5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/22


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκές αποστολές»

(2022/C 301/05)

Εισηγητής:

ο κ. Markku MARKKULA (FI/EPP), περιφερειάρχης Ελσίνκι

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τις ευρωπαϊκές αποστολές

COM(2021) 609 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

1.

χαιρετίζει τις αποστολές της ΕΕ, ως συντονισμένη προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συγκεντρώσει τους απαραίτητους πόρους όσον αφορά τα χρηματοδοτικά προγράμματα, τις πολιτικές και τους κανονισμούς, καθώς και άλλες δραστηριότητες για την κινητοποίηση και την ενεργοποίηση των δημόσιων και των ιδιωτικών φορέων, με σκοπό την από κοινού δημιουργία πραγματικού και μακροχρόνιου αντικτύπου για την τόνωση της υιοθέτησης νέων λύσεων και προσεγγίσεων από την κοινωνία. Η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη για μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς, στο πλαίσιο της οποίας οι αποστολές της ΕΕ μαζί με μια πανευρωπαϊκή πολιτική συνοχής και όλα τα άλλα χρηματοδοτική μέσα της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιούνται με στόχο την προώθηση της εδαφικής συνοχής και την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης·

2.

τονίζει (1) ότι, στο πλαίσιο της διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, οι ευρωπαϊκές αποστολές, ως νέο και ζωτικό μέσο αντιμετώπισης των επιτακτικότερων κοινωνικών προκλήσεων, αποτελούν πραγματική δοκιμασία για τον αντίκτυπο και την αξιοπιστία της ΕΕ και πρέπει να χαίρουν ευρείας νομιμότητας και αποδοχής. Όπως έχει επισημάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ρόλος των πόλεων και των περιφερειών με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους πολίτες τους, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων των αποστολών της ΕΕ·

3.

επαναλαμβάνει τη δήλωση της ΕτΠ (2) ότι στηρίζει την υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ ως τολμηρό βήμα προς την αντιμετώπιση των κοινωνιακών προκλήσεων και υπογραμμίζει την ανάγκη αποτελεσματικού συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που θα συνδυάζει τις αποστολές της ΕΕ με τις τοπικές και τις περιφερειακές αναπτυξιακές στρατηγικές, τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, τα μέτρα ανάκαμψης από την πανδημία και τη χρηματοδότηση της καινοτομίας μέσω των διαρθρωτικών ταμείων·

4.

παροτρύνει τους βασικούς φορείς λήψης αποφάσεων στην ΕΕ και τα κράτη μέλη να αντιδράσουν με ταχύ και αποτελεσματικό τρόπο στην κατάσταση στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων κατά την έναρξη των αποστολών της ΕΕ, ιδίως της αποστολής για τις πόλεις. Τα κριτήρια χρηματοδότησης των κονδυλίων του NextGenerationEU και άλλων δημόσιων πηγών χρηματοδότησης πρέπει να είναι ευέλικτα προσανατολισμένα, ούτως ώστε μέρος των δραστηριοτήτων της αποστολής για τις πόλεις να συμβάλει στην επιτάχυνση του ενεργειακού μετασχηματισμού στην Ευρώπη. Αυτές οι πηγές χρηματοδότησης θα πρέπει να στηρίξουν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στον τομέα της έρευνας για την ανάπτυξη νέων λύσεων ενεργειακών συστημάτων. Ειδικότερα, οι πόλεις και άλλοι δημόσιοι φορείς μπορούν να χρησιμοποιούν καινοτόμες δημόσιες συμβάσεις, από κοινού με εταιρείες, για να επιταχύνουν την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να δημιουργήσουν βιώσιμες, καινοτόμες ενεργειακές λύσεις για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων τα οποία αγοράζουν σήμερα οι χώρες της ΕΕ από τη Ρωσία.

5.

επικροτεί το γεγονός ότι η ανακοίνωση για τις ευρωπαϊκές αποστολές (3) αναγνωρίζει δεόντως τη σημασία των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο στην υλοποίηση όσο και στα στάδια του σχεδιασμού και της επικοινωνιακής προβολής των ευρωπαϊκών αποστολών·

6.

επισημαίνει ότι, ενόψει της από κοινού δημιουργίας γνώσης και τεχνογνωσίας, η υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ πρέπει να εδράζεται στο καθημερινό έργο για την ανάπτυξη και την ανανέωση των διαδικασιών των πόλεων και των περιφερειών. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν συστηματικές συνέργειες με την πολιτική συνοχής της ΕΕ και με τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων και άλλων ειδικών μέσων. Αυτό θα αναδείξει επίσης σε παγκόσμιο επίπεδο το δυναμικό των περιφερειών και των τοπικών κοινοτήτων και τον ρόλο που διαδραματίζουν οι δήμοι στην υλοποίηση των στοχευμένων μετασχηματισμών·

Οι αποστολές της ΕΕ ως φιλόδοξο νέο μέσο για την αντιμετώπιση τεράστιων κοινωνιακών προκλήσεων

7.

αναγνωρίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ προβλέπεται να αποτελέσουν ένα «νέο» και «ζωτικό» μέσο, όπως δήλωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: οι αποστολές της ΕΕ αποτελούν ένα νέο μέσο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ορισμένων εκ των σημαντικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε επιτυγχάνοντας απτά αποτελέσματα και αντίκτυπο με ορίζοντα το 2030, δίνοντας στην έρευνα και στην καινοτομία νέο ρόλο, μαζί με νέες μορφές διακυβέρνησης και συνεργασίας, και προωθώντας τη συμμετοχή των πολιτών (4)·

8.

υπενθυμίζει ότι κάθε αποστολή της ΕΕ θα πρέπει να καθορίζει έναν σαφή χάρτη πορείας και να δημιουργεί μία νέα συστημική προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, καθώς και μεθοδολογίες για τον πειραματισμό, την πρωτοτυποποίηση, την παρακολούθηση και την επέκταση των δραστηριοτήτων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δοθεί στη δημιουργία χαρτοφυλακίων δράσεων τόσο σε ενωσιακό όσο και σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο και στην αποτελεσματική τους διάδοση σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού και της υλοποίησης· Αυτό απαιτεί τη δέσμευση και τη συμμετοχή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και συμπράξεις για την ανταλλαγή αποτελεσματικών εμπειριών καινοτόμου διακυβέρνησης·

9.

επισημαίνει την ανάγκη διάθεσης της χρηματοδότησης των αποστολών στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο για την από κοινού δημιουργία μη τυποποιημένων καινοτομιών σε πολλές «στάσιμες καταστάσεις» που πολύ συχνά εμποδίζουν την επίτευξη επαρκούς προόδου όσον αφορά την επίτευξη νέων λύσεων και αποτελεσμάτων. Αυτό απαιτεί τη σύναψη νέων ευρωπαϊκών συμπράξεων με βάση τα τοπικά και τα περιφερειακά συμφέροντα που ορίζονται στις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης. Οι αποστολές της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις εμπειρίες από το κοινό πιλοτικό έργο της ΕτΠ και του Κοινού Κέντρου Ερευνών με τίτλο «Συμπράξεις για την περιφερειακή καινοτομία»·

10.

