68η Σύνοδος ολομέλειας 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/1

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Πρόγραμμα δράσης για την νόμιμη μετανάστευση, καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, μέλλον του ευρωπαϊκού δικτύου μετανάστευσης»

(2007/C 146/01)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	συνιστά την αναγνώριση μίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση, η οποία θα επιτρέπει την αυξημένη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και των τρίτων χωρών·

—

συνιστά την υιοθέτηση όλων των απαιτούμενων μέτρων για να τεθεί τέλος στην εμπορία ανθρώπων και στις μαφίες που επιδίδονται σ' αυτήν και ζητεί η εκρίζωση τους να καταστεί προτεραιότητα για την ΕΕ, καθώς και να διατεθούν για αυτό επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι. Είναι θεμελιώδους σημασίας η αποφυγή της παράνομης μετανάστευσης και η καταπολέμηση της παραοικονομίας που την ενθαρρύνει·

—

προτείνει ένα μηχανισμό παρακολούθησης των γνωμοδοτήσεων για τη μετανάστευση, με σκοπό να διασφαλισθεί η εκπροσώπησή της, μέσω του προέδρου της επιτροπής συνταγματικών θεμάτων ή των εισηγητών, ανάλογα με την περίπτωση, στο πλαίσιο των διαφόρων σχετικών πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο εν λόγω μηχανισμός θα δώσει τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής της ΕΤΠ στα διάφορα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας: α) κατά την προ-νομοθετική φάση (διαβουλεύσεις υπό την ιδιότητα του ενδιαφερόμενου μέρους, ανάλυση του αντίκτυπου)· β) κατά τη φάση αξιολόγησης της πολιτικής (ετήσιες εκθέσεις για τη μετανάστευση και την ενσωμάτωση).

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την «Πράσινη Βίβλο για το μέλλον του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης» (COM(2005) 606 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Σχέδιο πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση» (COM(2005) 669 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την «Ανακοίνωση της Επιτροπής για τις προτεραιότητες πολιτικής για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης υπηκόων τρίτων χωρών» (COM(2006) 402 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 2ας Δεκεμβρίου 2005, να ζητήσει τη γνωμοδότησή της σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Συνταγματικά θέματα και ευρωπαϊκή διακυβέρνηση — Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης» να επεξεργαστεί σχετική γνωμοδότηση·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών της 4ης και 5ης Νοεμβρίου 2004 για το Πρόγραμμα της Χάγης: ευρωπαϊκός χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το άρθρο 63 της Συνθήκης ΕΚ·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τον «Οδηγό για την Ένταξη» (Handbook on Integration for policy-makers and practitioners), της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το «νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με στρατηγικές και μέσα για την ένταξη των μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (2006/2056 (INI))·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το «ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανάπτυξη και τη μετανάστευση» (2005/2244 (ΙΝΙ))·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης: ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών κατά την εφαρμογή του Προγράμματος της Χάγης» CDR 223/2004 fin, ΕΕ C 231 της 20.9.2005, σ. 0083-0086·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με την «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Πρώτη ετήσια έκθεση για τη μετανάστευση, ένταξη και απασχόληση» (COM(2004) 508 τελικό), CDR 339/2004, ΕΕ C 231 της 20.9.2005, σ. 46-50·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Το πρόγραμμα της Χάγης: Δέκα προτεραιότητες για την επόμενη πενταετία — Η εταιρική σχέση για την ανανέωση της Ευρώπης στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης» (COM(2005) 184 τελικό), την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου «Ασφάλεια και προστασία των ελευθεριών» για την περίοδο 2007-2013 (COM(2005) 124 τελικό) και την «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την καθιέρωση, για την περίοδο 2007-2013, προγράμματος-πλαισίου για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη δικαιοσύνη» (COM(2005) 122 τελικό) — 2005/0037 (COD) — 2005/0038 (CNS) — 2005/0039 (CNS) — 2005/0040 (COD), CdR 122/2005, ΕΕ C 192 της 16.8.2006, σ. 25-33·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της CDR 51/2006 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Κοινό Πρόγραμμα για την Ένταξη — Πλαίσιο σχετικά με την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2005) 389 τελικό), την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών «Μετανάστευση και ανάπτυξη: συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές» (COM(2005) 390 τελικό) και την «Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών» (COM(2005) 391 τελικό), ΕΕ C 206 της 29.8.2006, σ. 27-39·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR 233/2006 rev.2), που υιοθέτησε η επιτροπή «Συνταγματικά θέματα, ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης» στις 29 Νοεμβρίου 2006 (Εισηγήτρια: η κ. Laura DE ESTEBAN MARTIN, Γενική Διευθύντρια για θέματα συνεργασίας με το κράτος και για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις της Κοινότητας της Μαδρίτης (ES/PPE)·

Εκτιμώντας ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει επί του παρόντος την πλέον επείγουσα κατάσταση της ιστορίας της όσον αφορά τη μετανάστευση· ότι, καθώς ο τελικός στόχος του φαινομένου αυτού είναι η πρόσβαση στην ευρωπαϊκή επικράτεια, δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα που εντοπίζεται αποκλειστικά στα κράτη μέλη και στις περιοχές που δέχονται κυρίως τα μεταναστευτικά αυτά ρεύματα, αλλά για ένα πρόβλημα που πρέπει να εξετασθεί από μια σφαιρική άποψη που να περιλαμβάνει όλη την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τις χώρες προέλευσης και διέλευσης της μετανάστευσης αυτής, ενώ πρέπει από κοινού να αντιμετωπισθούν οι νέες προκλήσεις που προκύπτουν καθημερινά από τις μεταναστευτικές ροές, συμπεριλαμβανομένων και των μεταναστευτικών κινήσεων πληθυσμού στο εσωτερικό της ΕΕ· και ότι το πρόγραμμα της Χάγης, που αποφασίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Νοέμβριο του 2004, διαμορφώνει ένα πρόγραμμα εργασίας για τη χάραξη μιας κοινής πολιτικής για τη μετανάστευση και την αναδεικνύει σε προτεραιότητα της ΕΕ·

Εκτιμώντας ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για την ακριβή αξιολόγηση της σχέσης μεταξύ νόμιμης και παράνομης μετανάστευσης και του μεταναστευτικού φαινομένου κατά τρόπο σφαιρικό και ότι, για το λόγο αυτό, είναι σκόπιμο να συνεχιστεί το έργο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης, προκειμένου να παρέχεται αντικειμενική και συγκρίσιμη ενημέρωση με στόχο τη στήριξη κοινών πολιτικών μετανάστευσης και ασύλου·

3)	Εκτιμώντας ότι η ενσωμάτωση των μεταναστών πρέπει να εξετάζεται από την οπτική της ενσωμάτωσης στην αγορά εργασίας (με ιδιαίτερη προσοχή στις μετανάστριες), αλλά και από μια ευρεία οπτική που να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εκπαιδευτική, πολιτισμική, κοινωνική και πολιτική διάσταση·

Εκτιμώντας ότι η ενσωμάτωση είναι μια αμφίδρομη διαδικασία που προϋποθέτει τόσο την βούληση των μεταναστών να ενσωματωθούν στην κοινωνία υποδοχής και την ανάληψη από αυτούς της ευθύνης να μετατρέψουν τη βούληση αυτή σε πράξη, όσο και τη βούληση των πολιτών της ΕΕ να αποδεχθούν την ενσωμάτωση των μεταναστών, οπότε και απαιτούνται διάφορες δράσεις ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης προκειμένου να επηρεαστούν θετικά οι συμπεριφορές και των δύο ομάδων·

Εκτιμώντας ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως άμεσοι αποδέκτες της μετανάστευσης αυτής και κύριοι φορείς της εφαρμογής των μέτρων ενσωμάτωσης (εργασιακής, εκπαιδευτικής, πολιτισμικής, κοινωνικής και πολιτικής), οφείλουν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στον προσδιορισμό της πολιτικής για τη μετανάστευση, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν την ουσιαστική ενσωμάτωση των μεταναστών, στο επίπεδο που βρίσκεται πλησιέστερα στον πολίτη·

υιοθέτησε, κατά την 68η σύνοδο της ολομέλειας, της 13ης και 14ης Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Απόψεις και γενικές συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

H Επιτροπή των Περιφερειών

1.1

θεωρεί, σύμφωνα και με ό,τι έχει δηλώσει στο παρελθόν για το θέμα αυτό σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις για την επιστροφή των παράνομων μεταναστών και για την τοπική και περιφερειακή εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης (1), ότι η εισερχόμενη μετανάστευση πρέπει να εξετάζεται από μια συνολική άποψη, η οποία θα περιλαμβάνει σαφή θεώρηση των σημαντικότερων προς ανάληψη δράσεων στον τομέα της μεταναστευτικής πολιτικής και η οποία δεν θα βασίζεται σε αποσπασματικά μέτρα. Χρειάζεται να εξεταστούν όλες οι νομοθετικές, λειτουργικές και οικονομικές πρωτοβουλίες που είναι απαραίτητες για την εξέταση του φαινομένου από τη γένεση του, μέσω της συνεργασίας για την ανάπτυξη με τις χώρες προέλευσης και της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων, έως την τελική φάση του, που συνίσταται στην υιοθέτηση των απαραίτητων μέτρων για την ενσωμάτωση όλων των μεταναστών που είναι εγκατεστημένοι στις χώρες μας και την καταπολέμηση της παραοικονομίας, η οποία λειτουργεί ως πόλος έλξης και οδηγεί στην εκμετάλλευση· παρατηρεί ότι οι εγκληματικές οργανώσεις συμβάλλουν στην αύξηση της παράνομης μετανάστευσης·

1.2

υπογραμμίζει ότι, παρά την αύξηση της μετανάστευσης από τη δεκαετία του 80 και παρά το ότι η ΕΕ δέχεται σημαντικό αριθμό μεταναστών από τις αναπτυσσόμενες χώρες (υπολογίζεται σε 40 εκατ. άτομα επί του παρόντος), δεν υπάρχει ακόμα μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στον τομέα της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, γεγονός που οδηγεί τα κράτη μέλη να λαμβάνουν μονομερείς αποφάσεις που δυσχεραίνουν την υιοθέτηση μιας κοινής θέσης·

1.3	παρατηρεί ακόμα ότι δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι να συμβούν γεγονότα με σοβαρές συνέπειες σε σχέση με την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Αυτές οι επείγουσες καταστάσεις δεν πρέπει να αποτελούν προϋπόθεση για την θέσπιση συμφωνιών σύνδεσης·

1.4

θεωρεί ότι οι συμφωνίες σύνδεσης που υπογράφονται με τρίτες χώρες θα πρέπει να περιλαμβάνουν πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές πτυχές, έτσι ώστε να διαμορφώνεται μια πραγματική σχέση ή ένας δεσμός αλληλεξάρτησης μεταξύ της μετανάστευσης και της ανάπτυξης, όπως συνιστά και η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ανάπτυξη και την μετανάστευση (2)·

1.5

επιβεβαιώνει ότι η δράση που πρέπει να αναληφθεί κατά προτεραιότητα προκειμένου να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη μετανάστευση, συνίσταται στη συνεργασία για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη μέσω σχεδίων που να δημιουργούν θέσεις εργασίας, της θέσπισης οικονομικού και εμπορικού φόρουμ, της σύστασης δικτύων πανεπιστημίων, της ίδρυσης ταμείων μικροδανείων για μετανάστες, της εφαρμογής μέτρων που διευκολύνουν τη συνεργασία των μεταναστών για την ανάπτυξη των χωρών προέλευσής τους, της δημιουργίας υποδομών, κυρίως δε υποδομών παροχής πόσιμου νερού (το 42 % του πληθυσμού της Αφρικής δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό) και ηλεκτρικού ρεύματος (μόνο το 20 % διαθέτει τακτική πρόσβαση στο ηλεκτρικό δίκτυο), καθώς και κέντρων υγείας και σχολείων. Χωρίς βεβαίως να παραληφθεί ο άξονας προτεραιότητας που πρέπει να είναι η συνεργασία για την ενίσχυση των θεσμών, με τη δημιουργία στις χώρες για τις οποίες προορίζεται η αναπτυξιακή βοήθεια μιας σειράς προϋποθέσεων (όπως διαφάνεια στη διαχείριση και εκδημοκρατισμός των δομών), απαραίτητων για να είναι αποτελεσματική η υποδοχή και η αξιοποίηση της βοήθειας αυτής. Συνοπτικά, επιδιώκεται να ενισχυθεί η ποιότητα μάλλον παρά η ποσότητα της αναπτυξιακής συνεργασίας. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η εξασφάλιση υψηλού βαθμού διαφάνειας στη χρήση της βοήθειας, κατά τρόπο ώστε αυτή να αποτελεί πραγματικά πηγή ανάπτυξης·

1.6

τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές τόσο λόγω της εμπειρίας τους από τις σχέσεις που διατηρούν με τις χώρες προέλευσης όσο και λόγω των μέτρων που λαμβάνουν για την ενσωμάτωση των μεταναστών, κυρίως στον τομέα της υγείας (που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό δημοσίων δαπανών), της στέγασης, της εκπαίδευσης και της απασχόλησης. Στα πλαίσια της συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν υπογράψει πολυάριθμες συμφωνίες και σχέδια· μεταξύ άλλων, αξίζει να αναφερθούν οι εστίες υποδοχής των νέων που επιστρέφουν, τις οποίες έχει ιδρύσει η Κοινότητα της Μαδρίτης στο Μαρόκο, στο πλαίσιο του προγράμματος AENEAS·

1.7

υπενθυμίζει τη δήλωση της 5ης Διάσκεψης των Κοινοβουλίων των Μητροπολιτικών Περιφερειών της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε στις 26 και 27 Απριλίου 2006, στην οποία αναγνωρίζεται ότι οι μητροπολιτικές περιφέρειες της ΕΕ, λόγω της ευημερίας και του δυναμισμού τους, αποτελούν ισχυρούς πόλους έλξης για τα άτομα από τρίτες χώρες που αναζητούν νέες προοπτικές προόδου και, συνεπώς, θεωρεί ότι χρειάζεται να εφαρμοστούν μέτρα για την αποτροπή μαζικών αφίξεων εκτός των νόμιμων διαύλων, από αεροπορικές, λιμενικές και χερσαίες συνοριακές διόδους, καθώς και για την ανάπτυξη του κατάλληλου προγραμματισμού που θα οδηγεί στην ενσωμάτωση των ατόμων αυτών και στις υπόλοιπες περιφέρειες των χωρών μας·

1.8

υπενθυμίζει, επίσης, τη θέση των Μητροπολιτικών Περιφερειών που στηρίζουν την ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση η οποία να αντιμετωπίζει με τρόπο ολοκληρωμένο όλα τα ζητήματα που επηρεάζουν την πλήρη ενσωμάτωση των μεταναστών στην κοινωνία. Μόνο μέσω της ενσωμάτωσης θα επιτευχθεί η αποδοχή των αξιών της δημοκρατικής συνύπαρξης και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες διαπνέουν τα πολιτικά συστήματα που συναπαρτίζουν την ΕΕ. Υπό την έννοια αυτή, εφιστά την προσοχή στη σημασία της ανάπτυξης πρωτοβουλιών εκπαίδευσης των μεταναστών στην επίσημη γλώσσα (ή τις επίσημες γλώσσες) και στον πολιτισμό της χώρας υποδοχής, καθώς και πρωτοβουλιών που να οδηγούν τους μετανάστες να αισθάνονται σημαντικοί για την κοινωνία υποδοχής και συνυπεύθυνοι για το μέλλον της·

1.9

θεωρεί ότι η μετανάστευση αποτελεί πρόκληση για όλους· όλοι οφείλουμε να διαδραματίσουμε ένα ρόλο: δημόσια διοίκηση (ευρωπαϊκή, εθνική, περιφερειακή και τοπική), ευρωπαίοι πολίτες και μετανάστες. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουν να επιλυθούν τα προβλήματα και να αξιοποιηθούν οι δυνατότητές της για όλους, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών προέλευσης·

1.10

εκτιμά, κατά συνέπεια, ότι πρέπει να βελτιωθεί η συνεργασία:

α)	μεταξύ των διοικήσεων,

β)	με τους κοινωνικούς φορείς,

γ)	με τις επιχειρήσεις (κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων),

δ)	με τις ενώσεις μεταναστών·

1.11

συνιστά τα ακόλουθα:

α)	βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων για θέματα μετανάστευσης και των αρμοδίων για τη διαχείριση της συνεργασίας για την ανάπτυξη σε κάθε κράτος μέλος,

β)

προώθηση της συνδυασμένης ανάπτυξης ως τρόπου αξιοποίησης του δυναμικού που αντιπροσωπεύουν οι κοινότητες των μεταναστών που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ, για την ανάπτυξη της χώρας προέλευσής τους. Για το σκοπό αυτό, κρίνει απαραίτητο να διευκολυνθούν οι μεταφορές πόρων των μεταναστών στις χώρες προέλευσής τους, μέσω της μείωσης των σχετικών δαπανών και της χρήσης των επίσημων συστημάτων μεταφοράς·

1.12

ζητεί από την Επιτροπή και από τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πολιτικές για την διοχέτευση των εμβασμάτων των μεταναστών σε παραγωγικές επενδύσεις στις χώρες προέλευσής τους, διευκολύνοντας την πρόσβασή τους σε μικροδάνεια. Υπό την έννοια αυτή, επισημαίνει τη χρησιμότητα της διοχέτευσης των εμβασμάτων αυτών κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνεται σύνδεση με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται μέσω των ταμείων συνεργασίας για την ανάπτυξη. Συνιστά, επίσης, να θεσπιστεί η υποχρέωση να κατευθύνεται το διαγραφόμενο χρέος προς παραγωγικές επενδύσεις, οι οποίες με τη σειρά τους να μπορούν να συνδέονται με τα προαναφερθέντα εμβάσματα, έτσι ώστε η επένδυση στα σχέδια αυτά των οικονομιών του επενδυτή μετανάστη να καθίσταται η πλέον αποδοτική γι' αυτόν επιλογή·

1.13

τονίζει, συνεπώς, ότι πρέπει να συσταθεί ταμείο εγγυήσεων προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των μικροσχεδίων και να μεγιστοποιηθεί η επίδρασή τους στην ανάπτυξη και, επίσης, στηρίζει την θέσπιση ενός οικονομικού και εμπορικού φόρουμ καθώς και επαγγελματικών δικτύων όπου θα συμμετέχουν επαγγελματίες από την ΕΕ και από τις αναπτυσσόμενες χώρες·

1.14

ζητεί από τα κράτη μέλη να συνεργάζονται με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές κατά την κατάρτιση των πολιτικών μετανάστευσης και κατά την θέσπιση των υπό διαμόρφωση εθνικών σχεδίων για την ενσωμάτωση και την απασχόληση, δεδομένου ότι τα απαραίτητα μέτρα για την εκτέλεσή τους τίθενται σε εφαρμογή σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

1.15

ζητεί να συσταθεί επειγόντως ένα χρηματοδοτικό μέσον που να προορίζεται ειδικότερα για τους πόλους έλξης των περισσότερων μεταναστών και τις ζώνες διέλευσης στις οποίες σημειώνονται οι μαζικές αφίξεις μεταναστών, όπως οι Κανάριες Νήσοι, η Θέουτα, η Λαμπεντούζα, η Μάλτα, η Μελίλια, και η Νότια Ιταλία γενικά: ζώνες όπου η μαζική άφιξη μεταναστών αποτελεί εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα, δεδομένης της έλλειψης μέσων για την παροχή κατάλληλης ανθρωπιστικής φροντίδας. Πρέπει να σημειωθεί ότι η διαφορά εισοδήματος ανάμεσα στις δύο πλευρές των νότιων εξωτερικών συνόρων της ΕΕ είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο·

1.16

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν το φαινόμενο της μαζικής παράνομης μετανάστευσης που εισέρχεται από τις ακτές των νησιωτικών περιοχών της ΕΕ, την ανθρώπινη τραγωδία που αυτό αντιπροσωπεύει και τις συνέπειές του από άποψη ασφάλειας και συνοχής της ευρωπαϊκής επικράτειας. Η ΕΕ πρέπει να αξιοποιήσει το δυναμικό των περιφερειών που συναπαρτίζουν τα θαλάσσια σύνορά της, ως βάση για την ανάπτυξη σχέσεων με τις τρίτες χώρες που να είναι επωφελείς και για τις δύο πλευρές·

1.17

εκτιμά ότι, σύμφωνα και με όσα έχει αναφέρει η ίδια σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις για την οικογενειακή επανένωση, για την τοπική και περιφερειακή εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης και για την Πράσινη Βίβλο σχετικά με την κοινοτική πολιτική επιστροφής των παρανόμως διαμενόντων, και σύμφωνα και με όσα αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην έκθεσή του για την ανάπτυξη και τη μετανάστευση (3), πρέπει να ληφθούν μέτρα προκειμένου να αυξηθεί η υφιστάμενη νομική ασφάλεια στον τομέα της μετανάστευσης, και τούτο, σε πολλούς τομείς:

α)	έλεγχος της ορθής μεταφοράς και της ουσιαστικής εφαρμογής των υφιστάμενων οδηγιών·

β)	διασαφήνιση της νομοθεσίας, ιδίως όσον αφορά τους όρους απόκτησης του καθεστώτος μόνιμου κατοίκου·

γ)	επακριβής τυποποίηση των όρων για την πρόσβαση στην οικογενειακή επανένωση·

1.18

προτείνει, σύμφωνα με όσα έχει υποστηρίξει σε προηγούμενη γνωμοδότησή της για την «Πράσινη Βίβλο σχετικά με την κοινοτική πολιτική επιστροφής των παρανόμως διαμενόντων» (4), να αναπτυχθούν μέτρα για την προώθηση της εθελοντικής επιστροφής και να δοθεί προτεραιότητα σ' αυτήν έναντι της αναγκαστικής επιστροφής. Θα ήταν θετική η θέσπιση κινήτρων προκειμένου οι εν δυνάμει μετανάστες να παραμένουν στη χώρα προέλευσής τους. Σε περίπτωση αναγκαστικής επιστροφής, πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες ομάδες. Οπωσδήποτε, είναι απαραίτητη η συνεργασία με τις χώρες προέλευσης·

1.19

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες για την παιδική ηλικία, το ύψιστο συμφέρον των παιδιού απαιτεί, όποτε είναι δυνατόν, να μεγαλώνει στο οικογενειακό περιβάλλον του. Πρέπει να διατεθεί βοήθεια στις χώρες καταγωγής, στις οποίες θα πρέπει να εκπαιδεύονται και να καταρτίζονται τα παιδιά ώστε να είναι δυνατόν να εξεύρουν εργασία κοντά στους γονείς τους. Πράγματι, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού επιβάλλει στα κράτη να καταπολεμούν τις παράνομες μεταφορές σε άλλες χώρες·

1.20	εκφράζει την ευχή να ληφθούν υπόψη στη διαχείριση του Ευρωπαϊκού ταμείου για την ενσωμάτωση οι ειδικές απαιτήσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών και υποστηρίζει τη συμμετοχή τους στη διαπραγμάτευση των εθνικών προγραμμάτων, καθώς και των αντίστοιχων λειτουργικών προγραμμάτων·

1.21

ζητεί επίσης από την Επιτροπή, σύμφωνα και με την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ανάπτυξη και τη μετανάστευση, να προβλέψει τα απαραίτητα χρηματοδοτικά μέσα για την ενσωμάτωση των μεταναστών στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας υποδοχής μέσω της εκπαίδευσης στη γλώσσα, τον πολιτισμό και την ιδιότητα του πολίτη, χωρίς να θίγεται η οφειλόμενη διαφύλαξη της πολιτισμικής ταυτότητας των μεταναστών. Επιπλέον, υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα ιδιαίτερα προβλήματα ενσωμάτωσης των απογόνων (τέκνων και εγγονών) των μεταναστών·

1.22

επισημαίνει τον τομέα της εκπαίδευσης ως τον κατεξοχήν τομέα άσκησης μίας πολιτικής που διευκολύνει περισσότερο και καλύτερα την ενσωμάτωση, έχοντας επίγνωση ότι τα ποσοστά σχολικής επιτυχίας των μεταναστών είναι, κατά πολύ και σε ανησυχητικό βαθμό, χαμηλότερα από εκείνα του μέσου όρου των λοιπών πολιτών της ΕΕ και υπενθυμίζει ότι, για την ενσωμάτωση των μεταναστών, είναι ουσιαστικό να διαρθρωθούν τα απαραίτητα μέσα ένταξής τους στο εκπαιδευτικό σύστημα καθώς και στην αγορά εργασίας. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει τα εξής:

α)	δημιουργία ενός ειδικού χρηματοδοτικού μέσου αφιερωμένου στην επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων των μεταναστών στον εκπαιδευτικό τομέα·

β)	διάρθρωση μέτρων που να διευκολύνουν την αναγνώριση και την ισοτιμία τίτλων σπουδών και, γενικότερα, επαγγελματικών προσόντων των μεταναστών που έχουν αποκτηθεί στις χώρες προέλευσης. Με το τρόπο αυτό θα διευκολυνθεί η ένταξή τους στο χώρο της εργασίας·

γ)	ανάπτυξη προγραμμάτων κατάρτισης για την απασχόληση που να απευθύνονται ειδικότερα στους εργαζομένους από χώρες που δεν διακρίνονται για την επαγγελματική κατάρτιση ή για τα προσόντα του εργατικού δυναμικού τους·

1.23

σε συμφωνία με όσα αναφέρει η Επιτροπή στο Εγχειρίδιο για την ένταξη, κρίνει σημαντικά τα εξής:

α)	την εφαρμογή προγραμμάτων που να επιτρέπουν την κατάλληλη εκμάθηση από τους μετανάστες της γλώσσας της χώρας υποδοχής, και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα των μαθημάτων αυτών, τουλάχιστον στο βασικό επίπεδο·

β)

τη δημιουργία, επίσης υποχρεωτικών, μαθημάτων αγωγής του πολίτη, πολιτισμού και γενικότερα κοινωνικής ένταξης και γνώσης των αξιών της κοινωνίας υποδοχής σε ό,τι αφορά την ιδιότητα του πολίτη. Τα μαθήματα αυτά θα μπορούν να παρέχονται στη μητρική γλώσσα των μεταναστών, προκειμένου να επιτευχθεί εξαρχής ευκολότερη και καλύτερη κατανόηση, όταν αυτοί δεν κατέχουν ακόμα την γλώσσα της χώρας υποδοχής και χωρίς τούτο να συνεπάγεται καθυστέρηση ή παράλυση της διαδικασίας ενσωμάτωσης και εκμάθησης της γλώσσας και του πολιτισμού της χώρας υποδοχής·

γ)

τη διευκόλυνση, κατά το δυνατόν, της πραγματοποίησης των μαθημάτων αυτών, με δυνατότητες ηλεκτρονικής εκμάθησης, παρακολούθησης εξ αποστάσεως, ευελιξίας ωραρίων, φοίτησης μερικού χρόνου κ.τ.λ., προκειμένου να εξασφαλισθεί καλύτερη κατανόηση. Επίσης σημαντική είναι η κατάρτιση των ατόμων που έρχονται σε επαφή με τους μετανάστες, για την επίλυση των προβλημάτων τους·

δ)	τη στήριξη των προσπαθειών των μεταναστών όσον αφορά τη διδασκαλία της μητρικής τους γλώσσας στα παιδιά τους, προκειμένου η ελλιπής γνώση της μητρικής γλώσσας να μην αποτελεί αργότερα εμπόδιο στην επιστροφή των μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους.

2. Ανακοίνωση για το Σχέδιο πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση (COM (2005) 669 τελικό)

H Επιτροπή των Περιφερειών

2.1	θεωρεί, όσον αφορά την νόμιμη μετανάστευση, ότι δεν πρέπει να λησμονείται ότι τα άτομα που μεταναστεύουν είναι ακριβώς εκείνα που διαθέτουν ικανότητες και μπορούν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη των χωρών προέλευσής τους·

2.2

θεωρεί, όπως επισημαίνει και στη γνωμοδότησή της για την «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές, την επαγγελματική κατάρτιση ή τον εθελοντισμό» (5), ότι η διαρροή εγκεφάλων πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τρόπον ώστε να αξιοποιούνται μεν οι δυνατότητες που παρέχονται στην οικονομία των χωρών μας, αλλά να διευκολύνεται και η επιστροφή στις χώρες προέλευσης, προκειμένου να προωθείται και η εκεί ανάπτυξη, καθώς και να παρέχεται η δυνατότητα επιστροφής εκ νέου για τη συνέχιση ή την ολοκλήρωση της κατάρτισης, πράγμα που θα καταστήσει δυνατό να διαμορφωθεί μια συνεχής ροή εμπειριών και ωφελειών τόσο για τη χώρα προέλευσης όσο και για τη χώρα υποδοχής·

2.3	θεωρεί ότι η κυκλική μετανάστευση αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα προκειμένου να ενισχυθεί η θετική συμβολή των μεταναστευτικών ροών στην ανάπτυξη·

2.4

στηρίζει τον θεμελιώδη στόχο που επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο οποίος συνίσταται στην εξασφάλιση ενός κοινού πλαισίου δικαιωμάτων για όλους τους υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν προσληφθεί νόμιμα και έχουν γίνει δεκτοί σε ένα κράτος μέλος. Ειδικότερα, υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ζήτημα της αναγνώρισης και της ισοτιμίας των τίτλων σπουδών και άλλων επαγγελματικών προσόντων, προκειμένου να αποφευχθούν καταστάσεις στις οποίες οι μετανάστες θα εργάζονται σε θέσεις κατώτερες των προσόντων τους·

2.5

τονίζει τη σημασία της πρόσβασης στην απασχόληση προκειμένου να επιτευχθεί η ενσωμάτωση των μεταναστών και επισημαίνει την υφιστάμενη αντίφαση μεταξύ, αφενός, της απλοϊκής προσέγγισης που επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ανάγκη υποδοχής περισσότερων μεταναστών και της νομιμοποίησης απλώς και μόνο του εργατικού δυναμικού και, αφετέρου, των τοπικών και περιφερειακών προσπαθειών για την καταπολέμηση του αποκλεισμού, της περιθωριοποίησης, της ξενοφοβίας και την εφαρμογή μέτρων για την ένταξη των γυναικών, των οποίων ο δεσμός με τα παιδιά είναι θεμελιώδης για την ενσωμάτωση της οικογένειας·

2.6

θεωρεί ότι η νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να λάβει υπόψη την οικογενειακή επανένωση ως έναν από τους βασικούς άξονες κοινωνικής ένταξης των μεταναστών, διότι, διαφορετικά, η στρατηγική θα είναι ατελής. Ωστόσο, πρέπει να προωθηθεί η οικογενειακή επανένωση ως καταλυτική διαδικασία ενσωμάτωσης στο βαθμό που περιορίζεται στον οικογενειακό πυρήνα, δηλαδή στους γονείς, τα παιδιά και τους παππούδες·

2.7

υπογραμμίζει, υπό την έννοια αυτή, την ανησυχία των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά τη διάσταση του φύλου, και τούτο διότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διπλές διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες: όχι μόνο λόγω φύλου αλλά και λόγω εθνοτικής προέλευσης. Για το λόγο αυτό, ζητά από την Επιτροπή και από τα κράτη μέλη να εντατικοποιήσουν το διάλογο με τις χώρες προέλευσης, προκειμένου να προωθήσουν τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων·

2.8

στηρίζει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά τους εποχικούς εργαζομένους και θεωρεί απαραίτητο να διαμορφωθούν πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις στον τομέα της κινητικότητας του εποχικού εργατικού δυναμικού. Ωστόσο, η εποχική εργασία δεν πρέπει να μετατραπεί σε μέσο παράνομης εισροής μεταναστών. Μια ενδεχόμενη λύση θα ήταν να ενταχθεί η εργασία των εποχικών εργαζομένων στο πλαίσιο σχεδίων συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης, κατά τρόπον ώστε οι εργαζόμενοι αυτοί να έχουν κίνητρο να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους μόλις ολοκληρωθεί η εποχική εργασία και να συνεχίζουν να εργάζονται ενταγμένοι σε ένα σχέδιο συνεργασίας. Ακόμη, στο πλαίσιο των σχεδίων συνεργασίας, θα μπορούσε να δοθεί ώθηση στην άφιξη εποχικών εργαζόμενων οι οποίοι να προέρχονται όχι μόνο από γεωγραφικά κοντινές χώρες, αλλά και από περιοχές πολύ πιο μακρινές, όπως η Λατινική Αμερική, καθώς μπορούμε να επωφεληθούμε από την πτώση του κόστους των ταξιδίων·

2.9

συμφωνώντας με την Επιτροπή, κρίνει απαραίτητη τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων, προκειμένου να διαμορφωθεί κατάλληλα μια ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης, η οποία σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχει ως αποφασιστικό κριτήριο για την αποδοχή μεταναστών τις ανάγκες της αντίστοιχης αγοράς εργασίας. Δεν είναι δυνατόν το 90 % των εισερχομένων μεταναστών να είναι για ένα διάστημα παράνομοι πριν να νομιμοποιηθούν·

2.10

εκφράζει την ικανοποίησή της για τη βούληση που εκφράζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο έγγραφο σε ό,τι αφορά την ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Διαδικτυακής Πύλης για την Κινητικότητα στην Εργασία, η οποία παρέχει, μέσω του Διαδικτύου, ενημέρωση προερχόμενη από το δίκτυο συνεργασίας EURES (Ευρωπαϊκές Υπηρεσίες Απασχόλησης), στόχος του οποίου είναι να παρέχει υπηρεσίες ενημέρωσης, παροχής συμβουλών και πρόσληψης/τοποθέτησης (αναζήτηση απασχόλησης) σε εργαζομένους και εργοδότες και να ενημερώνει, να προσανατολίζει και να συμβουλεύει τους υποψηφίους για κινητικότητα τόσο σχετικά με τις ευκαιρίες απασχόλησης όσο και με τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, καθώς επίσης και να επικουρεί τους εργοδότες που επιθυμούν να προσλάβουν εργαζόμενους από άλλες χώρες· η Επιτροπή των Περιφερειών μπορεί να συμβάλει σε όλα αυτά με το να επισημαίνει στην Επιτροπή τις Διαδικτυακές Πύλες των τοπικών και περιφερειακών αρχών οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές πηγές πληροφόρησης για όλους τους ενδιαφερομένους (6)·

2.11

στηρίζει την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη πρέπει να γίνει ελκυστική για τους ειδικευμένους εργαζομένους, για τους άριστους φοιτητές και για τους ερευνητές. Ακόμη, όσον αφορά τους φοιτητές (αντίθετα με ό,τι ισχύει σήμερα σε ορισμένα κράτη μέλη), θα πρέπει να μπορούν να εργάζονται κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, εφόσον τούτο ενδέχεται να τους βοηθήσει στη μετάβαση στην αγορά εργασίας. Θα ήταν χρήσιμο να καταρτιστούν εξειδικευμένα προγράμματα κινητικότητας για αλλοδαπούς φοιτητές, σύμφωνα με το πρότυπο των ήδη υφιστάμενων σε όλη την ΕΕ επιτυχημένων πρωτοβουλιών Erasmus και Leonardo da Vinci, προκειμένου να αποφευχθεί η διαρροή εγκεφάλων και να διευκολυνθεί η κατάρτισή τους, καθόσον αποτελούν ανεκτίμητο ανθρώπινο κεφάλαιο για τις χώρες προέλευσης·

2.12	θεωρεί ότι θα πρέπει να εξεταστεί, για συγκεκριμένες περιπτώσεις, η δυνατότητα από κοινού χορήγησης αδειών εργασίας και παραμονής, πράγμα που θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η γραφειοκρατία και να αυξηθεί ο έλεγχος· επίσης, προτείνει οι άδειες εργασίας και παραμονής να ισχύουν σε όλη την ΕΕ·

2.13	συμφωνεί με τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η μετανάστευση δεν αποτελεί τη λύση για το πρόβλημα της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού· πρόκειται απλώς για ένα μέσο που μπορεί να αμβλύνει αλλά όχι και να επιλύσει το πρόβλημα του δημογραφικού ελλείμματος της Ευρώπης·

2.14	εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σημασία που αποδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ανακοίνωση, στη συνεργασία με τις χώρες προέλευσης της μετανάστευσης και στηρίζει την ενίσχυση των ήδη υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων που αφορούν τη μετανάστευση και τη δημιουργία και άλλων εξειδικευμένων μέσων·

2.15

παρατηρεί ότι, σε εσωτερικό επίπεδο, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές καλούνται να αντιμετωπίσουν άμεσα τα ζητήματα της μετανάστευσης, λόγω των διαχειριστικών αρμοδιοτήτων τους και, συνεπώς, υπογραμμίζει ότι μπορούν να προσδώσουν σημαντική προστιθέμενη αξία στις δραστηριότητες και στις συζητήσεις για την ανταλλαγή εμπειριών που προγραμματίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το 2007 στον τομέα της ευαισθητοποίησης, της πληροφόρησης και της κατάρτισης (7)·

2.16	προτείνει στην Επιτροπή να συμβάλει τόσο στη διενέργεια των αναλύσεων αντικτύπου που η τελευταία ανακοίνωσε ότι προτίθεται να πραγματοποιήσει πριν να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις όσον αφορά τη νόμιμη μετανάστευση, όσο και στην συστηματική διαβούλευση με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές (8).

3. Ανακοίνωση για τις προτεραιότητες πολιτικής για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης υπηκόων τρίτων χωρών (COM(2006) 402 τελικό)

H Επιτροπή των Περιφερειών

3.1

υποστηρίζει ιδιαίτερα την ανάγκη συνεργασίας με τις τρίτες χώρες προκειμένου να αποτραπεί η παράνομη μετανάστευση και, στο πλαίσιο αυτό, στηρίζει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 15ης και 16ης Δεκεμβρίου 2005 να διατεθεί το 3 % του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης στην αύξηση της χρηματοδοτικής βοήθειας σε τομείς που συνδέονται άμεσα με τη μετανάστευση·

3.2

κρίνει απαραίτητο να δοθεί ώθηση στη σύναψη συμφωνιών εταιρικής σχέσης με τις χώρες προέλευσης της μετανάστευσης, οι οποίες θα πρέπει να προλαμβάνουν τις ενδεχόμενες μεταναστευτικές και ανθρωπιστικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και να περιλαμβάνουν συμφωνίες συνεργασίας για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, για την επιστροφή και τον επαναπατρισμό των παράνομων μεταναστών, για την παροχή αναπτυξιακής βοήθειας και για τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τον αυτόχθονα πληθυσμό των χωρών αυτών·

3.3	θεωρεί θεμελιώδη την ανάπτυξη όλων των διαθέσιμων πηγών πληροφόρησης στις χώρες προέλευσης σχετικά με τη μετανάστευση, την κλίμακά της, την υφιστάμενη νομοθεσία και τις δυνατότητες διοχέτευσής της μέσω νόμιμων διαύλων·

3.4	στηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να καθιερώσει έναν μηχανισμό που να επιτρέπει την παροχή επείγουσας βοήθειας σε ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει σοβαρές πιέσεις στα εξωτερικά σύνορα και ζητεί από το Συμβούλιο να διαθέσει στην Επιτροπή επαρκή μέσα για την κατάλληλη υλοποίησή του·

3.5

υπογραμμίζει την πρόταση που περιλαμβάνεται στο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ανάγκη να τεθεί τέρμα στην εμπορία ανθρώπων και στις μαφίες που επιδίδονται σε αυτήν και ζητά να αναδειχθεί η ανάγκη αυτή σε προτεραιότητα της ΕΕ και να της διατεθούν επαρκή χρηματοδοτικά μέσα. Πρέπει να συνειδητοποιηθεί το μέγεθος του ανθρώπινου δράματος που αντιπροσωπεύει: σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία διαφόρων διεθνών οργανισμών, ένας στους τρεις μετανάστες αποθνήσκει κατά τη μετάβαση προς τη χώρα προορισμού·

3.6

σε σχέση με τα παραπάνω, επισημαίνει την ανάγκη να αποφευχθεί από τις ευρωπαϊκές χώρες υποδοχής η ανάθεση της διαχείρισης της επιστροφής των μεταναστών σε όμορες χώρες που δεν επιδεικνύουν επαρκή σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο μεγαλύτερος δυνατός έλεγχος του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

3.7

τονίζει ότι, υπό την έννοια αυτή, η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση και οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να ενθαρρύνουν τη νόμιμη απασχόληση με τη λήψη μέτρων όπως η μείωση του μη μισθολογικού κόστους του εργατικού δυναμικού και η μείωση της φορολογικής πίεσης επί των χαμηλόμισθων εργαζομένων ή των εργαζομένων χαμηλής εξειδίκευσης, που μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό των κινήτρων για παράνομη απασχόληση και, επομένως, για πρόσληψη παράνομων μεταναστών. Αυτά τα μέτρα που αποσκοπούν στο να καταστεί πιο ευέλικτη η αγορά εργασίας, αναμένεται να δώσουν ώθηση στη νόμιμη πρόσληψη μεταναστών·

3.8

υποστηρίζει την προώθηση ενημερωτικών εκστρατειών σχετικά με τα πλεονεκτήματα της νόμιμης μετανάστευσης και τους κινδύνους της παράνομης μετανάστευσης, καθώς και την πρωτοβουλία της Επιτροπής σε ό,τι αφορά τη διενέργεια μελέτης κατά το 2007 σχετικά με τις τρέχουσες πρακτικές και τα αποτελέσματα των νομιμοποιήσεων στα κράτη μέλη, που θα χρησιμεύσει ως βάση για μελλοντικές συζητήσεις και για την θέσπιση κοινού νομικού πλαισίου για τη νομιμοποίηση σε ευρωπαϊκή κλίμακα·

3.9

θεωρεί σκόπιμο να εξασφαλισθεί, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο συντονισμός των διπλωματικών αντιπροσωπειών των κρατών μελών, από κοινού με τις αρμόδιες υπηρεσίες πληροφοριών, έτσι ώστε να καταστεί δυνατός ο εντοπισμός και η δίωξη, σε συνεργασία με τις αρμόδιες τοπικές αρχές, των εγκληματικών οργανώσεων που επιδίδονται στην παράνομη μεταφορά μεταναστών.

4. Πράσινο Βιβλίο για το μέλλον του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης (COM(2005) 606 τελικό)

H Επιτροπή των Περιφερειών

4.1

συμφωνεί ως προς το στόχο του μελλοντικού δικτύου μετανάστευσης που συνίσταται στην παροχή στην Επιτροπή, στα κράτη μέλη, και στο ευρύ κοινό, αντικειμενικών, αξιόπιστων και συγκρίσιμων πληροφοριών για τη μετανάστευση και το άσυλο, και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να διατίθενται στο κοινό οι πληροφορίες αυτές, εκτός εκείνων που έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα, σε συμφωνία πάντα με τις υπηρεσίες προστασίας των δεδομένων·

4.2

συμφωνεί ότι οι συγκεκριμένες δραστηριότητες συγκέντρωσης στοιχείων και ανάλυσης των πληροφοριών, έρευνας, δημοσίευσης γνωμοδοτήσεων και συστάσεων και οργάνωσης των εκστρατειών ευαισθητοποίησης πρέπει να ανατεθούν σε μια ενιαία δομή, δεδομένου ότι από τη συγκέντρωση προκύπτουν οικονομίες κλίμακας και διευκολύνεται ο συντονισμός·

4.3	προτείνει να προστεθεί μία ακόμη δραστηριότητα: το ΕΔΜ θα πρέπει επίσης να ασχολείται με το συντονισμό της μεταφοράς της κοινοτικής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο των διαφόρων κρατών μελών·

4.4

ευθυγραμμιζόμενη με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (9) και προκειμένου να μπορέσει να διασφαλιστεί στενή συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων και των οργάνων που είναι αρμόδια για τη συγκέντρωση των πληροφοριών, προτείνει να οριστεί ένας σύνδεσμος σε κάθε ένα από αυτά και να υπάρχει μια ιστοθέση που να προορίζεται αποκλειστικά και μόνο για τους ειδικευμένους ενδιαφερομένους και χρήστες. Επίσης, θα χρειαστεί ένας σύνδεσμος μεταξύ των εθνικών και διεθνών οργανισμών στους οποίους θα ανατεθούν τα θέματα αυτά. Οι τελευταίοι θα πρέπει να αναζητούν τρόπους συνεργασίας για την επίλυση των προβλημάτων·

4.5

σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση του δικτύου, τάσσεται υπέρ της επιλογής 1, δηλ. του δικτύου που συνδέεται με την Επιτροπή, διότι έτσι διευκολύνεται ο έλεγχος, ο συντονισμός και οι σχέσεις με τα άλλα ευρωπαϊκά όργανα. Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των εθνικών σημείων επαφής, θα πρέπει να ανατεθεί στους εθνικούς εκπροσώπους η συλλογή στοιχείων και η μελέτη των προβλημάτων. Ο ρόλος των σημείων επαφής θα πρέπει να έγκειται στη συλλογή, ανάλυση -στο μέτρο του δυνατού- και διαβίβαση των πληροφοριών στο δίκτυο και στους εθνικούς φορείς, αφού προσδιοριστούν και συμφωνηθούν σε εθνικό επίπεδο τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες του σημείου επαφής. Το καθεστώς τους θα πρέπει να διασφαλίζει την ανεξαρτησία τους έναντι της κυβέρνησης κάθε κράτους και η διάρθρωσή τους θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές. Εν πάση περιπτώσει, θα πρέπει να διασφαλίζεται η ρευστότητα της μετάδοσης πληροφοριών·

4.6

κρίνει ότι έχει βασική σημασία, μέσω του δικτύου αυτού:

—	να ενισχυθεί η ενημέρωση, κυρίως σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας·

—	να βελτιωθούν οι στατιστικές πληροφορίες χάρη στον καλύτερο συντονισμό μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης·

—	να εναρμονισθούν οι μέθοδοι στατιστικού υπολογισμού προκειμένου να καταστεί δυνατή η σύγκριση και ο συντονισμός.

5. Δεύτερη έκθεση για τη μετανάστευση και την ενσωμάτωση

H Επιτροπή των Περιφερειών

5.1

κρίνει απαραίτητη την περαιτέρω ανάπτυξη των ετήσιων εκθέσεων για τη μετανάστευση, ώστε να παρέχουν στοιχεία που θα επιτρέπουν τον προγραμματισμό της μετανάστευσης, καθώς και την ανάπτυξη κατάλληλης μεταναστευτικής πολιτικής. Δεν είναι δυνατόν να σχεδιάζουμε δημόσιες πολιτικές χωρίς επαρκή πληροφόρηση, ιδιαίτερα μάλιστα σε αυτόν τον τομέα·

5.2

συνιστά θερμά την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των αυτών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών τους, μέσω των υφιστάμενων δικτύων και του μελλοντικού ευρωπαϊκού δικτύου για τη μετανάστευση. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες·

5.3

υπογραμμίζει ότι οποιαδήποτε ιδέα επιθυμούμε να υλοποιηθεί, θα πρέπει να μεταφράζεται σε πρόγραμμα και οποιοδήποτε πρόγραμμα ή νομοθετικό μέσον επιθυμούμε να αναπτυχθεί, θα πρέπει να αξιολογείται εκ των υστέρων προκειμένου να είναι δυνατή η εκτίμηση της χρησιμότητάς του, καθώς και της καλής ή κακής χρήσης του. Επιδοκιμάζει, κατά συνέπεια, την πρωτοβουλία της Επιτροπής να καταρτίζει ετήσια έκθεση αξιολόγησης για τη μετανάστευση και την ενσωμάτωση·

5.4

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για την καθιέρωση ετήσιου φόρουμ για τη μετανάστευση, στο πλαίσιο του οποίου εμπειρογνώμονες, μετανάστες, υπεύθυνοι δημόσιων διοικήσεων συμπεριλαμβανομένων και του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου, και γενικά όλοι οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες θα μοιράζονται τις βέλτιστες πρακτικές και θα καταλήγουν σε εφαρμόσιμα συμπεράσματα. Εκτιμά ότι η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, στην οποία οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να προσφέρουν συγκεκριμένη συμβολή, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη προόδου και την πιστοποίηση των αποτελεσμάτων των σχετικών πολιτικών. Εν πάση περιπτώσει, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα απαιτούμενα μέσα για την απόκτηση πλήρων και ακριβών δεδομένων για το μεταναστευτικό φαινόμενο, τα οποία δεδομένα θα ληφθούν υπόψη για την εφαρμογή των σχετικών πολιτικών. Οι ετήσιες εκθέσεις θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο του εν λόγω φόρουμ. Θα πρέπει να μεριμνούμε πάντα για τη διατήρηση επαφής με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.

6. Συμπεράσματα

H Επιτροπή των Περιφερειών

6.1	συνιστά την αναγνώριση μίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση, η οποία θα επιτρέπει την αυξημένη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και των τρίτων χωρών·

6.2	κρίνει θεμελιώδους σημασίας τη βελτίωση, τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη, των διαθέσιμων στοιχείων, καθώς και τη γνώση των αναγκών της αγοράς εργασίας, για την ενδεδειγμένη ανάπτυξη μίας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση, καθώς και για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών·

6.3

συνιστά την προώθηση της συνδυασμένης ανάπτυξης, ως τρόπου για την αξιοποίηση του δυναμικού που αντιπροσωπεύουν οι κοινότητες των μεταναστών που έχουν εγκατασταθεί στις χώρες της ΕΕ για την ανάπτυξη των χωρών καταγωγής τους και συμβουλεύει να μελετηθούν και άλλοι καινοτόμοι εναλλακτικοί τρόποι για τη διοχέτευση της νόμιμης μετανάστευσης, οι οποίοι να αίρουν τα υφιστάμενα εμπόδια για την πρόσληψη των μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους·

6.4

6.5

επιβεβαιώνει εκ νέου ότι, σε εσωτερικό επίπεδο, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεδομένων των διαχειριστικών αρμοδιοτήτων τους, αντιμετωπίζουν άμεσα τα θέματα της μετανάστευσης και, κατά συνέπεια, προτείνει ένα μηχανισμό παρακολούθησης των γνωμοδοτήσεων για τη μετανάστευση, με σκοπό να διασφαλισθεί η εκπροσώπησή της, μέσω του προέδρου της επιτροπής συνταγματικών θεμάτων ή των εισηγητών, ανάλογα με την περίπτωση, στο πλαίσιο των διαφόρων σχετικών πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο εν λόγω μηχανισμός θα δώσει τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής της ΕΤΠ στα διάφορα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας:

α)	κατά την προ-νομοθετική φάση (διαβουλεύσεις υπό την ιδιότητα του ενδιαφερόμενου μέρους, ανάλυση του αντίκτυπου)·

β)	κατά τη φάση αξιολόγησης της πολιτικής (ετήσιες εκθέσεις για τη μετανάστευση και την ενσωμάτωση, ετήσιο φόρουμ για την ενσωμάτωση)·

6.6

ζητεί, κατά συνέπεια, να εκπροσωπείται στους κόλπους των επίσημων και ανεπίσημων ομάδων εργασίας της Επιτροπής για τη μεταναστευτική πολιτική. Εκτιμά ότι η εν λόγω παρακολούθηση θα δώσει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να επωφεληθεί από την αποκτηθείσα επί τόπου πείρα των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε θέματα μετανάστευσης·

6.7	ζητεί την ενσωμάτωση των περιφερειακών και τοπικών αρχών στη διάρθρωση του ΕΔΜ·

6.8

ζητεί να συμβάλει στη διαδικτυακή πύλη που επιθυμεί να δημιουργήσει η Επιτροπή για τη μετανάστευση, επισημαίνοντας την ύπαρξη διαδικτυακών πυλών, τις οποίες διαχειρίζονται οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι οποίες, χάρη στη σημασία τους, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή πληροφοριών για όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες·

6.9	ζητεί την ενίσχυση των υφιστάμενων νομοθετικών και χρηματοδοτικών μέσων, καθώς και τη δημιουργία ενός νέου, το οποίο θα προορίζεται για την ενσωμάτωση, ιδίως μέσω της εκπαίδευσης των μεταναστών που κατέφθασαν πρόσφατα, καθώς και των απογόνων τους (τέκνων και εγγονών)·

6.10	προτείνει να πραγματοποιηθεί πρώτη συνάντηση κορυφής με θέμα «ο ρόλος των ευρωπαϊκών περιφερειών στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών», προκειμένου να διευκολυνθεί η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών σχετικά με το ζήτημα μεταξύ των διαφόρων περιφερειών.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) CDR 242/2002 fin και

CDR 223/2004 fin.

(2) Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανάπτυξη και τη μετανάστευση (A6-0210/2006).

(3) CDR 243/2002 fin, CDR 242/2002 fin, CDR 223/2004 fin, Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανάπτυξη και τη μετανάστευση (A6-0210/2006).

(4) CDR 242/2002 fin.

(5) CDR 2/2003 fin.

(6) COM(2005) 669 τελικό, σημείο 3.1.

(7) COM(2005) 669 τελικό, σημείο 3.1.

(8) COM(2005) 669, Παράρτημα I.

(9) Έκθεση σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την καθιέρωση διαδικασίας αμοιβαίας πληροφόρησης σχετικά με τα μέτρα των κρατών μελών στους τομείς του ασύλου και της μετανάστευσης (COM(2005) 480 — C6-0335/2005 — 2005/0204 (CNS)).

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/10

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Στεγαστικός τομέας και περιφερειακή πολιτική

(2007/C 146/02)

—

Οι κατοικίες δεν είναι μόνο τούβλα και μπετόν, αλλά συνδέονται επίσης και με τις περιοχές και τοπικές κοινότητες μέσα στις οποίες ζούμε. Αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της κατοικίας σημαίνει εργαζόμαστε για ασφαλέστερες, καθαρότερες και πιο πράσινες περιοχές της πόλης και της περιφέρειας όπου οι άνθρωποι να είναι σε θέση να διάγουν τη ζωή τους και να αναπτύσσουν σχέσεις. Οι κατοικίες έχουν επιπλέον σχέση και με θέματα που αφορούν την πρόσβαση στην απασχόληση, στις μεταφορές και στις υπηρεσίες καθώς και με τη διασφάλιση ενός περιβάλλοντος υψηλής ποιότητας. Για το λόγο αυτό, ενώ ο στεγαστικός τομέας δεν αποτελεί μέρος των ειδικών αρμοδιοτήτων της Ε.Ε., πολλές πολιτικές της έχουν άμεση ή έμμεση επίδραση σε τομείς που συνδέονται με τη στέγαση. Σε αυτές περιλαμβάνονται, πιο συγκεκριμένα, οι πολιτικές που αφορούν το αστικό περιβάλλον, την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ηχορύπανση και την υγεία, αλλά και την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών και τον ανταγωνισμό.

—

Τα νέα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν το 3 % της πίστωσης των αντίστοιχων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων ή το 2 % της συνολικής πίστωσης του ΕΤΠΑ για τη στέγαση και η γνωμοδότηση περιλαμβάνει πρακτικές συμβουλές και παραδείγματα ορθών πρακτικών σε ολόκληρη την Ε.Ε. για την αιτιολόγηση των σχετικών δαπανών. Σε αυτά περιλαμβάνονται ιδέες για τη βελτιστοποίηση της φυσικής σχέσης ανάμεσα στο τοπίο και τα κτίρια, τις κατοικίες, τις θέσεις απασχόλησης και τις τοπικές υπηρεσίες, την ενεργειακή απόδοση και τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αποτροπή της γκετοποίησης σε περιοχές κατοικιών.

—

Όλα τα κράτη μέλη μπορούν να εξετάσουν το ρόλο που διαδραματίζει η κατάρτιση στην οικοδόμηση βιώσιμων τοπικών κοινοτήτων. Η κατάρτιση του τοπικού πληθυσμού στις δεξιότητες που χρειάζονται για τη βελτίωση της περιοχής στην οποία κατοικούν, για τη διαμόρφωση νέων χωρών πρασίνου και για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης μπορεί να δώσει λύσεις στις γειτονιές σε παρακμή και να οδηγήσει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την επιστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 28ης Σεπτεμβρίου 2006 με την οποία ζητείται από την Επιτροπή των Περιφερειών, με βάση το άρθρο 265 (4) της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να προβεί στην κατάρτιση γνωμοδότησης με τίτλο «Στεγαστικός τομέας και περιφερειακή πολιτική»·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προέδρου της τής … να αναθέσει στην επιτροπή «Πολιτική εδαφικής συνοχής» την κατάρτιση της σχετικής γνωμοδότησης·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα «Στεγαστικός τομέας και περιφερειακή πολιτική» (2006/2108(ΙΝΤ)) (Εισηγητής: Andria, Alfonso (IT/ALDE)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την γνωμοδότησή της με τίτλο «Η πολιτική συνοχής και οι πόλεις: η συμβολή τους στην οικονομική ανάπτυξη και στην απασχόληση στις περιφέρειες», CdR 38/2006 fin·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα συμπεράσματα του ανεπίσημου Συμβουλίου Υπουργών με θέμα «Αειφόροι κοινότητες», που πραγματοποιήθηκε στο Μπρίστολ, στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2005·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Πολιτική συνοχής και πόλεις: η συμβολή των πόλεων και των πολεοδομικών συγκροτημάτων στην ανάπτυξη και την απασχόληση στις περιφέρειες», SEC(2006) 928·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την έκθεση της διϋπηρεσιακής ομάδας URBAN του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Πρόταση για την θέσπιση ενός ευρωπαϊκού χάρτη για την κατοικία»·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 345/2006 rev. 1) που υιοθετήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2006 από την επιτροπή της «Πολιτική εδαφικής συνοχής» (εισηγήτρια: η κα Flo Clucas (UK,ALDE), μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Λίβερπουλ)·

Εκτιμώντας:

το αποτέλεσμα του συμβιβασμού στον οποίο κατέληξαν οι επικεφαλής κυβερνήσεων τον Δεκέμβριο του 2005 και με βάση τον οποίο οι δαπάνες στέγασης αποτελούν επιλέξιμες δαπάνες για την χορήγηση ενίσχυσης από το ΕΤΠΑ μόνο για τα νέα κράτη μέλη (βλ. το άρθρο 7, παράγραφος 2, του κανονισμού για το ΕΤΠΑ, αριθ. 1783/199) και μάλιστα υπό περιορισμούς: η πίστωση για δαπάνες στέγασης πρέπει να ανέρχεται, είτε στο 3 % της πίστωσης του ΕΤΠΑ στα οικεία επιχειρησιακά προγράμματα, είτε στο 2 % της συνολικής πίστωσης του ΕΤΠΑ. Εξάλλου, οι δαπάνες αυτές για να είναι επιλέξιμες πρέπει να αφορούν τη στέγαση πολλών οικογενειών ή τη στέγαση σε κτήρια που ανήκουν σε δημόσιες αρχές και πρέπει να προκύπτουν στο πλαίσιο προγραμμάτων αστικής ανάπτυξης. Τα νέα μέσα που θεσπίστηκαν με βάση τα διαρθρωτικά ταμεία και χάρη στη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕ, όπως η πρωτοβουλία JESSICA, θα επιτρέψουν την ανάπτυξη προγραμμάτων χρηματοδότησης σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αστικής ανάπτυξης·

το γεγονός ότι ο στεγαστικός τομέας δεν αποτελεί μέρος των ειδικών αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ πολλές πολιτικές έχουν άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις σε τομείς που συνδέονται με τη στέγαση. Σε αυτές περιλαμβάνονται, πιο συγκεκριμένα, οι πολιτικές που αφορούν το αστικό περιβάλλον, την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ηχορύπανση και την υγεία, αλλά και την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών και τον ανταγωνισμό·

3.	ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γενικά αρμόδιες για τα θέματα που αφορούν τις κατοικίες στην περιοχή τους και ότι τα θέματα που σχετίζονται με την στέγαση αποτελούν εξαιρετικά μεγάλη πρόκληση ειδικά στις αστικές περιοχές·

ότι η πρόσβαση σε ευπρεπή στέγη αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνεπώς, υφίσταται στενή σχέση μεταξύ της στέγασης και του προγράμματος δράσης της Λισσαβώνας. Η εξασφάλιση μιας ευπρεπούς στέγης έχει θεμελιώδη σημασία για την ανταγωνιστικότητα των περιφερειών. Εάν δεν υπάρχουν επαρκείς ποιοτικές κατοικίες, οι περιφέρειες δεν είναι σε θέση να προσελκύσουν και να κρατήσουν στο έδαφός τους τους εργαζόμενους, γεγονός που οδηγεί σε οικονομική παρακμή.

κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, της 13ης και 14ης Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου), υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση:

Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η εξασφάλιση στέγης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και της ανεργίας, καθώς συμβάλλει στο να καταστούν οι κωμοπόλεις, οι πόλεις, οι αγροτικές περιοχές και οι περιφέρειές μας καλύτεροι χώροι διαβίωσης και εργασίας, στο να ενθαρρυνθεί η αρμονία τόσο στο εσωτερικό των τοπικών κοινοτήτων όσο και στις μεταξύ τους σχέσεις, καθώς επίσης και στο να επιτευχθούν βιώσιμοι αναπτυξιακοί στόχοι.

Πολλές περιφέρειες και πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης διανύουν ή είναι αναγκασμένες να διανύσουν μία διαδικασία ανάπλασης σε περιοχές όπου οι κατοικίες είναι χαμηλής ποιότητας και η στεγαστική αγορά δυσλειτουργεί, δεδομένα που συνδυάζονται με έναν περιορισμό της οικονομικής βάσης και με μία υποβάθμιση του φυσικού ιστού και των κοινωνικών υποδομών (εκπαίδευση, υγεία και σχέσεις στο πλαίσιο της τοπικής κοινότητας) στις γειτονιές που ανήκουν σε αυτές.

Οι κατοικίες δεν είναι μόνο τούβλα και μπετόν, αλλά συνδέονται επίσης και με τις περιοχές και τις τοπικές κοινότητες μέσα στις οποίες ζούμε. Αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της στέγασης σημαίνει εργαζόμαστε για ασφαλέστερες, καθαρότερες και πιο πράσινες περιοχές στις πόλεις και τις περιφέρειες, όπου οι άνθρωποι να είναι σε θέση να διάγουν τη ζωή τους και να αναπτύσσουν σχέσεις. Οι κατοικίες έχουν επιπλέον σχέση και με θέματα που αφορούν την πρόσβαση στην απασχόληση, στις μεταφορές και στις υπηρεσίες καθώς και με τη διασφάλιση ενός περιβάλλοντος υψηλής ποιότητας. Αυτά είναι τα στοιχεία που απαρτίζουν το πρόγραμμα «Αειφόροι κοινότητες», το οποίο έχει δύο διαστάσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν: την εδαφική και την κοινωνική.

