Κυκλική μετανάστευση και εταιρικές σχέσεις κινητικότητας

Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων για την κινητικότητα και την οργάνωση της κυκλικής μετανάστευσης προκειμένου να διευκολυνθεί η κυκλοφορία των υπηκόων των τρίτων χωρών μεταξύ των χωρών αυτών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Οι μηχανισμοί αυτοί θα επιτρέψουν να μειωθεί η έλλειψη εργατικού δυναμικού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να περιοριστεί το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης και να υπάρξουν θετικές επιδράσεις από τη μετανάστευση στις χώρες καταγωγής.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Μαΐου 2007, στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την κυκλική μετανάστευση και τις εταιρικές σχέσεις κινητικότητας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτων χωρών [COM(2007) 248 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα κοινοποίηση εστιάζεται σε δύο πτυχές: στις εταιρικές σχέσεις κινητικότητας και στην κυκλική μετανάστευση. Όσον αφορά την πρώτη πτυχή, η Επιτροπή προτίθεται να προβεί σε διερευνητικές επαφές με ορισμένες εν δυνάμει ενδιαφερόμενες χώρες. Όσον αφορά τη δεύτερη πτυχή, προτίθεται να αρχίσει διαδικασία διαβούλευσης διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών.

Εταιρικές σχέσεις κινητικότητας

Η Επιτροπή προτείνει τη διενέργεια διαπραγματεύσεων για εταιρικές σχέσεις κινητικότητας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΕΚ) και των τρίτων χωρών, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους υπηκόους των χωρών αυτών να έχουν καλύτερη πρόσβαση στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Οι εταιρικές αυτές σχέσεις αφορούν τις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες που είναι αποφασισμένες να συνεργαστούν με την ΕΕ στον τομέα της διαχείρισης των μεταναστευτικών ρευμάτων και ειδικότερα στον τομέα της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης.

Κάθε εταιρική σχέση πρέπει να εντάσσεται στο γενικό πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων με την ενδιαφερόμενη τρίτη χώρα. Η εταιρική σχέση θα προσαρμόζεται στις φιλοδοξίες των μερών της συμφωνίας και στις δεσμεύσεις που προτίθεται να αναλάβει η εν λόγω τρίτη χώρα.

Όσον αφορά το περιεχόμενο της εταιρικής σχέσης, η Επιτροπή θεσπίζει σειρά πιθανών δεσμεύσεων εκ μέρους της τρίτης χώρας, όπως η επανεισδοχή των δικών της υπηκόων καθώς και των υπηκόων άλλων τρίτων χωρών που έχουν διέλθει από έδαφός της πριν φθάσουν στο έδαφος της ΕΕ, η πραγματοποίηση στοχοθετημένων εκστρατειών πληροφόρησης με σκοπό την αποθάρρυνση της παράνομης μετανάστευσης, η ενίσχυση των ελέγχων στα σύνορα και η βελτίωση της καταπολέμησης της πλαστογράφησης εγγράφων.

Από την πλευρά της, η ΕΕ μπορεί να συμφωνήσει να δοθούν περισσότερες δυνατότητες κινητικότητας στους υπηκόους της εν λόγω χώρας προς την ΕΕ, τηρουμένων των κοινοτικών αρμοδιοτήτων. Στις δυνατότητες αυτές μπορούν περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

• συγκεντρωτικές προσφορές εκ μέρους πολλών κρατών μελών, για την ευκολότερη πρόσβαση στις αγορές εργασίας τους,
• οικονομική ή τεχνική αρωγή στην τρίτη χώρα, παραδείγματος χάρη, με τη μορφή υποτροφιών για τους υπηκόους που επιθυμούν να σπουδάσουν στην ΕΕ, γλωσσική ή τεχνική κατάρτιση πριν την αναχώρηση για τους οικονομικούς μετανάστες, προγράμματα επανένταξης για τους μετανάστες που επιλέγουν να επιστρέψουν στη χώρα τους, συστήματα αδελφοποίησης μεταξύ των υπηρεσιών απασχόλησης των κρατών μελών και των ομολόγων τους στην τρίτη χώρα,
• λήψη μέτρων που να αποσκοπούν στη μετρίαση της «διαρροής εγκεφάλων» (παραδείγματος χάρη μέτρων που να αποκλείουν από την προτιμησιακή μεταχείριση τις κατηγορίες μεταναστών που προέρχονται από τομείς που εμφανίζουν καταπόνηση) και που να ενθαρρύνουν την κυκλική μετανάστευση ή την επιστροφή,
• απλούστευση των διαδικασιών έκδοσης θεωρήσεων βραχείας διαμονής στους υπηκόους της τρίτης χώρας που αποτελεί μέρος της συμφωνίας.

