Έγκριση των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) στην ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Ανακοίνωση [COM(2015) 176 final] — Αναθεώρηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ;

• Επισημαίνει ότι το ισχύον σύστημα για την έγκριση των γενετικώς τροποποιημένων (ΓΤ) τροφίμων και ζωοτροφών της ΕΕ δεν λαμβάνει πλήρως υπόψη τις επιμέρους ανησυχίες των δημοκρατικά εκλεγμένων εθνικών, περιφερειακών και τοπικών κυβερνήσεων. Ως εκ τούτου, προτείνει τρόπους προκειμένου να συμπεριληφθούν οι εν λόγω ανησυχίες στη διαδικασία έγκρισης.
• Προτείνει την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 προκειμένου μεμονωμένες χώρες της ΕΕ να έχουν τη δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν τη χρήση, στην επικράτειά τους (ή μέρος αυτής), γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών που έχουν εγκριθεί σε επίπεδο ΕΕ.
• Αυτός ο περιορισμός ή η απαγόρευση θα οφείλεται σε άλλους λόγους πλην του κινδύνου για την υγεία του ανθρώπου ή των ζώων ή το περιβάλλον —κριτήρια που αξιολογούνται από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA)* κατά την αξιολόγηση κινδύνου.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, οι χώρες της ΕΕ αποφασίζουν για την έγκριση των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών κατά τη συνεδρίαση της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων (μια επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους της κάθε χώρας της ΕΕ). Εάν η Επιτροπή απορρίψει μια αίτηση, τότε είναι δυνατόν να ασκηθεί προσφυγή ενώπιον της επιτροπής προσφυγών. Ωστόσο, είναι πολύ σπάνιο να επιτευχθεί συμφωνία για τη χορήγηση εγκρίσεων στις εν λόγω επιτροπές, οπότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία παρεμβαίνει σε περίπτωση απουσίας ειδικής πλειοψηφίας, καταλήγει να λαμβάνει τις περισσότερες από τις αποφάσεις σχετικά με την έγκριση των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών.
• Τα μέτρα που εγκρίνουν οι χώρες της ΕΕ για τον περιορισμό ή την απαγόρευση των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών πρέπει να είναι σύμφωνα με τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.
• Κάθε χώρα της ΕΕ που επιθυμεί να εξαιρεθεί από την έγκριση ενός συγκεκριμένου γενετικώς τροποποιημένου τροφίμου ή ζωοτροφής θα πρέπει να παρέχει αιτιολόγηση για τη συγκεκριμένη περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τον σχετικό ΓΤΟ, το είδος του μέτρου (π.χ. απαγόρευση ή περιορισμός), και τις ειδικές περιστάσεις σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο που δικαιολογούν μια τέτοια εξαίρεση.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Με τη σχετική οδηγία [οδηγία (ΕΕ) 2015/412, που τροποποιεί την οδηγία 2001/18/ΕΚ], παρέχεται στις χώρες της ΕΕ η δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια ΓΤΟ σε μέρος ή στο σύνολο της επικράτειάς τους. Αυτό συμβαίνει υπό την προϋπόθεση ότι τέτοια μέτρα δικαιολογούνται βάσει επιτακτικών λόγων, διαφορετικών από τον κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία ή την υγεία των ζώων και το περιβάλλον (π.χ. ανησυχίες κοινωνικού, θρησκευτικού και βιομηχανικού επιπέδου κ.λπ.).

Ωστόσο, η οδηγία (ΕΕ) 2015/412 αφορά μόνο τους ΓΤΟ για καλλιέργεια και όχι εκείνους για γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές, γεγονός το οποίο θα πρέπει να καλύπτεται όπως προτείνει η παρούσα ανακοίνωση.

• Έγκριση των ΓΤΟ (Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής)
• ΓΤΟ (Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων)

ΒΑΣΙΚΟΣ ΟΡΟΣ

* Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA): οργανισμός υπεύθυνος για την αξιολόγηση του κινδύνου της ΕΕ στον τομέα των τροφίμων.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Αναθεώρηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ) [COM(2015) 176 final της 22.4.2015]

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία (ΕΕ) 2015/412 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2015 για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα που παρέχεται στα κράτη μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) στην επικράτειά τους (ΕΕ L 68 της 13.3.2015, σ. 1–8)

τελευταία ενημέρωση 04.01.2016