1. Η εδαφική διάσταση της στέγασης

1.1

Υπάρχει μία παράδοση ανεπαρκούς στέγασης και αποκλεισμένων κοινοτήτων ως αποτέλεσμα ολιγωρίας επί δεκαετίες, τόσο σε πολλά από τα παλαιά όσο και, ακόμη περισσότερο, στα νέα κράτη μέλη της ΕΕ. Η έλλειψη επενδύσεων υπέρ της στέγασης έχει οδηγήσει, στις περιπτώσεις αυτές, στην «γκετοποίηση» των φτωχότερων, αποκλεισμένων κοινωνικών ομάδων με αποτέλεσμα να αισθάνονται δυσαρέσκεια η οποία εκδηλώνεται, ενίοτε, με τη μορφή ταραχών και πράξεων βίας, όπως συνέβη πρόσφατα σε ορισμένα κράτη μέλη.

1.2

Η πολεοδομία αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της χάραξης των μελλοντικών στρατηγικών και είναι σημαντικό οι στρατηγικές που αφορούν τον στεγαστικό τομέα να συμβαδίζουν με τις χωροταξικές στρατηγικές των περιφερειών. Τα παλαιά κράτη μέλη έχουν βιώσει τόσο επιτυχίες όσο και αποτυχίες στον τομέα αυτό, κατά τις προσπάθειές τους να καταπολεμήσουν το φαινόμενο της άτακτης εξάπλωσης των αστικών περιοχών και της κυκλοφοριακής συμφόρησης, επιδιώκοντας την δημιουργία ελκυστικότερων και πιο βιώσιμων πόλεων και ενισχύοντας και καλλιεργώντας μία αίσθηση ταυτότητας στο επίπεδο της συνοικίας ή της γειτονιάς. Τα νέα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις εμπειρίες αυτές ώστε να αποφύγουν να διαπράξουν ανάλογα λάθη.

1.3

Οι δράσεις ανάπλασης γειτονιών ποικίλλουν ανάλογα με τις επί τόπου συνθήκες, πρέπει ωστόσο να έχουν ολιστικό χαρακτήρα και να περιλαμβάνουν μέτρα βελτίωσης της εκπαίδευσης, της υγείας και άλλων δημοσίων υπηρεσιών, προωθώντας τις ευκαιρίες κατάρτισης, απασχόλησης και βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης των κατοίκων τους, υιοθετώντας μία προορατική διαχείριση των γειτονιών, καταπολεμώντας τα φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς, βελτιώνοντας την ποιότητα και τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος και διασφαλίζοντας την ύπαρξη καλών δημόσιων συγκοινωνιών.

1.4

Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην επαναχρησιμοποίηση των εγκαταλελειμμένων χώρων και στην διεκδίκηση των εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών περιοχών (brownfield land), ώστε οι πόλεις να παραμείνουν συμπαγείς και να αποφευχθεί η εξάπλωσή τους κατά τρόπο άτακτο και η επέκτασή τους σε αγροτικές περιοχές. Το κόστος αυτών των δράσεων είναι συχνά υψηλό βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν ωστόσο μακροπρόθεσμα οφέλη από την άποψη της κοινωνικής συνοχής, της επαναχρησιμοποίησης των πόρων και της απασχόλησης. Οι επιδοτήσεις υπέρ της κατασκευής υποδομών και η παροχή κινήτρων στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αποτελούν ικανοποιητικά μέσα για την προώθηση αυτής της λύσης αντί της οικοδόμησης νέων εγκαταστάσεων σε παρθένες εκτάσεις (greenfield development).

1.5

Πρέπει να δοθεί επίσης προτεραιότητα στην ανάκτηση, διατήρηση και βελτίωση της στεγαστικής κληρονομιάς που έχει οικοδομηθεί με μέτρα παροχής ενίσχυσης για την αποκατάσταση και ανοικοδόμηση καθώς και στην εγκατάσταση πληθυσμών νέων σε γειτονιές ιστορικής σημασίας και σε παράκτιες και ηπειρωτικές αγροτικές περιοχές που βρίσκονται σε κατάσταση εγκατάλειψης και κατοικούνται από γηράσκοντες πληθυσμούς.

1.6

Η δημιουργία συμπράξεων μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για την αξιοποίηση των εγκαταλελειμμένων χώρων και την διασφάλιση των κατάλληλων μέσων που θα επιτρέψουν την αποκατάσταση υποβαθμισμένων κτηρίων στα οποία στεγάζεται μεγάλος αριθμός οικογενειών, μπορεί όχι μόνο να οδηγήσει σε αλλαγή του φυσικού ιστού αυτών των ιδιοκτησιών, αλλά και να επιτρέψει στις γειτονιές να μετατραπούν σε ελκυστικότερους χώρους διαβίωσης και εργασίας.

1.7

Οι συμπαγείς γειτονιές με κατοικίες υψηλής ποιότητας με ανομοιογένεια ενοίκων και μεγέθους παρουσιάζουν μία τέτοια πυκνότητα ανάπτυξης και πληθυσμού ώστε είναι σε θέση να στηρίξουν την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών, τη λειτουργία καταστημάτων και τις μεταφορές που θα επιτρέψουν την οικονομική τους βιωσιμότητα. Η παροχή στέγης πρέπει να συνδυάζεται με την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, ενώ πρέπει επίσης να δίδεται προσοχή στην διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων πληθυσμού ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση των βασικών υπηρεσιών. Σε μία περίοδο οικιστικής ανανέωσης στις αστικές περιοχές είναι δύσκολο να συγκρατηθούν οι πληθυσμοί κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πάσχουν οι υπηρεσίες. Τα κράτη μέλη πρέπει να αναγνωρίσουν τη σημασία της αδιάλειπτης παροχής υπηρεσιών σε μία φάση σημαντικών αλλαγών στο εσωτερικό των τοπικών κοινοτήτων.

1.8

Χρειάζεται μία ολιστική θεώρηση του σχετικού σχεδιασμού για να μπορέσει να γίνει κατανοητή η φυσική σχέση μεταξύ τοπίου και κτηρίων, κατοικιών, απασχόλησης και τοπικών υπηρεσιών. Τα στεγαστικά σχέδια πρέπει να συνδυάζονται κατάλληλα, τόσο μεταξύ τους, όσο και με τον χώρο που τα περιβάλλει. Όταν ανακαινίζονται κατοικίες ή κατασκευάζονται νέες κατοικίες, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη θέματα όπως ο σχεδιασμός ώστε, αφενός, να 'σχεδιάζεται' η αποτροπή του εγκλήματος και, αφετέρου, να δημιουργούνται ποιοτικοί χώροι, να διασφαλίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη και η διατήρηση της κληρονομιάς και, παράλληλα, να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι προσδοκίες των τοπικών κοινοτήτων καθώς και ο ευρύτερος αντίκτυπος των δράσεων αυτών.

1.9

Η αναγνώριση της σημασίας της ιστορίας και της κληρονομιάς μιας γειτονιάς μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την προσέλκυση επενδυτών και κατοίκων. Εάν αξιοποιηθεί, αντί να συγκαλυφθεί, η πλούσια βιομηχανική ή αστική κληρονομιά, αυτό μπορεί να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη για μία αποκατάσταση και αλλαγή, πράγμα που θα επιτρέψει να δημιουργηθούν ελκυστικοί χώροι διαβίωσης με ισχυρή ταυτότητα και, κατ'επέκταση, να αναπτυχθεί στις συγκεκριμένες τοπικές κοινότητες ένα αίσθημα υπερηφάνειας. Συνεπώς, δεν πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με το τι θα πρέπει να διατηρηθεί, να ανακαινιστεί ή να κατεδαφιστεί πριν εξεταστούν οι αντίστοιχοι φυσικοί, περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες.

1.10

Οι κοινωνικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των στεγαστικών οργανισμών, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά την στεγαστική ανανέωση σε ορισμένα κράτη μέλη. Μπορούν να παράσχουν σταθερότητα και να αντιμετωπίσουν θέματα που συνδέονται με την ολοκλήρωση και την πρόσβαση στα προάστια, καθώς και να στηρίξουν τις τοπικές κοινότητες που βρίσκονται υπό πίεση. Οι στεγαστικοί οργανισμοί ως φορείς παροχής κοινωνικής στέγασης διαθέτουν ευελιξία και έχουν στενές σχέσεις με τις τοπικές κοινότητες, πράγμα το οποίο τους παρέχει τη δυνατότητα να δίνουν λύσεις στα επιμέρους προβλήματα οι οποίες να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κατοίκων. Επίσης, δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης και μπορούν να συμβάλουν στο να εξασφαλιστεί η στήριξη του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα σε συγκεκριμένα σχέδια. [Βλ. Παράρτημα, παράδειγμα 1 και 2].

1.11

Καθώς η αλλαγή του κλίματος αποτελεί μία ολοένα μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για τις κυβερνήσεις, ο σχεδιασμός ενεργειακά αποτελεσματικών κατοικιών οι οποίες να μπορούν να θερμαίνονται με χαμηλό κόστος και, κατ'επέκταση να δίδουν λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής ένδειας, έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία για το σχεδιασμό των μελλοντικών κατοικιών. Ωστόσο, ζωτική σημασία έχει επίσης και η αντιμετώπιση της ανεπαρκούς μόνωσης των παλαιών κτηρίων, διότι με τον τρόπο αυτό είναι πιθανό να προκύψουν νέες θέσεις απασχόλησης και να εξοικονομηθεί ενέργεια. Ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στον περιορισμό της ζήτησης πολλών περιοχών είναι η χαμηλή ποιότητα του οικιστικού περιβάλλοντος, στοιχείο του οποίου αποτελούν και οι κατοικίες. Κατά την κατασκευή υποδομών στέγασης, οι πολεοδόμοι πρέπει να εξετάζουν ήδη από την αρχή διάφορες επιλογές οι οποίες να είναι περιβαλλοντικά βιώσιμες. Για παράδειγμα, η τοποθέτηση εγκαταστάσεων γεωθερμικής ενέργειας για την θέρμανση του νερού δεν συμβάλλει μόνον στην εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και στον περιορισμό του κόστους θέρμανσης. Η πρόληψη των απωλειών ενέργειας έχει ουσιαστική σημασία για να μπορέσει η ΕΕ να ανταποκριθεί στα κριτήρια του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Το ζήτημα αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν αποφασίζονται προγράμματα πολεοδομικής ανάπλασης και παρεμβάσεις στον στεγαστικό τομέα, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της οδηγίας της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων.

1.12

Κατά τον σχεδιασμό κατοικιών στο εσωτερικό μιας γειτονιάς πρέπει να εξετάζεται πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ο χώρος ανάμεσα στις κατοικίες και πώς οι δημόσιοι χώροι μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη αμοιβαίων σχέσεων μεταξύ των κατοίκων της. Για παράδειγμα, πρέπει να κατασκευάζονται δρόμοι για τους ανθρώπους και όχι αποκλειστικά για τη διέλευση αυτοκινήτων. Ένα παράδειγμα χωροταξικής αλληλεπίδρασης είναι η δημιουργία 'ζωνών κατοικιών' όπου τα αυτοκίνητα θα διαδραματίζουν δευτερεύοντα ρόλο και θα λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των πεζών και των κατοίκων. Η ανάληψη ενδιάμεσων δράσεων στον τομέα της αγοράς εργασίας και δράσεων κατάρτισης στην κηπουρική στις περιοχές αυτές μπορεί να αλλάξει την φυσική εντύπωση που δίνουν, να αυξήσει την αίσθηση ευεξίας που έχουν οι κάτοικοί τους και να αντικαταστήσει τις αναξιοποίητες γαίες με πιο παραγωγικές εκτάσεις πρασίνου.

1.13

Τα σχέδια ανάπλασης γειτονιών μπορούν να ενθαρρύνουν τους κατοίκους που διαμένουν σε αυτές να υιοθετήσουν βιώσιμους και υγιείς τρόπους ζωής, χάρη π.χ. στην δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες και μέσα σε κοντινή απόσταση από τον τόπο κατοικίας τους, σε κέντρα ανακύκλωσης, σε πάρκα και χώρους για αθλοπαιδιές και στις δημόσιες συγκοινωνίες.

1.14

Στο πλαίσιο αυτό, έχει ζωτική σημασία η επικοινωνία με τους πολίτες και η εξασφάλιση της ενεργού συμμετοχής τους στη διαδικασία ήδη από την αρχική φάση ενός σχεδίου ανάπλασης, προκειμένου να συνδεθεί η φυσική ανάπλαση μιας περιοχής με την αναγέννηση τον κοινοτικού πνεύματος και την κοινωνική ένταξη και αλληλεγγύη. Τα μέτρα ανάπλασης πρέπει να ωφελούν κατά κύριο λόγο τους κατοίκους και να μην οδηγούν στον αποκλεισμό των κοινωνικά ασθενέστερων μεταξύ αυτών.

1.15

Εάν προβλεφθεί η κατάρτιση των κατοίκων στο τοπικό επίπεδο ώστε να αποκτήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται προκειμένου να βελτιώσουν τον χώρο κατοικίας τους, να διαμορφώσουν νέους χώρους πρασίνου και να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση, αυτό θα δώσει λύση στο διπλό πρόβλημα της ανεργίας και της δυσφορίας που εκδηλώνεται στις περιοχές σε παρακμή. [Βλ. Παράρτημα, παράδειγμα 5].

1.16

Συχνά, οι ΣΔΙΤ εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε σχέδια κατασκευής δημοσίων υποδομών, όπως είναι οι μεταφορές, η διαχείριση των αποβλήτων και οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας. Μολονότι ο ρόλος των ΣΔΙΤ στην αναβάθμιση των πόλεων έχει αναγνωριστεί από ορισμένους οργανισμούς, θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω. Απαραίτητη προϋπόθεση για παρόμοια ανάπτυξη θα ήταν η διασαφήνιση του κοινοτικού νομικού πλαισίου που αφορά τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), διότι, επί του παρόντος, υφίσταται κάποια αβεβαιότητα όσον αφορά τον ορισμό των «εσωτερικών φορέων», τον χαρακτηρισμό ως ΣΔΙΤ ορισμένων μικτών δράσεων κοινωνικής κατοικίας και τον χαρακτηρισμό ως θεσμικών ΣΔΙΤ ορισμένων στεγαστικών οργανισμών χαμηλού ενοικίου.

1.17

Τα σχέδια αστικής ανάπλασης θέτουν μία μείζονα πρόκληση για τις δημοτικές αρχές και απαιτούν την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων, είτε χρηματοοικονομικής, είτε δημιουργικής, είτε διαχειριστικής φύσεως. Πολλές πόλεις δεν είναι πλέον σε θέση να ανταποκριθούν από μόνες τους στις επενδυτικές αυτές προκλήσεις, είτε διότι δεν επαρκούν οι κρατικοί πόροι, είτε διότι το εργατικό δυναμικό με τις κατάλληλες επαγγελματικές δεξιότητες είναι περιορισμένο, διότι οι κίνδυνοι που οι προκλήσεις αυτές συνεπάγονται είναι υπερβολικά μεγάλοι, ή απλώς επειδή υπάρχουν νομικοί περιορισμοί (στη λήψη δανείων).

1.18

Οι ΣΔΙΤ μπορούν να βοηθήσουν στην προκειμένη περίπτωση, όχι μόνον παρέχοντας πρόσβαση σε επιπλέον χρηματοδοτικά κεφάλαια, αλλά και συμβάλλοντας στην εξεύρεση των καλύτερων δυνατών λύσεων που θα επιτρέψουν σε κάθε μέρος της σύμπραξης να υπερβαίνει τον καθαρά παραδοσιακό ρόλο του ενδιαφερόμενου παράγοντα. Οι επιπλέον δεξιότητες των ιδιωτικών εταίρων μπορούν να αξιοποιηθούν για την βελτίωση της διαχείρισης των σχεδίων και την απλοποίηση της οργάνωσής τους. Οι οργανώσεις των τοπικών κοινοτήτων, οι οποίες είναι πιο ευέλικτες από τις επίσημες δημοτικές διαρθρώσεις, βρίσκονται πιο κοντά στα ανεπίσημα δίκτυα και εκπροσωπούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των τοπικών κοινοτήτων, μπορούν να συμβάλουν στη αύξηση της αποτελεσματικότητας και να διασφαλίσουν ότι οι δράσεις θα γίνουν αποδεκτές και θα έχουν τη στήριξη του κοινού. Με τον τρόπο αυτό, τα σχέδια μπορούν να παραδίδονται ταχύτερα και να παραμένουν βιώσιμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

1.19

Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος η εισροή ιδιωτικών επενδύσεων να οδηγήσει σε τεχνητό πληθωρισμό των τιμών στην στεγαστική αγορά, πράγμα που, κατ'επέκταση, μπορεί να έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις. Οι τοπικές κοινότητες ενδέχεται να μην μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το κόστος που συνεπάγεται η αγορά κατοικίας, με αποτέλεσμα την διάσπασή τους, καθώς ορισμένα άτομα πιθανόν να χρειαστεί να μετακομίσουν μακριά από την περιοχή τους, την οικογένειά τους και τα δίκτυα στήριξης τους. Στο σημείο αυτό ακριβώς η κοινωνική στέγη μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο. Η κοινωνική στέγη μπορεί να μειώσει τον αντίκτυπο αυτού του πληθωρισμού, ενώ οι τοπικές κοινότητες θα μπορούσαν να βοηθηθούν περαιτέρω, αφενός με προγράμματα συνιδιοκτησίας και αφετέρου με την χορήγηση ενυπόθηκων δανείων χαμηλού κόστους. Χάρη στα μέσα αυτά, μπορούν να συγκρατηθούν οι κάτοικοι που ήδη διαμένουν σε περιοχές που βρίσκονται υπό πίεση, να προσελκυστούν σε αυτές νέοι κάτοικοι και να τονωθεί με νέα οικονομικά ερεθίσματα η τοπική οικονομία.

2. Η κοινωνική διάσταση της στέγασης

Γενικά μέτρα για την εξασφάλιση της πρόσβασης όλων σε στέγη

2.1

Για να βοηθηθεί ο ευρύτερος πληθυσμός να διασφαλίσει την πρόσβασή του σε στέγη πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να υπάρχει ικανός αριθμός διαθέσιμων κατοικιών προς ενοικίαση, να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν οι πολίτες να γίνουν ιδιοκτήτες κατοικιών και να τους παρασχεθούν τα μέσα που θα τους επιτρέψουν να διατηρήσουν σε καλή κατάσταση το φυσικό ιστό των κατοικιών τους. Η σχετική βοήθεια μπορεί να έχει τις εξής μορφές: περιορισμός του διοικητικού κόστους, διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα, φορολογικά κίνητρα για ορισμένες ομάδες και μέσα που να επιτρέπουν την πρόσβαση σε τραπεζικά προϊόντα. Κίνητρα όπως η παροχή επιδοτήσεων για τη συντήρηση των προσόψεων των κτηρίων και την προσθήκη 'πρασίνου' μπροστά από αυτά, μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη στεγαστικών προτύπων. (Βλ. Παράρτημα, παραδείγματα 4, 5 και 6).

Μέτρα για ειδικές ομάδες του πληθυσμού

2.2

Η οικοδόμηση τοπικών κοινοτήτων χωρίς αποκλεισμούς, ανεξάρτητα από τους κοινωνικούς, φυλετικούς και θρησκευτικούς διαχωρισμούς, μπορεί συχνά να επιτευχθεί με την αντιμετώπιση των στεγαστικών αναγκών και των αντίστοιχων προσδοκιών των διαφόρων κατηγοριών των τοπικών κοινοτήτων. Μπορούν, π.χ., να προβλεφθούν διάφορες δυνατότητες μικτής κατοχής, όπως είναι η συνιδιοκτησία κατοικιών, ή η δυνατότητα στέγασης σε συγκροτήματα με κατοικίες ποικίλων μεγεθών που να καλύπτουν τις ανάγκες τόσο των πολυμελών οικογενειών όσο και των ανθρώπων που ζουν μόνοι τους. Η αξία της γης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για την εξεύρεση λύσεων χαμηλού κόστους, στις περιπτώσεις, π.χ., όπου ένας δήμος προσφέρεται να διαθέσει τη γη που έχει στην κατοχή του για το σκοπό αυτό. Οι ανάγκες των διαφόρων θρησκευτικών ομάδων, όπως για παράδειγμα η ανάγκη να υπάρχει διαθέσιμο τρεχούμενο νερό για τελετουργικές πλύσεις, θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη κατά την οικοδόμηση νέων κατοικιών ή την κατανομή κατοικιών. Εξάλλου, η δυνατότητα να υπάρχουν διαθέσιμες κατοικίες για ολόκληρη τη ζωή μπορεί να είναι σημαντική για τα άτομα με αναπηρίες ή τους ηλικιωμένους εργαζόμενους.

2.3

Οι επιλογές των πολιτών στον στεγαστικό τομέα υπάρχει περίπτωση να συμβάλουν στη συγκέντρωση ατόμων από μία εθνοτική μειονότητα σε έναν συγκεκριμένο τόπο. Αυτό δεν αποτελεί από μόνο του πρόβλημα και υπάρχουν πολλά παραδείγματα επιτυχημένων τοπικών κοινοτήτων με υψηλές συγκεντρώσεις κατοίκων από μία και μόνον εθνοτική μειονότητα. Είναι, ωστόσο, ατυχές ότι σε ορισμένες περιοχές παρατηρείται το φαινόμενο ένας συνδυασμός μελών της μαύρης κοινότητας και μελών εθνοτικών μειονοτήτων να είναι συγκεντρωμένος σε ιδιωτικές κατοικίες χαμηλής ποιότητας και μέλη της λευκής κοινότητας που ζουν σε συνθήκες ένδειας να είναι συγκεντρωμένα σε οικισμούς εργατικών κατοικιών. Η απουσία αλληλοεπιδράσεων, η οποία οφείλεται εν μέρει στον διαχωρισμό, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του φόβου και σε έλλειψη εμπιστοσύνης και να διογκωθεί δεδομένου ότι μία τακτική διαχωρισμού κατά την εγκατάσταση σε κατοικίες έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται διαχωρισμός και στο επίπεδο των σχολείων και των δραστηριοτήτων αναψυχής.

2.4

Ο συνδυασμός των οικονομικών και κοινωνικών μειονεκτημάτων που αντιμετωπίζουν πολλές κοινότητες μειονοτήτων ή αποκλεισμένες κοινότητες είναι τέτοιος ώστε πολλές παραδοσιακές στρατηγικές και προγράμματα εξυγίανσης να προσπαθούν να επιλύσουν τα προβλήματα αυτά ως μέρος μιας ευρείας δέσμης παρεμβάσεων. Οι δράσεις που αναλαμβάνονται στον στεγαστικό τομέα πρέπει να διαδραματίζουν ένα ρόλο στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών, ενώ πρέπει να ενταχθούν σε έναν ευρύτερο προβληματισμό γύρω από τον αντίκτυπο των σχετικών παρεμβάσεων και επενδύσεων ώστε να μπορέσουν τα προγράμματα αυτά να επιτύχουν την επιδιωκόμενη αναζωογόνηση.

2.5

Είναι σημαντικό οι περιοχές με κατοικίες να αντανακλούν το πολιτισμικό πλαίσιο των πληθυσμιακών ομάδων που κατοικούν σε αυτές. Τα τοπικά σημεία αναφοράς όπως τα κέντρα συνάντησης της τοπικής κοινότητας, οι χώροι λατρείας, οι τοπικές αγορές ή τα ειδικευμένα καταστήματα, είναι σημαντικά για την διαμόρφωση κοινοτήτων. Οργανώσεις όπως η «Habitat for Humanity» μπορούν να παράσχουν τα μέσα για την δημιουργία νέων κατοικιών που να μπορούν να αποκτηθούν από όλους, κυρίως όμως από αυτούς που η θρησκεία τους δεν αποδέχεται την δημιουργία χρέους ή την υποθήκευση, και κατά συνέπεια μπορούν να παράσχουν τη δυνατότητα απόκτησης κατοικίας με μη παραδοσιακά μέσα.

2.6

Οι δημογραφικές αλλαγές και η κινητικότητα των εργαζομένων στην ΕΕ είναι δύο συντελεστές που επιδρούν στις στεγαστικές ανάγκες και απαιτήσεις. Σε ορισμένες πόλεις και περιφέρειες έχει αυξηθεί ο αριθμός των κενών οικημάτων, καθώς οι κάτοικοι μετακινήθηκαν προκειμένου να βρουν απασχόληση σε άλλες περιοχές, με αποτέλεσμα να μειωθεί ο πληθυσμός. Άλλες επιπλοκές που καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλά κράτη μέλη είναι το φαινόμενο των ηλικιωμένων γονέων, δηλ. που κάνουν οικογένεια σε μεγάλη ηλικία, πράγμα που έχει οδηγήσει σε περιορισμό των γεννήσεων, και το γεγονός ότι η διάρκεια ζωής είναι σήμερα μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί η ζήτηση κατοικιών ενός ατόμου. Οι περιφέρειες πρέπει να αποκτήσουν επίγνωση τόσο των δημογραφικών προκλήσεων όσο και των αποτελεσμάτων της μετανάστευσης και της μετακίνησης εργαζομένων και να προσαρμόσουν ανάλογα τις στεγαστικές στρατηγικές τους.

3. Η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά

3.1

Να συνεχίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη συζήτηση που άνοιξε με την έκθεση (1) πρωτοβουλίας του 1, και να ενσωματώσει στην έκθεση την πρόταση για τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού χάρτη για την κατοικία που υιοθετήθηκε από τη διυπηρεσιακή ομάδα URBAN, δεδομένου ότι η ΕΕ δεν είναι δυνατό να αγνοεί συστηματικά τις ανησυχίες των πολιτών της που σχετίζονται με την στέγη, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο του προγράμματος ανάπτυξης και παραγωγικότητας.

3.2

Να αναγνωριστεί ο ρόλος που το ζήτημα της στέγασης διαδραματίζει σε ό,τι αφορά τη στήριξη της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Οι άνθρωποι θέλουν να ζουν σε ευπρεπείς κατοικίες, μέσα σε βιώσιμες κοινότητες που να διασφαλίζουν ένα περιβάλλον υψηλής ποιότητας. Εάν προσελκυστούν άνθρωποι θα προσελκυστούν, κατ'επέκταση, και επενδύσεις και θα ενθαρρυνθεί η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

3.3

Να αξιοποιηθεί η πρωτοβουλία JESSICA για την στέγη στα νέα κράτη μέλη καθώς αποτελεί ένα μέσο που μπορεί να συμπληρώσει τις άλλες πρωτοβουλίες του ΕΤΠΑ για την αστική ανάπλαση και ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΤΠ συνιστά το ζήτημα της στέγασης να ενταχθεί στις στρατηγικές βιώσιμης αστικής ανάπτυξης που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την πρωτοβουλία JESSICA. Η χρήση χρηματοοικονομικών τεχνικών μπορεί να αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική στο πλαίσιο της εφαρμογής των στεγαστικών πολιτικών, ιδιαίτερα δε η χορήγηση μικροπιστώσεων για την ανακαίνιση και αποκατάσταση κατοικιών, η οποία μπορεί να υποστηριχθεί από την πρωτοβουλία JEREMIE.

3.4

Να αυξηθούν, στα νέα κράτη μέλη, οι χρηματοοικονομικοί πόροι που έχουν στη διάθεσή τους οι τοπικές αρχές ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα που συνδέονται με την βιώσιμη αστική ανάπτυξη και με τη στέγαση, να δοθεί ώθηση στις εθνικές στεγαστικές στρατηγικές (προγράμματα) για την προώθηση της ανέγερσης κοινοτικών και κοινωνικών κατοικιών, και να πραγματοποιηθούν επενδύσεις για την ανάπτυξη υποδομών.

3.5	Να δοθεί προτεραιότητα στην επαναχρησιμοποίηση εγκαταλελειμμένων τόπων και να διεκδικηθεί η γη εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών περιοχών ώστε οι πόλεις να παραμείνουν συμπαγείς και να αποφευχθεί το φαινόμενο της άτακτης εξάπλωσής τους και της επέκτασής τους στις αγροτικές κοινότητες.

3.6

Να συμμετάσχει το κοινό σε σχέδια αστικής ανάπλασης, ιδιαίτερα ανάπλασης υποβαθμισμένων γειτονιών, όπου χρειάζεται να αποκατασταθεί τόσο το κοινοτικό πνεύμα όσο και οι σχέσεις και η σύμπνοια μεταξύ των κατοίκων. Πρέπει να παρασχεθεί στα κράτη μέλη δυνατότητα πρόσβασης στις εμπειρίες που έχουν συγκεντρωθεί από προγράμματα που ενισχύονται από την Ε.Ε. (π.χ. INTERREG IIIC POSEIDON), οι οποίες και πρέπει να συνεκτιμηθούν.

3.7

Να εξετάσουν όλα τα κράτη μέλη τον ρόλο που διαδραματίζει η κατάρτιση στην οικοδόμηση βιώσιμων τοπικών κοινοτήτων. Η κατάρτιση του τοπικού πληθυσμού στις δεξιότητες που χρειάζονται για την βελτίωση της περιοχής στην οποία κατοικούν, για την διαμόρφωση νέων χώρων πρασίνου και για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, μπορεί να δώσει λύσεις στις γειτονιές σε παρακμή και να οδηγήσει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

3.8

Να υπενθυμιστεί ότι με βάση τα συμπεράσματα του ανεπίσημου Συμβουλίου του Μπρίστολ με θέμα «Αειφόροι κοινότητες» είναι απαραίτητο να αυξηθούν οι ικανότητες και η βάση γνώσεων των πολεοδόμων, άποψη την οποία συμμερίζεται η ΕΤΠ. Η ΕΤΠ καλεί την Επιτροπή να αναλάβει περαιτέρω πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη συνεργασία και τη μετάδοση των ορθών πρακτικών και ζητεί να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό δίκτυο που να καταστήσει δυνατή την αξιοποίηση και από κοινού εφαρμογή των ορθών πρακτικών και την αγωγή των κατοίκων σε ό,τι αφορά την ενεργειακή απόδοση.

3.9

Να αναθεωρηθεί η οδηγία της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων και να διασφαλιστεί η προσεκτική παρακολούθηση της εφαρμογής της στα κράτη μέλη. Το ζήτημα της χρήσης της ενέργειας στις κατοικίες μπορεί επίσης να προωθηθεί με ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» ή η πρωτοβουλία CONCERTO (7ο πρόγραμμα-πλαίσιο) που καλύπτουν την περίοδο 2007-2013.

3.10

Συνιστά να εστιαστουν οι προσπάθειες κατά κύριο λόγο στην αγωγή των πολιτών σε ό,τι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Όσο δε για τις υπόλοιπες ανάγκες που θα εξακολουθήσουν να υφίστανται, αυτές θα καλυφθούν μέσω της κατά προτεραιότητα χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Κατά συνέπεια, η ΕΤΠ συνιστά να διατεθούν περισσότερα κονδύλια για την έρευνα και για την ευαισθητοποίηση του κοινού.

3.11	Να αποτελέσει ο στεγαστικός τομέας ένα από τα κύρια στοιχεία κάθε πολεοδομικής πολιτικής της ΕΕ, ενόψει του ανεπίσημου Συμβουλίου Υπουργών Πολεοδομίας που θα πραγματοποιηθεί στη Λειψία τον Μάιο του 2007.

3.12

Να υιοθετηθεί μία ολιστική θεώρηση τον πολεοδομικού σχεδιασμού προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η «φυσική» σχέση που υφίσταται μεταξύ του τοπίου και των κτηρίων, των κατοικιών, των θέσεων απασχόλησης και των επί τόπου διαθέσιμων υπηρεσιών. Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής, πρέπει να υπάρξει μέριμνα σε περιφερειακή και εθνική κλίμακα για την εξασφάλιση των απαραίτητων εκτάσεων, και συγκεκριμένα για την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών και για τη διάθεσή τους προς το σκοπό για τον οποίο προορίζονται.

3.13

Να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η παροχή στέγης πρέπει να συνδυάζεται με την παροχή δημόσιων υπηρεσιών και ότι κατά τη διαμόρφωση νέων χώρων κατοικίας πρέπει να κατασκευάζεται και η υποδομή που απαιτείται για την παροχή δημόσιων υπηρεσιών. Tαυτόχρονα πρέπει να δίδεται προσοχή στην διατήρηση του βέλτιστου επιπέδου πυκνότητας πληθυσμού ώστε να μπορεί να διασφαλιστεί η παροχή των βασικών υπηρεσιών.

3.14	Να αναγνωριστεί ο ρόλος των στεγαστικών οργανισμών δεδομένου ότι διαθέτουν τόσο την ευελιξία όσο και τις απαραίτητες στενές σχέσεις με τις τοπικές κοινότητες, πράγμα που τους επιτρέπει να μπορούν να δίνουν λύσεις σε προβλήματα που σχετίζονται με τις ανάγκες των κατοίκων των επιμέρους περιοχών.

3.15	Να εξεταστεί ο ρόλος της στέγης στην εξέλιξη των δημογραφικών αλλαγών και στην ένταξη ή όχι πληθυσμών μεταναστών στην ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση και να αναγνωριστεί ο ειδικός ρόλος που οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν στον τομέα αυτό.

3.16	Να αναγνωριστεί ότι ένα από τα σημαντικά στοιχεία των πολιτικών που αφορούν τις αστικές περιοχές είναι η ειδική διϋπηρεσιακή ομάδα που πρόσφατα συνέστησε η Επιτροπή για τα πολεοδομικά θέματα.

3.17	Εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, αναγνωρίζει το ρόλο που διαδραματίζει η κοινωνική στέγη στην εκπλήρωση των στόχων της Συνθήκης σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

3.18	Να ζητηθεί από τα κράτη μέλη να απλοποιήσουν και να καταστήσουν πιο διαφανείς τις διοικητικές διαδικασίες που έχουν σχέση με την ανακαίνιση κατοικιών.

3.19	Να γίνει χρήση του δικτύου URBACT και της νέας πρωτοβουλίας «Περιφέρειες για την Οικονομικά Αλλαγή» καθώς αποτελούν μέσα τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και ορθών πρακτικών μεταξύ των πόλεων και των περιφερειών της ΕΕ.

3.20

Να συμπεριληφθεί στην οδηγία της Ε.Ε. για την ενεργειακή απόδοση η αποκατάσταση και ανάκτηση της στεγαστικής κληρονομιάς που έχει οικοδομηθεί ως μια γραμμή δράσης προτεραιότητας με στόχο να αναχαιτιστεί η κάλυψη νέων εδαφών με οικοδομές, χωρίς προηγουμένως να έχει γίνει χρήση όλων των υπαρχόντων κατοικήσιμων κτηρίων, πράγμα που θα αποτρέψει την επιβάρυνση του εδάφους με νέα έργα.

Βρυξέλλες, 14 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) Σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα «Ο στεγαστικός τομέας και η περιφερειακή πολιτική» (2006/2108(ΙΝΙ)) (Εισηγητής: Andria Alfonso (IT/ALDE)).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβούλευση με τις τοπικές κοινότητες

Παράδειγμα 1: Το «Include» αποτελεί μία εταιρική σχέση μεταξύ ενός Στεγαστικού Οργανισμού (CDS) και του Συμβουλίου του Λίβερπουλ, με την οποία διασφαλίζεται η διαχείριση των γειτονιών της περιοχής. Το σχετικό προσωπικό προέρχεται και από τα δύο μέρη και οι κάτοικοι της περιοχής την οποία καλύπτει η εταιρική σχέση συναντώνται τακτικά με τους εν λόγω εταίρους ώστε να διασφαλίζεται ότι ζητείται η γνώμη των τοπικών κοινοτήτων σχετικά με όλα τα θέματα που αφορούν την περιοχή τους. Η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στις αποφάσεις που αφορούν την περιοχή στην οποία ζουν μπορεί να ενισχύσει τον ρόλο των κατοίκων, να τονώσει το αίσθημα υπερηφάνειας που αισθάνονται για τον τόπο διαβίωσής τους και να οδηγήσει σε βιώσιμη πολεοδομική ανανέωση.

Παράδειγμα 2: Ένα επιπλέον παράδειγμα διαβούλευσης με τις τοπικές κοινότητες είναι το «Πρόγραμμα Αναζωογόνησης του Anfield» στο Λίβερπουλ, χάρη στο οποίο 19 000 νοικοκυριά — που κατοικούν σε κατοικίες που ανήκουν στο κράτος ή σε ιδιώτες ή σε κοινωνικές κατοικίες — επέτυχαν να ακουστεί η φωνή τους στο πλαίσιο σχεδίων ανανέωσης της γειτονιάς τους. Πρόκειται για ένα παράδειγμα οικιστικής ανανέωσης και ανακαίνισης το οποίο μπόρεσε να προσφέρει τα απαιτούμενα κίνητρα για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε μία υποβαθμισμένη περιοχή του κέντρου της πόλης. Τα διαρθρωτικά ταμεία θα χρηματοδοτήσουν προγράμματα κατάρτισης και βελτίωσης του περιβάλλοντος, τα οποία θα προσελκύσουν περίπου 20 εκατομμύρια ευρώ από το δημόσιο τομέα και 300 εκατομμύρια από τον ιδιωτικό στην συγκεκριμένη περιοχή.

Καινοτόμες προσεγγίσεις για την ανανέωση της στεγαστικής αγοράς

Παράδειγμα 3: Το Merseyside έχει υιοθετήσει μία καινοτόμο προσέγγιση στον τομέα της στεγαστικής πολιτικής χάρη στην οποία έχει βρεθεί στο επίκεντρο της περιφερειακής αναμόρφωσης, στο πλαίσιο της νέας κυβερνητικής πρωτοβουλίας ανανέωσης της στεγαστικής αγοράς.

Καθώς αποτελεί μία από τις εννέα «πρωτοπόρους περιοχές» του ΗΒ, το Merseyside θα είναι πλέον σε θέση να ανταποκριθεί στην πρόκληση της ανανέωσης της στεγαστικής αγοράς χάρη στην δυνατότητα που διαθέτει να έχει πρόσβαση στο Εθνικό Ταμείο Ανανέωσης της Στεγαστικής Αγοράς στο οποίο έχουν διατεθεί 720 εκατομμύρια λίρες για τα επόμενα τρία χρόνια. Οι χρηματοδοτήσεις που θα επακολουθήσουν θα αποφασιστούν μετά από έλεγχο των κρατικών δαπανών.

Η πρωτοποριακή αυτή πρωτοβουλία, γνωστή με την ονομασία New Heartlands, αποτελεί κατ'ουσία μία εταιρική σχέση της οποίας ηγούνται οι τρεις τοπικές αρχές του Merseyside — Λίβερπουλ, Sefton και Wirral — σε συνδυασμό με τις Τοπικές Στρατηγικές Εταιρικές Σχέσεις (ΤΣΕΣ), την Βορειο-Δυτική Υπηρεσία Ανάπτυξης και τις Αγγλικές Εταιρικές Σχέσεις. Καλύπτει 130 000 ιδιοκτησίες σε ορισμένες από τις πλέον μειονεκτούσες τοπικές κοινότητες του Merseyside.

Παράδειγμα 4: Υπάρχει στο Λίβερπουλ ένα πρόγραμμα που υιοθετήθηκε με σκοπό τα άτομα που μεταβαίνουν σε μια περιοχή για να σπουδάσουν να ενθαρρύνονται να παραμείνουν εκεί και να βρούν μια θέση απασχόλησης ώστε να αποκτήσουν ρίζες, πράγμα που επιδιώκεται με την παροχή διευκολύνσεων πρόσβασης στη στεγαστική αγορά (New Heartlands). Σε ό,τι αφορά τους κατοίκους μεγαλύτερης ηλικίας, υφίσταται σήμερα ένα άλλο πρόγραμμα με βάση το οποίο διαπιστευμένοι τεχνίτες αναλαμβάνουν να πραγματοποιούν δωρεάν τις απαραίτητες επισκευές στα σπίτια των κατοίκων με περιορισμένο εισόδημα, ιδιαίτερα δε των ηλικιωμένων.

Παράδειγμα 5: Ένα άλλο αξιοσημείωτο πρόγραμμα είναι η πρωτοβουλία «Πρόσοψη» των Αθηνών, στόχος της οποίας είναι να ενθαρρύνονται οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων για να ανακαινίζουν και να αποκαθιστούν τις προσόψεις τους χρησιμοποιώντας μακροπρόθεσμα δάνεια τα οποία παρέχονται από το δήμο. Η πρωτοβουλία αυτή ενίσχυσε το κοινοτικό πνεύμα και αναβάθμισε την ποιότητα ζωής της γειτονιάς. Αρχικά ήταν συνδεδεμένη με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, αλλά παρατάθηκε και τώρα προωθείται από την Κυβέρνηση σε εθνική κλίμακα.

Παράδειγμα 6: Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα προγράμματα κατασκευής σπιτιών από τους ίδιους τους κατοίκους μέσω των οποίων το τοπικό συμβούλιο διαθέτει οικόπεδα σε οικογένειες χαμηλού η μεσαίου εισοδήματος — οι μισές από αυτές είναι μετανάστες από άλλες χώρες και με διαφορετική εθνική προέλευση — που λαμβάνουν δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο και χτίζουν τα σπίτια τους οι ίδιοι, καταβάλλοντας την πληρωμή σε μικρές μηνιαίες δόσεις.

Παράδειγμα 7: Πρόγραμμα στεγαστικής ένταξης στη Βιέννη: Σχεδόν το 30o/ο του πληθυσμού της Βιέννης κατάγεται από οικογένειες μεταναστών (πρώτη ή δεύτερη γενιά μεταναστών, κυρίως από την πρώην Γιουγκοσλαβία και την Τουρκία). Στα πλαίσια του προγράμματος επιδοτούμενης στέγασης στη Βιέννη — κατασκευάζονται περίπου 6 000 νεόδμητες κατοικίες το χρόνο — καταρτίστηκαν εδώ και μερικά χρόνια τα επονομαζόμενα προγράμματα στεγαστικής ένταξης. Οι κατασκευαστικοί φορείς είναι εν γένει μη κερδοσκοπικές εργολαβικές επιχειρήσεις. Προϋπόθεση για τη χορήγηση ενίσχυσης είναι να διατεθούν οι μισές τουλάχιστον νεόδμητες κατοικίες σε μετανάστες. Από την αξιολόγηση παρόμοιων προγραμμάτων προκύπτει ότι τόσο οι κάτοικοι που έχουν γεννηθεί στην Αυστρία όσο και οι μετανάστες είναι πολύ ικανοποιημένοι από αυτά. Τα προγράμματα στεγαστικής ένταξης συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση μιας κοινωνικά και εθνοτικά μεικτής διάρθρωσης των κατοίκων και στην αποφυγή συγκρούσεων.

Ολοκληρωμένη προσέγγιση και περιφερειακές πρωτοβουλίες

Παράδειγμα 8: Γειτονιές σε κρίση στην Καταλονία. Το πρόγραμμα αυτό συγχρηματοδοτείται από το ΕΤΠΑ, την περιφερειακή κυβέρνηση και τις ενδιαφερόμενες τοπικές αρχές. Στόχος του προγράμματος είναι να επιλυθούν τα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ορισμένες υποβαθμισμένες γειτονιές της περιοχής — κυρίως τα ιστορικά κέντρα, τα συγκροτήματα κατοικιών και οι περιφερειακές συνοικίες όπου η στέγαση δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο προγραμματισμού. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται είναι πολεοδομικές ελλείψεις, ανεπαρκής οικονομική και εμπορική διάρθρωση, καθώς και κοινωνικά προβλήματα (γηράσκων πληθυσμός, χαμηλό επίπεδο εισοδημάτων, χαμηλό επίπεδο παιδείας, μείωση του αριθμού των κατοίκων και υψηλή συγκέντρωση ομάδων με ειδικές ανάγκες).

Το μέσο το οποίο χρησιμοποιήθηκε ήταν η δημιουργία ενός ταμείου με σκοπό την πλήρη ανάπλαση των συνοικιών αυτών, ενώ παράλληλα προωθήθηκε η συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων αρχών. Υιοθετήθηκε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία συνδυάστηκε με συμπληρωματικά μέτρα για τους δημόσιους χώρους και τους χώρους πρασίνου, καθώς και με μέτρα με σκοπό την ανακαίνιση των κοινών τμημάτων κτηρίων, την δημιουργία εγκαταστάσεων για την κάλυψη των αναγκών των τοπικών πληθυσμών, την προώθηση των ΤΠ, την ισότητα των φύλων και την βελτίωση των δυνατοτήτων πρόσβασης στις συνοικίες αυτές καθώς και του περιβάλλοντός τους.

Στο τέλος της περιόδου (2004-2007) αναμένεται ότι 60 συνοικίες θα έχουν επωφεληθεί από την στήριξη των πρωτοβουλιών αυτών και ότι οι επενδύσεις θα έχουν ανέλθει συνολικά σε 800 εκατομμύρια ευρώ.

Δεξιότητες και οικιστική ανανέωση

Οι περιπτώσεις του Λίβερπουλ, των Βρυξελλών και του Χάρλεμ στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν καλά παραδείγματα αυτού του είδους δράσεων, καθώς παρέχεται κατάρτιση σε όσους δεν διαθέτουν δεξιότητες, ευκαιρίες απασχόλησης για την αξιοποίηση αυτών των δεξιοτήτων και, κατ' επέκταση, ένα μέσο για την ανασυγκρότηση των τοπικών οικονομιών. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Liverpool Housing Action Trust.

Παράδειγμα 9: «Ήπια πολεοδομική ανακαίνιση»στη Βιέννη: Κάθε χρόνο διατίθενται σημαντικές δημόσιες επιδοτήσεις για την ανακαίνιση και τη βελτίωση κτηρίων με περίπου 10 000 διαμερίσματα. Με τις επονομαζόμενες «Θεμελιώδεις ανακαινίσεις» αναβαθμίζεται η ποιότητα των κατοικιών (π.χ. με την κατασκευή λουτρών και τη σύνδεση με το αστικό δίκτυο θέρμανσης). Στα πλαίσια αυτά, αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στη συμμετοχή των κατοίκων — που συνήθως είναι ενοικιαστές — στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Απώτερος σκοπός είναι η ουσιαστική βελτίωση των ιδιωτικών αλλά και των κοινωνικών κατοικιών, χωρίς τον αποκλεισμό των προηγούμενων και συνήθως κοινωνικά ασθενέστερων ενοικιαστών. To πρόγραμμα στεγαστικής ανάπλασης της Βιέννης υφίσταται εδώ και περίπου τριάντα χρόνια και είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, έχει δε τιμηθεί ήδη δύο φορές με το βραβείο του ΟΗΕ Habitat Best Practice.

Παράδειγμα 10: Η κατασκευή κατοικιών απαιτεί υψηλό επίπεδο ειδικών δεξιοτήτων. Το Merseyside στην Βορειοδυτική Αγγλία χρηματοδότησε ένα σχέδιο, στο πλαίσιο του προγράμματος που υιοθέτησε για τον Στόχο 1 κατά την περίοδο 2000-2006, το οποίο προέβλεπε την χρησιμοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων για την προώθηση της απόκτησης των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την οικοδόμηση κατοικιών για λογαριασμό των τοπικών πληθυσμών. Η Οικοδομική Πρωτοβουλία του Merseyside χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ με σκοπό την κατάρτιση ανέργων από τον τοπικό πληθυσμό ώστε να αποκτήσουν κατασκευαστικές και οικοδομικές δεξιότητες, πράγμα που επέτρεψε να καλυφθούν οι ανάγκες απασχόλησης της πόλης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι καταρτισμένοι αυτοί τεχνίτες εργάστηκαν, στη συνέχεια, σε σχέδια οικοδόμησης κατοικιών στις γειτονιές τους.

Ορισμένες από τις ενδιάμεσες πρωτοβουλίες στον τομέα της αγοράς εργασίας παρέχουν την ευκαιρία στους μακροπρόθεσμα άνεργους να διδαχθούν εργαζόμενοι και συνεπώς καταπολεμούν την ανεργία. Μία τέτοια πρωτοβουλία είναι το Πρόγραμμα «Νέοι Ασκούμενοι» που λειτουργεί στο Knowsley. Χρηματοδοτούμενο εν μέρει από τα διαρθρωτικά ταμεία, παρέχει στους νέους της περιοχής την ευκαιρία να εργαστούν στον τόπο τους, στο πλαίσιο ενός προγράμματος βαθμιαίας απόκτησης δεξιοτήτων, το οποίο μπορεί να καταστήσει δυνατή την ολοκλήρωση της απαιτούμενης μαθητείας και την απόκτηση του σχετικού τίτλου.

Εθνικές πρωτοβουλίες

Παράδειγμα 11: Η πρωτοβουλία «Ευπρεπείς Κατοικίες» του ΗΒ αποσκοπεί στο να αποκατασταθούν έως το 2010 όλες οι εργατικές κατοικίες σε ευπρεπές επίπεδο, ώστε να θερμαίνονται ορθά, να είναι απρόσβλητες από τις μεταβολές του καιρού και να μπορούν να προσφέρουν σχετικά σύγχρονες ανέσεις. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ανακαινίσεων λαμβάνει χώρα σε μειονεκτούσες περιοχές, ενώ παράλληλα επιδιώκεται η αύξηση του ποσοστού ιδιωτικών κατοικιών σε καλή κατάσταση που κατοικούνται από ευάλωτες ομάδες.

Από το 2001, ο αριθμός των μη ευπρεπών εργατικών κατοικιών περιορίστηκε κατά περισσότερο από το 50 %. Ωστόσο, ο στόχος είναι να αποκατασταθούν σε ευπρεπές επίπεδο όλα τα συγκροτήματα κατοικιών του κομιτειακού συμβουλίου και των στεγαστικών οργανισμών έως το 2010. Επιδιώκεται επίσης και η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ευάλωτων νοικοκυριών που κατοικούν σε ιδιωτικές κατοικίες, ιδιαίτερα δε των νοικοκυριών με παιδιά.

Βιώσιμος πολεοδομικός σχεδιασμός και ενεργειακή απόδοση

Παράδειγμα 12: Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, χρειάστηκε να ανοικοδομηθούν πολύ γρήγορα κατοικίες στη Βαρσοβία (Πολωνία) λόγω της ταχύρυθμης αύξησης του πληθυσμού. Το συγκρότημα κατοικιών «Natolin Wyzyny» αποτελεί ένα παράδειγμα του τύπου κατοικιών που κατασκευάσθηκαν τότε. Χαρακτηρίζεται από υψηλά πολυώροφα κτήρια, με μονότονη διάταξη και από εκτεταμένους ελεύθερους χώρους. Η ανακατασκευή και η ιδιωτικοποίηση των ακινήτων άρχισε το 1994. Η ανακατασκευή περιλάμβανε την τοποθέτηση πρόσθετης θερμομόνωσης στις προσόψεις των κτηρίων, τον εκσυγχρονισμό της θέρμανσης και του υδραυλικού συστήματος και την εγκατάσταση συστημάτων ατομικής μέτρησης της κατανάλωσης. Για τη θερμομόνωση των προσόψεων των κτηρίων χορηγήθηκε κρατική ενίσχυση ύψους 920 000 ECU. Έως το 1998, είχε ιδιωτικοποιηθεί περίπου το 60 % των κατοικιών και είχε ανακαινισθεί ή ανακατασκευασθεί το 90 %. Επίσης, το λειτουργικό πρότυπο των κτηρίων άλλαξε για να διαμορφωθεί ένα πρότυπο μικτής χρήσης και να δημιουργηθούν βιώσιμες γειτονιές αντί των αρχικών ομοιόμορφων πολυκατοικιών που δεν εξυπηρετούσαν σχεδόν καθόλου τους ενοίκους. Δημιουργήθηκαν νέοι όγκοι με χώρους καταστημάτων και γραφείων. Η ανακατασκευή δημιούργησε μια πιο βιώσιμη και ελκυστική κοινότητα με υψηλά πρότυπα ενεργειακής απόδοσης. (Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

Παράδειγμα 13: Ανακαίνιση του συστήματος θέρμανσης κατοικιών (Thewosan) στη Βιέννη: Για να επιτευχθεί σαφής περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας, ιδιαιτέρως στις κατοικίες που οικοδομήθηκαν από τη δεκαετία του «60 έως τη δεκαετία του» 80, και για να υλοποιηθούν οι στόχοι τον Κιότο, ο Δήμος της Βιέννης ενισχύει μέτρα για την ανακαίνιση του συστήματος θέρμανσης κατοικιών. Μέχρι στιγμής ανακαινίστηκε το σύστημα θέρμανσης σε κτήρια περίπου 50 000 διαμερισμάτων, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι ανάγκες θέρμανσης κατά περισσότερο από 50 %. Για το λόγο αυτό, η ανακαίνιση των συστημάτων θέρμανσης είναι πολύ δημοφιλής και στους κατοίκους, επειδή, με την επιδότηση μιας ανακαίνισης που συνεπάγεται χαμηλό κόστος, επιτυγχάνεται σαφής μείωση των δαπανών θέρμανσης. Τα μέτρα για την ανακαίνιση των συστημάτων θέρμανσης κατοικιών είναι επιλέξιμα για στήριξη τόσο στην περίπτωση των κοινωνικών όσο και των ιδιωτικών κατοικιών.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/19

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Προς μια μελλοντική θαλάσσια πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση»

(2007/C 146/03)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

εξακολουθεί να θεωρεί ότι γενικός στόχος της μελλοντικής ευρωπαϊκής θαλάσσιας πολιτικής είναι η αναγνώριση και διατήρηση των μεγάλων δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών θαλασσών και η χάραξη μιας ενεργού θαλάσσιας πολιτικής με τρόπο ώστε και οι μελλοντικές γενιές να μπορέσουν να επωφεληθούν από τον περιβαλλοντικό, οικονομικό, βιολογικό, και πολιτισμικό πλούτο της θάλασσας,

—

ζητά από την Επιτροπή να υποβάλει ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Θαλάσσιας Δράσης το οποίο θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες δράσεις:

—

να καταρτιστεί κατάλογος των υφισταμένων εθνικών, περιφερειακών και τοπικών παραδειγμάτων βέλτιστης πρακτικής, ειδικότερα όσον αφορά τις περιφερειακές οικονομικές συσπειρώσεις, την ερευνητική δικτύωση, τη συνεργασία του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, τη χωροταξία, την ορθή διακυβέρνηση, και την προώθηση των υφισταμένων βέλτιστων πρακτικών και τη μεταφορά τους σε άλλες περιφέρειες ή οντότητες,

—	να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό θαλάσσιο βήμα το οποίο θα στηρίζει την τακτική και αποτελεσματική ανταλλαγή εθνικών, περιφερειακών και τοπικών βέλτιστων πρακτικών εξοικονόμησης πόρων στο οποίο θα συμμετέχουν η Επιτροπή και η Επιτροπή των Περιφερειών,

—	να υποστηριχθεί η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως προβλέπεται στην Πράσινη Βίβλο, μεταξύ άλλων, των υπεράκτιων συστημάτων αιολικής ενέργειας και αξιοποίησης κυμάτων και παλιρροιών, καθώς και η περαιτέρω έρευνα και καινοτομία στον τομέα αυτό,

—	να διερευνηθεί λεπτομερώς σε ποιο βαθμό συγκεκριμένοι τομείς της οικονομίας στηρίζουν σήμερα την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και καινοτομία, λαμβανομένων ιδιαίτερα υπόψη των στόχων και προτεραιοτήτων που θέτει η στρατηγική της Λισαβόνας,

—	να διασαφηνιστεί περαιτέρω πώς η θεματική στρατηγική για την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και η οδηγία για την θαλάσσια πολιτική θα ενταχθούν στη γενική μελλοντική θαλάσσια πολιτική,

—	να εξεταστεί η δυνατότητα μετατροπής του κοινοτικού χρηματοδοτικού συστήματος σε ένα ενιαίο απλοποιημένο σύστημα για όλα ή τα περισσότερα θαλάσσια θέματα στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού ταμείου παράκτιων και νησιωτικών ζωνών.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής της 7 Ιουνίου 2006 — Προς μια μελλοντική θαλάσσια πολιτική για την Ένωση: Ένα ευρωπαϊκό όραμα για τους ωκεανούς και τις θάλασσες — COM(2006) 275 τελικό,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 7 Ιουνίου 2006 με την οποία ζητά τη γνωμοδότησή της για το θέμα σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 7, της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006 να αναθέσει τις προπαρασκευαστικές εργασίες για το θέμα στην επιτροπή «Βιώσιμη Ανάπτυξη»,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα άρθρα I-13 και I-14 της συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης (1), τα οποία αναφέρονται σε πτυχές της θαλάσσιας πολιτικής,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Ιανουαρίου2005 για τους στρατηγικούς στόχους 2005-2009 (2), η οποία αναφέρεται στην αδήριτη ανάγκη για μια «συνολική ναυτιλιακή πολιτική με στόχο την ανάπτυξη ενός ακμάζοντα ναυτιλιακού τομέα και του πλήρους δυναμικού των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η οικολογική αειφορία»,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της, της 12ης Οκτωβρίου 2005 για τις «Ευρωπαϊκές πολιτικές για τη θάλασσα — ένα θέμα που αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές» (3),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της, της 26ης Απριλίου 2006, για την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί θεσπίσεως πλαισίου για κοινοτική δράση στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (Οδηγία για τη θαλάσσια στρατηγική) COM(2005) 505 τελικό — 2005/0211 (COD) και την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Θεματική Στρατηγική για την Προστασία και Διατήρηση του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος COM(2005) 504 τελικό (4),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2002, σχετικά με την εφαρμογή στην Ευρώπη της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών (5),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη συμφωνία σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας της 10ης Δεκεμβρίου 1982,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR 258/2006 rev.1), που υιοθέτησε στις 27 Νοεμβρίου 2006 η επιτροπή «Βιώσιμη Ανάπτυξη» (εισηγητής: κ. Uwe Döring, υπουργός Δικαιοσύνης, Απασχόλησης και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του κρατιδίου του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν (DE/PES)),

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι:

Οι ωκεανοί και οι θάλασσες αποτελούν μια σημαντική βάση ζωής στη γη, δεδομένου ότι διατηρούν υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας, συμβάλλουν στη ρύθμιση του κλίματος, εξασφαλίζουν σημαντικούς πόρους, όπως τρόφιμα (ψάρια, φύκια, όστρακα, …), ενέργεια και ορυκτά, και δεδομένου ότι, επιπλέον, χρησιμεύουν ως κύριοι δίαυλοι μεταφοράς, ιδιαίτερα για το διηπειρωτικό εμπόριο,

Η Ευρώπη είναι θαλάσσια ήπειρος και χρειάζεται μια συνολική θαλάσσια πολιτική στο πνεύμα του προοιμίου της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας στο οποίο δηλώνεται, μεταξύ άλλων, ότι «τα θέματα που αφορούν το δίκαιο της θάλασσας» πρέπει να ρυθμίζονται «σε ένα πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας», ότι «τα προβλήματα του ωκεάνιου χώρου διασυνδέονται στενά και πρέπει να θεωρούνται ως ένα σύνολο», ότι «οι διεθνείς επικοινωνίες» πρέπει να διευκολυνθούν και ότι πρέπει να προωθηθούν «μια δίκαιη και αποτελεσματική χρήση των πόρων τους», «η διατήρηση των βιολογικών πόρων τους, και η … προστασία και διατήρηση του θαλασσίου περιβάλλοντος»,

3.	Μια ορθή θαλάσσια πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πολύπλοκες και συχνά διαφορετικές πραγματικότητες φύσης και πόρων καθώς και τις διάφορες χρήσεις, βιωσιμότητα και αλληλεπιδράσεις τους, οι οποίες αποτελούν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό και δύσκολο έργο,

5.	Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, ειδικότερα στις παράκτιες περιφέρειες, έχουν ευρύ φάσμα εμπειριών με αποτέλεσμα έντονο τοπικό και περιφερειακό ενδιαφέρον όσον αφορά την ανάπτυξη της μελλοντικής θαλάσσιας πολιτικής,

υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση κατά την 68η σύνοδο ολομελείας της, της 13ης και 14ης Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου):

1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπη των Περιφερειων

Γενικοί συλλογισμοί

1.1	επικροτεί την Πράσινη Βίβλο η οποία επιχειρεί να παράσχει ένα ολιστικό περίγραμμα των βασικών στοιχείων μιας κοινής θαλάσσιας πολιτικής,

1.2	επικροτεί την ολιστική προσέγγιση η οποία εντάσσει σημαντικές τομεακές πολιτικές όπως, για παράδειγμα, μεταφορές, βιομηχανία, λιμάνια, αλιεία, ενέργεια, περιβάλλον και τουρισμός, σε μια κοινή ευρωπαϊκή ναυτιλιακή πολιτική,

1.3	συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η ολιστική αυτή πολιτική πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διακυβέρνησης σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό, και τοπικό επίπεδο,

1.4

υπογραμμίζει ότι η ευρωπαϊκή θαλάσσια πολιτική, υπό τις διάφορες πτυχές της, πρέπει να λαμβάνει υπόψη της την ανάγκη διεθνούς συντονισμού και διάρθρωσης, κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα, τόσο στο πλαίσιο της βιώσιμης εκμετάλλευσης των θαλασσών και των ωκεανών όσο και της περιβαλλοντικής προστασίας τους,

1.5	υποστηρίζει τη σταθερή απόφαση της Πράσινης Βίβλου να λάβει υπόψη η μελλοντική ευρωπαϊκή θαλάσσια πολιτική τα κριτήρια που θεσπίζουν το πρόγραμμα δράσης της Λισαβόνας και η θεματική στρατηγική για την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος,

1.6	επικροτεί την ευρεία και μακρόπνοη διαδικασία διαβουλεύσεων της Επιτροπής στην οποία εμπλέκονται όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και οι πολίτες, οι απόψεις των οποίων πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη χάραξη της μελλοντικής ευρωπαϊκής θαλάσσιας πολιτικής,

1.7	αναγνωρίζει τη σημασία που δίδεται στη συγκέντρωση και διάδοση πληροφοριών ως προϋπόθεσης για την αποτελεσματική ολοκλήρωση των διαφόρων τομεακών πολιτικών και συμφερόντων,

1.8

επαναλαμβάνει την προσφορά της να διαδραματίσει σημαντικό εταιρικό ρόλο στη συνεχή διαδικασία διαβούλευσης που εξαγγέλλει η Πράσινη Βίβλος και υπογραμμίζει τη χρησιμότητα μιας μακρόπνοης εκστρατείας ευαισθητοποίησης στην οποία θα εμπλέκονται οι τοπικές και περιφερειακές αρχές προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαίοι πολίτες οι οποίοι επηρεάζονται αμεσότερα από τη νέα αυτή πολιτική όχι μόνο κατανοούν τα όσα προτείνονται αλλά ενθαρρύνονται, επίσης, να εκφράσουν τις απόψεις, ιδέες, και ανησυχίες τους,

1.9	εκτιμά τη σημασία που προσδίδει η Επιτροπή στο ρόλο της περιφερειακής διάστασης σχετικά με τη διαχείριση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και τονίζει τη συνάφεια των περιφερειακών και τοπικών αρχών όσον αφορά τη χάραξη και εφαρμογή της μελλοντικής ευρωπαϊκής θαλάσσιας πολιτικής,

