Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους – Οδηγία 98/84 – Παράνομη συσκευή – Έννοια – Συσκευές αποκωδικοποιήσεως οι οποίες έχουν διατεθεί νομίμως στην αγορά ενός κράτους μέλους και χρησιμοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος – Δεν εμπίπτουν

(Οδηγία 98/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο ε΄)

2. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους – Οδηγία 98/84 – Πεδίο εφαρμογής – Εθνική ρύθμιση η οποία απαγορεύει τη χρήση συσκευών αποκωδικοποιήσεως αλλοδαπής προελεύσεως – Δεν εμπίπτει

(Οδηγία 98/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 2)

3. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Εθνική ρύθμιση η οποία συνδέεται με αμφότερες τις θεμελιώδεις αυτές ελευθερίες – Εξέτασή της με γνώμονα εκείνη από τις δύο ελευθερίες που προέχει στην προκειμένη περίπτωση

(Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

4. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Περιορισμοί – Συσκευές αποκωδικοποιήσεως οι οποίες έχουν διατεθεί νομίμως στην αγορά ενός κράτους μέλους και χρησιμοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος για τη μετάδοση αθλητικών συναντήσεων

(Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

5. Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Νόθευση του ανταγωνισμού – Αποκλειστική άδεια μεταξύ δικαιούχου δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού – Απαγόρευση παροχής συσκευών αποκωδικοποιήσεως της μεταδόσεως εκτός της περιοχής που καλύπτει η σύμβαση για την παραχώρηση αδείας εκμεταλλεύσεως – Δεν επιτρέπεται

(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ)

6. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Μερική αναπαραγωγή – Περιεχόμενο

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο α΄)

7. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαιρέσεις και περιορισμοί

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 1)

8. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Παρουσίαση στο κοινό – Έννοια

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 1)

9. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 93/83 – Αποτελέσματα – Νομιμότητα των πράξεων αναπαραγωγής έργων στη μνήμη δορυφορικού αποκωδικοποιητή και επί τηλεοπτικής οθόνης – Η οδηγία είναι συναφώς άνευ σημασίας

(Οδηγία 93/83 του Συμβουλίου)

Περίληψη

1. Η έννοια «παράνομη συσκευή» του άρθρου 2, στοιχείο ε΄, της οδηγίας 98/84, για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους, δεν καλύπτει τις συσκευές αποκωδικοποιήσεως αλλοδαπής προελεύσεως –οι οποίες παρέχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες δορυφορικής ραδιοτηλεοπτικής μεταδόσεως ενός ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού, κατασκευάζονται και διατίθενται στην αγορά με την έγκριση του εν λόγω οργανισμού, αλλά χρησιμοποιούνται, αντιθέτως προς τη βούληση του οργανισμού αυτού, εκτός της γεωγραφικής ζώνης που καλύπτει η σύμβαση με τους πελάτες του–, ούτε τις συσκευές που αποκτώνται ή ενεργοποιούνται με τη δήλωση ψευδούς ονόματος και ψευδούς διευθύνσεως, ούτε τις συσκευές που έχουν χρησιμοποιηθεί κατά παράβαση συμβατικού περιορισμού, βάσει του οποίου επιτρέπεται μόνον η ιδιωτική τους χρήση.

Πράγματι, κατά τη διάταξη αυτή, νοείται ως «παράνομη συσκευή» κάθε εξοπλισμός ή λογισμικό που έχει σχεδιαστεί ή προσαρμοστεί ώστε να επιτρέπει την πρόσβαση σε προστατευόμενη υπηρεσία σε κατανοητή μορφή χωρίς την έγκριση του παρέχοντος την υπηρεσία. Επομένως, το γράμμα της διατάξεως αναφέρεται μόνο σε εξοπλισμό ο οποίος, πριν τεθεί σε χρήση, έχει αποτελέσει αντικείμενο χειρωνακτικών ή αυτοματοποιημένων εργασιών και καθιστά δυνατή την πρόσβαση σε προστατευόμενες υπηρεσίες χωρίς τη συγκατάθεση του παρέχοντος τις υπηρεσίες αυτές. Κατά συνέπεια, ο ορισμός καλύπτει μόνον τον εξοπλισμό που έχει κατασκευαστεί, υποστεί επεξεργασία, προσαρμοστεί ή αναπροσαρμοστεί χωρίς την έγκριση του παρέχοντος τις υπηρεσίες, και όχι τη χρήση συσκευών αποκωδικοποιήσεως αλλοδαπής προελεύσεως.

