Βρυξέλλες, 1.7.2020

COM(2020) 277 final

2020/0132(NLE)

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για μια γέφυρα προς την απασχόληση — ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία

και

για την κατάργηση της σύστασης του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία

{SWD(2020) 124 final}


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου για «μια γέφυρα προς την απασχόληση — ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία» ανταποκρίνεται στην πολιτική δέσμευση της προέδρου της Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και εξαγγέλθηκε στο πλαίσιο της ανακοίνωσης με τίτλο « Μια ισχυρή Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις », της 14ης Ιανουαρίου 2020 1 . Αποτελεί σημαντική συμβολή στην εν εξελίξει εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ενισχύοντας την 4η αρχή «ενεργός υποστήριξη για την εξεύρεση απασχόλησης». Αποτελεί μέρος σειράς μέτρων που πρότεινε η Επιτροπή για την τόνωση της απασχόλησης των νέων, τα οποία παρουσιάζονται στην ανακοίνωση με τίτλο «Στήριξη της απασχόλησης των νέων: Γέφυρα προς την απασχόληση για την επόμενη γενιά» 2 .

Η σύσταση του Συμβουλίου για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία εκδόθηκε το 2013 ως απάντηση στην πρόσφατη οικονομική κρίση και στα επακόλουθα ποσοστά ανεργίας των νέων (ηλικίας 15 έως 24 ετών), τα οποία αυξήθηκαν σε πολύ υψηλό επίπεδο, φτάνοντας σε ποσοστό 24,4 % κατά μέσο όρο στην ΕΕ και σε άνω του 50 % σε ορισμένα κράτη μέλη. Πέραν των άνεργων νέων, 6,5 εκατομμύρια νέοι (ηλικίας 15-24 ετών) βρέθηκαν εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ).

Επτά έτη μετά τη δρομολόγησή τους, οι εγγυήσεις για τη νεολαία έχουν καταστεί πραγματικότητα σε ολόκληρη την ΕΕ, αλλά οι προκλήσεις παραμένουν. Σε ετήσια βάση, περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια νέοι λαμβάνουν προσφορές απασχόλησης, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία. Η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ) την περίοδο 2014-2020 (συνολική συνεισφορά της ΕΕ ύψους περίπου 9 δισ. EUR 3 ), από κοινού με πρόσθετες επενδύσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, υπήρξε βασικός χρηματοδοτικός πόρος της ΕΕ για τη στήριξη της υλοποίησης των εγγυήσεων για τη νεολαία. Τα ποσοστά ανεργίας των νέων και των νέων ΕΑΕΚ σημείωσαν σημαντική μείωση. Πριν από την κρίση της νόσου COVID-19, το ποσοστό ανεργίας των νέων (15-24 ετών) είχε μειωθεί σε 14,9 % κατά μέσο σε σύγκριση με το ανώτατο επίπεδο του 24,4 % το 2013. Η βελτίωση του μακροοικονομικού πλαισίου έχει σίγουρα διαδραματίσει ρόλο, αλλά σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, προκύπτει ότι οι εγγυήσεις για τη νεολαία, σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, δημιούργησαν ευκαιρίες για τους νέους και αποτέλεσαν το έναυσμα για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης τα εκπαιδευτικά συστήματα των κρατών μελών 4 .

Εντούτοις, η πανδημία της νόσου COVID-19 και οι οικονομικές της επιπτώσεις θα θέσουν σε κίνδυνο αυτή τη θετική εξέλιξη. Σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2020, η οικονομία της ΕΕ θα συρρικνωθεί κατά 7,4 % το 2020, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία της, και οι νέοι που εντάσσονται στο εργατικό δυναμικό αυτή τη χρονική περίοδο θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξασφάλιση της πρώτης τους εργασίας 5 . Προηγούμενες κρίσεις έδειξαν ότι οι νέοι είναι όντως πιθανότερο να υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα. Συνήθως είναι οι πρώτοι που απολύονται. Εργάζονται συχνότερα στο πλαίσιο της άτυπης οικονομίας ή σε μη τυπικές μορφές απασχόλησης, με ανύπαρκτη ή ελάχιστη κοινωνική προστασία. Αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό σε τομείς που υπέστησαν καταστροφικές επιπτώσεις από την πανδημία (π.χ. τουρισμός, υπηρεσίες διαμονής, εποχικές γεωργικές εργασίες, χονδρική και λιανική πώληση, όπου επίσης παρατηρείται υπερεκπροσώπηση των γυναικών), στους οποίους η τηλεργασία δεν αποτελεί επιλογή. Επιπλέον, ορισμένοι από αυτούς εξακολουθούν να υφίστανται τις επιπτώσεις της προηγούμενης οικονομικής ύφεσης και πλέον βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να πληγούν εκ νέου από μια παγκόσμια οικονομική κρίση.

Συνεπώς, είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι εγγυήσεις για τη νεολαία αυτήν ακριβώς την περίοδο, ώστε να συμβάλουν στη μείωση των επιπτώσεων της κρίσης της νόσου COVID-19 και στην αποτροπή άλλης μιας κρίσης ανεργίας των νέων. Η πρόταση βασίζεται στην εμπειρία και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την επταετή εφαρμογή των εγγυήσεων για τη νεολαία του 2013 και ενσωματώνει τις μεταβαλλόμενες συνθήκες στην αγορά εργασίας, όπως επίσης και τη διττή ψηφιακή και πράσινη μετάβαση.

Με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν, οι εγγυήσεις για τη νεολαία πρέπει να προσεγγίσουν μια ευρύτερη ομάδα-στόχο και να γίνουν πιο συμπεριληπτικές. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα για την ΕΕ, τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία στο σύνολό τους δεν προσεγγίζουν ακόμη την πλειονότητα των νέων που καθίστανται ΕΑΕΚ και, για πολλούς από τους εγγεγραμμένους, απαιτείται περισσότερος χρόνος από τους προβλεπόμενους τέσσερις μήνες έως ότου ξεκινήσουν την προσφορά τους. Πολλοί από τους συνανθρώπους μας δυσκολεύονται ακόμη να εξασφαλίσουν τα προς το ζην ή προσκρούουν σε εμπόδια όσον αφορά την απασχολησιμότητα. Πολλοί νέοι, προερχόμενοι συχνά από μειονεκτούντα κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα, δεν έχουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση και κατάρτιση ή αντιμετωπίζουν εμπόδια στη μετάβασή τους από το σχολείο στην εργασία. Η αύξηση της απασχόλησης δεν έχει κατανεμηθεί ομοιόμορφα μεταξύ κρατών μελών και περιφερειών 6 , και ορισμένες ομάδες νέων βρίσκονται σε δυσανάλογα δυσχερή θέση (π.χ. άτομα με χαμηλού επιπέδου δεξιότητες, που ζουν σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές 7 , νέοι με αναπηρία, που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών ή που ανήκουν σε φυλετικές και εθνοτικές μειονότητες, όπως, για παράδειγμα, οι Ρομά) 8 . 

Παρότι το ποσοστό των νέων ανέργων εμφάνιζε μεσοσταθμική μείωση έως τις αρχές του 2020, το ποσοστό των οικονομικά μη ενεργών νέων παρέμεινε σταθερό ή και αυξήθηκε στα περισσότερα κράτη μέλη. Σε αντίθεση με τους άνεργους νέους, οι οικονομικά μη ενεργοί νέοι άτομα δεν αναζητούν καν εργασία εξαιτίας, για παράδειγμα, δικής τους ασθένειας ή εξαιτίας των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι νέοι με αναπηρία, εξαιτίας υποχρεώσεων φροντίδας παιδιών ή εξαρτώμενων ενηλίκων ή άλλων προσωπικών ή οικογενειακών ευθυνών.

Για τους ΕΑΕΚ, το χάσμα των φύλων έχει αυξηθεί ελαφρά κατά τη διάρκεια αυτών των ετών. Κατά μέσο όρο σε επίπεδο ΕΕ, το χάσμα ήταν της τάξης των 3,2 ποσοστιαίων μονάδων το 2013 και ανήλθε σε 3,8 ποσοστιαίες μονάδες το 2019 9 . Η αεργία είναι επίσης συνηθέστερο φαινόμενο μεταξύ των γυναικών ΕΑΕΚ 10 . Κατά συνέπεια, θα ενισχυθεί η διάσταση του φύλου. Ειδικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης και επικοινωνίας μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δημιουργίας έμφυλων στερεοτύπων σε νεαρή ηλικία και να ενθαρρύνουν τις νέες γυναίκες να διευρύνουν τις επιλογές τους σε επίπεδο εκπαιδευτικής πορείας και απασχόλησης. Η στήριξη στις νέες γυναίκες μπορεί να παρασχεθεί με τρόπο που να εξασφαλίζει ότι αντιλαμβάνονται όχι μόνο τις δυνατότητες αλλά και τα δικαιώματά τους, μέσω της παροχής συμβουλών, κατευθύνσεων και καθοδήγησης. Αυτό περιλαμβάνει δράσεις υποστήριξης και καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων όσον αφορά τις επιλογές εκπαίδευσης και επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Υπό αυτή την έννοια, το προπαρασκευαστικό στάδιο βασίζεται επίσης στην παραπομπή σε εταίρους που παρέχουν υποστηρικτικές κοινωνικές υπηρεσίες, όπως η φροντίδα παιδιών, η υγειονομική περίθαλψη και η ψυχολογική υποστήριξη.

Οι νέοι με αναπηρία παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης από τα άτομα χωρίς αναπηρία, και το χάσμα απασχόλησης σε σχέση με τους νέους χωρίς αναπηρία αυξάνεται 11 . Η εκπαίδευση και κατάρτιση χωρίς αποκλεισμούς, η εξασφάλιση προσβασιμότητας και εύλογων προσαρμογών, και η καταπολέμηση των στερεοτύπων σχετικά με την αναπηρία στον χώρο εργασίας μπορούν να τονώσουν τη συμμετοχή των νέων με αναπηρία στην αγορά εργασίας.

Η δημογραφία της Ευρώπης αλλάζει. Λόγω της γήρανσης, ο πληθυσμός σε πολλές αγροτικές περιοχές της Ευρώπης φθίνει. Παρότι η διττή μετάβαση μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί αυτόματα, και οι ευκαιρίες αυτές ενδέχεται να μην επαρκούν από μόνες τους για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των νέων στις αγροτικές περιοχές και των νέων στις αστικές περιοχές. Για τους νέους που ζουν σε αγροτικές και/ή απομακρυσμένες περιοχές, ιδίως για όσους βρίσκονται ήδη σε μειονεκτική θέση σε άλλα μέτωπα, θα απαιτηθεί στοχευμένη υποστήριξη, ενώ στις εν λόγω περιοχές θα πρέπει να υπάρξει βελτίωση των υποδομών και της πρόσβασης σε υπηρεσίες. Τα μέτρα αυτά θα παράσχουν ευκαιρίες σε αυτούς τους τομείς και θα συμβάλουν στην αποφυγή της διαρροής εγκεφάλων και της περαιτέρω μείωσης του πληθυσμού. Παράλληλα, οι νέοι που ζουν σε μειονεκτούσες αστικές περιοχές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα εμπόδια όσον αφορά την ένταξή τους στην αγορά εργασίας 12 .

Επιπλέον, ο κόσμος της εργασίας αλλάζει. Οι συνεχείς εξελίξεις, όπως η αυτοματοποίηση και η ψηφιοποίηση της παραγωγής και των υπηρεσιών, αναδιαμορφώνουν διαρκώς τις αγορές εργασίας. Η μετάβαση από μια θέση εργασίας σε μια άλλη είναι όλο και πιο συχνό φαινόμενο και πολλοί νέοι μετακινούνται μεταξύ απασχόλησης και ανεργίας ή αεργίας ή βρίσκονται παγιδευμένοι σε επισφαλείς, μη τυπικές μορφές απασχόλησης. Ειδικότερα, παρατηρείται υπερεκπροσώπηση των νέων σε μη τυπικές θέσεις εργασίας, όπως είναι η εργασία σε πλατφόρμες ή η περιστασιακή εργασία, οι οποίες ενδεχομένως δεν περιλαμβάνουν αναρρωτική άδεια με αποδοχές ή πρόσβαση σε επαρκή κοινωνική προστασία. Εξάλλου, οι νέοι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με άλλες ομάδες να χάσουν την εργασία τους εξαιτίας της αυτοματοποίησης, καθώς το ποσοστό των αυτοματοποιημένων εργασιών στις θέσεις κατώτατης βαθμίδας τείνει να είναι μεγαλύτερο.

