Ειδικά μέτρα για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές

Τα ειδικά μέτρα παρέχουν στήριξη για τη γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές (ΕΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Στόχος της στήριξης αυτής είναι ο περιορισμός των επιβαρύνσεων που οφείλονται στην ιδιαίτερη γεωγραφική κατάσταση των περιοχών αυτών.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 247/2006 του Συμβουλίου, της 30ής Ιανουαρίου 2006, περί καθορισμού ειδικών μέτρων για τη γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης [Πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Οι εξόχως απόκεντρες περιοχές αναφέρονται στο άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

• Υπερπόντια Γαλλικά Διαμερίσματα: Γουαδελούπη, Γαλλική Γουιάνα, Μαρτινίκα, Ρεϋνιόν, Άγιος Βαρθολομαίος, Άγιος Μαρτίνος·
• Αζόρες και Μαδέρα (Πορτογαλία)·
• Κανάριοι Νήσοι (Ισπανία).

Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται «εξόχως απόκεντρες» λόγω της μεγάλης γεωγραφικής τους απόστασης από την Ευρώπη. Γενικά, έχουν μικρή γεωγραφική έκταση και δύσκολο κλίμα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν δυσκολίες για την ανάπτυξη της γεωργίας στις περιοχές αυτές.

Κατά συνέπεια, ο παρών κανονισμός προβλέπει ειδικά μέτρα για την ανάπτυξη του γεωργικού τομέα στις εξόχως απόκεντρες περιοχές. Στόχος του είναι η αντιμετώπιση των επιπλέον δαπανών που σχετίζονται με τον εφοδιασμό και την γεωργική δραστηριότητα των περιοχών αυτών.

Ειδικό καθεστώς εφοδιασμού

Ορισμένα γεωργικά προϊόντα (που αναφέρονται στο παράρτημα Ι της συνθήκης), τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για τον άνθρωπο και τα ζώα ή ακόμη και για την παρασκευή άλλων προϊόντων, διέπονται από το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού. Σύμφωνα με το ειδικό καθεστώς μπορούν να εισαχθούν περιορισμένες ποσότητες των προϊόντων αυτών από την ΕΕ με τη χορήγηση ενίσχυσης, η οποία καλύπτει ένα μέρος των επιπλέον δαπανών που οφείλονται στον εξόχως απόκεντρο χαρακτήρα, ή από τρίτες χώρες χωρίς επιβολή εισαγωγικών δασμών.

Οι μέγιστες ποσότητες που προβλέπει το ειδικό καθεστώς καθορίζονται από το προβλεπόμενο ισοζύγιο εφοδιασμού που καταρτίζουν τα κράτη μέλη και εγκρίνει στη συνέχεια η Επιτροπή.

Η εξαγωγή των προϊόντων που εμπίπτουν στο καθεστώς αυτό είναι δυνατή μόνον αφού καταβληθούν οι εισαγωγικοί δασμοί ή επιστραφεί η ενίσχυση που είχε καταβληθεί δυνάμει του καθεστώτος. Ο όρος αυτός δεν εφαρμόζεται στις ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ των Υπερπόντιων Γαλλικών Διαμερισμάτων ούτε στα προϊόντα που υφίστανται μεταποίηση στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, για τα οποία χρησιμοποιήθηκαν προϊόντα που έχουν επωφεληθεί από το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού στην περίπτωση που:

• εξάγονται προς τρίτες χώρες ή αποστέλλονται προς την υπόλοιπη Κοινότητα εντός των ποσοτικών ορίων που ισχύουν για τις εξαγωγές και τις αποστολές στα πλαίσια των παραδοσιακών εμπορικών ροών·
• εξάγονται προς τρίτες χώρες στο πλαίσιο περιφερειακών εμπορικών ροών·
• αποστέλλονται από τις Αζόρες στη Μαδέρα ή αντίστροφα·
• αποστέλλονται από τη Μαδέρα στις Καναρίους Νήσους ή αντίστροφα.

Στα πλαίσια του ειδικού καθεστώτος εφοδιασμού δεν καταβάλλονται εισαγωγικοί δασμοί για ορισμένα είδη ζάχαρης που εισάγονται στη Μαδέρα και τις Καναρίους Νήσους, καθώς επίσης και για ορισμένα προϊόντα ρυζιού που εισάγονται στη Ρεϋνιόν. Επιπλέον, καταβάλλεται ενίσχυση για τον εφοδιασμό των Καναρίων Νήσων με ορισμένα παρασκευάσματα με βάση το γάλα, τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται στο παράρτημα Ι της Συνθήκης.

