Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ως αποτέλεσμα της Συνθήκης της Λισαβόνας, καταρτίστηκε με βάση τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΣΕΕ ή Συνθήκη ΕΚ), όπως θεσπίστηκε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η Συνθήκη ΕΚ βασίστηκε στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΣΕΟΚ), που υπογράφηκε στη Ρώμη στις 25 Μαρτίου 1957. Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της Συνθήκης του Μάαστριχτ (7 Φεβρουαρίου 1992) αποτέλεσε ένα ακόμα βήμα για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αντικατέστησε τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες αλλά αντίθετα τις συγκέντρωσε κάτω από την ίδια ομπρέλα με βάση τη δομή «3 πυλώνων»:

• Ο 1^ος πυλώνας αποτελείται από τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (την ΕΚ, την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) μέχρι το 2002, και την Ευρατόμ).
• Ο 2^ος πυλώνας συνίσταται από τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ υπό την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
• Ο 3^ος πυλώνας κάλυπτε τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων.

Κάθε νέα Συνθήκη οδηγεί στην επαναρίθμηση των άρθρων. Η Συνθήκη της Λισαβόνας, που υπογράφηκε στις 13.12.2007 και τέθηκε σε ισχύ στις 1.12.2009, μετονόμασε με τη σειρά της τη ΣΕΕ σε ΣΛΕΕ που συγχώνευσε τους 3 πυλώνες και μεταρρύθμισε την ΕΕ οδηγώντας για άλλη μια φορά σε επαναρίθμηση.

Η ΣΛΕΕ είναι μία από τις 2 ιδρυτικές συνθήκες της ΕΕ, μαζί με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Αποτελεί τη λεπτομερή βάση του δικαίου της ΕΕ ορίζοντας τις αρχές και τους σκοπούς της ΕΕ, καθώς και το πεδίο εφαρμογής των δράσεων στους τομείς πολιτικής της. Καθορίζει επίσης οργανωτικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των θεσμικών κοινοτικών οργάνων.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ;

Όπως αναφέρθηκε ήδη στην προηγούμενη εισαγωγή, ο σκοπός της ΣΕΕ ήταν να «θέσει τα θεμέλια για ακόμα πιο στενή ένωση μεταξύ των λαών της Ευρώπης». Η εν λόγω διατύπωση υπάρχει ακόμα στο προοίμιο της τρέχουσας ΣΛΕΕ καθώς και της ΣΕΕ. Οι εν λόγω συνθήκες έχουν πράγματι επιφέρει μια πιο πολιτική και δημοκρατική διάσταση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πέρα από τον αρχικό στόχο της δημιουργίας μιας ενιαίας αγοράς.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ

• Μέρος 1 — Αρχές:
  • περιγράφει το πεδίο εφαρμογής της Συνθήκης και τη σχέση της με τη ΣΕΕ (Άρθρο 1)·
  • απαριθμεί τις αρμοδιότητες της ΕΕ σύμφωνα με το επίπεδο των εξουσιών της ΕΕ σε κάθε τομέα (Άρθρα 2, 3, 4, 5 και 6)·
  • θεσπίζει γενικές αρχές που διέπουν τη δράση της ΕΕ (Άρθρα 7 έως 17).
• Μέρος 2 — Απαγόρευση των διακρίσεων και ιθαγένεια της ΕΕ:
  • απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω ιθαγένειας (Άρθρο 18)·
  • δηλώνει ότι η ΕΕ θα «καταπολεμήσει τις διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού» (Άρθρο 19)·
  • θεσπίζει και καθορίζει την ιθαγένεια της ΕΕ καθώς και τα σχετικά δικαιώματα (Άρθρα 20 έως 24).
• Μέρος 3 — το μεγαλύτερο (Άρθρα 26 έως 197), διαμορφώνει τη νομική βάση για τις πολιτικές και τις εσωτερικές δράσεις της ΕΕ όσον αφορά τους παρακάτω τομείς:
  • την εσωτερική αγορά (Τίτλος I)·
  • την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων (Τίτλος II), συμπεριλαμβανομένης της τελωνειακής ένωσης·
  • την κοινή γεωργική πολιτική και την κοινή αλιευτική πολιτική (Τίτλος III)·
  • την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων (και των προσώπων γενικότερα), των υπηρεσιών και των κεφαλαίων (Τίτλος IV)·
  • τον χώρο ελευθερίας, δικαιοσύνης και ασφάλειας (Τίτλος V), συμπεριλαμβανομένης της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας·
  • τις μεταφορές (Τίτλος VI)·
  • τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την εναρμόνιση των νομοθεσιών (Τίτλος VII)·
  • την οικονομική και νομισματική πολιτική (Τίτλος VIII), συμπεριλαμβανομένων άρθρων σχετικά με το ευρώ·
  • την πολιτική απασχόλησης (Τίτλος IX)·
  • την κοινωνική πολιτική (Τίτλος X), κάνοντας αναφορά στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη (1961) και στον κοινοτικό χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων (1989) — ο Τίτλος XI θεσπίζει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο·
  • τις πολιτικές για την παιδεία, την επαγγελματική κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (Τίτλος XII)·
  • τον πολιτισμό (Τίτλος XIII)·
  • τη δημόσια υγεία (Τίτλος XIV)·
  • την προστασία των καταναλωτών (Τίτλος XV)·
  • τα διευρωπαϊκά δίκτυα (Τίτλος XVI)·
  • τη βιομηχανική πολιτική (Τίτλος XVII)·
  • την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή — με άλλα λόγια τη μείωση των διαφορών στην ανάπτυξη (Τίτλος XVIII)·
  • την έρευνα και ανάπτυξη καθώς και τη πολιτική του διαστήματος (Τίτλος XIX)·
  • την περιβαλλοντική πολιτική (Τίτλος XX)·
  • την ενεργειακή πολιτική (Τίτλος XXI)·
  • τον τουρισμό (Τίτλος XXII)·
  • την πολιτική προστασίας (Τίλος XXIII)·
  • τη διοικητική συνεργασία (Τίλος XXIV).
• Μέρος 4 — Η σύνδεση των υπερπόντιων χωρών και εδαφών (Άρθρα 198 έως 204) περιγράφει τις ειδικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των υπερπόντιων εδαφών ορισμένων χωρών της ΕΕ που, σε αντίθεση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, δεν αποτελούν μέρος της ΕΕ.
• Μέρος 5 — Η εξωτερική δράση της ΕΕ (Άρθρα 205 έως 222) περιγράφει:
  • την κοινή εμπορική (εξωτερικό εμπόριο) πολιτική·
  • τη συνεργασία για την ανάπτυξη και την ανθρωπιστική βοήθεια για τρίτες χώρες·
  • σχέσεις με τρίτες χώρες (διεθνείς συνθήκες, κυρώσεις και αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών της ΕΕ) και διεθνείς οργανισμούς·
  • τον διορισμό αντιπροσωπειών της ΕΕ·
  • ότι οι εξωτερικές δράσεις πρέπει να είναι σύμφωνες με τις αρχές που θεσπίζονται στο Κεφάλαιο 1, Τίτλος 5 της ΣΕΕ σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας (Άρθρο 205).
• Μέρος 6 — Οι θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις περιγράφουν:
  • τα θεσμικά κοινοτικά όργανα (Άρθρα 223 έως 227)·
  • τα συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ (Άρθρα 300 έως 307)·
  • την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Άρθρα 308 και 309)·
  • τις νομοθετικές πράξεις (κανονισμούς, οδηγίες, κ.λπ.) και διαδικασίες της ΕΕ (Άρθρα 288 έως 299)·
  • τον προϋπολογισμό της ΕΕ (Άρθρα 310 έως 325)·
  • την ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ (Άρθρα 326 έως 334).
• Μέρος 7 — Οι γενικές και τελικές διατάξεις (Άρθρα 335 έως 358) αναφέρονται σε ειδικά νομικά σημεία, όπως στη νομική ικανότητα της ΕΕ, στην εδαφική και χρονική εφαρμογή, στην έδρα των οργάνων, στις ασυλίες και στις επιπτώσεις που υπογράφηκαν πριν από το1958 ή κατά την ημερομηνία προσχώρησης.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ;

Υπογράφηκε από 27 χώρες της ΕΕ (η Κροατία προσχώρησε στην ΕΕ το 2013) στις 13 Δεκεμβρίου 2007, η ΣΛΕΕ τέθηκε σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:

• Οι αρχικές συνθήκες (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο)
• Ιστορικό της ΕΕ (Συμβούλιο της ΕΕ)
• Συνθήκες της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Επισκόπηση των συνθηκών (EUR-Lex).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 13ης Δεκεμβρίου 2007 — ενοποιημένη απόδοση (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 47-360)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα)

Διαδοχικές τροποποιήσεις της Συνθήκης έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

Συνθήκη του Μάαστριχτ της 7ης Φεβρουαρίου 1992 (ΕΕ C 191 της 29.7.1992, σ. 1-112)

Συνθήκη της Λισαβόνας της 13ης Δεκεμβρίου 2007 (ΕΕ C 306 της 17.12.2007, σ. 1-271)

τελευταία ενημέρωση 15.12.2017