Οι άτυπες πράξεις

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ;

Οι άτυπες πράξεις είναι μια κατηγορία πράξεων που εγκρίνονται από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και αφορούν την εσωτερική οργάνωση της ΕΕ. Οι πράξεις αυτές αποκαλούνται άτυπες πράξεις, επειδή δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες νομικών πράξεων που προβλέπονται από το άρθρο 288 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Υπάρχουν πολλοί τύποι άτυπων πράξεων. Ορισμένες αναφέρονται στις συνθήκες της ΕΕ, ενώ άλλες έχουν προκύψει στην πράξη.
Οι άτυπες πράξεις διαφοροποιούνται από την εφαρμογή τους, η οποία είναι συνήθως πολιτική. Ορισμένες μπορεί να είναι δεσμευτικές, παρόλο που η δεσμευτική ισχύς περιορίζεται στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Άτυπες πράξεις που προβλέπονται από τις συνθήκες

Οι εσωτερικοί κανονισμοί των θεσμικών οργάνων της ΕΕ αποτελούν άτυπες πράξεις. Οι ιδρυτικές συνθήκες ορίζουν ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εγκρίνουν τον δικό τους εσωτερικό κανονισμό.
Οι εσωτερικοί κανονισμοί ρυθμίζουν την εσωτερική οργάνωση, τη λειτουργία και τις μεθόδους εργασίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Έχουν δεσμευτική ισχύ μόνο για το οικείο θεσμικό όργανο ή οργανισμό.
Τα παρακάτω άρθρα παρέχουν τις νομικές βάσεις για την έκδοση Εσωτερικού Κανονισμού:
- Άρθρο 232 της ΣΛΕΕ — Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
- Άρθρο 240 της ΣΛΕΕ — Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Άρθρο 249 της ΣΛΕΕ — Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- Άρθρο 254 της ΣΛΕΕ — Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Άρθρο 287 της ΣΛΕΕ — Το Ελεγκτικό Συνέδριο
- Άρθρο 303 της ΣΛΕΕ — H Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
- Άρθρο 306 της ΣΛΕΕ — Η Επιτροπή των Περιφερειών.
Οι ιδρυτικές συνθήκες προβλέπουν επίσης άλλους τύπους πράξεων που εκδίδονται στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Οι πράξεις αυτές προορίζονται ουσιαστικά για τη διευκόλυνση των εργασιών και της συνεργασίας των θεσμικών οργάνων. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης διεθνών συμφωνιών, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να απευθύνει κατευθυντήριες γραμμές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαπραγμάτευση των συμφωνιών (άρθρο 218 της ΣΛΕΕ).
Τα θεσμικά όργανα μπορούν επίσης να προχωρήσουν περαιτέρω και να οργανώσουν τη συνεργασία τους μέσα από διοργανικές συμφωνίες (άρθρο 295 της ΣΛΕΕ). Αυτά τα είδη συμφωνιών είναι επίσης άτυπες πράξεις. Μπορούν να έχουν δεσμευτική ισχύ, μόνο όμως για τα θεσμικά όργανα που προσυπογράφουν τη συμφωνία.

Άτυπες πράξεις που δεν προβλέπονται από τις συνθήκες

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ χρησιμοποιούν μια σειρά μέσων που έχουν προκύψει στην πράξη. Για παράδειγμα, οι δηλώσεις, οι συζητήσεις, οι συστάσεις, τα ψηφίσματα, οι ανακοινώσεις, οι κώδικες δεοντολογίας, οι διοργανικές συμφωνίες, τα χρονοδιαγράμματα, τα συμπεράσματα και οι Λευκές και Πράσινες Βίβλοι.

Το Κοινοβούλιο εκφράζει κάποιες από τις πολιτικές του θέσεις σε διεθνές επίπεδο μέσω ψηφισμάτων (π.χ. για τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας).
Το Συμβούλιο εκδίδει τακτικά συμπεράσματα, ψηφίσματα ή κατευθυντήριες γραμμές μετά τις συνεδριάσεις του. Ουσιαστικά, οι πράξεις αυτές εκφράζουν την άποψη των θεσμικών οργάνων για ορισμένα ευρωπαϊκά ή διεθνή ζητήματα. Έχουν γενική εφαρμογή αλλά όχι δεσμευτική ισχύ. Για παράδειγμα, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη διεύρυνση της 12ης Δεκεμβρίου 2023.
Η Επιτροπή εκδίδει, επίσης, αρκετές άτυπες πράξεις που αφορούν την ίδια την Επιτροπή.
- Οι πιο συχνές είναι οι ανακοινώσεις, οι οποίες, σε γενικές γραμμές, παρουσιάζουν νέα προγράμματα πολιτικής.
- Τα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών παρέχουν γενικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων της έρευνας που διεξήχθη, ώστε να παρουσιαστεί το σκεπτικό της πολιτικής που περιγράφεται σε μια ανακοίνωση. Χρησιμοποιούνται επίσης για να περιγράψουν τον τρόπο και τον λόγο που έγιναν οι επιλογές πολιτικής στην περίπτωση των νομοθετικών προτάσεων.
- Εκδίδει Πράσινες Βίβλους, που αποσκοπούν στην εκκίνηση δημόσιων διαβουλεύσεων σχετικά με ορισμένα ζητήματα της ΕΕ (π.χ. «Πράσινη Βίβλος της σχετικά με τη γήρανση», που εκδόθηκε το 2021). Η Επιτροπή χρησιμοποιεί τις Πράσινες Βίβλους για να συγκεντρώσει τις απαραίτητες πληροφορίες πριν την κατάρτιση μιας νομοθετικής πρότασης.
- Εκδίδει περιστασιακά Λευκές Βίβλους που περιγράφουν λεπτομερείς προτάσεις μέτρων που πρέπει να ληφθούν σε επίπεδο ΕΕ (π.χ. η «Λευκή Βίβλος για την τεχνητή νοημοσύνη», που εκδόθηκε το 2020).
- Επίσης, εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές, πολλές φορές για την παροχή πρακτικών πληροφοριών ώστε να βοηθήσει στην ερμηνεία της νομοθεσίας. Για παράδειγμα, οι κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για το κλίμα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια, οι οποίες εκδόθηκαν το 2022.

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VIII — Οικονομική και νομισματική πολιτική — Κεφάλαιο 1 — Οικονομική πολιτική — Άρθρο 121 (πρώην άρθρο 99 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 97-98).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος IX — Απασχόληση — Άρθρο 148 (πρώην άρθρο 128 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 112-113).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος XVI — Διευρωπαϊκά δίκτυα — Άρθρο 171 (πρώην άρθρο 155 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 125).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος XVIII — Οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή — Άρθρο 177 (πρώην άρθρο 161 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 128).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πέμπτο — Η εξωτερική δράση της Ένωσης — Τίτλος V — Διεθνείς συμφωνίες — Άρθρο 218 (πρώην άρθρο 300 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 144-146).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 1 — Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Άρθρο 232 (πρώην άρθρο 199 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 152).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 3 — Το Συμβούλιο — Άρθρο 240 (πρώην άρθρο 207 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 154).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 4 — Η Επιτροπή — Άρθρο 249 (πρώην άρθρο 218 παράγραφος 2 και πρώην άρθρο 212 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 157).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 5 — Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρο 254 (πρώην άρθρο 224 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 158-159).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 5 — Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρο 256 (πρώην άρθρο 225 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 159-160).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 7 — Το Ελεγκτικό Συνέδριο — Άρθρο 287 (πρώην άρθρο 248 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 170-171).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος Ι — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 2 — Νομικές πράξεις της Ένωσης, διαδικασίες θέσπισης και άλλες διατάξεις — Τμήμα 2 — Διαδικασίες θέσπισης πράξεων και άλλες διατάξεις — Άρθρο 295 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 175).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 3 — Τα συμβουλευτικά όργανα της Ένωσης — Τμήμα 1 — Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή — Άρθρο 303 (πρώην άρθρο 260 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 178).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 3 — Τα συμβουλευτικά όργανα της Ένωσης — Τμήμα 2 — Η Επιτροπή των Περιφερειών — Άρθρο 306 (πρώην άρθρο 264 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 179).

τελευταία ενημέρωση 17.05.2024