ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 9.11.2022
COM(2022) 631 final
2022/0375(NLE)
Πρόταση
ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για την αναστολή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη Σενεγάλη
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης
Σύμφωνα με το άρθρο 25α παράγραφος 2 του κώδικα θεωρήσεων 1 , η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τακτικά τη συνεργασία των τρίτων χωρών για την επανεισδοχή και να υποβάλλει έκθεση της αξιολόγησής της στο Συμβούλιο τουλάχιστον μία φορά το έτος.
Με βάση την προαναφερθείσα αξιολόγηση και λαμβανομένων υπόψη των μέτρων που έλαβε η Επιτροπή για τη βελτίωση του επιπέδου συνεργασίας της οικείας τρίτης χώρας στον τομέα της επανεισδοχής και των συνολικών σχέσεων της Ένωσης με την οικεία τρίτη χώρα, η Επιτροπή μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη τρίτη χώρα δεν συνεργάζεται επαρκώς και ότι, ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η ανάληψη δράσης. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 25α παράγραφος 5 στοιχείο α) του κώδικα θεωρήσεων, υποβάλλει πρόταση εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου με την οποία αναστέλλεται η εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κώδικα θεωρήσεων όσον αφορά τους υπηκόους της εν λόγω τρίτης χώρας. Ανά πάσα στιγμή, η Επιτροπή συνεχίζει τις προσπάθειές της για τη βελτίωση της συνεργασίας με την οικεία τρίτη χώρα.
• Η περίπτωση της Σενεγάλης
Η συνεργασία με τη Σενεγάλη για την επανεισδοχή των υπηκόων της που διαπιστώνεται ότι διαμένουν παράνομα στο έδαφος της ΕΕ παραμένει ανεπαρκής, όπως τεκμηριώνεται από το ποσοστό επιστροφής (ο αριθμός των αποφάσεων επιστροφής που εκτελέστηκαν σε σύγκριση με τον αριθμό των αποφάσεων επιστροφής που εκδόθηκαν), ένα από τα χαμηλότερα παγκοσμίως, το οποίο μειώθηκε σε 3,2 % το 2020 από 7,3 % το 2019, ενώ ο αριθμός των ατόμων που διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν το έδαφος της ΕΕ εξακολουθεί να είναι υψηλός (8 485 άτομα το 2020). Μολονότι το ποσοστό επιστροφής το 2021 ήταν 8 %, τα κράτη μέλη ανέφεραν στην Επιτροπή ότι η συνεργασία για την εξακρίβωση ταυτότητας και την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων έχει επιδεινωθεί σημαντικά, με σταθερή μείωση του ποσοστού έκδοσης (ο αριθμός των ταξιδιωτικών εγγράφων που εκδίδονται από τρίτες χώρες σε σύγκριση με τον αριθμό των αιτήσεων επανεισδοχής που υποβάλλουν τα κράτη μέλη).
Η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και της Σενεγάλης, εάν υπάρχει, είναι άνιση. Τα περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν συνεχείς προκλήσεις όσον αφορά την εδραίωση ουσιαστικού διαλόγου με τη Σενεγάλη για την επανεισδοχή.
Στο πλαίσιο των συνεχών αξιολογήσεων που διενεργεί η Επιτροπή με βάση τα αξιόπιστα δεδομένα που παρέχουν τα κράτη μέλη, τις συζητήσεις στις σχετικές συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας του Συμβουλίου και των ομάδων εμπειρογνωμόνων, καθώς και τα δεδομένα που παρέχουν τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης, τα κράτη μέλη ανέφεραν διάφορα εμπόδια που δυσχεραίνουν κάθε στάδιο της διαδικασίας επανεισδοχής και επιστροφής, από την εξακρίβωση ταυτότητας των υπηκόων της Σενεγάλης έως την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων και την οργάνωση επιχειρήσεων επιστροφής. Οι ανεπαρκείς ή πολύ καθυστερημένες απαντήσεις των αρχών της Σενεγάλης στα αιτήματα των κρατών μελών για εξακρίβωση ταυτότητας και σε πρόσθετα ad hoc αιτήματα καθιστούν τη διαδικασία εξακρίβωσης ταυτότητας ιδιαίτερα επαχθή, η οποία σπάνια οδηγεί στην έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων. Η έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων σε άτομα των οποίων η σενεγαλέζικη ιθαγένεια έχει επιβεβαιωθεί είναι επίσης προβληματική. Το 2022 δεν πραγματοποιήθηκε καμία επιστροφή μέσω ναυλωμένων πτήσεων και, σε σύγκριση με άλλες τρίτες χώρες με παρόμοιο φόρτο υποθέσεων, πραγματοποιήθηκε πολύ μικρός αριθμός επιστροφών από τον Ιανουάριο έως τα μέσα Σεπτεμβρίου του 2022.