Στήριξη των τοπικών γεωργικών προϊόντων

Τα κοινοτικά προγράμματα στήριξης προωθούν τα τοπικά γεωργικά προϊόντα και καταρτίζονται από τις αρμόδιες αρχές που ορίζουν τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη. Τα προγράμματα αυτά πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις ευρωπαϊκές πολιτικές.

Τα κοινοτικά προγράμματα στήριξης περιλαμβάνουν τα εξής στοιχεία:

• περιγραφή με ποσοτικά στοιχεία της τρέχουσας κατάστασης της γεωργικής παραγωγής στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·
• περιγραφή της προτεινόμενης στρατηγικής και εκτίμηση των αναμενόμενων οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων·
• περιγραφή των προβλεπόμενων μέτρων·
• χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των μέτρων και ενδεικτικό γενικό πίνακα όπου παρουσιάζονται οι διατιθέμενοι πόροι·
• αιτιολόγηση της συμβατότητας και της συνοχής των διαφόρων μέτρων των προγραμμάτων καθώς και τα κριτήρια και τους ποσοτικούς δείκτες που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση·
• μέτρα που έχουν ληφθεί για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική και ορθή εφαρμογή των προγραμμάτων καθώς και τον καθορισμό ποσοτικών δεικτών για την αξιολόγηση προγραμμάτων και τις διατάξεις που αφορούν τους ελέγχους και τις κυρώσεις·
• καθορισμό των αρμόδιων αρχών και οργανισμών που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή του προγράμματος και καθορισμό των αρχών ή συμμετεχόντων οργανισμών και των κοινωνικών εταίρων καθώς και τα αποτελέσματα των διενεργούμενων διαβουλεύσεων.

Ετήσιοι χρηματοδοτικοί πόροι

Κάθε χρόνο για το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού και τα μέτρα για τη στήριξη των τοπικών γεωργικών προϊόντων εκχωρούνται οι εξής χρηματοδοτικοί πόροι (σε εκατομμύρια ευρώ):

Για το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού η χρηματοδότηση δεν πρέπει να ξεπερνά τα ακόλουθα ποσά:

• Για τα Υπερπόντια Γαλλικά Διαμερίσματα: 20,7 εκ. ευρώ
• Για τις Αζόρες και τη Μαδέρα: 17,7 εκ. ευρώ
• Για τις Κανάριους Νήσους: 72,7 εκ. ευρώ

Συνοδευτικά μέτρα

Εκτός από το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού και τα κοινοτικά προγράμματα στήριξης, ο παρών κανονισμός θεσπίζει και άλλα είδη μέτρων παρέκκλισης για την ανάπτυξη της γεωργίας στις εξόχως απόκεντρες περιοχές.

Πρώτον, προβλέπει τη δυνατότητα αύξησης της χρηματοδοτικής ενίσχυσης της ΕΕ στις εξόχως απόκεντρες περιοχές στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής. Έτσι, για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές προβλέπονται παρεκκλίσεις σχετικά με τα ανώτατα ποσά που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

Επιπλέον, ο κανονισμός δίνει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να χορηγήσουν κρατικές ενισχύσεις για την παραγωγή, τη μεταποίηση και την εμπορία των γεωργικών προϊόντων που περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι της Συνθήκης. Ωστόσο, αυτές οι κρατικές ενισχύσεις πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή.

Επίσης, η Γαλλία και η Πορτογαλία μπορούν να υποβάλουν στην Επιτροπή προγράμματα για τον έλεγχο των επιβλαβών οργανισμών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα (πλην της μπανάνας) στις εξόχως απόμακρες περιοχές τους, αντίστοιχα. Η ΕΕ συμβάλλει, λοιπόν, στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων βάσει τεχνικής ανάλυσης της κατάστασης των περιοχών και καλύπτει έως το 60 % των επιλέξιμων δαπανών στα Γαλλικά Υπερπόντια Διαμερίσματα και έως το 75 % των επιλέξιμων δαπανών στις Αζόρες και στη Μαδέρα.

Τέλος, ο παρών κανονισμός θεσπίζει ειδικές παρεκκλίσεις και απαλλαγές για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές στους εξής τέσσερις τομείς:

• Οίνος:: Για τις Αζόρες, τη Μαδέρα και Κανάριους Νήσους ισχύουν παρεκκλίσεις από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 σχετικά με τις πριμοδοτήσεις εγκατάλειψης, τις ενισχύσεις για τη μείωση των αποθεμάτων και τα μέτρα σχετικά με την απόσταξη.
• Γάλα:: Μόνο οι παραγωγοί στις Αζόρες θεωρείται ότι έχουν συμμετάσχει στην υπέρβαση της ποσότητας αναφοράς για τον καταμερισμό της πρόσθετης εισφοράς κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1788/2003. Η Μαδέρα (σύμφωνα με το όριο τοπικής παραγωγής των 4000 τόνων γάλακτος) και τα Υπερπόντια Γαλλικά Διαμερίσματα απαλλάσσονται από καθεστώς πρόσθετης εισφοράς για το αγελαδινό γάλα που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1788/2003. Η Μαδέρα μπορεί να παράγει γάλα UHT εξ ανασυστάσεως από γάλα σε σκόνη κοινοτικής καταγωγής αποκλειστικά για τοπική κατανάλωση κατά παρέκκλιση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2597/1997 του Συμβουλίου.
• Κτηνοτροφία:: Τα Γαλλικά Υπερπόντια Διαμερίσματα και η Μαδέρα μπορούν να εισάγουν βοοειδή καταγωγής τρίτων χωρών με απαλλαγή από τελωνειακούς δασμούς. Η δυνατότητα αυτή ισχύει μέχρις ότου το ζωικό κεφάλαιο των εντοπίων νέων αρσενικών βοοειδών φθάσει σε επαρκές επίπεδο ώστε να εξασφαλίζει τη διατήρηση και την ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής κρέατος.
• Καπνός:: Επιτρέπεται στην Ισπανία να χορηγεί ενίσχυση στην παραγωγή καπνού στις Καναρίους Νήσους εντός ορίου 10 τόνων ανά έτος. Επιπλέον, δεν επιβάλλονται τελωνειακοί δασμοί κατά την απευθείας εισαγωγή στις Καναρίους Νήσους ακατέργαστων και ημικατεργασμένων καπνών.

Πλαίσιο

Η γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές υπάγεται στο καθεστώς POSEI (προγράμματα ειδικών μέτρων λόγω του απομακρυσμένου και νησιωτικού χαρακτήρα ορισμένων περιφερειών) από το 1991 για τα Υπερπόντια Γαλλικά Διαμερίσματα (POSEIDOM) και από το 1992 για τις Καναρίους Νήσους (POSEICAN), τις Αζόρες και τη Μαδέρα (POSEIMA). Στόχος του καθεστώτος POSEI ήταν να ληφθούν υπόψη τα γεωγραφικά και οικονομικά μειονεκτήματα των περιοχών αυτών.

Ο παρών κανονισμός τροποποιεί, λοιπόν, το καθεστώς POSEI και καταργεί τους κανονισμούς αριθ. 1452/2001, αριθ. 1453/2001 και αριθ. 1454/2001.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Εφαρμοστικοί κανόνες

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 793/2006 της Επιτροπής, της 12ης Απριλίου 2006, για τη θέσπιση ορισμένων λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ.247/2006 του Συμβουλίου περί καθορισμού ειδικών μέτρων για τη γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης [Επίσημη Εφημερίδα L 145 της 31.5.2006].

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση

Κοινοτική στήριξη για την καταπολέμηση των επιβλαβών οργανισμών

Απόφαση 2007/609/ΕΚ της Επιτροπής, της 10ης Σεπτεμβρίου 2007, περί του καθορισμού των επιλέξιμων για κοινοτική χρηματοδότηση μέτρων στο πλαίσιο των προγραμμάτων καταπολέμησης των οργανισμών που είναι επιβλαβείς για τα φυτά και τα φυτικά προϊόντα στα υπερπόντια γαλλικά διαμερίσματα και στις νήσους Αζόρες και Μαδέρα [Επίσημη Εφημερίδα L 242 της 15.9.2007].

Απόφαση 2009/126/ΕΚ της Επιτροπής, της 13ης Φεβρουαρίου 2009, για τη χρηματοδοτική συμμετοχή της Κοινότητας σε πρόγραμμα καταπολέμησης οργανισμών επιβλαβών για τα φυτά και τα φυτικά προϊόντα στα υπερπόντια γαλλικά διαμερίσματα για το 2009 [Επίσημη Εφημερίδα L 44 της 14.2.2009].

Κοινοποίηση πληροφοριών

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 792/2009 της Επιτροπής, της 31ης Αυγούστου 2009, για τον καθορισμό των λεπτομερειών εφαρμογής όσον αφορά την κοινοποίηση από τα κράτη μέλη στην Επιτροπή των πληροφοριών και των εγγράφων σε εφαρμογή της κοινής οργάνωσης των αγορών, του καθεστώτος των άμεσων ενισχύσεων, της προώθησης των γεωργικών προϊόντων και των καθεστώτων που εφαρμόζονται στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και στα μικρά νησιά του Αιγαίου [Επίσημη Εφημερίδα L 228 της 1.9.2009].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 12.11.2010