Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέματα

«Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ (σύνορα και θεωρήσεις) και την τροποποίηση της απόφασης 2004/512/ΕΚ του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 767/2008, της απόφασης 2008/633/JHA του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 και του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2226»

[COM(2017) 793 final — 2017/351 (COD)]

και

«Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ (αστυνομική και δικαστική συνεργασία, άσυλο και μετανάστευση)»

[COM(2017) 794 final — 2017/352 (COD)]

(2018/C 283/07)

Εισηγήτρια: η κ.

Laure BATUT

Αίτηση διαβούλευσης	Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 18.1.2018 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 28.2.2018
Νομική βάση:	Άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αρμόδιο τμήμα	Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, δικαιώματα του πολίτη
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	25.4.2018
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	23.5.2018
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	535
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	160/3/2

1. Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί χρήσιμη και θετική την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αποσκοπεί στη βελτίωση της διαλειτουργικότητας των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τα σύνορα, τις θεωρήσεις, την αστυνομική και δικαστική συνεργασία, το άσυλο και τη μετανάστευση.

1.2.

Κρίνει ότι αυτή η διαλειτουργικότητα πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο της ΕΕ έτσι ώστε αυτή να παραμείνει ένας ανοιχτός χώρος και εγγυήτρια των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ελεύθερης κυκλοφορίας. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη οφείλουν να προστατεύουν τη ζωή και την ασφάλεια όλων των ανθρώπων και να μεριμνούν για την τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης.

1.3.

Τα μέτρα για τη διαλειτουργικότητα θα γίνουν καλύτερα κατανοητά εφόσον:

—	εγγυώνται, ως μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για τη μετανάστευση, τις προϋποθέσεις για την ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας με σεβασμό στη διάκριση των εξουσιών,

—	εγγυώνται στους άμεσα ενδιαφερομένους τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, ιδίως την ασφάλεια των προσωπικών τους δεδομένων και της ιδιωτικής τους ζωής, καθώς και το δικαίωμα πρόσβασης στα δεδομένα τους, διόρθωσης και διαγραφής τους εντός εύλογου χρονικού διαστήματος με απλές διαδικασίες,

—	αναπαράγουν εκ νέου, μεταξύ άλλων σε όλες τις εκτελεστικές πράξεις, την απαίτηση ενσωμάτωσης των αρχών της προστασίας των δεδομένων ήδη από τη φάση του σχεδιασμού (privacy by design),

—	δεν παρεμβάλλουν νέα εμπόδια στην ομαλή κυκλοφορία επιβατών και εμπορευμάτων.

1.4.

Η ΕΟΚΕ ζητεί να θεσπιστούν διαδικασίες και εγγυήσεις σχετικές με τη χρήση των δεδομένων για την επιβολή του νόμου, οι οποίες:

—	θα προβλέπουν την εφαρμογή του πλέον προστατευτικού ενωσιακού νόμου (Γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων) στον συγκεκριμένο τομέα,

—	θα επιταχύνουν τον καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση του αιτήματος διεθνούς προστασίας,

—	θα εγγυώνται στους άμεσα ενδιαφερομένους το δικαίωμά τους σε δύο βαθμούς δικαιοδοσίας,

—

θα εγγυώνται στους ανηλίκους, ιδίως τους ασυνόδευτους, είτε διαμένουν παράνομα είτε βρίσκονται υπό δίωξη ή ελέγχονται για ποινικά αδικήματα, το δικαίωμα απόκτησης θεώρησης, προστασίας και ένταξης στην κοινωνία· επίσης, θα απολαύουν του «δικαιώματος στη λήθη» σε μικρότερο χρονικό διάστημα από ό,τι οι ενήλικες.

1.5.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ισχύουσα νομική βάση των συστημάτων πληροφοριών θα πρέπει να ενισχυθεί και να λαμβάνεται υπόψη η εξελιξιμότητα των συστημάτων συλλογής δεδομένων. Προτείνει δε τα εξής:

—	την ενίσχυση της ασφάλειας των υφιστάμενων βάσεων δεδομένων και των διαύλων επικοινωνίας τους,

—	την εκ των προτέρων αξιολόγηση της επίδρασης της ενίσχυσης του ελέγχου επί της διαχείρισης των κινδύνων,

—

τον μόνιμο έλεγχο και αξιολόγηση της δομής από τις αρχές προστασίας δεδομένων. Απαιτεί δε από τους αρμοδίους την υποβολή κάθε έτος εκθέσεων στις αρχές λήψης αποφάσεων και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα την ασφάλεια των συνιστωσών διαλειτουργικότητας, καθώς και ανά διετία, όσον αφορά την επίδραση των μέτρων στα θεμελιώδη δικαιώματα.

1.6.

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι το έργο πρέπει να βασίζεται σε προσωπικό με τα κατάλληλα προσόντα και προτείνει τα ακόλουθα:

—	εγκαθίδρυση άρτιων προγραμμάτων κατάρτισης για τις αρμόδιες αρχές και τους υπαλλήλους του eu-LISA και

—	τον αυστηρό έλεγχο των δεξιοτήτων των υπαλλήλων και των υποψηφίων για τον εν λόγω οργανισμό.

1.7.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της όσον αφορά τη χρηματοδότηση του νέου συστήματος. Η παρακολούθηση του προγραμματισμού κρίνεται ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί η υπέρβαση των προϋπολογισμών και για τη διαχείριση του έργου μέχρι την ολοκλήρωσή του το έτος 2029.

