Κανόνες της ΕΕ για εθνικές εκπομπές ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία (EΕ) 2016/2284 για τη μείωση εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• Σκοπό έχει να μειώσει τους κινδύνους για την υγεία και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον της ατμοσφαιρικής ρύπανσης καθορίζοντας εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών*.
• Η οδηγία εναρμονίζει επίσης τις δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών υπό το δίκαιο της Ένωσης με τις διεθνείς δεσμεύσεις (μετά την αναθεώρηση του πρωτοκόλλου του Γκέτεμποργκ το 2012).

Η νομοθεσία προτάθηκε ως μέρος της Δέσμης μέτρων για καθαρότερο αέρα της ΕΕ του 2013, η οποία περιελάμβανε ένα Πρόγραμμα «καθαρός αέρας» για την Ευρώπη.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πεδίο εφαρμογής

Η οδηγία καλύπτει 5 ατμοσφαιρικούς ρύπους:

• διοξείδιο του θείου·
• οξείδια του αζώτου·
• πτητικές οργανικές ενώσεις εκτός του μεθανίου·
• αμμωνία·
• λεπτή σωματιδιακή ύλη.

Δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών

• Η οδηγία καθορίζει δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών ανά ρύπο για κάθε χώρα της ΕΕ που πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το 2020 και το 2030.
• Οι δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών για κάθε ρύπο που εφαρμόζονται για κάθε έτος από το 2020 ως το 2029 είναι ίδιες με εκείνες για τις οποίες έχουν δεσμευτεί ήδη οι χώρες της ΕΕ στο αναθεωρημένο πρωτόκολλο του Γκέτεμποργκ.
• Νέες αυστηρότερες μειώσεις έχουν συμφωνηθεί από το 2030 και μετά.

Δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών

• Ενδεικτικά επίπεδα εκπομπών για το 2025 θα καθοριστούν για κάθε χώρα της ΕΕ.
• Αυτά θα υπολογιστούν με βάση γραμμική πορεία μείωσης, δηλαδή μείωση των εκπομπών ανά συνεχές ποσοστό κάθε χρόνο, με στόχο τις δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών για το 2030.
• Οι χώρες της ΕΕ μπορούν ωστόσο να ακολουθήσουν μη γραμμική πορεία, αν αυτό είναι αποδοτικότερο.

Αν κάποια χώρα της ΕΕ αποκλίνει από την προγραμματισμένη πορεία, πρέπει να το αιτιολογήσει, και να εξηγήσει τις δράσεις που σκοπεύει να ακολουθήσει ώστε να επανέλθει πάλι στην πορεία.

Ευελιξία

• Η οδηγία επιτρέπει ορισμένη ευελιξία σχετικά με τη συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών υπό συγκεκριμένες συνθήκες, για παράδειγμα:
  • οι απογραφές εκπομπών μπορούν να προσαρμοστούν σύμφωνα με συγκεκριμένες συνθήκες, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η πρόοδος στην επιστημονική γνώση·
  • σε περίπτωση ιδιαίτερα ψυχρού χειμώνα ή ιδιαίτερα ξηρού θέρους η εν λόγω χώρα μπορεί να συμμορφωθεί με την οδηγία χρησιμοποιώντας τον μέσο όρο των ετήσιων εκπομπών για το συγκεκριμένο έτος, το προηγούμενο έτος και το επόμενο έτος.

Εθνικά προγράμματα

• Η οδηγία απαιτεί τα εθνικά προγράμματα ελέγχου ατμοσφαιρικής ρύπανσης να ξεκινήσουν από την 1 Απριλίου 2019.
• Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να επικαιροποιούν τα προγράμματα τους τουλάχιστον κάθε 4 έτη και να λαμβάνουν υπόψη μέτρα εφαρμόσιμα σε όλους τους σχετικούς τομείς περιορισμού εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων:
  • της γεωργίας·
  • της ενέργειας·
  • της βιομηχανίας·
  • των οδικών μεταφορών·
  • της εσωτερικής ναυσιπλοΐας·
  • της οικιακής θέρμανσης·
  • της χρήσης μη οδικών κινητών μηχανημάτων και
  • διαλυτών.

Ευρωπαϊκό φόρουμ για τον «καθαρό αέρα»

• Η οδηγία απαιτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκροτήσει ευρωπαϊκό φόρουμ για τον «καθαρό αέρα» για να ανταλλάσσονται εμπειρίες και καλές πρακτικές, μεταξύ άλλων για τις μειώσεις εκπομπών από οικιακή θέρμανση και οδικές μεταφορές, οι οποίες μπορούν να ενημερώσουν και να ενισχύσουν τα εθνικά προγράμματα ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την εφαρμογή τους.

Κατάργηση

Οδηγία (ΕΕ) 2016/2284 κατάργησε την οδηγία 2001/81/ΕΚ σχετικά με εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών για ορισμένους ατμοσφαιρικούς ρύπου από την 1η Ιουλίου 2018. Ωστόσο, τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στην οδηγία 2001/81/ΕΚ θα εξακολουθήσουν, παρόλα αυτά, να εφαρμόζονται μέχρι να τεθούν σε ισχύ οι νέες δεσμεύσεις μείωσης που θεσπίζονται με την οδηγία (ΕΕ) 2016/2284, από την 1η Ιανουαρίου 2020.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 31 Δεκεμβρίου 2016 και έπρεπε να γίνει νόμος στις χώρες της ΕΕ έως την 1η Ιουλίου 2018.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Μείωση εθνικών εκπομπών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία (ΕΕ) 2016/2284 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με τη μείωση των εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων, την τροποποίηση της οδηγίας 2003/35/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 2001/81/ΕΚ (ΕΕ L 344 της 17.12.2016, σ. 1-31)

ΣΥΝΑΦΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των— Πρόγραμμα «Καθαρός αέρας» για την Ευρώπη [COM(2013) 918 final της 18.12.2013]

τελευταία ενημέρωση 29.08.2019