk/files/docs/VS %20BTS %202006.pdf

(33) http://www.tvojepeniaze.sk/urad-neodsuhlasi-predaj-letisk-dmm-/sk_pludia.asp?c=A060813_194625_sk_pludia_p04

(34) Rozsudok Súdu prvého stupňa z 30. apríla 1998 vo veci T-214/95 Het Vlaamse Gewest/Komisia, Zb. 1998, s. II-717.

(35) V usmerneniach z roku 2005 Komisia uznala, že verejné financie poskytnuté letisku sa môžu použiť na udržanie letiskových poplatkov na umelo nízkej úrovni s cieľom zatraktívniť dopravu a môžu výrazne narušiť hospodársku súťaž (odsek 38).

(36) Nariadenie Rady (EHS) č. 2407/92 z 23. júla 1992 o licenciách leteckých dopravcov (Ú. v. ES L 240, 24.8.1992, s. 1), nariadenie Rady (EHS) č. 2408/92 z 23. júla 1992 o prístupe leteckých dopravcov Spoločenstva k letovým trasám v rámci Spoločenstva (Ú. v. ES L 240, 24.8.1992, s. 8) a nariadenie Rady (EHS) č. 2409/92 z 23. júla 1992 o cestovnom a sadzbách v leteckých dopravných službách (Ú. v. ES L 240, 24.8.1992, s. 15).

(37) Ú. v. EÚ C 312, 9.12.2005, s. 1.

(38) Nariadenie Rady (EHS) č. 2407/92 z 23. júla 1992 o licenciách leteckých dopravcov (Ú. v. ES L 240, 24.8.1992).

(39) Nariadenie Rady (EHS) č. 2408/92 o prístupe leteckých dopravcov Spoločenstva k letovým trasám v rámci Spoločenstva (Ú. v. ES L 240, 24.8.1992, s. 8).

(40) V zmysle článku 2 písm. m) nariadenia Rady (EHS) č. 2408/92 o prístupe leteckých dopravcov Spoločenstva k letovým trasám v rámci Spoločenstva (Ú. v. ES L 240, 24.8.1992, s. 8).

(41) Smernica Rady 89/665/EHS z 21. decembra 1989 o koordinácii zákonov, iných právnych predpisov a správnych opatrení týkajúcich sa uplatňovania postupov preskúmavania v rámci verejného obstarávania tovarov a prác (Ú. v. ES L 395, 30.12.1989, s. 33). Smernica Rady 92/13/EHS z 25. februára 1992, ktorou sa koordinujú zákony, iné právne predpisy a správne opatrenia o uplatňovaní právnych predpisov Spoločenstva, o postupoch verejného obstarávania subjektov pôsobiacich vo vodnom, energetickom, dopravnom a telekomunikačnom sektore (Ú. v. ES L 76, 23.3.1992, s. 14).

		ISSN 1725-2415
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 167

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	51ό έτος 2 Ιουλίου 2008

Ανακοίνωση αριθ	Περιεχόμενα	Σελίδα
	II Ανακοινώσεις
	ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Επιτροπή
2008/C 167/01	Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την διεξαγωγή διαδικασιών διευθέτησης διαφορών εν όψει της έκδοσης αποφάσεων δυνάμει του άρθρου 7 και του άρθρου 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου σε περιπτώσεις συμπράξεων ( 1 )	1

	IV Πληροφορίες
	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Επιτροπή
2008/C 167/02	Επιτόκιο που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης: 4,07 % την 1η Ιουλίου 2008 — Ισοτιμίες του ευρώ	7

	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ
2008/C 167/03	Πληροφορίες που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης EK στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις	8

2008/C 167/04	Συνοπτικό δελτίο κοινοποιούμενο από τα κράτη μέλη για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 70/2001	10

	V Γνωστοποιήσεις
	ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
	Επιτροπή
2008/C 167/05	Πρόσκληση υποβολής αιτήσεων Πολιτική καταναλωτών	13

	ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
	Επιτροπή
2008/C 167/06	Κρατική ενίσχυση — Σλοβακική Δημοκρατία — Κρατική ενίσχυση C 12/08 (ex NN 74/207) — Ισχυρισμός περί παράνομων κρατικών ενισχύσεων: συμφωνία μεταξύ του αερολιμένα της Bratislava και της Ryanair — Πρόσκληση υποβολής παρατηρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ ( 1 )	14

2008/C 167/07	Προηγούμενη γνωστοποίηση συγκέντρωσης (Υπόθεση COMP/M.5211 — Outokumpu/Sogepar) ( 1 )	25

2008/C 167/08	Προηγούμενη γνωστοποίηση συγκέντρωσης (Υπόθεση COMP/M.5198 — Ramius/Morgan Stanley/Phoenix Dichtungstechnik) — Υπόθεση υποψήφια για απλοποιημένη διαδικασία ( 1 )	26

	Νομισματική μονάδα	Ισοτιμία
USD	δολάριο ΗΠΑ	1,5775
JPY	ιαπωνικό γιεν	166,57
DKK	δανική κορόνα	7,4574
GBP	λίρα στερλίνα	0,79090
SEK	σουηδική κορόνα	9,4578
CHF	ελβετικό φράγκο	1,6055
ISK	ισλανδική κορόνα	125,64
NOK	νορβηγική κορόνα	8,0040
BGN	βουλγαρικό λεβ	1,9558
CZK	τσεχική κορόνα	23,825
EEK	εσθονική κορόνα	15,6466
HUF	ουγγρικό φιορίνι	235,96
LTL	λιθουανικό λίτας	3,4528
LVL	λεττονικό λατ	0,7051
PLN	πολωνικό ζλότι	3,3611
RON	ρουμανικό λέι	3,6476
SKK	σλοβακική κορόνα	30,196
TRY	τουρκική λίρα	1,9569
AUD	αυστραλιανό δολάριο	1,6519
CAD	καναδικό δολάριο	1,6063
HKD	δολάριο Χονγκ Κονγκ	12,3023
NZD	νεοζηλανδικό δολάριο	2,0740
SGD	δολάριο Σιγκαπούρης	2,1466
KRW	νοτιοκορεατικό γουόν	1 661,03
ZAR	νοτιοαφρικανικό ραντ	12,4690
CNY	κινεζικό γιουάν	10,8155
HRK	κροατικό κούνα	7,2388
IDR	ινδονησιακή ρουπία	14 544,55
MYR	μαλαισιανό ρίγκιτ	5,1529
PHP	πέσο Φιλιππινών	71,153
RUB	ρωσικό ρούβλι	36,9910
THB	ταϊλανδικό μπατ	52,830
BRL	Ρεάλ Βραζιλίας	2,5371
MXN	Μεξικανικό πέσο	16,3177


	(1) Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