Επιπλέον, η ευρύτερη διττή μετάβαση προς μια πιο ψηφιακή και πιο πράσινη οικονομία θα προσφέρει νέες ευκαιρίες, καθώς στους εν λόγω τομείς είναι πιθανό να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Εντούτοις, για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται από τους νέους να διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες για να προσαρμόζονται σε εξελισσόμενες εργασιακές απαιτήσεις. Οι ψηφιακές δεξιότητες, οι δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την πράσινη μετάβαση, καθώς και οι μη τεχνικές («ήπιες») δεξιότητες, όπως οι επιχειρηματικές δεξιότητες και οι δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας, αναμένεται να αποκτήσουν μεγαλύτερη σπουδαιότητα. Η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο των νέων Ευρωπαίων σήμερα θα συμβάλει στη βιωσιμότητα των κοινωνικών οικονομιών της αγοράς της Ευρώπης στο μέλλον: ένα ενεργό, καινοτόμο και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό αποτελεί επίσης προϋπόθεση για την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στην αναμόρφωση του πλαισίου πολιτικής για την καλύτερη στήριξη της απασχολησιμότητας των νέων και την αποφυγή άλλης μιας κρίσης ανεργίας των νέων. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η πρόταση:

·διασφαλίζει ότι όλοι οι νέοι κάτω των 30 ετών λαμβάνουν προσφορά απασχόλησης καλής ποιότητας, συνεχή εκπαίδευση, μαθητεία ή άσκηση εντός περιόδου τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την τυπική εκπαίδευση. Ο συγκεκριμένος φιλόδοξος πρωταρχικός στόχος των εγγυήσεων για τη νεολαία διατηρείται, ενώ παράλληλα διευρύνεται η ηλικιακή ομάδα ώστε να συμπεριλαμβάνονται σε αυτήν και νέοι ηλικίας 25-29 ετών 13 .

·Με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζεται ότι για τη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία και τη βιώσιμη ένταξη στην αγορά απαιτείται περισσότερος χρόνος, λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης της εργασίας και των ζητούμενων δεξιοτήτων. Η πρόταση ευθυγραμμίζεται επίσης με τις υφιστάμενες εθνικές πρακτικές: τα μέτρα και τα προγράμματα που αφορούν τους νέους είναι, κατά κανόνα, διαθέσιμα για άτομα ηλικίας έως 29 ετών, και τα περισσότερα κράτη μέλη εντάσσουν ήδη τους νέους 25-29 ετών στην ομάδα-στόχο 14 . Αντίστοιχα, αναγνωρίζεται ότι, κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία της νόσου COVID-19, σημαντικό ποσοστό ατόμων ηλικίας 25-29 ετών πιθανόν να καταστούν άνεργοι και να χρειαστούν υποστήριξη.

·περιλαμβάνει διάκριση μεταξύ προσωρινώς ΕΑΕΚ (οι οποίοι είναι συχνά πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ενίοτε διαθέτουν επαγγελματική πείρα, πιθανώς απολυμένοι λόγω της πανδημίας της νόσου COVID-19 ή νεοεισαχθέντες στην αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους) και μακροχρονίως ΕΑΕΚ (που συχνά ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, διαθέτουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και πρέπει να καταβάλουν επιπλέον προσπάθειες). Με αυτόν τον τρόπο παρέχεται δυνατότητα για πιο εξατομικευμένη και στοχευμένη προσέγγιση για αμφότερες τις ομάδες, δεδομένου ότι η δεύτερη πιθανόν να έχει ανάγκη από περισσότερη υποστήριξη.

·προσεγγίζει και ενεργοποιεί μεγαλύτερο αριθμό νέων, ιδίως γυναικών, από όλα τα υπόβαθρα, διασφαλίζοντας ότι κανένας δεν μένει στο περιθώριο. Αυτό θα υλοποιηθεί μέσω βελτιωμένων και πιο στοχευμένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης και επικοινωνίας, μεταξύ άλλων με την αντιμετώπιση των προκλήσεων των αγροτικών ή πιο απομακρυσμένων περιοχών.

·επιδιώκει την παροχή στήριξης στους νέους για την απόκτηση επαγγελματικής πείρας και την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας, ιδίως αυτών που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Είναι, επομένως, σημαντικό οι νέοι να λαμβάνουν υποστήριξη και συμβουλές σχετικά με τις επαγγελματικές προοπτικές και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι άνω του 90 % των θέσεων εργασίας σήμερα απαιτούν ήδη ψηφιακές δεξιότητες, η Επιτροπή προτείνει την αξιολόγηση των ψηφιακών δεξιοτήτων όλων των ΕΑΕΚ που εγγράφονται, με χρήση του ευρωπαϊκού πλαισίου ψηφιακών ικανοτήτων (DigComp) και των διαθέσιμων εργαλείων (αυτο)αξιολόγησης, ώστε να διασφαλιστεί ότι, με βάση τα διαπιστωθέντα κενά, παρέχεται σε όλους τους νέους ειδική προπαρασκευαστική κατάρτιση για την ενίσχυση των ψηφιακών τους δεξιοτήτων.

Γενικότερα, προτείνει τη διεξαγωγή σύντομων και πρακτικών προπαρασκευαστικών κύκλων κατάρτισης, που σχετίζονται με συγκεκριμένες ανάγκες δεξιοτήτων του εκάστοτε νέου ως ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά ενεργοποίησης κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο, πριν από την αποδοχή μιας προσφοράς. Η πρακτική κατάρτιση μπορεί να αποτελέσει το ενδιάμεσο στάδιο πριν από έναν πλήρη κύκλο επαγγελματικής κατάρτισης, μια πρώτη γεύση από τον κόσμο της εργασίας, ή να συμπληρώσει την υπάρχουσα εκπαίδευση ή επαγγελματική πείρα πριν από την έναρξη μιας προσφοράς. Ο βραχυπρόθεσμος, άτυπος χαρακτήρας αυτού του είδους προπαρασκευαστικής κατάρτισης, η οποία δεν θα πρέπει να παρατείνει τη διάρκεια του τετράμηνου προπαρασκευαστικού σταδίου, τη διαχωρίζει από την ίδια την προσφορά.

·εξακολουθεί να υποστηρίζει την απασχολησιμότητα των νέων σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο μέσω μιας σειράς μέτρων: προσωρινές βραχυπρόθεσμες εργασιακές ρυθμίσεις, στοχευμένες μισθολογικές επιδοτήσεις και προώθηση της αυτοαπασχόλησης. Τα προγράμματα μαθητείας θα πρέπει επίσης να υποστηρίζονται, καθώς εκπαιδεύουν τους νέους για θέσεις υψηλής ζήτησης και, συνεπώς, παρέχουν σταθερή ένταξη στην αγορά εργασίας. Ο ρόλος τους κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης πρέπει να ενισχυθεί, προκειμένου περισσότεροι νέοι να έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ανάλογη προσφορά. Επιπλέον, δεδομένου ότι τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και οι νέοι χαμηλής ειδίκευσης διακινδυνεύουν ιδιαίτερα να καταστούν μακροχρονίως ΕΑΕΚ, οι νέοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ολοκληρώνουν την εκπαίδευση και κατάρτισή τους, και όσοι εγκατέλειψαν πρόωρα να επιστρέφουν σε προγράμματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Εν προκειμένω, πιο άτυπες και πιο ευέλικτες μορφές εκπαίδευσης και κατάρτισης μπορούν να αποβούν χρήσιμες.

·διασφαλίζει την ποιότητα των προσφορών μέσω της σύνδεσής τους με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, το ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας, και το ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης, που έχουν αναπτυχθεί από το 2013, εξασφαλίζοντας, για παράδειγμα, πρόσβαση σε κοινωνική προστασία, εύλογη διάρκεια των δοκιμαστικών περιόδων, συμβάσεις που συντάσσονται με σαφήνεια ή καθορισμό των περιόδων εργασίας και ανάπαυσης. Αυτό αναμένεται να συμβάλει ώστε οι προσφορές που γίνονται αποδεκτές να γίνουν πιο σταθερές μακροπρόθεσμα 15 .

·ενισχύει την πρόληψη της ανεργίας και της αεργίας των νέων μέσω αποτελεσματικότερων συστημάτων παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης, επιτυγχάνοντας προορατική συνεργασία, μεταξύ άλλων, με τον τομέα της εκπαίδευσης και με οργανώσεις νεολαίας.

·βελτιώνει την παρακολούθηση και τη συλλογή δεδομένων εστιάζοντας ιδιαίτερα στη στήριξη μετά την πρόσληψη και στην ανάγκη για βελτίωση της παρακολούθησης των νέων μετά την αποδοχή μιας προσφοράς, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η βιώσιμη ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

Η παρούσα πρότασή διαρθρώνεται γύρω από τέσσερα στάδια (χαρτογράφηση, προβολή, προπαρασκευή και προσφορά): 

·Κατά το στάδιο της χαρτογράφησης μεταφέρονται πιο εκτεταμένες πληροφορίες σχετικά με την ομάδα-στόχο ΕΑΕΚ στο συγκεκριμένο γεωγραφικό πλαίσιο του παρόχου υπηρεσιών. Στόχος είναι ο προσδιορισμός των μεμονωμένων ΕΑΕΚ και, ακόμη σημαντικότερο, όσων κινδυνεύουν να καταστούν ΕΑΕΚ. Μέσω συμπράξεων και συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, οι νέοι θα μπορούν να λαμβάνουν στήριξη πριν καταστούν άνεργοι ή οικονομικά μη ενεργοί, ιδίως στην περίπτωση που εξακολουθούν να συμμετέχουν σε προγράμματα τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

·Στο στάδιο της προβολής πραγματοποιείται η επαφή —και οικοδομείται η εμπιστοσύνη— με τους μεμονωμένους ΕΑΕΚ. Το στάδιο της προβολής περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη στρατηγική επικοινωνίας για την ευαισθητοποίηση των ΕΑΕΚ σχετικά με τη διαθέσιμη υποστήριξη, που λαμβάνει δεόντως υπόψη τα έμφυλα στερεότυπα και τα ειδικά πρόσθετα εμπόδια στην προσέγγιση ευάλωτων ομάδων.

·Το προπαρασκευαστικό στάδιο διαρκεί από τη στιγμή της αρχικής εγγραφής στην αρμόδια υπηρεσία έως την έναρξη στην πράξη μιας προσφοράς. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου ξεκινά η αντιστοίχιση μεταξύ αναγκών και προσφερόμενων λύσεων, μέσω της διαμόρφωσης εξατομικευμένων, ολιστικών προσεγγίσεων που μπορεί να καλύπτουν ευρύ φάσμα υπηρεσιών, ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το νέο άτομο. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι τα σχέδια δράσης περιλαμβάνουν παροχή συμβουλών, κατευθύνσεων και καθοδήγησης (συμπεριλαμβανομένης της παραπομπής σε ευρύτερους φορείς) και, κατά περίπτωση, συμπληρωματική αναβάθμιση δεξιοτήτων, ενώ δίνουν τη δέουσα προσοχή στα έμφυλα στερεότυπα και σε στερεότυπα που αφορούν ειδικά τους ευάλωτους νέους.

·Το τέταρτο και τελικό στάδιο αποτελεί την ουσιαστική έναρξη μιας προσφοράς εργασίας, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης. Αντιπροσωπεύει την έξοδο από το πρόγραμμα.

·Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Η πρόταση συνάδει με τις υφιστάμενες πολιτικές στον τομέα της απασχόλησης και των δεξιοτήτων και τις ενισχύει περαιτέρω.

Στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης για την Ευρώπη 16 , το Next Generation EU, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (με προτεινόμενο προϋπολογισμό 560 δισ. EUR) και της πρωτοβουλίας REACT-EU (με προτεινόμενο προϋπολογισμό 55 δισ. EUR), θα παράσχει πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη σε μέτρα για την απασχόληση των νέων. Κατά την περίοδο χρηματοδότησης 2021-2027 οι εν λόγω προσπάθειες θα συμπληρωθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, με προτεινόμενο προϋπολογισμό 86 δισ. EUR. Το ΕΚΤ+ θα στηρίξει το πλήρες φάσμα μέτρων για την απασχόληση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση που περιλαμβάνονται στην παρούσα πρόταση. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης θα συμβάλει επίσης με βιώσιμες μελλοντικά επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, σε ευθυγράμμιση με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να λαμβάνουν στήριξη από το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης κατά την προετοιμασία και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και των πολιτικών για την αγορά εργασίας.

Στις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών του 2019 17 ζητείται από τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν την ανεργία των νέων και το ζήτημα των νέων ΕΑΕΚ, μεταξύ άλλων μέσω της πλήρους εφαρμογής των εγγυήσεων για τη νεολαία.