Αντιθέτως, οι προαναφερθείσες συσκευές κατασκευάζονται και διατίθενται στην αγορά με την έγκριση του παρέχοντος τις υπηρεσίες, δεν εξασφαλίζουν δωρεάν πρόσβαση σε προστατευόμενες υπηρεσίες και δεν καθιστούν δυνατή ούτε διευκολύνουν την παράκαμψη τεχνικού μέτρου που έχει ληφθεί προς διασφάλιση της καταβολής αμοιβής για τις οικείες υπηρεσίες, δεδομένου ότι, στο κράτος μέλος όπου διατέθηκαν στην αγορά, έχει καταβληθεί αμοιβή.

(βλ. σκέψεις 63-64, 66-67, διατακτ. 1)

2. Δεν αντιβαίνει στο άρθρο 3, παράγραφος 2, της οδηγίας 98/84, για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους, εθνική ρύθμιση η οποία παρακωλύει τη χρήση συσκευών αποκωδικοποιήσεως αλλοδαπής προελεύσεως, περιλαμβανομένων εκείνων που αποκτώνται ή ενεργοποιούνται με τη δήλωση ψευδούς ονόματος και ψευδούς διευθύνσεως, καθώς και των χρησιμοποιούμενων κατά παράβαση συμβατικού περιορισμού, βάσει του οποίου επιτρέπεται μόνον η ιδιωτική τους χρήση, δεδομένου ότι μια τέτοια ρύθμιση δεν εμπίπτει στον τομέα που διέπεται από την εν λόγω οδηγία.

(βλ. σκέψη 74, διατακτ. 2)

3. Όταν εθνικό μέτρο συνδέεται τόσο με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων όσο και με την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, το Δικαστήριο το εξετάζει, κατ’ αρχήν, με γνώμονα μόνο μία από τις δύο αυτές θεμελιώδεις ελευθερίες, εφόσον αποδεικνύεται ότι η μία από αυτές είναι εντελώς δευτερεύουσα σε σχέση με την άλλη και μπορεί να συναρτηθεί με αυτήν. Μολονότι στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, οι δύο αυτές παράμετροι συνδέονται συχνά τόσο στενά, ώστε δεν μπορεί η μία να θεωρηθεί εντελώς δευτερεύουσα σε σχέση με την άλλη, τούτο δεν ισχύει στις περιπτώσεις που η οικεία εθνική ρύθμιση δεν αναφέρεται ειδικώς στις συσκευές αποκωδικοποιήσεως προκειμένου να θέσει τις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν ή να καθορίσει υπό ποιες προϋποθέσεις επιτρέπεται η κυκλοφορία τους στο εμπόριο, αλλά τις αντιμετωπίζει μόνον ως το μέσο το οποίο καθιστά δυνατή την παροχή κωδικοποιημένων υπηρεσιών ραδιοτηλεοπτικής μεταδόσεως στους συνδρομητές.

(βλ. σκέψεις 78-79, 82)

4. Το άρθρο 56 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αποκλείει την εφαρμογή ρυθμίσεως κράτους μέλους, η οποία προβλέπει ότι είναι παράνομη η εισαγωγή, η πώληση και η χρήση στο συγκεκριμένο κράτος συσκευών αποκωδικοποιήσεως αλλοδαπής προελεύσεως που καθιστούν δυνατή την πρόσβαση σε κωδικοποιημένη υπηρεσία δορυφορικής ραδιοτηλεοπτικής μεταδόσεως προερχόμενης από άλλο κράτος μέλος και περιέχουσας προγράμματα τα οποία προστατεύονται από τη ρύθμιση του πρώτου αυτού κράτους. Το ως άνω συμπέρασμα δεν ανατρέπεται ούτε από το γεγονός ότι η συσκευή αποκωδικοποιήσεως αλλοδαπής προελεύσεως αποκτήθηκε ή ενεργοποιήθηκε κατόπιν δηλώσεως ψευδούς ονόματος και ψευδούς διευθύνσεως, με την πρόθεση να καταστρατηγηθεί ο επίμαχος εδαφικός περιορισμός, ούτε από το γεγονός ότι η εν λόγω συσκευή χρησιμοποιείται για εμπορικούς σκοπούς, ενώ προοριζόταν αποκλειστικώς για ιδιωτική χρήση.

