Η απόφαση αποσκοπεί στην καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών για να περιοριστεί η προσφορά και η κατανάλωση ναρκωτικών (ορίζονται στα «Βασικά σημεία» παρακάτω).
Θεσπίζει τους ελάχιστους κανόνες που πρέπει να τηρούνται και τις ελάχιστες ποινές που πρέπει να εφαρμόζουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Η απόφαση αναφέρει αξιόποινες πράξεις σχετικά με τη διακίνηση ναρκωτικών και υποχρεώνει τις χώρες της ΕΕ να λαμβάνουν μέτρα εναντίον όσων ενέχονται στην εν λόγω διακίνηση.
Η απόφαση-πλαίσιο τροποποιήθηκε από την οδηγία (ΕΕ) 2017/2103 με σκοπό τη μείωση της διαθεσιμότητας νέων ψυχοδραστικών ουσιών* παρέχοντας τα μέσα για την ανάληψη πιο αποτελεσματικής δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Η τροποποίηση θα τεθεί πλήρως σε ισχύ στις 23 Νοεμβρίου 2018.
Αδικήματα
Η απόφαση-πλαίσιο απαιτεί από κάθε χώρα της ΕΕ να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την επιβολή κυρώσεων σε όλες τις εκ προθέσεως πράξεις που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και πρόδρομων ουσιών*.
Στην απόφαση, ως «ναρκωτικά» ορίζονται οι ουσίες που καλύπτονται από την ενιαία σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) περί ναρκωτικών του 1961, όπως τροποποιήθηκε από το πρωτόκολλο του 1972, ή τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών περί ψυχοτρόπων ουσιών του 1971. Μόλις τεθεί σε ισχύ η τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου, τον Νοέμβριο του 2018, στον ορισμό των ναρκωτικών θα περιλαμβάνονται επίσης όλες οι ουσίες που αναφέρονται στο παράρτημα της τροποποιημένης απόφασης.
Οι πράξεις που συνδέονται με τη διακίνηση ναρκωτικών περιλαμβάνουν την παραγωγή, την κατασκευή, την εκχύλιση, την πώληση, τη μεταφορά, την εισαγωγή και την εξαγωγή. Επιπλέον, λαμβάνονται υπόψη η κατοχή και η αγορά που αποβλέπει στην άσκηση δραστηριοτήτων οι οποίες συνδέονται με τη διακίνηση ναρκωτικών, όπως η κατασκευή, η μεταφορά και η διανομή πρόδρομων ουσιών. Η ηθική αυτουργία στη διακίνηση ναρκωτικών, η συνέργεια στην άσκηση της εν λόγω δραστηριότητας και η απόπειρα διακίνησης ναρκωτικών θεωρούνται επίσης αδικήματα.
Ωστόσο, η παρούσα απόφαση-πλαίσιο δεν καλύπτει δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών για προσωπική κατανάλωση.
Ένταξη νέων ψυχοδραστικών ουσιών στον ορισμό των «ναρκωτικών» (με ισχύ από την 23η Νοεμβρίου 2018).
Η οδηγία (ΕΕ) 2017/2103 προβλέπει διαδικασία για την ένταξη νέων ψυχοδραστικών ουσιών στον ορισμό των «ναρκωτικών». Δίνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την προσθήκη νέων ψυχοδραστικών ουσιών στον κατάλογο του παραρτήματος. Αυτό θα αντικαταστήσει την τρέχουσα πρακτική καταχώρισης νέων ψυχοδραστικών ουσιών μέσω της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2017/2170 του Συμβουλίου δυνάμει της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου.
Κατά την εξέταση της ενδεχόμενης προσθήκης μιας νέας ουσίας στον κατάλογο, η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα εξής:
Επιπλέον, η Επιτροπή πρέπει να αξιολογεί εάν οι επιβλαβείς κοινωνικές συνέπειες που προκαλεί η νέα ψυχοδραστική ουσία για τα άτομα και την κοινωνία είναι σοβαρές και εάν οι εγκληματικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου του οργανωμένου εγκλήματος, που σχετίζονται με τη νέα ψυχοδραστική ουσία είναι συστηματικές, περιλαμβάνουν σημαντικά παράνομα κέρδη ή συνεπάγονται σημαντικό οικονομικό κόστος.
Για την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων από την Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) θα καταρτίσει έκθεση αξιολόγησης κινδύνων που θα αφορά όλα αυτά τα στοιχεία.
