Οι συγκεκριμένοι μελλοντικοί στόχοι των εκπαιδευτικών συστημάτων

Η έκθεση αυτή έχει ως στόχο να καθορισθούν, για τα προσεχή δέκα χρόνια, σύμφωνα με την εντολή που δόθηκε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας, στις 23 και 24 Μαρτίου 2000, οι μελλοντικοί συγκεκριμένοι στόχοι των εκπαιδευτικών συστημάτων και των συστημάτων κατάρτισης, που θα επιτρέψουν σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες να συμμετάσχουν στη νέα κοινωνία της γνώσης. Οι στόχοι αυτοί, καθορισμένοι από κοινού, θα επιτευχθούν με την «ανοικτή μέθοδο συντονισμού».

ΠΡΑΞΗ

Έκθεση του Συμβουλίου Παιδείας, της 14ης Φεβρουαρίου 2001, προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: «Οι συγκεκριμένοι μελλοντικοί στόχοι των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης» [5680/01 EDU 18 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

ΣΥΝΟΨΗ

Βάσει των εισηγήσεων των κρατών μελών, η Επιτροπή και το Συμβούλιο καθόρισαν ορισμένους κοινούς στόχους για το μέλλον καθώς και τον τρόπο με τον οποίο τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη του στρατηγικού στόχου που τέθηκε στη Λισσαβόνα. Πρόκειται για το πρώτο έγγραφο που διαγράφει μια σφαιρική και συνεκτική προσέγγιση των εθνικών πολιτικών στον τομέα της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Συμβούλιο εστίασε το ενδιαφέρον του στους τρεις ακόλουθους στόχους:

Στόχος 1: Βελτίωση της ποιότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης

Η εκπαίδευση και η κατάρτιση αντιπροσωπεύουν ένα κατ' εξοχήν μέσο για την κοινωνική και πολιτισμική συνοχή καθώς και ένα σπουδαίο οικονομικό πλεονέκτημα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και του δυναμισμού της Ευρώπης. Το ζητούμενο είναι, μεταξύ άλλων, να ενισχυθεί η ποιότητα της κατάρτισης των διδασκόντων και των υπεύθυνων κατάρτισης και να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες για την απόκτηση βασικών δεξιοτήτων που θα πρέπει να είναι σύγχρονες ώστε να ανταποκρίνονται στις εξελίξεις της κοινωνίας της γνώσης. Στόχος είναι επίσης να βελτιωθούν τα εφόδια των πολιτών σε ό,τι αφορά την ανάγνωση, τη γραφή και την αριθμητική ιδίως στο πλαίσιο των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, τις πολυδύναμες ικανότητες (π.χ.: εκμάθηση της μάθησης, ομαδική εργασία κ.λ.π.). Η ενίσχυση της ποιότητας του εξοπλισμού των σχολικών ιδρυμάτων και των ιδρυμάτων κατάρτισης με τη βέλτιστη χρήση των πόρων αποτελεί επίσης προτεραιότητα, όπως και η αύξηση των προσλήψεων σε επιστημονικούς και τεχνικούς κλάδους, όπως είναι τα μαθηματικά και οι φυσικές επιστήμες, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ανταγωνιστική θέση της Ευρώπης στην αυριανή οικονομία. Η βελτίωση της ποιότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης σημαίνει τέλος βελτίωση της εξισορρόπησης πόρων και αναγκών, κάτι που θα επιτρέψει στα σχολικά ιδρύματα να πραγματοποιήσουν νέες συμπράξεις που θα τα βοηθήσουν στο νέο τους ρόλο, ο οποίος είναι περισσότερο διαφοροποιημένος απ' ό,τι στο παρελθόν.

Όσον αφορά τον πρώτο στόχο, τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που πρέπει να επιτευχθούν είναι:

• να εξασφαλιστεί, έως το τέλος του 2001, η πρόσβαση όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των ιδρυμάτων κατάρτισης στο Διαδίκτυο και τα πολυμέσα
• να ληφθούν μέτρα ώστε, ως το τέλος του 2002, όλοι οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί να έχουν αποκτήσει γνώσεις σχετικές με τη χρήση των τεχνολογιών αυτών
• να αυξάνονται ουσιαστικά κάθε χρόνο οι κατά κεφαλήν επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό.

