ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έβδομο τμήμα)

της 20ής Απριλίου 2023 ( *1 )

«Αίτηση αναιρέσεως – Ανταγωνισμός – Άρθρο 102 ΣΛΕΕ – Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως – Διαδικτυακές πωλήσεις – Κανονισμός (ΕΚ) 773/2004 – Άρθρο 2, παράγραφος 1 – Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κίνηση έρευνας – Εδαφικό πεδίο εφαρμογής της έρευνας – Αποκλεισμός της Ιταλίας – Κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Επιτροπής και των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών – Κανονισμός (ΕΚ) 1/2003 – Άρθρο 11, παράγραφος 6 – Απώλεια της αρμοδιότητας των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών – Προστασία από τις διαδικασίες που διεξάγονται παράλληλα από τις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών και από την Επιτροπή – Προσφυγή ακυρώσεως – Πράξη μη δεκτική προσφυγής – Πράξη που δεν παράγει έννομα αποτελέσματα έναντι τρίτων – Προπαρασκευαστική πράξη – Απαράδεκτο»

Στην υπόθεση C‑815/21 P,

με αντικείμενο αίτηση αναιρέσεως δυνάμει του άρθρου 56 του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ασκήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2021,

Amazon.com Inc., με έδρα το Seattle (Ηνωμένες Πολιτείες),

Amazon Services Europe Sàrl, με έδρα το Λουξεμβούργο (Λουξεμβούργο),

Amazon EU Sàrl, με έδρα το Λουξεμβούργο,

Amazon Europe Core Sàrl, με έδρα το Λουξεμβούργο,

εκπροσωπούμενες από τους A. Κομνηνό, δικηγόρο, και G. Tantulli, abogado,

αναιρεσείουσες,

όπου οι λοιποί διάδικοι είναι:

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από την B. Ernst, τους T. Franchoo και G. Meessen, και την C. Sjödin,

καθής πρωτοδίκως,

υποστηριζόμενη από την:

Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato, με έδρα τη Ρώμη (Ιταλία), εκπροσωπούμενη από τον P. Gentili, avvocato dello Stato,

παρεμβαίνουσα στην αναιρετική διαδικασία,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έβδομο τμήμα),

συγκείμενο από την M. L. Arastey Sahún, πρόεδρο τμήματος, τους N. Wahl (εισηγητή) και J. Passer, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: M. Szpunar

Γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1

Με την αίτηση αναιρέσεως, οι Amazon.com Inc., Amazon Services Europe Sàrl, Amazon EU Sàrl και Amazon Europe Core Sàrl (στο εξής, από κοινού: Amazon) ζητούν την αναίρεση της διατάξεως του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 14ης Οκτωβρίου 2021, Amazon.com κ.λπ. κατά Επιτροπής (T‑19/21, στο εξής: αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη, EU:T:2021:730), με την οποία το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε ως απαράδεκτη την προσφυγή τους με αίτημα την ακύρωση της αποφάσεως C(2020) 7692 final της Επιτροπής, της 10ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την κίνηση διαδικασίας εφαρμογής του άρθρου 102 ΣΛΕΕ στην υπόθεση AT.40703 – Amazon – Buy Box (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση).

Το νομικό πλαίσιο

Ο κανονισμός 1/2003

2

Οι αιτιολογικές σκέψεις 17 και 32 του κανονισμού (ΕΚ) 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα [101 και 102 ΣΛΕΕ] (ΕΕ 2003, L 1, σ. 1), έχουν ως εξής:

«(17)

Τόσο για να διασφαλισθεί η συνεπής εφαρμογή της νομοθεσίας ανταγωνισμού όσο και για να επιτευχθεί η κατά το δυνατόν καλύτερη διαχείριση του δικτύου, επιβάλλεται να διατηρηθεί σε ισχύ ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίον οι αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών παύουν αυτοδικαίως να είναι αρμόδιες αφ’ ης στιγμής η [Ευρωπαϊκή] Επιτροπή κινήσει η ίδια διαδικασία για συγκεκριμένη υπόθεση. Όταν αρχή ανταγωνισμού κράτους μέλους έχει επιληφθεί ήδη μιας υποθέσεως και η Επιτροπή σκοπεύει να κινήσει διαδικασία, θα πρέπει να προσπαθεί να προβεί στην ενέργεια αυτή το συντομότερο δυνατόν. Πριν από την έναρξη της διαδικασίας η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται με την επιληφθείσα εθνική αρχή.

