Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης: στρατηγικές για μια ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ανακοίνωση της Επιτροπής – Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;

Αποσκοπεί στην:

• ενίσχυση του δυναμικού των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) όσον αφορά την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, που αποτελεί μία από τις βάσεις της αειφόρου ανάπτυξης·
• αύξηση της διαπεριφερειακής συνεργασίας, που αποτελεί κεντρικό στοιχείο στις παγκοσμιοποιημένες οικονομίες·
• ενίσχυση της επικέντρωσης στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και στις περιφέρειες που βρίσκονται στο στάδιο της βιομηχανικής μετάβασης·
• βελτίωση και περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ που στηρίζουν την καινοτομία.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Έξυπνη εξειδίκευση

• Η ανακοίνωση προωθεί μια στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης για τις περιφέρειες της ΕΕ.
• Η στρατηγική συμπεριλήφθηκε αρχικά στην αναθεωρημένη πολιτική συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 έτσι ώστε να μεγιστοποιήσει τον θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στην απασχόληση.
• Επικεντρώνεται:
  • στον εντοπισμό των δυνατών σημείων και ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων κάθε περιφέρειας·
  • στην ιεράρχηση των επενδύσεων που αφορούν την έρευνα και την καινοτομία σε ανταγωνιστικές περιοχές·
  • στον καθορισμό ενός κοινού οράματος για την περιφερειακή καινοτομία.

Βασικές προκλήσεις

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσδιορίζει τέσσερις βασικές προκλήσεις στην ανακοίνωση και διατυπώνει προτάσεις για την αντιμετώπισή τους.

• 1.

  Ενίσχυση της ικανότητας πραγματοποίησης καινοτομιών στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και στις περιφέρειες οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της βιομηχανικής μετάβασης

  Η Επιτροπή προτείνει:

  • την παροχή συνεχούς στήριξης από την πλατφόρμα έξυπνης εξειδίκευσης για την εφαρμογή εθνικών και περιφερειακών έξυπνων στρατηγικών εξειδίκευσης·
  • την προώθηση μιας πιλοτικής δράσης χρηματοδοτούμενης από την ΕΕ, τον μηχανισμό υποστήριξης πολιτικής του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» (πλέον μηχανισμός υποστήριξης πολιτικής του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη 2021-2027») ο οποίος περιλαμβάνει μια σειρά από εθελόντριες περιφέρειες που θα συμβάλουν στη μεταρρύθμιση των συστημάτων καινοτομίας τους βασιζόμενες στις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης·
  • τη χρήση του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) για να βοηθήσει στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
• 2.

  Αύξηση της συνεργασίας για επενδύσεις στον τομέα της καινοτομίας μεταξύ των περιφερειών

  Με βάση τις υπάρχουσες δράσεις έξυπνης εξειδίκευσης, όπως η πρωτοβουλία Vanguard, η Επιτροπή προτείνει:

  • μια πιλοτική δράση χρηματοδοτούμενη μέσω της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, με σκοπό την αναβάθμιση διαπεριφερειακών έργων καινοτομίας σε συνεργασία με κράτη μέλη της ΕΕ —θα δημιουργηθούν 5 έως 10 θεματικές εταιρικές σχέσεις με τη συμμετοχή φορέων χάραξης πολιτικής, ερευνητών, επιχειρήσεων και άλλων φορέων καινοτομίας με στόχο τομείς της οικονομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία.
• 3.

  Μεταρρύθμιση περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας

  Για την ενθάρρυνση των μεταρρυθμίσεων και την αντιμετώπιση των αναγκών για τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης των λιγότερο αναπτυγμένων περιφερειών και των περιφερειών που βρίσκονται στο στάδιο της βιομηχανικής μετάβασης, η Επιτροπή θα εντείνει τις προσπάθειές της να προτρέψει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τη στήριξη της ΕΕ. Έχει δημιουργηθεί μια πιλοτική δράση για τη διευκόλυνση της συνδυασμένης χρήσης υφιστάμενων μέσων και προγραμμάτων της ΕΕ τα οποία διαχειρίζεται η Επιτροπή και πόρων της πολιτικής συνοχής.

• 4.

  Διευκόλυνση συνεργιών μεταξύ πολιτικών και μέσων της ΕΕ

  • Μια σειρά από μέσα πολιτικής σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο συμβάλλουν στην προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας, της ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας και της διαπεριφερειακής συνεργασίας.
  • Έχοντας ήδη κάνει βήματα όσον αφορά την προώθηση και την απλοποίηση συνδυασμών και συνεργιών μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» (πλέον Ορίζοντας Ευρώπη) και κονδυλίων πολιτικής συνοχής, η Επιτροπή προτείνει:
    • να συνεχιστεί η συνεργασία με τις εθνικές και περιφερειακές αρχές και να βοηθηθούν αυτές για τον συνδυασμό των κονδυλίων, ιδίως μέσω της αποσαφήνισης των συνεργιών με κρατικές ενισχύσεις και δημόσιες συμβάσεις·
    • να εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής βοήθειας επιτόπου, μέσω των ειδικών απεσταλμένων επενδύσεων, οι οποίοι θα λειτουργούν ως ένα πρώτο σημείο επαφής για τους ντόπιους και για τους εμπλεκόμενους τοπικούς φορείς, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των διαφόρων ταμείων της ΕΕ.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Μελλοντικές προκλήσεις: προώθηση της ανάπτυξης που βασίζεται στην καινοτομία σε περιφέρειες της ΕΕ — δελτίο τύπου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης: στρατηγικές για μια ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη [COM(2017) 376 final της 18.7.2017].

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Έγγραφο προβληματισμού για την τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης [COM(2017) 240 final της 10.5.2017].

τελευταία ενημέρωση 07.03.2022