ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 28.10.2020

COM(2020) 686 final

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ

COVID-19
Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα πρόσωπα που εξαιρούνται από τον προσωρινό περιορισμό των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή της σύστασης 2020/912 του Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου 2020

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

I.Εισαγωγή

Στις 30 Ιουνίου 2020 το Συμβούλιο εξέδωσε τη σύσταση 2020/912 σχετικά με τον προσωρινό περιορισμό των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ και την πιθανή άρση του εν λόγω περιορισμού 1 .

Η σύσταση αυτή ορίζει ότι, σε περίπτωση που εξακολουθούν να ισχύουν προσωρινοί ταξιδιωτικοί περιορισμοί για τρίτη χώρα, οι ακόλουθες κατηγορίες προσώπων θα πρέπει να εξαιρούνται από τον ταξιδιωτικό περιορισμό, ανεξάρτητα από τον σκοπό του ταξιδιού:

α) οι πολίτες της Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 20 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι, δυνάμει συμφωνιών που έχουν συναφθεί μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και των εν λόγω τρίτων χωρών, αφετέρου, απολαύουν δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας ισοδύναμων με τα δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης, καθώς και τα αντίστοιχα μέλη των οικογενειών τους· και

β) οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες δυνάμει της οδηγίας για τους επί μακρόν διαμένοντες, τα πρόσωπα που αντλούν το δικαίωμα διαμονής από άλλες ενωσιακές οδηγίες ή το εθνικό δίκαιο ή που κατέχουν εθνικές θεωρήσεις μακράς διαμονής, καθώς και τα αντίστοιχα μέλη των οικογενειών τους.

Επιπλέον, τα αναγκαία ταξίδια θα πρέπει να επιτρέπονται για τις ειδικές κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙ της σύστασης.

Οι συζητήσεις στο πλαίσιο της συνάντησης στρογγυλής τραπέζης - Ολοκληρωμένες ρυθμίσεις ΕΕ για την πολιτική αντιμετώπιση κρίσεων/IPCR του Συμβουλίου στις 14 Σεπτεμβρίου 2020 κατέδειξαν την ανάγκη περαιτέρω αποσαφήνισης μέσω ερμηνευτικών κατευθυντήριων γραμμών. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές βασίζονται σε εισηγήσεις και παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη, όπως επίσης και από την Προεδρία του Συμβουλίου.

Το παρόν έγγραφο παρέχει καθοδήγηση για την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου όσον αφορά τα πρόσωπα που εξαιρούνται από τον προσωρινό περιορισμό των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ. Ειδικότερα, παρέχει καθοδήγηση σχετικά με την ερμηνεία του όρου «μέλος της οικογένειας» στο πλαίσιο των εξαιρούμενων μελών της οικογένειας πολιτών της Ένωσης ή επί μακρόν διαμενόντων στην ΕΕ (μέρος II).

Επιπλέον, παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τις συγκεκριμένες κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της σύστασης του Συμβουλίου (μέρος III), και συγκεκριμένα:

·το πεδίο εφαρμογής των κατηγοριών, λαμβανομένου υπόψη του σχετικού κεκτημένου της ΕΕ· και

·τα έγγραφα ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία που θα μπορούσαν να ζητηθούν από υπηκόους τρίτων χωρών για να αποδείξουν ότι εμπίπτουν σε μία από τις κατηγορίες.

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο τα κράτη μέλη να θεωρούν επαρκή και αποδεικτικά στοιχεία που δεν αναφέρονται ρητά σε αυτές.

Στις κατευθυντήριες οδηγίες της για «ελάχιστη υπηρεσία» όσον αφορά την επεξεργασία των αιτήσεων θεώρησης που υποβάλλουν συγκεκριμένες κατηγορίες αιτούντων θεώρηση κατά τη διάρκεια της περιόδου έκτακτης ανάγκης λόγω της νόσου COVID-19 2 , η Επιτροπή συνέστησε στα κράτη μέλη να συνεχίσουν να δέχονται αιτήσεις θεώρησης από ταξιδιώτες που πραγματοποιούν αναγκαία ταξίδια, συμπεριλαμβανομένων των μελών της οικογένειας που καλύπτονται από την οδηγία 2004/38/EK για την ελεύθερη κυκλοφορία 3 (στο εξής: οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία).

