ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

σχετικά με την οπτική εμφάνιση της ετικέτας επί προϊόντων λίπανσης της ΕΕ που αναφέρεται στο παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

(2021/C 119/01)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) (στο εξής: «κανονισμός για τα προϊόντα λίπανσης» ή «FPR»), η Επιτροπή δημοσιεύει έγγραφο οδηγιών προς τους παρασκευαστές και τις αρχές εποπτείας της αγοράς με σαφείς πληροφορίες και παραδείγματα σχετικά με την οπτική εμφάνιση των ετικετών που αναφέρονται στο παράρτημα III του εν λόγω κανονισμού.

Τον Ιούλιο του 2019 η Επιτροπή συγκρότησε ειδική ομάδα αποτελούμενη από εκπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ και των ενδιαφερόμενων φορέων του κλάδου, οι οποίοι εκπροσωπούν όλες τις κατηγορίες λειτουργίας προϊόντος (ΚΛΠ) που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του FPR, με σκοπό να υποστηριχθούν οι υπηρεσίες της (ΓΔ GROW/D2) στην εκπλήρωση αυτού του καθήκοντος. Εντολή αυτής της ειδικής ομάδας ήταν να συντάξει ένα πρώτο σχέδιο του παρόντος εγγράφου.

Το παρόν έγγραφο κοινοποιήθηκε και συζητήθηκε με τα μέλη και τους παρατηρητές της ομάδας εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για τα προϊόντα λίπανσης το 2019 και το 2020.

Το παρόν έγγραφο δεν είναι νομικά δεσμευτικό και αποσκοπεί μόνο στην παροχή χρήσιμων οδηγιών στα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των παρασκευαστών και των αρχών εποπτείας της αγοράς. Μόνο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αρμόδιο να ερμηνεύει έγκυρα το δίκαιο της Ένωσης.

Το παρόν έγγραφο οδηγιών παρέχει εξηγήσεις σχετικά με την πρακτική εφαρμογή των απαιτήσεων επισήμανσης που ορίζονται στο παράρτημα III του FPR. Περιλαμβάνει παραδείγματα ετικετών για τις διάφορες ΚΛΠ των προϊόντων λίπανσης της ΕΕ. Τα παραδείγματα αυτά είναι καθαρά ενδεικτικά. Η θέση κάθε στοιχείου, καθώς και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στο παρόν έγγραφο οδηγιών, δεν είναι υποχρεωτικά. Εναπόκειται στον παρασκευαστή να αποφασίσει πού θα τοποθετήσει και πώς θα διαμορφώσει τις πληροφορίες στην ετικέτα, τηρώντας παράλληλα τις απαιτήσεις του FPR.

Εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στο παρόν έγγραφο οδηγιών ή δεν χρησιμοποιούνται καθόλου χρώματα, στα παραδείγματα ετικέτας χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι κωδικοί χρώματος:

—	με μπλε χρώμα: γενικές απαιτήσεις,

—	με πορτοκαλί χρώμα: ειδικές απαιτήσεις για κάθε ΚΛΠ,

—	με μαύρο χρώμα: άλλες πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται στην ετικέτα,

—	με πράσινο χρώμα: αναφερόμενα θρεπτικά στοιχεία.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Εισαγωγή

1

1.

Γενικοί κανόνες για την επισήμανση στο βασικό κείμενο του FPR

5

1.1.

Τι καλύπτουν οι υποχρεωτικές πληροφορίες επισήμανσης;

5

1.2.

Είναι δυνατή η παροχή προαιρετικών πληροφοριών στην ετικέτα; Πού θα μπορούσαν να εμφανίζονται αυτές οι προαιρετικές πληροφορίες;

5

1.3.

Είναι δυνατή η αναγραφή πληροφοριών στη συσκευασία εκτός της ετικέτας (δηλ. αριθμός παρτίδας, σήμα CE, αριθμός κοινοποιημένου οργανισμού, ποσότητα);

5

1.4.

Υπάρχει ελάχιστο/μέγιστο μέγεθος για την ετικέτα/τη γραμματοσειρά; Υπάρχει αναλογικό μέγεθος που πρέπεινα τηρείται;

5

1.5.

Σε ποια/-ες γλώσσα/-ες πρέπει να συντάσσεται μια ετικέτα;

6

2.

Γενικές απαιτήσεις επισήμανσης στο παράρτημα III του FPR

6

2.1.

Πώς πρέπει να συντάσσεται η ονομασία της αναφερόμενης λειτουργίας;

6

2.2.

Πώς πρέπει να εκφράζεται η ποσότητα του προϊόντος λίπανσης της ΕΕ;

6

2.3.

Πώς πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τη γενική δοσολογία εφαρμογής;

7

2.4.

Πώς πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες αποθήκευσης;

7

2.5.

Τι είναι η περίοδος λειτουργικότητας των προϊόντων που περιέχουν πολυμερές που υπάγεται στην ΚΣΥ 9;

8

2.6.

Πώς πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων;

8

2.7.

Τι σημαίνει «συστατικά» και πώς πρέπει να επισημαίνονται;

9

2.8.

Πώς πρέπει να επισημαίνεται η λειτουργία των προϊόντων με δύο ή περισσότερες λειτουργίες;

10

2.9.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί διαφορετική διατύπωση για τις απαιτήσεις των σημείων 4, 5, 6 και 9 του μέρους I του παραρτήματος III;

10

2.10.

Είναι δυνατή η χρήση εικονογραμμάτων που βασίζονται σε ορθές πρακτικές; Πώς πρέπει να γίνεται η διαχείρισητης αλληλεπίδρασης με τον κανονισμό CLP;

10

2.11.

Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί ο παρασκευαστής να εκφράσει την περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία σε στοιχειακή μορφή;

11

2.12.

Πώς πρέπει να γίνεται αναφορά στην οργανική ύλη αντί του οργανικού άνθρακα;

11

2.13.

Παράδειγμα των γενικών απαιτήσεων επισήμανσης και της οπτικής εμφάνισης

11

3.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 1 Λίπασμα

12

3.1.

Είναι απαραίτητη η επισήμανση της περιεκτικότητας ενός λιπάσματος σε όλα τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχονται σε αυτό;

12

3.2.

Όταν ο κανονισμός δεν ορίζει την ελάχιστη περιεκτικότητα για δευτερεύοντα θρεπτικά στοιχεία [ΚΛΠ 1 (Α) και ΚΛΠ 1 (Β)], πώς πρέπει να επισημαίνεται η περιεκτικότητα σε αυτά τα θρεπτικά στοιχεία;

12

3.3.

Όταν πρέπει να αναφέρεται η περιεκτικότητα σε άζωτο (N) ή πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5) διότι υπερβαίνει το 0,5 % κατά μάζα, πώς πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες αυτές;

12

3.4.

Μπορεί ο όρος «ορυκτό» να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά ή και ταυτόχρονα με τον όρο «ανόργανο» στην ονομασία του προϊόντος; Πού πρέπει να αναγράφεται ο όρος «ορυκτό»;

12

3.5.

Το αμμωνιακό άζωτο (NH3) αναφέρεται στο άζωτο αμμωνίου (NH4 +) για την ΚΛΠ 1;

12

4.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 1(Α) Οργανικό λίπασμα

13

4.1.

Παράδειγμα ετικέτας

13

4.2.

Πώς δηλώνεται το οργανικό άζωτο και η προέλευση της οργανικής ύλης;

14

4.3.

Σε τι επίπεδο ακρίβειας θα πρέπει να δηλώνονται οι υποχρεωτικές πληροφορίες για την ΚΛΠ 1(Α);

14

4.4.

Το αμμωνιακό άζωτο θα πρέπει να δηλώνεται ακόμη και αν δεν περιέχεται στο προϊόν;

14

4.5.

Είναι δυνατή η δήλωση της οργανικής ύλης αντί του οργανικού άνθρακα;

14

4.6.

Πού πρέπει να περιλαμβάνονται οι πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία παραγωγής;

14

5.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 1(Β) Οργανο-ανόργανο λίπασμα

15

5.1.

Παράδειγμα ετικέτας

15

5.2.

Πώς δηλώνεται το οργανικό άζωτο και η προέλευση της οργανικής ύλης;

16

5.3.

Μια ειδική μορφή αζώτου (N), φωσφόρου (P) ή καλίου (K) θα πρέπει να δηλώνεται ακόμη και αν δεν περιέχεται στο προϊόν;

16

5.4.

Πώς πρέπει να παρέχονται συναφείς πληροφορίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα από την έκλυση αμμωνίας κατά τη χρήση του λιπάσματος και πώς πρέπει να διατυπώνεται παραίνεση προς τους χρήστες για τη λήψη κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης όταν υπάρχει ουρία (CH4N2O) στο προϊόν;

16

5.5.

Πώς πρέπει να δηλώνεται η «χαμηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο»;

16

5.6.

Με τι επίπεδο ακρίβειας μπορούν να δηλώνονται τα μικροθρεπτικά στοιχεία;

16

6.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 1(Γ) Ανόργανο λίπασμα

17

6.1.

ΚΛΠ 1 (Γ)(I): Ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα

17

6.1.1.

Παράδειγμα ετικέτας

17

6.1.2.

Ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός δεκαδικών ψηφίων που θα πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα;

18

6.1.3.

Πώς πρέπει να παρέχονται συναφείς πληροφορίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα από την έκλυση αμμωνίας κατά τη χρήση του λιπάσματος και πώς πρέπει να διατυπώνεται παραίνεση προς τους χρήστες για τη λήψη κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης όταν υπάρχει ουρία (CH4N2O)στο προϊόν;

18

6.1.4.

Πώς πρέπει να δηλώνεται η «χαμηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο»;

18

6.2.

ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α): Στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα

18

6.2.1.

Παράδειγμα ετικέτας

18

6.2.2.

Παράδειγμα κοκκομετρικής τιμής

18

6.2.3.

Με ποιον τρόπο μπορούν να αναγράφονται στην ετικέτα η κοκκομετρική τιμή και η φυσική μονάδα; Επιτρέπεται η αναφορά σε περισσότερα του ενός κόσκινα όταν δηλώνεται η κοκκομετρική τιμή ενός προϊόντος;

19

6.2.4.

Πώς ορίζεται η «επικάλυψη»;

19

6.2.5.

Πώς πρέπει να δηλώνεται η περίοδος λειτουργικότητας του λιπάσματος με επικάλυψη;

19

6.2.6.

Πώς πρέπει να δηλώνεται ο τύπος του παράγοντα επικάλυψης;

19

6.2.7.

Πώς πρέπει να καταρτίζεται η ετικέτα για τα ορυκτά λιπάσματα;

20

6.3.

ΚΛΠ 1(Γ)(I)(β): Υγρό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα

20

6.4.

ΚΛΠ 1(Γ)(IΙ): Ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

21

6.4.1.

ΚΛΠ 1(Γ)(II)(α): Απλό ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

21

6.4.2.

ΚΛΠ 1(Γ)(IΙ)(β): Σύνθετο ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

21

6.5.

Παράδειγμα πλήρους ετικέτας ΚΛΠ 1(Γ)

22

7.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 2 Υλικό ασβέστωσης

24

7.1.

Παραδείγματα ετικέτας

24

7.2.

Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

26

8.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 3 Βελτιωτικό εδάφους

27

8.1.

ΚΛΠ 3(Α) Οργανικό βελτιωτικό εδάφους

27

8.1.1.

Παραδείγματα ετικέτας

27

8.1.2.

Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

28

8.2.

ΚΛΠ 3(B) Ανόργανο βελτιωτικό εδάφους

29

8.2.1.

Παράδειγμα ετικέτας

29

8.2.2.

Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

30

9.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 4 Υπόστρωμα καλλιέργειας

30

9.1.

Παραδείγματα ετικέτας

30

9.2.

Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

32

10.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 5 Αναστολείς

32

10.1.

ΚΛΠ 5(Α) Αναστολέας νιτροποίησης

32

10.2.

ΚΛΠ 5(Β) Αναστολέας απονίτρωσης

33

10.3.

ΚΛΠ 5(Γ) Αναστολέας ουρεάσης

33

11.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 6 Βιοδιεγέρτης φυτών

34

11.1.

Παραδείγματα ετικέτας

34

11.1.1.

ΚΛΠ 6(Α) Μικροβιακός βιοδιεγέρτης φυτών

34

11.1.2.

ΚΛΠ 6(B) Μη μικροβιακός βιοδιεγέρτης φυτών

36

11.2.

Πώς πρέπει να επισημαίνεται η φυσική μορφή του προϊόντος;

37

11.3.

Πώς πρέπει να παρέχονται οι σημαντικές οδηγίες που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων των πρακτικών διαχείρισης του εδάφους, της λίπανσης με χημικά λιπάσματα, τυχόν ασυμβατοτήτων με φυτοπροστατευτικά προϊόντα, του συνιστώμενου μεγέθους των ακροφυσίων ψεκασμού, της πίεσης ψεκαστήρα και άλλων μέτρων κατά της εκτροπής;

37

11.4.

Πώς πρέπει να περιλαμβάνεται δήλωση σχετικά με το γεγονός ότι οι μικροοργανισμοί μπορούν ενδεχομένως να προκαλέσουν αντιδράσεις ευαισθητοποίησης;

37

11.5.

Πώς πρέπει να παρέχεται η ημερομηνία παραγωγής και λήξης και πού πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα;

37

11.6.

Ειδικές οδηγίες για τους μικροβιακούς βιοδιεγέρτες

37

12.

Ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 7 Σύμμεικτο προϊόν λίπανσης

37

12.1.

Παραδείγματα ετικέτας

37

12.2.

Πώς πρέπει να εκφράζονται οι απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 7;

44

1.   ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΣΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ FPR

1.1.    Τι καλύπτουν οι υποχρεωτικές πληροφορίες επισήμανσης;

Απαιτήσεις επισήμανσης
Άρθρα 6 και 8: όνομα, καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία ή σήμα κατατεθέν και ταχυδρομική διεύθυνση επικοινωνίας του παρασκευαστή/εισαγωγέα, καθώς και αριθμός τύπου, αριθμός παρτίδας ή άλλο στοιχείο που επιτρέπει την ταυτοποίηση του προϊόντος λίπανσης της ΕΕ	Παράρτημα III Γενικές και ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης
Άρθρο 11:«ανασυσκευάστηκε από»/«συσκευάστηκε από» + όνομα, καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία ή σήμα κατατεθέν και ταχυδρομική διεύθυνση Άρθρα 17 και 18: σήμανση CE και αριθμός μητρώου του κοινοποιημένου οργανισμού (αν υπάρχει)

—	Αυτές οι απαιτήσεις είναι υποχρεωτικές.

—	Για τους παρασκευαστές, οι λέξεις «παράχθηκε από» μπορούν να χρησιμοποιηθούν προαιρετικά πριν από την απαίτηση του άρθρου 6 παράγραφος 6.

—

Για τους συσκευαστές, μπορεί να προστεθεί ο «κωδικός ταυτοποίησης» που παρέχεται από την εθνική αρχή επιπλέον των απαιτήσεων του άρθρου 11. Ο αριθμός του κοινοποιημένου οργανισμού πρέπει να αναγράφεται στις ετικέτες μόνο για προϊόντα λίπανσης της ΕΕ για τα οποία η συμμόρφωσή τους έχει αξιολογηθεί μέσω της ενότητας Α1 και της ενότητας Δ1 που προβλέπονται στο παράρτημα IV του FPR.

1.2.    Είναι δυνατή η παροχή προαιρετικών πληροφοριών στην ετικέτα; Πού θα μπορούσαν να εμφανίζονται αυτές οι προαιρετικές πληροφορίες;

Ναι, είναι δυνατόν να παρέχονται προαιρετικές πληροφορίες άλλες από αυτές που ορίζονται στον κανονισμό (για παράδειγμα, ο FPR καθορίζει κανόνες για την επισήμανση της «χαμηλής περιεκτικότητας σε χλώριο» ως προαιρετική πληροφορία). Σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙΙ μέρος Ι σημείο 8 του FPR, οι προαιρετικές πληροφορίες δεν παραπλανούν τον τελικό χρήστη και αφορούν επαληθεύσιμα στοιχεία, μεταξύ άλλων.

1.3.    Είναι δυνατή η αναγραφή πληροφοριών στη συσκευασία εκτός της ετικέτας (δηλ. αριθμός παρτίδας, σήμα CE, αριθμός κοινοποιημένου οργανισμού, ποσότητα);

Η ετικέτα δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως αυστηρή φυσική μονάδα. Αυτό που πρέπει να καλύπτεται από μια ετικέτα είναι όλες οι υποχρεωτικές πληροφορίες που πρέπει να αναγράφονται στο προϊόν λίπανσης της ΕΕ ή να το συνοδεύουν.

—	Στην περίπτωση προϊόντος με συσκευασία, οι πληροφορίες επισήμανσης μπορούν να εμφανίζονται στην ίδια τη συσκευασία και/ή σε έγγραφο που τοποθετείται στη συσκευασία.

—	Για ένα προϊόν χύδην, οι πληροφορίες επισήμανσης περιλαμβάνονται σε συνοδευτικό έγγραφο ή φυλλάδιο.

Συνεπώς, αν η πρακτική των οικονομικών φορέων είναι να τοποθετούν τον αριθμό παρτίδας, την ποσότητα, το σήμα CE ή οποιαδήποτε άλλη υποχρεωτική πληροφορία στη συσκευασία, η πρακτική αυτή πληροί τις απαιτήσεις του FPR.

1.4.    Υπάρχει ελάχιστο/μέγιστο μέγεθος για την ετικέτα/τη γραμματοσειρά; Υπάρχει αναλογικό μέγεθος που πρέπει να τηρείται;

Ο κανονισμός δεν θεσπίζει κανόνες σχετικά με το μέγεθος της ετικέτας/της γραμματοσειράς. Εναπόκειται στον παρασκευαστή να αποφασίσει το μέγεθος της ετικέτας που θα χρησιμοποιήσει και να διασφαλίσει ότι οι πληροφορίες είναι σαφείς, κατανοητές, ευανάγνωστες και εύληπτες.

1.5.    Σε ποια/-ες γλώσσα/-ες πρέπει να συντάσσεται μια ετικέτα;

Κάθε κράτος μέλος αποφασίζει ποια γλώσσα πρέπει να χρησιμοποιείται για την εθνική του αγορά.

Ορισμένα κράτη μέλη δέχονται τη γραπτή και υπογεγραμμένη συμφωνία πελάτη που εμπορεύεται προϊόντα για επαγγελματική χρήση, ο οποίος θα δεχόταν να παραλάβει προϊόν που φέρει επισήμανση σε άλλη γλώσσα από την επίσημη γλώσσα ή τις επίσημες γλώσσες του συγκεκριμένου κράτους μέλους (για παράδειγμα, στα αγγλικά). Συνιστάται στον οικονομικό φορέα να επαληθεύει με το κράτος μέλος στο οποίο τίθεται σε κυκλοφορία ένα προϊόν κατά πόσον μια τέτοια συμφωνία είναι αποδεκτή. Οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για τα προϊόντα λίπανσης παρατίθενται στην ακόλουθη διεύθυνση:

https://ec.europa.eu/docsroom/documents/35205

2.   ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΤΟΥ FPR

2.1.    Πώς πρέπει να συντάσσεται η ονομασία της αναφερόμενης λειτουργίας;

Η ονομασία της αναφερόμενης λειτουργίας πρέπει να συντάσσεται με στόχο την παροχή επαρκούς επιπέδου πληροφόρησης στους τελικούς χρήστες και στις αρχές εποπτείας της αγοράς, χωρίς τον κίνδυνο παραπλάνησής τους. Ένας παρασκευαστής μπορεί να μειώσει το μήκος της ονομασίας ενός προϊόντος στο ελάχιστο αναγκαίο της αντίστοιχης υποκατηγορίας, εφόσον πληρούνται τα ανωτέρω. Σε περίπτωση εφαρμογής αυτής της προσέγγισης, πρέπει να αναφέρεται ο δείκτης ΚΛΠ που αντιστοιχεί στη σχετική υποκατηγορία, όπως παρατίθεται στο παράρτημα Ι μέρος Ι του FPR.

Ως εκ τούτου, λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα ακόλουθα παραδείγματα:

Πρώτη επιλογή: είναι δυνατή η χρήση της πλήρους ονομασίας που σχετίζεται με τη λειτουργία προϊόντος, όπως παρατίθεται στο παράρτημα I μέρος Ι για τις ΚΛΠ 1 έως 6.

Για παράδειγμα:

—	Σύνθετο ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

—	Σύνθετο στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα νιτρικού αμμωνίου υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο

—	Υγρό οργανο-ανόργανο λίπασμα

Δεύτερη επιλογή: είναι δυνατή η χρήση του δείκτη ΚΛΠ (με κεφαλαία ή πεζά γράμματα, ανάλογα με την περίπτωση) + συντομευμένη ονομασία.

Στον κατωτέρω πίνακα παρουσιάζονται ορισμένα παραδείγματα:

Πλήρης ονομασία	Δείκτης ΚΛΠ + συντομευμένη ονομασία	Προϋπόθεση
Σύνθετο ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα	ΚΛΠ 1(Γ)(ΙΙ)(β) – Ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα	Η συντομευμένη ονομασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του παραρτήματος ΙΙΙ μέρος ΙΙ ΚΛΠ 1 σημείο 4
Σύνθετο στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα νιτρικού αμμωνίου υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο	ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)(ii)(A) – Ανόργανο λίπασμα νιτρικού αμμωνίου υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο	Η συντομευμένη ονομασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του παραρτήματος ΙΙΙ μέρος ΙΙ ΚΛΠ 1 σημείο 4
Υγρό οργανο-ανόργανο λίπασμα	ΚΛΠ 1(B)(II)– Οργανο-ανόργανο λίπασμα	α.α.

Οποιαδήποτε λειτουργία προϊόντος λίπανσης μπορεί να δηλωθεί μόνο όταν η λειτουργία αυτή έχει αποδειχθεί με επιτυχή αξιολόγηση της συμμόρφωσης, μεταξύ άλλων για προϊόντα για τα οποία δηλώνονται περισσότερες από μία λειτουργίες (βλέπε παράρτημα III μέρος I σημείο 2). Περισσότερες λεπτομέρειες παρέχονται στο σημείο 2.8.

2.2.    Πώς πρέπει να εκφράζεται η ποσότητα του προϊόντος λίπανσης της ΕΕ;

Με εξαίρεση το υπόστρωμα καλλιέργειας, ο κανονισμός δεν προβλέπει ειδικούς κανόνες σχετικά με την έκφραση της ποσότητας. Ως εκ τούτου, η ποσότητα μπορεί να εκφραστεί σε μάζα (t, kg ή g) ή όγκο (m3, L ή mL). Συνιστάται να χρησιμοποιούνται μόνο μονάδες από το «Διεθνές Σύστημα Μονάδων».

Συνιστάται να εκφράζεται η ποσότητα ανά καθαρή μάζα για στερεό προϊόν λίπανσης και ανά καθαρή μάζα και/ή όγκο για υγρό προϊόν λίπανσης.

Για το υπόστρωμα καλλιέργειας καθορίζονται ειδικές απαιτήσεις στο παράρτημα ΙΙΙ μέρος ΙΙ ΚΛΠ 4. Σε προαιρετική βάση, η ποσότητα μπορεί να αναφέρεται με πρόσθετες μονάδες μέτρησης πέραν των απαιτούμενων.

2.3.    Πώς πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τη γενική δοσολογία εφαρμογής;

Δεδομένου ότι οι συστάσεις λίπανσης μπορεί να αφορούν ειδικά την καλλιέργεια, την τοποθεσία, το έδαφος ή το κλίμα, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί η χρήση εκ μέρους των παρασκευαστών και άλλων οικονομικών φορέων μιας σχετικά γενικής σύστασης για τη δοσολογία εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένων μέγιστων επιπέδων εφαρμογής.

Ο παρασκευαστής μπορεί να επιλέξει να προσαρμόσει τις πληροφορίες σχετικά με τη δοσολογία εφαρμογής ανάλογα με τον τελικό χρήστη. Θα μπορούσε να γίνει διάκριση μεταξύ των ακόλουθων κατηγοριών:

—	Χρήση από τους καταναλωτές (δηλ. ιδιωτικά νοικοκυριά, κηπουροί του σαββατοκύριακου),

—	Επαγγελματική χρήση (δηλ. υποδομές δημόσιας χρήσης, γεωργοί),

—	Βιομηχανική χρήση (δηλ. χρήση ουσιών υπό καθαρή μορφή ή σε παρασκεύασμα σε βιομηχανική εγκατάσταση, από επιχείρηση προς επιχείρηση).

Βάσει της ανωτέρω διάκρισης, συνιστάται στους οικονομικούς φορείς που επιθυμούν να ακολουθήσουν αυτή την προσέγγιση να προσαρμόσουν τις πληροφορίες σχετικά με τη δοσολογία εφαρμογής ως εξής:

—	Αγορά χρήσης από καταναλωτές: πρέπει να αναγράφονται λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη δοσολογία εφαρμογής ανά καλλιέργεια.

