Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ερωτήσεις και απαντήσεις όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πληροφόρηση των καταναλωτών για τα τρόφιμα

(2018/C 196/01)

Περιεχόμενα

1.   Εισαγωγή

Στις 25 Οκτωβρίου 2011, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 (1) σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές (εφεξής «ο κανονισμός»). O κανονισμός τροποποιεί τις υφιστάμενες διατάξεις σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων στην Ένωση προκειμένου να επιτρέπει στους καταναλωτές να προβαίνουν σε συνειδητές επιλογές και να κάνουν ασφαλή χρήση των τροφίμων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ελεύθερη κυκλοφορία των τροφίμων που παράγονται και διατίθενται στην αγορά νόμιμα. Εφαρμόζεται από τις 13 Δεκεμβρίου 2014, εξαιρουμένων των διατάξεων που αφορούν τη διατροφική δήλωση οι οποίες εφαρμόζονται από την 13η Δεκεμβρίου 2016.

Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να βοηθήσει τους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων και τις εθνικές αρχές κατά την εφαρμογή του κανονισμού παρέχοντας απαντήσεις σε μια σειρά ερωτήσεων που τέθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.

Η ανακοίνωση αντικατοπτρίζει τις συνομιλίες που διεξήγαγε η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ΓΔ SANTE) της Επιτροπής με εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας για τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές.

Η παρούσα ανακοίνωση δεν θίγει την ερμηνεία που μπορεί να παράσχει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2.   Γενική επισήμανση

2.1.   Θεμιτές πρακτικές σχετικά με τις πληροφορίες

2.1.1.   Το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του κανονισμού προβλέπει ότι «οι πληροφορίες σχετικά με ένα τρόφιμο δεν πρέπει να είναι παραπλανητικές με το να προτείνουν, μέσω της εμφάνισης, της περιγραφής ή των εικονογραφημένων παραστάσεων, την ύπαρξη συγκεκριμένου τροφίμου ή συστατικού, ενώ στην πραγματικότητα ένα φυσικώς παρόν συστατικό ή ένα συστατικό που χρησιμοποιείται συνήθως στο εν λόγω τρόφιμο έχει υποκατασταθεί από διαφορετικό συστατικό». Ποιο είδος υποθέσεων εμπίπτει ενδεικτικά στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής; Με ποιον τρόπο θα πρέπει να επισημαίνονται σωστά τα τρόφιμα στη συνέχεια;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο στ), άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο δ), άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα VI μέρος Α σημείο 4

Η εφαρμογή του άρθρου 7 παράγραφος 1 στοιχείο δ) θα πρέπει να ενεργοποιείται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες θεωρείται ότι ο μέσος καταναλωτής θα περίμενε ότι ένα συγκεκριμένο τρόφιμο παράγεται κανονικά με ένα συστατικό ή ένα συστατικό είναι φυσικώς παρόν στο εν λόγω τρόφιμο, μολονότι τα εν λόγω έχουν υποκατασταθεί από διαφορετικό συστατικό.

Μπορούν να αναφερθούν τα ακόλουθα παραδείγματα:

Όσον αφορά την επισήμανση στην περίπτωση των τροφίμων όπου χρησιμοποιείται υποκατάσταση συστατικού/-ών για ένα προϊόν, η ονομασία του προϊόντος πρέπει να ακολουθείται σε άμεση γειτνίαση από το όνομα του/των συστατικού/-ων υποκατάστασης, τυπωμένη στη συσκευασία ή στην ετικέτα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται σαφώς το ευανάγνωστο και χρησιμοποιώντας χαρακτήρες μεγέθους γραμματοσειράς με ύψος x τουλάχιστον 75 % του ύψους x της ονομασίας του προϊόντος και το οποίο δεν είναι μικρότερο από 1,2 mm.

Εναπόκειται στον υπεύθυνο της επιχείρησης τροφίμων να βρει την κατάλληλη ονομασία για το εν λόγω υποκατάστατο τροφίμου σύμφωνα με τους κανόνες που αφορούν την ονομασία του τροφίμου.

Επιπλέον, πρέπει επίσης να τηρούνται οι διατάξεις της ειδικής για συγκεκριμένα προϊόντα νομοθεσίας, κατά περίπτωση. Για παράδειγμα, απαγορεύεται η χρήση της ονομασίας «απομίμηση τυριού», δεδομένου ότι η ονομασία «τυρί» φυλάσσεται αποκλειστικά για τα γαλακτοκομικά προϊόντα (2).

2.2.   Διαθεσιμότητα και παράθεση των υποχρεωτικών πληροφοριών για τα τρόφιμα

2.2.1.   Στην περίπτωση των προσυσκευασμένων τροφίμων, οι υποχρεωτικές πληροφορίες για τα τρόφιμα αναγράφονται απευθείας στη συσκευασία ή σε ετικέτα συνδεδεμένη σ’ αυτήν. Τι είδους ετικέτες μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον σκοπό ετικέτας συνδεδεμένης στη συσκευασία;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο θ), άρθρο 12

Οι ετικέτες δεν πρέπει να αφαιρούνται εύκολα, ώστε να θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξη ή την προσβασιμότητα του καταναλωτή σε υποχρεωτικές πληροφορίες για τα τρόφιμα.

Στην περίπτωση ευχερώς αφαιρούμενων (peel-off) ετικετών επικολλημένων στη συσκευασία, πρέπει να διενεργείται αξιολόγηση κατά περίπτωση, προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον πληρούνται οι γενικές απαιτήσεις σχετικά με τη διαθεσιμότητα, την προσβασιμότητα και την τοποθέτηση των υποχρεωτικών πληροφοριών.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάθε είδους ετικέτες οι οποίες θεωρείται ότι πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια.

2.3.   Παρουσίαση υποχρεωτικών πληροφοριών για τα τρόφιμα και ευχέρεια ανάγνωσής τους

2.3.1.   Πώς καθορίζεται η «μέγιστη δυνατή επιφάνεια», ιδίως όσον αφορά τις κονσέρβες ή φιάλες;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 13 παράγραφος 3, άρθρο 16 παράγραφος 2, παράρτημα V σημείο 18

Σε περίπτωση συσκευασίας σχήματος ορθογωνίου ή κουτιού, ο καθορισμός της «μέγιστης δυνατής επιφάνειας» είναι σαφής, δηλαδή όλη η μεγαλύτερη πλευρά της εν λόγω συσκευασίας (ύψος x πλάτος).

