12.10.2017

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 342/43

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η ενίσχυση των νεοφυών και των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων στην Ευρώπη υπό το τοπικό και περιφερειακό πρίσμα»

(2017/C 342/07)

Εισηγητής:

ο κ. Tadeusz Truskolaski (PL/EA), Δήμαρχος Białystok

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης, τη δεύτερη ευκαιρία και μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών αναδιάρθρωσης, αφερεγγυότητας και απαλλαγής, καθώς και για την τροποποίηση της οδηγίας 2012/30/ΕΕ

COM(2016) 723 final

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις

COM(2016) 733 final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στόχος της παρούσας οδηγίας είναι να άρει εμπόδια στην άσκηση θεμελιωδών ελευθεριών, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και η ελευθερία εγκατάστασης, τα οποία απορρέουν από διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών και διαδικασιών για την προληπτική αναδιάρθρωση, την αφερεγγυότητα και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας. Η παρούσα οδηγία επιδιώκει να άρει τα εν λόγω εμπόδια διασφαλίζοντας ότι οι βιώσιμες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες θα έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικά εθνικά πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης τα οποία θα τους παρέχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τη λειτουργία τους· ότι οι έντιμοι υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες θα λαμβάνουν μια δεύτερη ευκαιρία έχοντας απαλλαγεί πλήρως από τα χρέη έπειτα από εύλογο χρονικό διάστημα· και ότι θα βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών αναδιάρθρωσης, αφερεγγυότητας και απαλλαγής, ιδίως στο επίπεδο του περιορισμού της διάρκειάς τους .

Στόχος της παρούσας οδηγίας είναι να άρει εμπόδια στην άσκηση ελευθεριών που συνδέονται με την εσωτερική αγορά , τα οποία απορρέουν από διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών και διαδικασιών για την προληπτική αναδιάρθρωση, την αφερεγγυότητα και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας. Η παρούσα οδηγία επιδιώκει να άρει τα εν λόγω εμπόδια διασφαλίζοντας ότι οι βιώσιμες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες θα έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικά πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης τα οποία θα τους παρέχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τη λειτουργία τους· ότι οι έντιμοι υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες θα λαμβάνουν μια δεύτερη ευκαιρία έχοντας απαλλαγεί πλήρως από τα χρέη έπειτα από εύλογο χρονικό διάστημα· και ότι θα βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών αναδιάρθρωσης, αφερεγγυότητας και απαλλαγής, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις σχετικά με τη διαβούλευση των εργαζομένων (άρθρο 27 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων) και να περιοριστεί η διάρκειά τους. Οι προληπτικές λύσεις που μερικές φορές αποκαλούνται «προ-πακέτα» εντάσσονται σε μια αυξανόμενη τάση του σύγχρονου δικαίου περί αφερεγγυότητας που ευνοεί προσεγγίσεις που, σε αντίθεση με την παραδοσιακή εκκαθάριση της επιχείρησης σε κατάσταση κρίσεως, έχουν ως στόχο την ανάκαμψη της επιχείρησης ή, τουλάχιστον, τη διάσωση μονάδων της που είναι ακόμη οικονομικά βιώσιμες.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 2

Άρθρο 1.1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

α)	διαδικασίες προληπτικής αναδιάρθρωσης που τίθενται στη διάθεση των οφειλετών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες όταν υπάρχει πιθανότητα περιέλευσής τους σε κατάσταση αφερεγγυότητας·

α)

διαδικασίες προληπτικής αναδιάρθρωσης που τίθενται στη διάθεση των οφειλετών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες όταν υπάρχει πιθανότητα περιέλευσής τους σε κατάσταση αφερεγγυότητας που επιδιώκουν να επιλύσουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα ή να μειώσουν το παθητικό που οφείλεται στο σύνολο ή σε μέρος πιστωτών ή να μεταβιβάσουν το σύνολο ή μέρος των βιώσιμων δραστηριοτήτων σε άλλη επιχείρηση υπό συνθήκες που να παρέχουν στους πιστωτές ένα μέρισμα τουλάχιστον ισάξιο με αυτό που θα ελάμβαναν σε περίπτωση εκκαθάρισης·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Άρθρο 3.1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οφειλέτες και οι επιχειρηματίες έχουν πρόσβαση σε εργαλεία έγκαιρης προειδοποίησης τα οποία μπορούν να εντοπίζουν τυχόν επιδείνωση της κατάστασης της επιχείρησης και να επισημαίνουν στον οφειλέτη ή στον επιχειρηματία την ανάγκη να αναλάβει επειγόντως δράση.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οφειλέτες και οι επιχειρηματίες καθώς και οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους έχουν πρόσβαση σε εργαλεία έγκαιρης προειδοποίησης τα οποία μπορούν να εντοπίζουν τυχόν επιδείνωση της κατάστασης της επιχείρησης και να επισημαίνουν στον οφειλέτη ή στον επιχειρηματία την ανάγκη να αναλάβει επειγόντως δράση.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 4