—	Αγορά επαγγελματικής χρήσης: στην ετικέτα θα πρέπει να αναγράφεται μια γενική δοσολογία εφαρμογής και μια φράση αναφοράς, όπως «Επικοινωνήστε με την εταιρεία X ή τον διανομέα της εταιρείας Χ για ειδικότερες συστάσεις».

—	Βιομηχανική αγορά: η ετικέτα θα πρέπει να περιλαμβάνει φράση αναφοράς (για παράδειγμα): «Το προϊόν αυτό δεν προορίζεται για άμεση εφαρμογή/χρήση χωρίς περαιτέρω επεξεργασία».

Επιπλέον, συνιστάται η προσθήκη φράσης με την οποία οι γεωργοί καλούνται να ακολουθούν ορθές πρακτικές λίπανσης:

Ή

Σημείωση: εκτός από τις υποχρεωτικές απαιτήσεις, είναι δυνατή η παροχή προαιρετικών πληροφοριών. Για παράδειγμα, ένας οικονομικός φορέας μπορεί να πωλήσει ένα προϊόν σε βιομηχανικό πελάτη με την ετικέτα που έχει καταρτιστεί για επαγγελματία πελάτη.

2.4.    Πώς πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες αποθήκευσης;

Οι παρασκευαστές είναι υπεύθυνοι για τον καθορισμό των συνθηκών αποθήκευσης σύμφωνα με τις γνώσεις τους για το προϊόν και με βάση τις ορθές πρακτικές. Βασικός στόχος θα πρέπει να είναι η αποθήκευση του προϊόντος χωρίς απώλεια της ποιότητας και της εγγυημένης περιεκτικότητας του προϊόντος υπό ασφαλείς συνθήκες. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εικονογράμματα τα οποία αντικατοπτρίζουν ορθές πρακτικές, εφόσον είναι σαφή και μη παραπλανητικά.

Οι πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες αποθήκευσης μπορούν να καλύπτουν, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες πτυχές:

—	Περίοδος αποθήκευσης

—	Περιβάλλον αποθήκευσης (ανοιχτό/στεγασμένο/κλειστό· καλυμμένο· στεγνό κ.λπ.)

—	Θερμοκρασία/υγρασία αποθήκευσης

—

Στοιβασία

—	Ασυμβατότητα με άλλα υλικά

—	«Ανατρέξτε επίσης στις πληροφορίες που παρέχονται στο δελτίο δεδομένων ασφάλειας υλικού (MSDS)» (εφόσον παρέχονται).

2.5.    Τι είναι η περίοδος λειτουργικότητας των προϊόντων που περιέχουν πολυμερές που υπάγεται στην ΚΣΥ 9;

Η περίοδος λειτουργικότητας πολυμερούς που υπάγεται στην «κατηγορία συστατικών υλικών (ΚΣΥ) 9: πολυμερή εκτός των πολυμερών θρεπτικών στοιχείων» μπορεί να αποφασίζεται από τον παρασκευαστή. Καθορίζει τόσο την ταχύτητα με την οποία πρέπει να αποδομείται το πολυμερές όσο και τη συχνότητα εφαρμογών την οποία μπορούν να προβλέπουν οι οδηγίες χρήσης. Αν η δηλούμενη περίοδος λειτουργικότητας είναι σύντομη, οι οδηγίες χρήσης μπορούν να προβλέπουν συχνή εφαρμογή, αλλά η πραγματική βιοαποδόμηση θα πρέπει επίσης να είναι ταχεία. Αντιθέτως, αν η δηλούμενη περίοδος λειτουργικότητας είναι μεγαλύτερη, η βιοαποδόμηση μπορεί να είναι βραδύτερη, αλλά η συχνότητα εφαρμογής στις οδηγίες χρήσης πρέπει επίσης να είναι μεγαλύτερη, δεδομένου ότι το παράρτημα ΙΙΙ μέρος Ι σημείο 1 στοιχείο στ) ορίζει ότι η περίοδος μεταξύ δύο εφαρμογών πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσης διάρκειας με τη δηλούμενη περίοδο λειτουργικότητας, δηλαδή δεν επιτρέπεται εκ νέου εφαρμογή κατά τη διάρκεια της περιόδου λειτουργικότητας.

Μπορεί να προστεθεί μια γενική φράση στην ετικέτα. Αν κριθεί χρήσιμο, μπορεί να προστεθεί εικονόγραμμα που προσδιορίζει τη μέγιστη διάρκεια της περιόδου λειτουργικότητας, όπως προτείνεται κατωτέρω. Το εικονόγραμμα θα πρέπει να συμπληρώνεται με κείμενο όπως οι παρακάτω συστάσεις. Στο δεύτερο παράδειγμα, όπου η περίοδος λειτουργικότητας εκφράζεται ως εύρος τιμών, είναι σημαντικό οι οδηγίες χρήσης που αποτρέπουν την εκ νέου εφαρμογή να αναφέρονται στη μεγαλύτερη δυνατή περίοδο που καλύπτεται από το εύρος τιμών.

Επιπλέον, αν το προϊόν περιέχει πολυμερές που επιτελεί σκοπό συνδετικού υλικού, απαιτείται φράση που να ενημερώνει τον χρήστη ότι το προϊόν δεν μπορεί να έρθει σε επαφή με το έδαφος.

2.6.    Πώς πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων;

Σε περίπτωση προϊόντων που έχουν ταξινομηθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) (στο εξής: κανονισμός CLP), πρέπει να τηρούνται πρόσθετες απαιτήσεις επισήμανσης. Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στο σημείο 2.10.

Σε άλλες περιπτώσεις, ο παρασκευαστής είναι υπεύθυνος για την παροχή κατάλληλων πληροφοριών που διευκολύνουν τη διαχείριση των κινδύνων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εικονογράμματα (εκτός από τα εικονογράμματα κινδύνου σύμφωνα με τον CLP αν το προϊόν δεν είναι ταξινομημένο) εφόσον είναι σαφή και μη παραπλανητικά.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια γενική φράση, όπως «Για την αποφυγή κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, τηρήστε τις συνιστώμενες οδηγίες χρήσης αυτού του προϊόντος λίπανσης».

Σύμφωνα με το παράρτημα III μέρος Ι σημεία 4, 5 και 6 του FPR, στις ακόλουθες ειδικές περιπτώσεις προστίθενται οι φράσεις που αναφέρονται κατωτέρω:

—

Όταν το προϊόν λίπανσης της ΕΕ περιέχει παράγωγα προϊόντα κατά την έννοια του κανονισμού για τα ζωικά υποπροϊόντα, εκτός από κοπριά, «Δεν επιτρέπεται η σίτιση εκτρεφόμενων ζώων, είτε απευθείας είτε μέσω βόσκησης, με κτηνοτροφικό χόρτο προερχόμενο από έδαφος στο οποίο έχει χρησιμοποιηθεί το προϊόν, παρά μόνο αν η κοπή ή η βόσκηση πραγματοποιηθεί ύστερα από περίοδο αναμονής 21 ημερών τουλάχιστον».

—	Όταν το προϊόν λίπανσης της ΕΕ περιέχει ρικίνη, «Επικίνδυνο για τα ζώα σε περίπτωση κατάποσης».

—	Όταν το προϊόν λίπανσης της ΕΕ περιέχει κελύφη κακάου επεξεργασμένα ή μη, «Τοξικό για σκύλους και γάτες».

2.7.    Τι σημαίνει «συστατικά» και πώς πρέπει να επισημαίνονται;

Ως συστατικά θα πρέπει να θεωρούνται κάθε είδους υλικά (όπως πρώτες ύλες, ουσίες, μείγματα, διογκωτικά στοιχεία κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται σκόπιμα για / προστίθενται στο προϊόν λίπανσης κατά την παρασκευή, ή ουσίες που λαμβάνονται σκόπιμα με χημική αντίδραση στο πλαίσιο της διαδικασίας παραγωγής του προϊόντος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συστατικά μπορεί να περιέχουν προσμείξεις, οι οποίες θα πρέπει να εξαιρούνται από τον κατάλογο των συστατικών.

Για τα υλικά που λαμβάνονται με χημική αντίδραση, πρέπει να δηλώνεται μόνο το προϊόν αντίδρασης (π.χ. νιτρικό αμμώνιο, ουρία) και όχι οι πρόδρομες ουσίες.

Σύμφωνα με τον FPR, όλα τα συστατικά που περιέχονται σε ποσοστό άνω του 5 % του βάρους του προϊόντος παρέχονται κατά φθίνουσα σειρά περιεκτικότητας σε ξηρό βάρος.

Επιπλέον της υποχρέωσης δήλωσης όλων των συστατικών που περιέχονται σε ποσοστό άνω του 5 % του βάρος του προϊόντος, οι οικονομικοί φορείς μπορούν να αποφασίσουν να επισημάνουν συστατικά που περιέχονται σε ποσοστό κάτω του 5 % του βάρους του προϊόντος. Στο πλαίσιο αυτό, και προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση μεταξύ υποχρεωτικής και προαιρετικής επισήμανσης, τα εν λόγω συστατικά θα πρέπει να αναφέρονται ως συμπληρωματικές πληροφορίες και όχι στο τμήμα για τα «συστατικά», όπου πρέπει να αναφέρονται μόνο συστατικά που περιέχονται σε ποσοστό άνω του 5 % του βάρους του προϊόντος.

Σύμφωνα με τον FPR, δεν υφίσταται υποχρέωση επισήμανσης για τη δήλωση του πραγματικού ποσοστού κάθε συστατικού στην τελική σύνθεση του προϊόντος λίπανσης.

Για ουσίες και μείγματα που καλύπτονται από τον κανονισμό CLP, η ταυτοποίηση πρέπει να συμμορφώνεται με όλες τις απαιτήσεις του εν λόγω κανονισμού. Ως εκ τούτου, για ένα μείγμα, στον κατάλογο των συστατικών πρέπει να παρέχεται η εμπορική ονομασία του και η ταυτότητα των ουσιών που συμβάλλουν στην ταξινόμηση σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 3 του κανονισμού CLP.

Για τα φυσικά υλικά μπορούν να χρησιμοποιούνται οι ονομασίες ορυκτών (π.χ. συλβινίτης, λανγκβινίτης) πέραν των ονομασιών που χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού CLP, και ο αντίστοιχος αριθμός ταυτοποίησης του υλικού (αριθμός CAS ή αριθμός EC), αν υπάρχει.

Για να αποφεύγονται οι πολύ μακροσκελείς κατάλογοι στην ετικέτα, συνιστάται οι ΚΣΥ των συστατικών να περιγράφονται με τη χρήση υποσημείωσης ή συντομευμένης αναφοράς ΚΣΥ.

Παράδειγμα οργανο-ανόργανου λιπάσματος:

—

ΚΣΥ σε υποσημείωση Κέλυφος κακάου1, πτεράλευρο2, συμπυκνωμένο υπερφωσφορικό3 αριθ. CAS 65996-95-4, χλωριούχο κάλιο3 αριθ. CAS 7447-40-7, οξείδιο του μαγνησίου3 αριθ. CAS 1309-48-4, πλακούντας καστορέλαιου1, οστεάλευρο2, ουρία3 αριθ. CAS 57-13-6 Με: 1 Φυτά, μέρη φυτών ή εκχυλίσματα φυτών· 2 Παράγωγα προϊόντα κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1069/2009· 3 Ουσίες και μείγματα παρθένων υλικών.

—

Συντομευμένη αναφορά ΚΣΥ Κέλυφος κακάου (ΚΣΥ 2: Φυτά, μέρη φυτών ή εκχυλίσματα φυτών), πτεράλευρο [ΚΣΥ 10: Παράγωγα προϊόντα κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3)], συμπυκνωμένο υπερφωσφορικό αριθ. CAS 65996-95-4 (ΚΣΥ 1: Ουσίες και μείγματα παρθένων υλικών), χλωριούχο κάλιο αριθ. CAS 7447-40-7 (ΚΣΥ 1), οξείδιο του μαγνησίου αριθ. CAS 1309-48-4 (ΚΣΥ 1), πλακούντας καστορέλαιου (ΚΣΥ 2), οστεάλευρο (ΚΣΥ 10), ουρία αριθ. CAS 57-13-6 (ΚΣΥ 1) Στην ειδική περίπτωση των προϊόντων λίπανσης που περιέχουν κομπόστ και/ή χώνευμα, συνιστάται η συμπλήρωση του καταλόγου των συστατικών με τις χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες.

