Εκτίμηση των επιπτώσεων έργων στο περιβάλλον (EIA)
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Οδηγία 2011/92/ΕΕ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;
Γνωστή ως Οδηγία ΕΙΑ, η οδηγία έχει ως στόχο να διασφαλίσει:
- υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος,
- την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και την αδειοδότηση των έργων.
Αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται με τη διασφάλιση της διεξαγωγής περιβαλλοντικής εκτίμησης ορισμένων δημόσιων και ιδιωτικών έργων που αναφέρονται στα παραρτήματα Ι και ΙΙ της οδηγίας (αεροδρόμια, πυρηνικές εγκαταστάσεις, σιδηρόδρομοι, δρόμοι, εγκαταστάσεις διάθεσης αποβλήτων, σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων κ.λπ.).
Η Οδηγία ΕΙΑ αφορά ευρεία γκάμα δημόσιων και ιδιωτικών έργων.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Η οδηγία 2011/92/EΕ καθορίζει τη διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (EIA), η οποία διασφαλίζει την αξιολόγηση έργων που είναι δυνατόν να επηρεάσουν σημαντικά το περιβάλλον, πριν από την έγκρισή τους.
Τροποποίηση αυτής της νομοθεσίας (οδηγία 2014/52/EΕ) έγινε το 2014. Στο πλαίσιο της προσπάθειας για εξυπνότερους κανονισμούς,
- βοηθάει στη μείωση του διοικητικού φόρτου,
- αναβαθμίζει το επίπεδο της προστασίας του περιβάλλοντος επιτρέποντας μια πιο ολοκληρωμένη, προβλέψιμη και βιώσιμη διαδικασία λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις,
- λαμβάνει υπόψη απειλές και προκλήσεις που έχουν προκύψει από την εισαγωγή των πρώτων κανόνων 30 χρόνια πριν. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη προσοχή σε τομείς όπως η αποδοτικότητα των πόρων, η κλιματική αλλαγή και η πρόληψη καταστροφών, οι οποίοι αντικατοπτρίζονται τώρα καλύτερα στη διαδικασία εκτίμησης.
Οι βασικές τροποποιήσεις είναι:
- Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μπορούν να απλοποιήσουν τις διαφορετικές διαδικασίες περιβαλλοντικής εκτίμησης τις οποίες ακολουθούν.
- Εισάγονται χρονοδιαγράμματα για τα διαφορετικά στάδια των περιβαλλοντικών εκτιμήσεων.
- Η διαδικασία παρακολούθησης, που καθορίζει αν απαιτείται ΕΙΑ, απλοποιείται.
- Οι αποφάσεις πρέπει να αιτιολογούνται δεόντως υπό το πρίσμα των ενημερωμένων κριτηρίων παρακολούθησης.
- Οι αναφορές EIA πρέπει να γίνουν περισσότερο κατανοητές στο κοινό, ιδιαίτερα όσον αφορά τις εκτιμήσεις της τρέχουσας κατάστασης του περιβάλλοντος και τις εναλλακτικές για το υπό συζήτηση έργο.
- Βελτιώνεται η ποιότητα και το περιεχόμενο των αναφορών. Οι αρμόδιες αρχές χρειάζεται επίσης να αποδείξουν την αντικειμενικότητά τους για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων.
- Το σκεπτικό των αποφάσεων χορήγησης άδειας* πρέπει να είναι ξεκάθαρο και περισσότερο διαφανές στο κοινό.
- Αν κάποια έργα προβλέπεται ότι θα έχουν σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, οι εταιρείες ανάπτυξης υποχρεούνται να προλαμβάνουν, να εξουδετερώνουν ή να περιορίζουν αυτές τις επιπτώσεις. Αυτά τα έργα πρέπει να παρακολουθούνται.
Η διαδικασία EIA
Η διαδικασία ΕΙΑ έχει ως εξής:
- ο κύριος του έργου ενδέχεται να ζητήσει από την αρμόδια αρχή να καθορίσει τις λεπτομέρειες των πληροφοριών που παρέχονται με την ΕΙΑ (πεδίο πληροφορίας),
- ο κύριος του έργου πρέπει να παρέχει πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις (με τη μορφή προσχεδίου αναφοράς ΕΙΑ σύμφωνα με το παράρτημα IV της οδηγίας),
- οι περιβαλλοντικές αρχές και το δημόσιο, καθώς και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές (και όποιες χώρες της ΕΕ επηρεάζονται), πρέπει να ενημερωθούν και να έχουν τη δυνατότητα διαβούλευσης,
- η αρμόδια αρχή αποφασίζει λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων. Η απόφαση αυτή περιέχει επίσης αιτιολογημένο συμπέρασμα για τις σημαντικές επιπτώσεις του έργου,
- η αρχή ενημερώνει το κοινό για την απόφασή της,
- το κοινό μπορεί να προσβάλει την απόφαση ενώπιον των δικαστηρίων.
Δημόσιες διαβουλεύσεις
Η διαβούλευση με το κοινό είναι βασικό σημείο της διαδικασίας ΕΙΑ. Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού, η αναφορά ΕΙΑ και οι υπόλοιπες πληροφορίες πρέπει να παρέχονται το νωρίτερο δυνατό. Αυτό μπορεί να γίνει με ηλεκτρονικά μέσα, με ανακοινώσεις, με τοιχοκόλληση ή μέσα από τις τοπικές εφημερίδες.
Ευθύνες των εθνικών αρχών
Οι αρχές πρέπει να αποφασίσουν εντός εύλογης προθεσμίας εάν θα εγκρίνουν το έργο ή όχι. Πρέπει να θέσουν στη διάθεση του κοινού και των περιβαλλοντικών, τοπικών και περιφερειακών φορέων το περιεχόμενο μιας θετικής απόφασης, συμπεριλαμβανομένων των κύριων λόγων για την έγκριση και των περιβαλλοντικών ή άλλων όρων που ενδεχομένως τη συνοδεύουν. Εάν αρνηθούν να χορηγήσουν άδεια, πρέπει να εξηγήσουν τον λόγο.
Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να θεσπίσουν πιο αυστηρούς όρους και να ορίσουν κυρώσεις για τυχόν παραβάσεις.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;
Η οδηγία 2011/92/ΕΕ εφαρμόζεται από τις 17 Φεβρουαρίου 2012. Κωδικοποιεί 4 προηγούμενες οδηγίες (85/337/EΟΚ, 97/11/EΚ, 2003/35/EΚ και 2009/31/EΚ), η πρώτη από τις οποίες έγινε νόμος στις χώρες της ΕΕ στις 3 Ιουλίου 1988.
Η οδηγία 2014/52/EΕ που την τροποποιεί εφαρμόζεται από τις 25 Απριλίου 2014 και έπρεπε να γίνει νόμος στις χώρες της ΕΕ έως τις 16 Μαΐου 2017.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Απόφαση χορήγησης άδειας: απόφαση από τις αρμόδιες αρχές για την έγκριση έργου.
ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1-21)
Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2011/92/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση έχει αξία ως τεκμήριο και μόνο.
τελευταία ενημέρωση 23.07.2018