Ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο κανονισμός καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ποιότητα και την παρακολούθηση των υδάτων καθώς και τους κανόνες σχετικά με τη διαχείριση κινδύνου, για την ασφαλή χρήση ανακτημένου νερού για γεωργική άρδευση στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτων.

Ο κανονισμός βασίζεται σε δύο ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

• στο προσχέδιο του 2012 για τη διαφύλαξη των υδατικών πόρων της Ευρώπης (βλέπε σύνοψη)· και
• στο σχέδιο δράσης της ΕΕ του 2015 για την κυκλική οικονομία, το οποίο προέβλεπε δεσμεύσεις για μια σειρά από μέτρα με στόχο την προώθηση της χρήσης των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων και για μια νομοθετική πρόταση που καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του νερού.

Πεδίο εφαρμογής

• Ο κανονισμός εφαρμόζεται όταν τα επεξεργασμένα αστικά λύματα επαναχρησιμοποιούνται, σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 1 της οδηγίας 91/271/ΕΟΚ σχετικά με τα αστικά λύματα, για γεωργική άρδευση (βλέπε σύνοψη).
• Τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να αποφαίνονται ότι δεν ενδείκνυται η επαναχρησιμοποίηση των υδάτων για γεωργική άρδευση σε μία ή περισσότερες περιοχές λεκανών απορροής ποταμού ή σε τμήματά τους, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια:
  • τις γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες της περιοχής ή τμημάτων της·
  • τις πιέσεις σε άλλους υδάτινους πόρους και την κατάσταση αυτών των πόρων·
  • τις πιέσεις σε σώματα επιφανειακών υδάτων στα οποία απορρίπτονται τα επεξεργασμένα λύματα και την κατάσταση αυτών των υδάτων·
  • το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου του ανακτημένου νερού και άλλων υδάτινων πόρων.
• Μια τέτοια απόφαση πρέπει να αιτιολογείται δεόντως και να τυγχάνει τακτικής αναθεώρησης προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι μεταβαλλόμενες συνθήκες, όπως οι προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή και οι εθνικές στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών που καταρτίζονται σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ - βλέπε σύνοψη).
• Ο κανονισμός επιτρέπει χρονικά περιορισμένες εξαιρέσεις από τους κανόνες για ερευνητικά ή πιλοτικά έργα, με ορισμένες προϋποθέσεις.

Ποιότητα του ανακτημένου νερού

Ο φορέας λειτουργίας εγκατάστασης ανάκτησης πρέπει να φροντίζει ώστε το ανακτημένο νερό το οποίο προορίζεται για γεωργική άρδευση να ικανοποιεί:

• τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ποιότητα των υδάτων που καθορίζονται στο παράρτημα 1 του κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων μικροβιολογικών στοιχείων (όπως τα επίπεδα βακτηρίων Escherichia coli) και των απαιτήσεων παρακολούθησης για συνήθη παρακολούθηση ή παρακολούθηση για επικύρωση·
• τυχόν πρόσθετους όρους για την ποιότητα των υδάτων που θέτει η οικεία αρχή στη σχετική άδεια που εκδίδεται.

Διαχείριση κινδύνου

• Η αρμόδια εθνική αρχή πρέπει να διασφαλίζει την κατάρτιση σχεδίου διαχείρισης κινδύνου για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων για την παραγωγή, την παροχή και τη χρήση ανακτημένου νερού.
• Το σχέδιο διαχείρισης κινδύνου για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων μπορεί να εκπονείται από τον φορέα λειτουργίας εγκατάστασης ανάκτησης, άλλα μέρη του έργου επαναχρησιμοποίησης των υδάτων και τους τελικούς χρήστες, κατά περίπτωση, και πρέπει να προσδιορίζει τις αρμοδιότητες διαχείρισης κινδύνου όλων των μερών του έργου.
• Ειδικότερα, το σχέδιο πρέπει να καθορίζει τυχόν πρόσθετες απαιτήσεις ποιότητας του νερού, να προσδιορίζει τα κατάλληλα προληπτικά ή/και διορθωτικά μέτρα και να αναγνωρίζει τυχόν επιπρόσθετους φραγμούς ή μέτρα για την ασφάλεια του συστήματος.

Υποχρεώσεις άδειας

• Για την παραγωγή και παροχή ανακτημένου νερού για γεωργική άρδευση απαιτείται άδεια.
• Τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να υποβάλουν αίτηση στην αρμόδια εθνική αρχή.
• Η άδεια καθορίζει τις υποχρεώσεις του φορέα λειτουργίας εγκατάστασης ανάκτησης και, κατά περίπτωση, των άλλων μερών που εμπλέκονται στο σύστημα επαναχρησιμοποίησης των υδάτων, οι οποίες βασίζονται στο σχέδιο διαχείρισης κινδύνου. Πρέπει να προσδιορίζουν ορισμένα στοιχεία στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής:
  • η κατηγορία ή οι κατηγορίες ποιότητας του ανακτημένου νερού και η γεωργική χρήση για την οποία επιτρέπεται το ανακτημένο νερό, ο τόπος διάθεσης, οι εγκαταστάσεις ανάκτησης και ο εκτιμώμενος ετήσιος όγκος του ανακτημένου νερού που πρόκειται να παραχθεί·
  • οι όροι σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ποιότητα και την παρακολούθηση του νερού·
  • οι όροι σε σχέση με πρόσθετες απαιτήσεις για τον φορέα λειτουργίας εγκατάστασης ανάκτησης, που προσδιορίζονται στο σχέδιο διαχείρισης κινδύνου για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων·
  • οποιοιδήποτε άλλοι όροι που απαιτούνται για την εξάλειψη τυχόν μη αποδεκτών κινδύνων για το περιβάλλον και για την υγεία του ανθρώπου και των ζώων·
  • η περίοδος ισχύος της άδειας·
  • το σημείο συμμόρφωσης.
• Οι άδειες πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά και να αναπροσαρμόζονται όπου απαιτείται, τουλάχιστον όταν υπάρχουν σημαντικές μεταβολές στις διαδικασίες επεξεργασίας ή στις τοπικές συνθήκες.

Έλεγχοι συμμόρφωσης

• Η οικεία εθνική αρχή πρέπει να ελέγχει τη συμμόρφωση με τους όρους που καθορίζονται στην άδεια. Τούτο θα καταστεί δυνατόν μέσω:
  • επιτόπιων ελέγχων·
  • δεδομένων παρακολούθησης που λαμβάνονται ιδίως δυνάμει του κανονισμού αυτού·
  • τυχόν άλλων κατάλληλων μέσων.
• Επιπλέον, ο κανονισμός καθορίζει τα μέτρα που λαμβάνονται σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
• Η οικεία εθνική αρχή πρέπει επίσης να ελέγχει τακτικά τη συμμόρφωση με τα σχέδια διαχείρισης κινδύνου.

Διαφάνεια και κοινοχρησία πληροφοριών

• Πρέπει να ορίζονται εθνικά σημεία επαφής για τη διευκόλυνση του διασυνοριακού συντονισμού όπου απαιτείται.
• Για να εξασφαλιστεί η διαφάνεια, ο κανονισμός προβλέπει επίσης κανόνες για τα εξής:
  • ευαισθητοποίηση·
  • πληροφορίες που παρέχονται στο κοινό·
  • πληροφορίες σχετικά με την παρακολούθηση της εφαρμογής.
• Η Επιτροπή θα διενεργεί αξιολόγηση του κανονισμού έως τις 26 Ιουνίου 2028.

Κατευθυντήριες γραμμές

Η Επιτροπή έχει δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές για να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς να εφαρμόσουν τους κανόνες για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων. Οι κατευθυντήριες γραμμές συμπληρώνονται από διάφορα πρακτικά παραδείγματα με σκοπό τη διευκόλυνση της εφαρμογής των κανόνων.