1.10

πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή σε συγκεκριμένους τοπικούς και περιφερειακούς παράγοντες στις ευρωπαϊκές θάλασσες: τη Βαλτική, τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μεσόγειο, τη Βόρειο Θάλασσα και το Βόρειο Ατλαντικό, καθώς και τις θάλασσες που περιβάλλουν τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ε.Ε.: τον Ατλαντικό ωκεανό κατά μήκος της αφρικανικής ακτής, την Καραϊβική θάλασσα και τον Ινδικό ωκεανό, που, ακριβώς, παρέχουν στην Ε.Ε. μια παρουσία σε ολόκληρη την υδρόγειο,

1.11

επικροτεί θερμά την άποψη της Επιτροπής σχετικά με το ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά την εφαρμογή των αρχών και στόχων που θεσπίζονται στη νέα θαλάσσια πολιτική και επαναλαμβάνει την επιθυμία της να εμπλακεί στη χάραξη των μελλοντικών πολιτικών προτεραιοτήτων και να ενημερώνεται τακτικά σχετικά με τις εξελίξεις της εν λόγω πολιτικής,

Καιρός για ένα δεύτερο βήμα προς μια ευρωπαϊκή θαλάσσια πολιτική

1.12	τονίζει ότι η γνωμοδότηση πραγματεύεται δυο βασικά ερωτήματα: «Πώς μπορεί να εφαρμοστεί η νέα ευρωπαϊκή θαλάσσια πολιτική» και «Η νέα ολοκληρωμένη προσέγγιση προσφέρει προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με τη σημερινή τομεακή πολιτική;» στην οποία πρέπει να δοθεί απάντηση κατά προτεραιότητα,

Η εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής θαλάσσιας πολιτικής

1.13

1.14

βλέπει ότι υπάρχει ανάγκη για συγκέντρωση και ορθή ανάλυση επαρκών δεδομένων και για διασφάλιση στην πρόσβαση στην πληροφόρηση ώστε οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής και τα ενδιαφερόμενα μέρη να λαμβάνουν ορθές αποφάσεις, με βάση τις καλύτερες ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις, μέσω της αριστείας στη θαλάσσια έρευνα, την τεχνολογία και την καινοτομία,

1.15

υποστηρίζει τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων από τα διάφορα τομεακά πεδία των συναφών πολιτικών και επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή για να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση του ευρέως κοινού σχετικά με τη σημασία του θαλάσσιου τομέα γενικότερα και, ειδικότερα, της θαλάσσιας πολιτικής,

1.16	θεωρεί ότι η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής θαλάσσιας πολιτικής δεν θα πρέπει να παρεμποδίσει την παράλληλη εξέλιξη των μεμονωμένων τομεακών θαλάσσιων πολιτικών, οι οποίες και θα πρέπει να αναπτυχθούν κατά τρόπο περιβαλλοντικά βιώσιμο,

1.17	Επισημαίνει ότι ο καθορισμός και η εφαρμογή μίας ευρωπαϊκής θαλάσσιας πολιτικής οφείλουν να βασίζονται στις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

1.18

υποστηρίζει την ιδέα των ευρωπαϊκών εδαφικών συμφώνων και είναι βέβαιη ότι τα σύμφωνα αυτά θα συμβάλουν στην ευέλικτη, αποτελεσματική, και σε εθελούσια βάση υλοποίηση βασικών κοινοτικών πολιτικών στόχων και στην αποτελεσματική διαχείριση τριμερών συμβάσεων και συμφωνιών, όπως είχε αρχικά προτείνει η Επιτροπή, προκειμένου να εξευρεθούν λύσεις οι οποίες αντικατοπτρίζουν τις ανησυχίες της βάσης,

1.19

τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης συγκεκριμένων μέτρων για την επίτευξη των βασικών στόχων που περιγράφονται στην Πράσινη Βίβλο όπως, για παράδειγμα, η ευημερία τω ατόμων και των κοινοτήτων, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων, η ανάπτυξη μιας ορθής θαλάσσιας διαχείρισης και η ευαισθητοποίηση των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τη θαλάσσια κληρονομιά και διατήρηση, ταυτόχρονα, της τοπικής και περιφερειακής ποικιλομορφίας,

1.20

θεωρεί ότι πρέπει να υιοθετηθεί ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Θαλάσσιας Δράσης με μια δέσμη συγκεκριμένων κριτηρίων αξιολόγησης σε μια προσέγγιση τριών σταδίων: καθορισμός ενός στόχου για κάθε κριτήριο αξιολόγησης, λεπτομερής περιγραφή και πρόταση για εφαρμογή η οποία πρέπει να ληφθεί το 2008, και την υποβολή προτάσεων για τα δημοσιονομικά μέτρα το 2007 το αργότερο,

2. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

ζητά από την Επιτροπή να υποβάλει ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Θαλάσσιας Δράσης το οποίο θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις:

2.1 Περιφερειακή εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα της θαλάσσιας πολιτικής

2.1.1

2.1.2

να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν οι περιφέρειες να αναπτύξουν παραδείγματα βέλτιστης πρακτικής και, στη συνέχεια, ευρωπαϊκά κέντρα θαλάσσιας αριστείας,

2.1.3

να ενισχυθεί ο ρόλος των παράκτιων και νησιωτικών ζωνών ως βασικών οντοτήτων σχεδιασμού, εφαρμογής και αξιολόγησης,

2.1.4

να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό θαλάσσιο βήμα το οποίο θα στηρίζει την τακτική και αποτελεσματική ανταλλαγή εθνικών, περιφερειακών και τοπικών βέλτιστων πρακτικών εξοικονόμησης πόρων στο οποίο θα συμμετέχουν η Επιτροπή και η Επιτροπή των Περιφερειών,

2.1.5

να αξιολογηθούν και να συντονιστούν ειδικά στρατηγικά σχέδια, στο πνεύμα των σχεδίων που προβλέπει η θεματική στρατηγική για την προστασία και διατήρηση του θαλασσίου περιβάλλοντος, για την προώθηση του καθορισμού ευρύτερων θαλασσίων περιφερειών, την κατάρτιση ειδικών στρατηγικών σχεδίων για τους ευρωπαϊκούς ωκεανούς,, τον Βορειοανατολικό Ατλαντικό Ωκεανό και τον Αρκτικό Ωκεανό, τις ημίκλειστες θαλάσσιες Λεκάνες, τη Μεσόγειο, τη Βαλτική Θάλασσα, τη Βόρεια Θάλασσα και τον Εύξεινο Πόντο, και τις ανοικτές (Μάγχη) τα οποία πρέπει να επεξεργαστούν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής. Η Επιτροπή για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος της Βαλτικής (HELCOM) έχει ήδη ξεκινήσει ανάλογες δραστηριότητες με την κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης για τη Βαλτική Θάλασσα, ένα φιλόδοξο και εκτενές σχέδιο, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ως πιλοτικό έργο ή πιλοτική μελέτη για τη στρατηγική για το θαλάσσιο περιβάλλον, για το λόγο αυτό, το εν λόγω σχέδιο πρέπει να υλοποιηθεί σε συνεργασία με τα κράτη μέλη,

2.1.6

να στηριχθούν θεματικά περιφερειακά σχέδια με στόχο την ανάπτυξη κοινών έργων στον τομέα των μεταφορών, την ενίσχυση και αποκατάσταση υποδομών, την περιβαλλοντική προστασία, το συντονισμό των αλιευτικών δραστηριοτήτων, την εμπορική συνεργασία λαμβανομένων υπόψη των υφισταμένων αλιευτικών συμβουλίων,

2.2 Αξιόπιστες βάσεις δεδομένων και θαλάσσια έρευνα

2.2.1

να βελτιωθούν ιδιαίτερα οι περιφερειακές βάσεις δεδομένων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο βάσει γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και να περιλάβουν ιδιαίτερα ολοκληρωμένα χερσαία και θαλάσσια δεδομένα από δορυφόρους, αεροσκάφη και σημαντήρες όπως, για παράδειγμα τοπικές θαλάσσιες στάθμες, κίνηση πλοίων ή δεδομένα κλίματος, προκειμένου να δημιουργηθούν συστήματα παρακολούθησης των ωκεανών,

2.2.2

να συγκεντρωθούν δεδομένα σχετικά με τις οικονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές συγκεκριμένων θαλασσίων πόρων και τις κοινωνικές επιπτώσεις τους, να καθιερωθεί ένα ενιαίο ευρωπαϊκό μητρώο θαλασσών,

2.2.3

να αναληφθεί η παρακολούθηση των αλιευτικών αποθεμάτων που υπάρχουν στα κοινοτικά ύδατα και των μεταναστευτικών ειδών, αλλά και να εισαχθεί ένα πρότυπο για την απόκτηση δεδομένων σχετικά με την αλίευση των αλιευτικών πόρων, παρέχοντας κίνητρα για ένα τηλεματικό δίκτυο αλιευτικών αγορών συνδεδεμένο με τράπεζες δεδομένων,

2.2.4

να υλοποιηθεί η πρόταση για τη δημιουργία ευρωπαϊκού δικτύου θαλάσσιας παρακολούθησης και δεδομένων (EMODN) το οποίο θα ολοκληρώσει υπάρχοντα και νέα θαλάσσια δεδομένα με στόχο την μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και μια υψηλής ποιότητας διαδικασίας εκτίμησης των κινδύνων ιδιαίτερα σε σχέση με θέματα όπως, για παράδειγμα, η ασφάλεια των θαλασσίων μεταφορών, το περιβάλλον, και η εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας,

2.2.5

να ληφθεί περισσότερο υπόψη μια ολοκληρωτική προσέγγιση στο πλαίσιο των μελλοντικών ερευνητικών σχεδίων,

2.2.6

να στηριχθούν στενότεροι δεσμοί μεταξύ των υφισταμένων ευρωπαϊκών ερευνητικών κέντρων με σκοπό την τόνωση των κοινών ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων για τη θαλάσσια έρευνα. Αυτά θα οδηγήσουν στην απόκτηση υψηλής ποιότητας όσον αφορά την ευρωπαϊκή θαλάσσια έρευνα, η οποία θα συντελέσει στην κατάκτηση ηγετικής θέσης σε παγκόσμιο επίπεδο.

2.2.7

να συγκεντρωθούν ερευνητικά σκάφη και εξοπλισμός σε μεγάλη κλίμακα εντός ενός ευρωπαϊκού ιδρύματος θαλάσσιας έρευνας με σκοπό την εναρμόνιση των συστημάτων μέτρησης, τη βελτίωση της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας και της ποιότητας, και να υποστηριχθεί η προσέγγιση αυτή διαμέσου της από κοινού αγοράς εξοπλισμού η οποία θα μπορούσε να προωθηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων,

2.2.8

να υποστηριχθεί η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως προβλέπεται στην Πράσινη Βίβλο, μεταξύ άλλων, των υπεράκτιων συστημάτων αιολικής ενέργειας και αξιοποίησης κυμάτων και παλιρροιών, υπό τον όρο να είναι συμβατά με άλλες δραστηριότητες και κοινωνικο-οικονομικά και περιβαλλοντικά συμφέροντα, καθώς και η περαιτέρω έρευνα και καινοτομία στον τομέα αυτό,

2.2.9

να διερευνηθεί η τεχνολογία της απομόνωσης του διοξειδίου του άνθρακα σε εξαντλημένα θαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου και αερίου,

2.2.10

να ενταθούν οι προσπάθειες όσον αφορά την ανάπτυξη επιστημονικών και τεχνολογικών καινοτομιών στον τομέα της θαλάσσιας έρευνας όπως, για παράδειγμα, η «γαλάζια βιοτεχνολογία», τα συστήματα καθοδήγησης της ναυσιπλοΐας και τουριστικών δραστηριοτήτων για την αντιμετώπιση των σημερινών και εν δυνάμει απειλών, ειδικότερα όσον αφορά τις κλιματικές αλλαγές, τη μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων τον μη βιώσιμο τουρισμό, καθώς και τις δημογραφικές εξελίξεις που εντοπίζονται στους παράκτιους πληθυσμούς, και, στη συνέχεια, να διαμορφωθούν και να προωθηθούν προσβάσιμα κίνητρα που ενθαρρύνουν την έρευνα και την ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς δραστηριότητας,

2.2.11

να θεσπιστούν κίνητρα για την προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της βιώσιμης ιχθυοκαλλιέργειας λαμβανομένων υπόψη ότι, πρώτον, τα ψάρια αποτελούν βασικό είδος διατροφής και, δεύτερον, η ιχθυοκαλλιέργεια είναι δραστηριότητα υψηλής έντασης πόρων,

2.2.12

να θεσπιστούν κίνητρα για την προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της βιώσιμης ιχθυοκαλλιέργειας, καθορίζοντας πρωτόκολλα εκτροφής με τα οποία οι παραγωγοί πρέπει να συμμορφώνονται, δεδομένου ότι, πρώτον, τα ψάρια αποτελούν βασικό είδος διατροφής και, δεύτερον, η ιχθυοκαλλιέργεια είναι δραστηριότητα υψηλής έντασης πόρων,

2.2.13

να παροτρυνθεί η πρακτική και η ανάπτυξη πρωτοκόλλων εκτροφής για τη βιολογική υδατοκαλλιέργεια,

2.2.14

να ενθαρρυνθούν και για να προαχθούν γραμμές ερευνητικής δράσης με στόχο τον προσδιορισμό χρήσιμων παραμέτρων για τον υπολογισμό του βαθμού περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας κάθε ανθρωπογενούς δραστηριότητας (αλιεία, υδατοκαλλιέργεια, αναψυχή, τουριστικο-ψυχαγωγικές δραστηριότητες, μεταφορές, ενέργεια κλπ.) που σχετίζεται με τη χρήση της θάλασσας ως πηγής προσόδου,

2.3 Περαιτέρω ανάπτυξη της αριστείας στην θαλάσσια οικονομία

2.3.1

να προταθεί μια στρατηγική αναφορικά με το πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να διατηρήσει και να αυξήσει τα μερίδια της αγοράς στους διάφορους τομείς της παγκόσμιας θαλάσσιας οικονομίας λαμβανομένων υπόψη των παραγόντων της οικολογίας, τεχνολογίας και του κόστους,

2.3.2

να διερευνηθεί λεπτομερώς σε ποιο βαθμό συγκεκριμένοι τομείς της οικονομίας (π.χ., ενέργεια, μεταφορές, τουρισμός, αλιεία και «γαλάζια βιοτεχνολογία», ναυπηγική βιομηχανία) στηρίζουν σήμερα την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και καινοτομία, λαμβανομένων ιδιαίτερα υπόψη των στόχων και προτεραιοτήτων που θέτει η στρατηγική της Λισαβόνας,

2.3.3

να υποβληθούν επιστημονικά στοιχεία κατά πόσον και σε ποια έκταση οι εν λόγω ιδιαίτεροι τομείς της οικονομίας θα συμβάλουν:

(α)	στην αύξηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας στο μέλλον,

(β)	στην δημιουργία περισσότερων εργασιών στη μελλοντική ευρωπαϊκή αγορά εργασίας,

(γ)	στη χρήση πόρων και στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της εν λόγω χρήσης,

(δ)	στη περαιτέρω ολοκλήρωση των εν λόγω οικονομικών τομέων,

2.3.4

να ενθαρρυνθεί η περαιτέρω ανάπτυξη της διεπαφής μεταξύ έρευνας και βιομηχανίας, ειδικότερα η δημιουργία ναυτιλιακών ομίλων. Η καθιέρωση μιας ευρωπαϊκής διάσκεψης ναυτιλιακών ομίλων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως το ιδανικό φόρουμ, στο οποίο οι επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της θάλασσας και οι φορείς της βιομηχανίας μπορούν να συναντώνται και να αλληλεπιδρούν σε τακτική βάση,

2.3.5

να ενισχυθεί ο ρόλος των μεταφορών στο πλαίσιο της μελλοντικής θαλάσσιας πολιτικής λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι μεταφορές είναι οι πλέον σημαντικές και εγκάρσιες θαλάσσιες δραστηριότητες,

2.3.6

να υποστηριχθεί η έννοια του εντοπισμού των θαλασσίων λεωφόρων, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι το φιλόδοξο αυτό σχέδιο θα αυξήσει τον όγκο της θαλάσσιας κυκλοφορίας στις θάλασσες και τους ωκεανούς της Ευρώπης τη στιγμή της ολοκλήρωσής του το 2010. Για το λόγο αυτό, ζητείται από την Επιτροπή να παροτρύνει τα κράτη μέλη να ασκήσουν μια αυστηρότερη περιβαλλοντική παρακολούθηση της ρύπανσης των κυριότερων θαλάσσιων δρόμων και κρίνει ότι η νέα τεχνολογία της παγκόσμιας παρακολούθησης του περιβάλλοντος και της ασφάλειας (GMES) θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για το σκοπό αυτό,

2.3.7

να αναζωογονηθούν οι προσπάθειες για την ολοκλήρωση των θαλασσίων εγκαταστάσεων υποδοχής με αφετηρία τις εγκαταστάσεις που έχουν σαφή διατροπικά χαρακτηριστικά, λαμβανομένης υπόψη της καθυστέρησης της ολοκλήρωσης ορισμένων διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών τα οποία επηρεάζουν την θαλάσσια διάσταση,

2.3.8

να βελτιωθούν οι λιμενικές υποδομές και οι διασυνδέσεις μεταφορών με τα νησιά, με τον ιδιαίτερο καθορισμό και λήψη των απαιτούμενων μέτρων κατά τρόπο ώστε να συμπεριληφθούν και οι ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιοχές και να διασφαλιστεί η πρόσβασή τους προς τις ηπειρωτικές αγορές — αφού εξασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες θαλάσσιας μεταφοράς εμπορευμάτων και προσώπων έχουν αποδεκτή συχνότητα και αποδεκτό κόστος — τόσο με τις ηπειρωτικές περιοχές όσο και με τα νησιά ενός και του ίδιου αρχιπελάγους, να επιταχυνθεί η ανάπτυξη δευτερευόντων δικτύων έτσι ώστε τα νησιά και ειδικότερα οι ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιοχές να συνδεθούν πλήρως με τις «θαλάσσιες λεωφόρους» χωρίς άσκοπες καθυστερήσεις,

2.3.9

να συνεχίσουν οι εργασίες με τα κράτη μέλη και τις θαλάσσιες περιοχές για να ενισχυθούν βελτιωθούν και να αναπτυχθούν οι θαλάσσιοι δρόμοι και να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται επαρκώς υπόψη ως τμήμα των διευρωπαϊκών δικτύων,

2.3.10

να εκπονηθεί μελέτη σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της θέσπισης μιας κοινής ευρωπαϊκής σημαίας,

2.3.11

να ενισχυθεί ο ρόλος των στρατηγικών λιμένων ως προτεραιότητα για την ανάπτυξη της μελλοντικής θαλάσσιας πολιτικής και παράλληλα να εκπονηθεί μελέτη σχετικά με τις διασυνδέσεις κυρίων και δευτερευόντων λιμένων και την μετεγκατάσταση ορισμένων λιμενικών δραστηριοτήτων σε άλλα μικρότερα κέντρα,

2.3.12

να δημιουργηθεί ένα δίκτυο ευρωπαϊκών σχολών για τα επαγγέλματα της θάλασσας για την βελτίωση της κατάρτισης και εκπαίδευσης των ναυτικών και την τυποποίηση της σταδιοδρομίας τους, ως μέσων για να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη διαθέτει εργατικό δυναμικό με ικανούς επαγγελματίες, και να υποβληθεί πρόταση για τη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση σε όλους του τομείς της ναυτιλίας και όχι μόνο στις θαλάσσιες μεταφορές,

2.3.13

να διασφαλιστούν η ύπαρξη και η επιβολή των αναγκαίων νομικών πλαισίων για την προστασία των εργαζομένων στον ναυτιλιακό τομέα ενάντια σε οποιαδήποτε καταχρηστική πρακτική, και, κυρίως, να διασφαλιστεί η ύπαρξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη όσον αφορά τις ελάχιστες προδιαγραφές απασχόλησης και εργασίας,

2.3.14

να αναπτυχθεί ένα νέο πλαίσιο για τη χάραξη μιας νέας προσέγγισης όσον αφορά τον βιώσιμο θαλάσσιο τουρισμό στην ΕΕ λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι ο τουρισμός είναι ένας από τους ισχυρότερους κλάδους της θαλάσσιας οικονομίας που έχει εξαίρετες προοπτικές ανάπτυξης αλλά και ευθύνεται εν μέρει για την αύξηση της ρύπανσης των παράκτιων περιοχών για τη μη βιώσιμης χρήσης πόρων, και για την υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος των παράκτιων περιοχών,

2.3.15

να διευκολυνθεί η περαιτέρω ανάπτυξη των παράκτιων συγκροτημάτων ανεμογεννητριών στην ΕΕ, να στηριχθούν έργα που προσφέρουν λύσεις σε προβλήματα που σχετίζονται με πολλαπλές ευθύνες σε εθνικό, περιφερειακό, και τοπικό επίπεδο και που ειδικότερα που σχετίζονται με τις καλωδιακές γραμμές ή συνδυασμένες χρήσεις, π.χ., συγκροτήματα ανεμογεννητριών και μυδότοποι,

2.3.16

να υποβληθεί επειγόντως πρόταση σχετικά με την ανάπτυξη νέων τεχνολογικών μεθόδων στον τομέα άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας των ωκεανών όπως, π.χ., τα παλιρροιακά ή ωκεάνια ρεύματα, δηλαδή σε σφαίρες δραστηριοτήτων στις οποίες η ΕΕ θα μπορούσε να αποκτήσει παγκόσμια στρατηγική ηγετική θέση,

2.3.17

να ρυθμιστούν οι εξορυκτικές δραστηριότητες παραδοσιακών θαλασσίων ενεργειακών πόρων όπως, π.χ., πετρέλαιο και φυσικό αέριο, με βάση σαφώς καθορισμένα πρότυπα περιβαλλοντικής ασφάλειας και να εφαρμοστεί αποτελεσματική παρακολούθηση των εν λόγω δραστηριοτήτων,

2.3.18

να αναπτυχθούν σενάρια μέτρων παράκτιας προστασίας τα οποία μπορεί να είναι απαραίτητα με βάση διάφορες προβλέψεις της ανόδου της θαλάσσιας στάθμης και μεταβολής των καιρικών συνθηκώνߦ θα πρέπει να ληφθούν υπόψη υφιστάμενα σενάρια τα οποία καταρτίστηκαν στο φόρουμ του Wadden Sea,

2.3.19

να ευνοηθούν διεθνείς συμφωνίες με στόχο την επίτευξη της βιώσιμης αλίευσης των κοινών αλιευτικών πόρων (μεταναστευτικά είδη),

2.3.20

να αναληφθούν ερευνητικά σχέδια με σκοπό την ανάπτυξη συστημάτων αγκυροβόλησης τα οποία να αποτρέπουν την καταστροφή του αγγειόσπερμου posidonia oceanica (ποσειδωνία), σε περιοχές ιδιαίτερης αξίας,

2.3.21

να καθιερωθεί μια παράκτια δημόσια δομή που θα περιλαμβάνει στόχους όπως την περιβαλλοντική επαγρύπνηση, τον έλεγχο των συνόρων, τη διάσωση στη θάλασσα, την εποπτεία της αλιείας, την ιατροφαρμακευτική υποστήριξη και την πολιτική προστασία των επαγγελματιών της θάλασσας.

2.4 Το θαλάσσιο περιβάλλον πρέπει να προστατευθεί για τις μελλοντικές γενιές

2.4.1

να δειχθεί πώς το υπάρχον περιβάλλον μπορεί να προστατευθεί και να αποκατασταθεί επιτυχώς και να θεσπιστούν να εφαρμοστούν κριτήρια προστασίας σε κοινό ευρωπαϊκό επίπεδο και να διασφαλιστεί η ποιότητα των παράκτιων και υπεράκτιων οικοσυστημάτων και βιότοπων,

2.4.2

να διασαφηνιστεί περαιτέρω πώς η θεματική στρατηγική για την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και η οδηγία για την θαλάσσια πολιτική θα ενταχθούν στη γενική μελλοντική πολιτική λαμβανομένων υπόψη των αναθεωρημένων χρονικών πλαισίων που προτείνει η Επιτροπή των Περιφερειών. Προκειμένου αυτά τα χρονικά πλαίσια να επιτύχουν τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα, πρέπει να συντονιστούν με άλλα μείζονα προγράμματα της ΕΕ, όπως π.χ. τα διαρθρωτικά και τα γεωργικά ταμεία,

2.4.3

να συντονιστούν και να βοηθηθούν οι παράκτιες περιφέρειες προκειμένου να εξεύρουν τρόπους να προστατεύσουν επιτυχώς το υπάρχον περιβάλλον και, ειδικότερα, να χαρακτηριστούν ορισμένες διαπεριφερειακές και/ή διεθνικές θαλάσσιες ζώνες ως προστατευόμενες, να αναπτυχθούν συγκεκριμένες προτάσεις για σημαντική μείωση των ραδιενεργών απορρίψεων,της ρύπανσης που προκαλείται από τα πλοία (και ιδιαίτερα τα καυσαέρια, τις απορρίψεις και τα αποπλύματα, δεδομένου ότι τα τελευταία μπορούν να συμβάλουν στην εισαγωγή αλλόχθονων ειδών) και των ζημιών που προκαλούνται σε εξαιρετικά σημαντικούς θαλάσσιους οικοτόπους, που αναφέρονται στην οδηγία για τους οικοτόπους, λόγω των ανθρωπογενών δραστηριοτήτωνߦ και να στηριχθούν οι προσπάθειες να διασφαλιστεί η ποιότητα των παρακτίων και υπεράκτιων οικοσυστημάτων και βιοτόπων, λαμβανομένης, επίσης, υπόψη της σημαντικής επίδρασης που οι οικονομικές δραστηριότητες μπορεί να έχουν στο θαλάσσιο περιβάλλον ιδιαίτερα με την απόρριψη θρεπτικών στοιχείων στη θάλασσα,

2.4.4

να μελετηθεί λεπτομερώς πού και πώς οι φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες μπορούν να αντικαταστήσουν τις συμβατικές τεχνολογίες και πώς μπορούν να παρασχεθούν οικονομικά κίνητρα και να θεσπιστούν προγράμματα βοηθείας προκειμένου να ενθαρρυνθεί και να διευκολυνθεί η μεταβολή αυτή,

2.4.5

να ενταθεί η πίεση και να επιβάλλονται κυρώσεις σ' αυτούς που παραβιάζουν τις νομικές απαιτήσεις και τα πρότυπα, ειδικότερα στις περιπτώσεις παρανόμων απορρίψεων αποβλήτων στη θάλασσα, παράνομης αλιείας, ή παράνομης μεταφοράς ατόμων ή αγαθών,

2.4.6

να διασφαλιστούν καλύτερα οι θαλάσσιοι δρόμοι και να διερευνηθεί η δυνατότητα θέσπισης υποχρεωτικής πλοήγησης των πετρελαιοφόρων και άλλων πλοίων που μεταφέρουν επικίνδυνα φορτία και υποχρεωτικής πλοήγησης σε περίπτωση διέλευσης στενών,

2.4.7

να υποστηριχθούν πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στην προσαρμογή ή βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων υποδοχής υδάτων που περιέχουν πετρέλαιο και προωθούν την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών μεταφοράς και χειρισμού του πετρελαίου, και που αποβλέπουν στην αποτροπή της εισαγωγής χωροκατακτητικών ξένων ειδών,

2.4.8

να υποστηριχθούν και να προαχθούν διεθνείς συμφωνίες με στόχο τη διατήρηση των αλιευτικών αποθεμάτων άκρως μεταναστευτικών ειδών που παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η εφαρμογή των μέτρων διατήρησης μόνον στους κοινοτικούς στόλους δεν αποφέρει αξιοσημείωτα αποτελέσματα από πλευράς προστασίας,

2.4.9

να ενθαρρυνθεί η δημιουργία ενός δικτύου ευρωπαϊκών προστατευόμενων παράκτιων περιοχών καθώς και ενός δικτύου παρακολούθησης κυρίως μεταξύ των κρατών μελών και των γειτονικών τους χωρών, με σκοπό την προαγωγή της ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της διαχείρισης,

2.4.10

να υποστηριχθούν πρωτοβουλίες με σκοπό την κατάρτιση πρωτοκόλλων για τη διαχείριση και επεξεργασία των αποπλυμάτων των πλοίων, δεδομένου ότι μπορούν να αποτελέσουν πηγή εισόδου αλλόχθονων ειδών, που μπορούν να συμβάλουν σε μείωση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.

2.5 Χρηματοδότηση και νομικά μέσα

2.5.1

να καταρτιστεί κατάλογος των διαφόρων υφισταμένων χρηματοδοτικών μέσων στον τομέα της θαλάσσιας πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δηλ. τα διαρθρωτικά ταμεία, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Ανάπτυξης της Υπαίθρου, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας, το ταμείο δια βίου εκπαίδευσης ή το 7ο κοινοτικό πρόγραμμα πλαίσιο Ε&Α και να μελετηθεί η αποτελεσματικότητά τους προκειμένου να εξακριβωθεί εάν τα μέσα αυτά πρέπει να απλουστευθούν ή να προβληθούν καλύτερα,

2.5.2

να καταρτισθεί συλλογή των έργων στον θαλάσσιο τομέα που ήδη χρηματοδοτούνται από την Επιτροπή,

2.5.3

να υιοθετηθεί μια πιο ολιστική προσέγγιση στο πλαίσιο των μελλοντικών προγραμμάτων χρηματοδότησης (από το 2014 και μετά),

2.5.4

να εξεταστεί η δυνατότητα μετατροπής του κοινοτικού χρηματοδοτικού συστήματος σε ένα ενιαίο απλοποιημένο σύστημα για όλα ή τα περισσότερα θαλάσσια θέματα στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού ταμείου παράκτιων και νησιωτικών ζωνών,

2.5.5

να παρασχεθεί χρηματοοικονομική στήριξη σε περιοχές που έχουν ιδιαίτερη περιβαλλοντική και αρχιτεκτονική αξία, που βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης, σε περιοχές των οποίων η οικονομία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα,

2.5.6

να αναθεωρηθεί και να ρυθμιστεί καλύτερα το σημερινό κοινοτικό νομικό πλαίσιο από μια περισσότερο θαλάσσια προοπτική προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δυσχέρειες και οι ελλείποντες κρίκοι στις δυνατότητες ολοκλήρωσης των πολιτικών,

2.5.7

να προσδιορισθούν οι περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής και πολιτιστικής αξίας και να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις με χρηματοδοτικά μέσα ad hoc στις περιοχές αυτές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα από παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας, σε συνδυασμό ορισμένες φορές με μη εκτεταμένη παραδοσιακή γεωργία, όπου τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα δεν επιτρέπουν την υλοποίηση παρεμβάσεων επειδή οι υπάρχουσες μικρές επιχειρήσεις δεν πληρούν τους απαιτούμενους οικονομικούς όρους και τις αναγκαίες προϋποθέσεις από πλευράς διαστάσεων,

2.5.8

να δημιουργηθούν χρηματοδοτικά όργανα για τις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές, η αποστολή των οποίων θα συνίσταται στη συνεισφορά για την κάλυψη των δαπανών που προκύπτουν από τις ενέργειες που αναλαμβάνονται από τις περιοχές αυτές στο πλαίσιο της προστασίας του γενικού συμφέροντος της ΕΕ, και κυρίως της καταπολέμησης της εμπορίας ναρκωτικών και ανθρώπων, της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης και της θαλάσσιας ρύπανσης, καθώς και της εποπτείας των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών,

2.5.9

να αναπτυχθεί περαιτέρω η διεθνής συνεργασία και εφαρμογή του διεθνούς δικαίου διαμέσου της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας,

2.6 Ολοκλήρωση του θαλάσσιου χώρου συμπεριλαμβανομένων των νησιών, της ενδοχώρας και των πλέον απομακρυσμένων περιοχών

2.6.1

να εξεταστεί πώς η χωροταξία και η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών μπορούν να εφαρμοστούν επιτυχώς, λαμβανομένης υπόψη και της ιδιαίτερης περίπτωσης των νησιών, προκειμένου να υποστηριχθεί η ολοκλήρωση των τομεακών πολιτικών σε τομείς που τούτο μπορεί να απαιτηθεί για διάφορες χρήσεις,

2.6.2

να αναπτυχθεί ένα ισχυρό εργαλείο γεωγραφικών πληροφοριών για τον θαλάσσιο τομέα ανάλογο προς τη χερσαία Υποδομή Σχετικά με Γεωγραφικές Πληροφορίες στην Ευρώπη (INSPIRE),

2.6.3

να αντιμετωπιστεί επειγόντως η ανάγκη δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής και να εντοπιστούν οι ιδιαίτερες ανάγκες των διαφόρων θαλάσσιων περιφερειών,

2.6.4

να εντοπιστούν τρόποι για την καλύτερη χρήση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων για την (α) στήριξη στο μεσοπρόθεσμο διάστημα των κρατών μελών ή περιφερειών που επηρεάζονται άμεσα από τα ολοένα και αυξανόμενα κύματα παράνομης μετανάστευσης και, (β) σε μακροπρόθεσμο διάστημα να παρασχεθεί βοήθεια στις τρίτες χώρες να επιτύχουν ένα επίπεδο πολιτικής και οικονομικής ανάπτυξης ώστε να ελεγχθεί η ανάγκη των υπηκόων των εν λόγω χωρών να μεταναστεύσουν παρανόμως στην κοινοτική επικράτεια. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει την πρόταση της επιτροπής προϋπολογισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη δημιουργία οργανισμού ιδιαίτερα υπεύθυνου για τα θέματα παράνομης μετανάστευσης και παροχής ασύλου σε υπηκόους τρίτων χωρών, ο οποίος πρόκειται να έχει την έδρα του στη Μάλτα,

2.6.5

να παρασχεθεί υψηλότερο επίπεδο βοήθειας στις περιφερειακές και τοπικές αρχές επί πλέον της βοήθειας που παρέχεται στις εθνικές αρχές για τη διαχείριση των νέων μεταναστών από τη στιγμή που εισέρχονται στο έδαφός τους,

2.6.6

να ληφθούν υπόψη η ηπειρωτική διάσταση και η αλληλεπίδραση των ηπειρωτικών περιοχών, των εσωτερικών υδάτων και των ποταμών, των παράκτιων ζωνών, και της θάλασσας ώστε οι υπάρχουσες διασυνδέσεις να καταστούν διαφανείς,

2.6.7

να διασφαλιστεί η περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή των υψηλότερων δυνατών επιπέδων ασφάλειας πλοίων στα ευρωπαϊκά ύδατα προκειμένου να αποτρέπονται ναυτικά ατυχήματα στις ανοικτές θάλασσες, στις παράκτιες περιφέρειες, και στους λιμένες,

2.6.8

να θεσπιστούν ειδικά προγράμματα και μέτρα για τα νησιά, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων συνθηκών και δυσκολιών τους, ειδικότερα σε τομείς δραστηριότητας όπως, για παράδειγμα:

α.	η διατήρηση του αλιευτικού τομέα μέσω της βιώσιμης διαχείρισης και εκμετάλλευσης των αποθεμάτων του, της υιοθέτησης μέτρων με σκοπό την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό των αλιευτικών του στόλων και της προώθησης δράσεων υπέρ της παραδοσιακής και παράκτιας αλιείας,

β.

η ενίσχυση της τουριστικής οικονομίας μέσω μορφών τουρισμού εναλλακτικών ως προς το «θαλάσσιο τουρισμό», ποιοτικών και βιώσιμων, που να συμβάλλουν στην υπέρβαση του εποχιακού χαρακτήρα των οικονομιών τους όπως ο πολιτισμικός τουρισμός, ο ναυτικός τουρισμός, ο κοινωνικός τουρισμός και ο αγροτικός τουρισμός,

γ.	η διαχείριση και ο έλεγχος των περιβαλλοντικών πιέσεων που συνδέονται με όλα αυτά μέσω της θέσπισης σχεδίων περιβαλλοντικής διαχείρισης με σκοπό τη διατήρηση του περιβάλλοντος των νησιωτικών ακτών, της ποιότητας των υδάτων τους και της διαχείρισης των αποβλήτων τους,

δ.	καθώς και η δημιουργία καλύτερων διασυνδέσεων επικοινωνιών και μεταφορών με τις ηπειρωτικές περιοχές,

2.6.9

να αναπτυχθούν βραχυ-μεσοπρόθεσμες στρατηγικές για τον έλεγχο της υποβάθμισης των ωκεανών και θαλασσών της Ευρώπης και για την αντιμετώπιση του εξίσου σημαντικού προβλήματος της εμπορίας ανθρώπων στην Ευρώπη,

2.6.10

να αναλυθεί η κατάσταση λειτουργικού μειονεκτήματος που οφείλεται στα διάφορα επίπεδα περιφερειακού χαρακτήρα των θαλάσσιων περιοχών, και να διαμορφωθούν πολιτικές θαλάσσιας μεταφοράς με βάση την έννοια της συνοχής, με σκοπό να βελτιωθεί η ενσωμάτωση των περιοχών αυτών στον ευρωπαϊκό χώρο,

2.6.11

να προωθηθούν πρακτικές εμπειρίες ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων περιοχών μέσω των οποίων να μπορέσουν να δημιουργηθούν και να προωθηθούν οργανωτικές διαρθρώσεις και διαδικασίες για τον καθορισμό μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των διαφόρων διοικήσεων, καθώς και να ενθαρρυνθεί η κοινωνική συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων σχετικά με τις παράκτιες περιοχές,

2.7 Ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την θαλάσσια κληρονομιά της Ευρώπης

2.7.1

να υποβληθεί πρόταση για τη συστηματική ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θαλάσσια θέματα η οποία θα καλύπτει πτυχές της κοινής ναυτικής παράδοσης, του ναυτικού πολιτισμού, και της ναυτικής ταυτότητας της Ευρώπης,

2.7.2

να υποβληθεί πρόταση σχετικά με το πώς η θαλάσσια διάσταση θα μπορούσε να ενταχθεί στο προσεχές ευρωπαϊκό έτος διαπολιτισμικού διαλόγου το 2008,

2.7.3

για το σκοπό της προώθησης της ευαισθητοποίησης του κοινού, να αναπτυχθεί μια συστηματική στρατηγική για μια σύγχρονη θαλάσσια πολιτική η οποία θα είναι στέρεα εμπεδωμένη στη βάση και να διασφαλιστεί η εφαρμογή της στην πράξη.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ αριθ. C 310, 16.12.2004, σελ. 1.

(2) COM(2005) 12 τελικό.

(3) CdR 84/2005.

(4) CdR 46/2006.

(5) ΕΕ αριθ. L 148 της 6.6.2002, σελ. 24.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/27

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Τεχνολογίας»

(2007/C 146/04)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

συνιστά οι δομές διοίκησης του EIT να αναπτυχθούν έτσι ώστε να ισορροπηθεί η ανάγκη του EIT για ανεξαρτησία όσον αφορά την καθημερινή του λειτουργία με την ανάγκη τα κράτη μέλη και τα κοινοτικά όργανα να έχουν την ικανότητα να προασπίζουν τα συμφέροντα της ΕΕ, για παράδειγμα, διαμέσου ανά πενταετία αναθεώρησης από επιτροπή των κρατών μελών·

—

εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι η νέα νομοθετική πρόταση προβλέπει ανεπαρκή νέα χρηματοδότηση για την ερευνητική κοινότητα. Τονίζει ότι τα υπάρχοντα κονδύλια της ΕΕ για έρευνα δεν πρέπει να προέρχονται από μεταφορές πιστώσεων αλλά, αντιθέτως, πρέπει να υπάρξει πρόσθετη συμβολή ιδιωτικών πόρων και αυτό να διασφαλίζεται από σαφείς μηχανισμούς. Οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ) πρέπει να ενθαρρυνθούν προκειμένου να καταστούν οικονομικά βιώσιμες σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, ενώ οι προϋπολογισμοί τους θα πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά με βάση τις επιδόσεις τους·

—	συνιστά το ΕΙΤ να μην χορηγεί εξ αρχής τα δικά του πτυχία, αλλά να αναπτύξει έναν τίτλο ή ένα σήμα το οποίο θα χορηγείται από πανεπιστήμια-εταίρους που ανήκουν σε μια κοινότητα γνώσης και καινοτομίας·

—

συνιστά κατά τη διαδικασία επιλογής για τη σύναψη εταιρικών σχέσεων με κοινότητες γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ) να λαμβάνεται υπόψη τόσο η αριστεία τους όσο και το καταδεδειγμένο δυναμικό αριστείας τους στην εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία. Καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει πώς μπορούν να μετρηθούν τα δυο αυτά κριτήρια·

—

συνιστά να ζητείται από το ΕΙΤ να αξιολογεί με μεγάλο βαθμό τις αιτήσεις ΚΓΚ που διαθέτουν ισχυρές εταιρικές σχέσεις με διαρθρωμένες ερευνητικές κοινότητες και σχέσεις με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές ή οργανισμούς της περιοχής τους. Οι ΜΜΕ θα πρέπει να αναφέρονται ρητώς ως δυνητικοί «οργανισμοί-εταίροι».

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με θέμα Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας: περαιτέρω ενέργειες για τη δημιουργία του, (COM (2006) 276 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου γα την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ευρωπαϊκό (COM(2006) 604 τελικό) — 2006/0197 (COD))·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 8ης Ιουνίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ επί του θέματος, σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο του άρθρου 265 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την απόφαση του Προεδρείου της τής 25ης Απριλίου 2006 να αναθέσει στην επιτροπή «Πολιτισμός, Παιδεία και Έρευνα» την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Επίτευξη της ατζέντας εκσυγχρονισμού για πανεπιστήμια: Εκπαίδευση, Έρευνα και Καινοτομία (COM(2006) 208 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: τη γνωμοδότησή της με θέμα την Πρόταση Απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (2007-2013), (COM(2005) 119 τελικό — 2005/0043 (COD) — 2005/0044 (CNS)), (CdR 155/2005 fin) (1)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: τη γνωμοδότησή της για την Πρόταση Απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με θέσπιση προγράμματος πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (2007-2013) (COM(2005) 121 τελικό 2005/0050 (COD))- CdR 150/2005 fin (2)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: τη γνωμοδότησή της με θέμα την Ανακοίνωση της Επιτροπής: Κινητοποίηση του πνευματικού δυναμικού της Ευρώπης: ενδυνάμωση των πανεπιστημίων ώστε να εξασφαλισθεί η πλήρης συμβολή τους στη στρατηγική της Λισσαβώνας (COM(2005) 152 τελικό), (CdR 154/2005 fin) (3)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Για την εφαρμογή της ανανεωμένης σύμπραξης για τη μεγέθυνση και την απασχόληση Σχεδιάζοντας τη ναυαρχίδα της γνώσης: το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (COM(2006) 77 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συνεργασία για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση — Νέο ξεκίνημα για τη στρατηγική της Λισσαβώνας (COM (2005) 24 τελικό)·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: τα συμπεράσματα της Προεδρίας των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων των Βρυξελλών της 23ης και 24ης Μαρτίου και της 15ης και 16ης Ιουνίου 2006 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας·

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: το σχέδιο γνωμοδότησης που υιοθέτησε η επιτροπή Πολιτισμός, Παιδεία και Έρευνα στις 28 Σεπτεμβρίου 2006 (CdR 273/2006 rev. 1), (Εισηγητής: ο κ. Keith Walters, μέλος του Κομητειακού Συμβουλίου του Cambridgeshire (UK/EPP))·

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι:

1.	Έχουν πραγματοποιηθεί θετικά βήματα προόδου με τη δεύτερη ανακοίνωση της Επιτροπής και την πρόταση κανονισμού σχετικά με το θέμα της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας·

Μολονότι δεν είναι δυνατή η άμεση συμμετοχή όλων των ερευνητικών ινστιτούτων της ΕΕ στο ΕΙΤ, η προσδοκία όλων να αποτελέσουν μέρος του ΕΙΤ στο πλαίσιο μιας κοινότητας της γνώσης και της καινοτομίας θα μεταβάλλει το ερευνητικό περιβάλλον προς το καλύτερο μέσω της ενίσχυσης του τριγώνου της γνώσης που περιλαμβάνει την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία·

3.	Η ενίσχυση του τριγώνου της γνώσης, και, ειδικότερα, η ανάπτυξη ισχυρών εταιρικών σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων και έρευνας θα αποτελέσει αξιόλογη συμβολή για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ·

4.	Η ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη μπορεί να ενισχυθεί εάν οι κοινότητες της γνώσης και της καινοτομίας του ΕΙΤ, οι οποίες θα επικεντρωθούν στις καλύτερες ομάδες που συνεργάζονται με τις επιχειρήσεις, αναπτύξουν συνέργειες με περιφερειακούς και τοπικούς οργανισμούς οικονομικής ανάπτυξης·

υιοθέτησε κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 13-14 Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Γενικές απόψεις

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.1	επικροτεί αυτήν τη δεύτερη ανακοίνωση ως θετική συμβολή στη συζήτηση για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΙΤ) και ως συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Λισσαβόνας·

1.2

επικροτεί την ισόρροπη προσέγγιση που υιοθέτησε η Επιτροπή κατά την προετοιμασία της νομοθετικής πρότασης συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής του τίτλου από «κοινότητες γνώσης» σε «κοινότητες γνώσης και καινοτομίας» (ΚΓΚ) και διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συμπεριλαμβάνονται ως δυνητικοί ΚΓΚ «οργανισμοί-εταίροι», ανησυχεί, όμως, όσον αφορά ορισμένες λεπτομέρειες·

1.3	υποστηρίζει τόσο την εν λόγω πρωτοβουλία, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των τριών πυλώνων του τριγώνου της γνώσης — της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας — όσο και την πρόταση για αντιμετώπιση του αναγνωρισμένου «χάσματος καινοτομίας» στην Ευρώπη·

1.4	επαναλαμβάνει την άποψη ότι τα επιτυχημένα μοντέλα έρευνας και καινοτομίας δεν μπορούν να αντιγραφούν κατά βούληση και, αντ' αυτού, η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει να στηριχθεί σε επιτυχημένα μοντέλα βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τις ισχυρές σχέσεις μεταξύ έρευνας, καινοτομίας και εκπαίδευσης στην ΕΕ·

1.5	αναγνωρίζει τη σημασία του γεγονότος ότι το ΕΙΤ προωθεί τη συμμετοχή όλων των βασικών ενδιαφερόμενων στο τρίγωνο της γνώσης, των άριστων ερευνητικών ομάδων, της βιομηχανίας και των δημοσίων αρχών. Θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος η εφαρμογή ενός συστήματος δύο επιπέδων·

1.6	παραδέχεται ότι ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με στοιχεία της παρούσας πρότασης εξακολουθούν να είναι προβληματικά·

1.7	εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι η νέα νομοθετική πρόταση προβλέπει ανεπαρκή νέα χρηματοδότηση για την ερευνητική κοινότητα και δεν προβλέπει σαφείς μηχανισμούς για να διασφαλιστεί χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα·

1.8	τονίζει ότι τα υπάρχοντα κονδύλια για έρευνα (πρόγραμμα πλαίσιο & ανταγωνισμός και καινοτομία) δεν πρέπει να προέρχονται από μεταφορές πιστώσεων αλλά, αντιθέτως, πρέπει να υπάρξει πρόσθετη συμβολή ιδιωτικών πόρων·

1.9	υπογραμμίζει ότι η επιρροή που ασκούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές όσον αφορά τις προϋποθέσεις που δημιουργούν αλληλεπίδραση η οποία οδηγεί σε καινοτομία είναι καθοριστικής σημασίας·

1.10

υπενθυμίζει στην Επιτροπή τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ειδικά οι οικονομικές εταιρικές τους σχέσεις, σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των κατάλληλων συνθηκών για αλληλεπίδραση μεταξύ των 3 τμημάτων του τριγώνου της γνώσης, όπως η ενθάρρυνση της ανάπτυξης ομίλων, η εξασφάλιση υποδομής για τη δημιουργία εκκολαπτηρίων επιχειρήσεων, η προώθηση των βιομηχανικών επενδύσεων, κλπ.·

1.11

ακόμη υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές αποτελούν τους πλέον πρόσφορους φορείς για να ενθαρρύνουν τις ΜΜΕ να συνεργαστούν στο πλαίσιο μιας εταιρικής σχέσης στον τομέα της έρευνας και να προωθήσουν, επίσης, τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ βιομηχανίας και πανεπιστημίων οι οποίες είναι πιθανό να ευδοκιμήσουν στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων και των μελλοντικών συνθηκών, των πολιτικών, των παραγόντων άπωσης και έλξης, κλπ.

1.12	τονίζει περαιτέρω ότι κύριος στόχος του ΕΙΤ θα πρέπει να είναι η καινοτομία, η μεταφορά γνώσεων και τα σχέδια εφαρμοσμένης έρευνας.

2. Γενικές συστάσεις

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

2.1	συνιστά το ΕΙΤ να συνδυάσει τα πλεονεκτήματα των παγκοσμίως αναγνωρισμένων άριστων πανεπιστημίων και ερευνητικών οργανισμών και ομάδων της ΕΕ, καθώς και των καλύτερων ομάδων άλλων πανεπιστημίων και ερευνητικών οργανισμών σε ολόκληρη την επικράτεια της Ένωσης που διαθέτουν δυναμικό αριστείας·

2.2

ως εκ τούτου, προτρέπει την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς οργανισμούς που απέκτησαν σημαντική πρακτική εμπειρία όσον αφορά το τρίγωνο της γνώσης, εάν το EIT δεν κατορθώσει να εξασφαλίσει την πλήρη συμμετοχή των ανώτατων στην ευρωπαϊκή κατάταξη πανεπιστημίων και ερευνητικών οργανισμών που θα επηρεαστούν από αυτό το γεγονός·

2.3	επιμένει ότι η δημιουργία των κοινοτήτων της γνώσης και της καινοτομίας θα πρέπει να στηριχθεί σε μια προσέγγιση από τα κάτω προς τα επάνω, αρχικά με την επιλογή υφιστάμενων άριστων παραδειγμάτων συνεργασίας μεταξύ έρευνας και βιομηχανίας·

2.4

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι η διαδικασία επιλογής για τις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας θα πρέπει να είναι ανοιχτή, γεγονός που θα επιτρέψει σε ερευνητικές ομάδες με κατάλληλο δυναμικό να προσβλέπουν στο ΕΙΤ. Σε όλα τα πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς, τόσο μεγάλου όσο και μικρού μεγέθους, θα πρέπει να αναπτυχθεί το αίσθημα ότι εφόσον εξασφαλιστούν οι ορθές δομές, εταιρικές σχέσεις και πολιτικές, οι καλύτερές τους ομάδες θα μπορούν ενδεχομένως να συμμετάσχουν ενεργά στο ΕΙΤ. Ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το σχετικό βασικό κριτήριο της «αριστείας στην εκπαίδευση και την έρευνα» δεν αναφέρεται ιδιαίτερα στη δυνητική αριστεία επίσης, και καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει πώς μπορούν να μετρηθούν τα δυο αυτά κριτήρια·

2.5

ως ενδεχόμενο μέσο για την ενδυνάμωση της σχέσης μεταξύ της έρευνας και του ιδιωτικού τομέα σε μια κοινότητα της γνώσης, προτείνει να ενθαρρυνθούν και να παροτρυνθούν οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας προκειμένου να καταστούν οικονομικά βιώσιμες σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και ζητά η νομοθετική πρόταση να περιλαμβάνει στις διατάξεις της την προσέγγιση αυτή·

2.6

σχετικά με το θέμα των τίτλων σπουδών, διαφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής να απονέμει το ΕΙΤ δικά του πτυχία και συνιστά να μην χορηγεί εξ αρχής τα δικά του πτυχία,, αλλά να αναπτύξει έναν τίτλο ή ένα σήμα το οποίο θα χορηγείται από πανεπιστήμια-εταίρους που ανήκουν σε μια κοινότητα γνώσης καινοτομίας. Σε διαφορετική περίπτωση, ελλοχεύει ο κίνδυνος απομόνωσης κορυφαίων πανεπιστημίων εξαιτίας του τίτλου σπουδών του ΕΙΤ·

2.7	προτείνει, κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, να περιοριστεί το ΕΙΤ στη χορήγηση του σήματός του σε ένα πρόγραμμα μάστερ, το οποίο θα περιλαμβάνει ειδικά στοιχεία, όπως περιόδους άσκησης στη βιομηχανία, διεπιστημονικότητα, κατάρτιση στην επιχειρηματικότητα, κλπ.·

2.8	εμμένει στη θέση ότι στο διοικητικό συμβούλιο, το οποίο ορθά θα πρέπει να έχει την αυτονομία να καθορίζει τη στρατηγική ατζέντα, πρέπει να εκπροσωπείται δεόντως και ο ιδιωτικός τομέας·

2.9

2.10

καλεί την Επιτροπή να ζητήσει από το διοικητικό συμβούλιο, κατά την επιλογή των ΚΓΚ, να αξιολογεί με υψηλό βαθμό τις αιτήσεις ΚΓΚ που προέρχονται από εταιρικές σχέσεις με τη συμμετοχή περιφερειακών και τοπικών αρχών και που διαθέτουν διαρθρωμένες ερευνητικές κοινότητες συνεπαγόμενες την επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών οργανισμών και επιχειρήσεων με μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ερευνητικό πρόγραμμα·

2.11	υπενθυμίζει στην Επιτροπή τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές όσον αφορά τη σύσταση ομίλων μέσω των πολιτικών και των επενδύσεών τους στις υποδομές, γεγονός που ευνοεί τη στενή συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας·

2.12

ως μέσο αξιολόγησης της επιτυχίας του ΕΙΤ, προτείνει να τεθούν στόχοι για το διοικητικό συμβούλιο βάσει των οποίων θα μετριέται η στρατηγική του διεύθυνση. Στις αξιολογήσεις της επιτυχίας θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν δείκτες για την αξιολόγηση της ικανότητας του EIT να προσφέρει συγκεκριμένες «εμπορεύσιμες» λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ, οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία·

2.13

προτρέπει την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να μην ατονήσει το ενδιαφέρον για δημιουργία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, το οποίο θα αποτελέσει την κινητήρια δύναμη της βασικής έρευνας ως αποτέλεσμα της ισχυρής και θετικής δυναμικής που υποστυλώνει την σύσταση του ΕΙΤ. Το διοικητικό συμβούλιο του ΕΙΤ θα πρέπει να αναπτύξει όσο το δυνατόν πιο ισχυρούς δεσμούς με το ΕΣΕ και να δημιουργήσει δομές προκειμένου να διασφαλίσει συμπληρωματικότητες και να αποφύγει την αποσπασματική εργασία και την αλληλεπικάλυψη·

2.14

προτείνει οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας του ΕΙΤ να συσταθούν βαθμιαία αντλώντας γνώσεις, από κάθε εμπειρία και να προσαρμόζουν κατάλληλα τις δομές τους κάθε φορά που συγκροτούνται νέες κοινότητες γνώσης και καινοτομίας και εκφράζει την ικανοποίησή της που η Επιτροπή προτείνει ένα σενάριο 6 κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας μέχρι το 2013·

2.15

θεωρεί ότι παρακάτω τομείς έχουν θεμελιώδη σημασία για τη συγκρότηση και διαχείριση της γνώσης και της καινοτομίας:

—	διαδικασίες αναθεώρησης και αξιολόγησης της επίδοσης: επικροτεί την αναφορά της νομοθετικής πρότασης σε παραμέτρους με βάση τα αποτελέσματα, ωστόσο εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν διευκρινίζονται επαρκώς

—

χρηματοδοτικές ρυθμίσεις/βιωσιμότητα της χρηματοδότησης: εκφράζει τη λύπη της επειδή η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας να προέρχεται από υπάρχοντα κοινοτικά προγράμματα και πόρους και, ειδικότερα, από μεταφορά κονδυλίων από κοινοτικά ερευνητικά προγράμματα

—	δεσμοί με την έρευνα που υποστηρίζεται από το ΕΣΕ

—	ρόλος των περιφερειακών και τοπικών αρχών και των εταιρικών σχέσεων: πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαση στην περιφερειακή/τοπική συμμετοχή σε προσφορές που θα υποβάλλουν οι ΚΓΚ

—	ρόλος των ΜΜΕ: συνιστά οι ΜΜΕ να αναφερθούν ρητά ως δυνητικοί «οργανισμοί-εταίροι» στη νομοθετική πρόταση και καλεί την Επιτροπή διευκρινίσει τον τρόπο συμμετοχής των ΜΜΕ στις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας·

2.16	συνιστά το ζήτημα του προσωπικού να αντιμετωπιστεί με ευέλικτο τρόπο, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμετοχή των καλύτερων ομάδων ερευνητών στο ΕΙΤ. Η διπλή απασχόληση κρίνεται ως θετικό βήμα προόδου σε ό,τι αφορά το ζήτημα του προσωπικού·

2.17

ως μέσο για την προσέλκυση των υψηλότερων στην κατάταξη ομάδων ερευνητών και για την εδραίωση μιας αίσθησης δέσμευσης απέναντι στο ΕΙΤ, προτείνει οι ΚΓΚ να προσλαμβάνουν προσωπικό για καθορισμένο ποσοστό του χρόνου τους. Τα ανώτατα και κατώτατα επίπεδα μπορούν να καθοριστούν μόνον κατά περίπτωση και να προσαρμοστούν κατά τη διάρκεια λειτουργίας μιας ΚΓΚ·

2.18

καλεί την Επιτροπή να προσδώσει ιδιαίτερη έμφαση στον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών οργανισμών κατά την προετοιμασία της νομοθετικής της πρότασης σχετικά με το ΕΙΤ, οι οποίοι θα παράσχουν την απαραίτητη υποστήριξη στις ΚΓΚ ειδικότερα και θα συμβάλλουν στη γεφύρωση των χασμάτων στο τρίγωνο της γνώσης, γενικότερα.

3. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών επί της πρότασης κανονισμού

Σύσταση 1

Αιτιολογική σκέψη (10)

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία

(10)

Υπάρχει η ανάγκη υποστήριξης της εκπαίδευσης ως αναπόσπαστης αν και συχνά απούσας συνιστώσας από μια συνολική στρατηγική για την καινοτομία. Η συμφωνία μεταξύ του ΕΙΤ και των ΚΓΚ θα πρέπει να προβλέπει ότι τα πτυχία και οι τίτλοι που θα απονέμονται μέσω των ΚΓΚ θα πρέπει να είναι πτυχία και τίτλοι του ΕΙΤ. Το ΕΙΤ θα πρέπει να προωθήσει την αναγνώριση των πτυχίων και των τίτλων του ΕΙΤ στα κράτη μέλη. Όλες αυτές οι δραστηριότητες θα πρέπει να διεξαχθούν με την επιφύλαξη της οδηγίας 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.

(10)

Υπάρχει η ανάγκη υποστήριξης της εκπαίδευσης ως αναπόσπαστης αν και συχνά απούσας συνιστώσας από μια συνολική στρατηγική για την καινοτομία. Η συμφωνία μεταξύ του ΕΙΤ και των ΚΓΚ θα πρέπει να προβλέπει ότι τα πτυχία και οι τίτλοι που θα απονέμονται μέσω των ΚΓΚ θα πρέπει να είναι πτυχία και τίτλοι που φέρουν το σήμα του ΕΙΤ. Το ΕΙΤ θα πρέπει να προωθήσει την αναγνώριση των πτυχίων και των τίτλων που φέρουν το σήμα του ΕΙΤ στα κράτη μέλη. Όλες αυτές οι δραστηριότητες θα πρέπει να διεξαχθούν με την επιφύλαξη της οδηγίας 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.

Σύμφωνα με την ανωτέρω τροπολογία, σε όλη τη νομοθετική πρόταση, η φράση «πτυχία EIT» πρέπει να αντικατασταθεί από τη φράση «πτυχία που φέρουν το σήμα EIT».

Αιτιολογία

Στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης κανονισμού, η Επιτροπή κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε ένα «σήμα» του ΕΙΤ το οποίο θα προωθεί επιχειρηματικά στοιχεία κλπ. Αυτό είναι εύλογο, αλλά για πολλά κορυφαία πανεπιστήμια, ένα πτυχίο του EIT δεν είναι απαραίτητο προκειμένου να επιτύχει το EIT τους στόχους του. Ένα πτυχίο με τα στοιχεία αυτά, το οποίο απονέμεται από ένα ή περισσότερα πανεπιστήμια εταίρους ΚΓΚ με ένα «σήμα» EIT, μπορεί να επιτύχει τον ίδιο σκοπό.

Σύσταση 2

Άρθρο 5, παράγραφος 2, στοιχείο α)

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία

2. Η επιλογή μιας εταιρικής σύμπραξης από το EIT ως κοινότητας γνώσης και καινοτομίας θα γίνεται με βάση μια διαγωνιστική, ανοικτή και διαφανή διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας θα δημοσιεύονται αναλυτικές προδιαγραφές και όροι.

Για την επιλογή των εταιρικών συμπράξεων θα λαμβάνεται κυρίως υπόψη:

α)	η ισχύουσα και η δυνητική καινοτομική ικανότητα στο πλαίσιο της εταιρικής σύμπραξης καθώς και η αριστεία της στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας

(…)

Για την επιλογή των εταιρικών συμπράξεων θα λαμβάνεται κυρίως υπόψη:

α)	η ισχύουσα και η δυνητική καινοτομική ικανότητα στο πλαίσιο της εταιρικής σύμπραξης καθώς και το αποδεδειγμένο δυναμικό η αριστείας της στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας

(…)

Αιτιολογία

Προκειμένου να υπάρξει αρμονία με το σημείο 2.4 του σχεδίου γνωμοδότησης.

Σύσταση 3

Άρθρο 5, παράγραφος 2

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία

Η επιλογή μιας εταιρικής σύμπραξης από το EIT ως κοινότητας γνώσης και καινοτομίας θα γίνεται με βάση μια διαγωνιστική, ανοικτή και διαφανή διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας θα δημοσιεύονται αναλυτικές προδιαγραφές και όροι.

(…)

Η επιλογή στηρίζεται επίσης στα εξής στοιχεία:

α)	στη λειτουργική διάρθρωση η οποία θα πρέπει να καταδεικνύει την προσήλωση στο EIT και τους στόχους του·

β)	στην ικανότητα δημιουργίας ενός δυναμικού, ευέλικτου και ελκυστικού περιβάλλοντος εργασίας, το οποίο θα ανταμείβει τόσο τα ατομικά όσο και τα ομαδικά επιτεύγματα όσον αφορά την καινοτομία, την έρευνα και την εκπαίδευση·

γ)

στη βάση επί της οποίας θα απονέμονται τα πτυχία και οι τίτλοι, μεταξύ άλλων στις ρυθμίσεις που έχουν γίνει ώστε να λαμβάνεται υπόψη η κοινοτική πολιτική στον ευρωπαϊκό χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδίως όσον αφορά τη συμβατότητα, τη διαφάνεια, την αναγνώριση και την ποιότητα των πτυχίων και των τίτλων σπουδών·

δ)	στην ικανότητα προσαρμογής της εταιρικής σύμπραξης και εγκόλπωσης των αλλαγών που συμβαίνουν στον τομέα της ή στο τοπίο της καινοτομίας.