Στην περίπτωση κυλινδρικών σχημάτων (π.χ. κονσέρβες) ή συσκευασιών σε μορφή φιαλών (π.χ. φιάλες) που συχνά έχουν μη ομαλές μορφές, ως «μέγιστη δυνατή επιφάνεια» θα μπορούσε να εκληφθεί η επιφάνεια εκτός κορυφών, πυθμένων, συνδέσμων στην κορυφή και τη βάση των κονσερβών, ακμών καθώς και λαιμού των φιαλών και δοχείων.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύσταση 79 του Διεθνούς Οργανισμού Νομικής Μετρολογίας (3), η έκταση της κύριας πλευράς της συσκευασίας στην περίπτωση κυλινδρικής ή σχεδόν κυλινδρικής συσκευασίας ορίζεται ως το 40 % του αποτελέσματος του πολλαπλασιασμού του ύψους της συσκευασίας x την περιφέρεια εκτός των κορυφών, πυθμένων, συνδέσμων σε κορυφές και πυθμένες των κονσερβών, ακμών και του λαιμού των φιαλών και δοχείων.

2.3.2.   Πώς είναι το μέγεθος της γραμματοσειράς που πρέπει να καθοριστεί για τα κεφαλαία γράμματα και τους αριθμούς;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα IV

Το μέγεθος των κεφαλαίων γραμμάτων και αριθμών πρέπει να ισοδυναμεί με το γράμμα «Π», το οποίο αρχίζει με τη λέξη «Προσάρτημα», όταν το ύψος x είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 1,2 mm.

2.3.3.   Το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς, όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, ισχύει επίσης και για τις πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένους τύπους ή κατηγορίες τροφίμων, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα III;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα III

Το ελάχιστο μέγεθος των χαρακτήρων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, ισχύει μόνο για τις υποχρεωτικές ενδείξεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1.

Όταν οι πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις που απαριθμούνται στο παράρτημα III εμφανίζονται κατά τρόπο που να αποτελεί μέρος της ονομασίας του τροφίμου, τότε εφαρμόζεται το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

Στις λοιπές περιπτώσεις, το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς δεν εφαρμόζεται.

2.3.4.   Το υποχρεωτικό μέγεθος γραμματοσειράς, όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, ισχύει επίσης για τις υποχρεωτικές ενδείξεις που συνοδεύουν την ονομασία του τροφίμου, όπως αυτές που ορίζονται στο παράρτημα VI μέρος Α (π.χ. «αποψυχθέν», «καπνιστό», «ακτινοβολημένο» κ.λπ.);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα VI μέρος Α

Ναι, δεδομένου ότι οι εν λόγω υποχρεωτικές ενδείξεις συνδέονται με την ονομασία του τροφίμου και για τις οποίες ισχύει η διάταξη για το ελάχιστο μέγεθος των χαρακτήρων όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

Σχετικά με το παράρτημα VI μέρος A σημείο 4, ο κανονισμός απαιτεί χαρακτήρες μεγέθους γραμματοσειράς με ύψος x τουλάχιστον 75 % του ύψους x της ονομασίας του προϊόντος και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να είναι μικρότερο από το ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς που απαιτείται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

2.4.   Υποχρεωτικές ενδείξεις (άρθρο 9 και τμήμα 2 του κανονισμού)

2.4.1.   Ονομασία του τροφίμου

Σε ποιες περιπτώσεις το όνομα του τροφίμου περιλαμβάνει ένδειξη της παρουσίας πρόσθετου νερού που υπερβαίνει το 5 % του βάρους του τελικού προϊόντος;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα VI μέρος Α σημείο 6

Ένδειξη της παρουσίας πρόσθετου νερού που υπερβαίνει το 5 % του βάρους του τελικού προϊόντος πρέπει να περιλαμβάνεται στην ονομασία του τροφίμου στις ακόλουθες περιπτώσεις:

Ο καθορισμός τού κατά πόσον ένα τρόφιμο πληροί τις απαιτήσεις αυτές πρέπει να πραγματοποιείται, κατά περίπτωση, από τους υπευθύνους των επιχειρήσεων τροφίμων. Από αυτή την άποψη, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η εμφάνιση των τροφίμων. Ενδεικτικά, τρόφιμα όπως τα λουκάνικα (π.χ. μορταδέλα, χοτ ντογκ), μαύρο λουκάνικο, κρεατόπαστα, πολτός κρέατος/ψαριού, σφαιρίδια κρέατος/ψαριού δεν απαιτούν μια τέτοια ένδειξη.

2.4.2.   Κατάλογος των συστατικών

2.4.3.   Ένδειξη της καθαρής ποσότητας

Ο κανονισμός προβλέπει ότι «αν το τρόφιμο έχει γλασαριστεί, το δηλωμένο καθαρό βάρος του τροφίμου δεν περιλαμβάνει αυτό του γλάσου». Αυτό σημαίνει ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις, το καθαρό βάρος του τροφίμου θα είναι πανομοιότυπο προς το καθαρό στραγγισμένο βάρος. Πρέπει τόσο το «καθαρό βάρος» όσο και το «καθαρό στραγγισμένο βάρος» να αναγράφονται στην ετικέτα;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα IX σημείο 5

Όταν ένα στερεό τρόφιμο παρουσιάζεται μέσα σε υγρό μέσο, το καθαρό στραγγισμένο βάρος πρέπει να αναφέρεται επιπλέον του καθαρού βάρους/καθαρής ποσότητας. Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, το παγωμένο ή ταχέως παγωμένο νερό θεωρείται ως υγρό μέσο που συνεπάγεται την υποχρέωση να περιλαμβάνεται στις πληροφορίες της ετικέτας σχετικά με το καθαρό βάρος καθώς και το βάρος μετά τη στράγγιση. Επιπλέον, ο κανονισμός ορίζει ότι στην περίπτωση που το κατεψυγμένο ή ταχέως καταψυχθέν τρόφιμο έχει γλασαριστεί, το καθαρό βάρος δεν πρέπει να περιλαμβάνει το γλάσο (καθαρό βάρος χωρίς γλάσο).

Κατά συνέπεια, το δηλωμένο καθαρό βάρος του τροφίμου που έχει γλασαριστεί είναι το ίδιο με το καθαρό βάρος του στραγγισμένου προϊόντος. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, καθώς και την ανάγκη να αποφευχθεί η παραπλάνηση του καταναλωτή, θα ήταν δυνατές οι ακόλουθες καθαρές ενδείξεις:

2.4.4.   Ημερομηνία «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από» ή «ανάλωσης έως»·

Ο μηλίτης πρέπει να φέρει επισήμανση με την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 24, παράρτημα X σημείο 1 στοιχείο δ)

Όχι, ο μηλίτης που λαμβάνεται με ζύμωση δεν πρέπει να φέρει την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, καθόσον υπάγεται στην κατηγορία «οίνοι, οίνοι λικέρ, αφρώδεις οίνοι, αρωματικοί οίνοι και παρόμοια προϊόντα που προέρχονται από διάφορα φρούτα εκτός από το σταφύλι, καθώς και ποτά του κωδικού ΣΟ 2206 00 που παράγονται από σταφύλι ή γλεύκος σταφυλιού» που απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή.

Ωστόσο, ένα προϊόν που λαμβάνεται με ανάμειξη αλκοόλης με χυμό φρούτων, δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «παρόμοια προϊόντα που προέρχονται από διάφορα φρούτα εκτός από το σταφύλι» βάσει της προαναφερθείσας κατηγορίας και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να απαιτείται η ένδειξη της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από», εκτός εάν η κατ’ όγκον περιεκτικότητα σε αιθυλική αλκοόλη είναι 10 % ή περισσότερο (η αναγραφή της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας που αναφέρεται στην «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» δεν απαιτειται για ποτά με κατ’ όγκον περιεκτικότητα σε αιθυλική αλκοόλη περισσότερη από 10 %).

2.4.5.   Οδηγίες χρήσης

Όσον αφορά τις «οδηγίες χρήσης», ο υπεύθυνος της επιχείρησης τροφίμων μπορεί να χρησιμοποιεί το σύμβολο τηγανιού ή φούρνου χωρίς τις λέξεις «τηγάνι» ή «φούρνος»;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 9 παράγραφος 2) και άρθρο 27

Όχι, δεν είναι δυνατόν. Οι υποχρεωτικές ενδείξεις, όπως οι οδηγίες χρήσης, πρέπει να αναγράφονται με λέξεις και αριθμούς. Η χρήση εικονογραμμάτων ή συμβόλων είναι απλώς ένα επιπλέον μέσο έκφρασης των εν λόγω ενδείξεων.

Ωστόσο, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει στο μέλλον εκτελεστικές πράξεις για να επιτρέψει μία ή περισσότερες υποχρεωτικές ενδείξεις που πρέπει να εκφράζονται με εικονογράμματα ή σύμβολα αντί λέξεων ή αριθμών.

2.5.   Πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένους τύπους ή κατηγορίες τροφίμων

2.5.1.   Σήμανση κατεψυγμένων τροφίμων

3.   Διατροφική δήλωση

3.1.   Εφαρμογή της διατροφικής δήλωσης

3.1.1.   Οι κανόνες για τη διατροφική δήλωση που ορίζονται στον κανονισμό ισχύουν για όλα τα τρόφιμα;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 29

Οι κανόνες δεν ισχύουν για τα ακόλουθα τρόφιμα, τα οποία έχουν τους δικούς τους κανόνες διατροφικής επισήμανσης:

Όσον αφορά τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικές ομάδες, ο κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των κανόνων που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) ή ειδικών μέτρων στο πλαίσιο αυτό.

3.2.   Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση

3.2.1.   Ποια στοιχεία πρέπει να δηλώνονται;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 13, 30, 32, 34 και 44, παραρτήματα IV και XV

Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα ακόλουθα στοιχεία: ενεργειακή αξία και ποσότητες λίπους, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και άλατος.

Η ενεργειακή αξία πρέπει να αναφέρεται σε kilojoules (kJ) και σε χιλιοθερμίδες (kcal). Πρέπει να δίνεται πρώτα η αξία σε kilojoules, ακολουθούμενη από την αξία σε kcal. Η συντομογραφία kJ/kcal μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Η σειρά παρουσίασης των πληροφοριών πρέπει να είναι η εξής:

Εάν το επιτρέπει ο διαθέσιμος χώρος, η δήλωση αυτή πρέπει να παρουσιάζεται με τη μορφή πίνακα, με τους αριθμούς σε στοίχιση. Μπορεί να χρησιμοποιείται γραμμική διάταξη, αν ο χώρος δεν επιτρέπει την παροχή των πληροφοριών σε μορφή πίνακα.

Οι κανόνες σχετικά με το ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς εφαρμόζονται στη διατροφική δήλωση, η οποία πρέπει να τυπώνεται με χαρακτήρες μεγέθους γραμματοσειράς της οποίας το ύψος x είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 1,2 mm. Για συσκευασίες ή περιέκτες, των οποίων η μέγιστη επιφάνεια είναι μικρότερη από 80 cm2, το ύψος x πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,9 mm. Το ύψος x ορίζεται στο παράρτημα IV του κανονισμού.

(ΣΗΜ.: Τρόφιμα σε συσκευασίες ή περιέκτες, των οποίων η μέγιστη επιφάνεια έχει εμβαδόν μικρότερο από 25 cm2 εξαιρούνται από την υποχρεωτική διατροφική επισήμανση (παράρτημα V σημείο 18, βλέπε σημείο 3.6.1 κατωτέρω).

Εφόσον η ενεργειακή αξία ή η ποσότητα των θρεπτικών ουσιών είναι αμελητέα, οι πληροφορίες για τα στοιχεία αυτά μπορούν να αντικαθίστανται από δήλωση όπως «Περιέχει αμελητέες ποσότητες των …», πρέπει δε να επισημαίνεται σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση, (βλέπε σημείο 3.2.2. όσον αφορά την έννοια του αμελητέου ποσού)..

Υπάρχουν προϊόντα που εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής της διατροφικής δήλωσης (βλέπε σημείο 3.6.1).

3.2.2.   Σε περίπτωση που ένα προϊόν περιέχει αμελητέα ποσότητα ή ποσότητες των θρεπτικών ουσιών για τις οποίες απαιτείται υποχρεωτική επισήμανση ή έχει αμελητέα ενεργειακή αξία, είναι αναγκαίο να συμπεριληφθούν οι εν λόγω θρεπτικές ουσίες ή η ενεργειακή αξία στον διατροφικό πίνακα (Άρθρο 34 παράγραφος 5);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 34 παράγραφος 5

Όχι, όταν η ενεργειακή αξία ή η ποσότητα των θρεπτικών ουσιών είναι αμελητέα, η διατροφική δήλωση για τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να αντικατασταθεί με μια δήλωση όπως «περιέχει αμελητέα ποσότητα των…» σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση.

3.2.3.   Πότε μπορεί να χρησιμοποιείται η δήλωση που αναφέρει ότι η περιεκτικότητα σε αλάτι οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικώς παρόν νάτριο;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 1

Η δήλωση που αναφέρει ότι η περιεκτικότητα σε αλάτι οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικώς παρόν νάτριο μπορεί να εμφανίζεται σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική επισήμανση για τα τρόφιμα στα οποία δεν έχει προστεθεί αλάτι, όπως γάλα, λαχανικά, κρέας και ψάρια. Όταν το αλάτι έχει προστεθεί κατά την επεξεργασία, ή ως αποτέλεσμα της προσθήκης συστατικών που περιέχουν αλάτι, λόγου χάρη χοιρομέρι, τυρί, ελιές, αντζούγιες κ.λπ., η δήλωση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

3.2.4.   Η ποσότητα του «αλατιού» που δηλώνεται στον υποχρεωτικό διατροφικό πίνακα θα υπολογίζεται με τον τύπο: αλάτι = νάτριο × 2,5. Πρέπει όλο το νάτριο που προέρχεται από οιοδήποτε συστατικό, π.χ. σακχαρινικό νάτριο, ασκορβικό νάτριο κ.λπ., να περιλαμβάνεται στον υπολογισμό;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα I, σημείο 11

Ναι, το ισοδύναμο περιεκτικότητας σε αλάτι πρέπει πάντοτε να προκύπτει από τη συνολική περιεκτικότητα σε νάτριο του τροφίμου με τον τύπο: αλάτι = νάτριο × 2,5.

3.3.   Προαιρετικές ενδείξεις

3.3.1.   Ποιες άλλες θρεπτικές ουσίες μπορούν να δηλώνονται;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 2 και άρθρα 32, 33 και 34, παράρτημα XV

Η υποχρεωτική διατροφική δήλωση μπορεί επίσης να συμπληρώνεται από ένδειξη της ποσότητας ενός ή περισσοτέρων από τα ακόλουθα:

Η σειρά παρουσίασης των πληροφοριών, κατά περίπτωση, πρέπει να έχει ως εξής:

Εάν το επιτρέπει ο διαθέσιμος χώρος, η δήλωση αυτή πρέπει να παρουσιάζεται σε μορφή πίνακα με τους αριθμούς σε στοίχιση. Μπορεί να χρησιμοποιείται γραμμική διάταξη, αν ο χώρος δεν επιτρέπει την παροχή των πληροφοριών σε μορφή πίνακα.

Οι εν λόγω θρεπτικές ουσίες πρέπει να δηλώνονται σε γραμμάρια (g) (9) ανά 100 g ή ανά 100 ml, και μπορούν επιπλέον να δηλώνονται ανά μερίδα ή ανά μονάδα κατανάλωσης του προϊόντος.

3.3.2.   Όταν μια ουσία, για την οποία υπάρχουν ισχυρισμοί διατροφής ή υγείας, δεν αποτελεί μέρος της διατροφικής δήλωσης, με ποιο τρόπο θα πρέπει να δηλώνεται η πληροφορία αυτή;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 30 και 49

Όταν η θρεπτική ουσία για την οποία υπάρχουν ισχυρισμοί διατροφής ή υγείας αποτελεί μέρος της διατροφικής δήλωσης, δεν απαιτείται πρόσθετη επισήμανση.

Όταν η θρεπτική ή άλλη ουσία για την οποία υπάρχει ισχυρισμός διατροφής ή υγείας δεν αποτελεί μέρος της διατροφικής δήλωσης, η ποσότητα της θρεπτικής ή άλλης ουσίας πρέπει να αναγράφεται στο ίδιο οπτικό πεδίο, π.χ. σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση (βλέπε επίσης σημείο 3.3.5. παρακάτω).

3.3.3.   Όταν το ποσοστό των εδώδιμων ινών (ή κάθε άλλου θρεπτικού συστατικού που προβλέπεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2) δηλώνεται σε μη προσυσκευασμένα τρόφιμο, ποια είναι τα άλλα διατροφικά στοιχεία που πρέπει να δηλώνονται;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφοι 1, 2, 5 και άρθρο 49

Εάν ένας υπεύθυνος επιχείρησης τροφίμων ενδιαφέρεται να δηλώσει την ποσότητα των εδώδιμων ινών του προϊόντος, ή την ποσότητα οιουδήποτε άλλου θρεπτικού συστατικού αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2, θα πρέπει να παρέχεται η πλήρης διατροφική δήλωση. Αυτή περιλαμβάνει:

Όταν ισχυρισμός διατροφής ή υγείας σχετίζεται με οιαδήποτε θρεπτική ουσία αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2, η ποσότητα αυτού του θρεπτικού συστατικού πρέπει επίσης να αναφέρεται στη διατροφική δήλωση.

3.3.4.   Είναι δυνατό να επισημαίνεται η περιεκτικότητα σε εδώδιμες ίνες με χρήση του ποσοστού μιας ποσότητας πρόσληψης αναφοράς, ακόμη και αν δεν υπάρχει εναρμονισμένη ποσότητα πρόσληψης αναφοράς που να ορίζεται στον κανονισμό περί εδωδίμων ινών;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 2 και άρθρο 35 παράγραφος 1 στοιχείο ε)

Όχι. Οι μόνες θρεπτικές ουσίες για τις οποίες η ποσότητα μπορεί να εκφραστεί ως ποσοστό μιας ποσότητας πρόσληψης αναφοράς είναι εκείνες για τις οποίες οι ποσότητες πρόσληψης αναφοράς καθορίζονται στο παράρτημα XIII, ακόμη και όταν χρησιμοποιούνται πρόσθετες μορφές έκφρασης και παρουσίασης της διατροφικής δήλωσης.

3.3.5.   Είναι δυνατή η επισήμανση του περιεχομένου των συνιστωσών των εθελοντικών θρεπτικών ουσιών, π.χ. «λιπαρά οξέα ωμέγα 3», ως συστατικά στοιχεία πολυακόρεστων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30

Όχι. Η διατροφική δήλωση είναι ένας κλειστός κατάλογος ενεργειακής αξίας και θρεπτικών στοιχείων και δεν μπορεί να συμπληρωθεί περαιτέρω με άλλες διατροφικές πληροφορίες (βλέπε επίσης σημείο 3.3.2. ανωτέρω).

3.3.6.   Τι διατροφικές πληροφορίες μπορούν να επαναλαμβάνονται επί της συσκευασίας;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3, άρθρο 32 παράγραφος 2, άρθρο 33 και άρθρο 34 παράγραφος 3

Ορισμένες από τις υποχρεωτικές διατροφικές πληροφορίες επισήμανσης μπορούν να επαναληφθούν στη συσκευασία, στο κύριο οπτικό πεδίο (κοινώς γνωστό ως «εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας»), με μία από τις ακόλουθες μορφές:

Οι κανόνες σχετικά με το ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς εφαρμόζονται σε αυτή την κατ’ επανάληψη δήλωσης (άρθρο 13 παράγραφος 2, παράρτημα IV, βλέπε επίσης σημείο 3.2.1.).

Όταν επαναλαμβάνεται η διατροφική δήλωση, εξακολουθεί να αποτελείται από σαφώς καθορισμένο και περιορισμένο περιεχόμενο. Καμία πρόσθετη πληροφορία δεν επιτρέπεται στη διατροφική δήλωση που γίνεται στο κύριο οπτικό πεδίο.

Όταν η δήλωση επαναλαμβάνεται, μπορεί να γίνει ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης μόνο (εφόσον η μερίδα/μονάδα ποσοτικοποιείται σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση, και ο αριθμός των μερίδων/μονάδων φέρει επισήμανση στη συσκευασία). Ωστόσο, η ενεργειακή αξία πρέπει επίσης να παρέχεται επιπλέον ανά 100 g ή ανά 100 ml επιπλέον.

3.3.7.   Όταν οι επαναλαμβανόμενες διατροφικές πληροφορίες στο κύριο οπτικό πεδίο (στο «εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας») εκφράζονται ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς, οι πληροφορίες αυτές πρέπει επίσης να αναγράφονται στην υποχρεωτική διατροφική δήλωση (στο «οπίσθιο μέρος της συσκευασίας»);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3, άρθρο 32 παράγραφος 4 και άρθρο 33, παράρτημα XIII

Οι οικειοθελώς επαναλαμβανόμενες διατροφικές πληροφορίες στο κύριο οπτικό πεδίο («εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας») πρέπει να περιέχουν μόνο πληροφορίες σχετικά με την ενέργεια, είτε σχετικά με την ενέργεια συν τα λιπαρά, τα κεκορεσμένα, τα σάκχαρα και το αλάτι. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει επίσης να παρέχονται στην υποχρεωτική («οπίσθιο μέρος της συσκευασίας») διατροφική δήλωση. Ωστόσο, είναι δυνατόν να εκφραστεί αυτή η πληροφορία στο εμπρόσθιο τμήμα της συσκευασίας ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς (επιπλέον των απολύτων τιμών) ακόμη και αν αυτή η μορφή έκφρασης δεν χρησιμοποιείται στην υποχρεωτική διατροφική δήλωση.

3.3.8.   Είναι δυνατόν να επαναληφθεί η διατροφική δήλωση μια φορά υπό τη μορφή απλής δήλωσης της ενεργειακής αξίας και άλλη μια φορά με τη μορφή ενεργειακής αξίας μαζί με τις ποσότητες λιπαρών, κεκορεσμένων, σακχάρων και αλατιού;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3 και άρθρο 34 παράγραφος 3

Η διατροφική δήλωση μπορεί να επαναλαμβάνεται ως ενεργειακή αξία μόνη ή ενεργειακή αξία μαζί με τις ποσότητες λιπαρών, κεκορεσμένων, σακχάρων και αλατιού. Είναι επίσης δυνατό να επαναληφθούν οι εν λόγω πληροφορίες πάνω από μία φορά.

Αυτές οι εθελοντικές προσθήκες της διατροφικής δήλωσης πρέπει να εμφανίζονται στο κύριο οπτικό πεδίο και να συμμορφώνονται με τις διατάξεις σχετικά με το ελάχιστο μέγεθος των χαρακτήρων.

3.3.9.   Η επισήμανση της περιεκτικότητας σε ένα συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό επιτρέπεται στο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας, όπως η X % λιπαρά;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 30 παράγραφος 3

Η οικειοθελής επανάληψη της διατροφικής δήλωσης δεν επιτρέπει την επισήμανση ενός μόνο θρεπτικού περιεχομένου, καθώς οι πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται θα πρέπει να είναι είτε μόνο η ενεργειακή αξία ή η ενεργειακή αξία μαζί με τις ποσότητες σε λιπαρά, κεκορεσμένα, σάκχαρα και αλάτι.

Ωστόσο, η ετικέτα μπορεί να περιλαμβάνει τη δήλωση περιεκτικότητας ενός θρεπτικού συστατικού, όταν αυτή απαιτείται από τον νόμο, όπως η περιεκτικότητα σε λιπαρά για:

Θα είναι επίσης δυνατή η επισήμανση ενδείξεων όπως «χαμηλά λιπαρά» ή «λιπαρά < 3 %», με την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τους όρους χρήσης του εν λόγω ισχυρισμού και τις άλλες σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται για τρόφιμα και υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011.

3.3.10.   Όταν τα προϊόντα προορίζονται για πώληση σε περισσότερες από μία χώρες μπορούν να παρέχονται διατροφικές δηλώσεις με τη μορφή που απαιτείται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά επιπλέον της διατροφικής δήλωσης, η οποία ικανοποιεί τις απαιτήσεις του κανονισμού;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 30, 34 και 36, παραρτήματα XIV και XV

Όχι. Η αναγραφή της διατροφικής δήλωσης με τη μορφή που απαιτείται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά δεν θα ήταν σύμφωνη με τις απαιτήσεις της ΕΕ, καθώς οι υποχρεωτικές και οικειοθελείς πληροφορίες πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες που ορίζονται στον κανονισμό. Αυτή η επισήμανση θα μπορούσε να παραπλανήσει τον καταναλωτή λόγω των διαφορετικών συντελεστών μετατροπής που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ για τον υπολογισμό της ενεργειακής αξίας και της ποσότητας των θρεπτικών ουσιών.

3.4.   Μορφές έκφρασης και παρουσίασης της διατροφικής δήλωσης

3.4.1.   Ποιες είναι οι μορφές έκφρασης των υποχρεωτικών στοιχείων στη διατροφική δήλωση;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32, 33 και παραρτήματα XIII και XV

Οι ποσότητες λιπαρών, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και αλατιού πρέπει να εκφράζονται σε γραμμάρια (g) ανά 100 g ή ανά 100 ml, και η ενεργειακή αξία εκφρασμένη σε kilojoules (kJ) και χιλιοθερμίδες (kcal) ανά 100 g ή ανά 100 ml του τροφίμου.

Μπορούν επιπλέον να δηλώνονται ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης του τροφίμου. Η μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης πρέπει να αναγνωρίζεται εύκολα από τον καταναλωτή, να ορίζεται ποσοτικά στην ετικέτα, σε σημείο πολύ κοντά στη διατροφική δήλωση, και ο αριθμός των μερίδων ή μονάδων που περιέχονται στη συσκευασία πρέπει να αναφέρεται στην ετικέτα.

Επιπλέον, η ενεργειακή αξία και οι ποσότητες λιπαρών, κορεσμένων, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και αλατιού μπορούν επίσης να εκφράζονται ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς που καθορίζονται στον ακόλουθο πίνακα ανά 100 g ή ανά 100 ml. Επιπλέον στην εν λόγω δήλωση ή αντί αυτής ανά 100 ml ή ανά 100 g, τα ποσοστά των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς να μπορούν να εκφράζονται ανά μερίδα ή μονάδα κατανάλωσης.

Όταν τα ποσοστά των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς εκφράζονται ανά 100 g ή ανά 100 ml, η διατροφική δήλωση θα πρέπει να περιλαμβάνει την ακόλουθη δήλωση: «Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8 400 kJ/2 000kcal)».

Για τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα, η διατροφική δήλωση μπορεί να εκφράζεται σε βάση ανά μερίδα ή ανά μονάδα κατανάλωσης μόνο.

3.4.2.   Μπορούν τα αρχικά «RI» για την προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς να χρησιμοποιούνται στις ετικέτες των τροφίμων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32 και 33

Τα αρχικά RI για την προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη σήμανση των τροφίμων, υπό την προϋπόθεση ότι επεξηγούνται πλήρως στη συσκευασία και μπορούν να βρεθούν εύκολα από τους καταναλωτές. Η δήλωση «Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8 400 kJ/2 000 kcal)» δεν μπορεί να τροποποιηθεί.

3.4.3.   Μπορεί να χρησιμοποιείται ο όρος «ενδεικτική ημερήσια ποσότητα πρόσληψης» ή το αρκτικόλεξό του «GDA»;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32 και 33

Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι η εναρμόνιση του περιεχομένου, της έκφρασης και παρουσίασης των διατροφικών πληροφοριών που παρέχονται στους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένης της οικειοθελούς πληροφόρησης. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν οι όροι ενδεικτική ημερήσια ποσότητα πρόσληψης ή το αρκτικόλεξο GDA στο πλαίσιο της εφαρμογής των άρθρων 32 και 33 του κανονισμού (βλέπε επίσης σημείο 3.4.2.). Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η έννοια της προσλαμβανόμενης ποσότητας αναφοράς είναι διαφορετική από την έννοια της ενδεικτικής ημερήσιας ποσότητας πρόσληψης, καθώς ο όρος «της προσλαμβανόμενης ποσότητας αναφοράς» δεν συνεπάγεται διατροφικές συμβουλές σε αντίθεση με τον όρο «ενδεικτική». Δεν υπάρχει διατροφική συμβουλή για κατανάλωση, για παράδειγμα, 20 g κορεσμένων λιπαρών ανά ημέρα και αυτή δεν θα πρέπει να θεωρείται από τους καταναλωτές ως ελάχιστη αναγκαία ποσότητα για τη διατήρηση της υγείας.

3.4.4.   Η πρόσθετη δήλωση: «Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8 400 kJ/2 000 kcal)» πρέπει να αναγράφεται σε άμεση γειτνίαση με κάθε διατροφική δήλωση;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 32 και 33

Ναι, όταν η πληροφορία εκφράζεται ως ποσοστό των ποσοτήτων πρόσληψης αναφοράς με βάση τα 100 g ή τα 100 ml.

Όχι, όταν εκφράζεται σε βάση ανά μερίδα.

3.4.5.   Οι προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για ενέργεια και θρεπτικές ουσίες έχουν καταρτιστεί για ενήλικες. Μπορεί η ενεργειακή αξία και οι ποσότητες θρεπτικών ουσιών να εκφράζονται οικειοθελώς ως ποσοστό των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για παιδιά, αντί ή επιπλέον των ποσοστών των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για ενηλίκους;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 32 παράγραφος 4, άρθρο 36 παράγραφος 3 και άρθρο 43, παράρτημα XIII

Όχι. Η οικειοθελής ένδειξη προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, επιτρέπεται μόνον όταν έχουν εγκριθεί σχετικές ενωσιακές διατάξεις ή, αν δεν υπάρχουν τέτοιες, αντίστοιχες εθνικές διατάξεις.

Η ενεργειακή αξία και οι ποσότητες των θρεπτικών ουσιών μπορούν να εκφράζονται μόνο ως ποσοστό των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για ενήλικες, πέρα από την έκφρασή τους σε απόλυτες τιμές. Ωστόσο, ο κανονισμός ζητά από την Επιτροπή να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις σχετικά με την αναγραφή προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες επιπροσθέτως των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς που καθορίζονται για τους ενήλικες, και μπορεί στο μέλλον να υπάρξουν προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για παιδιά. Εν αναμονή της έκδοσης των εν λόγω διατάξεων της Ένωσης, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν εθνικούς κανόνες σχετικά με τον καθορισμό προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς που θα βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία για τις εν λόγω πληθυσμιακές ομάδες. Η χρήση των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αναφοράς για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, όπως τα παιδιά, δεν επιτρέπεται για προϊόντα που διατέθηκαν στην αγορά ή επισημάνθηκαν μετά την 13η Δεκεμβρίου 2014, εκτός εάν το δίκαιο της Ένωσης ή οι εθνικοί κανόνες θεσπίζουν προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για τις ομάδες αυτές βασιζόμενοι σε επιστημονικά στοιχεία.

3.4.6.   Τι είναι η μονάδα κατανάλωσης; Τα εικονογράμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό μιας μερίδας; Μπορεί το σύμβολο ≈ ή ~ με την έννοια «περίπου ίσο με» να χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του αριθμού των μερίδων σε μια συσκευασία;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 33

Η «μονάδα κατανάλωσης» πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζεται εύκολα από τον καταναλωτή και σημαίνει κάθε μονάδα που μπορεί να καταναλωθεί ξεχωριστά. Μία μόνη μονάδα κατανάλωσης δεν αποτελεί απαραιτήτως μερίδα. Για παράδειγμα, ένα τετράγωνο μιας πλάκας σοκολάτας θα μπορούσε να είναι η μονάδα κατανάλωσης, αλλά η μερίδα να είναι περισσότερα από ένα τετράγωνο σοκολάτας.

Σύμβολα ή εικονογράμματα μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό μερίδας ή μονάδας κατανάλωσης. Ο κανονισμός απαιτεί απλώς η μονάδα κατανάλωσης ή η μερίδα να είναι ευκόλως αναγνωρίσιμες και να ποσοτικοποιούνται στην ετικέτα. Κατά τη χρήση συμβόλων ή εικονογραμμάτων θα πρέπει η σημασία τους για τον καταναλωτή να είναι σαφής και όχι παραπλανητική.

Ελαφρές διαφοροποιήσεις στον αριθμό μονάδων κατανάλωσης ή μερίδων του προϊόντος μπορούν να επισημαίνονται με κατάλληλα σύμβολα πριν από τον αριθμό των μερίδων ή των μονάδων κατανάλωσης.

3.5.   Πρόσθετες μορφές έκφρασης και παρουσίασης

3.5.1.   Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο εικονίδια για να συμβολίζουν, θρεπτικές ουσίες και/ή ενέργεια αντί λέξεων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 34, παράρτημα XV

Όχι. Οι υποχρεωτικές και οικειοθελείς διατροφικές πληροφορίες πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένο μορφότυπο, ο οποίος απαιτεί για την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά να αναφέρονται στην επισήμανση με λέξεις.

Η γενική αρχή ότι οι υποχρεωτικές πληροφορίες πρέπει να αναγράφονται με λέξεις και αριθμούς ισχύει και σε περιπτώσεις στις οποίες οι διατροφικές πληροφορίες παρέχονται σε οικειοθελή βάση. Τα σύμβολα και τα εικονογράμματα μπορούν να χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά.

3.5.2.   Η ενεργειακή αξία μπορεί να παρέχεται μόνο σε kcal όταν οι διατροφικές πληροφορίες οικειοθελώς επαναλαμβάνονται στο κύριο οπτικό πεδίο;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 32 παράγραφος 1, παράρτημα XV

Όχι. Οι πληροφορίες σχετικά με την ενέργεια θα πρέπει συστηματικά να δηλώνονται οπουδήποτε παρέχονται με αμφότερες τις μορφές kJ (kJ) και χιλιοθερμίδες (kcal).

3.6.   Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική διατροφική δήλωση

3.6.1.   Ποιες είναι οι εξαιρέσεις;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 16 παράγραφοι 3 και 4, άρθρο 30 παράγραφοι 4 και 5 και άρθρο 44 παράγραφος 1 στοιχείο β), παράρτημα V

Τα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα V εξαιρούνται από την υποχρεωτική διατροφική επισήμανση, εκτός εάν διατυπώνεται ένας ισχυρισμός διατροφής ή υγείας.

Επιπλέον, η εξαίρεση ισχύει για τα αλκοολούχα ποτά (με περιεκτικότητα σε αιθανόλη άνω του 1,2 %) και σε μη προσυσκευασμένα τρόφιμα (εκτός αν το δίκαιο της Ένωσης ή ένα εθνικό μέτρο το απαιτεί).

Όταν οι διατροφικές πληροφορίες παρέχονται οικειοθελώς, πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες για την υποχρεωτική διατροφική επισήμανση. Ωστόσο:

3.6.2.   Τα ακόλουθα τρόφιμα εξαιρούνται από την απαίτηση της υποχρεωτικής διατροφικής δήλωσης;

Σχετικές διατάξεις : Παράρτημα V

3.7.   Συμπληρώματα διατροφής

3.7.1.   Για συμπληρώματα διατροφής, ποια ορολογία σε σχέση με τιμές αναφοράς πρέπει να χρησιμοποιείται για τη δήλωση βιταμινών και ανόργανων στοιχείων;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 29, παράρτημα XIII

Οι κανόνες για τη διατροφική δήλωση του κανονισμού δεν εφαρμόζονται σε συμπληρώματα διατροφής.

Το άρθρο 8 παράγραφος 3 της οδηγίας 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16) σχετικά με τα συμπληρώματα τροφίμων, προβλέπει ότι οι πληροφορίες για τις βιταμίνες και τις ανόργανες ουσίες πρέπει επίσης να εκφράζονται ως επί τοις εκατό ποσοστό των τιμών αναφοράς που αναφέρονται στο παράρτημα της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου (17) η οποία θα αντικατασταθεί από τον κανονισμό από την 13η Δεκεμβρίου 2014.

Η οδηγία 90/496/ΕΟΚ απαιτούσε τη χρήση ενός ποσοστού που σχετιζόταν με τις συνιστώμενες ημερήσιες τροφικές δόσεις (ΣΗΔ), που αντικαθίστανται στο παράρτημα XIII μέρος Α του κανονισμού με τις ημερήσιες ποσότητες πρόσληψης αναφοράς ή «διατροφικές τιμές αναφοράς (ΔΤΑ)». Ενώ ο όρος «διατροφικές τιμές αναφοράς» μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή το αρκτικόλεξό του «ΔΤΑ» υπό τον όρο ότι αυτό εξηγείται πλήρως στη συσκευασία και εντοπίζεται εύκολα από τους καταναλωτές, είναι σκόπιμο, για λόγους συνέπειας, να χρησιμοποιείται η ίδια ορολογία για συμπληρώματα διατροφής όπως και για άλλες θρεπτικές ουσίες στα τρόφιμα (18) και να αναφέρεται σε προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς.

3.7.2.   Τα συμπληρώματα διατροφής που φέρουν ισχυρισμό διατροφής ή υγείας πρέπει να παρέχουν διατροφική δήλωση σύμφωνα με τον κανονισμό;

Σχετικές διατάξεις : Άρθρα 29 και 49

Όχι. Οι διατάξεις του κανονισμού που απαιτούν διατροφική δήλωση δεν εφαρμόζονται στα συμπληρώματα διατροφής. Σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19) σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας, για τα συμπληρώματα διατροφής, οι διατροφικές πληροφορίες παρέχονται σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) για τα συμπληρώματα διατροφής.

3.8.   Ειδικά προϊόντα

3.8.1.   Για τρόφιμα που συσκευάζονται με υγρό, θα πρέπει η διατροφική δήλωση να αντιστοιχεί στο στραγγισμένο προϊόν (χωρίς το υγρό) ή το προϊόν στο σύνολό του (με το υγρό);

Σχετικές διατάξεις : Άρθρο 31 παράγραφος 3

Στερεά τρόφιμα μπορούν να παρουσιαστούν σε υγρό μέσο, όπως ορίζεται στο σημείο 5 του παραρτήματος IX (όπως άλμη, χυμοί φρούτων) ή άλλα υγρά (π.χ. λάδι). Ορισμένοι καταναλωτές τρώνε το σύνολο των εν λόγω προϊόντων, ενώ άλλοι τρώνε μόνο το στραγγισμένο προϊόν. Στο πλαίσιο αυτό, η διατροφική δήλωση θα πρέπει, επομένως, να υπολογίζεται για τη συνολική περιεκτικότητα του τροφίμου, του στερεού τροφίμου και του υγρού μαζί, όταν το προϊόν είναι πιθανό να καταναλωθεί στο σύνολό του. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να συμπληρώνονται οικειοθελώς με μια διατροφική δήλωση του στραγγισμένου προϊόντος. Για τα άλλα προϊόντα, για τα οποία το υγρό δεν αναμένεται να καταναλωθεί, φαίνεται καταλληλότερη η αναφορά διατροφικών πληροφοριών με βάση το καθαρό στραγγισμένο βάρος.

Σε κάθε περίπτωση, η διατροφική δήλωση πρέπει να διευκρινίζει ότι αφορά το στραγγισμένο προϊόν ή το προϊόν στο σύνολό του.

(1)  ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 18.

(2)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, παράρτημα VII μέρος III (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671).

(3)  Ιnternational Organization for Standardization (Διεθνής Οργανισμός Νόμιμης Μετρολογίας, Διεθνής σύσταση R79 [έκδ. 1997 (E)]. https://www.oiml.org/en/files/pdf_r/r079-e15.pdf

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, παράρτημα I σημείο 3.1 (ΕΕ L 139 της 30.4.2004, σ. 55).

(5)  Με βάση τον ορισμό των μη επεξεργασμένων τροφίμων που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιδ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για την υγιεινή των τροφίμων, ΕΕ L 139 της 30.4.2004, σ. 1.

(6)  Οδηγία 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Ιουνίου 2002, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί των συμπληρωμάτων διατροφής (ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51).

(7)  Οδηγία 2009/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, σχετικά με την εκμετάλλευση και τη θέση στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών (ΕΕ L 164 της 26.6.2009, σ. 45).

(8)  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671.

(9)  Βλέπε επίσης τις ειδικές μονάδες μέτρησης για τις βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά που αναφέρονται στο παράρτημα XIII μέρος A σημείο 1.

(10)  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671.

(11)  ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9.

(12)  Το άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού, παραπέμπει στον ορισμό των «μη επεξεργασμένων προϊόντων» που προβλέπεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιδ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 για την υγιεινή των τροφίμων: «μη μεταποιημένα προϊόντα»: τρόφιμα τα οποία δεν έχουν υποστεί επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που έχουν υποστεί διαίρεση, χωρισμό, αποκοπή, σε φέτες, αφαίρεση οστών, πολτοποίηση, εκδορά, κονιοποίηση, τεμαχισμό, καθαρισμό, καλλωπισμό, άλεση, αφαίρεση του κελύφους, ψύξη, κατάψυξη, βαθιά κατάψυξη ή απόψυξη».

(13)  ΕΕ L 164 της 3.6.2014, σ. 1.

(14)  ΕΕ L 10 της 12.1.2002, σ. 47.

(15)  ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 26.

(16)  ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51.

(17)  ΕΕ L 276 της 6.10.1990, σ. 40.

(18)  Άρθρο 32 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011.

(19)  ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9.

(20)  ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51.