Κτηνιατρικοί και ζωοτεχνικοί έλεγχοι ζώων και προϊόντων στο εμπόριο εντός της ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 90/425/ΕΟΚ — κτηνιατρικοί και ζωοτεχνικοί έλεγχοι που εφαρμόζονται στο ενδοκοινοτικό εμπόριο ορισμένων ζώντων ζώων και προϊόντων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία θεσπίζει κανόνες σχετικά με τους κτηνιατρικούς*και ζωοτεχνικούς ελέγχους* που πρέπει να εφαρμόζονται σε ζώντα ζώα και ορισμένα προϊόντα που αποτελούν αντικείμενο εμπορίου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Καταργεί τους κτηνιατρικούς (και ζωοτεχνικούς) ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ, αντικαθιστώντας τους με ελέγχους που πραγματοποιούνται στον τόπο καταγωγής, κατά τη διαμετακόμιση και στον τόπο προορισμού.

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/1012 αλλάζει τον τίτλο της οδηγίας και αφαιρεί τις αναφορές στους ζωοτεχνικούς ελέγχους. Θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Νοεμβρίου 2018.

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/625 καταργεί την οδηγία 90/425/ΕΟΚ, με ισχύ από την 14η Δεκεμβρίου 2019.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ζώντα ζώα, αυγά για επώαση, αναπαραγωγικό υλικό, προϊόντα ζωικής προέλευσης

Η οδηγία και οι μεταγενέστερες τροποποιήσεις της εξετάζουν τους κτηνιατρικούς και ζωοτεχνικούς ελέγχους που εφαρμόζονται στο εμπόριο εντός της ΕΕ σε ζώντα ζώα και προϊόντα (αυγά για επώαση, αναπαραγωγικό υλικό*, προϊόντα ζωικής προέλευσης) που καλύπτονται από τη νομοθεσία της ΕΕ.

Δεν εφαρμόζεται για τις μετακινήσεις μη εμπορικού χαρακτήρα ζώων συντροφιάς που συνοδεύονται.

Έλεγχοι καταγωγής

Στη χώρα καταγωγής της ΕΕ, η αρμόδια αρχή πρέπει να διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, ότι τα ζώα και τα προϊόντα που προορίζονται για το εμπόριο:

• ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σχετικών οδηγιών που αναφέρονται στο παράρτημα A της οδηγίας (για τα ζώα και τα προϊόντα του παραρτήματος A, ήτοι οδηγία 88/407/ΕΟΚ) και συμμορφώνονται με τα πρότυπα υγειονομικού ελέγχου της χώρας προορισμού της ΕΕ (για τα ζώα και τα προϊόντα του παραρτήματος B, ήτοι ζώντα πουλερικά)·
• προέρχονται από εκμεταλλεύσεις, κέντρα ή οργανισμούς που υπόκεινται σε τακτικούς επίσημους κτηνιατρικούς ελέγχους·
• αναγνωρίζονται και καταγράφονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του δικαίου της ΕΕ·
• συνοδεύονται από πιστοποιητικά υγειονομικού ελέγχου και άλλα απαιτούμενα έγγραφα κατά τη μεταφορά·
• δεν προέρχονται από εκμεταλλεύσεις ή περιοχές που υπόκεινται σε περιορισμούς οι οποίοι εφαρμόζονται για αυτά τα ζώα ή τα προϊόντα λόγω της υποψίας ή της ύπαρξης ορισμένων ασθενειών·
• προέρχονται από χώρα ή περιοχή που προσφέρει επαρκείς υγειονομικές εγγυήσεις σε σχέση με τις απαιτήσεις της χώρας προορισμού·
• μεταφέρονται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες υγιεινής.

Επιπροσθέτως, στην ΕΕ, η αρμόδια αρχή πρέπει να διενεργεί ελέγχους στις εκμεταλλεύσεις, τις αγορές ή τα κέντρα συγκέντρωσης, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα ζώντα ζώα και τα προϊόντα πληρούν τα πρότυπα της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την αναγνώριση. Οι προμηθευτές ζώων ή προϊόντων ή οι αποστολείς (οι υπεύθυνοι για την προετοιμασία της μεταφοράς των ζώων και των προϊόντων) που δεν συμμορφώνονται με τους παρόντες κανόνες αντιμετωπίζουν κυρώσεις.

Έλεγχοι κατά την άφιξη στον προορισμό

Οι αρμόδιες αρχές ενδέχεται να διενεργήσουν δειγματοληπτικούς κτηνιατρικούς ελέγχους άνευ διακρίσεων στους τόπους προορισμού. Ο σκοπός αυτών των ελέγχων είναι να διασφαλιστεί ότι τα ζώα και τα προϊόντα που προορίζονται για το εμπόριο ανταποκρίνονται από τον τόπο καταγωγής στις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται (βλέπε ανωτέρω). Εάν υπάρχει υποψία παράβασης, ενδέχεται να διενεργηθούν έλεγχοι κατά τη μεταφορά.

Οι παραλήπτες των ζώων και των προϊόντων που αποστέλλονται από άλλη χώρα της ΕΕ είναι υπεύθυνοι για αυτά τα ζώα και προϊόντα κατά την άφιξή τους στον προορισμό και αργότερα, μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς. Αυτό αφορά, για παράδειγμα, τα ζώα που προορίζονται για τις αγορές. Οι παραλήπτες μπορεί να κληθούν να αναφέρουν εκ των προτέρων στην αρμόδια αρχή της χώρας προορισμού της ΕΕ την άφιξη ζώων ή προϊόντων από άλλη χώρα της ΕΕ.

Όταν απαιτείται από την ΕΕ ή σε τομείς που δεν είναι ακόμη εναρμονισμένοι, οι εθνικοί κανόνες που συμμορφώνονται με τις διατάξεις της Συνθήκης της ΕΕ απαιτούν την απομόνωση των ζώντων ζώων, η οποία συνήθως πραγματοποιείται στην εκμετάλλευση προορισμού.

Έλεγχοι σε λιμάνια, αερολιμένες και συνοριακούς σταθμούς επιθεώρησης με χώρες εκτός ΕΕ

Οι έλεγχοι πρέπει να διενεργούνται στα μέρη από τα οποία ζώντα ζώα και προϊόντα από χώρες εκτός της ΕΕ μπορεί να εισαχθούν στην επικράτεια της ΕΕ, όπως σε λιμάνια, αερολιμένες και συνοριακούς σταθμούς επιθεώρησης με χώρες εκτός της ΕΕ. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι λαμβάνονται τα παρακάτω μέτρα:

• τα πιστοποιητικά ή τα έγγραφα που συνοδεύουν τα ζώα ή τα προϊόντα ελέγχονται·
• τα ζώα ή τα προϊόντα της ΕΕ υπόκεινται σε δειγματοληπτικούς κτηνιατρικούς ελέγχους άνευ διακρίσεων στον τόπο προορισμού·
• τα ζώα που προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ υπόκεινται στους κανόνες που προβλέπουν οι οδηγίες 91/496/ΕΟΚ και 97/78/ΕΚ.

Όταν, κατά τη διάρκεια ελέγχου, οι αρμόδιες αρχές διαπιστώνουν:

• την παρουσία παραγόντων υπεύθυνων για ασθένεια υποχρεωτικής δήλωσης, ζωονόσου* ή ασθένειας ή οποιασδήποτε αιτίας που ενδέχεται να συνιστά σοβαρό κίνδυνο για τα ζώα ή για τον άνθρωπο ή ότι τα προϊόντα προέρχονται από περιοχή μολυσμένη από επιζωοτική ασθένεια*, πρέπει να επιβάλλουν την απομόνωση του ζώου ή της παρτίδας ζώων στον πλησιέστερο σταθμό απομόνωσης ή τη θανάτωσή τους ή/και την καταστροφή τους.
• ότι τα ζώα ή τα προϊόντα δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζουν οι οδηγίες της ΕΕ ή οι εθνικοί υγειονομικοί κανόνες, μπορεί να ληφθούν διάφορα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των ζώων ή των προϊόντων υπό έλεγχο, της επαναποστολής, της θανάτωσης ή της καταστροφής.

Κοινές διατάξεις

Εάν εμφανιστεί ζωονόσος, ζωική ασθένεια ή οποιοσδήποτε άλλος κίνδυνος για την υγεία των ζώων ή των ανθρώπων, η χώρα αποστολής της ΕΕ πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης και καταπολέμησης, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στη διακίνηση εάν ο κίνδυνος είναι σοβαρός. Η χώρα προορισμού ή διαμετακόμισης της ΕΕ μπορεί να λάβει προληπτικά μέτρα, όπως η απομόνωση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εξετάζει την κατάσταση το συντομότερο δυνατό και, εν συνεχεία, να αποφασίζει για την κατάλληλη δράση.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να φροντίζουν ώστε οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικό εμπόριο των οικείων ζώων ή/και προϊόντων να τηρούν μητρώο με τις παραδόσεις και τον τελικό προορισμό των ζώων και των προϊόντων.

Το 2004 η Επιτροπή καθιέρωσε ένα δίκτυο πληροφορικής για τη σύνδεση των κτηνιατρικών αρχών, το σύστημα TRACES.