Άρθρο 3.2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οφειλέτες και οι επιχειρηματίες έχουν πρόσβαση σε σχετικές επικαιροποιημένες, σαφείς, συνοπτικές και φιλικές προς τον χρήστη πληροφορίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα εργαλείων έγκαιρης προειδοποίησης, καθώς και σχετικά με τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να προβούν σε αναδιάρθρωση σε πρώιμο στάδιο ή να επιτύχουν την απαλλαγή τους από προσωπικά χρέη.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οφειλέτες και οι επιχειρηματίες καθώς και οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους , έχουν πρόσβαση σε σχετικές επικαιροποιημένες, σαφείς, συνοπτικές και φιλικές προς τον χρήστη πληροφορίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα εργαλείων έγκαιρης προειδοποίησης, καθώς και σχετικά με τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να προβούν σε αναδιάρθρωση σε πρώιμο στάδιο ή να επιτύχουν την απαλλαγή τους από προσωπικά χρέη.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 5

Άρθρο 3.3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Τα κράτη μέλη δύνανται να περιορίζουν την πρόσβαση που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή στους επιχειρηματίες.

Αιτιολογία

Δεν είναι σαφές γιατί και με ποια κριτήρια (αριθμό εργαζομένων, κύκλο εργασιών, κ.λπ.). ορισμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να εξαιρούνται από τους μηχανισμούς έγκαιρης προειδοποίησης.

Τροπολογία 6

Άρθρο 4, (να προστεθεί νέα παράγραφος μετά το άρθρο 4 παράγραφος 4)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ειδικές διατάξεις που επιτρέπουν στους εργαζομένους να εξετάζουν πριν τις αναδιαρθρώσεις τη δυνατότητα εξαγοράς επιχειρήσεων υπό συνεταιριστική μορφή, να περιλαμβάνουν την έναρξη συζητήσεων με τους πιστωτές, τους διευθυντές, τους εμπειρογνώμονες, τα ιδρύματα, τις ενώσεις και τις δημόσιες αρχές προκειμένου να παρέχεται κάθε ευκαιρία πιθανής μόνιμης και βιώσιμης εξαγοράς και η οποία να μην θεωρείται ως λύση έσχατης ανάγκης.

Αιτιολογία

Η απώλεια πόρων σε περίπτωση που μια επιχείρηση υποβληθεί σε εκτεταμένη αναδιάρθρωση ή τεθεί υπό εκκαθάριση, αποτελεί ζημία για την οικονομία της ΕΕ συνολικά. Για τη διάσωση της επιχείρησης, θα πρέπει να υφίστανται όσο το δυνατόν περισσότερες εναλλακτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας μετατροπής μιας επιχείρησης σε συνεταιρισμό.

Τροπολογία 7

Άρθρο 8.1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

στ)

τους όρους του σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά:

i)	της προτεινόμενης διάρκειάς του·

ii)	των τυχόν προτάσεων που προβλέπουν επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης, άφεση ή μετατροπή χρεών σε άλλα είδη ενοχής·

iii)	κάθε νέας χρηματοδότησης η οποία αναμένεται στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσης·

στ)

τους όρους του σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά:

i)	της προτεινόμενης διάρκειάς του·

ii)	των τυχόν προτάσεων που προβλέπουν επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης, άφεση ή μετατροπή χρεών σε άλλα είδη ενοχής·

iii)	κάθε νέας χρηματοδότησης η οποία αναμένεται στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσης·

iv)	των επιπτώσεων για τους εργαζόμενους και τους υπεργολάβους των σχεδίων αναδιάρθρωσης·

v)	των επιπτώσεων στις συντάξεις των συνταξιοδοτηθέντων εργαζομένων·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

II. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

επιδοκιμάζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις» ως ανάπτυξη και επέκταση της πρωτοβουλίας Small Business Act· καλεί παράλληλα την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τη Small Business Act και να διατηρήσει την ομοιογένειά της·

συμφωνεί με την ανησυχία που διατυπώνεται στην ανακοίνωση ως προς τις δυσμενείς επιπτώσεις του συνεχιζόμενου υπερβολικού κατακερματισμού της ενιαίας αγοράς, —συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής ενιαίας αγοράς— στις δυνατότητες ανάπτυξης των νεοφυών (start-up) και των επεκτεινόμενων (scale-up) επιχειρήσεων·

επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή της στα μέτρα υπέρ της ανάπτυξης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και της άρσης των εμποδίων που τίθενται σε αυτήν·