1.8.

Η ΕΟΚΕ συνιστά αφενός μεν να παρέχεται ενημέρωση στους πολίτες για την πρόοδο του έργου μέχρι την περάτωσή του, αφετέρου δε να εκπαιδεύονται ως προς τους ελέγχους στους οποίους υπόκεινται. Θεωρεί ότι θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα παύσης κάθε δραστηριότητας, εφόσον απειλούνται η ελευθερία και τα θεμελιώδη δικαιώματα από την καταχρηστική λειτουργία του συστήματος.

2. Εισαγωγή

2.1.

Δεδομένης της διεθνούς συγκυρίας το 2017, η οποία θεωρείται ασταθής τόσο από την άποψη της γεωπολιτικής κατάστασης όσο και από την άποψη της εσωτερικής ασφάλειας των κρατών μελών, το Συμβούλιο ζήτησε επανειλημμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει τα μέσα εντοπισμού των ατόμων που κρίνεται ότι διατρέχουν κίνδυνο και έχουν ήδη καταχωρισθεί σε κάποιο από τα κράτη μέλη. Η επισήμανση των διελεύσεών τους στα σύνορα, του ταξιδιού και της πορείας τους στην Ευρώπη θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια στην ΕΕ.

2.2.

Στο ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2016, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προέτρεψε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει τις απαραίτητες εγγυήσεις ως προς την προστασία των δεδομένων.

2.3.

Τα υπό εξέταση κείμενα αποτελούν μέρος του στόχου για τη «διατήρηση και ενίσχυση του χώρου Σένγκεν» (1). Η ΕΕ διαθέτει ήδη πολλούς κανονισμούς και ψηφιακές υπηρεσίες πληροφόρησης σε πεδία που σχετίζονται με τον συνοριακό έλεγχο προσώπων και αγαθών.

2.4.

Υπόμνηση:

—	Σύστημα πληροφοριών Σένγκεν (SIS): ένας από τους παλαιότερους μηχανισμούς (έχει αναθεωρηθεί), μέσω του οποίου γίνεται η διαχείριση ενός ευρέος φάσματος ειδοποιήσεων για άτομα και αγαθά.

—	Eurodac/Ευρωπαϊκό σύστημα παραβολής των δακτυλικών αποτυπωμάτων των αιτούντων άσυλο και των υπηκόων τρίτων χωρών που βρίσκονται παράτυπα στα σύνορα και στα κράτη μέλη, και καθορισμός του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση κάθε αίτησης (CESE 2016-02981, εισηγητής: κ. Moreno Díaz (2)).

—	Σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS) (κώδικας θεωρήσεων): διαχειρίζεται τις θεωρήσεις για τις διαμονές σύντομης διάρκειας (CESE 2014-02932, εισηγητές: κ. Pezzini και κ. Pariza Castaños (3)).

—

Σύστημα εισόδου/εξόδου (EES): επί του παρόντος εν αναμονή λήψης απόφασης· μέσω αυτού θα γίνεται ηλεκτρονικά η διαχείριση των δεδομένων των διαβατηρίων και των ημερομηνιών εισόδου/εξόδου των υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται τον χώρο Σένγκεν (CESE 2016-03098 SOC/544, εισηγητής: κ. Pîrvulescu (4)).

—

Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS): επί του παρόντος εν αναμονή λήψης απόφασης· θα είναι ένα εκτεταμένο αυτοματοποιημένο σύστημα αποθήκευσης και εκ των προτέρων επαλήθευσης των δεδομένων υπηκόων τρίτων χωρών που είναι απαλλαγμένοι από την υποχρέωση θεώρησης για ταξίδια εντός του χώρου Σένγκεν (CESE 2016-06889 SOC/556, εισηγητής: κ. Simons (5)).

—	Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών ποινικού μητρώου υπηκόων τρίτων χωρών (ECRIS-TCN): έχει προταθεί επί του παρόντος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποτελεί ένα ψηφιακό σύστημα για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικών με δικαστικές αποφάσεις που έχουν ήδη εκδοθεί από τα εθνικά δικαστήρια.

2.5.

Μπορούμε να φανταστούμε τα σημερινά μέσα στη διάθεση μιας αρμόδιας αρχής σαν ένα έξυπνο τηλέφωνο με διαφορετικές εφαρμογές, όλες διαχωρισμένες και η καθεμία να δίνει τις δικές της πληροφορίες.

2.6.

Εκτός από το Σύστημα πληροφοριών Σένγκεν, τα συστήματα αυτά επικεντρώνονται στη διαχείριση υπηκόων τρίτων χωρών. Υπάρχουν έξι συστήματα, συμπληρωματικά και αποκεντρωμένα. Το σύνολο των ζητουμένων πληροφοριών προκύπτει από τις διαφορετικές απαντήσεις που λαμβάνονται μέσω διαφόρων βάσεων δεδομένων από τις υπηρεσίες έρευνας, σύμφωνα με τις άδειες πρόσβασής τους.

2.7.

Ζητείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαντήσει στο ακόλουθο ερώτημα:

—

Με ποια μέθοδο, χωρίς να αλλάξουν οι δομές που έχουν ήδη δημιουργηθεί και με τη διατήρηση της συμπληρωματικότητάς τους, μπορούν να συντονιστούν ταυτόχρονα όλες οι βάσεις δεδομένων, έτσι ώστε, σε οποιοδήποτε σημείο εισόδου στο έδαφος της ΕΕ, και με μία μόνο αναζήτηση στο σύστημα, να συγκλίνουν όλες οι πληροφορίες —που έχουν ήδη συλλεχθεί στις υπάρχουσες βάσεις δεδομένων— προς την εποπτική αρχή που είναι εξουσιοδοτημένη να τις εξετάζει, τηρουμένων πάντοτε των κανονισμών για την προστασία των δεδομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων;

2.8.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις υπό εξέταση προτάσεις:

2.8.1.

επιθυμεί να προσθέσει τις συμπληρωματικές δυνατότητες που θα προσφέρει η πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων της Europol και της Interpol, οι οποίοι ήδη συνεργάζονται με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές·

2.8.2.

επιθυμεί αφενός μεν να συγχρονίσει τις αναζητήσεις πληροφοριών ώστε να μειωθούν οι χρόνοι απόκρισης σε θέματα αρχείων μεταναστών, αφετέρου δε να επιταχύνει την ανταπόκριση ασφαλείας σε περίπτωση ανάγκης. Για τον σκοπό αυτό, προτείνει τη δημιουργία νέων οργάνων χάρη στα οποία θα είναι δυνατή η συνεργατική λειτουργία των υφιστάμενων βάσεων.

2.9.

Στόχος της είναι να καλύψει όσο το δυνατόν περισσότερες ελλείψεις στα διακριτά συστήματα, να βελτιώσει τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων του χώρου Σένγκεν, να συμβάλλει στην εσωτερική ασφάλεια της ΕΕ, να διαχειρίζεται περιπτώσεις υποκλοπής ταυτότητας, να επιλύει τις περιπτώσεις πολλαπλών ταυτοτήτων, να βρίσκει τους υπόπτους ή ήδη καταδικασθέντες και να επαληθεύει την ταυτότητά τους στον χώρο Σένγκεν.

2.10.

Για να επανέλθουμε στην αναλογία του έξυπνου τηλεφώνου, η αρμόδια αρχή όχι μόνο θα έχει στη διάθεσή της πολλές εφαρμογές, αλλά θα μπορεί και να συλλέγει ταυτόχρονα και στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασής της, τα δεδομένα που είναι αποθηκευμένα σε όλα τα μέσα αποθήκευσης: σταθερούς ή φορητούς υπολογιστές, τηλέφωνα, ταμπλέτες, ηλεκτρονικά σημειωματάρια (notebook) κ.λπ.

3. Λειτουργία του συστήματος

3.1.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε διαβουλεύσεις και συγκάλεσε ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου σε θέματα συστημάτων πληροφοριών και διαλειτουργικότητας (6), τα μέλη της οποίας ορίστηκαν από τα κράτη μέλη, τις χώρες της ομάδας Σένγκεν και ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως οι eu-LISA (7) και FRA (8), υπό τον συντονισμό της ΓΔ Εσωτερικών Υποθέσεων.

Η μέθοδος: διασυνδεσιμότητα ή διαλειτουργικότητα;

3.1.1.

Διασυνδεσιμότητα των συστημάτων πληροφοριών είναι η δυνατότητα να συνδέονται μεταξύ τους, έτσι ώστε τα δεδομένα του ενός να μπορούν να είναι αυτόματα προσιτά για παροχή πληροφοριών από ένα άλλο.

3.1.2.

Διαλειτουργικότητα (9) είναι η ικανότητα των διαφόρων συστημάτων να επικοινωνούν, να ανταλλάσσουν δεδομένα και να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που έχουν ανταλλαγεί, με σεβασμό των δικαιωμάτων πρόσβασης στα συστήματα.

3.2. Η επιλογή της διαλειτουργικότητας

3.2.1.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι δεν ανατρέπει τα κεκτημένα των σημερινών δομών και αρμοδιοτήτων και ότι τα δεδομένα θα παραμείνουν σε στεγανά σιλό. Παρά την ενισχυμένη επικοινωνία, κάτι τέτοιο αποτελεί ένα πλεονέκτημα ασφαλείας για τα συστήματα και τα δεδομένα, τα οποία δεν θα είναι προφανώς καθόλου προσιτά μέσω του Διαδικτύου. Τα έγγραφα που εξετάζονται στη γνωμοδότηση έχουν σημαντικές ομοιότητες και αφορούν

—	το μεν COM(2017) 793 τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών σχετικά με τα σύνορα και τις θεωρήσεις,

—	το δε COM(2017) 794 τη συνεργασία αστυνομίας-δικαιοσύνης, το άσυλο και τη μετανάστευση.

3.3. Τα νέα μέσα

3.3.1.

Για να λειτουργεί με βάση τη διαλειτουργικότητα, μια νέα δομή τεσσάρων νέων μέσων θα πρέπει να συμπληρώσει τις έξι βάσεις με σκοπό την επίσπευση της αναζήτησης στο σύστημα και τον περιορισμό της σε με μία και μοναδική, με τους συναρμοδίους να παραμένουν στην πηγή του ερωτήματος της αναζήτησης.

3.4. Η Ευρωπαϊκή Πύλη Αναζήτησης (ESP)

3.4.1.

