Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 όσον αφορά την εφαρμογή του σταδίου Euro 5 για την έγκριση τύπου δίκυκλων ή τρίκυκλων οχημάτων και τετράκυκλων»

[COM(2018) 137 final — 2018/0065 (COD)]

(2018/C 367/06)

Εισηγητής:

ο κ. Gerardo LARGHI

Αίτηση γνωμοδότησης	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 16.4.2018 Συμβούλιο, 4.4.2018
Νομική βάση	Άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αρμόδιο ειδικευμένο τμήμα	Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	7.6.2018
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	11.7.2018
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	536
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	125/0/1

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) επικροτεί την πρόταση κανονισμού COM(2018) 137 final καθότι επιφέρει καίριες τροποποιήσεις στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 168/2013 με σκοπό να εξισορροπηθεί η ανάγκη ανάπτυξης των τεχνολογιών χαμηλού περιβαλλοντικού αντικτύπου (στάδιο Euro 5) με τη δυνατότητα ορισμένων εταιρειών να τις εφαρμόσουν εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος (τεχνολογική εφικτότητα). Επομένως, οι παρεκκλίσεις δεν θα πρέπει να επιδρούν αρνητικά στην αγορά και στην απασχόληση, αν και θα πρέπει να εγγυώνται την τήρηση των υψηλότερων προδιαγραφών εκπομπών σε μικρό χρονικό διάστημα.

1.2.

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι οι αλλαγές που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι σύμφωνες με τις συστάσεις της προηγούμενης γνωμοδότησης της ΕΟΚΕ επί του θέματος (1). Μεταξύ αυτών επισημαίνονται η σταδιακή και ελαστική εφαρμογή του ισχύοντος κανονισμού για την τεχνολογική εφικτότητα, το λογικό κόστος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, καθώς και η εξαίρεση των οχημάτων κατηγορίας L1 και L2 από τη χρήση διαγνωστικού συστήματος του οχήματος (OBD) (2). Η ΕΟΚΕ σημειώνει επίσης την ευρεία υποστήριξη που επιφύλαξαν στην πρόταση τα κράτη μέλη και όλοι οι συναρμόδιοι.

1.3.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η νομοθεσία θα επηρεάσει θετικά το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται οι επιχειρήσεις και, κατά συνέπεια, τις επιβαρύνσεις των καταναλωτών. Εν προκειμένω, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ο κοινωνικός ρόλος των οχημάτων της κατηγορίας L στις αγροτικές περιοχές, όπου συχνά αποτελούν εναλλακτική λύση στην έλλειψη δημόσιων συγκοινωνιών, αλλά και στους δήμους, δεδομένου ότι συμβάλλουν στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.

1.4.

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της ανανέωσης της εντολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για ακόμη μία πενταετία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η προϋπόθεση αυτή είναι καθοριστικής σημασίας για την έγκαιρη προσαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας στις συνεχείς εξελίξεις της τεχνολογίας και της αγοράς που αφορούν τον τομέα.

1.5.

Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι στη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (3) δεν λαμβάνεται υπόψη το κόστος, η τεχνική εφικτότητα και η δυνατότητα αναπαραγωγής της δοκιμής κατανάλωσης ενέργειας (δοκιμή τύπου VII) για τα εγκεκριμένα ηλεκτροκίνητα ποδήλατα (L1e-A) και τα δίκυκλα μοτοποδήλατα (L1e-B). Μάλιστα, η προαναφερθείσα μελέτη επικεντρώνεται στα οχήματα με κινητήρα καύσης. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει το συντομότερο δυνατό μια συμπληρωματική μελέτη με θέμα την ενεργειακή κατανάλωση των οχημάτων των κατηγοριών L1e-A και L1e-B με σκοπό να παράσχει ένα σαφές νομικό πλαίσιο για τη βιομηχανία.

1.6.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναβάλει την επιβολή των ορίων εκπομπών του σταδίου Euro 5 για τα ελαφρά τετράτροχα μικροαυτοκίνητα (L6e-B), τα τρίκυκλα μοτοποδήλατα (L2eU), τις μοτοσικλέτες τύπου trial (L3e-AxT) και τις μοτοσικλέτες enduro (L3e-AxΕ). Ωστόσο, όσον αφορά την εξειδικευμένη παραγωγή (4) σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, η ΕΟΚΕ συνιστά να επεκταθεί η παρέκκλιση αυτή έως το 2024, όπως είχε αρχικά προταθεί στην εκτίμηση επιπτώσεων. Το μέτρο αυτό αναμένεται να επιτρέψει στις επιχειρήσεις του τομέα να έχουν μια λιγότερο τραυματική μετάβαση και να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους.

2.   Εισαγωγή

2.1.

Ο τομέας οχημάτων κατηγορίας L περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ελαφρών δίκυκλων, τρίκυκλων και τετράκυκλων οχημάτων, ήτοι τις εξής επτά κατηγορίες: μηχανοκίνητα ποδήλατα και δίκυκλα μοτοποδήλατα (L1e), τρίκυκλα μοτοποδήλατα (L2e), δίκυκλες μοτοσικλέτες (L3e), τρίκυκλες μοτοσικλέτες με καλάθι (L4e), μηχανοκίνητα τρίκυκλα (L5e), τα ελαφρά (L6e) και τα βαρέα τετράτροχα μικροαυτοκίνητα (L7e τύπου quad). Κάθε κατηγορία υποδιαιρείται περαιτέρω σε συνολικά 25 υποκατηγορίες.

2.2.

Η ποικιλία των μοντέλων, των συστημάτων προώθησης και χρήσεων καθιστούν την κατηγορία L την πλέον πολυδιάστατη και πολυχρηστική του τομέα των οχημάτων. Εκτιμάται δε ότι στην ΕΕ κυκλοφορούν πάνω από 35 εκατομμύρια οχήματα της κατηγορίας L.

2.3.

Οι απαιτήσεις έγκρισης τύπου που ισχύουν για τα «οχήματα κατηγορίας L» (5) από την 1η Ιανουαρίου 2016 ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 168/2013 και στις τέσσερις κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις του (6).

2.4.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ορμώμενη από τις παρατηρήσεις της μελέτης «Effect study of the environmental step Euro 5 for L-category vehicles», προτείνει την τροποποίηση ή ενσωμάτωση ορισμένων άρθρων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 με σκοπό τη διευκρίνιση του σκεπτικού τους και τη διευκόλυνση της εφαρμογής τους.

2.5.

Η παρούσα πρόταση —η οποία τυγχάνει της αποδοχής και των εταιρειών του τομέα (7)— καταρτίστηκε κατόπιν επίσημης διαβούλευσης με όλους τους συναρμοδίους (κατασκευαστές, εγκρίνουσες αρχές, κοινωνικοί εταίροι).

3.   Κύρια σημεία του εγγράφου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

3.1.   Διαγνωστικό σύστημα του οχήματος

3.1.1.

Το διαγνωστικό σύστημα του οχήματος (8) χρησιμεύει στον έλεγχο της γενικής λειτουργίας του οχήματος και ιδίως ειδοποιεί για βλάβες ή δυσλειτουργία που επιδρούν στις επιβλαβείς εκπομπές ρύπων. Το σύστημα αυτό υπήρχε ήδη στο στάδιο Euro 4 και θα αναπτυχθεί περαιτέρω στο Euro 5. Δυνάμει της νομοθεσίας για το Euro 5 θα ελέγχει τους αισθητήρες και τους ενεργοποιητές των οχημάτων με σκοπό την παρακολούθηση της εύρυθμης λειτουργίας όχι μόνο του κινητήρα, αλλά και της επεξεργασίας των καυσαερίων, καθώς και τον καταλύτη.

3.1.2.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την αναβολή έως το έτος 2025 της επιβολής του μέτρου υποχρεωτικής εγκατάστασης διαγνωστικού συστήματος του οχήματος σταδίου II και συγκεκριμένα όσον αφορά τον έλεγχο του καταλύτη. Το μέτρο αυτό προβλέπεται να ληφθεί μόνο για ορισμένους τύπους οχημάτων, καθότι ένας τέτοιος εξοπλισμός δεν θα είναι διαθέσιμος για τεχνικούς λόγους πριν από το 2020. Με την τροποποίηση της εν λόγω διάταξης εκτιμάται ότι θα δοθεί στις επιχειρήσεις αρκετός χρόνος ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν την οικεία νομοθεσία.

3.1.3.

Συν τοις άλλοις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρινίζει ότι από την απαίτηση του διαγνωστικού συστήματος του οχήματος σταδίου II εξαιρούνται τα μοτοποδήλατα των κατηγοριών L1e και L2e, τα ελαφρά τετράτροχα (L6e) και οι μοτοσικλέτες των υποκατηγοριών enduro (L3e-AxE) και trial (L3e-AxT).

3.2.   Μέθοδος ελέγχου εκπομπών αερίων (μαθηματική διαδικασία υπολογισμού)

3.2.1.

Στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το στάδιο Euro 5 επισημαίνεται ότι η μέθοδος δοκιμής των οχημάτων έπειτα από 100 km πορείας δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική μείωση απόδοσης του συστήματος ελέγχου εκπομπών του οχήματος κατά τη διάρκεια ζωής του (9).

3.2.2.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη σταδιακή εξάλειψη της παρούσας μεθόδου έως το 2025. Για τη μεταβατική περίοδο προτείνεται να αυξηθεί η απαιτούμενη συνολική απόσταση που έχει διανύσει το όχημα πριν από την υποβολή του σε δοκιμή, έτσι ώστε τα αποτελέσματά της να είναι αξιόπιστα. Ως εκ τούτου, προτείνεται η διενέργεια δοκιμής των περιβαλλοντικών επιδόσεων των οχημάτων με άδεια κυκλοφορίας εκδοθείσα από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως την 31η Δεκεμβρίου 2024 αφού έχουν διανύσει 2 500 km, εάν η μέγιστη ταχύτητά τους είναι κατώτερη των 130 km/ώρα, και μετά τα πρώτα 3 500 km, εφόσον η μέγιστη ταχύτητά τους ισούται ή υπερβαίνει τα 130 km/ώρα.

3.3.   Εφαρμογή των ορίων του σταδίου Euro 5

3.3.1.

Στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το στάδιο Euro 5 επιβεβαιώνεται ότι υφίσταται ήδη η απαιτούμενη τεχνολογία για τη συμμόρφωση με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις με εξαίρεση ορισμένους τύπους οχημάτων της κατηγορίας L (L6e-B, L2e-U, L3e-AxT e L3e-AxE).

3.3.2.

Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να αναβληθεί η εφαρμογή των ανωτέρω οριακών τιμών από το 2020 έως το 2022 για τις εν λόγω υποκατηγορίες. Το μέτρο αυτό αφενός θα επιτρέψει στους παραγωγούς —και δη στις ΜΜΕ— να τηρήσουν την προθεσμία για τη μετάβαση προς συστήματα πρόωσης με μηδενικές εκπομπές ρύπων και αφετέρου θα επιδράσει —ευεργετικά για τους καταναλωτές— στο κόστος.

3.3.3.

Συν τοις άλλοις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι πρέπει να αποσαφηνιστούν περαιτέρω οι οριακές τιμές ηχοστάθμης στο στάδιο Euro 5. Προτείνει, συνεπώς, να παραταθεί η ισχύς των σημερινών ορίων εκπομπών του σταδίου Euro 4 έως ότου οριστούν τα νέα όρια του σταδίου Euro 5.

3.4.   Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις

3.4.1.

Δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε δικαίωμα να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για μία περίοδο πέντε ετών, η οποία έληξε την 21η Μαρτίου 2018. Δεδομένης της ανάγκης συνεχούς επικαιροποίησης της νομοθεσίας σύμφωνα με την τεχνολογική πρόοδο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί να ανανεωθεί η εντολή της να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για μία ακόμη πενταετία, με δυνατότητα σιωπηρής ανανέωσης.

---

(1)  ΕΕ C 84 της 17.3.2011, σ. 30.

(2)  ΕΕ C 84 της 17.3.2011, σ. 30, σημεία 4.1, 4.3 και 5.3.

(3)  Μελέτη με τίτλο «Effect study of the environmental step Euro 5 for L-category vehicles», EU-Books, ET-04-17-619-EN-N [Σ.τ.μ. Δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά].

(4)  Εξάλλου, οι εν λόγω υποκατηγορίες οχημάτων αποτελούν λιγότερο από το 1 % της συνολικής παραγωγής οχημάτων κατηγορίας L.

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2013, για την έγκριση και την εποπτεία της αγοράς δίκυκλων ή τρίκυκλων οχημάτων και τετράκυκλων (ΕΕ L 60 της 2.3.2013, σ. 52).

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 134/2014 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2013, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις απαιτήσεις για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις και τις επιδόσεις μονάδας πρόωσης και για την τροποποίηση του παραρτήματος V (ΕΕ L 53 της 21.2.2014, σ. 1).

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 44/2014 της Επιτροπής, της 21ης Νοεμβρίου 2013, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κατασκευή οχημάτων και τις γενικές απαιτήσεις για την έγκριση δίκυκλων ή τρίκυκλων οχημάτων και τετράκυκλων (ΕΕ L 25 της 28.1.2014, σ. 1).

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 3/2014 της Επιτροπής, της 24ης Οκτωβρίου 2013, που συμπληρώνει τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις απαιτήσεις λειτουργικής ασφάλειας των οχημάτων για την έγκριση δίκυκλων ή τρίκυκλων οχημάτων και τετράκυκλων Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ (ΕΕ L 7 της 10.1.2014, σ. 1).

(6)  Βλέπε υποσημείωση 3.

(7)  https://www.acem.eu/newsroom/press-releases/329-stefan-pierer-acem-president-we-urgently-need-clarity-from-the-ec-regarding-the-implementation-of-euro-5.

(8)  Ενσωματωμένη τεχνολογία. κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 168/2013, άρθρο. 21 και παράρτημα IV 1.8.1, 1.8.2 και 1.8.3.

(9)  Άρθρο 23 παράγραφος 3 στοιχείο γ).