[…]

(32)

Είναι σκόπιμο να αναγνωρίζεται στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις το δικαίωμα ακρόασης από την Επιτροπή, να παρέχεται στους τρίτους, τα συμφέροντα των οποίων επηρεάζονται από την απόφαση, η ευκαιρία να διατυπώνουν τις παρατηρήσεις τους πριν από την έκδοση αυτής και να δίδεται ευρεία δημοσιότητα στις εκδιδόμενες αποφάσεις. Είναι επιβεβλημένη η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, χωρίς όμως να θίγονται τα δικαιώματα υπεράσπισης των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων, και ιδίως το δικαίωμα πρόσβασης στον φάκελο της υπόθεσης. Ακόμη, ενδείκνυται να διασφαλίζεται η προστασία της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών που ανταλλάσσονται στο πλαίσιο του δικτύου.»

3

Το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού ορίζει τα εξής:

«Η κίνηση διαδικασίας με σκοπό την έκδοση απόφασης κατ’ εφαρμογή του κεφαλαίου ΙΙΙ από την Επιτροπή συνεπάγεται την απώλεια από τις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών της αρμοδιότητάς τους να εφαρμόζουν τα άρθρα [101 και 102 ΣΛΕΕ]. Εάν η αρχή ανταγωνισμού κράτους μέλους έχει ήδη επιληφθεί μιας υπόθεσης, η Επιτροπή κινεί διαδικασία μόνον κατόπιν διαβούλευσης με αυτή την εθνική αρχή ανταγωνισμού.»

Ο κανονισμός 773/2004

4

Η αιτιολογική σκέψη 10 του κανονισμού (ΕΚ) 773/2004 της Επιτροπής, της 7ης Απριλίου 2004, σχετικά με τη διεξαγωγή από την Επιτροπή των διαδικασιών δυνάμει των άρθρων [101 και 102 ΣΛΕΕ] (ΕΕ 2004, L 123, σ. 18), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 622/2008 της Επιτροπής, της 30ής Ιουνίου 2008 (ΕΕ 2008, L 171, σ. 3) (στο εξής: κανονισμός 773/2004), αναφέρει τα εξής:

«Για να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα υπεράσπισης των επιχειρήσεων, η Επιτροπή πρέπει να παρέχει στα εμπλεκόμενα μέρη το δικαίωμα ακρόασης πριν εκδώσει την απόφασή της.»

5

Το άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 773/2004 προβλέπει τα εξής:

«Η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει ανά πάσα στιγμή την κίνηση διαδικασίας ενόψει της έκδοσης απόφασης δυνάμει του κεφαλαίου III του κανονισμού [1/2003], αλλά όχι αργότερα από την ημερομηνία κατά την οποία καταρτίζει την προκαταρκτική εκτίμηση, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού, ή [κοινοποιεί] τις αιτιάσεις, ή [ζητεί] από τα μέρη να εκφράσουν το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν σε συζητήσεις διευθέτησης διαφορών ή από την ημερομηνία δημοσίευσης της ανακοίνωσης δυνάμει του άρθρου 27 παράγραφος 4 του ίδιου κανονισμού, με υπερισχύουσα την πρώτη χρονολογικά ημερομηνία».

Ιστορικό της διαφοράς

6

Το ιστορικό της διαφοράς εκτίθεται στις σκέψεις 1 έως 5 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης ως εξής:

«1

Οι προσφεύγουσες […] ανήκουν στην επιχείρηση Amazon. Ειδικότερα, η Amazon δραστηριοποιείται στο διαδίκτυο και διενεργεί, μεταξύ άλλων, πράξεις λιανικής πωλήσεως και παροχής διαφόρων υπηρεσιών μέσω διαδικτύου.

2

Στις 10 Νοεμβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την [προσβαλλόμενη] απόφαση […].

3

Κατά την άποψη της Επιτροπής, ορισμένες εμπορικές πρακτικές της Amazon θα μπορούσαν να ευνοήσουν τεχνητά τις δικές της προσφορές λιανικής πωλήσεως καθώς και τις προσφορές των πωλητών της δικής της πλατφόρμας πωλήσεων οι οποίοι χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες υλικοτεχνικής υποστηρίξεως και παραδόσεως της Amazon.

4

Η Επιτροπή εκτίμησε ότι, αν αποδεικνυόταν, η επίμαχη πρακτική ήταν πιθανό να αντιβαίνει στο άρθρο 102 ΣΛΕΕ.

