Επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της διακυβέρνησης στην ΕΕ - σχέδιο δράσης 2016-2020

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ, ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ;

Από το 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ψηφίσει σχέδια δράσης της ΕΕ για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, προκειμένου να προωθήσει την ατζέντα του εκσυγχρονισμού του δημόσιου τομέα στην ΕΕ. Στόχος τους είναι να υποστηρίξουν τον ευρωπαϊκό συντονισμό, τη συνεργασία και τις κοινές δράσεις στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Το πιο πρόσφατο σχέδιο δράσης αποσκοπεί στην παροχή υποστήριξης στις διοικητικές διαδικασίες, βελτιώνοντας την ποιότητα των υπηρεσιών και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα, με πλήρη αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας. Στοχεύει επίσης στη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, καθιστώντας τις αλληλεπιδράσεις ταχύτερες, πιο βολικές και φθηνότερες, οδηγώντας σε περαιτέρω οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για την κοινωνία στο σύνολό της.

Σύμφωνα με το άρθρο 197 της ΣΛΕΕ, η ΕΕ μπορεί να υποστηρίξει τις προσπάθειες των χωρών της ΕΕ να βελτιώσουν τη διοικητική τους ικανότητα για την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 41 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάθε άτομο έχει το δικαίωμα:

να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις του ή της αμερόληπτα, δίκαια και μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα από τα όργανα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ακρόασης πριν από τη λήψη οποιουδήποτε μεμονωμένου μέτρου που θα τον ή την επηρέαζε αρνητικά,
να έχει πρόσβαση στον φάκελο του ή της, τηρώντας ταυτόχρονα τα νόμιμα συμφέροντα εμπιστευτικότητας και επαγγελματικού και επιχειρηματικού απορρήτου.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το σχέδιο δράσης βασίζεται στο όραμα ότι μέχρι το 2020, οι δημόσιες διοικήσεις και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να είναι ανοιχτά, αποτελεσματικά και χωρίς αποκλεισμούς, παρέχοντας σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις εξατομικευμένες και φιλικές προς τον χρήστη ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες χωρίς σύνορα.

Χρησιμοποιούνται καινοτόμες προσεγγίσεις για τον σχεδιασμό και την παροχή καλύτερων υπηρεσιών σύμφωνα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων. Οι δημόσιες διοικήσεις χρησιμοποιούν τις ευκαιρίες που προσφέρει το νέο ψηφιακό περιβάλλον για να διευκολύνουν τις αλληλεπιδράσεις τους με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και μεταξύ τους.

Αυτό το σχέδιο δράσης αποσκοπεί στο να ενώσει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την άρση των υφιστάμενων ψηφιακών εμποδίων στην Ψηφιακή Ενιαία Αγορά. Δεν διαθέτει ειδικό προϋπολογισμό, αλλά βοηθά στον συντονισμό των πόρων που διατίθενται στις χώρες της ΕΕ μέσω διαφόρων προγραμμάτων της ΕΕ. Οι πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του σχεδίου βασίζονται σε αυτές τις αρχές:

Ψηφιακή από προεπιλογή, με την παροχή ψηφιακών υπηρεσιών ως προτιμώμενη επιλογή μέσω ενός ενιαίου σημείου επαφής·
Η αρχή «Μόνον Άπαξ», που εξασφαλίζει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις παρέχουν τις ίδιες πληροφορίες μόνο μία φορά σε μια δημόσια διοίκηση·
Προσβάσιμες και χωρίς αποκλεισμούς: ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες που δεν κάνουν διακρίσεις και καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες, όπως αυτές των ατόμων με αναπηρίες·
Ανοικτοί και διαφανείς: δημόσιοι φορείς που μοιράζονται πληροφορίες και δεδομένα μεταξύ τους, και πολίτες και επιχειρήσεις που έχουν πρόσβαση στα δικά τους δεδομένα, οι οποίοι συνεργάζονται με επιχειρήσεις και άλλους στον σχεδιασμό υπηρεσιών·
Διασυνοριακές, με δημόσιες υπηρεσίες διαθέσιμες πέραν των συνόρων, αποτρέποντας τον περαιτέρω κατακερματισμό και εξασφαλίζοντας την κινητικότητα εντός της ενιαίας αγοράς της ΕΕ·
Διαλειτουργικές, με υπηρεσίες σχεδιασμένες να λειτουργούν άψογα σε όλη την ενιαία αγορά και σε όλους τους οργανισμούς·
Αξιόπιστα και με ασφάλεια, με πρωτοβουλίες που δεν περιορίζονται μόνο στην τήρηση της νομοθεσίας σχετικά με την προστασία των δεδομένων, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια των πληροφοριών.

Το σχέδιο δράσης των 20 σημείων είναι οργανωμένο σε 3 πυλώνες και δίνει μια ημερομηνία στόχο για κάθε δράση που πρέπει να ολοκληρωθεί.