Στη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης 18 τα κράτη μέλη καλούνται να στηρίξουν την ανάπτυξη βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων και να βελτιώσουν το επίπεδο των ψηφιακών ικανοτήτων για το σύνολο του πληθυσμού. Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 19 καθορίζει 11 δράσεις με χρονοδιάγραμμα τριετίας (2018-2020) με στόχο να παρασχεθεί συνδρομή στα κράτη μέλη ώστε να χρησιμοποιήσουν καλύτερα την ψηφιακή τεχνολογία για τη διδασκαλία και τη μάθηση, να αναπτύξουν τις ψηφιακές ικανότητες και δεξιότητες, και να βελτιώσουν την εκπαίδευση μέσω της ανάλυσης δεδομένων και των προβλέψεων. Επιπλέον, στη σύσταση του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2016, όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες Ευκαιρίες για Ενηλίκους 20 συνιστάται να παρέχεται σε άτομα με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων, γνώσεων και ικανοτήτων η ευκαιρία να αποκτήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο δεξιοτήτων. Η παρούσα πρόταση θα συμπληρώσει αυτή την προσέγγιση, παρέχοντας στους νέους στοχευμένες και προσαρμοσμένες διαδρομές αναβάθμισης των δεξιοτήτων.

Στη σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2016, για την ένταξη των μακροχρονίως ανέργων στην αγορά εργασίας 21 συνιστάται στα κράτη μέλη να παρέχουν ιδιαίτερη στήριξη στους μακροχρονίως ανέργους. Η πρόταση θα συμπληρώσει τη συγκεκριμένη προσέγγιση, προλαμβάνοντας τη μακροχρόνια ανεργία των νέων.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών» του 2016 22 υπενθυμίζει ότι η έγκαιρη ενεργοποίηση και παρέμβαση ευάλωτων ΕΑΕΚ, συμπεριλαμβανομένων νέων που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών, είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ταχείας ένταξής τους στην εκπαίδευση, σε θέσεις μαθητείας, σε προγράμματα πρακτικής άσκησης ή στην αγορά εργασίας.

Η σύσταση του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2014, σχετικά με ένα ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης 23 παρέχει καθοδήγηση όσον αφορά την παροχή ποιοτικής πρακτικής άσκησης. Επιπροσθέτως, η σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2018, σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας 24 προσδιορίζει 14 βασικά κριτήρια που θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη ώστε να αναπτύξουν ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας. Η πρόταση ευθυγραμμίζει τις προσφορές πρακτικής άσκησης και μαθητείας με τα κριτήρια ποιότητας που καθορίζονται στις εν λόγω συστάσεις του Συμβουλίου.

Η σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης 25 κάλεσε τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή ρυθμίσεις για την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Η πρόταση θα συμπληρώσει τη συγκεκριμένη προσέγγιση, προωθώντας την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης.

Η σύσταση του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 2011, σχετικά με πολιτικές για τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου 26 έθεσε το πλαίσιο για συνεκτικές, ολοκληρωμένες και τεκμηριωμένες πολιτικές όσον αφορά την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου. Στο πλαίσιο του σταδίου «χαρτογράφησης» της πρότασης, το οποίο περιλαμβάνει αποτελεσματικές συμπράξεις και συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, ακολουθείται πιστά το πλαίσιο αυτό.

Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» 27 τονίζει ότι το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ πρέπει να καθοδηγεί και να οικοδομεί μια πιο βιώσιμη, ανθεκτικότερη και δίκαιη Ευρώπη για την επόμενη γενιά και υποστηρίζει την όσο το δυνατόν ταχύτερη προώθηση της διττής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Προτείνει έναν νέο Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που θα στηρίξει τα κράτη μέλη για την υλοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάκαμψη. Η νέα πρωτοβουλία REACT-EU θα παρέχει συμπληρωματική χρηματοδότηση για τη στήριξη της συνοχής στα κράτη μέλη. Θα στηρίξει τους εργαζομένους και τις ευάλωτες ομάδες, μέτρα για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τις ΜΜΕ, τα συστήματα υγείας και την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, και θα είναι διαθέσιμη σε όλους τους τομείς. Η παρούσα πρόταση θα στηρίξει τις εν λόγω επενδύσεις ενισχύοντας την απασχολησιμότητα των νέων.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία 28 είναι η νέα αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ που αποσκοπεί στον μετασχηματισμό της ΕΕ σε δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία που διαθέτει μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, στην οποία ως το 2050 θα έχουν μηδενιστεί οι καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και όπου η οικονομική ανάπτυξη θα έχει αποσυνδεθεί από τη χρήση πόρων. Θέτει τη βιωσιμότητα και την ευημερία των πολιτών μας στο επίκεντρο της δράσης μας. Το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία 29 για μια πιο καθαρή και πιο ανταγωνιστική Ευρώπη καθορίζει δράσεις με στόχο την επίτευξη της αποσύνδεσης της ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων, ιδίως δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη απόκτησης των σωστών δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ). Η μετάβαση σε μια καθαρή και κυκλική οικονομία αποτελεί ευκαιρία να επεκταθεί η βιώσιμη και υψηλής έντασης εργασίας οικονομική δραστηριότητα, συμβάλλοντας, με αυτόν τον τρόπο, στη στήριξη της ανάκαμψης. Δεδομένου ότι ο οικολογικός προσανατολισμός της οικονομίας διαμορφώνει ποικιλοτρόπως τις απαιτήσεις όσον αφορά τις δεξιότητες, είναι κομβικής σημασίας να τεθούν σε εφαρμογή πολιτικές που θα στηρίζουν τους νέους ώστε οι τελευταίοι να αξιοποιούν τις νέες ευκαιρίες. Η πρόταση θα συμπληρώσει αυτή την προσέγγιση, προωθώντας τις δεξιότητες που απαιτούνται στο πλαίσιο της πράσινης οικονομίας.

Οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις του εν εξελίξει ψηφιακού μετασχηματισμού και η πολιτική απάντηση της Ευρώπης έχουν σκιαγραφηθεί στη στρατηγική «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης» 30 , στην οποία τονίζεται η ανάγκη επένδυσης στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τις ψηφιακές δεξιότητες για όλους τους Ευρωπαίους. Η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωση με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη» 31 με στόχο τη στήριξη της βιομηχανίας, ώστε να δοθεί ώθηση στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε μια περίοδο αυξανόμενου παγκόσμιου ανταγωνισμού και τη διασφάλιση της ηγετικής της θέσης στο πλαίσιο της διττής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην απελευθέρωση των επενδύσεων, της καινοτομίας και των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη διττή μετάβαση. Η διττή μετάβαση θα προσφέρει ευκαιρίες εργασίας οι οποίες θα είναι επίσης επωφελείς για την υλοποίηση της παρούσας πρότασης.

Η στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη 32 υπογραμμίζει ότι όλο και περισσότερες ΜΜΕ βρίσκονται αντιμέτωπες με την πρόκληση εξεύρεσης του αναγκαίου ειδικευμένου προσωπικού. Η έλλειψη δεξιοτήτων είναι ιδιαίτερα αισθητή στον τομέα της ψηφιοποίησης και των νέων τεχνολογιών. Η στρατηγική τονίζει ότι η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, διευκολύνοντας την πρόσβαση στην κατάρτιση και την αντιστοίχιση της ζήτησης ταλαντούχου προσωπικού από τις ΜΜΕ με την προσφορά στην αγορά εργασίας. Η επιχειρηματική εκπαίδευση και κατάρτιση που ενισχύει τις επιχειρηματικές γνώσεις και δεξιότητες διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προετοιμασία των ΜΜΕ για την ενιαία αγορά. Η πρόταση θα συμπληρώσει αυτή την προσέγγιση. Οι νέοι μπορούν να λάβουν προπαρασκευαστική κατάρτιση για την ενίσχυση των επιχειρηματικών τους δεξιοτήτων, χρησιμοποιώντας εργαλεία και ενότητες που αναπτύχθηκαν υπό το πλαίσιο επιχειρηματικής ικανότητας (EntreComp).

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική στηρίζει τους νέους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τη γεωργία και τους νέους που ξεκινούν μια δραστηριότητα σε αγροτικές περιοχές. Παρέχει στους νέους κατάρτιση, συμβουλευτικές υπηρεσίες και στήριξη για την ίδρυση επιχειρήσεων και επενδύσεων. Η προσέγγιση αυτή θα συμπληρωθεί με τη διάσταση δεξιοτήτων της πρότασης, ιδίως όσον αφορά τις επιχειρηματικές δεξιότητες.

Επιπλέον, η στρατηγική για την ισότητα των φύλων 33 έχει ως στόχο τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στην αγορά εργασίας και την αύξηση της αποτελεσματικής πρόσβασης των γυναικών σε δίκαια αμειβόμενη, ποιοτική και βιώσιμη απασχόληση.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

Νομική βάση

Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 292 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο διατυπώνει συστάσεις βάσει πρότασης της Επιτροπής, σε συνδυασμό με το άρθρο 149, το οποίο προβλέπει μέτρα ενθάρρυνσης για τη στήριξη των δράσεων των κρατών μελών στον τομέα της απασχόλησης.

Ο τίτλος IX της ΣΛΕΕ ορίζει την αρμοδιότητα της ΕΕ σχετικά με τις πολιτικές για την απασχόληση, ιδίως το άρθρο 145 σχετικά με την ανάπτυξη συντονισμένης στρατηγικής για την απασχόληση, και το άρθρο 147 σχετικά με τη συμβολή σε υψηλό επίπεδο απασχόλησης μέσω της υποστήριξης και της συμπλήρωσης της δράσης των κρατών μελών. Οι χαμηλές επιδόσεις της αγοράς εργασίας σε εθνικό επίπεδο όσον αφορά την ανεργία και αεργία των νέων ενδέχεται να έχουν αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις και να υπονομεύσουν την οικονομική και κοινωνική συνοχή σε όλη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που οι χαμηλές επιδόσεις αφορούν κυρίως υποομάδες του πληθυσμού ΕΑΕΚ σε ευάλωτη κατάσταση.

Ως εκ τούτου, η πρόταση θα συμβάλλει στους στόχους της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), προωθώντας ιδίως την πλήρη απασχόληση, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, την κοινωνική ένταξη και την κοινωνική συνοχή (άρθρο 3 της ΣΕΕ).

Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Στο πλαίσιο του έργου της για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής για την απασχόληση, η ΕΕ έχει την αρμοδιότητα να συντονίζει, να ενθαρρύνει τη συνεργασία και να υποστηρίζει τις δράσεις των κρατών μελών. Η πρόταση, σεβόμενη την αρμοδιότητα των κρατών μελών, προσδίδει συγκεκριμένο περιεχόμενο σε αυτή τη φιλοδοξία, αξιοποιώντας ιδίως τα επτά έτη υλοποίησης των εγγυήσεων για τη νεολαία. Η πρόταση αποσκοπεί στη βελτίωση της υλοποίησης των υφιστάμενων προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία στα κράτη μέλη, αξιοποιώντας τις επιτυχημένες πρακτικές και τα διδάγματα που αντλήθηκαν. Η συνεχής παρέμβαση της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της αεργίας των νέων, με βάση ένα κοινό πλαίσιο πολιτικής μελλοντικά πιο βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς, θα πρέπει να προσφέρει βελτιωμένη πολιτική καθοδήγηση στα κράτη μέλη και μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού ενεργοποίησης και στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ, αποτρέποντας παράλληλα το ιδιαίτερα υψηλό οικονομικό και κοινωνικό κόστος που συνεπάγεται η παραμονή των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.

Η πρόταση θα βοηθήσει επίσης τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν αποτελεσματικότερα το ΕΚΤ+ για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της αεργίας των νέων.

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η πρόταση διατυπώνει συστάσεις για τη βελτίωση της υλοποίησης των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία από τα κράτη μέλη, με πλήρη σεβασμό στην αρμοδιότητα των κρατών μελών στον τομέα της απασχόλησης, καθώς και στον εσωτερικό τους καταμερισμό αρμοδιοτήτων. Η πρόταση αναγνωρίζει ότι οι διαφορετικές συνθήκες στα επιμέρους κράτη μέλη (ή σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο) μπορούν να οδηγήσουν σε διαφορετικούς τρόπους εφαρμογής των συστάσεων.

Αναλογικότητα

Οι προτεινόμενες δράσεις είναι ανάλογες ως προς τους επιδιωκόμενους στόχους. Η πρόταση στηρίζει τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία που δρομολόγησαν τα κράτη μέλη και συμπληρώνει τις προσπάθειές τους στον τομέα της ανεργίας και της αεργίας των νέων. Η προτεινόμενη δράση σέβεται τις πρακτικές των κρατών μελών και την πολυμορφία των συστημάτων. Εξυπηρετεί την ανάγκη για μια διαφοροποιημένη προσέγγιση που αντικατοπτρίζει τη διαφορετική οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική κατάσταση των κρατών μελών, τις διαφορετικές συνθήκες της αγοράς εργασίας και την ετερογένεια των καταστάσεων που οδηγούν στην ανεργία και την αεργία των νέων. Αναγνωρίζει ότι οι διαφορετικές εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές συνθήκες ενδέχεται να οδηγήσουν σε διαφορές ως προς τον τρόπο εφαρμογής της προτεινόμενης σύστασης.