5

Με την προσβαλλόμενη απόφαση, η Επιτροπή διευκρίνισε ότι η έρευνα θα κάλυπτε το σύνολο του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) με εξαίρεση την Ιταλία, προβάλλοντας ως δικαιολογητικό λόγο, στο ανακοινωθέν Τύπου που συνόδευε την έκδοση της αποφάσεως, το γεγονός ότι η ιταλική αρχή ανταγωνισμού είχε αρχίσει να ερευνά προβλήματα εν μέρει παρόμοια τον Απρίλιο του 2019, εστιάζοντας την προσοχή της στην ιταλική αγορά.»

Η διαδικασία ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου και η αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη

7

Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 19 Ιανουαρίου 2021, η Amazon άσκησε προσφυγή με αίτημα τη μερική ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, καθόσον με αυτήν αποκλείστηκε η Ιταλία από το πεδίο εφαρμογής της έρευνας και από τις έννομες συνέπειες του άρθρου 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003.

8

Με χωριστό δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 29 Μαρτίου 2021, η Επιτροπή προέβαλε ένσταση απαραδέκτου της προσφυγής αυτής, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστούσε πράξη δεκτική προσφυγής, κατά την έννοια του άρθρου 263 ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι δεν παρήγε δεσμευτικά έννομα αποτελέσματα ικανά να θίξουν τα συμφέροντα της Amazon μεταβάλλοντας ουσιωδώς τη νομική της κατάσταση. Η Amazon κατέθεσε τις παρατηρήσεις της επί της ως άνω ενστάσεως απαραδέκτου στις 14 Μαΐου 2021.

9

Με την αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της Amazon ως απαράδεκτη για τον λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση παρήγε μόνον τα συνήθη αποτελέσματα μιας διαδικαστικής πράξεως και, ως εκ τούτου, δεν επηρέαζε τη νομική κατάσταση της Amazon παρά μόνον από διαδικαστικής απόψεως.

10

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 144, παράγραφος 3, του Κανονισμού Διαδικασίας, το Γενικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι παρείλκε η έκδοση αποφάσεως επί των αιτήσεων παρεμβάσεως, μεταξύ των περιλαμβανόταν η αίτηση παρεμβάσεως της Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato (Αρχής προστασίας του ανταγωνισμού και της αγοράς, Ιταλία, στο εξής: AGCM).

Η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου και τα αιτήματα των διαδίκων

11

Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις 21 Δεκεμβρίου 2021, η Amazon άσκησε την υπό κρίση αίτηση αναιρέσεως.

12

Με δικόγραφο που κατέθεσε στις 13 Απριλίου 2022, η AGCM ζήτησε, βάσει του άρθρου 40, δεύτερο εδάφιο, του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και των άρθρων 129 και 130 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου, να παρέμβει υπέρ της Επιτροπής.

13

Με διάταξη του Προέδρου του Δικαστηρίου της 14ης Ιουλίου 2022, Amazon.com κ.λπ. κατά Επιτροπής (C‑815/21 P, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2022:596), η ως άνω αίτηση παρεμβάσεως έγινε δεκτή. Επειδή η εν λόγω αίτηση υποβλήθηκε μετά την εκπνοή της προθεσμίας του άρθρου 130 του Κανονισμού Διαδικασίας, αλλά πριν από την απόφαση για την έναρξη της προφορικής διαδικασίας, επετράπη στην AGCM, σύμφωνα με το άρθρο 129, παράγραφος 4, του εν λόγω Κανονισμού, να παρέμβει υπέρ της Επιτροπής και να υποβάλει τις παρατηρήσεις της κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, εφόσον διεξαχθεί τέτοια συζήτηση.

14

Με την αίτηση αναιρέσεως, η Amazon ζητεί από το Δικαστήριο:

να αναιρέσει την αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη·

να απορρίψει την ένσταση απαραδέκτου που προέβαλε η Επιτροπή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, και

να αναπέμψει την υπόθεση στο Γενικό Δικαστήριο προκειμένου αυτό να αποφανθεί επί της ουσίας.

15

Η Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο:

να απορρίψει την αίτηση αναιρέσεως και

να καταδικάσει την Amazon στο σύνολο των δικαστικών εξόδων της παρούσας διαδικασίας.

Επί της αιτήσεως αναιρέσεως

16

Προς στήριξη της αιτήσεως αναιρέσεως, η Amazon προβάλλει έναν και μοναδικό λόγο αναιρέσεως, ο οποίος έχει τρία σκέλη, εκ των οποίων το πρώτο αφορά παράβαση, εκ μέρους του Γενικού Δικαστηρίου, του άρθρου 263 ΣΛΕΕ, το δεύτερο αφορά εσφαλμένη ερμηνεία του άρθρου 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003 και το τρίτο αφορά το γεγονός ότι η αιτιολογία που παρέθεσε το Γενικό Δικαστήριο στηρίζεται σε επικουρικά συμπεράσματα τα οποία είναι εσφαλμένα και αλυσιτελή.

