Ρυθμίσεις για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων της ΕΕ (IPCR)
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2018/1993 ως προς τις ρυθμίσεις της ΕΕ για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;
Θεσπίζει ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων (IPCR). Οι εν λόγω ρυθμίσεις ενισχύουν την ικανότητα της ΕΕ να λαμβάνει ταχύτερα πολιτικές αποφάσεις, όταν αντιμετωπίζει μεγάλες εσωτερικές ή εξωτερικές κρίσεις* και οι οποίες έχουν ευρείες επιπτώσεις ή πολιτική σημασία, είτε έχουν αφετηρία εντός ή εκτός της ΕΕ. Οι κρίσεις για τις οποίες έχει ενεργοποιηθεί η IPCR είναι κατά κανόνα διατομεακού χαρακτήρα.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Η IPCR:
- υποστηρίζει την ταχεία και συντονισμένη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε πολιτικό επίπεδο ΕΕ για μεγάλες και περίπλοκες κρίσεις·
- έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι ευέλικτη και κλιμακούμενη, παρέχοντας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα αναγκαία μέσα ώστε να αποφασίζει σχετικά με τον χειρισμό της αντιμετώπισης εκ μέρους της ΕΕ·
- βρίσκεται υπό τον πολιτικό και στρατηγικό έλεγχο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
- διαθέτει δύο τρόπους ενεργοποίησης, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης:
- ανταλλαγή πληροφοριών για την δημιουργία σαφούς, ολοκληρωμένης εικόνας της κατάστασης και την προετοιμασία του εδάφους για πιθανή πλήρη ενεργοποίηση,
- πλήρη ενεργοποίηση για τη στήριξη της συνολικής στρατηγικής συντονισμού, προετοιμάζοντας μέτρα αντιμετώπισης·
- μπορεί επίσης να λειτουργήσει σε κατάσταση παρακολούθησης, σε περίπτωση αναδυόμενης ή υποχωρούσας κρίσης χωρίς ενεργοποίηση της IPCR, για να είναι δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών και των υφιστάμενων εκθέσεων·
- υποστηρίζει την εμπεριστατωμένη λήψη αποφάσεων στο Συμβούλιο και τον αποτελεσματικό πολιτικό συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ, χρησιμοποιώντας τα ακόλουθα «υποστηρικτικά στοιχεία»:
- άτυπες συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης που συμβάλλουν στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, με σχετικούς συμμετέχοντες όπως αποφασίζεται από την Προεδρία,
- εκθέσεις για την ολοκληρωμένη επίγνωση και ανάλυση καταστάσεων (ISAA) που συμβάλουν στις συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης για την IPCR και παρέχουν στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων μια σαφή κοινή εικόνα της κατάστασης, και οι οποίες συντάσσονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ),
- μια ειδική διαδικτυακή πλατφόρμα της IPCR για την ανταλλαγή και τη συλλογή πληροφοριών μεταξύ σχετικών συμφεροντούχων, στην οποία η πρόσβαση περιορίζεται στους εν λόγω συμφεροντούχους,
- ένα κεντρικό σημείο επαφής σε εικοσιτετράωρη βάση και 7 ημέρες την εβδομάδα εντός του κέντρου συντονισμού αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΚΣΑΕΑ), για διασύνδεση σε εικοσιτετράωρη βάση και 7 ημέρες την εβδομάδα με βασικούς συμμετέχοντες·
- διασφαλίζει ότι τα υποστηρικτικά στοιχεία:
- είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των αρμοδίων για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων,
- καλύπτουν όλους τους βασικούς τομείς που θίγονται από την κρίση,
- συνδέουν τις διαφορετικές διαστάσεις της κρίσης με συνεκτικό τρόπο,
- διαθέτουν το κατάλληλο επίπεδο λεπτομέρειας.
