Κρατικές ενισχύσεις: προστασία του περιβάλλοντος και ενέργεια

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ;

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελούν νέους κανόνες για τη δημόσια στήριξη της περιβαλλοντικής προστασίας και της ενέργειας προκειμένου να ενισχυθεί η είσοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά. Σκοπός τους είναι η στήριξη των χωρών της ΕΕ, ώστε να επιτύχουν τους στόχους για το κλίμα που έχουν θέσει για το 2020, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν τις πιθανές στρεβλώσεις της αγοράς λόγω επιδοτήσεων που έχουν χορηγηθεί για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οι στόχοι της ΕΕ για το 2020 περιλαμβάνουν τρεις στόχους για το κλίμα, οι οποίοι είναι οι εξής:

Προς μια πορεία βάσει των μηνυμάτων της αγοράς

Τα τελευταία χρόνια, οι πηγές ανανεώσιμης ενέργειας υποστηρίζονται σε μεγάλο βαθμό με καθορισμένα τιμολόγια. Η εν λόγω κίνηση έχει ενθαρρύνει την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα* και έχει θέσει την ΕΕ στην πορεία επίτευξης του στόχου αύξησης κατά 20 % της ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.

Εντούτοις, αυτού του είδους η στήριξη προστάτευσε τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τα μηνύματα ως προς τις τιμές (τα οποία, υπό κανονικές συνθήκες, αντανακλούν τους όρους προσφοράς και ζήτησης) και έτσι οδήγησε σε στρεβλώσεις της αγοράς. Συγκεκριμένα, η ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές συνεχίστηκε ανεξάρτητα από την πραγματική ζήτηση της αγοράς. Στην πραγματικότητα, κυριάρχησε έναντι άλλων μορφών παραγωγής που στηρίζονται αποκλειστικά στην αγοραία τιμή, για να λειτουργήσουν οικονομικά.

Καθώς οι τεχνολογίες παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας ωριμάζουν και η παραγωγή τους επιτυγχάνει την κατοχή ενός σημαντικού μεριδίου της αγοράς, η προσαρμογή τους στα μηνύματα της αγοράς (π.χ. ερμηνεία των εξελίξεων της αγοράς) γίνεται απαραίτητη και τα ποσά των ενισχύσεων θα πρέπει να αντιστοιχούν στις μειωμένες δαπάνες παραγωγής.

Συνεπώς, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές αποσκοπούν στον περιορισμό της στήριξης μέσω κρατικών ενισχύσεων στο απολύτως αναγκαίο. Αυτό θα γίνει εν μέρει με τη σταδιακή μετάβαση από τις εγγυημένες τιμές αγοράς ανανεώσιμης ενέργειας* στις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών* για την κατανομή της δημόσιας στήριξης. Μια πιλοτική φάση το 2015 και το 2016 θα επιτρέψει στις χώρες της ΕΕ να εξετάσουν τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών σε ένα μικρό μέρος της νέας τους δυναμικότητας ηλεκτροπαραγωγής.

Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν επίσης κριτήρια για τη στήριξη της ενεργειακής υποδομής, εστιάζοντας σε έργα που βελτιώνουν τη διασυνοριακή ενεργειακή ροή και προάγουν τις υποδομές στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες της ΕΕ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ;

Οι κατευθυντήριες γραμμές εφαρμόζονται από την 1η Ιουλίου 2014 και θα παραμείνουν σε ισχύ έως το τέλος του 2020.

Εγγυημένες τιμές αγοράς ανανεώσιμης ενέργειας: τιμολόγια βάσει των οποίων οι ηλεκτροπαραγωγοί πληρώνονται μια τιμή βάσει κόστους για την ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια που παρέχουν στο ενεργειακό δίκτυο – το δίκτυο διανομής ενέργειας (το οποίο περιλαμβάνει καλώδια, υποσταθμούς, κτλ.) – τα οποία είναι ανεξάρτητα από την αγοραία τιμή.

Ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών: κανονικές διαδικασίες σύναψης συμβάσεων για τον τομέα της ενέργειας.

Ανακοίνωση της Επιτροπής — Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020) (ΕΕ C 200 της 28.6.2014, σ. 1-55).