Δημοσιονομικός κανονισμός-πλαίσιο για αποκεντρωμένους ρυθμιστικούς οργανισμούς
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/715 για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού-πλαισίου για τους οργανισμούς που δημιουργούνται δυνάμει της ΣΛΕΕ και της Συνθήκης Ευρατόμ και αναφέρονται στο άρθρο 70 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;
- Θεσπίζει τους βασικούς δημοσιονομικούς κανόνες για τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που αναφέρονται στο άρθρο 70 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 —βλ. σύνοψη. Οι εν λόγω οργανισμοί είναι κατά κύριο λόγο αποκεντρωμένοι οργανισμοί* (αναφέρονται επίσης ως ρυθμιστικοί οργανισμοί) που ιδρύονται σύμφωνα με τις συνθήκες της ΕΕ, και διαθέτουν νομική προσωπικότητα και λαμβάνουν κονδύλια της ΕΕ. Προκειμένου να υπόκειται στον εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ίδρυση του σχετικού οργανισμού της ΕΕ πρέπει να αναφέρεται στο άρθρο 70 του δημοσιονομικού κανονισμού.
- Κάθε τέτοιος οργανισμός της ΕΕ πρέπει να εκδίδει τους δικούς του δημοσιονομικούς κανόνες σύμφωνα με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/715 της Επιτροπής. Μπορεί να αποκλίνει από τους κανόνες του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού μόνο λόγω των ειδικών αναγκών του και αν έχει λάβει προηγουμένως τη συγκατάθεση από την Επιτροπή.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Κάθε οργανισμός της ΕΕ που εμπίπτει στον εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής πρέπει να τηρεί τις ακόλουθες δημοσιονομικές αρχές.
- Ενότητα και ακρίβεια του προϋπολογισμού:
- για κάθε οικονομικό έτος, ο προϋπολογισμός του οργανισμού πρέπει να προβλέπει και να εγκρίνει το σύνολο των αναγκαίων εσόδων και δαπανών για το έργο του·
- όλα τα έσοδα και οι δαπάνες καταλογίζονται σε γραμμή του προϋπολογισμού·
- καμία δαπάνη δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που εγκρίνεται στον προϋπολογισμό.
- Ετήσια διάρκεια:
- ο προϋπολογισμός του οικονομικού έτους διαρκεί από την 1η Ιανουαρίου μέχρι την 31η Δεκεμβρίου·
- ειδικοί κανόνες καλύπτουν τη διαχείριση της ανάληψης υποχρεώσεων* και πιστώσεων* πληρωμών·
- αν δεν έχει εγκριθεί ο προϋπολογισμός μέχρι τις αρχές του οικονομικού έτους, οι μηνιαίες πληρωμές δεν ξεπερνούν το ένα δωδέκατο των αντίστοιχων ποσών του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους.
- Ισοσκέλιση:
- τα έσοδα και οι πιστώσεις πληρωμών πρέπει να ισοσκελίζονται·
- ο οργανισμός δεν δύναται να συνάπτει δάνεια στο πλαίσιο του προϋπολογισμού·
- ποσά που δεν δαπανήθηκαν και ελήφθησαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα πρέπει να επιστρέφονται στην Επιτροπή.
- Ενιαία νομισματική μονάδα:
- ο προϋπολογισμός καταρτίζεται και εκτελείται σε ευρώ, όπως και η παρουσίαση των λογαριασμών·
- κανόνες καθορίζουν πώς άλλα νομίσματα μετατρέπονται σε ευρώ.
- Καθολικότητα:
- το σύνολο των εσόδων πρέπει να καλύπτει το σύνολο των πληρωμών·
- όλα τα έσοδα και οι δαπάνες εγγράφονται χωρίς συμψηφισμό μεταξύ τους·
- ειδικοί κανόνες εφαρμόζονται για τα έσοδα, ανάλογα με το αν παράγονται εξωτερικά ή εσωτερικά.
- Ειδικότητα:
- οι πιστώσεις εξειδικεύονται για συγκεκριμένους σκοπούς κατά τίτλους και κεφάλαια, άρθρα και γραμμές του προϋπολογισμού·
- ο διευθυντής μπορεί να μεταφέρει πιστώσεις από έναν τίτλο και κεφάλαιο προϋπολογισμού σε άλλο, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
- Χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και επιδόσεις:
- οι πληρωμές πρέπει να τηρούν τις αρχές της οικονομίας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας·
- οι πληρωμές εστιάζουν στις επιδόσεις, με βάση τους στόχους των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων, και τους δείκτες μέτρησης της προόδου που σημειώθηκε·
- η συγκριτική αξιολόγηση επιδόσεων περιλαμβάνει επανεξέταση της αποδοτικότητας των οριζόντιων υπηρεσιών του οργανισμού και ανάλυση κόστους-οφέλους της χρήσης κοινών υπηρεσιών ή της μεταφοράς τους εξ ολοκλήρου σε άλλον οργανισμό ή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή·
- προγράμματα και δραστηριότητες που συνεπάγονται σημαντικές δαπάνες υποβάλλονται σε εκ των προτέρων (με βάση προβλέψεις) και εκ των υστέρων (με βάση το τελικό αποτέλεσμα) αξιολογήσεις.
- Εσωτερικός έλεγχος της εκτέλεσης του προϋπολογισμού:
- εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης·
- αποσκοπεί στην παροχή εύλογης βεβαιότητας ως προς:
- την αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και οικονομία των πράξεων,
- την αξιοπιστία των εκθέσεων,
- τη διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων και των πληροφοριών,
- την πρόληψη, εντοπισμό, διόρθωση και συνέχεια που δίνεται στις περιπτώσεις απάτης και παρατυπιών,
- την επαρκή διαχείριση των κινδύνων των υποκείμενων πράξεων.
- Διαφάνεια:
- η συνοπτική παρουσίαση του προϋπολογισμού του οργανισμού, και κάθε διορθωτικού προϋπολογισμού, δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός τριών μηνών από την έγκρισή τους·
- ο οργανισμός δημοσιεύει στον ιστότοπό του τον προϋπολογισμό, τον πίνακα προσωπικού και αναφέρει τον αριθμό των υπαλλήλων και των αποσπασμένων εθνικών εμπειρογνωμόνων, και διαβιβάζει τις πληροφορίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και στην Επιτροπή εντός τεσσάρων εβδομάδων από την έγκρισή τους·
- ο οργανισμός παρέχει λεπτομέρειες στον ιστότοπό του για τους δικαιούχους της χρηματοδότησης της ΕΕ·
- στο πλαίσιο της σύγκρουσης συμφερόντων, ο οργανισμός δημοσιεύει κάθε χρόνο στον ιστότοπό του τις δηλώσεις συμφερόντων των μελών του διοικητικού συμβουλίου.
Κανόνες για την κατάρτιση και τη δομή του προϋπολογισμού.
- Ο οργανισμός διαβιβάζει στην Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχέδιο του ενιαίου εγγράφου προγραμματισμού μέχρι τις 31 Ιανουαρίου κάθε χρόνο. Το εν λόγω έγγραφο περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με προγράμματα εργασιών και δημοσιονομικές προβλέψεις μέχρι την πολιτική ακινήτων.
- Η Επιτροπή, μετά την υποβολή παρατηρήσεων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, εγκρίνει το προσχέδιο του προϋπολογισμού. Ο προϋπολογισμός οριστικοποιείται όταν εγκριθεί ο γενικός προϋπολογισμός της ΕΕ.
- Ο προϋπολογισμός του οργανισμού πρέπει να περιλαμβάνει ξεχωριστές δηλώσεις εσόδων και δαπανών και λεπτομέρειες για τους αριθμούς του προσωπικού.
Ο κανονισμός δηλώνει ότι:
- τα καθήκοντα του διατάκτη και του υπόλογου είναι διαχωρισμένα και ασυμβίβαστα μεταξύ τους, και ο καθένας έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους για την εκπλήρωση των καθηκόντων του·
- ο διευθυντής εκτελεί τα καθήκοντα του διατάκτη, που είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- εκτέλεση των εσόδων και των δαπανών σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης,
- δημιουργία της οργανωτικής δομής και των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου,
- διενέργεια εκ των προτέρων και ενδεχομένως εκ των υστέρων ελέγχων,
- χρήση συστημάτων τήρησης, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, των αυθεντικών δικαιολογητικών εγγράφων που συνδέονται με την εκτέλεση του προϋπολογισμού για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών,
- υποβάλλει κάθε χρόνο λεπτομερή ενοποιημένη ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων στο διοικητικό συμβούλιο·
- το διοικητικό συμβούλιο διορίζει έναν ανεξάρτητο υπόλογο ο οποίος είναι αρμόδιος για:
- την ορθή εκτέλεση των πληρωμών, την είσπραξη των εσόδων και των βεβαιωμένων απαιτήσεων,
- την κατάρτιση και παρουσίαση των λογαριασμών,
- τον καθορισμό και την επικύρωση των λογιστικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων που καθορίζονται από τον διατάκτη, εφόσον κρίνεται απαραίτητο.
Ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες για τις δαπάνες:
- κάθε δαπάνη πρέπει να αποτελεί αντικείμενο ανάληψης, εκκαθάρισης, εντολής πληρωμής και πληρωμής·
- οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις εμπίπτουν σε μία από τις τρεις κατηγορίες:
- Ατομικές, όταν ο αποδέκτης και το ποσό της δαπάνης έχουν προσδιορισθεί,
- συνολικές, αν είτε ο αποδέκτης ή το ποσό της δαπάνης δεν έχουν προσδιορισθεί,
- προσωρινές, για την κάλυψη τρεχουσών διοικητικών δαπανών όταν είτε το ποσό είτε οι τελικοί αποδέκτες δεν έχουν προσδιορισθεί οριστικά·
- οι αναλήψεις υποχρεώσεων υπόκεινται σε προθεσμίες·
- οι πληρωμές απαιτούν απόδειξη ότι η αντίστοιχη ενέργεια είναι σύμφωνη προς τις διατάξεις της σύμβασης.
Οι οργανισμοί της ΕΕ πρέπει να διαθέτουν θέση εσωτερικού ελεγκτή. Ο εσωτερικός ελεγκτής της Επιτροπής εκτελεί τον ρόλο του:
- συμβουλεύοντας όσον αφορά τον έλεγχο κινδύνων, την ποιότητα των συστημάτων διαχείρισης και πιθανές βελτιώσεις·
- αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα των συστημάτων εσωτερικού και λογιστικού ελέγχου και την απόδοση των υπηρεσιών όσον αφορά την υλοποίηση προγραμμάτων·
- απολαμβάνοντας πλήρη και απεριόριστη πρόσβαση σε κάθε πληροφορία που απαιτείται και πλήρη ανεξαρτησία στο έργο τους.
Οι χρηματοδοτικές συνεισφορές του οργανισμού της ΕΕ πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη ενός στόχου πολιτικής της ΕΕ με συγκεκριμένα αποτελέσματα. Μπορούν να κυμαίνονται από χρηματική απόδοση επιλέξιμων δαπανών μέχρι τη χρηματοδότηση με ενιαίο συντελεστή.
Οι οργανισμοί της ΕΕ πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή χωρίς καθυστέρηση σχετικά με εικαζόμενες απάτες ή άλλες παρατυπίες, εν εξελίξει ή ολοκληρωμένες έρευνες από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ή την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και τυχόν λογιστικούς ή λοιπούς ελέγχους από το Ελεγκτικό Συνέδριο και την υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την εμπιστευτικότητα των ερευνών.
Σύμφωνα με τους κανόνες ετήσιων λογαριασμών οι οργανισμοί της ΕΕ πρέπει να υποβάλουν δημοσιονομικές καταστάσεις, εκθέσεις εκτέλεσης του προϋπολογισμού και δικαιολογητικά.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο, ένας ανεξάρτητος εξωτερικός δημοσιονομικός ελεγκτής, η Επιτροπής, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζουν πώς εκτελέστηκε ο προϋπολογισμός πριν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίνουν, ή απορρίψουν, τους ετήσιους λογαριασμούς (γνωστή ως «διαδικασία απαλλαγής»).
Το προσωπικό της Επιτροπής και το Ελεγκτικό Συνέδριο έχουν πρόσβαση στους χώρους, στις εγκαταστάσεις και στα δεδομένα του οργανισμού της για τη διεξαγωγή λογιστικών ελέγχων. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης μπορεί να διενεργεί έρευνες, επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις.
Ο κανονισμός καταργεί τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1271/2013, που προέβλεπε τον προηγούμενο δημοσιονομικό κανονισμό-πλαίσιο.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;
Ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 11 Μαΐου 2019 αλλά είχε εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2019, με εξαίρεση το άρθρο 32 (έγγραφο ενιαίου προγραμματισμού) και το άρθρο 48 (ενοποιημένη ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων), που εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2020.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
- Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 είναι ο δημοσιονομικός κανονισμός της ΕΕ. Το άρθρο 70 καθορίζει τις βασικές δημοσιονομικές αρχές για ορισμένους οργανισμούς της ΕΕ.
- Για περισσότερες πληροφορίες δείτε:
ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Αποκεντρωμένοι/ρυθμιστικοί οργανισμοί: οι οργανισμοί της ΕΕ που ιδρύονται σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και τη Συνθήκη Ευρατόμ διαθέτουν νομική προσωπικότητα και λαμβάνουν συνεισφορές από τον προϋπολογισμό. Αναλαμβάνουν ειδικά δημοσιονομικά καθήκοντα προκειμένου να συμβάλουν στην υλοποίηση πολιτικών της ΕΕ και να στηρίξουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων συγκεντρώνοντας εμπειρογνωμοσύνη. Μπορεί να τους ανατίθενται τεχνικά, κανονιστικά και εποπτικά καθήκοντα.
Πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων: δεσμεύσεις πληρωμών, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
Πιστώσεις πληρωμών: δαπάνες που απορρέουν από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια του εκάστοτε οικονομικού έτους ή προηγούμενων οικονομικών ετών.
ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/715 της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2018, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού-πλαισίου για τους οργανισμούς που δημιουργούνται δυνάμει της ΣΛΕΕ και της Συνθήκης Ευρατόμ και αναφέρονται στο άρθρο 70 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 122 της 10.5.2019, σ. 1–38).
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ανακοίνωση της Επιτροπής — Κατευθυντήριες γραμμές για την αποφυγή και τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων στο πλαίσιο του δημοσιονομικού κανονισμού (ΕΕ C 121 της 9.4.2021, σ. 1–43).
Ανακοίνωση της Επιτροπής για την ενίσχυση της διακυβέρνησης των οργανισμών της Ένωσης δυνάμει του άρθρου 70 του δημοσιονομικού δανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 και για τις κατευθυντήριες οδηγίες για το Έγγραφο Ενιαίου Προγραμματισμού και την Ενοποιημένη Ετήσια Έκθεση Δραστηριοτήτων [C(2020) 2297 της 20.4.2020].
Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (EE L 193 της 30.7.2018, σ. 1–222).
Διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.
τελευταία ενημέρωση 03.11.2021