(…)

Η επιλογή στηρίζεται επίσης στα εξής στοιχεία:

α)	στη λειτουργική διάρθρωση η οποία θα πρέπει να καταδεικνύει την προσήλωση στο EIT και τους στόχους του·

β)	στην ικανότητα δημιουργίας ενός δυναμικού, ευέλικτου και ελκυστικού περιβάλλοντος εργασίας, το οποίο θα ανταμείβει τόσο τα ατομικά όσο και τα ομαδικά επιτεύγματα όσον αφορά την καινοτομία, την έρευνα και την εκπαίδευση·

γ)

δ)	στην ικανότητα προσαρμογής της εταιρικής σύμπραξης και εγκόλπωσης των αλλαγών που συμβαίνουν στον τομέα της ή στο τοπίο της καινοτομίας

ε)	Την ισχύ της σύμπραξης συμπεριλαμβανομένης της εμπλοκής της με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και οργανώσεις.

Αιτιολογία

Η παρούσα τροπολογία αναπτύσσει περαιτέρω το σημείο 2.8 του σχεδίου γνωμοδότησης το οποίο τονίζει ότι οι αιτήσεις για τη δημιουργία μιας κοινότητας γνώσης και καινοτομίας πρέπει να προβλέπουν συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Σύσταση 4

Άρθρο 15

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία

1. Το EIT μεριμνά ώστε οι δραστηριότητές του, συμπεριλαμβανομένων εκείνων τις οποίες διαχειρίζονται οι ΚΓΚ, να υπόκεινται σε συνεχή παρακολούθηση και περιοδική αξιολόγηση από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, ώστε να διασφαλίζεται η υψηλότερη δυνατή ποιότητα του αποτελέσματος και η αποτελεσματικότερη δυνατή χρήση των πόρων. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης δημοσιοποιούνται.

2. Εντός πέντε ετών από την ημερομηνία έκδοσης του παρόντος κανονισμού, και στη συνέχεια ανά τετραετία, η Επιτροπή δημοσιεύει αξιολόγηση του ΕΙΤ. Η αξιολόγηση αυτή βασίζεται σε ανεξάρτητη εξωτερική αξιολόγηση και εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο το ΕΙΤ εκπληρώνει την αποστολή του. Καλύπτει όλες τις δραστηριότητες του ΕΙΤ και των ΚΓΚ και εξετάζει κατά πόσον οι δραστηριότητες που ασκούνται είναι αποτελεσματικές, διατηρήσιμες, αποδοτικές και καίριες· τέλος, εξετάζει τη σχέση τους με τις κοινοτικές πολιτικές. Συνεκτιμά τις απόψεις των ενδιαφερόμενων κύκλων τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

(…)

3. Οι προϋπολογισμοί των ΚΓΚ πρέπει να αναθεωρούνται τακτικά λαμβανομένης υπόψη της επίδοσής τους. Κατά κανόνα, η χρηματοδότηση των ΚΓΚ πρέπει να μειώνεται βαθμιαία στη διάρκεια ζωής ενός έργου και να αντικαθιστάται από άλλες πηγές. Η ικανότητα προσέλκυσης εξωτερικών επενδύσεων στις ΚΓΚ θα αποτελέσει βασικό κριτήριο αξιολόγησης της επιτυχίας των ΚΓΚ.

(…)

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ C 115 της 16.5.2006, σ. 17.

(2) ΕΕ C 115 της 16.5.2006, σ. 20.

(3) ΕΕ C 81 της 4.4.2006, σ. 16.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/34

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους»

(2007/C 146/05)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

Η ΕΤΠ θεωρεί ότι, από περιβαλλοντική άποψη, αρκετοί λόγοι συνηγορούν υπέρ της ανάπτυξης μιας εδαφικής πολιτικής ευρωπαϊκού επιπέδου. Η ρύπανση του εδάφους έχει, για παράδειγμα, σχέση με την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, τομέα στον οποίο η αντίστοιχη πολιτική έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία. Παράλληλα, οι κλιματολογικές αλλαγές, οι διασυνοριακές επιπτώσεις της υποβάθμισης του εδάφους, η πίεση που ασκείται σε άλλες περιβαλλοντικές συνιστώσες και οι συμφωνίες του Κιότο απαιτούν την προσοχή της ΕΕ.

—	Η ΕΤΠ θεωρεί ότι μια οδηγία που επιδιώκει την καταγραφή αυτή και επικουρεί τα κράτη μέλη στην ανάληψη δράσης, όπως προτείνει η Επιτροπή, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι η οδηγία έχει ευέλικτο χαρακτήρα.

—

Η ΕΤΠ ανησυχεί για τη διοικητική επιβάρυνση που ενδέχεται να προκαλέσει για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ο χαρακτηρισμός απειλούμενων εδαφών, η υποχρέωση επανεξέτασης των περιοχών κινδύνου ανά δεκαετία (άρθρο 6) και η τακτική επανεξέταση του χαρακτηρισμού των τόπων που έχουν υποστεί ρύπανση (άρθρα 10 και 11).

—	Η ΕΤΠ εύχεται να μην επιβληθούν άμεσες υποχρεώσεις στις αρμόδιες αρχές όσον αφορά την εξυγίανση και διαχείριση των τόπων που έχουν υποστεί ρύπανση (άρθρο 13).

—	Η ΕΤΠ θεωρεί απαραίτητο να δημιουργήσει η Επιτροπή ένα σύνολο βασικών και αποτελεσματικών από άποψη κόστους μέτρων, που θα μπορέσουν να χρησιμεύσουν ως πρότυπο στα τα κράτη μέλη για να επιλέξουν εκείνα που κατά την κρίση τους είναι τα πλέον κατάλληλα για τον συνδυασμό δικής τους δέσμης μέτρων.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους» (COM (2006) 231 τελικό) καθώς και την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με θέμα τη θέσπιση νομικού πλαισίου για την προστασία του εδάφους και την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ τελικό — (COM (2006) 232 τελικό — 2006/0086 (COD)),

Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 22ας Σεπτεμβρίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότησή της επί του θέματος αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 175 και το άρθρο 265 παράγραφος 1 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

Έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβε το Προεδρείο της, την 25η Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 12 Φεβρουαρίου 2003 με θέμα την ανακοίνωση της Επιτροπής: Προς μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους — CdR 190/2002 τελ. (1)·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR 321/2006 rév. 1) που υιοθέτησε στις 27 Νοεμβρίου 2006 η επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» (Εισηγητής: ο κ. Cor Lamers (NL/EPP, Δήμαρχος του Houten),

υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση στην 68η σύνοδο ολομέλειας της 13ης και 14ης Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου).

1. Θέσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Γενικές Παρατηρήσεις

1.1

Το έδαφος έχει καθοριστική σημασία για την επιβίωση του ανθρώπου. Είναι απολύτως αναγκαίο ως πηγή θρεπτικών ουσιών και ύδατος, ως ρυθμιστής των κυκλικών φαινομένων της φύσης, ως βιότοπος πολυάριθμων οργανισμών και ως φορέας της ζωής στην επιφάνεια της γης. Τόσο για τον άνθρωπο όσο και για τη φύση έχει θεμελιώδη σημασία να εκπληρώνει το έδαφος τις λειτουργίες αυτές με βέλτιστο τρόπο και απρόσκοπτα.

1.2	Όλα τα κράτη μέλη, άλλα σε μικρότερο άλλα σε μεγαλύτερο βαθμό, αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετικά με το έδαφος. Είναι προφανές ότι, σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης, έχουν συντελεσθεί ανησυχητικές διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους οι οποίες αναμένεται να συνεχιστούν και στο μέλλον.

1.3

Το έδαφος δεν κινείται, αλλά η υποβάθμιση του εδάφους σε ένα κράτος μέλος μπορεί να έχει διασυνοριακές συνέπειες. Η ΕΤΠ, επομένως, θεωρεί ότι η πρόταση συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. Επιπλέον, η ΕΤΠ διαπιστώνει ότι μόνον εννέα κράτη μέλη εφαρμόζουν εδαφική πολιτική και ότι η πολιτική αυτή περιορίζεται γενικά σε ορισμένες μόνον πτυχές της ρύπανσης του εδάφους. Η ΕΤΠ θεωρεί επίσης ότι, από περιβαλλοντική άποψη, αρκετοί λόγοι συνηγορούν υπέρ της ανάπτυξης εδαφικής πολιτικής ευρωπαϊκού επιπέδου. Η ρύπανση του εδάφους έχει, για παράδειγμα, σχέση με την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, τομέα στον οποίο η αντίστοιχη πολιτική έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία. Παράλληλα, οι κλιματολογικές αλλαγές, οι διασυνοριακές επιπτώσεις της υποβάθμισης του εδάφους, η πίεση που ασκείται σε άλλες περιβαλλοντικές συνιστώσες και οι συμφωνίες του Κιότο απαιτούν την προσοχή της ΕΕ.

1.4

Η εδαφική πολιτική συνιστά μια πολύπλοκη διαδικασία. Στην Ευρώπη έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 320 είδη εδάφους, τα οποία αξιοποιούνται για διάφορους σκοπούς. Στο έδαφος επιτελούνται για παράδειγμα λειτουργίες οικονομικού, κοινωνικού, πολιτισμικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Το έδαφος χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς ή για το φυσικό περιβάλλον που αναπτύσσεται χάρη σε αυτό, ενώ πάνω στην επιφάνειά του κατασκευάζονται κτίρια, δρόμοι και υδατοφράχτες. Επομένως, οι κίνδυνοι που απειλούν το έδαφος ποικίλλουν στα διάφορα κράτη μέλη. Επίσης, διαπιστώνονται μεγάλες διαφορές όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη, ακόμη και μεταξύ των επιμέρους περιφερειών του ίδιου κράτους μέλους. Στις γεωγραφικές αυτές διαφορές προστίθενται και οι κλιματολογικές διαφορές μεταξύ των διάφορων περιφερειών της Ευρώπης. Οι αποκλίσεις αυτές αντανακλούν τις διαφορετικές αρμοδιότητες που αναθέτουν τα κράτη μέλη στις περιφερειακές και τοπικές αρχές τους στον τομέα αυτό.

1.5

Λόγω αυτών των σημαντικών αποκλίσεων και των δυσχερειών που παρουσιάζει ο καθορισμός κοινών κριτηρίων, η ΕΤΠ κρίνει ότι, επί του παρόντος, δεν είναι δυνατό να υιοθετηθούν ενιαία ποσοτικά κριτήρια. Θεωρεί, ωστόσο, ότι η στρατηγική που παρουσιάζεται από την Επιτροπή αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την επίτευξη συμφωνίας για τη θέσπιση κοινών κριτηρίων στο εγγύς μέλλον. Προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματική προστασία του εδάφους χρειάζεται μία προσέγγιση προσαρμοσμένη σε κάθε περίπτωση. Η πολιτική για την προστασία του εδάφους πρέπει να εφαρμόζεται κυρίως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

1.6	Στα περισσότερα κράτη μέλη, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι αρμόδιες για την πολιτική εδαφικής προστασίας. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να αναλάβουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σημαντικό ρόλο κατά την ανάπτυξη νέων μεθόδων και μέτρων στον τομέα της πολιτικής εδαφικής προστασίας.

1.7	Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της προστασίας του εδάφους πρέπει να είναι υποστηρικτικός και ενθαρρυντικός. Πρέπει να απορριφθεί μια ευρωπαϊκή νομοθεσία που δεν χαρακτηρίζεται από ευελιξία και δεν προσφέρει επαρκή διακριτική ευχέρεια για την άσκηση εθνικής πολιτικής στα κράτη μέλη.

Στόχοι της στρατηγικής

1.8	Η ΕΤΠ προσυπογράφει τους στόχους της στρατηγικής και κρίνει ότι αποτελούν σημαντική συμβολή στη χάραξη ενός ευέλικτου κοινοτικού ευρωπαϊκού πλαισίου για τη βιώσιμη διαχείριση του εδάφους.

1.9

Από την περιγραφή των στόχων η ΕΤΠ συμπεραίνει ότι η προσοχή εστιάζεται στην διεύρυνση των διαθέσιμων γνώσεων σχετικά με τις διεργασίες που συντελούνται στο έδαφος καθώς και στη δέσμευση των κρατών μελών να δραστηριοποιηθούν. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να αναλάβουν δράσεις για την καταπολέμηση της υποβάθμισης του εδάφους και οφείλουν να προσδιορίσουν τις περιοχές που απειλούνται, τους στόχους για τον περιορισμό της υποβάθμισης του εδάφους, και τα μέτρα που σκοπεύουν να λάβουν για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η ΕΤΠ συμφωνεί με αυτή την προσέγγιση διότι συμβάλλει σε μια ολοκληρωμένη και εξελικτική αντιμετώπιση και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον τοπικό και περιφερειακό χαρακτήρα των προβλημάτων που σχετίζονται με το έδαφος.

Ολοκλήρωση της προστασίας του εδάφους στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας

1.10

Προκειμένου να υλοποιηθεί η στρατηγική, θα πρέπει να εξετασθεί με συστηματικό τρόπο το σύνολο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των σχετικών πολιτικών ώστε να εξακριβωθεί ο βαθμός στον οποίο συμβάλλουν στη βιωσιμότητα του εδάφους στην Κοινότητα. Στις περιπτώσεις στις οποίες η συμβολή αυτή κριθεί ανεπαρκής, θα πρέπει η νομοθεσία και η πολιτική να προσαρμοστούν ανάλογα. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, θα πρέπει να καταρτίσει σύντομα η Επιτροπή ένα σχέδιο προσέγγισης.

1.11

Για τους προαναφερθέντες λόγους, η ΕΤΠ θεωρεί ότι η προτεινόμενη στρατηγική θα πρέπει να συνδεθεί στενότερα με άλλες στρατηγικές που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του Έκτου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον. Ειδικότερα, θα πρέπει να υπάρξει στενότερη σύνδεση με τις στρατηγικές όσον αφορά τα φυτοφάρμακα, τα απορρίμματα, την ανακύκλωση και τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα.

Βέλτιστες πρακτικές και γνώσεις σχετικά με τις διεργασίες που συντελούνται στο έδαφος

1.12	Η ΕΤΠ κρίνει ότι η ενημέρωση και η επικοινωνία έχουν σημασία για την επίτευξη βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι κίνδυνοι που απειλούν το έδαφος όσο και οι ευκαιρίες που περικλείει το έδαφος για μια βιώσιμη κοινωνία.

1.13

Επίσης διαπιστώνονται μεγάλες διαφορές σε ό,τι αφορά τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη (βλ. παρατηρήσεις στο σημείο 1.4). Η ΕΤΠ εκφράζει την άποψη ότι η ποιότητα του εδάφους στην Ευρώπη μπορεί να βελτιωθεί αποτελεσματικά και με πρακτικό τρόπο, αν τα κράτη μέλη που ήδη ασκούν πολιτική εδαφικής προστασίας διαβιβάσουν τις γνώσεις τους στα άλλα κράτη μέλη. Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη που διαθέτουν μια εξελιγμένη πολιτική εδαφικής προστασίας να μεταφέρουν την εμπειρογνωμοσύνη τους στα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν μια σφαιρική νομοθεσία του τομέα.

1.14

Η ΕΤΠ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη δημιουργία μιας ανοικτής πλατφόρμας επικοινωνίας στα πλαίσια της οποίας θα ανταλλάσσονται πληροφορίες σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές, υπό το πρίσμα της κατάλληλης προστασίας του εδάφους. Λόγω της πολυμορφίας του εδάφους είναι απαραίτητο να καταρτισθεί εκτενής κατάλογος των ισχυόντων μέτρων, των οποίων η αποτελεσματικότητα έχει αποδειχθεί κατά την πρακτική τους εφαρμογή.

Η νέα οδηγία πλαίσιο για την προστασία του εδάφους

1.15

Στόχος της οδηγίας αυτής είναι να καταγράψει τα φαινόμενα υποβάθμισης του εδάφους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η οδηγία προσφέρει τη βάση για μια ομοιόμορφη και σαφή καταγραφή. Το εάν μια περιοχή παρουσιάζει κίνδυνο ή όχι, ποια μέτρα χρειάζονται ενδεχομένως και το χρονοδιάγραμμα λήψης τους, καθορίζονται από το κράτος μέλος.

1.16

Η ΕΤΠ θεωρεί ότι μια οδηγία που επιδιώκει την καταγραφή αυτή και επικουρεί τα κράτη μέλη στην ανάληψη δράσης, όπως προτείνει η Επιτροπή, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι η παρούσα οδηγία πρέπει να έχει ευέλικτο χαρακτήρα και δεν πρέπει να περιέχει ούτε ποσοτικά ούτε ποιοτικά πρότυπα. Τα μέτρα αυτά πρέπει να εφαρμόζονται σε εθελοντική βάση με τη βοήθεια κινήτρων και μέσων παροχής συμβουλών. Ακόμη, πρέπει να αποφευχθεί αύξηση των απαιτήσεων τεκμηρίωσης προκειμένου να καταπολεμηθεί η υπερβολική γραφειοκρατία. Παράλληλα, οι προτάσεις της Επιτροπής δεν πρέπει να εκληφθούν ως πρόσκληση για εκτεταμένη παρέμβαση από την ΕΕ.

1.17

Η ΕΤΠ θεωρεί ότι προτεραιότητα πρέπει να έχει η εθνική αρμοδιότητα όσον αφορά την επίτευξη των περιβαλλοντικών προτύπων μέσω της συνεκτίμησης της ευθύνης των ιδιοκτητών και των υπαίτιων ρύπανσης του εδάφους. Συνεπώς, χρειάζεται να οριστεί ρητά ότι σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», μπορούν να ζητηθούν ευθύνες όχι μόνο από τον άμεσα υπαίτιο αλλά και από άλλους ενεχόμενους. Η ΕΤΠ επισημαίνει ότι πρέπει να ρυθμιστεί σε εθνικό επίπεδο για το ποιος είναι τελικά ο υπεύθυνος.

1.18

Η ΕΤΠ εκφράζει την ανησυχία της διότι η πρόταση οδηγίας αναθέτει τη διατύπωση συγκεκριμένων απαιτήσεων ιδίως όσον αφορά την θέσπιση κριτηρίων για την αξιολόγηση του κινδύνου από τη ρύπανση του εδάφους, σε επιτροπή σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ (επιτροπολογία). Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επιλεγεί μια διαδικασία η οποία να συνεκτιμά τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μερών και να διασφαλίζει ικανοποιητική συμμετοχή.

Διοικητικός φόρτος

1.19

Το άρθρο 16 της οδηγίας προσδιορίζει έναν μεγάλο αριθμό υποχρεώσεων ενημέρωσης στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν κυρίως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Η ΕΤΠ θεωρεί ότι οι υποχρεώσεις αυτές δεν πρέπει να επισύρουν δυσανάλογη διοικητική επιβάρυνση για τις περιφέρειες και τους δήμους. Αξίζει να σημειωθεί σχετικά ότι το ανθρώπινο δυναμικό και τα οικονομικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για την εκπόνηση αυτών των ενημερωτικών εκθέσεων δε θα μπορούν να διατεθούν συγχρόνως για την καταγραφή των φαινομένων υποβάθμισης του εδάφους, ενώ θα έπρεπε να έχει προτεραιότητα η καταπολέμηση των φαινομένων αυτών.

1.20

Η ΕΤΠ επικροτεί τη σημασία που αποδίδεται στη συνεκτίμηση των στόχων της πολιτικής εδαφικής προστασίας κατά τη χάραξη κλαδικών πολιτικών και ρυθμίσεων σε όλες τις βαθμίδες διακυβέρνησης (άρθρο 3). Κατά την εφαρμογή μιας κλαδικής πολιτικής, επιβάλλεται μια προσεκτική προσέγγιση όσον αφορά την επιβολή υποχρεωτικών ελέγχων του εδάφους με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία (αξιολογήσεις εδάφους). Η υποχρέωση αξιολόγησης του αντίκτυπου για το έδαφος είναι απαραίτητη μόνον όταν το έδαφος απειλείται. Δεδομένου ότι η πολιτική αποτελεί το γενικό πλαίσιο, είναι συνήθως περιττή η επιβολή κανόνων για το έδαφος στη φάση της εφαρμογής της πολιτικής. Άλλωστε, όταν πρόκειται για πολύπλοκες καταστάσεις μεγάλης εμβέλειας, η υποβολή έκθεσης περιβαλλοντικού αντίκτυπου είναι πάντα υποχρεωτική.

1.21

1.22

Η ΕΤΠ διαπιστώνει ότι η πρόταση οδηγίας περιλαμβάνει μια σειρά υποχρεώσεων συλλογής δεδομένων και κατάρτισης εκθέσεων καθώς και οδηγίες για τη θέσπιση πιθανών σχεδίων με υποχρεώσεις Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, με αποτέλεσμα σημαντικές πρόσθετες εκτελεστικές δαπάνες. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία θα πρέπει να αποφεύγει όσο το δυνατόν να διατυπώνει υποχρεώσεις κατάρτισης εκθέσεων και σχεδίων Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.

1.23	Η ΕΤΠ θεωρεί ότι η συμμετοχή του κοινού θα πρέπει να περιοριστεί στις περιπτώσεις που έχουν καθοριστεί από την οδηγία σχετικά με την περιβαλλοντική ενημέρωση.

Προγράμματα μέτρων για την καταπολέμηση των διεργασιών υποβάθμισης του εδάφους

1.24

Η ΕΤΠ εύχεται να μην επιβληθούν άμεσες υποχρεώσεις στις αρμόδιες αρχές όσον αφορά την εξυγίανση και διαχείριση των τόπων που έχουν υποστεί ρύπανση (άρθρο 13). Οι αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν την υλοποίηση της εξυγίανσης. Και οι δύο διαδικασίες πρέπει να εξετάζονται στο πλαίσιο της νομοθεσίας και των ρυθμίσεων που ισχύουν στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος και σε σχέση με την ειδική κατάσταση του εδάφους στον συγκεκριμένο τόπο. Οι εν λόγω αρχές οφείλουν βεβαίως να διασφαλίζουν ότι έχει βρεθεί λύση για το ζήτημα των ρυπασμένων τόπων.

1.25	Η ΕΤΠ εκφράζει την ικανοποίησή της σχετικά με τον προσανατολισμό προς την αποκατάσταση των ρυπασμένων τόπων (Άρθρα 1.1 και 13.2). Τα μέτρα καθορίζονται ανάλογα με την (τρέχουσα) χρήση του εδάφους.

1.26

Στην αξιολόγηση αντικτύπου αναφέρεται ότι τα μέτρα για τον περιορισμό της υποβάθμισης του εδάφους αποφέρουν μεγάλα κοινωνικά οφέλη. Η ΕΤΠ συμφωνεί με αυτό το συμπέρασμα, θα ήθελε όμως να παρατηρήσει ότι, για να προκύψουν τα οφέλη αυτά, πρέπει πρώτα να γίνουν επενδύσεις στο έδαφος. Η πείρα διδάσκει ότι η εκτέλεση έργων αποκατάστασης του εδάφους καθηλώνεται συχνά, κυρίως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, λόγω ελλείψεως χρηματοδοτικών πόρων.

1.27

Η καθιέρωση της κατάρτισης εκθέσεων για την κατάσταση του εδάφους (άρθρο 12), αποδεικνύει, κατά τη γνώμη της ΕΤΠ, την υποστήριξη που παρέχει η ΕΕ στην καταγραφή των τόπων με ρυπασμένα εδάφη, διότι, αφενός οι εκθέσεις συμβάλλουν στην αδιάλειπτη ενημέρωση των καταλόγων ρυπασμένων τόπων και αφετέρου προσφέρουν στους αγοραστές γης που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη, με σαφή τρόπο τις απαραίτητες πληροφορίες προστατεύοντάς τους συγχρόνως από ενδεχόμενη οικονομική ζημία. Έτσι, εκπληρώνεται με πρακτικό τρόπο και η εντολή του άρθρου 4 σύμφωνα με την οποία «ο ρυπαίνων πληρώνει».

1.28	Η ΕΤΠ κρίνει ότι κατά τον προσδιορισμό των μέτρων για τη διατήρηση των λειτουργιών του εδάφους είναι απαραίτητο, εκτός από τις κοινωνικές και οικονομικές πτυχές, να λαμβάνονται υπόψη τόσο η πτυχή της ασφάλειας όσο και η αρχαιολογική, γεωλογική ή γεωμορφολογική αξία των εδαφών (άρθρο 8).

1.29

Η ΕΤΠ είναι της άποψης ότι η απαίτηση της Επιτροπής για την καθιέρωση εθνικών προτύπων χρηματοδότησης για την αποκατάσταση ρυπασμένων τόπων (άρθρο 13) δεν συνεκτιμά όσο θα έπρεπε τα υφιστάμενα, ειδικά περιφερειακά πρότυπα (χρηματοδότησης) η αξία των οποίων έχει αποδειχθεί στην πράξη. Από τα πρότυπα της ΕΕ στον τομέα αυτό, μάλλον εμπόδια θα πρέπει να αναμένεται ότι θα προκύψουν.

Βέλτιστη πρακτική

1.30	Κατά τη γνώμη της ΕΤΠ, ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της οδηγίας είναι η δημιουργία βάσης ανταλλαγής πληροφοριών (άρθρο 17). Λόγω των πρακτικών γνώσεων και των εμπειριών που διαθέτουν, οι περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στη βάση αυτή.

2. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

2.1

Η ΕΤΠ θεωρεί απαραίτητο να δημιουργήσει η Επιτροπή ένα σύνολο βασικών και αποτελεσματικών από άποψη κόστους μέτρων, που θα μπορέσουν να χρησιμεύσουν ως πρότυπο στα τα κράτη μέλη για να επιλέξουν εκείνα που κατά την κρίση τους είναι τα πλέον κατάλληλα για τον συνδυασμό δικής τους δέσμης μέτρων. Τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμα χαράξει πολιτική εδαφικής προστασίας ή δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τη χάραξη αυτής της πολιτικής, μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό αποτελεσματικά μόνον αν διαθέτουν ικανοποιητικές γνώσεις σε αυτόν τον τομέα.

2.2	Η ΕΤΠ συνιστά να μην δημιουργηθεί ένας εκτεταμένος ευρωπαϊκός κατάλογος υποχρεώσεων όσον αφορά τη δημοσίευση της απογραφής, αλλά να επιτραπεί στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν το εθνικό σύστημα κοινοποίησης και να προσφέρουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσβαση στο σύστημα αυτό(άρθρο 16).

2.3

Ο χαρακτηρισμός των περιοχών κινδύνου μπορεί να επιτευχθεί με περιορισμένη διοικητική επιβάρυνση, αν χρησιμοποιηθεί προηγουμένως μια σύντομη ανάλυση της κατάστασης από την οποία να προκύπτει ποιοι κίνδυνοι δεν απειλούν πλέον το έδαφος (ή μέρος του εδάφους) του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους (άρθρο 6). Η πλήρης επανεξέταση των περιοχών που έχουν χαρακτηρισθεί ως περιοχές κινδύνου και της καταγραφής των ρυπασμένων τόπων δεν είναι απαραίτητη. Σε αυτή την περίπτωση επαρκεί η ενημέρωση των δεδομένων παρακολούθησης.

2.4

Η ΕΤΠ συνιστά να συγκεκριμενοποιηθούν τα ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπως αυτά περιγράφονται στη θεματική στρατηγική, να οριστούν προτεραιότητες και να προβλεφθεί χρονοδιάγραμμα. Επίσης, πρέπει να σχηματισθεί με απόλυτη προτεραιότητα πλήρης εικόνα σχετικά με τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών για το έδαφος. Είναι γνωστό ότι οι κλιματικές αλλαγές συντελούν ή ενδέχεται να συντελέσουν στην επιτάχυνση της αποσύνθεσης οργανικών ουσιών. Δεδομένου ότι οι οργανικές ουσίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του εδάφους, οι κλιματικές αλλαγές μπορεί να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στη βιώσιμη διαχείρισή του.

Σύσταση 1

Άρθρο 1

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

Η παρούσα οδηγία ορίζει πλαίσιο για την προστασία του εδάφους και τη διατήρηση της ικανότητάς του να επιτελεί καθεμία από τις ακόλουθες περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές λειτουργίες:

(α)	παραγωγή βιομάζας, όπου συμπεριλαμβάνονται η γεωργία και η δασοκομία·

(β)	αποθήκευση, διήθηση και μετατροπή θρεπτικών στοιχείων, ουσιών και νερού

(γ)	απόθεμα βιοποικιλότητας, π.χ. ενδιαιτημάτων, ειδών χλωρίδας και πανίδας και γονιδίων·

(δ)	φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον για τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του·

(ε)	πηγή πρώτων υλών·

(στ)	απόθεμα άνθρακα·

(ζ)	παρακαταθήκη της γεωλογικής και της αρχαιολογικής κληρονομιάς.

Προς τούτο, η παρούσα οδηγία ορίζει μέτρα για την πρόληψη των διεργασιών υποβάθμισης του εδάφους, τόσο των φυσικών όσο και των προκαλούμενων από ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων του ανθρώπου, διεργασίες που υπονομεύουν την ικανότητα του εδάφους να επιτελεί τις ανωτέρω λειτουργίες. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τον μετριασμό των συνεπειών των εν λόγω διεργασιών και την ανάταξη και αποκατάσταση των υποβαθμισμένων εδαφών τουλάχιστον στο επίπεδο λειτουργικότητας που αρμόζει στην τρέχουσα και την εγκεκριμένη μελλοντική χρήση.

(α)	παραγωγή βιομάζας, όπου συμπεριλαμβάνονται η γεωργία και η δασοκομία·

(β)	αποθήκευση, διήθηση και μετατροπή θρεπτικών στοιχείων, ουσιών και νερού·

(γ)	απόθεμα βιοποικιλότητας, π.χ. ενδιαιτημάτων, ειδών χλωρίδας και πανίδας και γονιδίων·

(δ)	φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον για τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του·

(ε)	πηγή πρώτων υλών·

(στ)	απόθεμα άνθρακα·

(ζ)	παρακαταθήκη της γεωλογικής, γεωμορφολογικής και της αρχαιολογικής κληρονομιάς.

Αιτιολογία

Στο άρθρο αυτό καθίσταται σαφές ότι η δράση προσανατολίζεται στην εκάστοτε λειτουργία του εδάφους. Στην Ολλανδική, το άρθρο αυτό αναφέρεται στις λειτουργίες «Alle Hierna genoemde … functies» («All of the following … functions»). Η λέξη «καθεμία» θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως πολυλειτουργικότητα, δηλαδή ως ικανότητα του εδάφους να επιτελεί όλες αυτές τις λειτουργίες ταυτόχρονα.

Το έδαφος αποτελεί παρακαταθήκη όχι μόνο της γεωλογικής αλλά και της αρχαιολογικής κληρονομιάς. Με τον όρο γεωμορφολογία χαρακτηρίζεται η μορφή την οποία προσλαμβάνει το έδαφος στο τοπίο. Σε περίπτωση που η μορφή αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερη αξία, θα πρέπει να επιδιώκεται η διατήρησή της.

Σύσταση 2

Άρθρο 3

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

Κατά τη χάραξη κλαδικών πολιτικών που ενδέχεται να οξύνουν ή να αμβλύνουν τις διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν, περιγράφουν και αποτιμούν τις επιδράσεις των πολιτικών αυτών στις εν λόγω διεργασίες, ειδικότερα στους τομείς του περιφερειακού και του αστικού χωροταξικού σχεδιασμού, των μεταφορών, της ενέργειας, της γεωργίας, της αγροτικής ανάπτυξης, της δασοκομίας, της εξόρυξης πρώτων υλών, του εμπορίου και της βιομηχανίας, της πολιτικής για τα προϊόντα, του τουρισμού, της αλλαγής του κλίματος και της προστασίας του περιβάλλοντος, της φύσης και του τοπίου.

Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν τις διαπιστώσεις τους

Κατά τη χάραξη κλαδικών πολιτικών που ενδέχεται να οξύνουν ή να αμβλύνουν τις διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν, και περιγράφουν και αποτιμούν τις επιδράσεις των πολιτικών αυτών στις εν λόγω διεργασίες, ειδικότερα στους τομείς του περιφερειακού και του αστικού χωροταξικού σχεδιασμού, των μεταφορών, της ενέργειας, της γεωργίας, της αγροτικής ανάπτυξης, της δασοκομίας, της εξόρυξης πρώτων υλών, του εμπορίου και της βιομηχανίας, της πολιτικής για τα προϊόντα, του τουρισμού, της αλλαγής του κλίματος και της προστασίας του περιβάλλοντος, της φύσης και του τοπίου.

Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν τις διαπιστώσεις τους Κατά τη χάραξη των σχετικών πολιτικών, η Επιτροπή θα εφαρμόσει τη μέθοδο της συνεκτίμησης εξωτερικών παραγόντων και στον τομέα της εδαφικής προστασίας.

Αιτιολογία

Η ΕΤΠ εκφράζει την ικανοποίησή της σχετικά με τη συνεκτίμηση των εξωτερικών παραγόντων, όπως ορίζει το άρθρο 3. Η ΕΤΠ κρίνει ότι αυτό δεν θα πρέπει να αποτελεί μόνον υποχρέωση των κρατών μελών, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύσταση 3

Άρθρο 6

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

1. Εντός πέντε ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], τα κράτη μέλη χαρακτηρίζουν, στο ενδεδειγμένο επίπεδο, τις περιοχές της εθνικής επικράτειάς τους, για τις οποίες υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ή βάσιμες υπόνοιες ότι έχουν συντελεστεί ή είναι πιθανόν να συντελεστούν στο προσεχές μέλλον μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους, περιοχές καλούμενες εφεξής «περιοχές κινδύνου»:

(α)	υδατική (υδραυλική) και αιολική διάβρωση·

(β)	απομείωση οργανικών υλών, προκαλούμενη από σταθερή πτωτική τάση του οργανικού κλάσματος του εδάφους, με εξαίρεση τα αδιάσπαστα φυτικά και ζωικά κατάλοιπα, τα προϊόντα μερικής αποσύνθεσής τους και τη βιομάζα του εδάφους·

(γ)	συμπύκνωση με την αύξηση του φαινόμενου βάρους και τη μείωση του πορώδους του εδάφους·

(ε)	αλάτωση με τη συσσώρευση διαλυτών αλάτων στο έδαφος·

(στ)	κατολισθήσεις, προκαλούμενες από τη μέτριας ταχύτητας ή ταχεία καθοδική μετακίνηση εδαφικών και βραχωδών μαζών σε πρανή.

Για τους σκοπούς του εν λόγω χαρακτηρισμού, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν, για καθεμία από τις ανωτέρω διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους, τουλάχιστον τα στοιχεία που απαριθμούνται στο παράρτημα I και λαμβάνουν υπόψη τις επιδράσεις των διεργασιών αυτών όσον αφορά την επιδείνωση των εκπομπών αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου και της απερήμωσης.

2. Οι περιοχές κινδύνου που χαρακτηρίζονται κατ' εφαρμογή της παραγράφου 1 δημοσιοποιούνται και επανεξετάζονται τουλάχιστον ανά δεκαετία.

1. Εντός πέντε ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], τα κράτη μέλη χαρακτηρίζουν, στο κατά την κρίση τους στο ενδεδειγμένο διοικητικό ή γεωγραφικό επίπεδο, τις περιοχές της εθνικής επικράτειάς τους, για τις οποίες υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ή βάσιμες υπόνοιες ότι έχουν συντελεστεί ή είναι πιθανόν να συντελεστούν στο προσεχές μέλλον μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους, περιοχές καλούμενες εφεξής «περιοχές κινδύνου»:

(α)	υδατική (υδραυλική) και αιολική διάβρωση·

(β)	απομείωση οργανικών υλών, προκαλούμενη από σταθερή πτωτική τάση του οργανικού κλάσματος του εδάφους, με εξαίρεση τα αδιάσπαστα φυτικά και ζωικά κατάλοιπα, τα προϊόντα μερικής αποσύνθεσής τους και τη βιομάζα του εδάφους·

(γ)	συμπύκνωση με την αύξηση του φαινόμενου βάρους και τη μείωση του πορώδους του εδάφους·

(ε)	αλάτωση με τη συσσώρευση διαλυτών αλάτων στο έδαφος·

(στ)	κατολισθήσεις, προκαλούμενες από τη μέτριας ταχύτητας ή ταχεία καθοδική μετακίνηση εδαφικών και βραχωδών μαζών σε πρανή.

Για τους σκοπούς του εν λόγω χαρακτηρισμού, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν, προβαίνουν, για καθεμία από τις ανωτέρω διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους, σε μια σύντομη ανάλυση της κατάστασης προκειμένου να εξακριβωθεί ποιες από τις διεργασίες αυτές δεν απειλούν το έδαφος, ή μέρος του εδάφους του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Για τις υπόλοιπες διεργασίες υποβάθμισης του εδάφους καταρτίζεται κατάλογος των δυνητικά απειλούμενων περιοχών. Για την κατάρτιση του οριστικού καταλόγου των περιοχών κινδύνου, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τις δυνητικά απειλούμενες περιοχές χρησιμοποιώντας χρησιμοποιούν τουλάχιστον τα στοιχεία που απαριθμούνται στο παράρτημα I και λαμβάνοντας υπόψη τις επιδράσεις των διεργασιών αυτών όσον αφορά την επιδείνωση των εκπομπών αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου και της απερήμωσης.

2. Οι περιοχές κινδύνου που χαρακτηρίζονται κατ' εφαρμογή της παραγράφου 1, δημοσιοποιούνται και επανεξετάζονται ενημερώνονται τουλάχιστον ανά δεκαετία.

Αιτιολογία

Πρώτη παράγραφος: Τα κράτη μέλη καθορίζουν τα ίδια το ενδεδειγμένο επίπεδο για τον χαρακτηρισμό των περιοχών κινδύνου. Η απόφαση αν και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν στις περιοχές κινδύνου αποτελεί πολιτική απόφαση και ανήκει στα κράτη μέλη. Πριν από κάθε χαρακτηρισμό πρέπει να διεξάγεται σύντομη ανάλυση της κατάστασης ώστε να μπορούν να αποκλεισθούν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου. Η περαιτέρω έρευνα πρέπει να είναι δικαιολογημένη. Μετά από μια πρώτη ανάλυση, ο ακριβέστερος χαρακτηρισμός περιοχών κινδύνου μπορεί να επιτευχθεί με βάση τα στοιχεία που απαριθμούνται στο παράρτημα I. Ως παράδειγμα αναφέρουμε το τμήμα που αφορά τις οργανικές ύλες. Στις αγροτικές περιοχές παρουσιάζονται διαφορές όσον αφορά την περιεκτικότητα σε οργανικές ύλες σε κάθε κομμάτι γης (ετερογενείς εκτάσεις). Η περιεκτικότητα σε οργανικές ύλες αποκαθίσταται με αργούς ρυθμούς, συχνά σε ένα κομμάτι γης μόνο. Η αποκατάσταση αυτή προϋποθέτει όμως κατάλληλες γεωργικές πρακτικές και την εφαρμογή της πολλαπλής περιβαλλοντικής συμμόρφωσης.

Παράγραφος 2: Η λέξη «επανεξετάζονται» που χρησιμοποιεί η Επιτροπή υπονοεί ότι διεξάγεται πλήρης επανεξέταση ανά δεκαετία. Συνεπώς, είναι σημαντικό να δημιουργήσουν τα κράτη μέλη κατάλληλο σύστημα παρακολούθησης το οποίο να επιτρέπει απλώς την ενημέρωση του καταλόγου των περιοχών κινδύνου ανά δεκαετία.

Σύσταση 4

Αρθρο 8

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

1. Για τη διατήρηση των αναφερόμενων στο άρθρο 1 παράγραφος 1 λειτουργιών του εδάφους, τα κράτη μέλη καταρτίζουν στο ενδεδειγμένο επίπεδο, για κάθε περιοχή κινδύνου που έχει χαρακτηριστεί σύμφωνα με το άρθρο 6, πρόγραμμα μέτρων το οποίο περιλαμβάνει, τουλάχιστον, στόχους περιορισμού του κινδύνου, τα κατάλληλα μέτρα για την επίτευξη των στόχων αυτών, χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των συγκεκριμένων μέτρων και εκτίμηση των ιδιωτικών ή δημόσιων πόρων που πρόκειται να διατεθούν για τη χρηματοδότησή τους

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε τα μέτρα να είναι οικονομικώς αποδοτικά και τεχνικώς εφικτά και, πριν από την εφαρμογή των προγραμμάτων μέτρων, διενεργούν εκτιμήσεις αντίκτυπου, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται λεπτομερείς αναλύσεις κόστους-οφέλους.

Τα κράτη μέλη αναφέρουν στα οικεία προγράμματα μέτρων πώς πρόκειται να εφαρμοστούν τα μέτρα και πώς αναμένεται να συμβάλουν στην επίτευξη των καθορισμένων περιβαλλοντικών στόχων.

3. Σε περίπτωση όπου μια περιοχή διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας της συνύπαρξης διαφορετικών διεργασιών υποβάθμισης του εδάφους που συντελούνται ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη δύνανται να καταρτίζουν ένα ενιαίο πρόγραμμα, στο οποίο πρέπει να καθορίζονται κατάλληλοι στόχοι περιορισμού όλων των κινδύνων που έχουν εντοπιστεί, καθώς και τα ενδεδειγμένα μέτρα για την επίτευξη των στόχων αυτών.

4. Το πρόγραμμα μέτρων καταρτίζεται εντός επτά ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο] και τίθεται σε εφαρμογή το αργότερο οκτώ έτη μετά την ημερομηνία αυτή.

Το πρόγραμμα μέτρων δημοσιοποιείται και επανεξετάζεται τουλάχιστον ανά πενταετία.

1. Για τη διατήρηση των αναφερόμενων στο άρθρο 1 παράγραφος 1 λειτουργιών του εδάφους, τα κράτη μέλη καταρτίζουν στο κατά την κρίση τους ενδεδειγμένο διοικητικό ή γεωγραφικό επίπεδο, για κάθε περιοχή κινδύνου που έχει χαρακτηριστεί σύμφωνα με το άρθρο 6, πρόγραμμα μέτρων το οποίο περιλαμβάνει, τουλάχιστον, στόχους περιορισμού του κινδύνου, τα κατάλληλα μέτρα για την επίτευξη των στόχων αυτών, χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των συγκεκριμένων μέτρων και εκτίμηση των ιδιωτικών ή δημόσιων πόρων που πρόκειται να διατεθούν για τη χρηματοδότησή τους.

2. Κατά την κατάρτιση και αναθεώρηση του προγράμματος μέτρων σύμφωνα με την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη αποδίδουν τη δέουσα σημασία στον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο των προβλεπόμενων μέτρων αλλά και στον αντίκτυπό τους για την ασφάλεια και τους τόπους αρχαιολογικής, γεωμορφολογικής και γεωλογικής αξίας.

4. Το πρόγραμμα μέτρων καταρτίζεται εντός πέντε ετών από τη δημοσίευση, εκ μέρους της Επιτροπής, της βάσης που αναφέρεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2 επτά ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο] και τίθεται σε εφαρμογή το αργότερο τέσσερα οκτώ έτη μετά την ημερομηνία αυτή.

Το πρόγραμμα μέτρων δημοσιοποιείται και επανεξετάζεται τουλάχιστον ανά πενταετία.

Αιτιολογία

Παράγραφος 2: Η ΕΤΠ θεωρεί ανεπαρκή την αναφορά μόνο ορισμένων κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών. Η ασφάλεια και ο αντίκτυπος για τη γεωμορφολογική, γεωλογική και αρχαιολογική αξία του εδάφους έχουν εξίσου μεγάλη σημασία.

Η εφαρμογή των μέτρων χρηματοδοτείται από τα ίδια τα κράτη μέλη. Συνεπώς, είναι περιττή η απαίτηση της οδηγίας προς τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα αποτελεσματικά από οικονομική άποψη.

Παράγραφος 4: Το κείμενο της Επιτροπής λαμβάνει ως αφετηρία την ημερομηνία θέσης σε ισχύος της οδηγίας αυτής. Προκειμένου όμως οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να είναι σε θέση να θεσπίζουν και να εφαρμόζουν μέτρα, θα πρέπει να γνωρίζουν πλήρως τις δυνατότητες που διατίθενται στον τομέα αυτό. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δημιουργία ενός συνόλου αποτελεσματικών από άποψη κόστους μέτρων, από το οποίο οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να επιλέξουν τα μέτρα που θα περιλαμβάνει η δική τους πολιτική (βλέπε επίσης τις συστάσεις 9 και 10). Αυτό συνεπάγεται σημαντική προστιθέμενη αξία για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συνεπώς, η ΕΤΠ κρίνει, ότι η ημερομηνία δημοσίευσης αυτού του συνόλου μέτρων αποτελεί καταλληλότερη αφετηρία.

Σύσταση 5

Άρθρο 10

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

1. Τα κράτη μέλη χαρακτηρίζουν, με τη διαδικασία του άρθρου 11, τους τόπους της εθνικής επικράτειάς τους όπου έχει επιβεβαιωθεί η ανθρωπογενής παρουσία επικίνδυνων ουσιών σε επίπεδα που εκείνα θεωρούν ότι εκθέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον, εφεξής καλούμενους «ρυπασμένους τόπους».

Ο κίνδυνος αυτός αξιολογείται με συνεκτίμηση της τρέχουσας και της εγκεκριμένης μελλοντικής χρήσης της γης.

2. Τα κράτη μέλη καταρτίζουν εθνικό κατάλογο ρυπασμένων τόπων, εφεξής καλούμενο «κατάλογο», ο οποίος δημοσιοποιείται και επανεξετάζεται τουλάχιστον ανά πενταετία.

Ο κίνδυνος αυτός αξιολογείται με συνεκτίμηση της τρέχουσας και της εγκεκριμένης μελλοντικής χρήσης της γης.

2. Τα κράτη μέλη καταρτίζουν εθνικό κατάλογο ρυπασμένων τόπων, εφεξής καλούμενο «κατάλογο», ο οποίος δημοσιοποιείται και, αν παραστεί ανάγκη, ενημερώνεται επανεξετάζεται τουλάχιστον ανά πενταετία.

Αιτιολογία

Η λέξη «επανεξετάζονται» που χρησιμοποιεί η Επιτροπή υπονοεί ότι κάθε δέκα χρόνια διεξάγεται πλήρης επανεξέταση. Συνεπώς, είναι σημαντικό να δημιουργήσουν τα κράτη μέλη κατάλληλο σύστημα παρακολούθησης το οποίο να επιτρέπει απλώς την ενημέρωση του καταλόγου των περιοχών κινδύνου ανά πενταετία.

Σύσταση 6

Άρθρο 11

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

1. Κάθε κράτος μέλος ορίζει αρμόδια αρχή για τον χαρακτηρισμό των ρυπασμένων τόπων.

2. Εντός πέντε ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], οι αρμόδιες αρχές έχουν προσδιορίσει τη γεωγραφική θέση τουλάχιστον των τόπων όπου ασκούνται ή ασκούνταν στο παρελθόν οι δυνητικά ρυπογόνες για το έδαφος δραστηριότητες που αναφέρονται στο παράρτημα II.

Προς τούτο, οι δραστηριότητες που αναφέρονται στο σημείο 2 του παραρτήματος II λαμβάνονται υπόψη ανεξάρτητα από τις οριακές τιμές που καθορίζονται στο παράρτημα I της οδηγίας 96/61/EΚ του Συμβουλίου εξαιρουμένων των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται από πολύ μικρές επιχειρήσεις, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του παραρτήματος της σύστασης 2003/361/EΚ της Επιτροπής καθώς και των κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων.

Ο χαρακτηρισμός επανεξετάζεται τακτικά.

3. Οι αρμόδιες αρχές μετρούν, σύμφωνα με το κατωτέρω χρονοδιάγραμμα, τα επίπεδα συγκέντρωσης επικίνδυνων ουσιών στους τόπους που έχουν χαρακτηριστεί σύμφωνα με την παράγραφο 2 και, εφόσον τα επίπεδα αυτά συνιστούν επαρκή λόγο για να θεωρηθεί ότι εκθέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον, διενεργείται επιτόπια εκτίμηση επικινδυνότητας για τους συγκεκριμένους τόπους:

α)	εντός πέντε ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], τουλάχιστον στο 10% των τόπων·

β)	εντός 15 ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], τουλάχιστον στο 60 % των τόπων·

γ)	εντός 25 ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], στους υπόλοιπους τόπους.

1. Κάθε κράτος μέλος ορίζει αρμόδια αρχή για τον χαρακτηρισμό των ρυπασμένων τόπων.

Ο χαρακτηρισμός επανεξετάζεται τακτικά υπόκειται σε τακτική ενημέρωση.

3. Οι αρμόδιες αρχές μετρούν, σ Σύμφωνα με το κατωτέρω χρονοδιάγραμμα, τα επίπεδα συγκέντρωσης επικίνδυνων ουσιών στους τόπους που έχουν χαρακτηριστεί σύμφωνα με την παράγραφο 2 οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να παρουσιάσουν πλήρη εικόνα της κατάστασης σχετικά με το επίπεδο ρύπανσης στους τόπους που έχουν χαρακτηριστεί σύμφωνα με την παράγραφο 2, και, εφόσον τα επίπεδα αυτά συνιστούν επαρκή λόγο για να θεωρηθεί ότι εκθέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον, να διασφαλίσουν ότι διενεργείται επιτόπια εκτίμηση επικινδυνότητας επιτόπια εκτίμηση επικινδυνότητας για τους συγκεκριμένους τόπους:

α)	εντός πέντε ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], τουλάχιστον στο 10% των τόπων·

β)	εντός 15 ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], τουλάχιστον στο 60 % των τόπων·

γ)	εντός 25 ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], στους υπόλοιπους τόπους.

Αιτιολογία

Οι αρμόδιες αρχές είναι υπεύθυνες για την παρουσίαση πλήρους εικόνας σχετικά με την κατάστασης στις ρυπασμένες τοποθεσίες καθώς και σχετικά με τους κινδύνους που συνεπάγεται η κατάσταση αυτή για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να διεξάγουν οι ίδιες την έρευνα στις τοποθεσίες αυτές. Καταρχάς, ο ίδιος ο ρυπαίνοντας, ιδιοκτήτης ή χρήστης του ρυπασμένου εδάφους οφείλει να παρουσιάσει πλήρη εικόνα της κατάστασης σχετικά με τη ρύπανση. Σε περίπτωση που είναι αδύνατο να εντοπιστεί το πρόσωπο που ευθύνεται για τη ρύπανση, η αρμόδιες αρχές μπορούν να διεξάγουν οι ίδιες τη σχετική έρευνα.

Σύσταση 7

Άρθρο 12

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

2. Η έκθεση για την κατάσταση του εδάφους εκδίδεται από εξουσιοδοτημένο φορέα ή πρόσωπο, που ορίζεται από το κράτος μέλος. Η εν λόγω έκθεση περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα λεπτομερή στοιχεία:

α)	το ιστορικό του τόπου, όπως προκύπτει από τα επίσημα έγγραφα·

β)	χημική ανάλυση για τον προσδιορισμό των συγκεντρώσεων των επικίνδυνων ουσιών στο έδαφος, η οποία περιορίζεται στις ουσίες που σχετίζονται με τη δυνητικά ρυπογόνο δραστηριότητα στον τόπο·

γ)	τα επίπεδα συγκέντρωσης στα οποία υπάρχουν επαρκείς λόγοι για να θεωρηθεί ότι οι υπόψη επικίνδυνες ουσίες εκθέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον.

α)	το ιστορικό του τόπου, όπως προκύπτει από τα επίσημα έγγραφα·

β)	χημική ανάλυση για τον προσδιορισμό των συγκεντρώσεων των επικίνδυνων ουσιών στο έδαφος, η οποία περιορίζεται στις ουσίες που σχετίζονται με τη δυνητικά ρυπογόνο δραστηριότητα στον τόπο·

γ)

τα επίπεδα συγκέντρωσης στα οποία υπάρχουν επαρκείς λόγοι για να θεωρηθεί ότι οι υπόψη επικίνδυνες ουσίες εκθέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνεται υπόψη η πολιτική που εφαρμόζει το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος για την πρόληψη κινδύνων και την αποκατάσταση ρυπασμένων εδαφών καθώς και οι επιτόπιες εδαφικές συνθήκες.

Αιτιολογία

Η παράγραφος 2 εδάφιο γ) αφήνει να εννοηθεί ότι υπάρχει κατάλογος με τα επίπεδα συγκέντρωσης ρυπογόνων ουσιών και κάνει λόγο για τους σχετικούς κινδύνους. Η ΕΤΠ εκφράζει τη γνώμη ότι ο ενδεχόμενος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία εξαρτάται από τη χρήση του εκάστοτε εδάφους. Επιπλέον, η χρήση ενδέχεται να μεταβληθεί μετά από αγοραπωλησία.

Σε περίπτωση που θεωρηθεί σκόπιμο να προστεθεί στην έκθεση για την κατάσταση του εδάφους μια αναφορά στους δυνητικούς κινδύνους, θα πρέπει προηγουμένως να διενεργηθεί αξιολόγηση των κινδύνων αυτών, λαμβανομένης υπόψη της τρέχουσας και μελλοντικής εγκεκριμένης χρήσης της τοποθεσίας.

Η μορφή της εν λόγω έκθεσης θα πρέπει να προσφέρει τη δυνατότητα ερμηνείας των δεδομένων, λαμβανομένης υπόψη της πολιτικής που εφαρμόζει το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος σχετικά με την πρόληψη των κινδύνων και την αποκατάσταση των εδαφών.

Σύσταση 8

Άρθρο 13

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

Άρθρο 13

Αποκατάσταση

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την αποκατάσταση των ρυπασμένων τόπων που απαριθμούνται στους οικείους καταλόγους.

2. Η αποκατάσταση συνίσταται στην εφαρμογή μέτρων στο έδαφος με στόχο την απομάκρυνση, τον έλεγχο, τη συγκράτηση ή τη μείωση των ρύπων, ώστε ο ρυπασμένος τόπος να μην εκθέτει πλέον σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα και την εγκεκριμένη μελλοντική χρήση του.

3. Τα κράτη μέλη δημιουργούν κατάλληλους μηχανισμούς για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των ρυπασμένων τόπων για τους οποίους, τηρουμένης της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», είναι αδύνατον να εντοπιστεί το πρόσωπο που ευθύνεται για τη ρύπανση ή να του καταλογιστεί ευθύνη βάσει της κοινοτικής ή της εθνικής νομοθεσίας ή δεν μπορεί να υποχρεωθεί να αναλάβει το κόστος της αποκατάστασης.

Άρθρο 13

Αποκατάσταση

3. Πριν από την ουσιαστική έναρξη της αποκατάστασης, μπορεί να ληφθούν προσωρινά μέτρα, υπό την προϋπόθεση ότι αποκλείουν την πιθανότητα επαφής με μολυσμένες ουσίες, ότι είναι δικαιολογημένα και ότι δεν παρατείνονται χρονικά πέραν του δέοντος.

4. 3. Τα κράτη μέλη δημιουργούν κατάλληλους μηχανισμούς για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των ρυπασμένων τόπων για τους οποίους, τηρουμένης της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», είναι αδύνατον να εντοπιστεί το πρόσωπο που ευθύνεται για τη ρύπανση ή να του καταλογιστεί ευθύνη βάσει της κοινοτικής ή της εθνικής νομοθεσίας ή δεν μπορεί να υποχρεωθεί να αναλάβει το κόστος της αποκατάστασης. Κατά την αποκατάσταση πρέπει να μπορεί να αξιοποιηθεί η χρήση των υφιστάμενων πηγών χρηματοδότησης της ΕΕ.

Αιτιολογία

Οι εργασίες αποκατάστασης μπορούν ενδεχομένως να ανασταλούν σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι το κόστος τους θα είναι χαμηλότερο αν συνδυαστούν με άλλα έργα, π.χ. χωροταξικού χαρακτήρα, όπως τα έργα κατασκευών, με την προϋπόθεση ότι η αναστολή αυτή συνάδει με την προστασία του περιβάλλοντος. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται η λήψη προληπτικών μέτρων ασφαλείας.

Σύσταση 9

Άρθρο 16

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

1. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τις ακόλουθες πληροφορίες εντός οκτώ ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο] και, στη συνέχεια, ανά πενταετία:

α)	σύνοψη των πρωτοβουλιών που ανελήφθησαν κατ' εφαρμογή του άρθρου 5·

β)	τις περιοχές κινδύνου που καθορίστηκαν κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 παράγραφος 1·

γ)	τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό του κινδύνου κατ' εφαρμογή του άρθρου 7·

δ)	τα προγράμματα μέτρων που εγκρίθηκαν κατ' εφαρμογή του άρθρου 8 και εκτίμηση της αποδοτικότητας των μέτρων για τον περιορισμό του κινδύνου εμφάνισης και της εμφάνισης διεργασιών υποβάθμισης του εδάφους·

ε)	τα αποτελέσματα του χαρακτηρισμού κατ' εφαρμογή του άρθρου 11 παράγραφοι 2 και 3 και τον κατάλογο ρυπασμένων τόπων που καταρτίστηκε κατ' εφαρμογή του άρθρου 10 παράγραφος 2·

στ)	την εθνική στρατηγική αποκατάστασης που εγκρίθηκε κατ' εφαρμογή του άρθρου 14·

ζ)	σύνοψη των πρωτοβουλιών που ανελήφθησαν κατ' εφαρμογή του άρθρου 15·

1. Τα κράτη μέλη προσφέρουν γνωστοποιούν στην Επιτροπή πρόσβαση στα δεδομένα από τα οποία μπορούν να εξαχθούν οι τις ακόλουθες πληροφορίες εντός οκτώ ετών από [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο] και, στη συνέχεια, ανά πενταετία:

α)	(α) σύνοψη των πρωτοβουλιών που λήφθηκαν κατ ' εφαρμογή του άρθρου 5·

α)	τις περιοχές κινδύνου που καθορίστηκαν κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 παράγραφος 1·

β)	τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό του κινδύνου κατ' εφαρμογή του άρθρου 7·

δ)	(δ) τα προγράμματα μέτρων που εγκρίθηκαν κατ ' εφαρμογή του άρθρου 8 και εκτίμηση της αποδοτικότητας των μέτρων για τον περιορισμό του κινδύνου εμφάνισης και της εμφάνισης διεργασιών υποβάθμισης του εδάφους·

γ)	τα αποτελέσματα του χαρακτηρισμού κατ' εφαρμογή του άρθρου 11 παράγραφοι 2 και 3 και τον κατάλογο ρυπασμένων τόπων που καταρτίστηκε κατ' εφαρμογή του άρθρου 10 παράγραφος 2·

στ)	την εθνική στρατηγική αποκατάστασης που εγκρίθηκε κατ ' εφαρμογή του άρθρου 14·

ζ)	σύνοψη των πρωτοβουλιών που ανελήφθησαν κατ ' εφαρμογή του άρθρου 15·

2. Τα κράτη μέλη προσφέρουν γνωστοποιούν στην Επιτροπή πρόσβαση στα δεδομένα από τα οποία μπορούν να εξαχθούν οι τις ακόλουθες πληροφορίες εντός πέντε ετών από τη κατάρτιση του συνόλου μέσων προσανατολισμού που αναφέρονται στο άρθρο 17, παράγραφος 2 και στη συνέχεια, ανά πενταετία:

α)	σύνοψη των πρωτοβουλιών που λήφθηκαν κατ ' εφαρμογή του άρθρου 5·

β)	τα προγράμματα μέτρων που εγκρίθηκαν κατ ' εφαρμογή του άρθρου 8 και εκτίμηση της αποδοτικότητας των μέτρων για τον περιορισμό του κινδύνου εμφάνισης διεργασιών υποβάθμισης του εδάφους·

γ)	την εθνική στρατηγική αποκατάστασης που εγκρίθηκε κατ ' εφαρμογή του άρθρου 14 ·

δ)	σύνοψη των πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης που λήφθηκαν κατ ' εφαρμογή του άρθρου 15·

3. Τα κράτη μέλη δύνανται να χρησιμοποιούν δικά τους συστήματα για τη συγκέντρωση των πληροφοριών που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2.

Αιτιολογία

Το άρθρο αυτό προσδιορίζει έναν μεγάλο αριθμό υποχρεώσεων ενημέρωσης στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν κυρίως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Η ΕΤΠ θεωρεί ότι αυτό αποτελεί δυσανάλογη διοικητική επιβάρυνση για τις περιφέρειες και τους δήμους. Η ΕΤΠ συνιστά για αυτό να επιτραπεί στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν το εθνικό σύστημα καταγραφής και να προσφέρουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσβαση στο σύστημα αυτό. Το κείμενο της οδηγίας, στα εδάφια α, β, γ, δ, ε, στ και ζ προσανατολίζεται, όσον αφορά τις απαιτούμενες πληροφορίες, προς την ίδια κατεύθυνση. Οι απαιτούμενες πληροφορίες θα πρέπει να διαβιβάζονται 8 έτη μετά την έναρξη της ισχύος της οδηγίας. Η ΕΤΠ επιθυμεί να εισάγει μια διάκριση μεταξύ των διαφόρων ειδών πληροφοριών και να καταρτίσει για το σκοπό αυτό το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα:

1)	τα κράτη μέλη χαρακτηρίζουν τις περιοχές κινδύνου και καταρτίζουν κατάλογο των ρυπασμένων τόπων (βλ. εδάφιο β, γ και ε της πρότασης της Επιτροπής).

2)	η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσφέρει τα μέσα που αναφέρονται στο άρθρο 17 (βλ. σύσταση 10).

3)	τα κράτη μέλη καταρτίζουν κατάλογο των μέτρων που έχουν λάβει (βλ. εδάφιο α, δ, στ και ζ της πρότασης της Επιτροπής).

Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν μέτρα μόνον με την προϋπόθεση ότι διαθέτουν επαρκή στοιχεία και γνώσεις σχετικά με την προστασία του εδάφους. Συνεπώς, οι γνώσεις αυτές αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναφέρονται στα εδάφια α, δ, στ και ζ της πρότασης της Επιτροπής. Οι εμπειρίες που αποκομίσθηκαν από την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα καθώς και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με την ποιότητα του αέρα, κατέδειξαν πόσο σημαντική είναι η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συγκεντρώνει έναν κατάλογο μέσων ο οποίος να περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες γνώσεις, τις δυνητικές λύσεις, τις βέλτιστες πρακτικές πριν ανταποκριθούν τα κράτη μέλη με τη σειρά τους στη θέσπιση δέσμης μέτρων. Αυτό αφορά ειδικά την παράγραφο 1, εδάφιο α του κειμένου της Επιτροπής, όπου γίνεται λόγος για σφράγιση του εδάφους. Επικρατεί μεγάλη ασάφεια σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την παρεμπόδιση ή την πρόληψη της σφράγισης. Ενδεχομένως, θα μπορούσαν να αναζητηθούν λύσεις μέσω της χωροταξίας, της τεχνολογίας κατασκευών ή εντός του οικονομικού πλαισίου.

Σύσταση 10

Άρθρο 17

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

Εντός έτους από [έναρξη ισχύος], η Επιτροπή συγκροτεί βάση ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και των ενδιαφερομένων, οι οποίες αφορούν τον χαρακτηρισμό περιοχών κινδύνου κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 και τις ήδη χρησιμοποιούμενες ή αναπτυσσόμενες μεθοδολογίες εκτίμησης επικινδυνότητας για τους ρυπασμένους τόπους.

1. Εντός έτους από [έναρξη ισχύος], η Επιτροπή συγκροτεί βάση ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και των ενδιαφερομένων, οι οποίες αφορούν τον χαρακτηρισμό περιοχών κινδύνου κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 και τις ήδη χρησιμοποιούμενες ή αναπτυσσόμενες μεθοδολογίες εκτίμησης επικινδυνότητας για τους ρυπασμένους τόπους.

2. Εντός τριών ετών από την έναρξη της ισχύος της οδηγίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να έχει υλοποιήσει τις δράσεις που έχουν ανακοινωθεί στη θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους και αφορούν τη στρατηγική εφαρμογής της οδηγίας. Στόχος των εν λόγω δράσεων είναι:

α)	κατάρτιση καταλόγου που περιλαμβάνει μια σύνοψη οικονομικά αποδοτικών μέτρων τα οποία τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν εθελουσίως·

β)	κατάρτιση καταλόγου που περιλαμβάνει μια σύνοψη των βέλτιστων πρακτικών μέσω των οποίων μπορούν να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις της σφράγισης του εδάφους.

3. Εφόσον διαπιστωθεί, με βάση την αναφερόμενη στην πρώτη παράγραφο του άρθρου αυτού ανταλλαγή πληροφοριών, ότι είναι αναγκαίο να εναρμονιστούν οι μεθοδολογίες εκτίμησης επικινδυνότητας όσον αφορά τη ρύπανση του εδάφους, η Επιτροπή θεσπίζει, με βάση το άρθρο 251 της ΣΕΚ, κοινά κριτήρια για την εκτίμηση του κινδύνου ρύπανσης του εδάφους.

Αιτιολογία

Παράγραφος 2: Στη θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει δράσεις για την ευρεία διάδοση των βέλτιστων πρακτικών. Η Επιτροπή αναφέρει ότι 9 από τα 25 κράτη μέλη έχουν αναπτύξει πολιτική εδαφικής προστασίας. Η υιοθέτηση μέτρων από τις εθνικές περιφερειακές και τοπικές αρχές αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την προστασία του εδάφους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δημιουργία ενός συνόλου αποτελεσματικών από άποψη κόστους μέτρων, από το οποίο οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να επιλέξουν τα μέτρα που θα περιλαμβάνει η δική τους πολιτική (βλ. επίσης σύσταση 9).

Παράγραφος 3: Στην πρόταση της Επιτροπής η διάταξη αυτή περιλαμβάνεται στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 18. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της διαδικασίας επιτροπής, αλλά και λόγω της σημασίας της για την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών, η διάταξη αυτή μετατίθεται στο άρθρο 17.

Σύσταση 11

Άρθρο 18

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

2. Εφόσον διαπιστωθεί, βάσει της αναφερόμενης στο άρθρο 17 ανταλλαγής πληροφοριών, ότι είναι αναγκαίο να εναρμονιστούν οι μεθοδολογίες εκτίμησης επικινδυνότητας όσον αφορά τη ρύπανση του εδάφους, η Επιτροπή θεσπίζει, με την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο που αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 3, κοινά κριτήρια για την εκτίμηση του κινδύνου ρύπανσης του εδάφους.

Αιτιολογία

Η ΕΤΠ εκτιμά ότι η θέσπιση κοινοτικών μεθοδολογιών εκτίμησης επικινδυνότητας όσον αφορά τη ρύπανση του εδάφους, μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη ενιαίου επιπέδου προστασίας της δημόσιας υγείας αλλά και της χλωρίδας και πανίδας στην Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να λαμβάνονται οι αποφάσεις αυτές μέσω της διαδικασίας επιτροπής. Η Επιτροπή των Περιφερειών κρίνει ότι η απόφαση αυτή επιδρά σε σημαντικό βαθμό στην έκταση του πεδίου εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας εδαφικής προστασίας. Συνεπώς, επιβάλλεται η συμμετοχή των τοπικών αρχών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Προτείνεται γι αυτό να ανατεθεί η λήψη της απόφασης αυτής στη βάση ανταλλαγής πληροφοριών που αναφέρεται στο άρθρο 17 και να ληφθεί στη συνέχεια λεπτομερέστερη απόφαση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Σύσταση 12

Άρθρο 21

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

Η Επιτροπή επανεξετάζει την παρούσα οδηγία το αργότερο [15 έτη από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος] και, εφόσον ενδείκνυται, προτείνει τις τυχόν αναγκαίες τροποποιήσεις.

Η Επιτροπή επανεξετάζει την παρούσα οδηγία το αργότερο [15 έτη από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος] δημοσίευσης του συνόλου μέσων προσανατολισμού που αναφέρεται στο άρθρο 17, παράγραφος 2 και, εφόσον ενδείκνυται, προτείνει τις τυχόν αναγκαίες τροποποιήσεις.

Αιτιολογία

Το κείμενο της Επιτροπής βασίζεται στην ημερομηνία έναρξης της ισχύος της οδηγίας αυτής. Ωστόσο, η υιοθέτηση μέτρων από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την προστασία του εδάφους. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να χαράξουν την πολιτική τους μόνον εφόσον διαθέτουν ένα σύνολο αποδοτικών από άποψη κόστους μέτρων (βλ. συστάσεις 9 και 10). Συνεπώς, η ΕΤΠ κρίνει ότι η ημερομηνία δημοσίευσης αυτού του συνόλου μέτρων, δηλαδή η στιγμή από την οποία και έπειτα τα κράτη μέλη διαθέτουν τις γνώσεις που θα τους επιτρέψουν να λάβουν μέτρα, αποτελεί καταλληλότερη αφετηρία.

Σύσταση 13

Παράρτημα II

Κείμενο της Επιτροπής

Τροπολογία της ΕΤΠ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Κατάλογος δυνητικά ρυπογόνων για το έδαφος δραστηριοτήτων

1.	Εγκαταστάσεις στις οποίες είναι ή ήταν παρούσες επικίνδυνες ουσίες σε ποσότητες ίσες ή μεγαλύτερες από τις αναφερόμενες στο παράρτημα I μέρη 1 και 2, στήλη 2, της οδηγίας 96/82/EΚ του Συμβουλίου (οδηγία «Seveso»).

2.	Οι δραστηριότητες που απαριθμούνται στο παράρτημα I της οδηγίας 96/61/EΚ του Συμβουλίου.

3.	Αερολιμένες

Λιμένες.

5.	Πρώην στρατιωτικές εγκαταστάσεις

6.	Πρατήρια καυσίμων και ανεφοδιασμού

7.	Στεγνοκαθαριστήρια

8.	Εγκαταστάσεις εξόρυξης που δεν καλύπτονται από την οδηγία 96/82/EΚ του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων, όπως ορίζονται στην οδηγία 2006/21/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

9.	Χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων, όπως ορίζονται στη οδηγία 1999/31/EΚ του Συμβουλίου.

10.	Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων

11.	Αγωγοί μεταφοράς επικίνδυνων ουσιών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Κατάλογος δυνητικά ρυπογόνων για το έδαφος δραστηριοτήτων

1.	Εγκαταστάσεις στις οποίες είναι ή ήταν παρούσες επικίνδυνες ουσίες σε ποσότητες ίσες ή μεγαλύτερες από τις αναφερόμενες στο παράρτημα I μέρη 1 και 2, στήλη 2, της οδηγίας 96/82/EΚ του Συμβουλίου (οδηγία «Seveso»).

2.	Οι δραστηριότητες που απαριθμούνται στο παράρτημα I της οδηγίας 96/61/EΚ του Συμβουλίου.

3.	Αερολιμένες

Λιμένες.

5.	Πρώην στρατιωτικές εγκαταστάσεις

6.	Πρατήρια καυσίμων και ανεφοδιασμού

7.	Στεγνοκαθαριστήρια

8.	Εγκαταστάσεις εξόρυξης που δεν καλύπτονται από την οδηγία 96/82/EΚ του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων, όπως ορίζονται στην οδηγία 2006/21/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

9.	Χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων, όπως ορίζονται στη οδηγία 1999/31/EΚ του Συμβουλίου.

10.	Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων

11.	Αγωγοί μεταφοράς επικίνδυνων ουσιών, στο βαθμό που δεν έχουν λειτουργία στρατηγικής σημασίας ή στρατιωτικό σκοπό.

Αιτιολογία

Σε αυτούς τους αγωγούς συγκαταλέγονται οι αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου που είναι θεμελιώδους σημασίας για τον ενεργειακό εφοδιασμό αλλά και για στρατιωτικούς στόχους. Η ΕΤΠ κρίνει ότι, προκειμένου να διασφαλισθεί η συνέχεια του εφοδιασμού, αλλά και να ληφθούν υπόψη οι στρατιωτικές πτυχές, δεν πρέπει να δημοσιεύεται η γεωγραφική θέση αυτών των αγωγών. Πράγματι, αν η κοινή γνώμη γνωρίζει ή έχει εύκολα πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τη γεωγραφική τους θέση, οι αγωγοί αυτοί μπορεί εύκολα να αποτελέσουν στόχο τρομοκρατικών ενεργειών.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ C 128, 29 Μαΐου 2003, σ. 43.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/48

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων

(2007/C 146/06)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	επικροτεί τη θεματική στρατηγική της Επιτροπής, επειδή παρέχει μια ολοκληρωμένη και σφαιρική προσέγγιση του τομέα των φυτοφαρμάκων, η οποία είναι προωθεί περαιτέρω τις απαραίτητες περιβαλλοντικές βελτιώσεις στον εν λόγω τομέα·

—	λυπάται που η ισχύουσα νομοθεσία δεν μπόρεσε να παρεμποδίσει την αύξηση των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα στην πορεία των ετών· γι' αυτό, επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η θεματική στρατηγική θα επιτείνει την παρακολούθηση των υπολειμμάτων των φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα·

—

κρίνει ότι το προτεινόμενο σύστημα των ζωνών, που προβλέπεται στην πρόταση κανονισμού σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων, δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τα γεωλογικά, γεωγραφικά και υδρολογικά χαρακτηριστικά κάθε ζώνης. Οι διαφορές αυτές σημαίνουν ότι κυμαίνονται οι κίνδυνοι διήθησης και έκπλυσης των επικίνδυνων φυτοφαρμάκων, πράγμα που θα πρέπει να αντανακλάται στη νομοθεσία· εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο καθορισμός των ζωνών δεν λαμβάνει υπόψη τα ισχύοντα πρότυπα στα κράτη μέλη όσον αφορά τη ρύθμιση των φυτοφαρμάκων·

—	θεωρεί ότι η πρόταση της Επιτροπής για υποχρεωτική αμοιβαία αναγνώριση των φυτοφαρμάκων εντός των ζωνών δεν αποτελεί ιδανική λύση, διότι αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της μόλυνσης των επιφανειακών υδάτων από τα φυτοφάρμακα·

—	φρονεί ότι πρέπει να διευρυνθεί η νομική βάση του κανονισμού (COM(2006) 388) ώστε να συμπεριληφθεί και το άρθρο 175 της Συνθήκης, το οποίο καλύπτει το περιβάλλον·

—	ζητά να ταχθούν μακροπρόθεσμα ποσοτικοί στόχοι για τη μείωση της κατανάλωσης φυτοφαρμάκων.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τη Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων (COM(2006) 372 τελικό), την Πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη αειφόρου χρήσης των φυτοφαρμάκων (COM(2006) 373 τελικό — 2006/0132 (COD)) και την Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων (COM(2006) 388 τελικό — 2006/0136 (COD)),

Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 12ης Ιουλίου 2006 να ζητήσει από την ΕΤΠ την κατάρτιση γνωμοδότησης για τα ως άνω έγγραφα, σύμφωνα με τα άρθρα 265, παράγραφος 3 (για το έγγρ. COM(2006) 372 τελικό), 175 παράγραφος 1, σε συνδυασμό με το άρθρο 265, παράγραφος 1 (για το έγγρ. COM(2006)388 τελικό — 2006/0136 (COD)), και 152, παράγραφος 4, σε συνδυασμό με το άρθρο 265, παράγραφος 1 (για το έγγρ. COM(2006)388 τελικό — 2006/0136 (COD)), της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει την κατάρτιση της γνωμοδότησης για αυτό το θέμα στην επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη»,

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της για την Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου περί θεσπίσεως πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής υδάτων (COM(1997) 49 τελικό — CdR 171/97 fin (1)),

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της, της 6ης Οκτωβρίου 2006, σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Η ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010 — και μετέπειτα» (COM (2006) 216 τελικό — CdR 159/2006 fin),

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 316/2006 rev. 1) που υιοθετήθηκε από την επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» στις 27 Νοεμβρίου 2006 (εισηγητής: ο κ. Bjørn Dahl, Δήμαρχος του Roskilde, DK, ALDE),

υιοθέτησε ομόφωνα, κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

Γενικές παρατηρήσεις

1.1	επικροτεί τη θεματική στρατηγική της Επιτροπής, δεδομένου ότι παρέχει μια ολοκληρωμένη και σφαιρική προσέγγιση του τομέα των φυτοφαρμάκων, η οποία είναι προωθεί περαιτέρω τις απαραίτητες περιβαλλοντικές βελτιώσεις στον εν λόγω τομέα·

1.2

επιδοκιμάζει το έργο της Επιτροπής, που επικαιροποιεί συνεχώς τις διαδικασίες και τις λειτουργίες που αφορούν την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EAAT). Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζεται η συνοχή της νομοθεσίας της ΕΕ για τον τομέα με τις τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις — προς όφελος του περιβάλλοντος και της υγείας των ανθρώπων·

1.3	υποστηρίζει τους στόχους της θεματικής στρατηγικής για ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας με τον περιορισμό της χρήσης των φυτοφαρμάκων και προτρέπει τη διεξαγωγή ερευνών για λιγότερο ζημιογόνα εναλλακτικά προϊόντα·

1.4	συμφωνεί να μην συμπεριλαμβάνονται στους κανόνες για την προστασία των δεδομένων στοιχεία που αποκτήθηκαν με δοκιμές σε ζώα. Έτσι, θα αποτραπούν οι περιττές επαναλήψεις δοκιμών σε ζώα και θα μειωθεί η χρήση τους όσο το δυνατόν περισσότερο·

1.5	επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η θεματική στρατηγική χαράζει κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση των φυτοφαρμάκων, τομέα στον οποίο η μέχρι σήμερα κοινοτική νομοθεσία δεν ήταν ικανοποιητική·

1.6	εκφράζει την ικανοποίησή της που στη θεματική στρατηγική περιλαμβάνονται εργαλεία για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο που σημειώνουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της θεματικής στρατηγικής·

1.7	αναγνωρίζει ότι η συνετή χρήση των φυτοφαρμάκων συμβάλλει στη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση αντίκτυπου της Επιτροπής (SEC(2006)894), αλλά ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι ο αντίκτυπος της χρήσης των προϊόντων αυτών στο περιβάλλον καταλήγει να είναι πολύ σοβαρότερος·

1.8

αναγνωρίζει, επίσης, ότι η βιομηχανία φυτοφαρμάκων αποτελεί σημαντικό εργοδότη στην ΕΕ., διότι παρέχει συνολικά 26.000 θέσεις απασχόλησης· παρατηρεί, συνεπώς, με ικανοποίηση ότι, σύμφωνα με την αξιολόγηση του αντίκτυπου, η θεματική στρατηγική θα δημιουργήσει 3.000 επιπλέον θέσεις απασχόλησης στον τομέα, θα αποφέρει στη γεωργία κέρδη τουλάχιστον 380 εκατ. € και είναι συνεπής με τους στόχους της στρατηγικής της Λισαβόνας·

1.9

εκφράζει την ικανοποίησή της που η στρατηγική μεριμνά για την αύξηση της ασφάλειας κατά τη χρήση των φυτοφαρμάκων, μεταξύ άλλων, με την εξέταση και την πιστοποίηση των εξοπλισμών, προτρέποντας την ασφαλή αποθήκευση τους και την ανάληψη πρωτοβουλιών κατάρτισης των διανομέων και των επαγγελματιών χρηστών. Έτσι, θα αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της χρήσης των φυτοφαρμάκων προς όφελος όλων των μερών·

1.10

εκφράζει τη λύπη της που η ισχύουσα νομοθεσία δεν μπόρεσε να παρεμποδίσει την αύξηση των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα στην πορεία των ετών· γι' αυτό, επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η θεματική στρατηγική θα επιτείνει την παρακολούθηση των υπολειμμάτων των φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και ζητά αυστηρό έλεγχο των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα εισαγόμενα τρόφιμα και ζωοτροφές, ιδίως από τις χώρες όπου οι περιορισμοί στη χρήση φυτοφαρμάκων είναι ενδεχομένως λιγότερο αυστηροί·

1.11

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η πρόταση για οδηγία-πλαίσιο για την επίτευξη της αειφόρου χρήσης των φυτοφαρμάκων παραπέμπει στην οδηγία-πλαίσιο για το νερό. Αυτό θα ενισχύσει τη συνοχή των δράσεων της ΕΕ στον τομέα του περιβάλλοντος· γι' αυτό, συνιστά και η πρόταση κανονισμού για τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων να παραπέμπει στην οδηγία-πλαίσιο για το νερό·

1.12	κατανοεί πλήρως την επιθυμία της Επιτροπής να ενισχύσει τον ανταγωνισμό, τη δυναμική και το ελεύθερο εμπόριο στην ΕΕ. Ωστόσο, θεωρεί ότι έχει μεγάλη σημασία να λάβει υπόψη η θεματική στρατηγική για τα φυτοφάρμακα το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία·

1.13

γι' αυτό, φρονεί ότι η σύσταση στην πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση ρύθμισης σχετικά με την υποχρεωτική αμοιβαία αναγνώριση φυτοφαρμάκων στο πλαίσιο των τριών ζωνών είναι ακατάλληλη, λαμβανομένης υπόψη της ισχύουσας νομοθεσίας. Στην ίδια ζώνη επικρατούν διαφορετικές συνθήκες στα κράτη μέλη, πράγμα που καθιστά απαραίτητο να μπορεί κάθε κράτος μέλος να επικαλείται το δικαίωμα να επιβάλει αυστηρότερους κανόνες για τα φυτοφάρμακα. Για παράδειγμα, σε πολλά κράτη μέλη τα υπόγεια ύδατα που χρησιμοποιούνται προς πόση δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία. Η υποχρεωτική εισαγωγή των μέχρι σήμερα απαγορευμένων φυτοφαρμάκων θα σημαίνει ότι η πρακτική αυτή θα τεθεί σε κίνδυνο, με οικονομικές συνέπειες για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και για τα κράτη μέλη· επιθυμεί να τονίσει ότι το να μπορεί κανείς να πίνει νερό υψηλής ποιότητας κατευθείαν από το δίκτυο σημαίνει βελτίωση της ποιότητας ζωής.

2. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

2.1

κρίνει ότι το προτεινόμενο σύστημα των ζωνών δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τα γεωλογικά, γεωγραφικά και υδρολογικά χαρακτηριστικά κάθε ζώνης. Οι διαφορές αυτές σημαίνουν ότι κυμαίνονται οι κίνδυνοι διήθησης και έκπλυσης των επικίνδυνων φυτοφαρμάκων, πράγμα που πρέπει να αντανακλάται στη νομοθεσία· εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο καθορισμός των ζωνών δεν λαμβάνει υπόψη τα ισχύοντα πρότυπα στα κράτη μέλη όσον αφορά τη ρύθμιση των φυτοφαρμάκων. Εάν υιοθετηθεί το σύστημα των ζωνών, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος που να επιτρέπει την αμοιβαία αναγνώριση των εγκρίσεων των φυτοφαρμάκων σε γειτονικές περιοχές που ανήκουν σε διαφορετικές ζώνες, λαμβανομένης υπόψη της προστασίας των καταναλωτών και του περιβάλλοντος·

2.2

θεωρεί ότι η πρόταση της Επιτροπής για υποχρεωτική αμοιβαία αναγνώριση των φυτοφαρμάκων εντός των ζωνών δεν αποτελεί ιδανική λύση, διότι αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της μόλυνσης των επιφανειακών υδάτων από τα φυτοφάρμακα. Αυτό θα αποτελέσει απειλή για τους μικροοργανισμούς του νερού και σε ορισμένες περιπτώσεις απειλή για τους μοναδικούς πληθυσμούς των πτηνών και των σπονδυλωτών των περιφερειών· φρονεί ότι η προσέγγιση αυτή δεν συμβαδίζει με τις γενικές απαιτήσεις της οδηγίας-πλαισίου για το νερό για μη επιδείνωση της κατάστασης όσον αφορά τα υδάτινα συστήματα·

2.3

φρονεί ότι ο στόχος που επιδιώκεται με την αμοιβαία αναγνώριση μπορεί να επιτευχθεί με μεγαλύτερη συνεργασία και με ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των κρατών στις εν λόγω ζώνες με σκοπό την ταχεία επεξεργασία των μέσων που έχουν εγκριθεί σε μια άλλη χώρα για τη ζώνη· γι' αυτό, θεωρεί ότι η υποχρεωτική αμοιβαία αναγνώριση των φυτοφαρμάκων αποτελεί ακατάλληλο μέσο· κρίνει ότι, εάν συμπεριληφθεί, θα πρέπει να καταστούν σαφέστερες οι συνέπειες της κατανομής ώστε να προσαρμοσθούν οπωσδήποτε οι ζώνες·

2.4

προτείνει να καθιερωθούν αυστηρότερα κριτήρια όσον αφορά τις συνέπειες για το περιβάλλον, διότι τα ισχύοντα κριτήρια δεν επαρκούν για τη διατήρηση του υπάρχοντος υψηλού επιπέδου προστασίας· ωστόσο, υποστηρίζει την θέσπιση κριτηρίων αποκλεισμού για την έγκριση των δραστικών ουσιών. Τα κριτήρια αυτά είναι δικαιολογημένα λόγω των συνεπειών στην υγεία·

2.5

φρονεί ότι πρέπει να διευρυνθεί η νομική βάση του κανονισμού (COM(2006) 388) ώστε να συμπεριληφθεί και το άρθρο 175 της Συνθήκης, το οποίο καλύπτει το περιβάλλον. Αυτό θα έχει συνέπειες όσον αφορά τη βαρύτητα που θα δίνεται κατά την ερμηνεία των θεμάτων που θα προκύψουν στο μέλλον καθώς τα μέτρα που θα λάβουν τα κράτη μέλη για την προστασία του περιβάλλοντος·

2.6	υποστηρίζει ότι πρέπει να θεσπιστεί η αρχή της αντικατάστασης ορισμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων με λιγότερο επικίνδυνα ή με μη χημικές μεθόδους·

2.7

προτείνει τη βελτίωση των κριτηρίων για την επιλογή των υποψηφίων προϊόντων αντικατάστασης, ώστε να καταστεί δυνατή η αντικατάσταση περισσότερων ουσιών. Οι κανόνες θα πρέπει επίσης να βελτιωθούν, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη να αντικαταστήσουν τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα με βάση λεπτομερείς αξιολογήσεις των χαρακτηριστικών των πρόσθετων ουσιών τους·

2.8	ζητά να ενταχθούν τα φυτοφάρμακα που μπορούν να διαρρεύσουν στα υπόγεια ύδατα στην ομάδα ουσιών υψηλού κινδύνου του κανονισμού·

2.9

ζητά η έγκριση των δραστικών ουσιών και των φυτοπροστατευτικών προϊόντων να μην χορηγείται για απεριόριστη χρονική διάρκεια μετά την πρώτη ανανέωση, δηλαδή μετά από μια δεκαετή περίοδο. Θα υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία εάν δεν υπάρχει ανανέωση όταν π.χ. θεσπιστούν νέες απαιτήσεις ή νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη διενέργεια αξιολογήσεων·

2.10

διαφωνεί με την καθιέρωση απλουστευμένης διαδικασίας έγκρισης για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που περιέχουν δραστικές ουσίες, που κρίνονται «χαμηλού κινδύνου». Όλα τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα μπορεί να εγκυμονούν ορισμένους κινδύνους για τους ανθρώπους και για την ισορροπία της φύσης και, γι' αυτό, πρέπει να υποβάλλονται σε εμπεριστατωμένη διαδικασία έγκρισης·

2.11	συνιστά η πώληση και διανομή των φυτοφαρμάκων να πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη διαπιστευμένου εμπειρογνώμονα ή ειδικευμένου ιατρικού προσωπικού·

2.12

ζητά να ταχθούν μακροπρόθεσμα ποσοτικοί στόχοι για τη μείωση της κατανάλωσης φυτοφαρμάκων σύμφωνα με τις συστάσεις του 6ου Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον· ζητά, επίσης, να ενθαρρυνθεί η υιοθέτηση μεθόδων παραγωγής που προϋποθέτουν περιορισμένη ή μηδενική χρήση φυτοφαρμάκων, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της βιολογικής γεωργίας·

2.13	ζητά να συμπεριληφθεί στα άρθρα 21 και 43 του κανονισμού ρητή αναφορά στο άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα·

2.14

επικροτεί την ευρεία διαδικασία διαβουλεύσεων για τη θεματική στρατηγική, η οποία συμπεριέλαβε τις τοπικές και περιφερειακές αρχές· ζητά, επίσης, να ενισχυθεί η συμμετοχή τους με τη συμπερίληψη τους στην ομάδα εμπειρογνωμόνων της θεματικής στρατηγικής, η οποία έχει συμβουλευτικές αρμοδιότητες όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές και την επίβλεψη της εφαρμογής της στρατηγικής. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει ακόμη να συμμετάσχουν στην εκπόνηση και την υλοποίηση των εθνικών προγραμμάτων δράσης. Λόγω των μοναδικών γνώσεων που διαθέτουν όσον αφορά τις τοπικές συνθήκες, η συμβολή τους στα εν λόγω φόρουμ, στα οποία πρέπει, επίσης, πρέπει να συμμετάσχει και η κοινωνία των πολιτών, μπορεί να είναι πολύτιμη.

Σύσταση 1

Άρθρο 30 της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων

COM(2006) 388 τελικό — 2006/0136 (COD)

Κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Σύσταση της ΕΤΠ

Άρθρο 30

Περιεχόμενα

1. Στην έγκριση ορίζεται σε ποιες καλλιέργειες και για ποιους σκοπούς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φυτοπροστατευτικό προϊόν.

2. Στην έγκριση κυκλοφορίας ορίζονται οι απαιτήσεις που σχετίζονται με τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος. Οι απαιτήσεις αυτές περιλαμβάνουν τους όρους χρήσης που είναι αναγκαίο να συμφωνούν με τους όρους και τις απαιτήσεις που προβλέπονται στον κανονισμό για την έγκριση των δραστικών ουσιών, των προστατευτικών και των συνεργιστικών. Η έγκριση κυκλοφορίας περιλαμβάνει ταξινόμηση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος για τους σκοπούς της οδηγίας 1999/45/ΕΚ.

3. Στις απαιτήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 μπορούν να περιλαμβάνονται τα εξής:

α)	περιορισμός όσον αφορά τη διανομή και τη χρήση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος για την προστασία της υγείας των οικείων διανομέων, των χρηστών και των εργαζομένων·

β)	υποχρέωση ενημέρωσης, πριν από τη χρήση του προϊόντος, τυχόν γειτόνων που ενδέχεται να εκτεθούν στο νέφος ψεκασμού και οι οποίοι έχουν ζητήσει να ενημερωθούν.

Άρθρο 30

Περιεχόμενα

3. Στις απαιτήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 μπορούν να περιλαμβάνονται τα εξής:

α)	περιορισμός όσον αφορά τη διανομή και τη χρήση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος για την προστασία της υγείας των οικείων διανομέων, των χρηστών και των εργαζομένων και του περιβάλλοντος·

β)	υποχρέωση ενημέρωσης, πριν από τη χρήση του προϊόντος, τυχόν γειτόνων που ενδέχεται να εκτεθούν στο νέφος ψεκασμού και οι οποίοι έχουν ζητήσει να ενημερωθούν.

Αιτιολογία

Θεωρείται απαραίτητο να προστεθεί η φράση «και του περιβάλλοντος» στο κείμενο του άρθρου 30, παράγραφος 3, ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των υπόγειων υδάτων. Με την πρόσφατη έγκριση της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των υπόγειων υδάτων, τίθενται όρια για τις τιμές των φυτοφαρμάκων σ' αυτά. Η πρόταση κανονισμού δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις υποχρεώσεις των κρατών μελών να συμμορφώνονται με τις διατάξεις της οδηγίας για τα υπόγεια ύδατα. Για το λόγο αυτό, κάθε κράτος μέλος πρέπει να μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στην επικράτειά του, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν σ' αυτή, έτσι ώστε να πληροί τις διατάξεις της οδηγίας για τα υπόγεια ύδατα..

Σύσταση 2

COM(2006) 388 τελικό — 2006/0136 (COD)

Κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Σύσταση της ΕΤΠ

Άρθρο 40

Έγκριση

1. Τα κράτη μέλη στα οποία υποβάλλεται αίτηση δυνάμει του άρθρου 39 εγκρίνουν το εκάστοτε φυτοπροστατευτικό προϊόν με τους ίδιους όρους με το κράτος μέλος αναφοράς, συμπεριλαμβανομένης της ταξινόμησης για τους σκοπούς της οδηγίας 1999/45/ΕΚ.

2. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1 και με την επιφύλαξη του κοινοτικού δικαίου, δύναται να επιβληθούν επιπλέον όροι όσον αφορά τις απαιτήσεις του άρθρου 30 παράγραφος 3

Άρθρο 40

Έγκριση

3. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1 και με την επιφύλαξη του κοινοτικού δικαίου, το κράτος μέλος στο οποίο έχει υποβληθεί αίτηση δυνάμει του άρθρου 39 δύναται να αρνηθεί να χορηγήσει έγκριση για το εκάστοτε αναφερόμενο φυτοπροστατευτικό προϊόν, εάν υπάρχουν επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις από τις οποίες προκύπτει ότι η χορήγηση έγκρισης για την επικράτειά του δεν συνάδει με το άρθρο 29.

Αιτιολογία

Με την πρόσφατη έγκριση της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των υπόγειων υδάτων τίθενται όρια για τις τιμές των φυτοφαρμάκων σ' αυτά. Η πρόταση κανονισμού δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις υποχρεώσεις των κρατών μελών να συμμορφώνονται με τις διατάξεις της οδηγίας για τα υπόγεια ύδατα.

Η πρόταση κανονισμού που καθιστά υποχρεωτική την αμοιβαία αναγνώριση στηρίζεται στην υπόθεση ότι οι συνθήκες που επικρατούν σε μια ορισμένη ζώνη είναι «σχετικά όμοιες». Ωστόσο, οι συνθήκες μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές. Θεωρείται, συνεπώς, σημαντικό να διασφαλιστεί ότι κάθε κράτος μέλος μπορεί να αρνηθεί την αμοιβαία αναγνώριση στην περίπτωση που μια έγκριση στην επικράτειά του δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις της οδηγίας για τα υπόγεια ύδατα

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ αριθ. C 180 της 11.6.1998, σελ. 38.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/53

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Πράσινη βίβλος: «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη διαφάνεια»

(2007/C 146/07)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την προώθηση της διαφάνειας. Η επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να παραμείνουν τα όργανα της ΕΕ υπόλογα και δημοκρατικά, αποτελεσματικά και κοντά στις ανάγκες των πολιτών· υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι για να μπορέσει πραγματικά η ΕΕ να αυξήσει τη δημοκρατική νομιμότητά της, απαιτείται να προαχθεί περαιτέρω η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στην νομοθετική διαδικασία και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

—	εκφράζει, εντούτοις, τη λύπη της για το γεγονός ότι η τοπική και περιφερειακή διάσταση δεν έχει συμπεριληφθεί στην εν λόγω πρωτοβουλία και καλεί την Επιτροπή να τη συνεκτιμήσει περισσότερο·

—	επισημαίνει ότι η ΕΕ είναι μια πολυεπίπεδη θεσμική συνεργασία, στο πλαίσιο της οποίας οι περιφερειακές και τοπικές αρχές συμμετέχουν στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

—	θεωρεί ότι πρέπει να τονισθεί ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει διαφοροποίηση μεταξύ των διαβουλεύσεων που διεξάγουν τα όργανα της ΕΕ με τις αιρετές τοπικές και περιφερειακές αρχές καθώς και με τις ενώσεις αυτών, αφενός, και με τις οργανώσεις εκπροσώπησης ειδικών συμφερόντων (λόμπυ), αφετέρου·

—

—	επιδοκιμάζει τη μεγαλύτερη διαφάνεια που αναμένεται να προσδώσει η εγγραφή των οργανώσεων ειδικών συμφερόντων·

—	δεν θεωρεί, ωστόσο, ότι μια ρύθμιση βασισμένη στην εκούσια εγγραφή αποτελεί ενδεδειγμένο πλαίσιο για τη διασφάλιση ικανοποιητικής διαφάνειας·

—	είναι πεπεισμένη ότι έχει σημασία να εξασφαλιστεί μια αποτελεσματική και απλούστερη διαδικασία για τη μελλοντική εγγραφή. Το μητρώο θα πρέπει να τηρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

—

υποστηρίζει τη φιλοδοξία της Επιτροπής για μεγιστοποίηση της διαφάνειας όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των κονδυλίων της ΕΕ και προτρέπει τα κράτη μέλη να διαχειρίζονται τα κοινοτικά κονδύλια υπό «κοινή διαχείριση». Η ύπαρξη διαφάνειας σχετικά με τη χρηματοδότηση εκ μέρους της ΕΕ είναι προς το συμφέρον όλων των δικαιούχων.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα: «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη διαφάνεια» COM(2006)194 τελικό·

Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 3ης Μαΐου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ επί του θέματος, σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο του άρθρου 265 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Συνταγματικά θέματα, ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης» την κατάρτιση γνωμοδότησης σχετικά με αυτό το θέμα·

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση στην Επιτροπή από τον Πρόεδρο, την κα Wallström, τον κ. Kallas, την κα Hübner και την κα Fischer Boel στις 9 Νοεμβρίου 2005με την οποία προτείνεται η ανάληψη μιας Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τη Διαφάνεια (1) ·

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Προς ενίσχυση της διαβούλευσης και του διαλόγου — Γενικές αρχές και ελάχιστες προδιαγραφές για τη διαβούλευση των ενδιαφερομένων μερών από την Επιτροπή» (COM(2002) 704 τελικό·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της 12ης Οκτωβρίου 2005 σχετικά με τη «Βελτίωση της νομοθεσίας 2004» και τη «Βελτίωση της νομοθεσίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση», CdR 121/2005 fin (Εισηγητής: ο κ. Delebarre, FR-PES) (2)·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της, της 13ης Μαρτίου 2002 σχετικά με τη «Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση και την Ανακοίνωση για ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας σε δραστηριότητες της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της πληροφόρησης και επικοινωνίας» COM(2001) 428 τελικό, COM(2001) 354 τελικό, CdR 103/2001fin (Εισηγητής: ο κ. Michel Delebarre FR-PES) (3) ·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 235/2006 rev.1) που υιοθετήθηκε, στις 29 Νοεμβρίου 2006, από την επιτροπή «Συνταγματικά θέματα, ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης» με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Per Bødker Andersen (DΚ/PES), Δημάρχου του Kolding·

1)	Εκτιμώντας ότι η διαφάνεια είναι μια από τις βασικές συνιστώσες μιας δημοκρατίας με πολυεπίπεδη ευρωπαϊκή διακυβέρνηση·

2)	Εκτιμώντας ότι είναι σημαντικό να επιδειχθεί μεγαλύτερη προσοχή στις αρχές της επικουρικότητας, της αναλογικότητας και της εγγύτητας με στόχο τη θέσπιση νομοθεσίας απλής, σαφούς και εύκολα κατανοητής από τους ευρωπαϊκούς πολίτες·

3)	Εκτιμώντας ότι είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί η πλήρης συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών φορέων, μεταξύ άλλων πραγμάτων της ΕΤΠ, στα θεμελιώδη ζητήματα που περιλαμβάνονται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης·

4)	Εκτιμώντας οι περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο για τη μεταφορά και την εφαρμογή των νομοθετικών πράξεων στην περιοχή τους, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλιστεί η δέουσα συμμετοχή τους κατά την προετοιμασία της νομοθεσίας

υιοθέτησε κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση:

Απόψεις και συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1. Γενικές παρατηρήσεις

1.1

επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την προώθηση της διαφάνειας. Η θέση σε εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τη Διαφάνεια (ΕΠΔ) αποτελεί σημαντικό βήμα εκ μέρους της Επιτροπής για την προώθηση της διαφανούς λειτουργίας των οργάνων της ΕΕ. Η επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να παραμείνουν τα όργανα της ΕΕ υπόλογα και δημοκρατικά, αποτελεσματικά και κοντά στις ανάγκες των πολιτών· υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι για να μπορέσει πραγματικά η ΕΕ να αυξήσει τη δημοκρατική νομιμότητά της, απαιτείται να προαχθεί περαιτέρω η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στην νομοθετική διαδικασία και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

1.2

εκτιμά ότι με την πρωτοβουλία για τη διαφάνεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε μια αναγκαία διαδικασία συζήτησης και θεωρεί σημαντικό να διεξαχθεί η συζήτηση αυτή τώρα — στο πλαίσιο, επιπλέον, της περιόδου προβληματισμού και της συζήτησης σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης — δεδομένου ότι οι αρμόδιοι για τη λήψη των αποφάσεων οφείλουν να διασφαλίσουν και να αποδείξουν ότι η ΕΕ λειτουργεί δημοκρατικά και αποτελεσματικά. Η διασφάλιση διαφάνειας είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να προσεγγίσει η Ευρώπη περισσότερο τους πολίτες της·

1.3

εκφράζει, εντούτοις, τη λύπη της για το γεγονός ότι η τοπική και περιφερειακή διάσταση δεν έχει συμπεριληφθεί στην εν λόγω πρωτοβουλία και καλεί την Επιτροπή να τη συνεκτιμήσει περισσότερο· υπενθυμίζει, επίσης, τη δήλωση της Επιτροπής στη Λευκή Βίβλο για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση (2001), σύμφωνα με την οποία «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίσει ότι λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές και τοπικές γνώσεις και συνθήκες κατά την ανάπτυξη προτάσεων πολιτικής»·

1.4

επιδοκιμάζει την απόφαση σχετικά με την επιδίωξη μεγαλύτερης διαφάνειας στις εργασίες του Συμβουλίου κατά τη διάρκεια της Φινλανδικής Προεδρίας, το δεύτερο εξάμηνο του 2006. Το γεγονός ότι το Συμβούλιο έχει επίσης συμφωνήσει να υιοθετήσει μια πιο ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων και να διευκολύνει στην πρόσβαση στα έγγραφά του συνιστά εξαιρετικά θετική εξέλιξη. Θεωρεί, ωστόσο, ότι αυτό είναι ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και προτρέπει το Συμβούλιο να ανοίξει τις διαδικασίες του στο κοινό. Είναι ένας σημαντικός τρόπος για να παρακολουθήσουν οι πολίτες τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

1.5	θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί όσο το δυνατόν σαφέστερος ο ορισμός της «αθέμιτης προώθησης συμφερόντων» προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα παρακολούθησης των δραστηριοτήτων των ομάδων προώθησης συμφερόντων και τιμωρίας των παραβάσεων·

1.6

κρίνει ότι στόχος της διαφάνειας πρέπει να είναι η προσέγγιση της Ε.Ε. προς τους πολίτες, προκειμένου, με τον τρόπο αυτό, να προαχθεί η διαφάνεια και συνακόλουθα να μειωθεί η υφιστάμενη απόσταση ανάμεσα στα ευρωπαϊκά όργανα και τους πολίτες, φρονεί ότι έχει βασική σημασία να προωθηθούν μέτρα με τα οποία, όπως και με τα μέτρα που αναπτύσσονται στα πλαίσια του «Σχεδίου Δ: Δημοκρατία, διάλογος και δημόσια συζήτηση», να καταβάλλεται προσπάθεια να δημοσιοποιούνται οι δραστηριότητες και αρμοδιότητες της Ένωσης μεταξύ των ευρωπαίων, ιδιαίτερα, όπως επιδιώκεται με του Φόρουμ της Νεολαίας, μεταξύ των νέων.

2. Πολυεπίπεδη συνεργασία και διακυβέρνηση

2.1

επισημαίνει ότι η ΕΕ είναι μια πολυεπίπεδη θεσμική συνεργασία, στο πλαίσιο της οποίας οι περιφερειακές και τοπικές αρχές συμμετέχουν στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί ότι η νέα νομοθεσία της ΕΕ είναι ενδεδειγμένη και εφαρμόσιμη είναι να ζητηθεί η γνώμη των τοπικών και περιφερειακών αρχών σχετικά με τα συναφή θέματα και να ενισχυθεί ο διάλογος μαζί τους και η παρουσία τους στους χώρους συμμετοχής και λήψης αποφάσεων. Οι αρχές αυτές είναι αρμόδιες για την εφαρμογή και τη μεταφορά των πολιτικών της ΕΕ και διαδραματίζουν, επομένως, μείζονα ρόλο για τη διασφάλιση διαφάνειας.

2.2

αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι η μόνη που υποχρεούται να διασφαλίσει την επίτευξη διαφάνειας. Τα κράτη μέλη, αλλά και η ΕΤΠ και όλες οι βαθμίδες διακυβέρνησης που εκπροσωπεί, πρέπει να δώσουν το παράδειγμα με την εξασφάλιση αποτελεσματικών, εξυπηρετικών και δημοκρατικών δημόσιων διοικήσεων. Κατά συνέπεια, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να επιδείξουν ευρύτητα πνεύματος με στόχο τη διασφάλιση διαφάνειας στη δική τους διοίκηση·

3. Περισσότερες διαβουλεύσεις

3.1

θεωρεί ότι πρέπει να τονισθεί ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει διαφοροποίηση μεταξύ των διαβουλεύσεων που διεξάγουν τα όργανα της ΕΕ με τις αιρετές τοπικές και περιφερειακές αρχές καθώς και με τις ενώσεις αυτών, αφενός, και με τις οργανώσεις εκπροσώπησης ειδικών συμφερόντων (λόμπυ), αφετέρου· τονίζει ότι, μαζί με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που εκπροσωπεί, αποτελεί τμήμα της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμμετάσχει άμεσα σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία λαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο να βελτιωθεί η διαφανής λειτουργία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στην Ένωση·

3.2	ζητά να καθιερωθεί ένα σύστημα το οποίο να υποχρεώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσαρτά σε κάθε νομοθετική ή μη νομοθετική πρόταση κατάλογο των οργανώσεων ειδικών συμφερόντων με τις οποίες είχε επαφές κατά την προετοιμασία της συγκεκριμένης πρότασης·

3.3

υπογραμμίζει ότι ο διαρθρωμένος διάλογος μεταξύ της Επιτροπής και των ενώσεων της τοπικής και περιφερειακής βαθμίδας διακυβέρνησης, ο οποίος αναπτύχθηκε βάσει της Λευκής Βίβλου για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ενεργού συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών· χαιρετίζει την εξέλιξη αυτή και τονίζει ότι καλείται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε αυτό το πλαίσιο.

3.4

επικροτεί το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εισαγάγει συνεχή και συστηματικό διάλογο με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και με τις ενώσεις τους σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, σε τομείς στους οποίους οι εν λόγω αρχές είναι αρμόδιες για τη μεταφορά ή την εφαρμογή της νομοθεσίας. Η διαρκής ανάπτυξη του διαλόγου αυτού θεωρείται σημαντική προς όφελος αμφοτέρων των ενδιαφερομένων πλευρώνߦ από αυτή την άποψη, τονίζεται ιδιαίτερα η ανάγκη ενίσχυσης του διαλόγου αυτού κατά τη διαμόρφωση των νομοθετικών προτάσεων που επηρεάζουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

3.5

εκτιμά ότι ο τρόπος διεξαγωγής του διαλόγου αυτού μπορεί να βελτιωθεί και συνιστά τα εξής:

—	συνήθως διεξάγονται τέσσερις σύνοδοι ολομέλειας ετησίως, συμπεριλαμβανομένης της εκδήλωσης στην οποία συμμετέχει ο Πρόεδρος της Επιτροπής, προκειμένου να διασφαλιστεί η υψηλότερη δυνατή πολιτική προβολή·

—	για να έχουν οι συζητήσεις περισσότερο διαλογικό και αυθόρμητο χαρακτήρα, ο διαρθρωμένος διάλογος να εξελιχτεί περισσότερο σε χρόνο ερωτήσεων και απαντήσεων,

—	οι ημερήσιες διατάξεις για το διαρθρωμένο διάλογο να καταρτίζονται σε στενή συνεργασία μεταξύ της ΕΤΠ και των τοπικών και περιφερειακών αρχών ενώ τα θέματα που επιλέγονται θα πρέπει να εστιάζονται σε πτυχές που αφορούν τα βασικά συμφέροντα των τοπικών και περιφερειακών αρχών,

—	πρέπει να αναπτυχθεί η διεπαφή με τα τοπικά και περιφερειακά ΜΜΕ,

—	οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να είναι σε θέση να υποβάλλουν γραπτές παρατηρήσεις και να προτείνουν θέματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και τα οποία είναι σύμφωνα με την ατζέντα της Ε.Ε.·

—	η Επιτροπή θα μπορούσε επίσης να ενημερώνει γραπτώς μετά τη διεξαγωγή των συνεδριάσεων·

—	θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην παρακολούθηση της συνέχειας του ο διαρθρωμένους διαλόγου μέσω μιας τακτικής αξιολόγησης σε στενή συνεργασία με την ΕΤΠ και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που εκπροσωπεί·

—	ο διάλογος θα πρέπει, όποτε τούτο είναι δυνατόν, να εστιάζεται σαφέστερα στους τοπικούς και περιφερειακούς ενδιαφερομένους φορείς, οι οποίοι επηρεάζονται άμεσα από μια νομοθετική πρόταση·

—	η Επιτροπή θα πρέπει να εντείνει περισσότερο τη συνεργασία της και τις ακροάσεις με τους εκλεγμένους αντιπροσώπους και με τους εμπειρογνώμονες των εθνικών και ευρωπαϊκών ενώσεων των τοπικών και περιφερειακών αρχών μέσω των κατάλληλων διαύλων·

3.6

καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τα υφιστάμενα μέσα για την εξασφάλιση ανάδρασης (feedback) στις γνωμοδοτήσεις της, οι οποίες περιλαμβάνουν συγκεκριμένες απαντήσεις στο αίτημα της Επιτροπής περί διαβουλεύσεων και απτές προτάσεις στις οποίες συνεκτιμούνται τα περιφερειακά και τα τοπικά συμφέροντα. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να παρουσιάσει ή να εξηγήσει, τουλάχιστον, τους λόγους για τους οποίους δεν λαμβάνει υπόψη της τις συστάσεις της ΕΤΠ·

3.7

θεωρεί ότι η εισαγωγή, κατά το 2003, ελάχιστων προδιαγραφών όσον αφορά τη διαβούλευση διάνοιξε νέες προοπτικές τόσο για την πραγματοποίηση ευρείας διαβούλευσης με τους ενδιαφερομένους φορείς όσο και για την, προ νομοθετικών προτάσεων, εις βάθος αξιολόγηση επιπτώσεων. Στο πλαίσιο των προδιαγραφών αυτών αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, η οποία επιβεβαιώθηκε στη Συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ της ΕΤΠ και της Επιτροπής. Είναι σημαντικό οι διαβουλεύσεις να διεξάγονται εγκαίρως και να παρέχουν έμπρακτα τη δυνατότητα στους ενδιαφερομένους φορείς να εκφέρουν γνώμη σχετικά με τις νομοθετικές προτάσεις·

3.8

εύχεται να αναπτυχθούν, παράλληλα με τον διαρθρωμένο διάλογο που διεξάγεται με τις ενώσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών, και άλλες μορφές άμεσης διαβούλευσης με τις πόλεις και τις περιφέρειες, και κατά την προνομοθετική φάση, υπό την αιγίδα της ΕΤΠ, προκειμένου να λαμβάνονται συστηματικά και όχι περιστασιακά υπόψη τα αιτήματά τους ως ενδιαφερόμενων μερών κατά τη φάση προετοιμασίας των προτάσεων νομοθετικού χαρακτήρα· υπενθυμίζει σχετικά ότι οι διαβουλεύσεις αυτές είχαν προβλεφθεί και στην πρωτοβουλία της Επιτροπής το 2002 που αποσκοπούσε στη θέσπιση ελάχιστων προδιαγραφών για τη διαβούλευση καθώς και ότι σε αυτό το πλαίσιο ζητήθηκε από την ΕΤΠ να αναλάβει ενεργό ρόλο διοργανώνοντας διαβουλεύσεις εξ ονόματος της Επιτροπής (4).

3.9

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, τόσο η Λευκή Βίβλος για την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία σχετικά με τη διαφάνεια, όσο και η νέα στρατηγική για την ανάλυση του αντίκτυπου, δεν αναφέρουν επαρκώς την εδαφική διάσταση· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να θεωρήσει τη διαβούλευση με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ως μια εγκάρσια μέθοδο εργασίας στο πλαίσιο της διακυβέρνησης σε πολλά διαφορετικά πολιτικά επίπεδα και να επεκτείνει την εφαρμογή της μεθόδου διαβούλευσης που ήδη χρησιμοποιεί με επιτυχία στον τομέα της πολιτικής συνοχής σε όλες τις πολιτικές που έχουν εδαφικό αντίκτυπο·

3.10	εκτιμά ότι οι αναλύσεις επιπτώσεων πρέπει να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στη μείωση του διοικητικού φορτίου το οποίο φέρουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές λόγω της κοινοτικής νομοθεσίας, όπως αναφέρεται στη γνωμοδότηση σχετικά με βελτίωση της νομοθεσίας (CdR 121/2005)·

3.11

επαναλαμβάνει την άποψή της, σύμφωνα με την οποία οι προκαταρκτικές αξιολογήσεις — εκτός από την ανάλυση του πολιτικού στόχου μιας νομοθετικής πρότασης και των καταλληλότερων μέσων άσκησης πολιτικής — πρέπει να περιλαμβάνουν αξιολόγηση του αντικτύπου των νομοθετικών πράξεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο από δημοσιονομική άποψη·

4. Εγγραφή των εκπροσώπων ομάδων ειδικών συμφερόντων

4.1

επιδοκιμάζει τη μεγαλύτερη διαφάνεια που αναμένεται να προσδώσει η εγγραφή των οργανώσεων ειδικών συμφερόντων. Ως τμήμα του συστήματος διακυβέρνησης της ΕΕ, η ΕΤΠ και τα μέλη της βρίσκονται στο επίκεντρο της δραστηριότητας άσκησης πιέσεων και, επομένως, συμφωνούν ότι ένα σύστημα εγγραφής/διαπίστευσης θα μπορούσε να βελτιώσει τη διαφανή λειτουργία της πολιτικής διαδικασίας της ΕΕ·

4.2

τονίζει ότι, λόγω της δημοκρατικής νομιμότητάς τους, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι ενώσεις τους διαφέρουν σαφώς από τους εκπροσώπους άσκησης πίεσης των εμπορικών ή ειδικών ομάδων συμφερόντων. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής δομικής-διακυβέρνησης. Η εν λόγω διαφορά απαιτείται να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στο πλαίσιο οποιασδήποτε εγγραφής. Συνεπώς, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν πρέπει να συμπεριληφθούν στο μητρώο των εκπροσώπων άσκησης πίεσης. με οποιονδήποτε τρόπο που θα μπορούσε να καταστήσει ασαφή τη διάκριση ανάμεσα στο ρόλο τους και στο ρόλο των άλλων οργανώσεων που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο.

4.3

δεν θεωρεί, ωστόσο, ότι μια ρύθμιση βασισμένη στην εκούσια εγγραφή αποτελεί ενδεδειγμένο πλαίσιο για τη διασφάλιση ικανοποιητικής διαφάνειας. Μια εθελοντική ρύθμιση δεν θα ενέχει εικασίες και δυσπιστία της κοινής γνώμης έναντι των διαβουλεύσεων των θεσμικών οργάνων με ιδιωτικούς φορείς. Η εγγραφή πρέπει να καταστεί υποχρεωτική προϋπόθεση για την πρόσβαση του συνόλου των οργανώσεων ειδικών συμφερόντων σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, όπως συμβαίνει ήδη στην περίπτωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

4.4

είναι πεπεισμένη ότι έχει σημασία να εξασφαλιστεί μια αποτελεσματική και απλούστερη διαδικασία για τη μελλοντική εγγραφή. Το μητρώο θα πρέπει να τηρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θα ήταν σκόπιμο να καθιερωθεί μόνον ένα σημείο επαφής για την εγγραφή σε όλα τα όργανα της ΕΕ και η εγγραφή να απαιτείται για τις οργανώσεις συνολικά και όχι για τα μεμονωμένα άτομα. Δεδομένου ότι η ΕΤΠ έχει ήδη στη διάθεσή της πληροφορίες σχετικά με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές και τις ενώσεις που τις εκπροσωπούν, δεν χρειάζεται ξεχωριστή εγγραφή για κάθε τοπική και περιφερειακή αρχή ή για τις ενώσεις αυτών. Η ΕTΠ θα μπορούσε να διαβιβάσει τις πληροφορίες αυτές στην Επιτροπή, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν στο αντίστοιχο τμήμα του μητρώου·

4.5	θεωρεί ότι η Πράσινη Βίβλος πρέπει να προσδιορίζει ποιού είδους πληροφορίες θα υποχρεούνται να παρέχουν οι ομάδες προώθησης συμφερόντων, σε ποια χρονικά διαστήματα και την έκταση της πληροφόρησης που θα κρίνεται επαρκής·

5. Γνωστοποίηση της ταυτότητας των δικαιούχων κοινοτικών κονδυλίων

5.1

υποστηρίζει τη φιλοδοξία της Επιτροπής για μεγιστοποίηση της διαφάνειας όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των κονδυλίων της ΕΕ και προτρέπει τα κράτη μέλη να διαχειρίζονται τα κοινοτικά κονδύλια υπό «κοινή διαχείριση», δηλαδή σύμφωνα με τα σχέδια των διαρθρωτικών ταμείων που αποσκοπούν στη βελτίωση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. Η ύπαρξη διαφάνειας σχετικά με τη χρηματοδότηση εκ μέρους της ΕΕ είναι προς το συμφέρον όλων των δικαιούχων·

5.2

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για τη δημιουργία δικτυακού τόπου ο οποίος θα παρέχει εύκολη πρόσβαση στις υπάρχουσες πληροφορίες σχετικά με τους δικαιούχους των σχεδίων και προγραμμάτων. Για τη διάθεση συγκρίσιμων και, ως εκ τούτου, διαφανών για όλους τους πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ πληροφοριών, η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιοποιεί τα συναφή δεδομένα μέσω κεντρικής βάσης. Είναι προς το συμφέρον των ευρωπαίων πολιτών να γίνεται αναφορά στα διδάγματα που αντλήθηκαν και στις πρωτοβουλίες που αφορούν άμεσα τους πολίτες.

5.3	επικροτεί την πρόταση της Πράσινης Βίβλου περί θέσπισης κοινών σε ολόκληρη την κοινοτική επικράτεια κανονιστικών ρυθμίσεων για τη δημοσιοποίηση του τρόπου κατά τον οποίο δαπανώνται τα κονδύλια της ΕΕ·

6. Αναθεώρηση του κανονισμού αριθ. 1049/2001 για την πρόσβαση στα έγγραφα

6.1

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή κατέστησε το 2001 δυνατή την πρόσβαση στα μη δημοσιευθέντα έγγραφα των οργάνων και οργανισμών της ΕΕ μέσω μητρώου εγγράφων ή μετά από υποβολή αιτήσεως και επισημαίνει ότι το 2002 επακολούθησε η εισαγωγή Κώδικα Ορθής Διοικητικής Συμπεριφοράς, ο οποίος θεσπίζει τους κανόνες που διέπουν την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Οι εν λόγω πρωτοβουλίες αποτελούν αμφότερες σημαντικά βήματα προόδου για τη διασφάλιση της διαφάνειας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

6.2	αναμένει με ενδιαφέρον τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του κανονισμού αριθ. 1049 και προτίθεται να συνεισφέρει στην εν λόγω διαδικασία.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) http://ec.europa.eu/comm/eti/index_en.htm.

(2) ΕΕ αριθ. C 81 της 4.4.2006, σελ. 6-10.

(3) ΕΕ αριθ. C 192 της 12.8.2002, σελ. 24-31.

