Περιοριστικά μέτρα της ΕΕ κατά της διάδοσης και της χρήσης χημικών όπλων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

Από κοινού, η απόφαση (η οποία εκδόθηκε στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας της ΕΕ) και ο κανονισμός {ο οποίος εκδόθηκε βάσει του άρθρου 215 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)} εισάγουν νέο «θεματικό» καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για την αντιμετώπιση της απειλής που συνιστούν η χρήση και η διάδοση χημικών όπλων*.

Η απόφαση απαιτεί από τις χώρες της ΕΕ να απαγορεύουν την είσοδο στο έδαφός τους ή τη διέλευση μέσω αυτού των προσώπων και οντοτήτων-στόχων που ευθύνονται άμεσα για την ανάπτυξη και χρήση χημικών όπλων, καθώς και εκείνων που παρέχουν χρηματοδοτική, τεχνική ή υλική υποστήριξη και εκείνων που επικουρούν, ενθαρρύνουν ή συνδέονται με αυτά.

Επιτρέπονται ορισμένες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα οι εξής:

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να δεσμεύουν όλα τα κεφάλαια και τους οικονομικούς πόρους* που βρίσκονται στην ιδιοκτησία, στην κατοχή ή υπό τον έλεγχο των προσώπων ή οντοτήτων-στόχων. Κατ’ εξαίρεση, μπορούν να επιτρέπουν την αποδέσμευση ορισμένων από τα εν λόγω κεφάλαια εάν, για παράδειγμα, αυτά χρειάζονται:

Στις εν λόγω περιπτώσεις, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να απευθύνουν κοινοποίηση στις άλλες χώρες της ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στη συνέχεια, το Συμβούλιο γνωστοποιεί την απόφασή του στα στοχευμένα άτομα ή οντότητες είτε άμεσα (εάν η διεύθυνσή τους είναι γνωστή) είτε έμμεσα με δημοσίευση σχετικής ανακοίνωσης.

Τα χρηματοδοτικά ή πιστωτικά ιδρύματα που λαμβάνουν κεφάλαια μεταφερόμενα από τρίτους στον λογαριασμό καταχωρισμένου ατόμου ή φορέα μπορούν να πιστώσουν τους δεσμευμένους λογαριασμούς, αλλά θα δεσμεύονται και τυχόν προσθήκες στους εν λόγω λογαριασμούς. Το ίδρυμα πρέπει να ενημερώνει τη σχετική αρμόδια αρχή για κάθε τέτοια συναλλαγή χωρίς καθυστέρηση.

Η δέσμευση των κεφαλαίων και των οικονομικών πόρων ή η άρνηση διάθεσης των κεφαλαίων ή των οικονομικών πόρων που πραγματοποιείται καλή τη πίστει και με την πεποίθηση ότι η εν λόγω δράση συνάδει με τον παρόντα κανονισμό δεν πρέπει να θεμελιώνει καμία ευθύνη του ατόμου ή του φορέα που προέβη σε αυτήν τη δέσμευση ή των διευθυντών ή των υπαλλήλων του, εκτός εάν αποδειχθεί ότι τα κεφάλαια και οι οικονομικοί πόροι δεσμεύθηκαν ή κρατούνται λόγω αμέλειας.

Απαγορεύεται κάθε συνειδητή ή σκόπιμη συμμετοχή σε δραστηριότητες καταστρατήγησης των μέτρων (ταξιδιωτική απαγόρευση ή/και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων).

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Η απόφαση και ο κανονισμός εφαρμόζονται από τις 16 Οκτωβρίου 2018.

Το νέο καθεστώς περιοριστικών μέτρων ή κυρώσεων εγκρίθηκε από την ΕΕ στις 15 Οκτωβρίου 2018 σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2018, το οποίο ζήτησε να εγκριθεί το συντομότερο δυνατόν νέο καθεστώς περιοριστικών μέτρων της ΕΕ για την αντιμετώπιση της χρήσης και της διάδοσης χημικών όπλων.

Οι πρώτες κυρώσεις στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος επιβλήθηκαν τον Ιανουάριο του 2019, με αποτέλεσμα την τροποποίηση της απόφασης και του κανονισμού (βλέπε «Συναφή κείμενα»).

Χημικά όπλα: τα χημικά όπλα όπως ορίζονται στη σύμβαση για τα Χημικά Όπλα (CWC) είναι τα εξής, νοούμενα συνολικά ή χωριστά:

(α) οι τοξικές χημικές ουσίες και οι πρόδρομες ουσίες τους, εκτός εάν προορίζονται για σκοπούς που δεν απαγορεύονται δυνάμει της παρούσας σύμβασης, εφόσον ο τύπος και η ποσότητα συνάδουν με τους εν λόγω σκοπούς·

(β) τα πυρομαχικά και οι διατάξεις που είναι ειδικά σχεδιασμένα για να προξενήσουν θάνατο ή άλλες βλάβες μέσω των τοξικών ιδιοτήτων των τοξικών χημικών ουσιών που ορίζονται στο εδάφιο α), οι οποίες θα απελευθερώνονταν ως αποτέλεσμα της χρήσης των εν λόγω πυρομαχικών και διατάξεων·

(γ) κάθε εξοπλισμός ειδικά σχεδιασμένος για άμεση χρήση σε συνδυασμό με τη χρήση των πυρομαχικών και των διατάξεων που ορίζονται στο εδάφιο β).

Οικονομικοί πόροι: τα περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους, υλικά ή άυλα, κινητά ή ακίνητα, που δεν είναι κεφάλαια αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απόκτηση κεφαλαίων, αγαθών ή υπηρεσιών.

Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2018/1544 του Συμβουλίου, της 15ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά της διάδοσης και της χρήσης χημικών όπλων (ΕΕ L 259 της 16.10.2018, σ. 25-30)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2018/1544 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1542 του Συμβουλίου, της 15ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά της διάδοσης και της χρήσης χημικών όπλων (ΕΕ L 259 της 16.10.2018, σ. 12-21)

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/84 του Συμβουλίου, της 21ης Ιανουαρίου 2019, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1542 του Συμβουλίου σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά της διάδοσης και της χρήσης χημικών όπλων (ΕΕ L 18I της 21.1.2019, σ. 1-3)

Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2019/86 του Συμβουλίου, της 21ης Ιανουαρίου 2019, που τροποποιεί την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2018/1544 σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά της διάδοσης και της χρήσης χημικών όπλων (ΕΕ L 18I της 21.1.2019, σ. 10-12)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πέμπτο — Η εξωτερική δράση της Ένωσης — Τίτλος IV — Περιοριστικά μέτρα — Άρθρο 215 (πρώην άρθρο 301 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 144)