Παράδειγμα:

—	Κομπόστ ΚΣΥ 3 (φυτικό κομπόστ)

—	Χώνευμα ΚΣΥ 5 (Αποξηραμένο χώνευμα από κοπριά, ενεργειακές καλλιέργειες και βιολογικά απόβλητα) ή χώνευμα ΚΣΥ 5 (Χώνευμα στερεού κλάσματος από ενεργειακές καλλιέργειες και βιολογικά απόβλητα φυτικής προέλευσης)

2.8.    Πώς πρέπει να επισημαίνεται η λειτουργία των προϊόντων με δύο ή περισσότερες λειτουργίες;

Η ετικέτα πρέπει να φέρει τις ονομασίες που αναφέρονται στο παράρτημα Ι του FPR, οι οποίες αντιστοιχούν στις αναφερόμενες λειτουργίες του προϊόντος. Δηλώνονται μόνο οι ονομασίες ΚΛΠ για τις οποίες υπάρχει επιτυχής αξιολόγηση της συμμόρφωσης. Στην περίπτωση αυτή, ο παρασκευαστής είναι ελεύθερος να επιλέξει τη σειρά εμφάνισης των διαφόρων (2 ή περισσότερων) ονομασιών στην ετικέτα. Οι λειτουργίες αυτές μπορούν να διαχωρίζονται με παύλα ή λέξη όπως «και» ή «με».

Παραδείγματα:

—	Απλό στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα – Υλικό ασβέστωσης

—	Απλό στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα με υλικό ασβέστωσης

—	Απλό στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα και υλικό ασβέστωσης

Αν το προϊόν είναι ΚΛΠ 7 και συνδυασμός ΚΛΠ 6(Α) και ΚΛΠ 6(Β), ισχύουν οι γενικές συστάσεις που περιγράφονται ανωτέρω.

Η αναφορά των αριθμών δεικτών ΚΛΠ δεν είναι υποχρεωτική, βλ. για περισσότερες λεπτομέρειες σημείο 2.1.

2.9.    Μπορεί να χρησιμοποιηθεί διαφορετική διατύπωση για τις απαιτήσεις των σημείων 4, 5, 6 και 9 του μέρους I του παραρτήματος III;

Η αναδιατύπωση των απαιτήσεων των σημείων 4, 5 και 6 του μέρους I του παραρτήματος III δεν επιτρέπεται από τον FPR.

Για το σημείο 9 του μέρους I του παραρτήματος III, μπορεί να χρησιμοποιηθεί παρόμοια διατύπωση με τη φράση «χαμηλής περιεκτικότητας σε χλώριο». .

2.10.    Είναι δυνατή η χρήση εικονογραμμάτων που βασίζονται σε ορθές πρακτικές; Πώς πρέπει να γίνεται η διαχείριση της αλληλεπίδρασης με τον κανονισμό CLP;

Είναι δυνατόν, σε εθελοντική βάση, να ενημερώνεται ο χρήστης σχετικά με τις συνθήκες αποθήκευσης ή τη διαχείριση των επιπτώσεων στην υγεία και το περιβάλλον με εικονογράμματα που βασίζονται σε ορθές πρακτικές, ακόμη και αν το προϊόν δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού CLP.

Αν εφαρμόζεται ο κανονισμός CLP, η ετικέτα του προϊόντος πρέπει να φέρει όλες τις απαιτήσεις επισήμανσης που καθορίζονται σε αυτόν (εικονογράμματα κινδύνου, προειδοποιητικές λέξεις, δηλώσεις κινδύνου και προφυλάξεων, μοναδικός κωδικός ταυτοποίησης τύπου κατά περίπτωση, πρόσθετες απαιτήσεις για τη χρήση από τους καταναλωτές κ.λπ.), συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών αποθήκευσης και της διαχείρισης των κινδύνων. Συμπληρωματικές πληροφορίες (π.χ.: εικονογράμματα ορθών πρακτικών) θα μπορούσαν να επισημαίνονται σύμφωνα με το άρθρο 25 του κανονισμού CLP. Δεν πρέπει να αντικαθιστούν, να παραμορφώνουν ή να αντιφάσκουν με τα υποχρεωτικά στοιχεία επισήμανσης που απαιτούνται από τον κανονισμό CLP.

Σε περίπτωση χρήσης εικονογραμμάτων, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η διπλή επισήμανση σύμφωνα με το άρθρο 25 του κανονισμού CLP.

Παράδειγμα:

2.11.    Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί ο παρασκευαστής να εκφράσει την περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία σε στοιχειακή μορφή;

Ο παρασκευαστής μπορεί να εκφράσει την περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία που απαιτείται από τον FPR σε στοιχειακή μορφή, εναλλακτικά ή και ταυτόχρονα με την οξειδωμένη μορφή σύμφωνα με τους συντελεστές μετατροπής που καθορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ μέρος Ι σημείο 10. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. ενότητα 3 του παρόντος εγγράφου οδηγιών.

2.12.    Πώς πρέπει να γίνεται αναφορά στην οργανική ύλη αντί του οργανικού άνθρακα;

Οι πληροφορίες που απαιτούνται από τον FPR μπορεί να αναφέρονται σε οργανική ύλη, εναλλακτικά ή και ταυτόχρονα με τον οργανικό άνθρακα (Corg), σύμφωνα με τον ακόλουθο συντελεστή μετατροπής:

οργανικός άνθρακας (Corg) = οργανική ύλη × 0,56

Αν χρησιμοποιούνται και τα δύο, η οργανική ύλη μπορεί να τοποθετείται δίπλα στον οργανικό άνθρακα (Corg) εντός αγκυλών ή στο τμήμα προαιρετικών πληροφοριών.

2.13.    Παράδειγμα των γενικών απαιτήσεων επισήμανσης και της οπτικής εμφάνισης

Αναλυτικό πλαίσιο ετικέτας που περιλαμβάνει όλες τις ΚΛΠ και αναφορές στις απαιτήσεις επισήμανσης του FPR παρέχεται στο παράρτημα του παρόντος εγγράφου οδηγιών.

3.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 1 ΛΙΠΑΣΜΑ

3.1.    Είναι απαραίτητη η επισήμανση της περιεκτικότητας ενός λιπάσματος σε όλα τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχονται σε αυτό;

Σύμφωνα με το σημείο 1 της ΚΛΠ 1: στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος ΙΙΙ, η δήλωση των θρεπτικών στοιχείων είναι προαιρετική δήλωση και οι παρασκευαστές αποφασίζουν ποια θρεπτικά στοιχεία επιθυμούν να δηλώσουν —εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις σε σχέση με την ελάχιστη ποσότητα που καθορίζεται στο παράρτημα Ι— με εξαίρεση:

—	Το άζωτο (N) ή το πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5) που πρέπει να αναφέρονται αν η περιεκτικότητα στα στοιχεία αυτά υπερβαίνει το 0,5 % κατά μάζα (για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. σημείο 3.3),

—	Μικροθρεπτικά στοιχεία που περιέχονται στην ελάχιστη περιεκτικότητα που καθορίζεται στο παράρτημα Ι, τα οποία δηλώνονται αν προστίθενται σκόπιμα σε ανόργανο ή οργανο-ανόργανο λίπασμα.

Αν δηλώνεται θρεπτικό στοιχείο, πρέπει να πληρούνται όλες οι απαιτήσεις του FPR σε σχέση με τη δήλωση θρεπτικών στοιχείων.

3.2.    Όταν ο κανονισμός δεν ορίζει την ελάχιστη περιεκτικότητα για δευτερεύοντα θρεπτικά στοιχεία [ΚΛΠ 1 (Α) και ΚΛΠ 1 (Β)], πώς πρέπει να επισημαίνεται η περιεκτικότητα σε αυτά τα θρεπτικά στοιχεία;

Είναι ευθύνη του παρασκευαστή να δηλώσει την περιεκτικότητα σε δευτερεύοντα θρεπτικά στοιχεία, λαμβανομένων υπόψη των ανοχών που πρέπει να εφαρμόζονται σε αυτά.

3.3.    Όταν πρέπει να αναφέρεται η περιεκτικότητα σε άζωτο (N) ή πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5) διότι υπερβαίνει το 0,5 % κατά μάζα, πώς πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες αυτές;

Η ένδειξη της περιεκτικότητας σε άζωτο (N) ή πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5) μπορεί να είναι ένα εύρος τιμών και αναγράφεται στην ετικέτα ακριβώς κάτω από τη δήλωση θρεπτικών στοιχείων, ενώ διαχωρίζεται σαφώς με γραμμή ή άλλες πληροφορίες επισήμανσης. Βλ. το πλαίσιο ετικέτας που παρέχεται ως παράδειγμα στο σημείο 2.13 του παρόντος εγγράφου οδηγιών. Για τη διατύπωση αυτής της ένδειξης μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια γενική φράση όπως «το προϊόν περιέχει...».

3.4.    Μπορεί ο όρος «ορυκτό» να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά ή και ταυτόχρονα με τον όρο «ανόργανο» στην ονομασία του προϊόντος; Πού πρέπει να αναγράφεται ο όρος «ορυκτό»;

Ναι, είναι δυνατή η αντικατάσταση του όρου «ανόργανο» με τον όρο «ορυκτό» για το λίπασμα που ανήκει στην ΚΛΠ 1(Γ), εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο σημείο 4 της ΚΛΠ 1: Λίπασμα στο μέρος II του παραρτήματος III του FPR. Στην περίπτωση αυτή, προκειμένου να συμμορφωθεί με το παράρτημα ΙΙΙ μέρος Ι σημείο 1 στοιχείο α), ο παρασκευαστής πρέπει να προσθέσει τον δείκτη ΚΛΠ της αντίστοιχης υποκατηγορίας στην οποία ανήκει το προϊόν [δηλαδή ΚΛΠ 1 (Γ) (I) (α) (ii)].

Παράδειγμα:

—	Ορυκτό μακροθρεπτικό λίπασμα [ΚΛΠ 1 (Γ)(I)(α)(i)]

—	Ορυκτό μακροθρεπτικό λίπασμα – ΚΛΠ 1 (Γ)(I)(α)(i)

—	ΚΛΠ 1 (Γ)(I)(α)(i): Ορυκτό μακροθρεπτικό λίπασμα

3.5.    Το αμμωνιακό άζωτο (NH3) αναφέρεται στο άζωτο αμμωνίου (NH4 +) για την ΚΛΠ 1;

Ναι.

4.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 1(Α) ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ

4.1.    Παράδειγμα ετικέτας

4.2.    Πώς δηλώνεται το οργανικό άζωτο και η προέλευση της οργανικής ύλης;

Είναι ευθύνη του παρασκευαστή να παράσχει συναφείς πληροφορίες σχετικά με την προέλευση της οργανικής ύλης σε ένα οργανικό λίπασμα. Ο παρασκευαστής είναι επίσης υπεύθυνος για την παροχή κάθε σχετικής πληροφορίας που είναι αναγκαία για τη διαχείριση των κινδύνων για το περιβάλλον. Επομένως, για λόγους συμμόρφωσης του χρήστη με την οδηγία για τη νιτρορύπανση, στη δήλωση του οργανικού αζώτου θα πρέπει να αναφέρεται τουλάχιστον:

—	«X % οργανικό άζωτο ζωικής προέλευσης, Y % από το οποίο προέρχεται από κοπριά» αν το προϊόν περιέχει μόνο ζωική πρώτη ύλη που παρέχει οργανικό άζωτο·

—	«X % οργανικό άζωτο φυτικής προέλευσης» αν το προϊόν περιέχει μόνο φυτική πρώτη ύλη που παρέχει οργανικό άζωτο·

—	«X % οργανικό άζωτο ζωικής και φυτικής προέλευσης, Y % από το οποίο προέρχεται από κοπριά» αν το προϊόν είναι μείγμα ζωικών και φυτικών πρώτων υλών που παρέχουν οργανικό άζωτο.

4.3.    Σε τι επίπεδο ακρίβειας θα πρέπει να δηλώνονται οι υποχρεωτικές πληροφορίες για την ΚΛΠ 1(Α);

Η παρούσα υποενότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική για πληροφοριακά στοιχεία όπως ο οργανικός άνθρακας και η περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία.

Ο παρασκευαστής είναι ελεύθερος να καθορίσει το επίπεδο ακριβείας για τις προαναφερόμενες πληροφορίες, το οποίο είναι το πλέον κατάλληλο για τον χρήστη. Για την περιεκτικότητα σε οργανικό άνθρακα και σε ξηρά ουσία, συνιστάται να μην υπερβαίνει το ένα δεκαδικό ψηφίο, καθώς αυτό δεν θα ήταν σύμφωνο με την ακρίβεια των τρεχουσών αναλυτικών μεθόδων.

4.4.    Το αμμωνιακό άζωτο θα πρέπει να δηλώνεται ακόμη και αν δεν περιέχεται στο προϊόν;

Το αμμωνιακό άζωτο πρέπει να δηλώνεται μόνο αν περιέχεται στο τελικό προϊόν.

4.5.    Είναι δυνατή η δήλωση της οργανικής ύλης αντί του οργανικού άνθρακα;

Σύμφωνα με το παράρτημα III μέρος I σημείο 11, είναι δυνατή η αναφορά στην οργανική ύλη εναλλακτικά ή και ταυτόχρονα με τον οργανικό άνθρακα (Corg). Είναι σημαντικό να τηρείται ο ακόλουθος συντελεστής μετατροπής:

Corg = οργανική ύλη × 0,56

Αν χρησιμοποιούνται και τα δύο, η οργανική ύλη μπορεί να τοποθετείται δίπλα στον οργανικό άνθρακα (Corg) εντός αγκυλών ή στο τμήμα προαιρετικών πληροφοριών.

4.6.    Πού πρέπει να περιλαμβάνονται οι πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία παραγωγής;

Η ημερομηνία παραγωγής είναι η ημερομηνία ολοκλήρωσης της διαδικασίας παρασκευής του προϊόντος. Εναπόκειται στον παρασκευαστή να καθορίσει την ημερομηνία ολοκλήρωσης της παρασκευής του προϊόντος. Σε περίπτωση που, λόγω του συστήματος παρασκευής ή αποθήκευσης, η ακριβής ημερομηνία παραγωγής δεν είναι γνωστή στον παρασκευαστή, ως ημερομηνία παραγωγής νοείται η ημερομηνία συσκευασίας του προϊόντος. Η ακριβής θέση της ημερομηνίας παραγωγής στην ετικέτα/συσκευασία μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το τι ταιριάζει καλύτερα στο εκάστοτε προϊόν, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι πληροφορίες αναγράφονται στην ετικέτα. Ως εκ τούτου, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί η λεγόμενη αποτύπωση, δηλαδή αναφορά σε ένα μόνο σημείο της ετικέτας όπου αναγράφεται η ημερομηνία. Εναπόκειται στον οικονομικό φορέα να χρησιμοποιήσει τον μορφότυπο της επιλογής του για να αναγράψει την ημερομηνία (γράμματα ή αριθμούς) αρκεί η ημερομηνία να είναι πλήρης (ημέρα/μήνας/έτος). Οι πληροφορίες αυτές απεικονίζονται με μαύρο χρώμα στο παράδειγμα ετικέτας.

5.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 1(Β) ΟΡΓΑΝΟ-ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ

5.1.    Παράδειγμα ετικέτας

5.2.    Πώς δηλώνεται το οργανικό άζωτο και η προέλευση της οργανικής ύλης;

Είναι ευθύνη του παρασκευαστή να παράσχει συναφείς πληροφορίες σχετικά με την προέλευση της οργανικής ύλης στο οργανο-ανόργανο λίπασμα. Ο παρασκευαστής είναι επίσης υπεύθυνος για την παροχή κάθε σχετικής πληροφορίας που είναι αναγκαία για τη διαχείριση των κινδύνων για το περιβάλλον. Επομένως, για λόγους συμμόρφωσης του χρήστη με την οδηγία για τη νιτρορύπανση, στη δήλωση του οργανικού αζώτου θα πρέπει να αναφέρεται τουλάχιστον:

—	«X % οργανικό άζωτο ζωικής προέλευσης, Y % από το οποίο προέρχεται από κοπριά» αν το προϊόν περιέχει μόνο ζωική πρώτη ύλη που παρέχει οργανικό άζωτο·

—	«X % οργανικό άζωτο φυτικής προέλευσης» αν το προϊόν περιέχει μόνο φυτική πρώτη ύλη που παρέχει οργανικό άζωτο·

—	«X % οργανικό άζωτο ζωικής και φυτικής προέλευσης, Y % από το οποίο προέρχεται από κοπριά» αν το προϊόν είναι μείγμα ζωικών και φυτικών πρώτων υλών που παρέχουν οργανικό άζωτο.

5.3.    Μια ειδική μορφή αζώτου (N), φωσφόρου (P) ή καλίου (K) θα πρέπει να δηλώνεται ακόμη και αν δεν περιέχεται στο προϊόν;

Οι ειδικές μορφές ή η διαλυτότητα των θρεπτικών στοιχείων πρέπει να δηλώνονται μόνο αν περιέχονται στο τελικό προϊόν.

5.4.    Πώς πρέπει να παρέχονται συναφείς πληροφορίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα από την έκλυση αμμωνίας κατά τη χρήση του λιπάσματος και πώς πρέπει να διατυπώνεται παραίνεση προς τους χρήστες για τη λήψη κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης όταν υπάρχει ουρία (CH4N2O) στο προϊόν;

Η επισήμανση όλων των προϊόντων λίπανσης που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με τον FPR και τα οποία περιέχουν ουρία πρέπει να αντικατοπτρίζει τις πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα λόγω της έκλυσης αμμωνίας κατά τη χρήση του λιπάσματος και να καλεί τους χρήστες να λάβουν κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης. Η δήλωση αυτή θα πρέπει να βρίσκεται κατά προτίμηση κοντά ή κάτω από τη δήλωση θρεπτικών στοιχείων ή στο τμήμα που αφορά την ασφάλεια και το περιβάλλον.

Η δήλωση μπορεί να είναι γενικού χαρακτήρα, για παράδειγμα:

Ή

5.5.    Πώς πρέπει να δηλώνεται η «χαμηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο»;

Όταν το προϊόν εμφανίζει περιεκτικότητα σε κάδμιο ίση με ή μικρότερη από 20 mg/kg πεντοξειδίου του φωσφόρου (P2O5), μπορεί να δηλωθεί ότι το προϊόν έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο. Η δήλωση αυτή συνιστάται να τοποθετείται στο τμήμα «Συμπληρωματικές πληροφορίες» της ετικέτας. Η δήλωση αυτή μπορεί να απεικονιστεί με διάφορους τρόπους, είτε με κείμενο και/ή με τη χρήση εικονογράμματος. Αν χρησιμοποιείται εικονόγραμμα, θα πρέπει να περιλαμβάνει το χημικό σύμβολο Cd, αλλά κανένα σύμβολο που να αντιπροσωπεύει άλλα χαρακτηριστικά του προϊόντος.

5.6.    Με τι επίπεδο ακρίβειας μπορούν να δηλώνονται τα μικροθρεπτικά στοιχεία;

Ο παρασκευαστής θα πρέπει να τηρεί τα δεκαδικά ψηφία που αναφέρονται στον FPR για τα μικροθρεπτικά στοιχεία. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. σημείο 6.1.2.

6.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 1(Γ) ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ

6.1.    ΚΛΠ 1 (Γ)(I): Ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα

6.1.1.   Παράδειγμα ετικέτας

Πρόταση για δήλωση θρεπτικών στοιχείων για ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα με μικροθρεπτικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης σύνδεσης με δήλωση ανόργανου λιπάσματος:

ΣΤΕΡΕΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ Ανόργανο λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) με μικροθρεπτικά στοιχεία, 16-9-12 (+3 +2 +15)/16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) Ή ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)] Λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) με μικροθρεπτικά στοιχεία, 16-9-12 (+3 +2 +15) / 16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) Ή ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)] Λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) (4) συμπλόκων μικροθρεπτικών στοιχείων, 16-9-12 (+3 +2 +15) / 16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) Ή ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)] Λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) 16-9-12 (+3 +2 +15)/16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) συμπλόκων μικροθρεπτικών στοιχείων 16 % ΟΛΙΚΟ ΑΖΩΤΟ (N)   7,0 % νιτρικό άζωτο   9,0 % αμμωνιακό άζωτο 9 % ΟΛΙΚΟ ΠΕΝΤΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ (P2O5)(= 3,9 % P)   6,7 % υδατοδιαλυτό πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5)(= 2,9 % P).   9,0 % πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5) διαλυτό σε ουδέτερο κιτρικό αμμώνιο (= 3,9 % P). 12 % ΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ (K2O) (= 10 % K) Υδατοδιαλυτό. 3 % ΟΛΙΚΟ ΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ (CaO) (= 2,1 % Ca)   1,0 % CaO (= 0,7 % Ca) υδατοδιαλυτό 2 % ΟΛΙΚΟ ΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ (MgO) (= 1,2 % Mg) 15 % ΤΡΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ (SO3) (= 6 % S) Υδατοδιαλυτό. 0,01 % Βόριο (B), ως άλας του νατρίου, υδατοδιαλυτό 0,020 % Ολικός χαλκός (Cu), ως σύμπλοκο με HGA, 0,015 % υδατοδιαλυτός 0,30 % Ολικός σίδηρος (Fe)   0,26 % ως θειικό άλας, διαλυτό στο νερό· 0,04 % ως χηλικό σύμπλοκο με EDTA 0,05 % Μαγγάνιο (Mn), ως θειικό, υδατοδιαλυτό 0,006 % Ολικό μολυβδαίνιο (Mo), ως άλας του νατρίου   0,003 % υδατοδιαλυτό 0,008 % Ολικός ψευδάργυρος (Zn), ως οξείδιο Χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση αναγνωρισμένης ανάγκης. Να μην γίνεται υπέρβαση των δόσεων εφαρμογής.

Παρατήρηση: σε αυτό το παράδειγμα ετικέτας παρουσιάζεται μόνο ένα μέρος της υποχρεωτικής επισήμανσης (που ισχύει για αυτή την κατηγορία λιπασμάτων). Για ένα πλήρως αναλυτικό παράδειγμα, βλ. το παράδειγμα στο σημείο 6.5.

6.1.2.   Ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός δεκαδικών ψηφίων που θα πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα;

Ο FPR δεν παρέχει οδηγίες σχετικά με τον αριθμό των δεκαδικών ψηφίων που πρέπει να χρησιμοποιούνται. Ο συντάκτης της ετικέτας θα πρέπει να μεριμνά ώστε να είναι ευανάγνωστη για τον χρήστη και, ως εκ τούτου, προτείνεται:

—	Να περιορίζεται ο αριθμός των δεκαδικών ψηφίων σε κανένα ή ένα δεκαδικό ψηφίο για τη δήλωση μακροθρεπτικών στοιχείων (N-P-K-Ca-Mg-Na-S), με εξαίρεση εκείνα για τα οποία οι ελάχιστες δηλωτέες τιμές ποσότητας έχουν ήδη οριστεί με ένα ή περισσότερα δεκαδικά ψηφία στο παράρτημα I του FPR.

—

Να τηρείται, στο μέτρο του δυνατού, ο αριθμός των δεκαδικών ψηφίων που αναφέρεται στον κανονισμό για τη δήλωση μικροθρεπτικών στοιχείων. Αν χρειάζεται (για παράδειγμα, για την τήρηση των ορίων ανοχής) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα επιπλέον δεκαδικό ψηφίο όπως αναφέρεται στον FPR για τα μικροθρεπτικά στοιχεία.

6.1.3.   Πώς πρέπει να παρέχονται συναφείς πληροφορίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα από την έκλυση αμμωνίας κατά τη χρήση του λιπάσματος και πώς πρέπει να διατυπώνεται παραίνεση προς τους χρήστες για τη λήψη κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης όταν υπάρχει ουρία (CH4N2O) στο προϊόν;

Η επισήμανση όλων των προϊόντων λίπανσης που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με τον FPR και τα οποία περιέχουν ουρία πρέπει να αντικατοπτρίζει τις πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα λόγω της έκλυσης αμμωνίας κατά τη χρήση του λιπάσματος και να καλεί τους χρήστες να λάβουν κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης. Η δήλωση αυτή θα πρέπει να βρίσκεται κατά προτίμηση κοντά ή κάτω από τη δήλωση θρεπτικών στοιχείων ή στο τμήμα που αφορά την ασφάλεια και το περιβάλλον.

Η δήλωση μπορεί να είναι γενικού χαρακτήρα, για παράδειγμα:

ή

6.1.4.   Πώς πρέπει να δηλώνεται η «χαμηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο»;

Όταν το προϊόν εμφανίζει περιεκτικότητα σε κάδμιο ίση με ή μικρότερη από 20 mg/kg πεντοξειδίου του φωσφόρου (P2O5), μπορεί να δηλωθεί ότι το προϊόν έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο. Η δήλωση αυτή συνιστάται να τοποθετείται στο τμήμα «Συμπληρωματικές πληροφορίες» της ετικέτας. Η δήλωση αυτή μπορεί να απεικονιστεί με διάφορους τρόπους, είτε με κείμενο και/ή με τη χρήση εικονογράμματος. Αν χρησιμοποιείται εικονόγραμμα, θα πρέπει να περιλαμβάνει το χημικό σύμβολο Cd, αλλά κανένα σύμβολο που να αντιπροσωπεύει άλλα χαρακτηριστικά του προϊόντος.