Από το 2015 οι προσπάθειες της ΕΕ να επισημοποιήσει τη συνεργασία σε ενωσιακό επίπεδο δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία, παρά τις διάφορες πολιτικές και τεχνικές επαφές υψηλού επιπέδου. Η ΕΕ γνωστοποίησε σαφώς στη Σενεγάλη, σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της κοινής αποστολής των Επιτρόπων υπό την ηγεσία της προέδρου της Επιτροπής στη Σενεγάλη τον Φεβρουάριο του 2022 και της τεχνικής αποστολής των υπηρεσιών της Επιτροπής τον Ιούνιο του 2022, την ανάγκη βελτίωσης της συνεργασίας για την επανεισδοχή των υπηκόων τους που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ. Ωστόσο, αυτό δεν έχει επιφέρει μέχρι σήμερα την αναμενόμενη πρόοδο.
Με βάση τα ανωτέρω και την ελλιπή πρόοδο που έχει σημειωθεί παρά τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι στιγμής η Επιτροπή σε πολιτικό επίπεδο (κοινή αποστολή των Επιτρόπων υπό την ηγεσία της προέδρου της Επιτροπής στη Σενεγάλη τον Φεβρουάριο του 2022) και σε τεχνικό επίπεδο (τεχνική αποστολή των υπηρεσιών της Επιτροπής τον Ιούνιο του 2022) για τη βελτίωση της συνεργασίας σε θέματα επανεισδοχής και των συνολικών σχέσεων της ΕΕ με τη Σενεγάλη, θεωρείται ότι η συνεργασία της Σενεγάλης με την ΕΕ σε θέματα επανεισδοχής δεν επαρκεί και ότι απαιτείται δράση.
• Οι συνολικές σχέσεις της Ένωσης με τη Σενεγάλη
Η Σενεγάλη αποτελεί βασικό εταίρο στη Δυτική Αφρική, καθώς αποτελεί σταθερή δημοκρατία σε μια ασταθή περιοχή και διαδραματίζει καίριο ρόλο τόσο όσον αφορά την ασφάλεια όσο και τη μετανάστευση. Εκδηλώθηκε προθυμία για την ανάπτυξη συνεργασίας με τη στήριξη της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών και για την αντιμετώπιση του σημαντικού αριθμού αναχωρήσεων από τη Σενεγάλη προς τις Κανάριες Νήσους (από τον Σεπτέμβριο του 2022, οι υπήκοοι της Σενεγάλης είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ιθαγένεια που μεταναστεύει παράτυπα στις Κανάριες Νήσους). Η Σενεγάλη ασκεί επί του παρόντος την προεδρία της Αφρικανικής Ένωσης.
Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα για τη Σενεγάλη για την περίοδο 2021-2023 2 ανέρχεται σε 222 εκατ. EUR.
Το 2019 υπογράφηκε συμφωνία σύμπραξης στον τομέα της βιώσιμης αλιείας 3 με την ΕΕ.
Ως μέλος της Οικονομικής Κοινότητας των Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS), η Σενεγάλη είναι συμβαλλόμενο μέρος της ΣΟΕΣ (συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης) 4 με την ΕΕ. Είναι συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας της Κοτονού 5 , η οποία, όπως και η νέα συμφωνία που διαπραγματεύθηκε η ΕΕ με τις χώρες ΑΚΕ και η οποία πρόκειται να την αντικαταστήσει σύντομα, δηλώνει τη δέσμευση κάθε κράτους να αποδεχτεί την επιστροφή και την επανεισδοχή των υπηκόων του που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στο έδαφος κράτους μέλους.
• Τα μέτρα για τις θεωρήσεις
Πεδίο εφαρμογής των μέτρων
Η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου θα πρέπει να αναστείλει προσωρινά την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κώδικα θεωρήσεων όσον αφορά τους υπηκόους της Σενεγάλης. Ωστόσο, η εν λόγω αναστολή δεν θα πρέπει να ισχύει για τα μέλη της οικογένειας (μετακινούμενων) πολιτών της ΕΕ που καλύπτονται από την οδηγία 2004/38/ΕΚ 6 και υπηκόων τρίτων χωρών που απολαμβάνουν ισοδύναμο δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας με εκείνο των πολιτών της Ένωσης, βάσει συμφωνίας μεταξύ, αφενός, της Ένωσης και των κρατών μελών της και, αφετέρου, των οικείων τρίτων χωρών.
Περιεχόμενο των μέτρων για τις θεωρήσεις
Η έλλειψη επαρκούς συνεργασίας από μέρους της Σενεγάλης όσον αφορά την επανεισδοχή δικαιολογεί την προσωρινή αναστολή όλων των άρθρων που ορίζονται στο άρθρο 25α παράγραφος 5 στοιχείο α) του κώδικα θεωρήσεων: αναστολή της δυνατότητας απαλλαγής από τις απαιτήσεις για τα δικαιολογητικά έγγραφα που πρέπει να προσκομιστούν από τους αιτούντες θεώρηση, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 6· αναστολή της γενικής περιόδου διεκπεραίωσης των 15 ημερολογιακών ημερών που αναφέρεται στο άρθρο 23 παράγραφος 1 (η οποία, κατά συνέπεια, αποκλείει επίσης την εφαρμογή του κανόνα που επιτρέπει την παράταση της εν λόγω περιόδου έως 45 ημέρες κατ’ ανώτατο όριο μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις, που σημαίνει ότι οι 45 ημέρες καθίστανται η συνήθης περίοδος διεκπεραίωσης)· αναστολή της έκδοσης θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 2 και 2γ· και αναστολή της προαιρετικής απαλλαγής από το τέλος θεώρησης για τους κατόχους διπλωματικών και υπηρεσιακών διαβατηρίων, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 5 στοιχείο β).
Περίοδος εφαρμογής των μέτρων για τις θεωρήσεις
Ο κώδικας θεωρήσεων προβλέπει ότι τα μέτρα θεώρησης εφαρμόζονται προσωρινά, αλλά ότι δεν υπάρχει υποχρέωση να αναφέρεται συγκεκριμένη περίοδος εφαρμογής των εν λόγω μέτρων στην εκτελεστική απόφαση. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 25α παράγραφος 6, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί συνεχώς την πρόοδο όσον αφορά τη συνεργασία για την επανεισδοχή βάσει των δεικτών που ορίζονται στο άρθρο 25α παράγραφος 2, μεταξύ άλλων όσον αφορά την συνδρομή που παρέχεται για την εξακρίβωση της ταυτότητας των προσώπων που διαμένουν παράνομα στο έδαφος των κρατών μελών, την έγκαιρη έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων και την οργάνωση επιχειρήσεων επιστροφής. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση για το αν μπορεί να επιτευχθεί ουσιαστική και διαρκής βελτίωση στη συνεργασία με τη συγκεκριμένη τρίτη χώρα στο πλαίσιο της επανεισδοχής, και λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις συνολικές σχέσεις της Ένωσης με την εν λόγω τρίτη χώρα, μπορεί να υποβάλει πρόταση στο Συμβούλιο για την κατάργηση ή την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης. Εάν, αντίθετα, τα μέτρα για τις θεωρήσεις σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικά, θα πρέπει να θεωρείται ότι ενεργοποιούν το δεύτερο στάδιο του μηχανισμού [ο οποίος προβλέπεται στο άρθρο 25α παράγραφος 5 στοιχείο β)].