Πυλώνας I: Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης με ΤΠΕ

Οι δράσεις σε αυτόν τον πυλώνα αποσκοπούν στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων διοικήσεων, που εξακολουθούν να είναι κρίσιμες στο τρέχον οικονομικό κλίμα και στο πλαίσιο της λιτότητας του προϋπολογισμού, χρησιμοποιώντας βασικά ψηφιακά εργαλεία:

1. Το 2019: υποστήριξη της μετάβασης των χωρών της ΕΕ προς την ολοκληρωμένη ηλεκτρονική δημόσια σύμβαση και τη χρήση των μητρώων συμβάσεων.

2. Το 2016: επιτάχυνση της ανάληψης των υπηρεσιών ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και εμπιστοσύνης (eIDAS).

3. Το 2018: διασφάλιση της βιωσιμότητας της διασυνοριακής υποδομής ψηφιακών υπηρεσιών.

4. Το 2016-2019: παρουσίαση μιας αναθεωρημένης έκδοσης της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Διαλειτουργικότητας (ΕΣΔ) και παροχή στήριξης για την υιοθέτηση της από τις χώρες της ΕΕ.

5. Το 2017: συντονισμός της ανάπτυξης ενός πρωτοτύπου για έναν Ευρωπαϊκό Κατάλογο προτύπων ΤΠΕ για τις δημόσιες συμβάσεις.

6. Το 2016-2019: σταδιακή θέσπιση της αρχής «ψηφιακή από προεπιλογή» και της αρχής «Μόνον Άπαξ», της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων και αξιολόγηση της πιθανής εφαρμογής της αρχής «κατά της παλαιότητας».

Πυλώνας II: Ενίσχυση της διασυνοριακής κινητικότητας με ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες

Τα τελευταία έτη συγκριτικής αξιολόγησης, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση δείχνει ότι οι ενδοκοινοτικές υπηρεσίες υστερούν σημαντικά έναντι των εθνικών υπηρεσιών και ότι η διαθεσιμότητα και η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται στους μη κατοίκους είναι ανεπαρκής. Οι σπουδές σε άλλη χώρα, για παράδειγμα, μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμα διαδικασίες υποβολής έντυπων αιτήσεων και προσωπικές συναντήσεις πριν από την εγγραφή.

Οι δράσεις στον πυλώνα αυτό αποσκοπούν στη διευκόλυνση της κινητικότητας και της πρόσβασης στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες πέρα από τα σύνορα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε μια διαλειτουργική ΕΕ:

7. Το 2017: υποβολή πρότασης για μια Ενιαία Ψηφιακή Πύλη.

8. Το 2016: να καταστεί η διαδικτυακή πύλη της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης μια ενιαία υπηρεσία πληροφόρησης.

9. Το 2017: υποχρεωτική διασύνδεση όλων των μητρώων επιχειρήσεων των χωρών της ΕΕ.

10. Το 2019: περαιτέρω ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διασύνδεσης των μητρώων αφερεγγυότητας.

11. Το 2017: παρουσίαση μιας πρωτοβουλίας για ψηφιακές λύσεις σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής μιας επιχείρησης.

12. Το 2016: επέκταση του Ενιαίου Ηλεκτρονικού Μηχανισμού για την καταχώριση και την καταβολή του ΦΠΑ.

13. Το 2016: έναρξη ενός πιλοτικού προγράμματος για την Αρχή «Μόνον Άπαξ» για τις επιχειρήσεις.

14. Το 2018: δημιουργία ενός ενιαίου μηχανισμού υποβολής εκθέσεων για τις θαλάσσιες μεταφορές και ψηφιοποίηση των ηλεκτρονικών εγγράφων για τις μεταφορές.

15. Το 2019: ολοκλήρωση της εγκατάστασης της Ηλεκτρονικής Ανταλλαγής Πληροφοριών Κοινωνικής Ασφάλισης.

16. Το 2017: περαιτέρω ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πύλης EURES για την επαγγελματική κινητικότητα.

17. Το 2016-2018: υποστήριξη των χωρών της ΕΕ για να αναπτύξουν διασυνοριακές υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας.

Πυλώνας III: Διευκόλυνση της ψηφιακής αλληλεπίδρασης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις

Οι δράσεις σε αυτόν τον πυλώνα αποσκοπούν στη βελτίωση της υιοθέτησης των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αυτό αποσκοπεί στη βελτίωση της εμπειρίας των χρηστών μέσω, για παράδειγμα, της εξατομίκευσης, με σεβασμό στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη συμμετοχή των ίδιων των χρηστών στον σχεδιασμό, την παραγωγή και την παροχή δημόσιων υπηρεσιών.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες δράσεις περιλαμβάνουν την ανάπτυξη υπηρεσιών ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και εμπιστοσύνης (υπηρεσίες eIDAS), την εφαρμογή της αρχής «Μόνον Άπαξ» και την επαναχρησιμοποίηση των δομικών στοιχείωντης υποδομής των ψηφιακών υπηρεσιών για τις διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες. Ορισμένες δράσεις αφορούν συγκεκριμένα τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Επιτροπής.