(4) COM(2002) 704, σ. 8.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/58

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα του παιδιού»

(2007/C 146/08)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής και ιδίως την προτεινόμενη ανάπτυξη μιας στρατηγικής στόχος της οποίας θα είναι να προωθήσει αποτελεσματικά και να διαφυλάξει τα δικαιώματα του παιδιού στις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές της Ένωσης και να υποστηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών στον τομέα αυτό·

—

επικροτεί τη δημιουργία ειδικής μονάδας αρμόδιας για τα δικαιώματα των παιδιών εντός της Επιτροπής και σημειώνει το σημαντικό ρόλο που ανατίθεται στον αρμόδιο για τα δικαιώματα του παιδιού συντονιστή, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχία της εν λόγω στρατηγικής, ελπίζει, εντούτοις, ότι θα χορηγηθούν επαρκείς πόροι για το σκοπό αυτό και ότι θα δοθεί επαρκές κύρος και πολιτική υποστήριξη στο συντονιστή για να εξασφαλιστεί η υλοποίηση των στόχων αυτού του λειτουργήματος· ζητά να διευκρινιστεί με ποιο τρόπο ο ρόλος του συντονιστή θα συνδεθεί με το έργο που έχει ήδη αναληφθεί σε εθνικό επίπεδο·

—

εκφράζει τη λύπη της που δεν δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στην κατάσταση των μη συνοδευόμενων ανηλίκων, των παιδιών με αναπηρίες και των παιδιών που είναι μετανάστες, ζητούν άσυλο ή είναι πρόσφυγες, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και αλλού στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών μέριμνας και προστασίας στα παιδιά αυτά·

—	σημειώνει ότι η προτεινόμενη στρατηγική διαθέτει το δυναμικό να θέσει τη βάση σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο για την ανάπτυξη μιας πιο αποτελεσματικής εταιρικής σχέσης μεταξύ φορέων λήψης αποφάσεων, τοπικών και περιφερειακών αρχών και μη κυβερνητικών οργανώσεων·

—

εκφράζει ωστόσο τη λύπη της για το γεγονός ότι στην παρούσα ανακοίνωση δεν αναγνωρίζεται ο μοναδικός ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην παροχή υπηρεσιών για τα παιδιά και την προάσπιση των δικαιωμάτων τους και υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω αρχές είναι πρόθυμες και διαθέτουν την ικανότητα να συμμετάσχουν ως εταίροι στην ανάπτυξη και εφαρμογή της στρατηγικής·

—

συνιστά να διατεθούν οι απαραίτητοι χρηματοδοτικοί και ανθρώπινοι πόροι και να υπάρξει πολιτική βούληση για την προώθηση της ανακοίνωσης και την κατάρτιση της Πράσινης Βίβλου και της σχετικής στρατηγικής, και προτρέπει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να μελετήσει το ενδεχόμενο καθιέρωσης ειδικού μέτρου για τη χρηματοδότηση της στρατηγικής και των δράσεων που προτείνονται σε αυτή.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα του παιδιού COM(2006)367 τελικό·

Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 4ης Ιουλίου 2006 να ζητήσει από την ΕΤΠ την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1, της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 22ας Φεβρουαρίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Συνταγματικά θέματα, ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης» την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της με θέμα την κατάσταση των μη συνοδευόμενων αλλοδαπών ανηλίκων — Ο ρόλος και οι προτάσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών (CdR 136/2006 rev. 2)·

Έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της με θέμα το Πρόγραμμα της Χάγης: Δέκα προτεραιότητες για την επόμενη πενταετία (CdR 122/2005 fin), την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (CdR 87/2001 fin), το πρόγραμμα DAPHNE II σχετικά με την πρόληψη της βίας εις βάρος παιδιών, εφήβων και γυναικών και την προστασία των θυμάτων και των ομάδων κινδύνου (CdR 63/2003), την προστασία των μειονοτήτων και τις πολιτικές κατά των διακρίσεων (CdR 53/2006 fin)· τις δημογραφικές μεταβολές (CdR 152/2005 fin) και με θέμα την ένταξη και τη μετανάστευση (CdR 51/2006 fin)·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 236/2006 rev. 1) το οποίο υιοθετήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2007 από την επιτροπή «Συνταγματικά θέματα, ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης» με βάση εισηγητική έκθεση της κ. Maria Corrigan, μέλους του κομητειακού συμβουλίου της Dun Laoghaire/Rathdown και της περιφερειακής αρχής του Δουβλίνου·

Εκτιμώντας ότι:

1)	σύμφωνα με τη σύμβαση των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, παιδιά ορίζονται ως όλα τα άτομα κάτω των δεκαοκτώ ετών·

2)	όλα τα κράτη μέλη έχουν κυρώσει τη σύμβαση των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού· ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, ούτε μπορούν να είναι, συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού

3)	οι νομικές βάσεις για τα δικαιώματα των παιδιών που απορρέουν από τις συνθήκες της ΕΕ είναι περιορισμένες· το γεγονός αυτό έχει επιπτώσεις για πιθανές δημοσιονομικές πηγές·

4)	αναγνωρίζεται ο κεντρικός ρόλος της οικογένειας, και ιδιαιτέρως ο ρόλος των γονέων, και η ευθύνη των κρατών μελών να παρέχουν βοήθεια στους γονείς σε ό,τι αφορά την παιδική φροντίδα και τα καθήκοντά τους για την ανατροφή των παιδιών·

5)	η προώθηση και η προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών και η δημιουργία φιλικών για τα παιδιά κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς είναι θεμελιώδους σημασίας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6)	η ενεργός συμμετοχή των παιδιών και των νέων — σε πρώιμο στάδιο — στο δημόσιο επίπεδο είναι πρωταρχικής σημασίας για την ανάπτυξη μιας δημοκρατικής κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς·

οι περιφερειακές και τοπικές αρχές είναι οι μόνες που μπορούν να διαδραματίσουν μείζονα ρόλο στην προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους για το περιβάλλον διαβίωσης, τις δημόσιες συγκοινωνίες, και την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, το παιχνίδι και την ψυχαγωγία, την αγορά εργασίας για τους νέους· καθώς και του ρόλου τους όσον αφορά την παρακολούθηση των συνθηκών διαβίωσης των παιδιών, για παράδειγμα, μέσω της κοινωνικής αρωγής και της συλλογής δεδομένων·

υιοθέτησε ομόφωνα κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.1

1.2	αναγνωρίζει ότι η επένδυση στα παιδιά σήμερα αποτελεί επένδυση για το μέλλον μας και συνιστά περαιτέρω εμβάθυνση και εδραίωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

1.3	εκφράζει τη λύπη της για το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η συνταγματική διαδικασία της ΕΕ, δεδομένου ότι στη συνταγματική συνθήκη και στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων αναγνωρίζονται ρητώς τα δικαιώματα του παιδιού·

1.4

επικροτεί το γεγονός ότι αναγνωρίζεται η δέσμευση των κρατών μελών να τηρούν τις διεθνείς συνθήκες, ειδικότερα τη σύμβαση των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού (ΣΔΠ), την οποία έχει επικυρώσει καθένα από τα κράτη μέλη· εκφράζει ωστόσο την απογοήτευσή της για το ότι δεν δίδεται περισσότερη έμφαση στην ανάγκη να εκπληρώσουν τα κράτη μέλη, με μια αίσθηση του επείγοντος, τις υφιστάμενες ευρωπαϊκές και διεθνείς τους δεσμεύσεις σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των παιδιών·

1.5

επικροτεί το γεγονός ότι η καθολική σχεδόν κύρωση της σύμβασης των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού σ' όλο τον κόσμο παρέχει μια ιδιαίτερα στέρεη βάση για την ανάληψη δεσμεύσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τρίτες χώρες· λυπάται, ωστόσο, για το γεγονός ότι η παρούσα ανακοίνωση δεν ενισχύει τη δυνατότητα αξιοποίησης της κύρωσης της ΣΔΠ από όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης ως πλαισίου για την ανάληψη δεσμεύσεων μεταξύ των κρατών μελών·

1.6

1.7

υποστηρίζει τις βραχυπρόθεσμες δράσεις που προτείνει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση ορισμένων προβλημάτων επείγοντος χαρακτήρα, συγκεκριμένα, την καθιέρωση μιας ενιαίας εξαψήφιας τηλεφωνικής γραμμής για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση ως τηλεφωνική γραμμή άμεσης βοήθειας για παιδιά και μια ανοικτή τηλεφωνική γραμμή για παιδιά που χάθηκαν ή έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης· πιστεύει ότι οι τηλεφωνικές γραμμές αυτές πρέπει να αυξηθούν βάσει ενός εγκριθέντος πρωτοκόλλου για την αντιμετώπιση των διακρατικών απαγωγών παιδιών. Εξάλλου, πιστεύει ότι οι νέες τηλεφωνικές γραμμές δεν πρέπει να επικαλύπτουν τις υπάρχουσες τηλεφωνικές γραμμές παροχής βοήθειας στα παιδιά σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αλλά, μάλλον, να τις συμπληρώνουν και ότι η καθιέρωση αυτών των υπηρεσιών πρέπει να βασίζεται στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών·

1.8	σημειώνει ότι στην ανακοίνωση δεν αναφέρεται ότι η προτεινόμενη στρατηγική θα στηριχθεί σε βασικά πρότυπα και θα συμπεριλαμβάνει ευρείς στόχους με σαφείς επιδιώξεις και σαφή χρονικά όρια·

1.9

σημειώνει ότι, επί του παρόντος, δεν λειτουργούν συστήματα μέσω των οποίων μπορούν να συλλεχθούν πλήρη, συγκριτικά και συνεπή στοιχεία σχετικά με τους δείκτες που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη· υπενθυμίζει ότι στα πλαίσια της Ανοικτής Μεθόδου Συντονισμού έχει ήδη αρχίσει η επεξεργασία για τον καθορισμό δείκτη (ή δέσμης δεικτών) σχετικά με την ευημερία των παιδιών, καθώς και η συλλογή στατιστικών στοιχείων όσον αφορά τα εισοδήματα των φτωχών, τις υλικές στερήσεις και τη στέγαση, ενώ πολλές και διάφορες τράπεζες δεδομένων υφίστανται επίσης σε επίπεδο κρατών μελών καθώς και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

1.10	υπογραμμίζει ότι τα παιδιά δεν συνιστούν μια ομοιογενή ομάδα, οι ανάγκες τους διαφέρουν, παραδείγματος χάρη, ανάλογα με την ηλικία, τις ικανότητες, το φύλο, την εθνότητα και την δομή της οικογένειας ·

1.11

1.12

εκφράζει τη δυσαρέσκειά της επειδή δεν γίνεται καμία αναφορά στην παροχή ποιοτικής «προσχολικής εκπαίδευσης» για παιδιά κάτω των έξι ετών, παρά το γεγονός ότι οι υπηρεσίες παιδικής μέριμνας αποτελούν έναν μακροπρόθεσμο και πρώτιστο πολιτικό στόχο της ΕΕ και εντάσσονται στους ποσοτικούς στόχους που υιοθέτησε η ΕΕ·

1.13	σημειώνει ότι η προτεινόμενη στρατηγική διαθέτει το δυναμικό να θέσει τη βάση σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο για την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικότερης εταιρικής σχέσης μεταξύ των φορέων λήψης αποφάσεων, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων·

1.14

1.15	τονίζει ότι κατά την ανάπτυξη της στρατηγικής πρέπει να τηρηθούν πλήρως οι αρχές της επικουρικότητας και αναλογικότητας·

1.16

επικροτεί τη δήλωση ότι «ο τόπος διαβίωσης των παιδιών επηρεάζει επίσης την κατάστασή τους»· τα παιδιά μπορεί να περιέλθουν σε μειονεκτική θέση λόγω άνισης πρόσβασης σε ποιοτική εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, δημόσιες συγκοινωνίες, εγκαταστάσεις παιχνιδιού και ψυχαγωγίας, στην πληροφόρηση και σε ευκαιρίες συμμετοχής στην κοινωνία των πολιτών· θα επιθυμούσε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις, στα προάστια, και σε άλλες συγκεκριμένες ζώνες που θα εντοπίζουν τα κράτη μέλη·

1.17

επισημαίνει ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές χρηματοδοτούν απευθείας και εφαρμόζουν αναπτυξιακή πολιτική σε τρίτες χώρες, παρέχουν υποστήριξη για τις υποδομές και βασικές υπηρεσίες, δημιουργούν αδελφοποιήσεις με τις αρχές, προωθούν την ανταλλαγή εμπειριών και μεταφορά δεξιοτήτων και ότι υπάρχει το δυναμικό, στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, για μεγαλύτερη εστίαση στα δικαιώματα των παιδιών·

1.18

εκφράζει την ικανοποίησή της για την αναγνώριση του δικαιώματος των παιδιών να εκφράζουν τις απόψεις τους για ζητήματα που επηρεάζουν τη ζωή τους· και επικροτεί τις προτεινόμενες δραστηριότητες όσον αφορά τη σύνδεση των παιδιών με την ανάπτυξη της στρατηγικής. Η συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών και των οργανώσεων για τα παιδιά θα είναι καθοριστική για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος·

1.19

επικροτεί την πρόσφατα δημοσιευθείσα μελέτη των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη βία εις βάρος των παιδιών (1). Η εν λόγω έκθεση «συνιστά μετ' επιμονής στα κράτη μέλη να απαγορεύσουν κάθε μορφή βίας εις βάρος των παιδιών, σε κάθε πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων της σωματικής τιμωρίας, των επιβλαβών παραδοσιακών πρακτικών — όπως ο πρόωρος ή εξαναγκαστικός γάμος, ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τα αποκαλούμενα εγκλήματα τιμής — της σεξουαλικής βίας, του βασανισμού και των λοιπών άγριων, απάνθρωπων και εξευτελιστικών μορφών μεταχείρισης ή τιμωρίας» (2)· συνιστά κατά την ανάπτυξη της στρατηγικής να συνεκτιμηθούν πλήρως τα πορίσματα της ανωτέρω μελέτης.

2. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.1

2.2

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να θεωρηθούν ως βασικοί παράγοντες για την ανάπτυξη της στρατηγικής και απευθύνει έκκληση να συμπεριληφθούν ως μέλη στο ευρωπαϊκό φόρουμ για τα δικαιώματα των παιδιών· παράλληλα, πρέπει να εκπροσωπούνται στη διοργανική ομάδα και να ζητείται η γνώμη τους για την κατάρτιση της έκθεσης του συντονιστή, η οποία και θα πρέπει να δημοσιοποιείται·

2.3	συνιστά να στηριχθεί η στρατηγική σε μια σειρά βασικών προτύπων και να συμπεριλάβει φιλόδοξες δράσεις με σαφείς στόχους και επιδιώξεις ύστερα από εμπεριστατωμένη ανάλυση·

2.4	συνιστά να υπάρξει μέριμνα ώστε στα πλαίσια της στρατηγικής να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ της εστίασης στην παγκόσμια κατάσταση και των εσωτερικών και διακρατικών δράσεων και συζητήσεων που διεξάγονται στην ΕΕ·

2.5	συνιστά να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη μιας σειράς συγκρίσιμων δεικτών και στη συλλογή συναφών δεδομένων σε επίπεδο κρατών μελών αλλά και σε επίπεδο περιφερειών, στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό·

2.6

απευθύνει έκκληση να διατεθούν επαρκείς πόροι, ενισχύσεις και μηχανισμοί προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή των παιδιών στην ανάπτυξη της στρατηγικής, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών που προέρχονται από μειονοτικές και μειονεκτούσες ομάδες, καθώς και των παιδιών με αναπηρίες. Τα παιδιά θα πρέπει να συμμετέχουν σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας και μέσω μίας ποικιλίας κατάλληλων για την ηλικία τους μεθοδολογιών, για παράδειγμα, καλλιτεχνικής εργασίας, συζητήσεων με συντονιστές κλπ. Επιπλέον, αναγνωρίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα μπορούσαν να πράξουν περισσότερα για τη διευκόλυνση της διεξαγωγής διαβουλεύσεων με τα παιδιά επί συναφών πολιτικών που προσδιορίζονται σε υποεθνικό επίπεδο·

2.7

επαναλαμβάνει την έκκλησή της για την πλήρη εφαρμογή της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού, της 20ης Νοεμβρίου 1989 και υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων δικαιωμάτων: ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας, προστασία της ιδιωτικής ζωής, προστασία από τη βία, την κακοποίηση και την παραμέληση, το δικαίωμα στην προστασία της υγείας, το δικαίωμα στη μόρφωση, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και η προστασία των μειονοτήτων, όπως αναφέρεται στη γνωμοδότηση που εξέδωσε η ΕΤΠ για τη μετανάστευση και την κοινωνική ενσωμάτωση (CdR 51/2006 fin) καθώς και το δικαίωμα σε κατάλληλη διατροφή και στέγαση·

2.8

σε σχέση με το θέμα αυτό, επιμένει ότι πρέπει να αναγνωριστεί πλήρως ο καθοριστικός ρόλος που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ως πρωταρχικοί φορείς παροχής υπηρεσιών στα παιδιά, όπως εκπαίδευσης και στέγασης, φροντίδας και άλλων κοινωνικών υπηρεσιών, σε συνδυασμό με το ρόλο τους στο σχεδιασμό, την αστυνόμευση και τη συντήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, με την εξασφάλιση της πρόσβασης των παιδιών σε κατάλληλη και αξιοπρεπή στέγαση, σε κατάλληλους παιδότοπους και μέσα ψυχαγωγίας, και για την ανάπτυξή τους σε ένα ασφαλές φυσικό περιβάλλον·

2.9

απευθύνει έκκληση προκειμένου να δοθεί περισσότερη έμφαση στην ανάγκη να συμμορφωθούν επειγόντως τα κράτη μέρη με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, συμπεριλαμβανομένων των νομοθετικών και πρακτικών δεσμεύσεων στα πλαίσια της σύμβασης των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, της ευρωπαϊκής σύμβασης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μηχανισμών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το έργο αυτό πρέπει να ενσωματωθεί στην αξιολόγηση του αντίκτυπου υφιστάμενων δράσεων της ΕΕ που επηρεάζουν τα δικαιώματα των παιδιών·

2.10

συνιστά να μην περιοριστεί η ανάλυση στην «αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των τρεχουσών δράσεων», αλλά να διευκολυνθεί και η αξιολόγηση της προόδου που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη σε ό,τι αφορά στη συμμόρφωσή τους με τη σύμβαση των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, με τη διενέργεια συγκριτικής ανάλυσης δεδομένων, όπως περιγράφεται στην αξιολόγηση του αντίκτυπου·

2.11	προτείνει στην ανωτέρω ανάλυση να συμπεριληφθεί μια επισκόπηση αναφορικά με το εάν όλα τα κράτη μέλη έχουν επικυρώσει τη σύμβαση της Χάγης σχετικά με την προστασία των παιδιών και τη συνεργασία σε θέματα διεθνών υιοθεσιών (1993)·

2.12

συνιστά να εφαρμοστεί ο μηχανισμός της ανοικτής μεθόδου συντονισμού για τη συνεργασία των κρατών μελών και για την εξαγωγή των κατάλληλων συμπερασμάτων από τις καλύτερες πρακτικές που εφαρμόζονται για την τήρηση της σύμβασης των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και στη διαδικασία αυτή να εμπλακούν πλήρως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

2.13

συνιστά οι πολιτικές της ΕΕ και των κρατών μελών να συνεκτιμούν τις ποικίλες κατηγορίες παιδιών και τις διάφορες ανάγκες τους, όπως για παράδειγμα τα παιδιά που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση λόγω γεωγραφικής τοποθεσίας, ηλικίας, φύλου, εθνότητας και αναπηρίας. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις επιπτώσεις της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού, των διαφόρων αναπηριών, των διακρίσεων και του ρατσισμού, καθώς και στη θέση των παιδιών που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες ή σε προσφυγικές ομάδες, καθώς και τις επιπτώσεις της θρησκευτικής, γλωσσικής και πολιτιστικής πολυμορφίας σε επίπεδο ΕΕ, αλλά και παγκοσμίως·

2.14

συνιστά να συμπεριληφθούν στη στρατηγική συγκεκριμένοι στόχοι, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί ισότητα ευκαιριών για τα παιδιά σε όλες τις περιφέρειες. Στην προσπάθεια αυτή θα περιλαμβάνεται και η ενίσχυση των δράσεων για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και των εκπαιδευτικών μειονεκτημάτων. Για την υλοποίηση όλων αυτών των μέτρων, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο·

2.15

πέρα από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που αναφέρθηκαν, συνιστά να αναπτυχθεί ένα μέσο για να καταστεί δυνατή η διακρατική συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών δυνάμεων για τον έλεγχο των ποινικών μητρώων του προσωπικού και των εθελοντών που εργάζονται με παιδιά, απευθύνει έκκληση να εξεταστεί, στα πλαίσια της στρατηγικής, η δημιουργία ευρωπαϊκού μητρώου για τα άτομα που έχουν υποπέσει σε σεξουαλικά αδικήματα σε βάρος παιδιών, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση οι αστυνομικές δυνάμεις·

2.16

προτείνει, στο πλαίσιο της στρατηγικής, να αναζητηθούν τρόποι για την καλύτερη ανάπτυξη των υπηρεσιών οικογενειακής υποστήριξης με στόχο την πρόληψη της κακοποίησης παιδιών και της παιδοκτονίας. Αυτές οι υπηρεσίες θα μπορούσαν να εστιασθούν στην παροχή υποστήριξης στους γονείς, στην πρόληψη και τον έγκαιρο προσδιορισμό της κακοποίησης των παιδιών· στην υποστήριξη των θυμάτων κακοποίησης και τη καθιέρωση ειδικού μηχανισμού ανάλυσης ύποπτων θανάτων παιδιών, προκειμένου να εξεταστεί η αποτελεσματικότητα της εκ των προτέρων κρατικής επέμβασης σε παρόμοιες περιπτώσεις·

2.17

συνιστά η στρατηγική να εξετάσει την αρνητική επιρροή της τηλεόρασης, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των νέων τεχνολογιών στα παιδιά, όπως λόγου χάρη την πρόσβαση σε ακατάλληλες για ανηλίκους εικόνες που διατίθενται στο διαδίκτυο καθώς και τη φύση αυτών των δραστηριοτήτων, οι οποίες προάγουν την καθιστική ζωή με αποτέλεσμα να επιδρούν αρνητικά στον δραστήριο τρόπο ζωής των παιδιών. Ένα συναφές θέμα είναι ο αρνητικός αντίκτυπος της διαφήμισης και των μεθόδων εμπορίας που θέτουν άμεσα στο στόχαστρο τα παιδιά. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η λήψη μέτρων για τη χρησιμοποίηση της τεχνολογίας για εκπαιδευτικούς σκοπούς, όπως π.χ. τηλεοπτικά προγράμματα που προάγουν τις γλωσσικές και πολιτιστικές δεξιότητες των παιδιών, τα οποία είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τα παιδιά των μεταναστών. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η ανάληψη δημιουργικών δράσεων προκειμένου να προωθηθούν οι πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως παραδείγματος χάρη η ανάγνωση, η μουσική και το θέατρο, και να καταστούν προσβάσιμες για τα παιδιά

2.18	ζητεί να υπάρξει μέριμνα έτσι ώστε τα προγράμματα εκπαίδευσης και τα εργαλεία που θα αναπτυχθούν στα πλαίσια της στρατηγικής να είναι διαθέσιμα στην τοπική και περιφερειακή διοίκηση, για να μπορέσουν οι αρμόδιοι υπάλληλοι να εξοικειωθούν με τα νέα μέσα πολιτικής και τις βέλτιστες πρακτικές·

2.19

συνιστά να στηριχθεί η επικοινωνιακή στρατηγική στη σύμβαση των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και όλες οι εκστρατείες ενημέρωσης να ξεκινούν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, να είναι προσαρμοσμένες στις ηλικίες στις οποίες απευθύνονται, να προσφέρονται σε διάφορες γλώσσες και να έχουν πρόσβαση σε αυτές τα παιδιά με ειδικές ανάγκες·

2.20

συνιστά να υπάρχει πρόβλεψη έτσι ώστε ένα ποσοστό από την αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ να επενδύεται σε ενέργειες οι οποίες ωφελούν τα παιδιά, και η αναπτυξιακή πολιτική των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε τρίτες χώρες να δίνει περισσότερη προτεραιότητα στη μεταφορά τεχνογνωσίας και τη διάδοση πολιτικών εμπειριών στο χώρο των δικαιωμάτων των παιδιών.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) Αυτή η έκθεση συντάχθηκε από τον ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα, Paulo Sιrgio Pinheiro, και διατίθεται στη διεύθυνση:

www.violencestudy.org.

(2) 61η Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών, Προαγωγή και προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών, A\61\299.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/63

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Η Γεφύρωση του Ευρυζωνικού Φάσματος» και «Σχέδιο δράσης i2010 για τις ηλεκτρονικές Διοικητικές Υπηρεσίες»

(2007/C 146/09)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

εκτιμά ότι η δυνατότητα πρόσβασης στο ευρυζωνικό φάσμα σε τιμές προσιτές στην επικράτεια της Ένωσης αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες, την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας στις επιμέρους περιφέρειες, καθώς και την διάδοση της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης ακόμη και στις ζώνες που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο αυτών των εξελίξεων· υποστηρίζει ότι η παροχή ευρυζωνικής σύνδεσης πρέπει να διασφαλίζεται στον ίδιο βαθμό με αυτήν των καθολικών υπηρεσιών, όπως η παροχή πόσιμου ύδατος ή ηλεκτρικού ρεύματος·

—	θεωρεί πολύ σημαντικές τις αναφορές που κάνει η Επιτροπή στην ανάπτυξη της υπαίθρου, στη χρήση των Διαρθρωτικών Ταμείων καθώς και την αξιολόγηση της συμβατότητας μεταξύ της κοινοτικής νομοθεσίας και των σχεδίων που αφορούν ευρυζωνικές υπηρεσίες και χρηματοδοτούνται με δημόσιους πόρους·

—	διατυπώνει την ευχή ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες θα συμβάλει στην ανάπτυξη μιας πολιτικής για την χρήση του ραδιοφωνικού φάσματος και θα υποστηρίζει την εισαγωγή ασύρματων ευρυζωνικών τεχνολογιών·

—	συμφωνεί με την έκκληση που η Επιτροπή απηύθυνε στα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις στρατηγικές για την ανάπτυξη του ευρυζωνικού φάσματος, αυξάνοντας τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

—

θεωρεί ότι το σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες έχει ως στόχο, τόσο την καταπολέμηση των νέων τύπων αποκλεισμού που ενδέχεται να προκύψουν με την θέση των σχετικών υπηρεσιών σε δίκτυο (ψηφιακό χάσμα σε ό,τι αφορά τις υποδομές καθώς και την στάση απέναντι σε τέτοιου είδους υπηρεσίες), όσο και την ενίσχυση των πολιτικών που επιδιώκουν την κοινωνική ένταξη με τη βοήθεια της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ)·

—

επισημαίνει ότι η χρήση των ΤΠΕ πρέπει να οδηγήσει τόσο στην αναδιοργάνωση και στον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών που παρέχει η ΔΔ, όσο και στην υλοποίηση των στόχων της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών που παρέχει, της οικονομικής αποδοτικότητας, της μη άσκησης διακρίσεων, της διαφάνειας, της απλοποίησης και της συμμετοχής όλων· κρίνει ότι υπάρχει σαφής ανάγκη για τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών·

—	συνιστά να διευκολυνθεί η συνεργασία, η ανταλλαγή γνώσεων, η διάδοση αξιοποιήσιμων λύσεων και πρωτοβουλιών ώστε να αυξηθεί η διαφάνεια στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στον δημόσιο τομέα και η συμμετοχή σε αυτές, ιδιαίτερα δε στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή Περιφερειών «Η γεφύρωση του ευρυζωνικού φάσματος» COM(2006) 129 τελικό·

Έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή Περιφερειών «Σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010: Επιτάχυνση της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης στην Ευρώπη προς όφελος όλων» COM(2006) 173 τελικό·

Έχοντας υπόψη τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 20ης Μαρτίου 2006 και της 25ης Απριλίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ και για τα δύο θέματα σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1 της ΣΕΚ·

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Πολιτισμός, παιδεία και έρευνα» την κατάρτιση γνωμοδότησης και για δύο αυτά θέματα·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τη «Στρατηγική i2010 — Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση», COM (2005) 229 τελικό, (CdR 252/2005 fin) (1)·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τις Συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη: Εθνικές ευρυζωνικές στρατηγικές COM (2004) 369 τελικό, (CdR 257/2004 fin) (2)·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα: Σχέδιο δράσης eEurope (ηλεκτρονική Ευρώπη) 2005: Ενημέρωση (COM(2004) 380 τελικό) (CdR 193/2004 fin) (3)·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης που υιοθέτησε η επιτροπή «Πολιτισμός, παιδεία και έρευνα» στις 30 Νοεμβρίου 2006 (CdR 272/2006 rev. 2) με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Luciano Caveri, Προέδρου της αυτόνομης περιφέρειας Valle d'Aosta (IT/ALDE)·

Κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, της 13ης και 14ης Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου) υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση:

1. Ευρυζωνικό φάσμα

Το ευρυζωνικό χάσμα

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.1

εκτιμά ότι το Διαδίκτυο έχει αποτελέσει μία από τις πλέον θεαματικές καινοτομίες των καιρών μας, το δε δυναμικό οικονομικής ανάπτυξης που διαθέτει μπορεί ακόμη να συμβάλει κατά τρόπο ουσιαστικό στη σύσταση νέων υπηρεσιών, στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και επενδυτικών ευκαιριών, στην αύξηση της παραγωγικότητας, στη μείωση του κόστους και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής·

1.2

πιστεύει ότι η διάδοση των τεχνολογιών πληροφοριών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση των στρατηγικών της Λισσαβώνας και του Γκέτεμποργκ, τόσο για τη βελτίωση που παρέχουν στη λειτουργία των υφιστάμενων επιχειρήσεων, όσο και για την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων επιχειρήσεων, καθώς επίσης και για τη σημαντική συνεισφορά τους στην κατάρτιση των εργαζομένων και των πολιτών γενικά·

1.3	επισημαίνει τη σημασία που έχει να αυξηθεί η διάδοση των υφιστάμενων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών σε όλες τις βαθμίδες της Δημόσιας Διοίκησης, ειδικότερα δε στα περιβάλλοντα όπου οι δημόσιες αρχές υποχρεούνται να παρέχουν υπηρεσίες άμεσα στους πολίτες·

1.4

υπογραμμίζει ότι οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες σε απευθείας σύνδεση στους τομείς της δημόσιας διοίκησης, της υγείας, της μάθησης και των συμβάσεων θα μπορέσουν να συμβάλουν στην ένταξη όλων και να αποβούν πραγματικά «διαλογικές» μόνον εάν εξασφαλιστεί ότι θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτές ένα ευρύ φάσμα πολιτών και επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω ευρυζωνικών συνδέσεων·

1.5

εκτιμά ωστόσο ότι η δυνατότητα πρόσβασης στο ευρυζωνικό φάσμα σε τιμές προσιτές στην επικράτεια της Ένωσης αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες, την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας στις επιμέρους περιφέρειες, καθώς και την διάδοση της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης ακόμη και στις ζώνες που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο αυτών των εξελίξεων·

1.6

εκτιμά το γεγονός ότι η υπό εξέταση ανακοίνωση περιλαμβάνει πολυάριθμες ρητές αναφορές στο ζήτημα της αγροτικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης ειδικών κονδυλίων χρηματοδότησης, εφόσον τούτο καταδεικνύει ότι η Επιτροπή έχει απόλυτη επίγνωση ότι η πρόσβαση στις υπηρεσίες μέσω καλωδιακής ευρυζωνικής σύνδεσης παρέχει δυνατότητες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών περιοχών και ισόρροπης ανάπτυξης του εδάφους και γενικά των περιοχών που υφίστανται σε μόνιμη βάση τις αρνητικές συνέπειες της γεωγραφικής τους θέσης και του φυσικού τους περιβάλλοντος, καθώς και αύξησης της προστιθέμενης αξίας των παραγωγικών δραστηριοτήτων που κατά παράδοση είναι συνδεδεμένες με αυτές τις περιοχές·

1.7

θεωρεί εξάλλου σημαντικές τις αναφορές στις πολιτικές που συνδέονται με τη Γενική Διεύθυνση «Περιφερειακή πολιτική», ιδιαίτερα μάλιστα ό,τι αφορά τη χρήση των Διαρθρωτικών Ταμείων, και τη Γενική Διεύθυνση «Ανταγωνισμός», και πιο συγκεκριμένα αυτές που αφορούν την αξιολόγηση, εκ μέρους της ΓΔ αυτής, της συμβατότητας μεταξύ της κοινοτικής νομοθεσίας και των σχεδίων που αφορούν την πρόσβαση των αγροτικών περιοχών σε ευρυζωνικές υπηρεσίες και χρηματοδοτούνται με δημόσιους πόρους·

1.8

εκφράζει τον φόβο ότι η διάδοση ακριβώς του ευρυζωνικού φάσματος μπορεί να προσκρούσει σε τυπικά φαινόμενα αποτυχίας της αγοράς, δεδομένου ότι οι σχετικοί ιδιωτικοί φορείς εκμετάλλευσης εκτιμούν ότι οι επενδύσεις σε υποδομές στις περιθωριακές, αραιοκατοικημένες, αγροτικές ζώνες ή στις περιφέρειες των οποίων η μορφολογία καθιστά τις επενδύσεις σε αυτές πολύπλοκες και πολυδάπανες, δεν αποδίδουν από οικονομική άποψη. Το γεγονός ότι η Επιτροπή εμφανίζεται ανοικτή και ευέλικτη απέναντι στο ζήτημα αυτό αποτελεί σημαντική ένδειξη και καλό οιωνό εάν ληφθεί υπόψη ο ουσιαστικός ρόλος που το ευρυζωνικό φάσμα διαδραματίζει σε ό,τι αφορά την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη περιοχών με αυτά τα χαρακτηριστικά·

1.9

υπενθυμίζει ότι οι ανωτέρω σκέψεις ενισχύονται από το γεγονός ότι η Επιτροπή των Περιφερειών έχει επανειλημμένως αναλύσει και συζητήσει τις διάφορες λύσεις που οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν δώσει σε ολόκληρη την Ευρώπη, έχει δε καταστεί σαφές ότι δεν υφίσταται μία και μόνη έγκυρη λύση για κάθε περίπτωση. Ιδιαίτερα μία λύση που είναι κατάλληλη για τα μεγάλα αστικά κέντρα ενδέχεται να είναι ακατάλληλη, π.χ., για το περιβάλλον των μικρών ορεινών οικισμών που χαρακτηρίζονται από σύνθετη και ανομοιογενή μορφολογία, πράγμα το οποίο απαιτεί την καταβολή σημαντικών προσπαθειών για την διάδοση κάθε τύπου υπηρεσιών·

1.10

σημειώνει το γεγονός ότι η διάδοση του ευρυζωνικού φάσματος έχει σημαντικά αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τον στόχο που έχει τεθεί το 2010 να έχει πρόσβαση στο ευρυζωνικό φάσμα τουλάχιστον το 90 % του πληθυσμού της ΕΕ, η ΕΤΠ διαπιστώνει ότι, σε ό,τι αφορά τις υποδομές, υφίστανται τεράστιες διαφορές μεταξύ των αστικών κέντρων και της περιφέρειας, καθώς επίσης και μεταξύ των παλαιών και των νέων κρατών μελών της Ένωσης·

1.11

υπογραμμίζει ωστόσο ότι το όριο κάλυψης του 90 % του πληθυσμού δεν επαρκεί, αλλά πρέπει να συνδυαστεί με άλλους παράγοντες (γεωγραφική κατανομή, πυκνότητα του εγκατεστημένου πληθυσμού). Πράγματι, σε περιορισμένα πλαίσια, όπως είναι οι ορεινές περιοχές, όπου αντιμετωπίζονται συχνά δυσκολίες πρόσβασης σε καθολικές υπηρεσίες (όπως η σταθερή και η κινητή τηλεφωνία, η επίγεια τηλεόραση, κλπ), το εναπομένον 10 % θα μπορούσε στην πράξη να ισοδυναμεί με μία περιθωριοποίηση ολόκληρων γεωγραφικών περιοχών με χαμηλή οικιστική πυκνότητα·

1.12

υπενθυμίζει εξάλλου ότι, όταν γίνεται λόγος για ευρυζωνικό χάσμα, πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στο χάσμα μεταξύ της διάδοσης των υπηρεσιών ευρυζωνικού φάσματος και της πραγματικής χρησιμοποίησής τους. Για να καλυφθεί αυτό το χάσμα απαιτούνται πρόσθετες τοπικές δράσεις μη τεχνολογικής φύσεως (όπως προγράμματα κατάρτισης, πρόβλεψη σημείων πρόσβασης για το κοινό σε δημόσιους χώρους, κλπ), ώστε να διευκολυνθεί η χρήση των υπηρεσιών αυτών εκ μέρους των πλέον ηλικιωμένων ατόμων και των κοινωνικών ομάδων που είτε μειονεκτούν, είτε υπήρξαν ανέκαθεν λιγότερο δεκτικοί σε υπηρεσίες αυτού του είδους, όπως είναι, π.χ., οι πληθυσμοί των αγροτικών περιοχών·

1.13

υπογραμμίζει τέλος ότι, σε ό,τι αφορά την κατασκευή υποδομών μεταφορών και την εξασφάλιση υπηρεσιών που να παρέχονται μέσω αυτών, θα χρειαστεί να δοθεί η μέγιστη προσοχή στην συμμόρφωση προς όλες τις απαιτήσεις ασφαλείας σε όλα τα επίπεδα ώστε να διασφαλιστεί ότι τα πρότυπα προστασίας και σεβασμού του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής των χρηστών είναι επαρκή.

Η κατάσταση στα νέα κράτη μέλη

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.14	επισημαίνει ότι, σχετικά με την αξιολόγηση της διείσδυσης, της κάλυψης και της πραγματικής χρήσης των ηλεκτρονικών ευρυζωνικών υπηρεσιών στα νέα κράτη μέλη, δεν υφίστανται ακόμη στοιχεία σε περιφερειακό επίπεδο που να είναι συγκρίσιμα με αυτά των κρατών μελών της ΕΕ -15·

1.15

καλεί την Επιτροπή να προβεί το ταχύτερο στην διεξαγωγή μιας έρευνας σχετικά με την κατάσταση, από τεχνολογική άποψη, των υποδομών στις περιφέρειες των νέων κρατών μελών και στις λιγότερο αστικοποιημένες περιοχές των παλαιών κρατών μελών με σκοπό τον προσδιορισμό των δράσεων που απαιτούνται για την προσαρμογή των υφιστάμενων υποδομών στα πρότυπα που είναι απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισσαβώνας.

Οι λύσεις τεχνολογικής φύσεως

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.16	εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Επιτροπής η οποία αποσκοπεί σε αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες·

1.17

διατυπώνει την ευχή ότι στο νέο νομοθετικό πλαίσιο θα διασφαλιστεί, με βάση την αρχή της επικουρικότητας, ανταγωνισμός χωρίς διακρίσεις μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης και των υφιστάμενων και μελλοντικών τεχνολογιών, μέσω της ανάπτυξης μιας πολιτικής για την χρήση του ραδιοφωνικού φάσματος η οποία να βασίζεται στην αρχή της «τεχνολογικής ουδετερότητας». Και αυτό διότι η πρόσφατη εισαγωγή ασύρματων τεχνολογιών, οι οποίες προσφέρονται ιδιαίτερα για την επίλυση των προβλημάτων κάλυψης που ανακύπτουν στις αγροτικές περιοχές ή σε περιοχές με ιδιαίτερα δύσκολη μορφολογία, απαιτεί να είναι διαθέσιμο ένα αρκετά ευρύ τμήμα του φάσματος το οποίο να μπορεί να αξιοποιηθεί για την διάδοση του ευρυζωνικού φάσματος·

1.18

σε ό,τι αφορά το φάσμα συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής που εκτίθεται στις τέσσερις τελευταίες της ανακοινώσεις που υποβλήθηκαν τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο του 2005 και τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2006 και αφορούν την τεχνολογική ουδετερότητα, τη διαφάνεια, την αποτελεσματική χρησιμοποίηση του φάσματος και την προαγωγή ενός ανταγωνιστικού και καινοτόμου περιβάλλοντος που επιτρέπει στις νέες τεχνολογίες να αναπτυχθούν·

1.19

συμμερίζεται την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η διαχείριση των συχνοτήτων δεν χρειάζεται πλέον να ακολουθεί μία λογική με βάση την οποία σε κάθε ζώνη αντιστοιχεί μία συγκεκριμένη τεχνολογία η οποία εξασφαλίζει την παροχή της υπηρεσίας που αντιστοιχεί στην εν λόγω συχνότητα (π.χ. τα 900 ΜΗz χρησιμοποιούνται από την κινητή τηλεφωνία για την υπηρεσία eTacs)·

1.20	ζητεί συνεπώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει μία στρατηγική η οποία επιτρέπει την ευέλικτη χρήση της τεχνολογίας στο εσωτερικό της κλίμακας των συχνοτήτων του φάσματος·

1.21

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να συντελεί η εφαρμογή και η τήρηση του νέου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο βασίζεται στην τεχνολογική ουδετερότητα, στην ελευθέρωση συχνοτήτων για τις ασύρματες επικοινωνίες και τις ευρυζωνικές υπηρεσίες με σκοπό την μείωση των τεράστιων ανισοτήτων που έχουν αρνητικές συνέπειες για τις περιφέρειες με μόνιμα γεωγραφικά ή φυσικά μειονεκτήματα·

1.22

επισημαίνει ότι οι νέες τεχνολογίες διάδοσης του ευρυζωνικού φάσματος, όπως η WiMAX, θα επιτρέψουν την εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων και στις μειονεκτικές από γεωγραφική άποψη περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει, π.χ., να σημειωθεί ότι η ίδια αυτή ασύρματη τεχνολογία αποτελεί αυτή τη στιγμή αντικείμενο σημαντικών επενδύσεων εκ μέρους των φορέων εκμετάλλευσης του τομέα που ασκούν δραστηριότητα στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών·

Ανάγκη δημόσιων παρεμβάσεων

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.23	υποστηρίζει ότι η παροχή ευρυζωνικής σύνδεσης πρέπει να διασφαλίζεται στον ίδιο βαθμό με αυτήν των καθολικών υπηρεσιών, όπως η παροχή πόσιμου ύδατος ή ηλεκτρικού ρεύματος·

1.24

επισημαίνει ότι η μείωση του ευρυζωνικού χάσματος στις περιοχές με πολύπλοκη μορφολογία, όπως είναι οι περιοχές με μόνιμα γεωγραφικά ή φυσικά μειονεκτήματα, συνεπάγεται την πραγματοποίηση μεγάλων επενδύσεων σε σύγκριση με τις πεδινές περιοχές, γεγονός που καθιστά τις επενδύσεις μη επικερδείς και κατ' επέκταση μη βιώσιμες·

1.25	υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Φόρουμ για το Ψηφιακό Χάσμα, επιβεβαίωσαν τη σημασία που αποδίδεται στο θέμα τόσο από τις εθνικές και τις τοπικές αρχές όσο και από τον κλάδο της βιομηχανίας και τις διάφορες ενώσεις.

Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Ταμείων

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.26

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι είναι σημαντικό να ενθαρρυνθούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να αξιοποιούν αποτελεσματικότερα τις ευκαιρίες που τους παρέχουν τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, είτε για την παροχή είτε για την χρήση του ευρυζωνικού φάσματος. Η Επιτροπή των Περιφερειών έχει επανειλημμένως αναφέρει ότι είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί αυτή η προσέγγιση τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι θετικά·

1.27

ελπίζει ότι η Επιτροπή θα διευθετήσει καταστάσεις όπου με τη στήριξη των διαρθρωτικών ταμείων υλοποιούνται ασύρματες ευρυζωνικές υπηρεσίες σε περιοχές όπου εν μέρει υπάρχει ήδη προσφορά. Στην πράξη είναι αδύνατον από γεωγραφικής πλευράς να περιοριστεί η χρήση ασύρματων τεχνολογιών ώστε να λειτουργούν μόνο σε αραιοκατοικημένες περιοχές και όχι σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπου υπάρχουν ήδη οι εν λόγω υπηρεσίες.

1.28

επιθυμεί ωστόσο να επισημάνει ότι, σύμφωνα με τις παραμέτρους που χρησιμοποιήθηκαν για να κριθεί η επιλεξιμότητα επιμέρους περιοχών για χρηματοδότηση από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, δεν φαίνεται να μειονεκτούν όλες οι αγροτικές περιοχές και οι περιοχές με μόνιμα γεωγραφικά ή φυσικά μειονεκτήματα, όπου οι δράσεις για την κάλυψη του ευρυζωνικού χάσματος είναι πιο επείγουσες και οι δυσκολίες είναι πιο δυσεπίλυτες·

1.29

εκτιμά συνεπώς ότι έχει ιδιαίτερη σημασία να βρεθούν νέες και ευέλικτες λύσεις για την ανάληψη αποτελεσματικής δράσης στις περιοχές αυτές, είτε μέσω πολιτικών οικονομικής στήριξης της δημιουργίας υποδομών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με συντονιστές τα επιμέρους κράτη και την ΕΕ, είτε μέσω κατευθυντήριων γραμμών που να επιτρέπουν την αντιμετώπιση των αποτυχιών της αγοράς που γίνονται αισθητές στις εν λόγω γεωγραφικές περιοχές, δίχως ταυτόχρονα να παραμελείται η συμμόρφωση προς τις κοινοτικές αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού·

1.30

επισημαίνει ότι σε ό,τι αφορά τη διάδοση του ευρυζωνικού φάσματος στις περιφέρειες με μόνιμα γεωγραφικά ή φυσικά μειονεκτήματα, στις οποίες όπως είπαμε οι επενδυτές δεν πραγματοποιούν επενδύσεις για το λόγο ότι αυτές δεν αποδίδουν οικονομικά, είναι δύσκολο να καθιερωθούν μορφές εταιρικές σχέσης δημοσίου-ιδιωτικού τομέα ή σύγχρονες μορφές χρηματοδότησης σχεδίων εάν δεν υπάρξουν δημόσιες επενδύσεις για τις οποίες ωστόσο απαιτούνται νέες μορφές παροχής κινήτρων·

1.31

κρίνει ωστόσο ότι η καθιέρωση φορολογικών ελαφρύνσεων για τους συνδρομητές δεν είναι ιδιαίτερα επωφελής δεδομένου ότι το πρόβλημα της διάδοσης του ευρυζωνικού φάσματος δεν αφορά κυρίως την «ζήτηση», αλλά την «προσφορά». Αντίθετα, θα ήταν χρησιμότερο να αναζητηθούν κίνητρα ή φορολογικές ελαφρύνσεις στο πλαίσιο σχεδίων κατασκευής υποδομών που οι ίδιοι οι φορείς εκμετάλλευσης αναλαμβάνουν σε περιοχές με μόνιμα γεωγραφικά ή φυσικά μειονεκτήματα, πράγμα που θα οδηγήσει σε μείωση της καμπύλης της απόδοσης της επένδυσης·

1.32

δεδομένου ότι είχε ανέκαθεν ταχθεί υπέρ της ανταλλαγής των βέλτιστων πρακτικών, θεωρεί ευπρόσδεκτη την πρωτοβουλία της Επιτροπής να ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών και να διευκολυνθεί η συγκέντρωση της ζήτησης μέσω ενός πανευρωπαϊκού δικτυακού τόπου που θα λειτουργεί ως κεντρική βάση πληροφόρησης ιδιαίτερα μεταξύ των προμηθευτών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

1.33	θεωρεί συνεπώς πολύ σημαντικό η Επιτροπή να επιδιώξει δυναμικά τη διασφάλιση σημαντικών συνεργιών μεταξύ των δικών της τομεακών προγραμμάτων και των δράσεων χρηματοδότησης που προβλέπονται με βάση τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Εθνικές και περιφερειακές στρατηγικές για την ανάπτυξη του ευρυζωνικού φάσματος

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.34

συμφωνεί με την έκκληση που η Επιτροπή απηύθυνε στα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις στρατηγικές για την ανάπτυξη του ευρυζωνικού φάσματος, αυξάνοντας τη σχετική συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών και θέτοντας μετρήσιμους στόχους για την επέκταση του ευρυζωνικού φάσματος, ιδιαίτερα μάλιστα στις δημόσιες υπηρεσίες.

2. i2010 — Σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες

Σχέση μεταξύ ευρυζωνικού φάσματος και ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.1

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία το ευρυζωνικό φάσμα αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες που επιτρέπουν την επέκταση της κοινωνίας της πληροφορίας και ιδιαίτερα την διασφάλιση της ισότητας της πρόσβασης όλων των πολιτών σε αυτήν, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης (ΔΔ)·

2.2

εκτιμά ότι η ύπαρξη ενός «ψηφιακού χάσματος» στις υποδομές, ή ακριβέστερα η ύπαρξη ενός χάσματος ανάμεσα σε όσους κατοικούν σε περιοχές με διαθέσιμες υποδομές και προηγμένες υπηρεσίες και σε όσους κατοικούν σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν διαθέσιμες τέτοιες υποδομές και υπηρεσίες, αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στη συμμετοχή όλων στην κοινωνία της πληροφορίας (δηλ. στον στόχο της ηλεκτρονικής ένταξης) και δεν ευνοεί την αναζήτηση, εκ μέρους ιδιαίτερα του δημόσιου τομέα, καινοτόμων μορφών ηλεκτρονικού διαλόγου με τους πελάτες τους, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, και δείχνει ότι υπάρχει ένα πραγματικό και ουσιαστικό δημοκρατικό κενό·

2.3

θεωρεί επίσης ότι εξακολουθεί να υπάρχει ένα σημαντικό «ψηφιακό χάσμα πολιτιστικού χαρακτήρα», δηλαδή το χάσμα των γνώσεων που επιτρέπει σε κάποιον να γίνει χρήστης των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω ΤΠΕ, μεταξύ νέων και παλαιών κρατών μελών, μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών, μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, καθώς και μεταξύ των διαφόρων γενεών και κοινωνικών τάξεων που συνιστούν την ευρωπαϊκή κοινωνία, και ότι είναι καθοριστικής σημασίας να εξευρεθούν τα κατάλληλα μέσα παρέμβασης προκειμένου όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις που θα τους επιτρέψουν να επωφεληθούν από τις καινοτομίες του τομέα αυτού.

Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω: η ένταξη μπορεί να διασφαλιστεί με τη βοήθεια των ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.4

2.5

επισημαίνει ότι για να αποφευχθούν φαινόμενα περιθωριοποίησης σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, οι διοικήσεις πρέπει να αξιοποιήσουν ολόκληρο το φάσμα των διαθέσιμων μέσων, πράγμα που θα επιτρέψει στους πολίτες να κάνουν χρήση του μέσου που κατά τη γνώμη τους είναι το πλέον κατάλληλο γι' αυτούς (γραφεία εξυπηρέτησης πολιτών, δικτυακούς τόπους, ψηφιακή τηλεόραση, κινητή τηλεφωνία, κλπ)·

2.6	κρίνει σκόπιμο να προβλεφθούν ειδικές δράσεις κατάρτισης και στήριξης προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότητα των ευκαιριών σε ό,τι αφορά την τηλεματική πρόσβαση στις υπηρεσίες των πολιτών που μειονεκτούν από κοινωνική άποψη·

2.7

αναγνωρίζει την αναγκαιότητα να συμμορφωθούν τα γραφεία εξυπηρέτησης πολιτών της δημόσιας διοίκησης προς τα πρότυπα αναφοράς που αφορούν την χρηστικότητα του Διαδικτύου και έχουν καθοριστεί από την Κοινοπραξία του Παγκόσμιου Ιστού (W3C). Η αξιολόγηση της σχετικής συμμόρφωσης θα μπορούσε να εξασφαλίζεται από διεθνώς αναγνωρισμένους ειδικούς οργανισμούς πιστοποίησης·

2.8	θεωρεί σημαντικό καθεμία από τις δράσεις που προβλέπονται για την διασφάλιση της ένταξης να εντάσσεται σε ένα συνολικό προγραμματικό πλαίσιο ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος κατακερματισμού τους και να μην οδηγούν σε συνέργιες·

Υλοποίηση του στόχου να καταστεί η Δημόσια Διοίκηση αποτελεσματική και αποδοτική — μετρήσεις και συγκριτικές αξιολογήσεις

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.9

2.10

διαπιστώνει ότι η μείωση του χρόνου που καταναλώνεται λόγω μετακινήσεων, αναμονής σε ουρές και διεκπεραίωσης των διατυπώσεων, η μεγαλύτερη ευκολία στην συμπλήρωση των εντύπων, ένα και μόνο «γραφείο εξυπηρέτησης» και ο περιορισμός των περιπτώσεων λάθους εφόσον είναι δυνατός ο έλεγχος των στοιχείων που εισάγονται στο σύστημα πρέπει να είναι τα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για τον προσανατολισμό της δημόσιας διοίκησης προς πιο σύγχρονες μορφές παροχής υπηρεσιών από τις παραδοσιακές μορφές·

2.11	κρίνει σκόπιμη την ανάπτυξη μέσων υπολογισμού του κόστους, των οφελών, του αντίκτυπου, κλπ, με δείκτες και μεθόδους γενικής αποδοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

2.12

είναι πεπεισμένη ότι οι επενδύσεις του δημόσιου τομέα, οι οποίες αποσκοπούν στην ολοκλήρωση και συνεργασία των συστημάτων, στην διάδοση των πληροφοριών μεταξύ των ενδιαφερομένων και στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε απευθείας σύνδεση, θα οδηγήσουν κατά συνέπεια στα εξής κύρια χρηματικά, και άρα αθροιστικά και συγκρίσιμα, οφέλη όπως εξοικονόμηση χρόνου για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, αύξηση της αποτελεσματικότητας και της παραγωγικότητας της δημόσιας διοίκησης, αλλά και ποιοτικά όπως διασφάλιση υψηλού επιπέδου ικανοποίησης των χρηστών σε ό,τι αφορά τις δημόσιες υπηρεσίες, αύξηση της διαφάνειας και της ανάληψης ευθυνών στη δημόσια διοίκηση·

2.13	εκτιμά ότι για τον προσδιορισμό του κοινού συστήματος αξιολόγησης θα ήταν χρήσιμο να γίνει σύγκριση των διαφόρων υφιστάμενων εθνικών ή περιφερειακών συστημάτων ώστε στη συνέχεια να επιλεγούν τα πλέον προηγμένα πρότυπα·

2.14

κρίνει ωστόσο ότι σημαντικό ρόλο θα μπορούσε να διαδραματίσει η διάδοση των καλύτερων λύσεων που έχουν υιοθετηθεί (βέλτιστες πρακτικές), είτε από οργανωτική άποψη είτε από τεχνολογική, στο πλαίσιο του δημόσιου τομέα, σε ό,τι αφορά την βελτιστοποίηση των διαθέσιμων πόρων, αλλά και την επίτευξη προστιθέμενης αξίας μέσω της σταδιακής σύστασης επαγγελματικών κοινοτήτων με αντικείμενο τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες με βάση μία συστημική οπτική. Η εξέταση των πειραμάτων που δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα (χείριστες πρακτικές) μπορεί να χρησιμεύσει στην αξιολόγηση των επικίνδυνων παραγόντων και των κρίσιμων καταστάσεων·

2.15

προτείνει οι δημόσιες υπηρεσίες που έχουν το δικαίωμα χρήσης λογισμικών προγραμμάτων που έχουν παραχθεί με βάση δημόσια σύμβαση να τα καταστήσουν διαθέσιμα σε μορφή «ανοικτής πηγής», συνοδεύοντάς τα με την σχετική τεκμηρίωση, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν δωρεάν από άλλες διοικήσεις που ενδεχομένως θα τα ζητήσουν και που προτίθενται να τα προσαρμόσουν στις δικές τους ανάγκες.

Βασικές υπηρεσίες με σημαντικό αντίκτυπο στους πολίτες και τις επιχειρήσεις

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.16

θεωρεί ότι έχει θεμελιώδη σημασία, προκειμένου να μπορέσει να αναπτυχθεί αποτελεσματικά το σύστημα της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, να προσδιοριστούν οι υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στους πολίτες και τις επιχειρήσεις καθώς και στην ίδια τη ΔΔ, οι οποίες μπορούν να προωθήσουν τη διάδοση σε ευρεία κλίμακα των καθοριστικών παραγόντων που εκτίθενται στο σημείο 2.20 που ακολουθεί·

2.17

θα επιθυμούσε, σε ό,τι αφορά την κύρια υπηρεσία «ηλεκτρονικών συμβάσεων» που αναφέρθηκε ήδη, τα εξής:

—	προσαρμογή των εθνικών ρυθμίσεων όλων των κρατών μελών στην σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία·

—	προσδιορισμό των οργανωτικών προϋποθέσεων που απαιτούνται για την αποτελεσματική διεξαγωγή «ηλεκτρονικών συμβάσεων» στα κράτη μέλη·

—	βελτιστοποίηση των ελάχιστων τεχνολογικών προτύπων, καθώς και των προτύπων διαλειτουργικότητας και ασφάλειας μεταξύ των διαφόρων τύπων πλατφόρμας.

Παράγοντες καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της «Ηλεκτρονικής διακυβέρνησης»

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.18

υποστηρίζει ότι η οργάνωση των δημόσιων αρχών, η σύγκλιση των ρυθμίσεων σε ευρωπαϊκή κλίμακα, η διάδοση των καινοτόμων αντιλήψεων στο προσωπικό της ΔΔ, οι τρόποι διαχείρισης των λειτουργιών που συνδέονται με τη χρήση των ΤΠΕ, πρέπει να αποτελούν παράγοντες οι οποίοι να επηρεάζουν τις διαδικασίες εισαγωγής της καινοτομίας στη ΔΔ και την ανάπτυξη ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών·

2.19

προτείνει, σε ό,τι αφορά τους παράγοντες αυτούς, την ανάπτυξη πρωτοβουλιών όπως:

—

ανάλυση και αναθεώρηση των διαδικασιών των τμημάτων υποστήριξης της ΔΔ με σκοπό, αφενός, την παροχή στους πολίτες και στις επιχειρήσεις ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε απευθείας σύνδεση, οι οποίες θεωρούνται στρατηγικής σημασίας με βάση το σχέδιο δράσης, και, αφετέρου, την αναθεώρηση της νοοτροπίας που σχετίζεται με ορισμένους τύπους συνεργασίας μέσω μιας προωθημένης χρήσης των ψηφιακών εγγράφων και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου·

—	ανάληψη δράσης στο νομοθετικό επίπεδο με σκοπό τον προσδιορισμό κοινών στρατηγικών, κανόνων, προτύπων και μορφότυπων στον τομέα των ΤΠΕ με σκοπό την προώθηση της διαλειτουργικότητας και της συνεργασίας των λογισμικών·

—

διοργάνωση προγραμμάτων ευρείας και συνεχούς κατάρτισης για όλο το σχετικό προσωπικό με ιδιαίτερη έμφαση στο εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό (π.χ. σχετικά με τα δίκτυα, τα συστήματα, την ασφάλεια, την προστασία του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής, κλπ), στο προσωπικό που έχει άμεση σχέση με τις διαδικασίες που απαιτούν εντατική χρήση των ΤΠΕ (π.χ. σχετικά με τις τεχνολογίες του Διαδικτύου, την ασφάλεια, την προστασία του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής), στο προσωπικό που γενικά ή έμμεσα έχει σχέση με τις διαδικασίες εισαγωγής καινοτομιών και εκσυγχρονισμού (π.χ. εξοικείωση με την πληροφορική, προστασία του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής)·

—	ενθάρρυνση της χρήσης των τύπων πλατφόρμας «ανοικτής πηγής» ώστε να ευνοηθεί, μέσω περιορισμένων επενδύσεων, η ανάπτυξη ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε απευθείας σύνδεση ακόμη και στις διοικήσεις μικρών διαστάσεων·

—	δημιουργία ομόσπονδων συστημάτων επαλήθευσης που να επιτρέπουν την αναγνώριση των χρηστών που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες απευθείας σύνδεσης·

—	κοινή χρήση του δημόσιου ηλεκτρονικού κεφαλαίου με στόχο την αποφυγή επικαλύψεων και πλεονασμού στοιχείων καθώς και την διασφάλιση πιο ορθών στοιχείων ιδίως όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα·

—

σύσταση Περιφερειακών Κέντρων Παροχής Υπηρεσιών που να είναι σε θέση να προτείνουν υπηρεσίες «ηλεκτρονικής διακυβέρνησης» και να τις υποστηρίζουν, καθώς και να διασφαλίζουν την παροχή και διαχείριση υπηρεσιών ΤΠΕ προς τις συμμετέχουσες διοικήσεις (με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτές με μικρές ή μεσαίες διαστάσεις), την συνεχή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και του επιπέδου των υπηρεσιών αυτών, την διαθεσιμότητα επαγγελματικών και τεχνολογικών πόρων.

Ενίσχυση της συμμετοχής και δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη

Η Επιτροπή των Περιφερειών

2.20

θεωρεί ότι η βελτίωση των δημόσιων διαδικασιών λήψης αποφάσεων και η αύξηση της συμμετοχής των πολιτών σε αυτές αποτελούν έναν κρίσιμο παράγοντα που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά την διασφάλιση της συνοχής της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι ΤΠΕ μπορούν να συμβάλουν σε διάφορα επίπεδα, παρά το γεγονός ότι παραμένουν ανοικτά πολλαπλά ερωτήματα, από τον κίνδυνο δημιουργίας νέων αποκλεισμών έως την ποιότητα των ίδιων των διαδικασιών λήψης αποφάσεων·

2.21	κρίνει συνεπώς σκόπιμο να διευκολυνθεί η συνεργασία, η ανταλλαγή γνώσεων, η διάδοση αξιοποιήσιμων λύσεων και πρωτοβουλιών ώστε να αυξηθεί η διαφάνεια στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στον δημόσιο τομέα και η συμμετοχή σε αυτές, ιδιαίτερα δε στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων·

2.22	θεωρεί καθοριστικής σημασίας τον ορθολογισμό και τη διάρθρωση των μορφών επικοινωνίας μεταξύ των ιδρυμάτων που θεσπίζουν κανόνες, μέσω κατανομής και συντονισμένης χρήσης όλων των πόρων, με ιδιαίτερη αναφορά στις υπηρεσίες που παρέχει κάθε δημόσια διοίκηση στους πολίτες και στις επιχειρήσεις·

2.23

έχει συνείδηση του οφέλους που συνεπάγεται η συμμετοχή των πολιτών σε μια συνεχή διαδικασία βελτίωσης της ποιότητας της διοικητικής δράσης και των υπηρεσιών που παρέχονται από τον δημόσιο τομέα. Η συμμετοχή αυτή θα μπορούσε να διευκολυνθεί με την δημιουργία ενός μόνιμου εικονικού παρατηρητηρίου, που να επιτρέπει την καταγραφή συστάσεων και ενδείξεων που προέρχονται από τους χρήστες των υπηρεσιών αυτών.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ C 192, 16.8.2006, σελ. 15.

(2) ΕΕ C 71, 22.3.2005, σελ. 55.

(3) ΕΕ C 71, 22.3.2005, σελ. 59.

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/73

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για τη «Χρηματοδότηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ»

(2007/C 146/11)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—	συνιστά με θέρμη τη συνεχή χρήση των αξιολογήσεων του αντίκτυπου στις ΜΜΕ, για κάθε νέα νομοθεσία και πολιτική της ΕΕ που ενδέχεται να επηρεάσει την ανάπτυξη αυτών,

—

συνιστά τη λήψη μέτρων προκειμένου να παρασχεθεί στις ΜΜΕ εύκολη πρόσβαση στα ενδιάμεσα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στους οργανισμούς που έχουν αναλάβει την υλοποίηση του ΠΑΚ και της πρωτοβουλίας JEREMIE. Η ΕΤΠ συνιστά επίσης να αναλάβει ο όμιλος της ΕΤΕπ πιο δυναμική δράση για την παρουσίαση του ρόλου της, της προστιθέμενης αξίας που προσφέρει και των μεθόδων για την απόκτηση πρόσβασης στα νέα μέσα ΠΑΚ και JEREMIE,

—

συνιστά με θέρμη να συμπεριλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις βέλτιστες περιφερειακές πρακτικές στις περαιτέρω συζητήσεις της σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι περιφέρειες μπορούν να προωθήσουν τα δυνάμει διαθέσιμα ιδιωτικά κεφάλαια με τη δημιουργία και τη χρηματοδότηση δικτύων «ανεπίσημων κεφαλαίων», προκειμένου να φέρουν σε επαφή τους ιδιωτικούς επενδυτές με τις επιχειρήσεις που τελούν υπό ίδρυση ή είναι νεοσύστατες,

—

συνιστά όλως ιδιαιτέρως να συνοδεύονται τα χρηματοδοτικά μέτρα και από συμπληρωματικά μέσα. Οι περιφέρειες είναι σημαντικοί προμηθευτές των αναγκαίων υποδομών για τη διευκόλυνση των ΜΜΕ, όπως η ανάπτυξη δικτύων ομοειδών επιχειρήσεων (clusters) και η επαγγελματική κατάρτιση. Οι περιφέρειες μπορούν επίσης να προσφέρουν πολύτιμη εμπειρία στα (χρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο — ΕΚΤ) εκκολαπτήρια νέων επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με κοινόχρηστες εγκαταστάσεις και πολιτική προσωπικού, μέσω της υποστήριξης της καινοτομίας, της επιμόρφωσης και της προσφοράς προγραμμάτων επενδυτικής ετοιμότητας. Είναι επίσης αναγκαίο να συμπεριληφθεί η επιχειρηματικότητα στα προγράμματα εκπαίδευσης. Άλλωστε, η συμπληρωματικότητα των εν λόγω μέτρων είναι αυτό ακριβώς το οποίο εξασφαλίζει μεγαλύτερες πιθανότητας επιτυχίας στις νεοσύστατες επιχειρήσεις.

Κείμενο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισαβόνας: Χρηματοδότηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ — Προσθήκη ευρωπαϊκής αξίας

COM(2006) 349 τελικό.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισσαβώνας: Χρηματοδότηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ — Προσθήκη ευρωπαϊκής αξίας COM(2006) 349 τελικό

Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 29ης Ιουνίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότησή της επί του θέματος, σύμφωνα με το άρθρο 265, πρώτη παράγραφος, της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της ΕΤΠ της 25ης Απριλίου 2006 να αναθέσει στην επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική» την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης,

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής CdR 338/2006 rev. 1, που υιοθετήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2006 από την επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική» (Εισηγητής: ο κ. Harry Dijksma (NL, ALDE), (Μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της περιφέρειας Flevoland),

Εκτιμώντας

ότι 23 εκατομμύρια μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε ολόκληρη την Ευρώπη συνεισφέρουν στο ΑΕγχΠ της ΕΕ σε ποσοστό 67 % και στη δημιουργία 75 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, καθώς και ότι σε ορισμένους τομείς οι ΜΜΕ παρέχουν έως και το 80 % της συνολικής απασχόλησης, ενώ το ποσοστό ανέρχεται σε 99 % για όλες τις επιχειρήσεις που είναι ταξινομημένες ως πολύ μικρές (αποτελούμενες από 1 έως 9 άτομα).

υιοθέτησε κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, της 3 και 14ης Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου) την ακόλουθη γνωμοδότηση:

1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Στήριξη της διαδικασίας της Λισσαβώνας

1.1	επιδοκιμάζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ, στην οποία αναλύονται σαφώς τα προβλήματα και τα μέσα των θεσμικών οργάνων της Κοινότητας και των κρατών μελών.

1.2

υποστηρίζει, τα συμπεράσματα του εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2006 όπου τονίζεται ότι η απόλυτα ολοκληρωμένη χρηματοοικονομική αγορά και η επαρκής πρόσβαση σε χρηματοδότηση είναι ζωτικά στοιχεία για την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η διαδικασία της Λισσαβώνας προσφέρει ένα πλαίσιο για τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ. Η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία των μεταρρυθμίσεων της Λισσαβώνας. Για τη στήριξη μιας πραγματικής συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων βαθμίδων διακυβέρνησης, η Επιτροπή των Περιφερειών πραγματοποίησε μια έρευνα ευρωπαϊκής εμβέλειας με αντικείμενο τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων (ΕΠΜ), μια ανάλυση της τοπικής και περιφερειακής διάστασης στο πλαίσιο των ΕΠΜ και διαμόρφωσε την Πλατφόρμα παρακολούθησης της στρατηγικής της Λισσαβώνας.

Ένα καλύτερο περιβάλλον για επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου

1.3

αναγνωρίζει ότι — παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο που επιτεύχθηκε κατά τα τελευταία χρόνια — είναι σαφές ότι πρέπει να αναληφθεί περισσότερη δράση και να αναπτυχθούν περισσότερα μέσα, προκειμένου να μπορέσει η Ευρώπη να υλοποιήσει τους στόχους της ημερήσιας διάταξης της Λισσαβώνας. Οι ευρωπαϊκές αγορές κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου εξακολουθούν να λειτουργούν σε επίπεδα χαμηλότερα των δυνατοτήτων τους, γεγονός το οποίο αντικατοπτρίζει τη δυσλειτουργία της αγοράς όσον αφορά στη χρηματοδότηση μέσω ιδίων κεφαλαίων κατά το διερευνητικό και το προλειτουργικό στάδιο μιας επιχείρησης, λόγω προβλημάτων που σχετίζονται τόσο με την προσφορά όσο και με τη ζήτηση κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου. Κατά συνέπεια, οι δυνητικές καινοτομίες δεν αξιοποιούνται πλήρως, με αποτέλεσμα να επέρχεται μείωση της οικονομικής ανάπτυξης και των επιπέδων απασχόλησης. Επιπλέον, πολύ λίγες από τις νεοιδρυθείσες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν καινοτόμες τεχνολογίες εξελίχθηκαν κατά τρόπο ώστε να καταλάβουν παγκοσμίως ηγετική θέση στον τομέα τους.

1.4

επικροτεί την πρόθεση των θεσμικών οργάνων της Κοινότητας και των κρατών μελών να δημιουργήσουν τους όρους που θα επιτρέψουν τον τριπλασιασμό, σε σταθερή και διαρκή βάση, των επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε προλειτουργικό στάδιο και σε στάδιο εκκίνησης έως το 2013.

1.5

παραδέχεται ότι τα συστήματα που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη όσον αφορά τα κεφάλαια και τον τραπεζικό τομέα ποικίλλουν ακόμη σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών και ότι υπάρχει ανάγκη περαιτέρω εναρμόνισης, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ΜΜΕ διαθέτουν ισότιμες ευκαιρίες να αξιοποιήσουν το δυναμικό της εσωτερικής αγοράς με στόχο την περαιτέρω προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης.

1.6

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η ύπαρξη στρατηγικής εξόδου είναι υψίστης σημασίας για κάθε επιτυχημένη επένδυση επιχειρηματικών κεφαλαίων. Η ΕΤΠ συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία πολλά ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έχουν καθιερώσει ικανοποιητικές εναλλακτικές δυνατότητες οι οποίες επιτρέπουν σε αναπτυσσόμενες εταιρείες να συγκεντρώσουν κεφάλαια και, συνεπώς, επιδοκιμάζει τα μέτρα που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση μέσω αναπτυσσόμενων χρηματιστηρίων σε ολόκληρη την ΕΕ.

1.7

αναγνωρίζει ότι το υφιστάμενο κενό στη χρηματοδότηση των αρχικών σταδίων παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία στην ΕΕ. Η ΕΤΠ συμφωνεί με την Επιτροπή όσον αφορά το γεγονός ότι για επιτυχείς επενδύσεις απαιτείται η περαιτέρω ειδίκευση των κεφαλαίων και η ανάπτυξη ειδικής κλαδικής εμπειρογνωμοσύνης.

1.8

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία οι επαγγελματίες διαχειριστές επιχειρηματικών κεφαλαίων θα πρέπει να μπορούν να αντλούν κεφάλαια και να επενδύουν διασυνοριακά σε μια ενιαία αγορά, χωρίς να υφίστανται δυσμενή φορολογική μεταχείριση ή να αντιμετωπίζουν βαρύ γραφειοκρατικό φόρτο. Η ΕΤΠ καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν ενδεδειγμένα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν για τις διασυνοριακές επενδύσεις έναν δίκαιο ανταγωνισμό κάτω από τους ίδιους όρους, και να διασφαλίσουν σε αμοιβαία βάση την εναρμόνιση των φορολογικών επιβαρύνσεων και τη μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου.

1.9	επιδοκιμάζει τη νέα πρόταση περί καθιέρωσης ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας το οποίο να εξασφαλίζει μειωμένες δαπάνες για τις ΜΜΕ. Οι υψηλές δαπάνες που συνεπάγεται το υφιστάμενο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας παρακωλύουν την ταχεία οικονομική ανάπτυξη των καινοτομιών.

Περισσότερη δανειακή χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ

1.10

παραδέχεται ότι ο τραπεζικός δανεισμός συνεχίζει να είναι η βασική πηγή χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ΕΤΠ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της συμφωνίας «Βασιλεία II», θα αυξηθεί κατά 50 %, η επιβάρυνση για την εμπορική δανειοδότηση υψηλότερου κινδύνου, με σχεδόν βέβαιη συνακόλουθη αύξηση του κόστους δανεισμού για τις εκκολαπτόμενες και τις καινοτόμες επιχειρήσεις.

1.11

εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι ένα καίριο πρόβλημα όσον αφορά στην πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση συνίσταται στην αποχώρηση των μεγάλων τραπεζών από τις τοπικές αγορές σε αγροτικές και αραιοκατοικημένες ή οικονομικά αδύναμες περιοχές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιδεικνύεται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις τοπικά εδραιωμένες τράπεζες που ειδικεύονται στο δανεισμό των ΜΜΕ. Μια τροποποίηση του κανονισμού σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε να ασκήσει σημαντική επίδραση στη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης των ΜΜΕ.

1.12	αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από διάφορα πολιτιστικά γνωρίσματα, τα οποία συνιστούν πηγή ανάπτυξης. Οι ΜΜΕ θα πρέπει να ενισχύονται ώστε να βελτιώσουν το επιχειρηματικό τους πνεύμα καθώς και τη στάση τους έναντι κινδύνων. Με αυτόν τον τρόπο θα εξαλειφθούν και τα αναπτυξιακά εμπόδια..

Η συμβολή της EE στη χρηματοδότηση των ΜΜΕ

1.13

παραδέχεται ότι απαιτούνται συγκεκριμένες, ειδικά σχεδιασμένες λύσεις για την ομάδα στόχο, με σκοπό την παροχή κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου. Οι επιλογές που είναι ανοικτές στις περιφερειακές αρχές όσον αφορά την παροχή κεφαλαίων σε ταμεία κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου είναι περιορισμένες και, επομένως, η ΕΤΠ επικροτεί τη δυνατότητα παροχής κεφαλαίων από το ΕΤΠΑ σε περιφερειακά ταμεία κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου. Η εκχώρηση δημόσιας χρηματοδότησης με επωφελείς όρους διαφοροποιεί τη σχέση κίνδυνου-επιστροφής για τους ιδιωτικούς επενδυτές και τους καθιστά προθυμότερους να εισχωρήσουν στην αγορά κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου.

1.14

επιδοκιμάζει τα μέσα της ΕΕ για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και, συγκεκριμένα, το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την ανάπτυξη (7ο ΠΠ-ΕΤΑ), το πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ) και την πρωτοβουλία JEREMIE (Κοινοί Ευρωπαϊκοί Πόροι για τις πολύ μικρές έως μεσαίες επιχειρήσεις).

1.15	χαιρετίζει την ευκαιρία που παρέχεται από τον κανονισμό για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης βάσει του οποίου η συγχρηματοδότηση της ΕΕ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καθιέρωση ενός συστήματος διασφάλισης της γνώσης, με στόχο να ενισχυθεί η πρόσβαση της καινοτομίας στην αγορά.

1.16

αναγνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) δεν έχουν προβλεφθεί για την ανάπτυξη άμεσων σχέσεων με τις ΜΜΕ, αλλά για την παροχή τεχνικής βοήθειας και κεφαλαίων από κοινού με άλλα μέσα, όπως η πρωτοβουλία JEREMIE και το ΠΑΚ, μέσω ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και οργανισμών στα κράτη μέλη και στις περιφέρειές τους.

1.17	παραδέχεται ότι τα μέσα της ΕΕ επικεντρώνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις νεοσύστατες επιχειρήσεις και σε φιλόδοξα σχέδια, παρά το γεγονός ότι το 75 % των ΜΜΕ εμπίπτουν σε διαφορετική κατηγορία.

2. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Στήριξη της διαδικασίας της Λισσαβώνας

2.1

συνιστά στην Επιτροπή να ενθαρρύνει ένα ευρύ φάσμα λύσεων για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, προκειμένου να μπορεί η χρηματοδότηση να προσφέρεται με τρόπο προσαρμοσμένο στην ικανοποίηση των αντίστοιχων αναγκών των μεμονωμένων ΜΜΕ. Η ποικιλομορφία των ευρωπαϊκών ΜΜΕ αποτελεί ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της ευρωπαϊκής οικονομίας.

2.2	επομένως συνιστά με θέρμη τη διαρκή χρήση αξιολογήσεων αντικτύπου στις ΜΜΕ, για κάθε νέα νομοθεσία και πολιτική της ΕΕ που ενδέχεται να επηρεάσει την ανάπτυξη αυτών.

Ένα καλύτερο περιβάλλον για επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου

2.3

συνιστά στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να κάνουν μεγαλύτερη χρήση των διευκολύνσεων που παρέχονται για τις επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου και των μεθόδων επιμερισμού κινδύνων, με στόχο τη δημιουργία κινήτρων για τους ιδιωτικούς επενδυτές προκειμένου να χρησιμοποιούν τα μέσα που προβλέπονται για τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου στην περίπτωση των ΜΜΕ.

2.4

συνιστά τη διαμόρφωση πολιτικών με στόχο την αλλαγή νοοτροπίας και την ενθάρρυνση της ανάληψης κινδύνων, γεγονός το οποίο θα συμβάλει στην επίτευξη της ημερήσιας διάταξης της Λισσαβώνας. Η ΕΤΠ συνιστά, επίσης, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να επιδιώκουν την αντιμετώπιση του «στίγματος της αποτυχίας» στο πλαίσιο των πολιτικών τους, ιδιαίτερα στην περίπτωση της μη δόλιας πτώχευσης.

Περισσότερη δανειακή χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ

2.5

θεωρεί ότι η υφιστάμενη ποικιλομορφία των πιστωτικών ιδρυμάτων στις ευρωπαϊκές αγορές λιανικών τραπεζικών υπηρεσιών αντικατοπτρίζει το ποικίλο φάσμα της ζήτησης οικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών από μεμονωμένα άτομα, ΜΜΕ, επιχειρήσεις εταιρίες και τοπικές αρχές. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεχής κάλυψη αυτής της ζήτησης, η ΕΤΠ συνιστά, επομένως, να μην ευνοηθεί από την κοινοτική νομοθεσία κανένα ιδιαίτερο τραπεζικό πρότυπο, ή είδος πελάτη, εις βάρος κάποιου άλλου.

2.6

συνιστά τη συνεκτίμηση των εμπειριών των τοπικών και περιφερειακών αρχών κατά την ανταλλαγή γνώσης και βέλτιστων πρακτικών στο πλαίσιο των θεματικών διασκέψεων εργασίας και των συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης που διοργανώνονται από την Επιτροπή. Η ανταλλαγή γνώσης μεταξύ των βασικών φορέων στα κράτη μέλη είναι μείζονος σημασίας για την επικαιροποιημένη ενημέρωση στους σχετικά περιορισμένους κύκλους της προσφοράς κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου.

2.7	προβλέπει ότι — λόγω του γηράσκοντος πληθυσμού — ένας ακόμη μεγαλύτερος αριθμός εταιρειών θα τεθεί προς πώληση και ότι, κατ'αναλογία, η χρηματοδότηση των εξαγορών (είτε από στελέχη της εκάστοτε εταιρείας είτε από εξωτερικούς φορείς) χρήζει προσοχής.

Η συμβολή της EE στη χρηματοδότηση των ΜΜΕ

2.8	συνιστά τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ — και ιδιαίτερα των πολύ μικρών επιχειρήσεων — στα προγράμματα συνεργασίας που προβλέπονται από το 7ο ΠΠ.

2.9

συνιστά τη λήψη μέτρων προκειμένου να παρασχεθεί στις ΜΜΕ εύκολη πρόσβαση στα ενδιάμεσα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στους οργανισμούς που έχουν αναλάβει την υλοποίηση του ΠΑΚ και της πρωτοβουλίας JEREMIE. Η ΕΤΠ συνιστά επίσης να αναλάβει ο όμιλος της ΕΤΕπ πιο δυναμική δράση για την παρουσίαση του ρόλου της, της προστιθέμενης αξίας της και των μεθόδων για την απόκτηση πρόσβασης στα νέα μέσα ΠΑΚ και JEREMIE.

2.10	συνιστά τη διαρκή παρακολούθηση των συγκεκριμένων ευκαιριών και προκλήσεων στην ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αγορά, όπως π.χ. των επιπτώσεων των δημογραφικών αλλαγών.

2.11

συνιστά την ανάθεση σημαντικότερου ρόλου στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) για την παροχή βοήθειας σε περιφερειακά ταμεία κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου. Το ΕΤΕ θα πρέπει επομένως να εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής γνώσης και εμπειρίας σε περιφερειακά ταμεία ευρισκόμενα σε επίπεδο χαμηλότερο ενός ελάχιστου ορίου της τάξεως των 35 εκατομμυρίων ευρώ.

2.12

συνιστά το συνδυασμό των υπαρχουσών θυρίδων πληροφόρησης για τις ΜΜΕ, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, για τη δημιουργία μιας ενιαίας θυρίδας πληροφόρησης η οποία να εγγυάται διαφάνεια και εύκολη πρόσβαση. Η χρήση των υφισταμένων περιφερειακών θεσμών και των δυνατοτήτων που παρέχει το Διαδίκτυο στο τομέα των κυβερνητικών υπηρεσιών (ηλεκτρονική διακυβέρνηση) θα πρέπει να ενθαρρυνθεί.

Καλύτερη διακυβέρνηση

2.13

2.14

2.15

συνιστά τα κράτη μέλη να ανοίξουν περαιτέρω τις αγορές τους, να μεταφέρουν την αντίστοιχη νομοθεσία στο εθνικό τους δίκαιο και να καταργήσουν όλα τα διοικητικά κατώφλια για τη διασυνοριακή συνεργασία — συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών εμποδίων και των κωλυμάτων στον τομέα της ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων — με στόχο να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς σε μια παγκόσμια οικονομία.

συνιστά τα κράτη μέλη και στην ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και για τη μεταφορά των αντίστοιχων νομοθετικών διατάξεων στο εθνικό δίκαιο, και να καταργήσουν όλα τα αδικαιολόγητα διοικητικά εμπόδια για τη διασυνοριακή συνεργασία — συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών φραγμών και των κωλυμάτων στον τομέα της ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων — με στόχο να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και το άνοιγμα της ευρωπαϊκής

2.16

συνιστά τη συμμετοχή επιχειρηματικών αγγέλων (ανεπίσημων ιδιωτικών επενδυτών) στην περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη και αντιστρόφως. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι επιχειρηματικοί άγγελοι προτιμούν να δραστηριοποιούνται στις δικές τους περιφέρειες, δηλαδή σε μια ακτίνα 100 έως 150 χιλιομέτρων από τον τόπο κατοικίας τους. Τα δίκτυα επιχειρηματικών αγγέλων χρήζουν μεγαλύτερης διαφάνειας.

2.17

συνιστά τη χρήση ανανεώσιμων κεφαλαίων ως περιφερειακού μέσου, στο πλαίσιο του οποίου η δημόσια συμμετοχή διοχετεύεται μέσω μια δομής κεφαλαίου ή κεφαλαίων για την προώθηση της επενδυτικής ικανότητας του ιδιωτικού τομέα. Οι νέοι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις αναμένεται ότι θα δώσουν τη δυνατότητα στις περιφέρειες να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν αυτό το βιώσιμο μέσο.

2.18

συνιστά να υποστηριχθούν τα περιφερειακά και εθνικά μέσα από τα μέσα που διαθέτει η ΕΕ για τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου. Η πρόσθετη συγχρηματοδότηση συντελεί στη μεγιστοποίηση του μεγέθους και της κρίσιμης μάζας του κεφαλαίου και το ποσοστό επιτυχίας της θα μπορούσε να βελτιωθεί μέσω ενός τόσο ποικιλόμορφου χαρτοφυλακίου. Πιστεύεται επίσης ότι η συγχρηματοδότηση αυτή θα διευκολύνει τις διασυνοριακές επενδύσεις, θα επιφέρει την εναρμόνιση των σχεδίων και θα περιορίσει τον κατακερματισμό της αγοράς στην ΕΕ.

Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/77

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αποδοτικότητα και ισότητα στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και Ευρωπαϊόο πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη δια βιου μάθηση»

(2007/C 146/12)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

επισημαίνει ότι ο αποκλεισμός από το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί το πρώτο βήμα προς την περιθωριοποίηση, το οποίο οδηγεί στη συνέχεια σε αποκλεισμό από το σύστημα απασχόλησης και, κατ' επέκταση, από τον πολιτιστικό, κοινωνικό και δημόσιο βίο. Επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να καταπολεμηθεί το φαινόμενο της πρόωρης αποχώρησης από το σχολείο, το οποίο έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και στη συνοχή·

—

αναγνωρίζει ότι μακροπρόθεσμα η προσχολική εκπαίδευση και τα στοχοθετημένα προγράμματα παρέμβασης σε μικρή ηλικία έχουν τα υψηλότερα ποσοστά απόδοσης σε ολόκληρη τη διά βίου μαθησιακή διεργασία, ιδιαίτερα για τα παιδιά από τα λιγότερο προνομιούχα κοινωνικά στρώματα, και υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητη μια διατομεακή προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία οι κατ' εξοχήν αρμόδιες να είναι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

—

συμφωνεί ότι ο εκσυγχρονισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντας στην ταχέως αναπτυσσόμενη κοινωνία της γνώσης. Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο του «τριγώνου της γνώσης» (εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία) λόγω των διασυνδεόμενων ρόλων τους. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διοχέτευση των χρηματοδοτήσεων προς τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

—

υποστηρίζει τον διπλό στόχο της αύξησης της διαφάνειας των επαγγελματικών προσόντων και της προαγωγή της κινητικότητας στην ΕΕ, αλλά επιμένει ότι τα πλαίσια επαγγελματικών προσόντων θα πρέπει να συνεχίσουν να αναπτύσσονται στο εθνικό/περιφερειακό επίπεδο. Η ευθύνη για τη μεταρρύθμισή τους πρέπει, συνεπώς, να παραμείνει στη δικαιοδοσία των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Αποδοτικότητα και ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης COM(2006) 481 τελικό — SEC(2006) 1096·

Έχοντας υπόψη την πρόταση σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση COM(2006) 479 τελικό·

Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της με θέμα Θέσπιση ολοκληρωμένου προγράμματος δράσης στον τομέα της διά βίου μάθησης CdR 258/2004 fin (1)·

Έχοντας υπόψη την έκθεση και τις συστάσεις που προέκυψαν από την δεύτερη πειραματική διαβούλευση του δικτύου της για την παρακολούθηση της επικουρικότητας και αναλογικότητας (DI/CdR 2/2007), το οποίο αποτελείται επί του παρόντος από 49 εταίρους και θεσπίστηκε βάσει των γνωμοδοτήσεων της για τη Βελτίωση της νομοθεσίας 2004 (CdR 121/2005 fin) και την Εφαρμογή και έλεγχο της εφαρμογής των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας (CdR 220/2004 fin)·

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ για το θέμα, σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της της 25ης Απριλίου 2006 να αναθέσει στην επιτροπή «Πολιτισμός, παιδεία και έρευνα» την κατάρτιση γνωμοδότησης για το θέμα·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης που υιοθέτησε η επιτροπή «Πολιτισμός, παιδεία και έρευνα» στις 30 Νοεμβρίου 2006 (CdR 335/2006 rév. 1) (εισηγητής: ο κ. Geert Bourgeois, Υπουργός της Φλαμανδικής Κυβέρνησης — BE/PPE)·

υιοθέτησε, κατά την 68η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 14ης Φεβρουαρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Αποδοτικότητα και ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης

Σχεδιασμός για αποδοτικότητα και ισότητα

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.1	ευχαριστεί την Επιτροπή για τη συμβολή της στην συζήτηση σχετικά με την αναθεώρηση των συστημάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η ευθύνη για τη μεταρρύθμιση αυτή πρέπει να παραμείνει στη δικαιοδοσία των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών·

1.2

συμφωνεί ότι οι επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση αργούν να φέρουν αποτελέσματα και ότι συνεπώς, όταν λαμβάνονται οι αποφάσεις για τις χρηματοδοτικές προτεραιότητες, οι κυβερνήσεις οφείλουν να προβλέπουν τον χρόνο που απαιτείται για τον μακροπρόθεσμο προγραμματισμό των σχετικών επενδύσεων στο τοπικό, το περιφερειακό και το εθνικό επίπεδο. Πράγματι, πολλές από τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση ενδέχεται να έχουν δημοσιονομικές συνέπειες στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

1.3	αναγνωρίζει τη σημασία του μακροπρόθεσμου προγραμματισμού· τονίζει, ωστόσο, ότι είναι απαραίτητο να συμμετέχουν και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στη χάραξη και εφαρμογή των στρατηγικών που αφορούν τη διά βίου μάθηση·

1.4

συμφωνεί ότι είναι αναγκαίο να καλλιεργηθεί ένα «πνεύμα αξιολόγησης» στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταβληθούν προσπάθειες ευαισθητοποίησης σε ό,τι αφορά την αποτελεσματική χρήση των πόρων (2). Εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η άρση των χρηματοδοτικών εμποδίων για την πρόσβαση στην προσχολική εκπαίδευση αποτελεί ένα σημαντικό, αλλά όχι επαρκές μέτρο πολιτικής. Καθώς στις περισσότερες χώρες η προσχολική εκπαίδευση δεν αποτελεί τμήμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, οι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στους σχετικούς σταθμούς μόνον σε εθελοντική βάση·

1.5

θεωρεί ότι πρέπει να υιοθετηθούν στοχοθετημένα μέτρα πολιτικής, τα οποία να επιδιώκουν, όχι μόνον την εγγραφή περισσότερων παιδιών στα εκπαιδευτικά ιδρύματα από την προσχολική ήδη ηλικία, αλλά και κίνητρα και μέτρα απευθυνόμενα στους γονείς, τα οποία να ενθαρρύνουν την τακτική παρακολούθηση των προγραμμάτων προσχολικής εκπαίδευσης, ιδιαίτερα δε εκ μέρους των παιδιών από μη προνομιούχα κοινωνικά περιβάλλοντα ή από ορεινές, αγροτικές ή αραιοκατοικημένες περιοχές·

1.6	τονίζει ότι, για να είναι αποτελεσματική η εκπαίδευση που παρέχεται στα παιδιά νηπιακής ηλικίας, χρειάζεται κατάλληλα καταρτισμένο παιδαγωγικό προσωπικό και, συνεπώς, ζητεί να καταβληθούν εντατικότερες προσπάθειες στο επίπεδο της κατάρτισης των διδασκάλων·

1.7	ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, την προώθηση των ανταλλαγών ορθών πρακτικών και την ανάπτυξη διασυνοριακών δικτύων μεταξύ των επιμέρους τόπων και περιφερειών με σκοπό τη βελτίωση της αξιολόγησης και την προώθηση της διασφάλισης της ποιότητας·

1.8

επισημαίνει ότι ο αποκλεισμός από το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί το πρώτο βήμα προς την περιθωριοποίηση, το οποίο οδηγεί στη συνέχεια σε αποκλεισμό από το σύστημα απασχόλησης και, κατ' επέκταση, από τον πολιτιστικό, κοινωνικό και δημόσιο βίο. Για το λόγο αυτό, επαναλαμβάνει (3) ότι είναι σημαντικό να καταπολεμηθεί το φαινόμενο της πρόωρης αποχώρησης από το σχολείο, το οποίο έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και στη συνοχή (4)·

1.9	επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η ανακοίνωση δίνει έμφαση στον προγραμματισμό της σχετικής πολιτικής με βάση αποδεικτικά στοιχεία και αδιάσειστα αποτελέσματα ερευνών·

Προσχολική εκπαίδευση: έμφαση στη μάθηση σε μικρή ηλικία

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.10

αναγνωρίζει ότι τα υπάρχοντα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων που προέκυψαν από τις σημαντικές εργασίες του ΟΟΣΑ στον τομέα αυτό, καταδεικνύουν ότι μακροπρόθεσμα η προσχολική εκπαίδευση και τα στοχοθετημένα προγράμματα παρέμβασης σε μικρή ηλικία είναι εκείνα που αποφέρουν τα υψηλότερα ποσοστά απόδοσης σε ολόκληρη τη διά βίου μαθησιακή διεργασία, ιδιαίτερα για τα παιδιά που προέρχονται από τα λιγότερο προνομιούχα κοινωνικά στρώματα·

1.11	υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί μία διατομεακή προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία οι κατ' εξοχήν αρμόδιες για το θέμα να είναι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, και εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι ο ρόλος τους δεν αναγνωρίζεται στην ανακοίνωση·

Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση: καλύτερης ποιότητας βασική εκπαίδευση για όλους

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.12

αναγνωρίζει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι αρμόδιες περιφέρειες ακολουθούν διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα με διαφορετικές προσεγγίσεις· συμφωνεί, ωστόσο, ότι η διαφοροποίηση των μαθητών σε πρώιμο στάδιο με βάση τις ικανότητες που διαθέτουν σε μικρή ηλικία μπορεί να είναι καθοριστική για τη μελλοντική τους σταδιοδρομία και την πορεία της ζωής τους·

1.13	υποστηρίζει τις ευκαιρίες διά βίου μάθησης που είναι ανοικτές σε όλους ανεξαιρέτως, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα του μαθητή να έχει πρόσβαση στο σχολείο και στο εκπαιδευτικό σύστημα·

1.14

φρονεί ότι εάν η κατηγοριοποίηση των μαθητών μετατεθεί στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συνδυαστεί με τη δυνατότητα αλλαγής τύπου σχολείου, μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό του διαχωρισμού, στην προαγωγή της ισότητας δίχως να μειωθεί η αποδοτικότητα και στην ανάπτυξη των φυσικών δυνατοτήτων και ικανοτήτων κάθε μαθητή·

1.15

έχει επανειλημμένα απευθύνει έκκληση για τη στήριξη, όσο το δυνατόν ενωρίτερα στο σύστημα, των μέτρων υπέρ των μαθητών με ειδικές ανάγκες. Τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ανάσχεση της περιθωριοποίησης από την πρωτοβάθμια ήδη εκπαίδευση και υπογραμμίζει την αξία της ανταλλαγής εμπειριών στον τομέα αυτό· προσθέτει δε ότι η μάθηση πρέπει να αποτελεί πρόκληση για όλους και το σχολείο να διεγείρει το ενδιαφέρον όλων των μαθητών. Αυτό ισχύει τόσο για τους μαθητές που είχαν δυσκολίες στην αρχή όσο και για τους πιο προχωρημένους·

1.16

επισύρει ιδιαιτέρως την προσοχή στις ανάγκες των μεταναστών, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα ένταξης στο εκπαιδευτικό σύστημα, οφειλόμενα είτε σε ενδεχόμενες εκπαιδευτικές ελλείψεις που είχαν ήδη από τη χώρα προέλευσής τους είτε σε πιθανή ελλιπή γνώση της γλώσσας της χώρας υποδοχής. Για την κατάλληλη αντιμετώπιση της ομάδας αυτής απαιτείται επίσης ειδική κατάρτιση των εκπαιδευτικών·

1.17

είναι της γνώμης ότι το να διαθέτει το προσωπικό των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης τα κατάλληλα κίνητρα, δεξιότητες, ειδικές γνώσεις και μισθούς, όπως και το να υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες προσανατολισμού, καθώς και τα απαραίτητα δεδομένα από την άποψη των υποδομών, όπως π.χ. το κατάλληλο μέγεθος των ομάδων διδασκαλίας, είναι σημαντικοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη υψηλού επιπέδου μαθησιακών αποτελεσμάτων·

1.18

θεωρεί σημαντική την ανάπτυξη ενός μαθησιακού περιβάλλοντος που να μεριμνά για τους μαθητές, να ενθαρρύνει την προσπάθειά τους να μάθουν και να παρέχει στον καθένα από αυτούς κίνητρα και την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για να αποδώσει. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να διασφαλιστεί η συμμετοχή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία, επισημαίνοντας ότι οι μαθητές που δεν υποστηρίζονται επαρκώς από την οικογένεια και από τους συμμαθητές τους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού·

1.19

τονίζει ότι τα μέτρα που θα υιοθετηθούν για την προώθηση της ισότητας και την καλύτερη αντιμετώπιση των ιδιαίτερων αναγκών συγκεκριμένων ομάδων δεν θα πρέπει να αποβαίνουν εις βάρος της αποδοτικότητας και της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος· θα πρέπει, συνεπώς, να περιλαμβάνουν μηχανισμούς που θα επιτρέπουν στη μαθησιακή διαδικασία να διατηρεί τον κατάλληλο ρυθμό·

1.20

υπογραμμίζει την ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία, στα εκπαιδευτικά συστήματα, ανάμεσα σε μια βασική κατάρτιση γενικής κατεύθυνσης και στην παροχή δυνατοτήτων εξειδίκευσης. Σε αυτές τις βασικές γενικές γνώσεις θα πρέπει να περιλαμβάνονται οπωσδήποτε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και η ευρωπαϊκή ιστορία. Επιπλέον, τα διάφορα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να αποδίδουν επαρκή προσοχή στις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση, όπως αυτές έχουν οριστεί και υιοθετηθεί στη σχετική σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου·

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: περισσότερες επενδύσεις και ευρύτερη συμμετοχή

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.21

συμφωνεί ότι ο εκσυγχρονισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί παράγοντα καθοριστικής σημασίας στην ταχέως αναπτυσσόμενη κοινωνία της γνώσης. Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο του «τριγώνου της γνώσης» (εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία) λόγω των διασυνδεόμενων ρόλων τους·

1.22

τονίζει, συνεπώς, ότι τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να γίνουν ακόμη πιο δεκτικά σε νέες ομάδες σπουδαστών, να δίνουν έμφαση στη διά βίου μάθηση και να παρέχουν ευρύτερη πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, στοιχεία που αποτελούν ουσιαστικές προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση των δημογραφικών και διαρθρωτικών αλλαγών που θα λάβουν χώρα κατά τις επόμενες δεκαετίες·

1.23

αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η αύξηση του αριθμού των σπουδαστών, όπως και του κόστους της υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και έρευνας, πρέπει να αντιμετωπιστεί με την αύξηση των δημόσιων και, όπου είναι απαραίτητο, των ιδιωτικών επενδύσεων. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διοχέτευση των χρηματοδοτήσεων προς τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδιαίτερα μέσω της στοχοθετημένης χρήσης των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων·

1.24

υπενθυμίζει ότι η πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση πρέπει να αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο τους αποκλεισμούς, όχι μόνον προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον της Ευρώπης της γνώσης, αλλά και διότι με τον τρόπο αυτό τίθενται οι βάσεις της κοινωνικής συνοχής σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιβεβαιώνει την ευρεία αποστολή της ανώτερης εκπαίδευσης, η οποία, μεταξύ άλλων, συμβάλλει, αφενός, στην ανάπτυξη του ατόμου και στη δημοκρατική αγωγή του πολίτη και, αφετέρου, στην αναζωογόνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς (5)·

1.25

σημειώνει ότι η ανακοίνωση δίνει έμφαση στο θέμα των διδάκτρων ως μέσου αύξησης της χρηματοδότησης και ευαισθητοποίησης των σπουδαστών και των οικογενειών τους ώστε να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στις πανεπιστημιακές τους επιδόσεις. Τα δίδακτρα δεν θα πρέπει να καταστούν παράγοντας αποκλεισμού όσων δεν διαθέτουν τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους. Τονίζει, ωστόσο, ότι τα δίδακτρα ποτέ δεν είναι ανεξάρτητο ζήτημα, αλλά αποτελούν πάντοτε μέρος του ευρύτερου πλαισίου των ποικίλων παραγόντων που σχετίζονται είτε με τα χρηματοδοτικά κίνητρα είτε με τα εμπόδια στην πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση. Συνεπώς, ζητεί να υιοθετηθεί μία ευρύτερη και προσαρμοσμένη στα συγκεκριμένα δεδομένα προσέγγιση, η οποία να λαμβάνει υπόψη τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές ιδιαιτερότητες των συστημάτων χρηματοδότησης και φορολογίας, αντί να εστιάζει αποκλειστικά στο ζήτημα των διδάκτρων·

Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση: καλύτερη ποιότητα και συνάφεια

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.26	συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι, δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού, το σταθερά υψηλό επίπεδο ανεργίας των νέων της ΕΕ είναι απαράδεκτο, εάν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει αυξημένη ζήτηση εργατικού δυναμικού υψηλής ειδίκευσης·

1.27

ζητεί να αναγνωριστούν και να ενισχυθούν τα συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης στις χώρες όπου δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς, ώστε να ανταποκριθούν, αφενός, στις προσδοκίες των πολυάριθμων νέων που αναζητούν αξιόπιστη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και, αφετέρου, στις ανάγκες της ίδιας της αγοράς εργασίας·

1.28

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να δημιουργηθούν ευέλικτες και σαφείς κατευθύνσεις μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα οδηγούν στην περαιτέρω εκπαίδευση και την απασχόληση και επιδοκιμάζει τη ρητή αναφορά στη συμμετοχή του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου στην ενθάρρυνση συμπράξεων ενδιαφερομένων με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας και της συνάφειας των δημόσιων προγραμμάτων κατάρτισης για ανέργους και μειονεκτούντες εκπαιδευόμενους·

1.29

επισημαίνει ότι η κατάρτιση του διδακτικού προσωπικού των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός όλο και πιο ώριμου εκπαιδευόμενου κοινού. Πρέπει να αναπτυχθούν ειδικές παιδαγωγικές μέθοδοι και ύλη, ενώ παράλληλα πρέπει να δοθεί προσοχή σε ευέλικτους τρόπους διδασκαλίας, προσαρμοσμένους σε εκπαιδευόμενους που συνδυάζουν την κατάρτιση με τις επαγγελματικές και τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικές για την εκπαίδευση και την κατάρτιση αναμιγνύονται με ζητήματα κοινωνικής πολιτικής, όπου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο·

1.30

τονίζει ότι είναι απαραίτητο να γενικευθεί η εφαρμογή διαρθρωμένων μηχανισμών επικύρωσης της προηγούμενης μάθησης, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για γνώσεις και ικανότητες που έχουν αποκτηθεί έξω από το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Η επικύρωση θα πρέπει να εξυπηρετεί έναν διπλό σκοπό: να διευκολύνει την εξεύρεση απασχόλησης και την κοινωνική ένταξη και να παρέχει πρόσβαση σε περαιτέρω δυνατότητες μάθησης με βάση την προγενέστερη μαθησιακή εμπειρία·

1.31	επικροτεί, συνεπώς, την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εκπαίδευση ενηλίκων: Ποτέ δεν είναι αργά για μάθηση και συμφωνεί ότι, στο πλαίσιο της δημογραφικής αλλαγής στην Ευρώπη, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην εκπαίδευση των ενηλίκων μέσω στοχοθετημένων και αποτελεσματικών επενδύσεων·

1.32

επισημαίνει επ' αυτού ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων και ότι η ανάπτυξη των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού αποτελεί θέμα άμεσου ενδιαφέροντος γι' αυτές. Ζητεί, συνεπώς, να διασφαλισθεί η στενότερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις δράσεις που αφορούν την εκπαίδευση ενηλίκων στο επίπεδο της ΕΕ.

2. Πρόταση σύστασης σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

2.1

αντιλαμβάνεται την ανάγκη να θεσπιστεί ένα ειδικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα μαθησιακά προσόντα με το οποίο να συμπληρώνονται οι ρυθμίσεις που ισχύουν για τα επαγγελματικά προσόντα, κυρίως επειδή η θέσπιση ενός ΕΠΕΠ για τη διά βίου μάθηση θα καταστήσει πιο διαφανή και πιο ορατή τη μετάβαση ανάμεσα στις διάφορες διαδρομές εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ωστόσο, τα μαθησιακά προσόντα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάβαση από το μαθησιακό περιβάλλον στον επαγγελματικό βίο και, συνεπώς, δεν πρέπει να αποσυνδέονται από τα θέματα που έχουν σχέση με την προετοιμασία για την ένταξη στην αγορά εργασίας·

2.2

εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στην ανάγκη να προβεί σε συστηματική αξιολόγηση του αντικτύπου των νομοθετικών της προτάσεων στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, για τους οποίους σε πολλά κράτη μέλη αρμόδιες είναι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Αυτή η αξιολόγηση του αντικτύπου θα πρέπει να δημοσιευθεί εξ ολοκλήρου στο Διαδίκτυο, σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης·

2.3

επικροτεί το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων (ΕΠΕΕ) που προτείνει η Επιτροπή και υποστηρίζει τον διπλό στόχο του, που είναι η αύξηση της διαφάνειας των επαγγελματικών προσόντων και η προαγωγή της κινητικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τονίζει ωστόσο, ότι το ίδιο το ΕΠΕΠ δεν παρέχει επαγγελματικά προσόντα· τα πλαίσια των επαγγελματικών προσόντων αναπτύσσονται στο εθνικό/περιφερειακό επίπεδο. Οι αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει, συνεπώς, να συμμετέχουν στη διασύνδεση των εθνικών/περιφερειακών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων με το ΕΠΕΠ·

2.4

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η καθιέρωση εθνικών και ευρωπαϊκών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων θα διευκολύνει την επικύρωση της μάθησης σε όλους τους τομείς. Επιδοκιμάζει αυτήν τη χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση, υπενθυμίζοντας ότι στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης είναι απαραίτητο να αναγνωρίζεται και η τυπική, η μη τυπική και η άτυπη εκπαίδευση, και συμφωνεί ότι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς με την αναγνώριση των βασικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων των λιγότερο ευνοημένων προωθείται η ισότητα ευκαιριών (6)·

2.5

θεωρεί το ΕΠΕΠ χρήσιμο εργαλείο, το οποίο μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των εθνικών και περιφερειακών εκπαιδευτικών συστημάτων στην Ευρώπη και να συμβάλει στην κινητικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της απασχόλησης, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή δεξιοτήτων, γνώσεων και ικανοτήτων σε ολόκληρη την έκταση της ΕΕ·

2.6

ζητεί, ωστόσο, από την Επιτροπή να διευκρινίσει τη σχέση που υφίσταται μεταξύ των επιπέδων των επαγγελματικών προσόντων, της οδηγίας 2005/36/ΕΚ και των ρυθμίσεων που ήδη ισχύουν ή που θεσπίζονται αυτόν τον καιρό για την πιστοποίηση της τυπικής και της άτυπης μάθησης στο εθνικό και το περιφερειακό επίπεδο (7)·

2.7

μολονότι οι στρατηγικές για τη διά βίου μάθηση χαρακτηρίζονται από μία ευρύτερη θεώρηση, η οποία περιλαμβάνει, εκτός από τον στόχο της προσωπικής ολοκλήρωσης, και τους στόχους της κοινωνικής ένταξης και της αύξησης των δυνατοτήτων απασχόλησης, επιδοκιμάζει την προσανατολισμένη προς τα αποτελέσματα προσέγγιση των μαθησιακών επιδόσεων από την Επιτροπή σε ό,τι αφορά τις μαθησιακές επιδόσεις, δηλ. την περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων ως γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων·

2.8

είναι της γνώμης ότι τα επαγγελματικά προσόντα πρέπει να είναι συγκρίσιμα, ανεξάρτητα από το μαθησιακό πλαίσιο και τον φορέα που τα παρέχει. Η προσέγγιση με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα καθιστά ευκολότερη την σύγκριση των επαγγελματικών προσόντων από διαφορετικές χώρες και διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και διευκολύνει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών εκπαιδευτικών αρχών στην ΕΕ·

2.9

επιπλέον, τα αποτελέσματα και οι δείκτες μπορούν να λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας, πράγμα που θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα ακριβώς της διασφάλισης της ποιότητας και της αμοιβαίας αναγνώρισης των αποφάσεων που αφορούν την αξιολόγηση των προσόντων. Εκφράζει, συνεπώς, την ικανοποίησή της για τον σαφή συσχετισμό που περιέχει η σύσταση μεταξύ του ΕΠΕΠ ως μέσου αύξησης της διαφάνειας, αφενός, και των γενικών αρχών στις οποίες βασίζεται η διασφάλιση της ποιότητας, αφετέρου, διότι οι αρχές αυτές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης, η οποία αποτελεί τη βάση για τη διεθνή αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων·

2.10

ζητεί να προαχθεί ένα πλαίσιο για τη συνεργασία και τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών, ώστε να καθιερωθεί μία πραγματική ανταλλαγή εμπειριών σε συνεχή βάση. Θα μπορούν, έτσι, να αξιοποιηθούν τα θετικά αποτελέσματα που σημειώνονται στα επιμέρους κράτη μέλη, ιδιαίτερα στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Συνιστά, συνεπώς, να αναπτυχθούν περισσότερα δίκτυα ευρωπαϊκής κλίμακας για τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών σε ό,τι αφορά την προώθηση της πρόσβασης στην κατάρτιση, ιδιαίτερα μέσω της ανάπτυξης τοπικών και περιφερειακών συμπράξεων·

2.11	τονίζει ότι το ΕΠΕΠ πρέπει να σέβεται την ποικιλομορφία και τα ισχυρά σημεία των διάφορων περιφερειών και τόπων της ΕΕ. Ως σύστημα αναφοράς ή μηχανισμός μετάφρασης, το ΕΤΕΠ δεν θα αντικαταστήσει, αλλά θα συμπληρώσει τα εθνικά και περιφερειακά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων·

2.12	θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι η εφαρμογή του ΕΠΕΠ θα οδηγήσει σε περαιτέρω δράσεις σε κοινοτικό επίπεδο και τονίζει ότι, στην περίπτωση αυτή, πρέπει να πραγματοποιηθούν εμπεριστατωμένες μελέτες για την επικουρικότητα και την αναλογικότητα σε αυτές τις μετέπειτα παρεμβάσεις·

2.13	ζητεί να γίνει χρήση σαφών περιγραφικών δεικτών και να διασφαλιστεί ο σαφής συντονισμός μεταξύ των υφιστάμενων περιφερειακών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων και του ΕΠΕΠ·

2.14 Συστάσεις προς τα κράτη μέλη

Πρόταση της Επιτροπής

Τροποποίηση που προτείνει η ΕΤΠ

ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

2.	Να συνδέσουν το εθνικό τους σύστημα προσόντων με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων έως το 2009 (…) με την ανάπτυξη εθνικού πλαισίου προσόντων, κατά περίπτωση σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική.

(…)

5.	Να ορίσουν εθνικό κέντρο για την υποστήριξη και τον συντονισμό της σχέσης μεταξύ του εθνικού συστήματος επαγγελματικών προσόντων και του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων. Τα καθήκοντα του εν λόγω κέντρου πρέπει να είναι τα εξής: (…)

(ε)

εξασφάλιση της συμμετοχής όλων των σχετικών εθνικών ενδιαφερόμενων φορέων στους οποίους περιλαμβάνονται, ανάλογα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι κοινωνικοί εταίροι, οι κλάδοι και οι ειδικοί επί θεμάτων σύγκρισης και αξιοποίησης προσόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

2.	Να συνδέσουν το εθνικό/περιφερειακό τους σύστημα προσόντων με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων έως το 2009 2010 (…) με την ανάπτυξη εθνικού/περιφερειακού πλαισίου προσόντων, κατά περίπτωση σύμφωνα με την εθνική/περιφερειακή νομοθεσία και πρακτική.

(…)

Να ορίσουν εθνικό/περιφερειακό όργανο συντονισμού κέντρο για την υποστήριξη, από κοινού με τις άλλες αρμόδιες εθνικές/περιφερειακές αρχές, και τον συντονισμό της σχέσης μεταξύ του εθνικού/περιφερειακού συστήματος επαγγελματικών προσόντων και του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων.

Στα κράτη μέλη όπου η θέσπιση περιφερειακού οργάνου είναι αντισυνταγματική, το εθνικό όργανο θα πρέπει να εξασφαλίζει την κατάλληλη και επαρκή εκπροσώπηση των περιφερειών με νομοθετικές αρμοδιότητες.

Σε κάθε περίπτωση, τα εθνικά/περιφερειακά συντονιστικά όργανα θα πρέπει να στηριχθούν, ει δυνατόν, σε ήδη υφιστάμενες δομές. Εάν είναι αναπόφευκτη η θέσπιση νέας δομής, οι διοικητικές δαπάνες θα πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο.

Σε τελική ανάλυση, η απόφαση της θέσπισης εθνικού ή περιφερειακών συντονιστικών οργάνων θα πρέπει να επαφίεται στην αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους.

Τα καθήκοντα του εν λόγω κέντρου συντονιστικού οργάνου πρέπει να είναι τα εξής: (…)

(ε)

εξασφάλιση της συμμετοχής όλων των σχετικών εθνικών, περιφερειακών και τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων, στους οποίους περιλαμβάνονται, ανάλογα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι κοινωνικοί εταίροι, οι κλάδοι και οι ειδικοί επί θεμάτων σύγκρισης και αξιοποίησης προσόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και του συντονισμού με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές.

Αιτιολογία

Πρέπει να δοθεί σημασία στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, δεδομένου ότι σε πολλά κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν άμεσες αρμοδιότητες και εξουσίες στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, στις οποίες περιλαμβάνεται και η θέσπιση πλαισίων επαγγελματικών προσόντων. Οι αρχές αυτές είναι αρμόδιες για την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι οποίες διασφαλίζουν την κατάλληλη διάρθρωση για τη διά βίου μάθηση μέσω της παροχής υπηρεσιών για τα νήπια, τα παιδιά σχολικής ηλικίας, τους νέους, τους ενήλικες και γενικά το κοινωνικό σύνολο.

Εάν η Επιτροπή επιθυμεί να καθιερωθεί ένα σημείο επαφής στο επίπεδο των κρατών μελών, το σημείο αυτό θα μπορεί να χρησιμεύει μόνον ως σημείο συντονισμού που θα διασφαλίζει τη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.

Επειδή η διαδικασία διαβούλευσης σχετικά με τη διασύνδεση των εθνικών/περιφερειακών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων και του ΕΠΕΠ θα είναι μακροχρόνια και η υπό εξέταση σύσταση δεν πρόκειται να υιοθετηθεί πριν από τα τέλη του 2007 ή τις αρχές του 2008, η προθεσμία του 2010 φαίνεται πιο ρεαλιστική από αυτήν του 2009.

2.15 Υποστήριξη της πρόθεσης της Επιτροπής

Πρόταση της Επιτροπής

Τροποποίηση που προτείνει η ΕΤΠ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ:

Να συγκροτήσει συμβουλευτική ομάδα για το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εθνικών κέντρων, των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, κατά περίπτωση) με σκοπό να παρακολουθήσει, να συντονίσει και να εξασφαλίσει την ποιότητα και τη συνολική συνοχή της διαδικασίας για τη συσχέτιση των συστημάτων επαγγελματικών προσόντων με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων.

3.	Να παρακολουθήσει τα μέτρα που λαμβάνονται σε σχέση με την παρούσα σύσταση και, πέντε έτη μετά την έκδοσή της (…).

ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ:

Να συγκροτήσει συμβουλευτική ομάδα για το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εθνικών/περιφερειακών κέντρων, των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, κατά περίπτωση) με σκοπό να παρακολουθήσει, να συντονίσει και να εξασφαλίσει την ποιότητα και τη συνολική συνοχή της διαδικασίας για τη συσχέτιση των εθνικών/περιφερειακών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων.

3.	Να παρακολουθήσει τα μέτρα Να προβεί, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, σε αξιολόγηση των μέτρων που λαμβάνονται σε σχέση με την παρούσα σύσταση και, πέντε έτη μετά την έκδοσή της (…).

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι τα πλαίσια επαγγελματικών προσόντων αναπτύσσονται σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο, η Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη των κρατών μελών στο έργο της αξιολόγησης.

2.16 Ορισμοί

Η ΕΤΠ λυπάται που δεν γίνεται αναφορά στα περιφερειακά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων παράλληλα με τα εθνικά. Πρέπει να επισημανθεί ότι, σε αντίθεση με τα όσα φαίνεται να αφήνει να εννοηθούν ο ορισμός της πρότασης της Επιτροπής, σε ορισμένα κράτη μέλη τα περιφερειακά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων καθορίζονται αυτόνομα και, κατά συνέπεια, δεν πρέπει να θεωρούνται απλά «υπο-πλαίσια» των εθνικών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων.

2.17 Παράρτημα Ι: Περιγραφικοί δείκτες

Η ΕΤΠ αναγνωρίζει ότι με τον κατάλογο των δεικτών επιτυγχάνεται η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στα διάφορα πλαίσια όπου μπορούν να αποκτηθούν μαθησιακά προσόντα.

Εφιστά την προσοχή στην ανάγκη διασφάλισης της συμβατότητας του ορισμού των δεικτών για τα επίπεδα 5-8 με τους δείκτες του γενικού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, που έχουν ήδη εγκριθεί από τους αρμόδιους για την τριτοβάθμια εκπαίδευση υπουργούς στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια το 2005. Έχει σημασία να επισημανθεί σχετικά ότι, κατά τη θέσπιση του πλαισίου επαγγελματικών προσόντων της Μπολόνια, τα επίπεδα ορίστηκαν όχι μόνο με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα, αλλά και με βάση τα όρια (ακαδημαϊκών) πιστωτικών μονάδων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς Ακαδημαϊκών Mονάδων για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ECTS), πράγμα που διευκόλυνε ακόμη περισσότερο τη σύγκριση των προσόντων.

Συνεπώς, η ΕΤΠ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση της Επιτροπής να αναπτύξει ένα σύστημα μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και, μακροπρόθεσμα, θεωρεί ότι ένα σύστημα μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων, το οποίο να ισχύει για όλη τη διεργασία της διά βίου μάθησης, είναι ένα απαραίτητο εργαλείο, που θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα του ΕΠΕΠ.

2.18 Παράρτημα ΙΙ: Κοινές αρχές για τη διασφάλιση της ποιότητας

Μολονότι η ΕΤΠ τονίζει την τριαδική σχέση μεταξύ της διαφάνειας (ΕΠΕΠ), της διασφάλισης της ποιότητας και της αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων, επιθυμεί να τονίσει ότι το Παράρτημα ΙΙ έχει πολύ γενικό χαρακτήρα για να αντικαταστήσει επαρκώς τα ισχύοντα περίπλοκα συστήματα, αρχές και πρότυπα που έχουν αναπτυχθεί για τη διευκόλυνση της ευρωπαϊκής συνεργασίας όσον αφορά την διασφάλιση της ποιότητας σε συγκεκριμένους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Επιπλέον, ορισμένες από τις αρχές φαίνεται ότι δεν προσφέρονται για την αξιολόγηση της σχολικής εκπαίδευσης. Κατά συνέπεια, η ΕΤΠ επιθυμεί να υπενθυμίσει τον κατευθυντήριο ρόλο της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2001, περί ευρωπαϊκής συνεργασίας για την αξιολόγηση της ποιότητας στη σχολική εκπαίδευση (ΕΕ L 60, 1.3.2001, σ. 51-53), της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2006, για περαιτέρω ευρωπαϊκή συνεργασία με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (ΕΕ L 64, 4.3.2006, σ. 60) και των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τη Διασφάλιση της ποιότητας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης της 18ης Μαΐου 2004 (έγγρ. 9599/04).

Βρυξέλλες, 14 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ C 164, 5.7.2005, σελ. 59.

(2) CdR 21/2000 fin.

(3) Βλ. τα συμπεράσματα της διάσκεψης της ΕΟΚΕ που πραγματοποιήθηκε στο Ελσίνκι, στις 29 Σεπτεμβρίου 2006, με τίτλο «Στις πηγές της γνώσης — Ανταγωνιστικότητα μέσω της βασικής εκπαίδευσης».

(4) http://www.cor.europa.eu/el/presentation/educ.asp.

(5) CdR154/2005 fin.

(6) CdR 31/2006 fin.

(7) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων (2006/2002 (ΙΝΙ)).

30.6.2007

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 146/85

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «ενδιάμεση εξέταση της Λευκής Βίβλου για τις μεταφορές που δημοσιεύτηκε το 2001 απο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή»

(2007/C 146/13)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

—

θεωρεί ότι πρωταρχικός στόχος της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών είναι να τεθούν τα θεμέλια για αποτελεσματικές και βιώσιμες διευρωπαϊκές μεταφορές. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια για να διορθωθούν οι αδυναμίες των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) σε διασυνοριακό επίπεδο, μειώνοντας ιδίως την απομόνωση των παραμεθόριων περιοχών, κατάλοιπο του παλιού διαχωρισμού της ηπείρου από το «σιδηρούν παραπέτασμα», αλλά και στα σύνορα που έχει η σημερινή ΕΕ-27 με τις υποψήφιες χώρες (Κροατία, Τουρκία) καθώς και στα σύνορα της ΕΕ με τις γειτονικές χώρες και περιφέρειες, όπως οι μεσογειακές χώρες της βόρειας Αφρικής και ο κόμβος μεταφορών του Πορθμού του Γιβραλτάρ,

—

θα ήθελε παράλληλα να τονίσει ότι οι στόχοι της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών πρέπει να επιτευχθούν, προπαντός, με τη δημιουργία ενός θεσμικού και νομικού πλαισίου που να δίνει τη δυνατότητα στους διάφορους ενδιαφερόμενους (δυνάμεις της αγοράς κ.τ.λ.) να αναπτύσσουν δραστηριότητα με ίσους όρους στον τομέα των μεταφορών. Η ρύθμιση και η παρέμβαση των δημόσιων ταμείων θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή μόνο όταν είναι απαραίτητη λόγω της αποτυχίας της αγοράς και πρέπει να καλύπτεται από τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, των περιφερειών και των πόλεων,

—

θεωρεί ότι έχει πρωταρχική σημασία να εξισορροπηθεί η κατανομή των χερσαίων μεταφορών μεταξύ των μεταφορικών μέσων, έτσι ώστε να αποφευχθεί η σχεδόν αποκλειστική συγκέντρωση των μεταφορικών ροών στις οδικές αρτηρίες της Ευρώπης. Προς τούτο, είναι αναγκαίο να υποστηριχτούν, αφενός, οι δημόσιες μεταφορές και, αφετέρου, η ανάπτυξη του σιδηροδρόμου ως περισσότερο βιώσιμου και πιο αποτελεσματικού μέσου από λειτουργική, περιβαλλοντική και ενεργειακή άποψη. Παράλληλα, κρίνει αναγκαίο να αναπτυχθούν στρατηγικές υπέρ της διατροπικότητας και της πολυτροπικότητας, που να εξασφαλίζουν τη γενική αποτελεσματικότητα των συστημάτων μεταφοράς.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο του 2001 για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών, η οποία καθορίζει τους προσανατολισμούς αυτής της πολιτικής με ορίζοντα το έτος 2010 και προβλέπει επίσης μία ενδιάμεση εξέταση της εφαρμογής της το 2006 και το έγγραφο «Η εφοδιαστική εμπορευμάτων στην Ευρώπη — κλειδί για τη βιώσιμη κινητικότητα»·(COM(2006)336 τελικό)·

Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης στην επιτροπή «Πολιτική εδαφικής συνοχής»·

Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 22ας Ιουνίου 2006 με τίτλο «Η Ευρώπη σε συνεχή κίνηση — Βιώσιμη κινητικότητα στην ήπειρό μας: Ενδιάμεση εξέταση της Λευκής Βίβλου του 2001 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις μεταφορές»·

Έχοντας υπόψη τις παλαιότερες γνωμοδοτήσεις της και, ιδιαίτερα, τη γνωμοδότηση σχετικά με τη Λευκή Βίβλο «Η ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών με ορίζοντα το έτος 2010: Η ώρα των επιλογών» (CdR 54/2001) (1), τη γνωμοδότηση με θέμα «Διάδρομοι και ΔΕΔ-Μ: μοχλός ανάπτυξης και όργανο ευρωπαϊκής συνοχής» (CdR 291/2003) (2), τη γνωμοδότηση με τίτλο «Οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους και η εδαφική ανάπτυξη» (CdR 63/2004) (3), τη γνωμοδότηση για το «Σχέδιο κοινοτικών κατευθύνσεων για τη χρηματοδότηση των αερολιμένων και τις κρατικές ενισχύσεις έναρξης λειτουργίας αεροπορικών εταιρειών με σημείο αναχώρησης περιφερειακούς αερολιμένες» (CdR 76/2005), τη γνωμοδότηση με θέμα «Η ασφάλεια όλων των μέσων μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος της χρηματοδότησης» (CdR 209/2005) και τη γνωμοδότηση για την «3η δέσμη για την ασφάλεια στη θάλασσα» (CdR 43/2006)·

Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 119/2006, rév. 2) το οποίο υιοθετήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2006 από την επιτροπή «πολιτική εδαφικής συνοχής» με εισηγητή τον κ. ZAHRADNIK (PPE/CZ), Πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου της Νότιας Βοημίας (Hejtman Jihočeského kraje).

υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση κατά την 68η σύνοδο της ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007 (συνεδρίαση της 14ης Φεβρουαρίου):

Λαμβάνοντας υπόψη:

1)	τα αποτελέσματα των δημόσιων διαβουλεύσεων που διεξήγαγε η Επιτροπή με την ευκαιρία της ενδιάμεσης εξέτασης της Λευκής Βίβλου για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών·

2)	τις παρατηρήσεις που διατύπωσαν οι εκπρόσωποι των περιφερειών και των δήμων της Ευρώπης στο πλαίσιο αυτών των δημόσιων διαβουλεύσεων·

3)	την εξέλιξη του διεθνούς πλαισίου, την πρόοδο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την ανάπτυξη του τομέα των μεταφορών στην Ευρώπη κατά την τελευταία πενταετία, η οποία χαρακτηρίστηκε από ορισμένα καινοφανή φαινόμενα όπως:

η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004 και το 2007, η οποία οδηγεί στις εξής παρατηρήσεις:

—	δώδεκα νέα κράτη μέλη εντάχθηκαν στην Ένωση, αυξάνοντας την έκτασή της κατά περίπου 1 100 000 τετρ. χλμ. (που ισοδυναμούν με το 36 % της έκτασης της ΕΕ-15),

—	οι υποδομές των μεταφορών στα νέα κράτη μέλη ήταν και είναι ακόμη σαφώς κατώτερης ποιότητας από τις υποδομές των χωρών της ΕΕ-15,

—	η εφαρμογή της ενιαίας αγοράς σε αυτά τα κράτη συνοδεύθηκε από νέα απότομη αύξηση του όγκου της κυκλοφορίας, ιδίως στον τομέα των οδικών μεταφορών με φορτηγά,

—	το δίκτυο των μεταφορών στα νέα κράτη μέλη δεν είναι έτοιμο για να αντεπεξέλθει σε αυτές τις νέες συνθήκες, ιδίως στις παραμεθόριες περιφέρειες, στα περίχωρα των μεγάλων αστικών κέντρων και στις περιοχές υψηλής βιομηχανικής συγκέντρωσης·

η ανανεωμένη στρατηγική της Λισσαβώνας,

—	που αναγνωρίζει ότι η αύξηση του ΑΕγχΠ της Ένωσης είναι χαμηλότερη από τις προβλέψεις·

—	που αποδίδει μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη του τομέα των μεταφορών ως ουσιώδους μοχλού της οικονομικής μεγέθυνσης·

—	που θεωρεί την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών καθοριστικό στοιχείο για την υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ·

—	που εξακολουθεί να θέτει την κινητικότητα στο κέντρο των στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών·

η ανεπάρκεια χρηματοδοτικών μέσων, η οποία οδηγεί στις εξής παρατηρήσεις:

—	το ύψος των δαπανών για τις υποδομές των μεταφορών έπεσε κάτω από το 1 % του ΑΕγχΠ σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013 προβλέπουν κονδύλια 8 δισ. ευρώ για αυτόν τον τομέα (παρόλο που η Επιτροπή έχει εκτιμήσει τις ανάγκες σε πάνω από 20 δισ. ευρώ)·

—	ενώ μόνο για τους 30 άξονες προτεραιότητας ευρωπαϊκής διάστασης του δικτύου ΔΕΔ-Μ θα χρειάζονταν 250 δισ. ευρώ (ήτοι 0,16 % του ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ) και για την υλοποίηση όλων των έργων κοινοτικού ενδιαφέροντος θα χρειάζονταν άλλα 600 δισ. ευρώߦ

η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας,

—

που χαρακτηρίζεται από εντατικοποίηση των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στην Ευρώπη και τις αγορές της Ασίας ιδίως, γεγονός που δημιουργεί νέες απαιτήσεις όσον αφορά τη μεταφορική ικανότητα, τον προσανατολισμό, τη συμβατότητα και τη διάρθρωση των τρόπων μεταφοράς στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών·

—	παρατηρείται ότι μόνο οι τομείς των αεροπορικών και των θαλάσσιων μεταφορών παρουσιάζουν πραγματικά παγκοσμιοποιημένο χαρακτήρα·

οι κίνδυνοι που συνδέονται με την τρομοκρατία,

—	οι οποίοι, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Νέα Υόρκη, τη Μαδρίτη και το Λονδίνο, αποκαλύπτουν πόσο ευάλωτα είναι τα συστήματα μεταφοράς και ότι η ασφάλεια και η βιωσιμότητά τους απειλούνται·

και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα των περιφερειών και των δήμων της Ευρώπης, που αποτελούν συνάρτηση γνωστών γεγονότων όπως:

—	ότι η ένταξή τους στο διευρωπαϊκό σύστημα μεταφορών και στο δίκτυο ΔΕΔ-Μ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να επωφεληθούν πλήρως από τα πλεονεκτήματα της ελεύθερης αγοράς και επηρεάζει άμεσα την ανταγωνιστικότητά τους και τις οικονομικές τους επιδόσεις·

—	ότι η ανάπτυξη των υποδομών των μεταφορών διευκολύνει τις ανταλλαγές, που αποτελούν κινητήρια δύναμη της οικονομικής μεγέθυνσης, συμβάλλει στην εδαφική συνοχή και δίνει τη δυνατότητα να δημιουργηθεί μια Ευρώπη κοντά στους πολίτες και στους δήμους τους·

—

ότι ο μόνος τρόπος να διασυνδεθεί πραγματικά η διευρυμένη Ευρώπη και να εξασφαλιστεί η εδαφική της συνοχή είναι να συμπληρωθούν οι συνδέσεις που λείπουν και να αρθούν τα εμπόδια που υπάρχουν στους κύριους άξονες του διευρωπαϊκού δικτύου ΔΕΔ-Μ, να επεκταθούν οι κύριοι διάδρομοι του δικτύου στις γειτονικές περιφέρειες και χώρες και να καταβληθεί προσπάθεια, ιδιαίτερα, για να διορθωθούν αυτές οι αδυναμίες στις παραμεθόριες περιοχές·

—	ότι παρόλο που πρόκειται για διευρωπαϊκές μεταφορές, οι θετικές και οι αρνητικές τους συνέπειες γίνονται έντονα αισθητές και στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, επειδή συνδέονται στενά με την χωροταξία και την πολεοδομία (urban planning)·

—	ότι αντίθετα, οι αστικές και οι περιφερειακές συγκοινωνίες ευθύνονται κατά σημαντικό μέρος για τις επιπτώσεις των μεταφορών σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, τις εκπομπές CO2, την ηχορύπανση ή τις απώλειες συνεπεία ατυχημάτων·

—	ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές είναι άμεσα αρμόδιες για την ανάπτυξη και την εξέλιξη των περιφερειακών και των αστικών συστημάτων μεταφοράς, για τη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για τη βελτίωση της λειτουργίας τους και για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της αξιοπιστίας τους·

—

ότι μια κοινή προσέγγιση που θα υιοθετηθεί σε όλα τα επίπεδα, από τα κοινοτικά όργανα μέχρι την τοπική αυτοδιοίκηση, και θα βασίζεται στην αρχή της πραγματικής επικουρικότητας, στη συνεργασία, στην ανταλλαγή πληροφοριών και σε κατάλληλα οικονομικά κίνητρα (προγράμματα) μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των επιδόσεων όσον αφορά τις αστικές και τις περιφερειακές μεταφορές.

