Διαστημικό πρόγραμμα της ΕΕ (2021-2027) — Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το διαστημικό πρόγραμμα
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Κανονισμός (ΕE) 2021/696 για τη θέσπιση του διαστημικού προγράμματος της ΕΕ και του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το διαστημικό πρόγραμμα
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/698 σχετικά με την ασφάλεια των συστημάτων και υπηρεσιών που αναπτύσσονται, λειτουργούν και χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο του Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ και ενδέχεται να επηρεάσουν την ασφάλεια της ΕΕ
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Στόχοι
Οι κύριοι στόχοι του διαστημικού προγράμματος της ΕΕ αφορούν:
- την παροχή ή συμβολή στην παροχή αδιάλειπτων, υψηλής ποιότητας, επικαιροποιημένων και, κατά περίπτωση, ασφαλών δεδομένων, πληροφοριών και υπηρεσιών σχετικών με το διάστημα τα οποία να μπορούν να καλύπτουν υφιστάμενες και μελλοντικές ανάγκες και να υποστηρίζουν τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ·
- τη μεγιστοποίηση των κοινωνικοοικονομικών οφελών, επιτρέποντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και την προώθηση της ευρύτερης δυνατής απορρόφησης και χρήσης των δεδομένων, των πληροφοριών και των υπηρεσιών που παρέχονται από τις συνιστώσες του προγράμματος, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, εξασφαλίζοντας παράλληλα συνέργεια και συμπληρωματικότητα με το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη [κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 (βλ. σύνοψη)]·
- την ενίσχυση της προστασίας και της ασφάλειας της ΕΕ και των κρατών μελών της και την ενδυνάμωση της αυτονομίας της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την τεχνολογία·
- την προώθηση του ρόλου της ΕΕ στον παγκόσμιο διαστημικό τομέα, την ενθάρρυνση της διεθνούς συνεργασίας, την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής διαστημικής διπλωματίας και την ενίσχυση του ρόλου της στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, στην υποστήριξη παγκόσμιων πρωτοβουλιών και στην προώθηση της αντίληψης του διαστήματος ως κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας·
- την ενίσχυση της ασφάλειας, της προστασίας και της βιωσιμότητας όλων των δραστηριοτήτων στο απώτερο διάστημα που αφορούν τα διαστημικά αντικείμενα και τον πολλαπλασιασμό των διαστημικών υπολειμμάτων, καθώς και το διαστημικό περιβάλλον.
Ο κανονισμός προβλέπει, επίσης, μια σειρά από ειδικούς στόχους, μεταξύ άλλων:
- την παροχή σε μακροπρόθεσμη βάση, προηγμένων και ασφαλών υπηρεσιών εντοπισμού θέσης, πλοήγησης και χρονισμού, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη συνέχεια και την ανθεκτικότητα των υπηρεσιών, μέσω του Galileo και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υπέρθεσης για τη Γεωστατική Πλοήγηση·
- την παροχή ακριβών και αξιόπιστων δεδομένων, πληροφοριών και υπηρεσιών γεωσκόπησης που ενσωματώνουν άλλες πηγές δεδομένων, σε μακροπρόθεσμη και διατηρήσιμη βάση μέσω του Copernicus, με σκοπό τη στήριξη της διαμόρφωσης, της εφαρμογής και της παρακολούθησης των πολιτικών και των δράσεων της ΕΕ και των κρατών μελών της με βάση τις ανάγκες των χρηστών·
- την ενίσχυση των ικανοτήτων όσον αφορά την παρακολούθηση, τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση διαστημικών αντικειμένων μέσω της επιτήρησης του διαστήματος και της ευαισθητοποίησης για το διάστημα, συμπεριλαμβάνοντας τρεις υποσυνιστώσες:
- παρακολούθηση και εντοπισμός διαστημικών αντικειμένων,
- διαστημικά καιρικά φαινόμενα και
- αντικείμενα κοντά στη Γη·
- τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης διαθεσιμότητας αξιόπιστων, ασφαλών και οικονομικά αποδοτικών υπηρεσιών δορυφορικών επικοινωνιών για τους χρήστες του προγράμματος κυβερνητικών δορυφορικών επικοινωνιών της ΕΕ·
- την υποστήριξη της αυτόνομης, ασφαλούς και οικονομικά αποδοτικής ικανότητας πρόσβασης στο διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της ΕΕ·
- την προώθηση της ανάπτυξης μιας ισχυρής οικονομίας της ΕΕ στον τομέα του διαστήματος, μεταξύ άλλων, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, τις δεξιότητες και τη δημιουργία ικανοτήτων σε όλα τα κράτη μέλη και σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
Διακυβέρνηση
Ο κανονισμός συστήνει τον EUSPA ο οποίος αντικαθιστά και διευρύνει τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για το Παγκόσμιο Δορυφορικό Σύστημα Πλοήγησης. Εξορθολογίζει επίσης τη διακυβέρνηση αναθέτοντας σαφή καθήκοντα στα διάφορα θεσμικά όργανα και οργανισμούς που εμπλέκονται:
- η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ο θεσμός που είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνος για το πρόγραμμα)·
- ο EUSPA (ο διαχειριστικός φορέας των Galileo, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πλοήγησης με Υπέρθεση Γεωστατικών Δορυφόρων και αρμόδιος για την ασφάλεια και ανάπτυξη των κατάντη εφαρμογών για όλες τις συνιστώσες του διαστημικού προγράμματος)· και
- ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (υπεύθυνος για την έρευνα και την ανάπτυξη).