Ο περιορισμός αυτός δεν δικαιολογείται από τον σκοπό της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Ομολογουμένως, οι αθλητικές εκδηλώσεις έχουν καθ’ εαυτές μοναδικό και, ως εκ τούτου, πρωτότυπο χαρακτήρα, ικανό να τις αναγάγει σε αντικείμενα που χρήζουν προστασίας ανάλογης με εκείνη που καλύπτει τα έργα. Εντούτοις, δεδομένου ότι προάσπιση των δικαιωμάτων που αποτελούν το ειδικό αντικείμενο της οικείας πνευματικής ιδιοκτησίας σημαίνει διασφάλιση, υπέρ των δικαιούχων των δικαιωμάτων αυτών, απλώς και μόνον εύλογης αμοιβής, και όχι της υψηλότερης δυνατής αμοιβής για κάθε χρήση των προστατευόμενων αντικειμένων, πρέπει να θεωρηθεί ότι τα επίμαχα δικαιώματα προστατεύονται δεόντως εφόσον, αφενός, οι δικαιούχοι εισπράττουν αμοιβή για τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση των προστατευόμενων προγραμμάτων από το κράτος μέλος της εκπομπής εντός του οποίου λογίζεται ότι τελείται η πράξη της παρουσίασης στο κοινό μέσω δορυφόρου, κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, της οδηγίας 93/83, περί συντονισμού ορισμένων κανόνων όσον αφορά το δικαίωμα του δημιουργού και τα συγγενικά δικαιώματα που εφαρμόζονται στις δορυφορικές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις και την καλωδιακή αναμετάδοση, και, εντός του οποίου οφείλεται επομένως η εύλογη αμοιβή και, αφετέρου, οι εν λόγω δικαιούχοι μπορούν να ζητήσουν, εντός του συγκεκριμένου κράτους, ένα ποσό που να α ποτελεί συνάρτηση της πραγματικής και της δυνητικής ακροαματικότητας τόσο στο κράτος μέλος της εκπομπής όσο και σε κάθε άλλο κράτος μέλος όπου είναι επίσης δυνατή η λήψη των εκπομπών που περιέχουν τα προστατευόμενα προγράμματα.

Όσον αφορά το πρόσθετο τίμημα που καταβάλλουν οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί προς εξασφάλιση εδαφικής αποκλειστικότητας, είναι πιθανό να οδηγήσει σε τεχνητή διαφοροποίηση των τιμών στις στεγανοποιημένες εθνικές αγορές, ενώ δεν αμφισβητείται ότι τόσο η στεγανοποίηση όσο και η επακόλουθη τεχνητή διαφοροποίηση των τιμών δεν συμβιβάζονται με τον βασικό σκοπό της Συνθήκης, ήτοι την πραγμάτωση της εσωτερικής αγοράς. Υπό τις συνθήκες αυτές, το εν λόγω πρόσθετο τίμημα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά τμήμα της εύλογης αμοιβής η οποία πρέπει να εξασφαλίζεται στους δικαιούχους των οικείων δικαιωμάτων και, κατά συνέπεια, η καταβολή του βαίνει πέραν του μέτρου που είναι αναγκαίο για την εξασφάλιση εύλογης αμοιβής στους δικαιούχους.

(βλ. σκέψεις 100, 106-108, 113-117, 125, 131, διατακτ. 3)

5. Οι ρήτρες συμβάσεως που συνάπτει ο δικαιούχος δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό για την παραχώρηση αποκλειστικής αδείας εκμεταλλεύσεως συνιστούν απαγορευόμενο από το άρθρο 101 ΣΛΕΕ περιορισμό του ανταγωνισμού, εφόσον επιβάλλουν στον οργανισμό αυτό την υποχρέωση να μην παρέχει συσκευές αποκωδικοποιήσεως οι οποίες καθιστούν δυνατή την πρόσβαση σε προστατευόμενα αντικείμενα του εν λόγω δικαιούχου, όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν εκτός της περιοχής που καλύπτει η σύμβαση για την παραχώρηση αδείας εκμεταλλεύσεως.

(βλ. σκέψη 146, διατακτ. 4)

6. Το άρθρο 2, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, έχει την έννοια ότι το δικαίωμα αναπαραγωγής καλύπτει τη δημιουργία προσωρινών αποσπασμάτων των έργων στη μνήμη δορυφορικού αποκωδικοποιητή και επί τηλεοπτικής οθόνης, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω αποσπάσματα περιέχουν στοιχεία που αποτελούν έκφραση της προσωπικής πνευματικής εργασίας των οικείων δημιουργών, όπερ μπορεί να διαπιστωθεί μόνον κατόπιν εξετάσεως της δέσμης των αποσπασμάτων τα οποία αναπαράγονται ταυτοχρόνως.