Επί του δεύτερου σκέλους του μοναδικού λόγου αναιρέσεως

Επιχειρηματολογία των διαδίκων

17

Με το δεύτερο σκέλος του μοναδικού λόγου αναιρέσεως, το οποίο πρέπει να εξεταστεί πρώτο, η Amazon υποστηρίζει ότι το Γενικό Δικαστήριο προέβη, με την αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη, σε εσφαλμένη ερμηνεία του άρθρου 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003.

18

Συγκεκριμένα, στις σκέψεις 28 έως 50 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, το Γενικό Δικαστήριο ερμήνευσε με παράδοξο τρόπον το ως άνω άρθρο, καθόσον επισήμανε, αφενός, στη σκέψη 41 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, ότι το άρθρο 11, παράγραφος 6, αποσκοπεί στην προφύλαξη των επιχειρήσεων από παράλληλες διώξεις εκ μέρους των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Επιτροπής, αναγνώρισε όμως, αφετέρου, ότι η Επιτροπή μπορεί κατά διακριτική ευχέρεια να αρνηθεί την παροχή της προστασίας αυτής.

19

Η εσφαλμένη αυτή ερμηνεία απορρέει από σύγχυση των εννοιών «γεωγραφική αγορά», «γεωγραφική έκταση» και «γεωγραφική έκταση της διαδικασίας», στις σκέψεις 26 έως 28 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης. Συναφώς, η Amazon υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν οριοθέτησε κάποια «γεωγραφική αγορά», αλλά περιορίστηκε στον αποκλεισμό της Ιταλίας από το εδαφικό πεδίο εφαρμογής της έρευνας της Επιτροπής με μοναδικό σκοπό την καταστρατήγηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003.

20

Τέλος, η Amazon υποστηρίζει ότι, στη σκέψη 28 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, το Γενικό Δικαστήριο εξαρτά την προστασία που παρέχει το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003 από τη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής. Πλην όμως, κατ’ αρχήν, σε κανέναν τομέα του δικαίου της Ένωσης δεν μπορεί η διοίκηση να καταργεί, κατά διακριτική ευχέρεια, την προστασία που παρέχει ο νόμος.

21

Η Επιτροπή αμφισβητεί το βάσιμο της επιχειρηματολογίας αυτής.

Εκτίμηση του Δικαστηρίου

22

Όσον αφορά την ερμηνεία του άρθρου 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003, υπογραμμίζεται ότι, στη σκέψη 23 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, το Γενικό Δικαστήριο επισήμανε ότι η πράξη δυνάμει της οποίας η Επιτροπή κινεί διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 102 ΣΛΕΕ παράγει, κατ’ αρχήν, μόνον τα συνήθη αποτελέσματα μιας διαδικαστικής πράξεως και δεν επηρεάζει τη νομική κατάσταση των προσφευγόντων, παρά μόνον από διαδικαστικής απόψεως. Έκρινε, ως εκ τούτου, στη σκέψη 38 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, ότι, εν προκειμένω, η απόφαση περί αποκλεισμού της Ιταλίας από το πεδίο της διαδικασίας που κίνησε η Επιτροπή κατόπιν της εκδόσεως της προσβαλλόμενης απόφασης παράγει μόνον τα συνήθη αποτελέσματα μιας διαδικαστικής πράξεως και δεν επηρεάζει τη νομική κατάσταση της Amazon, παρά μόνον από διαδικαστικής απόψεως.

23

Προσέθεσε δε, στη σκέψη 39 της εν λόγω διάταξης, ότι το συμπέρασμα αυτό δεν μπορεί να ανατραπεί από τα επιχειρήματα της Amazon ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, μολονότι διαδικαστικής φύσεως, παράγει έννομα και δεσμευτικά αποτελέσματα, καθόσον ο αποκλεισμός της ιταλικής επικράτειας από το πεδίο εφαρμογής της στέρησε από την Amazon την προστασία από τις παράλληλες διαδικασίες την οποία προβλέπει το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003.