Την 1η Ιουλίου 1992 οι κτηνιατρικοί και ζωοτεχνικοί έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ για όλα τα ζώντα ζώα και τα προϊόντα αυτών καταργήθηκαν χάρη στην πρόοδο του σημειώθηκε σχετικά με τους ελέγχους στα ζώα που προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ και με τα μέτρα που λήφθηκαν για την καταπολέμηση του αφθώδους πυρετού και της κλασικής πανώλους των χοίρων.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από την 26 Ιουλίου 1990. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως την 1η Ιουλίου 1992, με εξαίρεση τους κανόνες του άρθρου 10 (σχετικά με την εμφάνιση ασθενειών) οι οποίοι έπρεπε να ενσωματωθούν έως την 26η Σεπτεμβρίου 1990.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 90/425/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 1990, σχετικά με τους κτηνιατρικούς και ζωοτεχνικούς ελέγχους που εφαρμόζονται στο ενδοκοινοτικό εμπόριο ορισμένων ζώντων ζώων και προϊόντων με προοπτική την υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς (ΕΕ L 224 της 18.8.1990, σ. 29-41)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 90/425/ΕΟΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη απόδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2017/625 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017, για τους επίσημους ελέγχους και τις άλλες επίσημες δραστηριότητες που διενεργούνται με σκοπό την εξασφάλιση της εφαρμογής της νομοθεσίας για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές και των κανόνων για την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων, την υγεία των φυτών και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, για την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 999/2001, (ΕΚ) αριθ. 396/2005, (ΕΚ) αριθ. 1069/2009, (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, (ΕΕ) αριθ. 1151/2012, (EE) αριθ. 652/2014, (ΕΕ) 2016/429 και (ΕΕ) 2016/2031, των κανονισμών του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1/2005 και (ΕΚ) αριθ. 1099/2009 και των οδηγιών του Συμβουλίου 98/58/ΕΚ, 1999/74/ΕΚ, 2007/43/ΕΚ, 2008/119/ΕΚ και 2008/120/ΕΚ και για την κατάργηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 854/2004 και (ΕΚ) αριθ. 882/2004, των οδηγιών του Συμβουλίου 89/608/ΕΟΚ, 89/662/ΕΟΚ, 90/425/ΕΟΚ, 91/496/ΕΟΚ, 96/23/ΕΚ, 96/93/ΕΚ και 97/78/ΕΚ και της απόφασης 92/438/ΕΟΚ του Συμβουλίου (κανονισμός για τους επίσημους ελέγχους) (ΕΕ L 95 της 7.4.2017, σ. 1-142)

Βλέπε την ενοποιημένη έκδοση

Κανονισμός (ΕΕ) 2016/1012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2016, σχετικά με τους ζωοτεχνικούς και γενεαλογικούς όρους για την αναπαραγωγή, το εμπόριο και την είσοδο στην Ένωση καθαρόαιμων ζώων αναπαραγωγής, υβριδικών χοίρων αναπαραγωγής και του αναπαραγωγικού υλικού τους και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 652/2014, καθώς και των οδηγιών 89/608/ΕΟΚ και 90/425/ΕΟΚ του Συμβουλίου, και για την κατάργηση ορισμένων πράξεων στον τομέα της αναπαραγωγής ζώων («κανονισμός για την αναπαραγωγή ζώων») (ΕΕ L 171 της 29.6.2016, σ. 66-143)

Απόφαση 2003/623/ΕΚ της Επιτροπής, της 19ης Αυγούστου 2003, σχετικά με την ανάπτυξη ενός ενοποιημένου μηχανογραφικού κτηνιατρικού συστήματος επονομαζόμενου Traces (ΕΕ L 216 της 28.8.2003, σ. 58-59)

Οδηγία 97/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1997, για καθορισμό των αρχών οργάνωσης των κτηνιατρικών ελέγχων των προϊόντων που εισάγονται στην Κοινότητα από τρίτες χώρες (ΕΕ L 24 της 30.1.1998, σ. 9-30)

Βλέπε την ενοποιημένη έκδοση

Οδηγία 91/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 1991, για τον καθορισμό των βασικών αρχών σχετικά με την οργάνωση των κτηνιατρικών ελέγχων των ζώων προέλευσης τρίτων χωρών που εισάγονται στην Κοινότητα και περί τροποποίησης των οδηγιών 89/662/ΕΟΚ, 90/425/ΕΟΚ και 90/675/ΕΟΚ (ΕΕ L 268 της 24.9.1991, σ. 56-68)

Βλέπε την ενοποιημένη έκδοση

τελευταία ενημέρωση 05.02.2018