ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 22.3.2017
COM(2017) 136 final
2017/0060(COD)
Πρόταση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/40/ΕΕ όσον αφορά την περίοδο έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης
Στόχος της οδηγίας 2010/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, περί πλαισίου ανάπτυξης των Συστημάτων Ευφυών Μεταφορών στον τομέα των οδικών μεταφορών και των διεπαφών με άλλους τρόπους μεταφοράς 1 (οδηγία ITS), η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2010, είναι η επιτάχυνση της συντονισμένης ανάπτυξης και χρήσης συστημάτων ευφυών μεταφορών (ITS) σε επίπεδο Ένωσης στον τομέα των οδικών μεταφορών. Σύμφωνα με την οδηγία, απαιτείται η έγκριση προδιαγραφών με την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων για δράσεις σε τέσσερις τομείς προτεραιότητας. Η οδηγία ITS ήταν μεταξύ των πρώτων νομοθετικών πράξεων της Ένωσης στις οποίες προβλέπεται η χρήση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων και η εξουσία έκδοσης των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων είχε ανατεθεί στην Επιτροπή μόνο για περιορισμένη περίοδο, έως τις 27 Αυγούστου 2017.
Από την έναρξη ισχύος της οδηγίας ITS, έχουν εκδοθεί τέσσερις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις. Έχει ολοκληρωθεί η εκπόνηση πέμπτης κατ’ εξουσιοδότηση πράξης με τους εθνικούς εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, η οποία αφορά την παροχή σε επίπεδο Ένωσης υπηρεσιών πληροφόρησης για τις πολυτροπικές μετακινήσεις. Πέραν των απαιτήσεων διαλειτουργικότητας για το σύστημα eCall, οι μηχανισμοί ανταλλαγής δεδομένων που αναπτύσσονται στο εν λόγω πλαίσιο συμβάλλουν σημαντικά στους στόχους της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά 2 . Επιπλέον, η ψηφιοποίηση του τομέα των μεταφορών συμβάλλει στη βιωσιμότητά του.
Για ένα ψηφιακό σύστημα μεταφορών απαιτείται οριζόντια συλλογιστική, που θα αφορά διαφόρους τρόπους μεταφοράς και κλάδους. Οι ψηφιακές τεχνολογίες βασίζονται σε ένα στρώμα δεδομένων τα οποία μπορούν να συνδυαστούν και να δημιουργήσουν ένα στρώμα καινοτόμων υπηρεσιών και εφαρμογών. Οι προδιαγραφές δυνάμει της οδηγίας ITS καθιστούν εφικτή τη διατύπωση διατάξεων κοινών λειτουργικών, τεχνικών, οργανωτικών και εξυπηρέτησης, οι οποίες διευκολύνουν την προσβασιμότητα και τη διαθεσιμότητα δεδομένων που, στη συνέχεια, χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη του εν λόγω στρώματος καινοτόμων υπηρεσιών και εφαρμογών.
Στο πλαίσιο της πρόσφατα εκδοθείσας Ευρωπαϊκής στρατηγικής για συνεργατικά και ευφυή συστήματα μεταφορών 3 (C-ITS), η Επιτροπή συνεργάζεται επί του παρόντος με εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, προκειμένου να καθιερώσει νομικό και τεχνικό πλαίσιο για τη στήριξη της εγκατάστασης συνεργατικών ITS. Αυτό εντάσσεται στον τομέα προτεραιότητας IV της οδηγίας ITS και αποτελεί μια από τις δράσεις που βασίζονται στην οδηγία, για τις οποίες η Επιτροπή προτίθεται να χρησιμοποιήσει την εξουσία που της έχει ανατεθεί να εκδίδει τεχνικές, λειτουργικές και οργανωτικές προδιαγραφές. Απαιτούνται εις βάθος προπαρασκευαστικές εργασίες ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι προδιαγραφές θα καλύπτουν όλες τις πτυχές που απαιτούνται για την επίτευξη εναρμονισμένης και διαλειτουργικής εγκατάστασης C-ITS εντός της Ένωσης. Οι εργασίες τροφοδοτούνται από τις υποβαλλόμενες παρατηρήσεις και τη στενή συνεργασία με ενδιαφερόμενους φορείς της πλατφόρμας C-ITS 4 , όπως επίσης και από τα διδάγματα που αντλούνται από προγράμματα εγκατάστασης C-ITS, π.χ. από πρωτοβουλίες των κρατών μελών βάσει της πλατφόρμας C-ROADS 5 . Οι προδιαγραφές C-ITS θα έχουν θεμελιώδη σημασία για τη διασφάλιση συντονισμένης και ταχείας εγκατάστασης συνεργατικών, συνδεδεμένων και αυτοματοποιημένων οχημάτων εντός της Ένωσης.