Οι δράσεις σε αυτόν τον πυλώνα περιλαμβάνουν:

18. Το 2019: αξιολόγηση της εφαρμογής της αρχής «Μόνον Άπαξ» για τους πολίτες πέρα από τα σύνορα.

19. Το 2016-2020: επιτάχυνση της χρήσης της υποδομής δεδομένων της οδηγίας INSPIRE.

20. Το 2018: αναδιαμόρφωση ιστοσελίδων της ΕΕ για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών και των επιχειρήσεων σε προγράμματα και στην πολιτική.

Μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω δράσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων και για την προσαρμογή στο ταχέως μεταβαλλόμενο τεχνολογικό περιβάλλον.

Η Επιτροπή δημιούργησε επίσης ένα διοικητικό συμβούλιο του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το οποίο απαρτίζεται από εκπροσώπους χωρών της ΕΕ, προκειμένου να συντονίσει την αποτελεσματική εφαρμογή και παρακολούθηση του Σχεδίου Δράσης, καθώς και να αξιολογήσει και να επιλέξει νέες δράσεις.

Αν και το σχέδιο δεν θα έχει δικό του ειδικό προϋπολογισμό, θα λάβει χρηματοδότηση από διάφορα προγράμματα της ΕΕ. Όταν η χρηματοδότηση προέρχεται από τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία της ΕΕ, η χρηματοδότηση εξαρτάται από αν οι εν λόγω χώρες συμμορφώνονται με τις διαδικασίες οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της διακυβέρνησης διευκολύνει την αλληλεπίδραση των επιχειρήσεων με τις δημόσιες διοικήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, ώστε να μπορούν να αποκτήσουν εύκολα πρόσβαση σε νέες αγορές. Μειώνει επίσης τον διοικητικό φόρτο για τους πολίτες που επιθυμούν να ζήσουν, να εργαστούν, να σπουδάσουν ή να συνταξιοδοτηθούν σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, καθιστώντας τις αλληλεπιδράσεις τους με τις δημόσιες αρχές ταχύτερες, πιο βολικές και λιγότερο δαπανηρές.

Το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020 στοχεύει στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι δημόσιες διοικήσεις μέσω των στρατηγικών στόχων που τίθενται στη Στρατηγική Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς για την Ευρώπη:

1.
να εκσυγχρονίσουν τις δημόσιες διοικήσεις·
2.
να επιτύχουν τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα· και
3.
να διευκολύνουν την αλληλεπίδραση με τους πολίτες.

Δυναμικό Σχέδιο Δράσης

Η ενδιάμεση αξιολόγηση του Σχεδίου Δράσης για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 2011-2015 συνέστησε το παρόν Σχέδιο Δράσης να μην παραμείνει μια στατική πρωτοβουλία πενταετούς διάρκειας αλλά να υιοθετήσει μια πιο ευέλικτη και επαναληπτική προσέγγιση. Το δυναμικώς εξελισσόμενο Σχέδιο Δράσης για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση υποστηρίζεται από μια πλατφόρμα ψηφιακής δέσμευσης που ονομάζεται eGovernment4EU. Συγκεντρώνει συγκεκριμένες ιδέες για δράση από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Στην Ενδιάμεση Αναθεώρηση της Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς, προστέθηκαν ήδη 5 νέες δράσεις στο Σχέδιο Δράσης, αλλά μπορούν ακόμα να προστεθούν και νέες δράσεις.

Πέρα από το Σχέδιο Δράσης

Η Υπουργική Διακήρυξη του Ταλίν το 2017 σχετικά με την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση αποτελεί μια ισχυρή πολιτική δέσμευση από τις ευρωπαϊκές χώρες (από την ΕΕ και την ΕΖΕΣ) για την περαιτέρω επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της διακυβέρνησης σύμφωνα με τις αρχές του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Αν και αναγνωρίζει το ρόλο του Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση του 2016 στο πλαίσιο αυτού του μετασχηματισμού, καλεί να τεθούν οι βάσεις για περαιτέρω ψηφιακή εξέλιξη και κοινές δράσεις μετά το 2020, με τη διάδοση της ψηφιοποίησης σε όλους τους τομείς πολιτικής και με την εξασφάλιση ότι οι τελικοί χρήστες αποτελούν το επίκεντρο των υπηρεσιών.

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:

Πολιτικές σχετικά με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
Ένα όραμα για τις δημόσιες υπηρεσίες (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
Υπουργική διακήρυξη του Ταλίν σχετικά με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
Ιστοσελίδα eGovernment4EU (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Τίτλος XXIV — Διοικητική συνεργασία — Άρθρο 197 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 136)

Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Τίτλος V — Δικαιώματα των πολιτών — Άρθρο 41 — Δικαίωμα στη χρηστή διοίκηση (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 401-402)

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020 — Επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της διακυβέρνησης [COM(2016) 179 final της 19.4.2016]

τελευταία ενημέρωση 03.04.2018