Επιλογή της νομικής πράξης

Η προτεινόμενη νομική πράξη είναι πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου, η οποία σέβεται τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Βασίζεται στο ισχύον δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνάδει με το είδος των διαθέσιμων μέσων για ανάληψη ενωσιακής δράσης στους τομείς της απασχόλησης. Ως νομική πράξη, σηματοδοτεί τη δέσμευση των κρατών μελών για τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα σύσταση και παρέχει ισχυρή πολιτική βάση για συνεργασία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτόν, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τον πλήρη σεβασμό της αρμοδιότητας των κρατών μελών στο πεδίο των πολιτικών απασχόλησης. Μόλις εγκριθεί η πρόταση, η σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία θα καταργηθεί.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

Άνευ αντικειμένου.

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Όπως εξηγείται ανωτέρω, η πρόταση βασίζεται στη σύσταση του Συμβουλίου του 2013 για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία 34 . Από το 2014, η εφαρμογή της σύστασης παρακολουθείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η επανεξέταση της υλοποίησης σε όλα τα κράτη μέλη πραγματοποιείται ανά διετία στο πλαίσιο της Επιτροπής Απασχόλησης (EMCO). Επιπλέον, διενεργείται ποσοτική παρακολούθηση των εθνικών προγραμμάτων ετησίως, βάσει ενός από κοινού συμφωνηθέντος πλαισίου δεικτών 35 . Οι συντονιστές των εγγυήσεων για τη νεολαία από όλα τα κράτη μέλη συνεδριάζουν τακτικά, προκειμένου να συζητούν την πρόοδο ως προς την υλοποίηση, τις εν εξελίξει πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τα σχετικά έργα, και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες αμοιβαίας μάθησης.

Επιπλέον, στις αρχές του 2020 οργανώθηκαν ειδικές δραστηριότητες διαβούλευσης, απευθυνόμενες σε ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετέχουν στενά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των εγγυήσεων για τη νεολαία ή επωφελούνται από αυτές. Παρότι όλες οι διαβουλεύσεις διενεργήθηκαν πριν από την έξαρση της νόσου COVID και την οικονομική ύφεση που επακολούθησε, οι απαντήσεις επικεντρώθηκαν σε διαρθρωτικές πτυχές και, συνεπώς, παραμένουν συναφείς 36 .

Η πρόταση αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων διαβουλεύσεων. Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις —με εξαίρεση τους εργοδότες, οι οποίοι υποστήριξαν τη στενότερη παρακολούθηση της εφαρμογής της υφιστάμενης σύστασης του Συμβουλίου— τάχθηκαν υπέρ της ενίσχυσης των εγγυήσεων για τη νεολαία μέσω πρότασης για νέα σύσταση του Συμβουλίου.

Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ζήτησαν να βελτιωθεί η ποιότητα των προσφορών, προτείνοντας διαφορετικές προσεγγίσεις, στις οποίες η παρούσα πρόταση ανταποκρίνεται, ευθυγραμμίζοντας τις προσφορές με τα ισχύοντα πρότυπα και αρχές ποιότητας. Αντικατοπτρίζει, επίσης, την κοινή πεποίθηση ότι είναι ανάγκη να ενισχυθεί η ολοκληρωμένη προσέγγιση στη βάση συμπράξεων μεταξύ πολλαπλών ενδιαφερόμενων μερών.

   Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Εκτός από την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης, η πρόταση βασίζεται σε ευρύ φάσμα εκθέσεων και μελετών, καθώς και στην εμπειρογνωσία που αποκτήθηκε μέσω δραστηριοτήτων μάθησης από ομοτίμους και συνεδριάσεων των συντονιστών των εγγυήσεων για τη νεολαία.

Διενεργείται ποσοτική παρακολούθηση των εθνικών προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία ετησίως, βάσει ενός από κοινού συμφωνηθέντος πλαισίου δεικτών. Για την παρακολούθηση της γενικής κατάστασης των νέων στην αγορά εργασίας και, ως εκ τούτου, εμμέσως και του αντίκτυπου των εγγυήσεων για τη νεολαία και άλλων μέτρων πρόληψης με στόχο να μην καταστούν οι νέοι ΕΑΕΚ, χρησιμοποιούνται μακροοικονομικοί δείκτες που βασίζονται σε στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΕ. Οι δείκτες υλοποίησης και παρακολούθησης (μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα) προκύπτουν από διοικητικά στοιχεία που διαβιβάζουν σε ετήσια βάση τα κράτη μέλη. Βασίζονται σε στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των νέων που έχουν εγγραφεί σε προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία (για πόσο διάστημα παραμένουν εγγεγραμμένοι, πού πηγαίνουν μετά την έξοδό τους από το μητρώο και σε ποια κατάσταση βρίσκονται μετά την πάροδο ορισμένου διαστήματος από την έξοδό τους). Οι δείκτες υλοποίησης καταμετρούν τις άμεσες επιπτώσεις της υλοποίησης των εγγυήσεων για τη νεολαία, ενώ οι δείκτες παρακολούθησης χρησιμοποιούνται για να αξιολογείται η βιωσιμότητα της ένταξης στην αγορά εργασίας έπειτα από την παροχή προσφοράς στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία.

Επιπλέον, οι συντονιστές των εγγυήσεων για τη νεολαία από όλα τα κράτη μέλη συνεδριάζουν τακτικά, προκειμένου να συζητούν την πρόοδο και τις προκλήσεις όσον αφορά την υλοποίηση, τις εν εξελίξει πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τα σχετικά έργα. Συμμετέχουν επίσης σε δραστηριότητες αμοιβαίας μάθησης. Οι εμπειρίες και οι αξιολογήσεις όσον αφορά την υλοποίηση σε εθνικό επίπεδο συνέβαλαν στην εκπόνηση σειράς εκθέσεων που δημοσιεύτηκαν το 2018. Το ευρωπαϊκό δίκτυο των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης (ΔΥΑ) υποβάλλει τακτικά αναφορές σχετικά με την ικανότητα των ΔΥΑ να υλοποιούν τις εγγυήσεις για τη νεολαία στο πλαίσιο των διετών εκθέσεων αξιολόγησης. Το χρηματοδοτικό σκέλος της ΕΕ παρακολουθείται στενά μέσω των επιτροπών παρακολούθησης του ΕΚΤ και ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης, και αξιολογείται τακτικά.

Εκτίμηση επιπτώσεων

Η προτεινόμενη νομική πράξη —σύσταση του Συμβουλίου— παρέχει καθοδήγηση σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία, αλλά αφήνει περιθώρια ευελιξίας στα κράτη μέλη όσον αφορά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των μέτρων. Ως εκ τούτου, δεν απαιτείται εκτίμηση επιπτώσεων.

Ένα εκτενές έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής 37 περιλαμβάνει επισκόπηση των σημαντικότερων διδαγμάτων που αντλήθηκαν από τις συνέπειες της προηγούμενης οικονομικής ύφεσης και μια περιεκτική σύνοψη των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από την υλοποίηση των εγγυήσεων για τη νεολαία κατά την περίοδο 2013-2020. Τα εν λόγω διδάγματα αντλούνται από πολυάριθμες διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης σε επίπεδο ΕΕ, καθώς επίσης και από την ανατροφοδότηση που λήφθηκε κατά τη διάρκεια στοχευμένων διαβουλεύσεων στις αρχές του 2020, στο πλαίσιο των οποίων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απευθύνθηκε, μεταξύ άλλων, στην κοινωνία των πολιτών, στους κοινωνικούς εταίρους, στους εθνικούς φορείς και στους ίδιους τους νέους. Όλα τα διδάγματα αυτά μεταφράζονται σε σειρά δράσεων που περιγράφονται λεπτομερώς στην πρόταση.

Η Επιτροπή διενήργησε αξιολόγηση των μέτρων για την απασχόληση των νέων που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και η προπαρασκευαστική εργασία που πραγματοποιήθηκε το 2018 για την αξιολόγηση λήφθηκαν υπόψη για την εκπόνηση της παρούσας πρότασης.

Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

Άνευ αντικειμένου.

Θεμελιώδη δικαιώματα

Άνευ αντικειμένου.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η σύσταση δεν απαιτεί πρόσθετους πόρους από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ούτε πρόσθετους πόρους προσωπικού.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Προτείνεται η Επιτροπή να εξακολουθήσει να παρακολουθεί την υλοποίηση των εγγυήσεων για τη νεολαία σε συνεργασία με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η επανεξέταση για όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να πραγματοποιείται ανά διετία στο πλαίσιο της EMCO. Θα πρέπει να διεξάγεται ποσοτική παρακολούθηση των εθνικών προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία ετησίως, βάσει ενός από κοινού συμφωνηθέντος πλαισίου δεικτών. Επιπλέον, οι συντονιστές των εγγυήσεων για τη νεολαία από όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν τις τακτικές συνεδριάσεις, προκειμένου να συζητούν την πρόοδο και τις προκλήσεις όσον αφορά την υλοποίηση, τις εν εξελίξει πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τα σχετικά έργα, και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες αμοιβαίας μάθησης.

Επεξηγηματικά έγγραφα (για οδηγίες)

Άνευ αντικειμένου.

Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Η παράγραφος 1 επικαιροποιεί τον πρωταρχικό στόχο, διευρύνοντας την ηλικιακή ομάδα για την ένταξη σε αυτή των νέων ηλικίας 25-29 ετών. Έτσι η πρόταση καθίσταται πιο συμπεριληπτική και αναγνωρίζει ότι, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία της νόσου COVID-19, μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων ηλικίας 25 έως 29 ετών θα καταστούν άνεργοι και θα έχουν ανάγκη στήριξης.

Στις παραγράφους 2 έως 4 συστήνεται στα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα συστήματα χαρτογράφησης και να καταστήσουν δυνατή την πρόληψη μέσω συστημάτων παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης.

Στις παραγράφους 5 έως 7 περιλαμβάνονται συστάσεις προς τα κράτη μέλη όσον αφορά την ευαισθητοποίηση και τη στοχευμένη επικοινωνία, καθώς και την κλιμάκωση της προβολής που απευθύνεται σε ευάλωτες ομάδες. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της υιοθέτησης κατάλληλων, φιλικών προς τους νέους διαύλων ενημέρωσης και της χρήσης αναγνωρίσιμου οπτικού ύφους για σκοπούς επικοινωνίας.

Οι παράγραφοι 8 έως 11 περιλαμβάνουν συστάσεις προς τα κράτη μέλη σχετικά με την κατάρτιση των προφίλ, την παροχή συμβουλών, κατευθύνσεων και καθοδήγησης. Τα κράτη μέλη καλούνται να βελτιώσουν τα εργαλεία κατάρτισης προφίλ και αναγνώρισης και τα εξατομικευμένα σχέδια δράσης που λαμβάνουν υπόψη τις προτιμήσεις και τα κίνητρα κάθε νέου, τα εμπόδια και τα μειονεκτήματα που αυτός αντιμετωπίζει, καθώς και τους λόγους για τους οποίους είναι άνεργος ή οικονομικά μη ενεργός.

Οι παράγραφοι 12 και 13 περιλαμβάνουν συστάσεις προς τα κράτη μέλη για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων με προπαρασκευαστικά μαθήματα κατάρτισης και για την επικύρωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Συνιστάται ιδιαίτερα στα κράτη μέλη να αξιολογούν τις ψηφιακές δεξιότητες όλων των ΕΑΕΚ που είναι εγγεγραμμένοι στις εγγυήσεις για τη νεολαία και να διασφαλίζουν ότι παρέχεται σε όλους τους νέους ειδική προπαρασκευαστική κατάρτιση για την ενίσχυση των ψηφιακών τους δεξιοτήτων.

Η παράγραφος 14 καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το προπαρασκευαστικό στάδιο διευκολύνει την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση που προσανατολίζονται στις δεξιότητες που απαιτούνται στο πλαίσιο της μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας, καθώς επίσης και στις επιχειρηματικές δεξιότητες και στις δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας.

Στις παραγράφους 15 έως 19 συστήνεται στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν στοχευμένα και σωστά σχεδιασμένα κίνητρα για την απασχόληση και τη σύσταση επιχειρήσεων, να εναρμονίζουν τις προσφορές με τα πρότυπα ποιότητας και ισότητας και να επεκτείνουν τη στήριξη μετά την πρόσληψη.

Στις παραγράφους 20 έως 26 περιλαμβάνονται συστάσεις προς τα κράτη μέλη όσον αφορά τις συμπράξεις, τη συλλογή δεδομένων και την παρακολούθηση, καθώς και τη χρήση των κονδυλίων. Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν τις υφιστάμενες συμπράξεις και καλούνται να καθιερώσουν επίσημα πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών εγγυήσεων για τη νεολαία (συμπεριλαμβανομένων των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης) και άλλων κοινωνικών υπηρεσιών (π.χ. υπηρεσίες φροντίδας παιδιών, υγειονομικής περίθαλψης, κοινωνικής στέγασης και προσβασιμότητας). Ειδικότερα, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε όλα τα επίπεδα. Τα κράτη μέλη καλούνται να αναπτύξουν περαιτέρω ολοκληρωμένα μοντέλα παροχής υπηρεσιών, όπως υπηρεσίες μίας στάσης, κοινή διαχείριση υποθέσεων ή διεπιστημονικές ομάδες. Επίσης, ζητείται από τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τα στοιχεία όσον αφορά τη βιώσιμη ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας και να διερευνήσουν τη δυνατότητα πιο εκτεταμένης ανταλλαγής δεδομένων.

Στις παραγράφους 27 έως 31 επικροτείται η πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει τη στήριξη της ποσοτικής παρακολούθησης των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία με βάση το από κοινού συμφωνηθέν πλαίσιο δεικτών, να διερευνήσει τις νέες δυνατότητες που προκύπτουν από τις προσεχείς βελτιώσεις στην έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΕ και τον βαθμό ανάλυσης με τον οποίο μπορεί να διενεργείται η αξιολόγηση της ομάδας-στόχου ΕΑΕΚ, και να παρακολουθήσει την υλοποίηση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία μέσω της πολυμερούς επιτήρησης της Επιτροπής Απασχόλησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η Επιτροπή καλείται να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στην Επιτροπή Απασχόλησης σχετικά με τις εξελίξεις ως προς την υλοποίηση και τα αποτελέσματα των προγραμμάτων, και να στηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών για ευαισθητοποίηση και επικοινωνία, ενισχύοντας παράλληλα τη διάδοση των αποτελεσμάτων και των παραδειγμάτων ορθών πρακτικών σε επίπεδο ΕΕ. Οι ορθές πρακτικές βοηθούν τα άλλα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα με αποδεδειγμένο ιστορικό επιδόσεων.

2020/0132 (NLE)

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για μια γέφυρα προς την απασχόληση — ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία

και


για την κατάργηση της σύστασης του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 292, σε συνδυασμό με το άρθρο 149,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα εξής:

(1)Τον Νοέμβριο του 2017 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή διακήρυξαν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος ορίζει 20 βασικές αρχές και δικαιώματα που έχουν σκοπό να στηρίξουν εύρυθμες και δίκαιες αγορές εργασίας και συστήματα πρόνοιας. Καθορίζει το δικαίωμα σε δίκαιη και ίση μεταχείριση όσον αφορά τους όρους εργασίας, την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία και την κατάρτιση. Επίσης, αναφέρει ότι οι δοκιμαστικές περίοδοι θα πρέπει να έχουν εύλογη διάρκεια, και απαγορεύει την κατάχρηση των άτυπων συμβάσεων. Η 4η αρχή για «ενεργό υποστήριξη της εξεύρεσης απασχόλησης» ορίζει ότι «οι νέοι έχουν δικαίωμα σε συνεχή εκπαίδευση, μαθητεία, άσκηση ή προσφορά εργασίας καλής ποιότητας εντός 4 μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την εκπαίδευση».

(2)Στις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών, που ενέκρινε το Συμβούλιο με την απόφασή του (ΕΕ) 2019/1181, της 8ης Ιουλίου 2019 38 , και ιδίως στην κατευθυντήρια γραμμή 6, ζητείται από τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν την ανεργία των νέων και το ζήτημα των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) με την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και τη διαρθρωτική βελτίωση της μετάβασης από την εκπαίδευση στην απασχόληση, μεταξύ άλλων μέσω της πλήρους εφαρμογής των εγγυήσεων για τη νεολαία.

(3)Η σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης 39 ορίζει στοιχεία και αρχές για την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης που παρέχουν στα άτομα τη δυνατότητα να αποκτούν επικύρωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που απέκτησαν μέσω μη τυπικής και άτυπης μάθησης και να αποκτούν πλήρη, ή, ανάλογα με την περίπτωση, μερική σειρά επαγγελματικών προσόντων.

(4)Στη σύσταση του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2016, με τίτλο «Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες Ευκαιρίες για Ενηλίκους» 40 συνιστάται να παρέχεται στους ενηλίκους με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων, γνώσεων και ικανοτήτων η ευκαιρία, ανάλογα με τις ατομικές τους ανάγκες, να αποκτήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο γραμματισμού, αριθμητισμού και ψηφιακών ικανοτήτων και/ή να αποκτήσουν μια ευρύτερη δέσμη δεξιοτήτων, γνώσεων και ικανοτήτων.

(5)Στη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης 41 τα κράτη μέλη καλούνται να στηρίξουν την ανάπτυξη βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων και να αυξήσουν και να βελτιώσουν το επίπεδο των ψηφιακών ικανοτήτων για όλα τα τμήματα του πληθυσμού.

(6)Η σύσταση του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2014, σχετικά με ένα ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης 42 παρέχει καθοδήγηση όσον αφορά την παροχή ποιοτικής πρακτικής άσκησης και περιλαμβάνει στοιχεία ποιότητας που αφορούν ιδίως το μαθησιακό περιεχόμενο, τις συνθήκες εργασίας και τη διαφάνεια όσον αφορά τις οικονομικές συνθήκες και τις πρακτικές πρόσληψης.

(7)Η σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2018, σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας 43 προσδιορίζει 14 βασικά κριτήρια που θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη ώστε να αναπτύξουν ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας, που διασφαλίζουν αφενός την ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων και, αφετέρου, την προσωπική ανάπτυξη των μαθητευομένων.

(8)Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1700 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Οκτωβρίου 2019 44 , παρέχει ένα κοινό πλαίσιο για επτά, προηγουμένως ανεξάρτητες, συλλογές δεδομένων, μεταξύ των οποίων η έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΕ. Οι ολοκληρωμένες ευρωπαϊκές κοινωνικές στατιστικές παράγουν πιο αναλυτικά συγκριτικά στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ, τα οποία παρέχουν τη δυνατότητα καλύτερης κατανόησης της μετάβασης των νέων από το σχολείο στην εργασία, καθώς αποτυπώνουν με πιο ακριβή τρόπο τη μάθηση και την επαγγελματική τους πείρα, αλλά και τα χαρακτηριστικά του προσωπικού τους ιστορικού.

(9)Στα συμπεράσματά του, της 15ης Δεκεμβρίου 2016, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά τη συνέχιση των εγγυήσεων για τη νεολαία. Στα συμπεράσματά του, της 15ης Ιουνίου 2017, το Συμβούλιο επιβεβαιώνει ότι η αντιμετώπιση της ανεργίας και της αεργίας των νέων εξακολουθεί να αποτελεί πολιτική προτεραιότητα, κρίνει ότι οι εγγυήσεις για τη νεολαία και η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων έχουν παράσχει ισχυρή ώθηση σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και πολιτικές καινοτομίες, και υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση των ΕΑΕΚ απαιτεί έντονες και επίμονες προσπάθειες από πλευράς εθνικών αρχών και διατομεακή συνεργασία.

(10)Στο ψήφισμά του, της 18ης Ιουνίου 2018, σχετικά με την υλοποίηση της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων στα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατάλληλες και προσαρμοσμένες στρατηγικές προβολής για να προσεγγίσουν όλους τους ΕΑΕΚ, και να υιοθετήσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διάθεση περισσότερο εξατομικευμένης βοήθειας και υπηρεσιών για τη στήριξη των νέων που αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εστιάζει στην ανάγκη να βελτιωθεί η ποιότητα των προσφορών εργασίας στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων και των εγγυήσεων για τη νεολαία και ζητά να διεξαχθεί μελλοντική συζήτηση σχετικά με την επιλέξιμη ηλιακή ομάδα.

(11)Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία 45 είναι η νέα αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ που αποσκοπεί στον μετασχηματισμό της ΕΕ σε δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία που διαθέτει μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, στην οποία ως το 2050 θα έχουν μηδενιστεί οι καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και όπου η οικονομική ανάπτυξη θα έχει αποσυνδεθεί από τη χρήση πόρων.

(12)Για να συμβάλει στην αποκατάσταση των οικονομικών και κοινωνικών ζημιών που προκλήθηκαν από την πανδημία της νόσου COVID-19, στην επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ανάκαμψης και στην προστασία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για ένα σημαντικό σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη και για το μέσο «Next Generation EU», τα οποία βασίζονται στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχει ο προϋπολογισμός της ΕΕ 46 . Οι εν λόγω πόροι θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη στήριξη, μεταξύ άλλων πεδίων, βραχυπρόθεσμων μέτρων ενίσχυσης της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της απασχόλησης των νέων, καθώς και επενδύσεων σε μακροπρόθεσμες πολιτικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν την αγορά εργασίας, τα κοινωνικά συστήματα και τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.

(13)Το 2013, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης οικονομικής ύφεσης, το ποσοστό ανεργίας των νέων (ηλικίας 15-24 ετών) ανήλθε σε 24,4 % στην ΕΕ και ξεπέρασε το 50 % σε ορισμένα κράτη μέλη, ενώ ο αριθμός των ΕΑΕΚ ηλικίας 15-24 ετών ήταν 6,5 εκατομμύρια. Ως απάντηση, τον Απρίλιο του 2013 εκδόθηκε η σύσταση του Συμβουλίου για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία 47 , μια μεγάλη, συντονισμένη και ενεργός πολιτική παρέμβαση στην αγορά εργασίας σε επίπεδο ΕΕ.

(14)Η επιδημία της νόσου COVID-19 βύθισε την ΕΕ σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική ύφεση, η οποία ενδέχεται να επαναφέρει τα δραματικά υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων και τα ποσοστά ΕΑΕΚ. Η οικονομία της ΕΕ αναμένεται ότι θα συρρικνωθεί κατά 7,4 % το 2020, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία της, και οι νέοι που ήδη βρίσκονταν σε επισφαλή κατάσταση στην αγορά εργασίας θα πληγούν περισσότερο, ενώ εκείνοι που εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό αυτή την περίοδο θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξασφάλιση της πρώτης τους εργασίας. Συνεπώς, υπό το πρίσμα της παρούσας κρίσης, είναι ανάγκη να ενισχυθούν οι εγγυήσεις για τη νεολαία.

(15)Οι νέοι μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο πλαίσιο της αγοράς εργασίας, διότι διανύουν μια μεταβατική περίοδο της ζωής τους και διαθέτουν περιορισμένη ή καθόλου επαγγελματική πείρα. Όπως έχει καταδειχθεί από τις προηγούμενες υφέσεις, οι νέοι πλήττονται πιο έντονα από τους μεγαλύτερους σε ηλικία και πιο έμπειρους εργαζομένους. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης, η ανεργία των νέων αυξήθηκε από 16 % το 2008 στο ανώτατο επίπεδο του 24,4 % το 2013. Οι νέες γυναίκες είναι επίσης πιθανότερο να καταστούν οικονομικά μη ενεργές λόγω ευθυνών φροντίδας (όσες φροντίζουν παιδιά ή εξαρτώμενους ενήλικες, καθώς και γυναίκες με άλλες προσωπικές ή οικογενειακές ευθύνες). Οι ευθύνες φροντίδας είναι κύρια αιτία αεργίας για τις γυναίκες, σε ποσοστό υπερπενταπλάσιο απ’ ό,τι στους άνδρες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του χάσματος μεταξύ των φύλων στην απασχόληση, με μακροχρόνιες συνέπειες καθ’ όλη τη ζωή των γυναικών.

(16)Η ανεργία και η αεργία των νέων μπορεί να αφήσει μόνιμα σημάδια, όπως αυξημένο κίνδυνο ανεργίας στο μέλλον, μειωμένα επίπεδα μελλοντικών αποδοχών, απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου και διαγενεακή μεταβίβαση της φτώχειας. Τα σημάδια αυτά μεταφράζονται σε δυσχέρειες σε ατομικό επίπεδο και συνεπάγονται άμεσο και έμμεσο κόστος για την κοινωνία συνολικά. Συντείνουν επίσης σε περιφερειακές ανισότητες —για παράδειγμα, οι νέοι αδυνατούν να εξασφαλίσουν βιώσιμη ένταξη στην αγορά εργασίας σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές και αναζητούν ευκαιρίες αλλού.

(17)Οι συνεχείς εξελίξεις, όπως η αυτοματοποίηση και η ψηφιοποίηση της παραγωγής και των υπηρεσιών, αναδιαμορφώνουν διαρκώς τον κόσμο της εργασίας. Οι νέοι υπερεκπροσωπούνται σε μη τυπικές θέσεις εργασίας, όπως είναι η εργασία σε πλατφόρμες ή η περιστασιακή εργασία, στις οποίες ενδεχομένως δεν συνεπάγονται πρόσβαση σε κατάλληλη κοινωνική προστασία. Οι νέοι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με άλλες ομάδες να χάσουν την εργασία τους εξαιτίας της αυτοματοποίησης, καθώς το ποσοστό των αυτοματοποιημένων εργασιών στις θέσεις κατώτατης βαθμίδας τείνει να είναι μεγαλύτερο. Ταυτόχρονα, οι ψηφιακές τεχνολογίες δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και αυξάνουν τη ζήτηση για δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ψηφιακή μετάβαση σε πολλούς τομείς της οικονομίας.

(18)Η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο των νέων Ευρωπαίων σήμερα θα συμβάλει στη δημιουργία μελλοντικά βιώσιμων κοινωνικών οικονομιών της αγοράς στην Ευρώπη, που θα αντεπεξέρχονται στις δημογραφικές αλλαγές και, παράλληλα, θα αξιοποιούν πλήρως την ψηφιακή εποχή και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο πλαίσιο της πράσινης οικονομίας. Η Ένωση θα είναι σε θέση να αποκομίσει όλα τα οφέλη από ένα ενεργό, καινοτόμο και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, αποφεύγοντας ταυτόχρονα το πολύ υψηλό κόστος της παραμονής των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.

(19)Η ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία μπορεί να συνεισφέρει στη δημιουργία απασχόλησης για τους νέους κατά τη φάση ανάκαμψης από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και να συμβάλει στην αξιοποίηση των ευκαιριών που αναδύονται στο πλαίσιο της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης. Μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επίμονων αρνητικών συνεπειών που προκάλεσε η δριμεία επιβράδυνση, ενθαρρύνοντας τις επιχειρήσεις να προσλάβουν άνεργους νέους και παρέχοντας κατάρτιση που διευκολύνει την αντιστοίχιση των άνεργων και οικονομικά μη ενεργών νέων με τις κενές θέσεις εργασίας.

(20)Η ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι όλοι οι νέοι λαμβάνουν ποιοτική προσφορά απασχόλησης, συνεχή εκπαίδευση, μαθητεία ή άσκηση εντός περιόδου τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την τυπική εκπαίδευση. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η φιλοδοξία, θα πρέπει να παρέχει στους νέους μια πορεία σταθερής ένταξης στην αγορά εργασίας σε περιόδους κρίσης, καθώς επίσης και να προσεγγίσει και να ενεργοποιήσει μεγαλύτερο αριθμό νέων, ανεξαρτήτως υπόβαθρου, διασφαλίζοντας ότι κανένας δεν μένει στο περιθώριο. Θα πρέπει να επιδιώξει την παροχή στήριξης στους νέους για την απόκτηση επαγγελματικής πείρας και την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας, ιδίως αυτών που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικός ο ρόλος των προγραμμάτων μαθητείας. Είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η προσφορά και η ποιότητά τους, προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος τους κατά τη φάση ανάκαμψης. Τα προγράμματα μαθητείας προετοιμάζουν τους νέους για θέσεις εργασίας υψηλής ζήτησης και, συνεπώς, τους προσφέρουν μια δυνατότητα σταθερής ένταξης στην αγορά εργασίας και σε τοπικό επίπεδο.

(21)Στη σύσταση του Συμβουλίου για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία του 2013, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι νέοι ηλικίας έως 25 ετών λαμβάνουν προσφορά απασχόλησης καλής ποιότητας, συνεχή εκπαίδευση, μαθητεία ή άσκηση εντός διαστήματος τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την τυπική εκπαίδευση. Με τη διεύρυνση της ηλικιακής ομάδας προκειμένου να συμπεριληφθούν οι νέοι ηλικίας 25-29 ετών, αναγνωρίζεται ότι για τη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία και για τη βιώσιμη ένταξη στην αγορά απαιτείται περισσότερος χρόνος λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης της εργασίας και των ζητούμενων δεξιοτήτων, και γίνεται αποδεκτό ότι, κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία της νόσου COVID-19, μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων ηλικίας 25 έως 29 ετών θα καταστούν άνεργοι και θα έχουν ανάγκη στήριξης. Έτσι επιτυγχάνεται και η ευθυγράμμιση με τα μέτρα και τα προγράμματα που αφορούν τη νεολαία των κρατών μελών, τα οποία είναι σε γενικές γραμμές διαθέσιμα για τους νέους μεταξύ 15 και 29 ετών.

(22)Οι ΕΑΕΚ συνιστούν μια ετερογενή ομάδα. Για μερικούς νέους, το να είναι ΕΑΕΚ πιθανόν να αποτελεί ένδειξη πολλαπλών και εδραιωμένων μειονεκτημάτων και ενδέχεται να υποδηλώνει μια πιο μακρόχρονη αποσύνδεση από την κοινωνία. Ορισμένοι νέοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, εξαιτίας, για παράδειγμα, της ανεπαρκούς εκπαίδευσης ή κατάρτισής τους, της περιορισμένης, συχνά, κάλυψης κοινωνικής προστασίας που διαθέτουν, της περιορισμένης πρόσβασης σε χρηματοδοτικούς πόρους, των επισφαλών συνθηκών εργασίας ή διότι είναι θύματα διακρίσεων. Για άλλους, το να είναι ΕΑΕΚ είναι μάλλον προσωρινή κατάσταση, διότι τα εμπόδια ένταξής τους στην αγορά εργασίας είναι περιορισμένα και δεν αντιμετωπίζουν εγγενείς αδυναμίες (π.χ. νέοι υψηλής εξειδίκευσης ή άτομα που έχουν ήδη σημαντική επαγγελματική πείρα, η οποία είναι ακόμα συναφής). Η ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι για ορισμένα άτομα ΕΑΕΚ ενδέχεται να απαιτηθεί πιο ήπια προσέγγιση σε σύγκριση με τις πιο εντατικές, μακρόχρονες και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις που είναι πιθανόν να χρειάζονται για άλλα, πιο ευάλωτα άτομα ΕΑΕΚ, προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσανάλογες αρνητικές επιπτώσεις για τους ευάλωτους νέους.

(23)Πάνω από το ένα πέμπτο των νέων σε ολόκληρη την ΕΕ δεν διαθέτει βασικό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων, ενώ οι νέοι με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο είναι τρεις φορές πιθανότερο να υστερούν σε ψηφιακές δεξιότητες σε σύγκριση με τους αντίστοιχους νέους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης 48 . Καθώς η ανάκαμψη μετά την κρίση της νόσου COVID-19 επισπεύδει την ψηφιακή μετάβαση, το χάσμα ψηφιακών δεξιοτήτων καθίσταται βασικός καθοριστικός παράγοντας για την απασχολησιμότητα των νέων και την ικανότητά τους να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που απορρέουν από αυτή τη μετάβαση. Η στοχευμένη αναβάθμιση των δεξιοτήτων βοηθά τους νέους να ανταπεξέλθουν στην αυξανόμενη ζήτηση για ψηφιακές δεξιότητες.

(24)Η προπαρασκευαστική κατάρτιση κατά το πρώτο στάδιο πριν από την αποδοχή μιας προσφοράς όσον αφορά συγκεκριμένους τομείς δεξιοτήτων, όπως είναι οι ψηφιακές και οι πράσινες δεξιότητες, θα πρέπει να αποτελεί μέρος της ενίσχυσης των εγγυήσεων για τη νεολαία. Αυτή η πρακτική κατάρτιση μπορεί να αποτελέσει το ενδιάμεσο στάδιο πριν από έναν πλήρη κύκλο επαγγελματικής κατάρτισης, μια πρώτη γεύση από τον κόσμο της εργασίας, ή να συμπληρώσει την υπάρχουσα εκπαίδευση ή επαγγελματική πείρα πριν από το ξεκίνημα μιας προσφοράς στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία. Ο βραχυπρόθεσμος, άτυπος χαρακτήρας αυτού του είδους προπαρασκευαστικής κατάρτισης, η οποία δεν θα πρέπει να παρατείνει τη διάρκεια του τετράμηνου προπαρασκευαστικού σταδίου, τη διαχωρίζει από την προσφορά.

(25)Ο αποτελεσματικός συντονισμός και οι συμπράξεις σε διάφορους τομείς της πολιτικής (απασχόλησης, εκπαίδευσης, νεολαίας, κοινωνικών υποθέσεων κ.λπ.) έχουν καθοριστική σημασία για την προώθηση ευκαιριών ποιοτικής απασχόλησης, καθώς και ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης, μαθητείας και άσκησης. Οι ολοκληρωμένες υπηρεσίες (όπως οι υπηρεσίες μίας στάσης ή άλλα μοντέλα) παρέχουν ευκολότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες και παροχές, και μπορούν να προσφέρουν με μεγαλύτερη ευκολία προσαρμοσμένες, ευέλικτες και πιο κατάλληλες λύσεις για νέους με πολυδιάστατα προβλήματα. Οι ολοκληρωμένες υπηρεσίες απαιτούν αλλαγή της εργασιακής νοοτροπίας, επικέντρωση των παρεμβάσεων στους νέους και διάρρηξη των διοικητικών στεγανών.

(26)Η ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία θα πρέπει να υλοποιείται μέσω ενός προγράμματος μέτρων υποστήριξης και να είναι προσαρμοσμένη στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των κρατών μελών όσον αφορά τα επίπεδα της ανεργίας και αεργίας των νέων, το θεσμικό πλαίσιο και την ικανότητα των διάφορων συντελεστών της αγοράς εργασίας. Πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές καταστάσεις όσον αφορά τους δημόσιους προϋπολογισμούς και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς από την άποψη της κατανομής των πόρων, καθώς επίσης και να υπόκεινται σε διαρκή παρακολούθηση και βελτίωση.

(27)Τα υποστηρικτικά μέτρα μπορούν να χρηματοδοτούνται από ενωσιακά κονδύλια. Η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων για την περίοδο 2014-2020 (συνεισφορά της ΕΕ ύψους περίπου 9 δισ. EUR), από κοινού με πρόσθετες επενδύσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, υπήρξε βασικός χρηματοδοτικός πόρος της ΕΕ για τη στήριξη της υλοποίησης των εγγυήσεων για τη νεολαία. Στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης για την Ευρώπη και του μέσου «Next Generation EU», ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η πρωτοβουλία REACT-EU θα παράσχουν πρόσθετη ενωσιακή χρηματοδότηση για μέτρα για την απασχόληση των νέων. Κατά την περίοδο χρηματοδότησης 2021-2027, οι προσπάθειες αυτές θα συμπληρωθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το οποίο θα στηρίξει το πλήρες φάσμα μέτρων για την απασχόληση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση στο πλαίσιο της ενίσχυσης των εγγυήσεων για τη νεολαία,

ΣΥΝΙΣΤΑ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

1)να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι νέοι ηλικίας κάτω των 30 ετών λαμβάνουν προσφορά απασχόλησης καλής ποιότητας, συνεχή εκπαίδευση, μαθητεία ή άσκηση εντός περιόδου τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την τυπική εκπαίδευση, σύμφωνα με την 4η αρχή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.

Η αφετηρία για την παροχή προσφοράς στους νέους στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία θα πρέπει να είναι η εγγραφή σε πάροχο υπηρεσιών εγγυήσεων για τη νεολαία.

Τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία θα πρέπει να βασίζονται στις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες διαρθρώνονται γύρω από τέσσερα στάδια (χαρτογράφηση, προβολή, προπαρασκευή και προσφορά), να οργανώνονται σύμφωνα με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες, και να λαμβάνουν υπόψη το φύλο και τη διαφορετικότητα των νέων στους οποίους στοχεύουν:

Χαρτογράφηση

Προσδιορισμός της ομάδας-στόχου, των διαθέσιμων υπηρεσιών και των αναγκών σε δεξιότητες

2)να ενισχύσουν τα συστήματα χαρτογράφησης, ώστε να καταστεί δυνατή η πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της διαφορετικότητας των ΕΑΕΚ, συμπεριλαμβανομένων των προσωρινώς ΕΑΕΚ που επλήγησαν από την οικονομική ύφεση, καθώς και των πλέον μακροχρονίως ΕΑΕΚ οι οποίοι ενδέχεται να ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες·

3)να προβούν σε χαρτογράφηση των υπηρεσιών που είναι διαθέσιμες για διαφορετικές ανάγκες στήριξης, χρησιμοποιώντας παράλληλα τοπικές προβλέψεις δεξιοτήτων (π.χ. τεκμηριωμένες βάσει πληροφοριών μαζικών δεδομένων για την αγορά εργασίας), προκειμένου να προσδιορίσουν τις δεξιότητες που απαιτούνται στην αγορά εργασίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις ιδιαιτερότητες των περιφερειακών αγορών εργασίας και στα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι νέοι που κατοικούν σε αγροτικές, απομακρυσμένες ή μειονεκτούσες αστικές περιοχές·

Παροχή δυνατότητας πρόληψης μέσω συστημάτων παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης

4)να ενισχύσουν τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και τις ικανότητες παρακολούθησης, ώστε να εντοπίζουν τα άτομα που κινδυνεύουν να καταστούν ΕΑΕΚ, και παράλληλα να συνεισφέρουν στην πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης της εκπαίδευσης και κατάρτισης (π.χ. μέσω ευέλικτων μαθησιακών διαδρομών και μάθησης που βασίζεται περισσότερο στην εργασία), σε συνεργασία με τον τομέα της εκπαίδευσης, τους γονείς και τις τοπικές κοινότητες, και με τη συμμετοχή της πολιτικής για τη νεολαία, των κοινωνικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών απασχόλησης·

Προβολή

Ευαισθητοποίηση και στοχευμένη επικοινωνία

5)να υιοθετήσουν σύγχρονους, φιλικούς προς τους νέους, και τοπικούς διαύλους ενημέρωσης για δραστηριότητες ευαισθητοποίησης που απευθύνονται τόσο σε προσωρινώς όσο και σε μακροχρονίως ΕΑΕΚ, με τη χρήση επιγραμμικών και απογραμμικών ευκαιριών, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμετοχή των νέων και των τοπικών οργανώσεων νεολαίας·

6)να χρησιμοποιούν αναγνωρίσιμο οπτικό ύφος στο σύνολο της επικοινωνίας για τις εγγυήσεις για τη νεολαία, που βασίζεται, ανάλογα με την περίπτωση, στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής, εξασφαλίζοντας παράλληλα προσβάσιμες και εύκολα κατανοητές πληροφορίες σχετικά με όλες τις μορφές διαθέσιμης στήριξης, μέσω, για παράδειγμα, μιας ενιαίας δικτυακής πύλης στη/στις γλώσσα/-ες της εκάστοτε χώρας·

Κλιμάκωση της προβολής που απευθύνεται σε ευάλωτες ομάδες

7)να εστιάσουν περισσότερο σε πλέον μακροχρονίως ΕΑΕΚ (π.χ. άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία), με τη χρήση ειδικά καταρτισμένων διαμεσολαβητών και συμπληρωματικών στρατηγικών όπως η εργασία στον τομέα της νεολαίας, οι νέοι «πρεσβευτές» και η συνεργασία με εταίρους που έρχονται σε επαφή με νέους (με συγκεκριμένες ομάδες τους). Να διερευνήσουν, όσον αφορά τα πλέον δυσπρόσιτα άτομα, το ενδεχόμενο συντονισμού με τη χορήγηση παροχών, καθώς και χρήσης κινητών μονάδων·

Προπαρασκευή

Χρήση εργαλείων κατάρτισης προφίλ για τη διαμόρφωση εξατομικευμένων σχεδίων δράσης

8)να βελτιώσουν τα εργαλεία και τις πρακτικές κατάρτισης προφίλ και αναγνώρισης ώστε να επιτευχθεί αντιστοίχιση ανάμεσα στις ανάγκες και στις προσφερόμενες λύσεις, υιοθετώντας μια πολυμεταβλητή προσέγγιση για την κατάρτιση προφίλ και την αναγνώριση, η οποία λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου, καθώς και τις προτιμήσεις και τα κίνητρα των νέων, τα εμπόδια και τα σημεία στα οποία αυτοί μειονεκτούν, συμπεριλαμβανομένων των λόγων για τους οποίους είναι άνεργοι ή οικονομικά μη ενεργοί·

9)να διασφαλίσουν ότι οι πάροχοι υπηρεσιών εγγυήσεων για τη νεολαία διαθέτουν επαρκή στελέχωση, με ειδικά καταρτισμένο προσωπικό για τη λειτουργία και τη βελτίωση των εργαλείων κατάρτισης προφίλ και αναγνώρισης και για την ανάπτυξη εξατομικευμένων σχεδίων δράσης, που λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και τις προσφερόμενες λύσεις με επίκεντρο το άτομο·

Παροχή συμβουλών, κατευθύνσεων και καθοδήγησης

10)να ενισχύσουν το προπαρασκευαστικό στάδιο με την παροχή προσωποκεντρικών συμβουλών, κατευθύνσεων και καθοδήγησης από καταρτισμένους συμβούλους, η οποία ανταποκρίνεται στις ανάγκες του εκάστοτε ατόμου και δίνει τη δέουσα προσοχή στις προκαταλήψεις λόγω φύλου και άλλες μορφές διακρίσεων. Να προετοιμάσουν τους ΕΑΕΚ για τη μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας, είτε μέσω παροχής συμβουλών σε θέματα σταδιοδρομίας είτε μέσω στήριξης της επιχειρηματικότητας, υιοθετώντας παράλληλα εξατομικευμένη στήριξη, εργασία παροχής κινήτρων, δράσεις υποστήριξης και/ή στήριξη από ομοτίμους για τους πλέον μακροχρονίως ΕΑΕΚ·

11)να παρέχουν τη δυνατότητα για πιο ολιστική προσέγγιση όσον αφορά την παροχή συμβουλών, κατευθύνσεων και καθοδήγησης, παραπέμποντας τους νέους σε εταίρους (π.χ. ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, κοινωνικούς εταίρους, οργανώσεις νεολαίας, καθώς και σε υποστηρικτικές υπηρεσίες εργασίας στον τομέα της νεολαίας και κοινωνικές υπηρεσίες), που μπορούν να τους βοηθήσουν να υπερβούν άλλα εμπόδια σε σχέση με την απασχόληση·

Ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων μέσω προπαρασκευαστικής κατάρτισης

12)να αξιολογήσουν τις ψηφιακές δεξιότητες όλων των ΕΑΕΚ που εγγράφονται στις εγγυήσεις για τη νεολαία, με χρήση του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Ψηφιακών Ικανοτήτων (DigComp) και των διαθέσιμων εργαλείων (αυτο)αξιολόγησης, ώστε να διασφαλιστεί ότι, με βάση τα διαπιστωθέντα κενά, παρέχεται σε όλους τους νέους ειδική προπαρασκευαστική κατάρτιση για την ενίσχυση των ψηφιακών τους δεξιοτήτων·

13)να διασφαλίσουν την επικύρωση και αναγνώριση των (μη τυπικών, άτυπων) μαθησιακών αποτελεσμάτων στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής κατάρτισης, μέσω της χρήσης ρυθμίσεων επικύρωσης που ενσωματώνονται στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, υφιστάμενων εργαλείων όπως το Europass, καθώς και μικροδιαπιστευτηρίων, προκειμένου να καταστεί εφικτή μια πιο σπονδυλωτή προσέγγιση όσον αφορά τη συσσώρευση μαθησιακών αποτελεσμάτων·

Αξιολόγηση, βελτίωση και επικύρωση άλλων σημαντικών δεξιοτήτων

14)να διασφαλίσουν ότι το προπαρασκευαστικό στάδιο διευκολύνει την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση που προσανατολίζονται στις πράσινες και τις επιχειρηματικές δεξιότητες και τις δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας, με τη χρήση υφιστάμενων πλαισίων ικανοτήτων και εργαλείων (αυτο)αξιολόγησης και επικύρωσης, ώστε να βοηθήσουν τους νέους να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρέχουν αναπτυσσόμενοι τομείς και να τους προετοιμάσουν για τις ανάγκες της μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας·

Προσφορά

Εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας των κινήτρων για απασχόληση και σύσταση επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης

15)να χρησιμοποιούν στοχευμένα και σωστά σχεδιασμένα κίνητρα για την απασχόληση —όπως μισθολογικές επιδοτήσεις, πριμοδοτήσεις προσλήψεων, μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, πιστώσεις φόρου ή παροχές αναπηρίας— και για τη σύσταση επιχειρήσεων, ώστε να δημιουργηθούν ποιοτικές ευκαιρίες βιώσιμης ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας·

Εναρμόνιση της προσφοράς με τα υφιστάμενα πρότυπα για τη διασφάλιση ποιότητας και ισότητας

16)να εναρμονίσουν τις προσφορές εργασίας με τις συναφείς αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας το δικαίωμα σε δίκαιη και ίση μεταχείριση όσον αφορά τους όρους εργασίας, την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία και την κατάρτιση, την εύλογη διάρκεια των δοκιμαστικών περιόδων και την απαγόρευση της κατάχρησης άτυπων συμβάσεων·

17)να διευκολύνουν την επιστροφή των νέων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, μέσω της διαφοροποίησης της προσφοράς συνεχούς εκπαίδευσης (π.χ. με ευέλικτες μαθησιακές διαδρομές, εκμάθηση με βάση την εργασία, προγράμματα γεφύρωσης και προγράμματα δεύτερης ευκαιρίας), διασφαλίζοντας την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης·

18)να εντείνουν τη στήριξη σε προγράμματα μαθητείας και να εξασφαλίσουν ότι οι προσφορές συμμορφώνονται με τα ελάχιστα πρότυπα που καθορίζονται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας·

19)να διασφαλίσουν ότι οι προσφορές πρακτικής άσκησης συμμορφώνονται με τα ελάχιστα πρότυπα που καθορίζονται στο ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης·

Παροχή στήριξης μετά την πρόσληψη και χρήση ανατροφοδότησης

20)να επεκτείνουν τη συνεχή στήριξη μετά την πρόσληψη ώστε να αναπροσαρμόζουν τα εξατομικευμένα σχέδια δράσης, εφόσον απαιτείται, χρησιμοποιώντας τη δυνατότητα παροχής ανατροφοδότησης μετά την πρόσληψη, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα της προσφοράς που παρασχέθηκε·

Οριζόντιοι καταλυτικοί παράγοντες

Κινητοποίηση συμπράξεων

21)να ενισχύσουν τις συμπράξεις, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, μεταξύ παρόχων υπηρεσιών εγγυήσεων για τη νεολαία και σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, όπως οι εργοδότες, τα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι κοινωνικοί εταίροι, η εργασία στον τομέα της νεολαίας, οι πάροχοι υπηρεσιών αλληλεγγύης και δραστηριοτήτων του δημόσιου βίου, οι οργανώσεις νεολαίας και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών· να καθιερώσουν επίσημα πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών εγγυήσεων για τη νεολαία και άλλων κοινωνικών υπηρεσιών (π.χ. υπηρεσίες φροντίδας παιδιών, υγειονομικής περίθαλψης, κοινωνικής στέγασης και προσβασιμότητας)·

22)να προωθήσουν την περαιτέρω ανάπτυξη ολοκληρωμένων μοντέλων παροχής υπηρεσιών, όπως υπηρεσίες μίας στάσης, κοινή διαχείριση υποθέσεων ή διεπιστημονικές ομάδες, τα οποία ενισχύουν τις συμπράξεις και καθιστούν δυνατή την ύπαρξη ενιαίου σημείου επαφής για τους νέους·

Βελτίωση της συλλογής δεδομένων και της παρακολούθησης των προγραμμάτων

23)να εντείνουν τις προσπάθειες για εμπλουτισμό των δεδομένων παρακολούθησης, μέσω της ενίσχυσης συστημάτων που επιτρέπουν την παρακολούθηση των νέων μετά την αποδοχή μιας προσφοράς, καθώς και μετά την ολοκλήρωση της προσφοράς, προκειμένου να παρακολουθείται η μακροπρόθεσμη, βιώσιμη ένταξη στην αγορά της εργασίας·

24)να ενθαρρύνουν, τηρώντας παράλληλα τους κανόνες προστασίας των δεδομένων, την ευρύτερη ανταλλαγή δεδομένων επίβλεψης, κατάρτισης προφίλ και παρακολούθησης μεταξύ των εταίρων των εγγυήσεων για τη νεολαία για τη βελτίωση της στήριξης, η οποία είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία παρεμβάσεων που απευθύνονται σε ευάλωτους ΕΑΕΚ·

Πλήρης και βέλτιστη αξιοποίηση των κονδυλίων

25)να διαθέσουν επαρκείς εθνικούς πόρους για την υλοποίηση των μέτρων πολιτικής που προωθούνται μέσω της ενίσχυσης των εγγυήσεων για τη νεολαία, διασφαλίζοντας τον ορθό προσανατολισμό τους στις ανάγκες του εκάστοτε νέου·

26)να αξιοποιήσουν πλήρως και με βέλτιστο τρόπο τα υφιστάμενα μέσα της ΕΕ στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, ιδίως την ΠΑΝ, το ΕΚΤ και το ΕΤΠΑ (2014-2020), και να κινητοποιήσουν σημαντικό ποσοστό των πρόσθετων κονδυλίων που χορηγούνται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας REACT-EU, καθώς επίσης και του ΕΚΤ+ και του ΕΤΠΑ (2021-2027), για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων, την πρόληψη της ανεργίας και της αεργίας των νέων και την υλοποίηση των σχετικών πολιτικών μεταρρυθμίσεων·

27)να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες συμπληρωματικών εθνικών χρηματοδοτικών προσπαθειών σε συνδυασμό με άλλες χρηματοδοτικές πηγές της ΕΕ που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην υλοποίηση της ενίσχυσης των εγγυήσεων για τη νεολαία, ιδίως τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ΕΓΤΑΑ, το InvestEU, το ΤΑΜΕ, το πρόγραμμα Erasmus+ και το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης·

ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ:

Βελτίωση της συλλογής δεδομένων και της παρακολούθησης των προγραμμάτων

28)να εξακολουθήσει να στηρίζει την ποσοτική παρακολούθηση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία βάσει του από κοινού συμφωνηθέντος πλαισίου δεικτών, προτείνοντας προσαρμογές, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, ενόψει της παρούσας σύστασης του Συμβουλίου·

29)να βελτιώσει, από το 2022 και εξής, τον βαθμό ανάλυσης με τον οποίο διενεργείται η αξιολόγηση της ομάδας-στόχου ΕΑΕΚ, αξιοποιώντας τις βελτιώσεις που επέφερε ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1700 στην έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΕ·

Παρακολούθηση της υλοποίησης

30)να παρακολουθεί την υλοποίηση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία σύμφωνα με την παρούσα σύσταση μέσω πολυμερούς επιτήρησης της Επιτροπής Απασχόλησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

31)να συνεργάζεται σε τακτική βάση με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου με στόχο να διασφαλίσει την παρακολούθηση των συνεχιζόμενων εθνικών επενδύσεων σε πολιτικές και προγράμματα για την απασχόληση των νέων και να απευθύνει, κατά περίπτωση, ειδικές ανά χώρα συστάσεις στα κράτη μέλη·

32)να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στην Επιτροπή Απασχόλησης σχετικά με τις εξελίξεις όσον αφορά την υλοποίηση και τα αποτελέσματα των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία·

Ευαισθητοποίηση και στοχευμένη επικοινωνία

33)να αυξήσει τη στήριξη στις προσπάθειες των κρατών μελών για ευαισθητοποίηση και επικοινωνία και να ενισχύσει τη διάδοση των αποτελεσμάτων και των παραδειγμάτων ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.

Η σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία αντικαθίσταται.

Βρυξέλλες,

   Για το Συμβούλιο

   Ο Πρόεδρος

(1)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μια ισχυρή Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις», COM(2020) 14 final.
(2)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Στήριξη της απασχόλησης των νέων: «Γέφυρα προς την απασχόληση για την επόμενη γενιά», COM(2020) 276 final.
(3)    Απαρτίζεται από τα ειδικά κονδύλια για την ΠΑΝ και την αντίστοιχη υποστήριξη από το ΕΚΤ, σύμφωνα με το άρθρο 22 του κανονισμού για το ΕΚΤ — (ΕΕ) αριθ. 1304/2013.
(4)    Study for the Evaluation of ESF Support to Youth Employment (Μελέτη σχετικά με την αξιολόγηση της στήριξης του ΕΚΤ στην απασχόληση των νέων) — τελική έκθεση, Μάρτιος 2020.
(5)    European Economic Forecast (Ευρωπαϊκές Οικονομικές Προβλέψεις), Άνοιξη 2020. Institutional paper 125, Μάιος 2020. Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
(6)    Εξεταζόμενα μεμονωμένα, ορισμένα κράτη μέλη παρουσιάζουν καλύτερες επιδόσεις (π.χ. σε δέκα χώρες άνω του ήμισυ των νέων ΕΑΕΚ ηλικίας 15-24 ετών είναι εγγεγραμμένοι στις εγγυήσεις για τη νεολαία). Οι διαφορές έγκεινται στις διαφορετικές μακροοικονομικές συνθήκες, στους διαφορετικούς θεσμικούς φορείς της αγοράς εργασίας και στις διαφορετικές επιδόσεις των δημόσιων συστημάτων απασχόλησης, εκπαίδευσης και κοινωνικής προστασίας. Ενδέχεται επίσης να συνδέονται εν μέρει με το γεγονός ότι τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία των κρατών μελών είχαν την τάση να επικεντρώνονται σε ΕΑΕΚ που είναι πιο εύκολο να προσεγγιστούν και να ενεργοποιηθούν, και ότι τα στοιχεία που αναφέρουν τα κράτη μέλη δεν καλύπτουν κατ’ ανάγκη όλους τους νέους που λαμβάνουν στήριξη. Εξάλλου, οι ΕΑΕΚ αποτελούν μια ετερογενή ομάδα και η κατάσταση ορισμένων νέων στους κόλπους αυτής της ομάδας μεταβάλλεται με ταχύ ρυθμό (χρόνος μεταξύ διαφορετικών θέσεων εργασίας ή πριν από την αποδοχή μιας θέσης εργασίας μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους).
(7)    Ειδικότερα, η κατάσταση των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ αποτελεί πρόκληση: στις εν λόγω περιφέρειες τα ποσοστά ανεργίας των νέων και των νέων ΕΑΕΚ είναι πολύ υψηλότερα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και οι προοπτικές πιο περιορισμένες.
(8)    Λεπτομερέστερες πληροφορίες και στοιχεία σχετικά με την κατάσταση των νέων (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών) στην αγορά εργασίας στα διάφορα κράτη μέλη περιλαμβάνονται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής SWD(2020) 124.
(9)    Το ποσοστό των ΕΑΕΚ μεταξύ των νέων που γεννήθηκαν εκτός ΕΕ εξακολουθεί να είναι υψηλότερο κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το αντίστοιχο των ημεδαπών νέων, και το ποσοστό των ΕΑΕΚ μεταξύ των νέων γυναικών που γεννήθηκαν εκτός ΕΕ είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με αυτό των ημεδαπών νέων γυναικών. Βλ. SWD(2017) 286 final/2, Roma integration indicators scoreboard (2011-2016) [Πίνακας αποτελεσμάτων δεικτών ένταξης των Ρομά (2011-2016)]. Το ποσοστό των Ρομά ηλικίας 6-15 ετών που φοιτούν σε διαχωρισμένες τάξεις (όπου «όλοι οι συμμαθητές είναι Ρομά») αυξήθηκε από 10 % σε 15 %.
(10)    Αυτό είναι πιθανό να συνδέεται με το γεγονός ότι στους οικονομικά μη ενεργούς ΕΑΕΚ συμπεριλαμβάνονται επίσης νέοι με ευθύνες φροντίδας —εκείνοι που φροντίζουν παιδιά ή ενήλικες, καθώς και εκείνοι που έχουν άλλες προσωπικές ή οικογενειακές ευθύνες— και οι γυναίκες τείνουν να υπερεκπροσωπούνται στην εν λόγω υποομάδα. Οι ευθύνες φροντίδας είναι κύρια αιτία αεργίας για τις γυναίκες σε ποσοστό υπερπενταπλάσιο (55,2 %) απ’ ό,τι στους άνδρες (10,6 %).
(11)    Σύμφωνα με το ANED (Πανεπιστημιακό Δίκτυο Ευρωπαίων Εμπειρογνωμόνων σε Θέματα Αναπηρίας), που χρησιμοποιεί στοιχεία από τις στατιστικές SILC (στατιστικές για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης) του 2016, το ποσοστό απασχόλησης των νέων με αναπηρία ηλικίας μεταξύ 20 και 29 ετών ήταν μόλις κάτω από το 45 %.
(12)    Για παράδειγμα, τον στιγματισμό βάσει συνοικιών, την περιορισμένη πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες ή την περιορισμένη παρουσία εταιρειών. Τα εμπόδια αυτά ενισχύονται όταν τα άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών αποτελούν μεγάλο τμήμα αυτών των αστικών περιοχών και συνδέονται στενά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό σύστημα.
(13)    Με βάση τους ετήσιους μέσους όρους για το 2019 και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η πλειονότητα των κρατών μελών έχει ήδη εγκρίνει την ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών, ο απόλυτος αριθμός των ΕΑΕΚ που συνιστούν την ομάδα-στόχο αυξάνεται από 8,2 εκατομμύρια σε 9,4 εκατομμύρια, αύξηση που αντιστοιχεί σε ποσοστό μόλις 14 % κατά προσέγγιση.
(14)    Τα περισσότερα κράτη μέλη δρομολόγησαν τα οικεία εθνικά προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία τον Ιανουάριο του 2014. Ορισμένα κράτη μέλη, υιοθετώντας την παρεχόμενη επιλογή στο πλαίσιο της ΠΑΝ, επέκτειναν το πρόγραμμα, είτε εξαρχής είτε σταδιακά, προκειμένου να συμπεριληφθούν άτομα ηλικίας μεταξύ 25 και 29 ετών. Επί του παρόντος, οι εγγυήσεις για τη νεολαία περιορίζονται σε άτομα ηλικίας 15-24 ετών μόνο στο Βέλγιο, τη Δανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, τη Ρουμανία και τη Σουηδία. Στα υπόλοιπα 17 κράτη μέλη, απευθύνονται στην ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών.
(15)    Τα διαθέσιμα στοιχεία για τα αποτελέσματα, παρότι δεν είναι ακόμη πλήρη (η αιτία αποχώρησης είναι άγνωστη για το ένα πέμπτο ή το 20 % των περιπτώσεων), παρουσιάζουν ενθαρρυντικές εξελίξεις: κατά μέσο όρο λίγο πάνω από τους μισούς νέους εξακολουθούν να βρίσκονται εντός εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης έξι μήνες μετά την αποχώρησή τους από τις εγγυήσεις για τη νεολαία, και τα εν λόγω αποτελέσματα έχουν διάρκεια στον χρόνο (12 και 18 μήνες μετά την αποχώρηση).
(16)    Ανακοίνωση με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά», COM(2020) 456 final, και ανακοίνωση με τίτλο «Ο προϋπολογισμός της ΕΕ τροφοδοτεί το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη», COM(2020) 442 final.
(17)    Εκδόθηκαν από το Συμβούλιο με την απόφαση (ΕΕ) 2019/1181, της 8ης Ιουλίου 2019, βλ. ιδίως κατευθυντήρια γραμμή 6.
(18)    ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1-13.
(19)    Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, COM(2018) 022 final.
(20)    ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1-6.
(21)    ΕΕ C 67 της 20.2.2016, σ. 1-5.
(22)    Ανακοίνωση με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών», COM(2016) 377 final.
(23)    ΕΕ C 88 της 27.3.2014, σ. 1-4.
(24)    ΕΕ C 153 της 2.5.2018, σ. 1-6.
(25)    ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 1-5.
(26)    ΕΕ C 191 της 1.7.2011, σ. 1-6.
(27)    Ανακοίνωση με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά», COM(2020) 456 final.
(28)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», COM(2019) 640 final.
(29)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Το κλείσιμο του κύκλου — Ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία», COM(2015) 614 final.
(30)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης», COM(2020) 67 final.
(31)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη», COM(2020) 102 final.
(32)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη», COM(2020) 103 final.
(33)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας — Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025», COM(2020) 152 final.
(34)    ΕΕ C 120 της 26.4.2013, σ. 1-6.
(35)    http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=17424&langId=en
(36)    Τα αναλυτικά αποτελέσματα των στοχευμένων διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη περιγράφονται στη συνοπτική έκθεση που περιλαμβάνεται στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο δημοσιεύεται παράλληλα με την παρούσα πρόταση.
(37)    Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής το οποίο δημοσιεύεται παράλληλα με την παρούσα πρόταση.
(38)    ΕΕ L 185 της 11.7.2019, σ. 44-45.
(39)    ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 1-5.
(40)    ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1-6.
(41)    ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1-13.
(42)    ΕΕ C 88 της 27.3.2014, σ. 1-4.
(43)    ΕΕ C 153 της 2.5.2018, σ. 1-6.
(44)    ΕΕ L 261I της 14.10.2019.
(45)    COM(2019) 640 final.
(46)    COM(2020) 441 final/2· COM (2020) 456 final· COM(2020) 442 final.
(47)    ΕΕ C 120 της 26.4.2013, σ. 1-6.
(48)    Ετήσιοι μέσοι όροι για το 2019 βάσει του δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI). Τα στοιχεία αφορούν την ηλικιακή ομάδα μεταξύ 16 και 29 ετών.