1. Γενικές παρατηρήσεις

1.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η κινητικότητα πρέπει να συγκαταλέγεται στους κύριους στόχους προτεραιότητας τόσο της πολιτικής μεταφορών της ΕΕ όσο και της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβώνας. Το ζητούμενο είναι να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη αποτελεσματικών, ασφαλών, βιώσιμων και αξιόπιστων τρόπων μεταφοράς, με ιδιαίτερη προσοχή στη συντροπικότητα.

1.2

Η ΕΤΠ παρατηρεί ότι οι μεταφορές συμπληρώνουν τα ίδια τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στον βαθμό που επιτρέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των εμπορευμάτων. Συνδέονται επίσης με την επιθυμητή ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή την οικονομική της μεγέθυνση. Η ΕΤΠ είναι, συνεπώς, αντίθετη στην ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που συνίσταται στην ρύθμιση υπό μορφήν μη συντονισμένων μειώσεων ή περιορισμών, επειδή δεν υπάρχει απλή λύση για το θέμα. Αντιθέτως, επιβάλλεται να ληφθούν νέα νομοθετικά μέτρα για την διαφοροποιημένη ελευθέρωση των διάφορων κλάδων που απαρτίζουν αυτόν τον τομέα ανάλογα με τις τοπικές και περιφερειακές συνθήκες, να εναρμονιστούν οι όροι που επιβάλλονται στους διάφορους τρόπους μεταφοράς και να προαχθεί η διαλειτουργικότητα και η συνεργασία τους.

1.3

Κατά την άποψη της Επιτροπής των Περιφερειών, ο πρώτιστος στόχος της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών είναι να δημιουργηθούν συνθήκες που να εγγυώνται την αποτελεσματικότητα και την βιωσιμότητα των διευρωπαϊκών μεταφορών. Προς τούτο, πρέπει:

—	να αναπτυχθεί ελεύθερη αγορά μεταφορών,

—	να αναπτυχθεί ένα ομοιογενές δίκτυο διευρωπαϊκών μεταφορών (ΔΕΔ-Μ),

—	να συμπληρωθούν οι συνδέσεις που λείπουν και να αρθούν τα εμπόδια που υπάρχουν στους κύριους άξονες του ΔΕΔ-Μ,

—	να συνδεθούν οι κύριοι διάδρομοι αυτού του δικτύου με τα δίκτυα των γειτονικών περιφερειών και χωρών, πράγμα που θα ευνοήσει την εδαφική συνοχή ακόμη και στο εσωτερικό των εξόχως απόκεντρων περιοχών που βρίσκονται στα σύνορα της Ένωσης,

—

να καταβληθεί προσπάθεια για να διορθωθούν οι αδυναμίες του δικτύου ΔΕΔ-Μ σε διασυνοριακό επίπεδο, μειώνοντας ιδίως την απομόνωση των παραμεθόριων περιοχών, κατάλοιπο του παλιού διαχωρισμού της ηπείρου από το «σιδηρούν παραπέτασμα», αλλά και στα σύνορα που έχει η σημερινή ΕΕ-27 με τις υποψήφιες χώρες (Κροατία, Τουρκία) καθώς και στα σύνορα της ΕΕ με τις γειτονικές χώρες και περιφέρειες, όπως οι μεσογειακές χώρες της βόρειας Αφρικής και ο κόμβος μεταφορών του Πορθμού του Γιβραλτάρ,

—	να εξασφαλιστεί ευρεία και εύκολη πρόσβαση των περιφερειών και των δήμων στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, πράγμα που θα αυξήσει την εδαφική συνοχή,

—

να προωθηθούν τα διευρωπαϊκά δίκτυα και να αναπτυχθούν σημαντικά έργα υποδομής που θα βελτιώσουν τις συνδέσεις (τουλάχιστον) μεταξύ των πιο πυκνοκατοικημένων περιφερειών κάθε κράτους μέλους και της υπόλοιπης επικράτειας της Ε.Ε., με σκοπό την πλήρη ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και την ευαισθητοποίηση της Ευρώπης,

—	να χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά στις διευρωπαϊκές μεταφορές όλοι οι διαθέσιμοι τρόποι μεταφοράς, προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη εκμετάλλευση των ικανοτήτων, της διαλειτουργικότητας και των συνεργιών των υφιστάμενων υποδομών,

—	να κατασκευαστούν νέες υποδομές για τις διευρωπαϊκές μεταφορές όπου, παρόλο που έχουν γίνει τα πάντα για να επιτευχθεί η προηγούμενη προϋπόθεση, ο υφιστάμενος εξοπλισμός αποδεικνύεται ανεπαρκής για την επίλυση των προβλημάτων των υπερφορτωμένων (συμφορημένων) περιοχών,

—	να αρθούν τα υλικά, τεχνικά και οργανωτικά εμπόδια που παρακωλύουν τη βέλτιστη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των προσώπων ή τη μεταφορά τους από ένα κράτος μέλος σε άλλο,

—	να εκπληρωθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι απαιτήσεις των διηπειρωτικών μεταφορών, με συνεκτίμηση της γεωγραφικής διαίρεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της νέας εδαφικής κατανομής όλων των κρατών μελών της,

—	να οργανωθούν αποτελεσματικά οι μεταφορές, η κατανομή των ικανοτήτων σε ευαίσθητες περιοχές (περιφέρειες) με μέσα που βασίζονται στην αγορά, όπως η εμπορία δικαιωμάτων διαμετακόμισης.

1.4

Κατά την άποψη της Επιτροπής των Περιφερειών, ο υποκείμενος στόχος της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών είναι να υιοθετηθεί μια κοινή προσέγγιση για την επίλυση εκείνων των προβλημάτων που δεν είναι ορθολογικό να ρυθμιστούν χωριστά στο επίπεδο κάθε κράτος μέλους, περιφέρειας ή δήμου, με αυστηρό σεβασμό των αρχών της πραγματικής επικουρικότητας, ιδίως:

—	για τον περιορισμό των επιπτώσεων των μεταφορών στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από το πρωτόκολλο του Κυότο σχετικά με τις εκπομπές CO2,

—	για την εξασφάλιση της ενεργειακής βιωσιμότητας των μεταφορών, με προσφυγή σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως τα βιοκαύσιμα,

—	για την ενίσχυση των κανόνων ασφαλείας και τη μείωση των κινδύνων τροχαίων ατυχημάτων,

—	για την ενθάρρυνση των καινοτόμων πρωτοβουλιών στον τομέα των μεταφορών,

—	για την εξασφάλιση της δυνατότητας όλης της ΕΕ, άρα και κάθε κράτους μέλους της, να προσαρμοστούν στις εγγενείς μεταβολές των αγορών των μεταφορών σε παγκόσμια κλίμακα.

1.5

Η Επιτροπή των Περιφερειών θα ήθελε παράλληλα να τονίσει ότι οι στόχοι της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών πρέπει να επιτευχθούν, προπαντός, με τη δημιουργία ενός θεσμικού και νομικού πλαισίου που να δίνει τη δυνατότητα στους διάφορους ενδιαφερόμενους (δυνάμεις της αγοράς κ.τ.λ.) να αναπτύσσουν δραστηριότητα με ίσους όρους στον τομέα των μεταφορών. Η ρύθμιση και η παρέμβαση των δημόσιων ταμείων θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή μόνο όταν είναι απαραίτητη λόγω της αποτυχίας της αγοράς και πρέπει να καλύπτεται από τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, των περιφερειών και των πόλεων.

1.6

Ενόψει των αποτελεσμάτων της εφαρμογής της Λευκής Βίβλου του 2001, η Επιτροπή των Περιφερειών πιστεύει ότι, για να εκπληρωθούν οι στόχοι της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών, είναι απαραίτητο:

—	να έχουν τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει η ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών στο μέλλον σαφώς καθορισμένη δομή που να αντικατοπτρίζει τις παραπάνω προτεραιότητες,

—

να είναι το σύνολο των μέσων και των μέτρων, που θα θεσπιστούν με βάση αυτές τις προτεραιότητες, όντως διαρθρωμένο σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, ώστε να δημιουργηθούν ιδιαίτερα συνεκτικά σύνολα για κάθε επίπεδο δημόσιας διοίκησης που να βασίζονται δηλαδή στην εξουσία τους ή τις αρμοδιότητές τους,

—	να χορηγηθούν επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι για την εφαρμογή αυτών των μέσων και των μέτρων, σε όλες τις βαθμίδες όπου οι μεταφορές ασκούν επιρροή στις οικονομικές επιδόσεις της Ένωσης και στην ποιότητα ζωής των πολιτών της.

1.7

Η ΕΤΠ θεωρεί καθοριστικό να δημιουργηθούν οι αναγκαίοι δίαυλοι ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή της περιφερειακής αυτοδιοίκησης στον καθορισμό της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών. Η ενδιάμεση εξέταση της λευκής βίβλου δεν προσδιορίζει σαφώς τον ρόλο που θα ανατεθεί στις περιφερειακές αρχές, στα πλαίσια αυτά.

1.8

Η ΕΤΠ πιστεύει ότι στην τρέχουσα μορφή της ενδιάμεσης εξέτασης της Λευκής Βίβλου δεν υπογραμμίζονται επαρκώς οι προτεραιότητες κάθε προτεινόμενης πρωτοβουλίας και φοβάται μήπως μειωθεί, κατά συνέπεια, η αποτελεσματικότητα του συνόλου του εγγράφου. Ζητεί, συνεπώς, να ανασυνταχθεί ο κατάλογος των προτεραιοτήτων («Πρόγραμμα έργων — επιλογή των κύριων δράσεων»), έτσι ώστε να μην ακολουθεί πλέον χρονολογική λογική, αλλά να είναι οργανωμένος, αφενός, βάσει των προτεραιοτήτων των διάφορων προς επίτευξη στόχων και, αφετέρου, βάσει των πεδίων αρμοδιότητας που προβλέπονται σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκτιμά ότι απαιτείται ο ορισμός των συντονιστών που θα είναι υπεύθυνοι για κάθε δράση. Για την ακρίβεια, η ΕΤΠ πιστεύει ότι ο στόχος αυτών των δράσεων δεν συνίσταται στη δημοσίευση ενός εγγράφου, αλλά μάλλον στην πραγματική ποιοτική αλλαγή που συνεπάγεται η αυστηρή εφαρμογή του.

1.9	Η ΕΤΠ ζητεί, επίσης, να εξεταστούν, πριν υιοθετηθεί νέα σειρά ρυθμιστικών μέτρων ή παρεμβάσεων από πλευράς των δημόσιων αρχών, οι δυνατότητες επίτευξης των ίδιων αποτελεσμάτων μέσω καλύτερης εφαρμογής των μηχανισμών της αγοράς στον τομέα των μεταφορών.

1.10

Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων, η ΕΤΠ προτείνει να προστεθεί στον τίτλο της Λευκής Βίβλου του 2006 η φράση «Η ώρα των πράξεων», ούτως ώστε να απηχείται η Λευκή Βίβλος του 2001, που έφερε τον υπότιτλο «Η ώρα των επιλογών». Η μοναδική εγγύηση για την επίτευξη των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων είναι, πράγματι, να μεταφερθούν οι αποφάσεις που ελήφθησαν στο κοινοτικό επίπεδο στις πολιτικές μεταφορών πρώτα των κρατών μελών και έπειτα των περιφερειακών και δημοτικών αρχών, μέχρι την πλήρη υλοποίησή τους.

2. Χερσαίες μεταφορές

2.1

Η ΕΤΠ θεωρεί ότι έχει πρωταρχική σημασία να εξισορροπηθεί η κατανομή των χερσαίων μεταφορών μεταξύ των μεταφορικών μέσων, έτσι ώστε να αποφευχθεί η σχεδόν αποκλειστική συγκέντρωση των μεταφορικών ροών στις οδικές αρτηρίες της Ευρώπης. Παράλληλα, κρίνει αναγκαίο να αναπτυχθούν στρατηγικές υπέρ της διατροπικότητας και της πολυτροπικότητας, που να εξασφαλίζουν τη γενική αποτελεσματικότητα των συστημάτων μεταφοράς.

2.2

H Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής η οποία αποσκοπεί στην επίσπευση της άρσης των τεχνικών και λειτουργικών εμποδίων που υφίστανται στις διεθνείς σιδηροδρομικές μεταφορές αλλά και στην προώθηση μιας θετικής και αποτελεσματικής ενοποίησης και τυποποίησης του τροχαίου σιδηροδρομικού υλικού.

2.3

Εξάλλου, θεωρεί ότι, για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των σιδηροδρομικών μεταφορών έναντι των οδικών, και για να μπορέσει ο κλάδος των σιδηροδρόμων να έχει τη συμμετοχή που του αρμόζει στο συνολικό όγκο των μεταφορών, κρίνεται σκόπιμο να ολοκληρωθεί η εναρμόνιση των προϋποθέσεων που ισχύουν στις σιδηροδρομικές και τις οδικές μεταφορές, όπως προβλέπεται στη Λευκή Βίβλο του 2001.

2.4

Η πείρα δείχνει ότι οι διεργασίες απελευθέρωσης έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις νομικές σχέσεις των μεταφορέων με τους πελάτες τους, τους προμηθευτές τους, τους καταναλωτές των υπηρεσιών που προσφέρουν και το προσωπικό που απασχολούν, καθώς επίσης και στα περιουσιακά δικαιώματα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος των μέτρων ελευθέρωσης που ήδη έλαβαν ορισμένα κράτη μέλη και να καταρτισθεί μια κοινή προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο η οποία θα μπορεί να εφαρμόζεται μεμονωμένα σε κάθε σιδηροδρομικό οργανισμό και θα βασίζεται στις εμπειρίες ορισμένων κρατών μελών. Εξάλλου, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά τη θέσπιση στοιχειωδών νομικών προτύπων για την εξασφάλιση της κατάλληλης προστασίας και την εξισορρόπηση των δικαιωμάτων όλων των παραγόντων που θίγονται από την απελευθέρωση κλάδων των μεταφορών που λειτουργούν υπό μορφή δικτύου (μεταφορείς, χρήστες και ρυθμιστικοί φορείς, καθώς και — ενδεχομένως — δημόσια διοίκηση και δημόσια όργανα ελέγχου).

2.5

Η Επιτροπή των Περιφερειών διαπιστώνει ότι οι οδικές μεταφορές εξακολουθούν να διαδραματίζουν καθοριστικής σημασίας ρόλο για την τοπική αυτοδιοίκηση, επειδή σε πολλές περιφέρειες αποτελούν το μοναδικό μέσο που εξασφαλίζει την κινητικότητα και την πρόσβαση σε αυτές. Προκειμένου να βελτιωθεί το σύστημα μεταφορών στο σύνολό του, έχουν ιδιαίτερη σημασία οι δυνατότητες διατροπικών διασυνδέσεων.

2.6

Στην παρούσα συγκυρία υποχώρησης των δημοσίων επενδύσεων, η ΕΤΠ κρίνει αναγκαίο να προωθηθούν οι σιδηροδρομικοί άξονες μεγάλης ταχύτητας που περιλαμβάνονται στα ΔΕΔ-Μ, ως σχέδια προτεραιότητας. Επίσης, είναι αναγκαίο να δοθεί έμφαση στην ενίσχυση των σιδηροδρομικών αρτηριών εκείνων που λειτουργούν συμπληρωματικά προς τα ΔΕΔ-Μ. Πρέπει, λοιπόν, να επικεντρωθεί η προσοχή στον εντοπισμό και την ανάπτυξη σχεδίων για σιδηροδρομικές αρτηρίες τα οποία δεν εντάσσονται μεν στα ΔΕΔ-Μ, αλλά συνιστούν σχέδια βιώσιμων μεταφορών παράλληλα και συμπληρωματικά προς αυτά και θα έπρεπε να περιλαμβάνονται στα πλαίσια της χρηματοδότησης εκ μέρους της ΕΕ.

2.7

Η Επιτροπή των Περιφερειών επιδοκιμάζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ευφυή συστήματα χρέωσης της χρήσης των υποδομών καθώς και την εξέταση των δυνατοτήτων κατανομής των μεταφορικών ικανοτήτων σε αστικές και ευαίσθητες περιοχές με καταλληλότερα μέσα της αγοράς όπως παραδείγματος χάρη η ανταλλαγή δικαιωμάτων διαμετακόμισης.

2.8

Παρότι πρέπει να υποστηριχτούν σθεναρά οι πρωτοβουλίες της Λευκής Βίβλου για την προώθηση των πλέον βιώσιμων μεταφορικών μέσων, όπως οι σιδηροδρομικές και οι πλωτές μεταφορές, χρειάζεται να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν πολλές περιφέρειες που δεν διαθέτουν κατάλληλες υποδομές σιδηροδρομικών και πλωτών μεταφορών. Επομένως, η μετάβαση από τις οδικές μεταφορές προς τρόπους μεταφοράς πιο βιώσιμους περιβαλλοντικά θα απαιτούσε σημαντικές επενδύσεις στις εν λόγω υποδομές.

3. Αερομεταφορές

3.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί τη νέα ώθηση που παρατηρείται στην ανάπτυξη περιφερειακών αεροδρομίων και φθηνών αερομεταφορέων που επέτρεψαν τα τελευταία χρόνια τη μετακίνηση επιβατών σε περισσότερο προσιτές τιμές, προτείνοντας μια ικανοποιητική εναλλακτική λύση για τις χερσαίες μεταφορές επιβατών για μεγάλες αποστάσεις. Συγχρόνως πρέπει, ωστόσο, να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και οι αρνητικές συνέπειες αυτής της εξέλιξης.

3.2

Ακολουθώντας τη γραμμή προηγούμενων γνωμοδοτήσεών της, η ΕΤΠ τονίζει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι περιφερειακοί αερολιμένες για την περιφερειακή ανάπτυξη και συνοχή (διασύνδεση περιφερειών, αυξημένη κινητικότητα, δυνατότητα αξιοποίησης της ελεύθερης διακίνησης, οικονομική ανάπτυξη, αναζωογόνηση απομονωμένων και λιγότερο αναπτυγμένων περιφερειών). Σε σχέση με αυτό, η ΕΤΠ χαιρετίζει την πρωτοβουλία που ανέλαβε η Επιτροπή, η οποία αποσκοπεί στην δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την εντονότερη ανάπτυξη του δυναμικού των αερομεταφορών στον αντίστοιχο κλάδο της διαπεριφερειακής αγοράς.

3.3

Ταυτόχρονα, η ΕΤΠ επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις της υπέρ μιας ισορροπημένης προσέγγισης των θεμάτων που έχουν σχέση με τη διαφάνεια και την επιλεξιμότητα που επιβάλλεται στο χώρο των κρατικών ενισχύσεων και την δυνατότητα των περιφερειακών αρχών να χρηματοδοτήσουν περιφερειακούς αερολιμένες αλλά και με την ανάπτυξη νέων γραμμών που επιτρέπουν τη διασύνδεση των ενδιαφερόμενων περιφερειών με την υπόλοιπη ευρωπαϊκή αγορά.

3.4

Λόγω της ιδιαίτερης θέσης των εξόχως απομακρυσμένων περιφερειών, για τις οποίες οι θαλάσσιες και οι αεροπορικές μεταφορές συνιστούν τα μοναδικά μέσα πρόσβασης στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και τον λοιπό κόσμο, θα πρέπει, για τις περιφέρειες αυτές, να θεσπιστούν οι αναγκαίες εξαιρέσεις από τα ενδεχόμενα μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής στους κλάδους των αεροπορικών και των θαλάσσιων μεταφορών, δεδομένου ότι το ποσοστό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις περιφέρειες αυτές σε σύγκριση με το σύνολο της ΕΕ είναι κατώτερο από το 0,5 % για τους δύο αυτούς κλάδους και συνεπώς κάτι τέτοιο δεν θα έθετε κατά κανέναν τρόπο σε κίνδυνο τις σχετικές διεθνείς δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4. Θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές

4.1	Η Επιτροπή των Περιφερειών επιδοκιμάζει τη σύσταση της Επιτροπής να συνεχιστεί η ανάπτυξη των ακτοπλοϊκών μεταφορών και των «θαλάσσιων αυτοκινητοδρόμων» ως εναλλακτικών για τις οδικές μεταφορές. Παράλληλα, επισημαίνει ότι έχει ήδη υποστηρίξει τα ακόλουθα:

4.2	να προβλεφθεί στα λειτουργικά προγράμματα για την περίοδο 2007 — 2013 η εκτέλεση σχεδίων που ευνοούν τις θαλάσσιες μεταφορές (καταπολέμηση της ρύπανσης, ασφάλεια των μεταφορών, διαχείριση υποδομών εσωτερικής ναυσιπλοΐας)·

4.3	να καταβληθούν αυξημένες προσπάθειες για τη βελτίωση της ικανότητας και την ανάπτυξη υποδομών χερσαίας πρόσβασης σε λιμενικές εγκαταστάσεις, για τη δημιουργία δικτύου εφοδιαστικής για τη διανομή, με ταυτόχρονη επικέντρωση του ενδιαφέροντος στις ανάγκες των νησιωτικών περιοχών·

4.4	να υπάρξει μέριμνα έτσι ώστε οι νησιωτικές περιφέρειες στην ΕΕ να είναι ουσιαστικά συνδεδεμένες στα συστήματα «θαλάσσιων αυτοκινητοδρόμων», έτσι ώστε να βελτιωθεί η πρόσβασή τους στην εσωτερική αγορά.

4.5	Εξάλλου, η Επιτροπή των Περιφερειών συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής για τη χάραξη στρατηγικής για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη ενός «ενιαίου ευρωπαϊκού θαλάσσιου χώρου» που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της αντίστοιχης κοινής αγοράς.

4.6	Η ΕΤΠ εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για την εξαγγελία μέτρων για τους λιμένες και καθιστά γνωστή την προθυμία της να συμμετάσχει στις συζητήσεις για την κατάρτισή τους. Εξάλλου, επιθυμεί να υπενθυμίσει τη σημασία των διασυνδέσεων που υπάρχουν μεταξύ λιμένων και πόλεων ή περιφερειών.

4.7

Η ΕΤΠ εκφράζει την υποστήριξή της προς τις πόλεις και τις περιφέρειες στις οποίες υπάρχουν ιδιαίτερα σημαντικοί θαλάσσιοι λιμένες και οι οποίες επιθυμούν την αποτελεσματική σύνδεση των υποδομών που διαθέτουν στο χώρο των χερσαίων μεταφορών με το ΔΕΔ-Μ και την ολοκλήρωση των διηπειρωτικών αξόνων χερσαίων μεταφορών για μεγάλες αποστάσεις («landbridges»).

4.8

Εξάλλου, η ΕΤΠ τονίζει ότι η αξία των εσωτερικών πλωτών μεταφορών ως υποκατάστατο των χερσαίων μεταφορών έχει υποτιμηθεί επί μακρόν και χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για την κατάρτιση προγράμματος για την προώθηση της ανάπτυξής τους. Ταυτόχρονα, αναφερόμενη στην έγκριση της Επιτροπής για την αύξηση των συνεργειών μεταξύ των διαφόρων κοινοτικών πολιτικών (στους χώρους των μεταφορών, της ενέργειας και του περιβάλλοντος), η ΕΤΠ υπογραμμίζει τη βασική έλλειψη συνοχής που έχει επανειλημμένα παρατηρηθεί σε σχέση με την προσέγγιση του θέματος της κατασκευής εσωτερικών πλωτών οδών. Γι' αυτό χρειάζεται η δημιουργία εσωτερικών πλωτών οδών και η ανάπτυξη των ποτάμιων μεταφορών ως ικανοποιητικής εναλλακτικής λύσης για τις οδικές μεταφορές. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν λόγω της ύπαρξης διατάξεων που βασίζονται στην υπερβολική επιβολή περιβαλλοντικών περιορισμών.

4.9

Η ΕΤΠ φρονεί ότι τα μέτρα που θα προωθηθούν όσον αφορά τις θαλάσσιες αρτηρίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν εμπεριστατωμένη ανάλυση του αντίκτυπού τους στα υφιστάμενα συστήματα λιμένων, να καθορίζουν πώς θα αντιμετωπιστούν οι ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις επ' αυτών και να ορίζουν πώς θα αποφασιστούν οι διακριτικές ενισχύσεις για την επίλυση των διαφόρων ιδιαιτεροτήτων του απομακρυσμένου και νησιωτικού χαρακτήρα που θα πρέπει να αντιμετωπίζουν.

4.10	Η ΕΤΠ κρίνει αναγκαίο να προβλέπεται ρητώς η συμμετοχή των περιφερειών στους μελλοντικούς κανονισμούς που θα ρυθμίζουν τις εξελίξεις των ενισχύσεων για τις θαλάσσιες αρτηρίες.

5. Αστικές συγκοινωνίες και περιφερειακά συστήματα μεταφορών

5.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών υπενθυμίζει ότι στον κλάδο των αστικών συγκοινωνιών, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, πρέπει να υιοθετηθεί η άποψη σύμφωνα με την οποία η ιδανική κατάσταση είναι εκείνη στην οποία οι πολίτες μπορούν να μετακινούνται χωρίς να έχουν ανάγκη μέσου μεταφοράς. Από την άποψη αυτή, το θέμα είναι να υιοθετηθούν ειδικά μέτρα όχι μόνο για τον κλάδο των μεταφορών, αλλά και για άλλους τομείς, όπως η πολεοδομία, η περιφερειακή ανάπτυξη ή ακόμη και η στεγαστική πολιτική. Αυτό αληθεύει όλως ιδιαιτέρως για τα νέα κράτη μέλη όπου, σε πολλές περιπτώσεις, το ζητούμενο είναι η προσφορά μέσων που διευκολύνουν τη μετεγκατάσταση για επαγγελματικούς λόγους, την απελευθέρωση της στεγαστικής αγοράς και τα λοιπά.

5.2

Η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της Επιτροπής να καταρτιστεί Πράσινη Βίβλος για τις αστικές συγκοινωνίες και δηλώνει ότι, υπό την ιδιότητα του οργάνου εκπροσώπησης των περιφερειών και των πόλεων της Ευρώπης, είναι έτοιμη να συμμετάσχει ενεργά στις συζητήσεις των ενδιαφερόμενων παραγόντων, πριν από την έγκριση του οριστικού κειμένου.

5.3

Από την άποψη αυτή, η ΕΤΠ επισημαίνει ότι τα συστήματα αστικών και περιφερειακών μεταφορών είναι ακόμη πιο αποδοτικά, δεδομένου ότι ανταποκρίνονται στις τοπικές ανάγκες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στην περίπτωση των πανευρωπαϊκών μεταφορών, είναι εξαιρετικά περίπλοκο να προβλεφθεί οποιαδήποτε παρέμβαση ή εναρμόνιση σε αυτό το χώρο. Δυνάμει της αρχής της επικουρικότητας, ο ρόλος της ΕΕ στον τομέα αυτό πρέπει να συνίσταται στη διάδοση της τεχνογνωσίας και στη δημιουργία προγραμμάτων που επιτρέπουν την μεταφορά και την καθιέρωση δοκιμασμένων πρακτικών ή στην αξιολόγηση νεωτεριστικών προσεγγίσεων (οργάνωση των μεταφορών, έξυπνα συστήματα, καύσιμα που είναι αποδοτικά από οικολογική και ενεργειακή άποψη, κινητικότητα ως προϋπόθεση της περιφερειακής ανάπτυξης κλπ.).

5.4

Τα προβλήματα των μεταφορών επικεντρώνονται κυρίως στις μεγάλες πόλεις, τους αστικούς οικισμούς και τα προάστια, και λόγω της έντονης αστικοποίησης των περιοχών αυτών, η κατασκευή και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών των μεταφορών απαιτούν μεγάλο κόστος. Ενδείκνυται συνεπώς να ληφθεί προσεκτική μέριμνα για την ανάπτυξη των υποδομών με νέες τεχνολογίες σε όλα τα επίπεδα, και να υποστηριχθούν οι υποδομές που δεν ανήκουν άμεσα στα ΔΕΔ-Μ. Επισημαίνεται η ανάγκη υποστήριξης των αστικών μεταφορών που ρυπαίνουν λιγότερο, με στόχο τον περιορισμό του επιπέδου ρύπανσης που παρατηρείται στις πόλεις μας και τη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης των κατοίκων τους. Η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει και αυτές τις πτυχές στην ανάλυσή της κατά την εκπόνηση της προβλεπόμενης Πράσινης Βίβλου για τις αστικές μεταφορές.

5.5

Η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εστιάσει το ενδιαφέρον της κυρίως στις μεταφορές στην πόλη και να εξετάσει, εάν τα διάφορα επιχειρησιακά προγράμματα για την περίοδο 2007-2013 αποδίδουν στις αστικές μεταφορές την προσοχή που τους αξίζει και εάν προβλέπουν την χορήγηση των κατάλληλων οικονομικών μέσων. Η ΕΤΠ τονίζει ότι οι αστικές μεταφορές είναι το ίδιο σημαντικές με τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών δεδομένου ότι η μεγαλύτερη ροή των μεταφορών ξεκινά και καταλήγει σε πόλη και ότι οι πόλεις αποτελούν συνεπώς τα κυριότερα σημεία συμφόρησης. Για τον ίδιο λόγο, οι αστικές μεταφορές ποιότητας αποτελούν βασική προϋπόθεση για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και κατά συνέπεια για το σύνολο της στρατηγικής της Λισσαβώνας, τόσο για την μεταφορά αγαθών όσο και για την κινητικότητα των εργαζομένων.

5.6

Η ΕΤΠ φρονεί ότι, για την αποσυμφόρηση της πρόσβασης στις μεγάλες πόλεις, πρέπει να αναπτυχθούν μεγάλοι κόμβοι αλλαγής μεταφορικού μέσου στις εισόδους των πόλεων, με επαρκή διαθεσιμότητα θέσεων στάθμευσης (αποτρεπτικοί χώροι στάθμευσης) ώστε οι πολίτες που ταξιδεύουν με αυτοκίνητο έως την πόλη να μπορούν να σταθμεύουν εκεί τα οχήματά τους και να μεταχειρίζονται ύστερα τις δημόσιες συγκοινωνίες, χωρίς σημαντικές απώλειες χρόνου.

6. Βελτιστοποίηση των υποδομών, και προσπελασιμότητα των δικτύων

6.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι, για τη βιωσιμότητα των πανευρωπαϊκών μεταφορών, ο στόχος που επείγει περισσότερο είναι, παράλληλα με την ολοκλήρωση του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών ΔΕΔ-Μ και την κατασκευή νέων υποδομών, να βελτιωθούν οι όροι που καθιστούν δυνατή τη συστηματική χρήση των αποθεμάτων μεταφορικής ικανότητας που υπάρχουν στις υφιστάμενες υποδομές.

6.2

Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι η Επιτροπή δίνει προτεραιότητα στην ανάγκη μείωσης των κυκλοφοριακών συμφορήσεων και στην αύξηση της προσβασιμότητας. Κατά τη γνώμη της, πρόκειται για μια προϋπόθεση η οποία είναι απαραίτητη για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες που εμπερικλείει το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης και για να επιτευχθεί μεγαλύτερη εδαφική συνοχή.

6.3

Παρόλα αυτά, η Επιτροπή των Περιφερειών δεν συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η Ευρώπη επωφελείται από την ύπαρξη ενός πυκνού δικτύου μεταφορών και μιας υποδομής η οποία, σε γενικές γραμμές, είναι υψηλής ποιότητας. Η ΕΤΠ επιμένει ότι υπάρχουν ποιοτικές διαφορές μεταξύ των υποδομών μεταφοράς στην ΕΕ των 15 παλαιών, και την ΕΕ των 10 νέων κρατών μελών. Ταυτόχρονα, διαπιστώνει ότι, λόγω της αύξησης των μεταφορών που καταγράφεται στα νέα κράτη μέλη μετά τη διεύρυνση του 2004, η κατάσταση του δικτύου τους επιδεινώνεται ακατάπαυστα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ακόμη περισσότερο η διαφορά που υφίσταται μεταξύ των 15 παλαιών και των 10 νέων κρατών μελών της ΕΕ. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να συμπεριληφθεί στις δραστηριότητες που προτείνονται στο πλαίσιο της ενδιάμεσης εξέτασης της Λευκής Βίβλου μια ακριβής και εμπεριστατωμένη αξιολόγηση της κατάστασης των υποδομών μεταφοράς στην ΕΕ των 27, έτσι ώστε τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διαθέτουν καταλληλότερα στοιχεία, για να μπορέσουν να λάβουν αποφάσεις στον τομέα αυτό.

6.4

Παράλληλα, η ΕΤΠ προειδοποιεί για το ενδεχόμενο να προκύψουν νέα σημεία συμφόρησης στους μεγάλους άξονες μεταφορών στις μεθοριακές ζώνες και στις απομονωμένες περιφέρειες, στα νέα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Όντως, θεωρείται ότι έχει καθοριστική σημασία να κινηθεί η διαδικασία αναθεώρησης των ΔΕΔ-Μ στην οποία περιλαμβάνεται η πρόταση για την επέκτασή τους στις γειτονικές με την ΕΕ περιφέρειες και χώρες.

6.5

Η Επιτροπή των Περιφερειών υποστηρίζει ενεργά τα περιφερειακά προγράμματα για την ανάπτυξη των υποδομών μεταφοράς, ιδιαιτέρως αυτών που έχουν διασυνοριακή διάσταση, και καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να προωθεί τις κατάλληλες γι αυτές προϋποθέσεις με την υλοποίηση προγραμμάτων που επιτρέπουν την αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται με την πολιτική συνοχής για την περίοδο 2007 — 2013, καθώς και προγραμμάτων που ευνοούν τη διαπεριφερειακή συνεργασία.

6.6

Η ΕΤΠ παροτρύνει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει χρηματοδοτικά μέσα (προϋπολογισμός ΔΕΔ-Μ, ΕΤΕ, ΕΤΑΑ, συμπράξεις ιδιωτικού/δημόσιου τομέα κλπ.) μαζί με θεσμικά μέσα (Ευρωπαίος συντονιστής) για τη θέσπιση προγράμματος για τη στήριξη των παρεμβάσεων με στόχο την ταχεία κατάργηση των διασυνοριακών σημείων συμφόρησης και για τη δημιουργία των συνδέσεων που υπολείπονται στο πλαίσιο των 30 αξόνων προτεραιότητας ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος του ΔΕΔ-Μ, που καθορίστηκαν το 2004, καθώς και άλλων συνδέσεων η ανάγκη των οποίων διαπιστώθηκε εκ των υστέρων, έτσι ώστε να επιτευχθεί η ουσιαστική ομοιογένεια του δικτύου. Όντως, στον χώρο αυτό, οι εθνικές πολιτικές μεταφορών έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές εδώ και πολύ καιρό, πράγμα το οποίο εμποδίζει ιδιαίτερα την περιφερειακή ανάπτυξη, την επίτευξη της εδαφικής συνοχής αλλά και την πλήρη αξιοποίηση της ελεύθερης διακίνησης και της διασυνοριακής συνεργασίας. Επιπλέον, πρέπει να προβλεφθούν μηχανισμοί χρηματοδότησης και για άλλα σχέδια, συμπληρωματικά προς τα ΔΕΔ-Μ, ιδιαίτερα δε για εκείνα που αφορούν τη βελτίωση της προσπελασιμότητας: οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις, λιμενικές προσβάσεις, ζώνες υλικοτεχνικής υποστήριξης συνδεόμενες με ζώνες αλλαγής μεταφορικού μέσου, είσοδοι πόλεων κ.λπ.

6.7

Εξάλλου, η ΕΤΠ εφιστά την προσοχή στην ανάγκη επανεξισορρόπησης των αξόνων Δύσης-Ανατολής και Βορρά-Νότου των διαδρόμων των ΔΕΔ-Μ. Συγκεκριμένα, για την καλύτερη αξιοποίηση του δυναμικού που διαθέτουν οι θαλάσσιοι λιμένες της Βαλτικής και της Αδριατικής, προτείνει να συνεκτιμηθούν κατά την προσεχή διεύρυνση των ΔΕΔ-Μ τα αποτελέσματα του προγράμματος INTERREG IIIB «A-B Landbridge» που έχει αφιερωθεί ειδικά σε αυτό το θέμα και στο οποίο συμμετέχουν σήμερα περιφέρειες της Ιταλίας, της Αυστρίας, της Τσεχίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας και, σε ευρύτερη κλίμακα, περιφέρειες τρίτων χωρών, όπως η Νορβηγία ή η Κροατία.

7. Διαλειτουργικότητα και εναρμόνιση των μέσων μεταφοράς

7.1

Η ΕΤΠ αντιμετωπίζει με επιφύλαξη τη θέση της «συντροπικότητας», όπως αυτή εκτίθεται στην ενδιάμεση εξέταση της Λευκής Βίβλου για τις ευρωπαϊκές μεταφορές. Συμμερίζεται την άποψη σύμφωνα με την οποία κάθε μέσο μεταφοράς διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφορών. Η βελτιστοποίηση των μεταφορών μπορεί να επιτευχθεί μόνο χάρη στην πραγματική διαλειτουργικότητα των διαφόρων μέσων μεταφοράς κάτω από δίκαιες συνθήκες στην αγορά. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της κατάστασης των μεταφορών στην Ευρώπη είναι η δημιουργία δίκαιων συνθηκών για όλα τα μέσα μεταφοράς και μάλιστα άνευ διακρίσεων. Το δυσάρεστο γεγονός ότι οι οδικές μεταφορές γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία ακόμη και στις κατηγορίες της αγοράς μεταφορών που θα έπρεπε για οικολογικούς λόγους να προτιμούν τις σιδηροδρομικές, ποτάμιες και συντροπικές μεταφορές, οφείλεται όχι μόνο στην ανεπαρκή εναρμόνιση των διαφόρων τρόπων μεταφοράς, στο εξωτερικό κόστος, στην ανολοκλήρωτη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού δικτύου, στην ελλιπή μετατροπή του σιδηροδρομικού τομέα, αλλά και στο ανεπαρκές τεχνικό επίπεδο των σιδηροδρομικών και συνδυασμένων μεταφορών. Επομένως, πρέπει να υποστηριχθεί η έρευνα και η ανάπτυξη όχι μόνο στον τομέα των συστημάτων τηλεματικής και των συστημάτων πληροφόρησης αλλά και στον τομέα της τεχνολογίας των συστημάτων διαχείρισης των σιδηροδρομικών και συνδυασμένων μεταφορών, της αποτελεσματικής τυποποίησης, ενοποίησης και πιστοποίησης.

7.2	Από την άλλη πλευρά, η ΕΤΠ επιθυμεί να υπενθυμίσει τη δέσμευσή της υπέρ μιας οικειοθελούς ευρωπαϊκής πολιτικής, που να προωθεί τη στροφή προς τα λιγότερο ρυπογόνα μέσα μεταφοράς στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι του πρωτοκόλλου του Κυότο.

7.3

Σε ό,τι αφορά την άποψη αυτή, που αναφέρεται στο σημείο 7.1, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να συνεχιστεί η κατάρτιση και η εφαρμογή των κανόνων για την ενσωμάτωση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών. Στόχος είναι να θεσπιστεί κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη δημιουργία οδικών υποδομών στις οποίες η πρόσβαση θα είναι ελεύθερη αλλά και θα απαιτεί την καταβολή τελών, καθώς και αναζωογονημένων σιδηροδρομικών γραμμών μεταφοράς επί πληρωμή, που συνιστούν απαραίτητη συνθήκη για την επιτυχία του εγχειρήματος της προώθησης ενός πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ των διαφόρων μέσων. Τα έσοδα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη των δαπανών κατασκευής και συντήρησης των υποδομών (παρόλο που στις μεταβατικές οικονομίες πρόκειται για μια σημαντική πηγή εσόδων), αλλά να χρησιμεύουν επίσης και ως μέσο που προσαρμόζεται αυτομάτως στις ανάγκες υποδομών, έτσι ώστε να βελτιστοποιηθεί το επίπεδο αξιοποίησής τους και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο του εσωτερικού και εξωτερικού κόστους -συμπεριλαμβανομένου και του περιβαλλοντικού- κάθε τρόπου μεταφοράς. Τα τέλη, επηρεάζοντας τις τιμές των προϊόντων, πρέπει να αποτελέσουν ένα φυσικό ρυθμιστικό παράγοντα της αγοράς και ιδίως της υπερβολικής ζήτησης μεταφορών, διότι η καλύτερη μεταφορά είναι εκείνη που δεν πραγματοποιήθηκε.

7.4

Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι τα νέα, έξυπνα συστήματα τιμολόγησης επιτρέπουν τη βελτιστοποίηση των κυκλοφοριακών ροών, την αποτελεσματική αξιοποίηση των υποδομών και την πρόληψη των συμφορήσεων. Θεωρείται σκόπιμο να υποστηριχθεί η καθιέρωση ενός συστήματος τιμολόγησης που θα είναι διαφανές, δίκαιο, θα επιτρέπει τη λογιστική καταχώρηση και τη σαφήνεια των τιμολογίων, θα συμπεριλαμβάνει το εξωτερικό κόστος και θα συνοδεύεται από απλά τέλη, που θα υπάρχουν όμως για τη βελτιστοποίηση της χωροχρονικής χρήσης των υποδομών. Τα τέλη αυτά πρέπει να είναι τα ίδια σε όλη την ΕΕ και δεν πρέπει να οδηγήσουν απλώς στη μετατόπιση της κυκλοφορίας από τις υποδομές για τις οποίες καταβάλλονται τέλη σ' εκείνες που είναι δωρεάν. Κατ' αυτήν την έννοια, η ΕΤΠ επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στο σχέδιο Γαλιλαίος το οποίο, εφόσον εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη μέλη, θα μπορούσε να επιτρέψει την πραγμάτωση ενός τέτοιου συστήματος.

7.5

Προκειμένου να υποστηριχθεί ευρύτερα το σύστημα δορυφορικής πλοήγησης «Γαλιλέος», να ενθαρρυνθεί η ενιαία χρήση του σε όλη την Ευρώπη όσον αφορά τις μεταφορές και για να προβληθεί καλύτερα η έννοια αυτή, ιδίως στα νέα κράτη μέλη, η ΕΤΠ συνιστά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να συμμετάσχουν στενότερα τα νέα κράτη μέλη στα εν λόγω καινοτόμα προγράμματα, εγκαθιστώντας συμβολικά σε ένα από αυτά την εποπτική αρχή (Παγκόσμιο Δορυφορικό Σύστημα Πλοήγησης- GNSS). Με τον τρόπο αυτό, θα τηρούσε επίσης την άτυπη δέσμευση που έλαβε το 2003 να εγκαταστήσει νέες ευρωπαϊκές υπηρεσίες σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε..

8. Εφοδιαστική

8.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών υπογραμμίζει ότι, για τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας των διαφόρων μέσων μεταφοράς, θα ήταν σκόπιμο να υιοθετηθούν μέτρα υποστήριξης υπέρ της εφοδιαστικής. Όσον αφορά το ναύλο, οι δημόσιες υποδομές της εφοδιαστικής αποτελούν πράγματι βασικό παράγοντα της διαλειτουργικότητας των τρόπων μεταφοράς εμπορευμάτων και συγχρόνως αποτελούν σημαντικό κρίκο διάδρασης μεταξύ των τρόπων μεταφοράς, αφενός του βιομηχανικού τομέα και του εμπορίου αφετέρου. Συνεπώς είναι σημαντικό να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να διασφαλισθεί η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής εφοδιαστικής σε ευρωπαϊκή κλίμακα..

8.2

Η ΕΤΠ προτείνει να συμβάλει στην χάραξη του στρατηγικού πλαισίου που προτάθηκε για την όργανοδιοικητική υποστήριξη των μεταφορών στην Ευρώπη, δεδομένου ότι η ανάπτυξη αυτού του κλάδου επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη των περιφερειών. Υπό την ιδιότητα αυτή, συμμετέχει σε πολυάριθμα προγράμματα της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης, στρατηγικές για την περιφερειακή ανάπτυξη και αστικά προγράμματα, και διαδραματίζει επίσης κάποιο ρόλο στην επινόηση συστημάτων αστικών και περιφερειακών συγκοινωνιών ή στην ανάπτυξη περιφερειακών αερολιμένων, ποτάμιων λιμένων και δημοσίων κέντρων υλικοτεχνικής υποστήριξης, τα οποία πρέπει να θεωρούνται, από κάθε άποψη, ως υποδομές μεταφορών εντεταγμένες στα δίκτυα τα οποία εξυπηρετούν.

8.3

Η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση της ΕΕ να υποβάλει το 2007 ένα σχέδιο δράσης για την εφοδιαστική εμπορευματικών μεταφορών. Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι πρέπει επίσης να εξεταστεί και ο τρόπος μετατροπής των οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε σιδηροδρομικές, με τη βοήθεια μιας πολιτικής μεταφορών που να ευνοεί τους σιδηροδρόμους. Τα μέτρα αυτά, φορολογικού ή κανονιστικού χαρακτήρα, πρέπει να υποστηρίζονται με ενισχύσεις που να δρούν καταλυτικά.

9. Οδική ασφάλεια

9.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει τη δυσαρέσκειά της επειδή, παρά την τάση βελτίωσης που παρατηρείται εδώ και πολλά χρόνια στην ΕΕ των 25, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα διατηρείται πάντα σε απαράδεκτα ύψη. Υποστηρίζει δε χωρίς καμία επιφύλαξη την πρόταση της Επιτροπής για την εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος οδικής ασφάλειας στα πλαίσια του οποίου θα δίνεται έμφαση στη συμπεριφορά των χρηστών, στην τεχνολογία των αυτοκινήτων οχημάτων και στην κατάσταση των υποδομών.

9.2

Η ΕΤΠ διαπιστώνει ότι σε μια περίοδο διαρκούς αύξησης της κινητικότητας προσώπων και εμπορευμάτων σε όλη την ΕΕ, μπορεί να αναμένεται ότι τα κράτη μέλη θα συνεχίσουν τις συζητήσεις για την προσέγγιση και την ομοιογένεια των κανονιστικών διατάξεων και των νομικών κανόνων σε σχέση με τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας, με απώτερο στόχο να διευκολύνουν την κατανόησή του από τους οδηγούς και τους άλλους χρήστες των υποδομών. Αυτό θα συνέβαλε στην ενίσχυση της ασφάλειας, τη μείωση του αριθμού των ατυχημάτων και θα εξισορροπούσε την ανταγωνιστικότητα της εμπορικής προσφοράς μεταφορών.

9.3	Εξάλλου, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους βασικούς ευρωπαϊκούς άξονες, η ΕΤΠ τάσσεται υπέρ της εναρμόνισης των συστημάτων σηματοδότησης και των παραμέτρων αλλά και της χρήσης πολύγλωσσων πινακίδων για τη βελτίωση της ασφάλειας με τη χρήση νέων συστημάτων τηλεματικής.

10. Ασφάλεια

10.1	Η Επιτροπή των Περιφερειών αναγνωρίζει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να κατοχυρωθεί η ασφάλεια των συστημάτων μεταφοράς έναντι τρομοκρατικών απειλών και επιδοκιμάζει τη βούληση για την ανάληψη κοινής δράσης στον τομέα αυτό.

10.2	Από την άποψη αυτή, η ΕΤΠ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν κοινή στάση, δεδομένου ότι οι αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον τομέα αυτό είναι περιορισμένες.

10.3

Παράλληλα, η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί τα κοινοτικά όργανα να υποβάλουν σε εύθετο χρόνο στους ενδιαφερόμενους παράγοντες τις ενδεχόμενες προτάσεις τους για τη θέσπιση μέτρων στον τομέα της ασφάλειας των συστημάτων που επιδρούν άμεσα στην οργάνωση και την συγχρηματοδότηση των περιφερειακών και αστικών συστημάτων συγκοινωνιών, έτσι ώστε να επιτραπεί στους ενδιαφερόμενους να συζητήσουν και να διατυπώσουν τυχόν παρατηρήσεις.

11. Η εφοδιαστική των εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρώπη, το κλειδί για την επίτευξη βιώσιμης κινητικότητας

11.1

Η Επιτροπή των Περιφερειών επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το σχεδιασμό στρατηγικής η οποία να επιτρέπει την εξεύρεση απάντησης στη ερώτημα πώς και με ποια μέσα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτιστοποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών. Θα ήθελε, ωστόσο να επισημάνει ότι η εφοδιαστική δεν είναι ο στόχος, αλλά απλώς ένα από τα μέσα που θα επιτρέψουν την επίτευξή του. Συγχρόνως όμως, η εφοδιαστική δεν μπορεί να αποτελεί μεμονωμένο μέσο, στο βαθμό που αξιοποιείται αφού έχουν υλοποιηθεί όλα τα επιμέρους στάδια του συστήματος μεταφορών, όπως οι υποδομές, η τηλεματική (συστήματα πληροφόρησης στον τομέα των μεταφορών), η διαλειτουργικότητα, η χρήση κατάλληλων μέσων μεταφοράς, κτλ. Η ΕΤΠ παραπέμπει στις προηγούμενες παραγράφους της παρούσας γνωμοδότησης αναφορικά με τα μέτρα που θεωρεί σημαντικά για τη βελτίωση των συνθηκών που επικρατούν στις ευρωπαϊκές μεταφορές γενικά.

11.2

Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει επίσης το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την εφοδιαστική κυρίως ως εμπορική δραστηριότητα. Άλλωστε, η πλήρης ανάπτυξη των δυνάμεων της αγοράς είναι το στοιχείο που συμβάλει καθοριστικά στην καλύτερη αξιοποίηση των επιμέρους μέσων καθώς και στην αποτελεσματική αξιοποίηση του δικτύου μεταφορών. Συνεπώς, πρόκειται για ένα μέσο που επιτρέπει τη βελτίωση της διαχείρισης των μεταφορών και την αποτελεσματικότερη αξιοποίησή τους. Το θέμα της διασφάλισης της ποιότητας πρέπει επίσης να ανήκει στις αρμοδιότητες των φορέων μεταφορών ή των κλαδικών ευρωπαϊκών οργανώσεων.

11.3

Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ωστόσο ότι σε περίπτωση μη ανταπόκρισης των δυνάμεων της αγοράς, αιτιολογούνται και κανονιστικά μέτρα, προκειμένου να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος στόχος μιας κινητικότητας και μιας εφοδιαστικής των εμπορευματικών μεταφορών που να επικεντρώνονται στη βιωσιμότητα. Βασική προϋπόθεση για τις σιδηροδρομικές μεταφορές εμπορευμάτων είναι να υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα για την αλλαγή τρόπου μεταφοράς με τυποποιημένο εξοπλισμό για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Για να υπάρξει αυτή η πιθανότητα και να διασφαλιστεί συνεπώς ότι το δίκτυο χρησιμοποιείται πλήρως και οικονομικά, σε περίπτωση που οι δυνάμεις της αγοράς αποδειχτούν ανεπαρκείς, θα πρέπει να εισαχθούν μέτρα υποστήριξης, όπως κίνητρα ή νομοθετικά μέτρα σαν μια ηθελημένη, αλλά προσωρινή, προσπάθεια να δοθεί προτεραιότητα σε τρόπους που αναπόφευκτα φαίνεται ότι υποστηρίζονται βάσει συγκεκριμένων τοπικών και περιφερειακών βάσιμων προϋποθέσεων για το περιβάλλον.

11.4

Με βάση όσα προαναφέρονται, η Επιτροπή των περιφερειών επισημαίνει ότι η εφοδιαστική αποτελεί κατά τη γνώμη της καθοριστικό στοιχείο, για την ενθάρρυνση των περιφερειών και των πόλεων να λάβουν μέτρα ώστε οι μεταφορές που πραγματοποιούνται στο έδαφός τους να είναι ταχείες και αποτελεσματικές και να προκαλούν όσο το δυνατό μικρότερο εξωτερικό αντίκτυπο. Η ΕΤΠ θεωρεί εξίσου σημαντικό να αναπτυχθεί μια «αστική εφοδιαστική» με στόχο να βελτιωθεί το περιβάλλον στα αστικά κέντρα, βασιζόμενη σε παραδείγματα που επέτρεψαν την αποσυμφόρηση του δικτύου μεταφορών.

11.5

Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο σημείο της παρούσας γνωμοδότησης, ο ρόλος των πόλεων και των περιφερειών σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της εφοδιαστικής, συνίσταται ουσιαστικά στη δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων που να ευνοούν την ανάπτυξη των μεταφορών και των υλικοτεχνικών εγκαταστάσεων αλλά και στη δημιουργία κέντρων υλικοτεχνικής υποστήριξης. Η ΕΤΠ υποστηρίζει ότι η ΕΕ μπορεί να παρέμβει στον τομέα αυτό κυρίως χάρη στα μέσα που προσφέρει η πολιτική συνοχής αλλά και χάρη στη μεταφορά τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών που διατίθενται στον τομέα αυτό.

11.6

Κατά τη γνώμη της επιτροπής των περιφερειών έχει καθοριστική σημασία να προσδιοριστούν τα εμπόδια που καθιστούν αδύνατη την καλύτερη χρήση της εφοδιαστικής με στόχο την βελτιστοποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών. Στα εμπόδια αυτά συγκαταλέγονται ελλιπείς υποδομές (σημεία συμφόρησης, ανύπαρκτες γραμμές, ανεπαρκείς διασυνδέσεις μεταξύ των κόμβων και άλλων γραμμών μεταφορών, απουσία δημόσιων κέντρων υλικοτεχνικής υποστήριξης), ανεπαρκής λογιστική των μέσων μεταφοράς (ιδιαίτερα μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ των 15 και της ΕΕ των 10+) και εμπόδια τεχνικού και διοικητικού χαρακτήρα (ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των φορέων μεταφοράς, ενιαίο έγγραφο φορτωτικής, κτλ.). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ειδικά η ΓΔ TREN, θα μπορούσε να αναλάβει θετικό ρόλο σχετικά με τα ζητήματα αυτά.

11.7

H ETΠ θεωρεί επίσης θεμελιώδους σημασίας την ανάπτυξη νέων συστημάτων διαχείρισης και πληροφόρησης στον τομέα των μεταφορών (Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης των Σιδηροδρομικών Μεταφορών-ERTMS, Galileo). Παράλληλα θα ήθελε να τονίσει την ανάγκη προστασίας των συστημάτων δεδομένων, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται σε ένα περιβάλλον ανοικτής αρχιτεκτονικής.

11.8

Η ΕΤΠ εκφράζει την ικανοποίησή της σχετικά με την πρόθεση της επιτροπής να εξετάσει το θέμα της ειδικευμένης κατάρτισης και της υιοθέτησης των κοινών ευρωπαϊκών προτύπων για την πιστοποίηση των γνώσεων και της επαγγελματικής πείρας του προσωπικού που απασχολείται στον τομέα της εφοδιαστικής. Συγχρόνως, υπενθυμίζει ότι θα ήταν σκόπιμο να αναπτυχθεί η συνεργασία με τους παράγοντες του τομέα της εφοδιαστικής ή με τις αντίστοιχες ειδικές οργανώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

11.9

Η ΕΤΠ εκφράζει, επίσης, την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η επιτροπή προτίθεται να επεξεργαστεί στατιστικούς δείκτες με σκοπό την ανάπτυξη του τομέα της εφοδιαστικής. Μια πιθανή προσέγγιση θα ήταν η θέσπιση δεικτών που να επιτρέπουν την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της ανάπτυξης των αλυσίδων εφοδιασμού, της αποτελεσματικότητάς τους, του βαθμού χρήσης τους κ.τ.λ.

11.10

Η ΕΤΠ υπογραμμίζει επίσης ότι, παράλληλα με τα σχέδια προτεραιότητας όσον αφορά τα ΔΕΔ-Μ, θα ήταν επίσης σκόπιμο να καταβληθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μεγαλύτερες προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των κυριότερων κόμβων μεταφορών. Επίσης, για να βελτιωθεί η αξιοποίηση της εφοδιαστικής και των ευρωπαϊκών συστημάτων μεταφορών, είναι απαραίτητο να εξαλειφθεί το φαινόμενο του τελευταίου χιλιομέτρου. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει αφενός να δημιουργηθούν σημεία μεταφόρτωσης στα δύο άκρα της αλυσίδας εφοδιασμού και, κυρίως, θα πρέπει να επιτευχθεί η διασύνδεση όλων των μεταφορικών ικανοτήτων των κυριότερων κόμβων εφοδιαστικής με όλα τα μέσα μεταφοράς.

11.11

Πολύ σημαντική θεωρεί η επιτροπή των περιφερειών επίσης την πρωτοβουλία της επιτροπής να προτείνει κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα για τους διατροπικούς σταθμούς μεταφόρτωσης. Θα ήταν επίσης ευκταίο να επιτύχει η Ε.Ε. τη μείωση του αριθμού των διαστάσεων διαφόρων τύπων εμπορευματοκιβωτίων και κινητών εμπορευματοκιβωτίων, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι επιτρεπόμενες διαστάσεις.

11.12

Η Επιτροπή των Περιφερειών θα ήθελε επίσης να τονίσει ότι η χρήση διαφόρων μέσων μεταφοράς στο πλαίσιο της ίδιας αλυσίδας προϋποθέτει κάτι περισσότερο από μια απλή αλλαγή νοοτροπίας, διότι τα εμπόδια που αντιμετωπίζονται είναι συνήθως υλικής φύσης. Κυρίως στα νέα κράτη μέλη όχι μόνον δεν υπάρχουν γραμμές μεταφορών και κατάλληλες εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης που να επιτρέπουν τον συνδυασμό τους, αλλά επίσης δεν υπάρχουν κατάλληλα μεταφορικά μέσα. Συνεπώς, μια από τις πιθανές λύσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της κατάστασης, θα ήταν παραδείγματος η εφαρμογή ευνοϊκής πιστωτικής πολιτικής εκ μέρους της ΕΤΕ ή η χορήγηση κοινοτικών ενισχύσεων για την αγορά οχημάτων ή την κατασκευή τερματικών.

11.13

Τέλος, η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί να εξεταστεί η δυνατότητα εφαρμογής ενός σχεδίου δράσης για την επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου για τις μεταφορές εμπορευμάτων. Θέλει επίσης να επιστήσει την προσοχή στην κατάσταση των νέων κρατών μελών. Πράγματι, μολονότι η ιδέα αυτή προκαλεί μεγάλες προσδοκίες, υπάρχουν φόβοι ότι δεν θα υπάρξουν επαρκείς επενδύσεις για την υλοποίησή της. Θα ήταν επίσης προτιμότερο να επικεντρωθούν οι προσπάθειες των κρατών μελών και των επιχειρήσεων του τομέα των μεταφορών, με την υποστήριξη της ΕΕ, στο συντονισμό των δρομολογίων στον τομέα των διεθνών μεταφορών εμπορευμάτων, και να ενθαρρυνθεί π.χ. η προτίμηση των νυκτερινών δρομολογίων, όταν δηλαδή είναι αραιότερα τα δρομολόγια επιβατικών μεταφορών.

Βρυξέλλες, 14 Φεβρουαρίου 2007.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Michel DELEBARRE

(1) ΕΕ C 192 της 12ης Αυγούστου 2002, σ. 8.

(2) ΕΕ C 109 της 30ής Απριλίου 2004, σ. 10.

(3) ΕΕ C 318 της 22ας Δεκεμβρίου 2004, σ. 7.

		ISSN 1725-2415
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 146

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	50ό έτος 30 Ιουνίου 2007

Ανακοίνωση αριθ	Περιεχόμενα	Σελίδα
	III Προπαρασκευαστικές πράξεις
	Επιτροπή των Περιφερειών
	68η Σύνοδος ολομέλειας 13 και 14 Φεβρουαρίου 2007
2007/C 146/01	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Πρόγραμμα δράσης για την νόμιμη μετανάστευση, καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, μέλλον του ευρωπαϊκού δικτύου μετανάστευσης	1

2007/C 146/02	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Στεγαστικός τομέας και περιφερειακή πολιτική	10

2007/C 146/03	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Προς μια μελλοντική θαλάσσια πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση	19

2007/C 146/04	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Τεχνολογίας	27

2007/C 146/05	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους	34

2007/C 146/06	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων	48

2007/C 146/07	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Πράσινη βίβλος: Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη διαφάνεια	53

2007/C 146/08	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα του παιδιού	58

2007/C 146/09	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών Η Γεφύρωση του Ευρυζωνικού Φάσματος και Σχέδιο δράσης i2010 για τις ηλεκτρονικές Διοικητικές Υπηρεσίες	63

2007/C 146/10	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης δημοσίων συμβάσεων	69

2007/C 146/11	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για τη Χρηματοδότηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ	73

2007/C 146/12	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Αποδοτικότητα και ισότητα στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και Ευρωπαϊόο πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη δια βιου μάθηση	77

2007/C 146/13	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα ενδιάμεση εξέταση της Λευκής Βίβλου για τις μεταφορές που δημοσιεύτηκε το 2001 απο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή	85