Η αρμόδια εποπτική αρχή (ο τελικός χρήστης) πρέπει να διαθέτει μοναδική πρόσβαση σε ολόκληρο το σύστημα. Αντί να προβαίνει σε έξι αναζητήσεις, πλέον θα αρκεί μόνο μία (αστυνομίες, τελωνεία κ.λπ.) με ταυτόχρονα αναζήτηση σε πολλαπλές βάσεις δεδομένων και χωρίς να αποθηκεύεται τίποτα. Εάν τα δεδομένα υπάρχουν, το σύστημα θα τα βρίσκει. Σε περίπτωση υποψίας τέλεσης εγκλήματος ή τρομοκρατικής δραστηριότητας, το πρώτο αποτέλεσμα μπορεί να είναι ουδέτερο για τον ελεγχόμενο (καμία ανεύρεση), αλλά εάν τα δεδομένα ταιριάζουν με μια δεύτερη πληροφορία που υπάρχει σε βάσεις δεδομένων όπως το Σύστημα πληροφοριών Σένγκεν, το Σύστημα εισόδου/εξόδου, το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πιο διεξοδικές αναζητήσεις και διερεύνηση.

3.5. Η κοινή υπηρεσία βιομετρικής αντιστοίχισης (BMS)

3.5.1.

Αυτή η κοινή βάση αντιστοίχισης θα επιτρέπει την ταυτόχρονη αναζήτηση και σύγκριση μαθηματικοποιημένων και βιομετρικών δεδομένων, δακτυλικών αποτυπωμάτων και φωτογραφιών ταυτότητας από διαφορετικές βάσεις δεδομένων όπως το Σύστημα πληροφοριών Σένγκεν, το Ευρωπαϊκό σύστημα παραβολής των δακτυλικών αποτυπωμάτων των αιτούντων άσυλο, το Σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις, το Σύστημα εισόδου/εξόδου (10), το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών ποινικού μητρώου υπηκόων τρίτων χωρών, αλλά όχι το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου· τα δεδομένα τους θα πρέπει δε να είναι συμβατά.

3.5.2.

Τα μαθηματικοποιημένα δεδομένα δεν θα διατηρούνται στην αρχική τους μορφή.

3.6. Το Κοινό αποθετήριο δεδομένων ταυτότητας (CIR)

3.6.1.

Στο Κοινό αποθετήριο δεδομένων ταυτότητας θα συλλέγονται δεδομένα σχετικά με τη βιογραφική και βιομετρική ταυτότητα των υπό έλεγχο υπηκόων τρίτων χωρών, είτε βρίσκονται στα σύνορα είτε στα κράτη μέλη (του Σένγκεν). Η ένδειξη θετικού αποτελέσματος στις διάφορες βάσεις δεδομένων θα επιταχύνει τις αναζητήσεις. Υπό την ευθύνη και με τα μέσα ασφαλείας του οργανισμού eu-LISA, τα δεδομένα αυτά θα αποθηκεύονται κατά τρόπο ώστε να μην έχει πρόσβαση κανείς σε περισσότερες από μία αλφαριθμητικές γραμμές κάθε φορά. Βασισμένο στο Σύστημα εισόδου/εξόδου και το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου, το Κοινό αποθετήριο δεδομένων ταυτότητας δεν θα πρέπει να καταλήξει να συνίσταται σε μια αναπαραγωγή των δεδομένων. Το αποθετήριο θα μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται για μη στρατιωτικές ερευνητικές δραστηριότητες.

3.7. Ο Ανιχνευτής πολλαπλών ταυτοτήτων (MID)

3.7.1.

Σκοπός του θα είναι η επαλήθευση της ταυτότητας των καλόπιστων ατόμων και η καταπολέμηση της υποκλοπής ταυτότητας μέσω ταυτόχρονης αναζήτησης σε όλες τις βάσεις. Καμία διοίκηση δεν έχει χρησιμοποιήσει ακόμη παρόμοιο μέσο, χάρη στο οποίο αναμένεται να αποφεύγονται κρούσματα πλαστοπροσωπίας.

3.8. Ο ρόλος του οργανισμού eu-LISA (11)

3.8.1.

Ο οργανισμός, ο οποίος συστάθηκε το 2011, αποσκοπεί στη διευκόλυνση των πολιτικών της ΕΕ στους τομείς της δικαιοσύνης, της ασφάλειας και της ελευθερίας. Έχει την έδρα του στο Ταλίν της Εσθονίας και μεριμνά για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών, για την απρόσκοπτη λειτουργία των συστημάτων πληροφορικής μεγάλης κλίμακας, καθώς και την ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων στον χώρο Σένγκεν.

3.8.2.

Συνεργάζεται στο πρόγραμμα Smart Borders, ενώ στη νέα δομή ανταλλαγής δεδομένων θα είναι επιφορτισμένος με τη διατήρηση στοιχείων που συνδέονται τόσο με τα άτομα όσο και με αυτά που αφορούν τις αρχές, τις έρευνες και τους επιθεωρητές. Θα ελέγχει τις εξουσιοδοτήσεις των αιτούντων και θα εγγυάται την ασφάλεια των δεδομένων, μεταξύ άλλων σε περίπτωση κάποιου αναπάντεχου συμβάντος [άρθρο 44, προτάσεις (2017) 793 και 794].

3.8.3.

Η χρήση του ενιαίου μορφοτύπου μηνυμάτων (Universal Message Format), το οποίο δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί, θα διευκολύνει τη χρήση των νέων συστημάτων που θα είναι υποχρεωτικά, καθιστώντας αναγκαία τη δημιουργία διεπαφών σε όσα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη, καθώς και ενός συστήματος προσωρινής μετάφρασης από τη μια γλώσσα στην άλλη.