(βλ. σκέψη 159, διατακτ. 5)

7. Πράξεις αναπαραγωγής έργων οι οποίες τελούνται στη μνήμη δορυφορικού αποκωδικοποιητή και επί τηλεοπτικής οθόνης, πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, και μπορούν επομένως να πραγματοποιηθούν χωρίς τη συγκατάθεση των δικαιούχων των οικείων δικαιωμάτων του δημιουργού.

(βλ. σκέψη 182, διατακτ. 6)

8. Η «παρουσίαση στο κοινό» κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, καλύπτει την περίπτωση κατά την οποία παρέχεται στους πελάτες καφέ-εστιατορίου, μέσω τηλεοπτικής οθόνης και ηχείων, πρόσβαση σε ραδιοτηλεοπτικά έργα.

Πράγματι, από τη στιγμή που ο κάτοχος συσκευής τηλεοράσεως προβάλλει, εντός χώρου προσβάσιμου στο κοινό, ραδιοτηλεοπτικό έργο, προσβλέποντας σε ένα επιπλέον κοινό, το οποίο διαφέρει από τους κατόχους συσκευών τηλεοράσεως που, είτε μεμονωμένα είτε στο πλαίσιο του ιδιωτικού ή οικογενειακού τους περιβάλλοντος, λαμβάνουν το σήμα και παρακολουθούν τις σχετικές εκπομπές, και το οποίο προσέρχεται στον συγκεκριμένο χώρο προκειμένου να ακούσει ή να δει το έργο αυτό, μια τέτοια συνειδητή παρέμβαση πρέπει να θεωρηθεί πράξη παρουσιάσεως του οικείου έργου σε ένα νέο κοινό.

Τούτο συμβαίνει όταν ο ιδιοκτήτης καφέ-εστιατορίου προβάλλει ραδιοτηλεοπτικά έργα για τους θαμώνες του καταστήματός του, καθόσον οι πελάτες αυτοί αποτελούν επιπλέον κοινό το οποίο δεν είχε ληφθεί υπόψη από τους δημιουργούς όταν επέτρεψαν τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση των έργων τους.

Επιπλέον, όσον αφορά την παρουσίαση ραδιοτηλεοπτικού έργου σε «κοινό το οποίο δεν παρίσταται στον τόπο της αρχικής παρουσιάσεως» κατά την έννοια της εικοστής τρίτης αιτιολογικής σκέψεως της οδηγίας 2001/29, επισημαίνεται ότι η οδηγία αυτή, όπως άλλωστε και η σύμβαση της Βέρνης για την προστασία των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων, δεν καλύπτει τις «ζωντανές εκτελέσεις και ερμηνείες», δηλαδή την ερμηνεία των έργων ενώπιον του κοινού που βρίσκεται σε φυσική και άμεση επαφή με τον ηθοποιό ή τον ερμηνευτή των έργων. Όμως αυτό ακριβώς το στοιχείο της φυσικής και άμεσης επαφής δεν υπάρχει στην περίπτωση της παρουσιάσεως, σε χώρους όπως είναι τα καφέ-εστιατόρια, ραδιοτηλεοπτικού έργου μέσω τηλεοπτικής οθόνης και ηχείων σε κοινό το οποίο βρίσκεται στον τόπο αυτής της παρουσιάσεως, αλλά δεν παρίσταται στον τόπο της αρχικής παρουσιάσεως κατά την έννοια της εικοστής τρίτης αιτιολογικής σκέψεως της οδηγίας για το δικαίωμα του δημιουργού, ήτοι στον τόπο όπου πραγματοποιείται η ραδιοτηλεοπτικώς μεταδιδόμενη εκτέλεση του έργου.

(βλ. σκέψεις 198-203, 207, διατακτ. 7)

9. Η οδηγία 93/83, περί συντονισμού ορισμένων κανόνων όσον αφορά το δικαίωμα του δημιουργού και τα συγγενικά δικαιώματα που εφαρμόζονται στις δορυφορικές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις και την καλωδιακή αναμετάδοση, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν ασκεί επιρροή όσον αφορά τη νομιμότητα των πράξεων αναπαραγωγής έργων στη μνήμη δορυφορικού αποκωδικοποιητή και επί τηλεοπτικής οθόνης.

(βλ. σκέψη 210, διατακτ. 8)