ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, TΟ EΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, THΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ - Επακόλουθα μέτρα παρακολούθησης του πολυετούς κοινοτικού προγράμματος δράσης για την προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του Διαδίκυου (Ίντερνετ) μέσω της καταπολέμησης του παράνομου και βλαβερού περιεχομένου στα παγκόσμια δίκτυα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΡΑΣΗΣ

3. ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ AΞΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΜΙΞΗΣ

4. ΑΝΤΛΗΣΗ ΔΙΔΑΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

5. ΑΤΕΝΙΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ

6. Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ

7. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΦΑΣΗΣ

8. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ (2003 - 2004)

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα ανακοίνωση αφορά τα επακόλουθα μέτρα του τρέχοντος προγράμματος δράσης για την ασφαλέστερη χρήση του Διαδίκτυου (Ίντερνετ) το οποίο χορηγεί πόρους για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων καταπολέμησης του παράνομου και βλαβερού περιεχομένου στο Ίντερνετ. Η ισχύς του τρέχοντος προγράμματος δράσης λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2002. Εκείνο που προτείνεται είναι να επεκταθεί η διάρκεια του προγράμματος δράσης για μία δεύτερη φάση που θα διαρκέσει επί μία διετία και να αναπροσαρμοστεί το πεδίο εφαρμογής και η εκτέλεσή του, για να ληφθούν υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν και οι νέες μορφές τεχνολογίας και να διασφαλιστεί ο συντονισμός με τις παράλληλες εργασίες που διεξάγονται στο πεδίο της ασφάλειας του δικτύου και των πληροφοριών.

Εντασσόμενες στο πλαίσιο της συνολικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την εφαρμογή των επακόλουθων μέτρων που θα βαδίσουν στα βήματα της ηλεκτρονικής Ευρώπης (eEurope), οι ενέργειες αυτές θα δώσουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενισχυμένη σύζευξη των δικτύων, για να εξασφαλισθεί η ανάμιξη όλων των συναφών πρωταγωνιστικών φορέων. Η Επιτροπή θα διαδραματίσει τον ρόλο του συντελεστή διευκόλυνσης και συνδρομής στις δράσεις ευρωπαϊκής και παγκόσμιας συνεργασίας.

Η κάλυψη των μορφών ασφαλέστερης χρήσης θα επεκταθεί στις νέες τεχνολογικές μορφές επιγραμμικής σύνδεσης (online), συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου κινητής μορφής και ευρέως φάσματος, των παιχνιδιών επιγραμμικής σύνδεσης, της μεταβίβασης φακέλων σε διομότιμη βάση (peer-to-peer) και όλων των μορφών επικοινωνίας σε πραγματικό χρόνο, όπως οι χώροι συνομιλίας και τα στιγμιαία μηνύματα. Θα αναληφθούν δράσεις για να εξασφαλισθεί η κάλυψη ευρύτερου φάσματος θεματικών πεδίων με παράνομο και βλαβερό περιεχόμενο και μορφών συμπεριφοράς που προκαλούν ανησυχία, συμπεριλαμβανομένων των φαινομένων ρατσισμού και της βίας.

Κατά τη δεύτερη φάση θα γίνουν προετοιμασίες για την πιθανή μεταγενέστερη ανάληψη πρωτοβουλιών ευρύτερης κλίμακας σε συνδυασμό με το περιεχόμενο στο Ίντερνετ και τα νέα μέσα επικοινωνίας σε επιγραμμική σύνδεση, συμπεριλαμβανομένων, στις περιπτώσεις που αυτό κρίνεται αναγκαίο, των μορφών παροχής βοήθειας για τη δημιουργία ευρωπαϊκού περιεχομένου υψηλής ποιότητας, το οποίο θα σχεδιάζεται ειδικά για τα παιδιά και για την διαπαιδαγώγηση στα νέα μέσα επικοινωνίας, για να αντιμετωπισθούν τα φαινόμενα της σύγκλισης των τεχνολογιών και τα ευρύτερα ζητήματα της ασφάλειας στο πλαίσιο της επιγραμμικής σύνδεσης, όπως η προστασία των καταναλωτών.

2. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΡΑΣΗΣ

2.1. Aνάλυση της κατάστασης

Το παράνομο και βλαβερό περιεχόμενο στο Ίντερνετ αποτελεί διαρκή πονοκέφαλο για τους νομοθέτες, τη βιομηχανία και τους γονείς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ο πρωτοπόρος στον αγώνα για την καταπολέμηση του παράνομου και βλαβερού περιεχομένου από το 1996, με την υιοθέτηση της προσέγγισης στην οποία κατέληξαν ομόφωνα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Το πρόγραμμα δράσης για την ύπαρξη ενός ασφαλέστερου Ίντερνετ αποτελεί βασική συνιστώσα των δραστηριοτήτων της Επιτροπής στο τομέα αυτό. Στις άλλες συνιστώσες συμπεριλαμβάνονται οι νομικοί μηχανισμοί και τα έμπρακτα μέτρα για την καταπολέμηση των εγκληματικών ενεργειών στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και της παιδικής πορνογραφίας και η σύσταση για την προστασία των ανηλίκων και την προάσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το θεμέλιο της προσέγγισης που υιοθετήθηκε τόσο στη σύσταση όσο και στο πρόγραμμα δράσης είναι η μεταβίβαση στο χρήστη των εξουσιών με την παροχή σε αυτόν των πληροφορίων για το παράνομο και βλαβερό περιεχόμενο και για τα λειτουργικά εργαλεία που του επιτρέπουν να το αντιμετωπίσει..

2.1.1. Το τετραετές πρόγραμμα

Tο πρόγραμμα δράσης για το ασφαλέστερο Ίντερνετ καλύπτει χρονικό διάστημα μίας τετραετίας και εκτείνεται από την 1η Ιανουαρίου 1999 έως της 31 Δεκεμβρίου 2002. Tο πρόγραμμα δράσης εγκρίθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1999 [1] με βάση το άρθρο 153 (πρώην 129α) για την προστασία των καταναλωτών. Tο χρηματοδοτικό πλαίσιο καθορίστηκε σε 25 εκατ. ευρώ.

[1] ΕΕ αριθ. L 33, της 6.2.1999, σ. 1.

Tο πρόγραμμα δράσης έχει σχεδιαστεί έτσι, ώστε να υποστηρίζεται φάσμα μη κανονιστικών μέτρων. Οι στόχοι του προγράμματος δράσης, όπως διευκρινίζονται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [2] ("η απόφαση"), είναι:

[2] Προοίμιο του παραρτήματος I της απόφασης 276/1999/EΚ της 25ης Ιανουαρίου 1999 (ΕΕ L 33, 6.2.1999, σ. 1).

* η παρότρυνση των συντελεστών (της βιομηχανίας, των χρηστών) να διαμορφώσουν και να θέσουν σε εφαρμογή επαρκή συστήματα αυτορρύθμισης

* η τόνωση των εξελίξεων εξέχουσας σημασίας με την υποστήριξη των επιδείξεων και την ενθάρρυνση της εφαρμογής επαρκών τεχνικών λύσεων

* η κινητοποίηση και πληροφόρηση των γονέων και των καθηγητών και διδασκάλων, ιδίως μέσω των αντίστοιχων συλλόγων τους

* η προώθηση της συνεργασίας και οι ανταλλαγές εμπειριών και άριστων πρακτικών

* η προώθηση του συντονισμού σε όλη την Ευρώπη και μεταξύ των ενδιαφερόμενων συντελεστών

* η διασφάλιση του συμβιβάσιμου χαρακτήρα μεταξύ της προσέγγισης που υιοθετείται στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη.

Το πρόγραμμα διαθέτει τρεις κύριες γραμμές δράσεων:

* τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος (δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου ανοικτών τηλεφωνικών γραμμών και ενθάρρυνση των μορφών αυτορρύθμισης και των κωδίκων συμπεριφοράς)

* τη διαμόρφωση συστημάτων διύλισης και διαβάθμισης

* την ενθάρρυνση των δράσεων συνειδητοποίησης.

2.1.2. Καθεστώς και επιτεύγματα

Κατά το 1999, το 2000 και το 2001 προκηρύχθηκαν προσκλήσεις προς υποβολή προσφορών. Aποτέλεσμά τους ήταν να τεθούν σε εφαρμογή 19 έργα και να επιλεγούν 9 επιπλέον έργα προς χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό του 2001. Επιπλέον, υπογράφηκαν δύο συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, η μία με σκοπό την παροχή υποστήριξης στο Κέντρο Ανταλλαγής Εμπειριών Συνειδητοποίησης για το Ασφαλέστερο Διαδίκτυο (Safer Internet Awareness Exchange) και η άλλη για την παροχή συμβουλών στους οργανισμούς αυτορρύθμισης για την κατάρτιση κωδίκων συμπεριφοράς.

Εξάλλου προκηρύχθηκε μία άλλη πρόσκληση προς υποβολή προσφορών για την ανάληψη δράσεων συνειδητοποίησης, η προθεσμία της οποίας έληξε στις 31 Ιανουαρίου 2002. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την εγκαινίαση μικρού αριθμού σχεδίων συνειδητοποίησης ευρύτερης κλίμακας με μεγάλη γεωγραφική κάλυψη, που θα αποτελέσουν το πρώτο βήμα στην πορεία για τη δημιουργία του δικτύου που προτείνεται στην συνέχεια για τη δεύτερη φάση.

Όπως αναμένεται, την εποχή λήξης του προγράμματος θα έχει εγκαινιασθεί η εφαρμογή περίπου 35 σχεδίων, στο πλαίσιο των οποίων θα συνεργαστούν 125 oργανισμοί από δεκαεπτά χώρες του EΟΧ.

2.1.2.1. Το ευρωπαϊκό δίκτυο ανοικτών γραμμών επικοινωνίας

Η κύρια συμβολή του προγράμματος δράσης για το ασφαλέστερο Ίντερνετ στον αγώνα καταπολέμησης του παράνομου περιεχομένου έγκειται στο ευρωπαϊκό δίκτυο ανοικτών γραμμών επικοινωνίας. Οι ανοικτές γραμμές αποτελούν τους αποδέκτες των καταγγελιών του κοινού σχετικά με το παράνομο περιεχόμενο. Έπειτα από την διεξοδική διερεύνηση της καταγγελίας, τη διαβιβάζουν στη συνέχεια στο κατάλληλο όργανο - την αστυνομία, τους φορείς παροχής υπηρεσιών Ίντερνετ ή σε κάποια αντίστοιχη ανοικτή γραμμή επικοινωνίας. Tο ευρωπαϊκό δίκτυο διαθέτει τη στιγμή αυτή μέλη σε 11 χώρες - την Aυστρία, το Bέλγιο, τη Δανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισλανδία, την Ιρλανδία, τις Κάτω Χώρες, την Ισπανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η ένωση INHOPE [3], στην οποία ανήκουν όλες οι ανοικτές γραμμές επικοινωνίας, oργανώνει συνεδριάσεις, καταρτίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις άριστες πρακτικές και φροντίζει να ενθαρρύνει τα νέα μέλη. Υπάρχουν συνεργαζόμενα μέλη στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία.

[3] http://www.inhope.org

Εξέχουσες πρωτοβουλίες των έργων:

- οι πληροφορίες που χορηγήθηκαν από το Internet Watch Foundation (IWF) βοήθησαν να εγκαινιασθεί η έρευνα που οδήγησε σε μία από τις μεγαλύτερες επιδρομές πάταξης της παιδεραστίας στο ΗΒ

- η πρωτοβουλία "Σώστε τα παιδιά" αποκάλυψε το μεγαλύτερο κύκλωμα παιδικής πορνογραφίας στη Σουηδία μέχρι σήμερα, που είχε ως βάση του το Ίντερνετ. Η πρωτοβουλία βασίστηκε σε σημαντικό βαθμό στις πληροφορίες που δόθηκαν στη σουηδική ανοικτή γραμμή επικοινωνίας

- η δανική ανοικτή γραμμή επικοινωνίας εγκαινίασε τη φιλόδοξη εκστρατεία συνειδητοποίησης σχετικά με τους ασφαλέστερους χώρους συνομιλίας, η οποία θα αγκαλιάσει κάθε μαθητή στη Δανία ηλικίας από 12 έως 17 χρονών.

2.1.2.2. Παροχή υποστήριξης για τις ενέργειες αυτορρύθμισης

Πρόκειται για τη βοήθεια που παρέχεται με τη μορφή πολύ περισσότερο των συμβουλών, παρά της χρηματοδοτικής στήριξης. Η Επιτροπή υπέγραψε πρόσφατα σχετική σύμβαση με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μετά από την προκήρυξη ανοικτής πρόσκλησης για την υποβολή προσφορών. Στο πλαίσιο της μελέτης για την αυτορρύθμιση [4] θα διεξαχθούν έρευνες για τις προσπάθειες αυτορρύθμισης που αναλαμβάνονται στα διάφορα μέσα επικοινωνίας στην Ευρώπη και θα δοθεί υποστήριξη στους αυτορρυθμιζόμενους οργανισμούς με σκοπό τη διαμόρφωση και εφαρμογή των κωδίκων συμπεριφοράς τους. Οι έρευνες θα καλύψουν το Ίντερνετ και τις βιομηχανίες ψηφιακών ταινιών και βίντεο, τα βιντεοπαιχνίδια, την ψηφιακή τηλεόραση και την τεχνολογία WAP/GPRS/UMTS. Θα αποτελεί το κεντρικό σύστημα εκκαθάρισης για τα αυτορρυθμιζόμενα μοντέλα που θα παρέχει βοήθεια στους οργανισμούς και όλους τους άλλους ενδιαφερόμενους για να επιτυγχάνουν τους στόχους της πολιτικής και των νομοθετικών τους πρωτοβουλιών. Θα αναπτύξει εξάλλου μοντέλα αυτορρύθμισης και κώδικες αυτορρυθμιστικής προσέγγισης και πέρα από τις εθνικές γραμμές δράσης, έπειτα από διαβουλεύσεις με τη βιομηχανία, τους χρήστες και τους εκπροσώπους των καταναλωτών καθώς και των επισήμων ρυθμιστικών φορέων.

[4] http://www.selfregulation.info

2.1.2.3. Tα τεχνικά μέσα άσκησης του γονικού ελέγχου - διαβάθμίση και διύλιση

Η διύλιση (φιλτράρισμα) αποτελεί αμφιλεγόμενη πρακτική - συχνά ασκείται εναντίον της κριτική για δύο λόγους. O ένας έγκειται στο ότι συνεπάγεται ότι κάποιος (κάποιος γονέας, ο δάσκαλος, ο βιβλιοθηκάριος ή ένας εργοδότης) αποφασίζει ότι ένας τελικός χρήστης (κάποιο παιδί, ο χρήστης της βιβλιοθήκης ή ένας εργαζόμενος) δεν δύναται να έχει πρόσβαση σε ορισμένες μορφές περιεχομένου και ότι αυτό ενδέχεται να έχει επιπτώσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα των τελικών χρηστών στα θέματα της ελευθερίας της έκφρασης, της ελευθερίας της πληροφόρησης, της προστασίας των δεδομένων και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Όσον αφορά τα παιδιά τουλάχιστον, η άποψη που αποδέχεται η πλειοψηφία είναι ότι οι γονείς και οι δάσκαλοι έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν τεχνικά μέτρα για την προστασία των παιδιών, παρά το ότι είναι ξεκάθαρο ότι όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί, τόσο λιγότεροι πρέπει να είναι και οι περιορισμοί.

Ο άλλος λόγος έγκειται στο ότι το λογισμικό διύλισης του υλικού δεν εργάζεται εξίσου καλά όσο θα το επιθυμούσε ο χρήστης που το έχει εγκαταστήσει. Εμφανίζεται σε σημαντικό βαθμό το φαινόμενο της «υπεραπόφραξης» («over-blocking») - στο πλαίσιο του οποίου το περιεχόμενο αποφράσσεται, όταν ο χρήστης θα ήταν ευχαριστημένος να επιτρέψει στο παιδί να δει το σχετικό πρόγραμμα, ενώ επίσης απαντάται το φαινόμενο της «υποαπόφραξης» ("under-blocking"), περιπτώσεις στις οποίες δεν φράσσεται η πρόσβαση σε κάποιο περιεχόμενο που ο χρήστης δεν θα επιθυμούσε να δει το παιδί. Ένα ιδιαίτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί ευρωπαίοι χρήστες έγκειται στο ότι η συντριπτική πλειοψηφία του λογισμικού προορίζεται για τον αμερικανό χρήστη και δεν χειρίζεται ικανοποιητικά το λεξιλόγιο στις άλλες γλώσσες, εκτός των αγγλικών.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο από το πρόγραμμα δράσης χρηματοδοτούνται 13 έργα διύλισης του περιεχομένου. Αυτά τα έργα καλύπτουν ευρύ φάσμα τεχνικών προσεγγίσεων, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στον ιστοχώρο eu.int/iap. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα μνημονεύονται τρία έργα:

- η ICRA, η Internet Content Rating Association. (Σύνδεσμος Διαβάθμισης του Περιεχομένου στο Ίντερνετ). Με τη συγχρηματοδότηση της EΕ βοηθήθηκε ο σύνδεσμος να προβεί στην κατάρτιση του νέου διεθνούς συστήματος διαβάθμισης του περιεχομένου, στο οποίο λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ευρωπαίων χρηστών

- το medCERTAIN, το οποίο κατάρτισε κατευθυντήριες γραμμές για τη διαβάθμιση από τρίτους του βαθμού αξιοπιστίας των ιστοχώρων.

- το έργο NETPROTECT [5] το οποίο προχώρησε σε διεξοδική επισκόπηση [6] του λογισμικού που είναι σήμερα διαθέσιμο για τις εργασίες διύλισης του περιεχομένου και εξέτασε ιδίως την καταλληλότητά του για χρήστες οι οποίοι δεν ομιλούν την αγγλική γλώσσα.

[5] http://www.net-protect.org

[6] Η ανασκόπηση των λειτουργικών μέσων διύλισης περιεχομένου που είναι σήμερα διαθέσιμα γίνεται στη διεύθυνση http://www.net-protect.org/en/results3.htm

Το Κοινό Κέντρο Ερευνών εκπονεί για λογαριασμό της ΓΔ INFSO μελέτη για τα πρότυπα συγκριτικής αξιολόγησης του λογισμικού και των υπηρεσιών διύλισης περιεχομένου.

2.1.2.4. Δράσεις συνειδητοποίησης

Η Eυρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδότησε συνολικά 9 έργα συνειδητοποίησης. Tα έργα αυτά καλύπτουν 16 χώρες και υιοθετούν ποικιλόμορφες προσεγγίσεις - τη διεξαγωγή των ερευνών μέσω ερωτηματολογίων, την επικέντρωση σε επιλεγμένες ομάδες και σχολικές τάξεις, την έμπρακτη ανύψωση του βαθμού συνειδητοποίησης με τη βοήθεια σχετικών ιστοχώρων και τις προσωπικές μορφές επικοινωνίας που συμπεριλαμβάνουν τα παιχνίδια αλλά και την αύξηση του επιπέδου συνειδητοποίησης με τη βοήθεια των μαζικών μέσων επικοινωνίας κ.λπ. Στο στόχαστρο των σχεδίων είναι διάφορες σκοπούμενες ομάδες - ορισμένα έργα έχουν ως ειδικό επίκεντρο τους δασκάλους, άλλα επικεντρώνονται στα παιδιά, ενώ άλλα θέτουν στο στόχαστρό τους το ευρύτερο κοινό και ιδίως τους γονείς.

Η Επιτροπή ίδρυσε επίσης το Κέντρο Ανταλλαγής των Εμπειριών Συνειδητοποίησης για την Ασφαλέστερη Χρήση του Ίντερνετ (Safer Internet Awareness Exchange), με στόχο την υποστήριξη των προαναφερόμενων μέτρων δράσης. Υπάρχουν ο σχετικός ιστοχώρος και δελτία ειδήσεων που είναι διαθέσιμα στα Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά. Έχουν επίσης δημιουργηθεί λειτουργικά όργανα συζήτησης σε επιγραμμική σύνδεση και κέντρα αυτοπρόσωπης συνάντησης, όπως η εντελώς πρόσφατη συνάντηση που έγινε στο Λουξεμβούργο στις 25 Oκτωβρίου 2001 [7].

[7] http://www.saferinternet.org/resources/aware_present.asp

Την 1η Noεμβρίου 2001 δημοσιεύθηκε η νέα προκήρυξη προς υποβολή προσφορών [8]. Ο φιλόδοξος στόχος της είναι να δημιουργηθεί μικρότερος αριθμός έργων, κάθε ένα από τα οποία θα καλύπτει σημαντικό αριθμό χωρών κατά μήκος των γραμμών ενός υπερεθνικού δικτύου. Πρόκειται για το πρώτο βήμα στην πορεία για τη συγκρότηση ενός ισχυρού και συμπαγούς πανευρωπαϊκού δικτύου. Tο δίκτυο θα συναπαρτίζεται από εθνικά σημεία επικέντρωσης των προσπαθειών, τα οποία θα έχουν την ευθύνη για την ανάληψη του ρόλου του καταλύτη στις εθνικές δραστηριότητες ενίσχυσης της συνειδητοποίησης, είτε αυτές διεξάγονται με δική τους ευθύνη, είτε από άλλους συνέταιρους στην ίδια χώρα, είτε από τρίτες πλευρές που δεν συμμετέχουν στην κοινοπραξία.

[8] http://europa.eu.int/information_society/programmes/iap/call/2002/index_en.htm

Στο ευρωπαϊκό σκέλος αναμιγνύονται επίσης τα μέλη του δικτύου που συμμετέχουν ενεργά στις ουσιαστικές και εικονικές συναντήσεις με τα υπόλοιπα μέλη της κοινοπραξίας και με τους υπόλοιπους ουσιαστικούς συντελεστές των προγραμμάτων.

Οι δράσεις συνειδητοποίησης κατευθύνονται προς τέσσερις κύριες στοχοθετημένες ομάδες:

- τους δάσκαλους και τους καθηγητές και τον τομέα της παιδείας, εν γένει,

- το ευρύτερο κοινό και ιδίως τους γονείς και τα παιδιά,

- τους κύκλους της κυβέρνησης και του τύπου/των μέσων επικοινωνίας,

- τη βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των κύκλων των δημιουργικών συντελεστών κατασκευής του περιεχομένου σε επιγραμμική σύνδεση, των φορέων συναθροιστικής προώθησης και των διανομέων.

Στο ευρωπαϊκό σκέλος είναι επίσης ενταγμένες οι λειτουργίες υποστήριξης των δικτύων που προσφέρουν δυνατότητες ανταλλαγής πληροφοριών υψηλής ποιότητας και υπηρεσίες διάδοσης, υπηρεσίες επιμέλειας των εκδόσεων και επικοινωνίας, υποστήριξη σε διασυνοριακές μορφές συνεργασίας μεταξύ μεμονωμένων κομβικών κέντρων και του δικτύου στο σύνολό του, με βάση τις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές:

- το σχεδιασμό και προγραμματισμό των συντονισμένων πανευρωπαϊκών εκστρατειών

- την κοινή εμφάνιση και αποδοχή τόσο στα θέματα της παρουσίασης όσο και του περιεχομένου του υλικού συνειδητοποίησης και διαπαιδαγώγησης, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων γλωσσικής και πολιτιστικής αναπροσαρμογής των συναφών πόρων πληροφόρησης και συνειδητοποίησης

- την ύπαρξη ενιαίου σημείου πρόσβασης (ιστοχώρου) για το σύνολο του υλικού πληροφόρησης και συνειδητοποίησης που δημιουργείται στο πλαίσιο των διεργασιών του έργου, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών κατάλληλου εντοπισμού και παραπομπής

- τις σχέσεις με διεθνείς πρωταγωνιστικούς φορείς στην αγορά και ενώσεις καταναλωτών, ρυθμιστικά όργανα και άλλες συναφείς διευρωπαϊκές ομάδες και δίκτυα

- την επικεντρωμένη ανάλυση των συνεχιζόμενων και αναδυόμενων κανονιστικών και τεχνολογικών εξελίξεων που επηρεάζουν τις δραστηριότητες του δικτύου.

Εξέχοντα σημεία των έργων συνειδητοποίησης:

- Στο έργο SUI, διανεμήθηκαν 60 000 αντίτυπα του συνοπτικού φυλλαδίου για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ και τα έργα του προγράμματος δράσης σε δασκάλους και καθηγητές σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις υποψήφιες χώρες

- από το INFONET δημιουργήθηκε δίγλωσσος ιστοχώρος στα Ισπανικά και Ιταλικά με φιγούρες από το χώρο των κινούμενων σχεδίων

- το EDUCAUNET προχώρησε σε δοκιμές στη Γαλλία και το Βέλγιο προβαίνοντας σε ευρύτατη επιλογή ειδικά κατασκευασμένων παιχνιδιών, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να διαβιβαστεί το μήνυμα της ασφαλέστερης χρήσης σε παιδιά και νέα άτομα διαφορετικής ηλικίας

- από τα DotSAFE και CISA έγινε έρευνα της χρήσης του Ίντερνετ από τα παιδιά και του βαθμού γνώσεων και ελέγχου που έχουν οι γονείς και οι δάσκαλοι και οι καθηγητές στην Αυστρία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία και το ΗΒ.

2.1.3. Συνεχιζόμενη ανησυχία του κοινού

Το κοινό εξακολουθεί να ανησυχεί για το παράνομο και βλαβερό περιεχόμενο του Ίντερνετ, αλλά και για τις εντεινόμενες δραστηριότητες σε εθνική κλίμακα.

Οι μορφές παράνομου περιεχομένου ή συμπεριφοράς συμπεριλαμβάνουν όχι μόνο τη διανομή παιδικού πορνογραφικού και ρατσιστικού υλικού, αλλά και τη χρήση δικτύων Η/Υ και μορφών τεχνολογίας για τη διευκόλυνση άλλων αδικημάτων, όπως η απάτη και οι επιθέσεις κατά της ασφάλειας των δικτύων, όπως για παράδειγμα οι ενέργειες κακόβουλης ζημιογόνου παρεμβολής (hacking). Αιτία εντεινόμενης ανησυχίας αποτελεί επίσης η χρήση του Ίντερνετ από τους παιδεραστές για να έρχονται σε επαφή με τα παιδιά για τις σεξουαλικές τους δραστηριότητες σε επιγραμμική σύνδεση ή με άλλους τρόπους.

Βλαβερό ενδέχεται να είναι είτε το περιεχόμενο που καθορίζεται ότι ανήκει στην κατηγορία αυτή από τον νόμο, με αποτέλεσμα να υπόκειται σε μέτρα προορισμός των οποίων είναι ο περιορισμός της πρόσβασης από τους ανήλικους ή εντελώς απλά, να είναι το περιεχόμενο που οι μεμονωμένοι γονείς δεν επιθυμούν να δει το παιδί τους.

Όπως συμφωνούν οι περισσότεροι άνθρωποι, τα παιδιά δεν πρέπει να εκτίθενται σε περιεχόμενο που εκπέμπουν τα μαζικά μέσα το οποίο είναι βλαβερό για αυτά. Αυτή η πάνδημη αποδοχή εξακολουθεί να αφήνει σημαντικό χώρο για συζητήσεις σχετικά με το ποιο περιεχόμενο είναι πραγματικά βλαβερό για τα παιδιά κάποιας ιδιαίτερης ηλικίας, ποιος πρέπει να αποφασίζει για τους γενικούς κανόνες που οφείλουν να σέβονται οι φορείς παροχής του υλικού και ποιος πρέπει να αποφασίζει για την εφαρμογή των εν λόγω κανόνων.

Τα παιδιά εντάσσονται σε μεγάλο φάσμα ομάδων ηλικίας, και σε κάποια δεδομένη ομάδα ηλικίας ενδέχεται να υπάρχουν παιδιά που αντιδρούν διαφορετικά στις μορφές αποτύπωσης των σεξουαλικών δραστηριοτήτων ή της βίας. Αλλά και οι διαφορετικοί γονείς υιοθετούν διαφορετικές προσεγγίσεις. Πρόκειται επίσης για θεματικό τομέα στον οποίο οι εθνικές προσεγγίσεις φαίνεται να ποικίλουν σε σημαντικό βαθμό.

Εκτός από την προστασία των ανηλίκων, ο σκοπός της ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ και των τεχνολογιών επιγραμμικής σύνδεσης θέτει ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την προστασία των δεδομένων/της ιδιωτικής ζωής, αλλά και την προστασία των δικτύων και της ασφάλειας των στοιχείων και των καταναλωτών. Υπάρχουν επίσης συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των θεμάτων αυτών σε διεθνή, κοινοτική και εθνική κλίμακα [9]. Tα μέτρα που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα δράσης πρέπει να λαμβάνουν τα εν λόγω ζητήματα και μέτρα υπόψη τους.

[9] βλέπε στο παράρτημα

2.2. Πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών

Η μεγαλύτερη χρήση του Ίντερνετ και των νέων μορφών τεχνολογίας επιγραμμικής σύνδεσης είναι με σημαντική απόσταση η χρήση για εποικοδομητικούς ενημερωτικούς ή ψυχαγωγικούς σκοπούς. Αυτή η μορφή χρήσης θα ενταθεί και θα διαφοροποιηθεί. Ωστόσο, η χρήση των αυτών μορφών τεχνολογίας για τη διάδοση παράνομου και βλαβερού περιεχομένου θα ενταθεί επίσης, αλλά και θα διαφοροποιηθεί ταυτόχρονα.

Οι διάφορες μέθοδοι αντιμετώπισης του παράνομου και βλαβερού περιεχομένου έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται ανάγκη τόνωσης των προσπαθειών συντονισμού και παροχής υποστήριξης για την ανταλλαγή πληροφοριών και τη διάδοση των άριστων πρακτικών. Με τη σύσταση για την προστασία των ανηλίκων και την προάσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας προτείνονται οι κατευθυντήριες γραμμές του πλαισίου αυτορρύθμισης. Στο πρόγραμμα δράσης εξετάζονται τα έμπρακτα μέτρα στο πλαίσιο των οποίων η παροχή κοινοτικής χρηματοδοτικής υποστήριξης είναι ενδεδειγμένη και αποτελεσματική, χωρίς να απαιτείται αλλαγή της νομοθεσίας.

Έχουν αναληφθεί όμως και άλλες πρωτοβουλίες από την Επιτροπή [10], ιδίως στο πλαίσιο του αγώνα για την πάταξη της εγκληματικότητας στους Η/Υ και της παιδικής πορνογραφίας, με τον καθορισμό της νομικής θέσης των ενδιάμεσων αλλά και με την πρόταση μέτρων που θα βελτιώσουν την ασφάλεια των δικτύων και των πληροφοριών.

[10] βλέπε στο παράρτημα

Η ανάληψη δράσης εξακολουθεί να είναι αναγκαία στους εξής θεματικούς τομείς:

(1) Της παροχής στους χρήστες της δυνατότητας να καταγγέλλουν το παράνομο περιεχόμενο, για να απομακρύνεται από την κυκλοφορία και να προσάγονται οι δράστες στη δικαιοσύνη

(2) Της προώθησης των μέτρων αυτορρύθμισης, της θέσπισης ευέλικτων και δίκαιων κανόνων για τους πρωταγωνιστικούς παράγοντες της αγοράς

(3) Της παραχώρησης στους χρήστες των εξουσιών διύλισης της τεχνολογίας που απαιτούνται για την αποφυγή του βλαβερού περιεχομένου

(4) Της αύξησης του βαθμού συνειδητοποίησης σχετικά με την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων που σχετίζονται με την προστασία των δεδομένων/της ιδιωτικής ζωής, αλλά και με την προστασία των δικτύων και της ασφάλειας των στοιχείων και των καταναλωτών.

Όλα τα προαναφερόμενα μέτρα είναι αλληλένδετα και θα παρέμεναν ανολοκλήρωτα, αν επρόκειτο να τεθούν σε εφαρμογή μεμονωμένα.

3. ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ AΞΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΜΙΞΗΣ

3.1. Ποιό είναι το σκεπτικό της Κοινοτικής παρέμβασης;

Tο εγγενές σκεπτικό που διέπει το πρόγραμμα δράσης, η μεταβίβαση των εξουσιών στους χρήστες, εξακολουθεί να είναι έγκυρο. Πρόκειται για τομέα δραστηριοτήτων στο κοινωνικό προσκήνιο, ο οποίος συμπληρώνει και ενισχύει τις κοινοτικές δραστηριότητες υποστηρίζοντας την οικονομική ολοκλήρωση και την τεχνολογική πρόοδο.

Οι σύνεδροι που πήραν μέρος στο εργαστήριο που έγινε τον Ιούνιο του 2001 αλλά και όλοι εκείνοι με τους οποίους έγιναν διαβουλεύσεις για την αξιολόγηση του ενδιάμεσου προγράμματος έδωσαν τη σαφή υποστήριξή τους για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της Κοινότητας. Η Επιτροπή οφείλει να αναλάβει τον ρόλο του μεσολαβητικού παράγοντα διευκόλυνσης και συνδρομής της πανευρωπαϊκής και παγκόσμιας συνεργασίας. Πρέπει επίσης να επικρατήσει ευρύτατος βαθμός αποκέντρωσης, με τη χρήση των δικτύων των εθνικών πρωταγωνιστικών φορέων.

Η Επιτροπή βρίσκεται στην κατάλληλη θέση για την επίτευξη των στόχων που αναπτύσσονται στη συνέχεια και για τη διαμόρφωση της αληθινά ευρωπαϊκής "κρίσιμης μάζας". Tόσο οι τρέχουσες, όσο και οι προτεινόμενες μορφές παρέμβασης της ΕΕ είναι συμπληρωματικές και συναφείς με τις υπόλοιπες παρεμβάσεις και οδηγούν σε σύζευξη των αποτελεσμάτων με αυτές. Όπως δήλωσε ιδίως σαφώς το Συμβούλιο σε σειρά συμπερασμάτων του [11] με σαφήνεια οι εθνικές πρωτοβουλίες αλλά και οι δράσεις της ΕΕ είναι αλληλοσυμπληρωματικές και ενεθάρρυνε την Επιτροπή να συνεχίσει τις τρέχουσες δραστηριότητές της.

[11] Συμπεράσματα του Συμβουλίου, 2361η συνάντηση του Συμβουλίου, στο Λουξεμβούργο, 21 Ιουνίου 2001:

3.1.1. Διεπαφές με τα κράτη μέλη

Έχουν ήδη αναληφθεί ορισμένες εθνικές πρωτοβουλίες. Οι εργασίες που αναλαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο αλλά στην ουσία και σε περιφερειακή και τοπική κλίμακα αποτελούν την καλύτερη μέθοδο για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα του τοπικού πολιτισμού και της γλώσσας, να γίνουν κατανοητές οι ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών και να εξευρεθούν οι καλύτεροι τρόποι συγκερασμού των υφιστάμενων δομών. Υπάρχει πάντως ο προφανής κίνδυνος "να ανακαλυφθεί και πάλι ο τροχός", εκτός αν τα διδάγματα που έχουν αντληθεί διαμοιραστούν με τους άλλους πρωταγωνιστικούς παράγοντες που αναπτύσσουν δραστηριότητες στον τομέα αυτό στα άλλα κράτη μέλη. Αυτό αληθεύει κατ' εξοχή για ένα μέσο με παγκόσμια εμβέλεια, στο πλαίσιο του οποίου η τεχνολογία δεν γνωρίζει σύνορα.

Στο βαθμό που περισσότερα κράτη αναλαμβάνουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό, η ΕΕ μπορεί να αντλήσει συγκεκριμένους καρπούς, να υποστηρίξει την ανασκόπηση και το συντονισμό των προσεγγίσεων και να προβεί σε ανταλλαγή εμπειριών.

3.1.2. Διεπαφές με τις υποψήφιες χώρες

Είναι επίσης επιθυμητό οι υποψήφιες χώρες να διαθέτουν επίσης πρόσβαση στις εμπειρίες που αποκτώνται σε όλη την EΕ μέσω των κοινοτικών και εθνικών προγραμμάτων και έργων. Παρά το γεγονός ότι θα ήταν θεωρητικά δυνατή η σύναψη εταιρικών σχέσεων συνεργασίας μεταξύ ενός κράτους μέλους και κάποιας υποψήφιας χώρας, τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους θα είναι αποτελεσματικότερα εάν βασίζονται στις άριστες πρακτικές της ΕΕ.

3.1.3. Διεπαφές με τις τρίτες χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς

Το επιβεβλημένο μέτρο είναι η παγκόσμια αντιμετώπιση των ζεόντων προβλημάτων σε παγκόσμια κλίμακα και η φωνή της Ευρώπης πρέπει να ακούγεται, όταν γίνονται οι σχετικές συζητήσεις για το θέμα ποια είναι η ακολουθηταία προσέγγιση και λύση.

Αυτό αποδεικνύεται από ρηξικέλευθες εξελίξεις όπως η διυπουργική διάσκεψη της Βόννης για τα παγκόσμια δίκτυα πληροφοριών: «πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού» που οργανώθηκε το 1997 από την γερμανική κυβέρνηση και την Επιτροπή, και από τη διεθνή διάσκεψη για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Ίντερνετ, η οποία οργανώθηκε από κοινού το 1999 από την αυστριακή κυβέρνηση, την κυβέρνηση των ΗΠΑ και την Επιτροπή.

Επίσης αποδείχθηκε από την επιτυχία που σημείωσε η διεθνής διάσκεψη για το περιεχόμενο του Ίντερνετ, η οποία επίσης οργανώθηκε μέσα στο 1999 από το ίδρυμα Μπέρτελσμανν (Bertelsmann Foundation) και από το έργο INCORE το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα δράσης. Επίσης υπογραμμίστηκε από το γεγονός ότι η ένωση ανοικτών γραμμών επικοινωνίας INHOPE προσέλκυσε την ενεργό συμμετοχή των ΗΠΑ και της Aυστραλίας. Η Επιτροπή και διάφοροι συμμετέχοντες σε έργα του προγράμματος δράσης διαδραμάτισαν ενεργό ρόλο στη διάσκεψη για την ασφαλή περιπλάνηση (surfing) του 2001 που συνήλθε στην Σιγκαπούρη. Η δεύτερη φάση θα στηριχθεί περαιτέρω στις εργασίες αυτές.

4. ΑΝΤΛΗΣΗ ΔΙΔΑΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

4.1. Πορίσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης

Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος (4) της απόφασης, στο τέλος των δύο πρώτων ετών υλοποίησης και κατά τη λήξη του προγράμματος δράσης, η Επιτροπή καταρτίζει έκθεση αξιολόγησης σχετικά με τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν κατά την υλοποίηση των γραμμών δράσης του παραρτήματος I.και την υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, αφού την εξετάσει προηγουμένως η συμβουλευτική επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο 5, Γίνεται επίσης αναφορά στα γενικότερα συμπεράσματα που είναι εφαρμοστέα σε όλες τις κατηγορίες παράνομου περιεχομένου. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλει προτάσεις για αναπροσαρμογή του προσανατολισμού του προγράμματος δράσης.

Η ενδιάμεση αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε από μία εταιρία στην οποία ανατέθηκε η σχετική σύμβαση με βάση την ανοικτή πρόσκληση υποβολής προσφορών που προκηρύχθηκε από τη ΓΔ για την κοινωνία των πληροφοριών το καλοκαίρι του 2000. Η αξιολόγηση έγινε κατά το χρονικό διάστημα από το Noέμβριο του 2000 έως τον Aπρίλιο του 2001. Η σχετική ανακοίνωση με τις απαντήσεις της Επιτροπής στα σημεία που έθετε η αξιολόγηση υιοθετήθηκε στις 23 Noεμβρίου 2001 (COM (2001) 690).

Η έκθεση αξιολόγησης περιλαμβάνει δεκαπέντε συστάσεις. Οι σημαντικότερες στο ζήτημα της πιθανής επέκτασης του προγράμματος παρατίθενται στη συνέχεια:

1) Σε όλες τις μελλοντικές δράσεις θα πρέπει να διατηρηθεί η ευρύτερη υποδιαίρεση σε τρεις βασικές γραμμές δράσης η οποία ακολουθείται στο τρέχον πρόγραμμα δράσης (Ανοικτές γραμμές επικοινωνίας και αυτορρύθμιση, συνειδητοποίηση και διαβάθμιση και διύλιση).

2) Θα πρέπει να επεκταθούν οι κατευθυντήριες γραμμές δράσης, για να αντιμετωπισθεί ο αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών.

3) Καθήκον του προγράμματος δράσης είναι να εξασφαλισθεί η εξισορροπημένη κάλυψη των εξεταζόμενων κατηγοριών περιεχομένου.

12) Στο πρόγραμμα δράσης πρέπει να διερευνάται η δυνατότητα θέσπισης επίσημων μηχανισμών για να ακολουθούνται τα βήματα των νομοθετικών και κανονιστικών εξελίξεων.

13) Σκοπός του προγράμματος δράσης είναι να εξετάσει τη δυνατότητα θέσπισης επίσημων μηχανισμών για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των εξελίξεων στο χώρο της τεχνολογίας και στην αγορά.

15) Στο πρόγραμμα δράσης πρέπει να διερευνάται το ενδεχόμενο σύναψης αυξημένων δεσμών με τις δραστηριότητες και τους οργανισμούς εκτός της ΕΕ.

5. ΑΤΕΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

5.1. Nέες τεχνολογίες διαλογικής επικοινωνίας

Στις 11 και 12 Ιουνίου του 2001 οργανώθηκε στο Λουξεμβούργο σχετικό εργαστήριο. Στόχος του ήταν να ερευνήσει τον αντίκτυπο που έχουν οι νέες τεχνολογίες διαλογικής επικοινωνίας για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ εντασσόμενες στο χρονικό ορίζοντα της επόμενης πενταετίας. Το εργαστήριο κάλυψε τα εξής θεματικά πεδία: τις νέες τεχνολογίες, τους νέους χρήστες/πρότυπα χρήσης, τα νέα μέσα επικοινωνίας και το βαθμό συνειδητοποίησης καθώς και τις νέες μορφές νομοθετικών μέτρων. Οι σύνεδροι που πήραν μέρος είχαν προσεκτικά επιλεγεί από ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, ούτως ώστε να εξασφαλισθεί η παρουσία εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου στους συναφείς θεματικούς τομείς.

Aπό τα βασικά συμπεράσματα σταχυολογούμε μεταξύ άλλων τα εξής:

* Οι νέες μορφές τεχνολογίας, οι νέοι χρήστες και τα νέα πρότυπα χρήσης δημιουργούν πράγματι νέους κινδύνους και εντείνουν ταυτόχρονα τους υφιστάμενους τη στιγμή ακριβώς που διανοίγουν την πρόσβαση σε μεγάλο πλούτο νέων ευκαιριών.

* Είναι σαφέστατη η ανάγκη συντονισμού των ενεργειών στο πλαίσιο του πεδίου ενεργειών για το ασφαλέστερο Ίντερνετ, τόσο σε εθνική όσο και σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

* Η Επιτροπή θα πρέπει να αναλάβει το ρόλο του οργανικού φορέα διευκόλυνσης των ενεργειών και συνδρομής στην πανευρωπαϊκή και παγκόσμια συνεργασία. Πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των υποψήφιων χωρών.

* Πρέπει να υπάρξει αποκέντρωση σε μεγάλοι βαθμό, με χρήση δικτύου εθνικών συντονιστών. Πρέπει να ενθαρρυνθεί η ανάμιξη όλων των συναφών πρωταγωνιστικών παραγόντων και ιδίως μεγαλύτερου αριθμού φορέων παροχής περιεχομένου σε επιγραμμική σύνδεση

* Χρειάζεται να ακολουθηθούν τόσο κανονιστικές, όσο και αυτορρυθμιστικές/μη ρυθμιστικές μορφές προσέγγισης οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τη διαφορετική αντιμετώπιση που απαιτείται για το παράνομο περιεχόμενο, αφενός μεν, και το βλαβερό περιεχόμενο, αφετέρου. Αυτές οι προσεγγίσεις πρέπει να σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα της ελεύθερης έκφρασης, της ελεύθερης πληροφόρησης, της προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής.

* Υπάρχει ανάγκη θέσπισης έμπρακτων επακόλουθων μέτρων στα βήματα του προγράμματος δράσης για το ασφαλέστερο Ίντερνετ. Βασικό επίκεντρο αυτού του πιθανού νέου προγράμματος πρέπει να είναι οι αυτορρυθμιστικές και μη κανονιστικές πτυχές της ασφαλούς χρήσης του Ίντερνετ.

* Το βασικό σκέλος του νέου προγράμματος είναι η συνειδητοποίηση. Είναι ακόμη απαραίτητο να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες ώστε να αυξηθεί το επίπεδο συνειδητοποίησης για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ, ιδίως για τις εξατομικευμένες, διαλογικές και κινητές μορφές εφαρμογών. Οι έμπρακτες επακόλουθες δράσεις συνειδητοποίησης πρέπει να συνδέονται με τις υπόλοιπες δράσεις της ΕΕ με επίκεντρο τη διαπαιδαγώγηση στα μαζικά μέσα και την απόκτηση των γνώσεων χρήσης του δικτύου.

* Είναι ανάγκη να επικεντρωθούν οι δράσεις σε μεγαλύτερο βαθμό στην εξεύρεση λύσεων που ικανοποιούν τα μορφοποιημένα σχήματα παράδοσης περιεχομένου που δεν βασίζονται στο Ίντερνετ. Θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα παιχνίδια βίντεο και τα παιχνίδια με χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

* Στη διαβάθμιση του περιεχομένου είναι αναγκαίο να λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός σύγκλισης, με αναζήτηση του κοινού υπόβαθρου διαβάθμισης παρόμοιου περιεχομένου, οποιοσδήποτε και αν είναι ο μηχανισμός απελευθέρωσής του. Οι γονείς χρειάζονται κάποιο σύστημα που τους είναι εύκολο να καταλάβουν.

Το πρώτο βήμα για την υλοποίηση των προαναφερόμενων συστάσεων είναι η πρόσκληση υποβολής προσφορών η οποία δημοσιεύθηκε την 1η Νοεμβρίου 2001. Στην πρόσκληση αναφέρεται ότι οι δράσεις συνειδητοποίησης δεν πρέπει να περιορίζονται στο περιεχόμενο του Ίντερνετ, που ενδέχεται να αποδειχθεί ακατάλληλο για τα παιδιά, αλλά πρέπει επίσης να επεκτείνεται σε διάφορες κατηγορίες βλαβερού περιεχομένου (συμπεριλαμβανομένων π.χ. των φαινομένων ρατσισμού και ξενοφοβίας) και να αγκαλιάσει νέες μορφές διαλογικής ενημέρωσης και επικοινωνίας που έχουν προκύψει από την ταχεία ανάπτυξη του Ίντερνετ (όπως π.χ. οι υπηρεσίες κινητού περιεχομένου και peer-to-peer (ομότιμος προς ομότιμο), τα βίντεο ευρέος φάσματος, η στιγμιαία ανταλλαγή μηνυμάτων, οι χώροι διεξαγωγής συνομιλιών (chat-rooms), κ.λπ.).

6. Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ

6.1. Επέκταση επί μία διετία

Η πρόταση που διατυπώνεται είναι να επεκταθεί η ισχύς του τρέχοντος προγράμματος δράσης επί μία διετία, με σημαντικές αλλαγές στην έμφαση που δίνεται, με βάση τα πορίσματα τόσο της ενδιάμεσης αξιολόγησης, όσο και του εργαστηρίου που μνημονεύτηκε προηγουμένως.

Οι κύριοι λόγοι που καθιστούν επιθυμητή και πράγματι αναγκαία την επέκταση του υφιστάμενου προγράμματος δράσης είναι οι εξής:

* είναι αναγκαία η εντονότερη διαδικτύωση των πολύμορφων εθνικών πρωτοβουλιών στον τομέα αυτό και ο συντονισμός τους με τις υπόλοιπες κοινοτικές πρωτοβουλίες, όπως οι πρωτοβουλίες στο πεδίο των δικτύων αλλά και της ασφάλειας των πληροφοριών και της προστασίας των καταναλωτών.

* υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης του αντίκτυπου που προκύπτει από τις νέες τεχνολογίες του Ίντερνετ και των μορφών περιβάλλοντος και υπηρεσιών που ενεργοποιούν το Ίντερνετ και του περιεχομένου σε επιγραμμική σύνδεση, αλλά και των επαφών ευρύτερου φάσματος, όπως αναφέρθηκε σαφώς στο εργαστήριο με τη συμμετοχή των εμπειρογνωμόνων.

* Ο διάλογος με τις υποψήφιες χώρες άρχισε με απώτερο σκοπό την προοδευτική τους ενσωμάτωση στο πρόγραμμα δράσης. Η χάραξη ειδικών προβλέψεων γι' αυτές, στο πλαίσιο των επακόλουθων έμπρακτων δραστηριοτήτων, θα μπορούσε να διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία αυτή και να την επιταχύνει .

* με την επέκταση θα επιτραπεί να τεθούν σε εφαρμογή τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την εγκαινίαση του προγράμματος, με την προσαρμογή των μέτρων και των λειτουργικών μηχανισμών.

Άλλοι λόγοι είναι:

* χρειάζεται να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες στα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν τις κατάλληλες εμπειρίες και υποδομές, για να φτάσουν στο ίδιο επίπεδο συνειδητοποίησης σχετικά με την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ με τις άλλες χώρες, που εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα χρήσης του Ίντερνετ στο σπίτι και στα σχολεία.

* η ανάμιξη των βασικών ομάδων είναι ανισομερής: παρά το γεγονός ότι οργανισμοί που έχουν κρατική υποστήριξη, πανεπιστήμια και ομάδες οικογενειακής/παιδικής ευημερίας συμμετέχουν ενεργά στις δραστηριότητες του προγράμματος δράσης, οι βιομηχανικοί και εμπορικοί πρωταγωνιστικοί φορείς υποεκπροσωπούνται, ιδίως στο σημαντικό θεματικό πεδίο της συνειδητοποίησης: με την προτεινόμενη διετή επέκταση θα τους παρασχεθεί η δυνατότητα να υιοθετήσουν περισσότερο ενεργή στάση.

* με την επέκταση θα δοθεί περισσότερος χρόνος ούτως ώστε το πρόγραμμα δράσης να προβληθεί περισσότερο και να οδηγήσει σε μονιμότερα αποτελέσματα, αλλά και να χαράξει για όσους συμμετέχουν στο πρόγραμμα το σωστό δρόμο προς την αυτάρκεια.

Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα που θα προκύψει από τι διετή επέκταση ισχύος είναι ότι θα υπάρξει χρόνος για να γίνει η συνολική αξιολόγηση της ανάγκης να αναληφθούν ευρύτερες πρωτοβουλίες σε συνάρτηση με το περιεχόμενο του Ίντερνετ και τα νέα μέσα επιγραμμικής σύνδεσης, όντας σκέλος της συνολικής ευρωπαϊκής στρατηγικής που καλείται να αποτελέσει την επακόλουθη συνέχεια της ηλεκτρονικής Ευρώπης (eEurope). Ένας σκέλος της πρωτοβουλίας αυτής θα μπορούσε να είναι η υποστήριξη για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού περιεχομένου υψηλής ποιότητας που θα προορίζεται ειδικά για τα παιδιά. Ταυτόχρονα, θα μπορούσε να αξιολογηθεί ο επιθυμητός χαρακτήρας της μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης συναφών δραστηριοτήτων, όπως της επισήμανσης του περιεχομένου και της διαπαιδαγώγησης στα νέα μέσα επικοινωνίας, για να αντιμετωπισθούν τα φαινόμενα της σύγκλισης των τεχνολογιών και ευρύτερα ζητήματα ασφαλείας σε επιγραμμική σύνδεση, όπως η προστασία των καταναλωτών και η ασφάλεια του δικτύου.

Η αξιολόγηση στο τελικό πρόγραμμα του προγράμματος δράσης για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ, που σχεδιάζεται για τα τέλη του 2002, θα συναποτελέσει μέρος της προαναφερόμενης αξιολόγησης, επιτρέποντας παράλληλα τη διεξοδική επισκόπηση των αποτελεσμάτων και του αντίκτυπου των μεμονωμένων έργων στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης. Θα συνεχιστούν επίσης οι συζητήσεις και ο διάλογος με τους πρωταγωνιστικούς φορείς και τους εκπροσώπους των διαφόρων ομάδων συμφερόντων.

6.2. Οι διαφορές μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης φάσης

Για να ληφθούν υπόψη οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν και οι νέες μορφές τεχνολογίας θα γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές και ιδίως:

i.

// Θα ενθαρρυνθεί η ενίσχυση της διαδικτύωσης μέσω του βήματος για το ασφαλέστερο Ίντερνετ, μεταξύ όλων εκείνων των παραγόντων που είναι δραστηριοποιημένοι στο θεματικό αυτό χώρο στα κράτη μέλη αλλά και μεταξύ εκείνων που συμμετέχουν στα έργα στις διάφορες γραμμές δράσης, ιδίως στους θεματικούς τομείς των ανοικτών γραμμών επικοινωνίας.

ii. // Στο επίπεδο της τόνωσης της συνειδητοποίησης, της διαβάθμισης του περιεχομένου και της αυτορρύθμισης. θα ενθαρρυνθεί η περισσότερο δραστήρια ανάμιξη της βιομηχανίας και των μέσων δημιουργίας του περιεχομένου και θα επεκταθούν οι μορφές συνεργασίας με τους οργανισμούς που υποστηρίζονται από τις κυβερνήσεις στο χώρο αυτό.

iii. // Θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για να συμμετάσχουν υποψήφιες χώρες στις συνεχιζόμενες δραστηριότητες και να διαμοιραστούν οι εμπειρίες και η τεχνογνωσία μαζί τους αλλά και για να αυξηθούν οι αντίστοιχοι δεσμοί και να τονωθεί η συνεργασία με τις παρόμοιες δραστηριότητες που αναλαμβάνονται σε τρίτες χώρες και από διεθνείς οργανισμούς, με τη διοργάνωση στρογγυλής τραπέζης συνδεδεμένης με το βήμα για το ασφαλέστερο Ίντερνετ.

iv. // Θα επεκταθεί η κάλυψη των μορφών ασφαλέστερης χρήσης στις νέες τεχνολογίες επιγραμμικής σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου κινητής μορφής και ευρέως φάσματος, των παιχνιδιών σε επιγραμμική διασύνδεση, της μεταβίβασης φακέλων σε ομότιμη βάση και όλων των μορφών επικοινωνίας σε πραγματικό χρόνο, όπως οι χώροι συνομιλίας και τα στιγμιαία μηνύματα.

v. // Θα χρειαστεί παρομοίως η ανάληψη δράσης για να εξασφαλιστεί η κάλυψη ευρύτερου φάσματος θεματικών τομέων με παράνομο και βλαβερό περιεχόμενο και μορφών συμπεριφοράς που προκαλούν ανησυχία, συμπεριλαμβανομένων των εκδηλώσεων ρατσισμού και βίας και για να προωθηθεί η συνειδητοποίηση για ζητήματα που σχετίζονται με την προστασία των δεδομένων/της ιδιωτικής ζωής, την ασφάλεια των δικτύων και των στοιχείων και την προστασία των καταναλωτών.

6.3. Σύγκριση της αρχικής και της δεύτερης φάσης

1. Επισκόπηση του προγράμματος

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2. Γραμμές δράσης

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

7. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΦΑΣΗΣ

α) Παροχή στους χρήστες της δυνατότητας καταγγελίας του παράνομου περιεχομένου

Περαιτέρω βελτίωση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας του υφιστάμενου δικτύου, στενή συνεργασία με τις δράσεις συνειδητοποίησης για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ, προσαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών για τις άριστες πρακτικές στις νέες τεχνολογίες, ολοκλήρωση της κάλυψης από το δίκτυο στα κράτη μέλη, παροχή έμπρακτης υποστήριξης στις υποψήφιες χώρες που επιθυμούν να δημιουργήσουν ανοικτές γραμμές επικοινωνίας και να διευρύνουν τους δεσμούς με τις ανοικτές γραμμές εκτός της Ευρώπης.

β) Προώθηση της αυτορρύθμισης

Διασφάλιση της συνεργασίας σε κοινοτικό επίπεδο μέσω της διαδικτύωσης των κατάλληλων υποδομών στο πλαίσιο των κρατών μελών αλλά και με τη συστηματική επανεξέταση και υποβολή εκθέσεων για τα συναφή νομικά και κανονιστικά θέματα, παροχή πληροφοριών σε συστηματική βάση για τις συναφείς εξελίξεις σε αυτές τις μορφές τεχνολογίας και για τον τρόπο που χρησιμοποιούνται, παροχή υποστήριξης στις υποψήφιες χώρες οι οποίες επιθυμούν να συγκροτήσουν αυτορρυθμιστικούς οργανισμούς και να διευρύνουν του δεσμούς τους με τους αυτορρυθμιστικούς οργανισμούς εκτός της Ευρώπης.

γ) Παραχώρηση στους χρήστες των εξουσιών αποφυγής του βλαβερού περιεχομένου

Επίκεντρο των εργασιών αποτελούν οι εργασίες συγκριτικής αξιολόγησης του λογισμικού και των υπηρεσιών διύλισης (επιδόσεις, ικανότητα χρήσης, καταλληλότητα για τις ευρωπαϊκές αγορές και νέες μορφές ψηφιακού περιεχομένου). Θα συνεχιστεί η παροχή υποστήριξης για την ανάπτυξη της τεχνολογίας διύλισης στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος ερευνών, σε στενή συνάρτηση με τις δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με τις διεργασίες διύλισης στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης.

δ) Eνθάρρυνση των μορφών διαβάθμισης περιεχομένου που είναι φιλικές για τους χρήστες

Σύζευξη των ενδιαφερόμενων βιομηχανικών κλάδων και πλευρών, όπως οι φορείς παροχής περιεχομένου, οι κανονιστικοί και αυτορρυθμιζόμενοι οργανισμοί, οι οργανώσεις διαβάθμισης του λογισμικού και του Ίντερνετ και οι ενώσεις των καταναλωτών, για την προαγωγή των συνθηκών που υποθάλπουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων διαβάθμισης, που είναι εύκολο να γίνουν κατανοητά και να χρησιμοποιηθούν για τους φορείς παροχής του περιεχομένου και τους καταναλωτές, τα οποία προσφέρουν στους ευρωπαίους γονείς και το εκπαιδευτικό προσωπικό τις απαιτούμενες πληροφορίες για να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους με βάση τις πολιτιστικές και γλωσσικές τους αξίες και τα οποία λαμβάνουν υπόψη τους τη σύγκλιση των τηλεπικοινωνιών, των οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας και της τεχνολογίας των πληροφοριών.

ε) Τόνωση της συνειδητοποίησης για την ασφαλέστερη χρήση

Παροχή υποστήριξης για την ανταλλαγή των άριστων πρακτικών σχετικά με τη διαπαιδαγώγηση στα νέα μέσα επικοινωνίας, με τη συγκρότηση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού δικτύου που θα ενισχύσει τη συνειδητοποίηση για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ και τις νέες μορφές τεχνολογίας επιγραμμικής σύνδεσης, το οποίο θα υποστηρίζεται από τον ενιαίο υπερεθνικό θεματοφύλακα (διαδικτυακή πύλη) των πόρων παροχής πληροφοριών και συνειδητοποίησης, αλλά και μέσα από τις εφαρμοσμένες κοινωνιολογικές έρευνες που αναλαμβάνονται με την ανάμιξη όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών (εκπαιδευτικοί φορείς, επίσημοι και εθελοντικοί οργανισμοί προαγωγής της ευημερίας των παιδιών, σύλλογοι γονέων, βιομηχανία, όργανα επιβολής του νόμου) όσον αφορά τη χρήση των νέων τεχνολογιών από τα παιδιά για τον εντοπισμό εκείνων των εκπαιδευτικών και τεχνολογικών λειτουργικών μέσων που θα οδηγήσουν στην προστασία τους από τις βλαβερές συνέπειες. Tο δίκτυο θα προσφέρει επίσης την υποστήριξή του στις υποψήφιες χώρες που επιθυμούν να θέσουν σε εφαρμογή δράσεις συνειδητοποίησης και να διευρύνουν τους δεσμούς με τις δραστηριότητες συνειδητοποίησης εκτός της Ευρώπης.

7.1. Mέθοδοι εφαρμογής

Η ακολουθητέα προσέγγιση θα συνίσταται στη διευρυμένη διαδικτύωση και τον επιμερισμό των πληροφοριών μεταξύ των πρωταγωνιστικών παραγόντων που ασκούν δραστηριότητες στο πεδίο αυτό, στηρίζοντας τις προσπάθειες στα υφιστάμενα επιτεύγματα που προέκυψαν στο πλαίσιο της εφαρμογής του προγράμματος δράσης και ενισχύοντάς τες παράλληλα. Στις δράσεις θα λαμβάνονται υπόψη ο παγκόσμιος χαρακτήρας του Ίντερνετ, επεκτείνοντας τις δυνατότητες για τη σύναψη δεσμών με τις υποψήφιες χώρες και με τους πρωταγωνιστικούς φορείς στις τρίτες χώρες. Θα χρησιμοποιηθούν δύο διαφορετικές μορφές λειτουργικών μέσων: η συνεργασία και η παροχή χρηματοδοτικής υποστήριξης στα έργα.

7.1.1. Συνεργασία

Η ανοικτή μέθοδος της συνεργασίας θα χρησιμοποιείται για τη χάραξη των κοινών κατευθυντηρίων γραμμών και στόχων και για τον καθορισμό των διαδικασιών παρακολούθησης και, στις περιπτώσεις που αυτό κρίνεται αναγκαίο, για τη διεξαγωγή συγκριτικών αξιολογήσεων με βάση συμφωνημένους δείκτες. Θα συγκροτηθεί το βήμα για το ασφαλέστερο Ίντερνετ της ΕΕ. Έπειτα από τις κατάλληλες διαβουλεύσεις με τις αρμόδιες αρχές θα προσδιορίζονται τα ενδεδειγμένα εθνικά σημεία επικέντρωσης των ενεργειών σε κάθε κράτος μέλος. Τα εθνικά σημεία επικέντρωσης θα ακούν το ρόλο του συνομιλητή της Επιτροπής για τα ζητήματα που σχετίζονται με την ασφαλέστερη χρήση στις νέες τεχνολογίες επιγραμμικής σύνδεσης. Με τη δημιουργία των εθνικών σημείων επικέντρωσης των προσπαθειών εξασφαλίζεται ότι η Επιτροπή και τα υπόλοιπα κράτη μέλη θα έχουν επίγνωση των εθνικών πρωτοβουλιών πολιτικής και των παραδειγμάτων άριστων πρακτικών.

Tο βήμα θα φροντίζει επίσης, ώστε οι ενώσεις που διαδραματίζουν βασικό ρόλο, οι βιομηχανίες και οι δημόσιοι οργανισμοί να διαμορφώνουν τη σχετική συνείδηση, να ζητείται η γνώμη τους και να συμβάλουν στις πρωτοβουλίες ασφαλέστερης χρήσης τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Η διεθνής συνεργασία θα διευρυνθεί από τη στρογγυλή τράπεζα που διατηρεί στενές διασυνδέσεις με το βήμα για να εξασφαλίζεται η ανταλλαγή πληροφοριών για τις άριστες πρακτικές.

7.1.2. Έργα

Οι επιλεγόμενοι μηχανισμοί χρηματοδότησης θα συναποτελούνται από ένα μείγμα έργων επιμερισμένου κόστους. Στο πλαίσιό τους απαιτείται ο συνδυασμός ποικιλόμορφων ειδικών προσόντων και φάσματος συνεταίρων και η ύπαρξη έργων που χρηματοδοτούνται σε ποσοστό 100%, συνήθως συμβάσεων παροχής υπηρεσιών για τη διεκπαιρέωση συγκεκριμένων καθηκόντων που προϋποθέτουν την ύπαρξη ειδικευμένων προσόντων και λογιστικής υποστήριξης, με σκοπό ιδίως την κάλυψη του πρόσθετου κόστους της διασυνοριακής συνεργασίας και διαδικτύωσης. Για την επιλογή και διαχείριση των έργων αυτών εφαρμόζονται οι συνήθεις διαδικασίες (προκηρύξεις υποβολής προσφορών, προκηρύξεις διαγωνισμών).

8. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ (2003 - 2004)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Περαιτέρω λεπτομέρειες παρατίθενται στο δημοσιονομικό δελτίο.

ΠAΡΑΡΤΗΜΑ

1. Συναφή προγράμματα της ΕΕ

STOP II // Πρόκειται για πρόγραμμα παροχής κινήτρων και ανταλλαγών για τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση του εμπορίου ανθρώπων και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης των παιδιών. Το πρόγραμμα STΟP συγχρηματοδότησε μέσα στο 2000 τη διεθνή διάσκεψη για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Ίντερνετ, η οποία ακολούθησε στα βήματα της διάσκεψης «Καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Ίντερνετ » που είχε πραγματοποιηθεί στη Βιέννη το 1999. Επίκεντρο των εργασιών της διάσκεψης αποτέλεσαν οι λειτουργικές πτυχές διεθνούς δικαστικής συνεργασίας για το φαινόμενο αυτό. Από το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε επίσης το έργο COPINE και τα επακόλουθα μέτρα παρακολούθησης στο πλαίσιο των οποίων αναλυόταν η συμπεριφορά των δραστών οι οποίοι περισυνέλεγαν παιδικό πορνογραφικό υλικό και η συγκρότηση της επιχειρησιακής βάσης δεδομένων για την παιδική πορνογραφία με χρήση συστημάτων αυτόματης ευρετηρίασης και αναζήτησης.

DAPFNE // Tο πρόγραμμα Δάφνη για τα έτη 2000-2003 αποτελεί το πρόγραμμα προληπτικής δράσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την καταπολέμηση της βίας που στρέφεται κατά των παιδιών, των ατόμων νεαρής ηλικίας και των γυναικών. Η βία γίνεται αντιληπτή με την ευρύτερη δυνατή της έννοια, από τις μορφές σεξουαλικής κατάχρησης έως την οικιακή βία, από τις εμπορικές μορφές εκμετάλλευσης έως το βάναυσο εκφοβισμό στα σχολεία, από τις μορφές εμπορίας έως τη βία που ασκείται σε βάρος των ανάπηρων, των μειονοτήτων, των μεταναστών ή άλλων ευάλωτων ατόμων, με κριτήριο τις θεσπιζόμενες διακρίσεις. Το DΑPFΝE χρηματοδοτεί έργο για τον εντοπισμό των θυμάτων της παιδικής πορνογραφίας.

EContent // Tο πρόγραμμα για το ηλεκτρονικό περιεχόμενο συναποτελεί μέρος του προγράμματος δράσης για την ηλεκτρονική Ευρώπη, το οποίο συμβάλλει στην επίτευξη του τρίτου στόχου: "τόνωση της χρήσης του Ίντερνετ". Σκοπός του προγράμματος για το ηλεκτρονικό περιεχόμενο είναι η υποστήριξη της παραγωγής, διάδοσης και χρήσης του ευρωπαϊκού ψηφιακού περιεχομένου και η προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας στα παγκόσμια δίκτυα. Το πρόγραμμα για το ηλεκτρονικό περιεχόμενο βασίζεται στους τρεις βασικούς άξονες δράσης, στο πλαίσιο των οποίων δύναται να μεγιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία της ΕΕ: Τη βελτίωση της πρόσβασης και τη διεύρυνση της χρήσης των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, την ενίσχυση της παραγωγής περιεχομένου υπό συνθήκες πολυγλωσσικού και πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος, την ενίσχυση του δυναμισμού της αγοράς ψηφιακού περιεχομένου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (IST) // Πρόσβαση, διύλιση, ανάλυση και επεξεργασία των πληροφοριών (IAF): Ο ευρύτερος στόχος του IAF είναι η διαμόρφωση προηγμένων λειτουργικών μέσων και τεχνικών για τη διαχείριση του περιεχομένου των πολυμέσων με σκοπό να παρασχεθούν στο χρήστη οι σχετικές δυνατότητες. Στο επίκεντρο του IAF τοποθετείται περαιτέρω το οπτικοακουστικό περιεχόμενο, το οποίο σήμερα διοχετεύεται μέσω του Ίντερνετ, των CD ή των DVD, αλλά το οποίο θα είναι επίσης διαθέσιμο τα επόμενα χρόνια μέσω της τηλεόρασης διευρυμένων δυνατοτήτων, μέσα από τα συστήματα υλικού των πολυμέσων για οικιακή χρήση και μέσω των ασύρματων δικτύων των πολυμέσων.

ELearning // Η Επιτροπή ενέκρινε την πρωτοβουλία "eLearning", για να προσαρμοστούν τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης της EΕ στην οικονομία γνωσιοπαγούς περιεχομένου και στις ψηφιακές μορφές πολιτισμού. Η πρωτοβουλία αυτή έχει τέσσερις συνιστώσες: τον εξοπλισμό των σχολείων με ηλεκτρονικούς υπολογιστές πολυμέσων, την εκπαίδευση των ευρωπαίων δασκάλων και καθηγητών στις ψηφιακές τεχνολογίες, τη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών υπηρεσιών και του λογισμικού και την επιτάχυνση της διαδικτύωσης των σχολείων και των δασκάλων και των καθηγητών. Τα σχολεία αποτελούν τομέα στον οποίο η συνειδητοποίηση του παράνομου και βλαβερού περιεχομένου και των μέσων που οδηγούν στην αντιμετώπισή του είναι εξαιρετικά σημαντική. Το δίκτυο που θα συγκροτηθεί στο πλαίσιο της "Μάθησης υπό τις συνθήκες της κοινωνίας των πληροφοριών" θα αποτελέσει το δίαυλο για τη διάδοση του περιεχομένου που θα καταρτίζεται για το πρόγραμμα δράσης για την προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ. Τα ζητήματα της ασφάλειας του Ίντερνετ συζητήθηκαν στο πλαίσιο της εκδήλωσης eSchola 2001 που είχε διοργανωθεί από το ευρωπαϊκό δίκτυο σχολείων.

2. Συναφής πρωτοβουλιες της πολιτικής της ΕΕ

Σύσταση για την προστασία των ανηλίκων ατόμων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας // Η σύσταση θεσπίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαμόρφωση των εθνικών μέτρων αυτορρύθμισης όσον αφορά την προστασία των ανήλικων ατόμων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η αυτορρύθμιση βασίζεται σε τρεις βασικές συνιστώσες: πρώτον τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών (κυβέρνηση, βιομηχανία, φορείς παροχής υπηρεσιών και πρόσβασης, ενώσεις χρηστών) στον καθορισμό των κωδίκων συμπεριφοράς. δεύτερον στην εφαρμογή των κωδίκων της συμπεριφοράς από τη βιομηχανία. τρίτον, στην αξιολόγηση των μέτρων που θεσπίζονται.

Ανακοίνωση για την εγκληματικότητα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές // Η Επιτροπή ενέκρινε σχετική ανακοίνωση - δημιουργία της ασφαλέστερης κοινωνίας πληροφοριών με τη βελτίωση της ασφάλειας των υποδομών παροχής πληροφοριών και την καταπολέμηση των μορφών εγκληματικότητας που σχετίζονται με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές COM(2000) 890 - στην οποία διερευνώνται η αναγκαιότητα και οι πιθανές μορφές της ενιαίας πρωτοβουλίας στο χώρο της πολιτικής, στο πλαίσιο των ευρύτερων αντικειμενικών στόχων της κοινωνίας των πληροφοριών και της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας των υποδομών παροχής πληροφοριών και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο, σύμφωνα με τη δέσμευση που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση να σέβεται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Στην ανακοίνωση γίνεται η εξαγγελία ορισμένων νομοθετικών και εξωνομοθετικών πρωτοβουλιών.

Απόφαση - σχέδιο για την παιδική πορνογραφία // Έπειτα από την έγκριση της απόφασης για την παιδική πορνογραφία στο Ίντερνετ, μέτρο που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο του "τρίτου πυλώνα" της ΕΕ (συνεργασία στα θέματα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων) με την οποία καλούνται τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ορισμένα βήματα για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της επιβολής των νόμων στο πλαίσιο της καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Ίντερνετ και για να ενθαρρυνθεί η συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών, η Επιτροπή πρότεινε την έγκριση απόφασης - πλαισίου στην οποία ορίζονται οι βασικές συνιστώσες του ποινικού δικαίου, οι οποίες είναι κοινές σε όλα τα κράτη μέλη, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις.

Ανακοίνωση για το Ίντερνετ και την κοινωνία των πληροφοριών // Στην ανακοίνωση προτείνεται η ακολουθητέα προσέγγιση ευρωπαϊκής πολιτικής με στόχο τη βελτίωση των δικτύων και της ασφάλειας των παρεχόμενων πληροφοριών. Η ανακοίνωση βασίζεται στην ανάλυση της αναγκαιότητας να συμπληρώνονται οι λύσεις της αγοράς με τα κατάλληλα μέτρα πολιτικής. Στην ανακοίνωση απαριθμούνται σειρά συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής, όπως είχε απαιτηθεί από το Συμβούλιο Κορυφής της Στοκχόλμης Η προτεινόμενη πολιτική πρέπει να θεωρείται ότι αποτελεί αναπόσπαστη συνιστώσα του υφιστάμενου πλαισίου των ηλεκτρονικών υπηρεσιών επικοινωνιών και της προστασίας των δεδομένων και - πιο πρόσφατα - της πολιτικής για την πάταξη της εγκληματικότητας στο κυβερνοχώρο.

Οδηγία για τη διαφάνεια // Στην οδηγία 98/48 θεσπίζεται η υποχρέωση κοινοποίησης από τα κράτη μέλη των νέων μέτρων που σχετίζονται με τις υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών και εγκαθιδρύεται ο μηχανισμός για την εξέταση των πιθανών αντιρρήσεων που μπορεί να διατυπώνονται από την Επιτροπή ή τα άλλα κράτη μέλη.

Οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο // Η οδηγία 2000/31/EΚ καλύπτει ορισμένα νομικά θέματα του ηλεκτρονικού εμπορίου, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι εμπορικές ανακοινώσεις, οι ηλεκτρονικές συμβάσεις, οι απαιτούμενοι όροι διαφάνειας, η ευθύνη των ενδιαμέσων στο Ίντερνετ και ενθαρρύνεται η θέσπιση κωδίκων συμπεριφοράς.

Προστασία των δεδομένων / της ιδιωτικής ζωής // Η οδηγία 95/46 EΚ αναφορικά με την προστασία των ατόμων στα θέματα της επεξεργασίας των προσωπικών τους δεδομένων και της ελεύθερης διακίνησης των αντίστοιχων στοιχείων καθορίζει τους κανόνες συλλογής των προσωπικών δεδομένων, των πληροφοριών για τα άτομα, των δικαιωμάτων πρόσβασης και επανόρθωσης που ισχύουν για τα δεδομένα των χρηστών του Ίντερνετ και την προστασία των δικαιωμάτων τους κατοχύρωσης της ιδιωτικής τους ζωής κατά τις περιπλανήσεις τους στο Ίντερνετ. Με την οδηγία 95/46/EΚ επιβάλλονται τα ενδεδειγμένα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τη διασφάλιση των επεξεργαζόμενων δεδομένων. Αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για τη διασφάλιση και προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ. Η οδηγία 97/66/EΚ αναφορικά με την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών επιβάλλει επίσης ειδικά μέτρα ασφάλειας. Η οδηγία εγγυάται τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των επικοινωνιών στο πλαίσιο των οποίων χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικά ταχυδρομικά μηνύματα (e-mail) και θεσπίζονται κανόνες για τα ευρετήρια και τη χρήση των ηλεκτρονικών μηνυμάτων για τους σκοπούς του μάρκετινγκ. Η Επιτροπή πρότεινε την έγκριση οδηγίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αναφορικά με την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και την προστασία της εχεμύθειας στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που αναπροσαρμόζει και αντικαθιστά την οδηγία 97/66/EΚ.

Πρωτοβουλία για την ηλεκτρονική εμπιστοσύνη (e-Confidence) // Η αναγκαιότητα πρόβλεψης σαφούς μηχανισμού για να υποστηρίζεται η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο εξετάστηκε από τον Επίτροπο Byrne τον Mάιο του 2000 με την εγκαινίαση της πρωτοβουλίας του για την ηλεκτρονική εμπιστοσύνη. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι, με την συγχρονισμένη ρύθμιση από την πλευρά της, να θεσπισθούν σχετικά πρότυπα για τα προγράμματα τοποθέτησης σημάτων εμπιστοσύνης σε πανευρωπαϊκή κλίμακα χάρις στην οποία θα παρέχεται στους καταναλωτές η ευχέρεια να εντοπίζουν με μεγαλύτερη ευκολία τους ιστοχώρους που είναι δυνατόν να εμπιστεύονται

3. Άλλες συναφεις πρωτοβουλίες στο χώρο της πολιτικής

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Σύμβαση προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών // Όπως προβλέπεται στο άρθρο 10 της σύμβασης, κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Το δικαίωμα αυτό συμπεριλαμβάνει την ελευθερία διατύπωσης απόψεων και παραλαβής και κοινοποίησης πληροφοριών και ιδεών χωρίς την παρεμβολή κρατικών αρχών και ανεξάρτητα από τα σύνορα. Στο άρθρο 8 προβλέπεται ότι κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να γίνεται σεβαστός ο ιδιωτικός του βίος και η οικογενειακή του ζωή, η οικία του και η αλληλογραφία του. Καθορίζονται ορισμένες εξαιρέσεις, οι οποίες είναι επιβεβλημένες ή οι οποίες συμβαδίζουν με τη νομοθεσία και είναι απαραίτητες για μία δημοκρατική κοινωνία.

Σύμβαση για την προστασία των ατόμων σε ό,τι αφορά την αυτόματη επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων // Σύμβαση αριθμός 108 βλέπε επίσης σύσταση αριθμός. R (99) 5 της διυπουργικής επιτροπής προς τα κράτη μέλη για την προστασία του ιδιωτικού βίου στο Ίντερνετ, με σχετικό παράρτημα: κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των ατόμων σε ό,τι αφορά την περισυλλογή και επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων στις αρτηρίες των συστημάτων πληροφοριών, οι οποίες ενδέχεται να ενσωματωθούν ή να συμπεριληφθούν σε παραρτήματα των κωδίκων συμπεριφοράς.

Σύμβαση για την εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο // Σκοπός της σύμβασης είναι να διευκολυνθεί ο εντοπισμός, η διερεύνηση και η δίωξη της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο, τόσο σε εσωτερικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο και να θεσπισθούν οι σχετικές ρυθμίσεις για την ταχύρρυθμη και αξιόπιστη διεθνή συνεργασία. Η σύμβαση παραμένει ανοικτή προς υπογραφή από χώρες που δεν είναι μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδραμάτισε ενεργό ρόλο, ακριβώς όπως και οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Η σύμβαση καλύπτει τόσο το ουσιαστικό δίκαιο (τα αδικήματα που διαπράττονται σε βάρος του εμπιστευτικού χαρακτήρα, της ακεραιότητας και της διαθεσιμότητας των δεδομένων και των συστημάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των συναφών με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές αδικημάτων και καλύπτει επίσης την παιδική πορνογραφία) όσο και το διαδικαστικό δίκαιο (διαφύλαξη, αναζήτηση και κατάσχεση και περισυλλογή σε πραγματικό χρόνο των δεδομένων σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και διεθνής συνεργασία συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης και της παροχής αμοιβαίας συνδρομής και της λειτουργίας σημείου επαφής που είναι προσπελάσιμο σε 24ωρη βάση, 7 ημέρες την εβδομάδα).

G8

"Ομάδα της Λυών " // Πρόγραμμα δράσης 10 σημείων, Washington, Δεκέμβριος του 1997. Με το πρόγραμμα εγκαθιδρύεται σημείο επαφής που λειτουργεί σε 24ωρη βάση.

UNESCO

Παιδική πορνογραφία και παιδεραστία στο Ίντερνετ // Το δίκτυο για την «αθωότητα που διατρέχει κίνδυνο» συγκροτήθηκε έπειτα από τη διάσκεψη της UNESCO η οποία συνήλθε στο Παρίσι στις 18-19 Ιανουαρίου 1999 για την παιδική πορνογραφία και την παιδεραστία, στο πλαίσιο της οποίας εκπροσωπήθηκε η Επιτροπή. Προτάθηκε η υιοθέτηση προγράμματος δράσης το οποίο προβλεπόταν να ακολουθηθεί από έμπρακτα μέτρα που θα θέσπιζαν μέλη της UNESCO.