Η απόφαση για την ενεργοποίηση ή την απενεργοποίηση της IPCR είναι προνόμιο της Προεδρίας, με ορισμένες εξαιρέσεις. Η IPCR ενεργοποιείται αυτόματα σε πλήρη λειτουργία, όταν ένα κράτος μέλος της ΕΕ επικαλείται τη ρήτρα αλληλεγγύης (άρθρο 222 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Η απόφαση για την ενεργοποίηση της IPCR σε λειτουργία ανταλλαγής πληροφοριών μπορεί επίσης να ληφθεί από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ, κατόπιν διαβούλευσης με την Προεδρία.
Η Προεδρία:
- έχει το προνόμιο της ενεργοποίησης, της απενεργοποίησης, της κλιμάκωσης και της αποκλιμάκωσης της IPCR·
- διαβουλεύεται και λαμβάνει συμβουλές, κατά περίπτωση, από τα κράτη μέλη, τη Γραμματεία του Συμβουλίου, την Επιτροπή, τον ΕΥΕΔ, οργανισμούς της ΕΕ και σχετικούς φορείς και οργανώσεις·
- αναπτύσσει και επικαιροποιεί τις υφιστάμενες συνήθεις διαδικασίες λειτουργίας της IPCR·
- ενημερώνει τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αμέσως όταν ενεργοποιεί την IPCR, και η Γενική Γραμματεία ενημερώνει τότε τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας.
Οι τελικές διατάξεις απαιτούν:
- την ανάπτυξη μιας πολιτικής ετοιμότητας, με συνοδευτικά μέτρα και ένα πλαίσιο στρατηγικής για την επικοινωνία·
- εξέταση των ρυθμίσεων εντός 12 μηνών από την απενεργοποίησή τους, ώστε να προσδιοριστούν και να ληφθούν υπόψη τυχόν διδάγματα που έχουν αποκομισθεί.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;
Εφαρμόζεται από τις 18 Δεκεμβρίου 2018.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, η ΕΕ κατάλαβε ότι χρειαζόταν ένα πλαίσιο προκειμένου να συντονίζει την αντίδρασή της σε μεγάλες κρίσεις. Το Συμβούλιο δημιούργησε αυτό το πλαίσιο με την έγκριση των ρυθμίσεων της IPCR στις 25 Ιουνίου 2013.
Η IPCR έχει ενεργοποιηθεί, επί του παρόντος, σε πλήρη λειτουργία για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, για τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, και για μεταναστευτικά ζητήματα. Από τις 2 Μαΐου 2023 και εφεξής, οι ενεργοποιήσεις της IPCR για τη νόσο COVID-19 και για τους σεισμούς στη Συρία και στην Τουρκία έχουν απενεργοποιηθεί και βρίσκονται πλέον σε κατάσταση παρακολούθησης.
Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:
ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Κρίση. Κατάσταση τόσο ευρέος μεγέθους ή τέτοιας πολιτικής σημασίας, που απαιτεί από την ΕΕ να λάβει ταχείες αποφάσεις.
ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2018/1993 του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, ως προς τις ρυθμίσεις για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων της ΕΕ (ΕΕ L 320 της 17.12.2018, σ. 28-34).
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος III — Διατάξεις περί των θεσμικών οργάνων — Άρθρο 16 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 24).
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πέμπτο — Η εξωτερική δράση της Ένωσης — Τίτλος VΙΙ — Ρήτρα αλληλεγγύης — Άρθρο 222 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 148).
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έβδομο — Γενικές και τελικές διατάξεις — Άρθρο 346 (πρώην άρθρο 296 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 194).
Απόφαση 2014/415/EΕ του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2014, σχετικά με τις ρυθμίσεις για την εφαρμογή από την Ένωση της ρήτρας αλληλεγγύης (ΕΕ L 192 της 1.7.2014, σ. 53-58).
Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης 2014/415/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.
Απόφαση 2013/488/ΕΕ του Συμβουλίου, της 23ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ (ΕΕ L 274 της 15.10.2013, σ. 1-50).
Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.
τελευταία ενημέρωση 15.03.2024