II.Είσοδος για τα μέλη της οικογένειας (σημείο 5 της σύστασης)

1.Είσοδος για τα μέλη της οικογένειας πολιτών της Ένωσης [σημείο 5 στοιχείο α) της σύστασης]

Πεδίο εφαρμογής:

Για τον ορισμό του όρου «μέλη οικογένειας» πολιτών της ΕΕ, η σύσταση του Συμβουλίου παραπέμπει στα άρθρα 2 και 3 της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία. Οι κατηγορίες μελών της οικογένειας (υπηκόων τρίτων χωρών) που αναφέρονται στις εν λόγω διατάξεις πρέπει να ερμηνεύονται ευρέως και δεν περιορίζονται από ορισμούς και έννοιες στο εθνικό δίκαιο 4 . Αυτό ισχύει επίσης για την κατηγορία συντρόφων σε «σταθερή σχέση, δεόντως αποδεδειγμένη». Αντίστοιχα, στο πλαίσιο της σύστασης τα κράτη μέλη θα πρέπει, ειδικότερα, να διευκολύνουν την επανένωση δεόντως πιστοποιημένων συντρόφων, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του πολίτη τρίτης χώρας.

Αν και η ίδια η σύσταση αποτελεί μη δεσμευτική νομική πράξη, η οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία παρέχει νόμιμο δικαίωμα στους πολίτες της ΕΕ και τα μέλη των οικογενειών τους που έχουν ασκήσει το δικαίωμά τους για ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ, ιδίως όταν διαμένουν στην επικράτεια άλλου κράτους μέλους. Σε αυτή τη βάση, τα εν λόγω μέλη της οικογένειας δικαιούνται να συνοδεύουν ή να πηγαίνουν να συναντήσουν τους συγγενείς τους στο οικείο κράτος μέλος.

Υπάρχουν δύο σχετικά σενάρια για υπηκόους τρίτων χωρών που βρίσκονται εκτός της ΕΕ και είναι μέλη οικογένειας πολίτη της ΕΕ:

α) ο πολίτης της ΕΕ έχει ασκήσει το δικαίωμά του για ελεύθερη κυκλοφορία (ιδίως όταν διαμένει σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος καταγωγής του):

Όπως καθορίζεται ανωτέρω, οι υποχρεώσεις σχετικά με την είσοδο και τη διαμονή των μελών της οικογένειας μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των σταθερών συντρόφων, υφίστανται ήδη βάσει της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να περιορίζουν τα αντίστοιχα δικαιώματα κατά την επεξεργασία των αιτήσεων εισόδου των εν λόγω μελών της οικογένειας στο πλαίσιο της εφαρμογής της σύστασης του Συμβουλίου.

Οι κατηγορίες μελών της οικογένειας που απαριθμούνται στα άρθρα 2 και 3 της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία, στις οποίες παραπέμπει το σημείο 5 της σύστασης του Συμβουλίου, είναι οι ακόλουθες.

Βασικά μέλη οικογένειας

Το άρθρο 2 της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία ορίζει τον όρο «μέλος της οικογένειας» ως εξής:

1)ο/η σύζυγος·

2)ο/η σύντροφος με τον/την οποίο/-α ο πολίτης της Ένωσης έχει σχέση καταχωρισμένης συμβίωσης, βάσει της νομοθεσίας κράτους μέλους, εφόσον η νομοθεσία του κράτους μέλους υποδοχής αναγνωρίζει τη σχέση καταχωρισμένης συμβίωσης ως ισοδύναμη προς τον γάμο, και σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στην οικεία νομοθεσία του κράτους μέλους υποδοχής·

3)οι απευθείας κατιόντες οι οποίοι είναι κάτω της ηλικίας των 21 ετών ή είναι συντηρούμενοι καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συντρόφου, όπως ορίζεται στο στοιχείο β)·

4)οι συντηρούμενοι απευθείας ανιόντες καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συντρόφου, όπως ορίζεται στο στοιχείο β).

Τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να επιτρέπουν την είσοδο των εν λόγω μελών της οικογένειας, συμπεριλαμβανομένου/-ης, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο στοιχείο β), του/της συντρόφου με τον/την οποίο/-α ο πολίτης της ΕΕ έχει καταχωρισμένη σχέση συμβίωσης.

Συντηρούμενα μέλη οικογένειας

Επιπλέον, το άρθρο 3 της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία απαιτεί από τα κράτη μέλη να διευκολύνουν, σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία, την είσοδο και τη διαμονή κάθε άλλου μέλους της οικογένειας, πέραν εκείνων που αναφέρονται ανωτέρω ως «βασικά μέλη της οικογένειας», ανεξαρτήτως της ιθαγένειάς του, εφόσον συντηρείται από τον πολίτη της Ένωσης που έχει ίδιον δικαίωμα διαμονής ή ζει υπό τη στέγη του στη χώρα προέλευσης, ή εφόσον σοβαροί λόγοι υγείας καθιστούν απολύτως αναγκαία την προσωπική φροντίδα του εν λόγω μέλους της οικογένειας από τον πολίτη της Ένωσης.

Σταθερές σχέσεις

Το άρθρο 3 της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία περιλαμβάνει επίσης την απαίτηση να διευκολύνεται η είσοδος, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία των κρατών μελών, «του/της συντρόφου με τον/την οποίο/-α ο πολίτης της Ένωσης έχει σταθερή σχέση, δεόντως αποδεδειγμένη».

Όπως εξηγείται στις κατευθυντήριες γραμμές του 2009 για την καλύτερη ενσωμάτωση και εφαρμογή της οδηγίας 2004/38/ΕΚ 5 , οι εν λόγω εκτός γάμου σύντροφοι μπορεί να υποχρεωθούν να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία ότι είναι σύντροφοι πολίτη της ΕΕ και ότι η σχέση είναι σταθερή. Ως αποδεικτικό στοιχείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο. Πιθανά αποδεικτικά στοιχεία μπορούν, για παράδειγμα, να είναι κοινή δήλωση των συντρόφων, απόδειξη προηγούμενων συναντήσεων και κοινές επενδύσεις. Η απαίτηση ως προς τη σταθερότητα της σχέσης πρέπει να αξιολογείται υπό το πρίσμα του σκοπού της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία, ο οποίος συνίσταται στη διατήρηση της ενότητας της οικογένειας υπό ευρεία έννοια. Οι εθνικοί κανόνες σχετικά με τη σταθερότητα της σχέσης είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν κάποιο ελάχιστο χρονικό διάστημα διάρκειας της σχέσης ως κριτήριο του κατά πόσον η σχέση μπορεί να θεωρηθεί σταθερή. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, οι εθνικοί κανόνες πρέπει να προβλέπουν τη συνεκτίμηση και άλλων σχετικών πτυχών (όπως, για παράδειγμα, κοινό μισθωτήριο συμβόλαιο ή από κοινού εγγραφή υποθήκης για την ενοικίαση ή την αγορά σπιτιού) στη συνολική αξιολόγηση 6 .

β) ο πολίτης της ΕΕ δεν έχει ασκήσει το δικαίωμά του για ελεύθερη κυκλοφορία (ιδίως όταν διαμένει στο κράτος μέλος της ιθαγένειάς του)

Στην περίπτωση αυτή, η είσοδος μελών της οικογένειας πολιτών της ΕΕ τα οποία είναι υπήκοοι τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των εκτός γάμου συντρόφων, διέπεται από το εθνικό δίκαιο και όχι από το δίκαιο της ΕΕ, καθώς οι εν λόγω πολίτες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία.

Ωστόσο, σύμφωνα με τη σύσταση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα εν λόγω μέλη της οικογένειας όπως εκείνα των μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ, γεγονός το οποίο θα βοηθήσει επίσης τα κράτη μέλη να αποφεύγουν τον πρόσθετο διοικητικό φόρτο που συνεπάγεται η εφαρμογή διαφορετικών διαδικασιών.

Πιθανά αποδεικτικά στοιχεία για τους εκτός γάμου συντρόφους:

-κοινή δήλωση των συντρόφων σχετικά με τη σχέση τους·

-απόδειξη προηγούμενων συναντήσεων (π.χ. με σφραγίδες διαβατηρίου και ταξιδιωτικά έγγραφα)·

-ελάχιστη διάρκεια της σχέσης σε περίπτωση που υπάρχουν σχετικά εθνικά κριτήρια (θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί ισχύουν ήδη πάνω από έξι μήνες και θα συνεχίσουν να ισχύουν)· ή

-κοινό μισθωτήριο συμβόλαιο, κοινός τραπεζικός λογαριασμός.

