Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2004/38/ΕΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ και των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην ΕΕ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία:

• συγκεντρώνει σε μία μόνη νομική πράξη τις υφιστάμενες νομοθετικές πράξεις·
• θεσπίζει τους όρους για το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής (τόσο προσωρινής όσο και μόνιμης) για τους πολίτες της ΕΕ* και τα μέλη των οικογενειών τους·*
• ορίζει τους περιορισμούς των δικαιωμάτων για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας·
• αποσαφηνίζει το καθεστώς των ανθρώπων που είναι μισθωτοί, μη μισθωτοί, φοιτητές ή που δεν εργάζονται με αμοιβή.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι πολίτες της ΕΕ με δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο σε ισχύ μπορούν:

• Να εισέλθουν σε άλλη χώρα της ΕΕ χωρίς να απαιτείται θεώρηση εξόδου ή εισόδου. Στα μέλη της οικογένειας που δεν είναι υπήκοοι χώρας της ΕΕ δεν επιβάλλεται θεώρηση εξόδου ή εισόδου εάν διαθέτουν ισχύον δελτίο διαμονής.
• Να ζουν σε άλλη χώρα της ΕΕ έως και 3 μήνες χωρίς όρους ή διατυπώσεις.
• Να ζουν σε άλλη χώρα της ΕΕ για περισσότερους από 3 μήνες υπό ορισμένους όρους, ανάλογα με το καθεστώς στη χώρα υποδοχής. Όσοι είναι μισθωτοί ή μη μισθωτοί δεν χρειάζεται να πληρούν κανέναν άλλο όρο. Οι φοιτητές και άλλα άτομα που δεν εργάζονται με αμοιβή, όπως τα άτομα σε σύνταξη, πρέπει να διαθέτουν επαρκείς πόρους για τον εαυτό τους και την οικογένειά τους, ώστε να μην αποτελέσουν βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη ασθενείας της χώρας υποδοχής·
• Πρέπει να εγγράφονται από τις αρμόδιες αρχές, εφόσον ζουν σε μια χώρα περισσότερους από 3 μήνες. Τα μέλη της οικογένειας, εάν δεν είναι υπήκοοι της ΕΕ, υποχρεούνται να διαθέτουν δελτίο διαμονής με πενταετή ισχύ.
• Να δικαιούνται μόνιμη διαμονή, εφόσον έχουν ζήσει νομίμως σε άλλη χώρα της ΕΕ για συνεχές χρονικό διάστημα 5 ετών. Αυτό ισχύει επίσης και για τα μέλη της οικογένειας.
• Να έχουν το δικαίωμα ισότιμης μεταχείρισης με τους υπηκόους της χώρας υποδοχής. Ωστόσο, οι αρχές υποδοχής δεν υποχρεούνται να αναγνωρίζουν πλεονεκτήματα σε πολίτες της ΕΕ που δεν εργάζονται με αμοιβή κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων μηνών της διαμονής τους.

Επιπλέον:

• Τα μέλη της οικογένειας τα οποία είναι συγγενείς πολίτη της ΕΕ μπορούν, υπό ορισμένες συνθήκες, να έχουν το δικαίωμα να συνεχίσουν να ζουν στην οικεία χώρα, ακόμη και αν ο συγγενής τους αποβιώσει ή εγκαταλείψει τη χώρα.
• Οι πολίτες της ΕΕ, ή τα μέλη της οικογένειας, μπορούν να απελαθούν, εάν συμπεριφέρονται κατά τρόπο ο οποίος απειλεί σοβαρά ένα θεμελιώδες συμφέρον της κοινωνίας.
• Οι μόνες ασθένειες που δικαιολογούν τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας ενός προσώπου είναι αυτές οι οποίες, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ενδέχεται να προσλάβουν χαρακτήρα επιδημίας.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 30 Απριλίου 2004, και έπρεπε να γίνει νόμος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έως τις 30 Απριλίου 2006.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

Μετά την έκρηξη της επιδημίας του COVID-19 και τη θέσπιση μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε:

• Ανακοίνωσης της Επιτροπής — Κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την άσκηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID-19
• Ανακοίνωσης της Επιτροπής — COVID-19 Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του προσωρινού περιορισμού των μη ουσιωδών μετακινήσεων προς την ΕΕ, με τη διευκόλυνση των ρυθμίσεων διέλευσης για τον επαναπατρισμό των πολιτών της ΕΕ και με τις συνέπειες στην πολιτική θεωρήσεων

Στις 13 Οκτωβρίου 2020, το Συμβούλιο ενέκρινε μια σύσταση σχετικά με μια συντονισμένη προσέγγιση σε σχέση με τον περιορισμό της ελεύθερης μετακίνησης ως απάντηση στην πανδημία της COVID-19.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 77-123). Αναδημοσιευμένο κείμενο σε διορθωτικό (ΕΕ L 229 της 29.6.2004, σ. 35-48)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2004/38/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό έγγραφο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2014/54/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί μέτρων που διευκολύνουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων (ΕΕ L 128 της 30.4.2014, σ. 8-14)

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο - Κατευθυντήριες γραμμές για την καλύτερη ενσωμάτωση και εφαρμογή της οδηγίας 2004/38/ΕΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών [COM(2009) 313 τελικό της 2.7.2009]

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ και των οικογενειών τους: Πέντε δράσεις καίριας σημασίας [COM (2013) 837 final της 25.11.2013]

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο - Υποστήριξη των εθνικών αρχών για την πάταξη των καταχρήσεων του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας: Εγχειρίδιο σχετικά με τους εικονικούς γάμους μεταξύ πολιτών της ΕΕ και υπηκόων τρίτων χωρών, στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ [COM(2014) 604 final της 26.9.2014]

τελευταία ενημέρωση 12.11.2020