24

Συγκεκριμένα, το Γενικό Δικαστήριο, αφού υπογράμμισε, στη σκέψη 41 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, ότι η απορρέουσα από το άρθρο 11, παράγραφος 6, απώλεια της αρμοδιότητας των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών παρέχει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να προφυλάσσονται από παράλληλες διώξεις εκ μέρους των αρχών και της Επιτροπής, έκρινε, στις σκέψεις 45 έως 48 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, ότι η προστασία αυτή δεν συνεπάγεται κανένα δικαίωμα, υπέρ μιας επιχειρήσεως, για την εξέταση υποθέσεως στο σύνολό της από την Επιτροπή. Κατά συνέπεια, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε, στη σκέψη 49 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, ότι η Amazon αβασίμως υποστήριξε ότι το βαλλόμενο τμήμα της προσβαλλόμενης απόφασης της στέρησε την προστασία που προβλέπει το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003, στο μέτρο που το προστατευτικό αυτό αποτέλεσμα δεν συνεπάγεται ότι η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να κινεί διαδικασία προκειμένου να στερήσει από τις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών την αρμοδιότητά τους να εφαρμόσουν τα άρθρα 101 και 102 ΣΛΕΕ.

25

Αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η Amazon, μια τέτοια ερμηνεία του άρθρου 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003 δεν ενέχει σφάλμα.

26

Πράγματι, κατά το άρθρο 11, παράγραφος 6, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1/2003, οι αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών παύουν να είναι αρμόδιες για την εφαρμογή των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ αφ’ ης στιγμής η Επιτροπή κινήσει διαδικασία προκειμένου να εκδώσει μια από τις αποφάσεις τις οποίες αφορούν οι διατάξεις του κεφαλαίου III του κανονισμού αυτού και οι οποίες έχουν ως σκοπό να διαπιστωθεί παράβαση των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ, να υποχρεωθούν οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις να θέσουν τέλος στις εν λόγω παραβάσεις, να διαταχθούν προσωρινά μέτρα κατόπιν της εκ πρώτης όψεως διαπίστωσης τέτοιων παραβάσεων, να καταστούν υποχρεωτικές οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις ή να διαπιστωθεί ότι τα άρθρα 101 και 102 ΣΛΕΕ δεν έχουν εφαρμογή.

27

Επομένως, όταν, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 11, παράγραφος 6, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1/2003, η Επιτροπή κινεί διαδικασία κατά μίας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων λόγω εικαζόμενης παράβασης των άρθρων 101 ή 102 ΣΛΕΕ, οι αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών παύουν να είναι αρμόδιες για την κίνηση διαδικασίας κατά των ίδιων επιχειρήσεων για τις ίδιες φερόμενες ως αντίθετες προς τον ανταγωνισμό συμπεριφορές, οι οποίες έλαβαν χώρα στην ίδια ή στις ίδιες αγορές προϊόντων και γεωγραφικές αγορές και κατά τη διάρκεια της ίδιας ή των ίδιων χρονικών περιόδων (απόφαση της 25ης Φεβρουαρίου 2021, Slovak Telekom, C‑857/19, EU:C:2021:139, σκέψη 30).

28

Η ως άνω απώλεια της αρμοδιότητας δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών έχουν την εξουσία να εφαρμόζουν τους κανόνες ανταγωνισμού της Ένωσης εκ παραλλήλου με την Επιτροπή και, ως εκ τούτου, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 17 του κανονισμού 1/2003, ο κανονισμός αυτός αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού της Ένωσης και στην επίτευξη της κατά το δυνατόν καλύτερης διαχείρισης του δικτύου των δημόσιων αρχών που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή των κανόνων αυτών. Επιπλέον, δεδομένου ότι η παράλληλη εφαρμογή των εν λόγω κανόνων δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος των επιχειρήσεων, η απώλεια της αρμοδιότητας των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών καθιστά επίσης δυνατή την προφύλαξη των επιχειρήσεων αυτών από παράλληλες διώξεις εκ μέρους των αρχών αυτών και της Επιτροπής (πρβλ. απόφαση της 25ης Φεβρουαρίου 2021, Slovak Telekom, C‑857/19, EU:C:2021:139, σκέψη 32 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

29

Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι η απόφαση περί κινήσεως της διαδικασίας κατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 773/2004 δεν έχει ως αποτέλεσμα να στερήσει από τους αποδέκτες της τα διαδικαστικά δικαιώματά τους. Αντιθέτως, η εν λόγω διαδικασία διαμορφώθηκε με σκοπό να παρασχεθεί στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις η δυνατότητα να γνωστοποιούν την άποψή τους και να παρέχουν στην Επιτροπή τις πληρέστερες κατά το δυνατόν πληροφορίες, πριν εκείνη λάβει απόφαση η οποία θίγει τα συμφέροντά τους. Επομένως, αποβλέπει στη δημιουργία διαδικαστικών εγγυήσεων υπέρ των επιχειρήσεων αυτών και, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 32 του κανονισμού 1/2003 και από την αιτιολογική σκέψη 10 του κανονισμού 773/2004, στην κατοχύρωση του δικαιώματος των επιχειρήσεων να τύχουν ακροάσεως από την Επιτροπή (διάταξη της 29ης Ιανουαρίου 2020, Silgan Closures και Silgan Holdings κατά Επιτροπής, C‑418/19 P, μη δημοσιευθείσα, EU:C:2020:43, σκέψη 48).