Στόχος 2: Διευκόλυνση της πρόσβασης όλων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση

Το ευρωπαϊκό μοντέλο κοινωνικής συνοχής πρέπει να μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης όλων των πολιτών στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, είτε είναι επίσημα είτε είναι άτυπα, ιδίως τη δυνατότητα μετάβασης από ένα σύστημα σπουδών σε ένα άλλο (για παράδειγμα από την επαγγελματική κατάρτιση στην ανώτατη εκπαίδευση) και αυτό από την παιδική ηλικία έως την ενήλικη ζωή. Το άνοιγμα των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, συνοδευόμενο από προσπάθειες για να γίνουν τα συστήματα ελκυστικότερα, δηλαδή περισσότερο προσαρμοσμένα στις ανάγκες των διαφόρων ενδιαφερόμενων ομάδων, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προαγωγή της ενεργού συμμετοχής του πολίτη στα κοινά, των ίσων ευκαιριών και της βιώσιμης κοινωνικής συνοχής.

Στόχος 3: Άνοιγμα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στον κόσμο

Ο στόχος αυτός περιλαμβάνει αφενός τη διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού χώρου της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, μέσω της κινητικότητας και της διδασκαλίας ξένων γλωσσών, και αφετέρου, την ενίσχυση των δεσμών με τον κόσμο της εργασίας, της έρευνας και της κοινωνίας των πολιτών στο σύνολό της.

Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που πρέπει να επιδιωχθούν είναι:

• να ευνοηθεί η κατάρτιση των επικεφαλής των επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων
• να ενθαρρυνθεί η εκμάθηση δύο γλωσσών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλην της μητρικής επί δύο τουλάχιστον διαδοχικά έτη
• να ευνοηθεί η κινητικότητα των σπουδαστών, των εκπαιδευτικών, των εκπαιδευτών και των ερευνητών.

ΠΛΑΙΣΙΟ

«Να γίνει η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή» είναι ο νέος στρατηγικός στόχος για την Ευρωπαϊκή Ένωση που διακηρύχθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας στις 23 και 24 Μαρτίου 2000.

Στη βάση της πρότασης της Επιτροπής και των συνεισφορών των κρατών μελών, το Συμβούλιο υιοθέτησε την παρούσα έκθεση. Η έκθεση αυτή εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2001 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Στοκχόλμης, το οποίο ζήτησε να ετοιμαστεί ένα λεπτομερές πρόγραμμα εργασίας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας συνέστησε τη χρήση της ανοικτής μεθόδου συντονισμού για την επίτευξη αυτού του στρατηγικού στόχου. Η ανοικτή μέθοδος συντονισμού συνίσταται σε μια συντονισμένη στρατηγική για την οποία τα κράτη μέλη θέτουν κοινούς στόχους και μέσα.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ψήφισμα του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με την προαγωγή της ενισχυμένης ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης [Επίσημη Εφημερίδα C 013, 18.01.2003]. Στο εν λόγω ψήφισμα προβλέπεται να προωθηθεί η ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με σκοπό την άρση των εμποδίων όσον αφορά την επαγγελματική και γεωγραφική κινητικότητα και την προαγωγή της πρόσβασης στη διά βίου μάθηση. Για το σκοπό αυτό καλούνται τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να λάβουν μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας και της αναγνώρισης των ικανοτήτων και προσόντων στο πλαίσιο των συστημάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και για την προώθηση στενότερης συνεργασίας όσον αφορά την ποιότητα των ευρωπαϊκών αυτών συστημάτων, ώστε να υπάρξει αμοιβαία εμπιστοσύνη σε στέρεα βάση. Το Συμβούλιο καλεί επίσης την Επιτροπή να παρουσιάσει την πρόοδο των εργασιών στο πλαίσιο της έκθεσης για την παρακολούθηση των μελλοντικών στόχων των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης την άνοιξη του 2004.

Λεπτομερές πρόγραμμα εργασίας για την παρακολούθηση των στόχων των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη [Επίσημη Εφημερίδα C 142/01, 14.03.2002].

Έκθεση της Επιτροπής της 31ης Ιανουαρίου 2001: Οι συγκεκριμένοι μελλοντικοί στόχοι των εκπαιδευτικών συστημάτων [COM(2001) 59 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η Επιτροπή είχε προσδιορίσει πέντε συγκεκριμένους στόχους:

• βελτίωση του επιπέδου της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην Ευρώπη·
• διευκόλυνση και γενίκευση της πρόσβασης στην εκπαίδευση και την κατάρτιση σε όλα τα στάδια της ζωής·
• επικαιροποίηση του ορισμού των δεξιοτήτων βάσει της κοινωνίας της γνώσης·
• άνοιγμα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στο τοπικό περιβάλλον, την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο·
• και αξιοποίηση των πόρων κατά τον βέλτιστο τρόπο.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 28.02.2006