Προσωρινή στήριξη για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2020/672 — θέσπιση ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE), ο κανονισμός καθορίζει τους όρους και τις διαδικασίες που επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) να παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή σε κράτος μέλος που αντιμετωπίζει, ή διατρέχει μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσει, σοβαρή οικονομική διαταραχή λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19.
• Αποσκοπεί πρωτίστως στη χρηματοδότηση συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας ή παρόμοιων μέτρων που στοχεύουν στην προστασία των μισθωτών και των αυτοαπασχολούμενων, μετριάζοντας με αυτόν τον τρόπο τον κίνδυνο ανεργίας και απώλειας εισοδήματος. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση, επικουρικά, ορισμένων μέτρων που αφορούν την υγεία, ιδίως στον χώρο εργασίας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Το άρθρο 122 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) επιτρέπει στο Συμβούλιο να χορηγεί χρηματοδοτική ενίσχυση εκ μέρους της ΕΕ σε κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν (ή διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν) δυσκολίες λόγω έκτακτων περιστάσεων που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους.
• Σύμφωνα με τον κανονισμό SURE, ένα κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει τη χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ για τη στήριξη εθνικών μέτρων, όπως των συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της επιδημικής έκρηξης της COVID-19, όταν οι πραγματικές (και ενδεχομένως και οι προβλεπόμενες) δημόσιες δαπάνες του έχουν αυξηθεί αιφνίδια και σοβαρά από την 1η Φεβρουαρίου 2020 και μετά.
• Η χρηματοδοτική συνδρομή θα παρέχεται μετά από αίτηση, με τη μορφή δανείου, και θα καταβάλλεται σε δόσεις. Για τον σκοπό αυτόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θα συνάψουν δανειακή συμφωνία σύμφωνα με το άρθρο 220 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού της ΕΕ [κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 — βλέπε σύνοψη].
• Για τη χρηματοδότηση του μέσου SURE, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να δανείζεται από τις κεφαλαιαγορές ή από χρηματοοικονομικούς οργανισμούς εξ ονόματος της ΕΕ, την πλέον κατάλληλη χρονική στιγμή, ώστε να μειώνει όσο το δυνατόν περισσότερο το κόστος της χρηματοδότησης και να διαφυλάσσει τη φήμη της ως εκδότη της ΕΕ στις αγορές. Τα κράτη μέλη μπορούν να συνεισφέρουν στο μέσο SURE με αντεγγύηση για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει η ΕΕ. Οι συνεισφορές προβλέπεται να παρέχονται με τη μορφή ανέκκλητων, άνευ όρων και εκτελεστών κατόπιν αιτήσεως εγγυήσεων. Το ποσό της εγγύησης που συνεισφέρει κάθε κράτος μέλος αντιστοιχεί στο μερίδιό του επί του συνολικού ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ, συνολικού ύψους 25 δισεκατ. ευρώ. Η Επιτροπή συνάπτει με το συνεισφέρον κράτος μέλος συμφωνία εγγύησης, καθορίζοντας τους όρους πληρωμής.
• Το ανώτατο ποσό της χρηματοδοτικής συνδρομής που διατίθεται στα πλαίσια του SURE είναι 100 δισεκατ. ευρώ για όλα τα κράτη μέλη.
• Το μέσο SURE επιδιώκει να συμπληρώσει τα εθνικά μέτρα που λαμβάνονται από τα πληττόμενα κράτη μέλη, ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις που αφορούν την υγεία και οι άμεσες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την επιδημική έκρηξη της COVID-19.

Διαδικασία υποβολής αιτήματος και έγκρισης χρηματοδοτικής συνδρομής

• Η χρηματοδοτική συνδρομή διατίθεται με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου που εκδίδεται με βάση πρόταση της Επιτροπής και έπειτα από διαβούλευση με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.
• Για τον σκοπό αυτόν, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος παρέχει στην Επιτροπή κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία για την αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των πραγματικών (και ενδεχομένως και των προβλεπόμενων) δημόσιων δαπανών που συνδέονται άμεσα με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα, καθώς και, κατά περίπτωση, με σχετικά μέτρα που αφορούν την υγεία, λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19.

Κανόνες προληπτικής εποπτείας

• Η Επιτροπή, από την πλευρά της, υποχρεούται να εφαρμόσει τους ακόλουθους κανόνες προληπτικής εποπτείας που ισχύουν για το χαρτοφυλάκιο δανείων SURE:
  • το μερίδιο των δανείων που χορηγούνται στα 3 κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο των δανείων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60 % του μέγιστου ποσού (δηλ. το 60 % των 100 δισεκατ. ευρώ)·
  • τα ποσά που οφείλει η ΕΕ σε ένα δεδομένο έτος δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % του μέγιστου ποσού του μέσου SURE (δηλ. το 10 % των 100 δισεκατ. ευρώ)·
  • εφόσον είναι αναγκαίο, η Επιτροπή μπορεί να αναχρηματοδοτήσει τα συναφή δάνεια που συνήφθησαν εξ ονόματος της ΕΕ.
• Η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου πρόκειται να περιλαμβάνει:
  • το ποσό του δανείου, τη μέγιστη μέση ληκτότητα, τον τύπο τιμολόγησης, τον μέγιστο αριθμό των δόσεων, την περίοδο διαθεσιμότητας και άλλους σχετικούς κανόνες για τη χορήγηση της χρηματοδοτικής συνδρομής·
  • αξιολόγηση της συμμόρφωσης του κράτους μέλους με τις προϋποθέσεις για την αξιοποίηση του μέσου SURE·
  • περιγραφή των εθνικών συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας ή παρόμοιων μέτρων και, κατά περίπτωση, σχετικών με την υγεία μέτρων, που μπορούν επίσης να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του κανονισμού SURE.
• Κατά την έκδοση εκτελεστικής απόφασης, το Συμβούλιο εξετάζει τις υφιστάμενες και αναμενόμενες ανάγκες του κράτους μέλους, καθώς και τα αιτήματα για χρηματοδοτική συνδρομή SURE που έχουν ήδη υποβληθεί ή προβλέπεται να υποβληθούν από άλλα κράτη μέλη, εφαρμόζοντας τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, της αλληλεγγύης, της αναλογικότητας και της διαφάνειας.

Διαχείριση, πιθανή χρήση των εγγυήσεων και διαθεσιμότητα του μέσου SURE

• Η Επιτροπή λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διαχείριση των δανείων από κοινού με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών. Οι δικαιούχες χώρες ανοίγουν ειδικούς λογαριασμούς στις κεντρικές τράπεζές τους για τη διαχείριση της χρηματοδοτικής συνδρομής.
• Σε περίπτωση που η Επιτροπή, παρά την εφαρμογή όλων των κανόνων προληπτικής εποπτείας, χρειαστεί να απαιτήσει τις εγγυήσεις που παρέχουν τα κράτη μέλη, προβλέπεται ότι, πριν απαιτήσει τις εγγυήσεις αυτές, θα εξετάζει κατά πόσον μπορεί να αξιοποιήσει το περιθώριο που διαθέτει έως το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων για πιστώσεις πληρωμών, στον βαθμό που κρίνεται βιώσιμο από την Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων τις συνολικές ενδεχόμενες υποχρεώσεις και τη βιωσιμότητα του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ.
• Το μέσο SURE θα είναι διαθέσιμο μόνο όταν όλα τα κράτη μέλη θα έχουν συνεισφέρει το μερίδιο που τους αναλογεί από τις εγγυήσεις (βλέπε ανωτέρω). Η περίοδος διαθεσιμότητας του μέσου SURE, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορεί να εκδοθεί εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου για χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής, λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2022. Το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να αποφασίσει να παρατείνει την περίοδο διαθεσιμότητας του μέσου SURE, για επιπλέον χρονικό διάστημα 6 μηνών κάθε φορά, εφόσον η Επιτροπή καταλήξει ότι εξακολουθεί να υφίσταται η σοβαρή οικονομική διαταραχή από την επιδημική έκρηξη της COVID-19 η οποία επηρεάζει τη χρηματοδότηση των σχετικών μέτρων.
• Ο κανονισμός δεν εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός ισχύει από τις 20 Μαΐου 2020.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Δείτε επίσης:

• Προσωρινή στήριξη για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕE) 2020/672 του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2020, σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 (ΕΕ L 159 της 20.5.2020, σ. 1-7)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (EE, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1-222)

Διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VIII — Οικονομική και νομισματική πολιτική — Κεφάλαιο 1 — Οικονομική πολιτική — Άρθρο 122 (πρώην άρθρο 100 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 98)

τελευταία ενημέρωση 31.08.2020