ενθαρρύνει τις αποστολές της ΕΕ να τονίσουν την πρόοδο προς τον ανθρωπισμό και τον ανθρωποκεντρισμό, βάσει των οποίων η βιωσιμότητα σε όλες τις διαστάσεις της —οικολογική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική— αποτελεί την κινητήρια δύναμη για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων των αποστολών της ΕΕ. Η ποιότητα ζωής μπορεί να βελτιωθεί μόνο με τη συνειδητή συνεργασία στο πλαίσιο σύνθετων οντοτήτων. Χρειάζεται, εν προκειμένω, να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία μεταξύ υλικής και άυλης ευημερίας στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Χάρη στη φύση μπορούμε να ζούμε σε αυτόν τον πλανήτη. Πρέπει να σεβόμαστε το γεγονός ότι η ανθρωπότητα εξαρτάται από τη φύση·

11.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ πρέπει να δημιουργήσουν από κοινού νέους τρόπους λειτουργίας, πράγμα το οποίο απαιτεί την απόκτηση νέων δεξιοτήτων από όλους τους φορείς με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας και της έρευνας σε μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με την ανάληψη δέσμευσης για την υλοποίηση των κοινών διαδικασιών του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού και με τη διασφάλιση πρόσβασης στους απαραίτητους πόρους. Οι απαιτήσεις αυτές είναι καίριας σημασίας για τη δημιουργία λειτουργικών τοπικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, τα οποία θα συμβάλλουν στην οικοδόμηση νέων καινοτόμων γεφυρών γνώσης για τη σύνδεση των κορυφαίων Ευρωπαίων δημιουργών γνώσης με τα περιφερειακά και τα τοπικά ζωντανά εργαστήρια και άλλα κέντρα δοκιμών, καθώς και στη δημιουργία δραστηριοτήτων επίδειξης, όπως οι φάροι. Χάρη στη βοήθειά τους, όλες οι πόλεις και οι περιφέρειες μπορούν να δημιουργήσουν διαδικασίες συγκριτικής μάθησης και να αναπτύξουν δραστηριότητες διομότιμης δικτύωσης για την εφαρμογή των εννοιών και των λύσεων των πρωτοπόρων σε έξυπνες και βιώσιμες πρακτικές·

12.

επισημαίνει ότι η διακυβέρνηση σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, οι αναλύσεις προοπτικών και οι αυξανόμενες επενδύσεις σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους των χαρτοφυλακίων των αποστολών της ΕΕ, τα οποία συνίστανται σε επαγγελματικά συντονισμένες δράσεις σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Ο συντονισμός των αποστολών της ΕΕ συμβάλλει στην ενίσχυση της συνεργασίας, της παροχής κινήτρων και της ανάπτυξης ικανοτήτων, δηλαδή με άλλα λόγια, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με τη δημιουργία από κοινού νέων χαρτοφυλακίων και δράσεων. Ο συντονισμός περιλαμβάνει πολλά παράλληλα βήματα και δραστηριότητες πολυεπίπεδης διακυβέρνησης σε διαφορετικά συστήματα. Εν προκειμένω, πρέπει να αξιοποιηθούν τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά χρηματοδοτικά μέσα και πρέπει να παρασχεθεί στήριξη ιδίως προς τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, προκειμένου να ενθαρρυνθούν όλες οι περιφέρειες να βελτιώσουν τα συστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας τους και να συμβάλουν στην υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ·

13.

υπενθυμίζει ότι, χάρη στην εμπειρία της που βασίζεται στις έξι επιτροπές της και στις εκστρατείες που διοργανώνει —όπως η «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση» και το βραβείο «Ευρωπαϊκές Επιχειρηματικές Περιφέρειες»—, η ΕτΠ διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ και παρέχει ένα φυσικό σημείο πρόσβασης για τη συνεργασία με τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, καθώς και με τους πολίτες·

Ο ρόλος των πόλεων και των περιφερειών στις ευρωπαϊκές αποστολές

14.

υπογραμμίζει, σύμφωνα με το κοινό σχέδιο δράσης που υπεγράφη στις 2020 από την Επίτροπο Mariya Gabriel και την ΕτΠ, ότι τα κράτη μέλη, η ΕτΠ και οι ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες είναι έτοιμες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην από κοινού δημιουργία ενός συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για την επίτευξη των στόχων των αποστολών της ΕΕ. Οι δράσεις για τη διασφάλιση της αναγκαίας ανάπτυξης θα βασίζονται σε περιφερειακά οικοσυστήματα καινοτομίας με τοπική διάσταση και σε στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης (S3/S4)·

15.

μπορεί να επηρεάσει τις συνολικές διαδικασίες των αποστολών της ΕΕ, να ενημερώσει τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, να κινητοποιήσει τις πόλεις και τις περιφέρειες προκειμένου να συμβάλουν ενεργά με διάφορους τρόπους κ.λπ. Τα σχέδια των αποστολών της ΕΕ έχουν ισχυρή περιφερειακή και τοπική τοποκεντρική διάσταση και οι μηχανισμοί υλοποίησης περιλαμβάνουν προτάσεις που θέτουν τις πόλεις και τις περιφέρειες —και τα οικοσυστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας τους— στο επίκεντρό τους. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ μπορεί να συνεργαστεί εκτενώς με όλους τους εταίρους για να διασφαλίσει ότι αυτό το νέο μέσο πολιτικής από τη βάση προς την κορυφή θα έχει τον επιθυμητό αντίκτυπο·

16.

συμφωνεί —με τη συμμετοχή όλων των επιτροπών της ΕτΠ αρμόδιες για διάφορα θέματα αποστολών— να συμβάλει στην προώθηση της συμμετοχής όσον το δυνατόν περισσότερων πόλεων και περιφερειών προκειμένου να διασφαλιστεί η στήριξη των αποστολών της ΕΕ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με τους εξής τρόπους:

α)

υλοποίηση ενημερωτικών εκστρατειών, διεξαγωγή άμεσου διαλόγου και εφαρμογή άλλων κοινών ανοικτών και διαδραστικών διαδικασιών που θα απευθύνονται σε διάφορες ομάδες, μεταξύ άλλων και σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών·

β)

εξασφάλιση της συμμετοχής των πρωτοπόρων κοινοτήτων στον πειραματισμό με καινοτόμες λύσεις σε πραγματικές συνθήκες·

γ)

συμβολή των κοινοτήτων επίδειξης στην ευρείας κλίμακας ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων και στην κλιμάκωση των βέλτιστων λύσεων για πανευρωπαϊκή χρήση·

δ)

διασφάλιση ότι η ευρωπαϊκή πολυμορφία των περιφερειών με τις πολλαπλές κοινότητές τους ενδιαφερόμενων μερών και πολιτών λαμβάνεται ευρέως υπόψη στις δραστηριότητες υλοποίησης των αποστολών·

17.

καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ δημιουργώντας συνέργειες με εθνικά και περιφερειακά προγράμματα και διευκολύνοντας την πρόσβαση σε ενωσιακή και εθνική χρηματοδότηση·

18.

ζητεί να διασφαλιστεί ότι όλες οι αστικές και οι αγροτικές περιοχές και οι περιφέρειες (με υψηλές, μέσες και χαμηλές επιδόσεις) διαθέτουν επαρκή ικανότητα και ικανοποιητικές δυνατότητες καινοτομίας στις κοινότητές τους και λαμβάνουν στήριξη μέσω σχετικών διαδικασιών μάθησης προκειμένου να είναι σε θέση να λειτουργούν ως πλατφόρμες για πολυπαραγοντικούς παρόχους υπηρεσιών οι οποίοι υποστηρίζουν άλλους, συμπεριλαμβανομένων όλων των ομάδων παραγόντων. Οι διαδικασίες δημιουργίας αξίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να συντονίζονται σε επίπεδο αποδοτικών συνεργατικών αξιακών αλυσίδων και ροών αξίας που συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των οικοσυστημάτων·

19.

υπογραμμίζει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι απαιτούν, ως βασική προϋπόθεση, να αποκτήσουν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι επαγγελματίες του τομέα της καινοτομίας τις απαραίτητες ικανότητες ούτως ώστε να λειτουργούν ως παράγοντες αλλαγής κατά την απόκτηση νέων γνώσεων και ικανοτήτων. Οι τρεις διαδικασίες καίριας σημασίας είναι:

α)

οι επιχειρησιακές διαδικασίες μάθησης των πόλεων και των περιφερειών, με έμφαση στην ενσωμάτωση των σχετικών με τις αποστολές δραστηριοτήτων σε άλλες τοπικές δραστηριότητες προκειμένου να αποτελέσουν μέρος της συνήθους στρατηγικής και επιχειρησιακής διαδικασίας λήψης αποφάσεων,

β)

η παροχή κινήτρων και η στήριξη των εταιρειών, των ερευνητικών ιδρυμάτων, των πανεπιστημίων, των επαγγελματικών ιδρυμάτων και των τοποκεντρικών και θεματικών τους οικοσυστημάτων, προκειμένου να συμβάλουν στην από κοινού δημιουργία νέων καινοτόμων πρωτοποριακών λύσεων και

γ)

η χρήση νέων συμπεριληπτικών μεθόδων στον τομέα της καινοτομίας.

Οι διαδικασίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν μέσα, όπως συμπράξεις ευρείας κλίμακας, καινοτόμες δημόσιες συμβάσεις, ταχεία ανάπτυξη πρωτοτύπων και πειραματισμό με νέες λύσεις·

20.

υπενθυμίζει ότι υπάρχουν επιβεβαιωμένες διαδικασίες οι οποίες είναι διαθέσιμες, αλλά απαιτούν τη δέσμευση των μεμονωμένων πόλεων και περιφερειών και την ειδική συνεργασία που οργανώνεται από τις ομάδες των αποστολών της ΕΕ. Η διάθεση κονδυλίων για τη σύναψη πανευρωπαϊκών συμπράξεων θα ενισχύσει την απόκτηση αυτών των κρίσιμων παραγόντων σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες. Διάφορα υφιστάμενα μέσα της ΕΕ, όπως το ΚΚΕρ, το Interreg, οι πρωτοβουλίες κοινού προγραμματισμού και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας και οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας του, μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στο πλαίσιο αυτό·

21.

τονίζει την ανάγκη επανεξέτασης όλων των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ για τη στήριξη των δραστηριοτήτων των αποστολών ειδικά στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι πόλεις και οι περιφέρειες δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στα κονδύλια του προγράμματος «Ορίζων», τα οποία δεν είναι ακόμη επαρκώς ευθυγραμμισμένα με τους νέους στρατηγικούς στόχους των αποστολών της ΕΕ. Πολλές περιφέρειες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδότηση με πολλαπλές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, εξαιρετικά εξειδικευμένα κριτήρια και πολύπλοκα συστήματα. Για παράδειγμα, πολλές περιφέρειες αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού τους με σκοπό την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης που είναι απαραίτητη για τις αποστολές της ΕΕ. Αυτό θα απαιτήσει επανεξέταση για την απλούστευση της πρόσβασης σε κονδύλια της ΕΕ·

Κατευθυντήριες γραμμές για πιο επιδραστική υλοποίηση της αποστολής της ΕΕ

22.

τονίζει την ανάγκη παροχής συνδρομής για τη δημιουργία δυναμικών συμπράξεων, οι οποίες χρειάζεται να έχουν εν μέρει τη μορφή επίσημης αμοιβαίας δέσμευσης, αλλά και να είναι μερικώς ευέλικτες, μεταξύ των αποστολών της ΕΕ και των πόλεων και των περιφερειών επίδειξης, με στόχο την ενίσχυση του πανευρωπαϊκού αντικτύπου σημαντικού αριθμού πρωτοβουλιών και του έργου των αποκεντρωμένων φορέων επίδειξης·

23.

υποστηρίζει την ευέλικτη χρήση και υπογραμμίζει την ενεργό εννοιολογική ανάπτυξη των συμβάσεων μεταξύ πόλεων και περιφερειών που προτείνονται στα σχέδια υλοποίησης των αποστολών της ΕΕ·

24.

προκρίνει την εισαγωγή της έννοιας του σήματος αποστολής της ΕΕ για τις πόλεις και τις περιφέρειες που θα αναλάβουν την ευθύνη να λειτουργήσουν ως πρωτοπόροι και υποστηρικτές της ευρωπαϊκής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης για την επίτευξη των στόχων της αποστολής της ΕΕ και την κλιμάκωση των αποτελεσμάτων των καινοτόμων λύσεών τους και ζητεί να αντληθούν διδάγματα από ήδη υφιστάμενες πρακτικές, όπως το σύμφωνο των Δημάρχων·

25.

προτείνει διάφορους τρόπους, αφενός, αξιοποίησης του σήματος αποστολής της ΕΕ για τη δημιουργία συνεργειών με άλλες σχετικές πρωτοβουλίες τις ΕΕ και άλλες συναφείς με αυτές πρωτοβουλίες και, αφετέρου, χρήσης των χρηματοπιστωτικών μέσων, όπως το ταμείο InvestEU, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, οι διαπεριφερειακές επενδύσεις στην καινοτομία (Ι3), το πρόγραμμα «Interreg Europe», ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία», η ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας. Η ΕτΠ προτείνει τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συστήματος μέσω του οποίου τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιούν το Σήμα αποστολής της ΕΕ για την απλούστευση των διαδικασιών υποβολής αιτήσεων. Το Σήμα θα πρέπει να συμβάλλει στην πρόσβαση σε ενωσιακά και εθνικά κονδύλια για τη στήριξη δραστηριοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με σκοπό την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της αποστολής της ΕΕ και, ταυτόχρονα, τη βελτίωση των τοπικών και περιφερειακών διαδικασιών·

26.

επισημαίνει ότι σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, οι κόμβοι του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ΕΧΕ) μπορούν να αποτελέσουν ένα από τα αποτελεσματικότερα μέσα για την ευθυγράμμιση των περιφερειακών στρατηγικών έρευνας και καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης (S3/S4), με τις εθνικές και τις ευρωπαϊκές στρατηγικές, τον ΕΧΕ, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και τις αποστολές της ΕΕ. Οι κόμβοι ΕΧΕ μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση διαρθρωτικών έργων που τροφοδοτούν ιδίως τις αποστολές της ΕΕ και κινητοποιούν τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης γύρω τους. Επομένως, θα ήταν χρήσιμο να συνδεθεί, όποτε είναι δυνατόν, το Σήμα των αποστολών της ΕΕ με τους κόμβους ΕΧΕ·

27.

υπενθυμίζει την ανάγκη δημιουργίας και χρήσης αποτελεσματικών διαδικασιών διαχείρισης της γνώσης για την εδραίωση των αποστολών της ΕΕ με την αξιοποίηση της βέλτιστης παγκόσμιας και περιφερειακής γνώσης, λαμβάνοντας υπόψη τα δεοντολογικά κριτήρια της νέας στρατηγικής διεθνοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έρευνα και την καινοτομία. Για την αξιοποίηση και την επέκταση των αποτελεσμάτων, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και άλλα μέσα χρειάζεται να είναι πιο δυναμικά στον τομέα του πειραματισμού και της πρωτοτυποποίησης σε πραγματικές συνθήκες·

28.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ πρέπει να υλοποιούνται μέσω μιας ανοικτής και συμμετοχικής διαδικασίας η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε τοπικό, περιφερειακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο (5). Η συμμετοχή των περιφερειών, των λοιπών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των πολιτών, ειδικότερα, θα έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχή υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ. Υπό αυτήν την έννοια, θα πρέπει να εξασφαλιστεί άμεσος διάλογος με τους εν λόγω ενδιαφερομένους σε κάθε αποστολή. Η ΕτΠ είναι έτοιμη να καταστεί ισχυρός εταίρος των αποστολών της ΕΕ·

29.

επισημαίνει ότι τα πειράματα και οι επιδείξεις της αποστολής της ΕΕ θα πρέπει, αφενός, να εστιάζουν σε δραστηριότητες συντονισμού για την περαιτέρω επέκταση των επιστημονικών ορίων, την απόκτηση άριστης γνώσης των τεχνολογιών αιχμής και τον συνδυασμό ψηφιακών, φυσικών, περιβαλλοντικών και βιολογικών καινοτομιών και, αφετέρου, να επανεξετάζουν τακτικά και να κοινοποιούν τα αποτελέσματα στο ανώτατο επίπεδο. Οι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης ως προσεγγίσεις περιφερειακής συνεργασίας με τη βιομηχανία και τον τομέα της έρευνας θα πρέπει να κατέχουν σημαντική θέση στις αποστολές της ΕΕ·

Ανάλυση προοπτικών και κοινωνιακές καινοτομίες: στοιχεία ζωτικής σημασίας για τις αποστολές της ΕΕ που δημιουργούνται από αυτές

30.

επαναλαμβάνει ότι οι προκλήσεις είναι πολυσύνθετες και ότι υπάρχει μόνο ένα μέρος των απαραίτητων επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων. Η επίτευξη των στόχων είναι δυνατή χάρη σε εκτεταμένες δραστηριότητες ανάλυσης προοπτικών, στην αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη, στην πρωτοτυποποίηση σε πραγματικές συνθήκες, στον πειραματισμό και στην κλιμάκωση των αποτελεσμάτων·

31.

αναγνωρίζει το σημαντικό δυναμικό της έρευνας για κάθε είδους καινοτομίες και για την αντιμετώπιση τεράστιων κοινωνιακών προκλήσεων. Αναμένει, εν προκειμένω, ότι η διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων, εν γένει, θα βασίζεται περισσότερο σε τεκμηριωμένα στοιχεία, θα προάγει την έρευνα και θα στοχεύει στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για κοινωνιακές καινοτομίες και, παράλληλα, στην ταχεία εφαρμογή τους σε πραγματικές συνθήκες και διαδικασίες·

32.

υπενθυμίζει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι των αποστολών της ΕΕ θα επιτευχθούν μόνο με την υποστήριξη αποτελεσματικών διαδικασιών μάθησης για τους περιφερειακούς φορείς χάραξης πολιτικής, τα διευθυντικά στελέχη, τους εμπειρογνώμονες και τους πολίτες. Οι προσεγγίσεις που προωθούν οι ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες πρέπει να προσαρμοστούν στην κατάσταση της εκάστοτε περιοχής μέσω μιας συστημικής επαγγελματικής εξέλιξης που θα βασίζεται στην πρακτική μάθηση σε τοπικό επίπεδο για όλους·

33.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αξιοποίηση του δυναμικού των άυλων περιουσιακών στοιχείων και του πνευματικού κεφαλαίου. Η ενσωμάτωση αυτών των γνώσεων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ιδίως με σκοπό τη δημιουργία έξυπνων και ανθρωποκεντρικών πόλεων με έμφαση στη βιωσιμότητα, μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, διαρθρωτικό κεφάλαιο, σχεσιακό κεφάλαιο και στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομίας εν γένει·

34.

επισημαίνει τη σημασία της ανάληψης δράσης με βάση τις κύριες δηλώσεις στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την έρευνα, την ανάπτυξη και την τεχνολογία, όπως ορίζεται στην έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών 2021 της ΕΕ (6), και ιδίως τα εξής:

α)

οι επόμενες δεκαετίες θα χαρακτηρίζονται από αυξανόμενη ανακατανομή της παγκόσμιας δύναμης, με μετατόπιση του γεωοικονομικού κέντρου βάρους προς τα ανατολικά·

β)

η ΕΕ βρίσκεται σε παγκόσμιο ανταγωνισμό για το πλεονέκτημα «του πρωτοπόρου» στον καθορισμό προτύπων·

γ)

η ΕΕ πρέπει να καταλάβει ισχυρότερη θέση στην ανάπτυξη και στην παραγωγή τεχνολογιών επόμενης γενιάς χωρίς αποκλεισμούς·

δ)

πέρα από συγκεκριμένες τεχνολογίες, κινητήρια δύναμη του μετασχηματισμού είναι η υπερσυνδεσιμότητα·

ε)

οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι απολύτως απαραίτητες για τη διττή μετάβαση της ΕΕ·

στ)

η ψηφιακή κυριαρχία της ΕΕ θα εξαρτηθεί από την ικανότητα αποθήκευσης, εξαγωγής και επεξεργασίας δεδομένων, με παράλληλη ικανοποίηση των απαιτήσεων εμπιστοσύνης, ασφάλειας και σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

ζ)

η ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας·

η)

ο έξυπνος συνδυασμός βιομηχανικών, ερευνητικών και εμπορικών πολιτικών με διεθνείς συμπράξεις θα μπορούσε να διασφαλίσει βιώσιμο και διαφοροποιημένο εφοδιασμό·

35.

επισημαίνει ότι κατά την ανάληψη δράσης, η τεχνολογική ανάπτυξη θα πρέπει, περισσότερο από ποτέ, να ευθυγραμμίζεται με τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και να πραγματοποιείται σε πραγματικές συνθήκες, διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ταχεία αξιοποίηση και κλιμάκωση των αποτελεσμάτων·

36.

προτείνει την ενίσχυση της διοργανικής συνεργασίας της ΕΕ στο πεδίο της ανάλυσης προοπτικών, με την ανάθεση ειδικού ρόλου στο Κοινό Κέντρο Ερευνών, στις υπηρεσίες έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην ΕτΠ. Η ΕτΠ προτείνει να εξεταστεί η δυνατότητα ανάληψης—σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο— συμμετοχικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο τόσο της επιστήμης πολιτών εν γένει και κυρίως για τους νέους, ιδίως τους φοιτητές και τους μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και τους επιχειρηματίες όσο και της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων, με τη σύσταση επιτροπών για το μέλλον, οι οποίες θα εστιάζουν στην ανάλυση προοπτικών και στην αξιολόγηση της τεχνολογίας·

Νέα προσέγγιση της τεχνολογίας και της πολιτικής έρευνας και ανάπτυξης από τις αποστολές της ΕΕ

37.

υπογραμμίζει ότι ο κοινωνιακός και ο συμπεριφορικός μετασχηματισμός που στηρίζει τους στόχους της αποστολής της ΕΕ πρέπει να είναι θετικός και χωρίς αποκλεισμούς, μέσω της ευρείας χρήσης της πρωτοτυποποίησης και του πειραματισμού ως μεθοδολογικής προσέγγισης·

38.

υπενθυμίζει ότι η έρευνα και η καινοτομία βρίσκονται στον πυρήνα των αποστολών της ΕΕ. Οι σύνθετες κοινωνιακές προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω της αύξησης των επενδύσεων στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία. Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν τόσο από τον ΕΧΕ όσο και από βιομηχανικές μελέτες προκύπτει ξεκάθαρα (7) ότι «η ΕΕ υπολείπεται των κύριων ανταγωνιστών της σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά τον βαθμό έρευνας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς υψηλής τεχνολογίας, και όσον αφορά την επέκταση των καινοτόμων ΜΜΕ, με αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανταγωνιστικότητα».

39.

επικροτεί τους στόχους του ΕΧΕ (8) για την τόνωση της ανάκαμψης της Ευρώπης και την υποστήριξη της πράσινης, της ψηφιακής και της κοινωνικής μετάβασής της ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα που βασίζεται στην καινοτομία και προωθώντας την τεχνολογική κυριαρχία σε βασικούς στρατηγικούς τομείς (π.χ. τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, κυβερνοασφάλεια, οικολογία των δεδομένων, μικροηλεκτρονική, κβαντική υπολογιστική, πέμπτη γενιά (5G), συσσωρευτές νέας γενιάς, ανανεώσιμη ενέργεια, τεχνολογίες υδρογόνου, δομημένο περιβάλλον μηδενικών εκπομπών και έξυπνη κινητικότητα κ.λπ.) σύμφωνα με το μοντέλο της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας·

40.

ζητεί τη χρήση πολιτικών ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα βασισμένων στη ζήτηση, οι οποίες θα καλύπτουν το αποτύπωμα άνθρακα και το θετικό ανθρακικό αποτύπωμα, ως κριτήριο για βιώσιμες δημόσιες συμβάσεις. Εκτός από το αποτύπωμα άνθρακα, η ΕτΠ επισημαίνει τη σημασία του θετικού ανθρακικού αποτυπώματος, ως νέα προσέγγιση για τη δημιουργία και τη μέτρηση του κλιματικού αντικτύπου, αναδεικνύοντας τον θετικό αντίκτυπο που έχουν τα φιλικά προς το κλίμα προϊόντα και υπηρεσίες (9)·

41.

υποστηρίζει τα μέτρα υπέρ της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας που έλαβε η βιομηχανία για το θετικό ανθρακικό αποτύπωμα με σκοπό τη δημιουργία νέων εκτεταμένων προϊόντων, συστημάτων και άλλων καινοτόμων λύσεων που διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων για το κλίμα και επισημαίνει ότι, χωρίς σημαντική επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας, δεν πρόκειται να επιτευχθούν οι στόχοι του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών·

42.

επαναλαμβάνει ότι χρειάζονται νέες τεχνολογίες. Από τα αναλυτικά στοιχεία της έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) (10) προκύπτει ότι το 25 % της μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών που απαιτείται για να τεθεί το κλίμα της γης σε βιώσιμη πορεία θα προέρχεται από ώριμες τεχνολογίες. Συγκριτικά, το 41 % της απαραίτητης τεχνολογίας θα προέρχεται από νέες τεχνολογίες οι οποίες βρίσκονται σε στάδιο πρώιμης έγκρισης και το 34 % θα προέρχεται από τεχνολογίες που είτε βρίσκονται σε στάδιο επίδειξης ή πρωτοτύπου είτε δεν έχουν ακόμη επινοηθεί·

43.

επισημαίνει τη σημασία και την πολυπλοκότητα της μέτρησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η βασική μέτρηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χρησιμοποιεί τα πεδία 1 και 2. Με τη χρήση επίσης του πεδίου 3, μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι καθαρού μηδενικού και αρνητικού ισοζυγίου. Στο πεδίο 3 περιλαμβάνονται όλες οι άλλες έμμεσες εκπομπές που προκύπτουν σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα·

44.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ αποτελούν βασική ενωσιακή προτεραιότητα για την υλοποίηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε την πιλοτική φάση της πρωτοβουλίας «Κόμβοι ΕΧΕ» για τη διευκόλυνση της περιφερειακής συνεργασίας σε θέματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αξίας της παραγωγής, της κυκλοφορίας και της χρήσης της γνώσης. Η ΕτΠ προτρέπει τις αποστολές της ΕΕ να εξετάσουν τη δυνατότητα χρήσης των κόμβων ΕΧΕ ως εργαλείου για τη σύνδεση των τοπικών και των περιφερειακών οικοσυστημάτων έρευνας και καινοτομίας και να συνεργαστούν ενεργά με τους φορείς λήψης αποφάσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την πειραματική υλοποίηση των κόμβων ΕΧΕ με σκοπό την ανάπτυξη συγκεκριμένης συνεργασίας·

45.

τονίζει ότι το σύστημα των κόμβων ΕΧΕ προσπαθεί να προσθέσει στο τοπίο του ΕΧΕ και του ΕΟΧ στοιχεία που απουσιάζουν, ενόψει της δημιουργίας ισχυρών ευρωπαϊκών κοινωνιών γνώσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό την επιτάχυνση της μετάβασης των κοινωνιών προς πράσινη, βιώσιμη και ψηφιακή ανάπτυξη. Το δίκτυο κόμβων ΕΧΕ διασφαλίζει ιδανικά ότι τα τοπικά και τα περιφερειακά οικοσυστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας καθίστανται αναπόσπαστο κομμάτι του πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας·

46.

υποστηρίζει τη δυνατότητα ενεργού τοπικής συμβολής στην ολοκληρωμένη υλοποίηση των κόμβων ΕΧΕ, σε άλλες πειραματικές δοκιμές περιφερειακών οικοσυστημάτων και στις αποστολές της ΕΕ όσον αφορά τον πειραματισμό, την ταχεία πρωτοτυποποίηση, τη δοκιμή, την επίδειξη και την κλιμάκωση της αποτελεσματικότητας της έρευνας και της καινοτομίας στις πόλεις και τις περιφέρειες·

47.

αναγνωρίζει ότι ο συντονισμός των διαφορετικών γνώσεων, ιδεών και πρωτοβουλιών μάθησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση μιας πανευρωπαϊκής προσέγγισης της καινοτόμου δράσης. Η ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των πόλεων και των περιφερειών, καθώς και μεταξύ των πέντε αποστολών της ΕΕ, είναι ουσιώδους σημασίας. Η ΕτΠ συνιστά την έγκαιρη δημιουργία ενός δικτύου από κοινού μάθησης μέσω του οποίου θα ανταλλάσσονται και θα διαδίδονται βασικές γνώσεις σχετικά με τη διαδικασία και το περιεχόμενο, προσαρμόζοντάς τες σε άλλες πόλεις/περιφέρειες ή αναβαθμίζοντάς τες σε άλλες αποστολές της ΕΕ, καθώς και στην Ευρώπη στο σύνολό της·

48.

ζητεί να δημοσιευθούν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις αποστολές της ΕΕ κατά τη διάρκεια της γαλλικής Προεδρίας του, ούτως ώστε να δοθεί επίσης η ευκαιρία να ενισχυθεί η έννοια των κόμβων ΕΧΕ, στους οποίους πρέπει να βασίζονται οι αποστολές προκειμένου να εδραιωθούν επιτυχώς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα συμπεράσματα αυτά θα πρέπει επίσης να υπογραμμίζουν τη σημασία των ερευνητικών υποδομών, οι οποίες υποστηρίζονται σθεναρά από τις πόλεις και τις περιφέρειες και είναι ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ·

49.

επιβεβαιώνει ότι, αν και η υλοποίηση των αποστολών που έχουν ήδη αποφασιστεί αποτελεί προτεραιότητα, ο προβληματισμός σχετικά με τον σχεδιασμό νέων αποστολών πρέπει να συνεχιστεί αδιαλείπτως όταν ανακύπτουν σημαντικές νέες συλλογικές προκλήσεις. Το κρίσιμο ζήτημα της προετοιμασίας των ευρωπαϊκών κοινωνιών για την απόκτηση ετοιμότητας και δυνατότητας διαχείρισης απειλών και κρίσεων στον τομέα της υγείας θα πρέπει, μετά τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA), να συμπεριληφθεί στον προβληματισμό σχετικά με τη δημιουργία νέας αποστολής για την αντιμετώπιση αυτής της νέας πρόκλησης, δεδομένου του συστημικού, διατομεακού και πολυσυμμετοχικού χαρακτήρα της·

Η εμπειρία της ΕτΠ: Συνέργεια μεταξύ των αποστολών της ΕΕ και άλλων βασικών μέσων πολιτικής

50.

υποστηρίζει σθεναρά ότι οι αποστολές της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσουν την εμπειρία και τη γνώση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών και προγραμμάτων της ΕΕ. Η συστημική αλλαγή απαιτεί την από κοινού δημιουργία μετασχηματιστικών οικοσυστημάτων βασισμένων στη μάθηση και στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στην καινοτομίας με διεπιστημονική επιστημονική και επιχειρησιακή συνέργεια σε ολόκληρη την Ευρώπη καλύπτοντας και τις πέντε αποστολές της ΕΕ·

51.

υπενθυμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της νοοτροπίας ανοικτής συνεργασίας και της συνεργασίας σε τοπικό επίπεδο, καθώς και των ευρωπαϊκών συμπράξεων για την επινόηση ενός νέου ανθρωποκεντρικού βιώσιμου μέλλοντος στην Ευρώπη. Οι δυνητικές ικανότητες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ταχεία ανάληψη δράσης είναι αποφασιστικής σημασίας. Οι μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά τα επόμενα χρόνια και η γνώση και η μάθηση είναι, εν προκειμένω, ζωτικής σημασίας·

52.

προτείνει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα στάδια της υλοποίησης των αποστολών της ΕΕ από τις πόλεις και τις περιφέρειες με την ανάληψη υποστηρικτικού ρόλου από την ΕτΠ, συμπεριλαμβανομένης της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της χρηματοδότησης και της επιτυχούς πραγμάτωσης των φιλόδοξων στόχων μέσω της αποτελεσματικής ενσωμάτωσής τους στις πολιτικές της ΕΕ στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, ιδίως δε στις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης (S3/S4), στους κόμβους ΕΧΕ, στο νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους και σε άλλες απολύτως συναφείς πρωτοβουλίες, προγράμματα και μέσα που εξασφαλίζουν οι πολυεπίπεδες πολιτικές της ΕΕ·

53.

δεσμεύεται να διοργανώσει δραστηριότητες μάθησης σε συνεργασία με το Κοινό Κέντρο Ερευνών για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων της αποστολής της ΕΕ στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών «City Science» (Η επιστήμη στην πόλη) και «Science Meets Regions» (Η επιστήμη συναντά τις περιφέρειες), μέσω της ενίσχυσης δραστηριοτήτων μείζονος αντικτύπου και της κοινοποίησης των αποτελεσμάτων των αποστολών της ΕΕ. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα δεν επαρκούν για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Θα ήταν χρήσιμο να υποστηριχθεί η δημιουργία ενός δικτύου περιφερειακών Κέντρων του Μέλλοντος, με στόχο την τόνωση της δημιουργικότητας και του επιχειρηματικού πνεύματος, καθώς και η σύνδεσή τους με το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους, με το έργο των Ηνωμένων Εθνών για τους ΣΒΑ και με τα «Futures Literacy Labs» της Unesco για τη διαφύλαξη τόσο της βραχυπρόθεσμης όσο και της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται·

54.

ενθαρρύνει την εμβάθυνση της συνεργασίας με ευρωπαϊκά δίκτυα που δραστηριοποιούνται για την ενίσχυση της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας με σκοπό την αντιμετώπιση κοινωνιακών προκλήσεων, όπως η Ένωση των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (EUA), η Ευρωπαϊκή Ένωση Ερευνητικών και Τεχνολογικών Οργανισμών (EARTO) και το Δίκτυο Έρευνας και Καινοτομίας των Ευρωπαϊκών Περιφερειών (ERRIN). Επιπλέον, κάθε αποστολή της ΕΕ θα πρέπει να συνεργάζεται αποτελεσματικά με τα θεματικά της δίκτυα, όπως το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (ΣΕΔΠ), το δίκτυο Eurocities και η διάσκεψη των Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (ΔΠΠΕ). Η ΕτΠ συνεργάζεται εκτενώς με όλα αυτά τα δίκτυα ενδιαφερόμενων μερών προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι αποστολές της ΕΕ —ως νέο μέσο πολιτικής από τη βάση προς την κορυφή— θα έχουν τον επιθυμητό αντίκτυπο·

55.

τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης των ικανοτήτων των πόλεων και των περιφερειών όσον αφορά την υποβολή αιτήσεων για τη χρηματοδότηση της αποστολής της ΕΕ, καθώς και της αξιοποίησης των εμπειριών που αντλούνται από ευρείας κλίμακας πρωτοβουλίες επωφελούμενες από ενωσιακή χρηματοδότηση, όπως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ζωντανών Εργαστηρίων (ENoLL), η πρωτοβουλία «Vanguard», η «Digitalising Cities» (Ψηφιοποίηση των πόλεων), το δίκτυο «Open & Agile Smart Cities» (Ανοικτές και ευέλικτες πόλεις), η πρωτοβουλία «City Science» (Η επιστήμη στην πόλη) και η πρωτοβουλία «Living-in.EU» (ο ευρωπαϊκός τρόπος ψηφιακού μετασχηματισμού στις πόλεις και τις κοινότητες). Αυτό θα βελτιώσει την ανθεκτικότητα, την ανταπόκριση και την ενεργό συμμετοχή των πόλεων και των περιφερειών στις ευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις και θα ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών σε ολόκληρη την ΕΕ, λειτουργώντας έτσι ως πολλαπλασιαστής του αντικτύπου των πρωτοβουλιών της ΕΕ και διασφαλίζοντας ευρύτερη και δικαιότερη κατανομή των πόρων, έτσι ώστε οι συνθήκες να είναι παντού πιο κατάλληλες για την άντληση χρηματοδότησης από πηγές εντός και εκτός της ΕΕ, καθώς και για την επίτευξη πρωτοποριακής ανάπτυξης·

Συστάσεις ανά αποστολή

56.

τονίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των αποστολών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Η ΕτΠ επισημαίνει ότι όλες οι αποστολές της ΕΕ έχουν έναν σαφή κοινό στόχο: τη δημιουργία ενός βιώσιμου και έξυπνου μέλλοντος, Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσω από κοινού σχεδιασμού και λύσεων βασιζόμενων στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στην καινοτομία:

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: διαχείριση πλημμυρών, δασικών πυρκαγιών και άλλων καταστροφών, λύσεις που βασίζονται στη φύση, ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών ζωτικής σημασίας στην κλιματική αλλαγή, συστήματα εποπτείας και προειδοποίησης όσον αφορά τις επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία·

Καρκίνος: υγεία εν γένει, αύξηση των μέτρων πρόληψης, ιδίως με την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής·

Ωκεανοί και ύδατα: προστασία και αποκατάσταση των υδάτινων οικοσυστημάτων, μείωση της ρύπανσης και κλιματική ουδετερότητα της γαλάζιας οικονομίας·

Κλιματικά ουδέτερες πόλεις: πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη διατομεακών περιβαλλοντικών και βιομηχανικών λύσεων, καθώς και λύσεων υποδομής, που συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα των πόλεων·

Έδαφος: πρόληψη της ρύπανσης από τη χρήση της γης και διασφάλιση, σε κάθε περίπτωση, γλυκών και υγιών υπόγειων υδάτων·

57.

προτείνει τις ακόλουθες ειδικές δραστηριότητες για κάθε αποστολή προκειμένου να αυξηθεί ο αντίκτυπος των αποστολών της ΕΕ:

α)   Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Η ΕτΠ τονίζει ότι η αποστολή για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή θα πρέπει να διαδραματίζει ουσιαστικό συνολικό ρόλο, ιδίως όσον αφορά την ανάλυση προοπτικών και την παροχή κινήτρων σε όλους τους φορείς της Ευρώπης, ούτως ώστε να συμβάλλουν ενεργά στις αποστολές της ΕΕ. Η αποστολή αυτή θα πρέπει να επικεντρωθεί στην κοινωνική και την κοινωνιακή ευαισθητοποίηση και να επιτύχει γενική δέσμευση για την επινοήσησυστηματικών λύσεων μεγάλης κλίμακας. Ειδικότερα, πρέπει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του πράσινου μετασχηματισμού της βιομηχανίας, της στέγασης και της κινητικότητας. Οι απώλειες λόγω της κλιματικής αλλαγής ανέρχονται ήδη κατά μέσο όρο σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η ΕΕ πρέπει να προβεί σε μακροοικονομικές αναλύσεις για το κλίμα ενθαρρύνοντας την επιτάχυνση τόσο των μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής όσο και την προσαρμογή σε αυτήν. Η προσέγγιση για την προστασία του πληθυσμού από την κλιματική αλλαγή πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τις κοινωνικές πτυχές και τις προκλήσεις σχετικά με τη συνοχή.

β)   Καρκίνος

Η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της έρευνας αιχμής σε παγκόσμια κλίμακα και ενθαρρύνει τους ερευνητές και τους φορείς καινοτομίας να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή και τη διατομεακή συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών για την ευόδωση αυτής της αποστολής. Η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της επέκτασης του εμβολιασμού κατά του ιού HPV, των βιοτραπεζών και της πρόσβασης στις πλέον καινοτόμες θεραπείες, καθώς και τη σημασία της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των χωρών και των περιφερειών. Μία από τις κύριες προκλήσεις είναι οι ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση στην περίθαλψη για τον καρκίνο μεταξύ και εντός των χωρών και των περιφερειών της ΕΕ, καθώς και η ποιότητα ζωής των ασθενών. Ως εκ τούτου, η βελτίωση της πρόσβασης σε έγκαιρο προσυμπτωματικό έλεγχο, νέα διαγνωστικά εργαλεία και καινοτόμες θεραπείες για τον καρκίνο στις ευρωπαϊκές χώρες και περιφέρειες είναι ζωτικής σημασίας και απαιτεί επενδύσεις σε υποδομές, εξοπλισμό, ψηφιακό μετασχηματισμό της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας και νέα μοντέλα περίθαλψης. Ακόμη μία πρόκληση είναι η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές θεραπείες και ιατρικά προϊόντα, όπως και η ποιότητα της εξατομικευμένης υποστήριξης των ασθενών και η κοινωνική καινοτομία για τη στήριξη των φροντιστών.

γ)   Αποκατάσταση του ωκεανού και των υδάτων μας έως το 2030

Η ΕτΠ τονίζει ότι η αποκατάσταση της υγείας των ωκεανών και των υδάτων και η διασφάλιση της διαθεσιμότητας γλυκών υδάτων αποτελούν παγκόσμια ζητήματα που θα καθορίσουν τη μοίρα μας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Τα προβλήματα ρύπανσης μπορούν να επιλυθούν μόνο με έμφαση στη διεθνή διάσταση, π.χ. στη διάσταση των θαλάσσιων λεκανών —όπως η Μεσόγειος, ο Ατλαντικός, η Βαλτική, ο Εύξεινος Πόντος και η λεκάνη απορροής του Δούναβη— και με ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην Αρκτική. Η ΕτΠ ζητεί η θάλασσα και τα ύδατα να αποτελέσουν μια νέα κοινή φιλοδοξία που θα τεθεί στο επίκεντρο της προσπάθειας για τόνωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος· τονίζει ότι η ειδική εστίαση στην έρευνα και τις τεχνολογίες καθαρού νερού και στην αποδοτικότερη υδροδότηση είναι ζωτικής σημασίας για την αποστολή, καθώς και για τη γαλάζια οικονομία των ωκεανών με έμφαση στην επιχειρηματικότητα, τον βιώσιμο τουρισμό, την απαλλαγή των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές και τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν νέες εκτεταμένες ευκαιρίες για διασυνοριακή και πρωτοποριακή επιχειρηματική συνεργασία. Η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη κινητοποίησης των πόλεων και των περιφερειών για τη δημιουργία ευρωπαϊκών δικτύων χάρη στα οποία θα συνασπίζονται τα τοπικά ναυτιλιακά οικοσυστήματα καινοτομίας γύρω από τις αξιακές αλυσίδες και τη δημιουργία καινοτομιών στις ναυτιλιακές βιομηχανίες·

δ)   Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις

Η ΕτΠ τονίζει ότι η Ευρώπη χρειάζεται έξυπνες πρωτοπόρους πόλεις για να επινοήσουν επειγόντως και από κοινού νέες λύσεις και να μοιραστούν τα αποτελέσματα των πειραμάτων τους με άλλες πόλεις. Όλες οι πόλεις και οι περιφέρειες ανά την Ευρώπη πρέπει να κινητοποιηθούν και να υποστηριχθούν. Οι πρωτοπόρες πόλεις θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως κόμβοι καινοτομίας που επινοούν από κοινού αναπαραγώγιμες και άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις προς επέκταση σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις κατά τη μετάβασή τους στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Οι πόλεις που έχουν υποβάλει αίτηση αλλά δεν έχουν επιλεγεί θα πρέπει να ομαδοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μια διευρυμένη ομάδα, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν με πολλούς τρόπους την πρόοδο και τα αποτελέσματα των πρωτοπόρων πόλεων και να εφαρμόζουν άμεσα αναπαραγώγιμες λύσεις. Ήδη υφιστάμενα επιτυχημένα προγράμματα και έργα ή σχετικές «πράσινες πρωτοβουλίες» απαριθμούνται στην προσθήκη του σχεδίου υλοποίησης αυτής της αποστολής. Τα διδάγματα που αντλήθηκαν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την κατάρτιση πολυεπίπεδων χαρτών πορείας προς την κλιματική ουδετερότητα των πόλεων. Θα πρέπει να δημιουργηθούν πολυπαραγοντικές κοινότητες μετασχηματισμού με κοινά μέσα, αποτρέποντας την κατά μόνας δράση κάθε κοινότητας. Η ΕτΠ επισημαίνει την προετοιμασία των συμβάσεων για το κλίμα από τις συμμετέχουσες πόλεις ως διαδικασία προσανατολισμένη στη ζήτηση, η οποία θα πρέπει να διευκολύνει την εξεύρεση λύσεων σε τοπικό επίπεδο, αλλά χρειάζεται ισχυρή στήριξη από το εθνικό και το περιφερειακό επίπεδο.

ε)   Μια ευρωπαϊκή συμφωνία για το έδαφος

Η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη συστημικής σκέψης και διαχείρισης του μετασχηματισμού με τη βοήθεια κατάλληλων εργαλείων, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας και της μάθησης, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της αποστολής για το έδαφος η οποία καλύπτει όλους τους τύπους χρήσης γης, καθώς και να διερευνηθούν νέες κατευθύνσεις για έναν πιο φιλόδοξο μετασχηματισμό της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ. Με στόχο την αύξηση της ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας και δασοπονίας, ο ανασχεδιασμός των συστημάτων γεωργικής παραγωγής και η δημιουργία διακρατικών συνεργατικών σχηματισμών ζωντανών εργαστηρίων είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία της αποστολής αυτής. Η υποστήριξη της βιοποικιλότητας και της προτίμησης των πολιτών για βιολογικά δασικά προϊόντα και βιώσιμα τρόφιμα τοπικής προέλευσης αποτελούν απαραίτητες δράσεις σε αγροτικές και αστικές περιοχές. Ένα ακόμη σημαντικό σημείο είναι ο τρόπος με τον οποίο οι δασικές δραστηριότητες μπορούν να καταστούν ελκυστικές και οικονομικά βιώσιμες χωρίς την απώλεια κερδοφορίας με μέλημα τη στήριξη των στόχων της αποστολής για το έδαφος.

Ο ρόλος της ΕτΠ στη στήριξη ενός ευρωπαϊκού και παγκόσμιου μετασχηματισμού

58.

τονίζει ότι οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται στις πόλεις και τις περιφέρειες και το σύνολο των δραστηριοτήτων των αποστολών της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώνονται στους ανθρώπους: από τους επιχειρηματικούς, πανεπιστημιακούς και κυβερνητικούς φορείς έως τους μεμονωμένους πολίτες κάθε ηλικίας και προέλευσης. Η ΕτΠ, το Κοινό Κέντρο Ερευνών και άλλοι σχετικοί φορείς γνωρίζουν διάφορες αποτελεσματικές και δοκιμασμένες τεχνολογίες για τη συμμετοχή των πολιτών, από τη διαδικασία επιχειρηματικής ανακάλυψης έως τα εργαστήρια κοινωνιακής καινοτομίας, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διασφάλιση της συμμετοχής των πολιτών·

59.

δηλώνει έτοιμη να προσεγγίσει τις τοπικές κοινότητες για να βελτιώσει την ενημέρωσή τους σχετικά με τις αποστολές της ΕΕ και να τις βοηθήσει να συνεργαστούν με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης·

60.

υπογραμμίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ θα επιτύχουν μόνον εάν επισημανθεί η ανάγκη γεφύρωσης του χάσματος γνώσης και καινοτομίας στην Ευρώπη, καθώς και του χάσματος καινοτομίας μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ. Η έμφαση πρέπει να δοθεί σε φιλόδοξα, συγκεκριμένα και χωρίς αποκλεισμούς ρεαλιστικά μέτρα με τη χρήση των αποτελεσμάτων της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας·

61.

τονίζει ότι οι νέες εξελίξεις στα της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας αποτελούν προϋπόθεση για την επιτυχία των αποστολών της ΕΕ. Αυτό συνεπάγεται νέες εκτεταμένες λύσεις για τη διασφάλιση της συμπληρωματικότητας και την προώθηση συνεργειών με τα ενωσιακά προγράμματα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και με άλλα ενωσιακά και παγκόσμια προγράμματα και ταμεία. Ένα νέο βήμα είναι η πιλοτική εφαρμογή του συστήματος των κόμβων ΕΧΕ, το οποίο θα πρέπει να προωθεί τη χρήση όλων των σχετικών πρωτοβουλιών έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας της ΕΕ ως βασικής συνιστώσας της χάραξης περιφερειακής πολιτικής·

62.

επισημαίνει ότι η υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ θα ενισχύσει την τοπική και την περιφερειακή ηγεσία εντός της ΕΕ, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσον αφορά την ενίσχυση του ρόλου των πόλεων και των περιφερειών στο πλαίσιο του συμφώνου των Δημάρχων και άλλων παγκόσμιων δικτύων, η ΕτΠ θα πρέπει να δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ των αποστολών της ΕΕ και των δραστηριοτήτων και των εκστρατειών «Race to Zero» (Αγώνας δρόμου για μηδενικές εκπομπές) ή «Race to Resilience» (Αγώνας δρόμου για την ανθεκτικότητα) του ΟΗΕ για τους ΣΒΑ. Η ενίσχυση του παγκόσμιου ηγετικού ρόλου των πόλεων και των περιφερειών της ΕΕ μπορεί επίσης να συμβάλει στη στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλει η ΕτΠ τόσο για την επίσημη αναγνώριση των υποεθνικών αρχών στο πλαίσιο της UNFCCC όσο και για την προετοιμασία της COP27·

Σύνοψη των κρίσιμων παραγόντων επιτυχίας

63.

υπενθυμίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της με βάση τις γνώσεις, τις πανευρωπαϊκές εταιρικές σχέσεις, τις ικανότητες και τα ταλέντα της για το μέλλον, σύμφωνα με μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς η οποία δεν θα αφήνει κανέναν στον περιθώριο. Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να πρωτοστατήσει παγκοσμίως εφαρμόζοντας συνεργατικές πολιτικές για την επίτευξη των ΣΒΑ και καταπολεμώντας την κλιματική αλλαγή·

64.

τονίζει ότι η ανάληψη δράσης σε πραγματικές συνθήκες είναι ζωτικής σημασίας για τις αποστολές της ΕΕ. Η έρευνα είναι θεμελιώδης για την επινόηση νέων λύσεων και τον καθορισμό της βέλτιστης πορείας προς το μέλλον: οι κατάλληλες εφαρμογές είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Οι αποστολές της ΕΕ θα είναι επιτυχείς με τη βοήθεια ενός ευνοϊκού τοπικού οικοσυστήματος. Αυτό δεν αφορά μόνο την τεχνολογία και την έρευνα, αλλά κυρίως μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση για την ανάπτυξη ικανοτήτων, την αντιμετώπιση κινδύνων σε τοπικό επίπεδο και την πρόσβαση στους καλύτερους πανευρωπαϊκούς πόρους. Οι ανθρώπινη πτυχή της καινοτομίας είναι απαραίτητη για την εξεύρεση από κοινού βιώσιμων λύσεων·

65.

δηλώνει ότι οι αποστολές της ΕΕ είναι ουσιαστικής σημασίας για τη στήριξη του μετασχηματισμού της ΕΕ σε μια πιο πράσινη, υγιή, συμμετοχική και ανθεκτική ήπειρο. Για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων στόχων, κάθε αποστολή της ΕΕ χρειάζεται να λειτουργεί ως εκτεταμένο χαρτοφυλάκιο δράσεων. Αυτά τα ευρωπαϊκά χαρτοφυλάκια πρέπει να συγκροτηθούν με βάση ολοκληρωμένα περιφερειακά και τοπικά συντονισμένα χαρτοφυλάκια δράσεων, συμπεριλαμβανομένων ολοκληρωμένων ερευνητικών προγραμμάτων, μέτρων πολιτικής και νομοθετικών μέτρων και δραστηριοτήτων υλοποίησης σε τοπικό επίπεδο·

66.

υπογραμμίζει την ανάγκη συγχρηματοδότησης και στήριξης του καθημερινού έργου των πόλεων και των περιφερειών στους τομείς της δημιουργίας αξίας και της συγκριτικής μάθησης με στόχο την κλιμάκωση των βέλτιστων διαδικασιών και δράσεων για την καθημερινή ευημερία των πολιτών. Ο ρόλος των κοινοτήτων επίδειξης είναι να ενεργούν ως πρωτεργάτες, φορείς ανάπτυξης και δοκιμαστές στην πρώτη γραμμή της συστημικής αλλαγής προς όφελος όλων των άλλων.

67.

δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με τις αποστολές τις ΕΕ για να καταστήσει ελκυστικές τις διαδικασίες συγκριτικής αξιολόγησης και μάθησης μεταξύ των πόλεων/περιφερειών επίδειξης και των υπολοίπων. Τα χρηματοδοτικά μέσα πρέπει να είναι ευέλικτα και καινοτόμα και να προωθούν τα πραγματικά συμφέροντα των πόλεων/περιφερειών·

68.

επισημαίνει ότι τα βασικά ερωτήματα αφορούν τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις και οι περιφέρειες μαθαίνουν να συντονίζουν τις απαραίτητες δραστηριότητες και τον τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητες προσελκύουν ιδιωτικές βιομηχανικές και άλλες επενδύσεις. Το δίκτυο κόμβων ΕΧΕ διασφαλίζει ιδανικά ότι τα τοπικά και τα περιφερειακά οικοσυστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας καθίστανται αναπόσπαστο κομμάτι του πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας·

69.

ζητεί καλύτερη κοινωνιακή και τεχνολογική προβλεψιμότητα και αυξημένη συνεργασία ως κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας για την επιτάχυνση των βιομηχανικών και άλλων επενδύσεων με σκοπό την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα και άλλων στόχων της αποστολής της ΕΕ. Η προσανατολισμένη στις αποστολές πολιτική εξυπηρετεί ικανοποιητικά την ενίσχυση της διάστασης από τη βάση προς την κορυφή στο μοναδικό σύστημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης της ΕΕ: τα διδάγματα που αντλήθηκαν μπορούν και πρόκειται να κοινοποιηθούν ενεργά σε όλα τα κράτη μέλη. Απαιτείται ουσιαστικότερη συνεκτίμηση και ενσωμάτωση των στόχων των αποστολών της ΕΕ κατά τη θέσπιση της μελλοντικής νομοθεσίας, για παράδειγμα όσον αφορά την τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών και τη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %·

70.

επισημαίνει ότι οι πιο πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές και τα σχέδια της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική για τη βιομηχανία και την καινοτομία, καθώς και οι απαραίτητες νέες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις και καινοτομίες, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις αποστολές της ΕΕ, να αναπτύσσονται και να μετουσιώνονται σε πραγματικές λύσεις και πρακτικές μέσω αποτελεσματικής διαχείρισης της γνώσης από τη βάση προς την κορυφή και άλλων δράσεων·

71.

αναγνωρίζει την ανάγκη δημιουργίας των ψηφιακών πλατφορμών των αποστολών της ΕΕ για την επιτάχυνση της μεταφοράς και της διαχείρισης γνώσεων, τη στήριξη της εικονικής συνεργασίας και της σύναψης κατάλληλων συμπράξεων, την απλοποίηση των διαδικασιών χρηματοδότησης κ.λπ. Οι πλατφόρμες αυτές θα πρέπει να δημιουργηθούν από κοινού με τους εκπροσώπους των πόλεων και των περιφερειών·

72.

συνοψίζει επισημαίνοντας ότι απαιτούνται νέες κατάλληλες και αποτελεσματικές εργασιακές διαδικασίες για τη διασφάλιση της επιτυχίας των αποστολών της ΕΕ. Οι εν λόγω διαδικασίες πρέπει να αντικατοπτρίζουν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την «Ανοικτή Καινοτομία 2.0» (Open Innovation 2.0), από διάφορες πρωτοβουλίες τετραπλής έλικας και από πολλές άλλες ακόμη για την από κοινού δημιουργία μιας ελκυστικής συμμετοχικής διακυβέρνησης επόμενης γενιάς. Χρειάζεται η συμμετοχή του συνόλου των πολιτών, από τους νέους έως τους ηλικιωμένους. Η δραστηριότητες της αποστολής θα πρέπει να εξετάζουν ποικίλες πτυχές των διαφόρων γενεών και να επινοούν καινοτόμους και υπεύθυνους τρόπους με στόχο την πραγμάτωση της δέσμευσης που απαιτείται για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου μέλλοντος για την Ευρώπη.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ στις 27 Ιανουαρίου 2022, ψήφισμα με θέμα τη «Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης» (ΕΕ C 270 της 13.7.2022, σ. 1).

(2)  Σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 1-2 Δεκεμβρίου 2021, Ψήφισμα σχετικά με το πρόγραμμα εργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2022 (ΕΕ C 97 της 28.2.2022, σ. 1).

(3)  Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τις ευρωπαϊκές αποστολές [COM(2021) 609 final].

(4)  Θεματολόγιο πολιτικής για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας — Επισκόπηση των δράσεων για την περίοδο 2022-2024, Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2021.

(5)  Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Ορίζων Ευρώπη: το ένατο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία» (COR-2018-03891) (ΕΕ C 461 της 21.12.2018, σ. 79).

(6)  Έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών 2021 της ΕΕ [COM (2021) 750 final].

(7)  Ένας νέος ΕΧΕ για την έρευνα και την καινοτομία [COM(2020) 628 final].

(8)  Ένας νέος ΕΧΕ για την έρευνα και την καινοτομία [COM(2020) 628 final].

(9)  Σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ της 1ης Ιουλίου 2021, Γνωμοδότηση με θέμα «Διαμορφώνοντας μια Ευρώπη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή — η νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» (ΕΕ C 440 της 29.10.2021, σ. 42).

(10)  IEA Energy Technology Perspectives 2020 (Προοπτικές Ενεργειακής Τεχνολογίας, ΔΟΕ).