Χρηματοδότηση
- Το πρόγραμμα ισχύει για την περίοδο πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027.
- Διαθέτει προϋπολογισμό της τάξεως των 14,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
- Ο κανονισμός καθορίζει τις μορφές χρηματοδότησης της ΕΕ, τους κανόνες για τη χορήγηση της εν λόγω χρηματοδότησης και τους κανόνες εφαρμογής του προγράμματος.
Συμμετοχή στην εταιρική σχέση επιτήρησης και παρακολούθησης του διαστήματος (SST)
Η εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/1245 ορίζει τους κανόνες και τις διαδικασίες για τη συμμετοχή των κρατών μελών στην εταιρική σχέση SST. Η εταιρική σχέση SST που αναφέρεται στο άρθρο 58 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696 αναμένεται να αναλάβει τις δραστηριότητες που εκτελεί η κοινοπραξία SST σχετικά με την παροχή υπηρεσιών SST σε επίπεδο ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή μετάβαση και τη συνέχεια των υπηρεσιών.
Ένα σύστημα SST είναι ένα δίκτυο επίγειων και διαστημικών αισθητήρων που είναι σε θέση να επιτηρούν και να παρακολουθούν διαστημικά αντικείμενα, και που έχουν επίσης δυνατότητες επεξεργασίας για την παροχή δεδομένων, πληροφοριών και υπηρεσιών σε διαστημικά αντικείμενα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;
Ο κανονισμός και η απόφαση εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2021.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/696 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του ενωσιακού διαστημικού προγράμματος και του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το διαστημικό πρόγραμμα, και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 912/2010, (ΕΕ) αριθ. 1285/2013 και (ΕΕ) αριθ. 377/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 69-148).
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/698 του Συμβουλίου, της 30ής Απριλίου 2021, σχετικά με την ασφάλεια των συστημάτων και υπηρεσιών που αναπτύσσονται, λειτουργούν και χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο του Ενωσιακού Διαστημικού Προγράμματος και του ενωσιακού προγράμματος ασφαλούς συνδεσιμότητας που ενδέχεται να επηρεάσουν την ασφάλεια της Ένωσης, και για την κατάργηση της απόφασης 2014/496/ΚΕΠΠΑ (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 178-182).
Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/698 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Κανονισμός (ΕΕ) 2023/588 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαρτίου 2023 για τη θέσπιση ενωσιακού προγράμματος ασφαλούς συνδεσιμότητας για την περίοδο 2023-2027 (ΕΕ L 79 της 17.3.2023, σ. 1-39).
Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/1245 της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2022, για τον καθορισμό κανόνων και διαδικασιών για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά τη συμμετοχή των κρατών μελών στην υποσυνιστώσα SST, τη θέσπιση της εταιρικής σχέσης SST και την ανάπτυξη των αρχικών βασικών δεικτών επιδόσεων (ΕΕ L 190 της 19.7.2022, σ. 166-190).
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη», τον καθορισμό των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του, και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1-68).
Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 (ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11-22).
Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.
τελευταία ενημέρωση 22.03.2023