3.9. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων (άρθρα 7 και 8 του Χάρτη):

3.9.1.

Η πρόταση κανονισμού παραδέχεται την πιθανότητα ατυχημάτων στον τομέα της ασφάλειας. Τα κράτη μέλη —μέσω των συστημάτων δεδομένων τους— πρέπει να σέβονται τις αρχές της προστασίας δεδομένων που προβλέπονται στα κείμενα, τη Συνθήκη, τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τον ΓΚΠΔ (12) που θα τεθεί σε ισχύ στις 25 Μαΐου 2018.

4. Συζήτηση

4.1. Τα πρόσθετα οφέλη της διαλειτουργικότητας για τη δημοκρατία

4.1.1.

Η ΕΕ χρειάζεται κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο και μέσα έρευνας που θα την προστατεύουν από την εγκληματικότητα. Η διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών είναι μια ευκαιρία ανάδειξης της πρωταρχικής σημασίας του Δικαίου και της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

4.1.2.

Το Σύστημα εισόδου/εξόδου και το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου, σε συνδυασμό με την Κοινή υπηρεσία βιομετρικής αντιστοίχισης και το Κοινό αποθετήριο δεδομένων ταυτότητας, θα επιτρέπουν τον έλεγχο των συνοριακών διελεύσεων των υπόπτων, καθώς και τη διατήρηση των δεδομένων τους. Εντούτοις, η δυνατότητα «πρόσβασης των αρχών επιβολής του νόμου [μέσω του BMS] σε συστήματα πληροφοριών που δεν σχετίζονται με την επιβολή του νόμου σε επίπεδο ΕΕ» [άρθρο 17 του COM(2017) 793 και COM(2017) 794], είναι ασύμβατη με τους σκοπούς που αναφέρονται ως βάση των υπό εξέταση προτάσεων. Η ΕΟΚΕ (άρθρο 300 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ) οφείλει να παραπέμψει στο σημείο αυτό στην αρχή της αναλογικότητας και ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφύγει κάθε σύστημα τύπου «Μεγάλου αδελφού (13)» και την παρεμβολή εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των Ευρωπαίων (άρθρο 3 της ΣΛΕΕ).

4.1.3.

Το προτεινόμενο μοντέλο για τη συλλογή και χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που λαμβάνονται στα σύνορα και στο έδαφος της ΕΕ κατά τη διάρκεια ελέγχων κυκλοφορίας και εγγράφων παρουσιάζεται ως στεγανό, ανοικτό μόνο σε εξουσιοδοτημένα πρόσωπα για λόγους ασφαλείας και διαχείρισης και υποτίθεται ότι θα επισπεύσει τις διαδικασίες.

4.1.4.

Η ΕΟΚΕ διερωτάται ως προς τη στεγανότητα αυτή, καθότι οι ελλείψεις θα παραμείνουν, το δε σταδιακό οικοδόμημα 9 ετών βασίζεται σε «θεμέλια» που δεν υπάρχουν ακόμη, όπως το Σύστημα εισόδου/εξόδου, το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου ή οι εθνικές διεπαφές. Το τεχνολογικό πλαίσιο εξελίσσεται συνεχώς, το έργο βασίζεται κατ’ ανάγκη στην τρέχουσα κατάσταση από τεχνικής άποψης και δεν προβλέπεται δημοσιονομικά η διαχείριση της απαρχαίωσης που θα εμφανιστεί σε ορισμένους ψηφιακούς τομείς.

4.1.5.

Εξάλλου, η ταχεία ανάπτυξη της χρήσης των λεγόμενων αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να θεωρηθεί στο έργο μέσο ελέγχου των συστημάτων και ταυτόχρονα δικλείδα ασφαλείας που θα πρέπει να ανατεθεί στις αρχές λήψης αποφάσεων για να διασφαλιστεί η δημοκρατική χρήση της δομής.

4.1.6.

Η πρόταση αναπτύσσει ένα σύστημα για καλόπιστους πρωταγωνιστές που σέβονται τους νόμους. Το γεγονός ότι οι υπεύθυνοι είναι άνθρωποι είναι μεν καθησυχαστικό, οι ίδιοι όμως ενδέχεται να αποτελέσουν και τους αδύναμους κρίκους. Η ΕΟΚΕ προτείνει την προσθήκη ενός άρθρου που θα προβλέπει την ύπαρξη «διακοπτών διαφορικής ασφαλείας» για τις περιπτώσεις πολιτικής κρίσης ή/και διαχείρισης, εφόσον οποιοδήποτε πρόβλημα σε μια βάση θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο για ολόκληρη τη δομή (14). Η διάδοση του ενιαίου μορφοτύπου μηνυμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει στη διεθνή χρήση του, μια χρήση ιδιαίτερα θετική, αλλά και πολύ ριψοκίνδυνη, για την προστασία των δεδομένων. Οι αρμόδιες αρχές φέρουν μεγάλη ευθύνη. Οι πτυχές αυτές δεν εξετάζονται στα υπό εξέταση έγγραφα.

4.2. Προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων

4.2.1.

Τα θεμελιώδη δικαιώματα είναι απόλυτα: δεν επιδέχονται περιορισμούς παρά μόνο εάν αυτοί αφενός είναι αναγκαίοι και αφορούν πραγματικά επιδιώξεις δημόσιου συμφέροντος αναγνωρισμένες από την ΕΕ, και αφετέρου αυτά δεν θίγονται κατ’ ουσίαν (άρθρα 8 και 52 παράγραφος 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Η ΕΟΚΕ διερωτάται με ποιον τρόπο μπορεί να αξιολογηθεί η αναλογικότητα των μέτρων ελέγχου στην περίπτωση των μεταναστών που διώκονται και αναζητούν άσυλο στις ακτές των χωρών της ΕΕ [COM(2017) 794 final, Αιτιολογική έκθεση — Θεμελιώδη δικαιώματα]. Η αναζήτηση υπόπτων με στόχο την πρόληψη εγκληματικών ενεργειών, ιδίως τρομοκρατικών, δεν πρέπει να φέρει τις δημοκρατίες μας εγγύτερα στην έννοια του «εγκλήματος πριν από την τέλεσή του»· πρέπει να συνεχίσει να υφίσταται η διάκριση ανάμεσα στις ενέργειες που διαταράσσουν τη δημόσια τάξη και στις απλές απόψεις.

4.2.2.

Ο σεβασμός των δικαιωμάτων κάθε ατόμου, όπως ορίζονται στον Χάρτη, πρέπει να εγγυάται την ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ελευθερίας, χωρίς την οποία ακυρώνεται η έννοια της δημοκρατίας. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ισορροπία αυτή είναι θεμελιώδης και θα πρέπει να αποτελεί μόνιμο στόχο για όλες τις αρχές, συμπεριλαμβανομένων και των εποπτικών, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο.

4.2.3.

Η σειρά των αρχών που συμμετέχουν σε μια έρευνα, καθώς και τα συναφή μεταδεδομένα, θα διατηρούνται στο σύστημα. Οι ίδιες οι αρμόδιες αρχές πρέπει να τηρούν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους σε σχέση με τα παραγόμενα δεδομένα, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια και την ιδιωτική τους ζωή, καθώς και σε περίπτωση κακόβουλης πρόσβασης στη δομή και κατάχρησης των δεδομένων μεταξύ του χρόνου καταχώρισης και διαγραφής τους.

4.3. Προστασία δεδομένων

4.3.1.

Στις προτάσεις —ήδη από τον σχεδιασμό και αυτομάτως— αναγνωρίζεται η αρχή της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, μολονότι στην αιτιολογική έκθεσή τους υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτή δεν συνιστά απόλυτο προνόμιο. Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα των προληπτικών μέτρων που εγγυώνται την ασφάλεια, την καταπολέμηση των ψευδών ταυτοτήτων και την εξασφάλιση του δικαιώματος ασύλου. Ωστόσο, θα ήθελε να τονίσει τα όρια της μαθηματικοποίησης και της ανωνυμίας των δεδομένων, καθότι οι ενδιαφερόμενοι ενδέχεται να χρειάζονται εντέλει τα δεδομένα τους.

4.3.2.

Υπογραμμίζει επίσης ότι το είδος των δεδομένων που διατηρούνται, βιομετρικών και βιολογικών, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ορισμένες εταιρείες και την εγκληματικότητα. Εν προκειμένω, η κυβερνασφάλεια είναι εξίσου σημαντική με την υλική ασφάλεια, αναφέρεται δε ελάχιστα στις δύο προτάσεις κανονισμού. Τα διατηρούμενα δεδομένα θα αποθηκεύονται σε μία φυσική τοποθεσία· ακόμη και αν είναι προστατευμένη, ενδέχεται να εκτεθεί σε κίνδυνο.

4.3.3.

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι, προκειμένου για την προστασία δεδομένων και το δικαίωμα διαγραφής (δικαίωμα στη λήθη), τα θεσμικά όργανα και οι υπηρεσίες της ΕΕ οφείλουν να τηρούν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 45/2001, ο οποίος παρέχει λιγότερη προστασία από τον ΓΚΠΔ (15) του 2016 (σε ισχύ από τον Μάιο του 2018), με τον οποίο πρέπει να συμμορφώνονται τα κράτη μέλη. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της εφαρμογής του εν λόγω δικαιώματος και εκφράζει φόβους ότι οι ταξιδιώτες, οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο δεν θα είναι σε θέση να πετυχαίνουν τον σεβασμό του.

1)	Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να πιστοποιείται για όλες τις υφιστάμενες βάσεις, εθνικές και ευρωπαϊκές, έτσι ώστε να προστατεύεται το σύνολό τους.

2)	Είναι θεμελιώδους σημασίας, έτσι ώστε οι πολίτες να αποδέχονται το απέραντο αυτό δίκτυο επιτήρησης που αιωρείται πάνω από το κεφάλι τους.

4.3.4.

Η περίοδος διατήρησης των δεδομένων που συλλέγονται από τις αρμόδιες αρχές δεν αναφέρεται σαφώς στις δύο προτάσεις κανονισμού. Τα κείμενα καθορίζουν τη διαδικασία του δικαιώματος διόρθωσης ή/και διαγραφής, η οποία άλλοτε ανατίθεται στο κράτος υποβολής του αιτήματος και άλλοτε στο αρμόδιο κράτος, όμως δεν καθορίζουν περίοδο διατήρησης των δεδομένων (άρθρο 47 των προτάσεων). Η ΕΟΚΕ συνιστά να καθοριστεί η περίοδος αυτή και να είναι συντομότερη για τους ανηλίκους (Χάρτης, άρθρο 24), εκτός από την περίπτωση της τρομοκρατίας, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν σοβαρές πιθανότητες ενσωμάτωσής τους στην κοινωνία.

4.4. Διαχείριση και υποχρέωση λογοδοσίας

4.4.1.

Οι διεθνείς βάσεις δεν υπόκεινται στους ίδιους κανόνες με τα ευρωπαϊκά συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η καθιέρωση καθολικής μορφής πρόσβασης, η οποία θα μπορούσε να καταστεί διεθνής, θα είναι απλώς ένα τεχνικό στοιχείο που δεν θα ενοποιήσει τους κανονισμούς, ακόμη και εάν η Interpol οφείλει οπωσδήποτε να σέβεται το άρθρο 17 του συμφώνου του ΟΗΕ (16). Επιπλέον, οι έλεγχοι θα παραμείνουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι το σημείο αυτό πρέπει να εξετάζεται στις προτάσεις.

4.4.2.

Θα αρκεί μία μόνον αναζήτηση και οι συνυπάρχουσες ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων θα δίνουν την ετυμηγορία τους. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι η γραφειοκρατία που θα προκύψει θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν που αναλογεί στην κεκτημένη ταχύτητα. Το έργο της διαχείρισης αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο μιας διαδικασίας ελέγχου με τα κράτη μέλη. Ο κύριος άξονας θα είναι ο πρόσφατα συσταθείς οργανισμός eu-LISA, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος κυρίως για τη θέσπιση των διαδικασιών συλλογής πληροφοριών ως προς τον τρόπο λειτουργίας της διαλειτουργικότητας. Θα λαμβάνει πληροφορίες από τα κράτη μέλη και τη Europol και θα υποβάλλει στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανά τετραετία, έκθεση τεχνικής αξιολόγησης, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταρτίζει η ίδια έκθεση συνολικής αξιολόγησης ένα έτος αργότερα (άρθρο 68 των προτάσεων). Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οι χρονικές αυτές κλιμακώσεις είναι υπερβολικά μεγάλες σε διάρκεια. Η αξιολόγηση της ασφάλειας των συνιστωσών διαλειτουργικότητας [άρθρο 68 παράγραφος 5 εδάφιο δ)] θα πρέπει να διεξάγεται τουλάχιστον μία φορά ετησίως, και η αντίστοιχη των επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα τουλάχιστον ανά διετία [άρθρο 68 παράγραφος 5 εδάφιο β)].

4.4.3.

Η ΕΟΚΕ αποδοκιμάζει το γεγονός ότι θεμελιώδη ζητήματα όπως αυτά που εξετάζονται στις παρούσες προτάσεις τίθενται υπό τη διαχείριση ευρωπαϊκών οργανισμών, το καθεστώς προσλήψεων και η λειτουργία των οποίων είναι αδιαφανή για πολλούς πολίτες. Θεωρεί απαραίτητο να διασταυρώνονται οι βέλτιστες πρακτικές και να συμμετέχουν συμβουλευτικά όλες οι ανεξάρτητες αρχές ελέγχου της χρήσης δεδομένων (ΕΕΠΔ), καθώς και άλλοι οργανισμοί, όπως ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA).

4.4.4.

Όλες αυτές οι νέες δομές και διαδικασίες θα θεσπιστούν μέσω κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διατηρηθεί με την πάροδο του χρόνου ο στόχος του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων σε όλες αυτές τις πράξεις, με την καλύτερη υποδοχή των ατόμων στα σύνορα. Η ΕΟΚΕ συνιστά αφενός μεν να παρέχεται ενημέρωση στους Ευρωπαίους πολίτες για τη σταδιακή εξέλιξη του έργου μέχρι την περάτωσή του, αφετέρου δε να εκπαιδεύονται ως προς τους ελέγχους στους οποίους υπόκεινται.

5. Η απαραίτητη κατάρτιση των εποπτικών αρχών σε ολόκληρη την Ένωση

5.1.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα χρειαστεί ευρεία εκπαίδευση κατά την πρώτη περίοδο (μετά το 2021), σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην περίληψη της εκτίμησης επιπτώσεων (Γ). Γίνεται δε αναφορά στο ποσό των 76 εκατ. ευρώ ετησίως. Η μετάβαση σε νέες διαδικασίες απαιτεί πάντοτε αναβάθμιση και αφορά όλα τα σύνορα της ΕΕ και τα εθνικά συστήματα. Ορισμένα κράτη μέλη δεν διαθέτουν ακόμη συμβατά συστήματα και θα χρειαστεί να καταβάλουν σημαντική προσπάθεια και να δημιουργήσουν διεπαφές που θα τους επιτρέπουν να συμμετάσχουν. Για να λειτουργεί ομαλά η διαλειτουργικότητα, θα πρέπει να εξαλειφθούν οι αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών.

5.2.

Η εκπαίδευση στα της χρήσης ποιοτικών δεδομένων και του ενιαίου μορφοτύπου μηνυμάτων κρίνεται απαραίτητη. Η ΕΟΚΕ προτείνει να διοργανωθεί κοινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τις αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένου του eu-LISA, οι δεξιότητες των μελών του οποίου θα πρέπει να πιστοποιούνται αυστηρά, μαζί με τον CEPOL (17), τον Frontex, τη Europol κ.λπ.

5.3.

Μέσο όπως ο ανιχνευτής πολλαπλών ταυτοτήτων δεν υπάρχει πουθενά αλλού και, σε περίπτωση επιτυχίας, το μέσο αυτό θα καταστεί ισχυρό. Η νέα δομή προϋποθέτει δε υψηλότερη ποιότητα δεδομένων. Για να ανταποκριθούν στο σύνολό τους στις προσδοκίες του σχεδίου, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να συμμετάσχουν στο ίδιο επίπεδο, διαφορετικά οι ελλείψεις θα είναι σοβαρότερες από ό,τι στο παρελθόν. Σε αυτήν την περίπτωση δε, πλήττονται το δικαίωμα ασύλου και το δικαίωμα υπαγωγής σε καθεστώς διεθνούς προστασίας (άρθρα 18 και 19 του Χάρτη).

6. Χρηματοδότηση

6.1.

Ολόκληρη η προτεινόμενη δομή βασίζεται στις εξής προϋποθέσεις: την έγκριση από τις αρχές λήψης αποφάσεων του Συστήματος εισόδου/εξόδου και του Ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και άδειας ταξιδίου, του ενιαίου μορφοτύπου μηνυμάτων, την ομαλή λειτουργία του ανιχνευτή πολλαπλών ταυτοτήτων και τη διασφάλιση του Κοινού αποθετηρίου δεδομένων ταυτότητας. Θα διαθέτουν άραγε επαρκές προσωπικό και οικονομικά μέσα οι δύο φορείς, ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων και ο οργανισμός eu-LISA —και ίσως και ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη συγχρηματοδότησή τους από την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η διαχείριση του «Εξαμήνου» εξακολουθεί να γίνεται με προϋπολογισμό λιτότητας και ότι, επιπλέον, η σημερινή χρήση των υφιστάμενων βάσεων (Σύστημα πληροφοριών Σένγκεν, Σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις, Prüm, Σύστημα εισόδου/εξόδου) πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω, σύμφωνα με τις συναφείς νομικές απαιτήσεις (έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων).

6.2.

Η ΕΟΚΕ διερωτάται ποιες θα είναι οι δημοσιονομικές επιπτώσεις του Brexit, έστω και αν το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι μέρος του συστήματος του Σένγκεν, και γενικότερα, ποιος θα είναι ο βαθμός πολυπλοκότητας της διαχείρισης της διαλειτουργικότητας στις ευρωπαϊκές χώρες που είναι εκτός του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (non-SIS), αλλά συμμετέχουν σε άλλες βάσεις, όπως το Eurodac.

6.3.

Το προβλεπόμενο ταμείο είναι το ΤΕΑ, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και Συνόρων. Η δε έναρξη λειτουργίας του έχει προγραμματιστεί για το 2023. Η ΕΟΚΕ διερωτάται εάν επαρκούν τα 5 έτη για να περιοριστούν οι αποκλίσεις ανά την ΕΕ και να τεθούν οι βάσεις της επιτυχίας. Ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός είναι 424,7 εκατ. ευρώ για 9 έτη (2019-2027) και θα καλύπτεται τόσο από την ΕΕ (Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας), όσο και από τα κράτη μέλη. Τα τελευταία πρέπει να καταβάλουν προσπάθεια ώστε να λειτουργούν σωστά τα ισχύοντα συστήματα με τη νέα δομή πληροφορικής. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η επιστροφή στην ανάπτυξη πρέπει να χρησιμεύσει για την πραγματοποίηση των επενδύσεων αυτών.

Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2018.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Luca JAHIER

(1) COM(2017) 570 final.

(2) ΕΕ C 34 της 2.2.2017, σ. 144.

(3) ΕΕ C 458 της 19.12.2014, σ. 36.

(4) ΕΕ C 487 της 28.12.2016, σ. 66.

(5) ΕΕ C 246 της 28.7.2017, σ. 28.

(6) ΓΔ Εσωτερικών Υποθέσεων, μονάδα B/3, απόφαση C/2016/3780 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2016, http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?Lang=ELhttp://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?Lang=EL

(7) Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης

(8) Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

(9) Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο «Πιο ισχυρά και έξυπνα συστήματα πληροφοριών για τα σύνορα και την ασφάλεια», COM(2016) 205 final.

(10) Με πλάγιους χαρακτήρες έχουν γραφεί οι ονομασίες όσων συστημάτων δεν έχουν εγκριθεί ακόμη.

(11) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης.

(12) Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων). Γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ: ΕΕ C 229 της 31.7.2018, σ. 90, και ΕΕ C 345 της 13.10.2017, σ. 138.

(13) Πρβλ. το μυθιστόρημα 1984 του George Orwell.

(14) Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων, παράρτημα στην «Τελική έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου», Μάιος 2017.

(15) Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων [Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679].

(16) Διεθνές σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, ΟΗΕ, άρθρο 17 παράγραφος: «1. Κανείς δεν υπόκειται σε αυθαίρετες ή παράνομες παρενοχλήσεις της ιδιωτικής του ζωής, της οικογένειας, της κατοικίας ή της αλληλογραφίας του, ούτε σε παράνομες προσβολές της τιμής και της υπόληψής του. 2. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα προστασίας από τον νόμο έναντι τέτοιων παρενοχλήσεων ή προσβολών».

(17) Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάρτιση στον τομέα της επιβολής του νόμου (με έδρα τη Βουδαπέστη).