2.Είσοδος υπηκόων τρίτων χωρών και μελών των οικογενειών τους [σημείο 5 στοιχείο β) της σύστασης]

Το σημείο 5 στοιχείο β) της σύστασης του Συμβουλίου θα πρέπει να νοείται ότι καλύπτει υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι:

-είναι κάτοχοι θεώρησης ή άδειας διαμονής που έχει εκδοθεί από κράτος μέλος δυνάμει του κεκτημένου της ΕΕ για τη νόμιμη μετανάστευση, δηλαδή της οδηγίας 2003/86/ΕΚ σχετικά με το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης, της οδηγίας 2003/109/ΕΚ για τους επί μακρόν διαμένοντες, της οδηγίας 2009/50/ΕΚ σχετικά με την μπλε κάρτα της ΕΕ, της οδηγίας 2014/36/ΕΕ για τους εποχιακούς εργαζόμενους, της οδηγίας 2014/66/ΕΕ για τους ενδοεταιρικώς μετατιθέμενους και της οδηγίας (ΕΕ) 2016/801 για τους σπουδαστές, τους ερευνητές, τους ασκούμενους, τους εθελοντές, τους μαθητές και τους εσωτερικούς άμισθους βοηθούς (au pair).

Αυτό συνεπάγεται επίσης ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών και, κατά περίπτωση, τα μέλη των οικογενειών τους που πληρούν τις προϋποθέσεις εισόδου που ορίζονται στις εν λόγω οδηγίες θα πρέπει να μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους προκειμένου να τους χορηγηθεί η εν λόγω θεώρηση ή άδεια διαμονής και, στη συνέχεια, να εξαιρούνται από τον ταξιδιωτικό περιορισμό·

-είναι κάτοχοι άδειας διαμονής ή θεώρησης μακράς διαμονής που έχει εκδοθεί από κράτος μέλος δυνάμει της εθνικής του νομοθεσίας.

Θα πρέπει επίσης να επιτρέπεται στους εν λόγω υπηκόους τρίτων χωρών να διέρχονται μέσω άλλων κρατών μελών για να φτάσουν στο κράτος μέλος που εξέδωσε τη θεώρηση ή την άδεια διαμονής.

III.Ειδικές κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες — Παράρτημα ΙΙ της σύστασης 2020/912 του Συμβουλίου

Ο παρατιθέμενος στο παράρτημα ΙΙ κατάλογος ειδικών κατηγοριών ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες αποσκοπεί να λάβει υπόψη τους οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους που ενδέχεται να έχουν οι υπήκοοι τρίτων χωρών για να ταξιδέψουν στην ΕΕ, καθώς και το οικονομικό και κοινωνικό συμφέρον που ενδέχεται να έχει η ΕΕ για να επιτρέψει στους εν λόγω υπηκόους τρίτων χωρών να εισέλθουν στην ΕΕ. Σε αντίθεση με τον παρατιθέμενο στο παράρτημα Ι κατάλογο των τρίτων χωρών για τις οποίες μπορεί να αρθεί ο περιορισμός των μη αναγκαίων ταξιδιών προς την ΕΕ, ο κατάλογος των κατηγοριών του παραρτήματος ΙΙ θα πρέπει να εφαρμόζεται πλήρως από τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν τη μετακίνηση για όλες τις κατηγορίες που απαριθμούνται εκεί και όχι μόνο για ορισμένες από αυτές.

Οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κατηγορίες που απαριθμούνται κατωτέρω, καθώς και σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία που πρέπει να υποβληθούν, δεν πρέπει να θεωρούνται εξαντλητικές. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να εφαρμόζουν ευρεία ερμηνεία τόσο του πεδίου εφαρμογής όσο και των πιθανών αποδεικτικών στοιχείων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι τα παρεχόμενα αποδεικτικά στοιχεία θα πρέπει να δίνουν στις αρχές τη δυνατότητα να πιστοποιούν ότι υπάρχει άμεση σύνδεση με τις δραστηριότητες για τις οποίες παρέχεται πρόσβαση.

1.Επαγγελματίες του τομέα της υγείας, ερευνητές στον τομέα της υγείας και επαγγελματίες του τομέα της φροντίδας ηλικιωμένων

Πεδίο εφαρμογής: Η κατηγορία αυτή θα πρέπει να καλύπτει άτομα με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, των ερευνητών στον τομέα της υγείας και των επαγγελματιών του τομέα της φροντίδας ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων:

-επαγγελματίες του τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ασκούντων παραϊατρικά επαγγέλματα·

-απασχολούμενοι στην παροχή ατομικής φροντίδας στον τομέα των υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων των απασχολουμένων στην παροχή φροντίδας σε παιδιά, σε άτομα με αναπηρία και σε ηλικιωμένους·

-επιστήμονες σε τομείς συναφείς με την υγεία·

-εργαζόμενοι στον κλάδο των φαρμακευτικών και των ιατροτεχνολογικών προϊόντων· και

-εργαζόμενοι που συμμετέχουν στην τροφοδοσία με εμπορεύματα, ιδίως στην αλυσίδα τροφοδοσίας με φάρμακα, ιατρικά εφόδια, ιατροτεχνολογικά προϊόντα και εξοπλισμό ατομικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης και συντήρησής τους.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: σύμβαση εργασίας, βεβαίωση από τον εργοδότη, πρόσκληση από φιλοξενούντα για προσωπικό φροντίδας ή άδεια εργασίας.

2.Μεθοριακοί εργαζόμενοι

Πεδίο εφαρμογής: Η κατηγορία αυτή θα πρέπει να καλύπτει τους εργαζομένους που χρειάζεται να διέρχονται σύνορα κράτους μέλους της ΕΕ, αλλά επιστρέφουν καθημερινά ή τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα σε τρίτη χώρα στην οποία διαμένουν και της οποίας είναι υπήκοοι.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: σύμβαση εργασίας, βεβαίωση από τον εργοδότη ή άδεια εργασίας.

3.Εποχικά εργαζόμενοι στη γεωργία

Πεδίο εφαρμογής: Η κατηγορία αυτή θα πρέπει να καλύπτει τους υπηκόους τρίτων χωρών που διατηρούν τον κύριο τόπο διαμονής τους σε τρίτη χώρα, αλλά διαμένουν νόμιμα και προσωρινά στο έδαφος κράτους μέλους της ΕΕ για την εκτέλεση γεωργικών εργασιών ή εργασιών υδατοκαλλιέργειας, βάσει σύμβασης εργασίας που συνάπτεται απευθείας μεταξύ του εν λόγω υπηκόου τρίτης χώρας και του εργοδότη που είναι εγκατεστημένος στο εν λόγω κράτος μέλος της ΕΕ.

4.Προσωπικό του τομέα των μεταφορών

Πεδίο εφαρμογής: Οι προσωρινοί ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται σε εργαζόμενους στον τομέα των μεταφορών, ακόμη και όταν ταξιδεύουν προς ή από το όχημα, το αεροσκάφος ή το σκάφος τους (προκειμένου να εκτελέσουν μια μεταφορά ή μετά την ολοκλήρωση αυτής). Η κατηγορία αυτή θα πρέπει να ερμηνεύεται ευρέως. Θα πρέπει να καλύπτεται ιδίως το ακόλουθο προσωπικό:

-οδηγοί αυτοκινήτων, μικρών φορτηγών και μοτοσυκλετών, οδηγοί φορτηγών και λεωφορείων (περιλαμβάνονται οι οδηγοί λεωφορείων και τραμ) και οδηγοί ασθενοφόρων, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών που μεταφέρουν βοήθεια στο πλαίσιο του ενωσιακού μηχανισμού πολιτικής προστασίας και των οδηγών που μεταφέρουν επαναπατριζόμενους πολίτες της ΕΕ από άλλο κράτος μέλος στον τόπο καταγωγής τους·

-χειριστές αεροσκαφών, πλήρωμα θαλάμου επιβατών και προσωπικό συντήρησης·

-μηχανοδηγοί και λοιπό προσωπικό επί του οχήματος· επιθεωρητές φορταμαξών, προσωπικό συνεργείων συντήρησης, καθώς και προσωπικό διαχειριστών υποδομής που συμμετέχει στη διαχείριση της κυκλοφορίας και την κατανομή δυναμικότητας· και

-εργαζόμενοι στις θαλάσσιες και τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των πλοιάρχων, του πληρώματος και του προσωπικού συντήρησης, στον βαθμό που δεν καλύπτονται από την κατηγορία viii (ναυτικοί).

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: σύμβαση εργασίας, βεβαίωση από τον εργοδότη, έγγραφο ταυτότητας εκδεδομένο από τον εργοδότη (κάρτα), πτυχίο χειριστή, πιστοποιητικό μέλους πληρώματος, εντολή μεταφοράς (στην περίπτωση αυτοαπασχολούμενων οδηγών) ή άδεια εργασίας.

5.Διπλωμάτες, προσωπικό διεθνών οργανισμών και άτομα που έχουν προσκληθεί από διεθνείς οργανισμούς, η φυσική παρουσία των οποίων απαιτείται για την εύρυθμη λειτουργία των εν λόγω οργανισμών, στρατιωτικό προσωπικό, εργαζόμενοι στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και προσωπικό πολιτικής προστασίας για την άσκηση των καθηκόντων τους

Πεδίο εφαρμογής: Η κατηγορία αυτή θα πρέπει να καλύπτει τους κατόχους διπλωματικών, επίσημων ή υπηρεσιακών διαβατηρίων / δελτίων ταυτότητας τα οποία έχουν εκδοθεί από τρίτες χώρες ή τις κυβερνήσεις τους που αναγνωρίζονται από τα κράτη μέλη, καθώς και τους κατόχους εγγράφων που έχουν εκδοθεί από διεθνείς οργανισμούς, όταν τα εν λόγω άτομα ταξιδεύουν για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: διπλωματικά, επίσημα ή υπηρεσιακά διαβατήρια / δελτία ταυτότητας που έχουν εκδοθεί από τρίτες χώρες ή από τις κυβερνήσεις τους και αναγνωρίζονται από τα κράτη μέλη, καθώς και έγγραφα που έχουν εκδοθεί από διεθνείς οργανισμούς, και ιδίως τα ακόλουθα:

-άδεια διέλευσης (laissez-passer) των Ηνωμένων Εθνών, που εκδίδεται για το προσωπικό του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και για το προσωπικό των οργάνων που εξαρτώνται από αυτόν βάσει της σύμβασης σχετικά με τα προνόμια και τις ασυλίες των ειδικών οργάνων, που θεσπίστηκε στη Νέα Υόρκη, στις 21 Νοεμβρίου 1947, από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών·

-πιστοποιητικό νομιμοποίησης που εκδίδεται από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου της Ευρώπης·

-έγγραφα που εκδίδονται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου ΙΙΙ της συμφωνίας μεταξύ των μερών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου σχετικά με το καθεστώς των δυνάμεών τους (δελτία στρατιωτικής ταυτότητας συνοδευόμενα από διατεταγμένη υπηρεσία, φύλλο πορείας ή ατομική ή συλλογική διαταγή μετακίνησης) καθώς και έγγραφα που εκδίδονται στο πλαίσιο της Εταιρικής Σχέσης για την Ειρήνη· ή

-σύμβαση εργασίας, βεβαίωση από τον εργοδότη, επιστολή ανάθεσης καθηκόντων.

6.Διερχόμενοι επιβάτες

Πεδίο εφαρμογής: Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαθέτουν έγκυρη άδεια εισόδου για τη χώρα προορισμού (π.χ. ομοιόμορφη θεώρηση), ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους, οι οποίοι πρέπει να διέλθουν μέσω της ΕΕ θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα διέλευσης ενόσω ταξιδεύουν προς τη χώρα καταγωγής τους ή προς τη χώρα διαμονής τους στην ΕΕ και να τους παρέχεται εύλογη/ρεαλιστική διάρκεια διέλευσης (ενδέχεται να απαιτείται διανυκτέρευση). Δεδομένης της μειωμένης διαθεσιμότητας απευθείας εμπορικών πτήσεων, η «δυνατότητα διέλευσης» θα πρέπει να καλύπτει όλα τα μέσα μεταφοράς.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: απόδειξη συνέχισης του ταξιδιού, όπως εισιτήριο μεταφοράς, κάρτα επιβίβασης.

7.Επιβάτες που ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς λόγους·

Πεδίο εφαρμογής: Δεδομένου ότι δεν μπορεί να καταρτιστεί εξαντλητικός κατάλογος πιθανών επιτακτικών οικογενειακών λόγων, η εν λόγω κατηγορία θα πρέπει να ερμηνεύεται ευρέως και να αξιολογείται σε ατομική βάση. Θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνει ταξίδια για άσκηση δικαιωμάτων γονικής μέριμνας ή επικοινωνίας με τέκνο, καθώς και ταξίδια για σχολική φοίτηση παιδιού, βοήθεια έκτακτης ανάγκης για μέλος της οικογένειας, γάμος του ταξιδεύοντος ή στενού συγγενούς, γέννηση ή κηδεία μέλους της οικογένειας.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: ευρύ φάσμα διαφόρων εγγράφων, για παράδειγμα, αντίγραφα σχετικών εγγράφων, όπως: απόδειξη του δικαιώματος επιμέλειας τέκνου, απόδειξη διαμονής του επισκέπτη γονέα και του παιδιού επίσκεψης, δημοσίευση και πρόσκληση γάμου, πιστοποιητικό αναμενόμενης ημερομηνίας τοκετού, πιστοποιητικό γέννησης ή θανάτου.

8.Ναυτικοί

Πεδίο εφαρμογής: Η κατηγορία αυτή θα πρέπει να καλύπτει τους υπηκόους τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι ναυτικού φυλλαδίου το οποίο έχει εκδοθεί σύμφωνα με τη σύμβαση αριθ. 108 (1958) ή τη σύμβαση αριθ. 185 (2003) της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) σχετικά με τα έγγραφα ταυτότητας των ναυτικών, τη σύμβαση περί διευκολύνσεως της διεθνούς ναυτιλιακής κινήσεως (σύμβαση FAL) και το σχετικό εθνικό δίκαιο, συμφωνία εργασίας ναυτικού σύμφωνα με τη σύμβαση ναυτικής εργασίας της ΔΟΕ, βεβαίωση από τον εργοδότη ή πιστοποιητικό για εργαζομένους στις διεθνείς μεταφορές, που επισυνάπτεται στην ανακοίνωση για τις πράσινες λωρίδες (C/2020/1897). Θα πρέπει επίσης να καλύπτει το προσωπικό συντήρησης στη ναυτιλία, αν δεν καλύπτεται ήδη από την κατηγορία iv (προσωπικό μεταφορών).

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: έγγραφο ταυτότητας ναυτικού (ναυτικό φυλλάδιο), σύμβαση εργασίας ναυτικού, βεβαίωση του εργοδότη, πιστοποιητικό εργαζομένου στις διεθνείς μεταφορές, έγγραφα που αποδεικνύουν τον σκοπό του ταξιδιού, όπως σύμβαση εργασίας (αντίγραφο).

9.Πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς προστασίας ή για άλλους ανθρωπιστικούς λόγους

Πεδίο εφαρμογής: Οι προσωρινοί ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται σε πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς προστασίας ή για άλλους ανθρωπιστικούς λόγους.

Οι προσωρινοί ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται ούτε σε πρόσωπα που ταξιδεύουν για να λάβουν αναγκαία ιατρική περίθαλψη.

Δεδομένου ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών θα πρέπει να είναι σε θέση να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας κατά την άφιξή τους στην ΕΕ, δεν θα πρέπει να απαιτούνται αποδεικτικά στοιχεία για την κατηγορία αυτή.

Για την αναγκαία ιατρική περίθαλψη, δήλωση που βεβαιώνει την ανάγκη του προσώπου για αναγκαία ιατρική περίθαλψη από γιατρό εγγεγραμμένο σε κράτος μέλος, τη Νορβηγία, την Ισλανδία το Λιχτενστάιν ή την Ελβετία.

10.Υπήκοοι τρίτων χωρών που ταξιδεύουν για λόγους σπουδών

Πεδίο εφαρμογής: Η εξαίρεση αυτή είναι διατυπωμένη ευρέως και, ως εκ τούτου, δεν καλύπτει μόνο τους πραγματικούς σπουδαστές, αλλά όλα τα άτομα που ταξιδεύουν για να πραγματοποιήσουν σπουδές ή κατάρτιση οποιουδήποτε είδους, εφόσον αυτό δικαιολογείται δεόντως.

Η εξαίρεση αυτή πρέπει να καλύπτει τους σπουδαστές, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 της οδηγίας 2016/801 της ΕΕ για τους σπουδαστές και τους ερευνητές, σύμφωνα με την οποία ο σπουδαστής ορίζεται ως «υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος έχει γίνει δεκτός σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στον οποίον επετράπη η είσοδος στο έδαφος κράτους μέλους για να έχει ως κύρια δραστηριότητα την παρακολούθηση προγράμματος σπουδών πλήρους φοίτησης, με σκοπό την απόκτηση τίτλου τριτοβάθμιων σπουδών αναγνωρισμένου από το εν λόγω κράτος μέλος, ήτοι διπλώματος, πιστοποιητικού ή διδακτορικού σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ενδεχομένως συμπεριλαμβάνει προπαιδευτικό κύκλο για τις εν λόγω σπουδές βάσει του εθνικού δικαίου ή υποχρεωτική πρακτική άσκηση».

Η εξαίρεση μπορεί επίσης να καλύπτει υπηκόους τρίτων χωρών που έρχονται με σκοπό τις σπουδές ή την κατάρτιση, αλλά οι οποίοι δεν εμπίπτουν στον εν λόγω ορισμό.

Δεν υπάρχει ελάχιστη διάρκεια ως προς τη διάρκεια των σπουδών. Ειδικότερα, με βάση τη διατύπωση που χρησιμοποιείται στο σχετικό σημείο του παραρτήματος ΙΙ, δεν υπάρχει λόγος να απαιτείται οι σπουδές να καλύπτουν ολόκληρο ακαδημαϊκό έτος ή εξάμηνο.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: απόδειξη εγγραφής, πρόσκληση εγγραφής, αναγνωρισμένη φοιτητική ταυτότητα ή πιστοποιητικό για τα προς παρακολούθηση μαθήματα, πιστοποιητικό εγγραφής σε εκπαιδευτικό ίδρυμα με σκοπό την παρακολούθηση επαγγελματικών ή θεωρητικών μαθημάτων στο πλαίσιο βασικής και περαιτέρω κατάρτισης.