Κυκλική μετανάστευση

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι δύο κυριότερες μορφές κυκλικής μετανάστευσης που εμφανίζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Κοινότητα είναι:

• η κυκλική μετανάστευση υπηκόων τρίτης χώρας εγκατεστημένων εντός της ΕΕ. Πρόκειται για επιχειρηματίες, άνδρες ή γυναίκες, υπηκόους τρίτης χώρας που εργάζονται στην ΕΕ και που επιθυμούν να ασκήσουν δραστηριότητα είτε στη χώρα καταγωγής τους, είτε σε άλλη τρίτη χώρα,
• η κυκλική μετανάστευση υπηκόων τρίτης χώρας εγκατεστημένων εκτός της ΕΕ. Πρόκειται ιδίως για υπηκόους τρίτης χώρας που επιθυμούν να βρουν εποχική ή προσωρινή απασχόληση στην ΕΕ ή να σπουδάσουν πριν από την επιστροφή στην πατρίδα τους.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών μπορεί να βελτιώσει την κυκλική μετανάστευση. Διαπιστώνει ότι στο πρόγραμμα δράσης για τη νόμιμη μετανάστευση προβλέπονται ήδη στοιχεία ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου, όπως η πρόταση οδηγίας για την εισδοχή μεταναστών υψηλής ειδίκευσης.

Μπορεί προβλεφθούν νέα συμπληρωματικά μέτρα για το πρόγραμμα δράσης σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση, όπως η προσαρμογή της οδηγίας 2003/109/EK σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες.

Στα κοινοτικά πολιτικά μέσα μπορούν να περιληφθούν μέτρα παροχής κινήτρων για την ενθάρρυνση της κυκλικής μετανάστευσης, παραδείγματος χάρη:

• παροχή βοήθειας κατά την αναζήτηση εργασίας ή τη δημιουργία επιχείρησης, ώστε να διευκολυνθεί η επανένταξη των μεταναστών που επιστρέφουν στη χώρα καταγωγής τους,
• γραπτή δέσμευση εκ μέρους του υπηκόου τρίτης χώρας ότι θα επιστρέψει οικειοθελώς στη χώρα καταγωγής του μετά τη λήξη της σύμβασης,
• σύναψη και εφαρμογή συμφωνιών επανεισδοχής, ώστε να διασφαλιστεί η πραγματική επιστροφή του υπηκόου σε περίπτωση παράνομης διαμονής στο έδαφος της ΕΕ,
• θέσπιση κριτηρίων, ώστε να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση των προγραμμάτων κυκλικής μετανάστευσης.

 Η Επιτροπή προτείνει επίσης τη λήψη μέτρων με σκοπό να μετριαστεί ο κίνδυνος «διαρροής εγκεφάλων». Για τον λόγο αυτό, προτείνει, για παράδειγμα, τη δέσμευση των κρατών μελών ΕΕ να μην προβαίνουν σε προσλήψεις υπηκόων τρίτων χωρών σε τομείς οι οποίοι, σύμφωνα με την τρίτη χώρα, βρίσκονται υπό πίεση.

Τέλος, προσθέτει ότι μπορούν να συνάπτονται διμερείς συμφωνίες μεταξύ των χωρών αυτών και των ενδιαφερομένων κρατών μελών. Για παράδειγμα, οι συμφωνίες αυτές μπορούν να περιέχουν διατάξεις για τη χορήγηση υποτροφιών σε «κυκλικούς» σπουδαστές.

Ιστορικό

Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια της ανακοίνωσης που φέρει τον τίτλο «Μετανάστευση και ανάπτυξη: συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές» της 1ης Σεπτεμβρίου 2005 ( de enfres ), της ανακοίνωσης που φέρει τον τίτλο «Σφαιρική προσέγγιση του θέματος των μεταναστεύσεων, ένα χρόνο αργότερα» της 31ης Νοεμβρίου 2006 ( de enfres ) και της ανακοίνωσης που αφορά πρόγραμμα δράσης σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση, της 21ης Δεκεμβρίου 2005 ( de enfres ).

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 10.08.2007