Πέραν των εργασιών για το νομικό και το τεχνικό πλαίσιο που θα στηρίξει την εγκατάσταση των CITS, εκκρεμεί η ανάπτυξη αρκετών ακόμη δράσεων που εντάσσονται στους τέσσερις τομείς προτεραιότητας της οδηγίας ITS 6 , όπως προδιαγραφών και προτύπων για την αδιάλειπτη παροχή υπηρεσιών και τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών διαχείρισης της κυκλοφορίας και των εμπορευματικών μεταφορών (τομέας προτεραιότητας II), προδιαγραφών για άλλες δράσεις που αφορούν εφαρμογές ITS σχετικά με την οδική ασφάλεια και την προστασία (τομέας προτεραιότητας III) και ο καθορισμός των απαραίτητων μέτρων για την ενσωμάτωση διαφόρων εφαρμογών ITS σε ανοικτή πλατφόρμα εντός του οχήματος (τομέας προτεραιότητας IV, παράγραφος 1.1).
Προκειμένου η Επιτροπή να μπορεί να εγκρίνει περαιτέρω προδιαγραφές με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, έχει ουσιώδη σημασία να παραταθεί η εξουσιοδότηση. Επιπλέον, οι ήδη εγκριθείσες προδιαγραφές ενδεχομένως χρειαστούν επικαιροποίηση ώστε να ενσωματώνουν την τεχνολογική πρόοδο ή τα διδάγματα που αντλούνται από την εφαρμογή τους στα κράτη μέλη.
Κατά συνέπεια, η Επιτροπή προτείνει η εξουσιοδότηση να παραταθεί για πέντε έτη από τις 27 Αυγούστου 2017 και, στη συνέχεια, να παρατείνεται σιωπηρά για περαιτέρω χρονικές περιόδους πενταετούς διάρκειας, εκτός εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εγείρουν αντιρρήσεις στην εν λόγω παράταση.
•Συνοχή με ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Μοναδικός στόχος της παρούσας πρότασης είναι να παραταθεί η εξουσιοδότηση της Επιτροπής να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, χωρίς να θίγονται οι στόχοι πολιτικής ή το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ITS.
2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Άρθρο 91 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)
Η οδηγία ITS πραγματεύεται διακρατικά ζητήματα τα οποία δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά μόνο από τα κράτη μέλη, όπως η διαλειτουργικότητα του εξοπλισμού και η ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών ITS (η οποία συνεπάγεται ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, της απασχόλησης και της ανάπτυξης).
Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η χρήση οδηγίας (πλαισίου), όπως της οδηγίας ITS, παραμένει ένα από τα καταλληλότερα μέσα για την επίτευξη του επιδιωκόμενου αποτελέσματος. Οι γενικές αρχές και οι ευνοϊκές συνθήκες για την υλοποίηση των ITS εφαρμόζονται στην πράξη με προδιαγραφές που εκπονούνται με την ουσιαστική συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή έχει επίσης συστήσει ευρωπαϊκή συμβουλευτική ομάδα ITS, μέσω της οποίας εκπρόσωποι των αρμόδιων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων ITS τη συμβουλεύουν σχετικά με τις επιχειρηματικές και τις τεχνικές πλευρές της υλοποίησης και της ανάπτυξης των ITS στην ΕΕ.
Οι προδιαγραφές που εκδίδονται από την Επιτροπή εφαρμόζονται δυνάμει του άρθρου 5 της οδηγίας ITS, στο οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να αποφασίζει για την εγκατάσταση εφαρμογών και υπηρεσιών ITS στο έδαφός του.
•Αναλογικότητα
Η συμμετοχή της Επιτροπής περιορίζεται στον ελάχιστο απαιτούμενο βαθμό για την επίτευξη των στόχων της πρότασης και δεν υπερβαίνει τα απαραίτητα όρια για την επίτευξη του εν λόγω σκοπού. Περιορίζεται στην παροχή υποστήριξης στα κράτη μέλη, και με τη βοήθεια των εθνικών εμπειρογνωμόνων σε θέματα ITS, για τον καθορισμό διαδικασιών και προδιαγραφών σε σαφώς καθορισμένους τομείς προτεραιότητας που απαιτούν διακρατική προσέγγιση.
Εάν δεν παραταθεί η εξουσιοδότηση της Επιτροπής, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την πανευρωπαϊκά ενιαία και συντονισμένη εγκατάσταση διαλειτουργικών ITS στις οδικές μεταφορές και των διεπαφών τους με άλλους τρόπους μεταφοράς. Η έγκριση όλων των απαραίτητων λεπτομερών προδιαγραφών από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε μεμονωμένη βάση δεν θα ήταν εφικτή ούτε αποδοτική από άποψη χρόνου.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας
Σε έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας ITS τον Οκτώβριο του 2014 7 επισημαίνεται η ανάγκη παράτασης (από τον Αύγουστο του 2017) της εξουσιοδότησης της Επιτροπής να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για προδιαγραφές ITS και η ανάγκη, σε δεύτερη φάση, κατάρτισης πιθανής διεξοδικότερης αναθεώρησης της οδηγίας, λαμβανομένων υπόψη των συνεχών τεχνικών εξελίξεων των ITS. Η παρούσα οδηγία αφορά μόνο την παράταση της εξουσιοδότησης.
•Διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενα μέρη
Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης που διεξήχθη πριν από την έκδοση της οδηγίας ITS και του σχεδίου δράσης ITS 8 εξακολουθούν να θεωρούνται σημαντικά π.χ. για τη διατομεακή συνεργασία, τη στρατηγική εφαρμογής και τον συντονισμό των ενδιαφερόμενων φορέων.
Πρόσφατα, πραγματοποιήθηκαν στοχευμένες διαβουλεύσεις με ομάδες ενδιαφερόμενων φορέων, ιδίως με την ευρωπαϊκή επιτροπή ITS και με μέλη της ευρωπαϊκής συμβουλευτικής ομάδας ITS. Υπήρξε γενική συμφωνία ως προς την ανάγκη παράτασης της εξουσιοδότησης της Επιτροπής να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις.
•Εκτίμηση επιπτώσεων
Δεν προβλέπεται εκτίμηση επιπτώσεων, διότι η παράταση δεν θίγει το πεδίο εφαρμογής και το περιεχόμενο της ίδιας της οδηγίας ITS.
4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Δεν υπάρχουν επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
•Επιλογή της νομικής μορφής της πρότασης
Στόχος της πρότασης είναι να παραταθεί η εξουσιοδότηση της Επιτροπής να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις. Οι νέες διατάξεις, αν και αποτελούν τμήμα οδηγίας, στην πραγματικότητα δεν απευθύνονται στα κράτη μέλη αλλά στα θεσμικά όργανα της Ένωσης. Ως εκ τούτου, δεν απαιτείται η μεταφορά τους στο εθνικό δίκαιο και θα πρέπει να εγκριθούν με τη μορφή απόφασης.
•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης
Στο άρθρο 1 παρατείνεται για πέντε έτη η εξουσία που έχει ανατεθεί στην Επιτροπή να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις. Στη συνέχεια, η εξουσία θα παρατείνεται σιωπηρά για περιόδους πενταετούς διάρκειας, εκτός εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εγείρουν αντιρρήσεις στην εν λόγω παράταση.
Στο άρθρο 2 προβλέπεται ότι η απόφαση αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
•Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος
Η προτεινόμενη νομοθετική πράξη παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ.
2017/0060 (COD)
Πρόταση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/40/ΕΕ όσον αφορά την περίοδο έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 91,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 9 ,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 10 ,
Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Η οδηγία 2010/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 11 προβλέπει την ανάπτυξη προδιαγραφών για δράσεις προτεραιότητας εντός των τομέων προτεραιότητας.
(2)Από την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2010/40/EΕ έχουν εκδοθεί τέσσερις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις από την Επιτροπή σχετικά με τις δράσεις προτεραιότητας της εν λόγω οδηγίας. Αυτές οι πράξεις αφορούν συγκεκριμένα το σύστημα eCall και τους μηχανισμούς ανταλλαγής δεδομένων που διευκολύνουν την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των αρμόδιων δημόσιων αρχών και των ενδιαφερόμενων φορέων, καθώς και των οικείων παρόχων υπηρεσιών ITS. Απαιτούνται περαιτέρω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με δράσεις που δεν έχουν ακόμη εξεταστεί και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2010/40/ΕΕ.
(3)Βάσει του άρθρου 12 της οδηγίας 2010/40/ΕΕ, η εξουσία που έχει ανατεθεί στην Επιτροπή να εκδίδει τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 7 της οδηγίας λήγει στις 27 Αυγούστου 2017.
(4)Προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι της οδηγίας 2010/40/ΕΕ, θα πρέπει η Επιτροπή να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για πρόσθετη περίοδο πέντε ετών από τις 27 Αυγούστου 2017. Η εν λόγω περίοδος θα πρέπει να παρατείνεται σιωπηρά για περιόδους ίσης διάρκειας, εκτός εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εγείρουν αντιρρήσεις στην εν λόγω παράταση. Έχει ιδιαίτερη σημασία η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζει η διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Πιο συγκεκριμένα, για την εξασφάλιση ίσης συμμετοχής στην εκπόνηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την εκπόνηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων,
ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Στο άρθρο 12 της οδηγίας 2010/40/ΕΕ, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
«1.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 7 για περίοδο πέντε ετών μετά τις 27 Αυγούστου 2017. Η εξουσιοδότηση παρατείνεται σιωπηρά για περιόδους ίσης διάρκειας, εκτός εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εγείρουν αντιρρήσεις το αργότερο εντός τριών μηνών πριν από τη λήξη κάθε περιόδου. Η Επιτροπή καταρτίζει έκθεση σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν τη λήξη κάθε πενταετούς περιόδου.»
Άρθρο 2
Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Βρυξέλλες,
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος