Εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου και αεροπορικές μεταφορές

Η ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη την κλίμακα και τον παγκόσμιο χαρακτήρα του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών καθώς και τις επιπτώσεις του στο περιβάλλον, λαμβάνει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (ΑΘ) που παράγονται από τις αεροπορικές μεταφορές στην Ευρώπη, ενώ συνεργάζεται με τη διεθνή κοινότητα μέσω της Διεθνούς Οργάνωσης Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) για τη θέσπιση μέτρων παγκόσμιας εμβέλειας.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2008/101/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ώστε να ενταχθούν οι αεροπορικές δραστηριότητες στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ;

Η παρούσα οδηγία τροποποιεί την οδηγία 2003/87/ΕΚ, η οποία θέσπισε το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ), εστιάζοντας στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που παράγονται από τις αεροπορικές δραστηριότητες. Ως αποτέλεσμα, όλες οι πτήσεις προς, από και εντός όλων των χωρών της ΕΕ, καθώς και της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Λιχτενστάιν καλύπτονται από το ΣΕΔΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Ως ετήσιο ανώτατο όριο* εκπομπών αεροπορικών μεταφορών για την περίοδο από το 2013 έως το 2020 ορίζεται το 95 % των μέσων εκπομπών της περιόδου 2004-2006.
• Η οδηγία εφαρμόζεται εξίσου σε αερογραμμές εντός και εκτός ΕΕ, οι οποίες λαμβάνουν εμπορεύσιμα δικαιώματα εκπομπών για την κάλυψη ενός συγκεκριμένου επιπέδου εκπομπών CO₂ των πτήσεων τους ετησίως.
• Το 2012 η απόφαση αριθ. 377/2013/ΕΕ απάλλαξε αναδρομικά τις πτήσεις από και προς χώρες εκτός του ΕΟΧ από τις απαιτήσεις του ΣΕΔΕ, προκειμένου να δοθεί χρονικό περιθώριο για διαπραγματεύσεις με τη Διεθνή Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) με στόχο τη θέσπιση ενός παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου (ΠΑΜ) για τις εκπομπές των αεροπορικών μεταφορών.
• Η νομοθεσία τροποποιήθηκε για την περίοδο 2013-2016 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 421/2014. Αυτό συνεπάγεται ότι μόνο οι πτήσεις εντός ΕΕ, Νορβηγίας, Ισλανδίας και Λιχτενστάιν καλύπτονται από το ΣΕΔΕ, εν αναμονή της έκβασης των διαπραγματεύσεων στη ΔΟΠΑ για τη θέσπιση ενός παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου το οποίο πρόκειται να συμφωνηθεί έως το 2016 και να εφαρμοστεί έως το 2020.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι αεροπορικές μεταφορές αποτελούν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πηγές εκπομπών ΑΘ παγκοσμίως (και στην ΕΕ) και αντιπροσωπεύουν περίπου 3 % των συνολικών εκπομπών. Αναμένεται ότι, έως το 2020, η ποσότητα των ΑΘ που απελευθερώνονται από τις αεροπορικές μεταφορές θα είναι μεγαλύτερη κατά 70 % σε σχέση με το 2005, ακόμα και αφού ληφθεί υπόψη η βελτίωση της αποδοτικότητας των καυσίμων.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και το βασικό εργαλείο της για τη μείωση των βιομηχανικών εκπομπών ΑΘ με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Το ΣΕΔΕ, το πρώτο και, ακόμα μακράν, μεγαλύτερο διεθνές σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής ΑΘ, καλύπτει περισσότερους από 11 000 σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανικές μονάδες στις 28 χώρες της ΕΕ (1), την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν, καθώς και εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές.

Το ΣΕΔΕ λειτουργεί σύμφωνα με την αρχή επιβολής ανώτατων ορίων και εμπορίας. Τίθεται ανώτατο όριο ή περιορισμός επί της συνολικής ποσότητας ορισμένων ΑΘ που μπορούν να εκπέμπονται εντός του συστήματος από εργοστάσια, σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και άλλες εγκαταστάσεις. Το ανώτατο όριο μειώνεται με την πάροδο του χρόνου ούτως ώστε να μειωθούν οι συνολικές εκπομπές. Το σύστημα επιτρέπει την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών προκειμένου οι συνολικές εκπομπές των εγκαταστάσεων και των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών να παραμένουν εντός του ανώτατου ορίου και να μπορούν να λαμβάνονται μέτρα του ελάχιστου δυνατού κόστους για τη μείωση των εκπομπών.

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μείωση των εκπομπών από τις αεροπορικές μεταφορές.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση αριθ. 377/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Απριλίου 2013, για προσωρινή παρέκκλιση από την οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας (Επίσημη Εφημερίδα L 113 της 25.4.2013, σ. 1-4)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 421/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας, ενόψει της εφαρμογής έως το 2020 μιας διεθνούς συμφωνίας για τη θέσπιση ενός ενιαίου παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου σχετικά με τις εκπομπές που οφείλονται στις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (Επίσημη Εφημερίδα L 129 της 30.4.2014, σ. 1-4)

τελευταία ενημέρωση 23.07.2015

(1) Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και γίνεται τρίτη χώρα (χώρα εκτός ΕΕ) από την 1η Φεβρουαρίου 2020.