επισημαίνει ότι οι νεοφυείς και οι επεκτεινόμενες επιχειρήσεις επιλέγουν πολύ πιο εύκολα σύγχρονες και ελαστικές μορφές απασχόλησης όπως η τηλεργασία, το ελαστικό ωράριο, οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης και η μίσθωση υπαλλήλου, η σύναψη σύμβασης εργασίας ή ο επιμερισμός θέσης εργασίας. Όταν αυτές οι μορφές απασχόλησης παρουσιάζονται ως μια πραγματική επιλογή για τον εργαζόμενο, ενδέχεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής και να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας·

υπογραμμίζει ότι η συνεργασία μεταξύ ενωσιακών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών δημόσιων αρχών έχει τεράστια σημασία όσον αφορά τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την επέκταση των νεοφυών επιχειρήσεων·

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει να λάβει μέτρα ώστε να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης (τόσο επιχειρηματικά όσο και μη) θα λαμβάνουν περισσότερο υπόψη θέματα όπως η δημιουργικότητα, η επιχειρηματικότητα, η οικονομία και η χρηματοδότηση·

υπογραμμίζει τη συμβολή των επιτευγμάτων των πόλεων και των περιφερειών στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας με βάση την καινοτομία, χάρη στις δυνατότητές τους να προσαρμόζονται με ευελιξία στα μεταβαλλόμενα δεδομένα της αγοράς, της τεχνολογίας και των πολιτισμικών συνθηκών·

επισημαίνει ότι η στήριξη παραγόντων καινοτομίας με ιδιαίτερα έντονο δυναμικό ανάπτυξης επιδρά και σε άλλους παράγοντες της αγοράς. Μαζί με τη σημερινή τάση προώθησης της κυκλικής, της κοινωνικής και της συνεργατικής οικονομίας (1), τα μέτρα στήριξης και οι διαδικαστικές διευκολύνσεις θα συμβάλουν, μέσω συνεργειών, στην ανάπτυξη των κοινωνιών συνολικά·

τονίζει ότι τα μέτρα υπέρ της περαιτέρω σύζευξης των τομεακών στρατηγικών —συνδέοντας την ερευνητική κοινότητα με τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές όλων των επιπέδων— θα συντελέσουν καθοριστικά στο να έχουν κοινό παρονομαστή οι επιτευχθέντες στόχοι·

Άρση των κανονιστικών, ενημερωτικών και νομικών φραγμών

10.

επισημαίνει ότι η νομοθετική ετερογένεια και αστάθεια στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που περιορίζουν την επέκταση των ευρωπαϊκών νεοφυών επιχειρήσεων (2)·

11.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσπαθήσει να ορίσει σαφώς τις νεοφυείς και τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και να προβεί στην περαιτέρω απλοποίηση των νομικών διατάξεων για τις ΜΜΕ·

12.

συμφωνεί με την τρέχουσα αναλυτική προσέγγιση η οποία αναπτύσσεται στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» (όσον αφορά τη δυνατότητα χρήσης των συστάσεων των εμπειρογνωμόνων) και στο έργο του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τους Συνεργατικούς Σχηματισμούς και τις Βιομηχανικές Αλλαγές·

13.

προτείνει την επανεξέταση της δέσμης μέσων και μέτρων μετά από τρεις κύκλους μετρήσεων έτσι ώστε, όχι μόνο να συλλέγονται ενδεικτικά δεδομένα για τις νεοφυείς και τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις, αλλά και να διεξάγονται έρευνες όσον αφορά ποιοτικά στοιχεία, πράγμα που θα διευκολύνει τον εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων·

14.

εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι, σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ενιαία αγορά, οι δράσεις του προγράμματος COSME είναι σε μεγάλο βαθμό προσανατολισμένες στη στήριξη των νεοφυών και επεκτεινόμενων επιχειρήσεων·

15.

εκφράζει την ανησυχία της για τον αργό ρυθμό με τον οποίο διορθώνεται ο κατακερματισμός των φορολογικών συστημάτων —και ιδίως του ΦΠΑ— στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ. Αυτός ο κατακερματισμός παρακωλύει την ανάπτυξη και τις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και δη των νεοφυών·

16.

εισηγείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει πρόσθετα μέτρα για την υποστήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων κατά τη χάραξη και τη συνακόλουθη εφαρμογή στρατηγικών για την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας·

Περαιτέρω οικονομική δραστηριότητα και δεύτερη ευκαιρία

17.

αναγνωρίζει το πρόβλημα των αναποτελεσματικών και μακροχρόνιων διαδικασιών αφερεγγυότητας των επιχειρήσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ, με αποτέλεσμα να στερούνται μια δεύτερη ευκαιρία πολλοί έντιμοι αλλά υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες·

18.

επικροτεί την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης, τη δεύτερη ευκαιρία και μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών αναδιάρθρωσης, αφερεγγυότητας και απαλλαγής, καθώς και για την τροποποίηση της οδηγίας 2012/30/ΕΕ, [έγγραφο COM(2016)723 της 22ας Νοεμβρίου 2016], η οποία αποσκοπεί στον περιορισμό των σημαντικότερων εμποδίων στην ελεύθερη ροή κεφαλαίων εξαιτίας των διαφορετικών πλαισίων για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα στα κράτη μέλη· εκφράζει ωστόσο την ανησυχία ότι η πρόταση περιορίζεται στις οικονομικές πτυχές, με ειδικευμένους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις σαν να ήταν πιστωτές όπως μια τράπεζα ή άλλοι κάτοχοι κεφαλαίων, και η ανάκτηση της επιχείρησης να παρουσιάζεται μόνο ως οικονομική αναδιάταξη των ενδιαφερόμενων μερών·

19.

θεωρεί πειστικό το επιχείρημα της Επιτροπής ως προς την προστιθέμενη αξία της εφαρμογής των προτεινόμενων νομοθετικών λύσεων σε επίπεδο ΕΕ και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι η πρόταση οδηγίας συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

20.

εκφράζει την ανησυχία μήπως, εξαιτίας της αδυναμίας εναρμόνισης των νομικών συστημάτων των κρατών μελών για θέματα αφερεγγυότητας, αυτό το νομοθετικό μέσο δεν συμβάλει ουσιαστικά στην αύξηση του αριθμού των νεοφυών επιχειρήσεων που παραμένουν στην αγορά για περισσότερα από 2-3 έτη·

21.

υπενθυμίζει την έγκριση, στις 20 Μαΐου 2015 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης του κανονισμού (ΕΕ) 2015/848 περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας στα επιμέρους κράτη μέλη και υποστηρίζει την άποψη ότι οι διαδικασίες αφερεγγυότητας δεν πρέπει να θεωρούνται απλά ως μέσο εκκαθάρισης αλλά και ως μέσο για να εξασφαλιστεί ότι οι πόροι της επιχειρήσεως θα διατηρηθούν —συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην εργασία των υπαλλήλων της— και ότι, στο μέτρο του δυνατού, θα εξασφαλιστεί η επιβίωση της επιχείρησης. Χαιρετίζει επίσης τη θέσπιση, έως τα τέλη Ιουνίου 2019, ενός διασυνδεδεμένου ψηφιακού συστήματος «μητρώων αφερεγγυότητας» που θα υπάρχει σε κάθε κράτος μέλος και θα είναι δωρεάν προσβάσιμο μέσω της ευρωπαϊκής δικτυακής πύλης ηλεκτρονικής δικαιοσύνης. Εφιστά ωστόσο την προσοχή στο γεγονός ότι χρειάζεται συμπληρωματική υποστήριξη στην προσπάθεια περαιτέρω εξειδίκευσης των δικαστών και ενίσχυσης του επαγγελματισμού του αρμόδιου προσωπικού·

22.

χαιρετίζει το νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Απριλίου 2017 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα αμοιβαία κεφάλαια της χρηματαγοράς [COM (2013) 0615] και την πρόταση θέσπισης μιας νέας κατηγορίας αμοιβαίων κεφαλαίων της χρηματαγοράς (ΑΚΧΑ), των ΑΚΧΑ καθαρής αξίας ενεργητικού χαμηλής μεταβλητότητας, που προορίζονται ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις στην πραγματική οικονομία·

23.

καλεί τις δημόσιες αρχές εθνικού, περιφερειακού και τοπικού επιπέδου να δρομολογούν ή να συμμετέχουν ενεργά σε:

—	ενημερωτικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με το νόημα μιας αποτυχημένης προσπάθειας στην πορεία προς την επιχειρηματική επιτυχία,

—	εκστρατείες υπέρ μιας νοοτροπίας διάσωσης αντί εκκαθάρισης μιας επιχείρησης και

—	εκστρατείες για την προώθηση της χρήσης ενός μέσου έγκαιρης προειδοποίησης,

—

μέτρα για την επιμόρφωση στα οικονομικά και τα χρηματοπιστωτικά των επιχειρηματιών με κύριους αποδέκτες τους μελλοντικούς επιχειρηματίες και αυτούς των νεοφυών επιχειρήσεων, με σκοπό την αναβάθμιση των γνώσεών τους και την τροποποίηση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνονται τις διάφορες πηγές κεφαλαίων·

—	ειδικά προγράμματα ενίσχυσης δεξιοτήτων για όσους αναπτύσσουν εκ νέου επιχειρηματική δραστηριότητα και μέτρα χρηματοπιστωτικής στήριξης με ευνοϊκούς όρους για την ανάκαμψη δοκιμαζόμενων επιχειρήσεων που παρουσιάζουν ενδείξεις μελλοντικής βιωσιμότητας·

Δημιουργία νέων ευκαιριών

24.

θεωρεί ότι πρέπει να διευκολυνθούν οι δραστηριότητες των νεοφυών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην ενιαία αγορά της ΕΕ, κυρίως με τη θέσπιση των κατάλληλων ορίων για την ελευθέρωσή τους, σε επίπεδο κρατών μελών, από τις απαιτήσεις αναδιοργάνωσης ή εκ νέου καταχώρισης·

25.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέσει τα θεμέλια για την καθιέρωση μιας θεώρησης νεοφυών επιχειρήσεων και ενός καταλόγου όρων που θα επιτρέπουν την ασφαλή και επωφελή αξιοποίηση του διανοητικού και οικονομικού κεφαλαίου τρίτων χωρών, το οποίο είναι δυνατόν να συντείνει στην ανάπτυξη της οικονομίας της ΕΕ·

26.

χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή για να βελτιώσει τις ευκαιρίες πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις για τις νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και τονίζει την ανάγκη να παρακολουθείται στενά η μεταφορά και η εφαρμογή της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις 2014/24/ΕΕ στο επίπεδο των κρατών μελών ώστε να διασφαλίζεται ότι τα κράτη μέλη αξιοποιούν πλήρως τις ισχύουσες διατάξεις για τη βελτίωση των δυνατοτήτων πρόσβασης των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις·

27.

επικροτεί την ιδέα της θέσπισης μεσιτών καινοτομίας, υπεύθυνων για τη δημιουργία δικτύων αγοραστών που ενδιαφέρονται για καινοτόμες δημόσιες συμβάσεις, τη διασύνδεσή τους με καινοτόμες επιχειρήσεις και την υποστήριξη των επιχειρήσεων όσον αφορά την πρόσβαση σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου·

28.

επιδοκιμάζει τις προτεινόμενες αλλαγές στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», οι οποίες αφορούν την πρόκριση μιας διατομεακής εκ των κάτω προς τα άνω προσέγγισης και ριζοσπαστικής καινοτομίας με υψηλή κοινωνική σημασία και δυναμικό ανάπτυξης·

29.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την επέκταση του δικτύου «Enterprise Europe Network» (EEN/Ευρωπαϊκό Επιχειρηματικό Δίκτυο), μέσω της διεύρυνσης του φάσματος των ειδικών συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα επέκτασης των οικονομικών δραστηριοτήτων, πληροφόρησης για τους εθνικούς και ενωσιακούς κανόνες, ευκαιριών χρηματοδότησης, συμπράξεων και τρόπων πρόσβασης σε διασυνοριακές δημόσιες συμβάσεις·

30.

επισημαίνει τη σημασία της σφυρηλάτησης ισχυρών δεσμών συνεργασίας των περιφερειακών γραφείων του EEN με τα τοπικά φυτώρια επιχειρήσεων, τους επιταχυντές και τα επιστημονικά και τεχνολογικά πάρκα, δεδομένου ότι τα ιδρύματα αυτά —λόγω της καθημερινής εγγύτητάς τους με τις νεοφυείς επιχειρήσεις— έχουν επίγνωση των πραγματικών προβλημάτων και αναγκών τους·

31.

υπογραμμίζει ότι η εντατικοποίηση των προσπαθειών της Επιτροπής για τη διασύνδεση συνεργατικών σχηματισμών και τοπικών και περιφερειακών «οικοσυστημάτων» επιχειρήσεων —ιδίως όσον αφορά τη σύναψη σχέσεων μεταξύ επενδυτών και μεγάλων εταιρειών και τη δικτύωση των κατά τόπους αρμοδίων λήψης αποφάσεων— πρέπει να επεκταθεί στη δικτύωση νεοφυών επιχειρήσεων με ερευνητικούς κόμβους ως δυνητικούς παρόχους τεχνολογικών και μη τεχνολογικών, καινοτομικών λύσεων·

32.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μέτρα στήριξης για τη δημιουργία μηχανισμών ανάπτυξης καινοτόμων επιχειρήσεων που θα συνδράμουν και θα συνοδεύουν τον επιχειρηματία στα αρχικά στάδια της επιχείρησης, ενισχύοντας τις ικανότητές του όσον αφορά την επιχειρηματική διαχείριση, διευκολύνοντας την χρηματοδότηση από εναλλακτικές πηγές, τη σύναψη συμβάσεων με επιχειρήσεις προώθησης (elevator pitch), στηρίζοντας τη διεθνοποίησή τους κλπ.·

33.

εφιστά την προσοχή στο διευρυνόμενο τεχνολογικό χάσμα μεταξύ των μητροπολιτικών περιφερειών και των απομακρυσμένων και λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών. Σχετικά, η ΕτΠ προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει μέτρα υπέρ της δικτύωσης των προηγμένων περιφερειών με αυτές των οποίων η οικονομία βασίζεται στη γεωργία·

34.

επικροτεί, παρότι πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά, την πρόοδο που επετεύχθη όσον αφορά την επιχειρηματικότητα στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, και συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να στηρίζει τις τρέχουσες πρωτοβουλίες ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στις εν λόγω περιφέρειες και να εξετάσει την δυνατότητα εφαρμογής νέων μέτρων, όπως ενός ειδικού μέσου για έργα δικτύωσης·

35.

υπογραμμίζει ότι θα ήταν ιδιαίτερα επιθυμητή η λήψη πρόσθετων μέτρων για την ενίσχυση και τη δικτύωση των φορέων που προωθούν την επιχειρηματικότητα σε παραδοσιακούς οικονομικούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένου του κλάδου της χειροτεχνίας και των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών, στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιφέρειες ή στις περιαστικές περιοχές·

36.

επικροτεί την ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συγκροτήσει μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα διασύνδεσης των νεοφυών επιχειρήσεων με δυνητικούς εταίρους (παράλληλα με τις υπάρχουσες δημόσιες και ιδιωτικές πλατφόρμες). Με το μέσο αυτό θα ενισχυθεί η ανάπτυξη δικτύων επιχειρηματικών οικοσυστημάτων και συνεργατικών σχηματισμών στην Ευρώπη·

37.

επιδοκιμάζει τη γραμμή που σκοπεύει να ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο εν λόγω πεδίο (όπως χαράσσεται στις πρωτοβουλίες «Συνασπισμός για τις ψηφιακές δεξιότητες και τις ψηφιακές θέσεις εργασίας», «Σχέδιο στρατηγικής για την τομεακή συνεργασία» και «Εργαλείο μαζικών δεδομένων»)·

38.

υποστηρίζει την πρωτοβουλία επέκτασης του προγράμματος «Erasmus για νέους επιχειρηματίες», έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνονται σε αυτό τα φυτώρια επιχειρήσεων και οι επιχειρήσεις στις διεθνείς αγορές·

39.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση, η οποία πραγματεύεται ένα ιδιαίτερα ευρύ ζήτημα, γίνεται επιφανειακή ανάλυση των προγραμματισμένων δράσεων και συνεκτιμώνται μόνο επιλεκτικά ορισμένα μελλοντικά μέτρα (π.χ. απουσιάζουν πληροφορίες για το πρόγραμμα των κόμβων ψηφιακής καινοτομίας) ή γίνεται μνεία μόνο ακροθιγώς στην πρόταση σύστασης ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας, χωρίς να ορίζονται οι αρχές λειτουργίας του·

40.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει λεπτομερέστερες πληροφορίες όσον αφορά τις προβλεπόμενες αρμοδιότητες και το νομικό καθεστώς του εν λόγω συμβουλίου·

41.

επισημαίνει ότι καθοριστικός παράγοντας της ποιότητας των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας είναι η κατάλληλη εκπροσώπηση σε αυτό της επιχειρηματικής κοινότητας και του ευρύτερου περιβάλλοντός της, της επιστημονικής κοινότητας, καθώς και των δημόσιων αρχών·

42.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλύσει τη δυνατότητα αρωγής των τοπικών και περιφερειακών αρχών, π.χ. με ανταλλαγές εμπειριών, έτσι ώστε να μπορούν να συγκροτούν ομάδες αποτελούμενες από εκπροσώπους των επιχειρήσεων με επαγγελματική εμπειρία, οι οποίοι θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη επιχειρηματικού πνεύματος και των νεοφυών και των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων στην περιοχή της εκάστοτε τοπικής ή περιφερειακής αρχής·

43.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν και θα διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, τα πανεπιστήμια και οι ίδιες οι επιχειρήσεις (π.χ. η λεγόμενη «τριπλή έλικα) στην προαγωγή του επιχειρηματικού πνεύματος, στη διαμόρφωση επιστημονικής και καινοτόμου νοοτροπίας στις περιφέρειες της Ευρώπης, καθώς και στη δημιουργία ισχυρών περιφερειακών επιχειρηματικών οικοσυστημάτων·

44.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει για τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην προγραμματισμένη ανάλυση της αξιολόγησης από ομοτίμους των κανόνων και των πρακτικών που ακολουθούν τα κράτη μέλη σχετικά με τις νεοφυείς και τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται πιο κοντά από οποιονδήποτε άλλο στους τοπικούς επιχειρηματίες και είναι χρήσιμο να αξιοποιείται η σημαντική εμπειρογνωμοσύνη τους ως προς το τοπικό επιχειρηματικό περιβάλλον·

45.

θεωρεί ότι, με την ψηφιακή ενιαία αγορά, ο ανταγωνισμός θα λάβει νέα διάσταση και ότι κάθε περιφέρεια θα πρέπει να ανταγωνιστεί άλλες ευρωπαϊκές οντότητες που θα επωφεληθούν από την ίδια νομική βάση. Πρόκειται συνεπώς για μια ευκαιρία για τις νεοφυείς επιχειρήσεις που δεν είχαν μεγάλες ευκαιρίες μέχρι σήμερα για τη διεθνοποίησή τους και την πρόσβαση σε νέες αγορές πέραν των συνόρων.

Πρόσβαση σε χρηματοδότηση

46.

παρατηρεί ότι οι ρηξικέλευθες και πρωτότυπες λύσεις που επιλέγουν οι νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις σημαίνουν ότι τα αποτελέσματα της εφαρμογής τους είναι προβλέψιμα σε περιορισμένο βαθμό. Τούτο δυσχεραίνει περαιτέρω την άντληση κονδυλίων από κανονικά προγράμματα·

47.

συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφενός μεν να χαλαρώσει το σύστημα χρηματοδότησης, έτσι ώστε να είναι πιο ελαστικό όσον αφορά τις ρηξικέλευθες ιδέες, αφετέρου δε να ενθαρρύνει όσα όργανα κατανέμουν ενωσιακά κονδύλια να είναι πιο προσεκτικά στην επιλογή εμπειρογνωμόνων·

48.

επικροτεί την ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συσταθεί ένα ευρωπαϊκό ταμείο εταιρειών επιχειρηματικών κεφαλαίων, το οποίο να συμβάλει στη μείωση του κατακερματισμού της αγοράς επιχειρηματικών κεφαλαίων στην ΕΕ·

49.

προτείνει τη διεξαγωγή αναλύσεων με θέμα τη δυνατότητα εισαγωγής τοπικών επιχειρηματικών κεφαλαίων στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση·

50.

καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση μεταξύ των διαφόρων πηγών χρηματοδότησης· πράγματι, τα ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και οι επιχειρηματικοί άγγελοι ελάχιστα έχουν αναπτυχθεί στην Ευρώπη·

51.

επικροτεί την πρόταση αύξησης του προϋπολογισμού του COSME και επιδοκιμάζει, επί της αρχής, την προτεινόμενη αύξηση του προϋπολογισμού του ΕΤΣΕ —υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι δεν θα χρηματοδοτηθεί με κονδύλια προερχόμενα από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» ή από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» που μπορούν να συμβάλουν στη συμπληρωματική χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων κατά τα στάδια εκκίνησης και επέκτασης της λειτουργίας τους· ειδικότερα, θεωρεί ότι πρέπει να προωθηθεί η ολοκλήρωση και η σύμπραξη μεταξύ ΜΜΕ και νεοφυών επιχειρήσεων·

52.

κρίνει θετική την κατεύθυνση των μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σκοπό τη δημιουργία πρόσθετων κινήτρων για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών κεφαλαίων μέσω, για παράδειγμα, της παροχής της δυνατότητας σε εταιρείες επενδυτικών κεφαλαίων —ιδιωτικές όσο και της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης— να επωφελούνται από μια δημόσια εγγύηση κατά την άντληση δανειακών κεφαλαίων· τούτο μπορεί δε να οδηγήσει στην αύξηση των επενδύσεων σε μετοχικό κεφάλαιο και χρεωστικούς τίτλους σε νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις·

53.

ζητεί να εκπονηθεί ένα ενωσιακού επιπέδου μη χρηματοδοτικό πρόγραμμα αρωγής των νεοφυών και των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων, το οποίο θα διευκολύνει τη διερεύνηση νέων αγορών, την αύξηση των θέσεων εργασίας και την περαιτέρω ανάπτυξη της καινοτομίας στην ΕΕ·

54.

κρίνει αναγκαία την τόνωση ενός ευρωπαϊκού επενδυτικού οικοσυστήματος διαρθρωμένου με μέτρα οικονομικής και φορολογικής στήριξης που θα προσελκύουν και θα ενθαρρύνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις σε καινοτόμες επιχειρήσεις, με στόχο την ανάπτυξη και τη μεγέθυνσή τους με τις καλύτερες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές συνθήκες και την επίτευξη υψηλού επιπέδου ανταγωνιστικότητας. Προς τούτο, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η ενίσχυση των μέσων εναλλακτικής χρηματοδότησης (κεφάλαια κινδύνου, συμμετοχικά δάνεια, εγγυήσεις κλπ.). Σε αυτό το πλαίσιο, επιβάλλεται μια πραγματική απλοποίηση των μηχανισμών υλοποίησης των χρηματοπιστωτικών μέσων που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία·

55.

εφιστά την προσοχή στην εντατική ανάπτυξη των πλατφορμών πληθοχρηματοδότησης ως εναλλακτικής πηγής για τη χρηματοδότηση καινοτόμων λύσεων που παρέχονται από νεοφυείς επιχειρήσεις·

56.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλύσει τις ευκαιρίες και τους κινδύνους της πληθοχρηματοδότησης για την ευρωπαϊκή κοινωνία, ιδίως δε όσες και όσους αφορούν άμεσα τους επενδυτές, οι οποίοι ενδέχεται να έχουν άνιση πρόσβαση στις πληροφορίες και να είναι λιγότερο προετοιμασμένοι για τέτοιου τύπου συναλλαγές σε σύγκριση με τους επαγγελματίες επενδυτές·

57.

επισημαίνει ότι, χάρη σε άρτια σχεδιασμένα κανονιστικά πλαίσια ρύθμισης του τρόπου λειτουργίας των πλατφορμών πληθοχρηματοδότησης ανά την ΕΕ, θα καταστεί δυνατή η πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού αυτής της πηγής. Τα δε πρότυπα με τα οποία κατοχυρώνονται τα συμφέροντα των επενδυτών θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των πλαισίων·

58.

υποστηρίζει την ενίσχυση της Startup Europe και την επέκτασή της πέραν του τομέα των ΤΠΕ και των διαδικτυακών νεοφυών επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, συνιστάται περαιτέρω απλοποίηση προκειμένου να καθοδηγούνται με ολοένα απλούστερο και αποτελεσματικό τρόπο οι νεοφυείς επιχειρήσεις που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση στις πολυάριθμες δυνατότητες που παρέχει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα·

Δραστηριότητα των νεοφυών επιχειρήσεων σε πεδία ιδιαίτερης κοινωνικής σημασίας

59.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει μια στρατηγική η οποία να βασίζεται σε υπάρχοντα πεδία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, όπως η αργυρή οικονομία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα ή το μοντέλο τριπλής έλικας· η στρατηγική αυτή θα πρέπει να σχετίζεται με ρηξικέλευθες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες κοινωνικού χαρακτήρα που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, έτσι ώστε το σύστημα κινήτρων να υποστηρίζει τόσο δραστηριότητες από τη βάση στην κορυφή όσο και την κοινωνική δημιουργικότητα·

60.

επισημαίνει τις δυνατότητες της συνεργασίας των νεοφυών και των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Θα πρέπει να γίνεται χρήση των ορθών πρακτικών από εκείνες τις περιφέρειες της ΕΕ όπου η συνεργασία οδηγεί σε συνέργειες μεταξύ επιχειρήσεων διαφορετικού μεγέθους και από διάφορους τομείς·

61.

επικροτεί τη διαβεβαίωση που έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα δρομολογήσει μια πλατφόρμα για τις προκλήσεις της κοινωνικής καινοτομίας·

62.

επισημαίνει ότι η σύνδεση μιας τέτοιας πλατφόρμας με το σύστημα δημόσιων συμβάσεων θα μπορούσε να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία και, ενδεχομένως, να επιδράσει στην αναπτυξιακή των κοινωνικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, το σύστημα πρέπει να γίνει πιο ελαστικό, έτσι ώστε να επιλύονται τα προβλήματα με δημιουργικό τρόπο, δηλαδή με τον βέλτιστο τρόπο για τους τελικούς δικαιούχους και όχι προβλέψιμο όσον αφορά τους διαρθρωτικούς δείκτες.

Βρυξέλλες, 12 Ιουλίου 2017.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Markku MARKKULA

(1) Τοπική και περιφερειακή διάσταση της οικονομίας του διαμοιρασμού, εισηγήτρια: Benedetta Brighenti, CDR 2698/2015· Συνεργατική οικονομία και επιγραμμικές πλατφόρμες: ένα κοινό όραμα πόλεων και περιφερειών, εισηγήτρια: Benedetta Brighenti, CDR 4163/2016· Η σημασία της κοινωνικής οικονομίας για την ανάκτηση της οικονομικής ανάπτυξης και την αντιμετώπιση της ανεργίας, εισηγητής: Luís Gomes, CDR 1691/2015.

(2) Έξυπνη νομοθεσία για τις ΜΜΕ, εισηγητής: Christian Buchmann, CDR 5387/2016·