Επιπλέον, βάσει του άρθρου 25α παράγραφος 7, η Επιτροπή —το αργότερο έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος της εκτελεστικής απόφασης— θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που σημειώθηκε στη συνεργασία για την επανεισδοχή με την οικεία τρίτη χώρα.
•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Η προτεινόμενη απόφαση συνάδει με τον κώδικα θεωρήσεων που καθορίζει τους εναρμονισμένους κανόνες της κοινής πολιτικής θεωρήσεων που διέπουν τις διαδικασίες και τους όρους χορήγησης θεωρήσεων για πρόθεση διαμονής στην επικράτεια των κρατών μελών που δεν υπερβαίνει τις 90 ημέρες εντός οποιασδήποτε περιόδου 180 ημερών.
•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης
Η ΕΕ προωθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη μετανάστευση και την αναγκαστική εκτόπιση, βάσει κοινών αξιών και ευθυνών. Το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο προβλέπει τη διαμόρφωση και την εμβάθυνση ολοκληρωμένων και ισορροπημένων εταιρικών σχέσεων, προσαρμοσμένων στις εκάστοτε συνθήκες, με σκοπό την υποστήριξη της συνεργασίας σε όλες τις σχετικές πτυχές:
— την παροχή προστασίας σε όσους τη χρειάζονται και στήριξης στις χώρες και τις κοινότητες υποδοχής,
— την οικοδόμηση οικονομικών ευκαιριών και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης και της αναγκαστικής εκτόπισης,
— τη στήριξη των εταίρων για να ενισχυθεί η διακυβέρνηση και η διαχείριση της μετανάστευσης,
— την τόνωση της συνεργασίας για την επιστροφή και την επανεισδοχή,
— την ανάπτυξη νόμιμων οδών προς την Ευρώπη.
Η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών για την επανεισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στην ΕΕ αποτελεί σημαντικό στοιχείο αυτής της πολιτικής. Για να ενισχυθούν αυτές οι ολοκληρωμένες εταιρικές σχέσεις και να εξασφαλιστεί πλήρης συνεργασία από μέρους των τρίτων χωρών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την ΕΕ να κινητοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, στα οποία περιλαμβάνονται η συνεργασία για την ανάπτυξη, το εμπόριο ή τα μέτρα για τις θεωρήσεις 7 .
2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων), άρθρο 25α παράγραφος 5 στοιχείο α).
•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)
Άνευ αντικειμένου.
•Αναλογικότητα
Τα προτεινόμενα μέτρα, τα οποία αποσκοπούν στο να παροτρύνουν τη Σενεγάλη να βελτιώσει τη συνεργασία της όσον αφορά την επανεισδοχή παράνομα διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, είναι αναλογικά προς τον επιδιωκόμενο στόχο. Τα εν λόγω μέτρα δεν επηρεάζουν τη δυνατότητα των αιτούντων να υποβάλουν αίτηση θεώρησης και να τους χορηγηθεί θεώρηση, αλλά καλύπτουν ορισμένες πτυχές της διαδικασίας έκδοσης της θεώρησης ή το ύψος του τέλους θεώρησης. Επιπλέον, ορισμένες κατηγορίες προσώπων εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας απόφασης.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας
Άνευ αντικειμένου.
•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Άνευ αντικειμένου.
•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας
Άνευ αντικειμένου.
•Εκτίμηση επιπτώσεων
Άνευ αντικειμένου.
•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου
Άνευ αντικειμένου.
•Θεμελιώδη δικαιώματα
Τα προτεινόμενα μέτρα δεν επηρεάζουν τη δυνατότητα αίτησης και χορήγησης θεωρήσεων, και σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των αιτούντων, ιδίως το δικαίωμα που αφορά τον σεβασμό της οικογενειακής ζωής.
4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Άνευ αντικειμένου.
5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων
Άνευ αντικειμένου.
•Επεξηγηματικά έγγραφα (για οδηγίες)
Άνευ αντικειμένου.
