Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2004/38/ΕΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ και των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην ΕΕ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία:

• συγκεντρώνει σε μία και μόνο νομική πράξη πολλές υφιστάμενες νομοθετικές πράξεις·
• καθορίζει τους όρους για την αναγνώριση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής (τόσο προσωρινής όσο και μόνιμης) στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ)* και στα μέλη των οικογενειών τους*
• ορίζει τους περιορισμούς των δικαιωμάτων για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας·
• αποσαφηνίζει το καθεστώς όσων είναι μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι, φοιτητές ή εργάζονται χωρίς αμοιβή.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι πολίτες της ΕΕ με δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο σε ισχύ:

• μπορούν να εισέλθουν σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ χωρίς θεώρηση εξόδου ή εισόδου. Για τα μέλη της οικογένειας που δεν είναι υπήκοοι κράτους μέλους της ΕΕ δεν επιβάλλεται θεώρηση εξόδου ή εισόδου εάν διαθέτουν ισχύον δελτίο διαμονής·
• μπορούν να διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος έως και 3 μήνες χωρίς όρους ή διατυπώσεις·
• μπορούν να διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος για περισσότερους από 3 μήνες με ορισμένες προϋποθέσεις, ανάλογα με το καθεστώς τους στη χώρα υποδοχής:
  • όσοι είναι μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι δεν χρειάζεται να πληρούν καμία άλλη προϋπόθεση,
  • οι φοιτητές και άλλα άτομα που δεν εργάζονται έναντι αμοιβής, όπως οι συνταξιούχοι, πρέπει να διαθέτουν επαρκείς πόρους για τον εαυτό τους και την οικογένειά τους, ώστε να μην αποτελέσουν βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της χώρας υποδοχής, και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη ασθένειας·
• πρέπει να εγγράφονται από τις αρμόδιες αρχές εάν διαμένουν σε μια χώρα περισσότερους από 3 μήνες. Τα μέλη της οικογένειας, εάν δεν είναι πολίτες της ΕΕ, απαιτείται να διαθέτουν δελτίο διαμονής σε ισχύ για 5 έτη·
• δικαιούνται μόνιμη διαμονή εάν έχουν ζήσει νόμιμα σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ ανελλιπώς για χρονικό διάστημα 5 ετών. Αυτό ισχύει και για τα συνοδεύοντα μέλη της οικογένειας·
• έχουν το δικαίωμα μεταχείρισης ισότιμης με τους υπηκόους της χώρας υποδοχής. Ωστόσο, οι αρχές υποδοχής δεν υποχρεούνται να χορηγούν παροχές σε πολίτες της ΕΕ που δεν εργάζονται με αμοιβή κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων μηνών της διαμονής τους.

Επιπλέον:

• τα μέλη της οικογένειας ενός πολίτη της ΕΕ μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να συνεχίσουν να ζουν στην αναφερόμενη χώρα ακόμη και αν ο πολίτης της ΕΕ πεθάνει ή εγκαταλείψει τη χώρα·
• οι πολίτες της ΕΕ, ή τα μέλη της οικογένειάς τους, μπορούν να απελαθούν εάν συμπεριφέρονται με τρόπο που απειλεί σοβαρά ένα θεμελιώδες συμφέρον της κοινωνίας·
• οι μόνες ασθένειες που δικαιολογούν τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας ενός προσώπου είναι αυτές που, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ενέχουν κίνδυνο πρόκλησης επιδημίας.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία εφαρμόζεται από τις 30 Απριλίου 2004, και έπρεπε να γίνει νόμος στα κράτη μέλη έως τις 30 Απριλίου 2006.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 77-123). Κείμενο αναδημοσιευμένο σε διορθωτικό (ΕΕ L 229 της 29.6.2004, σ. 35-48).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2004/38/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό έγγραφο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2014/54/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί μέτρων που διευκολύνουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων (ΕΕ L 128 της 30.4.2014, σ. 8-14).

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο — Κατευθυντήριες γραμμές για την καλύτερη ενσωμάτωση και εφαρμογή της οδηγίας 2004/38/ΕΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών [COM(2009) 313 τελικό της 2.7.2009].

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ και των οικογενειών τους: Πέντε δράσεις καίριας σημασίας [COM (2013) 837 final της 25.11.2013].

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο — Υποστήριξη των εθνικών αρχών για την πάταξη των καταχρήσεων του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας: Εγχειρίδιο σχετικά με τους εικονικούς γάμους μεταξύ πολιτών της ΕΕ και υπηκόων τρίτων χωρών, στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της Ένωσης [COM(2014) 604 final της 26.9.2014].

τελευταία ενημέρωση 03.02.2022