Παράλληλα με την έκδοση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/2103, η ΕΕ εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2101 ο οποίος τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ 1920/2006 όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, καθώς και τις διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνων σχετικά με νέες ψυχοδραστικές ουσίες. Ο κανονισμός θα τεθεί πλήρως σε ισχύ στις 23 Νοεμβρίου 2018.
Ευθύνη νομικών προσώπων
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να λαμβάνουν μέτρα ώστε να μπορεί να καταλογισθεί ευθύνη στα νομικά πρόσωπα (για παράδειγμα, επιχειρήσεις) για τα αδικήματα που συνδέονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και πρόδρομων ουσιών, καθώς και για τη συνεργεία, την ηθική αυτουργία ή την απόπειρα άσκησης της εν λόγω δραστηριότητας. Η έννοια των νομικών προσώπων εδώ δεν περιλαμβάνει κράτη και δημόσιους φορείς κατά την άσκηση των εξουσιών τους ή δημόσιους διεθνείς οργανισμούς.
Ένας οργανισμός φέρει ευθύνη εάν το αδίκημα διαπράττεται από άτομο που κατέχει ηγετική θέση στον εν λόγω οργανισμό. Επιπλέον, καταλογίζεται ευθύνη για αδυναμίες εποπτείας ή ελέγχου. Ωστόσο, η ευθύνη νομικών προσώπων δεν αποκλείει την ποινική δίωξη ατόμων (φυσικών προσώπων).
Κυρώσεις
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι τα αδικήματα υπόκεινται σε αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές ποινές.
Εάν ένα αδίκημα τελεστεί, εν όλω ή εν μέρει, στο έδαφος μιας χώρας της ΕΕ, η εν λόγω χώρα πρέπει να λάβει μέτρα εφόσον ο δράστης του εγκλήματος είναι υπήκοός της ή εφόσον το αδίκημα διαπράχθηκε για λογαριασμό νομικού προσώπου εγκατεστημένου στο έδαφός της.
Οι μέγιστες ποινές για αδικήματα που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών πρέπει να είναι ποινές στερητικές της ελευθερίας διάρκειας μεταξύ 1 και 3 ετών τουλάχιστον.
Ωστόσο, η διάρκεια των μέγιστων στερητικών της ελευθερίας ποινών πρέπει να αυξηθεί σε 5 έως 10 έτη τουλάχιστον στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το αδίκημα:
Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τη δήμευση ουσιών που αποτελούν αντικείμενο αδικημάτων.
Ωστόσο, οι ποινές ενδέχεται να μειωθούν εάν ο δράστης θέσει τέρμα στις παράνομες δραστηριότητες που ασκεί και παράσχει στις διοικητικές ή δικαστικές αρχές πληροφορίες που θα συμβάλουν στον εντοπισμό άλλων δραστών.
Οι κυρώσεις για τα νομικά πρόσωπα πρέπει να περιλαμβάνουν πρόστιμα για ποινικά ή μη ποινικά αδικήματα. Επιπλέον, μπορεί να επιβληθούν και άλλες κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της υπαγωγής της εγκατάστασης σε δικαστική εποπτεία ή της προσωρινής ή οριστικής παύσης λειτουργίας.
Η απόφαση εφαρμόζεται από τις 12 Νοεμβρίου 2004.
Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
Απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2004, για τη θέσπιση ελάχιστων διατάξεων σχετικά με τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης των εγκλημάτων και τις ποινές που ισχύουν στον τομέα της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών (ΕΕ L 335 της 11.11.2004, σ. 8-11)
Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης-πλαισίου 2004/757/ΔΕΥ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.
Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2017/2170 του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2017, για την υπαγωγή του N-phenyl-N-[1-(2-φαινυλαιθυλο)πιπεριδιν-4-υλ]-φουρανόνη-2-καρβοξαμιδίου (φουρανυλοφεντανύλιο) σε μέτρα ελέγχου (ΕΕ L 306 της 22.11.2017, σ. 19-20)
Οδηγία (ΕΕ) 2017/2103 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2017, για την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2004/757/ΔΕΥ του Συμβουλίου, με σκοπό να περιληφθούν στον ορισμό των «ναρκωτικών» νέες ψυχοδραστικές ουσίες, και για την κατάργηση της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 305 της 21.11.2017, σ. 12-18)
Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2101 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2017, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1920/2006 όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και τη διαδικασία αξιολόγησης κινδύνων σχετικά με νέες ψυχοδραστικές ουσίες (ΕΕ L 305 της 21.11.2017, σ. 1-7)
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1920/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 376 της 27.12.2006, σ. 1-13)
τελευταία ενημέρωση 20.02.2018