•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης
Το άρθρο 1 αποσαφηνίζει το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης εκτελεστικής απόφασης. Στις παραγράφους 1 και 2 διευκρινίζεται ότι εφαρμόζεται μόνο στους υπηκόους της Σενεγάλης που υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης και όχι σε εκείνους που απαλλάσσονται βάσει των άρθρων 4 ή 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1806.
Η παράγραφος 3 εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης απόφασης τους αιτούντες θεώρηση που είναι μέλη της οικογένειας πολίτη της Ένωσης έναντι του οποίου εφαρμόζεται η οδηγία 2004/38/ΕΚ και μέλη της οικογένειας υπηκόου τρίτης χώρας που απολαμβάνει ισοδύναμο δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας με εκείνο των πολιτών της Ένωσης δυνάμει συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και τρίτης χώρας, αφετέρου.
Στην παράγραφο 4 διευκρινίζεται ότι η προτεινόμενη απόφαση δεν θίγει τις διεθνείς υποχρεώσεις των κρατών μελών.
Το άρθρο 2 ορίζει ότι η εφαρμογή των ακόλουθων διατάξεων του κώδικα θεωρήσεων αναστέλλεται προσωρινά για τους υπηκόους της Σενεγάλης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης απόφασης:
–Η δυνατότητα των κρατών μελών να απαλλάσσονται από την απαίτηση προσκόμισης πλήρους σειράς δικαιολογητικών εγγράφων. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε αίτηση θα πρέπει να υποβάλλεται από όλους τους αιτούντες πλήρης σειρά δικαιολογητικών εγγράφων που να αποδεικνύουν την εκπλήρωση των προϋποθέσεων εισόδου, όπως ορίζονται στον κώδικα συνόρων του Σένγκεν.
–H δυνατότητα των κρατών μελών να απαλλάσσουν τους κατόχους διπλωματικών και υπηρεσιακών διαβατηρίων από το τέλος θεώρησης. Το καθιερωμένο τέλος θεώρησης ύψους 80 EUR θα ισχύει για τη συγκεκριμένη κατηγορία αιτούντων.
–Ο συνήθης χρόνος διεκπεραίωσης των 15 ημερών για τη λήψη απόφασης σχετικά με την αίτηση. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 45 ημέρες για να αποφασίσουν σχετικά με τις αιτήσεις.
–Οι κανόνες για τη χορήγηση θεώρησης πολλαπλών εισόδων. Αυτό σημαίνει ότι, καταρχήν, θα εκδίδονται μόνο θεωρήσεις μίας εισόδου.
Το άρθρο 3 περιέχει τον κατάλογο των αποδεκτών της προτεινόμενης απόφασης, δηλαδή των οικείων κρατών μελών.
2022/0375 (NLE)
Πρόταση
ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για την αναστολή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη Σενεγάλη
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων) 8 , και ιδίως το άρθρο 25α παράγραφος 5 στοιχείο α),
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1) Η συνεργασία με τη Σενεγάλη για την επανεισδοχή κρίθηκε ανεπαρκής βάσει του άρθρου 25α παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009. Απαιτούνται σημαντικές βελτιώσεις σε όλα τα στάδια της συνεργασίας για την επανεισδοχή και την επιστροφή, μεταξύ άλλων για να εξασφαλιστεί ότι η Σενεγάλη συνεργάζεται αποτελεσματικά με όλα τα κράτη μέλη για την εξακρίβωση ταυτότητας και την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων εγκαίρως και με προβλέψιμο τρόπο, και ότι επιτρέπεται η πραγματοποίηση επιχειρήσεων επιστροφής μέσω ναυλωμένων πτήσεων.
(2)Η συνεργασία της Σενεγάλης, εάν υπάρχει, είναι πολύ άνιση και τα αποτελέσματα δεν επαρκούν. Εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά την εξακρίβωση ταυτότητας και την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων, και οι επιστροφές μέσω ναυλωμένων πτήσεων δεν είναι δυνατές.
(3)Λαμβανομένων υπόψη, αφενός, των διαφόρων προσπαθειών που έχει καταβάλει μέχρι σήμερα η Επιτροπή σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο για να βελτιώσει το επίπεδο της συνεργασίας και, αφετέρου, των συνολικών σχέσεων της Ένωσης με τη Σενεγάλη, θεωρείται ότι η συνεργασία της Σενεγάλης με την Ένωση σε θέματα επανεισδοχής δεν επαρκεί και ότι απαιτείται συνεπώς ανάληψη δράσης.
(4)Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ανασταλεί προσωρινά η εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009 για τους υπηκόους της Σενεγάλης οι οποίοι υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1806 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 9 . Αυτό αναμένεται να ενθαρρύνει τις αρχές της Σενεγάλης να αναλάβουν την αναγκαία δράση για τη βελτίωση της συνεργασίας σε θέματα επανεισδοχής.
(5)Οι διατάξεις που αναστέλλονται προσωρινά θα πρέπει να είναι εκείνες που αναφέρονται στο άρθρο 25α παράγραφος 5 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009: αναστολή της δυνατότητας απαλλαγής από τις απαιτήσεις για τα δικαιολογητικά έγγραφα που πρέπει να προσκομιστούν από τους αιτούντες θεώρηση, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 6· αναστολή της γενικής περιόδου διεκπεραίωσης των 15 ημερολογιακών ημερών που αναφέρεται στο άρθρο 23 παράγραφος 1 (η οποία, κατά συνέπεια, αποκλείει επίσης την εφαρμογή του κανόνα που επιτρέπει την παράταση της εν λόγω περιόδου έως 45 ημέρες κατ’ ανώτατο όριο μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις, που σημαίνει ότι οι 45 ημέρες καθίστανται η συνήθης περίοδος διεκπεραίωσης)· αναστολή της έκδοσης θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 2 και 2γ· και αναστολή της προαιρετικής απαλλαγής από το τέλος θεώρησης για τους κατόχους διπλωματικών και υπηρεσιακών διαβατηρίων, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 5 στοιχείο β).
(6)Η παρούσα απόφαση δεν θα πρέπει να θίγει την εφαρμογή της οδηγίας 2004/38/ΕΚ, η οποία επεκτείνει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας στα μέλη της οικογένειας ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους όταν πηγαίνουν να συναντήσουν ή συνοδεύουν τον πολίτη της Ένωσης. Συνεπώς, η παρούσα απόφαση δεν πρέπει να εφαρμόζεται στα μέλη της οικογένειας πολίτη της Ένωσης έναντι του οποίου εφαρμόζεται η οδηγία 2004/38/ΕΚ ή υπηκόου τρίτης χώρας που απολαμβάνει ισοδύναμο δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας με εκείνο των πολιτών της Ένωσης δυνάμει συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και τρίτης χώρας
(7)Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση δεν θα πρέπει να θίγουν τις υποχρεώσεις των κρατών μελών βάσει του διεθνούς δικαίου, μεταξύ άλλων ως χωρών που φιλοξενούν διεθνείς διακυβερνητικούς οργανισμούς ή διεθνείς διασκέψεις που έχουν συγκληθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ή άλλους διεθνείς διακυβερνητικούς οργανισμούς που φιλοξενούνται στα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, η προσωρινή αναστολή δεν θα πρέπει να ισχύει για τους υπηκόους της Σενεγάλης που υποβάλλουν αίτηση θεώρησης κατά το μέτρο που είναι αναγκαίο για τα κράτη μέλη προκειμένου να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις που υπέχουν ως χώρες που φιλοξενούν τέτοιους οργανισμούς ή διασκέψεις.
(8)Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται απ’ αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της. Δεδομένου ότι η παρούσα απόφαση αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν, η Δανία αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, εντός έξι μηνών αφότου το Συμβούλιο αποφασίσει επί της παρούσας απόφασης, αν θα την εφαρμόσει στο εθνικό της δίκαιο.
(9)Η παρούσα απόφαση συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στις οποίες δεν συμμετέχει η Ιρλανδία, σύμφωνα με την απόφαση 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου 10 · ως εκ τούτου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται απ’ αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.
(10)Όσον αφορά την Ισλανδία και τη Νορβηγία, η παρούσα απόφαση αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας η οποία συνάφθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας σχετικά με τη σύνδεση των εν λόγω χωρών προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν 11 , οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Β της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου 12 .
(11)Όσον αφορά την Ελβετία, η παρούσα απόφαση αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν 13 , οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Β της απόφασης 1999/437/ΕΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της απόφασης 2008/146/ΕΚ του Συμβουλίου 14 .
(12)Όσον αφορά το Λιχτενστάιν, η παρούσα απόφαση αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν, κατά την έννοια του πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν για την προσχώρηση του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν 15 , οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Β της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της απόφασης 2011/350/ΕΕ του Συμβουλίου 16 .
(13)Η παρούσα απόφαση συνιστά πράξη που βασίζεται στο κεκτημένο του Σένγκεν ή που σχετίζεται μ’ αυτό κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2003, του άρθρου 4 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2005 και του άρθρου 4 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2011, αντίστοιχα,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Πεδίο εφαρμογής
1)Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται στους υπηκόους της Σενεγάλης οι οποίοι υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1806.
2)Η παρούσα απόφαση δεν εφαρμόζεται στους υπηκόους της Σενεγάλης που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης βάσει του άρθρου 4 ή άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1806.
3)Η παρούσα απόφαση δεν εφαρμόζεται στους υπηκόους της Σενεγάλης που αιτούνται θεώρηση και που είναι μέλη της οικογένειας πολίτη της Ένωσης έναντι του οποίου εφαρμόζεται η οδηγία 2004/38/ΕΚ ή μέλη της οικογένειας υπηκόου τρίτης χώρας που απολαμβάνει ισοδύναμο δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας με εκείνο των πολιτών της Ένωσης δυνάμει συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και τρίτης χώρας.
4)Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των περιπτώσεων κατά τις οποίες ένα κράτος μέλος δεσμεύεται από υποχρέωση διεθνούς δικαίου, ήτοι:
α)ως χώρα η οποία φιλοξενεί διεθνή διακυβερνητικό οργανισμό·
β)ως χώρα η οποία φιλοξενεί διεθνή διάσκεψη που έχει συγκληθεί από ή διεξάγεται υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών ή άλλων διεθνών διακυβερνητικών οργανισμών που φιλοξενούνται από κράτος μέλος·
γ)βάσει πολυμερούς συμφωνίας περί παροχής προνομίων και ασυλιών·
δ)δυνάμει της συνθήκης συνδιαλλαγής του 1929 (σύμφωνο του Λατερανού) που συνάφθηκε μεταξύ της Αγίας Έδρας (Κράτους της Πόλης του Βατικανού) και της Ιταλίας, όπως τροποποιήθηκε τελευταία.
Άρθρο 2
Προσωρινή αναστολή της εφαρμογής ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009
Αναστέλλεται προσωρινά η εφαρμογή των ακόλουθων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 810/2009:
α) άρθρο 14 παράγραφος 6·
β) άρθρο 16 παράγραφος 5 στοιχείο β)·
γ) άρθρο 23 παράγραφος 1·
δ) άρθρο 24 παράγραφοι 2 και 2γ.
Άρθρο 3
Αποδέκτες
Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Βασίλειο του Βελγίου, στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας, στην Τσεχική Δημοκρατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, στη Δημοκρατία της Εσθονίας, στην Ελληνική Δημοκρατία, στο Βασίλειο της Ισπανίας, στη Γαλλική Δημοκρατία, στη Δημοκρατία της Κροατίας, στην Ιταλική Δημοκρατία, στην Κυπριακή Δημοκρατία, στη Δημοκρατία της Λετονίας, στη Δημοκρατία της Λιθουανίας, στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, στην Ουγγαρία, στη Δημοκρατία της Μάλτας, στο Βασίλειο των Κάτω Χωρών, στη Δημοκρατία της Αυστρίας, στη Δημοκρατία της Πολωνίας, στην Πορτογαλική Δημοκρατία, στη Ρουμανία, στη Δημοκρατία της Σλοβενίας, στη Σλοβακική Δημοκρατία, στη Δημοκρατία της Φινλανδίας και στο Βασίλειο της Σουηδίας.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος