ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 27.5.2020
COM(2020) 456 final
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά
{SWD(2020) 98 final}
Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά
1.Εισαγωγή
Ο κορονοϊός έχει κλονίσει την Ευρώπη και τον κόσμο εκ θεμελίων, δοκιμάζει τα συστήματα υγείας και πρόνοιας, τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, καθώς και τον τρόπο ζωής και συνεργασίας μεταξύ μας. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα και θέσεις εργασίας, ενώ σχέδια και προοπτικές έχουν καλυφθεί από αβεβαιότητα. Η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρόκληση για τη δημόσια υγεία που γρήγορα έγινε η πιο δραματική οικονομική κρίση στην ιστορία της. Και ήδη βλέπουμε τα ανεξίτηλα σημάδια που θα αφήσει ο ιός στις σχέσεις μας, στην πολιτική μας και στη γεωπολιτική. Ωστόσο, οι δυσκολίες συχνά γεννούν ευκαιρίες. Τώρα είναι ο καιρός η Ευρωπαϊκή μας Ένωση να σταθεί και πάλι στα πόδια της και να προχωρήσουμε μαζί στην αποκατάσταση των ζημιών από την κρίση και στην προετοιμασία ενός καλύτερου μέλλοντος για την επόμενη γενιά.
Είναι προς το κοινό μας συμφέρον να στηρίξουμε όσους έχουν πληγεί βαρύτερα, να ενισχύσουμε την ενιαία αγορά μας και να επενδύσουμε στις κοινές ευρωπαϊκές μας προτεραιότητες. Στην Ένωσή μας, ένα ευρώ που επενδύεται σε μια χώρα είναι ένα ευρώ που επενδύεται για όλους. Η συλλογική και συνεκτική ανάκαμψη που επιταχύνει τη δίδυμη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση μόνο θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα και τη θέση της Ευρώπης ως παγκόσμιου παράγοντα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αλληλεγγύη, η συνοχή και η σύγκλιση πρέπει να κατευθύνουν την ανάκαμψη της Ευρώπης. Κανένα άτομο, καμία περιφέρεια, κανένα κράτος μέλος δεν θα πρέπει να μείνει στο περιθώριο.
Από την έναρξη της πανδημίας, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν λάβει πρωτοφανή μέτρα για την προστασία της ζωής και των μέσων βιοπορισμού. Η ΕΕ στήριξε τις εθνικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κρίσης στον τομέα της υγείας και για την άμβλυνση των επιπτώσεων του πλήγματος στην οικονομία. Αποδέσμευσε κάθε διαθέσιμο ευρώ στον προϋπολογισμό της για την καταπολέμηση του ιού. Χρησιμοποίησε την πλήρη ευελιξία που εμπεριέχεται στους κανόνες για τον προϋπολογισμό και τις κρατικές ενισχύσεις και πρότεινε να δημιουργηθεί το SURE, ένα νέο μέσο που θα βοηθήσει τους ανθρώπους να διατηρήσουν την εργασία τους.
Αυτό αποτελούσε μέρος μιας δέσμης μέτρων πρώτης αντίδρασης, η οποία μπορεί να παράσχει άμεσα πάνω από μισό τρισεκατομμύριο ευρώ για τη στήριξη των εργαζομένων, των μικρών επιχειρήσεων και των οικονομιών των κρατών μελών. Σε συνδυασμό με τα μέτρα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η μέχρι στιγμής αντίδραση της ΕΕ παρέχει στα κράτη μέλη μια άνευ προηγουμένου ικανότητα παρέμβασης ώστε να βοηθήσουν όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Επρόκειτο για τα κατάλληλα μέτρα που ελήφθησαν την κατάλληλη στιγμή, αλλά γνωρίζουμε ότι αυτό δεν θα επαρκέσει για την επανεκκίνηση των οικονομιών μας.
Για να αρχίσει η οικονομία να κινείται και πάλι, πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. People need to trust the places they work, buy and socialise in. They need to have certainty and peace of mind when it comes to their livelihoods and their future. Η ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα σταδιακής και βιώσιμης άρσης των μέτρων ανάσχεσης, από την ικανότητά μας να ζούμε μαζί με τον ιό και από τη σαφή κατανόηση της κατάστασης ανά την Ευρώπη.
Η κρίση αυτή είναι διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη κρίση έχουμε αντιμετωπίσει στο παρελθόν. Προκαλεί εκ φύσεως ανατροπές και εξελίσσεται. Και πολλά από τα αποτελέσματά της και οι διαιρέσεις που επιφέρει θα εξακολουθήσουν να διαδραματίζουν ρόλο με απροσδόκητους ή απρόβλεπτους τρόπους. Αυτό που ήδη γνωρίζουμε είναι ότι τα αναγκαία μέτρα που έλαβαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της για την πρόληψη εκατοντάδων χιλιάδων θανάτων έχουν ένα κόστος. Όλη η Ευρώπη έχει επηρεαστεί και η διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας σημαίνει ότι θέσεις εργασίας, εισοδήματα και υγιείς επιχειρήσεις έχουν τεθεί σε κίνδυνο με τρόπους που δεν είχαν παρατηρηθεί σε προηγούμενες κρίσεις.
Ενώ ο ιός είναι ο ίδιος σε όλα τα κράτη μέλη, οι επιπτώσεις και οι δυνατότητες ανάκαμψης φαίνεται ότι διαφέρουν πολύ. Οι χώρες και οι περιφέρειες με οικονομίες που εξαρτώνται από παροχή υπηρεσιών σε άμεση επαφή με τον πελάτη, από εξαγωγές ή από μεγάλο αριθμό μικρών επιχειρήσεων, θα πληγούν πολύ περισσότερο από άλλες. Και ενώ κάθε κράτος μέλος έχει στηρίξει όσο το δυνατόν περισσότερο τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις του, δεν μπορούν όλα να το πράξουν στον ίδιο βαθμό. Αυτό δημιουργεί κίνδυνο μη ισορροπημένης ανάκαμψης, άνισων όρων ανταγωνισμού και διεύρυνσης των ανισοτήτων. Και καταδεικνύει την ανάγκη και την αξία μιας ευρωπαϊκής αντίδρασης.
Οι σημερινές επιλογές μας θα καθορίσουν το αυριανό μέλλον για την επόμενη γενιά. Οι μαζικές επενδύσεις που είναι αναγκαίες για την επανεκκίνηση των οικονομιών μας πρέπει να μειώσουν το βάρος που φέρουν στους ώμους τους, όχι να το αυξήσουν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ πρέπει να καθοδηγεί και να οικοδομεί μια πιο βιώσιμη, ανθεκτικότερη και δικαιότερη Ευρώπη για την επόμενη γενιά.
Οι προκλήσεις της γενιάς μας –η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση– είναι ακόμη πιο σημαντικές τώρα από ό,τι πριν από την έναρξη της κρίσης. Μέσω της ανάκαμψης, θα επιταχύνουμε τη δίδυμη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Θα ενισχύσουμε τη στρατηγική μας αυτονομία, ενώ παράλληλα θα διαφυλάξουμε τα οφέλη μιας ανοικτής οικονομίας. Θα στηρίξουμε τους εταίρους μας ανά τον κόσμο και θα ηγηθούμε μιας ανανεωμένης και αναζωογονημένης μορφής πολυμερούς προσέγγισης, την οποία έχει ανάγκη ο κόσμος.
Για να ανταποκριθεί στην έκτακτη πρόκληση και να προετοιμάσει ένα καλύτερο μέλλον, η Επιτροπή προτείνει σήμερα ένα νέο μέσο ανάκαμψης, το οποίο καλείται Next Generation EU («ΕΕ - Επόμενη Γενιά»), στο πλαίσιο ενός ανανεωμένου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ. Συνολικά, αυτό το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ανάκαμψης θα διαθέσει 1,85 τρισεκατομμύρια ευρώ 1 που θα βοηθήσουν στην επανεκκίνηση της οικονομίας μας και θα διασφαλίσουν την προώθηση της Ευρώπης.
Η ανάκαμψη είναι πιθανό να χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά οι ανάγκες είναι άμεσες. Η ταχεία επίτευξη συμφωνίας επί των προτάσεων αυτών θα αποτελέσει μια ισχυρή δήλωση ευρωπαϊκής ενότητας, αλληλεγγύης και κοινής κατεύθυνσης. Η ανάκαμψη της Ευρώπης θα είναι ομαδική προσπάθεια, από όλους εμάς ως άτομα, έως τους κοινωνικούς εταίρους, την κοινωνία των πολιτών, τις επιχειρήσεις, τις περιφέρειες, τις χώρες και τα θεσμικά όργανα. Αυτή είναι η ώρα της Ευρώπης και είναι η κατάλληλη στιγμή για να την αξιοποιήσουμε μαζί.
2.Ανατομία της οικονομικής κρίσης
Για να κατανοήσουμε τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη για να ανακάμψει, πρέπει πρώτα να έχουμε σαφή εικόνα των όσων βρισκόμαστε αντιμέτωποι. Αναπόφευκτα, οι προβλέψεις ή τα οριστικά συμπεράσματα σε αυτό το στάδιο της κρίσης χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα. Ωστόσο, είναι ήδη σαφές ότι οι οικονομικές προοπτικές βρίθουν κινδύνων και ότι η ύφεση στην Ευρώπη θα μπορούσε να είναι βαθιά, ζημιογόνος και παρατεταμένη εάν δεν αναλάβουμε αποφασιστική δράση τώρα.
Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν για την ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού επιβράδυναν την οικονομική ζωή - σε ορισμένες περιπτώσεις σχεδόν μέχρι πλήρους ακινησίας. Οι αλυσίδες εφοδιασμού και οι γραμμές παραγωγής έχουν διαταραχθεί και το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών έχει διακοπεί. Οι δαπάνες των νοικοκυριών και οι ιδιωτικές επενδύσεις κατέρρευσαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Η οικονομία της Ευρώπης και τα περισσότερα από τα βιομηχανικά της οικοσυστήματα λειτουργούν σε μικρό κλάσμα της δυναμικότητάς τους.
Από κοινού, οι παράγοντες αυτοί αναμένεται να οδηγήσουν σε απότομη συρρίκνωση της οικονομίας της ΕΕ. Τα αριθμητικά στοιχεία είναι απογοητευτικά και η έκταση της ζημίας είναι άνευ προηγουμένου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της ΕΕ μειώθηκε κατά περίπου 15 % το δεύτερο τρίμηνο του 2020 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Συνολικά, η οικονομία της ΕΕ αναμένεται να συρρικνωθεί κατά ποσοστό άνω του 7 % το 2020. Ωστόσο, το χειρότερο δυνατό σενάριο ενός δεύτερου κύματος και παράτασης των περιοριστικών μέτρων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ έως και κατά 16 % το τρέχον έτος.
Ενώ η οικονομία αναμένεται να επανέλθει στην ανάπτυξη το 2021, η αρχική ανάκαμψη θα είναι μερική και ο αντίκτυπος θα γίνει έντονα αισθητός από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Πολλοί άνθρωποι είναι πιθανό να δουν το εισόδημά τους να μειώνεται και τις θέσεις εργασίας τους να κινδυνεύουν. Η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί σε 9 % στην ΕΕ, πλήττοντας δυσανάλογα σκληρά τους νέους και όσους κατέχουν θέσεις προσωρινής εργασίας με χαμηλή ειδίκευση και ανήκουν σε φτωχότερα νοικοκυριά. Η φτώχεια και οι ανισότητες είναι πιθανό να αυξηθούν, κάτι που υπογραμμίζει τη σημασία της κοινωνικής και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψης. Η ρευστότητα και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση θα αποτελούν διαρκή πρόκληση για τις επιχειρήσεις, και ιδίως για τις μικρότερες. Ο κίνδυνος αφερεγγυότητας θα πρέπει να μετριαστεί, ώστε να αποφευχθούν χειρότερες δευτερογενείς επιπτώσεις.
Οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης θα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της οικονομίας. Περισσότερο επηρεάζονται οι επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες σε άμεση επαφή με τον πελάτη ή που βασίζονται σε πολυσύχναστους χώρους εργασίας και χώρους πελατών. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της Επιτροπής, ο τουρισμός, η κοινωνική οικονομία και τα δημιουργικά και πολιτιστικά οικοσυστήματα θα μπορούσαν να υποστούν μείωση του κύκλου εργασιών κατά περισσότερο από 70 % το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Η κλωστοϋφαντουργία, οι μεταφορές, οι ενεργοβόρες βιομηχανίες και ο τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πληγούν επίσης σκληρά. Τα οικοσυστήματα με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη των καταναλωτών, όπως η μεταποίηση, το λιανικό εμπόριο ή η υγεία, είναι πιθανό να ανακάμψουν ταχύτερα, ενώ άλλα ενδέχεται να υποστούν το οικονομικό πλήγμα με καθυστέρηση.
Οι επιπτώσεις και οι δυνατότητες ανάκαμψης εξαρτώνται επίσης από την δημογραφική ή οικονομική διάρθρωση κάθε χώρας, καθώς, για παράδειγμα, εκείνες με μεγάλο αριθμό μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) θα πληγούν σκληρότερα. Εξαρτάται επίσης από την ικανότητα και την δυνατότητά τους να απορροφήσουν και να αντιδράσουν στον κλυδωνισμό, ιδίως με τη βοήθεια κρατικών ενισχύσεων. Αυτό έχει σημαντικές δευτερογενείς επιπτώσεις στην ενιαία αγορά και διευρύνει τις αποκλίσεις και τις ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών, κάτι που αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι η ύφεση θα πλησιάσει το 10 % για ορισμένες χώρες, σε σύγκριση με μέσο όρο μεταξύ 6-7,5 % άλλων χωρών.
Η εικόνα αυτή, που παρουσιάζεται λεπτομερέστερα στη συνοδευτική εκτίμηση των αναγκών 2 , καταδεικνύει την ανάγκη για μαζικές επενδύσεις και χρηματοδότηση. Ο καθορισμός οριστικού ποσού για τις επενδυτικές ανάγκες στο παρόν στάδιο της κρίσης δεν ανήκει στις ακριβείς επιστήμες. Ωστόσο, σύμφωνα με την εκτίμηση αναγκών θα απαιτηθούν το 2021 και το 2022 πρόσθετες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 1,5 τρισ. ευρώ, για να τεθεί η Ευρώπη στην οδό της βιώσιμης ανάκαμψης.
3.Επένδυση στην επόμενη γενιά
Η εκτίμηση των αναγκών καταδεικνύει την ανάγκη μαζικών επενδύσεων από άποψη κλίμακας και ταχύτητας, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε εθνικό επίπεδο. Αν αφεθεί μόνο σε κάθε μία από τις χώρες, η ανάκαμψη είναι πιθανό να είναι ατελής, άνιση και άδικη. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα υπαρκτό κίνδυνο σε άλλα μέρη του κόσμου. Στην Ένωσή μας όμως, όπου οι άνθρωποι, οι επιχειρήσεις και οι οικονομίες αλληλεξαρτώνται, η Ευρώπη βρίσκεται στη μοναδική θέση να μπορεί να επενδύσει σε μια βιώσιμη ανάκαμψη και ένα βιώσιμο μέλλον. Η επένδυση αυτή θα αποτελέσει κοινό αγαθό για το κοινό μας μέλλον και θα καταδείξει την πραγματική και απτή αξία της συμμετοχής στην Ένωση.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, σχεδιασμένος για συνοχή, σύγκλιση και αλληλεγγύη, είναι ένα ετοιμόχρηστο εργαλείο. Είναι δοκιμασμένος, διαφανής και αξιόπιστος για όλους. Καταρτίζεται για να πραγματοποιούνται επενδύσεις σε από κοινού συμφωνημένα προγράμματα και προτεραιότητες και να διασφαλίζεται ότι όσοι χρειάζονται περισσότερη στήριξη λαμβάνουν την επένδυση που χρειάζονται για να καλύψουν την καθυστέρησή τους.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή προτείνει σήμερα ένα νέο μέσο ανάκαμψης, το Next Generation EU, με ποσό ύψους 750 δισ. ευρώ, που θα ενταχθεί σε έναν ισχυρό και σύγχρονο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Πρόκειται για ιστορική και μοναδική πρόταση που αντικατοπτρίζει την κλίμακα και το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε. Η πλήρης ανάλυση του τρόπου που θα λειτουργεί περιγράφεται στη συνοδευτική ανακοίνωση 3 , καθώς και στα νομικά κείμενα που εγκρίθηκαν σήμερα. Τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι τα εξής:
Συγκέντρωση των χρημάτων
Τα χρήματα για το μέσο Next Generation EU θα συγκεντρωθούν με την προσωρινή αύξηση του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων σε 2% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ. Αυτό θα επιτρέψει στην Επιτροπή να χρησιμοποιήσει την ιδιαίτερα ισχυρή πιστοληπτική της αξιολόγηση για να δανειστεί 750 δισ. ευρώ στις χρηματοπιστωτικές αγορές για το μέσο Next Generation EU.
Οι πόροι που θα συγκεντρωθούν θα πρέπει να επιστραφούν μέσω μελλοντικών προϋπολογισμών της ΕΕ - όχι πριν από το 2028 και όχι μετά το 2058. Για να επιτευχθεί αυτό με δίκαιο τρόπο και από κοινού, η Επιτροπή θα προτείνει ορισμένους νέους ίδιους πόρους. Μεταξύ αυτών θα ήταν δυνατό να περιλαμβάνεται ένας νέος ίδιος πόρος βασιζόμενος στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, ένας μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα και ένας νέος ίδιος πόρος βασιζόμενος στη λειτουργία των μεγάλων επιχειρήσεων. Θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνεται ένας νέος ψηφιακός φόρος, με βάση τις εργασίες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Η Επιτροπή υποστηρίζει ενεργά τις συζητήσεις που διεξάγονται με πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ και της ομάδας G20 και είναι έτοιμη να αναλάβει δράση αν δεν επιτευχθεί παγκόσμια συμφωνία. Οι πόροι αυτοί θα προστεθούν στις προτάσεις της Επιτροπής για ίδιους πόρους με βάση ένα απλουστευμένο φόρο προστιθέμενης αξίας και τα μη ανακυκλωμένα πλαστικά.
Εκτός από το μέσο Next Generation EU, η Επιτροπή προτείνει έναν ανανεωμένο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος ανέρχεται σε περίπου 1 100 δισ. EUR από το 2021 έως το 2027.
Επένδυση των χρημάτων
Όλα τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν μέσω του Next Generation EU και του νέου προϋπολογισμού της ΕΕ θα διοχετεύονται μέσω των προγραμμάτων της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι κάθε ευρώ επενδύσεων θα διατεθεί για να σταθεί η Ευρώπη και πάλι στα πόδια της, για να επιταχυνθεί η δίδυμη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και για να οικοδομηθεί μια δικαιότερη και ανθεκτικότερη κοινωνία. Σημαίνει επίσης ότι υπάρχει πλήρης διαφάνεια και δημοκρατική λογοδοσία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Τα χρήματα από το μέσο Next Generation EU θα επενδυθούν μέσω τριών πυλώνων, με επιχορηγήσεις ύψους 500 δισ. EUR και δάνεια ύψους 250 δισ. EUR προς τα κράτη μέλη.
Ο πρώτος πυλώνας αφορά τη στήριξη προς τα κράτη μέλη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης:
üΈνας νέος Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με προϋπολογισμό ύψους 560 δισ. ευρώ — που κατανέμεται σε επιχορηγήσεις και δάνεια. Ο μηχανισμός αυτός θα στηρίξει τα κράτη μέλη για την υλοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάκαμψη. Τα κράτη μέλη θα καταρτίσουν τα δικά τους προσαρμοσμένα εθνικά σχέδια ανάκαμψης, με βάση τις επενδυτικές και μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες που προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, σύμφωνα με τα εθνικά σχέδια για το κλίμα και την ενέργεια, τα σχέδια δίκαιης μετάβασης και τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης και τα επιχειρησιακά προγράμματα στο πλαίσιο των ταμείων της ΕΕ.
üΜια νέα πρωτοβουλία, η REACT-EU θα παρέχει συμπληρωματική χρηματοδότηση για τη στήριξη της συνοχής στα κράτη μέλη, με προϋπολογισμό 55 δισ. ευρώ. Η χρηματοδότηση θα είναι διαθέσιμη από το 2020 και θα κατανέμεται σύμφωνα με μια νέα κλείδα κατανομής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις της κρίσης. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει διακοπή της χρηματοδότησης για τα βασικά μέτρα ανασύνταξης μετά την κρίση και της στήριξης των απόρων. Η πρωτοβουλία θα στηρίξει τους εργαζόμενους και τις ΜΜΕ, τα συστήματα υγείας και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και θα είναι διαθέσιμη σε όλους τους τομείς — από τον τουρισμό έως τον πολιτισμό.
üΓια τη στήριξη της πράσινης μετάβασης, η Επιτροπή προτείνει την παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής θα ενισχυθούν επίσης κατά την επόμενη δημοσιονομική περίοδο της ΕΕ, ώστε να υπάρχει επίσης μεγαλύτερη ευελιξία.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας της ΕΕ μέσω της παροχής κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις.
üΈνα νέο Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας θα κινητοποιήσει ιδιωτικούς πόρους για την παροχή επείγουσας στήριξης σε κατά τα άλλα υγιείς επιχειρήσεις. Οι επενδύσεις θα διοχετεύονται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς, τις περιφέρειες και τις χώρες που πλήττονται περισσότερο. Αυτό θα συμβάλει στην αποκατάσταση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τα κράτη μέλη που έχουν μικρότερες δυνατότητες να παράσχουν στήριξη μέσω κρατικών ενισχύσεων. Μπορεί να τεθεί σε λειτουργία από το 2020 και θα έχει προϋπολογισμό 31 δισ. ευρώ, με στόχο την αποδέσμευση άνω των 300 δισ. ευρώ για τη στήριξη της φερεγγυότητας. Θα συνταχθούν κατευθυντήριες γραμμές για να διευκολυνθεί η ευθυγράμμιση των επενδύσεων με τις προτεραιότητες της ΕΕ.
üΗ Επιτροπή προτείνει να αναβαθμιστεί το InvestEU, το εμβληματικό επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΕ, υπερδιπλασιάζοντας την ικανότητά του.
üΕκτός από τα ανωτέρω, θα δημιουργηθεί ένας Μηχανισμός Στρατηγικών Επενδύσεων στο πλαίσιο του InvestEU. Θα είναι σε θέση να αποδεσμεύσει 150 δισ. ευρώ επενδύσεων χάρη στο ποσό των 15 δισ. ευρώ που θα διατεθεί σε αυτόν από το μέσο Next Generation EU. Θα επενδύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της στρατηγικής αυτονομίας μας σε βασικές τεχνολογίες και αλυσίδες αξίας.
Ο τρίτος πυλώνας αφορά την αξιοποίηση των διδαγμάτων από την κρίση:
üΗ Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός νέου αυτοτελούς προγράμματος EU4Health, με προϋπολογισμό 9,4 δισ. ευρώ. Θα επενδύει στην πρόληψη, την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων, την προμήθεια ζωτικών φαρμάκων και εξοπλισμού, καθώς και στη βελτίωση των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων στον τομέα της υγείας. Ορισμένα άλλα βασικά προγράμματα θα ενισχυθούν για να αξιοποιηθούν τα διδάγματα από την κρίση, ιδίως το rescEU και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη».
üΓια την καλύτερη στήριξη των ανά τον κόσμο εταίρων μας, θα ενισχυθούν τόσο ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας όσο και το Μέσο Ανθρωπιστικής Βοήθειας.
Εκτός από τους τρεις πυλώνες των δαπανών του Μέσου Ανάκαμψης, η Επιτροπή προτείνει επίσης την ενίσχυση ορισμένων άλλων προγραμμάτων στον προϋπολογισμό της ΕΕ, σε σύγκριση με όσα συζητήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Φεβρουάριο. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η Κοινή Γεωργική Πολιτική, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά και τα προγράμματα για τη στήριξη της συνεργασίας σε φορολογικά και τελωνειακά θέματα, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», το πρόγραμμα Erasmus+, το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων και η προενταξιακή βοήθεια.
4.Ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά: θεμελιώδη σημεία πολιτικής
Αυτή η ανατρεπτική και μεταλλασσόμενη κρίση αποτελεί κατά κύριο λόγο μια ανθρώπινη τραγωδία. Πέρα από τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της υγειονομικής διάστασης, η ΕΕ πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην κοινωνική διάσταση της κρίσης, ιδίως εφαρμόζοντας τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Πρέπει να επενδύσουμε στην προστασία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην προώθηση της ανταγωνιστικής μας βιωσιμότητας, οικοδομώντας μια πιο δίκαιη, πιο πράσινη και πιο ψηφιακή Ευρώπη. Πρέπει να αποκαταστήσουμε τις βραχυπρόθεσμες ζημίες που προκάλεσε η κρίση, με τρόπο που επενδύει επίσης στο μακροπρόθεσμο μέλλον μας. Για να επιτευχθεί αυτό, η ΕΕ πρέπει τώρα, με τις πολιτικές της, να επιδείξει σαφήνεια ως προς τους στόχους και αποφασιστικότητα ως προς τις κατευθύνσεις της.
4.1.Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: η στρατηγική ανάπτυξης της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι η στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης. Για να εξασφαλιστεί η πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού της, είναι σημαντικό το μέσο NextGenerationEU να προωθήσει την ανταγωνιστική βιωσιμότητά μας. Οι δημόσιες επενδύσεις για την ανάκαμψη θα πρέπει να τηρούν τον οικολογικό όρκο του «μη βλάπτειν». Οι επενδύσεις αυτές θα πρέπει να καθοδηγούνται από τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) και στα σχέδια δίκαιης μετάβασης. Οι κατευθυντήριες γραμμές επενδύσεων για το νέο Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας θα αντικατοπτρίζουν επίσης την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στις πράσινες επενδύσεις. Το μέσο θα υποστηριχθεί από το 25 % του προϋπολογισμού της ΕΕ που δαπανάται για επενδύσεις στον τομέα του κλίματος και από πρόσθετη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», ώστε να αντικατοπτρίζεται ο καίριος ρόλος της έρευνας και της καινοτομίας για την προώθηση της μετάβασης προς μια καθαρή, κυκλική, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Για να διευκολυνθεί η αποδέσμευση των απαιτούμενων ιδιωτικών επενδύσεων, απαραίτητη είναι η μακροπρόθεσμη βεβαιότητα και προβλεψιμότητα. Το στοιχείο αυτό υπογραμμίζει τη σημασία του νόμου για το κλίμα και των επικείμενων προτάσεων για πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών για το 2030. Η ταξινομία της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση θα κατευθύνει τις επενδύσεις για την ανάκαμψη της Ευρώπης, ώστε να διασφαλιστεί ότι συνάδουν με τις μακροπρόθεσμες φιλοδοξίες μας. Αυτό θα υποστηριχθεί με μια ανανεωμένη στρατηγική για τη βιώσιμη χρηματοδότηση εντός του τρέχοντος έτους. Για να εξασφαλιστεί η πλήρης ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών συμφερόντων στις επιχειρηματικές στρατηγικές, η Επιτροπή θα παρουσιάσει το 2021 μια νέα πρωτοβουλία για τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση.
Η επένδυση αυτή αναμένεται να συμβάλει ώστε η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία να καταστεί μια μηχανή δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Η επίτευξη των υφιστάμενων στόχων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 μπορεί να προσθέσει 1 % στο ΑΕΠ και να δημιουργήσει σχεδόν 1 εκατομμύρια νέες πράσινες θέσεις εργασίας. Η επένδυση σε μια πιο κυκλική οικονομία μπορεί δυνητικά να δημιουργήσει τουλάχιστον 700 000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2030 και να βοηθήσει την ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από εξωτερικούς προμηθευτές και να αυξήσει την ανθεκτικότητα σε ζητήματα παγκόσμιας προσφοράς.
Παράλληλα με την παροχή μακροπρόθεσμης ασφάλειας, η πράσινη ανάκαμψη πρέπει επίσης να συμβάλει στην ταχεία επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας και σε τοπικό επίπεδο. Το επικείμενο κύμα ανακαινίσεων θα επικεντρωθεί στη δημιουργία θέσεων εργασίας στον τομέα των κατασκευών, των ανακαινίσεων και άλλων κλάδων έντασης εργασίας. Με ρυθμιστική και χρηματοδοτική στήριξη, όπως διπλασιασμό του σκέλους «βιώσιμες υποδομές» στο πλαίσιο του InvestEU, ο στόχος είναι τουλάχιστον ο διπλασιασμός του ετήσιου ποσοστού ανακαινίσεων του υφιστάμενου κτιριακού δυναμικού. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν για τον σκοπό αυτό κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σύμφωνα με προτεραιότητες που προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου ή στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα. Έτσι θα εξοικονομηθούν χρήματα από τους λογαριασμούς ενέργειας, θα παρασχεθούν πιο υγιεινές συνθήκες διαβίωσης και θα μειωθεί η ενεργειακή φτώχεια.
Στο ίδιο πνεύμα, η Επιτροπή θα επικεντρωθεί επίσης στην απελευθέρωση επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες και αξιακές αλυσίδες, ιδίως μέσω της πρόσθετης χρηματοδότησης για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Ο νέος Μηχανισμός Στρατηγικών Επενδύσεων θα επενδύσει στις τεχνολογίες που έχουν καίρια σημασία για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, το καθαρό υδρογόνο, οι συσσωρευτές, η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και οι βιώσιμες ενεργειακές υποδομές. Το έργο της ευρωπαϊκής συμμαχίας για τους συσσωρευτές θα υλοποιηθεί με ταχείες διαδικασίες και η νέα στρατηγική και συμμαχία για το καθαρό υδρογόνο θα κατευθύνουν και θα συντονίσουν την ταχεία ανακλιμάκωση της παραγωγής και χρήσης καθαρού υδρογόνου στην Ευρώπη. Η Επιτροπή θα υποβάλει επίσης προτάσεις για την προώθηση της υιοθέτησης των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την καλύτερη ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος.
Η κρίση κατέδειξε επίσης τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζουν οι μεταφορές, καθώς οι διακοπές των διαδρομών μεταφοράς και εφοδιαστικής σε όλους τους τρόπους μεταφοράς έπληξαν τις αξιακές αλυσίδες και τις οικονομίες μας. Για να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας, θα δοθεί επίσης έμφαση στην επιτάχυνση της παραγωγής και της χρήσης βιώσιμων οχημάτων και σκαφών, καθώς και εναλλακτικών καυσίμων. Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», το InvestEU και άλλα ταμεία θα στηρίξουν τη χρηματοδότηση της εγκατάστασης ενός εκατομμυρίου σημείων φόρτισης, την ανανέωση των καθαρών στόλων από τις πόλεις και τις επιχειρήσεις, τις υποδομές βιώσιμων μεταφορών και θα καταστήσουν δυνατή τη μετάβαση στην καθαρή αστική κινητικότητα. Οι δημόσιες επενδύσεις για την επανεκκίνηση της ανάκαμψης του τομέα των μεταφορών θα πρέπει να συνοδεύονται από τη δέσμευση της βιομηχανίας να επενδύσει σε πιο καθαρή και πιο βιώσιμη κινητικότητα.
Η προστασία και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των φυσικών οικοσυστημάτων έχει καθοριστική σημασία για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς μας και την πρόληψη της εκδήλωσης και της διάδοσης μελλοντικών εξάρσεων. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της πρόσφατα εγκριθείσας στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030 και της επικείμενης δασικής στρατηγικής της ΕΕ. Στο πλαίσιο του InvestEU, μια νέα πρωτοβουλία για το φυσικό κεφάλαιο και την κυκλική οικονομία θα κινητοποιήσει τουλάχιστον 10 δισ. EUR κατά τα επόμενα 10 έτη.
Η κοινή γεωργική πολιτική και η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» θα στηρίξει τους γεωργούς και τον γεωργικό τομέα ώστε να αναπτυχθεί και να συνεχίσει να παρέχει τα οικονομικά προσιτά, θρεπτικά, ασφαλή και βιώσιμα τρόφιμα που χρειαζόμαστε, ενισχύοντας παράλληλα τις εφοδιαστικές αλυσίδες και αντιμετωπίζοντας τα ζητήματα που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Δεδομένου του ζωτικού ρόλου των γεωργών και των αγροτικών περιοχών στην πράσινη μετάβαση, η Επιτροπή προτείνει σήμερα την ενίσχυση του προϋπολογισμού για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κατά 15 δισ. EUR.
Πολλοί άνθρωποι, περιφέρειες και τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση καλούνται να πραγματοποιήσουν μεγαλύτερες αλλαγές από τους υπόλοιπους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή προτείνει σήμερα την ενίσχυση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης με πρόσθετο ποσό 32,5 δισ. EUR. Η χρηματοδότηση αυτή θα χρησιμοποιηθεί για την άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της μετάβασης, τη στήριξη της επανεκπαίδευσης, την παροχή βοήθειας στις ΜΜΕ ώστε να δημιουργήσουν νέες οικονομικές ευκαιρίες και για επενδύσεις στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Η Επιτροπή υποβάλλει επίσης προτάσεις για τη δημιουργία του νέου μηχανισμού δανειοδότησης του δημόσιου τομέα που αποτελεί τον τρίτο πυλώνα του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης. Ο μηχανισμός αυτός θα λάβει στήριξη ύψους 1,5 δισ. EUR από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και δάνεια ύψους 10 δισ. EUR από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
4.2Εμβάθυνση και περαιτέρω ψηφιοποίηση της ενιαίας αγοράς
Η πανδημία και οι συνέπειές της στις ζωές και στις οικονομίες μας ανέδειξαν τη σημασία της ψηφιοποίησης σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας της ΕΕ. Οι νέες τεχνολογίες είναι αυτές που έχουν διατηρήσει σε λειτουργία τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες μας και που διασφαλίζουν τη συνέχιση των εμπορικών συναλλαγών. Μας βοήθησαν όλους να παραμείνουμε συνδεδεμένοι, να εργαστούμε εξ αποστάσεως και να στηρίξουμε την εκπαίδευση των παιδιών μας.
Μακροπρόθεσμα, το στοιχείο αυτό ενδέχεται να επιφέρει μόνιμες και διαρθρωτικές αλλαγές στην κοινωνική και οικονομική ζωή: περισσότερη τηλεργασία, ηλεκτρονική μάθηση, ηλεκτρονικό εμπόριο, ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Έτσι αναδεικνύονται οι δυνατότητες ανάπτυξης μιας καθολικά αποδεκτής ηλεκτρονικής ταυτότητας –δημόσιας ηλεκτρονικής ταυτότητας– που θα καταστήσει δυνατή την απλή, αξιόπιστη και ασφαλή πρόσβαση σε διασυνοριακές ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες.
Τέσσερα στοιχεία θα έχουν καίρια σημασία για την ψηφιακή ανάκαμψη, καθώς θα συμβάλουν στην τόνωση της ανταγωνιστικής καινοτομίας και θα προσφέρουν στους χρήστες περισσότερες επιλογές.
Πρώτον, θα χρειαστεί να επενδύσουμε σε περισσότερη και καλύτερη συνδεσιμότητα. Η ταχεία ανάπτυξη του 5G θα έχει δευτερογενείς συνέπειες στο σύνολο της ψηφιακής κοινωνίας και θα αυξήσει τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό θα στηρίξει ευρύτερες προσπάθειες για την κατασκευή υποδομών που θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις αναδυόμενες και στις μελλοντικές διαδικασίες και εφαρμογές. Θα παράσχει επίσης το απαραίτητο εύρος ζώνης για την υγεία, την εκπαίδευση, τις μεταφορές, την εφοδιαστική και τα μέσα επικοινωνίας που είναι απαραίτητα για την ανθεκτικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανάκαμψη.
Δεύτερον, θα χρειαστούμε μια ισχυρότερη βιομηχανική και τεχνολογική παρουσία σε στρατηγικά τμήματα της ψηφιακής εφοδιαστικής αλυσίδας. Η ανάδειξη της σημασίας της συνδεσιμότητας και των ψηφιακών τεχνολογιών υπενθυμίζει επίσης πόσο σημαντική είναι η ασφάλεια της τεχνολογίας. Επιβεβαιώνεται έτσι η ανάγκη η Ευρώπη να είναι τεχνολογικά κυρίαρχη όπου αυτό έχει σημασία, και να διατηρεί παράλληλα το ανοικτό εμπόριο και τη ροή της καινοτομίας.
Σε αυτό το πνεύμα, οι επενδύσεις για την ανάκαμψη θα διοχετευτούν σε στρατηγικές ψηφιακές ικανότητες και δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, της κυβερνοασφάλειας, της ασφάλειας των επικοινωνιών, των δεδομένων και των υποδομών υπολογιστικού νέφους, των δικτύων 5G και 6G, των υπερυπολογιστών, της κβαντικής υπολογιστικής και της τεχνολογίας αλυσίδας συστοιχιών (blockchain). Αυτό θα αποτελέσει προτεραιότητα του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του InvestEU και του Μηχανισμού Στρατηγικών Επενδύσεων. Οι κατευθυντήριες γραμμές επενδύσεων για το νέο Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας θα αντικατοπτρίζουν επίσης την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στις ψηφιακές επενδύσεις. Αυτό θα συμβάλει επίσης στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος στην Ευρώπη, το οποίο κατέστη ακόμη πιο εμφανές κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Τρίτον, πρέπει να οικοδομήσουμε μια πραγματική οικονομία δεδομένων ως κινητήρια δύναμη της καινοτομίας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Τα δεδομένα προσφέρουν ευκαιρίες ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών από τις επιχειρήσεις. Για να τα αξιοποιήσουμε στον μέγιστο βαθμό, χρειαζόμαστε κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων σε βασικούς τομείς και περιοχές, μεταξύ άλλων για τη στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, της υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της υγείας, της κινητικότητας και της δημόσιας διοίκησης.
Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα παρουσιάσει νομοθετική δράση σχετικά με την ανταλλαγή και τη διακυβέρνηση δεδομένων, για να συμβάλει στη δημιουργία των κατάλληλων δομών για τη διαχείριση της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ κρατών μελών και τομέων, στην άρση των φραγμών στο ψηφιακό εμπόριο και την προετοιμασία της Ευρώπης ώστε να είναι ανταγωνιστική στην παγκόσμια οικονομία του 21ου αιώνα. Αυτό θα διευκολύνει τη δημιουργία κοινών χώρων δεδομένων και θα ενισχύσει τη διακυβέρνηση σε θέματα όπως η φορητότητα των δεδομένων ή η πρόσβαση στα δεδομένα. Θα ακολουθήσει μέσο για τα δεδομένα, η οποία θα θεσπίζει τους όρους για την καλύτερη πρόσβαση και τον καλύτερο έλεγχο των βιομηχανικών δεδομένων. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης να καταστούν διαθέσιμα για το κοινό καλό τα κυβερνητικά σύνολα δεδομένων υψηλής αξίας μέσω πιο ανοικτής πρόσβασης για την έρευνα, την καινοτομία και τις ΜΜΕ.
Το τέταρτο στοιχείο είναι η ανάγκη για ένα περιβάλλον πιο δίκαιο και ευνοϊκό για την επιχειρηματικότητα. Η παρατεταμένη εφαρμογή περιοριστικών μέτρων ενίσχυσε τις διαδικτυακές αγορές και τα διαδικτυακά επιχειρηματικά μοντέλα. Αναμένεται ότι η τάση αυτή θα επιταχυνθεί κατά τους προσεχείς μήνες και τα προσεχή έτη, καθώς περισσότερες εταιρείες πραγματοποιούν τη μετάβαση στο ψηφιακό επιχειρείν. Ωστόσο, στο επιγραμμικό περιβάλλον κυριαρχούν επί του παρόντος διάφορες μεγάλες πλατφόρμες. Η θέση τους –και η μεγαλύτερη πρόσβασή τους σε βασικούς πόρους δεδομένων– έχει αντίκτυπο στην ικανότητα των μικρότερων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να ξεκινήσουν, να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους ή να αξιοποιήσουν στο έπακρο την ενιαία αγορά.
Τα ζητήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν αν θέλουμε η Ευρώπη να αξιοποιήσει στο έπακρο την ψηφιακή ανάκαμψη. Στο πνεύμα αυτό, ένας από τους στόχους του νέου μέσου για τις ψηφιακές υπηρεσίες θα είναι η βελτίωση του νομικού πλαισίου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, με σαφείς κανόνες για τις επιγραμμικές πλατφόρμες. Θα προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια για τους καταναλωτές στο διαδίκτυο, θα αποτρέπει την κατάχρηση της ισχυρής θέσης στην αγορά από τις πλατφόρμες και θα εξασφαλίσει μια δίκαιη αγορά με ίσες ευκαιρίες για τις μικρότερες επιχειρήσεις.
Πρέπει επίσης να επικεντρωθούμε στη μείωση του διοικητικού φόρτου και να διευκολύνουμε τις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ, να χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία, όπως η ηλεκτρονική υπογραφή. Οι επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη για να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε δεδομένα και να μειώσουν τη γραφειοκρατία μέσω ψηφιακών λύσεων, για παράδειγμα για συμβάσεις. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η χρήση μονοαπευθυντικών θυρίδων υποστήριξης και η απλούστευση των επιγραμμικών διοικητικών διαδικασιών.
Θα δοθεί προτεραιότητα στην ψηφιοποίηση των δημόσιων συμβάσεων, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη εθνικών συστημάτων και πλατφορμών ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων. Αυτό θα υποστηριχθεί από την πλήρη εφαρμογή της δέσμης μέτρων για το εταιρικό δίκαιο με στόχο τη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης και της κινητικότητας των εταιρειών και από την ενιαία ψηφιακή πύλη.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, παρατηρήθηκε επίσης τεράστια αύξηση των κακόβουλων επιθέσεων από πολλαπλές πηγές, οι οποίες επιχείρησαν να αποκομίσουν οφέλη από τη διαταραχή που προκάλεσε η πανδημία, για εγκληματικούς ή γεωπολιτικούς λόγους. Η βελτίωση των ψηφιακών ικανοτήτων των αρχών επιβολής του νόμου θα διατηρήσει την ικανότητά τους να προστατεύουν αποτελεσματικά τους πολίτες. Η ψηφιοποίηση των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης μπορεί να βελτιώσει την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τη λειτουργία του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Μια νέα στρατηγική κυβερνοασφάλειας θα εξετάσει τρόπους τόνωσης της συνεργασίας, της γνώσης και των ικανοτήτων σε επίπεδο ΕΕ. Θα βοηθήσει επίσης την Ευρώπη να ενισχύσει τις βιομηχανικές της ικανότητες και τις εταιρικές της σχέσεις και θα ενθαρρύνει την ανάδυση ΜΜΕ στον εν λόγω τομέα. Η στρατηγική θα συνοδεύει την αναθεώρηση της οδηγίας για την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών και μια πρόταση για πρόσθετα μέτρα σχετικά με την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας. Μαζί με τις εν εξελίξει εργασίες για την κυβερνοασφάλεια στο πλαίσιο της Ένωσης Ασφάλειας της ΕΕ, αυτό θα αυξήσει τις δυνατότητες εντός των κρατών μελών και θα ενισχύσει τη συνολική κυβερνοασφάλεια της ΕΕ.
4.3.Δίκαιη ανάκαμψη χωρίς αποκλεισμούς
Η κρίση αυτή αποτελεί ανθρώπινη τραγωδία. Η Ευρώπη πρέπει να κάνει ό,τι χρειαστεί για να διασφαλίσει ότι αυτό που ξεκίνησε ως πανδημία –και έγινε οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης– δεν θα εξελιχθεί σε πλήρη κοινωνική κρίση. Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρη την ΕΕ είτε έχουν χάσει την εργασία τους είτε έχουν υπαχθεί σε καθεστώτα μειωμένου ωραρίου εργασίας, ενώ εκατομμύρια ακόμα θα μπορούσαν να βρεθούν σε κίνδυνο λόγω του υψηλού επιπέδου αβεβαιότητας.
Η υποστήριξη των ατόμων ώστε να παραμείνουν στην εργασία και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θα καθοδηγήσει τις προσπάθειές μας. Βραχυπρόθεσμα, το νέο προσωρινό μέσο για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) θα παράσχει 100 δισ. EUR για να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι να διατηρήσουν το εισόδημά τους και να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να επιβιώσουν και να διατηρήσουν το προσωπικό τους. Η Επιτροπή θα αξιοποιήσει το στοιχείο αυτό, καθώς και την πείρα από τα νεοσυσταθέντα προγράμματα μειωμένου ωραρίου εργασίας σε πολλά κράτη μέλη, όταν θα προτείνει ένα μόνιμο μέσο στο μέλλον.
Το νέο Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας θα συμβάλει στην επιβίωση των επιχειρήσεων και στην παραμονή των ατόμων στην εργασία. Το νέο πανευρωπαϊκό ταμείο εγγυήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα μπορεί να στηρίζει τις ΜΜΕ που απασχολούν περίπου τα δύο τρίτα του εργατικού δυναμικού της ΕΕ. Οι περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση θα έχουν πρόσβαση σε ταχεία και ευέλικτη στήριξη μέσω της νέας πρωτοβουλίας REACT-EU. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, οι προσπάθειες για την αποκατάσταση μιας πλήρως λειτουργικής ενιαίας αγοράς, καθώς και οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του μέσου Next Generation EU, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας σε ολόκληρο το φάσμα της οικονομίας, ιδίως για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Όλα τα παραπάνω αντικατοπτρίζουν την ανάγκη η ανάκαμψη να είναι δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς. Πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διαφορές και οι ανισότητες που έχουν αναδειχθεί ή ενταθεί κατά την κρίση και να προαχθεί η εδαφική συνοχή. Το σημείο εκκίνησης είναι η αλληλεγγύη: μεταξύ ανθρώπων, γενεών, περιφερειών και χωρών. Αυτό θα πρέπει να γίνει σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, την κοινωνία των πολιτών και άλλους ενδιαφερόμενους. Γνώμονάς μας για την επίτευξη αυτού του στόχου θα παραμείνει ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων.
Η ΕΕ θα μεριμνήσει ώστε στο επίκεντρο της ανάκαμψης να βρίσκεται η ισότητα. Μια ευημερούσα και κοινωνική Ευρώπη εξαρτάται από όλους εμάς, ανεξαρτήτως φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό εν μέσω μιας κρίσης που είχε δυσανάλογο αντίκτυπο σε μια σειρά κοινωνικών ομάδων.
Η εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους τους εργαζόμενους στην ΕΕ θα είναι ουσιώδες στοιχείο της ανάκαμψης. Όταν θεσπίζονται σε επαρκή επίπεδα, οι κατώτατοι μισθοί βοηθούν τους ευάλωτους εργαζόμενους να δημιουργήσουν ένα οικονομικό απόθεμα σε ευνοϊκές περιόδους και περιορίζουν τη μείωση του εισοδήματος σε δυσμενείς περιόδους. Δεδομένου ότι οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται και υποαμείβονται σε πολλές θέσεις εργασίας της πρώτης γραμμής, η ανάγκη να γεφυρωθεί το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, μεταξύ άλλων με δεσμευτικά μέτρα μισθολογικής διαφάνειας, καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική.
Η ενίσχυση της υποστήριξης της απασχόλησης των νέων θα βοηθήσει τους νέους να εργαστούν, να καταρτιστούν ή να εκπαιδευτούν, ενώ μια ισχυρή κοινωνική οικονομία μπορεί να προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για να μπορέσουν οι πλέον ευάλωτοι να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας.
Ο ιός έπληξε επίσης με σφοδρότητα τους ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτόν και είναι οι πλέον απομονωμένοι στα σπίτια τους. Οι επικείμενες εργασίες της Επιτροπής για τη γήρανση και για τα άτομα με αναπηρία θα λάβουν υπόψη την πείρα και τα διδάγματα που αποκομίσαμε από την κρίση. Από την άλλη, καλούμαστε επίσης να μετριάσουμε τον αντίκτυπο της κρίσης στα παιδιά. Το 2021 η Επιτροπή θα προτείνει την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά, ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλα τα παιδιά έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η υγεία και η εκπαίδευση.
Όλοι θα επωφεληθούν από την ανάκαμψη της Ευρώπης και όλοι πρέπει να συμβάλουν στην υλοποίησή της. Για να διασφαλιστεί ότι στο επίκεντρο της ανάκαμψης θα βρεθεί η αλληλεγγύη και η δικαιοσύνη, η Επιτροπή θα εντείνει την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και άλλων αθέμιτων πρακτικών. Αυτό θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να εισπράξουν τα φορολογικά έσοδα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των πιο σημαντικών προκλήσεων της τρέχουσας κρίσης. Η δημιουργία κοινής ενοποιημένης βάσης εταιρικής φορολόγησης θα παρέχει στις επιχειρήσεις ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων για τον υπολογισμό της εταιρικής φορολογικής βάσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η φορολογική απλούστευση μπορεί να βελτιώσει το επιχειρηματικό περιβάλλον και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη.
Η κρίση υποβάλει σε δοκιμασία τα συστήματα κοινωνικής προστασίας μας και τα κενά που έχει αποκαλύψει η κρίση, για παράδειγμα για τους αυτοαπασχολούμενους, πρέπει να καλυφθούν από τις απαραίτητες επενδύσεις. Αυτό ισχύει ιδίως για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες οι οποίοι, σε πολλές περιπτώσεις, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας της ΕΕ και, επομένως, πρέπει να τους παρασχεθούν δίκαιες συνθήκες εργασίας και επαρκής κοινωνική προστασία.
Καθώς η Ευρώπη εισέρχεται στην πορεία της ανάκαμψης, οδεύοντας προς μια πιο πράσινη, ψηφιακή και πιο ανθεκτική οικονομία και κοινωνία, καθίσταται ακόμη πιο σημαντική η ανάγκη βελτίωσης και προσαρμογής των δεξιοτήτων, της γνώσης και των ικανοτήτων. Η κρίση κατέδειξε επίσης τη σημασία των ψηφιακών δεξιοτήτων για τα παιδιά, τους σπουδαστές, τους εκπαιδευτικούς, τους γυμναστές και όλους μας, για επικοινωνία και εργασία. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει ένα θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη και ένα επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση.
Τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στην κοινωνία αποδείχθηκε ότι ήταν μια περίοδος φόβου και οδύνης για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης, καθώς υπάρχουν στοιχεία σημαντικής αύξησης των περιστατικών. Η ΕΕ θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, τη στήριξη και την προστασία των θυμάτων τέτοιων εγκλημάτων, και την απόδοση ευθυνών στους δράστες για την κακοποιητική συμπεριφορά τους. Η στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων θα εγκύψει στις ειδικές ανάγκες των θυμάτων έμφυλης βίας.
5.Οικοδόμηση μιας πιο ανθεκτικής ένωσης και ενιαίας αγοράς
Η πανδημία επιβεβαίωσε την αλληλεξάρτηση των οικονομιών μας και τη σημασία μιας πλήρως λειτουργικής ενιαίας αγοράς. Τα κράτη μέλη έχουν μοιραστεί τα οφέλη από την ενιαία αγορά επί τριάντα σχεδόν έτη και, για ορισμένα από αυτά, το εμπόριο εντός της ΕΕ αντιπροσωπεύει ποσοστό άνω του 70 % των εξαγωγών. Τα βιομηχανικά μας οικοσυστήματα ενοποιούνται και συνδέονται όλο και περισσότερο. Η έρευνα, ο μηχανική εκτέλεση, η μεταποίηση, η συναρμολόγηση και η συντήρηση συχνά πραγματοποιούνται σε διαφορετικά μέρη της Ευρώπης και επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να είναι πιο ανταγωνιστικές και να εστιάζουν σε αυτό που κάνουν καλύτερα. Αυτό ακριβώς θα χρειαστεί για την ανάκαμψη της Ευρώπης.
Η κρίση έχει επίσης διαλύσει τμήματα του παραγωγικού μας ιστού και έχει επηρεάσει κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού. Αυτή η διακοπή της παραγωγής και η μείωση της ζήτησης σε ένα κράτος μέλος θα έχει σημαντικό αντίκτυπο σε άλλα κράτη. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλείσιμο επιχειρήσεων και σε απώλειες θέσεων εργασίας και, σε τελική ανάλυση, θα παρεμποδίσει την ανταγωνιστικότητά μας και την ταχύτητα της ανάκαμψης σε άλλα κράτη μέλη. Δεδομένης της κλίμακας και της φύσης της εν λόγω πρόκλησης, η απάντηση μπορεί να είναι μόνο ευρωπαϊκή.
Τούτο δρομολογείται διασφαλίζοντας ότι η ενιαία αγορά μας λειτουργεί εκ νέου ορθά. Η πανδημία έπληξε σημαντικά τρεις από τις τέσσερις ελευθερίες που αφορούν την κυκλοφορία: των προσώπων, των αγαθών και των υπηρεσιών. Μετά τη διευθέτηση αρχικών ζητημάτων, η αποφασιστική δράση που αναλήφθηκε για τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των αγαθών και των προϊόντων βοήθησε τα καταστήματα τροφίμων μας να παραμείνουν ανοικτά και πολλά από τα εργοστάσιά μας να συνεχίσουν να λειτουργούν. Η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων ήταν ουσιαστική προκειμένου με τις μεταφορές, τους εποχικούς και λοιπούς εργαζόμενους να διατηρηθούν σε λειτουργία οι αλυσίδες εφοδιασμού.
Οι ενέργειες αυτές συνέβαλαν στη διασφάλιση της συνέχειας των βασικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, αλλά η ανάκαμψη θα σημαίνει την πλήρη αποκατάσταση και των τεσσάρων ελευθεριών. Πρέπει να συνεχίσουμε να μειώνουμε τον κανονιστικό μας φόρτο απλουστεύοντας τους κανόνες της εσωτερικής μας αγοράς και διασφαλίζοντας την πλήρη επιβολή και εφαρμογή τους. Η νέα ειδική ομάδα για την επιβολή των κανόνων της ενιαίας αγοράς θα είναι ουσιαστικής σημασίας για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των εμποδίων που ανακύπτουν λόγω μη ορθής εφαρμογής ή επιβολής. Θα εξασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την εφαρμογή των κανόνων της ενιαίας αγοράς που εγκρίθηκε τον Μάρτιο.
Για να διατηρηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού και να εξακολουθήσει να λειτουργεί η ενιαία αγορά, η Επιτροπή προτείνει ένα νέο εργαλείο, το Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας, για την παροχή στήριξης σε υγιείς επιχειρήσεις που βρίσκονται σήμερα σε κίνδυνο λόγω της παύσης της οικονομικής δραστηριότητας. Θα πρέπει να υποστηριχθούν για να έχουν ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Αυτό αναδεικνύει τη σημασία της ολοκλήρωσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της Τραπεζικής Ένωσης, που αποτελούν βασικά στοιχεία για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Η ολοκλήρωσή τους θα παράσχει οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάκαμψης και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητά μας σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς. Η Επιτροπή θα καταλήξει επίσης στα συμπεράσματά της για την επανεξέταση της οικονομικής διακυβέρνησης μετά την κρίση.
Η κρίση έχει επίσης θέσει σε δοκιμασία το πλαίσιο ανταγωνισμού της ΕΕ, το οποίο προσαρμόστηκε γρήγορα ώστε να καταστεί δυνατή η ιδιαίτερα απαραίτητη εθνική στήριξη μέσω κρατικών ενισχύσεων. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό αυτές οι προσωρινές παρεκκλίσεις να μην προκαλούν μακροχρόνιο κατακερματισμό στην ενιαία αγορά. Η πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ είναι ουσιαστικής σημασίας για την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στη σημερινή οικονομία, την προώθηση της καινοτομίας και την παροχή περισσότερων επιλογών στους καταναλωτές. Αναδεικνύει ό, τι καλύτερο έχουν να παρουσιάσουν οι επιχειρήσεις μας παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Καθώς η Ευρώπη εισέρχεται στην πορεία της ανάκαμψης και επιταχύνει τη διττή μετάβαση, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι κανόνες ανταγωνισμού παραμένουν κατάλληλοι για τον σημερινό κόσμο. Για να συμβεί αυτό, η Επιτροπή επανεξετάζει επί του παρόντος το πλαίσιο ανταγωνισμού της ΕΕ.
Η κρίση αποκάλυψε επίσης ορισμένες ελλείψεις και μια σημαντική αύξηση σε συγκεκριμένα είδη εγκλημάτων, όπως το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την ανάγκη να ενισχυθεί η Ένωση Ασφάλειας της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές και θα βασιστεί στο έργο για μια ασφαλή εσωτερική αγορά και κοινωνία.
Η κρίση άσκησε επίσης σοβαρές πιέσεις στα συστήματα ασύλου των κρατών μελών και στη διαχείριση των συνόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το νέο Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο θα επιδιώξει να καταστήσει τη διαχείριση του ασύλου, της μετανάστευσης και των συνόρων της ΕΕ πιο αποτελεσματική, πιο δίκαιη και πιο ευέλικτη ώστε να αντιμετωπίζει τις κρίσεις.
5.1.Ανοικτή στρατηγική αυτονομία και ισχυρές αξιακές αλυσίδες
Η κρίση ανέδειξε επίσης ορισμένους τομείς στους οποίους η Ευρώπη πρέπει να είναι ανθεκτικότερη ώστε να προλαμβάνει, να προστατεύεται, και να αντέχει σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς. Θα είμαστε πάντα προσηλωμένοι στο ανοικτό και δίκαιο εμπόριο, αλλά πρέπει να έχουμε επίγνωση της ανάγκης μείωσης της εξάρτησης και ενίσχυσης της ασφάλειας του εφοδιασμού, ιδίως για πράγματα όπως τα συστατικά των φαρμακευτικών ουσιών ή οι πρώτες ύλες.
Για τον σκοπό αυτό, η Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας, της οικονομικής ασφάλειας και των δυνατοτήτων της για δημιουργία θέσεων εργασίας. Η Επιτροπή προτείνει έναν νέο Μηχανισμό Στρατηγικών Επενδύσεων για τη στήριξη των διασυνοριακών επενδύσεων με σκοπό την ενίσχυση και την οικοδόμηση ευρωπαϊκών στρατηγικών αλυσίδων αξίας. Θα δώσει κίνητρα για έναν ηγετικό ρόλο των ευρωπαϊκών βιομηχανιών και επιχειρήσεων σε ορισμένα βασικά οικοσυστήματα, ιδίως σε εκείνα που συνδέονται με τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Αυτό θα ενισχύσει την ενιαία αγορά, θα στηρίξει τη νέα βιομηχανική στρατηγική 4 της ΕΕ και θα συμβάλει σε μια πιο κυκλική οικονομία.
Μια νέα φαρμακευτική στρατηγική θα αντιμετωπίσει τους κινδύνους που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης και οι οποίοι επηρεάζουν τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης ενώ θα στηρίξει επίσης την οικοδόμηση πρόσθετων ικανοτήτων παρασκευής και παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων στην Ευρώπη.
Με τη μετάβαση στην ουδετερότητα ως προς το κλίμα, η εξάρτηση από τα διαθέσιμα ορυκτά καύσιμα ενδέχεται να αντικατασταθεί από εξάρτηση από μη ενεργειακές πρώτες ύλες, για τις οποίες ο παγκόσμιος ανταγωνισμός καθίσταται πιο έντονος. Η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, η προώθηση της ανακύκλωσης και η αύξηση της χρήσης δευτερογενών πρώτων υλών θα συμβάλουν στη μείωση αυτής της εξάρτησης. Νέες επενδύσεις στην ανακύκλωση θα συμβάλουν στην παροχή στρατηγικών δευτερογενών πρώτων υλών. Ένα νέο σχέδιο δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες θα εξετάσει επίσης τρόπους ενίσχυσης των αγορών ζωτικής σημασίας με βιώσιμο τρόπο για την ηλεκτρονική κινητικότητα, τους συσσωρευτές, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα φαρμακευτικά προϊόντα, την αεροδιαστημική, την άμυνα και τις ψηφιακές εφαρμογές. Αυτό θα στηριχθεί με την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία.
Το παγκόσμιο εμπόριο και οι ολοκληρωμένες αξιακές αλυσίδες του θα εξακολουθήσουν να αποτελούν θεμελιώδη μοχλό ανάπτυξης και θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανάκαμψη της Ευρώπης. Υπό αυτό το πρίσμα, η Ευρώπη θα ακολουθήσει ένα μοντέλο ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας. Αυτό θα σημαίνει τη διαμόρφωση νέου συστήματος παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης και την ανάπτυξη αμοιβαία επωφελών διμερών σχέσεων, προστατεύοντας ταυτόχρονα τους εαυτούς μας από αθέμιτες και καταχρηστικές πρακτικές. Αυτό θα βοηθήσει επίσης στη διαφοροποίηση και την εδραίωση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού για την προστασία μας από μελλοντικές κρίσεις, ενώ θα συμβάλει στην ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ. Στο πνεύμα αυτό, η ΕΕ θα προβεί σε έλεγχο εμπορικών πολιτικών προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεχής ροή αγαθών και υπηρεσιών σε παγκόσμιο επίπεδο και η μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ πρέπει επίσης να προστατεύσει τους πόρους, τις υποδομές και τις τεχνολογίες της στρατηγικής σημασίας από άμεσες ξένες επενδύσεις που θα μπορούσαν να απειλήσουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη της, μέσω ενισχυμένου μηχανισμού ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων. Στην παρούσα κρίση, οι κρατικές επιδοτήσεις από τρίτες χώρες δύνανται να επιτείνουν την έλλειψη ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Το θέμα αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο της επικείμενης λευκής Βίβλου της Επιτροπής σχετικά με ένα μέσο για τις ξένες επιδοτήσεις. Η ταχεία επίτευξη συμφωνίας σχετικά με το προτεινόμενο μέσο για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις θα είναι επίσης ουσιαστικής σημασίας για την ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να συνομολογεί όρους αμοιβαιότητας και το άνοιγμα της αγοράς με τους εταίρους της.
Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν ανά τον κόσμο διαφορές ως προς τα επίπεδα φιλοδοξίας για το κλίμα, η Επιτροπή θα προτείνει το 2021 έναν μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα με στόχο τη μείωση του κινδύνου διαρροής άνθρακα, σε πλήρη συμφωνία με τους κανόνες του ΠΟΕ. Πρόκειται για έναν νέο ίδιο πόρο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος θα συμβάλει στο να αποδοθούν στο μέλλον κονδύλια που συγκεντρώνονται για το μέσο Next Generation EU.
5.2.Στενότερος συντονισμός όσον αφορά τη δημόσια υγεία και ενισχυμένη διαχείριση κρίσεων
Η κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ένωσή μας στον τομέα της δημόσιας υγείας έχει αναδείξει τη δύναμη, τις δεξιότητες και το θάρρος των εργαζομένων στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στην Ευρώπη. Ωστόσο, τα συστήματά μας δημόσιας υγείας, τα οποία εξακολουθούν να συγκαταλέγονται στα καλύτερα και πλέον προσβάσιμα σε ολόκληρο τον κόσμο, έχουν δεχτεί σοβαρές πιέσεις. Αμέσως μόλις εκδηλώθηκε η κρίση τέθηκε σε δοκιμασία και ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών σε θέματα υγείας.
Έχοντας αυτό υπόψη και προκειμένου να βελτιωθεί η κοινή ετοιμότητα για μελλοντικές κρίσεις στον τομέα της υγείας, η Επιτροπή θα προτείνει να ενισχυθεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων στην παρακολούθηση της παραγωγής και της προμήθειας βασικών φαρμάκων στην ΕΕ ώστε να αποφευχθούν ελλείψεις. Θα ενισχύσει επίσης τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) στον συντονισμό της επιτήρησης, της ετοιμότητας και της αντίδρασης σε κρίσεις στον τομέα της υγείας.
Θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και να αυξηθεί η χρήση κοινών συμβάσεων προμηθειών στον τομέα της υγείας. Με τον τρόπο αυτό θα αντληθούν διδάγματα από την κρίση, αρχίζοντας από την προμήθεια εμβολίων στο άμεσο μέλλον. Θα προτείνουμε επίσης τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία, ώστε να προωθηθεί η ανταλλαγή δεδομένων για την υγεία και να υποστηριχθεί η έρευνα με πλήρη σεβασμό της προστασίας των δεδομένων.
Πιο ανθεκτικά συστήματα υγείας προϋποθέτουν κατάλληλη επενδυτική και χρηματοδοτική στήριξη ανάλογη του ηγετικού τους ρόλου. Η Επιτροπή προτείνει σήμερα ένα αυτόνομο πρόγραμμα EU4Health με σκοπό τη στήριξη των κρατών μελών και της ΕΕ στην ανάπτυξη ικανοτήτων και ετοιμότητας για μελλοντικές κρίσεις στον τομέα της υγείας. Θα συμβάλει στη διαμόρφωση ενός μακροπρόθεσμου οράματος για την εύρυθμη λειτουργία και την ανθεκτικότητα των συστημάτων δημόσιας υγείας, ιδίως επενδύοντας στην πρόληψη και την επιτήρηση των νόσων και στη βελτίωση της πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία.
Η έρευνα και η καινοτομία θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την αύξηση των γνώσεών μας όσον αφορά τις ασθένειες, τις θεραπείες και τα εμβόλια και για την ενίσχυση της αυτονομίας και της υπεροχής μας στις αλυσίδες αξίας. Για τον λόγο αυτό, στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα της υγείας, την επέκταση των κλινικών δοκιμών, τη βελτίωση της πρόσβασης σε ερευνητικές υποδομές και τη συμβολή στην εδραίωση της ορθής επιστημονικής τεκμηρίωσης στο επίκεντρο της διαδικασίας χάραξης πολιτικής.
Η τρέχουσα κρίση ανέδειξε επίσης την ανάγκη για συντονισμό και αντιμετώπιση των κρίσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενώ ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών βελτιώθηκε γρήγορα μετά από έναν αργό ρυθμό στην αρχή, είναι αναγκαίο να αντληθούν διδάγματα από την κρίση. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία μεγαλύτερης ετοιμότητας για την αντιμετώπιση και τη διαχείριση κρίσεων σε μελλοντικά σενάρια.
Η Επιτροπή προτείνει σήμερα την ενίσχυση του rescEU, ώστε να αναπτύξει τη μόνιμη ικανότητα αντιμετώπισης όλων των ειδών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η ικανότητά του να επενδύει σε υποδομές αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, σε μεταφορική ικανότητα και σε ομάδες υποστήριξης έκτακτης ανάγκης. Θα δημιουργήσει, σε επίπεδο ΕΕ, αποθέματα βασικών εφοδίων και εξοπλισμού που θα κινητοποιούνται για την αντιμετώπιση σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Ένα άλλο δίδαγμα είναι η ανάγκη για ταχεία, ευέλικτη και συντονισμένη αντίδραση της ΕΕ στις κρίσεις. Με αυτό το πνεύμα, η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθούν τα εργαλεία έκτακτης ανάγκης που διαθέτει και να καταστούν πιο ευέλικτα ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα και σε ευρεία κλίμακα όταν χρειάζεται. Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση. Το αποθεματικό αλληλεγγύης και επείγουσας βοήθειας θα ενισχυθεί επίσης σημαντικά ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία αντίδραση σε κρίσεις τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ.
6.Ανάκαμψη με βάση τις αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα της ΕΕ
Η κρίση δοκιμάζει τον τρόπο ζωής της Ευρώπης. Για να βοηθήσουμε στη διάσωση ζωών, τέθηκαν περιορισμοί σε ορισμένες από τις ελευθερίες μας. Συχνά τέθηκαν σε αναστολή βασικά στοιχεία της λειτουργίας της κοινωνίας μας. Η δημοκρατική ανθεκτικότητά μας έχει δοκιμαστεί. Ωστόσο, η Ευρώπη δεν πρέπει ποτέ να θέσει σε κίνδυνο τις αξίες της. Η ανάκαμψη πρέπει να βασίζεται στα θεμελιώδη δικαιώματα και στον πλήρη σεβασμό του κράτους δικαίου.
Ενώπιον της κρίσης, όλα τα κράτη μέλη χρειάστηκε να θεσπίσουν μέτρα έκτακτης ανάγκης. Από την εκδήλωση της κρίσης, η Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι τα μέτρα έκτακτης ανάγκης πρέπει να είναι αυστηρά αναλογικά και περιορισμένα ως προς τον χρόνο και τη φύση τους. Όλα αυτά τα μέτρα πρέπει να υπόκεινται σε τακτικό έλεγχο και όλα τα δικαιώματα να γίνονται πλήρως σεβαστά.
Η κρίση ανέδειξε επίσης ορισμένες ελλείψεις όσον αφορά το κράτος δικαίου. Αυτές κυμάνθηκαν από την πίεση στα συστήματα απονομής δικαιοσύνης έως την άνιση ικανότητα για αποτελεσματική λειτουργία των θεσμικών ελέγχων και εξισορροπήσεων. Τα μέσα ενημέρωσης και η κοινωνία των πολιτών αντιμετώπισαν νέα εμπόδια στην άσκηση του ρόλου τους στο πλαίσιο του δημοκρατικού διαλόγου. Η ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου της Επιτροπής θα εξετάσει ενδελεχέστερα τα θέματα αυτά σε όλα τα κράτη μέλη. Ένα άλλο βασικό στοιχείο θα είναι επίσης η πρόταση της Επιτροπής για έναν κανονισμό σχετικά με την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από γενικευμένες ελλείψεις στον τομέα του κράτους δικαίου.
Η κρίση ανέδειξε επίσης τις απειλές για τη δημοκρατία μας. Συνοδεύτηκε από μια νέα «επιδημία παραπληροφόρησης» (infodemic) από τα άτομα που επιθυμούν να χειραγωγούν το δημόσιο χώρο και να διαδίδουν ψευδή μηνύματα, προπαγάνδα και ρητορική του μίσους. Ενώ στηρίζει την ελευθερία της έκφρασης και τα μέσα ενημέρωσης, η Επιτροπή θα αντιμετωπίσει τις πιο άμεσες προκλήσεις παραπληροφόρησης που συνδέονται με την πανδημία και θα χρησιμοποιήσει επίσης το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία για την άντληση διδαγμάτων και την ανάπτυξη ανθεκτικότητας για το μέλλον.
Όλα αυτά αντανακλούν την ακόμη σημαντικότερη ανάγκη να ενισχυθεί και να καλλιεργηθεί η δημοκρατία μας. Η αρχή γίνεται δίνοντας στους πολίτες ισχυρότερη φωνή όσον αφορά το μέλλον τους. Μέσω της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, οι πολίτες θα πρέπει να διαδραματίσουν ηγετικό και ενεργό ρόλο στον καθορισμό των προτεραιοτήτων μας και του επιπέδου φιλοδοξίας μας για την οικοδόμηση μιας πιο ανθεκτικής, βιώσιμης και δίκαιης Ευρώπης.
7.Μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο
Η πανδημία και η οικονομική κρίση θα επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο αλληλεπίδρασης των παγκόσμιων δυνάμεων και των εταίρων. Η απειλή ενδεχόμενης διάβρωσης και κατακερματισμού της παγκόσμιας τάξης έχει αυξηθεί σημαντικά. Ταυτόχρονα, ένας ιός που δεν γνωρίζει σύνορα δημιουργεί μια κοινή πρόκληση και θέτει επιτακτικά και επειγόντως την ανάγκη για ενίσχυση της πολυμέρειας και για διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες. Περισσότερο από ποτέ, οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν διεθνή συνεργασία και κοινές λύσεις.
Πρέπει να συντηρούμε διαρκώς τους μεταξύ μας δεσμούς με στόχο την προσαρμογή σε νέες πραγματικότητες και την αντιμετώπιση των ανατρεπτικών εξελίξεων του 21ου αιώνα. Ο κόσμος πρέπει να αποφύγει ένα παγκόσμιο «μεγάλο παιχνίδι» να αναδειχτεί και να κυριαρχήσει σε βάρος άλλων. Θα πρέπει να εστιάζει σε αυτά που μπορεί να υλοποιήσει από κοινού, από την ασφάλεια έως το κλίμα και το περιβάλλον, από την καταπολέμηση των ανισοτήτων έως την ενίσχυση του διεθνούς εμπορίου και των διεθνών οργανισμών.
Η ΕΕ πρωτοστατεί στην παγκόσμια αντίδραση, σε στενή συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη (συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας), τη G20, τη G7, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα. Ενεργώντας με τον τρόπο αυτό, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να ενισχύσουν τη συλλογική τους ισχύ στην παγκόσμια σκηνή.
Στο πνεύμα αυτό, η Επιτροπή διοργάνωσε διάσκεψη για την ανάληψη δεσμεύσεων προκειμένου να συγκεντρώσει 7,5 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη εμβολίων, θεραπειών και εργαλείων, ως παγκόσμιου κοινού αγαθού. Κάθε μελλοντικό εμβόλιο πρέπει να παράγεται από όλο τον κόσμο, για ολόκληρο τον κόσμο και να είναι οικονομικά προσιτό και προσβάσιμο σε όλους.
Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η ΕΕ θα ανακάμψει επιτυχώς μόνον εάν ανακάμψουν και οι εταίροι μας σε όλο τον κόσμο. Επομένως, η επένδυση σε μια βιώσιμη παγκόσμια ανάκαμψη είναι προς το συμφέρον της ΕΕ. Αυτό θα απαιτήσει μαζική και συντονισμένη αντίδραση, καθοδηγούμενη από τη διεθνή αλληλεγγύη, τον ανοικτό χαρακτήρα και τον ηγετικό ρόλο. Ως ηγετική οικονομική δύναμη και ο μεγαλύτερος χορηγός διεθνούς βοήθειας παγκοσμίως, η ΕΕ θα είναι πάντα ανοικτή και έτοιμη να στηρίξει τους εταίρους της. Αυτό καταδεικνύεται από τα περισσότερα από 23 δισεκατομμύρια ευρώ που κινητοποιήθηκαν από την «Ομάδα Ευρώπη» για να στηριχθούν οι χώρες εταίροι και οι διεθνείς οργανισμοί ώστε να αντιμετωπίσουν τον ανθρωπιστικό, υγειονομικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο της κρίσης.
Η ΕΕ έχει παράσχει στήριξη στους εταίρους και τις γειτονικές της χώρες καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης αυτής και είναι έτοιμη να πράξει περισσότερα. Για να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου, η Επιτροπή προτείνει σήμερα να ενισχυθεί ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας καθορίζοντας το επίπεδο των κονδυλίων σε 86 δισ. EUR. Ένα ενισχυμένο μέσο ανθρωπιστικής βοήθειας θα διασφαλίσει ότι η Ευρώπη μπορεί να παράσχει απτή αλληλεγγύη σε εκείνους που την έχουν περισσότερο ανάγκη. Για να στηρίξουμε τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί η προενταξιακή βοήθεια σε 12,9 δισ. EUR.
Ενώ η κρίση πυροδοτεί μια περαιτέρω αύξηση των γεωστρατηγικών εντάσεων, οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη όσον αφορά τη διασφάλιση της δικής τους ασφάλειας. Σε συνεργασία με τους εταίρους της, η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο της ως παρόχου ασφάλειας και ως πυλώνα σταθερότητας στη διεθνή τάξη. Για τον σκοπό αυτό, θα συνεχίσει να στηρίζει την πολυμερή προσέγγιση και να προάγει αποτελεσματικότερα τα οικονομικά και στρατηγικά της συμφέροντα. Πρέπει επίσης να ενισχύσει την τεχνολογική της αυτονομία και τη συνεργασία της στον τομέα της ανάπτυξης αμυντικών δυνατοτήτων.
8.Συμπέρασμα - Η ώρα της Ευρώπης
Τώρα είναι η ώρα της Ευρώπης. Η βούλησή μας να αναλάβουμε δράση πρέπει να είναι ανάλογη με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Οι εθνικές προσπάθειες δεν αρκούν από μόνες τους - η Ευρώπη βρίσκεται στη μοναδική θέση να μπορεί να επενδύσει σε μια συλλογική ανάκαμψη και ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές.
Πρόκειται για τον καθοριστικό στόχο για τη γενιά μας. Η επένδυση που κάνουμε μέσω του Next Generation EU δεν θα συμβάλει μόνο στην ανάκαμψη των οικονομιών και τη στήριξη των εργαζομένων, των επιχειρήσεων και των περιφερειών σήμερα. Θα αποτελέσει επένδυση στο μέλλον και θα μας κάνει πιο ανθεκτικούς, ώστε να βγούμε πιο δυνατοί και να έχουμε κάνει περαιτέρω βήματα σε σχέση με το παρελθόν. Θα επιταχύνουμε τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και θα διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι βρίσκονται στο επίκεντρο της ανάκαμψης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τους συννομοθέτες να εξετάσουν αυτές τις προτάσεις με ταχύτητα, ούτως ώστε να επιτευχθεί πολιτική συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η έγκαιρη λήψη απόφασης θα επιτρέψει να καταστούν άμεσα διαθέσιμοι πόροι και να δοθούν λύσεις στους τομείς όπου απαιτείται πιο επείγουσα δράση.
Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την οριστικοποίηση συμφωνίας σχετικά με το μελλοντικό μακροπρόθεσμο πλαίσιο και τα συνοδευτικά τομεακά προγράμματα. Η ολοκλήρωση αυτών των εργασιών στις αρχές του φθινοπώρου θα σημαίνει ότι ο νέος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός θα μπορούσε να αρχίσει να εκτελείται την 1η Ιανουαρίου 2021 προωθώντας την ανάκαμψη της Ευρώπης.
Η ανάκαμψη της Ευρώπης και η οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για την επόμενη γενιά δεν θα είναι εύκολο έργο και δεν μπορεί να γίνει αυτόνομα. Αυτό θα χρειαστεί πολιτική βούληση, θάρρος και υποστήριξη από όλη την κοινωνία. Πρόκειται για ένα κοινό αγαθό για το κοινό μας μέλλον.