6.2.    ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α): Στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα

6.2.1.   Παράδειγμα ετικέτας

Ανατρέξτε στο παράδειγμα που παρέχεται στο σημείο 7.1.

6.2.2.   Παράδειγμα κοκκομετρικής τιμής

Βλ. σημείο 6.2.3 κατωτέρω.

6.2.3.   Με ποιον τρόπο μπορούν να αναγράφονται στην ετικέτα η κοκκομετρική τιμή και η φυσική μονάδα; Επιτρέπεται η αναφορά σε περισσότερα του ενός κόσκινα όταν δηλώνεται η κοκκομετρική τιμή ενός προϊόντος;

Το καθορισμένο κόσκινο ή κόσκινα καθορίζονται από τον παρασκευαστή ανάλογα με το προϊόν.

Οι πληροφορίες σχετικά με την κοκκομετρική τιμή και τη φυσική μονάδα θα πρέπει να παρέχονται κατά προτίμηση ομαδοποιημένες στην ετικέτα. Συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με τη κοκκομετρική τιμή μπορούν να παρέχονται προαιρετικά από τον παρασκευαστή, εφόσον συμμορφώνονται με τον FPR.

Επιπλέον, θα πρέπει να επιτρέπεται να αναφέρονται περισσότερες από μία μορφές της φυσικής μονάδας, δεδομένου, για παράδειγμα ότι, για λόγους ευστάθειας, μπορεί να υπάρχει συνδυασμός περισσότερων της μίας φυσικών μονάδων.

Παράδειγμα: Υποχρεωτικές περιγραφές κοκκομετρικής τιμής και φυσικής μονάδας στην ετικέτα για ανόργανο στερεό μακροθρεπτικό λίπασμα:

Κοκκομετρική τιμή: Σκόνη. Το 90 % του προϊόντος διέρχεται από κόσκινο 1 mm. Κοκκομετρική τιμή: Κόκκοι. Το Χ % του προϊόντος διέρχεται από κόσκινο Y mm.

Παράδειγμα: Εναλλακτικές περιγραφές κοκκομετρικής τιμής και φυσικής μονάδας στην ετικέτα για ανόργανο στερεό μακροθρεπτικό λίπασμα που πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του σημείου 2 της ΚΛΠ 1(Γ)(Ι)(α) στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος III:

Κοκκομετρική τιμή: Συνδυασμός σκόνης και σβώλων. Το X % του προϊόντος διέρχεται από κόσκινο 1 mm και το υπόλοιπο Y % από κόσκινο Z mm. Κοκκομετρική τιμή: Κόκκοι. Το 95 % του προϊόντος έχει μέγεθος κόκκων μεταξύ 2,0-4,5 mm.

6.2.4.   Πώς ορίζεται η «επικάλυψη»;

Οι ειδικές πληροφορίες σχετικά με λιπάσματα με επικάλυψη θα πρέπει κατά προτίμηση να ομαδοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερο στην ετικέτα. Οι πληροφορίες σχετικά με λιπάσματα με επικάλυψη που πρέπει να παρέχονται αφορούν τα εξής:

—	περίοδος λειτουργικότητας του λιπάσματος με επικάλυψη·

—	τύπος παράγοντα επικάλυψης όπως αναφέρεται στο σημείο 4 της ΚΣΥ 1(Γ)(Ι)(α) στο παράρτημα ΙΙΙ μέρος ΙΙ.

6.2.5.   Πώς πρέπει να δηλώνεται η περίοδος λειτουργικότητας του λιπάσματος με επικάλυψη;

Βλ. συστάσεις ανωτέρω στην ενότητα 2.5.

6.2.6.   Πώς πρέπει να δηλώνεται ο τύπος του παράγοντα επικάλυψης;

Όσον αφορά τα στερεά ανόργανα λιπάσματα με επικάλυψη, θα πρέπει να αναγράφεται η εμπορική ονομασία του παράγοντα ή των παραγόντων επικάλυψης και το ποσοστό του λιπάσματος που επικαλύπτεται από καθέναν από αυτούς. Στο πλαίσιο του FPR, ο παράγοντας επικάλυψης είναι ένα πολυμερές ή θείο που ελέγχει τη διείσδυση του ύδατος σε σωματίδια θρεπτικών στοιχείων και, ως εκ τούτου, την αποδέσμευση των θρεπτικών στοιχείων. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να συνοδεύονται από τις ακόλουθες ενδείξεις: «Ο ρυθμός αποδέσμευσης των θρεπτικών στοιχείων μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη θερμοκρασία του υποστρώματος. Πιθανόν να χρειαστεί προσαρμογή της λίπανσης». Σε περίπτωση που το λίπασμα επικαλύπτεται ή επικαλύπτεται εν μέρει με θείο ως παράγοντα επικάλυψης, η πρώτη ένδειξη θα πρέπει να αναδιατυπωθεί ως εξής: «Ο ρυθμός αποδέσμευσης των θρεπτικών στοιχείων μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη θερμοκρασία του υποστρώματος και τη βιολογική δραστηριότητα».

Παράδειγμα που καλύπτει όλες τις υποχρεωτικές πληροφορίες όσον αφορά τα λιπάσματα με επικάλυψη:

Προϊόν X-Y μηνών. Το 100 % του προϊόντος φέρει επικάλυψη εμπορική ονομασία®. Ο ρυθμός αποδέσμευσης των θρεπτικών στοιχείων μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη θερμοκρασία του υποστρώματος. Πιθανόν να χρειαστεί προσαρμογή της λίπανσης. Δεν επιτρέπεται εκ νέου εφαρμογή μετά από λιγότερο από Y μήνες.

6.2.7.   Πώς πρέπει να καταρτίζεται η ετικέτα για τα ορυκτά λιπάσματα;

Εξόρυξη είναι η εξαγωγή πολύτιμων ορυκτών ή άλλων γεωλογικών υλικών από τη γη, συνήθως από ένα κοίτασμα, μια φλέβα, ένα στρώμα, έναν ύφαλο ή μια προσχωσιγενή απόθεση. Οι εν λόγω αποθέσεις είναι φυσικές πηγές των ορυκτών, τα οποία χρησιμοποιούνται ως ανόργανα λιπάσματα αφ’ εαυτών ή ως πρώτες ύλες για την παραγωγή (ορισμένων) ανόργανων λιπασμάτων.

Λόγω της φυσικής προέλευσης αυτών των ορυκτών λιπασμάτων, η περιεκτικότητα σε φυσικά παραγόμενες προσμείξεις (ανόργανα στοιχεία που δεν είναι σημαντικά για το προϊόν) μπορεί να ποικίλλει στο προϊόν κατά τη διάρκεια της εξορυκτικής διαδικασίας. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι προσμείξεις δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στον κατάλογο των συστατικών (βλ. σημείο 2.7 του παρόντος εγγράφου οδηγιών για περισσότερες πληροφορίες), μόνο το ίδιο το ορυκτό προϊόν (ορυκτό που έχει εξορυχθεί) θα πρέπει να θεωρείται συστατικό και, ως εκ τούτου, να αναγράφεται στο τμήμα συστατικών στην ετικέτα.

Ορισμένα από τα ορυκτά λιπάσματα είναι γνωστά με την ορυκτολογική ονομασία τους εδώ και χρόνια. Ως εκ τούτου, όταν αναγράφονται στο τμήμα συστατικών της ετικέτας μπορούν να χρησιμοποιούνται οι ονομασίες ορυκτών (π.χ. συλβινίτης, λανγκβινίτης) πέραν των ονομασιών που χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού CLP και ο αντίστοιχος αριθμός ταυτοποίησης του υλικού (αριθμός CAS ή αριθμός EC), αν υπάρχει.

Παράδειγμα: Κατάλογος συστατικών στην ετικέτα για ορυκτό λίπασμα (λανγκβινίτης φυσικής προέλευσης): Συστατικά: λανγκβινίτης (θειικό καλιομαγνήσιο) αριθ. CAS 14977-37-8 (Ουσίες και μείγματα παρθένων υλικών)

6.3.    ΚΛΠ 1(Γ)(I)(β): Υγρό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα

Πρόταση για δήλωση θρεπτικών στοιχείων για υγρό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα με μικροθρεπτικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης σύνδεσης με δήλωση ανόργανου λιπάσματος:

ΥΓΡΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ Λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) με μικροθρεπτικά στοιχεία, 16-9-12 (+3 +2 +15) / 16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) Ή ΥΓΡΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)] Λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) με μικροθρεπτικά στοιχεία, 16-9-12 (+3 +2 +15) / 16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) Ή ΥΓΡΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΛΙΠΑΣΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)] Λίπασμα NPK (Ca, Mg, S) 16-9-12 (+3 +2 +15)/16-3,9-10 (+2,1 +1,2 +6) με μικροθρεπτικά στοιχεία 16 % ΟΛΙΚΟ ΑΖΩΤΟ (N)   7,0 % νιτρικό άζωτο   9,0 % αμμωνιακό άζωτο 9 % ΟΛΙΚΟ ΠΕΝΤΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ (P2O5)(= 3,9% P)   9,0 % υδατοδιαλυτό πεντοξείδιο του φωσφόρου (P2O5)(= 3,9% P). 12 % ΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ (K2O) (= 10 % K) Υδατοδιαλυτό. 3 % ΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ (CaO) (=2,1 % Ca) Υδατοδιαλυτό. 2 % ΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ (MgO) (=1,2 % Mg) Υδατοδιαλυτό 15 % ΤΡΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ (SO3) (=6 % S) Υδατοδιαλυτό. Τα μικροθρεπτικά στοιχεία είναι πλήρως υδατοδιαλυτά: 0,01 % βόριο (B), ως άλας του νατρίου· 0,020 % χαλκός (Cu), ως σύμπλοκο με HGA· 0,30 % σίδηρος (Fe), 0,26 % ως θειικό, 0,04 % ως χηλικό σύμπλοκο με EDTA· 0,05 % μαγγάνιο (Mn), ως θειικό· 0,006 % μολυβδαίνιο (Mo), ως άλας του νατρίου· 0,008 % ψευδάργυρος (Zn), ως θειικό Χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση αναγνωρισμένης ανάγκης. Να μην γίνεται υπέρβαση των δόσεων εφαρμογής.

Παρατήρηση: σε αυτό το παράδειγμα ετικέτας παρουσιάζεται μόνο ένα μέρος της υποχρεωτικής επισήμανσης (που ισχύει για αυτή την κατηγορία λιπασμάτων). Για ένα πλήρως αναλυτικό παράδειγμα, βλ. το παράδειγμα στο σημείο 6.5.

6.4.    ΚΛΠ 1(Γ)(IΙ): Ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

6.4.1.   ΚΛΠ 1(Γ)(II)(α): Απλό ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

Πρόταση για δήλωση θρεπτικών στοιχείων για απλό ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα, συμπεριλαμβανομένης σύνδεσης με δήλωση ανόργανου λιπάσματος:

ΑΠΛΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα Ή ΑΠΛΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα, 5,3 % Fe Ή ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(I)(α)] 5,3 % Ολικός σίδηρος (Fe)   2,2 % ως θειικό, υδατοδιαλυτό   3,1 % ως χηλικό σύμπλοκο με EDTA, 1,5 % υδατοδιαλυτό Χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση αναγνωρισμένης ανάγκης. Να μην γίνεται υπέρβαση των δόσεων εφαρμογής.

Παρατήρηση: σε αυτό το παράδειγμα ετικέτας παρουσιάζεται μόνο ένα μέρος της υποχρεωτικής επισήμανσης (που ισχύει για αυτή την κατηγορία λιπασμάτων). Για ένα πλήρως αναλυτικό παράδειγμα, βλ. το παράδειγμα στο σημείο 6.5.

6.4.2.   ΚΛΠ 1(Γ)(IΙ)(β): Σύνθετο ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα

Πρόταση για δήλωση θρεπτικών στοιχείων για σύνθετο ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα, συμπεριλαμβανομένης σύνδεσης με δήλωση ανόργανου λιπάσματος:

ΣΥΝΘΕΤΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα σε διάλυμα Ή ΣΥΝΘΕΤΟ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ανόργανο μικροθρεπτικό λίπασμα σε διάλυμα, 0,2 % B, 0,52 % Cu, 2,3 % Fe, 0,5 % Mn, 0,06 % Mo, 0,8 % Zn Ή ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ΣΕ ΔΙΑΛΥΜΑ [ΚΛΠ 1(Γ)(IΙ)(β)] Τα μικροθρεπτικά στοιχεία είναι πλήρως υδατοδιαλυτά: 0,2 % βόριο (B), ως άλας του νατρίου· 0,52 % χαλκός (Cu), ως θειικό, ως σύμπλοκο με HGA· 2,30 % σίδηρος (Fe), 1,04 % ως χηλικό σύμπλοκο με EDTA· 0,5 % μαγγάνιο (Mn), ως θειικό· 0,06 % μολυβδαίνιο (Mo), ως άλας του νατρίου· 0,8 % ψευδάργυρος (Zn), ως θειικό. ή 0,2 % βόριο (B), ως άλας του νατρίου, υδατοδιαλυτό 0,52 % χαλκός (Cu), ως σύμπλοκο με HGA, υδατοδιαλυτός 2,30 % σίδηρος (Fe) ως θειικό· 1,04 % ως χηλικό σύμπλοκο με EDTA υδατοδιαλυτό 0,5 % μαγγάνιο (Mn), ως θειικό, υδατοδιαλυτό 0,06 % μολυβδαίνιο (Mo) ως άλας του νατρίου, υδατοδιαλυτό 0,8 % ψευδάργυρος (Zn), ως θειικό, υδατοδιαλυτός Χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση αναγνωρισμένης ανάγκης. Να μην γίνεται υπέρβαση των δόσεων εφαρμογής.

Παρατήρηση: σε αυτό το παράδειγμα ετικέτας παρουσιάζεται μόνο ένα μέρος της υποχρεωτικής επισήμανσης (που ισχύει για αυτή την κατηγορία λιπασμάτων). Για ένα πλήρως αναλυτικό παράδειγμα, βλ. το παράδειγμα στο σημείο 6.5.

6.5.    Παράδειγμα πλήρους ετικέτας ΚΛΠ 1(Γ)

7.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 2 ΥΛΙΚΟ ΑΣΒΕΣΤΩΣΗΣ

7.1.    Παραδείγματα ετικέτας

Παράδειγμα 1

Παράδειγμα 2

7.2.    Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

Παραδείγματα προαιρετικών προσθηκών στην ετικέτα στο τμήμα «Συμπληρωματικές πληροφορίες»:

—   Επισήμανση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) ή το πρότυπο EN 14069

Από το 2014, τα υλικά ασβέστωσης επισημαίνονται σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2003/2003, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 463/2013 της Επιτροπής (6). Προκειμένου να εξασφαλιστεί κάποια συνοχή στις πληροφορίες επισήμανσης και να παρέχονται στους χρήστες γνώριμες πληροφορίες, μπορεί να γίνεται αναφορά στην επισήμανση σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό στο τμήμα «Συμπληρωματικές πληροφορίες» σε προαιρετική βάση.

Εναλλακτικά, μπορεί να τοποθετηθεί προαιρετικά αναφορά στην ονομασία του προϊόντος σύμφωνα με το πρότυπο EN 14069 (7) στην ετικέτα του υλικού ασβέστωσης. Αυτό το ευρωπαϊκό πρότυπο καθορίζει τις τυπικές και υψηλότερες απαιτήσεις για τα προϊόντα φυσικής προέλευσης και τα προϊόντα από βιομηχανικές διεργασίες που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως υλικά ασβέστωσης στη γεωργία.

—   Αναφορά στη δραστικότητα

Σύμφωνα με το παράρτημα III του FPR απαιτείται δήλωση της αντιδραστικότητας και της μεθόδου προσδιορισμού της αντιδραστικότητας.

Στις υφιστάμενες εμπορικές πρακτικές αναγνωρίζονται τρεις μέθοδοι για τον προσδιορισμό της αντιδραστικότητας των υλικών ασβέστωσης:

α)	προσδιορισμός της αντιδραστικότητας των υλικών ασβέστωσης που περιέχουν ανθρακικά και πυριτικά άλατα με υδροχλωρικό οξύ·

β)	προσδιορισμός του αποτελέσματος της επώασης του εδάφους·

γ)	προσδιορισμός της αντιδραστικότητας με τη μέθοδο της αυτόματης τιτλοδότησης με κιτρικό οξύ.

Το παράρτημα I του FPR καθορίζει ελάχιστες απαιτήσεις για την αντιδραστικότητα όσον αφορά τις δοκιμές υδροχλωρικού οξέος ή επώασης. Σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, η αντιδραστικότητα των υλικών ασβέστωσης μετράται με τη χρήση άλλης δοκιμής: της μεθόδου του κιτρικού οξέος (όπως περιγράφεται επί του παρόντος στο πρότυπο EN 16357 (8)). Ωστόσο, η μέθοδος αυτή δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του FPR και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποδειχθεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του εν λόγω παραρτήματος.

Οι ειδικές απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 2 στο παράρτημα III δεν προβλέπουν υποχρεωτική αναφορά σε μία από τις δύο δοκιμές που περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι. Για σκοπούς επισήμανσης, ο παρασκευαστής έχει επομένως τη δυνατότητα να επιλέξει μεταξύ των διαθέσιμων δοκιμών μέτρησης εκείνη που ταιριάζει καλύτερα στο προϊόν και είναι υψηλότερης αξίας για τον χρήστη, και να δηλώσει αναλόγως την αντιδραστικότητα του προϊόντος του.

8.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 3 ΒΕΛΤΙΩΤΙΚΟ ΕΔΑΦΟΥΣ

8.1.    ΚΛΠ 3(Α) Οργανικό βελτιωτικό εδάφους

8.1.1.   Παραδείγματα ετικέτας

Παράδειγμα 1: για την επισήμανση ενός οργανικού βελτιωτικού εδάφους αποτελούμενου από τύρφη κατά 100 %, το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί, για παράδειγμα, ως τροποποίηση για την καλλιέργεια μύρτιλλων:

Παράδειγμα 2 για την επισήμανση βελτιωτικού εδάφους από κομπόστ με διογκωτικό υλικό:

8.1.2.   Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

Μπορούν να προστεθούν σε προαιρετική βάση εθνικές κανονιστικές διατάξεις, τόσο για τη χρήση του προϊόντος όσο και για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις για τη διάθεσή του στην εθνική αγορά, εφόσον είναι σαφείς για τον χρήστη και διαχωρίζονται από την ετικέτα βάσει του FPR.

Πιθανές δηλώσεις σχετικά με τη συμμόρφωση με τον FPR είναι οι εξής:

«Το προϊόν πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται για την ΚΛΠ 3(A) (Οργανικό βελτιωτικό εδάφους) στο μέρος II του παραρτήματος I και για την ΚΣΥ 3 (Κομπόστ) στο μέρος II του παραρτήματος II του FPR.»

«Το προϊόν πληροί τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου (Βιολογική παραγωγή και επισήμανση των βιολογικών προϊόντων)» (9).

«Η διαδικασία παραγωγής και το προϊόν έχουν υποβληθεί σε εξωτερικό έλεγχο σύμφωνα με την ενότητα Δ1: Διασφάλιση της ποιότητας της διαδικασίας παραγωγής, όπως περιγράφεται στο μέρος II του παραρτήματος IV του FPR.»

8.2.    ΚΛΠ 3(B) Ανόργανο βελτιωτικό εδάφους

8.2.1.   Παράδειγμα ετικέτας

8.2.2.   Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

Το παράρτημα I του FPR δεν προβλέπει κριτήρια ή παραμέτρους αποτελεσματικότητας για τα ανόργανα βελτιωτικά εδάφους, γεγονός που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να προβλεφθούν ειδικές ανά προϊόν απαιτήσεις επισήμανσης. Ελλείψει εναρμονισμένων κριτηρίων και αντίστοιχων προτύπων, οι προμηθευτές των προϊόντων καλούνται να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του προϊόντος στο τμήμα «Συμπληρωματικές πληροφορίες».

9.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 4 ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Ένα προϊόν ΚΛΠ 4 αποτελείται από ένα μόνο διογκωτικό υλικό ή μείγμα διογκωτικών υλικών (για παράδειγμα τύρφη, ίνες ξύλου, κοκοφοίνικας, κομπόστ, διογκωμένος περλίτης).

9.1.    Παραδείγματα ετικέτας

Παράδειγμα 1: η επισήμανση υποστρώματος καλλιέργειας ορυκτοβάμβακα.

Παράδειγμα 2: υπόστρωμα καλλιέργειας αποτελούμενο μόνο από διογκωτικά υλικά

Ένα υπόστρωμα καλλιέργειας δεν μπορεί να περιέχει λιπάσματα, υλικά ασβέστωσης, βιοδιεγέρτες φυτών ή προϊόντα που ανήκουν σε άλλες ΚΛΠ. Αυτός ο τύπος υποστρώματος καλλιέργειας (ΚΛΠ 4) τίθεται σε κυκλοφορία για εξαιρετικές εφαρμογές στις οποίες δεν είναι απαραίτητη η προσθήκη προϊόντων που ανήκουν σε άλλες ΚΛΠ. Θα χρησιμεύει επίσης ως βάση για σύμμεικτα λίπανσης (ΚΛΠ 7) που περιέχουν άλλες ΚΛΠ. Κάθε υπόστρωμα καλλιέργειας (ΚΛΠ 4) που αναμειγνύεται με ένα ή περισσότερα προϊόντα οποιασδήποτε άλλης ΚΛΠ (π.χ. λίπασμα, υλικό ασβέστωσης, βιοδιεγέρτες φυτών) είναι ΚΛΠ 7. Στην ενότητα 12 παρέχεται παράδειγμα σχετικά με τις απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 7.

Παρατήρηση: Αυτό το πλαίσιο ετικέτας παρέχεται ως γενικό, ενδεικτικό παράδειγμα της δομής της ετικέτας.

9.2.    Κανονιστική αναφορά, επεξήγηση και προαιρετικές προσθήκες

Μπορούν να προστεθούν σε προαιρετική βάση εθνικές κανονιστικές διατάξεις εφόσον είναι σαφείς για τον χρήστη και διαχωρίζονται από την ετικέτα βάσει του FPR.

10.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 5 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ

10.1.    ΚΛΠ 5(Α) Αναστολέας νιτροποίησης

Παράδειγμα:

10.2.    ΚΛΠ 5(Β) Αναστολέας απονίτρωσης

Προς το παρόν, στην αγορά της ΕΕ δεν διατίθενται αναστολείς απονίτρωσης. Η γενική διάταξη της ετικέτας θα πρέπει να είναι παρόμοια με τη διάταξη για έναν αναστολέα νιτροποίησης και/ή ουρεάσης.

10.3.    ΚΛΠ 5(Γ) Αναστολέας ουρεάσης

Παράδειγμα:

11.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 6 ΒΙΟΔΙΕΓΕΡΤΗΣ ΦΥΤΩΝ

11.1.    Παραδείγματα ετικέτας

11.1.1.   ΚΛΠ 6(Α) Μικροβιακός βιοδιεγέρτης φυτών

11.1.2.   ΚΛΠ 6(B) Μη μικροβιακός βιοδιεγέρτης φυτών

11.2.    Πώς πρέπει να επισημαίνεται η φυσική μορφή του προϊόντος;

Θα πρέπει να αναφέρεται η φυσική μορφή (υγρή ή στερεή).

11.3.    Πώς πρέπει να παρέχονται οι σημαντικές οδηγίες που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων των πρακτικών διαχείρισης του εδάφους, της λίπανσης με χημικά λιπάσματα, τυχόν ασυμβατοτήτων με φυτοπροστατευτικά προϊόντα, του συνιστώμενου μεγέθους των ακροφυσίων ψεκασμού, της πίεσης ψεκαστήρα και άλλων μέτρων κατά της εκτροπής;

Οι οδηγίες χρήσης μπορούν να παρέχονται σε μορφή πίνακα, σύμφωνα με τα παραδείγματα του σημείου 11.1, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών όπως οι καλλιέργειες, η δοσολογία εφαρμογής, η μέθοδος εφαρμογής, το στάδιο εφαρμογής, ο αριθμός εφαρμογών και οι ισχυρισμοί. Τα δηλούμενα αποτελέσματα θα πρέπει να αντιστοιχούν σε εκείνα που αναφέρονται στον ορισμό του βιοδιεγερτικού, δηλαδή: αποδοτικότητα της χρήσης των θρεπτικών στοιχείων, αντοχή σε αβιοτικές καταπονήσεις, χαρακτηριστικά ποιότητας ή διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων που συγκρατούνται στο έδαφος ή στη ριζόσφαιρα. Αυτά τα αποτελέσματα θα πρέπει κατά προτίμηση να συμπληρώνονται από τα δηλούμενα αποτελέσματα στα εναρμονισμένα πρότυπα για τους βιοδιεγέρτες.

11.4.    Πώς πρέπει να περιλαμβάνεται δήλωση σχετικά με το γεγονός ότι οι μικροοργανισμοί μπορούν ενδεχομένως να προκαλέσουν αντιδράσεις ευαισθητοποίησης;

Η ετικέτα περιέχει την ακόλουθη φράση: «Οι μικροοργανισμοί μπορούν ενδεχομένως να προκαλέσουν αντιδράσεις ευαισθητοποίησης». Η φράση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε άλλες φράσεις κινδύνου στο τμήμα της ετικέτας «Πληροφορίες για την ασφάλεια και το περιβάλλον».

11.5.    Πώς πρέπει να παρέχεται η ημερομηνία παραγωγής και λήξης και πού πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα;

Η ημερομηνία παραγωγής και λήξης θα πρέπει να παρέχεται στην ετικέτα. Ο καθορισμός της ημερομηνίας λήξης του προϊόντος θα πρέπει να εναπόκειται στον παρασκευαστή. Η ημερομηνία παραγωγής και λήξης μπορεί επίσης να αναγράφεται απευθείας στη συσκευασία ή σε διπλωμένο φυλλάδιο (σε περίπτωση προϊόντος χύδην).

11.6.    Ειδικές οδηγίες για τους μικροβιακούς βιοδιεγέρτες

Στο τμήμα της ετικέτας «Δήλωση περιεκτικότητας» πρέπει να αναγράφονται όλοι οι μικροοργανισμοί που έχουν προστεθεί σκόπιμα. Αν ο μικροοργανισμός έχει διάφορα στελέχη, θα πρέπει να αναγράφονται τα στελέχη που έχουν προστεθεί σκόπιμα. Η περιεκτικότητα μικροοργανισμών πρέπει να εκφράζεται ως ο αριθμός δραστικών μονάδων κατ’ όγκο ή βάρος ή με κάθε άλλο τρόπο που είναι πρόσφορος για τον μικροοργανισμό, π.χ. μονάδες σχηματισμού αποικιών ανά γραμμάριο (cfu/g).

12.   ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΠ 7 ΣΥΜΜΕΙΚΤΟ ΠΡΟΪΟΝ ΛΙΠΑΝΣΗΣ

Όπως αναφέρεται στον FPR, όλες οι απαιτήσεις επισήμανσης που ισχύουν για όλα τα συστατικά προϊόντα λίπανσης της ΕΕ ισχύουν για το σύμμεικτο προϊόν λίπανσης. Για καλύτερη κατανόηση, οι ειδικές για κάθε ΚΛΠ απαιτήσεις επισήμανσης προσδιορίζονται παρακάτω με χρωματικό κωδικό στα παραδείγματα επισήμανσης.

12.1.    Παραδείγματα ετικέτας

Τα παραδείγματα που ακολουθούν υποθέτουν ότι η ανάμειξη δεν οδηγεί σε μεταβολή της φύσης καθενός από τα συστατικά των αντίστοιχων σύμμεικτων προϊόντων λίπανσης.

Παράδειγμα 1: Επισήμανση ενός σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης που αποτελείται από 2 προϊόντα λίπανσης της ΕΕ από την ίδια ΚΛΠ [ήδη συμμορφούμενο προϊόν της ΕΕ ΚΛΠ 1 (Γ) με ανοιχτό μπλε χρώμα με άλλο ήδη συμμορφούμενο προϊόν της ΕΕ ΚΛΠ 1 (Γ) με σκούρο μπλε χρώμα]

Παράδειγμα 2: Επισήμανση σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης με 2 αναφερόμενες λειτουργίες: μείγμα ήδη συμμορφούμενου προϊόντος λίπανσης της ΕΕ ΚΛΠ 1 (Γ) (ανόργανο λίπασμα) με μπλε χρώμα με άλλο ήδη συμμορφούμενο προϊόν λίπανσης της ΕΕ ΚΛΠ 5 (αναστολέας) με πορτοκαλί χρώμα

Παράδειγμα 3: Επισήμανση σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης με 3 αναφερόμενες λειτουργίες: ΚΛΠ 4 (υπόστρωμα καλλιέργειας) με κόκκινο χρώμα με ΚΛΠ 1 (Γ)(I) (σύνθετο στερεό ανόργανο μακροθρεπτικό λίπασμα) και ΚΛΠ 2 (υλικό ασβέστωσης) με πορτοκαλί χρώμα

Όπως εξηγείται στην ενότητα 9, κάθε υπόστρωμα καλλιέργειας που αναμειγνύεται με μία ή περισσότερες άλλες ΚΛΠ (π.χ. λίπασμα, υλικό ασβέστωσης, βιοδιεγέρτες) αποτελεί σύμμεικτο προϊόν λίπανσης.

Παράδειγμα 4: Επισήμανση σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης με 3 αναφερόμενες λειτουργίες: ΚΛΠ 1(Γ) (ανόργανο λίπασμα) με μπλε χρώμα + ΚΛΠ 2 (υλικό ασβέστωσης) με πορτοκαλί χρώμα + ΚΛΠ 6(B) (μη μικροβιακός βιοδιεγέρτης φυτών) με κόκκινο χρώμα

Παράδειγμα 5: Επισήμανση σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης με 2 αναφερόμενες λειτουργίες: ΚΛΠ 6(B) (μη μικροβιακός βιοδιεγέρτης φυτών) με κόκκινο χρώμα και ΚΛΠ 1(B) (οργανικό λίπασμα) με μπλε χρώμα

12.2.    Πώς πρέπει να εκφράζονται οι απαιτήσεις επισήμανσης για την ΚΛΠ 7;

Όπως διευκρινίζεται στο παράρτημα III του FPR, οι απαιτήσεις επισήμανσης που ισχύουν για όλα τα συστατικά προϊόντα λίπανσης της ΕΕ ισχύουν για το σύμμεικτο προϊόν λίπανσης. Εκφράζονται ως προς το τελικό προϊόν.

Αν μια απαίτηση επισήμανσης ισχύει μόνο για ένα συστατικό προϊόν λίπανσης της ΕΕ, ισχύει και για το τελικό σύμμεικτο προϊόν λίπανσης. Με άλλα λόγια, μια απαίτηση επισήμανσης, η οποία είναι συναφής για ένα συστατικό, είναι επίσης συναφής για ολόκληρο το μείγμα.

Κατά γενικό κανόνα, οι απαιτήσεις επισήμανσης των συστατικών προϊόντων λίπανσης της ΕΕ θα πρέπει να εκφράζονται για το τελικό σύμμεικτο προϊόν λίπανσης.

Αν απαιτείται ελάχιστη περιεκτικότητα ή ελάχιστες συγκεντρώσεις για ένα συγκεκριμένο συστατικό προϊόν λίπανσης της ΕΕ ενός σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης, οι απαιτήσεις αυτές δεν ισχύουν για το μείγμα.

Παράδειγμα: Η περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία ενός σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης, του οποίου το 10 % είναι στερεό οργανικό λίπασμα με 4 % ολικό άζωτο (N) και 12 % ολικό οξείδιο του καλίου (K2O), ως δηλούμενα θρεπτικά στοιχεία, εκφράζεται για το τελικό σύμμεικτο προϊόν ως εξής:

—	0,4 % ολικό άζωτο (N)

—	1,2 % ολικό οξείδιο του καλίου (K2O)

Η απαίτηση ελάχιστης περιεκτικότητας 1 % σε ολικό άζωτο για τα στερεά οργανικά λιπάσματα δεν ισχύει για το σύμμεικτο προϊόν λίπανσης.

Αν μια απαίτηση επισήμανσης δεν παρέχει χρήσιμες πληροφορίες όταν εκφράζεται για το τελικό σύμμεικτο προϊόν λίπανσης, ή αν δεν είναι δυνατόν να εκφραστεί για το τελικό σύμμεικτο προϊόν λίπανσης, τότε εκφράζεται για το συγκεκριμένο σχετικό συστατικό προϊόν λίπανσης της ΕΕ. Στην περίπτωση αυτή, αναγράφεται το ποσοστό του συστατικού προϊόντος λίπανσης της ΕΕ στο σύμμεικτο προϊόν λίπανσης.

Παράδειγμα: Η επισήμανση της αντιδραστικότητας ενός σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης που περιέχει υλικό ασβέστωσης θα δηλώνεται ως εξής:

Αν μια απαίτηση επισήμανσης είναι κοινή για διάφορα συστατικά προϊόντα λίπανσης της ΕΕ, αλλά εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους, αμφότερες οι απαιτήσεις επισήμανσης αναφέρονται στην ετικέτα του τελικού σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης και εκφράζονται για κάθε ΚΛΠ αντίστοιχα.

Παράδειγμα: Η κοκκομετρική τιμή μπορεί να εκφραστεί ως % κατά μάζα προϊόντος που διέρχεται από διάφορα κόσκινα (από κόσκινο 1,0 mm για υλικά ασβέστωσης και από καθορισμένο κόσκινο για στερεά ανόργανα λιπάσματα το οποίο μπορεί να μην είναι 1,0 mm).

Η κοκκομετρική τιμή για ένα σύμμεικτο προϊόν λίπανσης που περιέχει υλικό ασβέστωσης και στερεό ανόργανο λίπασμα θα μπορούσε να επισημανθεί ως εξής:

Αν μια ημερομηνία λήξης ισχύει μόνο για ένα συστατικό προϊόν λίπανσης της ΕΕ, ισχύει και για το τελικό σύμμεικτο προϊόν λίπανσης. Η ημερομηνία λήξης θα πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα με το τελικό σύμμεικτο προϊόν λίπανσης και δεν μπορεί να είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας που ισχύει για το συστατικό προϊόν λίπανσης της ΕΕ.

Αν η απαίτηση αυτή ισχύει για διάφορα συστατικά των προϊόντων λίπανσης της ΕΕ, ισχύει η πιο περιοριστική ημερομηνία.

Αν υπάρχει αριθμός κοινοποιημένου οργανισμού στην ετικέτα ενός ή περισσότερων συστατικών προϊόντων λίπανσης της ΕΕ, πρέπει επίσης να αναγράφεται στην ετικέτα του τελικού σύμμεικτου προϊόντος λίπανσης με αναφορά στο συστατικό προϊόν λίπανσης της ΕΕ.

Παράδειγμα: Σύμμεικτο προϊόν λίπανσης αποτελούμενο από προϊόν λίπανσης της ΕΕ το οποίο αξιολογήθηκε μέσω της ενότητας Δ1

Αριθμός κοινοποιημένου οργανισμού: 0123 (αναστολέας)

Ο αριθμός του κοινοποιημένου οργανισμού πρέπει να αναγράφεται στις ετικέτες μόνο για προϊόντα λίπανσης για τα οποία η συμμόρφωσή τους έχει αξιολογηθεί μέσω της ενότητας Α1 και της ενότητας Δ1.

---

(1)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τη διάθεση προϊόντων λίπανσης της ΕΕ στην αγορά και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 και (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 (ΕΕ L 170 της 25.6.2019, σ. 1).

(2)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, την τροποποίηση και την κατάργηση των οδηγιών 67/548/ΕΟΚ και 1999/45/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (ΕΕ L 353 της 31.12.2008, σ. 1).

(3)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, περί υγειονομικών κανόνων για ζωικά υποπροϊόντα και παράγωγα προϊόντα που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1774/2002 (κανονισμός για τα ζωικά υποπροϊόντα) (ΕΕ L 300 της 14.11.2009, σ. 1).

(4)  Ισχύει μόνο για τα λιπάσματα που ανταποκρίνονται στον ορισμό του συμπλόκου (κάθε φυσική μονάδα περιέχει όλα τα δηλούμενα θρεπτικά στοιχεία στη δηλούμενη περιεκτικότητά τους).

(5)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Οκτωβρίου 2003 σχετικά με τα λιπάσματα (ΕΕ L 304 της 21.11.2003, σ. 1).

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 463/2013 της Επιτροπής, της 17ης Μαΐου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα λιπάσματα με σκοπό την προσαρμογή των παραρτημάτων I, ΙΙ και IV στην τεχνολογική πρόοδο (EE L 134 της 18.5.2013, σ. 1).

(7)  EN 14069:2017, Υλικά ασβέστωσης — Ονομασίες, προδιαγραφές και επισήμανση

(8)  EN 16357:2013, Υλικά ασβέστωσης που περιέχουν ανθρακικά άλατα — Προσδιορισμός της αντιδραστικότητας — Αυτόματη τιτλοδότηση με κιτρικό οξύ

(9)  ΕΕ L 189 της 20.7.2007, σ. 1.