30

Επομένως, η επιχειρηματολογία που προβάλλει η Amazon προς στήριξη του υπό κρίση σκέλους του μοναδικού λόγου αναιρέσεως, κατά την οποία το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003 παρέχει στις επιχειρήσεις προστασία από τις παράλληλες διαδικασίες εκ μέρους των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Επιτροπής, προστασία την οποία το θεσμικό αυτό όργανο φέρεται να στέρησε από την Amazon αποκλείοντας παρανόμως την Ιταλία από το εδαφικό πεδίο εφαρμογής της έρευνας που κινήθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, στηρίζεται σε προδήλως εσφαλμένη ερμηνεία της διάταξης αυτής.

31

Πράγματι, η προστασία που απορρέει από το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003 έχει εφαρμογή μόνο στην περίπτωση παράλληλων διώξεων εκ μέρους των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών και της Επιτροπής που αφορούν τις ίδιες επιχειρήσεις για τις ίδιες φερόμενες ως αντίθετες προς τον ανταγωνισμό συμπεριφορές, οι οποίες έλαβαν χώρα στην ίδια ή στις ίδιες αγορές προϊόντων και γεωγραφικές αγορές κατά τη διάρκεια της ίδιας ή των ίδιων χρονικών περιόδων.

32

Όπως ορθώς υποστηρίζει η Επιτροπή με το υπόμνημα αντικρούσεως, η προστασία αυτή εξαρτάται από το πεδίο εφαρμογής της απόφασης περί κινήσεως της διαδικασίας εφαρμογής του άρθρου 101 ΣΛΕΕ ή του άρθρου 102 ΣΛΕΕ.

33

Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να επικαλεστούν την εν λόγω προστασία, αν η Επιτροπή δεν έχει κινήσει διαδικασία ή δεν έχει κινήσει διαδικασία για συγκεκριμένη εδαφική περιοχή.

34

Εν προκειμένω, δεδομένου ότι το εδαφικό πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας που κινήθηκε σύμφωνα με την προσβαλλόμενη απόφαση δεν περιλάμβανε την Ιταλία, δεν είχε εφαρμογή η προστασία από τις παράλληλες διαδικασίες την οποία παρέχει το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003.

35

Επιπλέον, όπως επισήμανε το Γενικό Δικαστήριο, χωρίς να υποπέσει σε πλάνη, στη σκέψη 45 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, η προστασία αυτή από τις παράλληλες διώξεις δεν συνεπάγεται κανένα δικαίωμα, υπέρ μιας επιχειρήσεως, για την εξέταση υποθέσεως στο σύνολό της από την Επιτροπή.

36

Πράγματι, ο ισχυρισμός ότι, όπως υποστηρίζει η Amazon, η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει διαδικασία για την έκδοση απόφασης δυνάμει των διατάξεων του κεφαλαίου III του κανονισμού 1/2003 θα έπρεπε κατ’ ανάγκην να καλύπτει το σύνολο του ΕΟΧ είναι δυνατόν να στερήσει από το εν λόγω θεσμικό όργανο το ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως που διαθέτει κατά την έκδοση μιας τέτοιας απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 773/2004.

37

Από τις ανωτέρω σκέψεις προκύπτει ότι το Γενικό Δικαστήριο ουδόλως υπέπεσε σε πλάνη κατά την ερμηνεία του άρθρου 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003. Κατά συνέπεια, η επιχειρηματολογία της Amazon ότι το Γενικό Δικαστήριο συγχέει τις έννοιες της «γεωγραφικής αγοράς», της «γεωγραφικής έκτασης» και της «γεωγραφικής έκτασης της διαδικασίας» είναι αλυσιτελής.

38

Ως εκ τούτου, το δεύτερο σκέλος του μοναδικού λόγου αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμο.

Επί του πρώτου σκέλους του μοναδικού λόγου αναιρέσεως

Επιχειρηματολογία των διαδίκων

39

Η Amazon υποστηρίζει ότι το Γενικό Δικαστήριο παρέβη το άρθρο 263, πρώτο και τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, κρίνοντας εσφαλμένως ότι η προσφυγή ακυρώσεως ήταν απαράδεκτη για τον λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν παρήγε έννομα αποτελέσματα έναντι της Amazon.

40

Κατά την Amazon, τα αποτελέσματα και η νομική φύση της προσβαλλόμενης απόφασης έπρεπε να έχουν εκτιμηθεί υπό το πρίσμα της λειτουργίας της. Η Amazon προσάπτει στο Γενικό Δικαστήριο ότι, χωρίς να προβεί σε συγκεκριμένη ανάλυση της προσβαλλόμενης απόφασης, αρκέστηκε να κρίνει ότι, κατά τη νομολογία, η πράξη περί κινήσεως διαδικασίας εφαρμογής του άρθρου 102 ΣΛΕΕ παράγει, κατά κανόνα, μόνον τα συνήθη αποτελέσματα μιας διαδικαστικής πράξεως και δεν επηρεάζει τη νομική κατάσταση των επιχειρήσεων στις οποίες απευθύνεται, παρά μόνον από διαδικαστικής απόψεως.

41

Κατά την Amazon, εάν το Γενικό Δικαστήριο είχε προβεί σε επί της ουσίας ανάλυση της εν λόγω απόφασης, θα είχε διαπιστώσει ότι η απόφαση αυτή δεν περιοριζόταν στην κίνηση διαδικασίας, αλλά παρήγε αυτοτελές έννομο αποτέλεσμα, στερώντας παρανόμως από την εταιρία αυτή την παρεχόμενη από το άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003 προστασία από κάθε παράλληλη διαδικασία διεξαγόμενη από δύο αρχές ανταγωνισμού κατά της ίδιας επιχείρησης.

42

Η Επιτροπή αντικρούει την επιχειρηματολογία της Amazon, εκτιμώντας, κατά κύριο λόγο, ότι το πρώτο σκέλος του μοναδικού λόγου αναιρέσεως είναι απαράδεκτο, καθόσον δεν διευκρινίζει τα βαλλόμενα στοιχεία της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, και, επικουρικώς, ότι το σκέλος αυτό είναι αβάσιμο.

Εκτίμηση του Δικαστηρίου

43

Όσον αφορά το παραδεκτό του υπό κρίση σκέλους, αρκεί η διαπίστωση ότι, αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η Επιτροπή, η Amazon προσδιόρισε με επαρκή σαφήνεια τα βαλλόμενα στοιχεία της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης στα οποία αναφέρονται τα επιχειρήματά της. Πράγματι, από την αίτηση αναιρέσεως προκύπτει σαφέστατα ότι η Amazon προσάπτει στο Γενικό Δικαστήριο ότι, χωρίς να προβεί σε συγκεκριμένη ανάλυση της προσβαλλόμενης απόφασης, έκρινε ότι η απόφαση αυτή αποτελούσε πράξη για την κίνηση διαδικασίας εφαρμογής του άρθρου 102 ΣΛΕΕ η οποία παρήγε μόνον τα συνήθη αποτελέσματα μιας διαδικαστικής πράξεως και δεν επηρέαζε τη νομική κατάσταση των επιχειρήσεων στις οποίες απευθυνόταν, παρά μόνον από διαδικαστικής απόψεως.

44

Επομένως, το υπό κρίση σκέλος του μοναδικού λόγου αναιρέσεως είναι παραδεκτό.

45

Επί της ουσίας, στα σημεία 27 και 28 της αιτήσεως αναιρέσεως της Amazon επισημαίνεται ρητώς ότι η τελευταία υποστηρίζει ότι, εν προκειμένω, το Γενικό Δικαστήριο παρέβη το άρθρο 263 ΣΛΕΕ, καθόσον περιορίστηκε στον τύπο της προσβαλλόμενης απόφασης, χωρίς να προβεί σε επί της ουσίας ανάλυση βάσει της οποίας θα μπορούσε να διαπιστωθεί ότι η απόφαση αυτή δεν περιοριζόταν στην κίνηση διαδικασίας για την έκδοση απόφασης δυνάμει των διατάξεων του κεφαλαίου III του κανονισμού 1/2003, σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 773/2004, αλλά παρήγε αυτοτελές έννομο αποτέλεσμα, θέτοντας τέρμα στην προστασία που προβλέπεται στο άρθρο 11, παράγραφος 6, του κανονισμού 1/2003.

46

Η επιχειρηματολογία αυτή στηρίζεται στην παραδοχή ότι η Amazon βασίμως επικαλείται την προβλεπόμενη στη διάταξη αυτή προστασία. Από την εξέταση όμως του δεύτερου σκέλους του μοναδικού λόγου αναιρέσεως προκύπτει ότι η παραδοχή αυτή είναι εσφαλμένη.

47

Ως εκ τούτου, το πρώτο σκέλος του μοναδικού λόγου αναιρέσεως, το οποίο στηρίζεται εξ ολοκλήρου στην εσφαλμένη αυτή παραδοχή, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμο.

Επί του τρίτου σκέλους του μοναδικού λόγου αναιρέσεως

Επιχειρηματολογία των διαδίκων

48

Με το τρίτο σκέλος του μοναδικού λόγου αναιρέσεως, το οποίο βάλλει κατά των σκέψεων 32 έως 50 της αναιρεσιβαλλόμενης διάταξης, η Amazon υποστηρίζει ότι η διάταξη αυτή στηρίζεται σε «επικουρικά συμπεράσματα τα οποία είναι εσφαλμένα και αλυσιτελή». Κατ’ αρχάς, κατά την Amazon, κακώς το Γενικό Δικαστήριο παραπέμπει, με το σκεπτικό του, στα επιχειρήματά της περί του ότι διέτρεχε τον κίνδυνο να υποχρεωθεί να αμυνθεί ενώπιον δύο διαφορετικών αρχών ανταγωνισμού, δεδομένου ότι το Γενικό Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη την προσβολή των δικαιωμάτων της Amazon. Περαιτέρω, ο προσωρινός χαρακτήρας της προσβαλλόμενης απόφασης στερείται σημασίας για τους σκοπούς της υπό κρίση αιτήσεως αναιρέσεως. Τέλος, είναι εσφαλμένο να εξομοιώνεται το εισαγωγικό δικόγραφο με αίτημα προς την Επιτροπή να κινήσει διαδικασία στην ιταλική αγορά.

49

Η Επιτροπή αντικρούει την επιχειρηματολογία αυτή.

Εκτίμηση του Δικαστηρίου

50

Συναφώς, επισημαίνεται ότι, δεδομένου ότι τα δύο πρώτα σκέλη του μοναδικού λόγου αναιρέσεως απορρίφθηκαν, το συμπέρασμα του Γενικού Δικαστηρίου ότι η προσφυγή της Amazon ήταν απαράδεκτη δεν μπορεί να κλονιστεί από το τρίτο σκέλος του λόγου αυτού, με το οποίο η Amazon απλώς και μόνο βάλλει κατά των «επικουρικών συμπερασμάτων» του Γενικού Δικαστηρίου υποστηρίζοντας ότι αυτά είναι εσφαλμένα και αλυσιτελή, και ως εκ τούτου το τρίτο σκέλος του λόγου αυτού πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελές.

51

Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, πρέπει να απορριφθεί ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως ως προς καθένα από τα σκέλη του και, συνεπώς, η αίτηση αναιρέσεως στο σύνολό της.

Επί των δικαστικών εξόδων

52

Κατά το άρθρο 184, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου, όταν η αίτηση αναιρέσεως απορρίπτεται ως αβάσιμη, το Δικαστήριο αποφαίνεται επί των εξόδων. Το άρθρο 138, παράγραφος 1, του Κανονισμού αυτού, το οποίο εφαρμόζεται στην αναιρετική διαδικασία δυνάμει του άρθρου 184, παράγραφος 1, του Κανονισμού, ορίζει ότι ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα έξοδα, εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου.

53

Δεδομένου ότι η αίτηση αναιρέσεως της Amazon πρέπει να απορριφθεί, πρέπει η Amazon να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα σύμφωνα με το σχετικό αίτημα της Επιτροπής.

54

Κατά το άρθρο 140, παράγραφος 3, του Κανονισμού Διαδικασίας, το οποίο εφαρμόζεται στην αναιρετική διαδικασία δυνάμει του άρθρου 184, παράγραφος 1, του εν λόγω Κανονισμού, το Δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει ότι ο παρεμβαίνων, ακόμη και όταν είναι άλλος από τους αναφερόμενους στο άρθρο 140, παράγραφοι 1 και 2, του ως άνω Κανονισμού, θα φέρει τα δικαστικά έξοδά του. Εν προκειμένω, πρέπει να κριθεί ότι η AGCM φέρει τα σχετικά με την αίτηση αναιρέσεως δικαστικά έξοδά της.

 

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έβδομο τμήμα) αποφασίζει:

 

1)

Απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως.

 

2)

Οι Amazon.com Inc., Amazon Services Europe Sàrl, Amazon EU Sàrl και Amazon Europe Core Sàrl φέρουν, πέραν των δικαστικών εξόδων τους, τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

 

3)

Η Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato (Αρχή προστασίας του ανταγωνισμού και της αγοράς, Ιταλία) φέρει τα σχετικά με την αίτηση αναιρέσεως δικαστικά έξοδά της.

 

(υπογραφές)


( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική.