Βρυξέλλες, 13.6.2018

COM(2018) 467 final

2018/0252(NLE)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη θέσπιση ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, και για την κατάργηση του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου

{SWD(2018) 343 final}


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η παρούσα πρόταση προβλέπει ως ημερομηνία εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου 2021 και υποβάλλεται για μια Ένωση 27 κρατών μελών, σύμφωνα με την κοινοποίηση της πρόθεσης του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρατόμ, βάσει του άρθρου 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που ελήφθη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 29 Μαρτίου 2017.

Αιτιολόγηση και στόχοι

Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής για τον «παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων» (το «πρόγραμμα») που παρουσιάζεται στο παρόν σχέδιο κανονισμού αντιμετωπίζει το ζήτημα του παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων και της διαχείρισης των αποβλήτων που προκύπτουν από αυτόν με ένα κοινό εργαλείο για τη βελτιστοποίηση των συνεργειών και την ανταλλαγή γνώσεων με σκοπό τη διασφάλιση της τήρησης των σχετικών υποχρεώσεων. Αυτό το ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα μπορεί να αποφέρει επιπλέον προστιθέμενη αξία για την ΕΕ και να καταστεί σημείο αναφοράς εντός της ΕΕ όσον αφορά την ασφαλή διαχείριση τεχνολογικών ζητημάτων που ανακύπτουν κατά τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διάδοση των γνώσεων στα κράτη μέλη. Η εν λόγω οικονομική συνδρομή παρέχεται με βάση την εκ των προτέρων αξιολόγηση στην οποία προσδιορίζονται οι ειδικές ανάγκες και αποδεικνύεται η προστιθέμενη αξία για την ΕΕ.

Επί του παρόντος, το πρόγραμμα επικεντρώνεται σε ειδικά προσδιορισμένες ανάγκες.

Οι μονάδες 1-4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy (Kozloduy, Βουλγαρία) και ο πυρηνοηλεκτρικός σταθμός Bohunice V1 (Jaslovské Bohunice, Σλοβακία) αποτελούνται από έξι αντιδραστήρες πεπιεσμένου ύδατος που αναπτύχθηκαν αρχικά στη Σοβιετική Ένωση (VVER 440). Ο παροπλισμός των σταθμών αυτών συμβάλλει στην ενίσχυση της πυρηνικής ασφάλειας στην περιοχή και στην ΕΕ στο σύνολό της.

Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής (ΚΚΕρ) της Επιτροπής διαθέτει εγκαταστάσεις πυρηνικής έρευνας σε τέσσερις χώρους: Το ΚΚΕρ-Geel στο Βέλγιο, το ΚΚΕρ-Karlsruhe στη Γερμανία, το ΚΚΕρ-Ispra στην Ιταλία και το ΚΚΕρ-Petten στις Κάτω Χώρες. Ορισμένες από αυτές τις εγκαταστάσεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε χρήση, ενώ ορισμένες από αυτές δεν λειτουργούν πια, σε ορισμένες περιπτώσεις επί περισσότερα από 20 χρόνια. Ως φορέας εκμετάλλευσης και/ή κύριος 1 σύμφωνα με το βελγικό, το ολλανδικό, το γερμανικό και το ιταλικό δίκαιο, το ΚΚΕρ είναι υπεύθυνο για τον παροπλισμό των εν λόγω εγκαταστάσεων και για την ασφαλή διαχείριση, από την παραγωγή έως τη διάθεση των παραγόμενων αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

Δεδομένου αυτού, το πρόγραμμα υποδιαιρείται εκ φύσεως στα ακόλουθα τμήματα:

i)    τις δύο δράσεις που θα παρέχουν οικονομική υποστήριξη στη Βουλγαρία και στη Σλοβακία για τον ασφαλή παροπλισμό έξι πυρηνικών αντιδραστήρων των μονάδων 1 έως 4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy και του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1 (αντίστοιχα «πρόγραμμα Kozloduy» και «πρόγραμμα Bohunice»)·

ii)    τις δράσεις του ΚΚΕρ, για την ασφαλή υλοποίηση της διαδικασίας παροπλισμού και τη διαχείριση των παραγόμενων ραδιενεργών αποβλήτων των πυρηνικών εγκαταστάσεων που ανήκουν στην Επιτροπή στους χώρους του ΚΚΕρ («πρόγραμμα D&WM (παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων) του ΚΚΕρ»).

Το πρόγραμμα Kozloduy και το πρόγραμμα Bohunice έχουν κύριο στόχο να βοηθήσουν τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία στη διαχείριση των προκλήσεων ραδιολογικής ασφάλειας που προκύπτουν από τον παροπλισμό των μονάδων 1-4 του πυρηνικού σταθμού Kozloduy και του πυρηνικού σταθμού Bohunice V1 αντιστοίχως.

Το πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ επιδιώκει τον ασφαλή παροπλισμό των εγκαταστάσεων του ΚΚΕρ της Επιτροπής και διερευνά και αναπτύσσει εναλλακτικές επιλογές για την προβλεπόμενη μεταβίβαση των υποχρεώσεων παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων στα κράτη μέλη υποδοχής του ΚΚΕρ.

Το πρόγραμμα έχει μεγάλες δυνατότητες δημιουργίας και ανταλλαγής γνώσεων και μπορεί να παράσχει κατά τον τρόπο αυτό υποστήριξη στα κράτη μέλη της ΕΕ για τις δικές τους επιχειρήσεις παροπλισμού.

Τα προγράμματα Kozloduy και Bohunice έχουν υλοποιηθεί εκτεινόμενα σε πολλές χρηματοπιστωτικές περιόδους και αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2030 και το 2025 αντίστοιχα. Με τη χρηματοδότηση που παρέχεται στο τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (δηλ. 2014-2020), τα προγράμματα αναμένεται να επιτύχουν σημαντικά ορόσημα, ωστόσο απαιτούνται ακόμη ποσά προκειμένου να επιλυθούν τα εναπομένοντα βασικά ζητήματα ραδιολογικής ασφάλειας που σχετίζονται με τον παροπλισμό των εν λόγω εγκαταστάσεων.

Τα προγράμματα Kozloduy και Bohunice ανάγονται στις διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας στην ΕΕ, κατά τις οποίες ανέλαβαν τη δέσμευση να κλείσουν και στη συνέχεια να παροπλίσουν τους παλαιούς, σοβιετικού σχεδιασμού πυρηνικούς αντιδραστήρες εντός μιας κοινά συμφωνηθείσας προθεσμίας. Η δέσμευση των δύο κρατών μελών να κλείσουν τους αντιδραστήρες καθώς και η δέσμευση της ΕΕ να παράσχει οικονομική ενίσχυση είχαν συμπεριληφθεί στις αντίστοιχες Συνθήκες Προσχώρησης 2 , 3 (η Σλοβακία προσχώρησε το 2004· η Βουλγαρία το 2007). Τα δύο κράτη μέλη και η ΕΕ έχουν εκπληρώσει τις οικείες υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συνθήκη προσχώρησης.

Στη βάση του άρθρου 203 της Συνθήκης Ευρατόμ 4 και για να διασφαλιστεί η συνέχεια των μέτρων ασφαλείας, η ΕΕ παρείχε χρηματοδοτική συνδρομή 5 , 6 για τον παροπλισμό του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1 πέραν του χρονικού διαστήματος που προβλεπόταν στη Συνθήκη Προσχώρησης της Σλοβακίας 7 . Ομοίως, μετά την περίοδο που καλύπτεται από τη Συνθήκη Προσχώρησης της Βουλγαρίας 8 , η ΕΕ εξακολούθησε να παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή6, 9 για τον ασφαλή παροπλισμό των μονάδων 1 έως 4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy.

Το ΚΚΕρ ιδρύθηκε με βάση το άρθρο 8 της Συνθήκης Ευρατόμ 10 . Για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου, κατά την περίοδο 1960-62 υπογράφηκαν συμφωνίες για τις εγκαταστάσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και της Γερμανίας, του Βελγίου, της Ιταλίας και των Κάτω Χωρών, αντιστοίχως. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, οι εθνικές εγκαταστάσεις πυρηνικής έρευνας μεταβιβάστηκαν στην Κοινότητα. Έκτοτε, στους τέσσερις χώρους άρχισαν να λειτουργούν και άλλες υποδομές που προορίζονταν για την πυρηνική έρευνα και ανάπτυξη και περιλάμβαναν νέες εγκαταστάσεις. Ορισμένες από τις εγκαταστάσεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε χρήση και σήμερα, δεδομένου ότι είναι καίριας σημασίας για τη συνέχιση της υλοποίησης των τρεχόντων και των μελλοντικών προγραμμάτων έρευνας και εκπαίδευσης της Ευρατόμ. Ορισμένες από αυτές δεν λειτουργούν πια, σε ορισμένες περιπτώσεις για περισσότερα από 20 χρόνια, και οι περισσότερες από αυτές έχουν πλέον απαρχαιωθεί.

Με βάση τη Συνθήκη Ευρατόμ, το ΚΚΕρ οφείλει να διαχειριστεί τα βάρη από τις πυρηνικές δραστηριότητες κατά το παρελθόν να παροπλίσει τις κλειστές πυρηνικές εγκαταστάσεις του. Για το σκοπό αυτό, και με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής του 1999 11 , δρομολογήθηκε το πρόγραμμα D&WM και δημιουργήθηκε μια ειδική ad hoc γραμμή του προϋπολογισμού, σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο 12 . Έκτοτε, η Επιτροπή υποβάλει σε τακτική βάση εκθέσεις στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πρόοδο του προγράμματος D&WM, παρέχοντας έτσι επικαιροποιημένη δημοσιονομική πρόβλεψη (2004, 2008 και 2013 13 ).

Αρχικά, το πρόγραμμα D&WM επικεντρώθηκε στα λεγόμενα «βάρη του παρελθόντος», που αποτελούνται κυρίως από πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ispra που είχαν παύσει να λειτουργούν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Εν προκειμένω περιλαμβάνονται επίσης τα ιστορικά απόβλητα που υπάρχουν στους χώρους του ΚΚΕρ. Επί του παρόντος, το πρόγραμμα καλύπτει επίσης τις πυρηνικές εγκαταστάσεις που θα απαρχαιωθούν στο μέλλον και στους τέσσερις χώρους του ΚΚΕρ, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των πυρηνικών υλικών.

Συνοχή με τις υφιστάμενες διατάξεις πολιτικής

Ο στόχος των προγραμμάτων Kozloduy και Bohunice έχει εξελιχθεί με την πάροδο των ετών, ώστε να αντιμετωπίσει καλύτερα τις ανάγκες και να διασφαλίσει τον ασφαλή παροπλισμό των εγκαταστάσεων: αρχικά και μέχρι το 2013, η συνδρομή της ΕΕ είχε σχεδιαστεί για την υποστήριξη της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας τόσο στις προσπάθειές τους να κλείσουν και να παροπλίσουν τους εν λόγω αντιδραστήρες όσο επίσης και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πρόωρης παύσης λειτουργίας των εγκαταστάσεων των πυρηνοηλεκτρικών σταθμών· αργότερα, το 2014, το πεδίο των προγραμμάτων περιορίστηκε μόνο σε δραστηριότητες παροπλισμού, δηλαδή σε μέτρα που συνδέονται με την πυρηνική ασφάλεια· ενώ για το επόμενο στάδιο προτείνεται τα προγράμματα να επικεντρωθούν περαιτέρω στις δραστηριότητες παροπλισμού που ενέχουν προκλήσεις ραδιολογικής ασφάλειας.

Η διάθεση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων σε αποθετήριο γεωλογικού σχηματισμού μεγάλου βάθους δεν περιλαμβάνεται στο πεδίο αυτών των προγραμμάτων και παραμένει στην ευθύνη της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας, σύμφωνα με την οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

Καθώς οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του ΚΚΕρ στην Karlsruhe, το Geel και το Petten εξακολουθούν να είναι ζωτικής σημασίας για τις δραστηριότητες έρευνας και εκπαίδευσης του ΚΚΕρ, το πρόγραμμα D&WM έχει μέχρι στιγμής επηρεάσει κατά κύριο λόγο τον χώρο της Ispra, όπου η πλειονότητα των πυρηνικών εγκαταστάσεων έπαυσε να λειτουργεί πριν από το 1999. Στο μέλλον (μεταξύ 2020 και 2060), θα πρέπει επίσης να πραγματοποιηθούν σημαντικές δραστηριότητες παροπλισμού στους χώρους του ΚΚΕρ στην Karlsruhe, το Geel και το Petten. Το πρόγραμμα D&WM συμβάλλει στην επίτευξη των εθνικών προγραμμάτων των κρατών μελών υποδοχής του ΚΚΕρ σχετικά με την εκ μέρους τους εφαρμογή της οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων.

Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Σύμφωνα με τη Δήλωση της Ρώμης 14 , ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να καταστήσει δυνατή μια Ευρώπη ασφαλή και προστατευμένη· πρόκειται για μια διάσταση στην οποία τα προγράμματα παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων έχουν συνεισφέρει μέχρι σήμερα και μπορούν να συνεισφέρουν περαιτέρω. Μετά το κλείσιμο μιας πυρηνικής εγκατάστασης, οι κύριες θετικές επιπτώσεις που πρέπει να επιτευχθούν είναι η προοδευτική μείωση του επιπέδου ραδιολογικού κινδύνου για τους εργαζόμενους, τον πληθυσμό και το περιβάλλον στα οικεία κράτη μέλη αλλά και στην ΕΕ συνολικά.

Το πρόγραμμα εντάσσεται στο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για την πυρηνική ασφάλεια· ιδιαίτερη σημασία για το πρόγραμμα έχουν: i) η οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου, η οποία θεσπίζει κοινοτικό πλαίσιο για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων· ii) η οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου και η τροποιητική της οδηγία 2014/87/Ευρατόμ του Συμβουλίου, περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων iii) η οδηγία 2013/59/Ευρατόμ του Συμβουλίου για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες.

Εφόσον το ΚΚΕρ εξακολουθεί να είναι ο κάτοχος της άδειας, έχει την πρωταρχική ευθύνη (άρθρο 7 της οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου) για την ασφαλή διαχείριση του αναλωμένου καυσίμου και των ραδιενεργών αποβλήτων (στα τέσσερα κράτη μέλη όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις) και, στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ παραμένει απαραίτητο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Επιτροπής ως κατόχου της άδειας των εν λόγω εγκαταστάσεων. Με την αποδέσμευση, το συντομότερο δυνατό, όλων των απαρχαιωμένων πυρηνικών ερευνητικών εγκαταστάσεων οι οποίες δεν υπόκεινται σε ραδιολογικό περιορισμό, συμβάλλει σε μια Ευρώπη ασφαλή και προστατευμένη και αποτελεί καλό σημείο αναφοράς σε ολόκληρη την Ένωση για την ασφαλή και υπεύθυνη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και των αναλωμένων καυσίμων. Ωστόσο, η έγκαιρη ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος μέλος υποδοχής· ως εκ τούτου, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν εργαστεί εκτεταμένα με το ΚΚΕρ για να προσδιορίσουν τις επιλογές για καλύτερη διακυβέρνηση, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της υλοποίησης του προγράμματος.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

Νομική βάση

Η νομική βάση του προγράμματος είναι η Συνθήκη Ευρατόμ, και ειδικότερα το άρθρο 203.

Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Τα προγράμματα Kozloduy και Bohunice ανάγονται στις αντίστοιχες Συνθήκες Προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας, αντίστοιχα, και αποτελούσαν δέσμευση της ΕΕ απέναντι και στις δύο αυτές χώρες. Από την έναρξη των προγραμμάτων, η προστιθέμενη αξία τους για την ΕΕ οριζόταν πάντοτε με βάση την πυρηνική ασφάλεια. Τυχόν έλλειψη συγχρηματοδότησης της ΕΕ θα είχε κατά πάσα πιθανότητα τέτοιο αρνητικό αντίκτυπο στη διαδικασία παροπλισμού που θα μπορούσε, στη συνέχεια, να έχει άμεσο αντίκτυπο στην ασφάλεια των εργαζομένων και του ευρέος κοινού. Η συνεισφορά των προγραμμάτων στην αντιμετώπιση των προκλήσεων ραδιολογικής ασφάλειας όπως είναι φυσικό βαίνει μειούμενη καθώς η διαδικασία παροπλισμού εξελίσσεται 15 .

Ο παροπλισμός των εγκαταστάσεων του ΚΚΕρ και η διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα της Επιτροπής (ΚΚΕρ) ως κατόχου της άδειας.

Το πρόγραμμα μπορεί συνολικά να αποφέρει επιπλέον προστιθέμενη αξία για την ΕΕ μέσω της αυξημένης εστίασης στην ανταλλαγή γνώσεων, η οποία είναι σημαντική για την αντιμετώπιση παρόμοιων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν άλλα κράτη μέλη στο να συνεχίσουν τα οικεία σχέδια παροπλισμού. Επί του παρόντος, στην Ευρώπη έχουν κλείσει οριστικά περισσότεροι από 90 πυρηνικοί αντιδραστήρες, αλλά μόνον τρεις έχουν παροπλιστεί πλήρως. Το επίπεδο της πείρας στην αποξήλωση πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ευρώπη (όπως και σε διεθνές επίπεδο) είναι, ως εκ τούτου, περιορισμένο. Ομοίως, η περαιτέρω αύξηση της πείρας είναι απαραίτητη για τον παροπλισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων. Ως εκ τούτου, η μεγάλη σχετική πείρα και τεχνογνωσία που παράγονται από το πρόγραμμα μπορεί να είναι ωφελήσει και άλλα έργα παροπλισμού και θα οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα ασφάλειας εντός της ΕΕ.

Αναλογικότητα

Κατά το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, το πρόγραμμα θα επικεντρωθεί στις προκλήσεις ραδιολογικής ασφάλειας, τομέας στον οποίο μπορεί να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή προστιθέμενη αξία για την ΕΕ (πρόκειται δηλαδή για την προοδευτική μείωση του επιπέδου ραδιολογικού κινδύνου για τους εργαζόμενους, τον πληθυσμό και το περιβάλλον στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, αλλά και στην ΕΕ συνολικά, και την περάτωση των προγραμμάτων Bohunice και Kozloduy).

Επιλογή της νομικής πράξης

Η ενδιάμεση αξιολόγηση των προγραμμάτων συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Βουλγαρία, τη Σλοβακία (και τη Λιθουανία) κατέδειξε ότι το υφιστάμενο πλαίσιο, δηλαδή η χρήση εξειδικευμένου προγράμματος δαπανών, διασφαλίζει την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του προγράμματος. Βασικοί παράγοντες επιτυχίας είναι ο σαφής καθορισμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων, καθώς και το ενισχυμένο πλαίσιο παρακολούθησης. Δεδομένου ότι και τα τρία προγράμματα αφορούν τον παροπλισμό, που είναι μια βιομηχανική δραστηριότητα μεγάλης κλίμακας, αποφασίστηκε πως η συνένωση των τριών προγραμμάτων θα είχε ως αποτέλεσμα καλύτερη ανταλλαγή γνώσεων, ενώ επίσης τα προγράμματα θα μπορούσαν να επωφεληθούν αμοιβαία.

Με την πάροδο των ετών, η συνεχής αξιολόγηση του προγράμματος D&WM του ΚΚΕρ από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες έχει δείξει ότι η διαχείρισή του μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική αν υιοθετηθεί μια πιο ευέλικτη προσέγγιση στον προϋπολογισμό και στο προσωπικό. Το πρόγραμμα παράγει επίσης σημαντική γνώση για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και συμβάλει στα προγράμματα κατάρτισης επί του πεδίου. Ως εκ τούτου, η εσωτερική εξέταση που διενήργησαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι κατάλληλη η συμπερίληψη του προγράμματος παροπλισμού του ΚΚΕρ σε ένα τέτοιο μέσο. Αυτό, θα προσφέρει αφενός στο ΚΚΕρ τους απαραίτητους πόρους για την πραγματοποίηση του προγράμματος, καθώς το ΚΚΕρ θα επωφεληθεί από την ευελιξία που προσφέρει το πρόγραμμα (δηλαδή, διαχείριση του προϋπολογισμού για περίοδο 7 ετών αντί για τον τρέχοντα ετήσιο κύκλο προγραμματισμού, στον οποίο τα κονδύλια του προϋπολογισμού κατανέμονται σε ετήσια βάση κατόπιν αίτησης).

Επιπλέον, αυτό θα ενισχύσει τις συνέργειες και την ανταλλαγή γνώσεων του προγράμματος του ΚΚΕρ με άλλα πιο προηγμένα προγράμματα παροπλισμού. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα επωφεληθούν από τις γνώσεις που θα παραχθούν από τα δύο προγράμματα, ενώ και τα προγράμματα θα ωφελήσουν αμοιβαία το ένα το άλλο.

Η Επιτροπή προτείνει ως εκ τούτου η συνέχεια να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο ενός μέσου: i) η υλοποίηση των προγραμμάτων Kozloduy και Bohunice με έμμεση διαχείριση μέσω του αξιολογούμενου βάσει πυλώνων φορέα υλοποίησης (δηλαδή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στη Βουλγαρία και τον Σλοβακικό Οργανισμό Καινοτομίας και Ενέργειας (SIEA) στη Σλοβακία)· και ii) η υλοποίηση του προγράμματος D&WM του ΚΚΕρ με άμεση διαχείριση.

Η λύση αυτή αναμένεται να διευκολύνει επίσης την έναρξη διαπραγματεύσεων με κράτη μέλη υποδοχής του ΚΚΕρ για μια προβλεπόμενη μεταβίβαση των υποχρεώσεων της Επιτροπής στον πυρηνικό τομέα. Τέτοιου είδους μεταβίβαση υποχρεώσεων έλαβε χώρα στο παρελθόν σε ορισμένα από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη. Κάθε τέτοια οικονομική διευθέτηση μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, παραδείγματος χάρη, θα ήταν δυνατό να πληρωθεί σε πολλές περιόδους του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, δεδομένης της έκτασης της διαδικασίας παροπλισμού.

Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι σήμερα, η κατάσταση πρέπει να διαφοροποιείται: στο Βέλγιο, στη Γερμανία και στις Κάτω Χώρες, τα κριτήρια αποδοχής αποβλήτων είναι καθορισμένα και, ως εκ τούτου, η κατάσταση είναι σχετικά πιο σταθερή σε σχέση με την Ιταλία, όπου οι διαδρομές των αποβλήτων δεν αποσαφηνίζονται στο εθνικό πρόγραμμα. Ο υψηλότερος βαθμός αβεβαιότητας που σχετίζεται με το σχέδιο παροπλισμού του ΚΚΕρ-Ispra είναι κυρίως λόγω η παντελής απουσία κριτηρίων αποδοχής αποβλήτων και η απουσία εγκατάστασης τελικής διάθεσης.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Αναδρομικές αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας ισχύουσας νομοθεσίας

Πρόγραμμα Kozloduy (BG) και πρόγραμμα Bohunice (SK)

Από την ενδιάμεση αξιολόγηση των προγραμμάτων προέκυψε το συμπέρασμα ότι τα τρέχοντα προγράμματα είναι σύμφωνα με τις πολιτικές της ΕΕ που έχουν ως στόχο την εξασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου πυρηνικής ασφάλειας. Η στήριξη της ΕΕ εγγυάται τη συνέχιση με σταθερό ρυθμό της στρατηγικής άμεσης αποξήλωσης στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία και αποτρέπει τη μεταφορά άσκοπων επιβαρύνσεων στις μελλοντικές γενιές, ενώ παρεκκλίνει εν μέρει για ιστορικούς λόγους από την αρχή της τελικής ευθύνης των κρατών μελών να εξασφαλίζουν επαρκείς οικονομικούς πόρους για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων.

Η Βουλγαρία και η Σλοβακία έχουν σημειώσει πρόοδο κατά τρόπο αποδοτικό και αποτελεσματικό όσον αφορά τον παροπλισμό των αντιδραστήρων τους σύμφωνα με το σενάριο αναφοράς που συμφωνήθηκε το 2014 (δηλαδή τα σχέδια παροπλισμού). Έχουν προκύψει προβλήματα και καθυστερήσεις λόγω της πολυπλοκότητας του προγράμματος, αλλά το σύστημα διαχείρισης έχει αποδείξει την αυξανόμενη ικανότητά του στην αντιμετώπιση τέτοιων προκλήσεων. Το πρόγραμμα Kozloduy και το πρόγραμμα Bohunice έχουν ήδη οδηγήσει σε σημαντική μείωση του ραδιολογικού κινδύνου για το ευρύ κοινό, δεδομένου ότι οι σημαντικότερες πηγές ραδιολογικών κινδύνων αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020 (π.χ. η απολύμανση και αποξήλωση των κύριων συστημάτων ψύξης και των πυρήνων του αντιδραστήρα, και ολοκλήρωση των διαδρομών διαχείρισης των αποβλήτων).

Ο προϋπολογισμός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο μετά το 2020 προβλέπει ότι για τη συνέχιση και την περάτωση του προγράμματος Kozloduy και του προγράμματος Bohunice αντιστοιχεί το ένα τέταρτο του ποσού σε σύγκριση με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 και θα διασφαλίσει την επίτευξη της συμφωνηθείσας τελικής κατάσταση της διαδικασίας παροπλισμού.

Η ενδιάμεση αξιολόγηση έδειξε ότι το αυξανόμενο επίπεδο της εθνικής συνεισφοράς ενισχύει τη λογοδοσία και ενθαρρύνει την εξοικονόμηση εκ μέρους των δικαιούχων. Η ανάλυση κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι τα αυξημένα επίπεδα της εθνικής συνεισφοράς αποτελούν αναγκαία αλλά όχι επαρκή προϋπόθεση για τη δημιουργία των κατάλληλων κινήτρων για έγκαιρο και αποτελεσματικό παροπλισμό. Ωστόσο, το γεγονός ότι κατά το παρελθόν, στη νομική βάση δεν προσδιορίστηκαν τα ποσοστά συγχρηματοδότησης δημιούργησε αβεβαιότητες οι οποίες θα εξαλειφθούν στο σχέδιο νομικής βάσης για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (2021-2027).

Το πλαίσιο διακυβέρνησης έχει διασφαλίσει την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση των προγραμμάτων και έχει αντισταθμίσει τις αβεβαιότητες που αναφέρονται ανωτέρω σχετικά με τις πτυχές της συγχρηματοδότησης. Βασικοί παράγοντες επιτυχίας ήταν ο σαφής καθορισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων, καθώς και το ενισχυμένο πλαίσιο παρακολούθησης. Η ανάλυση εντόπισε επίσης τομείς που χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης, όπως:

i)    μεγαλύτερη συμμετοχή του κράτους μέλους (συντονιστής του προγράμματος και δημοσιονομικός συντονιστής) για αύξηση της ιδίας ευθύνης σε συνδυασμό με ισχυρότερη λογοδοσία του φορέα παροπλισμού (τελικός δικαιούχος)·

ii)    εξορθολογισμός των διαδικασιών για τη βελτίωση της έγκαιρης ολοκλήρωσης και της αποτελεσματικότητας του κύκλου διαχείρισης·

iii)    αυξημένη οριζόντια συγκρισιμότητα με τις επιδόσεις άλλων προγραμμάτων παροπλισμού.

Η χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ έχει εκτελεστεί με έμμεση διαχείριση ( 16 ) από την έναρξη των προγραμμάτων. Η Επιτροπή προτείνει η εκτέλεση του προϋπολογισμού των προγραμμάτων να συνεχίσει να ανατίθεται σε αξιολογούμενο βάσει πυλώνων φορέα υλοποίησης (έμμεση διαχείριση), δηλαδή τον EBRD στη Βουλγαρία και τον SIEA στη Σλοβακία.

Πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ

Το ΚΚΕρ επανεξετάζει τακτικά την πρόοδο και τις επιδόσεις του προγράμματος D&WM, με τη χρήση ανεξάρτητων εξωτερικών συμβούλων (ομάδα εμπειρογνωμόνων D&WM, εξωτερικοί σύμβουλοι).

Το πρόγραμμα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο από την έναρξή του και έχει επιτύχει να προετοιμάσει το έδαφος για τον αποτελεσματικό παροπλισμό και τη μείωση των ποσών πυρηνικών και ραδιενεργών υλικών που είναι παρόντα στους χώρους των εγκαταστάσεων.

Το πρόγραμμα υπάγεται επίσης σε έλεγχο από την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Επιτροπής. Μετά από συστάσεις που διατυπώθηκαν στον τελευταίο έλεγχο που διενήργησε Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου (ΥΕΕ) 17 για τη βελτίωση των εκτιμήσεων κόστους, και υπό το πρίσμα της επικείμενης αύξησης των δραστηριοτήτων παροπλισμού στους διάφορους χώρους, το ΚΚΕρ, υποστηριζόμενο από εξωτερικούς συμβούλους, επανεκτίμησε την απογραφή των αποβλήτων και αναθεώρησε τον σχεδιασμό του παροπλισμού. Για τον προσδιορισμό του αναμενόμενου κόστους για κάθε χώρο του ΚΚΕρ χρησιμοποιήθηκε εναρμονισμένη προσέγγιση, με βάση τις πρόσφατες διεθνείς συστάσεις για την εκτίμηση του κόστους παροπλισμού. Η νέα δημοσιονομική πρόβλεψη (Δεκεμβρίου 2017) περιλαμβάνει απρόβλεπτα συμβάντα, ανάλογα με το επίπεδο αβεβαιότητας που συνδέεται με τις αντίστοιχες δραστηριότητες και τις εξωτερικές συνθήκες στις διαφορετικές τοποθεσίες. Η νέα στρατηγική και δημοσιονομική πρόβλεψη αξιολογήθηκε από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του προγράμματος D&WM και έλαβε θετική γνώμη το 2017 στο τέλος της διαδικασίας. Ωστόσο, το χρονοδιάγραμμα και η εκτίμηση κόστους για τους διάφορους χώρους επηρεάζονται από σημαντικές αβεβαιότητες, οι οποίες οφείλονται στους μακρούς χρόνους ολοκλήρωσης του πυρηνικού παροπλισμού και σε καθυστερήσεις που προκαλούνται από το κράτος μέλος υποδοχής.

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Η Επιτροπή, στις 10 Ιανουαρίου 2018, δρομολόγησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τα κεφάλαια της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας, η οποία θα διαρκέσει έως τις 9 Μαρτίου 2018.

Για την ενδιάμεση αξιολόγηση των προγραμμάτων Kozloduy and Bohunice πραγματοποιήθηκε ανοικτή δημόσια διαβούλευση που δρομολόγησε η Επιτροπή τον Ιούνιο του 2017 και η οποία παρατάθηκε επί 14 εβδομάδες. Για τη διαβούλευση επιδείχθηκε περιορισμένο ενδιαφέρον (20 απαντήσεις). Εκτός από αυτή τη διαβούλευση, μια στοχευμένη ηλεκτρονική διαβούλευση ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2017· συγκέντρωσε επιπλέον 17 απαντήσεις (1 από τη Βουλγαρία, 4 από τη Λιθουανία και 12 από τη Σλοβακία) από 90 ενδιαφερομένους που ερωτήθηκαν συνολικά. Οι απαντήσεις που ελήφθησαν ήταν εν γένει θετικές για το πρόγραμμα χωρίς ωστόσο να προσθέσουν νέα στοιχεία σχετικά με αυτό. Οι δύο αυτές διαβουλεύσεις συμπληρώθηκαν με στοχευμένες διαβουλεύσεις μέσω περίπου 100 συνεντεύξεων με φορείς παροπλισμού και ενδιαφερόμενους.

Εξωτερική εμπειρογνωμοσύνη

Για την εκπόνηση του προγράμματος για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο χρησιμοποιήθηκαν ως συμβολές τα ακόλουθα έγγραφα:

«Support to the mid-term evaluation of the Nuclear Decommissioning Assistance Programmes» (Υποστήριξη στην ενδιάμεση αξιολόγηση των προγραμμάτων συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων), EY, Αξιολόγηση για λογαριασμό της ΓΔ Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 2018

«Nuclear Decommissioning Assistance Programme (NDAP) – Assessment of the robustness of the financing plans considering the economic-financial-budgetary situation in each concerned Member State and of the relevance and feasibility of the detailed decommissioning plans» (Πρόγραμμα συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΠΣΠΠΕ) – Αξιολόγηση της αρτιότητας των σχεδίων χρηματοδότησης όσον αφορά την οικονομική-χρηματοπιστωτική-δημοσιονομική κατάσταση σε κάθε οικείο κράτος μέλος, καθώς και την καταλληλότητα και τη σκοπιμότητα των λεπτομερών σχεδίων παροπλισμού), Deloitte, NucAdvisor, VVA Europe, μελέτη που εκπονήθηκε για τη ΓΔ Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ειδική έκθεση αριθ. 22/2016 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου «EU nuclear decommissioning assistance programmes in Lithuania, Bulgaria and Slovakia: some progress made since 2011, but critical challenges ahead» (Προγράμματα συνδρομής της ΕΕ στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Λιθουανία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία: πρόοδος από το 2011, ωστόσο διαφαίνονται σημαντικές προκλήσεις)

Για τη διαχείριση του προγράμματος D&WM, το ΚΚΕρ λαμβάνει τακτικά συμβουλές από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων ευρωπαϊκού παροπλισμού (εξαμηνιαίες συνεδριάσεις και πρόσθετες έκτακτες συνεδριάσεις). Οι συμβουλές αφορούν τη στρατηγική παροπλισμού και επεξεργασίας ραδιενεργών αποβλήτων, τη διαθέσιμη τεχνολογία, τις τεχνικές πτυχές της οργάνωσης, καθώς και τυχόν άλλα ζητήματα που σχετίζονται με το πρόγραμμα.

Εκτίμηση επιπτώσεων

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τις απαιτήσεις της πολιτικής της Επιτροπής για βελτίωση της νομοθεσίας, το τρέχον πρόγραμμα έχει αποτελέσει αντικείμενο εκ των προτέρων αξιολόγησης (υπό τη μορφή εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής).

Απλούστευση

Το πρόγραμμα Kozloduy και το πρόγραμμα Bohunice υλοποιούνται επί του παρόντος με έμμεση διαχείριση με τη χρήση αξιολογούμενων βάσει πυλώνων φορέων υλοποίησης στα οικεία κράτη μέλη (δηλαδή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία· τον Σλοβακικό Οργανισμό Καινοτομίας και Ενέργειας στη Σλοβακία). Στην ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος επιβεβαιώθηκε ότι το υφιστάμενο πλαίσιο κατάφερε να εγγυηθεί την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του προγράμματος και επομένως θα συνεχιστεί κατά το προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, με ορισμένες απλουστεύσεις που στηρίζονται στα διδάγματα που αντλήθηκαν από την ενδιάμεση αξιολόγηση.

Για παράδειγμα, το πρόγραμμα θα επωφεληθεί από τον πολυετή προγραμματισμό που προβλέπεται στο πλαίσιο του αναθεωρημένου δημοσιονομικού κανονισμού. Έτσι θα επιτευχθεί η βέλτιστη χρήση του πολυετούς λεπτομερούς σχεδίου παροπλισμού ως σεναρίου αναφοράς για τον προγραμματισμό, την παρακολούθηση και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της έγκαιρης ολοκλήρωσης του κύκλου προγραμματισμού. Ένα άλλο παράδειγμα σχετίζεται με την εισαγωγή σαφέστερου πλαισίου για συγχρηματοδότηση, το οποίο θα μειώσει την αβεβαιότητα σχετικά με την πηγή της χρηματοδότησης, θα εξαλείψει την ανάγκη διαπραγμάτευσης και συμφωνίας επί της εθνικής συνεισφοράς σε ετήσια βάση και θα αυξήσει την ανάληψη ευθύνης για το πρόγραμμα από το κράτος μέλος.

Επιπλέον, στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + (ΕΚΤ+) και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να στηρίξουν μέτρα που θα συνοδεύσουν τη συναφή κοινωνική και οικονομική μετάβαση, μεταξύ άλλων μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και ορισμένες άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται με την διαδικασίες ραδιολογικής ασφάλειας. Αυτά καθαυτά τα εν λόγω ταμεία μπορούν συμβάλουν στη δημιουργία πρόσθετων δραστηριοτήτων στις περιφέρειες που επηρεάζονται και στην αξιοποίηση της τοπικά διαθέσιμης εμπειρογνωμοσύνης ως μείζονος κινητήριας δύναμης για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, βιώσιμης ανάπτυξης και καινοτομίας. Ομοίως, θα πρέπει να διερευνηθούν συνέργειες με το ΠΠ9 και/ή το πρόγραμμα έρευνας και εκπαίδευσης της Ευρατόμ, σε τομείς όπως η ανάπτυξη και η δοκιμή τεχνολογιών, καθώς και η κατάρτιση και η εκπαίδευση.

Επιπλέον, θα χρησιμοποιηθεί το ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων ενώ θα αξιοποιούνται πρόσθετες συνέργειες και συμπληρωματικότητα μεταξύ προγραμμάτων, όποτε αυτό είναι δυνατόν.

Το ΚΚΕρ θα συνεχίσει να υλοποιεί το πρόγραμμα υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης, αξιοποιώντας πλήρως την εμπειρογνωμοσύνη του ΚΚΕρ στον πυρηνικό τομέα, έως ότου ολοκληρωθεί η παράδοση των εγκαταστάσεων και των ευθυνών στα κράτη μέλη υποδοχής. Το πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ θα υλοποιηθεί πλήρως στο πλαίσιο του νέου μέσου. Το ΚΚΕρ θα συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση και τον εξορθολογισμό του υφιστάμενου συστήματος προγραμματισμού, παρακολούθησης και ελέγχου, και θα ενισχύσει τη διαχείριση του έργου, με την εισαγωγή συστήματος διαχείρισης βάσει δεδουλευμένης αξίας και τον καθορισμό σεναρίου αναφοράς (τελικού σχεδίου παροπλισμού) βάσει του οποίου θα παρακολουθείται η πρόοδος. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την έκδοση πολυετούς προγράμματος εργασιών και απόφασης χρηματοδότησης, ενδιάμεσης αξιολόγησης (μετά από τέσσερα έτη), και τελικής αξιολόγησης μετά το 2027. Αυτό θα βελτιώσει επίσης τη διαφάνεια του προγράμματος σύμφωνα με τον γενικό στόχο της Επιτροπής.

Θεμελιώδη δικαιώματα

Το πρόγραμμα δεν έχει επίπτωση στα θεμελιώδη δικαιώματα.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η συνένωση των προϋπολογισμών υπό ένα ενιαίο πρόγραμμα χρηματοδότησης θα επιτρέψει την αύξηση της οικονομικής ευελιξίας μεταξύ των δράσεων, δηλαδή θα διευκολύνει την μεταφορά κονδυλίων του προϋπολογισμού όπου και όποτε απαιτείται, ανάλογα με την πρόοδο.

Από το 1999, το ΚΚΕρ έχει καλύψει το κόστος των δραστηριοτήτων παροπλισμού με ειδικό κονδύλι του προϋπολογισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξωτερική ανάθεση υπηρεσιών και έργων. Οι δαπάνες των εσωτερικών ανθρώπινων πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση του προγράμματος (για τη διαχείριση και εποπτεία) δεν είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του εν λόγω κονδυλίου του προϋπολογισμού, και ως εκ τούτου χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος -πλαισίου έρευνας και εκπαίδευσης της Ευρατόμ.

Πρόγραμμα Kozloduy (BG) και πρόγραμμα Bohunice (SK)

Δράσεις που συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προτεινόμενου χρηματοδοτικού προγράμματος βασίζονται στο αντίστοιχο σχέδιο παροπλισμού που καταρτίστηκε σύμφωνα τον κανονισμό 2013/1368/Ευρατόμ του Συμβουλίου. Τα εν λόγω σχέδια έχουν ήδη ορίσει το πεδίο εφαρμογής των προγραμμάτων, την τελική κατάσταση και τις ημερομηνίες περάτωσης του παροπλισμού· Καλύπτουν τις δραστηριότητες παροπλισμού, το σχετικό με αυτές χρονοδιάγραμμα, το κόστος και τους απαιτούμενους ανθρώπινους πόρους.

Τα κονδύλια του προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027 καθορίζετια με βάση τις προσδοκώμενες ετήσιες εκταμιεύσεις που προβλέπονται στα σχέδια παροπλισμού, λαμβανομένων υπόψη των προτεινόμενων κατώτατων ορίων συγχρηματοδότησης από την ΕΕ. Για το πρόγραμμα Bohunice, η εναπομένουσα χρηματοδότηση θα πρέπει να προγραμματιστεί στα αρχικά στάδια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, ώστε να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα έως το 2025. Για το πρόγραμμα Kozloduy, το σενάριο αναφοράς καθορίζει μια σχεδόν γραμμική καμπύλη προόδου, και ως εκ τούτου προβλέπει σχεδόν σταθερές ετήσιες δεσμεύσεις, ενώ τα προγράμματα πληρωμών έχουν προβλεφθεί όπως παρουσιάζονται στο νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο.

Οι απαιτούμενοι ανθρώπινοι και διοικητικοί πόροι για τη διαχείριση των προγραμμάτων από την Επιτροπή παραμένουν αμετάβλητοι σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα.

Πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ

Το μεταβλητό και απρόβλεπτο επίπεδο δαπανών σε ένα δεδομένο έτος (που επί του παρόντος οφείλεται στις χρονοβόρες διαδικασίες εξουσιοδότησης από τις εθνικές αρχές και τις σύνθετες διαδικασίες σύναψης και διαχείρισης των συμβάσεων) καθιστά δυσχερή τη διαχείριση του προγράμματος σύμφωνα με την τρέχουσα δημοσιονομική και οικονομική δομή, η οποία βασίζεται στην αρχή της ετήσιας διάρκειας του προϋπολογισμού, δεδομένου ότι δεν είναι πάντοτε δυνατόν να προβλεφθεί ποιες πληρωμές θα πρέπει να γίνουν σε ένα συγκεκριμένο έτος. Για παράδειγμα, τα τελευταία έτη, οι πληρωμές ήταν χαμηλότερες απ’ ό,τι αναμενόταν.

Λαμβανομένων υπόψη των αβεβαιοτήτων που περιβάλλουν το πρόγραμμα D&WM οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του όγκου και της αβεβαιότητας των δημοσιονομικών αναγκών, απαιτείται μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Το σύστημα προγραμματισμού, παρακολούθησης και ελέγχου θα βελτιωθεί περαιτέρω και θα εξορθολογιστεί σε σχέση με το ήδη υπάρχον. Τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τις αξιολογήσεις θα χρησιμοποιηθούν για να διασφαλιστεί η απλούστευση και η συνεχής βελτίωση.

Το 2014, ιδιαίτερα για τα προγράμματα Kozloduy και Bohunice, η Επιτροπή τροποποίησε τη διακυβέρνησή τους για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, προκειμένου να ανατεθούν σαφέστεροι ρόλοι και ευθύνες, και να εισαχθούν αυξημένες απαιτήσεις σχεδιασμού, παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων για τους δικαιούχους. Σύμφωνα με αυτή την αναθεωρημένη προσέγγιση διακυβέρνησης, καθένα από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη διόρισε συντονιστή του προγράμματος (αναπληρωτή υπουργού ή υφυπουργό) υπεύθυνο για τον προγραμματισμό, τον συντονισμό και την παρακολούθηση του προγράμματος παροπλισμού σε εθνικό επίπεδο. Έχει συσταθεί επιτροπή με καθήκοντα παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων, και χρέη προέδρου σε αυτήν ασκούν από κοινού ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής και ο συντονιστής του προγράμματος.

Για τα προγράμματα Kozloduy και Bohunice, η Επιτροπή σκοπεύει να συνεχίσει να αναθέτει την εκτέλεση του προϋπολογισμού των προγραμμάτων σε αξιολογούμενους βάσει πυλώνων φορείς υλοποίησης (έμμεση διαχείριση), δηλαδή στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στη Βουλγαρία και στον Σλοβακικό Οργανισμό Καινοτομίας και Ενέργειας (SIEA) στη Σλοβακία. Επιπλέον, οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεχίσουν την πρακτική της στενής παρακολούθησης της υλοποίησης των έργων μέσω ελέγχων των εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων σε εξαμηνιαία βάση, και να συμπληρώνουν τον προγραμματισμό, την παρακολούθηση και τακτικό έλεγχο του κύκλου που διενεργούνται σε τακτική βάση με θεματικές επαληθεύσεις βάσει επισκόπησης των κινδύνων.»

Οι εν λόγω αξιολογήσεις θα διενεργηθούν σύμφωνα με τα σημεία 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 18 , στα οποία τα τρία θεσμικά όργανα επιβεβαίωσαν ότι οι αξιολογήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και πολιτικής θα πρέπει να αποτελούν τη βάση των εκτιμήσεων επιπτώσεων των επιλογών περαιτέρω δράσης. Στις αξιολογήσεις θα εκτιμώνται τα αποτελέσματα του προγράμματος βάσει των δεικτών/στόχων του προγράμματος και λεπτομερούς ανάλυσης του βαθμού στον οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι το πρόγραμμα είναι κατάλληλο, αποτελεσματικό και αποδοτικό, παρέχει επαρκή ενωσιακή προστιθέμενη αξία και συνάδει με άλλες πολιτικές της ΕΕ. Οι αξιολογήσεις θα περιλαμβάνουν τα διδάγματα που αντλήθηκαν όσον αφορά τον εντοπισμό τυχόν ελλείψεων/προβλημάτων ή τυχόν δυνατοτήτων περαιτέρω βελτίωσης των δράσεων και των αποτελεσμάτων τους και για να μπορέσει να μεγιστοποιηθεί η αξιοποίηση/ο αντίκτυπός τους.

Το πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ εκτελείται με άμεση διαχείριση και υπάγεται στη διακυβέρνηση της ανώτερης διοίκησης του ΚΚΕρ, μέσω συντονιστικής επιτροπής υψηλού επιπέδου (με πρόεδρο τον Γενικό Διευθυντή του ΚΚΕρ) 19 . Η εν λόγω συντονιστική επιτροπή υψηλού επιπέδου συνεδριάζει τρεις φορές ετησίως για να λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις, να θέτει στόχους και να παρακολουθεί την πρόοδο του προγράμματος. Οι στρατηγικές αποφάσεις περιλαμβάνουν, π.χ., τον προγραμματισμό της παύσης λειτουργίας πυρηνικών εγκαταστάσεων του ΚΚΕρ, για τον οποίο λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ανάγκες σε υποδομές του προγράμματος εργασιών έρευνας και εκπαίδευσης του ΚΚΕρ.

Η διευθύνουσα επιτροπή υψηλού επιπέδου υποστηρίζεται από διευθύνουσα επιτροπή επιχειρησιακού επιπέδου, η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους του προγράμματος D&WM στον εκάστοτε χώρο, και υπαλλήλους που είναι υπεύθυνοι για νομική και οικονομική συνδρομή και συνδρομή προμηθειών του προγράμματος D&WM. Η επιτροπή αυτή συνεδριάζει τρεις φορές ετησίως και έχει ως στόχο τον συντονισμό και την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του προγράμματος D&WM στους διάφορους χώρους. Εξετάζει τεχνικά, νομικά και δημοσιονομικά ζητήματα και ζητήματα που σχετίζονται με τις συμβάσεις του προγράμματος D&WM και παρακολουθεί τόσο την τεχνική πρόοδο όσο και την εκτέλεση του προϋπολογισμού.

Σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 1999 20 , το ΚΚΕρ λαμβάνει τακτικά, από την έναρξη του προγράμματος D&WM, συμβουλές από ομάδα ανεξάρτητων Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων σε ζητήματα παροπλισμού (εξαμηνιαίες συνεδριάσεις και πρόσθετες ad hoc συνεδριάσεις), την ομάδα εμπειρογνωμόνων του προγράμματος D&WM. Οι συμβουλές τους αφορούν τη στρατηγική παροπλισμού και επεξεργασίας αποβλήτων, τη διαθέσιμη τεχνολογία, τις τεχνικές πτυχές της οργάνωσης, καθώς και τυχόν άλλα ζητήματα που σχετίζονται με το πρόγραμμα. Μέχρι το 2016, οι εμπειρογνώμονες διορίζονταν από την Επιτροπή, βάσει προτάσεων που υποβάλλονταν από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΚΚΕρ ή από το ίδιο το ΚΚΕρ. Κατά την επιλογή των εμπειρογνωμόνων αυτών, η Επιτροπή μεριμνούσε προκειμένου να αποκλειόταν κάθε σύγκρουση συμφερόντων και να διασφαλιζόταν η ανεξαρτησία των αναλύσεων, ισοτιμία των φύλων και η γεωγραφική ποικιλότητα. Σύμφωνα με τη νέα απόφαση της Επιτροπής σχετικά με τη δημιουργία ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής 21 , το ΚΚΕρ έχει δρομολογήσει νέα πρόσκληση ενδιαφέροντος για εμπειρογνώμονες και συνέστησε την ομάδα εμπειρογνωμόνων ώστε να είναι πλήρως συμβατή με τους νέους κανόνες της Επιτροπής.

Από την έναρξη του προγράμματος D&WM, η Επιτροπή υποβάλει σε τακτική βάση εκθέσεις στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πρόοδο και την κατάσταση του προγράμματος, παρέχοντας έτσι επικαιροποιημένη πρόβλεψη του προϋπολογισμού (2004, 2008 και 2013)13.

Επιπλέον, το ΚΚΕρ υποβάλλει εκθέσεις σε ετήσια βάση όσον αφορά τους ενδιάμεσους στόχους και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί (σχέδιο διαχείρισης του ΚΚΕρ, έκθεση δραστηριοτήτων του ΚΚΕρ) 22 .

Κατά την επόμενη περίοδο χρηματοδότησης, τόσο για το πρόγραμμα Kozloduy όσο και για το πρόγραμμα Bohunice αλλά και για το πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ, ο πολυετής χαρακτήρα της διαδικασίας παροπλισμού θα αποτυπωθεί στην έγκριση του πολυετούς προγράμματος εργασιών και της απόφασης χρηματοδότησης, σε συμφωνία με τον προτεινόμενο νέο δημοσιονομικό κανονισμό. Η διαδικασία προγραμματισμού θα πρέπει προφανώς να συγχρονιστεί με τα στάδια της αξιολόγησης (ενδιάμεση αξιολόγηση μετά από τέσσερα έτη, και τελική αξιολόγηση μετά το 2027, οπότε και αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στο πεδίο).

Η τρέχουσα πρακτική της ετήσιας υποβολής εκθέσεων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα διατηρηθεί.

Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Το άρθρο 3 της προτεινόμενης βασικής πράξης καθορίζει τους στόχους του προγράμματος για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027. Το άρθρο αντανακλά τον διττό χαρακτήρα του γενικού στόχου του προγράμματος ο οποίος μετατρέπει την προστιθέμενη αξία για την ΕΕ, αφενός, σε ενίσχυση της πυρηνικής ασφάλειας και, αφετέρου, σε αύξηση των γνώσεων για το κράτος μέλος της ΕΕ σχετικά με τη διαδικασία πυρηνικού παροπλισμού.

Τα άρθρα 3, 6 και 7 καθορίζουν από κοινού πλαίσιο που εξασφαλίζει ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ επικεντρώνεται σε δράσεις ανταποκρίνονται πραγματικά στον στόχο των προγραμμάτων. Διευκρινίζουν το επίπεδο κοινής προσπάθειας μεταξύ της ΕΕ και του εκάστοτε ενδιαφερόμενου κράτους μέλους για τον παροπλισμό των μονάδων 1-4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy και του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1, αντιστοίχως. Η διάταξη αυτή και οι εκτιμήσεις κόστους του λεπτομερούς σχεδίου παροπλισμού, σύμφωνα με τον κανονισμό 2013/1368/Ευρατόμ του Συμβουλίου διαμορφώνουν το πλαίσιο της συνεισφοράς της ΕΕ για τον παροπλισμό των μονάδων 1 έως 4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy και του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1, αντιστοίχως.

Το άρθρο 8 εισάγει μια σημαντική απλούστευση σε σχέση με τα τρέχοντα προγράμματα, δηλαδή τη χρήση πολυετούς προγράμματος εργασιών, το οποίο αντικατοπτρίζει τον χαρακτήρα των προγραμμάτων παροπλισμού. Μολονότι μια πολυετής προσέγγιση υιοθετείται σε επίπεδο προγραμματισμού, η πρακτική της ετήσιας υποβολής εκθέσεων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξακολουθεί να ισχύει όπως περιγράφεται στο άρθρο 9.

Το άρθρο 10 καθορίζει τη διαδικασία για την αναθεώρηση του πολυετούς προγράμματος εργασιών σε χρονική στιγμή ανάλογη προς τη φύση του προγράμματος και παρέχει στην Επιτροπή κατάλληλα εργαλεία ώστε να επιβάλει διορθωτικά μέτρα, εάν είναι απαραίτητο.

2018/0252 (NLE)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη θέσπιση ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, και για την κατάργηση του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, και ιδίως το άρθρο 203,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Σύμφωνα με τη Δήλωση της Ρώμης 23 , ο προϋπολογισμός της Ένωσης θα πρέπει να καταστήσει δυνατή μια Ευρώπη ασφαλή και προστατευμένη· πρόκειται για μια διάσταση στην οποία τα προγράμματα παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων έχουν συνεισφέρει μέχρι σήμερα και μπορούν να συνεισφέρουν περαιτέρω. Μετά το κλείσιμο μιας πυρηνικής εγκατάστασης, οι κύριες θετικές επιπτώσεις που πρέπει να επιτευχθούν είναι η προοδευτική μείωση του επιπέδου ραδιολογικού κινδύνου για τους εργαζόμενους, τον πληθυσμό και το περιβάλλον στα οικεία κράτη μέλη αλλά και στην Ένωση συνολικά.

(2)Αυτό το ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα δαπανών μπορεί να αποφέρει επιπλέον προστιθέμενη αξία για την Ένωση και να καταστεί σημείο αναφοράς εντός της Ένωσης όσον αφορά την ασφαλή διαχείριση τεχνολογικών ζητημάτων που ανακύπτουν κατά τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διάδοση των γνώσεων. Η εν λόγω χρηματοδοτική συνδρομή θα πρέπει να χορηγείται με στόχο την υποστήριξη του παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων στη βάση εκ των προτέρων αξιολόγησης στην οποία θα προσδιορίζονται οι συγκεκριμένες ανάγκες και θα καταδεικνύεται η προστιθέμενη ενωσιακή αξία.

(3)Οι δραστηριότητες που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο ενωσιακό και εθνικό δίκαιο. Αυτή η χρηματοδοτική συνδρομή θα πρέπει να παρέχεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με την επιφύλαξη των αρχών και των στόχων που απορρέουν από τη νομοθεσία για την πυρηνική ασφάλεια, και συγκεκριμένα την οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου 24 , και για τη διαχείριση αποβλήτων, συγκεκριμένα την οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου 25 . Η τελική ευθύνη για την πυρηνική ασφάλεια και για την ασφάλεια της διαχείρισης των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων εξακολουθεί να ανήκει στα κράτη μέλη.

(4)Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο σχετικά με τους όρους και τις λεπτομέρειες της προσχώρησης της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση 26 , η Βουλγαρία δεσμεύθηκε να κλείσει τις Μονάδες 1 και 2 και τις Μονάδες 3 και 4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002 και τις 31 Δεκεμβρίου 2006, αντίστοιχα, και στη συνέχεια να παροπλίσει τις μονάδες αυτές. Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της, η Βουλγαρία παρόπλισε όλες τις σχετικές μονάδες εντός των αντίστοιχων προθεσμιών.

(5)Σύμφωνα με το πρωτόκολλο αριθ. 9 σχετικά με τη Μονάδα 1 και τη Μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Bohunice V1 στη Σλοβακία 27 που επισυνάπτεται στην Πράξη Προσχώρησης του 2003, η Σλοβακία δεσμεύθηκε να κλείσει τη μονάδα 1 και τη μονάδα 2 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2006 και τις 31 Δεκεμβρίου 2008, αντίστοιχα, στη συνέχεια δε να παροπλίσει τις μονάδες αυτές. Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της, η Σλοβακία παρόπλισε όλες τις σχετικές μονάδες εντός των αντίστοιχων προθεσμιών.

(6)Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της Συνθήκης Προσχώρησης και με τη στήριξη της Ένωσης, η Βουλγαρία και η Σλοβακία έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο προς τον παροπλισμό των πυρηνοηλεκτρικών σταθμών Kozloduy και Bohunice V1. Περαιτέρω εργασίες είναι απαραίτητες για την ασφαλή επίτευξη της τελικής κατάστασης παροπλισμού. Με βάση τα τρέχοντα σχέδια παροπλισμού, η ολοκλήρωση των εργασιών παροπλισμού προβλέπεται να πραγματοποιηθεί έως τα τέλη του 2030 για τον πυρηνοηλεκτρικό σταθμό Kozloduy και έως το 2025 για τον πυρηνοηλεκτρικό σταθμό Bohunice V1.

(7)Το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ιδρύθηκε με το άρθρο 8 της συνθήκης Ευρατόμ. Για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου, κατά την περίοδο 1960-62 υπογράφηκαν συμφωνίες για τις εγκαταστάσεις μεταξύ της Κοινότητας, της Γερμανίας, του Βελγίου, της Ιταλίας και των Κάτω Χωρών. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, οι εθνικές εγκαταστάσεις μεταβιβάστηκαν στην Κοινότητα. Στους τέσσερις χώρους άρχισαν να λειτουργούν υποδομές που προορίζονταν για την πυρηνική έρευνα και περιλάμβαναν νέες εγκαταστάσεις. Ορισμένες από αυτές τις εγκαταστάσεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε χρήση, ενώ ορισμένες από αυτές έχουν κλείσει, σε ορισμένες περιπτώσεις επί περισσότερα από 20 χρόνια, και έχουν ως επί το πλείστον απαρχαιωθεί.

(8)Με βάση το άρθρο 8 της συνθήκης Ευρατόμ, σύμφωνα με το άρθρο 7 της οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου24, το ΚΚΕρ οφείλει να διαχειριστεί τα βάρη από τις πυρηνικές δραστηριότητες κατά το παρελθόν και τον παροπλισμό των κλειστών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ δρομολογήθηκε το 1999 με ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο 28 και έκτοτε η Επιτροπή παρείχε τακτική επικαιροποίηση της προόδου του προγράμματος 29 .

(9)Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε βάσει αξιολόγησης ότι η καλύτερη επιλογή για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο στ) και του άρθρου 7 της οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου, βάσει των οποίων το ΚΚΕρ πρέπει να προβλέπει και να διατηρεί επαρκείς πόρους για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του σχετικά με την ασφάλεια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, είναι να επιδιώκει μια διττή στρατηγική, που θα συνδυάζει τις δραστηριότητες παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων με διαπραγματεύσεις με το κράτος μέλος υποδοχής του ΚΚΕρ, ώστε να προβλεφθεί η μεταβίβαση της ευθύνης παροπλισμού και διαχείρισης των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων.

(10)Ο παρών κανονισμός ανταποκρίνεται στις ανάγκες που προσδιορίστηκαν για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021-2027 και καθορίζει χρηματοδοτικό κονδύλιο για τα προγράμματα συνδρομής στον παροπλισμό των μονάδων 1 έως 4 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy στη Βουλγαρία (πρόγραμμα Kozloduy) και του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1 στη Σλοβακία (πρόγραμμα Bohunice), και στον παροπλισμό και στη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων των πυρηνικών εγκαταστάσεων της ίδιας της Επιτροπής, το οποίο θα αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 30 , για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(11)Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. [ο νέος δημοσιονομικός κανονισμός] 31 (ο «δημοσιονομικός κανονισμός») εφαρμόζεται στο παρόν πρόγραμμα. Θεσπίζει κανόνες για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ένωσης, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται κανόνες για τις επιδοτήσεις, τα έπαθλα, τις συμβάσεις, την έμμεση εκτέλεση, τη χρηματοδοτική συνδρομή, τα χρηματοδοτικά μέσα και τις εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό.

(12)Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 32 , τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου 33 , τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 34 και τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου 35 , τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης, του εντοπισμού, της διόρθωσης και της διερεύνησης παρατυπιών και περιπτώσεων απάτης, της ανάκτησης των απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, της επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) μπορεί να διενεργεί έρευνες, μεταξύ των οποίων και επιτόπιες έρευνες και επιθεωρήσεις, με στόχο να διαπιστωθεί αν υπήρξε απάτη, διαφθορά ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μπορεί να διερευνά και να ασκεί δίωξη σε υποθέσεις απάτης και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 36 . Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης οφείλει να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, την OLAF, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) και να μεριμνά ώστε τυχόν τρίτοι που συμμετέχουν στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης να εκχωρούν ισοδύναμα δικαιώματα.

(13)Ο παρών κανονισμός δεν προδικάζει την έκβαση τυχόν μελλοντικών διαδικασιών περί κρατικών ενισχύσεων, οι οποίες μπορεί να κινηθούν σύμφωνα με τα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(14)Το ποσό των πιστώσεων που έχουν κατανεμηθεί στο πρόγραμμα, καθώς και η περίοδος προγραμματισμού και η κατανομή πόρων ανάμεσα στις δράσεις, μπορούν να επανεξεταστούν βάσει των αποτελεσμάτων της ενδιάμεσης και της τελικής έκθεσης αξιολόγησης. Επιπλέον δημοσιονομική ευελιξία μπορεί να εξασφαλιστεί με την αναδιανομή των πόρων μεταξύ των δράσεων όπου και όποτε απαιτείται, σύμφωνα με την πρόοδο των δράσεων.

(15)Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να διασφαλίζει τη διάδοση των γνώσεων σχετικά με τη διαδικασία παροπλισμού στην Ένωση, καθώς τα μέτρα αυτά αποφέρουν τη μέγιστη προστιθέμενη αξία για την Ένωση και συμβάλλουν στην ασφάλεια των εργαζομένων και του πληθυσμού.

(16)Ο παροπλισμός των πυρηνικών εγκαταστάσεων που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να διενεργηθεί με χρήση της βέλτιστης διαθέσιμης τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον χαρακτήρα και τις τεχνικές προδιαγραφές των εγκαταστάσεων που παροπλίζονται, προκειμένου να είναι εγγυημένη η ασφάλεια και η μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα, λαμβάνοντας έτσι υπόψη τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.

(17)Η αποτελεσματική παρακολούθηση και ο αποτελεσματικός έλεγχος της εξέλιξης της διαδικασίας παροπλισμού θα πρέπει να διασφαλίζεται από τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία και την Επιτροπή, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ύψιστη ενωσιακή προστιθέμενη αξία της χρηματοδότησης που χορηγείται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, αν και η τελική ευθύνη για τον παροπλισμό ανήκει στο σχετικό κράτος μέλος. Αυτό περιλαμβάνει την αποτελεσματική μέτρηση των επιδόσεων και την εφαρμογή διορθωτικών μέτρων, όπου αυτό είναι απαραίτητο.

(18)Σύμφωνα με τα σημεία 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13 Απριλίου 2016, υφίσταται η ανάγκη παρακολούθησης του προγράμματος με βάση πληροφορίες που θα συλλέγονται μέσω ειδικών απαιτήσεων παρακολούθησης, ενώ παράλληλα θα αποφεύγονται η υπερβολική ρύθμιση και ο διοικητικός φόρτος, ιδίως για τα κράτη μέλη. Κατά περίπτωση, οι απαιτήσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν μετρήσιμους δείκτες ως βάση για την αξιολόγηση των επιπτώσεων του προγράμματος στην πράξη.

(19)Οι δράσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων Kozloduy και Bohunice πρέπει να προσδιορίζονται εντός των ορίων που τίθενται από τα σχέδια παροπλισμού που έχουν υποβληθεί από τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία σύμφωνα με τον κανονισμό του 2013/1368/Ευρατόμ του Συμβουλίου. Τα εν λόγω σχέδια ορίζουν το πεδίο εφαρμογής των προγραμμάτων, την τελική κατάσταση και τις ημερομηνίες περάτωσης του παροπλισμού· καλύπτουν τις δραστηριότητες παροπλισμού, το σχετικό με αυτές χρονοδιάγραμμα, το κόστος και τους απαιτούμενους ανθρώπινους πόρους.

(20)Οι δράσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων Kozloduy και Bohunice πρέπει να διεξάγονται με κοινή χρηματοδοτική προσπάθεια της Ένωσης και της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας, αντιστοίχως. Το όριο μέγιστης συγχρηματοδότησης της Ένωσης θα πρέπει να καθοριστεί σύμφωνα με η πρακτική συγχρηματοδότησης που θεσπίστηκε στο πλαίσιο των προγενέστερων προγραμμάτων.

(21)Ο κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου 37 θα πρέπει να καταργηθεί.

(22)Η ειδική έκθεση αριθ. 22/2016 του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τη χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης για τον παροπλισμό πυρηνικών σταθμών στη Βουλγαρία, τη Λιθουανία και τη Σλοβακία, οι συστάσεις και η απάντηση της Επιτροπής ελήφθησαν δεόντως υπόψη,

(23)Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι εφαρμογής του άρθρου 3 του παρόντος κανονισμού, ενδείκνυται να εκχωρηθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 38 .

(24)Οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που έχουν θεσπιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζονται στον παρόντα κανονισμό. Οι κανόνες αυτοί προβλέπονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και καθορίζουν ιδίως τη διαδικασία κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού μέσω επιδοτήσεων, δημόσιων συμβάσεων, επάθλων, έμμεσης εκτέλεσης, ενώ προβλέπουν επαληθεύσεις ως προς την ευθύνη των δημοσιονομικών παραγόντων. Οι κανόνες που εγκρίνονται με βάση το άρθρο 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορούν επίσης την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης σε περίπτωση γενικευμένων ελλείψεων στον τομέα του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη, καθώς ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική ενωσιακή χρηματοδότηση.

(25)Προκειμένου να αντικατοπτρίζει τη σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το παρόν πρόγραμμα θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της δράσης για το κλίμα στις πολιτικές της Ένωσης και στην επίτευξη ενός γενικού στόχου 25 % των δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού για τη στήριξη των στόχων για το κλίμα. Αντίστοιχες δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και της υλοποίησης του προγράμματος και θα αξιολογηθούν εκ νέου στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αξιολόγησής του.

(26)Τα είδη χρηματοδότησης και οι μέθοδοι εκτέλεσης στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επιλέγονται με βάση τη δυνατότητά τους να συμβάλουν στην επίτευξη των ειδικών στόχων των δράσεων και να αποφέρουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ιδίως, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Συναφώς, θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο χρήσης εφάπαξ ποσών, κατ’ αποκοπή συντελεστών και μοναδιαίων δαπανών, καθώς και χρηματοδότησης που δεν συνδέεται με τις δαπάνες κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 125 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα για τον «παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων» (το «πρόγραμμα»), με ιδιαίτερη εστίαση στις ανάγκες που προσδιορίζονται σε τρέχουσα βάση. Για την περίοδο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, θα παρέχει στήριξη στη Βουλγαρία και στη Σλοβακία για τον ασφαλή παροπλισμό των πυρηνικών αντιδραστήρων πρώτης γενιάς, και στην εφαρμογή της διαδικασίας παροπλισμού και διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων των πυρηνικών εγκαταστάσεων της ίδιας της Επιτροπής στους χώρους του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ).

Θέτει τους στόχους του προγράμματος, καθορίζει τον προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027, τις μορφές χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (η «Κοινότητα») και τους κανόνες για την παροχή της εν λόγω χρηματοδότησης.

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)«παροπλισμός»: διοικητικά και τεχνικά μέτρα που καθιστούν δυνατή την άρση μέρους ή όλων των ρυθμιστικών ελέγχων σε μια πυρηνική εγκατάσταση και που αποσκοπούν να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων τη μείωση των επιπέδων των υπολειμματικών ραδιονουκλεϊδίων στα υλικά και στον χώρο της εγκατάστασης·

2)«σχέδιο παροπλισμού»: το έγγραφο που περιέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τον προτεινόμενο παροπλισμό και καλύπτει τα ακόλουθα: την επιλεχθείσα στρατηγική παροπλισμού· το χρονοδιάγραμμα, τον τύπο και την ακολουθία των δραστηριοτήτων παροπλισμού· την εφαρμοζόμενη στρατηγική διαχείρισης των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του εκτελωνισμού· την προτεινόμενη τελική κατάσταση· την αποθήκευση και τη διάθεση των αποβλήτων που προκύπτουν από τον παροπλισμό· το χρονοδιάγραμμα για τον παροπλισμό· εκτιμήσεις κόστους για την ολοκλήρωση του παροπλισμού· και τους στόχους, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τα ορόσημα, τις ημερομηνίες-στόχους, καθώς και τους αντίστοιχους δείκτες απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων δεικτών με βάση τη δεδουλευμένη αξία. Το σχέδιο καταρτίζεται από τον κάτοχο της άδειας πυρηνικής εγκατάστασης και αντανακλάται στο πολυετές πρόγραμμα εργασιών του προγράμματος.

3)«πρόγραμμα Bohunice»: το τμήμα του προγράμματος που αφορά τον παροπλισμό των μονάδων 1 και 2 των αντιδραστήρων του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1, που βρίσκεται στο Jaslovské Bohunice, στη Σλοβακία·

4)«πρόγραμμα Kozloduy»: το τμήμα του προγράμματος που αφορά τον παροπλισμό των μονάδων 1, 2, 3 και 4 των αντιδραστήρων του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy, που βρίσκεται στο Kozloduy, στη Βουλγαρία·

5)«πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ»: το τμήμα του προγράμματος που αφορά τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων των εγκαταστάσεων της Επιτροπής που λειτουργούν υπό τη Γενική Διεύθυνση του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ).

Άρθρο 3
Στόχοι του προγράμματος

1.Το πρόγραμμα έχει ως γενικό στόχο να παράσχει χρηματοδότηση για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με τις διαπιστωθείσες ανάγκες.

2.Με βάση τις τρέχουσες ανάγκες για την περίοδο 2021-2027, το πρόγραμμα αποσκοπεί ειδικότερα να συνδράμει τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία στην υλοποίηση του προγράμματος παροπλισμού των πυρηνικών εγκαταστάσεων Kozloduy και του προγράμματος παροπλισμού των πυρηνικών εγκαταστάσεων Bohunice, αντιστοίχως, με ειδική έμφαση στη διαχείριση των προκλήσεων ραδιολογικής ασφάλειας που εγείρουν τα προγράμματα, καθώς και για την ενίσχυση του προγράμματος παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ, εξασφαλίζοντας παράλληλα ευρεία διάδοση σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ της γνώσης που παράγεται στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών και σχετίζεται με τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Οι ειδικοί στόχοι είναι οι εξής:

α)εκτέλεση των εργασιών αποξήλωσης και απολύμανσης των αντιδραστήρων Kozloduy και Bohunice και επιδίωξη της άρσης των κανονιστικών ελέγχων επ’ αυτών, σύμφωνα με το αντίστοιχο σε κάθε περίπτωση σχέδιο παροπλισμού·

β)στήριξη του σχεδίου παροπλισμού για την αποξήλωση και την απολύμανση πυρηνικών εγκαταστάσεων που βρίσκονται σε χώρους με πυρηνικές εγκαταστάσεις της Επιτροπής και μεταβίβαση των συναφών πυρηνικών ευθυνών στα κράτη μέλη υποδοχής του ΚΚΕρ·

γ)ανάπτυξη δεσμών και ανταλλαγών μεταξύ των ενδιαφερομένων για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στην Ένωση, με σκοπό την ανάπτυξη, ενδεχομένως, συνεργειών εντός της Ένωσης.

3.Η λεπτομερής περιγραφή των ειδικών στόχων παρατίθεται στα παραρτήματα I, II και III. Βασιζόμενη στο αποτέλεσμα της αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 10, η Επιτροπή δύναται να τροποποιεί, με εκτελεστικές πράξεις, τα παραρτήματα I ή II, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 12 παράγραφος 2.

Άρθρο 4
Προϋπολογισμός

1.Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την εφαρμογή του προγράμματος για το διάστημα 2021-2027 ανέρχεται σε 466 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές.

2.Η ενδεικτική κατανομή του ποσού που αναφέρεται στην παράγραφο 1 έχει ως εξής:

α)63 000 000 EUR για δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος Kozloduy·

β)55 000 000 EUR για δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος Bohunice·

γ)348 000 000 EUR για δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ·

3.Το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να καλύπτει δαπάνες που σχετίζονται με την τεχνική και διοικητική βοήθεια για την εφαρμογή του προγράμματος, όπως δραστηριότητες προετοιμασίας, παρακολούθησης, ελέγχου, λογιστικού ελέγχου και αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών πληροφοριακών συστημάτων.

4.Οι δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων για ενέργειες άνω του ενός οικονομικού έτους είναι δυνατόν να κατανέμονται σε ετήσιες δόσεις επί σειρά ετών.

Άρθρο 5
Εκτέλεση και μορφές ενωσιακής χρηματοδότησης

1.Το πρόγραμμα εκτελείται με άμεση διαχείριση σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό ή με έμμεση διαχείριση με φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού.

2.Το πρόγραμμα μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση υπό οποιαδήποτε από τις μορφές που καθορίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό.

Άρθρο 6
Επιλέξιμες δράσεις

Επιλέξιμες για χρηματοδότηση είναι μόνο δράσεις για την υλοποίηση των στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3 και περιγράφονται στα παραρτήματα I, II και III.

Άρθρο 7
Ποσοστά συγχρηματοδότησης

Το πρόγραμμα μπορεί να χρηματοδοτεί επιλέξιμες δαπάνες μιας δράσης μέχρι το ύψος του μέγιστου συντελεστή που καθορίζεται στα παραρτήματα I και II. Ο μέγιστος συντελεστής ενωσιακής συγχρηματοδότησης που ισχύει για το πρόγραμμα Kozloduy ή το πρόγραμμα Bohunice δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50 %. Η υπόλοιπη συγχρηματοδότηση παρέχεται από τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία, αντιστοίχως.

Άρθρο 8
Προγράμματα εργασιών

1.Το πρόγραμμα Bohunice και το πρόγραμμα Kozloduy υλοποιούνται μέσω των πολυετών προγραμμάτων εργασιών σύμφωνα με το άρθρο 110 του δημοσιονομικού κανονισμού. Τα εν λόγω πολυετή προγράμματα εργασιών αντανακλούν τα σχέδια παροπλισμού τα οποία θα χρησιμεύσουν ως σενάρια αναφοράς για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος.

2.Το πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ πρέπει να υλοποιηθεί με πολυετή προγράμματα εργασιών σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 4 της απόφασης 96/282/Ευρατόμ της Επιτροπής περί αναδιοργάνωσης του Κοινού Κέντρου Ερευνών.

Άρθρο 9
Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων

1.Στο παράρτημα IV καθορίζονται δείκτες για την εκπόνηση εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο του προγράμματος ως προς την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 3.

2.Το σύστημα υποβολής εκθέσεων απόδοσης εξασφαλίζει ότι τα δεδομένα για την παρακολούθηση της εφαρμογής του προγράμματος και των σχετικών αποτελεσμάτων συλλέγονται αποτελεσματικά, αποδοτικά και εγκαίρως. Προς τον σκοπό αυτόν, επιβάλλονται αναλογικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στους αποδέκτες των πόρων της Ένωσης και (κατά περίπτωση) στα κράτη μέλη.

3.Στο τέλος κάθε έτους η Επιτροπή εκπονεί έκθεση προόδου σχετικά με την υλοποίηση των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα έτη και την υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

Άρθρο 10
Αξιολόγηση

1.Οι αξιολογήσεις διενεργούνται εγκαίρως ώστε να τροφοδοτούν με στοιχεία τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

2.Η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος διενεργείται όταν υπάρχουν διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες για την υλοποίηση του προγράμματος, αλλά το αργότερο τέσσερα έτη από την έναρξη της περιόδου που προσδιορίζεται στο άρθρο 1. Στην ενδιάμεση αξιολόγηση εξετάζεται επίσης η δυνατότητα τροποποίησης του πολυετούς προγράμματος εργασιών που αναφέρεται στο άρθρο 8.

3.Αφού ολοκληρωθεί η εκτέλεση του προγράμματος, αλλά το αργότερο πέντε έτη από τη λήξη της περιόδου που καθορίζεται στο άρθρο 1 του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή προβαίνει σε τελική αξιολόγηση του προγράμματος.

4.Η Επιτροπή διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων, συνοδευόμενα από τις παρατηρήσεις της.

Άρθρο 11
Έλεγχοι

Βάση της συνολικής εξασφάλισης σύμφωνα με το άρθρο 127 του δημοσιονομικού κανονισμού θα αποτελούν έλεγχοι σχετικά με τη χρήση της ενωσιακής και της εθνικής συνεισφοράς που θα διενεργούνται από πρόσωπα ή οντότητες, μεταξύ των οποίων μπορούν να συγκαταλέγονται και πρόσωπα ή οντότητες που δεν έχουν οριστεί από τα θεσμικά όργανα ή τους φορείς της Ένωσης.

Άρθρο 12
Επιτροπή

1.Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή είναι επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.Όποτε γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Αν η γνωμοδότηση της επιτροπής πρέπει να ληφθεί με γραπτή διαδικασία, η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται χωρίς αποτέλεσμα όταν, εντός της προθεσμίας έκδοσης της γνωμοδότησης, το αποφασίσει ο πρόεδρος της επιτροπής ή το ζητήσουν τα μέλη της επιτροπής με απλή πλειοψηφία.

Άρθρο 13
Πληροφόρηση, επικοινωνία και δημοσιότητα

1.Οι αποδέκτες της ενωσιακής χρηματοδότησης μνημονεύουν ρητώς την προέλευση της χρηματοδότησης και εξασφαλίζουν την προβολή της (ιδίως κατά την προώθηση των δράσεων και των αποτελεσμάτων τους), παρέχοντας συνεκτική, αποτελεσματική και αναλογική στοχευμένη πληροφόρηση σε πολλαπλά ακροατήρια, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης και του κοινού.

2.Η Επιτροπή προβαίνει σε ενέργειες πληροφόρησης και επικοινωνίας για το πρόγραμμα, τις δράσεις και τα αποτελέσματά του. Οι χρηματοδοτικοί πόροι που διατίθενται στο πρόγραμμα συμβάλλουν επίσης στην προβολή των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, στον βαθμό που αυτές είναι συναφείς με τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3.

Άρθρο 14
Κατάργηση

Ο κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 καταργείται.

Άρθρο 15
Μεταβατικές διατάξεις

1.Ο παρών κανονισμός δεν επηρεάζει τη συνέχιση ή την τροποποίηση των δράσεων βάσει του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013, ο οποίος εξακολουθεί να εφαρμόζεται για τις εν λόγω δράσεις μέχρι τη λήξη τους.

2.Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για το πρόγραμμα μπορεί επίσης να καλύψει δαπάνες τεχνικής και διοικητικής βοήθειας που είναι αναγκαίες για την εξασφάλιση της ομαλής μετάβασης μεταξύ των προγραμμάτων Kozloduy και Bohunice και των μέτρων που είχαν θεσπιστεί στο πλαίσιο του προκατόχου προγράμματος, του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013.

3.Αν χρειαστεί, μπορούν να εγγραφούν στον προϋπολογισμό πιστώσεις για την περίοδο μετά το 2027, με σκοπό την κάλυψη των δαπανών που προβλέπονται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού, ώστε να καταστεί δυνατή η διαχείριση δράσεων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027.

Άρθρο 16

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

   Για το Συμβούλιο

   Ο Πρόεδρος

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής (ομάδα προγραμμάτων)

1.3.Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.4.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις

1.6.Προβλεπόμενοι τρόποι διαχείρισης

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

2.2.Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

3.2.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις δαπάνες 

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις δαπάνες

3.2.2.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα

3.2.3.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

Κανονισμός του Συμβουλίου για τη θέσπιση ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, και για την κατάργηση του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής (ομάδα προγραμμάτων)

Πυρηνική ασφάλεια

1.3.Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

 νέα δράση 

 νέα δράση μετά από πιλοτικό έργο/προπαρασκευαστική δράση 39  

 την παράταση υφιστάμενης δράσης 

 συγχώνευση ή επαναπροσανατολισμό μίας ή περισσότερων δράσεων προς άλλη/νέα δράση

1.4.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.4.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

Το πρόγραμμα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις πυρηνικής ασφάλειας της Συνθήκης Ευρατόμ.

1.4.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την παρέμβαση της Ένωσης και η οποία είναι επιπρόσθετη στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

Ως προϋπόθεση για την προσχώρησή τους στην ΕΕ, η Βουλγαρία και η Σλοβακία ανέλαβαν τη δέσμευση να κλείσουν και κατόπιν να παροπλίσουν έξι σοβιετικού σχεδιασμού πυρηνικούς αντιδραστήρες πρώτης γενιάς. Η ΕΕ με τη σειρά της δεσμεύθηκε, βάσει του άρθρου 203 της Συνθήκη Ευρατόμ, να στηρίξει οικονομικά τον παροπλισμό. Σήμερα οι δραστηριότητες του παροπλισμού προχωρούν χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί και η περάτωσή τους προβλέπεται το 2025 για το Bohunice της Σλοβακίας και το 2030 για το Kozloduy της Βουλγαρίας. Είναι προς το συμφέρον της Ένωσης να συνεχίσει να παρέχει οικονομική στήριξη για τον παροπλισμό και να συμβάλλει στην εξασφάλιση του ύψιστου επιπέδου ασφάλειας της διαδικασίας παροπλισμού. Το πρόγραμμα παρέχει σημαντική και διαρκή υποστήριξη στην υγεία των εργαζομένων και του γενικού κοινού με την πρόληψη της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και την εξασφάλιση επίτευξης πραγματικής προόδου στην πυρηνική ασφάλεια και προστασία.

Χωριστά, ως κύριος των πυρηνικών εγκαταστάσεων, η Επιτροπή μέσω του ΚΚΕρ υποχρεούται να παροπλίσει τις απαρχαιωμένες πυρηνικές εγκαταστάσεις της, καθώς και εκείνες που βρίσκονται επί του παρόντος σε λειτουργία και στους τέσσερις χώρους του ΚΚΕρ οι οποίοι θα καταστούν απαρχαιωμένοι στο μέλλον. Η ευθύνη αυτή καλύπτει επίσης τη διαχείριση πυρηνικών υλικών.

Η διαδικασία παροπλισμού του ΚΚΕρ άρχισε με το «πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων» του 1999. Επιπλέον της εκπλήρωσης της υποχρέωσης που έχει ως κύριος των πυρηνικών εγκαταστάσεων και βάσει του σχετικού εθνικού και ενωσιακού νομικού πλαισίου, η συνέχιση του προγράμματος είναι σημαντική όσον αφορά τα κέρδη σε γνώσεις σε επίπεδο ΕΕ. Το ΚΚΕρ θα μοιραστεί με τα κράτη μέλη τις γνώσεις που θα αποκτηθούν κατά τον παροπλισμό ενός ευρέος φάσματος πειραματικών πυρηνικών εγκαταστάσεων (π.χ. αντιδραστήρων έρευνας, θερμών κυψελών, ραδιοχημικών εργαστηρίων). Εν προκειμένω περιλαμβάνεται η εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών για την ασφαλή διαχείριση των «εξωτικών» πυρηνικών υλικών και την ανάκτηση και επεξεργασία ιστορικών αποβλήτων και, ως εκ τούτου, θα προαχθεί η τυποποίηση και οι βέλτιστες πρακτικές. Το ΚΚΕρ θα συνεχίσει το πρόγραμμα κατάρτισης και εκπαίδευσης, το οποίο περιλαμβάνει επιτόπιες επισκέψεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις υπό παροπλισμό.

Το πρόγραμμα έχει μεγάλες δυνατότητες να καταστεί σημείο αναφοράς εντός της ΕΕ όσον αφορά τις προκλήσεις σε επίπεδο διακυβέρνησης και διαχείρισης, καθώς και σε τεχνολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων.

1.4.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

Πρόγραμμα Kozloduy και πρόγραμμα Bohunice

Διενεργήθηκε ενδιάμεση αξιολόγηση των προγραμμάτων συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΠΣΠΠΕ). Η ενδιάμεση αξιολόγηση εξέτασε και αξιολόγησε τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις, την αποδοτική αξιοποίηση των πόρων και την ενωσιακή προστιθεμένη αξία. Για την ενδιάμεση αξιολόγηση η Επιτροπή συγκέντρωσε συναφείς πληροφορίες και δεδομένα εμπλέκοντας σε μεγάλο βαθμό στη διαδικασία βασικούς ενδιαφερόμενους (δηλαδή υπουργεία, φορείς υλοποίησης, φορείς παροπλισμού, μέλη της επιτροπής ΠΣΠΠΕ).

Τα συμπεράσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ΠΣΠΠΕ μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

Συνοχή με τις πολιτικές της ΕΕ. Η στήριξη της ΕΕ εγγυάται τη συνέχιση με σταθερό ρυθμό της στρατηγικής άμεσης αποξήλωσης στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία και αποτρέπει τη μεταφορά άσκοπων επιβαρύνσεων στις μελλοντικές γενιές, ενώ παρεκκλίνει εν μέρει για ιστορικούς λόγους από την αρχή της τελικής ευθύνης των κρατών μελών να εξασφαλίζουν επαρκείς οικονομικούς πόρους για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων. Η στρατηγική παροπλισμού της Βουλγαρίας τροποποιήθηκε το 2013, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για το τρέχον ΠΔΠ: το αντίστοιχο σχέδιο μετέθεσε την ημερομηνία λήξης του προγράμματος κατά επτά έτη, από το 2037 στο 2030.

Πρόοδος. Η Βουλγαρία και η Σλοβακία έχουν σημειώσει πρόοδο κατά τρόπο αποδοτικό και αποτελεσματικό όσον αφορά τον παροπλισμό των αντιδραστήρων τους σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα σενάρια αναφοράς (δηλαδή τα σχέδια παροπλισμού).

Ασφάλεια. Στους χώρους υγειονομικής ταφής πρόκειται να επιτευχθούν πολύ βελτιωμένα επίπεδα ασφάλειας χάρη στην ενωσιακή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του παρόντος ΠΔΠ.

Οικονομικό πεδίο εφαρμογής. Τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη Σλοβακία, το χρηματοδοτικό κενό που απομένει μετά το 2020 είναι της τάξης των 80-90 εκατ. EUR ανά κράτος μέλος.

Εθνική συνεισφορά. Τα επιτευχθέντα επίπεδα εθνικής συνεισφοράς φαίνονται ικανά να διατηρήσουν καλή απόδοση· ωστόσο, η συγχρηματοδότηση δεν αποτυπώνεται στη νομική βάση, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αβεβαιότητες που πρέπει να εξαλειφθούν. Επιπλέον η ανάλυση κατέδειξε ότι τα αυξημένα επίπεδα της εθνικής συνεισφοράς αποτελούν αναγκαία αλλά όχι επαρκή προϋπόθεση για τη δημιουργία των κατάλληλων κινήτρων για έγκαιρο και αποτελεσματικό παροπλισμό. Για τον σκοπό αυτό, η ρητή μεταβίβαση των κινδύνων (υπερβάσεις κόστους, καθυστερήσεις) στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Η πρακτική αυτή έχει ήδη εισαχθεί σε κάποιο βαθμό στο πλαίσιο του τρέχοντος ΠΔΠ, όπου είναι δυνατόν.

Διακυβέρνηση. Το πλαίσιο διακυβέρνησης έχει διασφαλίσει την αποτελεσματική και αποδοτική εκτέλεση των προγραμμάτων και έχει αντισταθμίσει τις αβεβαιότητες που αναφέρονται στις πτυχές της εθνικής συνεισφοράς.

Στόχοι. Κάθε χρηματοδότηση μετά το 2020 πρέπει να επικεντρώνονται σε σαφείς στόχους ασφαλείας παρακολουθούμενους με ειδικούς δείκτες επιδόσεων.

Απόκτηση γνώσεων. Τέλος, η πείρα που έχει αποκτηθεί μέχρι στιγμής από τα σχέδια που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Kozloduy και του προγράμματος Bohunice παρέχει μια στέρεη βάση γνώσεων στην ΕΕ για τη διεξαγωγή εν εξελίξει και μελλοντικών δραστηριοτήτων παροπλισμού αντιδραστήρων τύπου VVER (π.χ. στην Τσεχική Δημοκρατία, στην Ουγγαρία, στη Γερμανία και στη Φινλανδία). Αυτά τα προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ (περιλαμβανομένου του προγράμματος Ignalina στη Λιθουανία) μπορεί να έχουν ως στόχο να καταστούν σημεία αναφοράς για ζητήματα που σχετίζονται με τη διακυβέρνηση και τις διαχειριστικές πρακτικές, όπως είναι οι μεθοδολογίες ή ο σχεδιασμός εκτίμησης κόστους.

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ

Το ΚΚΕρ επανεξετάζει τακτικά την πρόοδο και τις επιδόσεις του, με ανεξάρτητους εξωτερικούς συμβούλους (ομάδα εμπειρογνωμόνων D&WM, εξωτερικοί σύμβουλοι). Λόγω των υψηλών εγγενών κινδύνων του προγράμματος D&WM, όπως ο κίνδυνος καθυστερήσεων και ανεύρεσης πόρων, το πρόγραμμα έχει επιλεγεί για δύο λογιστικούς ελέγχους από την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου (ΥΕΕ) κατά το τρέχον ΠΔΠ, εκ των οποίων ο ένας ξεκίνησε προσφάτως.

Τα κύρια πορίσματα και οι συστάσεις, καθώς και οι δράσεις παρακολούθησης από το ΚΚΕρ, συνοψίζονται κατωτέρω.

Συνεχής παροχή τεχνικών συμβουλών από την ομάδα εμπειρογνωμόνων D&WM

Για τη διαχείριση του προγράμματος D&WM, το ΚΚΕρ λαμβάνει τακτικά συμβουλές από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων ευρωπαϊκού παροπλισμού (εξαμηνιαίες συνεδριάσεις και πρόσθετες έκτακτες συνεδριάσεις). Οι συμβουλές αφορούν τη στρατηγική παροπλισμού και επεξεργασίας ραδιενεργών αποβλήτων, τη διαθέσιμη τεχνολογία, τις τεχνικές πτυχές της οργάνωσης, καθώς και τυχόν άλλα ζητήματα που σχετίζονται με το πρόγραμμα.

Πορίσματα εξωτερικών αξιολογήσεων και ελέγχων κατά το παρελθόν

Η πρόοδος του προγράμματος και ο προϋπολογισμός του αξιολογούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. Οι εμπειρογνώμονες υπογράμμισαν τη σημασία που έχει η λεπτομερής εκτίμηση των αναμενόμενων ποσοτήτων αποβλήτων, και ενθάρρυνε το ΚΚΕρ να διερευνήσει το ενδεχόμενο λήψης διοικητικών και τεχνικών μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για να περιοριστεί ο όγκος των αποβλήτων και να μειωθεί κατά το δυνατόν κάθε αβεβαιότητα σχετικά με το κόστος της μελλοντικής τους διάθεσης.

Το 2014/2015, η ΥΕΕ πραγματοποίησε έλεγχο των δημοσιονομικών πτυχών του προγράμματος D&WM. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η τρέχουσα επιχειρησιακή οργάνωση παρέχει εύλογη βραχυπρόθεσμη αξιοπιστία για την επίτευξη των στόχων του JRC. Ωστόσο, μια τέτοια βραχυπρόθεσμη βεβαιότητα δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών ενός τόσο μακροπρόθεσμου προγράμματος. Μεταξύ άλλων συστάσεων, η ΥΕΕ επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα τακτικών εμπεριστατωμένων αξιολογήσεων, με στοχοθετημένη επανεξέταση του προϋπολογισμού για τον παροπλισμό, και ιδιαίτερη προσοχή στην αξιολόγηση των πάγιων δαπανών και στη βελτίωση των τρεχουσών εκτιμήσεων. Η ΥΕΕ εξέτασε επίσης τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες σχεδιασμού στον τομέα των ανθρωπίνων πόρων.

Το 2018, δρομολογήθηκε νέος έλεγχος. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, ένας από τους κύριους κινδύνους που επισημάνθηκαν σχετίζεται με την εξέλιξη των προγραμματιζόμενων δραστηριοτήτων κατά την περίοδο 2021-2060, η οποία δεν φαίνεται να είναι συμβατή με το επίπεδο των κατ’ αποκοπή πιστώσεων του προϋπολογισμού. Η αύξηση των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων του προγράμματος D&WM που καλύπτουν πολλές εγκαταστάσεις του ΚΚΕρ θα έχει επίσης αντίκτυπο στη συνολική στρατηγική διαχείρισης και στην ανάγκη για εσωτερικούς πόρους του ΚΚΕρ. Το μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο επίπεδο των δαπανών δυσχεραίνει τη διαχείριση του προϋπολογισμού.

Πρόσφατες βελτιώσεις

Μετά από συστάσεις σχετικά με τις εκτιμήσεις κόστους, και υπό το πρίσμα των επικείμενων δραστηριοτήτων παροπλισμού στο ΚΚΕρ-Karlsruhe και στο ΚΚΕρ-Petten, οι εγκαταστάσεις του ΚΚΕρ στους διάφορους χώρους, με τη βοήθεια εξωτερικών συμβούλων, επανεκτίμησαν λεπτομερέστερα την απογραφή των αποβλήτων τους και αναθεώρησαν τον σχεδιασμό του παροπλισμού τους. Για τον προσδιορισμό του αναμενόμενου κόστους για κάθε χώρο, χρησιμοποιήθηκε εναρμονισμένη προσέγγιση, με βάση τις πρόσφατες διεθνείς συστάσεις για την εκτίμηση του κόστους παροπλισμού. Η νέα δημοσιονομική πρόβλεψη (Δεκεμβρίου 2017) περιλαμβάνει απρόβλεπτα συμβάντα, ανάλογα με το επίπεδο αβεβαιότητας που συνδέεται με τις αντίστοιχες δραστηριότητες και τις εξωτερικές συνθήκες στις διαφορετικές τοποθεσίες. Η νέα στρατηγική και δημοσιονομική πρόβλεψη αξιολογήθηκε από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του προγράμματος D&WM και έλαβε θετική γνώμη στο τέλος της διαδικασίας (2017).

Ωστόσο, σημαντικές αβεβαιότητες επηρεάζουν το χρονοδιάγραμμα και την εκτίμηση κόστους για τις διάφορες εγκαταστάσεις. Η έγκαιρη ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος μέλος υποδοχής· ως εκ τούτου, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν συνεργαστεί εκτεταμένα με το ΚΚΕρ για να προσδιορίσουν τις εναλλακτικές δυνατότητες για την περαιτέρω βελτίωση της διαχείρισης και της διακυβέρνησης κατά την υλοποίηση του προγράμματος.

1.4.4.Συμβατότητα και ενδεχόμενη συνέργεια με άλλα κατάλληλα μέσα

Άλλα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + (ΕΚΤ+) και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να αναπτύσσονται στις περιοχές Kozloduy και Bohunice, διασφαλίζοντας συμπληρωματικότητα με τα δύο προγράμματα παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων. Για παράδειγμα τα ταμεία αυτά μπορούν να στηρίξουν μέτρα που θα συνοδεύσουν τη συναφή κοινωνική και οικονομική μετάβαση, μεταξύ άλλων μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και ορισμένες άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται με την διαδικασίες ραδιολογικής ασφάλειας. Αυτά καθαυτά τα εν λόγω ταμεία μπορούν να δημιουργήσουν πρόσθετες δραστηριότητες στις περιφέρειες που επηρεάζονται και να αξιοποιήσουν την τοπικά διαθέσιμη εμπειρογνωμοσύνη ως μείζονα κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, βιώσιμης ανάπτυξης και καινοτομίας. Ομοίως, θα πρέπει να διερευνηθούν συνέργειες με το ΠΠ9 και/ή το πρόγραμμα έρευνας και εκπαίδευσης της Ευρατόμ, σε τομείς όπως η ανάπτυξη και η δοκιμή τεχνολογιών, καθώς και η κατάρτιση και η εκπαίδευση.

1.5.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις

 περιορισμένη διάρκεια

   με ισχύ από το 2021 έως το 2027

   Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το 2021 έως το 2027 στις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και από το 2021 έως το 2033 στις πιστώσεις πληρωμών.

 απεριόριστη διάρκεια

Περίοδος σταδιακής εφαρμογής από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ,

και στη συνέχεια πλήρης εφαρμογή.

1.6.Προβλεπόμενοι τρόποι διαχείρισης 40  

 Άμεση διαχείριση από την Επιτροπή

από τις υπηρεσίες της, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της στις αντιπροσωπείες της Ένωσης

   από τους εκτελεστικούς οργανισμούς

 Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

 Έμμεση διαχείριση για το πρόγραμμα Kozloduy και το πρόγραμμα Bohunice με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού:

σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς που αυτές έχουν ορίσει

σε διεθνείς οργανισμούς και τις οργανώσεις τους (να προσδιοριστούν)

στην ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

στους οργανισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 208 και 209 του δημοσιονομικού κανονισμού

σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου

σε οργανισμούς που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο και έχουν αποστολή δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

σε οργανισμούς που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο κράτους μέλους, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι οποίοι παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

σε πρόσωπα επιφορτισμένα με την εκτέλεση συγκεκριμένων δράσεων στην ΚΕΠΠΑ βάσει του τίτλου V της ΣΕΕ και τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη

Αν αναφέρονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, να διευκρινιστούν στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

Παρατηρήσεις

Το πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ θα υλοποιηθεί με άμεση διαχείριση.

Ιστορικός φορέας υλοποίησης τόσο του προγράμματος Kozloduy όσο και του προγράμματος Bohunice είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ). Η ΕΤΑΑ θα είναι ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος Kozlodoy.

Στο ΠΔΠ 2014-2020, ως νέος αξιολογούμενος βάσει πυλώνων φορέας υλοποίησης του προγράμματος Bohunice έχει καθοριστεί να είναι ο Σλοβακικός Οργανισμός Καινοτομίας και Ενέργειας (SIEA) και αυτός θα είναι ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος Bohunice στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2021-2027.

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι.

Πρόγραμμα Kozloduy και πρόγραμμα Bohunice

Η υλοποίηση των προγραμμάτων παρακολουθείται από την Επιτροπή μέσω συμφωνιών ανάθεσης αρμοδιοτήτων με τους αξιολογούμενους βάσει πυλώνων φορείς υλοποίησης και με έλεγχο των εγγράφων. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα και με βάση επανεξετάσεις κινδύνου, η Επιτροπή διεξάγει ανεξάρτητες θεματικές επαληθεύσεις.

Για την παρακολούθηση της προόδου και των επιδόσεων χρησιμοποιείται επίσης το εργαλείο διαχείρισης δεδουλευμένης αξίας.

Το κράτος μέλος συμμετέχει σε δράσεις παρακολούθησης μέσω των επιτροπών παρακολούθησης, στις οποίες χρέη προέδρου ασκούν από κοινού ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής και ο συντονιστής του προγράμματος (αναπληρωτής υπουργός ή υφυπουργός). Ένα από τα βασικά καθήκοντα των εν λόγω επιτροπών είναι η αναθεώρηση και η έγκριση των εξαμηνιαίων εκθέσεων παρακολούθησης.

Δύο φορές το έτος οι υπάλληλοι της Επιτροπής πραγματοποιούν επιτόπιες επισκέψεις για να επαληθεύσουν την υλική πρόοδο.

Ενδιάμεση αξιολόγηση θα διεξαχθεί το αργότερο έως το 2024.

Τελική αξιολόγηση θα διεξαχθεί το αργότερο έως το 2032.

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ

Το πρόγραμμα D&WM υλοποιείται από την Επιτροπή. Η διαχείριση και η διακυβέρνηση του προγράμματος πραγματοποιείται από το ΚΚΕρ μέσω συντονιστικής επιτροπής υψηλού επιπέδου, η οποία απαρτίζεται από ανώτερα διευθυντικά στελέχη του ΚΚΕρ και συνεδριάζει τρεις φορές ετησίως για να λάβει στρατηγικές αποφάσεις, να αναθεωρήσει του στόχους και να παρακολουθήσει την πρόοδο του προγράμματος.

Η διευθύνουσα επιτροπή υψηλού επιπέδου υποστηρίζεται από διευθύνουσα επιτροπή επιχειρησιακού επιπέδου, η οποία απαρτίζεται από τεχνικούς εκπροσώπους του προγράμματος D&WM στον εκάστοτε χώρο, και εκπροσώπους των νομικών και οικονομικών διευθύνσεων. Η επιτροπή συνεδριάζει τρεις φορές ετησίως για να εξασφαλιστεί η εναρμόνιση των τεχνικών, νομικών και χρηματοδοτικών καθηκόντων και των καθηκόντων που σχετίζονται με τις προμήθειες. Παρακολουθεί τόσο την τεχνική πρόοδο όσο και την εκτέλεση του προϋπολογισμού.

Σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 1999 (COM(1999)–114–C5-0214/1999–1999/2169(COS)), το ΚΚΕρ λαμβάνει τακτικά, από την έναρξη του προγράμματος D&WM, συμβουλές από ομάδα ανεξάρτητων Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων σε ζητήματα παροπλισμού, την ομάδα εμπειρογνωμόνων του προγράμματος D&WM. Οι συμβουλές τους αφορούν τη στρατηγική παροπλισμού και επεξεργασίας αποβλήτων, τη διαθέσιμη τεχνολογία, τις τεχνικές πτυχές της οργάνωσης, καθώς και τυχόν άλλα ζητήματα που σχετίζονται με το πρόγραμμα.

Από την έναρξη του προγράμματος D&WM, η Επιτροπή υποβάλει σε τακτική βάση εκθέσεις στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πρόοδο και την κατάσταση του προγράμματος D&WM, παρέχοντας έτσι επικαιροποιημένη πρόβλεψη του προϋπολογισμού (2004, 2008 και 2013).

Επιπλέον, το ΚΚΕρ υποβάλλει εκθέσεις σε ετήσια βάση όσον αφορά τους ενδιάμεσους στόχους και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί (σχέδιο διαχείρισης του ΚΚΕρ, έκθεση δραστηριοτήτων του ΚΚΕρ).

2.2.Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

Πρόγραμμα Kozloduy και πρόγραμμα Bohunice

Από την ενδιάμεση αξιολόγηση του υφιστάμενου πλαισίου διακυβέρνησης προέκυψε ότι το πρόγραμμα συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΠΣΠΠΕ) κατάφερε να εξασφαλίσει την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση των προγραμμάτων. Βασικοί παράγοντες επιτυχίας είναι ο σαφής καθορισμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων, καθώς και το ενισχυμένο πλαίσιο παρακολούθησης.

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ

Εξωτερικές αξιολογήσεις και εξωτερικοί λογιστικοί έλεγχοι έχουν αναγνωρίσει ότι το πρόγραμμα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο και έχει σημαντικά επιτεύγματα από την έναρξή του, δεδομένων των εξωτερικών και εσωτερικών περιορισμών που αντιμετωπίζει. Η εσωτερική εξέταση που διενήργησαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα παροπλισμού του ΚΚΕρ είναι κατάλληλο να ενταχθεί στο πλαίσιο ενός χρηματοδοτικού προγράμματος παροπλισμού που θα καλύπτει επίσης τα προγράμματα Kozloduy και Bohunice, έτσι ώστε να αποκομίσει τα οφέλη των συνεργειών και της ανταλλαγής γνώσεων με άλλα πιο προηγμένα προγράμματα παροπλισμού.

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

Πρόγραμμα Kozloduy και πρόγραμμα Bohunice

Οι κίνδυνοι που συνδέονται με την υλοποίηση των προγραμμάτων έχουν απογραφεί βάσει ελέγχων των εγγράφων, εξαμηνιαίων επιτόπιων αποστολών παρακολούθησης, εξωτερικών λογιστικών ελέγχων και της χρήσης EVM που επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό καθυστερήσεων και υπερβάσεων του κόστους. Οι κίνδυνοι αξιολογούνται στη συνέχεια σύμφωνα με διαδικασία που ευνοεί μια ποσοτική προσέγγιση. Το μητρώο κινδύνων και άλλες συναφείς δράσεις εξετάζονται και καταγράφονται τουλάχιστον δύο φορές ανά έτος. Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι υλοποίησης των έργων παρακολουθούνται παράλληλα με τα υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης κινδύνων των εκτελεστικών οργανισμών και των δικαιούχων.

Η επισκόπηση κινδύνου παρέχει τις πληροφορίες για την ανάπτυξη προσέγγισης παρακολούθησης και ελέγχου βασιζόμενης στον κίνδυνο, μεταξύ άλλων με την επικαιροποίηση των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων ώστε αυτές να επικεντρώνονται σε τομείς κινδύνου, με τον καθορισμό των προτεραιοτήτων για τις αποστολές παρακολούθησης και με τη δρομολόγηση πρόσθετων θεματικών επαληθεύσεων.

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ

Ο κύριος κίνδυνος που προσδιορίστηκε και τεκμηριώνεται στο μητρώο κινδύνων του ΚΚΕρ σχετίζεται με τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων.

Ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί ή να μετριαστεί με τη λήψη των ακόλουθων μέτρων:

– χρήση της διαχείρισης βάσει δεδουλευμένης αξίας (EVM) που επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό καθυστερήσεων και, συνεπώς, θα επιτρέψει την περισσότερο έγκαιρη δράση·

– συνέχιση της παρακολούθησης τρεις φορές κατ’ έτος σε επίπεδο συνεδριάσεων της διευθύνουσας επιτροπής υψηλού επιπέδου και της διευθύνουσας επιτροπής επιχειρησιακού επιπέδου, σε συνδυασμό με επιτόπιες επισκέψεις, με στενή παρακολούθηση της υλοποίησης του προγράμματος·

– συνέχιση της χρησιμοποίησης του μητρώου κινδύνων του ΚΚΕρ με τριμηνιαία έκθεση κατάστασης κινδύνου, με στενή παρακολούθηση των σημαντικότερων κινδύνων και τη δυνατότητα διενέργειας θεματικών ελέγχων, αν χρειάζεται.

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου ÷ της αξίας των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο)

Πρόγραμμα Kozloduy και πρόγραμμα Bohunice

Με βάση την αξιολόγηση των πλέον συναφών βασικών δεικτών και των αποτελεσμάτων των ελέγχων, η ΓΔ ENER έχει αξιολογήσει την οικονομική αποδοτικότητα και την αποδοτικότητα του συστήματος ελέγχου και έχει κατέληξε σε θετικό συμπέρασμα για το έτος 2017. Παρόμοιες συνθήκες θα επιτευχθούν κατά το επόμενο ΠΔΠ.

Στον δείκτη οικονομικής αποδοτικότητας λαμβάνεται υπόψη το κόστος της εποπτείας σε επίπεδο Επιτροπής (που καλύπτει τον χρόνο εργασίας του προσωπικού στο οποίο έχουν ανατεθεί τα εν λόγω καθήκοντα και τις ειδικές συμβάσεις που σχετίζονται άμεσα με τα εποπτικά καθήκοντα, κατά περίπτωση) των διαφόρων φορέων.

Το 2017, ο εκτιμώμενος ενοποιημένος δείκτης οικονομικής αποδοτικότητας (δηλ. για όλες τις εντεταλμένες οντότητες συνδυαστικά) παρέμεινε συνολικά σταθερός.

Οι παρατηρηθείσες διακυμάνσεις στο κόστος ελέγχου των φορέων συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΕΤΑΑ, SIEA) αντανακλούν τη σταδιακή μετάβαση σε εθνικούς διαύλους υλοποίησης στη Σλοβακία και το αυξημένο επίπεδο εποπτείας και παρακολούθησης του προγράμματος που προέκυψε.

Οι εκτιμήσεις του 2016 και προηγούμενες εκτιμήσεις περιλάμβαναν τις αμοιβές που καταβάλλονται στις εντεταλμένες από το ΠΣΠΠΕ οντότητες. Αυτές οι αμοιβές αποτελούν πλέον τμήμα του κόστους σε επίπεδο οντότητας που περιλαμβάνονται κατωτέρω στις εκθέσεις, αλλά έχουν επίσης ληφθεί υπόψη, για λόγους συνοχής κατά τον υπολογισμό του δείκτη ελέγχου του κόστους.

Οντότητα

Κόστος του ελέγχου σε επίπεδο Επιτροπής

Ελεγχόμενο ποσό

ΕΤΑΑ

0,32 εκατ. EUR
(+ καταβληθείσες αμοιβές 2,14 εκατ. EUR)

239,8 εκατ. EUR

SIEA

0,13 εκατ. EUR
(+ καταβληθείσες αμοιβές 0,84 εκατ. EUR)

26,72 εκατ. EUR

Το αναμενόμενο επίπεδο κινδύνου σφάλματος εκτιμάται σε 0,5 %. Το 2017, η ΓΔ ENER διενήργησε θεματική επαλήθευση των διαδικασιών προμηθειών που πραγματοποιούνται από τους φορείς υλοποίησης, με θετικά αποτελέσματα.

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

Να προσδιοριστούν τα ισχύοντα ή τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας, π.χ. στη στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης.

Πρόγραμμα Kozloduy και πρόγραμμα Bohunice

Από τον Νοέμβριο του 2013, η ΓΔ ENER έχει αναπτύξει και εφαρμόζει τη δική της στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που καθορίζονται στη μεθοδολογία της OLAF. Μεταγενέστερες επικαιροποιήσεις πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο του 2015 (η οποία κάλυψε την περίοδο 2016-2017) και τον Δεκέμβριο του 2017 (που καλύπτει την περίοδο 2018-2019). Η στρατηγική είναι σύμφωνη με το αναθεωρημένο πλαίσιο εσωτερικού ελέγχου (C(2017) 23730). Η ΓΔ ENER έχει δεσμευτεί να επικαιροποιεί τη στρατηγική της για την καταπολέμηση της απάτης ανά δύο έτη.

Η τρέχουσα στρατηγική έχει οικοδομηθεί με βάση την ανάλυση τρωτών σημείων του κινδύνου απάτης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι απάτης που αφορούν ειδικά τη ΓΔ ENER και να κατανοηθεί η σημασία τους σε ευρύτερο πλαίσιο. Το συμπέρασμα της αξιολόγησης αυτής είναι ότι η ΓΔ ENER αντιμετωπίζει πολύ μέτριο ή χαμηλό επίπεδο κινδύνων απάτης, δηλαδή δεν προσδιορίστηκε κανένας σημαντικός ή κρίσιμης σημασίας κίνδυνος.

Οι έλεγχοι που στοχεύουν να διασφαλίσουν τη νομιμότητα και την τακτικότητα των συναλλαγών συμπληρώνονται από σχέδιο δράσης που επισυνάπτεται στη στρατηγική.

Το εν λόγω σχέδιο δράσης εξασφαλίζει ιδίως:

Την ισχύ εσωτερικών κανόνων για τον χειρισμό περιπτώσεων υποψίας απάτης και την υποβολή εκθέσεων·

Τη σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων για τις δράσεις καταπολέμησης της απάτης μεταξύ των μονάδων και των λειτουργιών τους·

Το γεγονός ότι οι δυνητικοί κίνδυνοι απάτης λαμβάνονται υπόψη για το σχέδιο διαχείρισης στην ετήσια άσκηση εκτίμησης κινδύνου.

·Την τακτική συμμετοχή στο δίκτυο πρόληψης και ανίχνευσης της απάτης και στις συνεδριάσεις της επιτροπής κατά της απάτης και των παρατυπιών καθώς και τις επαφές με άλλες Γενικές Διευθύνσεις και υπηρεσίες·

·Ότι χρησιμοποιείται η λειτουργία του τοπικού ανταποκριτή για την καταπολέμηση της απάτης, σύμφωνα με το κοινό σχέδιο δράσης για την «οικογένεια» της έρευνας·

·Τη διασφάλιση κατάλληλου επιπέδου συνεργασίας με την OLAF.

Το προηγούμενο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της απάτης του 2017 εφαρμόστηκε με επιτυχία. Στις διαδοχικές στρατηγικές για την καταπολέμηση της απάτης της ΓΔ ENER, αναγνωριζόταν η σημασία της ευαισθητοποίησης του προσωπικού και η σημασία των σχέσεων με τους φορείς υλοποίησης, καθώς και η εξέλιξη του πλαισίου συνεργασίας μεταξύ της OLAF και της Επιτροπής, και μεταξύ της ΓΔ ENER και άλλων ΓΔ από την οικογένεια της έρευνας. Η υλοποίηση της στρατηγικής παρακολουθείται και σχετικές εκθέσεις υποβάλλονται τουλάχιστον δύο φορές κατ’ έτος στη διοίκηση της ΓΔ ENER.

Οι δείκτες που σχετίζονται με τη συντήρηση και την επικαιροποίηση της στρατηγικής, την περιοδικότητα των εκθέσεων στη διαχείριση και με τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης του προσωπικού, δείχνουν ότι η στρατηγική είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την πρόληψη και τον εντοπισμό της απάτης, αλλά ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες ευαισθητοποίησης του προσωπικού, οι οποίες θα πρέπει να έχουν συνέχεια. Κατά την περίοδο 2016-2017, αναπτύχθηκε πρόγραμμα δράσεων ευαισθητοποίησης με προσαρμοσμένες πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τις βασικές δραστηριότητες και τους στόχους πολιτικής της ΓΔ Ενέργειας. Το 2017, οι πρωτοβουλίες επικεντρώθηκαν σε στοχευμένες συνεδριάσεις και εργαστήρια αξιολόγησης τρωτότητας. Η πρόληψη της απάτης συζητήθηκε επίσης τακτικά στο ενημερωτικό δελτίο του εσωτερικού ελέγχου. Μια δέσμη πληροφοριών ήταν διαθέσιμη σε ειδική σελίδα του ενδοδικτύου.

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τους κανόνες εφαρμογής για τη διενέργεια εκ των προτέρων και εκ των υστέρων επαληθεύσεων, το ΚΚΕρ έχει συστήσει τη συμβουλευτική ομάδα για τις δημόσιες συμβάσεις που υπάγεται στον αναπληρωτή γενικό διευθυντή. Η ομάδα αυτή διενεργεί εκ των προτέρων ελέγχους σχετικά με νομικές και κανονιστικές πτυχές των διαδικασιών προμηθειών και παρέχει συμβουλές στον δευτερεύοντα διατάκτη (AOS) πριν ληφθεί η απόφαση χορήγησης. Οι έλεγχοι που διενεργούνται από την ομάδα έχουν ως στόχο τη μείωση του νομικού κινδύνου και του κινδύνου για τη φήμη της Επιτροπής. Οι εν λόγω έλεγχοι είναι συμπληρωματικοί των άλλων εκ των προτέρων ελέγχων που διενεργούνται από τη μονάδα οικονομικών και συμβάσεων και τις μονάδες διαχείρισης των πόρων.

Η στρατηγική εκ των υστέρων ελέγχων του ΚΚΕρ εφαρμόζεται με βάση αντιπροσωπευτική στρωματοποιημένη δειγματοληπτική μέθοδο ανά εγκατάσταση/τομεακό επίπεδο. Το 2017, οι εκ των υστέρων έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν σε δείγμα 120 πληρωμών και 59 συνδεδεμένων φακέλων ανάθεσης συμβάσεων που σχετίζονταν με νομικές υποχρεώσεις που ανελήφθησαν κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Οι συστάσεις των ελέγχων παρακολουθούνται και εφαρμόζονται σε εύθετο χρόνο.

Η στρατηγική του ΚΚΕρ για την καταπολέμηση της απάτης επικαιροποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 με στόχο να συμβάλει στην επικαιροποίηση της στρατηγικής της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης με την οποία λαμβάνεται υπόψη η πλέον πρόσφατη μεθοδολογία της OLAF.

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και νέες γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που προτείνονται

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

Γραμμή του προϋπολογισμού

Είδος 
δαπάνης

Συμμετοχή

Αριθμός1
«Παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων»:

ΔΠ/ΜΔΜ 41 .

χωρών ΕΖΕΣ 42

υποψηφίων χωρών 43

τρίτων χωρών

κατά την έννοια του άρθρου 21 παράγραφος 2 στοιχείο β) του δημοσιονομικού κανονισμού

5

Πρόγραμμα Kozloduy [12.04.01]

ΔΠ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

5

Πρόγραμμα Bohunice [12.04.02]

ΔΠ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

5

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ [12.4.03]

ΔΠ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

5

Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ [12/1/2002]

ΜΔΠ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

3.2.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις δαπάνες

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις δαπάνες 44  

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού
πλαισίου

5

«Παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων»:

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Μετά το 2027

ΣΥΝΟΛΟ

Επιχειρησιακές πιστώσεις

12.04.01 {Πρόγραμμα Kozloduy}

Αναλήψεις υποχρεώσεων

(1)

9,000

9,000

9,000

9,000

9,000

9,000

9,000

-

63,000

Πληρωμές

(2)

-

-

-

-

-

-

21,000

42,000

63,000

Επιχειρησιακές πιστώσεις

12.04.02 {Πρόγραμμα Bohunice}

Αναλήψεις υποχρεώσεων

(3)

27,500

27,500

-

-

-

-

-

-

55,000

Πληρωμές

(4)

-

-

27,500

27,500

-

-

-

-

55,000

Επιχειρησιακές πιστώσεις

12.04.03 {Πρόγραμμα D&WM του ΚΚΕρ}

Αναλήψεις υποχρεώσεων

(5)

44,545

45,436

46,345

47,272

48,217

49,181

50,167

-

331,163

Πληρωμές

(6)

8,909

23,342

34,054

40,526

44,900

47,580

48,532

83,321

331,163

Επιχειρησιακές πιστώσεις

ΣΥΝΟΛΟ

Αναλήψεις υποχρεώσεων

(7) =
1+3+5

81,045

81,936

55,345

56,272

57,217

58,181

59,167

-

449,163

Πληρωμές

(8) =
2+4+6

8,909

23,342

61,554

68,026

44,900

47,580

69,532

125,321

449,163

Πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα χρηματοδοτούμενες από το κονδύλιο του προγράμματος 45  

12.01.02

Αναλήψεις υποχρεώσεων = Πληρωμές

(9)

2,265

2,310

2,356

2,404

2,451

2,500

2,551

16,837

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων για το χρηματοδοτικό κονδύλιο του προγράμματος

Αναλήψεις υποχρεώσεων

=7+9

83,310

84,246

57,701

58,676

59,668

60,681

61,718

466,000

Πληρωμές

=8+9

11,174

25,652

63,910

70,430

47,351

50,080

72,083

125,321

466,000



Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού
πλαισίου

7

«Διοικητικές δαπάνες»

Αυτό το τμήμα πρέπει να συμπληρωθεί με «στοιχεία διοικητικού χαρακτήρα του προϋπολογισμού» τα οποία θα εισαχθούν, καταρχάς, στο παράρτημα του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου (παράρτημα V του εσωτερικού κανονισμού), που τηλεφορτώνεται στο DECIDE για διυπηρεσιακή διαβούλευση.



σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Μετά το 2027

ΣΥΝΟΛΟ

Ανθρώπινοι πόροι

1,001

1,001

1,001

1,573

2,574

3,289

4,004

14,443

Άλλες διοικητικές δαπάνες

0,105

0,105

0,105

0,105

0,105

0,105

0,105

0,735

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων του ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

(Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων = Σύνολο πληρωμών)

1,106

1,106

1,106

1,678

2,679

3,394

4,509

15,178

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Μετά το 2027

ΣΥΝΟΛΟ

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων
μεταξύ ΤΟΜΕΩΝ
του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
 

Αναλήψεις υποχρεώσεων

84,416

85,352

58,807

60,354

62,347

64,075

66,227

481,578

Πληρωμές

12,280

26,758

65,016

72,108

50,030

53,474

76,592

125,321

481,578

3.2.2.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα

   Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα

   Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Έτη

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

ΣΥΝΟΛΟ

ΤΟΜΕΑΣ 7
του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

ΓΔ ENER/ΚΚΕρ

Ανθρώπινοι πόροι

1,001

1,001

1,001

1,573

2,574

3,289

4,004

14,443

Άλλες διοικητικές δαπάνες

0,105

0,105

0,105

0,105

0,105

0,105

0,105

0,735

Μερικό σύνολο του ΤΟΜΕΑ 7
του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

1,106

1,106

1,106

1,678

2,679

3,394

4,109

15,178

Εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 46
του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

ΚΚΕρ

Ανθρώπινοι πόροι

Άλλες δαπάνες
διοικητικού χαρακτήρα

2,265

2,310

2,356

2,404

2,451

2,500

2,551

16,837

Μερικό σύνολο
εκτός του ΤΟΜΕΑ 7
του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

2,265

2,310

2,356

2,404

2,451

2,500

2,551

16,837

ΣΥΝΟΛΟ

3,371

3,416

3,462

4,082

5,130

5,894

7,060

32,015

Οι απαιτούμενες πιστώσεις για ανθρώπινους πόρους και άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις πιστώσεις της ΓΔ που έχουν ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχουν ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και οι οποίες θα συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, με πρόσθετα κονδύλια που ενδέχεται να χορηγηθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Στην περίπτωση του ΚΚΕρ, οι θέσεις στον πίνακα προσωπικού του διοικητικού τομέα θα αντισταθμιστούν από ισόποση μείωση στον πίνακα προσωπικού και στις σχετικές πιστώσεις για τις άμεσες ερευνητικές δράσεις.

3.2.2.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

   Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων

   Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Εκτίμηση η οποία πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης

Έτη

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

• Θέσεις απασχόλησης του πίνακα προσωπικού (θέσεις μόνιμων και έκτακτων υπαλλήλων)

Έδρα και αντιπροσωπείες της Επιτροπής

7

7

7

11

18

23

28

Αντιπροσωπείες της ΕΕ

Έρευνα

Εξωτερικό προσωπικό (σε μονάδα ισοδυνάμου πλήρους απασχόλησης: ΠΑ) — AC, AL, END, INT και JPD  47

Τομέας 7

Χρηματοδοτούμενο από τον ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 

- στην έδρα

- σε αντιπροσωπείες

Χρηματοδοτούμενο από το κονδύλιο του προγράμματος  48

- στην έδρα

- σε αντιπροσωπείες

Έρευνα

Άλλα (να προσδιοριστούν)

ΣΥΝΟΛΟ

7

7

7

11

18

23

28

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχει ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και το οποίο θα συμπληρωθεί, εάν χρειαστεί, από πρόσθετους πόρους που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Στην περίπτωση του ΚΚΕρ, οι θέσεις στον πίνακα προσωπικού του διοικητικού τομέα θα αντισταθμιστούν από ισόποση μείωση στον πίνακα προσωπικού και στις σχετικές πιστώσεις για τις άμεσες ερευνητικές δράσεις.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

Μόνιμοι και έκτακτοι υπάλληλοι

Προγράμματα Kozloduy και Bohunice

Παρακολούθηση της υλοποίησης των δύο προγραμμάτων.

Πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του ΚΚΕρ

Παρακολούθηση και υλοποίηση του προγράμματος

Εξωτερικό προσωπικό

3.2.3.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

   δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτους

   προβλέπει τη συγχρηματοδότηση από τρίτους που εκτιμάται παρακάτω:

Πιστώσεις σε εκατ. EUR (με 3 δεκαδικά ψηφία)

Έτη

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

ΣΥΝΟΛΟ

Να προσδιοριστεί ο φορέας συγχρηματοδότησης 

ΣΥΝΟΛΟ συγχρηματοδοτούμενων πιστώσεων

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

   Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις στα έσοδα.

   Η πρόταση/πρωτοβουλία έχει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που περιγράφονται κατωτέρω:

-στους ιδίους πόρους

-στα διάφορα έσοδα

Να αναφερθεί αν τα έσοδα προορίζονται για γραμμές δαπανών    

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Γραμμή εσόδων του προϋπολογισμού

Επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας 49

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Άρθρο ………….

Ως προς τα έσοδα «για ειδικό προορισμό», να προσδιοριστούν οι γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται.

[…]

Άλλες παρατηρήσεις (π.χ. μέθοδος/τύπος για τον υπολογισμό των επιπτώσεων στα έσοδα ή τυχόν άλλες πληροφορίες).

[…]

(1)    Ο σημερινός κάτοχος άδειας εκμετάλλευσης της πυρηνικής εγκατάστασης του Petten είναι η ιδιωτική εταιρεία NRG (παραγωγή ιατρικών ραδιοϊσοτόπων), αλλά ως κύριος της εγκατάστασης, η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τον παροπλισμό και τη διαχείριση των αποβλήτων.
(2)    ΕΕ L 236 της 23.9.2003, σ. 33 και σ. 954
(3)    ΕΕ L 157 της 21.6.2005, σ.11 και σ. 38.
(4)    «Αν ενέργεια της Κοινότητας θεωρείται αναγκαία για την πραγματοποίηση ενός από τους στόχους της στο πλαίσιο της λειτουργίας της κοινής αγοράς και δεν προβλέπονται από την παρούσα Συνθήκη οι προς τον σκοπό αυτόν απαιτούμενες εξουσίες, το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής και κατόπιν διαβουλεύσεως με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θεσπίζει ομοφώνως τις κατάλληλες διατάξεις.» (Άρθρο 203 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας)
(5)    Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 549/2007 του Συμβουλίου, της 14ης Μαΐου 2007, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου αριθ. 9 για τη Μονάδα 1 και τη Μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunice V1 της Σλοβακίας, το οποίο προσαρτάται στην πράξη περί των όρων προσχωρήσεως της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Εσθονίας, της Κύπρου, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 131 της 23.5.2007, σ. 1)
(6)    Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με στήριξη της Ένωσης για τα προγράμματα συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία (ΕΕ L 346 της 20.12.2013, σ. 1).
(7)    Άρθρο 2.1 «Κατά την περίοδο 2004-2006, η Κοινότητα παρέχει στη Σλοβακία οικονομική ενίσχυση προς υποστήριξη του έργου της αποξήλωσης και προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του κλεισίματος και της αποξήλωσης της μονάδας 1 και της μονάδας 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunice V1.» (Πράξη προσχώρησης, πρωτόκολλο αριθ. 9 - ΕΕ L236 της 23.9.2003, σ. 954)
(8)    Άρθρο 30.2 «Κατά την περίοδο 2007-2009, η Κοινότητα παρέχει στη Βουλγαρία οικονομική ενίσχυση προς υποστήριξη του έργου του παροπλισμού και προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του κλεισίματος και του παροπλισμού των μονάδων 1 έως 4 του πυρηνικού σταθμού του Κοζλοντούι.» Πράξη προσχώρησης του 2005, πρωτόκολλο σχετικά με τους όρους και τις λεπτομέρειες της προσχώρησης της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 157 της 21.6.2005, σ. 38).
(9)    Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 647/2010 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2010, σχετικά με τη χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης για τον παροπλισμό των μονάδων 1 έως 4 του πυρηνικού σταθμού Κοζλοντούι στη Βουλγαρία (πρόγραμμα Κοζλοντούι) (ΕΕ L 189 της 22.7.2010, σ. 9).
(10)    «1) Η Επιτροπή ιδρύει, κατόπιν διαβουλεύσεως με την Επιστημονική και Τεχνική Επιτροπή, ένα Κοινό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών. Το Κέντρο εξασφαλίζει την εκτέλεση των προγραμμάτων ερευνών και των λοιπών καθηκόντων που ανατίθενται σ' αυτό από την Επιτροπή. Εξασφαλίζει εξάλλου την καθιέρωση ομοιομόρφου πυρηνικής ορολογίας και ενιαίου συστήματος μετρήσεως. Οργανώνει ένα κεντρικό γραφείο πυρηνικών μέτρων.    
2) Οι δραστηριότητες του κέντρου δύνανται για γεωγραφικούς ή λειτουργικούς λόγους να ασκούνται σε διάφορες εγκαταστάσεις. (Άρθρο 8 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας)
(11)    Βάρος από τις πυρηνικές δραστηριότητες κατά το παρελθόν οι οποίες είναι απόρροια των δραστηριοτήτων που εκτελέστηκαν από το Κοινό Kέντρο Eρευνών (ΚΚΕρ) στο πλαίσιο της συνθήκης Ευρατόμ - Παροπλισμός των πεπερασμένων πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση των αποβλήτων [COM(1999)114 final]
(12)    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο - Το βάρος από τις πυρηνικές δραστηριότητες κατά το παρελθόν οι οποίες είναι απόρροια των δραστηριοτήτων του ΚΚΕρ στο πλαίσιο της Συνθήκης Ευρατόμ - Αποξήλωση των απαρχαιωμένων πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση των αποβλήτων (COM(1999) 114 + C5-0214/1999 + 1999/2169(COS)) (ΕΕ C 67 της 1.3.2001, σ. 167)
(13)    Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Αποξήλωση πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση αποβλήτων - Διαχείριση των πυρηνικών ευθυνών που προκύπτουν από τις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ) οι οποίες υλοποιούνται στα πλαίσια της Συνθήκης Ευρατόμ, SEC(2004)621 τελικό    
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων: Διαχείριση των πυρηνικών ευθυνών που προκύπτουν από τις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ) οι οποίες υλοποιούνται στα πλαίσια της Συνθήκης Ευρατόμ — COM(2008) 903 τελικό.
   
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων: Διαχείριση των πυρηνικών ευθυνών που προκύπτουν από τις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ) οι οποίες υλοποιούνται στα πλαίσια της Συνθήκης Ευρατόμ — COM(2013) 734 τελικό.
(14)    Δήλωση των ηγετών των 27 κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (25 Μαρτίου 2017).http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/03/25/rome-declaration/pdf
(15)    Το πρόγραμμα Bohunice έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2025· το πρόγραμμα Kozloduy το 2030
(16)    Άρθρο 60 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης.
(17)    Έλεγχος προγράμματος παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείρισης αποβλήτων στο ΚΚΕρ – Χρηματοδοτικές πτυχές, IA – 14 – 06 (224)· Τελική έκθεση
(18)    Διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13ης Απριλίου 2016 (ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1-14).
(19)    Η διευθύνουσα επιτροπή υψηλού επιπέδου για το πρόγραμμα D&WM (HLSC D&WM) συντίθεται από τους αναπληρωτές γενικούς διευθυντές του ΚΚΕρ καθώς και από τις διευθύνσεις του ΚΚΕρ που επηρεάζονται από το πρόγραμμα D&WM (τη διεύθυνση πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας, που είναι υπεύθυνη για την υλοποίηση του προγράμματος D&WM· Διεύθυνση στρατηγικής και συντονισμού του προγράμματος εργασιών, και διευθυντές επιφορτισμένοι με την υγεία & ασφάλεια, δηλ. διευθυντές εγκαταστάσεων στην Karlsruhe, το Geel, το Petten και την Ispra). Νομική συνδρομή παρέχει η μονάδα του ΚΚΕρ για την παροχή νομικών συμβουλών.
(20)    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου COM (1999) – 114 – C5-0214/1999 – 1999/2169(COS): «[...] να μεριμνούν ώστε τα μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων των κρατών μέλη που θα συνδράμει στο έργο του το ΚΚΕρ να έχουν τις κατάλληλες ειδικές γνώσει και να είναι ανεξάρτητοι» (ΕΕ C 67 της 1.3.2001, σ. 167)
(21)    Απόφαση της Επιτροπής, της 30ής Μαΐου 2016, για τη θέσπιση οριζόντιων κανόνων σχετικά με τη δημιουργία και τη λειτουργία των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής, C(2016) 3301 final.
(22)    Πιο πρόσφατες εκδόσεις: Management Plan 2017, Ares(2017)118361; 2016 Annual Activity Report, Ares(2017)1877780
(23)    Δήλωση των ηγετών των 27 κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (25 Μαρτίου 2017).http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/03/25/rome-declaration/pdf
(24)    Οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2009, περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΕΕ L 172 της 2.7.2009, σ. 18).
(25)    Οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 19ης Ιουλίου 2011, η οποία θεσπίζει κοινοτικό πλαίσιο για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (ΕΕ L 199 της 2.8.2011, σ. 48).
(26)    ΕΕ L 157 της 21.6.2005, σ. 29.
(27)    ΕΕ L 236 της 23.9.2003, σ. 954.
(28)    Βάρος από τις πυρηνικές δραστηριότητες κατά το παρελθόν οι οποίες είναι απόρροια των δραστηριοτήτων που εκτελέστηκαν από το Κοινό Kέντρο Eρευνών (ΚΚΕρ) στο πλαίσιο της συνθήκης Ευρατόμ - Παροπλισμός των πεπερασμένων πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση των αποβλήτων [COM(1999)114 final]
(29)    Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Αποξήλωση πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση αποβλήτων - Διαχείριση των πυρηνικών ευθυνών που προκύπτουν από τις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ) οι οποίες υλοποιούνται στα πλαίσια της Συνθήκης Ευρατόμ, SEC(2004)621 τελικό        
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων: Διαχείριση των πυρηνικών ευθυνών που προκύπτουν από τις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ) οι οποίες υλοποιούνται στα πλαίσια της Συνθήκης Ευρατόμ — COM(2008) 903 τελικό.
   
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων και διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων: Διαχείριση των πυρηνικών ευθυνών που προκύπτουν από τις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ) οι οποίες υλοποιούνται στα πλαίσια της Συνθήκης Ευρατόμ — COM(2013) 734 τελικό.
(30)    Διοργανική συμφωνία, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (EE C 373 της 20.12.2013, σ. 1).
(31)    [πλήρης τίτλος· παραπομπή στην ΕΕ].
(32)    Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1).
(33)    Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ L 312 της 23.12.95, σ. 1).
(34)    Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 11,96, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2).
(35)    Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (ΕΕ L 283 της 31.10.2017, σ. 1).
(36)    Οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2017, σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης (ΕΕ L 198 της 28.7.2017, σ. 29).
(37)    Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με στήριξη της Ένωσης για τα προγράμματα συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία και την κατάργηση των κανονισμών (Ευρατόμ) αριθ. 549/2007 και (Ευρατόμ) αριθ. 647/2010 (ΕΕ L 346 της 20.12.2013, σ. 1).
(38)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).
(39)    Όπως αναφέρεται στο άρθρο 58 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.
(40)    Οι λεπτομέρειες σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο BudgWeb: https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/EN/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx  
(41)    ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις.
(42)    ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.
(43)    Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες και οντότητες των Δυτικών Βαλκανίων.
(44)    Η τυχόν διαφορά των συνολικών ποσών οφείλεται στη στρογγυλοποίηση.
(45)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.
(46)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.
(47)    AC = Συμβασιούχος υπάλληλος· AL = Τοπικός υπάλληλος· END = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας· INT = Προσωρινό προσωπικό· JPD = Νέος επαγγελματίας σε αντιπροσωπεία της ΕΕ.
(48)    Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού που καλύπτεται από επιχειρησιακές πιστώσεις (πρώην γραμμές «BA»).
(49)    Όσον αφορά τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους (δασμούς, εισφορές ζάχαρης), τα αναγραφόμενα ποσά πρέπει να είναι καθαρά ποσά, δηλ. τα ακαθάριστα ποσά μετά την αφαίρεση του 20 % για έξοδα είσπραξης.

Βρυξέλλες,13.6.2018

COM(2018) 467 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

της

πρότασης κανονισμού του Συμβουλίου

για τη θέσπιση ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, και για την κατάργηση του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 του Συμβουλίου

{SWD(2018) 343 final}


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

1.Ο κύριος γενικός στόχος του προγράμματος Kozloduy είναι η παροχή συνδρομής στη Βουλγαρία για τη διαχείριση των προκλήσεων ραδιολογικής ασφάλειας που εγείρει ο παροπλισμός των μονάδων 1 έως 4του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Kozloduy. Οι κύριες προκλήσεις ασφαλείας που πρέπει να αντιμετωπιστούν από τα προγράμματα είναι οι εξής:

α)Η αποξήλωση και η απολύμανση του κύριου κυκλώματος και των μεγάλων κατασκευαστικών στοιχείων των αντιδραστήρων σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού· η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει της ποσότητας και του είδους των υλικών που απομακρύνονται καθώς και μέσω της δεδουλευμένης αξίας·

β)Η ασφαλής διαχείριση του παροπλισμού και των παλαιών αποβλήτων έως την ενδιάμεση αποθήκευση ή τη διάθεσή τους (ανάλογα με την κατηγορία των αποβλήτων), συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, στις περιπτώσεις στις οποίες είναι αναγκαίο. Ο στόχος αυτός πρέπει να επιτευχθεί σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού· η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει της ποσότητας και του είδους των αποβλήτων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια, καθώς και μέσω της δεδουλευμένης αξίας·

γ)Η συνέχιση της υποβάθμισης των ραδιολογικών κινδύνων· ο στόχος αυτός πρέπει να μετρηθεί βάσει των αξιολογήσεων ασφάλειας των δραστηριοτήτων και της εγκατάστασης, με τον προσδιορισμό τρόπων με τους οποίους ενδέχεται να προκύψουν δυνητικές εκθέσεις σε κίνδυνο και με εκτίμηση της πιθανότητας των δυνητικών εκθέσεων σε κίνδυνο. Η άρση του κανονιστικού ελέγχου για τις εγκαταστάσεις προβλέπεται να πραγματοποιηθεί έως το 2030 στο πρόγραμμα Kozloduy.

2.Τα έργα και οι δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν κατά την περίοδο 2021-2027 υπόκεινται σε μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης από την ΕΕ το ύψος του οποίου έχει καθοριστεί σε 50 %.

3.Ο κύριος γενικός στόχος του προγράμματος συμπληρώνεται από τον στόχο ενίσχυσης της προστιθέμενης αξίας του προγράμματος για την ΕΕ μέσω της διάδοσης γνώσης για τη διαδικασία παροπλισμού (που παράγεται με το πρόγραμμα) σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Κατά την περίοδο χρηματοδότησης που ξεκινά το 2021, παραδοτέα του προγράμματος είναι τα ακόλουθα:

3.1.η ανάπτυξη δεσμών και ανταλλαγών μεταξύ των ενδιαφερόμενων της ΕΕ (πχ. κρατών μελών, αρχών ασφαλείας, φορέων κοινής ωφελείας και φορέων παροπλισμού)·

3.2.η παραγωγή τεκμηριωμένης γνώσης και η διάθεσή της μέσω πολυμερών ανταλλαγών γνώσεων επί ζητημάτων διακυβέρνησης του παροπλισμού και της διαχείρισης αποβλήτων, βέλτιστων διαχειριστικών πρακτικών και τεχνολογικών προκλήσεων, με στόχο την ανάπτυξη συνεργειών σε επίπεδο ΕΕ.

Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να χρηματοδοτούνται από την Ένωση σε ποσοστό μέχρι και 100 %.

Η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει του αριθμού των παραχθέντων προϊόντων γνώσης και της απήχησής τους.

4.Η διάθεση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων σε αποθετήριο γεωλογικού σχηματισμού μεγάλου βάθους αποκλείεται από το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος και θα πρέπει να σχεδιαστεί στο εθνικό πρόγραμμα της Βουλγαρίας για τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με την απαίτηση της σχετικής οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

1.Ο κύριος γενικός στόχος του προγράμματος Bohunice είναι η παροχή συνδρομής στη Σλοβακία για τη διαχείριση των προκλήσεων ραδιολογικής ασφάλειας που εγείρει ο παροπλισμός των μονάδων 1 και 2 του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Bohunice V1. Οι κύριες προκλήσεις ασφαλείας που πρέπει να αντιμετωπιστούν από τα προγράμματα είναι οι εξής:

α)Η αποξήλωση του κύριου κυκλώματος και των μεγάλων κατασκευαστικών στοιχείων των αντιδραστήρων σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού· η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει της ποσότητας και του είδους των υλικών που απομακρύνονται καθώς και μέσω της δεδουλευμένης αξίας·

β)Η ασφαλής διαχείριση του παροπλισμού και των παλαιών αποβλήτων έως την ενδιάμεση αποθήκευση ή τη διάθεσή τους (ανάλογα με την κατηγορία των αποβλήτων), συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, στις περιπτώσεις στις οποίες είναι αναγκαίο. Ο στόχος αυτός πρέπει να επιτευχθεί σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού· η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει της ποσότητας και του είδους των αποβλήτων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια, καθώς και μέσω της δεδουλευμένης αξίας·

γ)Η συνέχιση της υποβάθμισης των ραδιολογικών κινδύνων· ο στόχος αυτός πρέπει να μετρηθεί βάσει των αξιολογήσεων ασφάλειας των δραστηριοτήτων και της εγκατάστασης, με τον προσδιορισμό τρόπων με τους οποίους ενδέχεται να προκύψουν δυνητικές εκθέσεις σε κίνδυνο και με εκτίμηση της πιθανότητας των δυνητικών εκθέσεων σε κίνδυνο. Η άρση του κανονιστικού ελέγχου για τις εγκαταστάσεις προβλέπεται να πραγματοποιηθεί έως το 2025 στο πρόγραμμα Bohunice.

2.Τα έργα και οι δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν κατά την περίοδο 2021-2027 υπόκεινται σε μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης από την ΕΕ το ύψος του οποίου έχει καθοριστεί σε 50 %.

3.Ο κύριος γενικός στόχος των προγραμμάτων συμπληρώνεται από τον στόχο ενίσχυσης της προστιθέμενης αξίας του προγράμματος για την ΕΕ μέσω της διάδοσης γνώσης για τη διαδικασία παροπλισμού (που παράγεται με το πρόγραμμα) σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Κατά την περίοδο χρηματοδότησης που ξεκινά το 2021, παραδοτέα του προγράμματος είναι τα ακόλουθα:

3.1.η ανάπτυξη δεσμών και ανταλλαγών μεταξύ των ενδιαφερόμενων της ΕΕ (πχ. κρατών μελών, αρχών ασφαλείας, φορέων κοινής ωφελείας και φορέων παροπλισμού)·

3.2.η παραγωγή τεκμηριωμένης γνώσης και η διάθεσή της μέσω πολυμερών ανταλλαγών γνώσεων επί ζητημάτων διακυβέρνησης του παροπλισμού και της διαχείρισης αποβλήτων, βέλτιστων διαχειριστικών πρακτικών και τεχνολογικών προκλήσεων, με στόχο την ανάπτυξη συνεργειών σε επίπεδο ΕΕ.

Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να χρηματοδοτούνται από την Ένωση σε ποσοστό μέχρι και 100 %.

Η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει του αριθμού των παραχθέντων προϊόντων γνώσης και της απήχησής τους.

4.Η διάθεση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων σε αποθετήριο γεωλογικού σχηματισμού μεγάλου βάθους αποκλείεται από το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος και θα πρέπει να σχεδιαστεί στο εθνικό πρόγραμμα της Σλοβακίας για τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με την απαίτηση της σχετικής οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

1.Κύριος γενικός στόχος του προγράμματος D&WM του ΚΚΕρ είναι η συνέχιση του παροπλισμού των εγκαταστάσεων του ΚΚΕρ της Επιτροπής σε τέσσερις χώρους: Το ΚΚΕρ-Geel στο Βέλγιο, το ΚΚΕρ-Karlsruhe στη Γερμανία, το ΚΚΕρ-Ispra στην Ιταλία και ΚΚΕρ-Petten στις Κάτω Χώρες, και η ασφαλής διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων έως τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων στο κράτος μέλος υποδοχής. Οι δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος κατά την περίοδο 2021-2027 πρέπει να επιτύχουν τα ακόλουθα:

1.1.Για όλους τους χώρους:

1.1.1.Να διερευνήσουν και να αναπτύξουν επιλογές για την προβλεπόμενη μεταβίβαση των υποχρεώσεων παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων στο κράτος μέλος υποδοχής.

1.2. Στο ΚΚΕρ-Ispra (ανάλογα με την έκδοση των σχετικών αδειών από τις ιταλικές αρχές ασφαλείας):

1.2.1.Ανάκτηση, επεξεργασία και ασφαλής αποθήκευση των ιστορικών αποβλήτων μέχρι τη μεταβίβαση της κυριότητας στο κράτος μέλος υποδοχής·

1.2.2.Ανάκτηση, επεξεργασία και ασφαλής αποθήκευση των πυρηνικών υλικών και των αναλωμένων καυσίμων μέχρι τη μεταβίβαση της κυριότητας στο κράτος μέλος υποδοχής·

1.2.3.Παροπλισμός των αδειοδοτημένων πυρηνικών εγκαταστάσεων·

1.2.4.Ασφαλής διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και υλικών του παροπλισμού.

1.3.Στο ΚΚΕρ-Karlsruhe:

1.3.1.Παροπλισμός του απαρχαιωμένου εξοπλισμού·

1.3.2.Ασφαλής διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και υλικών του παροπλισμού·

1.3.3.Περιορισμένη απογραφή των απαρχαιωμένων πυρηνικών υλικών και αναλωμένων καυσίμων·

1.3.4.Παροπλισμός εγκαταστάσεων που δεν λειτουργούν·

1.3.5.Προπαρασκευαστικά στάδια για τον παροπλισμό τμημάτων των κτιρίων

1.4.Στο ΚΚΕρ-Petten:

1.4.1.Ασφαλής διαχείριση των ιστορικών αποβλήτων και των αποβλήτων και υλικών του παροπλισμού·

1.4.2.Μειωμένη απογραφή των απαρχαιωμένων πυρηνικών υλικών και αναλωμένων καυσίμων.

1.4.3.Προπαρασκευαστικά στάδια για τον παροπλισμό του αντιδραστήρα υψηλής ροής (HFR)

1.5.Στο ΚΚΕρ-Geel:

1.5.1.Παροπλισμός του απαρχαιωμένου εξοπλισμού·

1.5.2.Ασφαλής διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και υλικών του παροπλισμού.

η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει της ποσότητας και του είδους των αποβλήτων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια, της ποσότητας και του είδους των πυρηνικών υλικών και αναλωμένων καυσίμων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια, και της ποσότητας και του είδους των υλικών που απομακρύνονται. Η πρόοδος του προγράμματος πρέπει εν γένει να μετράται επίσης και βάσει της δεδουλευμένης αξίας.

2.Ο κύριος γενικός στόχος του προγράμματος συμπληρώνεται από τον στόχο ενίσχυσης της προστιθέμενης αξίας του προγράμματος για την ΕΕ μέσω της διάδοσης γνώσης για τη διαδικασία παροπλισμού (που παράγεται με το πρόγραμμα) σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Κατά την περίοδο χρηματοδότησης που ξεκινά το 2021, παραδοτέα του προγράμματος είναι τα ακόλουθα:

2.1.η ανάπτυξη δεσμών και ανταλλαγών μεταξύ των ενδιαφερόμενων της ΕΕ (πχ. κρατών μελών, αρχών ασφαλείας, φορέων κοινής ωφελείας και φορέων παροπλισμού)·

2.2.η παραγωγή τεκμηριωμένης γνώσης και η διάθεσή της μέσω πολυμερών ανταλλαγών γνώσεων επί ζητημάτων διακυβέρνησης του παροπλισμού και της διαχείρισης αποβλήτων, βέλτιστων διαχειριστικών πρακτικών και τεχνολογικών προκλήσεων, με στόχο την ανάπτυξη συνεργειών σε επίπεδο ΕΕ.

Η πρόοδος πρέπει να μετρηθεί βάσει του αριθμού των παραχθέντων προϊόντων γνώσης και της απήχησής τους.

3.Η διάθεση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων σε αποθετήριο γεωλογικού σχηματισμού μεγάλου βάθους περιλαμβάνεται στο πεδίο εφαρμογής του προγράμματος, σύμφωνα με την απαίτηση της σχετικής οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV

Δείκτες

1)Διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων:

α)η ποσότητα και το είδος των αποβλήτων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια.

2)Αποξήλωση και απολύμανση:

α)ποσότητα και είδος των υλικών που απομακρύνονται.

3)Διάδοση γνώσεων:

α)αριθμός παραχθέντων προϊόντων γνώσης και απήχησή τους.