Σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια — Δήλωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 παράγραφος 4 σημείο iii) της σύμβασης για την πυρηνική ασφάλεια

Απόφαση 1999/819/Ευρατόμ — προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ) στη σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

• Η σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια είναι μια διεθνής σύμβαση η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της πυρηνικής ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) αποτελούν συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης. Η Κοινότητα η οποία θεσπίστηκε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (συνθήκη Ευρατόμ) μοιράζεται με τις χώρες της ΕΕ τη δικαιοδοσία στους τομείς που διέπονται από τη σύμβαση.
• Η απόφαση εγκρίνει την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ) στη σύμβαση. Τροποποιήθηκε το 2004 για να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση των νέων κρατών μελών στην ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Αρμοδιότητες της Ευρατόμ

• Η Ευρατόμ δεν είναι ιδιοκτήτης πυρηνικών εγκαταστάσεων, όπως αυτές ορίζονται στη σύμβαση.
• Η ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων συνιστά την κύρια ευθύνη του κατόχου της αντίστοιχης άδειας από την χώρα της ΕΕ στην επικράτεια της οποίας έχει συσταθεί η εγκατάσταση.
• Οι αρμοδιότητες της Ευρατόμ στο πλαίσιο της σύμβασης απορρέουν από τη συνθήκη της Ευρατόμ (τίτλος ΙΙ, κεφάλαιο 3) που αφορά την προστασία της υγείας των εργαζομένων και του πληθυσμού από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες, όπως επιβεβαιώθηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Απόφαση C-29/99).

Στόχοι

• Σκοπός της σύμβασης είναι:
  • να επιτευχθεί και να διατηρηθεί υψηλής στάθμης πυρηνική ασφάλεια μέσω της ενίσχυσης των εθνικών μέτρων και της τεχνικής συνεργασίας·
  • να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί μια αποτελεσματική άμυνα κατά ραδιολογικών κινδύνων στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, με σκοπό την προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος, κ.λπ.·
  • να προλαμβάνονται τα πυρηνικά ατυχήματα και να περιορίζονται οι συνέπειές τους.
• Η σύμβαση δεν καθορίζει λεπτομερή πρότυπα ασφαλείας αλλά συνιστά δέσμευση για την εφαρμογή των θεμελιωδών αρχών ασφαλείας για τις πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Πεδίο εφαρμογής

Η σύμβαση εφαρμόζεται στην ασφάλεια των μόνιμων μη στρατιωτικών πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, και μεταξύ άλλων των εγκαταστάσεων για την αποθήκευση, το χειρισμό και την επεξεργασία των ραδιενεργών υλικών που βρίσκονται στην ίδια τοποθεσία και σχετίζονται άμεσα με τη λειτουργία του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής.

Εφαρμογή

• Τα μέρη της σύμβασης δεσμεύονται να δημιουργήσουν ένα νομοθετικό, ρυθμιστικό και διοικητικό πλαίσιο για τη διασφάλιση της ασφάλειας στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, το οποίο προβλέπει:
  • την υιοθέτηση επαρκών εθνικών απαιτήσεων και κανονισμών ασφάλειας·
  • ένα σύστημα έκδοσης αδειών για πυρηνικές εγκαταστάσεις, καθώς και την απαγόρευση της λειτουργίας τους χωρίς άδεια·
  • ένα σύστημα ελέγχου και αξιολόγησης. Πραγματοποιούνται πλήρεις και συστηματικές αξιολογήσεις ασφάλειας προτού κατασκευαστεί και τεθεί σε λειτουργία μια εγκατάσταση αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής της·
  • μέτρα εφαρμογής των κανονισμών και των όρων αδειοδότησης (αναστολή ή ανάκληση των αδειών, κ.λπ.).
• Τα μέρη πρέπει να θεσπίσουν έναν ανεξάρτητο ρυθμιστικό φορέα για τη χορήγηση αδειών και για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των κανονισμών. Τα καθήκοντα αυτού του φορέα πρέπει να διαχωριστούν αποτελεσματικά από εκείνα άλλων οργανώσεων, έργο των οποίων είναι η προώθηση ή η χρήση πυρηνικής ενέργειας.
• Οι κάτοχοι αδειών πρέπει να καθορίσουν πολιτικές που θα θέτουν ως προτεραιότητα την ασφάλεια, καθώς και να καταρτίσουν ένα πρόγραμμα διασφάλισης της ποιότητας για να εξασφαλίζεται ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις. Παράλληλα, πρέπει να θεσπιστούν μέτρα έκτακτης ανάγκης στα οποία θα παρατίθενται αναλυτικά οι διαδικασίες για την ενημέρωση των αρμοδίων αρχών, όπως των νοσοκομείων.
• Κάθε μέρος της σύμβασης πρέπει να υποβάλλει στα άλλα μέρη αναφορά σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιο της σύμβασης. Οι αναφορές εξετάζονται κατά τη διάρκεια των τακτικών συνεδριάσεων των συμβαλλόμενων μερών.

Ασφάλεια των εγκαταστάσεων

• Ο ρυθμιστικός φορέας είναι υπεύθυνος για τη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις. Η σύμβαση καθορίζει κριτήρια αξιολόγησης για κάθε στάδιο της ζωής μιας εγκατάστασης: την επιλογή τοποθεσίας, τη σχεδίαση και την κατασκευή, καθώς και τη λειτουργία της.
• Κατά την επιλογή της τοποθεσίας, πρέπει να εξεταστεί, μεταξύ άλλων, η επίδρασή της στην ασφάλεια της εγκατάστασης και οι επιδράσεις της εγκατάστασης στα άτομα και στο περιβάλλον. Πρέπει να γίνεται επίσης διαβούλευση με τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη που γειτνιάζουν με την τοποθεσία εάν η εγκατάσταση ενδέχεται να έχει συνέπειες γι’ αυτούς.
• Όσον αφορά τη σχεδίαση και την κατασκευή, πρέπει να ληφθούν μέτρα ασφαλείας κατά της έκλυσης ραδιενεργών υλικών, και ο εξοπλισμός και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται πρέπει να φέρουν την εγγύηση της πείρας ή των δοκιμών.
• Η έγκριση για τη λειτουργία μιας πυρηνικής εγκατάστασης βασίζεται σε ανάλυση ασφάλειας και σε ένα πρόγραμμα θέσης σε λειτουργία. Η διαχείριση της εγκατάστασης πρέπει να είναι σύμφωνη με τους κανονισμούς που θέσπισαν οι εθνικές αρχές. Επιπλέον, πρέπει να θεσπιστούν προγράμματα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων.
• Κάθε εγκατάσταση πρέπει επίσης να έχει σχέδια έκτακτης ανάγκης εντός και εκτός περιοχής εγκατάστασης για την προστασία των εργαζομένων, του γενικού πληθυσμού, του περιβάλλοντος κ.λπ., σε περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες.

Οργανωτικές ρυθμίσεις

Τα μέρη συνεδριάζουν τουλάχιστον μία φορά ανά τριετία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπροσωπεί την Ευρατόμ σε αυτές τις συνεδριάσεις όπου τα μέρη υποβάλλουν αναφορά σχετικά με τα μέτρα που έχουν λάβει για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της συνθήκης. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) παρέχει τη γραμματειακή υποστήριξη της σύμβασης.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

Η σύμβαση τέθηκε σε ισχύ στις 24 Οκτωβρίου 1996.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Πυρηνική ασφάλεια (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια (Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια — Δήλωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 παράγραφος 4 σημείο iii) της σύμβασης για την πυρηνική ασφάλεια (EE L 318 της 11.12.1999, σ. 21-30)

Απόφαση 1999/819/Ευρατόμ της Επιτροπής, της 16ης Νοεμβρίου 1999, σχετικά με την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ) στη σύμβαση του 1994 για την πυρηνική ασφάλεια (EE L 318 της 11.12.1999, σ. 20)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης 1999/819/Ευρατόμ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2009, περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΕΕ L 172 της 2.7.2009, σ. 18-22)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

τελευταία ενημέρωση 12.05.2020