11.Εργαζόμενοι υψηλής εξειδίκευσης από τρίτες χώρες, αν η απασχόλησή τους είναι απαραίτητη από οικονομική άποψη και η εργασία δεν μπορεί να αναβληθεί ή να πραγματοποιηθεί στο εξωτερικό

Πεδίο εφαρμογής: Η εξαίρεση αυτή καλύπτει εργαζομένους που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών και οι οποίοι, λόγω του υψηλού επιπέδου δεξιοτήτων και εμπειρογνωσίας τους, είναι απαραίτητοι για να συμβάλουν στην οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ μετά τη νόσο COVID-19. Μπορεί να περιλαμβάνει εκείνους των οποίων η αίτηση για τη χορήγηση άδειας εγκρίθηκε είτε δυνάμει της οδηγίας 2009/50 για την μπλε κάρτα, της οδηγίας 2014/66 της ΕΕ για τους ενδοεταιρικώς μετατιθέμενους ή της οδηγίας 2016/801 για τους ερευνητές είτε στο πλαίσιο εθνικού καθεστώτος για ειδικευμένους μετανάστες, αλλά στους οποίους μέχρι σήμερα δεν επετράπη η είσοδος στην ΕΕ λόγω της απαγόρευσης εισόδου.

Με βάση τις παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη, η εξαίρεση αυτή θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τους εξής:

·επαγγελματίες αθλητές και το προσωπικό τους για αγώνες στα κράτη μέλη (ακόμη και αν δεν εργάζονται)·

·επαγγελματίες ερμηνευτές/καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων τυχόν μελών του τεχνικού προσωπικού που συνοδεύουν επαγγελματίες ερμηνευτές/καλλιτέχνες·

·διεθνείς δημοσιογράφοι που πρέπει να είναι αυτοπροσώπως παρόντες προκειμένου να μεταδώσουν τρέχουσες ειδήσεις·

·εμπειρογνώμονες, ερευνητές και επιστήμονες· και

·υπήκοοι τρίτων χωρών που ταξιδεύουν για επαγγελματικούς σκοπούς (μεταξύ άλλων, για να συμμετάσχουν σε εμπορικές εκθέσεις, σε ελέγχους παραλαβής και σε ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση για την υλοποίηση νέας επένδυσης στην ΕΕ για οικονομικούς λόγους), αν το ταξίδι δεν μπορεί να αναβληθεί ή η επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να διεξαχθεί από το εξωτερικό.

Στα πιθανά αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνονται: σύμβαση εργασίας, άδεια εργασίας, βεβαίωση από τον εργοδότη για την αναγκαιότητα του ταξιδιού, πρόσκληση από αθλητικό οργανισμό, πρόσκληση από εταιρεία ή αρχή για συμμετοχή σε συνεδριάσεις/διασκέψεις ή εκδηλώσεις που συνδέονται με το εμπόριο, τη βιομηχανία ή την παροχή υπηρεσιών, προσκλήσεις, εισιτήρια εισόδου, εγγραφές ή προγράμματα όπου αναφέρεται, ει δυνατόν, το όνομα του φιλοξενούντος οργανισμού και η διάρκεια της διαμονής ή κάθε άλλο κατάλληλο έγγραφο που αναφέρει τον σκοπό της επίσκεψης, συμβάσεις εκθέτη με εμπορική έκθεση ―ή συμμετοχή σ’ αυτήν, δημοσιογραφική ταυτότητα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων κ.λπ.

(1)

ΕΕ L 208I της 1.7.2020, σ. 1.

(2)

Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του προσωρινού περιορισμού των μη ουσιωδών μετακινήσεων προς την ΕΕ, με τη διευκόλυνση των ρυθμίσεων διέλευσης για τον επαναπατρισμό των πολιτών της ΕΕ και με τις συνέπειες στην πολιτική θεωρήσεων, C(2020)2050

(3)

Οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 77).

(4)

Βλ. υποθέσεις C-673/16, Coman· C-129/18, SM.

(5)

COM(2009) 313 final της 2.7.2009.

(6)

Κατευθυντήριες γραμμές του 2009 για την καλύτερη ενσωμάτωση και εφαρμογή της οδηγίας 2004/38/ΕΚ, σ. 4.